禪Thiền 法Pháp 要Yếu 解Giải 卷quyển 下hạ
若nhược 行hành 者giả 。 欲dục 求cầu 虛hư 空không 定định 。 當đương 作tác 是thị 念niệm 。
色sắc 是thị 種chủng 種chủng 眾chúng 苦khổ 具cụ 。 如như 鞭tiên 杖trượng 割cát 截tiệt 。 殺sát 害hại 飢cơ 寒hàn 。 老lão 病bệnh 苦khổ 等đẳng 。 皆giai 由do 色sắc 故cố 。
思tư 惟duy 如như 是thị 。 則tắc 捨xả 離ly 色sắc 。 得đắc 虛hư 空không 處xứ 。
問vấn 曰viết 。
行hành 者giả 今kim 以dĩ 色sắc 為vi 身thân 。 云vân 何hà 便tiện 得đắc 捨xả 離ly 。
答đáp 曰viết 。
諸chư 煩phiền 惱não 是thị 色sắc 因nhân 緣duyên 。 又hựu 能năng 繫hệ 色sắc 。 是thị 煩phiền 惱não 滅diệt 故cố 。 則tắc 名danh 離ly 色sắc 。
復phục 次thứ 習tập 行hành 破phá 色sắc 。 虛hư 空không 觀quán 法pháp 。 則tắc 得đắc 離ly 色sắc 。
復phục 次thứ 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 比Bỉ 丘Khâu 觀quán 第đệ 四tứ 禪thiền 五ngũ 陰ấm 。 如như 病bệnh 如như 癰ung 。 如như 瘡sang 如như 刺thứ 。 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 如như 此thử 等đẳng 觀quán 。 則tắc 離ly 第đệ 四tứ 禪thiền 五ngũ 陰ấm 。 以dĩ 餘dư 陰ấm 隨tùy 色sắc 故cố 。 但đãn 言ngôn 離ly 色sắc 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 色sắc 究cứu 竟cánh 盡tận 故cố 。
復phục 次thứ 行hành 者giả 觀quán 色sắc 。 分phần 分phần 破phá 裂liệt 。 則tắc 無vô 有hữu 色sắc 。 如như 身thân 有hữu 分phần 。 頭đầu 足túc 肩kiên 臂tý 等đẳng 。 各các 各các 異dị 分phần 。 則tắc 無vô 有hữu 身thân 。 如như 頭đầu 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 。 口khẩu 鬚tu 髮phát 骨cốt 肉nhục 等đẳng 。 分phần 分phần 令linh 異dị 。 則tắc 無vô 有hữu 頭đầu 。 如như 眼nhãn 者giả 。 四tứ 大đại 四tứ 塵trần 。 身thân 根căn 眼nhãn 根căn 。 十thập 事sự 和hòa 合hợp 。 白bạch 黑hắc 等đẳng 肉nhục 團đoàn 名danh 為vi 眼nhãn 。 各các 各các 分phân 別biệt 。 則tắc 無vô 有hữu 眼nhãn 。 地địa 等đẳng 諸chư 分phần 。 各các 亦diệc 如như 是thị 。
問vấn 曰viết 。
眼nhãn 根căn 四tứ 大đại 所sở 造tạo 。 不bất 可khả 定định 色sắc 。 云vân 何hà 分phân 別biệt 。
答đáp 曰viết 。
四tứ 大đại 及cập 四tứ 大đại 造tạo 。 淨tịnh 色sắc 和hòa 合hợp 。 故cố 名danh 為vi 眼nhãn 。 若nhược 除trừ 是thị 色sắc 。 則tắc 無vô 有hữu 眼nhãn 。 又hựu 此thử 淨tịnh 色sắc 。 雖tuy 不bất 可khả 見kiến 。 以dĩ 有hữu 對đối 故cố 有hữu 分phần 。 有hữu 分phần 故cố 無vô 眼nhãn 。
復phục 次thứ 能năng 見kiến 色sắc 者giả 。 是thị 名danh 為vi 眼nhãn 。 若nhược 除trừ 四tứ 大đại 。 及cập 四tứ 大đại 造tạo 。 色sắc 則tắc 無vô 眼nhãn 。 若nhược 無vô 眼nhãn 能năng 見kiến 色sắc 者giả 。 耳nhĩ 亦diệc 應ưng 為vi 眼nhãn 。 若nhược 眼nhãn 是thị 色sắc 法pháp 。 一nhất 切thiết 色sắc 法pháp 。 有hữu 處xứ 有hữu 分phần 故cố 。 應ưng 可khả 分phân 別biệt 。 若nhược 可khả 分phân 別biệt 。 則tắc 為vi 多đa 眼nhãn 。 若nhược 言ngôn 四tứ 大đại 所sở 造tạo 。 眾chúng 微vi 塵trần 為vi 眼nhãn 者giả 。 不bất 應ưng 一nhất 眼nhãn 。 若nhược 都đô 非phi 眼nhãn 。 亦diệc 無vô 一nhất 眼nhãn 。 若nhược 言ngôn 微vi 塵trần 為vi 眼nhãn 者giả 。 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 微vi 塵trần 有hữu 色sắc 。 則tắc 有hữu 十thập 方phương 。 不bất 名danh 為vi 微vi 塵trần 。 若nhược 非phi 色sắc 者giả 。 則tắc 不bất 名danh 為vi 眼nhãn 。
復phục 次thứ 微vi 塵trần 體thể 。 定định 有hữu 四tứ 分phần 。
色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 是thị 眼nhãn 非phi 四tứ 事sự 。
何hà 以dĩ 故cố 。 眼nhãn 是thị 內nội 入nhập 攝nhiếp 。 四tứ 為vi 外ngoại 入nhập 攝nhiếp 。 以dĩ 是thị 故cố 不bất 得đắc 。 以dĩ 諸chư 微vi 塵trần 為vi 眼nhãn 。 如như 佛Phật 說thuyết 眾chúng 事sự 。 和hòa 合hợp 見kiến 色sắc 。 假giả 名danh 為vi 眼nhãn 。 無vô 有hữu 定định 實thật 。 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 皮bì 肉nhục 骨cốt 等đẳng 。 亦diệc 如như 是thị 破phá 。 是thị 為vi 破phá 內nội 身thân 相tướng 。 外ngoại 色sắc 宮cung 殿điện 。 財tài 物vật 妻thê 子tử 等đẳng 。 亦diệc 皆giai 如như 是thị 分phân 別biệt 破phá 。
如như 佛Phật 告cáo 羅La 陀Đà 。
從tùng 今kim 日nhật 。 當đương 破phá 散tán 色sắc 。 壞hoại 裂liệt 色sắc 。 令linh 無vô 有hữu 色sắc 。
能năng 如như 是thị 分phân 別biệt 。 是thị 名danh 離ly 色sắc 。
復phục 次thứ 如như 佛Phật 說thuyết 。 若nhược 比Bỉ 丘Khâu 欲dục 離ly 色sắc 。 度độ 一nhất 切thiết 色sắc 相tướng 。 滅diệt 一nhất 切thiết 對đối 相tướng 。 不bất 念niệm 一nhất 切thiết 異dị 相tướng 。 入nhập 無vô 量lượng 虛hư 空không 處xứ 。 度độ 一nhất 切thiết 色sắc 相tướng 者giả 。 是thị 可khả 見kiến 色sắc 。 滅diệt 一nhất 切thiết 對đối 相tướng 者giả 。 是thị 有hữu 對đối 不bất 可khả 見kiến 色sắc 。 不bất 念niệm 一nhất 切thiết 異dị 相tướng 者giả 。 不bất 可khả 見kiến 無vô 對đối 色sắc 。
復phục 次thứ 度độ 一nhất 切thiết 色sắc 相tướng 者giả 。 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 紅hồng 紫tử 等đẳng 。 種chủng 種chủng 色sắc 相tướng 。 滅diệt 有hữu 對đối 者giả 。 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 等đẳng 。 不bất 念niệm 一nhất 切thiết 異dị 相tướng 者giả 。 大đại 小tiểu 長trường 短đoản 。 方phương 圓viên 遠viễn 近cận 等đẳng 。 如như 是thị 離ly 一nhất 切thiết 色sắc 相tướng 。 得đắc 入nhập 虛Hư 空Không 處Xứ 。
復phục 次thứ 行hành 者giả 。 繫hệ 心tâm 身thân 內nội 虛hư 空không 。 所sở 謂vị 口khẩu 鼻tị 咽yết 喉hầu 。 眼nhãn 耳nhĩ 胸hung 腹phúc 等đẳng 。 既ký 知tri 色sắc 為vi 眾chúng 惱não 。 空không 為vi 無vô 患hoạn 。 是thị 故cố 心tâm 樂nhạo 虛hư 空không 。 若nhược 心tâm 在tại 色sắc 。 攝nhiếp 令linh 在tại 空không 。 心tâm 轉chuyển 柔nhu 軟nhuyễn 。 令linh 身thân 中trung 虛hư 空không 。 漸tiệm 漸tiệm 廣quảng 大đại 。 自tự 見kiến 色sắc 身thân 。 如như 藕ngẫu 根căn 孔khổng 。 習tập 之chi 轉chuyển 利lợi 。 見kiến 身thân 盡tận 空không 。 無vô 復phục 有hữu 色sắc 。 外ngoại 色sắc 亦diệc 爾nhĩ 。 內nội 外ngoại 虛hư 空không 。 同đồng 為vi 一nhất 空không 。 是thị 時thời 心tâm 緣duyên 虛hư 空không 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 便tiện 離ly 色sắc 想tưởng 。 安an 隱ẩn 快khoái 樂lạc 。 如như 鳥điểu 在tại 瓶bình 。 瓶bình 破phá 得đắc 出xuất 。 翱cao 翔tường 虛hư 空không 。 無vô 所sở 觸xúc 礙ngại 。 是thị 名danh 初sơ 無vô 色sắc 定định 。
行hành 者giả 如như 虛hư 空không 中trung 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 如như 病bệnh 如như 癰ung 。 如như 瘡sang 如như 刺thứ 。 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 更cánh 求cầu 妙diệu 定định 。 則tắc 離ly 空không 緣duyên 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 知tri 是thị 心tâm 所sở 想tưởng 虛hư 空không 。 欺khi 誑cuống 虛hư 妄vọng 。 先tiên 無vô 今kim 有hữu 。 已dĩ 有hữu 還hoàn 無vô 。 既ký 知tri 其kỳ 患hoạn 。 是thị 虛hư 空không 從tùng 識thức 而nhi 有hữu 。 謂vị 識thức 為vi 真chân 。 但đãn 觀quán 於ư 識thức 。 捨xả 於ư 空không 緣duyên 。 習tập 於ư 識thức 觀quán 時thời 。 漸tiệm 見kiến 識thức 相tướng 。 相tương 續tục 而nhi 生sanh 。 如như 流lưu 水thủy 燈đăng 焰diễm 。 未vị 來lai 現hiện 在tại 過quá 去khứ 識thức 。 識thức 相tương 續tục 無vô 邊biên 無vô 量lượng 。
問vấn 曰viết 。
何hà 以dĩ 故cố 佛Phật 說thuyết 。 識Thức 處Xứ 無vô 邊biên 無vô 量lượng 。
答đáp 曰viết 。
識thức 能năng 遠viễn 緣duyên 故cố 無vô 邊biên 。 無vô 邊biên 法pháp 緣duyên 故cố 無vô 邊biên 。
復phục 次thứ 先tiên 緣duyên 。 虛hư 空không 無vô 邊biên 。 若nhược 破phá 無vô 邊biên 虛hư 空không 。 識thức 應ưng 無vô 邊biên 。 行hành 者giả 心tâm 柔nhu 軟nhuyễn 故cố 。 能năng 令linh 識thức 大đại 。 乃nãi 至chí 無vô 邊biên 。 是thị 名danh 無Vô 邊Biên 識Thức 處Xứ 。
問vấn 曰viết 。
是thị 識Thức 處Xứ 具cụ 有hữu 四tứ 陰ấm 。 何hà 以dĩ 故cố 但đãn 說thuyết 識Thức 處Xứ 。
答đáp 曰viết 。
一nhất 切thiết 內nội 法pháp 。 識thức 為vi 其kỳ 主chủ 。 諸chư 心tâm 數số 法pháp 。 皆giai 隨tùy 屬thuộc 識thức 。 若nhược 說thuyết 識thức 者giả 。 則tắc 說thuyết 餘dư 事sự 。
復phục 次thứ 欲dục 界giới 中trung 。 色sắc 陰ấm 為vi 主chủ 。 色sắc 界giới 中trung 受thọ 陰ấm 為vi 主chủ 。 虛Hư 空Không 處Xứ 。 識Thức 處Xứ 。 識thức 陰ấm 為vi 主chủ 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 想tưởng 陰ấm 為vi 主chủ 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 行hành 陰ấm 為vi 主chủ 。
復phục 次thứ 三tam 法pháp 。
身thân 。 心tâm 。 心tâm 數số 法pháp 。 欲dục 界giới 。 色sắc 界giới 。 以dĩ 身thân 為vi 主chủ 。 心tâm 隨tùy 身thân 故cố 。 若nhược 無vô 身thân 已dĩ 。 心tâm 力lực 獨độc 用dụng 。
心tâm 有hữu 二nhị 分phần 。 一nhất 分phần 緣duyên 空không 。 一nhất 分phần 自tự 緣duyên 。 是thị 故cố 應ưng 有hữu 二nhị 處xứ 。
空Không 處Xứ 。 識Thức 處Xứ 。 但đãn 初sơ 破phá 色sắc 故cố 。 虛hư 空không 受thọ 名danh 。 破phá 虛hư 空không 故cố 。 獨độc 識thức 為vi 名danh 。
心tâm 數số 法pháp 亦diệc 有hữu 二nhị 分phần 。 一nhất 分phần 想tưởng 。 一nhất 分phần 行hành 。 是thị 故cố 亦diệc 應ưng 有hữu 二nhị 處xứ 。
想tưởng 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 行hành 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。
復phục 次thứ 緣duyên 識thức 故cố 。 得đắc 離ly 虛Hư 空Không 處Xứ 。 以dĩ 是thị 故cố 雖tuy 有hữu 餘dư 陰ấm 。 但đãn 識thức 受thọ 名danh 。
行hành 者giả 得đắc 識Thức 處Xứ 已dĩ 。 更cánh 求cầu 妙diệu 定định 。 觀quán 識thức 為vi 患hoạn 。 如như 上thượng 說thuyết 。
復phục 次thứ 觀quán 識thức 如như 幻huyễn 。 虛hư 誑cuống 屬thuộc 諸chư 因nhân 緣duyên 。 而nhi 不bất 自tự 在tại 。 有hữu 緣duyên 則tắc 生sanh 。 無vô 緣duyên 則tắc 滅diệt 。 識thức 不bất 住trụ 情tình 。 亦diệc 不bất 住trụ 緣duyên 。 亦diệc 不bất 住trụ 中trung 間gian 。 非phi 有hữu 住trú 處xứ 。 非phi 無vô 住trú 處xứ 。 識thức 相tướng 如như 是thị 。
世Thế 尊Tôn 說thuyết 言ngôn 。
識thức 如như 幻huyễn 也dã 。
行hành 者giả 如như 是thị 思tư 惟duy 已dĩ 。 得đắc 離ly 識Thức 處Xứ 。
復phục 次thứ 行hành 者giả 作tác 是thị 念niệm 。 如như 五ngũ 欲dục 虛hư 誑cuống 。 色sắc 亦diệc 如như 是thị 。 如như 色sắc 虛hư 誑cuống 。 虛hư 空không 亦diệc 爾nhĩ 。 虛hư 空không 虛hư 誑cuống 。 識thức 相tướng 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 皆giai 虛hư 誑cuống 。 而nhi 眾chúng 生sanh 惑hoặc 著trước 。 即tức 謂vị 諸chư 法pháp 。 空Không 無Vô 所Sở 有Hữu 。 是thị 安an 隱ẩn 處xứ 。 作tác 是thị 念niệm 已dĩ 。 即tức 入nhập 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。
問vấn 曰viết 。
虛Hư 空Không 處Xứ 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。
答đáp 曰viết 。
前tiền 者giả 心tâm 想tưởng 。 虛hư 空không 為vi 緣duyên 。 此thử 中trung 心tâm 想tưởng 。 無vô 所sở 有hữu 為vi 緣duyên 。 是thị 為vi 差sai 別biệt 。 行hành 者giả 入nhập 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 已dĩ 。 利lợi 根căn 者giả 。 覺giác 是thị 中trung 猶do 有hữu 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 厭yếm 患hoạn 。 如như 先tiên 說thuyết 。 鈍độn 根căn 者giả 。 則tắc 不bất 能năng 覺giác 。
復phục 次thứ 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 因nhân 緣duyên 有hữu 三tam 見kiến 。
有hữu 見kiến 。 無vô 見kiến 。 非phi 有hữu 見kiến 。 非phi 無vô 見kiến 。 有hữu 見kiến 。 從tùng 欲dục 界giới 。 乃nãi 至chí 識Thức 處Xứ 無vô 見kiến 。 即tức 是thị 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 見kiến 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 是thị 無vô 見kiến 。 應ưng 當đương 捨xả 離ly 。
何hà 以dĩ 故cố 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 。 雖tuy 細tế 尚thượng 應ưng 捨xả 離ly 。 何hà 況huống 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 作tác 是thị 念niệm 已dĩ 。 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。
問vấn 曰viết 。
如như 佛Phật 法Pháp 中trung 。 亦diệc 有hữu 空không 無vô 所sở 有hữu 。 若nhược 是thị 為vi 實thật 。 云vân 何hà 言ngôn 邪tà 見kiến 。 應ưng 當đương 捨xả 離ly 。
答đáp 曰viết 。
佛Phật 法Pháp 中trung 為vi 用dụng 破phá 著trước 故cố 。 說thuyết 不bất 以dĩ 為vi 實thật 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 謂vị 為vi 是thị 實thật 。 邪tà 見kiến 愛ái 著trước 故cố 。 是thị 中trung 眾chúng 生sanh 。 受thọ 定định 果quả 報báo 已dĩ 。 隨tùy 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 復phục 受thọ 諸chư 報báo 。 以dĩ 是thị 故cố 應ưng 捨xả 。 名danh 雖tuy 相tương 似tự 。 其kỳ 實thật 各các 異dị 。
復phục 次thứ 行hành 者giả 作tác 是thị 念niệm 。
一nhất 切thiết 想tưởng 地địa 。 皆giai 麁thô 可khả 患hoạn 。 如như 病bệnh 如như 癰ung 。 如như 瘡sang 如như 箭tiễn 。 無vô 想tưởng 地địa 則tắc 是thị 癡si 處xứ 。 今kim 寂tịch 滅diệt 微vi 妙diệu 第đệ 一nhất 處xứ 。 所sở 謂vị 非Phi 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。
如như 是thị 觀quán 已dĩ 。 則tắc 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 想tưởng 地địa 。 即tức 入nhập 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。
問vấn 曰viết 。
是thị 中trung 為vi 有hữu 想tưởng 為vi 無vô 想tưởng 。
答đáp 曰viết 。
是thị 中trung 有hữu 想tưởng 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 有hữu 想tưởng 者giả 。 何hà 以dĩ 但đãn 下hạ 七thất 地địa 。 名danh 為vi 想tưởng 定định 耶da 。
答đáp 曰viết 。
此thử 地địa 中trung 想tưởng 。 微vi 細tế 不bất 利lợi 。 想tưởng 用dụng 不bất 了liễu 故cố 。 不bất 名danh 為vi 想tưởng 。 行hành 者giả 心tâm 謂vị 是thị 處xứ 。 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 是thị 故cố 佛Phật 隨tùy 其kỳ 本bổn 名danh 。 說thuyết 是thị 名danh 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。 鈍độn 根căn 者giả 。 不bất 覺giác 是thị 中trung 有hữu 四tứ 陰ấm 。 便tiện 謂vị 涅Niết 槃Bàn 。 安an 隱ẩn 之chi 處xứ 。 生sanh 增tăng 上thượng 慢mạn 。 壽thọ 八bát 萬vạn 劫kiếp 。 已dĩ 還hoàn 墮đọa 諸chư 趣thú 。 是thị 中trung 四tứ 陰ấm 。 雖tuy 微vi 深thâm 妙diệu 。 利lợi 根căn 者giả 。 則tắc 能năng 覺giác 知tri 。
覺giác 知tri 已dĩ 患hoạn 厭yếm 。 作tác 是thị 念niệm 。
此thử 亦diệc 和hòa 合hợp 作tác 法pháp 。 因nhân 緣duyên 生sanh 法pháp 。 虛hư 誑cuống 不bất 實thật 。 如như 病bệnh 如như 癰ung 。 如như 瘡sang 如như 箭tiễn 。 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 亦diệc 是thị 後hậu 生sanh 因nhân 緣duyên 。 應ưng 當đương 捨xả 離ly 。 以dĩ 其kỳ 患hoạn 故cố 。 當đương 學học 四Tứ 諦Đế 。
問vấn 曰viết 。
捨xả 餘dư 地địa 時thời 。 何hà 以dĩ 不bất 言ngôn 學học 四Tứ 諦Đế 。
答đáp 曰viết 。
前tiền 以dĩ 說thuyết 如như 病bệnh 如như 癰ung 。 如như 瘡sang 如như 箭tiễn 。 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 便tiện 為vi 略lược 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 但đãn 未vị 廣quảng 說thuyết 。
復phục 次thứ 餘dư 地địa 。 無vô 遮già 無vô 難nạn 。 凡phàm 夫phu 有hữu 漏lậu 道đạo 。 亦diệc 能năng 過quá 故cố 。 而nhi 此thử 世thế 間gian 之chi 頂đảnh 。 唯duy 有hữu 聖thánh 人nhân 。 學học 無vô 漏lậu 道Đạo 。 乃nãi 能năng 得đắc 過quá 。 譬thí 如như 繩thằng 繫hệ 鳥điểu 脚cước 。 初sơ 雖tuy 得đắc 去khứ 。 繩thằng 盡tận 攝nhiếp 還hoàn 。 凡phàm 夫phu 人nhân 亦diệc 如như 是thị 。 雖tuy 過quá 餘dư 地địa 。 魔ma 王vương 不bất 以dĩ 為vi 驚kinh 。 若nhược 過quá 有hữu 頂đảnh 之chi 地địa 。 魔ma 王vương 大đại 驚kinh 。 如như 繩thằng 斷đoạn 鳥điểu 去khứ 。 以dĩ 是thị 故cố 。 離ly 餘dư 地địa 時thời 。 不bất 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 有hữu 頂đảnh 地địa 。 是thị 三tam 界giới 之chi 要yếu 門môn 。 欲dục 出xuất 要yếu 門môn 。 當đương 學học 四Tứ 諦Đế 。
問vấn 曰viết 。
云vân 何hà 為vi 四Tứ 諦Đế 。
答đáp 曰viết 。
苦Khổ 諦Đế 。 集Tập 諦Đế 。 滅Diệt 諦Đế 。 道Đạo 諦Đế 。
苦khổ 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 身thân 苦khổ 。 二nhị 者giả 。 心tâm 苦khổ 。
集tập 亦diệc 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 使sử 。 二nhị 者giả 。 惱não 纏triền 。
滅diệt 亦diệc 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 者giả 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。
道Đạo 亦diệc 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 定định 。 二nhị 者giả 。 慧tuệ 。
復phục 次thứ 苦Khổ 諦Đế 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 苦Khổ 諦Đế 。 二nhị 者giả 。 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 。
苦Khổ 諦Đế 者giả 惱não 相tướng 故cố 。 所sở 謂vị 五ngũ 受thọ 陰ấm 。 名danh 為vi 苦Khổ 諦Đế 。
苦khổ 聖Thánh 諦Đế 者giả 。 以dĩ 知tri 見kiến 故cố 修tu 道Đạo 。 是thị 名danh 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 。
集Tập 諦Đế 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 集Tập 諦Đế 。 二nhị 者giả 。 集Tập 聖Thánh 諦Đế 。
集Tập 諦Đế 者giả 出xuất 生sanh 相tướng 。 所sở 謂vị 愛ái 等đẳng 諦đế 煩phiền 惱não 。 名danh 為vi 集Tập 諦Đế 。
集tập 聖Thánh 諦Đế 者giả 。 以dĩ 斷đoạn 故cố 修tu 道Đạo 。 是thị 為vi 集tập 聖Thánh 諦Đế 。
滅Diệt 諦Đế 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 滅Diệt 諦Đế 。 二nhị 者giả 。 滅Diệt 聖Thánh 諦Đế 。
滅Diệt 諦Đế 者giả 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 所sở 謂vị 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 。 是thị 名danh 滅Diệt 諦Đế 。
滅Diệt 聖Thánh 諦Đế 者giả 。 以dĩ 證chứng 故cố 行hành 道Đạo 。 是thị 為vi 滅diệt 聖Thánh 諦Đế 。
道Đạo 諦Đế 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 道Đạo 諦Đế 。 二nhị 者giả 。 道Đạo 聖Thánh 諦Đế 。
道Đạo 諦Đế 者giả 出xuất 到đáo 相tướng 。 所sở 謂vị 八Bát 正Chánh 道Đạo 。 是thị 名danh 為vi 道Đạo 諦đế 。
道Đạo 聖Thánh 諦Đế 者giả 。 以dĩ 修tu 故cố 行hành 道Đạo 。 是thị 為vi 道Đạo 聖Thánh 諦Đế 。
復phục 次thứ 諦đế 有hữu 二nhị 種chủng 。
總tổng 相tướng 。 別biệt 相tướng 。
總tổng 相tướng 苦khổ 者giả 。 五ngũ 受thọ 陰ấm 。 別biệt 相tướng 苦khổ 者giả 。 廣quảng 分phân 別biệt 色sắc 陰ấm 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 陰ấm 。
總tổng 相tướng 集tập 者giả 。 能năng 生sanh 後hậu 身thân 受thọ 。 別biệt 相tướng 集tập 者giả 。 廣quảng 分phân 別biệt 愛ái 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 。 及cập 有hữu 漏lậu 業nghiệp 。 五ngũ 受thọ 陰ấm 因nhân 緣duyên 。
總tổng 相tướng 滅diệt 者giả 。 能năng 生sanh 後hậu 身thân 愛ái 盡tận 。 別biệt 相tướng 滅diệt 者giả 。 廣quảng 分phân 別biệt 八bát 十thập 九cửu 種chủng 盡tận 。
總tổng 相tướng 道đạo 者giả 。 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 別biệt 相tướng 道đạo 者giả 。 廣quảng 分phân 別biệt 從tùng 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 。 乃nãi 至chí 無Vô 學Học 道Đạo 。 若nhược 不bất 通thông 達đạt 四Tứ 諦Đế 者giả 。 則tắc 輪luân 轉chuyển 五ngũ 道đạo 。 往vãng 來lai 生sanh 死tử 。 無vô 休hưu 息tức 時thời 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 行hành 者giả 應ưng 念niệm 老lão 病bệnh 死tử 。 等đẳng 一nhất 切thiết 苦khổ 惱não 。 皆giai 由do 有hữu 身thân 。 譬thí 如như 一nhất 切thiết 草thảo 木mộc 。 皆giai 從tùng 地địa 出xuất 。
如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 十thập 方phương 眾chúng 生sanh 。 所sở 以dĩ 有hữu 身thân 。 皆giai 為vi 受thọ 苦khổ 故cố 生sanh 。 譬thí 如như 毒độc 食thực 。 若nhược 好hảo 若nhược 醜xú 。 皆giai 為vi 殺sát 人nhân 。 若nhược 無vô 身thân 心tâm 者giả 。 死tử 苦khổ 則tắc 無vô 所sở 寄ký 。 如như 惡ác 風phong 摧tồi 折chiết 大đại 樹thụ 。 若nhược 無vô 樹thụ 者giả 。 則tắc 無vô 所sở 壞hoại 。 如như 是thị 略lược 說thuyết 。 身thân 心tâm 受thọ 苦khổ 之chi 本bổn 。 如như 虛hư 空không 風phong 之chi 本bổn 。 木mộc 是thị 火hỏa 之chi 本bổn 。 地địa 是thị 水thủy 之chi 本bổn 。 身thân 是thị 苦khổ 之chi 本bổn 。
復phục 次thứ 如như 地địa 。 常thường 是thị 堅kiên 相tướng 。 水thủy 常thường 為vi 濕thấp 相tướng 。 火hỏa 常thường 為vi 熱nhiệt 相tướng 。 風phong 常thường 為vi 動động 相tướng 。 身thân 心tâm 常thường 為vi 苦khổ 相tướng 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 有hữu 身thân 故cố 。 則tắc 老lão 病bệnh 死tử 。 飢cơ 渴khát 寒hàn 熱nhiệt 。 風phong 雨vũ 等đẳng 苦khổ 。 常thường 隨tùy 逐trục 之chi 。 以dĩ 有hữu 心tâm 故cố 。 憂ưu 愁sầu 怖bố 畏úy 。 瞋sân 惱não 嫉tật 妬đố 等đẳng 苦khổ 。 常thường 隨tùy 逐trục 之chi 。 若nhược 知tri 現hiện 在tại 身thân 苦khổ 。 過quá 去khứ 苦khổ 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 現hiện 在tại 過quá 去khứ 身thân 苦khổ 。 未vị 來lai 亦diệc 爾nhĩ 。 譬thí 如như 見kiến 今kim 。 穀cốc 種chủng 生sanh 穀cốc 。 比tỉ 知tri 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 亦diệc 皆giai 如như 是thị 。 又hựu 如như 現hiện 在tại 火hỏa 熱nhiệt 相tướng 。 比tỉ 知tri 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 火hỏa 亦diệc 熱nhiệt 。 如như 是thị 若nhược 無vô 身thân 心tâm 。 前tiền 則tắc 無vô 苦khổ 。 今kim 亦diệc 無vô 苦khổ 。 後hậu 亦diệc 無vô 苦khổ 。 當đương 知tri 三tam 世thế 苦khổ 痛thống 。 皆giai 從tùng 身thân 心tâm 而nhi 有hữu 。 是thị 故cố 應ưng 觀quán 苦Khổ 諦Đế 。 如như 是thị 心tâm 生sanh 厭yếm 患hoạn 。 是thị 苦khổ 因nhân 緣duyên 。 唯duy 從tùng 愛ái 等đẳng 。 諸chư 煩phiền 惱não 生sanh 。 非phi 天thiên 非phi 時thời 非phi 自tự 然nhiên 。 亦diệc 非phi 無vô 因nhân 緣duyên 。 若nhược 離ly 煩phiền 惱não 。 則tắc 不bất 有hữu 生sanh 。 當đương 知tri 世thế 間gian 。 皆giai 從tùng 愛ái 等đẳng 煩phiền 惱não 生sanh 。 如như 人nhân 造tạo 事sự 。 皆giai 欲dục 以dĩ 為vi 先tiên 。 以dĩ 是thị 故cố 諸chư 煩phiền 惱não 。 是thị 苦khổ 因nhân 緣duyên 。
復phục 次thứ 由do 愛ái 水thủy 故cố 受thọ 身thân 。 若nhược 無vô 愛ái 水thủy 。 則tắc 不bất 受thọ 身thân 。 如như 乾can 土thổ 不bất 能năng 著trước 壁bích 。 以dĩ 水thủy 和hòa 之chi 。 則tắc 有hữu 所sở 著trước 。
復phục 次thứ 因nhân 諸chư 煩phiền 惱não 。 是thị 故cố 受thọ 身thân 。 種chủng 種chủng 不bất 同đồng 。 如như 多đa 欲dục 者giả 。 受thọ 多đa 欲dục 形hình 。 多đa 瞋sân 恚khuể 者giả 。 受thọ 多đa 瞋sân 恚khuể 形hình 。 多đa 癡si 者giả 受thọ 多đa 癡si 形hình 。 煩phiền 惱não 薄bạc 者giả 。 受thọ 薄bạc 煩phiền 惱não 形hình 。 見kiến 今kim 果quả 報báo 異dị 故cố 。 知tri 昔tích 因nhân 緣duyên 各các 別biệt 。 來lai 世thế 隨tùy 煩phiền 惱não 。 受thọ 身thân 差sai 別biệt 。 亦diệc 如như 是thị 隨tùy 業nghiệp 受thọ 身thân 。 若nhược 不bất 為vị 瞋sân 恚khuể 。 則tắc 不bất 受thọ 毒độc 蛇xà 形hình 。 一nhất 切thiết 餘dư 形hình 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 是thị 故cố 當đương 知tri 。 愛ái 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 。 一nhất 切thiết 苦khổ 因nhân 緣duyên 。 苦khổ 因nhân 緣duyên 盡tận 故cố 。 則tắc 苦khổ 盡tận 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 名danh 離ly 欲dục 。 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 常thường 不bất 變biến 異dị 。 是thị 中trung 無vô 生sanh 無vô 老lão 。 無vô 病bệnh 無vô 死tử 。 無vô 愛ái 別biệt 離ly 。 苦khổ 怨oán 憎tăng 會hội 苦khổ 。 常thường 樂lạc 不bất 退thoái 。 行hành 者giả 得đắc 涅Niết 槃Bàn 滅diệt 度độ 時thời 。 都đô 無vô 所sở 去khứ 。 名danh 為vi 寂tịch 滅diệt 。 譬thí 如như 然nhiên 燈đăng 。 膏cao 盡tận 則tắc 滅diệt 。 不bất 至chí 諸chư 方phương 。 是thị 名danh 滅Diệt 諦Đế 。
得đắc 涅Niết 槃Bàn 方phương 便tiện 道Đạo 。 定định 分phần 有hữu 三tam 種chủng 。 慧tuệ 分phần 有hữu 二nhị 種chủng 。 戒giới 分phần 有hữu 三tam 種chủng 。 住trụ 是thị 戒giới 中trung 。 修tu 行hành 定định 慧tuệ 。 所sở 謂vị 。 於ư 四Tứ 諦Đế 中trung 。 慧tuệ 能năng 決quyết 了liễu 。 是thị 名danh 正chánh 見kiến 。 隨tùy 正chánh 見kiến 覺giác 法pháp 發phát 起khởi 。 是thị 為vi 正chánh 思tư 惟duy 。 是thị 名danh 慧tuệ 分phần 二nhị 種chủng 。 正chánh 定định 。 正chánh 念niệm 。 正chánh 精tinh 進tấn 。 是thị 名danh 定định 分phần 三tam 種chủng 。 正chánh 語ngữ 。 正chánh 業nghiệp 。 正chánh 命mạng 。 是thị 名danh 戒giới 分phần 三tam 種chủng 。 住trụ 淨tịnh 戒giới 故cố 。 諸chư 煩phiền 惱não 芽nha 。 不bất 令linh 增tăng 長trưởng 。 勢thế 力lực 衰suy 薄bạc 。 如như 非phi 時thời 種chủng 。 芽nha 不bất 增tăng 長trưởng 。 諸chư 煩phiền 惱não 力lực 來lai 。 定định 分phần 能năng 遮già 。 如như 大đại 山sơn 堰yển 水thủy 。 水thủy 不bất 能năng 破phá 壞hoại 。 譬thí 如như 咒chú 術thuật 。 能năng 禁cấm 毒độc 蛇xà 。 雖tuy 復phục 有hữu 毒độc 。 不bất 能năng 害hại 人nhân 。 定định 分phần 亦diệc 如như 是thị 。 慧tuệ 能năng 拔bạt 諸chư 煩phiền 惱não 根căn 本bổn 。 如như 夏hạ 水thủy 暴bạo 漲trương 。 岸ngạn 上thượng 諸chư 樹thụ 。 無vô 不bất 漂phiêu 拔bạt 。 行hành 此thử 三tam 分phần 八Bát 道Đạo 。 真chân 直trực 正chánh 路lộ 。 能năng 滅diệt 苦khổ 因nhân 。 畢tất 竟cánh 安an 隱ẩn 。 常thường 樂lạc 無vô 為vi 。
若nhược 方phương 便tiện 初sơ 習tập 其kỳ 門môn 。 則tắc 有hữu 十thập 事sự 。
一nhất 者giả 。 心tâm 專chuyên 正chánh 。 種chủng 種chủng 外ngoại 事sự 來lai 壞hoại 。 不bất 能năng 移di 轉chuyển 。 如như 四tứ 邊biên 風phong 起khởi 。 山sơn 不bất 傾khuynh 動động 。
二nhị 者giả 。 質chất 直trực 。 聞văn 師sư 說thuyết 法Pháp 。 不bất 見kiến 長trường 短đoản 。 心tâm 無vô 增tăng 減giảm 。 隨tùy 教giáo 無vô 疑nghi 。 譬thí 如như 入nhập 稠trù 林lâm 。 採thải 木mộc 直trực 者giả 。 易dị 出xuất 曲khúc 者giả 難nan 出xuất 。 如như 是thị 三tam 界giới 稠trù 林lâm 。 直trực 者giả 易dị 出xuất 。 曲khúc 者giả 難nan 出xuất 。 佛Phật 法Pháp 中trung 唯duy 直trực 是thị 用dụng 。 曲khúc 者giả 遺di 棄khí 。
三tam 者giả 。 慚tàm 媿quý 。 是thị 第đệ 一nhất 上thượng 服phục 。 最tối 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 。 慚tàm 媿quý 為vi 鉤câu 。 制chế 諸chư 惡ác 心tâm 。 有hữu 慚tàm 有hữu 媿quý 。 真chân 為vi 是thị 人nhân 。 若nhược 無vô 慚tàm 媿quý 。 畜súc 生sanh 無vô 異dị 。
四tứ 者giả 。 不bất 放phóng 逸dật 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 之chi 根căn 本bổn 。 如như 世thế 間gian 放phóng 逸dật 。 失thất 諸chư 利lợi 事sự 。 行hành 者giả 放phóng 逸dật 。 失thất 涅Niết 槃Bàn 利lợi 。 當đương 知tri 放phóng 逸dật 。 如như 怨oán 如như 賊tặc 。 心tâm 常thường 遠viễn 離ly 。 當đương 知tri 不bất 放phóng 逸dật 。 如như 君quân 父phụ 師sư 長trưởng 。 應ưng 遵tuân 承thừa 不bất 捨xả 。
五ngũ 者giả 。 遠viễn 離ly 。 因nhân 此thử 遠viễn 離ly 。 成thành 不bất 放phóng 逸dật 。 若nhược 近cận 五ngũ 欲dục 。 諸chư 情tình 開khai 發phát 。 先tiên 常thường 身thân 離ly 聚tụ 落lạc 。 次thứ 心tâm 遠viễn 離ly 。 不bất 念niệm 世thế 事sự 。
六lục 者giả 。 少thiểu 欲dục 。 資tư 生sanh 之chi 物vật 。 心tâm 不bất 多đa 求cầu 。 多đa 求cầu 故cố 則tắc 墮đọa 眾chúng 惱não 。
七thất 者giả 。 知tri 足túc 。 有hữu 人nhân 雖tuy 復phục 少thiểu 欲dục 。 樂nhạo 著trước 好hảo 物vật 。 則tắc 敗bại 道Đạo 心tâm 。 是thị 故cố 智trí 者giả 。 趣thú 足túc 而nhi 已dĩ 。
八bát 者giả 。 心tâm 不bất 繫hệ 著trước 。 若nhược 弟đệ 子tử 檀đàn 越việt 。 知tri 識thức 親thân 里lý 。 若nhược 問vấn 訊tấn 迎nghênh 送tống 。 多đa 營doanh 多đa 事sự 。 如như 是thị 等đẳng 者giả 。 毀hủy 敗bại 道đạo 故cố 。 不bất 應ưng 繫hệ 著trước 。
九cửu 者giả 不bất 樂nhạo 世thế 樂lạc 。 若nhược 歌ca 舞vũ 伎kỹ 樂nhạc 。 良lương 時thời 好hảo 日nhật 。 選tuyển 擇trạch 吉cát 凶hung 。 一nhất 切thiết 世thế 事sự 。 悉tất 不bất 喜hỷ 樂lạc 。
十thập 者giả 。 忍nhẫn 辱nhục 。 行hành 者giả 求cầu 道Đạo 時thời 。 當đương 忍nhẫn 十thập 事sự 。
一nhất 。 蚊văn 虻manh 侵xâm 害hại 。 二nhị 。 蛇xà 蚖ngoan 毒độc 螫thích 。 三tam 者giả 。 毒độc 獸thú 。 四tứ 者giả 。 罵mạ 詈lị 誹phỉ 謗báng 。 五ngũ 者giả 。 打đả 擲trịch 加gia 害hại 。 六lục 者giả 。 病bệnh 痛thống 。 七thất 。 飢cơ 。 八bát 。 渴khát 。 九cửu 。 寒hàn 。 十thập 。 熱nhiệt 。
如như 是thị 惱não 事sự 。 行hành 者giả 忍nhẫn 之chi 。 莫mạc 令linh 有hữu 勝thắng 。 常thường 勝thắng 此thử 事sự 。
復phục 次thứ 如như 人nhân 。 識thức 知tri 病bệnh 相tướng 。 知tri 病bệnh 因nhân 緣duyên 。 知tri 除trừ 病bệnh 藥dược 。 得đắc 看khán 病bệnh 人nhân 。 隨tùy 意ý 所sở 須tu 。 不bất 久cửu 當đương 差sái 。 行hành 者giả 如như 是thị 。 知tri 實thật 苦khổ 相tướng 。 知tri 苦khổ 因nhân 緣duyên 。 知tri 苦khổ 盡tận 道đạo 。 知tri 得đắc 善thiện 師sư 同đồng 學học 。 如như 是thị 不bất 久cửu 。 得đắc 安an 隱ẩn 寂tịch 滅diệt 。
問vấn 曰viết 。
以dĩ 得đắc 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 入nhập 深thâm 禪thiền 定định 。 唯duy 有hữu 上thượng 地địa 。 結kết 使sử 微vi 薄bạc 。 心tâm 已dĩ 柔nhu 軟nhuyễn 。 不bất 應ưng 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 種chủng 種chủng 譬thí 喻dụ 。 觀quán 是thị 四Tứ 諦Đế 。 似tự 若nhược 不bất 信tín 。
答đáp 曰viết 。
非phi 但đãn 為vi 有hữu 頂đảnh 者giả 說thuyết 。 總tổng 為vi 一nhất 切thiết 。 有hữu 頂đảnh 之chi 人nhân 。 但đãn 觀quán 無vô 色sắc 界giới 。 四tứ 陰ấm 無vô 常thường 。 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 如như 病bệnh 如như 瘡sang 。 如như 箭tiễn 入nhập 心tâm 。 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 皆giai 是thị 因nhân 緣duyên 。 虛hư 誑cuống 作tác 法pháp 。 觀quán 涅Niết 槃Bàn 上thượng 妙diệu 。 安an 隱ẩn 快khoái 樂lạc 。 非phi 為vi 作tác 法pháp 。 真chân 實thật 不bất 虛hư 。 滅diệt 三tam 毒độc 三tam 衰suy 。 身thân 心tâm 苦khổ 滅diệt 。 常thường 呵ha 四tứ 陰ấm 。 及cập 其kỳ 因nhân 緣duyên 。 則tắc 名danh 苦Khổ 諦Đế 集Tập 諦Đế 。 讚tán 歎thán 涅Niết 槃Bàn 。 及cập 涅Niết 槃Bàn 道Đạo 。 是thị 名danh 盡Tận 諦Đế 道Đạo 諦Đế 。
行hành 者giả 得đắc 四tứ 禪thiền 。 四Tứ 無Vô 色Sắc 定Định 。 心tâm 已dĩ 柔nhu 軟nhuyễn 。 若nhược 求cầu 五ngũ 神thần 通thông 。 依y 第đệ 四tứ 禪thiền 則tắc 易dị 得đắc 。 若nhược 依y 初sơ 禪thiền 二nhị 禪thiền 。 三tam 禪thiền 。 雖tuy 復phục 可khả 得đắc 。 求cầu 之chi 甚thậm 難nan 。 得đắc 亦diệc 不bất 固cố 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 初sơ 禪thiền 覺giác 觀quán 亂loạn 定định 故cố 。 二nhị 禪thiền 喜hỷ 多đa 故cố 。 三tam 禪thiền 樂lạc 多đa 故cố 。 與dữ 定định 相tương 違vi 。 四Tứ 如Như 意Ý 分Phần 。 皆giai 是thị 定định 相tướng 。 唯duy 第đệ 四tứ 禪thiền 。 無vô 苦khổ 無vô 樂lạc 。 無vô 憂ưu 無vô 喜hỷ 。 無vô 出xuất 入nhập 息tức 。 諸chư 聖thánh 所sở 住trụ 。 快khoái 樂lạc 安an 隱ẩn 。 是thị 故cố 行hành 者giả 。 當đương 依y 第đệ 四tứ 禪thiền 。 修tu 四Tứ 如Như 意Ý 分Phần 。 所sở 謂vị 。 欲dục 定định 行hành 法pháp 。 成thành 就tựu 如như 意ý 。 精tinh 進tấn 定định 。 心tâm 定định 。 思tư 惟duy 定định 行hành 法pháp 。 成thành 就tựu 如như 意ý 。 依y 是thị 住trụ 者giả 。 無vô 事sự 不bất 得đắc 。
問vấn 曰viết 。
云vân 何hà 欲dục 定định 行hành 法pháp 。 成thành 就tựu 如như 意ý 。
答đáp 曰viết 。
欲dục 名danh 欲dục 於ư 。 所sở 求cầu 之chi 事sự 。 定định 名danh 一nhất 心tâm 。 無vô 有hữu 增tăng 減giảm 。 行hành 法pháp 名danh 信tín 。 念niệm 巧xảo 慧tuệ 喜hỷ 樂lạc 等đẳng 。 助trợ 成thành 欲dục 定định 。 因nhân 欲dục 為vi 主chủ 。 得đắc 定định 故cố 名danh 為vi 欲dục 定định 。 精tinh 進tấn 定định 。 心tâm 定định 。 思tư 惟duy 定định 亦diệc 如như 是thị 。 行hành 者giả 觀quán 欲dục 莫mạc 令linh 。 有hữu 增tăng 有hữu 減giảm 。 莫mạc 令linh 內nội 多đa 攝nhiếp 。 外ngoại 多đa 散tán 。 柔nhu 軟nhuyễn 平bình 等đẳng 。 調điều 和hòa 堪kham 用dụng 。 猶do 如như 彈đàn 琴cầm 。 調điều 其kỳ 緩hoãn 急cấp 。 隨tùy 作tác 何hà 曲khúc 。 精tinh 進tấn 心tâm 。 思tư 惟duy 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 行hành 者giả 學học 飛phi 。 欲dục 飛phi 是thị 名danh 欲dục 。 攝nhiếp 諸chư 散tán 心tâm 。 集tập 助trợ 行hành 法pháp 。 是thị 名danh 精tinh 進tấn 心tâm 。 能năng 舉cử 身thân 離ly 身thân 心tâm 。 麁thô 重trọng 睡thụy 掉trạo 等đẳng 。 心tâm 則tắc 輕khinh 便tiện 。 以dĩ 心tâm 輕khinh 故cố 。 能năng 舉cử 其kỳ 身thân 。 是thị 名danh 心tâm 。 籌trù 量lượng 欲dục 精tinh 進tấn 心tâm 多đa 少thiểu 。 能năng 舉cử 身thân 未vị 能năng 壞hoại 。 內nội 外ngoại 諸chư 色sắc 味vị 。 是thị 名danh 思tư 惟duy 。 依y 四Tứ 如Như 意Ý 分Phần 。 能năng 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 何hà 況huống 五ngũ 通thông 。
問vấn 曰viết 。
五ngũ 神thần 通thông 何hà 者giả 先tiên 生sanh 。
答đáp 曰viết 。
隨tùy 所sở 樂lạc 者giả 為vi 先tiên 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 爾nhĩ 者giả 。 何hà 以dĩ 變biến 化hóa 。 神thần 通thông 在tại 初sơ 。
答đáp 曰viết 。
五ngũ 神thần 通thông 多đa 為vi 眾chúng 生sanh 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 慧tuệ 解giải 脫thoát 阿A 羅La 漢Hán 。 既ký 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。
有hữu 眾chúng 生sanh 多đa 鈍độn 根căn 者giả 。 不bất 信tín 道đạo 事sự 。 輕khinh 慢mạn 佛Phật 法Pháp 。 我ngã 得đắc 難nan 事sự 。 漏lậu 盡tận 神thần 通thông 。 如như 何hà 不bất 起khởi 神thần 通thông 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 而nhi 令linh 墮đọa 罪tội 。 又hựu 佛Phật 大đại 悲bi 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 我ngã 為vi 弟đệ 子tử 。 應ưng 以dĩ 神thần 通thông 。 助trợ 益ích 眾chúng 生sanh 。 然nhiên 諸chư 眾chúng 生sanh 。 多đa 以dĩ 現hiện 事sự 。 而nhi 得đắc 利lợi 益ích 。 神thần 變biến 感cảm 動động 。 貴quý 賤tiện 大đại 眾chúng 。 無vô 不bất 傾khuynh 伏phục 。 餘dư 通thông 無vô 有hữu 是thị 者giả 。
以dĩ 是thị 故cố 變biến 化hóa 神thần 通thông 在tại 初sơ 。
問vấn 曰viết 。
天thiên 身thân 火hỏa 大đại 多đa 故cố 。 身thân 有hữu 光quang 明minh 。 亦diệc 能năng 昇thăng 虛hư 疾tật 去khứ 。 鬼quỷ 神thần 風phong 大đại 多đa 故cố 。 身thân 則tắc 輕khinh 疾tật 。 無vô 所sở 觸xúc 礙ngại 。 龍long 身thân 水thủy 多đa 故cố 。 心tâm 念niệm 生sanh 水thủy 。 亦diệc 能năng 變biến 動động 。 人nhân 身thân 地địa 大đại 多đa 故cố 。 輕khinh 動động 相tướng 少thiểu 。
云vân 何hà 能năng 飛phi 。
答đáp 曰viết 。
以dĩ 人nhân 身thân 地địa 種chủng 。 輕khinh 動động 相tướng 少thiểu 故cố 。 求cầu 學học 神thần 通thông 。 如như 天thiên 如như 神thần 。 何hà 用dụng 通thông 為vi 。 如như 地địa 雖tuy 重trọng 。 以dĩ 水thủy 力lực 故cố 。 地địa 則tắc 為vi 動động 。 如như 是thị 心tâm 力lực 故cố 。 能năng 舉cử 其kỳ 身thân 。 譬thí 如như 獼mi 猴hầu 。 從tùng 高cao 墜trụy 落lạc 。 而nhi 不bất 傷thương 身thân 。 人nhân 墮đọa 則tắc 傷thương 。 以dĩ 獼mi 猴hầu 心tâm 力lực 。 輕khinh 疾tật 強cường 故cố 無vô 損tổn 。 當đương 知tri 身thân 通thông 如như 是thị 。 心tâm 力lực 強cường 故cố 。 又hựu 如như 人nhân 能năng 浮phù 。 雖tuy 在tại 深thâm 水thủy 。 而nhi 不bất 沈trầm 沒một 。 心tâm 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 能năng 持trì 其kỳ 身thân 。 以dĩ 是thị 故cố 當đương 知tri 。 人nhân 身thân 雖tuy 重trọng 。 心tâm 力lực 強cường 故cố 。 身thân 飛phi 虛hư 空không 。
問vấn 曰viết 。
如như 是thị 可khả 信tín 。 云vân 何hà 當đương 學học 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 行hành 者giả 住trụ 於ư 第đệ 四tứ 禪thiền 。 依y 四Tứ 如Như 意Ý 分Phần 。 一nhất 心tâm 攝nhiếp 念niệm 。 觀quán 身thân 處xứ 處xứ 虛hư 空không 。 如như 藕ngẫu 根căn 孔khổng 。 取thủ 身thân 輕khinh 疾tật 相tướng 。 習tập 之chi 不bất 已dĩ 。 身thân 與dữ 心tâm 合hợp 。 如như 鐵thiết 與dữ 火hỏa 合hợp 。 滅diệt 身thân 麁thô 重trọng 相tướng 。 但đãn 有hữu 輕khinh 疾tật 身thân 。 與dữ 欲dục 。 精tinh 進tấn 。 思tư 惟duy 及cập 助trợ 行hành 法pháp 合hợp 。 欲dục 等đẳng 善thiện 行hành 力lực 故cố 。 身thân 則tắc 隨tùy 逐trục 。 如như 火hỏa 在tại 鐵thiết 。 輕khinh 軟nhuyễn 中trung 用dụng 。 又hựu 復phục 色sắc 界giới 。 四tứ 大đại 造tạo 色sắc 。 在tại 此thử 身thân 中trung 。 與dữ 身thân 和hòa 合hợp 。 令linh 身thân 輕khinh 便tiện 。 隨tùy 意ý 能năng 去khứ 。 如như 人nhân 服phục 藥dược 。 令linh 心tâm 了liễu 了liễu 。 身thân 則tắc 輕khinh 便tiện 。 譬thí 如như 色sắc 界giới 四tứ 大đại 。 造tạo 色sắc 明minh 淨tịnh 。 在tại 此thử 身thân 故cố 。 眼nhãn 則tắc 明minh 淨tịnh 。 如như 人nhân 學học 跳khiêu 。 習tập 之chi 轉chuyển 工công 。 絕tuyệt 於ư 餘dư 人nhân 。 如như 鳥điểu 子tử 學học 飛phi 。 漸tiệm 漸tiệm 轉chuyển 遠viễn 。 身thân 通thông 如như 是thị 。 初sơ 得đắc 之chi 時thời 。 或hoặc 一nhất 丈trượng 二nhị 丈trượng 。 漸tiệm 能năng 遠viễn 飛phi 。
是thị 變biến 化hóa 神thần 通thông 有hữu 四tứ 種chủng 。
一nhất 者giả 。 身thân 飛phi 虛hư 空không 。 如như 鳥điểu 飛phi 行hành 。 二nhị 者giả 。 遠viễn 能năng 令linh 近cận 。 三tam 者giả 。 此thử 滅diệt 彼bỉ 出xuất 。 四tứ 者giả 。 猶do 如như 意ý 疾tật 。
彈đàn 指chỉ 之chi 頃khoảnh 。 有hữu 六lục 十thập 念niệm 。 一nhất 念niệm 中trung 間gian 。 能năng 越việt 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 恒Hằng 河Hà 沙sa 國quốc 土độ 。 隨tùy 念niệm 即tức 至chí 。 用dụng 是thị 神thần 通thông 。 身thân 得đắc 自tự 在tại 。 一nhất 身thân 能năng 為vi 多đa 身thân 。 多đa 身thân 能năng 為vi 一nhất 身thân 。 大đại 能năng 為vi 小tiểu 。 小tiểu 能năng 為vi 大đại 。 重trọng 若nhược 須Tu 彌Di 。 輕khinh 如như 鴻hồng 毛mao 。 如như 是thị 等đẳng 所sở 作tác 如như 意ý 。
復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 得đắc 是thị 身thân 通thông 。 一nhất 念niệm 之chi 頃khoảnh 。 度độ 恒Hằng 河Hà 沙sa 國quốc 土độ 。 然nhiên 眾chúng 生sanh 見kiến 菩Bồ 薩Tát 到đáo 彼bỉ 。 而nhi 菩Bồ 薩Tát 不bất 動động 於ư 本bổn 處xứ 。 於ư 彼bỉ 說thuyết 法Pháp 教giáo 化hóa 。 此thử 亦diệc 不bất 廢phế 。 或hoặc 有hữu 天thiên 人nhân 。 著trước 常thường 顛điên 倒đảo 。 可khả 以dĩ 神thần 通thông 度độ 者giả 。 現hiện 燒thiêu 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 國Quốc 土Độ 。 而nhi 眾chúng 生sanh 見kiến 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 國Quốc 土Độ 。 焚phần 燒thiêu 破phá 壞hoại 。 而nhi 國quốc 土độ 無vô 損tổn 。 有hữu 眾chúng 生sanh 心tâm 生sanh 憍kiêu 慢mạn 。 現hiện 作tác 手thủ 執chấp 金kim 剛cang 杵xử 。 從tùng 金kim 剛cang 中trung 出xuất 火hỏa 。 見kiến 者giả 怖bố 畏úy 。 歸quy 伏phục 禮lễ 敬kính 。 有hữu 人nhân 樂nhạo 著trước 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 身thân 。 即tức 現hiện 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 或hoặc 現hiện 釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 。 或hoặc 現hiện 魔ma 王vương 。 或hoặc 現hiện 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 或hoặc 現hiện 佛Phật 身thân 。 隨tùy 所sở 樂nhạo 身thân 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 菩Bồ 薩Tát 或hoặc 復phục 。 在tại 虛hư 空không 中trung 。 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 從tùng 身thân 四tứ 邊biên 。 悉tất 放phóng 種chủng 種chủng 光quang 明minh 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 或hoặc 時thời 眾chúng 生sanh 。 樂nhạo 雜tạp 色sắc 莊trang 嚴nghiêm 。 即tức 為vi 現hiện 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 國Quốc 土Độ 。 七thất 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 。 幢tràng 幡phan 華hoa 蓋cái 。 百bách 種chủng 伎kỹ 樂nhạc 。 處xử 中trung 說thuyết 法Pháp 。 或hoặc 令linh 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 國Quốc 土Độ 。 為vi 一nhất 海hải 水thủy 。 青thanh 蓮liên 紅hồng 華hoa 。 覆phú 蓋cái 水thủy 上thượng 。 於ư 上thượng 說thuyết 法Pháp 。 或hoặc 坐tọa 須Tu 彌Di 山Sơn 上thượng 。 以dĩ 梵Phạn 音âm 聲thanh 說thuyết 法Pháp 。 普phổ 聞văn 諸chư 國quốc 。 或hoặc 時thời 眾chúng 生sanh 。 不bất 見kiến 其kỳ 形hình 。 但đãn 聞văn 說thuyết 法Pháp 之chi 聲thanh 。 或hoặc 作tác 乾càn 闥thát 婆bà 身thân 。 伎kỹ 樂nhạc 音âm 聲thanh 。 令linh 其kỳ 心tâm 悅duyệt 。 然nhiên 後hậu 說thuyết 法Pháp 。 或hoặc 現hiện 龍long 王vương 。 雷lôi 電điện 霹phích 靂lịch 。 而nhi 以dĩ 說thuyết 法Pháp 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 。 因nhân 緣duyên 方phương 便tiện 。 而nhi 現hiện 神thần 變biến 。 開khai 引dẫn 眾chúng 生sanh 。
問vấn 曰viết 。
是thị 神thần 通thông 變biến 化hóa 諸chư 物vật 。 云vân 何hà 而nhi 不bất 虛hư 妄vọng 。
答đáp 曰viết 。
行hành 者giả 先tiên 知tri 。 諸chư 法pháp 虛hư 誑cuống 。 如như 幻huyễn 如như 化hóa 。 譬thí 如như 調điều 泥nê 。 隨tùy 意ý 所sở 作tác 。 如như 福phước 德đức 之chi 人nhân 。 尚thượng 能năng 夏hạ 有hữu 雪tuyết 。 冬đông 生sanh 華hoa 。 河hà 不bất 流lưu 。 又hựu 如như 仙tiên 人nhân 瞋sân 怒nộ 。 令linh 虎hổ 狼lang 師sư 子tử 。 變biến 為vi 石thạch 身thân 。 何hà 況huống 神thần 通thông 定định 力lực 。 而nhi 不bất 變biến 物vật 。
復phục 次thứ 一nhất 切thiết 物vật 中trung 。 各các 有hữu 氣khí 分phần 。 取thủ 其kỳ 分phần 相tướng 。 神thần 力lực 廣quảng 之chi 。 餘dư 者giả 隱ẩn 沒một 。
如như 經Kinh 說thuyết 。 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 神thần 力lực 。 心tâm 得đắc 自tự 在tại 。 見kiến 有hữu 大đại 木mộc 。 欲dục 令linh 為vi 地địa 。 即tức 皆giai 是thị 地địa 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 木mộc 有hữu 地địa 分phần 故cố 。 若nhược 水thủy 火hỏa 風phong 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 作tác 金kim 銀ngân 。 種chủng 種chủng 寶bảo 物vật 。 隨tùy 意ý 悉tất 作tác 。
何hà 以dĩ 故cố 。 木mộc 有hữu 淨tịnh 分phần 故cố 。
問vấn 曰viết 。
物vật 變biến 如như 是thị 。 化hóa 無vô 本bổn 末mạt 。 其kỳ 事sự 云vân 何hà 。
答đáp 曰viết 。
有hữu 言ngôn 虛hư 空không 中trung 。 四tứ 大đại 所sở 造tạo 微vi 塵trần 。 化hóa 心tâm 力lực 故cố 。 令linh 諸chư 微vi 塵trần 。 合hợp 成thành 化hóa 人nhân 。 譬thí 如như 人nhân 死tử 。 或hoặc 生sanh 天thiên 上thượng 。 或hoặc 生sanh 地địa 獄ngục 。 罪tội 福phước 因nhân 緣duyên 故cố 。 和hòa 合hợp 微vi 塵trần 為vi 化hóa 。 亦diệc 如như 是thị 等đẳng 。 是thị 物vật 變biến 化hóa 神thần 通thông 相tướng 。
若nhược 行hành 者giả 欲dục 求cầu 天thiên 耳nhĩ 。 亦diệc 以dĩ 第đệ 四tứ 禪thiền 為vi 本bổn 。 修tu 四Tứ 如Như 意Ý 分Phần 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 調điều 柔nhu 其kỳ 心tâm 。 屬thuộc 念niệm 大đại 眾chúng 音âm 聲thanh 。 取thủ 種chủng 種chủng 聲thanh 相tướng 。 所sở 聞văn 之chi 聲thanh 。 常thường 當đương 想tưởng 念niệm 。 若nhược 心tâm 餘dư 緣duyên 。 攝nhiếp 之chi 令linh 還hoàn 。 常thường 當đương 一nhất 心tâm 修tu 念niệm 。 即tức 於ư 耳nhĩ 中trung 。 得đắc 色sắc 界giới 四tứ 大đại 。 所sở 造tạo 清thanh 淨tịnh 之chi 色sắc 。 是thị 名danh 修tu 習tập 天thiên 耳nhĩ 。 以dĩ 是thị 天thiên 耳nhĩ 。 聞văn 十thập 方phương 無vô 量lượng 。 國quốc 土độ 音âm 聲thanh 。 所sở 謂vị 天thiên 聲thanh 。 人nhân 聲thanh 。 龍long 聲thanh 。 阿a 修tu 羅la 聲thanh 。 乾càn 闥thát 婆bà 聲thanh 。 栴chiên 陀đà 羅la 聲thanh 。 摩ma 睺hầu 勒lặc 聲thanh 。 及cập 畜súc 生sanh 。 餓ngạ 鬼quỷ 之chi 聲thanh 。 地địa 獄ngục 苦khổ 痛thống 。 麁thô 細tế 大đại 小tiểu 音âm 聲thanh 等đẳng 。 皆giai 悉tất 聽thính 聞văn 。 菩Bồ 薩Tát 定định 心tâm 轉chuyển 深thâm 。 乃nãi 聞văn 十thập 方phương 。 諸chư 佛Phật 音âm 聲thanh 。 從tùng 佛Phật 聞văn 法Pháp 。 而nhi 不bất 取thủ 相tướng 。 以dĩ 法Pháp 為vi 真chân 。 法Pháp 為vi 最tối 上thượng 。 而nhi 依y 深thâm 義nghĩa 。 不bất 依y 於ư 語ngữ 。 云vân 何hà 深thâm 義nghĩa 。 所sở 謂vị 知tri 諸chư 法pháp 空không 。 無vô 相tướng 無vô 作tác 。 不bất 生sanh 邪tà 見kiến 。 於ư 義nghĩa 亦diệc 不bất 得đắc 義nghĩa 。 不bất 可khả 得đắc 中trung 。 亦diệc 無vô 得đắc 相tướng 。 是thị 依y 深thâm 義nghĩa 。 不bất 依y 語ngữ 言ngôn 。
復phục 次thứ 行hành 者giả 。 依y 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。 不bất 依y 非phi 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。 了liễu 義nghĩa 經Kinh 者giả 。 若nhược 能năng 依y 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 諸chư 經Kinh 。 皆giai 是thị 了liễu 義nghĩa 。 義nghĩa 畢tất 竟cánh 空không 。 不bất 可khả 說thuyết 相tướng 故cố 。 是thị 以dĩ 諸chư 經Kinh 。 皆giai 是thị 了liễu 義nghĩa 。 若nhược 不bất 依y 義nghĩa 。 是thị 人nhân 於ư 諸chư 經Kinh 。 皆giai 不bất 了liễu 義nghĩa 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 無vô 深thâm 智trí 。 隨tùy 逐trục 音âm 聲thanh 故cố 。 是thị 音âm 聲thanh 實thật 相tướng 。 亦diệc 入nhập 深thâm 義nghĩa 。 俱câu 不bất 可khả 說thuyết 。 是thị 名danh 分phân 別biệt 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。 不bất 非phi 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。
復phục 次thứ 行hành 者giả 。 依y 智trí 而nhi 不bất 依y 識thức 。
何hà 以dĩ 故cố 。 行hành 者giả 知tri 是thị 識thức 相tướng 。 從tùng 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 生sanh 。 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。 無vô 色sắc 無vô 對đối 。 不bất 可khả 見kiến 。 無vô 知tri 無vô 識thức 。 虛hư 誑cuống 如như 幻huyễn 。 如như 是thị 知tri 識thức 相tướng 。 識thức 即tức 為vi 智trí 。 是thị 故cố 依y 智trí 。 而nhi 不bất 依y 識thức 。 行hành 者giả 雖tuy 復phục 生sanh 識thức 。 若nhược 識thức 若nhược 智trí 。 而nhi 不bất 生sanh 著trước 。 知tri 識thức 如như 相tướng 。 識thức 即tức 為vi 智trí 相tướng 。 以dĩ 是thị 智trí 相tướng 。 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。
復phục 次thứ 行hành 者giả 。 依y 法Pháp 不bất 依y 人nhân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 佛Phật 法Pháp 中trung 。 實thật 有hữu 人nhân 者giả 。 無vô 有hữu 清thanh 淨tịnh 。 得đắc 解giải 脫thoát 者giả 。 而nhi 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 我ngã 無vô 人nhân 。 但đãn 隨tùy 俗tục 故cố 。 說thuyết 有hữu 人nhân 有hữu 我ngã 。 以dĩ 是thị 故cố 行hành 者giả 。 依y 法Pháp 不bất 依y 人nhân 。 所sở 謂vị 法pháp 者giả 。 諸chư 法pháp 之chi 性tánh 。 法pháp 性tánh 者giả 無vô 生sanh 性tánh 。 是thị 無vô 生sanh 性tánh 者giả 畢tất 竟cánh 空không 。 是thị 畢tất 竟cánh 空không 者giả 。 不bất 可khả 說thuyết 者giả 是thị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 語ngữ 說thuyết 法Pháp 。 法pháp 中trung 無vô 語ngữ 。 語ngữ 中trung 無vô 法pháp 。 語ngữ 則tắc 是thị 無vô 語ngữ 相tướng 。 一nhất 切thiết 語ngữ 言ngôn 。 非phi 語ngữ 言ngôn 相tướng 。 以dĩ 是thị 故cố 經Kinh 說thuyết 。 無vô 示thị 無vô 說thuyết 。 是thị 名danh 佛Phật 法Pháp 。 行hành 者giả 以dĩ 天thiên 耳nhĩ 。 聞văn 諸chư 佛Phật 法Pháp 。 若nhược 人nhân 若nhược 法pháp 。 不bất 生sanh 著trước 見kiến 。 若nhược 分phân 別biệt 二nhị 相tướng 。 非phi 為vi 佛Phật 法Pháp 。 若nhược 無vô 二nhị 相tướng 。 則tắc 是thị 佛Phật 法Pháp 。 行hành 者giả 依y 止chỉ 。 天thiên 耳nhĩ 力lực 故cố 。 聞văn 甚thậm 深thâm 之chi 法Pháp 。 以dĩ 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 是thị 名danh 天thiên 耳nhĩ 神thần 通thông 。
若nhược 行hành 者giả 欲dục 。 得đắc 他tha 心tâm 智trí 。 先tiên 自tự 觀quán 心tâm 。 取thủ 心tâm 生sanh 相tướng 。 住trụ 相tướng 。 滅diệt 相tướng 。 亦diệc 知tri 心tâm 垢cấu 相tướng 。 淨tịnh 相tướng 。 定định 相tướng 。 亂loạn 相tướng 等đẳng 。 復phục 觀quán 心tâm 所sở 緣duyên 。 垢cấu 淨tịnh 近cận 遠viễn 多đa 少thiểu 等đẳng 。 自tự 取thủ 內nội 外ngoại 。 心tâm 相tướng 已dĩ 然nhiên 。 緣duyên 觀quán 眾chúng 生sanh 色sắc 。 取thủ 欲dục 相tướng 心tâm 。 瞋sân 相tướng 心tâm 。 慢mạn 相tướng 心tâm 。 慳san 相tướng 心tâm 。 嫉tật 相tướng 心tâm 。 憂ưu 相tướng 心tâm 。 畏úy 相tướng 心tâm 。 語ngữ 言ngôn 音âm 聲thanh 。 種chủng 種chủng 所sở 作tác 相tướng 心tâm 等đẳng 。
作tác 是thị 念niệm 。
佛Phật 如như 我ngã 心tâm 。 生sanh 時thời 住trụ 時thời 滅diệt 時thời 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。
自tự 知tri 心tâm 所sở 緣duyên 。 他tha 亦diệc 如như 是thị 。 我ngã 心tâm 有hữu 如như 是thị 色sắc 。 相tướng 語ngữ 言ngôn 。 所sở 作tác 相tướng 。 他tha 亦diệc 如như 是thị 。 常thường 修tu 學học 心tâm 相tướng 。 如như 是thị 習tập 已dĩ 。 得đắc 他tha 心tâm 通thông 。 是thị 時thời 但đãn 緣duyên 他tha 心tâm 。 心tâm 數số 法pháp 。 如như 明minh 眼nhãn 者giả 。 觀quán 淨tịnh 水thủy 中trung 魚ngư 。 有hữu 大đại 小tiểu 好hảo 醜xú 。 悉tất 皆giai 見kiến 之chi 。 雖tuy 有hữu 水thủy 覆phú 。 以dĩ 水thủy 淨tịnh 故cố 。 不bất 以dĩ 為vi 礙ngại 。 行hành 者giả 如như 是thị 。 知tri 他tha 心tâm 通thông 力lực 故cố 。 眾chúng 生sanh 雖tuy 身thân 覆phú 心tâm 。 而nhi 能năng 見kiến 之chi 。 既ký 得đắc 心tâm 通thông 。 或hoặc 時thời 在tại 大đại 眾chúng 說thuyết 法Pháp 。 先tiên 知tri 其kỳ 心tâm 。 知tri 是thị 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 何hà 深thâm 心tâm 。 行hành 何hà 法pháp 。 何hà 因nhân 緣duyên 。 有hữu 何hà 相tướng 。 喜hỷ 何hà 事sự 。 知tri 自tự 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 知tri 眾chúng 生sanh 心tâm 。 亦diệc 可khả 清thanh 淨tịnh 。 如như 淨tịnh 鏡kính 中trung 。 隨tùy 所sở 有hữu 色sắc 。 若nhược 長trường 若nhược 短đoản 。 方phương 圓viên 麁thô 細tế 等đẳng 。 如như 本bổn 相tướng 現hiện 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 鏡kính 清thanh 淨tịnh 故cố 。 鏡kính 雖tuy 不bất 分phân 別biệt 。 而nhi 顯hiển 其kỳ 相tướng 。 行hành 者giả 亦diệc 如như 是thị 。 自tự 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 諸chư 法pháp 無vô 一nhất 定định 相tướng 。 常thường 清thanh 淨tịnh 故cố 。 眾chúng 生sanh 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 皆giai 悉tất 知tri 之chi 。 若nhược 眾chúng 中trung 多đa 婬dâm 欲dục 者giả 。 即tức 知tri 其kỳ 心tâm 。 為vi 說thuyết 離ly 婬dâm 欲dục 法pháp 。 恚khuể 癡si 亦diệc 如như 是thị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 心tâm 實thật 相tướng 無vô 染nhiễm 。 無vô 瞋sân 無vô 癡si 。 若nhược 眾chúng 中trung 求cầu 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 者giả 。 亦diệc 知tri 其kỳ 心tâm 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 雖tuy 為vi 說thuyết 法Pháp 。 知tri 法pháp 性tánh 亦diệc 無vô 有hữu 小tiểu 。 求cầu 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 者giả 。 亦diệc 知tri 其kỳ 心tâm 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 雖tuy 為vi 說thuyết 法Pháp 。 知tri 法pháp 性tánh 亦diệc 無vô 有hữu 中trung 。 若nhược 求cầu 大Đại 乘Thừa 者giả 。 亦diệc 知tri 其kỳ 心tâm 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 雖tuy 為vi 說thuyết 法Pháp 。 知tri 法pháp 性tánh 亦diệc 無vô 有hữu 大đại 。 行hành 者giả 如như 是thị 等đẳng 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 亦diệc 不bất 分phân 別biệt 心tâm 相tướng 。 雖tuy 分phân 別biệt 三Tam 乘Thừa 說thuyết 法Pháp 。 而nhi 不bất 壞hoại 法pháp 性tánh 。 不bất 壞hoại 法pháp 性tánh 。 故cố 悉tất 知tri 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 心tâm 所sở 行hành 。 雖tuy 自tự 用dụng 心tâm 知tri 他tha 心tâm 。 於ư 彼bỉ 此thử 心tâm 。 無vô 逆nghịch 無vô 順thuận 。 亦diệc 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 心tâm 心tâm 相tương 續tục 如như 水thủy 流lưu 。 如như 知tri 心tâm 性tánh 。 法pháp 性tánh 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 他tha 心tâm 智trí 。 知tri 眾chúng 生sanh 心tâm 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 則tắc 不bất 害hại 也dã 。 是thị 名danh 知tri 他tha 心tâm 智trí 神thần 通thông 。
若nhược 行hành 者giả 欲dục 知tri 宿túc 命mạng 。 先tiên 自tự 覺giác 知tri 。 今kim 所sở 經kinh 事sự 。 向hướng 所sở 經kinh 事sự 。 轉chuyển 至chí 昨tạc 夜dạ 。 昨tạc 日nhật 前tiền 日nhật 。 如như 是thị 一nhất 月nguyệt 。 從tùng 今kim 歲tuế 乃nãi 至chí 孩hài 童đồng 。 譬thí 如như 行hành 道Đạo 。 到đáo 所sở 至chí 處xứ 。 思tư 惟duy 憶ức 念niệm 。 所sở 經kinh 遊du 處xứ 。 如như 是thị 習tập 已dĩ 。 善thiện 修tu 定định 力lực 故cố 。 憶ức 念niệm 生sanh 時thời 。 處xử 胎thai 時thời 。 知tri 某mỗ 處xứ 死tử 。 此thử 胎thai 生sanh 。 知tri 是thị 一nhất 世thế 。 二nhị 世thế 三tam 世thế 。 乃nãi 至chí 百bách 世thế 。 千thiên 萬vạn 無vô 量lượng 億ức 世thế 。 以dĩ 宿túc 命mạng 智trí 。 自tự 知tri 己kỷ 身thân 。 及cập 他tha 恒Hằng 河Hà 沙sa 劫kiếp 。 所sở 經kinh 由do 事sự 。 悉tất 皆giai 念niệm 知tri 。
以dĩ 宿túc 命mạng 事sự 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。
我ngã 某mỗ 處xứ 。 如như 是thị 姓tánh 字tự 。 如như 是thị 生sanh 。 如như 是thị 壽thọ 命mạng 。 所sở 經kinh 苦khổ 樂lạc 。
亦diệc 說thuyết 彼bỉ 所sở 經kinh 之chi 事sự 。 行hành 者giả 以dĩ 宿túc 命mạng 力lực 故cố 。 知tri 是thị 眾chúng 生sanh 。 先tiên 世thế 罪tội 福phước 因nhân 緣duyên 。 所sở 謂vị 種chủng 聲Thanh 聞Văn 因nhân 緣duyên 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 因nhân 緣duyên 。 佛Phật 因nhân 緣duyên 。 隨tùy 其kỳ 因nhân 緣duyên 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。
復phục 次thứ 行hành 者giả 。 宿túc 命mạng 智trí 力lực 故cố 。 自tự 知tri 從tùng 諸chư 佛Phật 。 種chúng 善thiện 根căn 不phủ 。 迴hồi 向hướng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 今kim 當đương 迴hồi 向hướng 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 行hành 者giả 亦diệc 知tri 。 過quá 去khứ 諸chư 法pháp 。 滅diệt 時thời 無vô 所sở 去khứ 。 知tri 未vị 來lai 世thế 。 諸chư 法pháp 生sanh 時thời 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 雖tuy 知tri 過quá 去khứ 世thế 無vô 始thỉ 。 不bất 生sanh 無vô 始thỉ 見kiến 。 雖tuy 觀quán 未vị 來lai 世thế 眾chúng 生sanh 。 滅diệt 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 不bất 生sanh 邊biên 見kiến 。 行hành 者giả 念niệm 宿túc 命mạng 時thời 。 增tăng 益ích 諸chư 善thiện 根căn 。 及cập 滅diệt 無vô 量lượng 。 世thế 罪tội 因nhân 緣duyên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 新tân 相tướng 。 無vô 故cố 相tướng 。 得đắc 如như 是thị 智trí 慧tuệ 已dĩ 。 觀quán 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 及cập 所sở 經kinh 生sanh 死tử 苦khổ 樂lạc 。 如như 夢mộng 中trung 所sở 見kiến 。 以dĩ 是thị 故cố 。 於ư 生sanh 死tử 中trung 。 心tâm 不bất 生sanh 厭yếm 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 而nhi 起khởi 悲bi 心tâm 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 是thị 作tác 相tướng 。
作tác 是thị 念niệm 。
如như 我ngã 千thiên 萬vạn 。 億ức 無vô 量lượng 劫kiếp 。 往vãng 來lai 生sanh 死tử 。 皆giai 為vi 虛hư 妄vọng 非phi 實thật 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 來lai 往vãng 生sanh 死tử 。 皆giai 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 無vô 四tứ 大đại 四tứ 陰ấm 者giả 。 是thị 則tắc 為vi 實thật 。 四tứ 大đại 四tứ 陰ấm 亦diệc 。 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。
復phục 次thứ 行hành 者giả 。 以dĩ 宿túc 命mạng 智trí 憶ức 念niệm 。 曾tằng 為vi 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 所sở 受thọ 之chi 樂lạc 。 無vô 常thường 磨ma 滅diệt 。 釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 樂lạc 。 亦diệc 無vô 常thường 磨ma 滅diệt 。 有hữu 諸chư 國quốc 土độ 。 清thanh 淨tịnh 莊trang 嚴nghiêm 。 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 諸chư 佛Phật 上thượng 妙diệu 之chi 色sắc 。 轉chuyển 於ư 法Pháp 輪luân 。 皆giai 悉tất 無vô 常thường 。 何hà 況huống 餘dư 事sự 。 念niệm 如như 是thị 已dĩ 。 心tâm 厭yếm 遠viễn 離ly 。 行hành 者giả 依y 宿túc 命mạng 智trí 。 入nhập 無vô 常thường 空không 。 觀quán 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 空không 無vô 常thường 。 而nhi 眾chúng 生sanh 顛điên 倒đảo 故cố 著trước 。 為vì 是thị 眾chúng 生sanh 故cố 。 而nhi 生sanh 悲bi 心tâm 。 行hành 是thị 悲bi 心tâm 。 漸tiệm 漸tiệm 得đắc 成thành 大đại 悲bi 。 得đắc 大đại 悲bi 已dĩ 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 念niệm 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 讚tán 歎thán 其kỳ 德đức 。 是thị 名danh 宿túc 命mạng 神thần 通thông 。
若nhược 行hành 者giả 。 欲dục 求cầu 天thiên 眼nhãn 者giả 。 初sơ 取thủ 明minh 光quang 相tướng 。 所sở 謂vị 。 燈đăng 火hỏa 明minh 珠châu 。 日nhật 月nguyệt 星tinh 宿tú 等đẳng 。 取thủ 是thị 明minh 相tướng 已dĩ 。 若nhược 晝trú 日nhật 則tắc 閉bế 目mục 。 夜dạ 則tắc 無vô 在tại 念niệm 上thượng 明minh 相tướng 。 如như 眼nhãn 所sở 見kiến 。 常thường 修tu 習tập 明minh 念niệm 。 繫hệ 心tâm 在tại 明minh 。 不bất 令linh 他tha 念niệm 。 若nhược 去khứ 攝nhiếp 還hoàn 心tâm 得đắc 一nhất 處xứ 。 是thị 時thời 色sắc 界giới 四tứ 大đại 。 所sở 造tạo 清thanh 淨tịnh 之chi 色sắc 在tại 此thử 眼nhãn 中trung 。 是thị 名danh 天thiên 眼nhãn 。 以dĩ 天thiên 四tứ 大đại 造tạo 故cố 。 名danh 為vi 天thiên 眼nhãn 。 又hựu 諸chư 賢hiền 聖thánh 。 清thanh 淨tịnh 眼nhãn 故cố 。 名danh 為vi 天thiên 眼nhãn 。 行hành 者giả 得đắc 是thị 天thiên 眼nhãn 已dĩ 。 諸chư 山sơn 樹thụ 木mộc 。 鐵Thiết 圍Vi 。 須Tu 彌Di 。 及cập 諸chư 國quốc 土độ 。 都đô 無vô 障chướng 蔽tế 。 以dĩ 無vô 礙ngại 眼nhãn 。 能năng 見kiến 十thập 方phương 。 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 諸chư 佛Phật 。 及cập 莊trang 嚴nghiêm 國quốc 土độ 。
爾nhĩ 時thời 行hành 者giả 。 能năng 知tri 一nhất 切thiết 佛Phật 。 為vi 一nhất 佛Phật 。 又hựu 見kiến 一nhất 佛Phật 。 為vi 一nhất 切thiết 佛Phật 。 以dĩ 法pháp 性tánh 不bất 壞hoại 故cố 。 如như 見kiến 佛Phật 相tướng 。 自tự 見kiến 身thân 相tướng 亦diệc 如như 是thị 。 自tự 身thân 相tướng 淨tịnh 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 相tướng 亦diệc 如như 是thị 。 如như 見kiến 佛Phật 清thanh 淨tịnh 。 弟đệ 子tử 亦diệc 爾nhĩ 。 無vô 有hữu 二nhị 相tướng 。 及cập 十thập 方phương 無vô 量lượng 。 國quốc 土độ 眾chúng 生sanh 。 若nhược 地địa 獄ngục 。 畜súc 生sanh 。 餓ngạ 鬼quỷ 。 人nhân 。 天thiên 。 除trừ 無vô 色sắc 者giả 。 生sanh 死tử 好hảo 醜xú 。 皆giai 悉tất 見kiến 之chi 。 皆giai 知tri 十thập 方phương 。 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 及cập 果quả 報báo 。
是thị 眾chúng 生sanh 以dĩ 善thiện 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 故cố 生sanh 天thiên 人nhân 中trung 。 是thị 眾chúng 生sanh 以dĩ 不bất 善thiện 業nghiệp 。 因nhân 緣duyên 故cố 生sanh 。 三tam 惡ác 道đạo 中trung 。 行hành 者giả 於ư 天thiên 眼nhãn 中trung 。 得đắc 智trí 慧tuệ 力lực 故cố 。 雖tuy 見kiến 眾chúng 生sanh 。 不bất 生sanh 眾chúng 生sanh 想tưởng 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 眾chúng 生sanh 想tưởng 故cố 。 雖tuy 見kiến 業nghiệp 。 及cập 果quả 報báo 相tương 續tục 。 亦diệc 入nhập 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 業nghiệp 無vô 果quả 報báo 中trung 。 雖tuy 天thiên 眼nhãn 見kiến 一nhất 切thiết 色sắc 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 力lực 故cố 。 亦diệc 不bất 取thủ 色sắc 相tướng 。 是thị 色sắc 悉tất 皆giai 空không 故cố 。
復phục 次thứ 若nhược 障chướng 若nhược 不bất 障chướng 。 近cận 遠viễn 上thượng 下hạ 。 無vô 不bất 悉tất 見kiến 。 行hành 者giả 見kiến 色sắc 界giới 諸chư 天thiên 。 清thanh 淨tịnh 微vi 形hình 者giả 。 而nhi 彼bỉ 不bất 見kiến 。 乃nãi 至chí 大đại 天thiên 。 亦diệc 復phục 不bất 見kiến 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 神thần 通thông 義nghĩa 。 如như 摩Ma 訶Ha 衍Diễn 神thần 通thông 義nghĩa 中trung 廣quảng 說thuyết 。
禪Thiền 法Pháp 要Yếu 解Giải 卷quyển 下hạ
若nhược 行hành 者giả 。 欲dục 求cầu 虛hư 空không 定định 。 當đương 作tác 是thị 念niệm 。
色sắc 是thị 種chủng 種chủng 眾chúng 苦khổ 具cụ 。 如như 鞭tiên 杖trượng 割cát 截tiệt 。 殺sát 害hại 飢cơ 寒hàn 。 老lão 病bệnh 苦khổ 等đẳng 。 皆giai 由do 色sắc 故cố 。
思tư 惟duy 如như 是thị 。 則tắc 捨xả 離ly 色sắc 。 得đắc 虛hư 空không 處xứ 。
問vấn 曰viết 。
行hành 者giả 今kim 以dĩ 色sắc 為vi 身thân 。 云vân 何hà 便tiện 得đắc 捨xả 離ly 。
答đáp 曰viết 。
諸chư 煩phiền 惱não 是thị 色sắc 因nhân 緣duyên 。 又hựu 能năng 繫hệ 色sắc 。 是thị 煩phiền 惱não 滅diệt 故cố 。 則tắc 名danh 離ly 色sắc 。
復phục 次thứ 習tập 行hành 破phá 色sắc 。 虛hư 空không 觀quán 法pháp 。 則tắc 得đắc 離ly 色sắc 。
復phục 次thứ 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 比Bỉ 丘Khâu 觀quán 第đệ 四tứ 禪thiền 五ngũ 陰ấm 。 如như 病bệnh 如như 癰ung 。 如như 瘡sang 如như 刺thứ 。 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 如như 此thử 等đẳng 觀quán 。 則tắc 離ly 第đệ 四tứ 禪thiền 五ngũ 陰ấm 。 以dĩ 餘dư 陰ấm 隨tùy 色sắc 故cố 。 但đãn 言ngôn 離ly 色sắc 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 色sắc 究cứu 竟cánh 盡tận 故cố 。
復phục 次thứ 行hành 者giả 觀quán 色sắc 。 分phần 分phần 破phá 裂liệt 。 則tắc 無vô 有hữu 色sắc 。 如như 身thân 有hữu 分phần 。 頭đầu 足túc 肩kiên 臂tý 等đẳng 。 各các 各các 異dị 分phần 。 則tắc 無vô 有hữu 身thân 。 如như 頭đầu 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 。 口khẩu 鬚tu 髮phát 骨cốt 肉nhục 等đẳng 。 分phần 分phần 令linh 異dị 。 則tắc 無vô 有hữu 頭đầu 。 如như 眼nhãn 者giả 。 四tứ 大đại 四tứ 塵trần 。 身thân 根căn 眼nhãn 根căn 。 十thập 事sự 和hòa 合hợp 。 白bạch 黑hắc 等đẳng 肉nhục 團đoàn 名danh 為vi 眼nhãn 。 各các 各các 分phân 別biệt 。 則tắc 無vô 有hữu 眼nhãn 。 地địa 等đẳng 諸chư 分phần 。 各các 亦diệc 如như 是thị 。
問vấn 曰viết 。
眼nhãn 根căn 四tứ 大đại 所sở 造tạo 。 不bất 可khả 定định 色sắc 。 云vân 何hà 分phân 別biệt 。
答đáp 曰viết 。
四tứ 大đại 及cập 四tứ 大đại 造tạo 。 淨tịnh 色sắc 和hòa 合hợp 。 故cố 名danh 為vi 眼nhãn 。 若nhược 除trừ 是thị 色sắc 。 則tắc 無vô 有hữu 眼nhãn 。 又hựu 此thử 淨tịnh 色sắc 。 雖tuy 不bất 可khả 見kiến 。 以dĩ 有hữu 對đối 故cố 有hữu 分phần 。 有hữu 分phần 故cố 無vô 眼nhãn 。
復phục 次thứ 能năng 見kiến 色sắc 者giả 。 是thị 名danh 為vi 眼nhãn 。 若nhược 除trừ 四tứ 大đại 。 及cập 四tứ 大đại 造tạo 。 色sắc 則tắc 無vô 眼nhãn 。 若nhược 無vô 眼nhãn 能năng 見kiến 色sắc 者giả 。 耳nhĩ 亦diệc 應ưng 為vi 眼nhãn 。 若nhược 眼nhãn 是thị 色sắc 法pháp 。 一nhất 切thiết 色sắc 法pháp 。 有hữu 處xứ 有hữu 分phần 故cố 。 應ưng 可khả 分phân 別biệt 。 若nhược 可khả 分phân 別biệt 。 則tắc 為vi 多đa 眼nhãn 。 若nhược 言ngôn 四tứ 大đại 所sở 造tạo 。 眾chúng 微vi 塵trần 為vi 眼nhãn 者giả 。 不bất 應ưng 一nhất 眼nhãn 。 若nhược 都đô 非phi 眼nhãn 。 亦diệc 無vô 一nhất 眼nhãn 。 若nhược 言ngôn 微vi 塵trần 為vi 眼nhãn 者giả 。 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 微vi 塵trần 有hữu 色sắc 。 則tắc 有hữu 十thập 方phương 。 不bất 名danh 為vi 微vi 塵trần 。 若nhược 非phi 色sắc 者giả 。 則tắc 不bất 名danh 為vi 眼nhãn 。
復phục 次thứ 微vi 塵trần 體thể 。 定định 有hữu 四tứ 分phần 。
色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 是thị 眼nhãn 非phi 四tứ 事sự 。
何hà 以dĩ 故cố 。 眼nhãn 是thị 內nội 入nhập 攝nhiếp 。 四tứ 為vi 外ngoại 入nhập 攝nhiếp 。 以dĩ 是thị 故cố 不bất 得đắc 。 以dĩ 諸chư 微vi 塵trần 為vi 眼nhãn 。 如như 佛Phật 說thuyết 眾chúng 事sự 。 和hòa 合hợp 見kiến 色sắc 。 假giả 名danh 為vi 眼nhãn 。 無vô 有hữu 定định 實thật 。 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 皮bì 肉nhục 骨cốt 等đẳng 。 亦diệc 如như 是thị 破phá 。 是thị 為vi 破phá 內nội 身thân 相tướng 。 外ngoại 色sắc 宮cung 殿điện 。 財tài 物vật 妻thê 子tử 等đẳng 。 亦diệc 皆giai 如như 是thị 分phân 別biệt 破phá 。
如như 佛Phật 告cáo 羅La 陀Đà 。
從tùng 今kim 日nhật 。 當đương 破phá 散tán 色sắc 。 壞hoại 裂liệt 色sắc 。 令linh 無vô 有hữu 色sắc 。
能năng 如như 是thị 分phân 別biệt 。 是thị 名danh 離ly 色sắc 。
復phục 次thứ 如như 佛Phật 說thuyết 。 若nhược 比Bỉ 丘Khâu 欲dục 離ly 色sắc 。 度độ 一nhất 切thiết 色sắc 相tướng 。 滅diệt 一nhất 切thiết 對đối 相tướng 。 不bất 念niệm 一nhất 切thiết 異dị 相tướng 。 入nhập 無vô 量lượng 虛hư 空không 處xứ 。 度độ 一nhất 切thiết 色sắc 相tướng 者giả 。 是thị 可khả 見kiến 色sắc 。 滅diệt 一nhất 切thiết 對đối 相tướng 者giả 。 是thị 有hữu 對đối 不bất 可khả 見kiến 色sắc 。 不bất 念niệm 一nhất 切thiết 異dị 相tướng 者giả 。 不bất 可khả 見kiến 無vô 對đối 色sắc 。
復phục 次thứ 度độ 一nhất 切thiết 色sắc 相tướng 者giả 。 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 紅hồng 紫tử 等đẳng 。 種chủng 種chủng 色sắc 相tướng 。 滅diệt 有hữu 對đối 者giả 。 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 等đẳng 。 不bất 念niệm 一nhất 切thiết 異dị 相tướng 者giả 。 大đại 小tiểu 長trường 短đoản 。 方phương 圓viên 遠viễn 近cận 等đẳng 。 如như 是thị 離ly 一nhất 切thiết 色sắc 相tướng 。 得đắc 入nhập 虛Hư 空Không 處Xứ 。
復phục 次thứ 行hành 者giả 。 繫hệ 心tâm 身thân 內nội 虛hư 空không 。 所sở 謂vị 口khẩu 鼻tị 咽yết 喉hầu 。 眼nhãn 耳nhĩ 胸hung 腹phúc 等đẳng 。 既ký 知tri 色sắc 為vi 眾chúng 惱não 。 空không 為vi 無vô 患hoạn 。 是thị 故cố 心tâm 樂nhạo 虛hư 空không 。 若nhược 心tâm 在tại 色sắc 。 攝nhiếp 令linh 在tại 空không 。 心tâm 轉chuyển 柔nhu 軟nhuyễn 。 令linh 身thân 中trung 虛hư 空không 。 漸tiệm 漸tiệm 廣quảng 大đại 。 自tự 見kiến 色sắc 身thân 。 如như 藕ngẫu 根căn 孔khổng 。 習tập 之chi 轉chuyển 利lợi 。 見kiến 身thân 盡tận 空không 。 無vô 復phục 有hữu 色sắc 。 外ngoại 色sắc 亦diệc 爾nhĩ 。 內nội 外ngoại 虛hư 空không 。 同đồng 為vi 一nhất 空không 。 是thị 時thời 心tâm 緣duyên 虛hư 空không 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 便tiện 離ly 色sắc 想tưởng 。 安an 隱ẩn 快khoái 樂lạc 。 如như 鳥điểu 在tại 瓶bình 。 瓶bình 破phá 得đắc 出xuất 。 翱cao 翔tường 虛hư 空không 。 無vô 所sở 觸xúc 礙ngại 。 是thị 名danh 初sơ 無vô 色sắc 定định 。
行hành 者giả 如như 虛hư 空không 中trung 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 如như 病bệnh 如như 癰ung 。 如như 瘡sang 如như 刺thứ 。 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 更cánh 求cầu 妙diệu 定định 。 則tắc 離ly 空không 緣duyên 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 知tri 是thị 心tâm 所sở 想tưởng 虛hư 空không 。 欺khi 誑cuống 虛hư 妄vọng 。 先tiên 無vô 今kim 有hữu 。 已dĩ 有hữu 還hoàn 無vô 。 既ký 知tri 其kỳ 患hoạn 。 是thị 虛hư 空không 從tùng 識thức 而nhi 有hữu 。 謂vị 識thức 為vi 真chân 。 但đãn 觀quán 於ư 識thức 。 捨xả 於ư 空không 緣duyên 。 習tập 於ư 識thức 觀quán 時thời 。 漸tiệm 見kiến 識thức 相tướng 。 相tương 續tục 而nhi 生sanh 。 如như 流lưu 水thủy 燈đăng 焰diễm 。 未vị 來lai 現hiện 在tại 過quá 去khứ 識thức 。 識thức 相tương 續tục 無vô 邊biên 無vô 量lượng 。
問vấn 曰viết 。
何hà 以dĩ 故cố 佛Phật 說thuyết 。 識Thức 處Xứ 無vô 邊biên 無vô 量lượng 。
答đáp 曰viết 。
識thức 能năng 遠viễn 緣duyên 故cố 無vô 邊biên 。 無vô 邊biên 法pháp 緣duyên 故cố 無vô 邊biên 。
復phục 次thứ 先tiên 緣duyên 。 虛hư 空không 無vô 邊biên 。 若nhược 破phá 無vô 邊biên 虛hư 空không 。 識thức 應ưng 無vô 邊biên 。 行hành 者giả 心tâm 柔nhu 軟nhuyễn 故cố 。 能năng 令linh 識thức 大đại 。 乃nãi 至chí 無vô 邊biên 。 是thị 名danh 無Vô 邊Biên 識Thức 處Xứ 。
問vấn 曰viết 。
是thị 識Thức 處Xứ 具cụ 有hữu 四tứ 陰ấm 。 何hà 以dĩ 故cố 但đãn 說thuyết 識Thức 處Xứ 。
答đáp 曰viết 。
一nhất 切thiết 內nội 法pháp 。 識thức 為vi 其kỳ 主chủ 。 諸chư 心tâm 數số 法pháp 。 皆giai 隨tùy 屬thuộc 識thức 。 若nhược 說thuyết 識thức 者giả 。 則tắc 說thuyết 餘dư 事sự 。
復phục 次thứ 欲dục 界giới 中trung 。 色sắc 陰ấm 為vi 主chủ 。 色sắc 界giới 中trung 受thọ 陰ấm 為vi 主chủ 。 虛Hư 空Không 處Xứ 。 識Thức 處Xứ 。 識thức 陰ấm 為vi 主chủ 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 想tưởng 陰ấm 為vi 主chủ 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 行hành 陰ấm 為vi 主chủ 。
復phục 次thứ 三tam 法pháp 。
身thân 。 心tâm 。 心tâm 數số 法pháp 。 欲dục 界giới 。 色sắc 界giới 。 以dĩ 身thân 為vi 主chủ 。 心tâm 隨tùy 身thân 故cố 。 若nhược 無vô 身thân 已dĩ 。 心tâm 力lực 獨độc 用dụng 。
心tâm 有hữu 二nhị 分phần 。 一nhất 分phần 緣duyên 空không 。 一nhất 分phần 自tự 緣duyên 。 是thị 故cố 應ưng 有hữu 二nhị 處xứ 。
空Không 處Xứ 。 識Thức 處Xứ 。 但đãn 初sơ 破phá 色sắc 故cố 。 虛hư 空không 受thọ 名danh 。 破phá 虛hư 空không 故cố 。 獨độc 識thức 為vi 名danh 。
心tâm 數số 法pháp 亦diệc 有hữu 二nhị 分phần 。 一nhất 分phần 想tưởng 。 一nhất 分phần 行hành 。 是thị 故cố 亦diệc 應ưng 有hữu 二nhị 處xứ 。
想tưởng 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 行hành 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。
復phục 次thứ 緣duyên 識thức 故cố 。 得đắc 離ly 虛Hư 空Không 處Xứ 。 以dĩ 是thị 故cố 雖tuy 有hữu 餘dư 陰ấm 。 但đãn 識thức 受thọ 名danh 。
行hành 者giả 得đắc 識Thức 處Xứ 已dĩ 。 更cánh 求cầu 妙diệu 定định 。 觀quán 識thức 為vi 患hoạn 。 如như 上thượng 說thuyết 。
復phục 次thứ 觀quán 識thức 如như 幻huyễn 。 虛hư 誑cuống 屬thuộc 諸chư 因nhân 緣duyên 。 而nhi 不bất 自tự 在tại 。 有hữu 緣duyên 則tắc 生sanh 。 無vô 緣duyên 則tắc 滅diệt 。 識thức 不bất 住trụ 情tình 。 亦diệc 不bất 住trụ 緣duyên 。 亦diệc 不bất 住trụ 中trung 間gian 。 非phi 有hữu 住trú 處xứ 。 非phi 無vô 住trú 處xứ 。 識thức 相tướng 如như 是thị 。
世Thế 尊Tôn 說thuyết 言ngôn 。
識thức 如như 幻huyễn 也dã 。
行hành 者giả 如như 是thị 思tư 惟duy 已dĩ 。 得đắc 離ly 識Thức 處Xứ 。
復phục 次thứ 行hành 者giả 作tác 是thị 念niệm 。 如như 五ngũ 欲dục 虛hư 誑cuống 。 色sắc 亦diệc 如như 是thị 。 如như 色sắc 虛hư 誑cuống 。 虛hư 空không 亦diệc 爾nhĩ 。 虛hư 空không 虛hư 誑cuống 。 識thức 相tướng 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 皆giai 虛hư 誑cuống 。 而nhi 眾chúng 生sanh 惑hoặc 著trước 。 即tức 謂vị 諸chư 法pháp 。 空Không 無Vô 所Sở 有Hữu 。 是thị 安an 隱ẩn 處xứ 。 作tác 是thị 念niệm 已dĩ 。 即tức 入nhập 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。
問vấn 曰viết 。
虛Hư 空Không 處Xứ 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。
答đáp 曰viết 。
前tiền 者giả 心tâm 想tưởng 。 虛hư 空không 為vi 緣duyên 。 此thử 中trung 心tâm 想tưởng 。 無vô 所sở 有hữu 為vi 緣duyên 。 是thị 為vi 差sai 別biệt 。 行hành 者giả 入nhập 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 已dĩ 。 利lợi 根căn 者giả 。 覺giác 是thị 中trung 猶do 有hữu 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 厭yếm 患hoạn 。 如như 先tiên 說thuyết 。 鈍độn 根căn 者giả 。 則tắc 不bất 能năng 覺giác 。
復phục 次thứ 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 因nhân 緣duyên 有hữu 三tam 見kiến 。
有hữu 見kiến 。 無vô 見kiến 。 非phi 有hữu 見kiến 。 非phi 無vô 見kiến 。 有hữu 見kiến 。 從tùng 欲dục 界giới 。 乃nãi 至chí 識Thức 處Xứ 無vô 見kiến 。 即tức 是thị 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 見kiến 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 是thị 無vô 見kiến 。 應ưng 當đương 捨xả 離ly 。
何hà 以dĩ 故cố 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 。 雖tuy 細tế 尚thượng 應ưng 捨xả 離ly 。 何hà 況huống 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 作tác 是thị 念niệm 已dĩ 。 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。
問vấn 曰viết 。
如như 佛Phật 法Pháp 中trung 。 亦diệc 有hữu 空không 無vô 所sở 有hữu 。 若nhược 是thị 為vi 實thật 。 云vân 何hà 言ngôn 邪tà 見kiến 。 應ưng 當đương 捨xả 離ly 。
答đáp 曰viết 。
佛Phật 法Pháp 中trung 為vi 用dụng 破phá 著trước 故cố 。 說thuyết 不bất 以dĩ 為vi 實thật 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 謂vị 為vi 是thị 實thật 。 邪tà 見kiến 愛ái 著trước 故cố 。 是thị 中trung 眾chúng 生sanh 。 受thọ 定định 果quả 報báo 已dĩ 。 隨tùy 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 復phục 受thọ 諸chư 報báo 。 以dĩ 是thị 故cố 應ưng 捨xả 。 名danh 雖tuy 相tương 似tự 。 其kỳ 實thật 各các 異dị 。
復phục 次thứ 行hành 者giả 作tác 是thị 念niệm 。
一nhất 切thiết 想tưởng 地địa 。 皆giai 麁thô 可khả 患hoạn 。 如như 病bệnh 如như 癰ung 。 如như 瘡sang 如như 箭tiễn 。 無vô 想tưởng 地địa 則tắc 是thị 癡si 處xứ 。 今kim 寂tịch 滅diệt 微vi 妙diệu 第đệ 一nhất 處xứ 。 所sở 謂vị 非Phi 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。
如như 是thị 觀quán 已dĩ 。 則tắc 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 想tưởng 地địa 。 即tức 入nhập 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。
問vấn 曰viết 。
是thị 中trung 為vi 有hữu 想tưởng 為vi 無vô 想tưởng 。
答đáp 曰viết 。
是thị 中trung 有hữu 想tưởng 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 有hữu 想tưởng 者giả 。 何hà 以dĩ 但đãn 下hạ 七thất 地địa 。 名danh 為vi 想tưởng 定định 耶da 。
答đáp 曰viết 。
此thử 地địa 中trung 想tưởng 。 微vi 細tế 不bất 利lợi 。 想tưởng 用dụng 不bất 了liễu 故cố 。 不bất 名danh 為vi 想tưởng 。 行hành 者giả 心tâm 謂vị 是thị 處xứ 。 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 是thị 故cố 佛Phật 隨tùy 其kỳ 本bổn 名danh 。 說thuyết 是thị 名danh 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。 鈍độn 根căn 者giả 。 不bất 覺giác 是thị 中trung 有hữu 四tứ 陰ấm 。 便tiện 謂vị 涅Niết 槃Bàn 。 安an 隱ẩn 之chi 處xứ 。 生sanh 增tăng 上thượng 慢mạn 。 壽thọ 八bát 萬vạn 劫kiếp 。 已dĩ 還hoàn 墮đọa 諸chư 趣thú 。 是thị 中trung 四tứ 陰ấm 。 雖tuy 微vi 深thâm 妙diệu 。 利lợi 根căn 者giả 。 則tắc 能năng 覺giác 知tri 。
覺giác 知tri 已dĩ 患hoạn 厭yếm 。 作tác 是thị 念niệm 。
此thử 亦diệc 和hòa 合hợp 作tác 法pháp 。 因nhân 緣duyên 生sanh 法pháp 。 虛hư 誑cuống 不bất 實thật 。 如như 病bệnh 如như 癰ung 。 如như 瘡sang 如như 箭tiễn 。 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 亦diệc 是thị 後hậu 生sanh 因nhân 緣duyên 。 應ưng 當đương 捨xả 離ly 。 以dĩ 其kỳ 患hoạn 故cố 。 當đương 學học 四Tứ 諦Đế 。
問vấn 曰viết 。
捨xả 餘dư 地địa 時thời 。 何hà 以dĩ 不bất 言ngôn 學học 四Tứ 諦Đế 。
答đáp 曰viết 。
前tiền 以dĩ 說thuyết 如như 病bệnh 如như 癰ung 。 如như 瘡sang 如như 箭tiễn 。 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 便tiện 為vi 略lược 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 但đãn 未vị 廣quảng 說thuyết 。
復phục 次thứ 餘dư 地địa 。 無vô 遮già 無vô 難nạn 。 凡phàm 夫phu 有hữu 漏lậu 道đạo 。 亦diệc 能năng 過quá 故cố 。 而nhi 此thử 世thế 間gian 之chi 頂đảnh 。 唯duy 有hữu 聖thánh 人nhân 。 學học 無vô 漏lậu 道Đạo 。 乃nãi 能năng 得đắc 過quá 。 譬thí 如như 繩thằng 繫hệ 鳥điểu 脚cước 。 初sơ 雖tuy 得đắc 去khứ 。 繩thằng 盡tận 攝nhiếp 還hoàn 。 凡phàm 夫phu 人nhân 亦diệc 如như 是thị 。 雖tuy 過quá 餘dư 地địa 。 魔ma 王vương 不bất 以dĩ 為vi 驚kinh 。 若nhược 過quá 有hữu 頂đảnh 之chi 地địa 。 魔ma 王vương 大đại 驚kinh 。 如như 繩thằng 斷đoạn 鳥điểu 去khứ 。 以dĩ 是thị 故cố 。 離ly 餘dư 地địa 時thời 。 不bất 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 有hữu 頂đảnh 地địa 。 是thị 三tam 界giới 之chi 要yếu 門môn 。 欲dục 出xuất 要yếu 門môn 。 當đương 學học 四Tứ 諦Đế 。
問vấn 曰viết 。
云vân 何hà 為vi 四Tứ 諦Đế 。
答đáp 曰viết 。
苦Khổ 諦Đế 。 集Tập 諦Đế 。 滅Diệt 諦Đế 。 道Đạo 諦Đế 。
苦khổ 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 身thân 苦khổ 。 二nhị 者giả 。 心tâm 苦khổ 。
集tập 亦diệc 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 使sử 。 二nhị 者giả 。 惱não 纏triền 。
滅diệt 亦diệc 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 者giả 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。
道Đạo 亦diệc 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 定định 。 二nhị 者giả 。 慧tuệ 。
復phục 次thứ 苦Khổ 諦Đế 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 苦Khổ 諦Đế 。 二nhị 者giả 。 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 。
苦Khổ 諦Đế 者giả 惱não 相tướng 故cố 。 所sở 謂vị 五ngũ 受thọ 陰ấm 。 名danh 為vi 苦Khổ 諦Đế 。
苦khổ 聖Thánh 諦Đế 者giả 。 以dĩ 知tri 見kiến 故cố 修tu 道Đạo 。 是thị 名danh 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 。
集Tập 諦Đế 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 集Tập 諦Đế 。 二nhị 者giả 。 集Tập 聖Thánh 諦Đế 。
集Tập 諦Đế 者giả 出xuất 生sanh 相tướng 。 所sở 謂vị 愛ái 等đẳng 諦đế 煩phiền 惱não 。 名danh 為vi 集Tập 諦Đế 。
集tập 聖Thánh 諦Đế 者giả 。 以dĩ 斷đoạn 故cố 修tu 道Đạo 。 是thị 為vi 集tập 聖Thánh 諦Đế 。
滅Diệt 諦Đế 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 滅Diệt 諦Đế 。 二nhị 者giả 。 滅Diệt 聖Thánh 諦Đế 。
滅Diệt 諦Đế 者giả 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 所sở 謂vị 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 。 是thị 名danh 滅Diệt 諦Đế 。
滅Diệt 聖Thánh 諦Đế 者giả 。 以dĩ 證chứng 故cố 行hành 道Đạo 。 是thị 為vi 滅diệt 聖Thánh 諦Đế 。
道Đạo 諦Đế 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 道Đạo 諦Đế 。 二nhị 者giả 。 道Đạo 聖Thánh 諦Đế 。
道Đạo 諦Đế 者giả 出xuất 到đáo 相tướng 。 所sở 謂vị 八Bát 正Chánh 道Đạo 。 是thị 名danh 為vi 道Đạo 諦đế 。
道Đạo 聖Thánh 諦Đế 者giả 。 以dĩ 修tu 故cố 行hành 道Đạo 。 是thị 為vi 道Đạo 聖Thánh 諦Đế 。
復phục 次thứ 諦đế 有hữu 二nhị 種chủng 。
總tổng 相tướng 。 別biệt 相tướng 。
總tổng 相tướng 苦khổ 者giả 。 五ngũ 受thọ 陰ấm 。 別biệt 相tướng 苦khổ 者giả 。 廣quảng 分phân 別biệt 色sắc 陰ấm 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 陰ấm 。
總tổng 相tướng 集tập 者giả 。 能năng 生sanh 後hậu 身thân 受thọ 。 別biệt 相tướng 集tập 者giả 。 廣quảng 分phân 別biệt 愛ái 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 。 及cập 有hữu 漏lậu 業nghiệp 。 五ngũ 受thọ 陰ấm 因nhân 緣duyên 。
總tổng 相tướng 滅diệt 者giả 。 能năng 生sanh 後hậu 身thân 愛ái 盡tận 。 別biệt 相tướng 滅diệt 者giả 。 廣quảng 分phân 別biệt 八bát 十thập 九cửu 種chủng 盡tận 。
總tổng 相tướng 道đạo 者giả 。 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 別biệt 相tướng 道đạo 者giả 。 廣quảng 分phân 別biệt 從tùng 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 。 乃nãi 至chí 無Vô 學Học 道Đạo 。 若nhược 不bất 通thông 達đạt 四Tứ 諦Đế 者giả 。 則tắc 輪luân 轉chuyển 五ngũ 道đạo 。 往vãng 來lai 生sanh 死tử 。 無vô 休hưu 息tức 時thời 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 行hành 者giả 應ưng 念niệm 老lão 病bệnh 死tử 。 等đẳng 一nhất 切thiết 苦khổ 惱não 。 皆giai 由do 有hữu 身thân 。 譬thí 如như 一nhất 切thiết 草thảo 木mộc 。 皆giai 從tùng 地địa 出xuất 。
如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 十thập 方phương 眾chúng 生sanh 。 所sở 以dĩ 有hữu 身thân 。 皆giai 為vi 受thọ 苦khổ 故cố 生sanh 。 譬thí 如như 毒độc 食thực 。 若nhược 好hảo 若nhược 醜xú 。 皆giai 為vi 殺sát 人nhân 。 若nhược 無vô 身thân 心tâm 者giả 。 死tử 苦khổ 則tắc 無vô 所sở 寄ký 。 如như 惡ác 風phong 摧tồi 折chiết 大đại 樹thụ 。 若nhược 無vô 樹thụ 者giả 。 則tắc 無vô 所sở 壞hoại 。 如như 是thị 略lược 說thuyết 。 身thân 心tâm 受thọ 苦khổ 之chi 本bổn 。 如như 虛hư 空không 風phong 之chi 本bổn 。 木mộc 是thị 火hỏa 之chi 本bổn 。 地địa 是thị 水thủy 之chi 本bổn 。 身thân 是thị 苦khổ 之chi 本bổn 。
復phục 次thứ 如như 地địa 。 常thường 是thị 堅kiên 相tướng 。 水thủy 常thường 為vi 濕thấp 相tướng 。 火hỏa 常thường 為vi 熱nhiệt 相tướng 。 風phong 常thường 為vi 動động 相tướng 。 身thân 心tâm 常thường 為vi 苦khổ 相tướng 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 有hữu 身thân 故cố 。 則tắc 老lão 病bệnh 死tử 。 飢cơ 渴khát 寒hàn 熱nhiệt 。 風phong 雨vũ 等đẳng 苦khổ 。 常thường 隨tùy 逐trục 之chi 。 以dĩ 有hữu 心tâm 故cố 。 憂ưu 愁sầu 怖bố 畏úy 。 瞋sân 惱não 嫉tật 妬đố 等đẳng 苦khổ 。 常thường 隨tùy 逐trục 之chi 。 若nhược 知tri 現hiện 在tại 身thân 苦khổ 。 過quá 去khứ 苦khổ 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 現hiện 在tại 過quá 去khứ 身thân 苦khổ 。 未vị 來lai 亦diệc 爾nhĩ 。 譬thí 如như 見kiến 今kim 。 穀cốc 種chủng 生sanh 穀cốc 。 比tỉ 知tri 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 亦diệc 皆giai 如như 是thị 。 又hựu 如như 現hiện 在tại 火hỏa 熱nhiệt 相tướng 。 比tỉ 知tri 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 火hỏa 亦diệc 熱nhiệt 。 如như 是thị 若nhược 無vô 身thân 心tâm 。 前tiền 則tắc 無vô 苦khổ 。 今kim 亦diệc 無vô 苦khổ 。 後hậu 亦diệc 無vô 苦khổ 。 當đương 知tri 三tam 世thế 苦khổ 痛thống 。 皆giai 從tùng 身thân 心tâm 而nhi 有hữu 。 是thị 故cố 應ưng 觀quán 苦Khổ 諦Đế 。 如như 是thị 心tâm 生sanh 厭yếm 患hoạn 。 是thị 苦khổ 因nhân 緣duyên 。 唯duy 從tùng 愛ái 等đẳng 。 諸chư 煩phiền 惱não 生sanh 。 非phi 天thiên 非phi 時thời 非phi 自tự 然nhiên 。 亦diệc 非phi 無vô 因nhân 緣duyên 。 若nhược 離ly 煩phiền 惱não 。 則tắc 不bất 有hữu 生sanh 。 當đương 知tri 世thế 間gian 。 皆giai 從tùng 愛ái 等đẳng 煩phiền 惱não 生sanh 。 如như 人nhân 造tạo 事sự 。 皆giai 欲dục 以dĩ 為vi 先tiên 。 以dĩ 是thị 故cố 諸chư 煩phiền 惱não 。 是thị 苦khổ 因nhân 緣duyên 。
復phục 次thứ 由do 愛ái 水thủy 故cố 受thọ 身thân 。 若nhược 無vô 愛ái 水thủy 。 則tắc 不bất 受thọ 身thân 。 如như 乾can 土thổ 不bất 能năng 著trước 壁bích 。 以dĩ 水thủy 和hòa 之chi 。 則tắc 有hữu 所sở 著trước 。
復phục 次thứ 因nhân 諸chư 煩phiền 惱não 。 是thị 故cố 受thọ 身thân 。 種chủng 種chủng 不bất 同đồng 。 如như 多đa 欲dục 者giả 。 受thọ 多đa 欲dục 形hình 。 多đa 瞋sân 恚khuể 者giả 。 受thọ 多đa 瞋sân 恚khuể 形hình 。 多đa 癡si 者giả 受thọ 多đa 癡si 形hình 。 煩phiền 惱não 薄bạc 者giả 。 受thọ 薄bạc 煩phiền 惱não 形hình 。 見kiến 今kim 果quả 報báo 異dị 故cố 。 知tri 昔tích 因nhân 緣duyên 各các 別biệt 。 來lai 世thế 隨tùy 煩phiền 惱não 。 受thọ 身thân 差sai 別biệt 。 亦diệc 如như 是thị 隨tùy 業nghiệp 受thọ 身thân 。 若nhược 不bất 為vị 瞋sân 恚khuể 。 則tắc 不bất 受thọ 毒độc 蛇xà 形hình 。 一nhất 切thiết 餘dư 形hình 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 是thị 故cố 當đương 知tri 。 愛ái 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 。 一nhất 切thiết 苦khổ 因nhân 緣duyên 。 苦khổ 因nhân 緣duyên 盡tận 故cố 。 則tắc 苦khổ 盡tận 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 名danh 離ly 欲dục 。 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 常thường 不bất 變biến 異dị 。 是thị 中trung 無vô 生sanh 無vô 老lão 。 無vô 病bệnh 無vô 死tử 。 無vô 愛ái 別biệt 離ly 。 苦khổ 怨oán 憎tăng 會hội 苦khổ 。 常thường 樂lạc 不bất 退thoái 。 行hành 者giả 得đắc 涅Niết 槃Bàn 滅diệt 度độ 時thời 。 都đô 無vô 所sở 去khứ 。 名danh 為vi 寂tịch 滅diệt 。 譬thí 如như 然nhiên 燈đăng 。 膏cao 盡tận 則tắc 滅diệt 。 不bất 至chí 諸chư 方phương 。 是thị 名danh 滅Diệt 諦Đế 。
得đắc 涅Niết 槃Bàn 方phương 便tiện 道Đạo 。 定định 分phần 有hữu 三tam 種chủng 。 慧tuệ 分phần 有hữu 二nhị 種chủng 。 戒giới 分phần 有hữu 三tam 種chủng 。 住trụ 是thị 戒giới 中trung 。 修tu 行hành 定định 慧tuệ 。 所sở 謂vị 。 於ư 四Tứ 諦Đế 中trung 。 慧tuệ 能năng 決quyết 了liễu 。 是thị 名danh 正chánh 見kiến 。 隨tùy 正chánh 見kiến 覺giác 法pháp 發phát 起khởi 。 是thị 為vi 正chánh 思tư 惟duy 。 是thị 名danh 慧tuệ 分phần 二nhị 種chủng 。 正chánh 定định 。 正chánh 念niệm 。 正chánh 精tinh 進tấn 。 是thị 名danh 定định 分phần 三tam 種chủng 。 正chánh 語ngữ 。 正chánh 業nghiệp 。 正chánh 命mạng 。 是thị 名danh 戒giới 分phần 三tam 種chủng 。 住trụ 淨tịnh 戒giới 故cố 。 諸chư 煩phiền 惱não 芽nha 。 不bất 令linh 增tăng 長trưởng 。 勢thế 力lực 衰suy 薄bạc 。 如như 非phi 時thời 種chủng 。 芽nha 不bất 增tăng 長trưởng 。 諸chư 煩phiền 惱não 力lực 來lai 。 定định 分phần 能năng 遮già 。 如như 大đại 山sơn 堰yển 水thủy 。 水thủy 不bất 能năng 破phá 壞hoại 。 譬thí 如như 咒chú 術thuật 。 能năng 禁cấm 毒độc 蛇xà 。 雖tuy 復phục 有hữu 毒độc 。 不bất 能năng 害hại 人nhân 。 定định 分phần 亦diệc 如như 是thị 。 慧tuệ 能năng 拔bạt 諸chư 煩phiền 惱não 根căn 本bổn 。 如như 夏hạ 水thủy 暴bạo 漲trương 。 岸ngạn 上thượng 諸chư 樹thụ 。 無vô 不bất 漂phiêu 拔bạt 。 行hành 此thử 三tam 分phần 八Bát 道Đạo 。 真chân 直trực 正chánh 路lộ 。 能năng 滅diệt 苦khổ 因nhân 。 畢tất 竟cánh 安an 隱ẩn 。 常thường 樂lạc 無vô 為vi 。
若nhược 方phương 便tiện 初sơ 習tập 其kỳ 門môn 。 則tắc 有hữu 十thập 事sự 。
一nhất 者giả 。 心tâm 專chuyên 正chánh 。 種chủng 種chủng 外ngoại 事sự 來lai 壞hoại 。 不bất 能năng 移di 轉chuyển 。 如như 四tứ 邊biên 風phong 起khởi 。 山sơn 不bất 傾khuynh 動động 。
二nhị 者giả 。 質chất 直trực 。 聞văn 師sư 說thuyết 法Pháp 。 不bất 見kiến 長trường 短đoản 。 心tâm 無vô 增tăng 減giảm 。 隨tùy 教giáo 無vô 疑nghi 。 譬thí 如như 入nhập 稠trù 林lâm 。 採thải 木mộc 直trực 者giả 。 易dị 出xuất 曲khúc 者giả 難nan 出xuất 。 如như 是thị 三tam 界giới 稠trù 林lâm 。 直trực 者giả 易dị 出xuất 。 曲khúc 者giả 難nan 出xuất 。 佛Phật 法Pháp 中trung 唯duy 直trực 是thị 用dụng 。 曲khúc 者giả 遺di 棄khí 。
三tam 者giả 。 慚tàm 媿quý 。 是thị 第đệ 一nhất 上thượng 服phục 。 最tối 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 。 慚tàm 媿quý 為vi 鉤câu 。 制chế 諸chư 惡ác 心tâm 。 有hữu 慚tàm 有hữu 媿quý 。 真chân 為vi 是thị 人nhân 。 若nhược 無vô 慚tàm 媿quý 。 畜súc 生sanh 無vô 異dị 。
四tứ 者giả 。 不bất 放phóng 逸dật 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 之chi 根căn 本bổn 。 如như 世thế 間gian 放phóng 逸dật 。 失thất 諸chư 利lợi 事sự 。 行hành 者giả 放phóng 逸dật 。 失thất 涅Niết 槃Bàn 利lợi 。 當đương 知tri 放phóng 逸dật 。 如như 怨oán 如như 賊tặc 。 心tâm 常thường 遠viễn 離ly 。 當đương 知tri 不bất 放phóng 逸dật 。 如như 君quân 父phụ 師sư 長trưởng 。 應ưng 遵tuân 承thừa 不bất 捨xả 。
五ngũ 者giả 。 遠viễn 離ly 。 因nhân 此thử 遠viễn 離ly 。 成thành 不bất 放phóng 逸dật 。 若nhược 近cận 五ngũ 欲dục 。 諸chư 情tình 開khai 發phát 。 先tiên 常thường 身thân 離ly 聚tụ 落lạc 。 次thứ 心tâm 遠viễn 離ly 。 不bất 念niệm 世thế 事sự 。
六lục 者giả 。 少thiểu 欲dục 。 資tư 生sanh 之chi 物vật 。 心tâm 不bất 多đa 求cầu 。 多đa 求cầu 故cố 則tắc 墮đọa 眾chúng 惱não 。
七thất 者giả 。 知tri 足túc 。 有hữu 人nhân 雖tuy 復phục 少thiểu 欲dục 。 樂nhạo 著trước 好hảo 物vật 。 則tắc 敗bại 道Đạo 心tâm 。 是thị 故cố 智trí 者giả 。 趣thú 足túc 而nhi 已dĩ 。
八bát 者giả 。 心tâm 不bất 繫hệ 著trước 。 若nhược 弟đệ 子tử 檀đàn 越việt 。 知tri 識thức 親thân 里lý 。 若nhược 問vấn 訊tấn 迎nghênh 送tống 。 多đa 營doanh 多đa 事sự 。 如như 是thị 等đẳng 者giả 。 毀hủy 敗bại 道đạo 故cố 。 不bất 應ưng 繫hệ 著trước 。
九cửu 者giả 不bất 樂nhạo 世thế 樂lạc 。 若nhược 歌ca 舞vũ 伎kỹ 樂nhạc 。 良lương 時thời 好hảo 日nhật 。 選tuyển 擇trạch 吉cát 凶hung 。 一nhất 切thiết 世thế 事sự 。 悉tất 不bất 喜hỷ 樂lạc 。
十thập 者giả 。 忍nhẫn 辱nhục 。 行hành 者giả 求cầu 道Đạo 時thời 。 當đương 忍nhẫn 十thập 事sự 。
一nhất 。 蚊văn 虻manh 侵xâm 害hại 。 二nhị 。 蛇xà 蚖ngoan 毒độc 螫thích 。 三tam 者giả 。 毒độc 獸thú 。 四tứ 者giả 。 罵mạ 詈lị 誹phỉ 謗báng 。 五ngũ 者giả 。 打đả 擲trịch 加gia 害hại 。 六lục 者giả 。 病bệnh 痛thống 。 七thất 。 飢cơ 。 八bát 。 渴khát 。 九cửu 。 寒hàn 。 十thập 。 熱nhiệt 。
如như 是thị 惱não 事sự 。 行hành 者giả 忍nhẫn 之chi 。 莫mạc 令linh 有hữu 勝thắng 。 常thường 勝thắng 此thử 事sự 。
復phục 次thứ 如như 人nhân 。 識thức 知tri 病bệnh 相tướng 。 知tri 病bệnh 因nhân 緣duyên 。 知tri 除trừ 病bệnh 藥dược 。 得đắc 看khán 病bệnh 人nhân 。 隨tùy 意ý 所sở 須tu 。 不bất 久cửu 當đương 差sái 。 行hành 者giả 如như 是thị 。 知tri 實thật 苦khổ 相tướng 。 知tri 苦khổ 因nhân 緣duyên 。 知tri 苦khổ 盡tận 道đạo 。 知tri 得đắc 善thiện 師sư 同đồng 學học 。 如như 是thị 不bất 久cửu 。 得đắc 安an 隱ẩn 寂tịch 滅diệt 。
問vấn 曰viết 。
以dĩ 得đắc 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 入nhập 深thâm 禪thiền 定định 。 唯duy 有hữu 上thượng 地địa 。 結kết 使sử 微vi 薄bạc 。 心tâm 已dĩ 柔nhu 軟nhuyễn 。 不bất 應ưng 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 種chủng 種chủng 譬thí 喻dụ 。 觀quán 是thị 四Tứ 諦Đế 。 似tự 若nhược 不bất 信tín 。
答đáp 曰viết 。
非phi 但đãn 為vi 有hữu 頂đảnh 者giả 說thuyết 。 總tổng 為vi 一nhất 切thiết 。 有hữu 頂đảnh 之chi 人nhân 。 但đãn 觀quán 無vô 色sắc 界giới 。 四tứ 陰ấm 無vô 常thường 。 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 如như 病bệnh 如như 瘡sang 。 如như 箭tiễn 入nhập 心tâm 。 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 皆giai 是thị 因nhân 緣duyên 。 虛hư 誑cuống 作tác 法pháp 。 觀quán 涅Niết 槃Bàn 上thượng 妙diệu 。 安an 隱ẩn 快khoái 樂lạc 。 非phi 為vi 作tác 法pháp 。 真chân 實thật 不bất 虛hư 。 滅diệt 三tam 毒độc 三tam 衰suy 。 身thân 心tâm 苦khổ 滅diệt 。 常thường 呵ha 四tứ 陰ấm 。 及cập 其kỳ 因nhân 緣duyên 。 則tắc 名danh 苦Khổ 諦Đế 集Tập 諦Đế 。 讚tán 歎thán 涅Niết 槃Bàn 。 及cập 涅Niết 槃Bàn 道Đạo 。 是thị 名danh 盡Tận 諦Đế 道Đạo 諦Đế 。
行hành 者giả 得đắc 四tứ 禪thiền 。 四Tứ 無Vô 色Sắc 定Định 。 心tâm 已dĩ 柔nhu 軟nhuyễn 。 若nhược 求cầu 五ngũ 神thần 通thông 。 依y 第đệ 四tứ 禪thiền 則tắc 易dị 得đắc 。 若nhược 依y 初sơ 禪thiền 二nhị 禪thiền 。 三tam 禪thiền 。 雖tuy 復phục 可khả 得đắc 。 求cầu 之chi 甚thậm 難nan 。 得đắc 亦diệc 不bất 固cố 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 初sơ 禪thiền 覺giác 觀quán 亂loạn 定định 故cố 。 二nhị 禪thiền 喜hỷ 多đa 故cố 。 三tam 禪thiền 樂lạc 多đa 故cố 。 與dữ 定định 相tương 違vi 。 四Tứ 如Như 意Ý 分Phần 。 皆giai 是thị 定định 相tướng 。 唯duy 第đệ 四tứ 禪thiền 。 無vô 苦khổ 無vô 樂lạc 。 無vô 憂ưu 無vô 喜hỷ 。 無vô 出xuất 入nhập 息tức 。 諸chư 聖thánh 所sở 住trụ 。 快khoái 樂lạc 安an 隱ẩn 。 是thị 故cố 行hành 者giả 。 當đương 依y 第đệ 四tứ 禪thiền 。 修tu 四Tứ 如Như 意Ý 分Phần 。 所sở 謂vị 。 欲dục 定định 行hành 法pháp 。 成thành 就tựu 如như 意ý 。 精tinh 進tấn 定định 。 心tâm 定định 。 思tư 惟duy 定định 行hành 法pháp 。 成thành 就tựu 如như 意ý 。 依y 是thị 住trụ 者giả 。 無vô 事sự 不bất 得đắc 。
問vấn 曰viết 。
云vân 何hà 欲dục 定định 行hành 法pháp 。 成thành 就tựu 如như 意ý 。
答đáp 曰viết 。
欲dục 名danh 欲dục 於ư 。 所sở 求cầu 之chi 事sự 。 定định 名danh 一nhất 心tâm 。 無vô 有hữu 增tăng 減giảm 。 行hành 法pháp 名danh 信tín 。 念niệm 巧xảo 慧tuệ 喜hỷ 樂lạc 等đẳng 。 助trợ 成thành 欲dục 定định 。 因nhân 欲dục 為vi 主chủ 。 得đắc 定định 故cố 名danh 為vi 欲dục 定định 。 精tinh 進tấn 定định 。 心tâm 定định 。 思tư 惟duy 定định 亦diệc 如như 是thị 。 行hành 者giả 觀quán 欲dục 莫mạc 令linh 。 有hữu 增tăng 有hữu 減giảm 。 莫mạc 令linh 內nội 多đa 攝nhiếp 。 外ngoại 多đa 散tán 。 柔nhu 軟nhuyễn 平bình 等đẳng 。 調điều 和hòa 堪kham 用dụng 。 猶do 如như 彈đàn 琴cầm 。 調điều 其kỳ 緩hoãn 急cấp 。 隨tùy 作tác 何hà 曲khúc 。 精tinh 進tấn 心tâm 。 思tư 惟duy 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 行hành 者giả 學học 飛phi 。 欲dục 飛phi 是thị 名danh 欲dục 。 攝nhiếp 諸chư 散tán 心tâm 。 集tập 助trợ 行hành 法pháp 。 是thị 名danh 精tinh 進tấn 心tâm 。 能năng 舉cử 身thân 離ly 身thân 心tâm 。 麁thô 重trọng 睡thụy 掉trạo 等đẳng 。 心tâm 則tắc 輕khinh 便tiện 。 以dĩ 心tâm 輕khinh 故cố 。 能năng 舉cử 其kỳ 身thân 。 是thị 名danh 心tâm 。 籌trù 量lượng 欲dục 精tinh 進tấn 心tâm 多đa 少thiểu 。 能năng 舉cử 身thân 未vị 能năng 壞hoại 。 內nội 外ngoại 諸chư 色sắc 味vị 。 是thị 名danh 思tư 惟duy 。 依y 四Tứ 如Như 意Ý 分Phần 。 能năng 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 何hà 況huống 五ngũ 通thông 。
問vấn 曰viết 。
五ngũ 神thần 通thông 何hà 者giả 先tiên 生sanh 。
答đáp 曰viết 。
隨tùy 所sở 樂lạc 者giả 為vi 先tiên 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 爾nhĩ 者giả 。 何hà 以dĩ 變biến 化hóa 。 神thần 通thông 在tại 初sơ 。
答đáp 曰viết 。
五ngũ 神thần 通thông 多đa 為vi 眾chúng 生sanh 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 慧tuệ 解giải 脫thoát 阿A 羅La 漢Hán 。 既ký 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。
有hữu 眾chúng 生sanh 多đa 鈍độn 根căn 者giả 。 不bất 信tín 道đạo 事sự 。 輕khinh 慢mạn 佛Phật 法Pháp 。 我ngã 得đắc 難nan 事sự 。 漏lậu 盡tận 神thần 通thông 。 如như 何hà 不bất 起khởi 神thần 通thông 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 而nhi 令linh 墮đọa 罪tội 。 又hựu 佛Phật 大đại 悲bi 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 我ngã 為vi 弟đệ 子tử 。 應ưng 以dĩ 神thần 通thông 。 助trợ 益ích 眾chúng 生sanh 。 然nhiên 諸chư 眾chúng 生sanh 。 多đa 以dĩ 現hiện 事sự 。 而nhi 得đắc 利lợi 益ích 。 神thần 變biến 感cảm 動động 。 貴quý 賤tiện 大đại 眾chúng 。 無vô 不bất 傾khuynh 伏phục 。 餘dư 通thông 無vô 有hữu 是thị 者giả 。
以dĩ 是thị 故cố 變biến 化hóa 神thần 通thông 在tại 初sơ 。
問vấn 曰viết 。
天thiên 身thân 火hỏa 大đại 多đa 故cố 。 身thân 有hữu 光quang 明minh 。 亦diệc 能năng 昇thăng 虛hư 疾tật 去khứ 。 鬼quỷ 神thần 風phong 大đại 多đa 故cố 。 身thân 則tắc 輕khinh 疾tật 。 無vô 所sở 觸xúc 礙ngại 。 龍long 身thân 水thủy 多đa 故cố 。 心tâm 念niệm 生sanh 水thủy 。 亦diệc 能năng 變biến 動động 。 人nhân 身thân 地địa 大đại 多đa 故cố 。 輕khinh 動động 相tướng 少thiểu 。
云vân 何hà 能năng 飛phi 。
答đáp 曰viết 。
以dĩ 人nhân 身thân 地địa 種chủng 。 輕khinh 動động 相tướng 少thiểu 故cố 。 求cầu 學học 神thần 通thông 。 如như 天thiên 如như 神thần 。 何hà 用dụng 通thông 為vi 。 如như 地địa 雖tuy 重trọng 。 以dĩ 水thủy 力lực 故cố 。 地địa 則tắc 為vi 動động 。 如như 是thị 心tâm 力lực 故cố 。 能năng 舉cử 其kỳ 身thân 。 譬thí 如như 獼mi 猴hầu 。 從tùng 高cao 墜trụy 落lạc 。 而nhi 不bất 傷thương 身thân 。 人nhân 墮đọa 則tắc 傷thương 。 以dĩ 獼mi 猴hầu 心tâm 力lực 。 輕khinh 疾tật 強cường 故cố 無vô 損tổn 。 當đương 知tri 身thân 通thông 如như 是thị 。 心tâm 力lực 強cường 故cố 。 又hựu 如như 人nhân 能năng 浮phù 。 雖tuy 在tại 深thâm 水thủy 。 而nhi 不bất 沈trầm 沒một 。 心tâm 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 能năng 持trì 其kỳ 身thân 。 以dĩ 是thị 故cố 當đương 知tri 。 人nhân 身thân 雖tuy 重trọng 。 心tâm 力lực 強cường 故cố 。 身thân 飛phi 虛hư 空không 。
問vấn 曰viết 。
如như 是thị 可khả 信tín 。 云vân 何hà 當đương 學học 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 行hành 者giả 住trụ 於ư 第đệ 四tứ 禪thiền 。 依y 四Tứ 如Như 意Ý 分Phần 。 一nhất 心tâm 攝nhiếp 念niệm 。 觀quán 身thân 處xứ 處xứ 虛hư 空không 。 如như 藕ngẫu 根căn 孔khổng 。 取thủ 身thân 輕khinh 疾tật 相tướng 。 習tập 之chi 不bất 已dĩ 。 身thân 與dữ 心tâm 合hợp 。 如như 鐵thiết 與dữ 火hỏa 合hợp 。 滅diệt 身thân 麁thô 重trọng 相tướng 。 但đãn 有hữu 輕khinh 疾tật 身thân 。 與dữ 欲dục 。 精tinh 進tấn 。 思tư 惟duy 及cập 助trợ 行hành 法pháp 合hợp 。 欲dục 等đẳng 善thiện 行hành 力lực 故cố 。 身thân 則tắc 隨tùy 逐trục 。 如như 火hỏa 在tại 鐵thiết 。 輕khinh 軟nhuyễn 中trung 用dụng 。 又hựu 復phục 色sắc 界giới 。 四tứ 大đại 造tạo 色sắc 。 在tại 此thử 身thân 中trung 。 與dữ 身thân 和hòa 合hợp 。 令linh 身thân 輕khinh 便tiện 。 隨tùy 意ý 能năng 去khứ 。 如như 人nhân 服phục 藥dược 。 令linh 心tâm 了liễu 了liễu 。 身thân 則tắc 輕khinh 便tiện 。 譬thí 如như 色sắc 界giới 四tứ 大đại 。 造tạo 色sắc 明minh 淨tịnh 。 在tại 此thử 身thân 故cố 。 眼nhãn 則tắc 明minh 淨tịnh 。 如như 人nhân 學học 跳khiêu 。 習tập 之chi 轉chuyển 工công 。 絕tuyệt 於ư 餘dư 人nhân 。 如như 鳥điểu 子tử 學học 飛phi 。 漸tiệm 漸tiệm 轉chuyển 遠viễn 。 身thân 通thông 如như 是thị 。 初sơ 得đắc 之chi 時thời 。 或hoặc 一nhất 丈trượng 二nhị 丈trượng 。 漸tiệm 能năng 遠viễn 飛phi 。
是thị 變biến 化hóa 神thần 通thông 有hữu 四tứ 種chủng 。
一nhất 者giả 。 身thân 飛phi 虛hư 空không 。 如như 鳥điểu 飛phi 行hành 。 二nhị 者giả 。 遠viễn 能năng 令linh 近cận 。 三tam 者giả 。 此thử 滅diệt 彼bỉ 出xuất 。 四tứ 者giả 。 猶do 如như 意ý 疾tật 。
彈đàn 指chỉ 之chi 頃khoảnh 。 有hữu 六lục 十thập 念niệm 。 一nhất 念niệm 中trung 間gian 。 能năng 越việt 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 恒Hằng 河Hà 沙sa 國quốc 土độ 。 隨tùy 念niệm 即tức 至chí 。 用dụng 是thị 神thần 通thông 。 身thân 得đắc 自tự 在tại 。 一nhất 身thân 能năng 為vi 多đa 身thân 。 多đa 身thân 能năng 為vi 一nhất 身thân 。 大đại 能năng 為vi 小tiểu 。 小tiểu 能năng 為vi 大đại 。 重trọng 若nhược 須Tu 彌Di 。 輕khinh 如như 鴻hồng 毛mao 。 如như 是thị 等đẳng 所sở 作tác 如như 意ý 。
復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 得đắc 是thị 身thân 通thông 。 一nhất 念niệm 之chi 頃khoảnh 。 度độ 恒Hằng 河Hà 沙sa 國quốc 土độ 。 然nhiên 眾chúng 生sanh 見kiến 菩Bồ 薩Tát 到đáo 彼bỉ 。 而nhi 菩Bồ 薩Tát 不bất 動động 於ư 本bổn 處xứ 。 於ư 彼bỉ 說thuyết 法Pháp 教giáo 化hóa 。 此thử 亦diệc 不bất 廢phế 。 或hoặc 有hữu 天thiên 人nhân 。 著trước 常thường 顛điên 倒đảo 。 可khả 以dĩ 神thần 通thông 度độ 者giả 。 現hiện 燒thiêu 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 國Quốc 土Độ 。 而nhi 眾chúng 生sanh 見kiến 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 國Quốc 土Độ 。 焚phần 燒thiêu 破phá 壞hoại 。 而nhi 國quốc 土độ 無vô 損tổn 。 有hữu 眾chúng 生sanh 心tâm 生sanh 憍kiêu 慢mạn 。 現hiện 作tác 手thủ 執chấp 金kim 剛cang 杵xử 。 從tùng 金kim 剛cang 中trung 出xuất 火hỏa 。 見kiến 者giả 怖bố 畏úy 。 歸quy 伏phục 禮lễ 敬kính 。 有hữu 人nhân 樂nhạo 著trước 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 身thân 。 即tức 現hiện 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 或hoặc 現hiện 釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 。 或hoặc 現hiện 魔ma 王vương 。 或hoặc 現hiện 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 或hoặc 現hiện 佛Phật 身thân 。 隨tùy 所sở 樂nhạo 身thân 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 菩Bồ 薩Tát 或hoặc 復phục 。 在tại 虛hư 空không 中trung 。 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 從tùng 身thân 四tứ 邊biên 。 悉tất 放phóng 種chủng 種chủng 光quang 明minh 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 或hoặc 時thời 眾chúng 生sanh 。 樂nhạo 雜tạp 色sắc 莊trang 嚴nghiêm 。 即tức 為vi 現hiện 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 國Quốc 土Độ 。 七thất 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 。 幢tràng 幡phan 華hoa 蓋cái 。 百bách 種chủng 伎kỹ 樂nhạc 。 處xử 中trung 說thuyết 法Pháp 。 或hoặc 令linh 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 國Quốc 土Độ 。 為vi 一nhất 海hải 水thủy 。 青thanh 蓮liên 紅hồng 華hoa 。 覆phú 蓋cái 水thủy 上thượng 。 於ư 上thượng 說thuyết 法Pháp 。 或hoặc 坐tọa 須Tu 彌Di 山Sơn 上thượng 。 以dĩ 梵Phạn 音âm 聲thanh 說thuyết 法Pháp 。 普phổ 聞văn 諸chư 國quốc 。 或hoặc 時thời 眾chúng 生sanh 。 不bất 見kiến 其kỳ 形hình 。 但đãn 聞văn 說thuyết 法Pháp 之chi 聲thanh 。 或hoặc 作tác 乾càn 闥thát 婆bà 身thân 。 伎kỹ 樂nhạc 音âm 聲thanh 。 令linh 其kỳ 心tâm 悅duyệt 。 然nhiên 後hậu 說thuyết 法Pháp 。 或hoặc 現hiện 龍long 王vương 。 雷lôi 電điện 霹phích 靂lịch 。 而nhi 以dĩ 說thuyết 法Pháp 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 。 因nhân 緣duyên 方phương 便tiện 。 而nhi 現hiện 神thần 變biến 。 開khai 引dẫn 眾chúng 生sanh 。
問vấn 曰viết 。
是thị 神thần 通thông 變biến 化hóa 諸chư 物vật 。 云vân 何hà 而nhi 不bất 虛hư 妄vọng 。
答đáp 曰viết 。
行hành 者giả 先tiên 知tri 。 諸chư 法pháp 虛hư 誑cuống 。 如như 幻huyễn 如như 化hóa 。 譬thí 如như 調điều 泥nê 。 隨tùy 意ý 所sở 作tác 。 如như 福phước 德đức 之chi 人nhân 。 尚thượng 能năng 夏hạ 有hữu 雪tuyết 。 冬đông 生sanh 華hoa 。 河hà 不bất 流lưu 。 又hựu 如như 仙tiên 人nhân 瞋sân 怒nộ 。 令linh 虎hổ 狼lang 師sư 子tử 。 變biến 為vi 石thạch 身thân 。 何hà 況huống 神thần 通thông 定định 力lực 。 而nhi 不bất 變biến 物vật 。
復phục 次thứ 一nhất 切thiết 物vật 中trung 。 各các 有hữu 氣khí 分phần 。 取thủ 其kỳ 分phần 相tướng 。 神thần 力lực 廣quảng 之chi 。 餘dư 者giả 隱ẩn 沒một 。
如như 經Kinh 說thuyết 。 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 神thần 力lực 。 心tâm 得đắc 自tự 在tại 。 見kiến 有hữu 大đại 木mộc 。 欲dục 令linh 為vi 地địa 。 即tức 皆giai 是thị 地địa 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 木mộc 有hữu 地địa 分phần 故cố 。 若nhược 水thủy 火hỏa 風phong 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 作tác 金kim 銀ngân 。 種chủng 種chủng 寶bảo 物vật 。 隨tùy 意ý 悉tất 作tác 。
何hà 以dĩ 故cố 。 木mộc 有hữu 淨tịnh 分phần 故cố 。
問vấn 曰viết 。
物vật 變biến 如như 是thị 。 化hóa 無vô 本bổn 末mạt 。 其kỳ 事sự 云vân 何hà 。
答đáp 曰viết 。
有hữu 言ngôn 虛hư 空không 中trung 。 四tứ 大đại 所sở 造tạo 微vi 塵trần 。 化hóa 心tâm 力lực 故cố 。 令linh 諸chư 微vi 塵trần 。 合hợp 成thành 化hóa 人nhân 。 譬thí 如như 人nhân 死tử 。 或hoặc 生sanh 天thiên 上thượng 。 或hoặc 生sanh 地địa 獄ngục 。 罪tội 福phước 因nhân 緣duyên 故cố 。 和hòa 合hợp 微vi 塵trần 為vi 化hóa 。 亦diệc 如như 是thị 等đẳng 。 是thị 物vật 變biến 化hóa 神thần 通thông 相tướng 。
若nhược 行hành 者giả 欲dục 求cầu 天thiên 耳nhĩ 。 亦diệc 以dĩ 第đệ 四tứ 禪thiền 為vi 本bổn 。 修tu 四Tứ 如Như 意Ý 分Phần 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 調điều 柔nhu 其kỳ 心tâm 。 屬thuộc 念niệm 大đại 眾chúng 音âm 聲thanh 。 取thủ 種chủng 種chủng 聲thanh 相tướng 。 所sở 聞văn 之chi 聲thanh 。 常thường 當đương 想tưởng 念niệm 。 若nhược 心tâm 餘dư 緣duyên 。 攝nhiếp 之chi 令linh 還hoàn 。 常thường 當đương 一nhất 心tâm 修tu 念niệm 。 即tức 於ư 耳nhĩ 中trung 。 得đắc 色sắc 界giới 四tứ 大đại 。 所sở 造tạo 清thanh 淨tịnh 之chi 色sắc 。 是thị 名danh 修tu 習tập 天thiên 耳nhĩ 。 以dĩ 是thị 天thiên 耳nhĩ 。 聞văn 十thập 方phương 無vô 量lượng 。 國quốc 土độ 音âm 聲thanh 。 所sở 謂vị 天thiên 聲thanh 。 人nhân 聲thanh 。 龍long 聲thanh 。 阿a 修tu 羅la 聲thanh 。 乾càn 闥thát 婆bà 聲thanh 。 栴chiên 陀đà 羅la 聲thanh 。 摩ma 睺hầu 勒lặc 聲thanh 。 及cập 畜súc 生sanh 。 餓ngạ 鬼quỷ 之chi 聲thanh 。 地địa 獄ngục 苦khổ 痛thống 。 麁thô 細tế 大đại 小tiểu 音âm 聲thanh 等đẳng 。 皆giai 悉tất 聽thính 聞văn 。 菩Bồ 薩Tát 定định 心tâm 轉chuyển 深thâm 。 乃nãi 聞văn 十thập 方phương 。 諸chư 佛Phật 音âm 聲thanh 。 從tùng 佛Phật 聞văn 法Pháp 。 而nhi 不bất 取thủ 相tướng 。 以dĩ 法Pháp 為vi 真chân 。 法Pháp 為vi 最tối 上thượng 。 而nhi 依y 深thâm 義nghĩa 。 不bất 依y 於ư 語ngữ 。 云vân 何hà 深thâm 義nghĩa 。 所sở 謂vị 知tri 諸chư 法pháp 空không 。 無vô 相tướng 無vô 作tác 。 不bất 生sanh 邪tà 見kiến 。 於ư 義nghĩa 亦diệc 不bất 得đắc 義nghĩa 。 不bất 可khả 得đắc 中trung 。 亦diệc 無vô 得đắc 相tướng 。 是thị 依y 深thâm 義nghĩa 。 不bất 依y 語ngữ 言ngôn 。
復phục 次thứ 行hành 者giả 。 依y 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。 不bất 依y 非phi 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。 了liễu 義nghĩa 經Kinh 者giả 。 若nhược 能năng 依y 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 諸chư 經Kinh 。 皆giai 是thị 了liễu 義nghĩa 。 義nghĩa 畢tất 竟cánh 空không 。 不bất 可khả 說thuyết 相tướng 故cố 。 是thị 以dĩ 諸chư 經Kinh 。 皆giai 是thị 了liễu 義nghĩa 。 若nhược 不bất 依y 義nghĩa 。 是thị 人nhân 於ư 諸chư 經Kinh 。 皆giai 不bất 了liễu 義nghĩa 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 無vô 深thâm 智trí 。 隨tùy 逐trục 音âm 聲thanh 故cố 。 是thị 音âm 聲thanh 實thật 相tướng 。 亦diệc 入nhập 深thâm 義nghĩa 。 俱câu 不bất 可khả 說thuyết 。 是thị 名danh 分phân 別biệt 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。 不bất 非phi 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。
復phục 次thứ 行hành 者giả 。 依y 智trí 而nhi 不bất 依y 識thức 。
何hà 以dĩ 故cố 。 行hành 者giả 知tri 是thị 識thức 相tướng 。 從tùng 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 生sanh 。 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。 無vô 色sắc 無vô 對đối 。 不bất 可khả 見kiến 。 無vô 知tri 無vô 識thức 。 虛hư 誑cuống 如như 幻huyễn 。 如như 是thị 知tri 識thức 相tướng 。 識thức 即tức 為vi 智trí 。 是thị 故cố 依y 智trí 。 而nhi 不bất 依y 識thức 。 行hành 者giả 雖tuy 復phục 生sanh 識thức 。 若nhược 識thức 若nhược 智trí 。 而nhi 不bất 生sanh 著trước 。 知tri 識thức 如như 相tướng 。 識thức 即tức 為vi 智trí 相tướng 。 以dĩ 是thị 智trí 相tướng 。 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。
復phục 次thứ 行hành 者giả 。 依y 法Pháp 不bất 依y 人nhân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 佛Phật 法Pháp 中trung 。 實thật 有hữu 人nhân 者giả 。 無vô 有hữu 清thanh 淨tịnh 。 得đắc 解giải 脫thoát 者giả 。 而nhi 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 我ngã 無vô 人nhân 。 但đãn 隨tùy 俗tục 故cố 。 說thuyết 有hữu 人nhân 有hữu 我ngã 。 以dĩ 是thị 故cố 行hành 者giả 。 依y 法Pháp 不bất 依y 人nhân 。 所sở 謂vị 法pháp 者giả 。 諸chư 法pháp 之chi 性tánh 。 法pháp 性tánh 者giả 無vô 生sanh 性tánh 。 是thị 無vô 生sanh 性tánh 者giả 畢tất 竟cánh 空không 。 是thị 畢tất 竟cánh 空không 者giả 。 不bất 可khả 說thuyết 者giả 是thị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 語ngữ 說thuyết 法Pháp 。 法pháp 中trung 無vô 語ngữ 。 語ngữ 中trung 無vô 法pháp 。 語ngữ 則tắc 是thị 無vô 語ngữ 相tướng 。 一nhất 切thiết 語ngữ 言ngôn 。 非phi 語ngữ 言ngôn 相tướng 。 以dĩ 是thị 故cố 經Kinh 說thuyết 。 無vô 示thị 無vô 說thuyết 。 是thị 名danh 佛Phật 法Pháp 。 行hành 者giả 以dĩ 天thiên 耳nhĩ 。 聞văn 諸chư 佛Phật 法Pháp 。 若nhược 人nhân 若nhược 法pháp 。 不bất 生sanh 著trước 見kiến 。 若nhược 分phân 別biệt 二nhị 相tướng 。 非phi 為vi 佛Phật 法Pháp 。 若nhược 無vô 二nhị 相tướng 。 則tắc 是thị 佛Phật 法Pháp 。 行hành 者giả 依y 止chỉ 。 天thiên 耳nhĩ 力lực 故cố 。 聞văn 甚thậm 深thâm 之chi 法Pháp 。 以dĩ 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 是thị 名danh 天thiên 耳nhĩ 神thần 通thông 。
若nhược 行hành 者giả 欲dục 。 得đắc 他tha 心tâm 智trí 。 先tiên 自tự 觀quán 心tâm 。 取thủ 心tâm 生sanh 相tướng 。 住trụ 相tướng 。 滅diệt 相tướng 。 亦diệc 知tri 心tâm 垢cấu 相tướng 。 淨tịnh 相tướng 。 定định 相tướng 。 亂loạn 相tướng 等đẳng 。 復phục 觀quán 心tâm 所sở 緣duyên 。 垢cấu 淨tịnh 近cận 遠viễn 多đa 少thiểu 等đẳng 。 自tự 取thủ 內nội 外ngoại 。 心tâm 相tướng 已dĩ 然nhiên 。 緣duyên 觀quán 眾chúng 生sanh 色sắc 。 取thủ 欲dục 相tướng 心tâm 。 瞋sân 相tướng 心tâm 。 慢mạn 相tướng 心tâm 。 慳san 相tướng 心tâm 。 嫉tật 相tướng 心tâm 。 憂ưu 相tướng 心tâm 。 畏úy 相tướng 心tâm 。 語ngữ 言ngôn 音âm 聲thanh 。 種chủng 種chủng 所sở 作tác 相tướng 心tâm 等đẳng 。
作tác 是thị 念niệm 。
佛Phật 如như 我ngã 心tâm 。 生sanh 時thời 住trụ 時thời 滅diệt 時thời 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。
自tự 知tri 心tâm 所sở 緣duyên 。 他tha 亦diệc 如như 是thị 。 我ngã 心tâm 有hữu 如như 是thị 色sắc 。 相tướng 語ngữ 言ngôn 。 所sở 作tác 相tướng 。 他tha 亦diệc 如như 是thị 。 常thường 修tu 學học 心tâm 相tướng 。 如như 是thị 習tập 已dĩ 。 得đắc 他tha 心tâm 通thông 。 是thị 時thời 但đãn 緣duyên 他tha 心tâm 。 心tâm 數số 法pháp 。 如như 明minh 眼nhãn 者giả 。 觀quán 淨tịnh 水thủy 中trung 魚ngư 。 有hữu 大đại 小tiểu 好hảo 醜xú 。 悉tất 皆giai 見kiến 之chi 。 雖tuy 有hữu 水thủy 覆phú 。 以dĩ 水thủy 淨tịnh 故cố 。 不bất 以dĩ 為vi 礙ngại 。 行hành 者giả 如như 是thị 。 知tri 他tha 心tâm 通thông 力lực 故cố 。 眾chúng 生sanh 雖tuy 身thân 覆phú 心tâm 。 而nhi 能năng 見kiến 之chi 。 既ký 得đắc 心tâm 通thông 。 或hoặc 時thời 在tại 大đại 眾chúng 說thuyết 法Pháp 。 先tiên 知tri 其kỳ 心tâm 。 知tri 是thị 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 何hà 深thâm 心tâm 。 行hành 何hà 法pháp 。 何hà 因nhân 緣duyên 。 有hữu 何hà 相tướng 。 喜hỷ 何hà 事sự 。 知tri 自tự 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 知tri 眾chúng 生sanh 心tâm 。 亦diệc 可khả 清thanh 淨tịnh 。 如như 淨tịnh 鏡kính 中trung 。 隨tùy 所sở 有hữu 色sắc 。 若nhược 長trường 若nhược 短đoản 。 方phương 圓viên 麁thô 細tế 等đẳng 。 如như 本bổn 相tướng 現hiện 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 鏡kính 清thanh 淨tịnh 故cố 。 鏡kính 雖tuy 不bất 分phân 別biệt 。 而nhi 顯hiển 其kỳ 相tướng 。 行hành 者giả 亦diệc 如như 是thị 。 自tự 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 諸chư 法pháp 無vô 一nhất 定định 相tướng 。 常thường 清thanh 淨tịnh 故cố 。 眾chúng 生sanh 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 皆giai 悉tất 知tri 之chi 。 若nhược 眾chúng 中trung 多đa 婬dâm 欲dục 者giả 。 即tức 知tri 其kỳ 心tâm 。 為vi 說thuyết 離ly 婬dâm 欲dục 法pháp 。 恚khuể 癡si 亦diệc 如như 是thị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 心tâm 實thật 相tướng 無vô 染nhiễm 。 無vô 瞋sân 無vô 癡si 。 若nhược 眾chúng 中trung 求cầu 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 者giả 。 亦diệc 知tri 其kỳ 心tâm 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 雖tuy 為vi 說thuyết 法Pháp 。 知tri 法pháp 性tánh 亦diệc 無vô 有hữu 小tiểu 。 求cầu 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 者giả 。 亦diệc 知tri 其kỳ 心tâm 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 雖tuy 為vi 說thuyết 法Pháp 。 知tri 法pháp 性tánh 亦diệc 無vô 有hữu 中trung 。 若nhược 求cầu 大Đại 乘Thừa 者giả 。 亦diệc 知tri 其kỳ 心tâm 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 雖tuy 為vi 說thuyết 法Pháp 。 知tri 法pháp 性tánh 亦diệc 無vô 有hữu 大đại 。 行hành 者giả 如như 是thị 等đẳng 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 亦diệc 不bất 分phân 別biệt 心tâm 相tướng 。 雖tuy 分phân 別biệt 三Tam 乘Thừa 說thuyết 法Pháp 。 而nhi 不bất 壞hoại 法pháp 性tánh 。 不bất 壞hoại 法pháp 性tánh 。 故cố 悉tất 知tri 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 心tâm 所sở 行hành 。 雖tuy 自tự 用dụng 心tâm 知tri 他tha 心tâm 。 於ư 彼bỉ 此thử 心tâm 。 無vô 逆nghịch 無vô 順thuận 。 亦diệc 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 心tâm 心tâm 相tương 續tục 如như 水thủy 流lưu 。 如như 知tri 心tâm 性tánh 。 法pháp 性tánh 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 他tha 心tâm 智trí 。 知tri 眾chúng 生sanh 心tâm 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 則tắc 不bất 害hại 也dã 。 是thị 名danh 知tri 他tha 心tâm 智trí 神thần 通thông 。
若nhược 行hành 者giả 欲dục 知tri 宿túc 命mạng 。 先tiên 自tự 覺giác 知tri 。 今kim 所sở 經kinh 事sự 。 向hướng 所sở 經kinh 事sự 。 轉chuyển 至chí 昨tạc 夜dạ 。 昨tạc 日nhật 前tiền 日nhật 。 如như 是thị 一nhất 月nguyệt 。 從tùng 今kim 歲tuế 乃nãi 至chí 孩hài 童đồng 。 譬thí 如như 行hành 道Đạo 。 到đáo 所sở 至chí 處xứ 。 思tư 惟duy 憶ức 念niệm 。 所sở 經kinh 遊du 處xứ 。 如như 是thị 習tập 已dĩ 。 善thiện 修tu 定định 力lực 故cố 。 憶ức 念niệm 生sanh 時thời 。 處xử 胎thai 時thời 。 知tri 某mỗ 處xứ 死tử 。 此thử 胎thai 生sanh 。 知tri 是thị 一nhất 世thế 。 二nhị 世thế 三tam 世thế 。 乃nãi 至chí 百bách 世thế 。 千thiên 萬vạn 無vô 量lượng 億ức 世thế 。 以dĩ 宿túc 命mạng 智trí 。 自tự 知tri 己kỷ 身thân 。 及cập 他tha 恒Hằng 河Hà 沙sa 劫kiếp 。 所sở 經kinh 由do 事sự 。 悉tất 皆giai 念niệm 知tri 。
以dĩ 宿túc 命mạng 事sự 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。
我ngã 某mỗ 處xứ 。 如như 是thị 姓tánh 字tự 。 如như 是thị 生sanh 。 如như 是thị 壽thọ 命mạng 。 所sở 經kinh 苦khổ 樂lạc 。
亦diệc 說thuyết 彼bỉ 所sở 經kinh 之chi 事sự 。 行hành 者giả 以dĩ 宿túc 命mạng 力lực 故cố 。 知tri 是thị 眾chúng 生sanh 。 先tiên 世thế 罪tội 福phước 因nhân 緣duyên 。 所sở 謂vị 種chủng 聲Thanh 聞Văn 因nhân 緣duyên 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 因nhân 緣duyên 。 佛Phật 因nhân 緣duyên 。 隨tùy 其kỳ 因nhân 緣duyên 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。
復phục 次thứ 行hành 者giả 。 宿túc 命mạng 智trí 力lực 故cố 。 自tự 知tri 從tùng 諸chư 佛Phật 。 種chúng 善thiện 根căn 不phủ 。 迴hồi 向hướng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 今kim 當đương 迴hồi 向hướng 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 行hành 者giả 亦diệc 知tri 。 過quá 去khứ 諸chư 法pháp 。 滅diệt 時thời 無vô 所sở 去khứ 。 知tri 未vị 來lai 世thế 。 諸chư 法pháp 生sanh 時thời 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 雖tuy 知tri 過quá 去khứ 世thế 無vô 始thỉ 。 不bất 生sanh 無vô 始thỉ 見kiến 。 雖tuy 觀quán 未vị 來lai 世thế 眾chúng 生sanh 。 滅diệt 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 不bất 生sanh 邊biên 見kiến 。 行hành 者giả 念niệm 宿túc 命mạng 時thời 。 增tăng 益ích 諸chư 善thiện 根căn 。 及cập 滅diệt 無vô 量lượng 。 世thế 罪tội 因nhân 緣duyên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 新tân 相tướng 。 無vô 故cố 相tướng 。 得đắc 如như 是thị 智trí 慧tuệ 已dĩ 。 觀quán 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 及cập 所sở 經kinh 生sanh 死tử 苦khổ 樂lạc 。 如như 夢mộng 中trung 所sở 見kiến 。 以dĩ 是thị 故cố 。 於ư 生sanh 死tử 中trung 。 心tâm 不bất 生sanh 厭yếm 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 而nhi 起khởi 悲bi 心tâm 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 是thị 作tác 相tướng 。
作tác 是thị 念niệm 。
如như 我ngã 千thiên 萬vạn 。 億ức 無vô 量lượng 劫kiếp 。 往vãng 來lai 生sanh 死tử 。 皆giai 為vi 虛hư 妄vọng 非phi 實thật 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 來lai 往vãng 生sanh 死tử 。 皆giai 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 無vô 四tứ 大đại 四tứ 陰ấm 者giả 。 是thị 則tắc 為vi 實thật 。 四tứ 大đại 四tứ 陰ấm 亦diệc 。 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。
復phục 次thứ 行hành 者giả 。 以dĩ 宿túc 命mạng 智trí 憶ức 念niệm 。 曾tằng 為vi 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 所sở 受thọ 之chi 樂lạc 。 無vô 常thường 磨ma 滅diệt 。 釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 樂lạc 。 亦diệc 無vô 常thường 磨ma 滅diệt 。 有hữu 諸chư 國quốc 土độ 。 清thanh 淨tịnh 莊trang 嚴nghiêm 。 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 諸chư 佛Phật 上thượng 妙diệu 之chi 色sắc 。 轉chuyển 於ư 法Pháp 輪luân 。 皆giai 悉tất 無vô 常thường 。 何hà 況huống 餘dư 事sự 。 念niệm 如như 是thị 已dĩ 。 心tâm 厭yếm 遠viễn 離ly 。 行hành 者giả 依y 宿túc 命mạng 智trí 。 入nhập 無vô 常thường 空không 。 觀quán 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 空không 無vô 常thường 。 而nhi 眾chúng 生sanh 顛điên 倒đảo 故cố 著trước 。 為vì 是thị 眾chúng 生sanh 故cố 。 而nhi 生sanh 悲bi 心tâm 。 行hành 是thị 悲bi 心tâm 。 漸tiệm 漸tiệm 得đắc 成thành 大đại 悲bi 。 得đắc 大đại 悲bi 已dĩ 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 念niệm 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 讚tán 歎thán 其kỳ 德đức 。 是thị 名danh 宿túc 命mạng 神thần 通thông 。
若nhược 行hành 者giả 。 欲dục 求cầu 天thiên 眼nhãn 者giả 。 初sơ 取thủ 明minh 光quang 相tướng 。 所sở 謂vị 。 燈đăng 火hỏa 明minh 珠châu 。 日nhật 月nguyệt 星tinh 宿tú 等đẳng 。 取thủ 是thị 明minh 相tướng 已dĩ 。 若nhược 晝trú 日nhật 則tắc 閉bế 目mục 。 夜dạ 則tắc 無vô 在tại 念niệm 上thượng 明minh 相tướng 。 如như 眼nhãn 所sở 見kiến 。 常thường 修tu 習tập 明minh 念niệm 。 繫hệ 心tâm 在tại 明minh 。 不bất 令linh 他tha 念niệm 。 若nhược 去khứ 攝nhiếp 還hoàn 心tâm 得đắc 一nhất 處xứ 。 是thị 時thời 色sắc 界giới 四tứ 大đại 。 所sở 造tạo 清thanh 淨tịnh 之chi 色sắc 在tại 此thử 眼nhãn 中trung 。 是thị 名danh 天thiên 眼nhãn 。 以dĩ 天thiên 四tứ 大đại 造tạo 故cố 。 名danh 為vi 天thiên 眼nhãn 。 又hựu 諸chư 賢hiền 聖thánh 。 清thanh 淨tịnh 眼nhãn 故cố 。 名danh 為vi 天thiên 眼nhãn 。 行hành 者giả 得đắc 是thị 天thiên 眼nhãn 已dĩ 。 諸chư 山sơn 樹thụ 木mộc 。 鐵Thiết 圍Vi 。 須Tu 彌Di 。 及cập 諸chư 國quốc 土độ 。 都đô 無vô 障chướng 蔽tế 。 以dĩ 無vô 礙ngại 眼nhãn 。 能năng 見kiến 十thập 方phương 。 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 諸chư 佛Phật 。 及cập 莊trang 嚴nghiêm 國quốc 土độ 。
爾nhĩ 時thời 行hành 者giả 。 能năng 知tri 一nhất 切thiết 佛Phật 。 為vi 一nhất 佛Phật 。 又hựu 見kiến 一nhất 佛Phật 。 為vi 一nhất 切thiết 佛Phật 。 以dĩ 法pháp 性tánh 不bất 壞hoại 故cố 。 如như 見kiến 佛Phật 相tướng 。 自tự 見kiến 身thân 相tướng 亦diệc 如như 是thị 。 自tự 身thân 相tướng 淨tịnh 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 相tướng 亦diệc 如như 是thị 。 如như 見kiến 佛Phật 清thanh 淨tịnh 。 弟đệ 子tử 亦diệc 爾nhĩ 。 無vô 有hữu 二nhị 相tướng 。 及cập 十thập 方phương 無vô 量lượng 。 國quốc 土độ 眾chúng 生sanh 。 若nhược 地địa 獄ngục 。 畜súc 生sanh 。 餓ngạ 鬼quỷ 。 人nhân 。 天thiên 。 除trừ 無vô 色sắc 者giả 。 生sanh 死tử 好hảo 醜xú 。 皆giai 悉tất 見kiến 之chi 。 皆giai 知tri 十thập 方phương 。 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 及cập 果quả 報báo 。
是thị 眾chúng 生sanh 以dĩ 善thiện 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 故cố 生sanh 天thiên 人nhân 中trung 。 是thị 眾chúng 生sanh 以dĩ 不bất 善thiện 業nghiệp 。 因nhân 緣duyên 故cố 生sanh 。 三tam 惡ác 道đạo 中trung 。 行hành 者giả 於ư 天thiên 眼nhãn 中trung 。 得đắc 智trí 慧tuệ 力lực 故cố 。 雖tuy 見kiến 眾chúng 生sanh 。 不bất 生sanh 眾chúng 生sanh 想tưởng 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 眾chúng 生sanh 想tưởng 故cố 。 雖tuy 見kiến 業nghiệp 。 及cập 果quả 報báo 相tương 續tục 。 亦diệc 入nhập 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 業nghiệp 無vô 果quả 報báo 中trung 。 雖tuy 天thiên 眼nhãn 見kiến 一nhất 切thiết 色sắc 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 力lực 故cố 。 亦diệc 不bất 取thủ 色sắc 相tướng 。 是thị 色sắc 悉tất 皆giai 空không 故cố 。
復phục 次thứ 若nhược 障chướng 若nhược 不bất 障chướng 。 近cận 遠viễn 上thượng 下hạ 。 無vô 不bất 悉tất 見kiến 。 行hành 者giả 見kiến 色sắc 界giới 諸chư 天thiên 。 清thanh 淨tịnh 微vi 形hình 者giả 。 而nhi 彼bỉ 不bất 見kiến 。 乃nãi 至chí 大đại 天thiên 。 亦diệc 復phục 不bất 見kiến 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 神thần 通thông 義nghĩa 。 如như 摩Ma 訶Ha 衍Diễn 神thần 通thông 義nghĩa 中trung 廣quảng 說thuyết 。
禪Thiền 法Pháp 要Yếu 解Giải 卷quyển 下hạ
姚Diêu 秦Tần 三tam 藏tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 。 等đẳng 於ư 長trường/trưởng 安an 逍tiêu 遙diêu 園viên 譯dịch
Phiên âm và chấm câu: Tại gia Bồ-tát giới Thanh tín nam Nguyên Thuận
Phiên âm: 14/10/2016 ◊ Cập nhật: 14/10/2016
Phiên âm và chấm câu: Tại gia Bồ-tát giới Thanh tín nam Nguyên Thuận
Phiên âm: 14/10/2016 ◊ Cập nhật: 14/10/2016
