阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 七thất 十thập 七thất
A Tỳ Đạt Ma Đại Tỳ Bà Sa Luận ♦ Quyển 77

五ngũ 百bách 大đại 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 造tạo


三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 結kết 蘊uẩn 第đệ 二nhị 中trung 十thập 門môn 納nạp 息tức 第đệ 四tứ 之chi 七thất 。


說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 有hữu 四tứ 大đại 論luận 師sư 。 各các 別biệt 建kiến 立lập 二nhị 世thế 有hữu 異dị 。 謂vị 尊tôn 者giả 法pháp 救cứu 說thuyết 類loại 有hữu 異dị 。 尊tôn 者giả 妙diệu 音âm 說thuyết 相tương/tướng 有hữu 異dị 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 說thuyết 位vị 有hữu 異dị 。 尊tôn 者giả 覺giác 天thiên 說thuyết 待đãi 有hữu 異dị 。 說thuyết 類loại 異dị 者giả 。 彼bỉ 謂vị 諸chư 法pháp 於ư 世thế 轉chuyển 時thời 。 由do 類loại 有hữu 異dị 非phi 體thể 有hữu 異dị 。 如như 破phá 金kim 器khí 等đẳng 作tác 餘dư 物vật 時thời 形hình 雖tuy 有hữu 異dị 而nhi 顯hiển 色sắc 無vô 異dị 。 又hựu 如như 乳nhũ 等đẳng 變biến 成thành 酪lạc 等đẳng 時thời 捨xả 味vị 勢thế 等đẳng 非phi 捨xả 顯hiển 色sắc 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 從tùng 未vị 來lai 世thế 至chí 。 現hiện 在tại 世thế 時thời 。 雖tuy 捨xả 未vị 來lai 類loại 得đắc 現hiện 在tại 類loại 。 而nhi 彼bỉ 法pháp 體thể 。 無vô 得đắc 無vô 捨xả 。 復phục 從tùng 現hiện 在tại 。 世thế 至chí 過quá 去khứ 世thế 時thời 。 雖tuy 捨xả 現hiện 在tại 類loại 得đắc 過quá 去khứ 類loại 。 而nhi 彼bỉ 法pháp 體thể 亦diệc 。 無vô 得đắc 無vô 捨xả 。 說thuyết 相tương/tướng 異dị 者giả 。 彼bỉ 謂vị 諸chư 法pháp 於ư 世thế 轉chuyển 時thời 。 由do 相tương/tướng 有hữu 異dị 非phi 體thể 有hữu 異dị 。 一nhất 一nhất 世thế 法pháp 有hữu 三tam 世thế 相tương/tướng 。 一nhất 相tương/tướng 正chánh 合hợp 二nhị 相tương/tướng 非phi 離ly 。 如như 人nhân 正chánh 染nhiễm 一nhất 女nữ 色sắc 時thời 。 於ư 餘dư 女nữ 色sắc 不bất 名danh 離ly 染nhiễm 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 住trụ 過quá 去khứ 世thế 時thời 。 正chánh 與dữ 過quá 去khứ 相tương/tướng 合hợp 。 於ư 餘dư 二nhị 世thế 相tương/tướng 不bất 名danh 為vi 離ly 。 住trụ 未vị 來lai 世thế 時thời 。 正chánh 與dữ 未vị 來lai 相tương/tướng 合hợp 。 於ư 餘dư 二nhị 世thế 相tương/tướng 不bất 名danh 為vi 離ly 。 住trụ 現hiện 在tại 世thế 時thời 。 正chánh 與dữ 現hiện 在tại 相tương/tướng 合hợp 。 於ư 餘dư 二nhị 世thế 相tương/tướng 不bất 名danh 為vi 離ly 。 說thuyết 位vị 異dị 者giả 。 彼bỉ 謂vị 諸chư 法pháp 於ư 世thế 轉chuyển 時thời 。 由do 位vị 有hữu 異dị 非phi 體thể 有hữu 異dị 。 如như 運vận 一nhất 籌trù 。 置trí 一nhất 位vị 名danh 一nhất 。 置trí 十thập 位vị 名danh 十thập 。 置trí 百bách 位vị 名danh 百bách 。 雖tuy 歷lịch 位vị 有hữu 異dị 而nhi 籌trù 體thể 無vô 異dị 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 經kinh 三tam 世thế 位vị 。 雖tuy 得đắc 三tam 名danh 而nhi 體thể 無vô 別biệt 。 此thử 師sư 所sở 立lập 世thế 無vô 雜tạp 亂loạn 。 以dĩ 依y 作tác 用dụng 立lập 三tam 世thế 別biệt 。 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 未vị 有hữu 作tác 用dụng 名danh 未vị 來lai 世thế 。 正chánh 有hữu 作tác 用dụng 名danh 現hiện 在tại 世thế 。 作tác 用dụng 已dĩ 滅diệt 名danh 過quá 去khứ 世thế 。 說thuyết 待đãi 異dị 者giả 。 彼bỉ 謂vị 諸chư 法pháp 於ư 世thế 轉chuyển 時thời 前tiền 後hậu 相tương 待đãi 立lập 名danh 有hữu 異dị 。 如như 一nhất 女nữ 人nhân 待đãi 母mẫu 名danh 女nữ 待đãi 女nữ 名danh 母mẫu 體thể 雖tuy 無vô 別biệt 由do 待đãi 有hữu 異dị 得đắc 女nữ 母mẫu 名danh 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 待đãi 後hậu 名danh 過quá 去khứ 。 待đãi 前tiền 名danh 未vị 來lai 。 俱câu 待đãi 名danh 現hiện 在tại 。 彼bỉ 師sư 所sở 立lập 世thế 有hữu 雜tạp 亂loạn 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 前tiền 後hậu 相tương 待đãi 一nhất 一nhất 世thế 中trung 。 有hữu 三tam 世thế 故cố 。 謂vị 過quá 去khứ 世thế 前tiền 後hậu 剎sát 那na 名danh 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 中trung 間gian 名danh 現hiện 在tại 未vị 來lai 。 三tam 世thế 類loại 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 現hiện 在tại 世thế 法pháp 雖tuy 一nhất 剎sát 那na 待đãi 後hậu 待đãi 前tiền 及cập 俱câu 待đãi 故cố 應ưng 成thành 三tam 世thế 。 豈khởi 應ưng 正chánh 理lý 。 說thuyết 相tương/tướng 異dị 者giả 。 所sở 立lập 三tam 世thế 亦diệc 有hữu 雜tạp 亂loạn 。 一nhất 一nhất 世thế 法pháp 彼bỉ 皆giai 許hứa 有hữu 三tam 世thế 相tương/tướng 故cố 。 說thuyết 類loại 異dị 者giả 。 離ly 法pháp 自tự 性tánh 說thuyết 何hà 為vi 類loại 故cố 亦diệc 非phi 理lý 。 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 從tùng 未vị 來lai 世thế 至chí 現hiện 在tại 時thời 前tiền 類loại 應ưng 滅diệt 。 從tùng 現hiện 在tại 世thế 至chí 過quá 去khứ 時thời 後hậu 類loại 應ưng 生sanh 。 過quá 去khứ 有hữu 生sanh 未vị 來lai 有hữu 滅diệt 豈khởi 應ưng 正chánh 理lý 。 故cố 唯duy 第đệ 三tam 立lập 世thế 為vi 善thiện 。 諸chư 行hành 容dung 有hữu 作tác 用dụng 時thời 故cố 。


復phục 有hữu 三tam 法pháp 。 謂vị 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 法pháp 。 問vấn 善thiện 法Pháp 云vân 何hà 。 答đáp 善thiện 五ngũ 蘊uẩn 及cập 擇trạch 滅diệt 。 問vấn 不bất 善thiện 法Pháp 云vân 何hà 。 答đáp 不bất 善thiện 五ngũ 蘊uẩn 。 問vấn 無vô 記ký 法pháp 云vân 何hà 。 答đáp 無vô 記ký 五ngũ 蘊uẩn 及cập 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 。 餘dư 義nghĩa 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 不bất 善thiện 納nạp 息tức 。


復phục 有hữu 三tam 法pháp 。 謂vị 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 法pháp 。 問vấn 欲dục 界giới 繫hệ 法pháp 云vân 何hà 。 答đáp 欲dục 界giới 繫hệ 五ngũ 蘊uẩn 。 問vấn 色sắc 界giới 繫hệ 法pháp 云vân 何hà 。 答đáp 色sắc 界giới 繫hệ 五ngũ 蘊uẩn 。 問vấn 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 法pháp 云vân 何hà 。 答đáp 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 四tứ 蘊uẩn 。 餘dư 義nghĩa 廣quảng 說thuyết 亦diệc 如như 前tiền 不bất 善thiện 納nạp 息tức 。


復phục 有hữu 三tam 法pháp 。 謂vị 學học 無Vô 學Học 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 法Pháp 。 問vấn 學học 法pháp 云vân 何hà 。 答đáp 學học 五ngũ 蘊uẩn 。 問vấn 無Vô 學Học 法pháp 云vân 何hà 。 答đáp 無Vô 學Học 五ngũ 蘊uẩn 。 問vấn 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 法Pháp 云vân 何hà 。 答đáp 有hữu 漏lậu 五ngũ 蘊uẩn 及cập 三tam 無vô 為vi 。 問vấn 學học 等đẳng 三tam 法pháp 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 答đáp 以dĩ 無vô 貪tham 瞋sân 癡si 。 道đạo 學học 斷đoạn 貪tham 瞋sân 癡si 是thị 學học 義nghĩa 。 以dĩ 無vô 貪tham 瞋sân 癡si 。 道đạo 不bất 學học 斷đoạn 貪tham 瞋sân 癡si 。 已dĩ 學học 斷đoạn 故cố 是thị 無Vô 學Học 義nghĩa 。 與dữ 二nhị 相tương 違vi 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 義nghĩa 。


復phục 次thứ 以dĩ 無vô 愛ái 道đạo 。 學học 斷đoạn 愛ái 非phi 愛ái 事sự 是thị 學học 義nghĩa 。 以dĩ 無vô 愛ái 道đạo 學học 斷đoạn 愛ái 者giả 。 遮già 無Vô 學Học 道đạo 。 非phi 愛ái 事sự 者giả 。 遮già 世thế 俗tục 道đạo 。 以dĩ 無vô 愛ái 道đạo 不bất 學học 斷đoạn 愛ái 已dĩ 學học 斷đoạn 故cố 。 亦diệc 非phi 愛ái 事sự 是thị 無Vô 學Học 義nghĩa 。 以dĩ 無vô 愛ái 道đạo 不bất 學học 斷đoạn 愛ái 者giả 。 遮già 學học 道Đạo 。 非phi 愛ái 事sự 者giả 。 遮già 世thế 俗tục 道đạo 。 與dữ 二nhị 相tương 違vi 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 義nghĩa 。


復phục 次thứ 學học 斷đoạn 煩phiền 惱não 學học 諦đế 現hiện 觀quán 是thị 學học 義nghĩa 。 不bất 學học 斷đoạn 煩phiền 惱não 已dĩ 學học 斷đoạn 故cố 。 亦diệc 不bất 學học 諦đế 現hiện 觀quán 已dĩ 學học 諦đế 現hiện 觀quán 故cố 是thị 無Vô 學Học 義nghĩa 。 與dữ 二nhị 相tương 違vi 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 義nghĩa 。


復phục 次thứ 學học 斷đoạn 二nhị 求cầu 謂vị 欲dục 求cầu 有hữu 求cầu 。 學học 滿mãn 一nhất 求cầu 。 謂vị 梵Phạm 行hạnh 求cầu 。 是thị 學học 義nghĩa 。 不bất 學học 斷đoạn 二nhị 求cầu 已dĩ 學học 斷đoạn 故cố 。 不bất 學học 滿mãn 一nhất 求cầu 。 已dĩ 學học 滿mãn 故cố 是thị 無Vô 學Học 義nghĩa 。 與dữ 二nhị 相tương 違vi 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 義nghĩa 。


復phục 次thứ 若nhược 相tương 續tục 中trung 有hữu 煩phiền 惱não 得đắc 。 亦diệc 有hữu 無vô 漏lậu 道Đạo 得đắc 。 而nhi 學học 斷đoạn 煩phiền 惱não 是thị 學học 義nghĩa 。 若nhược 相tương 續tục 中trung 無vô 煩phiền 惱não 得đắc 。 而nhi 有hữu 無vô 漏lậu 道Đạo 得đắc 。 不bất 學học 斷đoạn 煩phiền 惱não 已dĩ 。 學học 斷đoạn 故cố 是thị 無Vô 學Học 義nghĩa 。 與dữ 二nhị 相tương 違vi 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 義nghĩa 。


復phục 次thứ 若nhược 相tương 續tục 中trung 未vị 離ly 貪tham 愛ái 。 有hữu 無vô 漏lậu 道Đạo 得đắc 而nhi 學học 斷đoạn 貪tham 愛ái 是thị 學học 義nghĩa 。 若nhược 相tương 續tục 中trung 已dĩ 離ly 貪tham 愛ái 而nhi 有hữu 無vô 漏lậu 道Đạo 得đắc 。 不bất 學học 斷đoạn 貪tham 愛ái 已dĩ 學học 斷đoạn 故cố 是thị 無Vô 學Học 義nghĩa 。 與dữ 二nhị 相tương 違vi 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 義nghĩa 。


復phục 次thứ 見kiến 修tu 道Đạo 攝nhiếp 是thị 學học 義nghĩa 。 無Vô 學Học 道đạo 攝nhiếp 是thị 無Vô 學Học 義nghĩa 與dữ 二nhị 相tương 違vi 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 義nghĩa 。


復phục 次thứ 見kiến 修tu 地địa 攝nhiếp 是thị 學học 義nghĩa 。 無Vô 學Học 地địa 攝nhiếp 是thị 無Vô 學Học 義nghĩa 。 與dữ 二nhị 相tương 違vi 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 義nghĩa 。


復phục 次thứ 未vị 知tri 當đương 知tri 已dĩ 知tri 根căn 攝nhiếp 是thị 學học 義nghĩa 。 具cụ 知tri 根căn 攝nhiếp 是thị 無Vô 學Học 義nghĩa 。 與dữ 二nhị 相tương 違vi 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 義nghĩa 。


復phục 次thứ 隨tùy 信tín 行hành 隨tùy 法pháp 行hành 信tín 勝thắng 解giải 見kiến 至chí 身thân 證chứng 。 五ngũ 聖thánh 者giả 身thân 中trung 諸chư 無vô 漏lậu 道Đạo 是thị 學học 義nghĩa 。 慧tuệ 解giải 脫thoát 俱câu 解giải 脫thoát 。 二nhị 聖thánh 者giả 身thân 中trung 諸chư 無vô 漏lậu 道Đạo 是thị 無Vô 學Học 義nghĩa 。 與dữ 二nhị 相tương 違vi 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 義nghĩa 。


復phục 次thứ 四tứ 向hướng 及cập 前tiền 三tam 果quả 。 七thất 聖thánh 者giả 身thân 中trung 諸chư 無vô 漏lậu 道Đạo 是thị 學học 義nghĩa 。 第đệ 四Tứ 果Quả 一nhất 聖thánh 者giả 身thân 中trung 諸chư 無vô 漏lậu 道Đạo 是thị 無Vô 學Học 義nghĩa 。 與dữ 二nhị 相tương 違vi 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 義nghĩa 。


復phục 次thứ 十thập 八bát 學học 聖thánh 者giả 身thân 中trung 諸chư 無vô 漏lậu 道Đạo 是thị 學học 義nghĩa 。 九cửu 無Vô 學Học 聖thánh 者giả 身thân 中trung 諸chư 無vô 漏lậu 道Đạo 是thị 無Vô 學Học 義nghĩa 。 與dữ 二nhị 相tương 違vi 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 義nghĩa 。 問vấn 住trụ 學học 果quả 者giả 乃nãi 至chí 未vị 起khởi 勝thắng 果quả 道đạo 時thời 。 諸chư 無vô 漏lậu 道Đạo 云vân 何hà 名danh 學học 。 答đáp 學học 阿a 世thế 耶da 猶do 未vị 息tức 故cố 。 彼bỉ 無vô 漏lậu 道Đạo 亦diệc 得đắc 名danh 學học 。


復phục 有hữu 三tam 法pháp 。 謂vị 見kiến 所sở 斷đoạn 修tu 所sở 斷đoạn 無vô 斷đoạn 法pháp 。 問vấn 見kiến 所sở 斷đoạn 法pháp 云vân 何hà 。 答đáp 隨tùy 信tín 隨tùy 法pháp 行hành 現hiện 觀quán 邊biên 忍nhẫn 所sở 斷đoạn 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 見kiến 所sở 斷đoạn 八bát 十thập 八bát 隨tùy 眠miên 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 彼bỉ 所sở 等đẳng 起khởi 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 是thị 名danh 見kiến 所sở 斷đoạn 法pháp 。 問vấn 修tu 所sở 斷đoạn 法pháp 云vân 何hà 。 答đáp 學học 見kiến 迹tích 修tu 所sở 斷đoạn 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 修tu 所sở 斷đoạn 十thập 隨tùy 眠miên 。 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 彼bỉ 所sở 等đẳng 起khởi 身thân 語ngữ 二nhị 業nghiệp 。 彼bỉ 所sở 等đẳng 起khởi 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 并tinh 不bất 染nhiễm 污ô 諸chư 有hữu 漏lậu 法pháp 。 是thị 名danh 修tu 所sở 斷đoạn 法pháp 。 問vấn 無vô 斷đoạn 法pháp 云vân 何hà 。 答đáp 無vô 漏lậu 五ngũ 蘊uẩn 。 及cập 三tam 無vô 為vi 。 餘dư 義nghĩa 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 不bất 善thiện 納nạp 息tức 。 四Tứ 諦Đế 者giả 。 謂vị 苦Khổ 諦Đế 集Tập 諦Đế 滅Diệt 諦Đế 道Đạo 諦Đế 。 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 為vi 廣quảng 分phân 別biệt 契Khế 經Kinh 義nghĩa 故cố 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 有hữu 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 雖tuy 作tác 是thị 說thuyết 。 而nhi 不bất 廣quảng 辯biện 。 經kinh 是thị 此thử 論luận 所sở 依y 根căn 本bổn 。 彼bỉ 未vị 說thuyết 者giả 今kim 欲dục 說thuyết 之chi 。 故cố 作tác 斯tư 論luận 。 問vấn 如như 是thị 四Tứ 諦Đế 。 自tự 性tánh 云vân 何hà 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 諸chư 論luận 師sư 言ngôn 。 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 有hữu 漏lậu 因nhân 是thị 集Tập 諦Đế 。 彼bỉ 擇trạch 滅diệt 是thị 滅Diệt 諦Đế 學Học 無Vô 學Học 法Pháp 是thị 道Đạo 諦Đế 。 譬thí 喻dụ 者giả 說thuyết 。 諸chư 名danh 色sắc 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 業nghiệp 煩phiền 惱não 是thị 集Tập 諦Đế 。 業nghiệp 煩phiền 惱não 盡tận 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 奢xa 摩ma 他tha 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 是thị 道Đạo 諦Đế 。 分phân 別biệt 論luận 者giả 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 若nhược 有hữu 八bát 苦khổ 相tương/tướng 是thị 苦khổ 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 餘dư 有hữu 漏lậu 法pháp 是thị 苦khổ 非phi 苦Khổ 諦Đế 。 招chiêu 後hậu 有hữu 愛ái 是thị 集tập 是thị 集Tập 諦Đế 。 餘dư 愛ái 及cập 餘dư 有hữu 漏lậu 因nhân 是thị 集tập 非phi 集Tập 諦Đế 。 招chiêu 後hậu 有hữu 愛ái 盡tận 是thị 滅diệt 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 餘dư 愛ái 盡tận 及cập 餘dư 有hữu 漏lậu 因nhân 盡tận 是thị 滅diệt 非phi 滅Diệt 諦Đế 。 學học 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 。 是thị 道đạo 是thị 道Đạo 諦Đế 。 餘dư 學học 法pháp 及cập 一nhất 切thiết 無Vô 學Học 法pháp 是thị 道Đạo 非phi 道Đạo 諦đế 。 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 但đãn 成thành 就tựu 苦khổ 滅diệt 二nhị 諦đế 。 不bất 成thành 就tựu 集tập 道đạo 二nhị 諦đế 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 招chiêu 後hậu 有hữu 愛ái 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 已dĩ 斷đoạn 盡tận 故cố 。 學học 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 時thời 皆giai 已dĩ 捨xả 故cố 。 尊tôn 者giả 妙diệu 音âm 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 若nhược 墮đọa 自tự 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 。 若nhược 墮đọa 他tha 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 。 若nhược 有hữu 情tình 數số 及cập 無vô 情tình 數số 諸chư 蘊uẩn 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 皆giai 是thị 苦khổ 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 起khởi 現hiện 觀quán 時thời 。 唯duy 觀quán 墮đọa 自tự 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 為vi 苦khổ 。 不bất 觀quán 墮đọa 他tha 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 。 及cập 無vô 情tình 數số 諸chư 蘊uẩn 為vi 苦khổ 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 逼bức 切thiết 行hành 相tương/tướng 是thị 苦khổ 現hiện 觀quán 。 墮đọa 他tha 相tương 續tục 及cập 無vô 情tình 數số 蘊uẩn 於ư 自tự 相tương 續tục 非phi 逼bức 切thiết 故cố 。 彼bỉ 生sanh 智trí 論luận 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 自tự 相tương 續tục 蘊uẩn 極cực 自tự 逼bức 切thiết 。 非phi 他tha 相tương 續tục 及cập 無vô 情tình 數số 蘊uẩn 。 非phi 離ly 自tự 身thân 他tha 及cập 非phi 情tình 能năng 相tương/tướng 逼bức 切thiết 。 無vô 自tự 身thân 者giả 他tha 及cập 非phi 情tình 何hà 所sở 逼bức 切thiết 。 故cố 現hiện 觀quán 時thời 唯duy 觀quán 墮đọa 自tự 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 為vi 苦khổ 非phi 餘dư 。 若nhược 墮đọa 自tự 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 因nhân 。 若nhược 墮đọa 他tha 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 因nhân 。 若nhược 有hữu 情tình 數số 及cập 無vô 情tình 數số 諸chư 蘊uẩn 因nhân 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 皆giai 是thị 集tập 是thị 集Tập 諦Đế 。 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 起khởi 現hiện 觀quán 時thời 。 唯duy 觀quán 墮đọa 自tự 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 因nhân 為vi 集tập 不bất 觀quán 墮đọa 他tha 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 因nhân 。 及cập 無vô 情tình 數số 諸chư 蘊uẩn 因nhân 為vi 集tập 。 若nhược 墮đọa 自tự 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 盡tận 。 若nhược 墮đọa 他tha 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 盡tận 。 若nhược 有hữu 情tình 數số 及cập 無vô 情tình 數số 諸chư 蘊uẩn 盡tận 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 皆giai 是thị 滅diệt 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 起khởi 現hiện 觀quán 時thời 。 唯duy 觀quán 墮đọa 自tự 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 盡tận 為vi 滅diệt 。 不bất 觀quán 墮đọa 他tha 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 盡tận 。 及cập 無vô 情tình 數số 諸chư 蘊uẩn 盡tận 為vi 滅diệt 。 若nhược 墮đọa 自tự 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 對đối 治trị 。 若nhược 墮đọa 他tha 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 對đối 治trị 。 若nhược 有hữu 情tình 數số 及cập 無vô 情tình 數số 諸chư 蘊uẩn 對đối 治trị 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 皆giai 是thị 道đạo 是thị 道Đạo 諦Đế 。 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 起khởi 現hiện 觀quán 時thời 。 唯duy 觀quán 墮đọa 自tự 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 對đối 治trị 為vi 道đạo 。 不bất 觀quán 墮đọa 他tha 相tương 續tục 及cập 無vô 情tình 數số 諸chư 蘊uẩn 對đối 治trị 為vi 道đạo 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 若nhược 墮đọa 自tự 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 。 若nhược 墮đọa 他tha 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 。 若nhược 有hữu 情tình 數số 及cập 無vô 情tình 數số 諸chư 蘊uẩn 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 皆giai 是thị 苦khổ 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 起khởi 現hiện 觀quán 時thời 。 皆giai 觀quán 為vi 苦khổ 。 問vấn 逼bức 切thiết 行hành 相tương/tướng 是thị 苦khổ 現hiện 觀quán 。 墮đọa 他tha 相tương 續tục 及cập 無vô 情tình 數số 蘊uẩn 。 於ư 自tự 相tương 續tục 既ký 非phi 逼bức 切thiết 。 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 起khởi 現hiện 觀quán 時thời 何hà 故cố 亦diệc 觀quán 為vi 苦khổ 。 答đáp 設thiết 彼bỉ 於ư 自tự 不bất 能năng 逼bức 切thiết 亦diệc 觀quán 為vi 苦khổ 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 於ư 一nhất 切thiết 苦khổ 。 皆giai 起khởi 無vô 智trí 。 為vi 對đối 治trị 彼bỉ 皆giai 應ưng 起khởi 智trí 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 於ư 一nhất 切thiết 苦khổ 。 皆giai 起khởi 猶do 豫dự 。 為vi 對đối 治trị 彼bỉ 皆giai 應ưng 起khởi 決quyết 定định 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 於ư 一nhất 切thiết 苦khổ 。 皆giai 起khởi 誹phỉ 謗báng 。 為vi 對đối 治trị 彼bỉ 皆giai 應ưng 起khởi 信tín 。 故cố 應ưng 遍biến 觀quán 一nhất 切thiết 為vi 苦khổ 。 況huống 彼bỉ 於ư 自tự 亦diệc 能năng 逼bức 切thiết 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 有hữu 為vị 他tha 所sở 打đả 觸xúc 者giả 。 亦diệc 生sanh 大đại 苦khổ 。 豈khởi 非phi 逼bức 切thiết 。 若nhược 有hữu 空không 中trung 木mộc 石thạch 瓦ngõa 等đẳng 墮đọa 自tự 身thân 上thượng 。 亦diệc 生sanh 大đại 苦khổ 。 豈khởi 非phi 逼bức 切thiết 。 既ký 有hữu 逼bức 切thiết 自tự 相tương 續tục 義nghĩa 。 故cố 現hiện 觀quán 時thời 亦diệc 觀quán 為vi 苦khổ 。 若nhược 墮đọa 自tự 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 因nhân 。 若nhược 墮đọa 他tha 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 因nhân 。 若nhược 有hữu 情tình 數số 及cập 無vô 情tình 數số 諸chư 蘊uẩn 因nhân 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 皆giai 是thị 集tập 是thị 集Tập 諦Đế 。 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 起khởi 現hiện 觀quán 時thời 皆giai 觀quán 為vi 集tập 。 若nhược 墮đọa 自tự 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 盡tận 。 若nhược 墮đọa 他tha 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 盡tận 。 若nhược 有hữu 情tình 數số 及cập 無vô 情tình 數số 諸chư 蘊uẩn 盡tận 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 皆giai 是thị 滅diệt 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 起khởi 現hiện 觀quán 時thời 皆giai 觀quán 為vi 滅diệt 。 若nhược 墮đọa 自tự 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 對đối 治trị 。 若nhược 墮đọa 他tha 相tương 續tục 五ngũ 蘊uẩn 對đối 治trị 。 若nhược 有hữu 情tình 數số 及cập 無vô 情tình 數số 諸chư 蘊uẩn 對đối 治trị 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 皆giai 是thị 道đạo 是thị 道Đạo 諦Đế 。 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 起khởi 現hiện 觀quán 時thời 皆giai 觀quán 為vi 道đạo 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 四Tứ 諦Đế 自tự 性tánh 我ngã 物vật 自tự 體thể 相tướng 分phần/phân 本bổn 性tánh 。


已dĩ 說thuyết 諦đế 自tự 性tánh 。 所sở 以dĩ 今kim 當đương 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 名danh 諦đế 。 諦đế 是thị 何hà 義nghĩa 。 答đáp 實thật 義nghĩa 是thị 諦đế 義nghĩa 。 真chân 義nghĩa 如như 義nghĩa 不bất 顛điên 倒đảo 義nghĩa 無vô 虛hư 誑cuống 義nghĩa 是thị 諦đế 義nghĩa 。 問vấn 若nhược 實thật 義nghĩa 是thị 諦đế 義nghĩa 。 乃nãi 至chí 無vô 虛hư 誑cuống 義nghĩa 是thị 諦đế 義nghĩa 者giả 。 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 亦diệc 有hữu 實thật 義nghĩa 乃nãi 至chí 無vô 虛hư 誑cuống 義nghĩa 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 不bất 立lập 為vi 諦đế 。 答đáp 若nhược 法pháp 是thị 苦khổ 是thị 苦khổ 因nhân 。 是thị 苦khổ 盡tận 是thị 苦khổ 對đối 治trị 者giả 。 世Thế 尊Tôn 立lập 為vi 諦đế 。 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 非phi 苦khổ 非phi 苦khổ 因nhân 非phi 苦khổ 盡tận 非phi 苦khổ 對đối 治trị 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 。 不bất 立lập 為vi 諦đế 。


復phục 次thứ 若nhược 法pháp 是thị 蘊uẩn 是thị 蘊uẩn 因nhân 是thị 蘊uẩn 盡tận 是thị 蘊uẩn 對đối 治trị 者giả 立lập 為vi 諦đế 。 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 非phi 蘊uẩn 非phi 蘊uẩn 因nhân 非phi 蘊uẩn 盡tận 非phi 蘊uẩn 對đối 治trị 故cố 不bất 立lập 為vi 諦đế 。


復phục 次thứ 若nhược 法pháp 是thị 疾tật 病bệnh 是thị 疾tật 病bệnh 因nhân 是thị 疾tật 病bệnh 盡tận 是thị 疾tật 病bệnh 對đối 治trị 者giả 立lập 為vi 諦đế 。 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 非phi 疾tật 病bệnh 非phi 疾tật 病bệnh 因nhân 非phi 疾tật 病bệnh 盡tận 非phi 疾tật 病bệnh 對đối 治trị 故cố 不bất 立lập 為vi 諦đế 。


復phục 次thứ 若nhược 法pháp 是thị 癰ung 箭tiễn 惱não 害hại 過quá 患hoạn 。 是thị 癰ung 箭tiễn 惱não 害hại 過quá 患hoạn 因nhân 。 是thị 癰ung 箭tiễn 惱não 害hại 過quá 患hoạn 盡tận 。 是thị 癰ung 箭tiễn 惱não 害hại 過quá 患hoạn 對đối 治trị 者giả 立lập 為vi 諦đế 。 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 於ư 彼bỉ 皆giai 非phi 故cố 不bất 立lập 為vi 諦đế 。


復phục 次thứ 若nhược 法pháp 是thị 重trọng 擔đảm 。 是thị 能năng 荷hà 重trọng 擔đảm 是thị 重trọng 擔đảm 盡tận 。 是thị 重trọng 擔đảm 對đối 治trị 者giả 立lập 為vi 諦đế 。 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 於ư 彼bỉ 皆giai 非phi 故cố 不bất 立lập 為vi 諦đế 。


復phục 次thứ 若nhược 法pháp 是thị 此thử 岸ngạn 是thị 彼bỉ 岸ngạn 是thị 河hà 是thị 船thuyền 栰phạt 者giả 立lập 為vi 諦đế 。 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 於ư 彼bỉ 皆giai 非phi 故cố 不bất 立lập 為vi 諦đế 。


復phục 次thứ 若nhược 法pháp 是thị 苦khổ 是thị 苦khổ 因nhân 。 是thị 道đạo 是thị 道Đạo 果Quả 者giả 立lập 為vi 諦đế 。 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 非phi 苦khổ 非phi 苦khổ 因nhân 。 非phi 道đạo 非phi 道Đạo 果Quả 故cố 不bất 立lập 為vi 諦đế 。


復phục 次thứ 若nhược 法pháp 有hữu 因nhân 性tánh 果quả 性tánh 者giả 立lập 為vi 諦đế 。 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 無vô 因nhân 性tánh 果quả 性tánh 故cố 不bất 立lập 為vi 諦đế 。


復phục 次thứ 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 無vô 漏lậu 故cố 非phi 苦khổ 集Tập 諦Đế 。 無vô 記ký 故cố 非phi 滅Diệt 諦Đế 。 無vô 為vi 故cố 非phi 道Đạo 諦Đế 。


復phục 次thứ 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 不bất 墮đọa 世thế 故cố 非phi 三tam 諦đế 。 無vô 記ký 故cố 非phi 滅Diệt 諦Đế 。


復phục 次thứ 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 非phi 蘊uẩn 自tự 性tánh 故cố 非phi 三tam 諦đế 。 無vô 記ký 故cố 非phi 滅Diệt 諦Đế 。


復phục 次thứ 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 不bất 隨tùy 苦khổ 故cố 非phi 三tam 諦đế 。 無vô 記ký 故cố 非phi 滅Diệt 諦Đế 。


復phục 次thứ 若nhược 法pháp 是thị 邪tà 見kiến 及cập 無vô 漏lậu 慧tuệ 所sở 緣duyên 者giả 立lập 為vi 諦đế 。 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 非phi 邪tà 見kiến 及cập 無vô 漏lậu 慧tuệ 所sở 緣duyên 故cố 不bất 立lập 為vi 諦đế 。


復phục 次thứ 若nhược 法pháp 是thị 無vô 。 明minh 及cập 明minh 所sở 緣duyên 者giả 立lập 為vi 諦đế 。 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 非phi 無vô 明minh 及cập 明minh 所sở 緣duyên 。 故cố 不bất 立lập 為vi 諦đế 。


復phục 次thứ 若nhược 法pháp 是thị 雜tạp 染nhiễm 事sự 及cập 清thanh 淨tịnh 事sự 者giả 立lập 為vi 諦đế 。 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 非phi 雜tạp 染nhiễm 事sự 及cập 清thanh 淨tịnh 事sự 。 故cố 不bất 立lập 為vi 諦đế 。


復phục 次thứ 若nhược 法pháp 是thị 可khả 欣hân 事sự 及cập 可khả 厭yếm 事sự 者giả 立lập 為vi 諦đế 。 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 非phi 可khả 欣hân 事sự 及cập 可khả 厭yếm 事sự 。 故cố 不bất 立lập 為vi 諦đế 。


復phục 次thứ 若nhược 法pháp 是thị 欣hân 作tác 意ý 事sự 及cập 厭yếm 作tác 意ý 事sự 者giả 立lập 為vi 諦đế 。 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 非phi 欣hân 作tác 意ý 事sự 及cập 厭yếm 作tác 意ý 事sự 。 故cố 不bất 立lập 為vi 諦đế 。


問vấn 若nhược 不bất 顛điên 倒đảo 義nghĩa 是thị 諦đế 義nghĩa 者giả 。 四tứ 種chủng 顛điên 倒đảo 。 應ưng 非phi 諦đế 攝nhiếp 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 顛điên 倒đảo 轉chuyển 故cố 。 答đáp 以dĩ 餘dư 緣duyên 故cố 立lập 為vi 顛điên 倒đảo 。 以dĩ 餘dư 緣duyên 故cố 是thị 諦đế 所sở 攝nhiếp 。 謂vị 三tam 緣duyên 故cố 立lập 為vi 顛điên 倒đảo 。 一nhất 決quyết 度độ 故cố 。 二nhị 增tăng 益ích 故cố 。 三tam 一nhất 向hướng 倒đảo 故cố 。 是thị 有hữu 是thị 實thật 實thật 相tướng 相tương 應ứng 故cố 是thị 諦đế 攝nhiếp 。


復phục 次thứ 彼bỉ 於ư 無vô 常thường 計kế 常thường 。 苦khổ 計kế 為vi 樂lạc 。 不bất 淨tịnh 計kế 淨tịnh 。 無vô 我ngã 計kế 我ngã 。 故cố 立lập 為vi 倒đảo 。 以dĩ 有hữu 因nhân 性tánh 果quả 性tánh 故cố 是thị 諦đế 攝nhiếp 。 問vấn 若nhược 無vô 虛hư 誑cuống 義nghĩa 是thị 諦đế 義nghĩa 者giả 。 諸chư 虛hư 誑cuống 語ngữ 應ưng 非phi 諦đế 攝nhiếp 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 虛hư 誑cuống 轉chuyển 故cố 。 答đáp 以dĩ 餘dư 緣duyên 故cố 立lập 虛hư 誑cuống 語ngữ 。 謂vị 違vi 自tự 想tưởng 誑cuống 惑hoặc 他tha 故cố 。 以dĩ 餘dư 緣duyên 故cố 是thị 諦đế 所sở 攝nhiếp 。 謂vị 是thị 有hữu 是thị 實thật 實thật 相tướng 相tương 應ứng 。


復phục 次thứ 以dĩ 餘dư 緣duyên 故cố 立lập 虛hư 誑cuống 語ngữ 。 謂vị 不bất 見kiến 言ngôn 見kiến 。 見kiến 言ngôn 不bất 見kiến 。 不bất 聞văn 言ngôn 聞văn 。 聞văn 言ngôn 不bất 聞văn 。 不bất 覺giác 言ngôn 覺giác 覺giác 言ngôn 不bất 覺giác 。 不bất 知tri 言ngôn 知tri 。 知tri 言ngôn 不bất 知tri 。 以dĩ 餘dư 緣duyên 故cố 是thị 諦đế 所sở 攝nhiếp 。 謂vị 有hữu 因nhân 性tánh 果quả 性tánh 是thị 故cố 實thật 義nghĩa 是thị 諦đế 義nghĩa 。 乃nãi 至chí 無vô 虛hư 誑cuống 義nghĩa 是thị 諦đế 義nghĩa 問vấn 此thử 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 云vân 何hà 建kiến 立lập 為vi 依y 。 實thật 事sự 為vi 依y 。 因nhân 果quả 為vi 依y 。 現hiện 觀quán 而nhi 建kiến 立lập 耶da 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 三tam 皆giai 有hữu 過quá 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 依y 實thật 事sự 而nhi 建kiến 立lập 者giả 。 諦đế 應ưng 有hữu 三tam 。 謂vị 苦khổ 集Tập 諦Đế 。 無vô 別biệt 體thể 故cố 應ưng 合hợp 為vi 一nhất 。 滅diệt 為vi 第đệ 二nhị 道đạo 為vi 第đệ 三tam 。 故cố 有hữu 三tam 諦đế 。 若nhược 依y 因nhân 果quả 而nhi 建kiến 立lập 者giả 。 諦đế 應ưng 有hữu 五ngũ 。 謂vị 有hữu 漏lậu 法pháp 因nhân 果quả 別biệt 故cố 既ký 立lập 為vi 二nhị 。 諸chư 無vô 漏lậu 道Đạo 亦diệc 有hữu 因nhân 果quả 應ưng 分phân 為vi 二nhị 。 滅diệt 為vi 第đệ 五ngũ 故cố 有hữu 五ngũ 諦đế 。 若nhược 依y 現hiện 觀quán 而nhi 建kiến 立lập 者giả 。 諦đế 應ưng 有hữu 八bát 。 謂vị 瑜du 伽già 師sư 入nhập 現hiện 觀quán 位vị 。 先tiên 別biệt 觀quán 欲dục 界giới 苦khổ 。 後hậu 合hợp 觀quán 色Sắc 無vô 色sắc 界giới 苦khổ 。 先tiên 別biệt 觀quán 欲dục 界giới 諸chư 行hành 因nhân 。 後hậu 合hợp 觀quán 色sắc 無vô 色sắc 界giới 諸chư 行hành 因nhân 。 先tiên 別biệt 觀quán 欲dục 界giới 諸chư 行hành 滅diệt 。 後hậu 合hợp 觀quán 色sắc 無vô 色sắc 界giới 諸chư 行hành 滅diệt 。 先tiên 別biệt 觀quán 欲dục 界giới 諸chư 行hành 對đối 治trị 。 後hậu 合hợp 觀quán 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 諸chư 行hành 對đối 治trị 。 故cố 有hữu 八bát 諦đế 。 答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 依y 因nhân 果quả 立lập 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 。 應ưng 有hữu 五ngũ 諦đế 非phi 四tứ 。 答đáp 聖thánh 道Đạo 因nhân 果quả 合hợp 立lập 一nhất 故cố 諦đế 四tứ 非phi 五ngũ 。 謂vị 無vô 漏lậu 道Đạo 因nhân 性tánh 果quả 性tánh 皆giai 是thị 能năng 趣thú 苦khổ 有hữu 世thế 間gian 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 究cứu 竟cánh 滅diệt 行hành 故cố 合hợp 立lập 一nhất 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 。 有hữu 漏lậu 因nhân 性tánh 果quả 性tánh 皆giai 是thị 能năng 趣thú 苦khổ 有hữu 世thế 間gian 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 流lưu 轉chuyển 集tập 行hành 。 亦diệc 應ưng 合hợp 一nhất 。 諦đế 應ưng 唯duy 三tam 。 答đáp 雖tuy 爾nhĩ 行hành 相tương/tướng 有hữu 別biệt 有hữu 總tổng 。 是thị 故cố 建kiến 立lập 。 聖Thánh 諦Đế 唯duy 四tứ 。 謂vị 於ư 有hữu 漏lậu 果quả 性tánh 有hữu 四tứ 行hành 相tương/tướng 。 一nhất 苦khổ 二nhị 非phi 常thường 三tam 空không 四tứ 非phi 我ngã 。 於ư 有hữu 漏lậu 因nhân 性tánh 有hữu 四tứ 行hành 相tương/tướng 。 一nhất 因nhân 二nhị 集tập 三tam 生sanh 四tứ 緣duyên 。 於ư 無vô 漏lậu 道Đạo 因nhân 性tánh 果quả 性tánh 。 總tổng 唯duy 有hữu 四tứ 行hành 相tương/tướng 。 一nhất 道đạo 二nhị 如như 三tam 行hành 四tứ 出xuất 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 以dĩ 三tam 緣duyên 故cố 建kiến 立lập 四Tứ 諦Đế 。 一nhất 實thật 事sự 故cố 。 二nhị 因nhân 果quả 故cố 。 三tam 謗báng 信tín 故cố 。 實thật 事sự 故cố 者giả 。 謂vị 此thử 四Tứ 諦Đế 實thật 事sự 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 有hữu 漏lậu 。 二nhị 者giả 無vô 漏lậu 。 因nhân 果quả 故cố 者giả 。 謂vị 有hữu 漏lậu 事sự 有hữu 因nhân 果quả 性tánh 。 果quả 性tánh 立lập 苦Khổ 諦Đế 。 因nhân 性tánh 立lập 集Tập 諦Đế 。 無vô 漏lậu 事sự 中trung 有hữu 二nhị 種chủng 類loại 一nhất 有hữu 因nhân 性tánh 有hữu 果quả 性tánh 二nhị 有hữu 果quả 性tánh 無vô 因nhân 性tánh 。 有hữu 因nhân 性tánh 有hữu 果quả 性tánh 者giả 。 立lập 道Đạo 諦Đế 。 有hữu 果quả 性tánh 無vô 因nhân 性tánh 者giả 。 立lập 滅Diệt 諦Đế 。 問vấn 何hà 故cố 有hữu 漏lậu 事sự 因nhân 性tánh 果quả 性tánh 各các 立lập 一nhất 諦đế 。 無vô 漏lậu 道Đạo 因nhân 性tánh 果quả 性tánh 合hợp 立lập 一nhất 諦đế 耶da 。 答đáp 緣duyên 彼bỉ 謗báng 信tín 有hữu 別biệt 總tổng 故cố 。 謂vị 於ư 有hữu 漏lậu 因nhân 性tánh 果quả 性tánh 各các 別biệt 起khởi 謗báng 。 一nhất 於ư 果quả 性tánh 謗báng 實thật 非phi 苦khổ 。 二nhị 於ư 因nhân 性tánh 謗báng 實thật 非phi 集tập 。 又hựu 於ư 有hữu 漏lậu 因nhân 性tánh 果quả 性tánh 各các 別biệt 生sanh 信tín 。 一nhất 於ư 果quả 性tánh 信tín 實thật 是thị 苦khổ 。 二nhị 於ư 因nhân 性tánh 信tín 實thật 是thị 集tập 。 於ư 無vô 漏lậu 道Đạo 因nhân 性tánh 果quả 性tánh 。 總tổng 起khởi 一nhất 謗báng 謂vị 謗báng 非phi 道đạo 。 總tổng 生sanh 一nhất 信tín 謂vị 信tín 是thị 道đạo 。 是thị 故cố 三tam 緣duyên 建kiến 立lập 四Tứ 諦Đế 。


復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 依y 現hiện 觀quán 故cố 建kiến 立lập 四Tứ 諦Đế 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 。 聖Thánh 諦Đế 應ưng 八bát 非phi 四tứ 。 答đáp 諦đế 行hành 相tương/tướng 同đồng 故cố 四tứ 非phi 八bát 。 謂vị 欲dục 界giới 苦khổ 及cập 色sắc 無vô 色sắc 界giới 苦khổ 。 雖tuy 別biệt 現hiện 觀quán 而nhi 。 同đồng 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 及cập 同đồng 苦khổ 等đẳng 行hành 相tương/tướng 所sở 觀quán 故cố 合hợp 立lập 一nhất 。 欲dục 界giới 諸chư 行hành 因nhân 及cập 色sắc 無vô 色sắc 界giới 諸chư 行hành 因nhân 。 雖tuy 別biệt 現hiện 觀quán 而nhi 同đồng 是thị 集Tập 諦Đế 。 及cập 同đồng 因nhân 等đẳng 行hành 相tương/tướng 所sở 觀quán 故cố 合hợp 立lập 一nhất 。 欲dục 界giới 諸chư 行hành 滅diệt 及cập 色sắc 無vô 色sắc 界giới 諸chư 行hành 滅diệt 。 雖tuy 別biệt 現hiện 觀quán 而nhi 同đồng 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 又hựu 同đồng 滅diệt 等đẳng 行hành 相tương/tướng 所sở 觀quán 故cố 合hợp 立lập 一nhất 。 欲dục 界giới 諸chư 行hành 對đối 治trị 。 及cập 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 諸chư 行hành 對đối 治trị 。 雖tuy 別biệt 現hiện 觀quán 而nhi 同đồng 是thị 道Đạo 諦Đế 。 又hựu 同đồng 道đạo 等đẳng 行hành 相tương/tướng 所sở 觀quán 故cố 合hợp 立lập 一nhất 。 故cố 依y 現hiện 觀quán 建kiến 立lập 四Tứ 諦Đế 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。


問vấn 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 各các 有hữu 何hà 相tương/tướng 。 脇hiếp 尊tôn 者giả 曰viết 。 逼bức 迫bách 是thị 苦khổ 相tương/tướng 。 生sanh 長trưởng 是thị 集tập 相tương/tướng 。 寂tịch 靜tĩnh 是thị 滅diệt 相tương/tướng 。 出xuất 離ly 是thị 道đạo 相tương/tướng 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 流lưu 轉chuyển 是thị 苦khổ 相tương/tướng 。 能năng 轉chuyển 是thị 集tập 相tương/tướng 。 止chỉ 息tức 是thị 滅diệt 相tương/tướng 。 還hoàn 滅diệt 是thị 道đạo 相tương/tướng 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 生sanh 依y 流lưu 轉chuyển 是thị 苦khổ 相tương/tướng 。 能năng 轉chuyển 生sanh 依y 是thị 集tập 相tương/tướng 。 生sanh 依y 止chỉ 息tức 是thị 滅diệt 相tương/tướng 。 能năng 滅diệt 生sanh 依y 是thị 道đạo 相tương/tướng 。 大đại 德đức 說thuyết 曰viết 。 於ư 實thật 有hữu 事sự 建kiến 立lập 諦đế 名danh 。 謂vị 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 。 如như 從tùng 爐lô 出xuất 極cực 熱nhiệt 鐵thiết 團đoàn 。 三tam 苦khổ 所sở 隨tùy 順thuận 苦khổ 流lưu 轉chuyển 沒một 在tại 苦khổ 海hải 。 雜tạp 苦khổ 而nhi 住trụ 。 如như 苦khổ 合hợp 成thành 猶do 如như 鐵thiết 團đoàn 。 與dữ 火hỏa 合hợp 故cố 火hỏa 勢thế 隨tùy 逐trục 極cực 熱nhiệt 如như 火hỏa 。 此thử 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 與dữ 苦khổ 合hợp 故cố 如như 苦khổ 合hợp 成thành 。 故cố 與dữ 苦khổ 合hợp 是thị 苦Khổ 諦Đế 相tương/tướng 。 如như 是thị 苦khổ 蘊uẩn 。 從tùng 煩phiền 惱não 生sanh 。 由do 業nghiệp 轉chuyển 變biến 諸chư 趣thú 流lưu 轉chuyển 。 無vô 始thỉ 相tương 續tục 故cố 能năng 生sanh 轉chuyển 是thị 集Tập 諦Đế 相tương/tướng 。 此thử 煩phiền 惱não 業nghiệp 究cứu 竟cánh 離ly 故cố 。 於ư 諸chư 趣thú 生sanh 不bất 復phục 流lưu 轉chuyển 。 故cố 不bất 流lưu 轉chuyển 是thị 滅Diệt 諦Đế 相tương/tướng 。 修tu 淨tịnh 戒giới 定định 正chánh 觀quán 生sanh 滅diệt 。 能năng 斷đoạn 有hữu 因nhân 能năng 證chứng 有hữu 盡tận 。 故cố 能năng 斷đoạn 證chứng 是thị 道Đạo 諦Đế 相tương/tướng 。


問vấn 若nhược 諦đế 有hữu 四tứ 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 說thuyết 有hữu 一nhất 諦đế 。 如như 伽già 他tha 說thuyết 。


一nhất 諦đế 無vô 有hữu 二nhị 。 眾chúng 生sanh 於ư 此thử 疑nghi 。


別biệt 說thuyết 種chủng 種chủng 諦đế 。 我ngã 說thuyết 無vô 沙Sa 門Môn 。


此thử 頌tụng 意ý 言ngôn 唯duy 有hữu 一nhất 諦đế 。 外ngoại 道đạo 猶do 豫dự 別biệt 說thuyết 有hữu 多đa 。 佛Phật 說thuyết 彼bỉ 法pháp 中trung 無vô 。 沙Sa 門Môn 道Đạo 果Quả 。 沙Sa 門Môn 道Đạo 果Quả 。 依y 一nhất 諦đế 故cố 。 脇hiếp 尊tôn 者giả 曰viết 。 言ngôn 一nhất 諦đế 者giả 。 謂vị 四tứ 聖Thánh 諦Đế 各các 唯duy 有hữu 一nhất 。 唯duy 一nhất 苦Khổ 諦Đế 無vô 第đệ 二nhị 苦khổ 。 唯duy 一nhất 集Tập 諦Đế 無vô 第đệ 二nhị 集tập 。 唯duy 一nhất 滅Diệt 諦Đế 無vô 第đệ 二nhị 滅diệt 。 唯duy 一nhất 道Đạo 諦Đế 無vô 第đệ 二nhị 道đạo 。 故cố 說thuyết 一nhất 諦đế 。 不bất 違vi 說thuyết 四tứ 。


復phục 次thứ 言ngôn 一nhất 諦đế 者giả 。 謂vị 一nhất 滅Diệt 諦Đế 為vi 欲dục 遮già 遣khiển 餘dư 解giải 脫thoát 故cố 。 謂vị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 說thuyết 四tứ 解giải 脫thoát 。 一nhất 無vô 身thân 解giải 脫thoát 。 即tức 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 二nhị 無vô 邊biên 意ý 解giải 脫thoát 。 即tức 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 三tam 淨tịnh 聚tụ 解giải 脫thoát 。 即tức 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 四tứ 世thế 窣tốt 堵đổ 波ba 解giải 脫thoát 。 即tức 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 佛Phật 作tác 是thị 說thuyết 。 彼bỉ 非phi 真chân 實thật 解giải 脫thoát 出xuất 離ly 。 是thị 無vô 色sắc 有hữu 。 真chân 解giải 脫thoát 者giả 。 唯duy 一nhất 滅Diệt 諦Đế 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。


復phục 次thứ 言ngôn 一nhất 諦đế 者giả 。 謂vị 一nhất 道Đạo 諦Đế 。 為vi 欲dục 遮già 遣khiển 餘dư 道Đạo 諦Đế 故cố 。 謂vị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 說thuyết 多đa 道Đạo 諦Đế 。 如như 執chấp 自tự 餓ngạ 為vi 道đạo 。 或hoặc 執chấp 臥ngọa 灰hôi 為vi 道đạo 。 或hoặc 執chấp 隨tùy 日nhật 轉chuyển 為vi 道đạo 。 或hoặc 執chấp 飲ẩm 風phong 飲ẩm 水thủy 食thực 果quả 。 食thực 菜thái 為vi 道đạo 。 或hoặc 執chấp 露lộ 形hình 為vi 道đạo 。 或hoặc 執chấp 臥ngọa 刺thứ 棘cức 等đẳng 為vi 道đạo 。 或hoặc 執chấp 不bất 臥ngọa 為vi 道đạo 。 或hoặc 執chấp 著trước 弊tệ 故cố 衣y 為vi 道đạo 。 或hoặc 執chấp 服phục 諸chư 藥dược 物vật 斷đoạn 食thực 為vi 道đạo 。 佛Phật 作tác 是thị 說thuyết 。 彼bỉ 非phi 真chân 道đạo 。 是thị 邪tà 僻tích 道đạo 是thị 虛hư 偽ngụy 道đạo 是thị 矯kiểu 詐trá 道đạo 。 如như 是thị 諸chư 道đạo 。 非phi 諸chư 善thiện 士sĩ 所sở 應ưng 習tập 行hành 。 是thị 諸chư 惡ác 人nhân 。 所sở 應ưng 遊du 履lý 。 真chân 淨tịnh 道đạo 者giả 。 謂vị 一nhất 道Đạo 諦Đế 。 即tức 正chánh 見kiến 等đẳng 。 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 。


復phục 次thứ 言ngôn 一nhất 諦đế 者giả 。 謂vị 一nhất 滅Diệt 諦Đế 。 永vĩnh 捨xả 一nhất 切thiết 。 生sanh 死tử 苦khổ 故cố 。 又hựu 一nhất 諦đế 者giả 。 謂vị 一nhất 道Đạo 諦Đế 。 能năng 斷đoạn 一nhất 切thiết 。 生sanh 死tử 因nhân 故cố 。 餘dư 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 有hữu 二nhị 諦đế 。 一nhất 世thế 俗tục 諦đế 。 二nhị 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 問vấn 世thế 俗tục 勝thắng 義nghĩa 。 二nhị 諦đế 云vân 何hà 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 於ư 四Tứ 諦Đế 中trung 。 前tiền 二nhị 諦đế 是thị 世thế 俗tục 諦đế 。 男nam 女nữ 行hành 住trụ 及cập 瓶bình 衣y 等đẳng 。 世thế 間gian 現hiện 見kiến 。 諸chư 世thế 俗tục 事sự 。 皆giai 入nhập 苦khổ 集tập 二nhị 諦đế 中trung 故cố 。 後hậu 二nhị 諦đế 是thị 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 諸chư 出xuất 世thế 間gian 真chân 實thật 功công 德đức 。 皆giai 入nhập 滅diệt 道đạo 二nhị 諦đế 中trung 故cố 。


復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 於ư 四Tứ 諦Đế 中trung 。 前tiền 三tam 諦đế 是thị 世thế 俗tục 諦đế 。 苦khổ 集Tập 諦Đế 中trung 有hữu 世thế 俗tục 事sự 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 佛Phật 說thuyết 滅Diệt 諦Đế 如như 城thành 如như 宮cung 或hoặc 如như 彼bỉ 岸ngạn 。 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 世thế 俗tục 施thi 設thiết 滅Diệt 諦Đế 中trung 有hữu 。 是thị 故cố 滅Diệt 諦Đế 。 亦diệc 名danh 世thế 俗tục 。 唯duy 一nhất 道Đạo 諦Đế 是thị 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 世thế 俗tục 施thi 設thiết 此thử 中trung 無vô 故cố 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 四Tứ 諦Đế 皆giai 是thị 世thế 俗tục 諦đế 攝nhiếp 。 前tiền 三tam 諦đế 中trung 有hữu 世thế 俗tục 事sự 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 道Đạo 諦Đế 亦diệc 有hữu 諸chư 世thế 俗tục 事sự 。 佛Phật 以dĩ 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 。 名danh 說thuyết 道Đạo 諦đế 故cố 。 唯duy 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 非phi 我ngã 理lý 是thị 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 空không 非phi 我ngã 中trung 諸chư 世thế 俗tục 事sự 絕tuyệt 施thi 設thiết 故cố 。 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 四Tứ 諦Đế 皆giai 有hữu 世thế 俗tục 勝thắng 義nghĩa 。 苦khổ 集tập 中trung 有hữu 世thế 俗tục 諦đế 者giả 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 苦Khổ 諦Đế 中trung 有hữu 勝thắng 義nghĩa 諦đế 者giả 。 謂vị 苦khổ 非phi 常thường 空không 非phi 我ngã 理lý 。 集Tập 諦Đế 中trung 有hữu 勝thắng 義nghĩa 諦đế 者giả 。 謂vị 因nhân 集tập 生sanh 緣duyên 理lý 。 滅Diệt 諦Đế 中trung 有hữu 世thế 俗tục 諦đế 者giả 。 佛Phật 說thuyết 滅Diệt 諦Đế 如như 園viên 如như 林lâm 如như 彼bỉ 岸ngạn 等đẳng 。 滅Diệt 諦Đế 中trung 有hữu 勝thắng 義nghĩa 諦đế 者giả 。 謂vị 滅diệt 靜tĩnh 妙diệu 離ly 理lý 。 道Đạo 諦Đế 中trung 有hữu 世thế 俗tục 諦đế 者giả 。 謂vị 佛Phật 說thuyết 道đạo 如như 船thuyền 栰phạt 如như 石thạch 山sơn 如như 梯thê 隥đặng 如như 臺đài 觀quán 如như 花hoa 如như 水thủy 。 道Đạo 諦Đế 中trung 有hữu 勝thắng 義nghĩa 諦đế 者giả 。 謂vị 道đạo 如như 行hành 出xuất 理lý 。 由do 說thuyết 四Tứ 諦Đế 皆giai 有hữu 世thế 俗tục 勝thắng 義nghĩa 諦đế 故cố 。 世thế 俗tục 勝thắng 義nghĩa 。 俱câu 攝nhiếp 十thập 八bát 界giới 十thập 二nhị 處xứ 五ngũ 蘊uẩn 。 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 亦diệc 二nhị 諦đế 攝nhiếp 故cố 。


問vấn 世thế 俗tục 中trung 世thế 俗tục 性tánh 。 為vi 勝thắng 義nghĩa 故cố 有hữu 為vi 勝thắng 義nghĩa 故cố 無vô 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 世thế 俗tục 中trung 世thế 俗tục 性tánh 勝thắng 義nghĩa 故cố 有hữu 者giả 。 應ưng 唯duy 有hữu 一nhất 諦đế 。 謂vị 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 若nhược 世thế 俗tục 中trung 世thế 俗tục 性tánh 勝thắng 義nghĩa 故cố 無vô 者giả 。 亦diệc 應ưng 唯duy 有hữu 一nhất 諦đế 。 謂vị 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 世thế 俗tục 中trung 世thế 俗tục 性tánh 勝thắng 義nghĩa 故cố 有hữu 。 若nhược 世thế 俗tục 中trung 世thế 俗tục 性tánh 勝thắng 義nghĩa 故cố 無vô 。 佛Phật 說thuyết 二nhị 諦đế 言ngôn 應ưng 非phi 實thật 。 佛Phật 說thuyết 二nhị 諦đế 言ngôn 既ký 是thị 實thật 。 故cố 世thế 俗tục 中trung 世thế 俗tục 性tánh 勝thắng 義nghĩa 故cố 有hữu 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 。 唯duy 應ưng 有hữu 一nhất 諦đế 。 謂vị 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 答đáp 實thật 唯duy 有hữu 一nhất 諦đế 。 謂vị 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 。 何hà 故cố 立lập 有hữu 二nhị 諦đế 。 答đáp 依y 差sai 別biệt 緣duyên 立lập 有hữu 二nhị 諦đế 不bất 依y 實thật 事sự 。 若nhược 依y 實thật 事sự 唯duy 有hữu 一nhất 諦đế 。 謂vị 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 依y 差sai 別biệt 緣duyên 建kiến 立lập 二nhị 種chủng 。 若nhược 依y 此thử 緣duyên 立lập 世thế 俗tục 諦đế 。 不bất 依y 此thử 緣duyên 立lập 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 若nhược 依y 此thử 緣duyên 立lập 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 不bất 依y 此thử 緣duyên 立lập 世thế 俗tục 諦đế 。 譬thí 如như 一nhất 受thọ 有hữu 四tứ 緣duyên 性tánh 。 若nhược 依y 此thử 緣duyên 。 立lập 因nhân 緣duyên 性tánh 。 不bất 依y 此thử 緣duyên 乃nãi 至chí 立lập 增tăng 上thượng 緣duyên 性tánh 。 若nhược 依y 此thử 緣duyên 乃nãi 至chí 立lập 增tăng 上thượng 緣duyên 性tánh 。 不bất 依y 此thử 緣duyên 乃nãi 至chí 。 立lập 因nhân 緣duyên 性tánh 。 又hựu 如như 一nhất 受thọ 有hữu 六lục 因nhân 性tánh 。 若nhược 依y 此thử 緣duyên 立lập 相tương 應ứng 因nhân 性tánh 。 不bất 依y 此thử 緣duyên 乃nãi 至chí 立lập 能năng 作tác 因nhân 性tánh 。 若nhược 依y 此thử 緣duyên 乃nãi 至chí 立lập 能năng 作tác 因nhân 性tánh 不bất 依y 此thử 緣duyên 乃nãi 至chí 立lập 相tương 應ứng 因nhân 性tánh 。 二nhị 諦đế 亦diệc 爾nhĩ 。 依y 別biệt 緣duyên 立lập 不bất 依y 實thật 事sự 。 問vấn 世thế 俗tục 勝thắng 義nghĩa 。 亦diệc 可khả 施thi 設thiết 各các 是thị 一nhất 物vật 不bất 相tương 雜tạp 耶da 。 答đáp 亦diệc 可khả 施thi 設thiết 。 其kỳ 事sự 云vân 何hà 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 能năng 顯hiển 名danh 是thị 世thế 俗tục 。 所sở 顯hiển 法pháp 是thị 勝thắng 義nghĩa 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 隨tùy 順thuận 世thế 間gian 。 所sở 說thuyết 名danh 是thị 世thế 俗tục 。 隨tùy 順thuận 賢hiền 聖thánh 所sở 說thuyết 名danh 是thị 勝thắng 義nghĩa 。 大đại 德đức 說thuyết 曰viết 。 宣tuyên 說thuyết 有hữu 情tình 瓶bình 衣y 等đẳng 事sự 。 不bất 虛hư 妄vọng 心tâm 所sở 起khởi 言ngôn 說thuyết 是thị 世thế 俗tục 諦đế 。 宣tuyên 說thuyết 緣duyên 性tánh 緣duyên 起khởi 等đẳng 理lý 。 不bất 虛hư 妄vọng 心tâm 所sở 起khởi 言ngôn 說thuyết 。 是thị 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 尊tôn 者giả 達đạt 羅la 達đạt 多đa 說thuyết 曰viết 。 名danh 自tự 性tánh 是thị 世thế 俗tục 。 此thử 是thị 苦khổ 集tập 諦đế 少thiểu 分phần 。 義nghĩa 自tự 性tánh 是thị 勝thắng 義nghĩa 。 此thử 是thị 苦khổ 集tập 諦đế 少thiểu 分phần 。 及cập 餘dư 二nhị 諦đế 二nhị 無vô 為vi 。


如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 出xuất 家gia 梵Phạm 志Chí 。 總tổng 有hữu 三tam 種chủng 婆Bà 羅La 門Môn 諦đế 。 云vân 何hà 為vi 三tam 。 謂vị 有hữu 出xuất 家gia 梵Phạm 志Chí 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 不bất 應ưng 害hại 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 是thị 諦đế 非phi 虛hư 。 是thị 名danh 第đệ 一nhất 。 婆Bà 羅La 門Môn 諦đế 。


復phục 有hữu 出xuất 家gia 梵Phạm 志Chí 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 我ngã 非phi 彼bỉ 所sở 有hữu 。 彼bỉ 非phi 我ngã 所sở 有hữu 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 是thị 諦đế 非phi 虛hư 。 是thị 名danh 第đệ 二nhị 。 婆Bà 羅La 門Môn 諦đế 。


復phục 有hữu 出xuất 家gia 梵Phạm 志Chí 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 諸chư 有hữu 集tập 法pháp 皆giai 有hữu 滅diệt 法pháp 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 是thị 諦đế 非phi 虛hư 。 是thị 名danh 第đệ 三tam 。 婆Bà 羅La 門Môn 諦đế 。 問vấn 此thử 中trung 何hà 者giả 。 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 何hà 者giả 是thị 諦đế 。 答đáp 此thử 中trung 意ý 說thuyết 出xuất 家gia 外ngoại 道đạo 。 名danh 婆Bà 羅La 門Môn 。 彼bỉ 所sở 說thuyết 中trung 。 前tiền 三tam 是thị 諦đế 。 餘dư 皆giai 虛hư 妄vọng 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 不bất 應ưng 害hại 者giả 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 皆giai 不bất 應ưng 殺sát 。 我ngã 非phi 彼bỉ 所sở 有hữu 。 彼bỉ 非phi 我ngã 所sở 有hữu 者giả 。 謂vị 我ngã 不bất 屬thuộc 彼bỉ 。 彼bỉ 不bất 屬thuộc 我ngã 。 諸chư 有hữu 集tập 法pháp 皆giai 有hữu 滅diệt 法pháp 者giả 。 謂vị 諸chư 有hữu 生sanh 皆giai 歸quy 於ư 滅diệt 。


復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 中trung 意ý 說thuyết 住trụ 佛Phật 法Pháp 者giả 。 名danh 婆Bà 羅La 門Môn 。 即tức 前tiền 所sở 說thuyết 三tam 種chủng 名danh 諦đế 。 為vi 對đối 外ngoại 道đạo 。 佛Phật 說thuyết 此thử 經Kinh 。 謂vị 有hữu 外ngoại 道đạo 自tự 謂vị 我ngã 。 是thị 真chân 婆Bà 羅La 門Môn 。 而nhi 為vi 祠từ 祀tự 殺sát 諸chư 牛ngưu 羊dương 。 及cập 多đa 聚tụ 集tập 雜tạp 類loại 眾chúng 生sanh 。 而nhi 斷đoạn 其kỳ 命mạng 。 佛Phật 對đối 彼bỉ 故cố 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 損tổn 害hại 他tha 者giả 非phi 。 真chân 婆Bà 羅La 門Môn 。 真chân 婆Bà 羅La 門Môn 者giả 。 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 皆giai 不bất 應ưng 害hại 。


復phục 有hữu 外ngoại 道đạo 自tự 謂vị 我ngã 。 是thị 真chân 婆Bà 羅La 門Môn 。 而nhi 為vi 生sanh 天thiên 受thọ 諸chư 欲dục 樂lạc 。 勤cần 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 佛Phật 對đối 彼bỉ 故cố 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 為vi 天thiên 欲dục 樂lạc 修tu 梵Phạm 行hạnh 者giả 。 非phi 真chân 婆Bà 羅La 門Môn 。 真chân 婆Bà 羅La 門Môn 。 者giả 於ư 諸chư 所sở 有hữu 志chí 無vô 繫hệ 屬thuộc 。 而nhi 修tu 行hành 梵Phạm 行hạnh 。


復phục 有hữu 外ngoại 道đạo 自tự 謂vị 我ngã 。 是thị 真chân 婆Bà 羅La 門Môn 。 而nhi 執chấp 斷đoạn 常thường 乖quai 於ư 中trung 道đạo 。 佛Phật 對đối 彼bỉ 故cố 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 執chấp 斷đoạn 常thường 者giả 非phi 。 真chân 婆Bà 羅La 門Môn 。 真chân 婆Bà 羅La 門Môn 者giả 。 知tri 有hữu 集tập 法pháp 皆giai 有hữu 滅diệt 法pháp 。 集tập 故cố 非phi 斷đoạn 滅diệt 故cố 非phi 常thường 。 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 。 契khế 於ư 中trung 道đạo 。


復phục 次thứ 此thử 經Kinh 意ý 說thuyết 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 所sở 有hữu 加gia 行hành 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 不bất 應ưng 害hại 者giả 。 說thuyết 空không 解giải 脫thoát 門môn 加gia 行hành 。 我ngã 非phi 彼bỉ 所sở 有hữu 。 彼bỉ 非phi 我ngã 所sở 有hữu 者giả 。 說thuyết 無vô 願nguyện 解giải 脫thoát 門môn 加gia 行hành 。 諸chư 有hữu 集tập 法pháp 皆giai 有hữu 滅diệt 法pháp 者giả 。 說thuyết 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 門môn 加gia 行hành 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 經Kinh 意ý 說thuyết 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 經Kinh 意ý 說thuyết 三tam 三tam 摩ma 地địa 。 謂vị 空không 無vô 願nguyện 無vô 相tướng 。 三tam 種chủng 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。


復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 經Kinh 意ý 說thuyết 戒giới 蘊uẩn 定định 蘊uẩn 慧tuệ 蘊uẩn 三tam 種chủng 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 如như 說thuyết 三tam 蘊uẩn 如như 是thị 。 三tam 學học 三tam 修tu 三tam 淨tịnh 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。


如như 契Khế 經Kinh 說thuyết


佛Phật 告cáo 苾Bật 芻Sô 觀quán 四tứ 方phương 者giả 。


謂vị 觀quán 四Tứ 諦Đế 。 問vấn 世Thế 尊Tôn 何hà 故cố 。 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 以dĩ 方phương 聲thanh 說thuyết 。 答đáp 觀quán 所sở 化hóa 者giả 宜nghi 聞văn 說thuyết 故cố 。 謂vị 有hữu 所sở 化hóa 聞văn 以dĩ 方phương 聲thanh 。 說thuyết 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 即tức 易dị 悟ngộ 入nhập 。 故cố 佛Phật 於ư 諦đế 說thuyết 四tứ 方phương 聲thanh 。 如như 餘dư 契Khế 經Kinh 。 佛Phật 為vi 所sở 化hóa 於ư 八bát 解giải 脫thoát 說thuyết 八bát 方phương 聲thanh 。 所sở 化hóa 聞văn 之chi 即tức 易dị 悟ngộ 入nhập 。 此thử 經Kinh 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 於ư 四Tứ 諦Đế 說thuyết 四tứ 方phương 聲thanh 。 問vấn 四Tứ 諦Đế 四tứ 方phương 有hữu 何hà 相tương 似tự 。 而nhi 於ư 四Tứ 諦Đế 說thuyết 四tứ 方phương 聲thanh 。 答đáp 四Tứ 諦Đế 四tứ 方phương 四tứ 數số 等đẳng 故cố 。 問vấn 佛Phật 於ư 何hà 諦đế 說thuyết 何hà 方phương 聲thanh 。 答đáp 佛Phật 於ư 苦Khổ 諦Đế 說thuyết 東đông 方phương 聲thanh 。 於ư 彼bỉ 集Tập 諦Đế 說thuyết 西tây 方phương 聲thanh 。 以dĩ 現hiện 觀quán 時thời 先tiên 觀quán 苦Khổ 諦Đế 次thứ 觀quán 集tập 故cố 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 東đông 方phương 如như 集tập 西tây 方phương 如như 苦khổ 。 先tiên 因nhân 後hậu 果quả 。 次thứ 第đệ 說thuyết 故cố 。 佛Phật 於ư 道Đạo 諦Đế 說thuyết 南nam 方phương 聲thanh 。 道Đạo 諦Đế 南nam 方phương 俱câu 應Ứng 供Cúng 故cố 。 佛Phật 於ư 滅Diệt 諦Đế 說thuyết 北bắc 方phương 聲thanh 。 滅Diệt 諦Đế 北bắc 方phương 俱câu 最tối 勝thắng 故cố 。


如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 應ưng 知tri 慧tuệ 根căn 。 問vấn 此thử 為vi 依y 攝nhiếp 為vi 依y 所sở 緣duyên 。 若nhược 依y 攝nhiếp 者giả 。 四Tứ 諦Đế 慧tuệ 根căn 互hỗ 不bất 相tương 攝nhiếp 。 如như 何hà 於ư 四Tứ 諦Đế 說thuyết 應ưng 知tri 慧tuệ 根căn 。 若nhược 依y 所sở 緣duyên 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 是thị 所sở 緣duyên 何hà 獨độc 四Tứ 諦Đế 。 答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 不bất 依y 攝nhiếp 不bất 依y 所sở 緣duyên 。 而nhi 作tác 是thị 說thuyết 。 然nhiên 於ư 建kiến 立lập 四tứ 聖Thánh 諦Đế 時thời 。 慧tuệ 用dụng 最tối 勝thắng 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 應ưng 知tri 慧tuệ 根căn 。 如như 於ư 建kiến 立lập 四tứ 證chứng 淨tịnh 時thời 。 信tín 用dụng 最tối 勝thắng 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 於ư 四tứ 證chứng 淨tịnh 應ưng 知tri 信tín 根căn 。 如như 於ư 建kiến 立lập 四tứ 正chánh 勝thắng 時thời 。 精tinh 進tấn 用dụng 最tối 勝thắng 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 於ư 四tứ 正chánh 勝thắng 應ưng 知tri 精tinh 進tấn 根căn 。 如như 於ư 建kiến 立lập 四tứ 念niệm 住trụ 時thời 。 念niệm 用dụng 最tối 勝thắng 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 於ư 四tứ 念niệm 住trụ 應ưng 知tri 念niệm 根căn 。 如như 於ư 建kiến 立lập 四Tứ 神Thần 足Túc 時thời 。 定định 用dụng 最tối 勝thắng 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 於ư 四Tứ 神Thần 足Túc 。 應ưng 知tri 定định 根căn 。 此thử 中trung 亦diệc 爾nhĩ 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 依y 所sở 緣duyên 。 問vấn 慧tuệ 根căn 既ký 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 何hà 獨độc 四Tứ 諦Đế 作tác 是thị 說thuyết 耶da 。 答đáp 若nhược 法pháp 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 慧tuệ 緣duyên 。 此thử 中trung 偏thiên 說thuyết 。 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 唯duy 有hữu 漏lậu 慧tuệ 緣duyên 故cố 此thử 不bất 說thuyết 。


說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 發Phát 智Trí 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 七thất 十thập 七thất
Thuyết Nhất Thiết Hữu Bộ Phát Trí Đại Tỳ Bà Sa Luận ♦ Quyển 77


Phiên âm: 11/3/2016 ◊ Cập nhật: 11/3/2016
Lưu ý: Phần dịch thuật này được thực hiện tự động qua lập trình vi tính và hoàn toàn chưa kiểm tra.
  Quyển: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200