阿A 毘Tỳ 曇Đàm 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập 二nhị
A Tỳ Đàm Tỳ Bà Sa Luận ♦ Quyển 52
迦ca 旃chiên 延diên 子tử 造tạo 。 五ngũ 百bách 羅La 漢Hán 釋thích 。
北Bắc 涼Lương 天Thiên 竺Trúc 沙Sa 門Môn 浮Phù 陀Đà 跋Bạt 摩Ma 共Cộng 道Đạo 泰Thái 等Đẳng 譯Dịch 智Trí 揵Kiền 度Độ 他Tha 心Tâm 智Trí 品Phẩm 第đệ 二nhị 之chi 四tứ
☸ Phẩm 4:
我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 者giả 。 為vi 盡tận 過quá 去khứ 生sanh 。 為vi 盡tận 未vị 來lai 生sanh 。 為vi 盡tận 現hiện 在tại 生sanh 。 言ngôn 我ngã 生sanh 盡tận 耶da 。 若nhược 盡tận 過quá 去khứ 生sanh 。 過quá 去khứ 生sanh 已dĩ 滅diệt 。 若nhược 盡tận 未vị 來lai 生sanh 。 未vị 來lai 生sanh 未vị 至chí 。 若nhược 盡tận 現hiện 在tại 生sanh 。 現hiện 在tại 生sanh 不bất 住trụ 。
答đáp 曰viết 。
應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 盡tận 三tam 世thế 生sanh 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 中trung 言ngôn 生sanh 者giả 。 是thị 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 四tứ 陰ấm 。 行hành 者giả 於ư 三tam 世thế 中trung 。 盡tận 明minh 見kiến 故cố 能năng 離ly 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 欲dục 。 尊tôn 者giả 佛Phật 陀Đà 提đề 婆bà 說thuyết 曰viết 。 佛Phật 經Kinh 說thuyết 。 牟Mâu 尼Ni 見kiến 生sanh 盡tận 。 亦diệc 作tác 是thị 問vấn 。 為vi 見kiến 過quá 去khứ 生sanh 未vị 來lai 生sanh 現hiện 在tại 生sanh 盡tận 言ngôn 生sanh 盡tận 耶da 。
答đáp 曰viết 。
應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 見kiến 未vị 來lai 生sanh 盡tận 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 行hành 者giả 修tu 一nhất 切thiết 梵Phạm 行hạnh 苦khổ 行hạnh 。 盡tận 為vi 止chỉ 未vị 來lai 生sanh 故cố 。 如như 人nhân 有hữu 三tam 厄ách 難nạn 。 一nhất 者giả 已dĩ 受thọ 。 二nhị 者giả 今kim 受thọ 。 三tam 者giả 當đương 受thọ 。 已dĩ 受thọ 者giả 受thọ 竟cánh 。 今kim 受thọ 者giả 忍nhẫn 受thọ 。 當đương 受thọ 者giả 若nhược 以dĩ 財tài 物vật 。 若nhược 因nhân 親thân 族tộc 力lực 。 作tác 諸chư 方phương 便tiện 。 斷đoạn 當đương 生sanh 者giả 。 行hành 者giả 亦diệc 爾nhĩ 。 過quá 去khứ 不bất 用dụng 功công 已dĩ 滅diệt 。 現hiện 在tại 生sanh 當đương 忍nhẫn 受thọ 竟cánh 。 未vị 來lai 生sanh 以dĩ 正chánh 方phương 便tiện 滅diệt 。 永vĩnh 令linh 不bất 生sanh 。 生sanh 有hữu 多đa 種chủng 。 或hoặc 說thuyết 。 入nhập 母mẫu 胎thai 時thời 名danh 生sanh 。 或hoặc 說thuyết 。 出xuất 母mẫu 胎thai 時thời 名danh 生sanh 。 或hoặc 說thuyết 。
時thời 五ngũ 陰ấm 名danh 生sanh 。 或hoặc 說thuyết 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 陰ấm 少thiểu 分phần 名danh 生sanh 。 或hoặc 說thuyết 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 四tứ 陰ấm 名danh 生sanh 。 何hà 處xứ 說thuyết 入nhập 母mẫu 胎thai 時thời 名danh 生sanh 者giả 。 如như 經kinh 說thuyết 。 諸chư 家gia 生sanh 彼bỉ 彼bỉ 處xứ 生sanh 出xuất 現hiện 。 出xuất 母mẫu 胎thai 時thời 名danh 生sanh 者giả 。 如như 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 已dĩ 生sanh 。 行hành 於ư 七thất 步bộ 。 說thuyết 時thời 五ngũ 陰ấm 名danh 生sanh 者giả 。 如như 說thuyết 。 有hữu 緣duyên 生sanh 。 說thuyết 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 陰ấm 名danh 生sanh 者giả 。 如như 說thuyết 。 一nhất 剎sát 那na 頃khoảnh 。 誰thùy 起khởi 耶da 。 謂vị 生sanh 也dã 。 說thuyết 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 四tứ 陰ấm 名danh 生sanh 者giả 。 如như 此thử 中trung 說thuyết 。 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 者giả 。 為vi 立lập 學học 道Đạo 。 名danh 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 為vi 立lập 無Vô 學Học 道đạo 。 名danh 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。
答đáp 曰viết 。
已dĩ 立lập 學học 道Đạo 。 名danh 梵Phạm 行hạnh 。 已dĩ 立lập 無Vô 學Học 道đạo 。 名danh 今kim 立lập 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 者giả 。 已dĩ 斷đoạn 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 所sở 作tác 事sự 已dĩ 竟cánh 。
復phục 次thứ 畢tất 竟cánh 盡tận 一nhất 切thiết 界giới 。 畢tất 竟cánh 盡tận 一nhất 切thiết 生sanh 。 畢tất 竟cánh 斷đoạn 一nhất 切thiết 增tăng 長trưởng 生sanh 死tử 法pháp 。 名danh 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 者giả 。 是thị 明minh 無vô 生sanh 智trí 。 尊tôn 者giả 和hòa 須tu 蜜mật 說thuyết 曰viết 。 若nhược 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 不bất 名danh 生sanh 盡tận 。 若nhược 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 名danh 為vi 生sanh 盡tận 。 若nhược 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 不bất 名danh 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 若nhược 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 名danh 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 若nhược 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 不bất 名danh 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 若nhược 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 名danh 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 若nhược 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 名danh 受thọ 後hậu 有hữu 。 若nhược 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 名danh 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 問vấn 曰viết 。 一nhất 切thiết 阿A 羅La 漢Hán 。 不bất 盡tận 得đắc 無vô 生sanh 智trí 。
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 經kinh 中trung 。 盡tận 說thuyết 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 耶da 。
答đáp 曰viết 。
佛Phật 說thuyết 利lợi 根căn 。 與dữ 經Kinh 相tương 應ứng 者giả 。 然nhiên 集tập 經Kinh 法Pháp 者giả 。 一nhất 切thiết 經kinh 中trung 皆giai 說thuyết 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 集tập 法pháp 諸chư 尊tôn 者giả 。 皆giai 有hữu 願nguyện 智trí 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 以dĩ 觀quán 察sát 之chi 。 若nhược 利lợi 根căn 與dữ 經Kinh 相tương 應ứng 者giả 說thuyết 之chi 。 後hậu 有hữu 不bất 善thiện 誦tụng 持trì 經Kinh 者giả 。 一nhất 切thiết 經kinh 中trung 。 皆giai 作tác 是thị 說thuyết 。 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 一nhất 切thiết 阿A 羅La 漢Hán 。 盡tận 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。
問vấn 曰viết 。 何hà 等đẳng 阿A 羅La 漢Hán 。 修tu 二nhị 種chủng 慧tuệ 。 何hà 等đẳng 阿A 羅La 漢Hán 。 修tu 三tam 種chủng 慧tuệ 。
答đáp 曰viết 。
或hoặc 有hữu 阿A 羅La 漢Hán 。 心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。 慧tuệ 善thiện 解giải 脫thoát 。 或hoặc 有hữu 心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。 慧tuệ 不bất 善thiện 解giải 脫thoát 。 若nhược 心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。 慧tuệ 善thiện 解giải 脫thoát 者giả 。 修tu 三tam 種chủng 慧tuệ 。 若nhược 心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。 慧tuệ 不bất 善thiện 解giải 脫thoát 者giả 。 修tu 二nhị 種chủng 慧tuệ 。
復phục 次thứ 或hoặc 有hữu 以dĩ 苦khổ 智trí 集tập 智trí 盡tận 三tam 界giới 結kết 者giả 。 或hoặc 有hữu 滅diệt 智trí 道đạo 智trí 盡tận 三tam 界giới 結kết 者giả 。 若nhược 以dĩ 苦khổ 智trí 集tập 智trí 盡tận 三tam 界giới 結kết 者giả 。 修tu 三tam 種chủng 慧tuệ 。 若nhược 以dĩ 滅diệt 智trí 道đạo 智trí 盡tận 三tam 界giới 結kết 者giả 。 修tu 二nhị 種chủng 慧tuệ 。
復phục 次thứ 或hoặc 以dĩ 空không 苦khổ 集tập 。 無Vô 願Nguyện 三Tam 昧Muội 。 盡tận 三tam 界giới 結kết 者giả 。 或hoặc 以dĩ 無vô 相tướng 道đạo 。 無Vô 願Nguyện 三Tam 昧Muội 。 盡tận 三tam 界giới 結kết 者giả 。 若nhược 以dĩ 空không 苦khổ 集tập 。 無Vô 願Nguyện 三Tam 昧Muội 。 盡tận 三tam 界giới 結kết 者giả 。 修tu 三tam 種chủng 慧tuệ 。 若nhược 以dĩ 無vô 相tướng 道đạo 。 無Vô 願Nguyện 三Tam 昧Muội 。 盡tận 三tam 界giới 結kết 者giả 。 修tu 二nhị 種chủng 慧tuệ 。
復phục 次thứ 或hoặc 有hữu 為vi 定định 入nhập 聖thánh 道Đạo 。 或hoặc 有hữu 為vi 慧tuệ 入nhập 聖thánh 道Đạo 。 若nhược 為vi 定định 入nhập 聖thánh 道Đạo 者giả 。 修tu 三tam 種chủng 慧tuệ 。 如như 定định 道đạo 慧tuệ 道đạo 。 定định 多đa 道đạo 。 慧tuệ 多đa 道đạo 。 欲dục 可khả 定định 道đạo 。 欲dục 可khả 慧tuệ 道đạo 。 鈍độn 根căn 利lợi 根căn 。 緣duyên 力lực 因nhân 力lực 。 說thuyết 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 或hoặc 有hữu 以dĩ 定định 修tu 心tâm 以dĩ 慧tuệ 得đắc 解giải 脫thoát 者giả 。 修tu 二nhị 種chủng 慧tuệ 。 或hoặc 有hữu 以dĩ 慧tuệ 修tu 心tâm 以dĩ 定định 。 得đắc 解giải 脫thoát 者giả 。 修tu 三tam 種chủng 慧tuệ 。
復phục 次thứ 得đắc 內nội 心tâm 寂tịch 靜tĩnh 。 不bất 得đắc 觀quán 慧tuệ 法pháp 。 或hoặc 有hữu 得đắc 內nội 心tâm 寂tịch 靜tĩnh 。 亦diệc 得đắc 觀quán 慧tuệ 法pháp 。 前tiền 者giả 。 修tu 二nhị 種chủng 慧tuệ 。 後hậu 者giả 。 修tu 三tam 種chủng 慧tuệ 。
復phục 次thứ 若nhược 人nhân 。 成thành 就tựu 四tứ 法Pháp 。 甚thậm 為vi 希hy 有hữu 。 一nhất 親thân 近cận 善Thiện 知Tri 識Thức 。 二nhị 從tùng 其kỳ 聞văn 法Pháp 。 三tam 內nội 正chánh 思tư 惟duy 。 四tứ 如như 法Pháp 修tu 行hành 。 若nhược 成thành 就tựu 初sơ 二nhị 種chủng 法pháp 者giả 。 修tu 二nhị 種chủng 慧tuệ 。 若nhược 成thành 就tựu 後hậu 二nhị 種chủng 法pháp 者giả 。 修tu 三tam 種chủng 慧tuệ 。
復phục 次thứ 或hoặc 有hữu 從tùng 他tha 聞văn 法Pháp 多đa 。 或hoặc 有hữu 內nội 正chánh 思tư 惟duy 多đa 。 若nhược 從tùng 他tha 聞văn 法Pháp 多đa 者giả 。 修tu 二nhị 種chủng 慧tuệ 。 若nhược 內nội 正chánh 思tư 惟duy 多đa 者giả 。 修tu 三tam 種chủng 慧tuệ 。 或hoặc 有hữu 無vô 貪tham 善thiện 根căn 多đa 。 或hoặc 有hữu 無vô 癡si 善thiện 根căn 多đa 。 若nhược 無vô 貪tham 善thiện 根căn 多đa 者giả 。 修tu 二nhị 種chủng 慧tuệ 。 若nhược 無vô 癡si 善thiện 根căn 多đa 者giả 。 修tu 三tam 種chủng 慧tuệ 。
我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 是thị 說thuyết 盡tận 智trí 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 是thị 說thuyết 無vô 生sanh 智trí 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 是thị 說thuyết 盡tận 智trí 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 是thị 說thuyết 無vô 生sanh 智trí 。
復phục 次thứ 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 是thị 說thuyết 盡tận 智trí 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 是thị 說thuyết 無vô 生sanh 智trí 。 問vấn 曰viết 。 無vô 有hữu 阿A 羅La 漢Hán 。 二nhị 盡tận 智trí 剎sát 那na 後hậu 起khởi 。 無vô 生sanh 智trí 者giả 。 何hà 況huống 多đa 。 何hà 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 言ngôn 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 是thị 盡tận 智trí 耶da 。
答đáp 曰viết 。
雖tuy 是thị 一nhất 剎sát 那na 。 而nhi 有hữu 三tam 種chủng 義nghĩa 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 尊tôn 者giả 波ba 奢xa 說thuyết 曰viết 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 不bất 說thuyết 盡tận 智trí 。 不bất 說thuyết 無vô 生sanh 智trí 。 亦diệc 不bất 說thuyết 無Vô 學Học 正chánh 見kiến 。 此thử 是thị 讚tán 歎thán 阿A 羅La 漢Hán 辭từ 言ngôn 。 阿A 羅La 漢Hán 生sanh 已dĩ 盡tận 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。
復phục 次thứ 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 是thị 說thuyết 盡tận 智trí 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 是thị 說thuyết 道Đạo 智trí 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 是thị 說thuyết 滅diệt 智trí 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 是thị 說thuyết 無vô 生sanh 智trí 。
復phục 次thứ 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 是thị 說thuyết 知tri 集tập 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 是thị 說thuyết 知tri 道đạo 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 是thị 說thuyết 知tri 滅diệt 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 是thị 說thuyết 知tri 苦khổ 。 說thuyết 盡tận 作tác 證chứng 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 是thị 說thuyết 斷đoạn 集tập 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 是thị 說thuyết 修tu 道Đạo 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 是thị 說thuyết 證chứng 滅diệt 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 是thị 說thuyết 知tri 苦khổ 。
復phục 次thứ 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 是thị 說thuyết 斷đoạn 因nhân 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 是thị 說thuyết 修tu 道Đạo 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 是thị 說thuyết 得đắc 果quả 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 是thị 說thuyết 知tri 體thể 。
復phục 次thứ 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 是thị 說thuyết 集tập 智trí 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 是thị 說thuyết 道Đạo 智trí 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 是thị 說thuyết 滅diệt 智trí 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 是thị 說thuyết 苦khổ 智trí 。
復phục 次thứ 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 是thị 說thuyết 集tập 無vô 願nguyện 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 是thị 說thuyết 道Đạo 無vô 願nguyện 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 是thị 說thuyết 無vô 相tướng 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 是thị 說thuyết 空không 及cập 苦khổ 無vô 願nguyện 。
問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 名danh 盡tận 智trí 。 為vi 以dĩ 緣duyên 盡tận 故cố 名danh 盡tận 智trí 。 為vi 以dĩ 煩phiền 惱não 盡tận 身thân 中trung 生sanh 故cố 名danh 盡tận 智trí 耶da 。 若nhược 以dĩ 緣duyên 盡tận 故cố 名danh 盡tận 智trí 者giả 。 滅diệt 智trí 應ưng 是thị 盡tận 智trí 。 若nhược 以dĩ 煩phiền 惱não 盡tận 身thân 中trung 生sanh 名danh 盡tận 智trí 者giả 。 無vô 生sanh 智trí 無Vô 學Học 正chánh 見kiến 。 亦diệc 應ưng 是thị 盡tận 智trí 。
答đáp 曰viết 。
應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 煩phiền 惱não 盡tận 身thân 中trung 生sanh 故cố 名danh 盡tận 智trí 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 然nhiên 者giả 無vô 生sanh 智trí 。 無Vô 學Học 正chánh 見kiến 。 應ưng 是thị 盡tận 智trí 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 智trí 在tại 初sơ 。 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 者giả 。 名danh 盡tận 智trí 。 無Vô 學Học 正chánh 見kiến 。 雖tuy 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 。 而nhi 不bất 在tại 初sơ 。 無vô 生sanh 智trí 不bất 在tại 初sơ 。 亦diệc 非phi 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 。 盡tận 智trí 在tại 初sơ 。 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 故cố 。 問vấn 曰viết 。 十thập 六lục 聖thánh 行hành 外ngoại 。 更cánh 有hữu 無vô 漏lậu 慧tuệ 。 不bất 此thử 中trung 問vấn 答đáp 。 廣quảng 說thuyết 如như 雜tạp 揵kiền 度độ 。 云vân 何hà 學học 明minh 。 云vân 何hà 學học 智trí 。 云vân 何hà 無Vô 學Học 明minh 。 云vân 何hà 無Vô 學Học 智trí 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。
答đáp 曰viết 。
世thế 間gian 以dĩ 種chủng 種chủng 世thế 俗tục 諸chư 論luận 。 以dĩ 為vi 明minh 想tưởng 。 不bất 識thức 真chân 明minh 。 欲dục 止chỉ 如như 是thị 說thuyết 者giả 意ý 。 亦diệc 明minh 真chân 明minh 義nghĩa 故cố 。 而nhi 作tác 此thử 論luận 。
復phục 有hữu 說thuyết 。 所sở 以dĩ 作tác 此thử 論luận 者giả 。 此thử 是thị 佛Phật 經Kinh 。 經kinh 說thuyết 。
佛Phật 告cáo 居cư 士sĩ 。
如như 汝nhữ 以dĩ 學học 智trí 學học 見kiến 學học 明minh 。 見kiến 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 今kim 此thử 耶da 奢xa 童đồng 子tử 。 亦diệc 以dĩ 無Vô 學Học 智trí 無Vô 學Học 見kiến 無Vô 學Học 明minh 。 見kiến 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 不bất 復phục 更cánh 住trụ 居cư 士sĩ 家gia 。 受thọ 五ngũ 欲dục 樂lạc 。 佛Phật 經Kinh 雖tuy 作tác 是thị 說thuyết 。 而nhi 不bất 廣quảng 分phân 別biệt 。 佛Phật 經Kinh 是thị 此thử 論luận 所sở 為vi 根căn 本bổn 今kim 欲dục 廣quảng 分phân 別biệt 故cố 。 而nhi 作tác 此thử 論luận 。
云vân 何hà 學học 明minh 。
答đáp 曰viết 。
學học 慧tuệ 是thị 也dã 。 云vân 何hà 學học 智trí 。
答đáp 曰viết 。
學học 八bát 智trí 是thị 也dã 。 云vân 何hà 無Vô 學Học 明minh 。
答đáp 曰viết 。
無Vô 學Học 慧tuệ 是thị 也dã 。 云vân 何hà 無Vô 學Học 智trí 。
答đáp 曰viết 。
無Vô 學Học 八bát 智trí 是thị 也dã 。 謂vị 四tứ 法pháp 智trí 四tứ 比tỉ 智trí 。 此thử 是thị 明minh 體thể 性tánh 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。
所sở 以dĩ 今kim 當đương 說thuyết 。 何hà 故cố 名danh 明minh 。 明minh 是thị 何hà 義nghĩa 。
答đáp 曰viết 。
覺giác 識thức 了liễu 了liễu 義nghĩa 是thị 明minh 義nghĩa 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 覺giác 識thức 了liễu 了liễu 義nghĩa 是thị 明minh 義nghĩa 者giả 。 善thiện 有hữu 漏lậu 慧tuệ 。 亦diệc 覺giác 識thức 了liễu 了liễu 。 是thị 明minh 義nghĩa 耶da 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 於ư 四tứ 真Chân 諦Đế 。 覺giác 識thức 了liễu 了liễu 。 畢tất 竟cánh 了liễu 了liễu 。 更cánh 不bất 生sanh 顛điên 倒đảo 。 廣quảng 說thuyết 如như 雜tạp 揵kiền 度độ 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 善thiện 有hữu 漏lậu 慧tuệ 。 不bất 名danh 明minh 者giả 。 佛Phật 經Kinh 云vân 何hà 通thông 。 如như 說thuyết 。 無Vô 學Học 有hữu 三tam 種chủng 明minh 。 無Vô 學Học 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 無Vô 學Học 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 無Vô 學Học 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。
答đáp 曰viết 。
有hữu 少thiểu 分phần 明minh 勢thế 故cố 名danh 明minh 。 何hà 者giả 是thị 少thiểu 分phần 明minh 。 與dữ 煩phiền 惱não 相tương 違vi 。 亦diệc 不bất 雜tạp 煩phiền 惱não 故cố 。 名danh 少thiểu 分phần 明minh 。
復phục 次thứ 此thử 二nhị 明minh 。 能năng 生sanh 能năng 隨tùy 順thuận 實thật 義nghĩa 無vô 漏lậu 明minh 故cố 名danh 明minh 。 是thị 故cố 尊tôn 者giả 和hòa 須tu 蜜mật 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 第đệ 一nhất 實thật 義nghĩa 。 無vô 漏lậu 明minh 者giả 。 是thị 漏lậu 盡tận 明minh 。 餘dư 二nhị 明minh 。 能năng 生sanh 此thử 明minh 故cố 名danh 明minh 。
復phục 次thứ 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 知tri 前tiền 際tế 增tăng 長trưởng 法pháp 。 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 知tri 後hậu 際tế 增tăng 長trưởng 法pháp 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 知tri 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 靜tĩnh 法pháp 。 尊tôn 者giả 佛Phật 陀Đà 提đề 婆bà 。 亦diệc 作tác 是thị 說thuyết 。 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 知tri 此thử 眾chúng 生sanh 。 從tùng 彼bỉ 處xứ 沒một 。 來lai 生sanh 此thử 間gian 。 過quá 去khứ 世thế 因nhân 果quả 相tương 續tục 法pháp 。 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 知tri 此thử 眾chúng 生sanh 。 作tác 如như 是thị 業nghiệp 。 當đương 生sanh 彼bỉ 處xứ 未vị 來lai 因nhân 果quả 相tương 續tục 法pháp 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 知tri 此thử 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 如như 是thị 道Đạo 。 能năng 盡tận 漏lậu 因nhân 果quả 畢tất 竟cánh 法pháp 。 是thị 名danh 第đệ 一nhất 實thật 義nghĩa 明minh 。
復phục 次thứ 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 覺giác 識thức 了liễu 了liễu 。 過quá 去khứ 世thế 事sự 。 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 覺giác 識thức 了liễu 了liễu 未vị 來lai 世thế 事sự 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 覺giác 識thức 了liễu 了liễu 。 無vô 為vi 涅Niết 槃Bàn 。
復phục 次thứ 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 除trừ 過quá 去khứ 無vô 知tri 黑hắc 闇ám 。 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 除trừ 未vị 來lai 無vô 知tri 黑hắc 闇ám 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 除trừ 於ư 涅Niết 槃Bàn 無vô 知tri 黑hắc 闇ám 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 六Lục 通Thông 中trung 。 三tam 立lập 明minh 三tam 不bất 立lập 明minh 耶da 。
答đáp 曰viết 。
身thân 通thông 是thị 工công 巧xảo 法pháp 。 天thiên 耳nhĩ 通thông 。 聞văn 聲thanh 而nhi 已dĩ 。 他tha 心tâm 智trí 通thông 。 緣duyên 別biệt 相tướng 法pháp 。 此thử 三Tam 明Minh 。 能năng 隨tùy 順thuận 厭yếm 離ly 法pháp 。 能năng 棄khí 生sanh 死tử 。 隨tùy 順thuận 善thiện 法Pháp 。 能năng 到đáo 涅Niết 槃Bàn 。 問vấn 曰viết 。 此thử 三Tam 明Minh 。 云vân 何hà 能năng 隨tùy 順thuận 厭yếm 離ly 法pháp 能năng 棄khí 生sanh 死tử 。 隨tùy 順thuận 善thiện 法Pháp 能năng 到đáo 涅Niết 槃Bàn 耶da 。
答đáp 曰viết 。
念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 見kiến 過quá 去khứ 世thế 事sự 。 生sanh 大đại 厭yếm 離ly 。 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 見kiến 未vị 來lai 世thế 事sự 。 生sanh 大đại 厭yếm 離ly 。 以dĩ 厭yếm 離ly 故cố 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 能năng 作tác 正chánh 觀quán 。 斷đoạn 於ư 煩phiền 惱não 。
復phục 次thứ 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 知tri 過quá 去khứ 相tương 續tục 種chủng 種chủng 諸chư 因nhân 。 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 見kiến 諸chư 眾chúng 生sanh 未vị 來lai 陰ấm 。 如như 散tán 微vi 塵trần 。 生sanh 大đại 厭yếm 離ly 故cố 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 能năng 作tác 正chánh 觀quán 。 斷đoạn 於ư 煩phiền 惱não 。
復phục 次thứ 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 知tri 過quá 去khứ 自tự 身thân 衰suy 惱não 事sự 。 生sanh 大đại 厭yếm 離ly 。 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 見kiến 未vị 來lai 他tha 身thân 衰suy 惱não 事sự 。 生sanh 大đại 厭yếm 離ly 。 以dĩ 厭yếm 離ly 故cố 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 能năng 作tác 正chánh 觀quán 。 斷đoạn 於ư 煩phiền 惱não 。
復phục 次thứ 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 除trừ 於ư 有hữu 愚ngu 。 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 除trừ 眾chúng 生sanh 愚ngu 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 除trừ 於ư 法pháp 愚ngu 。
復phục 次thứ 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 對đối 治trị 常thường 見kiến 。 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 對đối 治trị 斷đoạn 見kiến 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 對đối 治trị 二nhị 邊biên 。 住trụ 於ư 中Trung 道Đạo 。
復phục 次thứ 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 能năng 生sanh 空không 。 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 能năng 生sanh 無vô 願nguyện 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 能năng 生sanh 無vô 相tướng 。 以dĩ 如như 是thị 等đẳng 義nghĩa 故cố 。 此thử 三Tam 明Minh 隨tùy 順thuận 厭yếm 離ly 之chi 法pháp 。 能năng 棄khí 生sanh 死tử 隨tùy 順thuận 善thiện 法Pháp 。 到đáo 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 集tập 法pháp 經kinh 說thuyết 。 有hữu 三tam 種chủng 無vô 學học 明minh 。 謂vị 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 云vân 何hà 無Vô 學Học 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。
答đáp 言ngôn 。
知tri 諸chư 眾chúng 生sanh 。 生sanh 死tử 為vi 相tương 續tục 法pháp 無Vô 學Học 智trí 。 云vân 何hà 無Vô 學Học 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。
答đáp 言ngôn 。
知tri 諸chư 眾chúng 生sanh 。 自tự 所sở 作tác 業nghiệp 無Vô 學Học 智trí 。 云vân 何hà 無Vô 學Học 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。
答đáp 言ngôn 。
盡tận 漏lậu 無Vô 學Học 智trí 。 問vấn 曰viết 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 言ngôn 是thị 無Vô 學Học 可khả 爾nhĩ 。 餘dư 二nhị 明minh 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 何hà 故cố 說thuyết 是thị 無Vô 學Học 明minh 耶da 。
答đáp 曰viết 。
集tập 法pháp 經kinh 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 無Vô 學Học 人nhân 有hữu 三Tam 明Minh 。 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 有hữu 何hà 意ý 耶da 。
答đáp 曰viết 。
二nhị 明minh 雖tuy 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 以dĩ 是thị 無Vô 學Học 人nhân 身thân 中trung 可khả 得đắc 故cố 。 亦diệc 名danh 無Vô 學Học 。 如như 施thi 設thiết 經kinh 說thuyết 。 三tam 昧muội 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 是thị 聖thánh 。 二nhị 非phi 是thị 聖thánh 。 聖thánh 三tam 昧muội 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 善thiện 有hữu 漏lậu 。 二nhị 無vô 漏lậu 。 三tam 不bất 隱ẩn 沒một 無vô 記ký 。 善thiện 有hữu 漏lậu 三tam 昧muội 。 以dĩ 善thiện 故cố 名danh 聖thánh 。 不bất 以dĩ 無vô 漏lậu 。 無vô 漏lậu 三tam 昧muội 。 以dĩ 善thiện 故cố 以dĩ 無vô 漏lậu 故cố 名danh 聖thánh 。 不bất 隱ẩn 沒một 無vô 記ký 三tam 昧muội 。 亦diệc 非phi 善thiện 亦diệc 非phi 無vô 漏lậu 。 而nhi 名danh 聖thánh 者giả 。 以dĩ 是thị 聖thánh 人nhân 身thân 中trung 可khả 得đắc 故cố 名danh 聖thánh 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 無Vô 學Học 人nhân 身thân 中trung 立lập 明minh 。 學học 人nhân 身thân 中trung 不bất 立lập 明minh 耶da 。
答đáp 曰viết 。
以dĩ 明minh 義nghĩa 勝thắng 故cố 。 若nhược 以dĩ 法Pháp 而nhi 言ngôn 。 無Vô 學Học 法pháp 勝thắng 於ư 學học 法pháp 。 若nhược 以dĩ 人nhân 而nhi 言ngôn 。 無Vô 學Học 人nhân 勝thắng 於ư 學học 人nhân 。
復phục 次thứ 不bất 雜tạp 無vô 明minh 故cố 名danh 明minh 。 學học 人nhân 身thân 中trung 慧tuệ 。 雜tạp 無vô 明minh 故cố 不bất 名danh 明minh 。
如Như 來Lai 身thân 中trung 。 所sở 有hữu 漏lậu 盡tận 智trí 有hữu 四tứ 事sự 。 一nhất 名danh 通thông 。 二nhị 名danh 明minh 。 三tam 名danh 力lực 。 四tứ 名danh 示thị 現hiện 。 通thông 者giả 是thị 漏lậu 盡tận 通thông 。 明minh 者giả 是thị 漏lậu 盡tận 明minh 。 力lực 者giả 是thị 漏lậu 盡tận 力lực 。 示thị 現hiện 者giả 是thị 說thuyết 法Pháp 示thị 現hiện 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 無Vô 學Học 聲Thanh 聞Văn 所sở 有hữu 。 漏lậu 盡tận 智trí 有hữu 三tam 事sự 。 一nhất 是thị 漏lậu 盡tận 通thông 。 二nhị 是thị 漏lậu 盡tận 明minh 。 三tam 是thị 示thị 現hiện 非phi 力lực 。 如Như 來Lai 身thân 中trung 。 所sở 有hữu 念niệm 前tiền 世thế 智trí 生sanh 死tử 智trí 有hữu 三tam 事sự 。 一nhất 是thị 通thông 。 二nhị 是thị 明minh 。 三tam 是thị 力lực 非phi 示thị 現hiện 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 無Vô 學Học 聲Thanh 聞Văn 所sở 有hữu 。 念niệm 前tiền 世thế 智trí 生sanh 死tử 智trí 有hữu 二nhị 事sự 。 是thị 通thông 。 是thị 明minh 。 非phi 力lực 非phi 示thị 現hiện 。 學học 人nhân 身thân 中trung 所sở 有hữu 。 念niệm 前tiền 世thế 智trí 生sanh 死tử 智trí 有hữu 一nhất 事sự 。 謂vị 是thị 通thông 。 非phi 明minh 。 非phi 力lực 。 非phi 示thị 現hiện 。 問vấn 曰viết 。 如Như 來Lai 身thân 中trung 。 所sở 有hữu 智trí 立lập 力lực 。 非phi 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 聲Thanh 聞Văn 身thân 中trung 智trí 耶da 。
答đáp 曰viết 。
無vô 障chướng 礙ngại 義nghĩa 是thị 力lực 義nghĩa 。 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 智trí 為vi 無vô 智trí 所sở 障chướng 礙ngại 故cố 非phi 力lực 。 曾tằng 聞văn 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 共cộng 一nhất 處xứ 經kinh 行hành 。 有hữu 一nhất 眾chúng 生sanh 。 來lai 詣nghệ 其kỳ 所sở 。
佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。
汝nhữ 可khả 觀quán 是thị 眾chúng 生sanh 。 過quá 去khứ 世thế 中trung 。 何hà 處xứ 與dữ 是thị 眾chúng 生sanh 。 而nhi 共cộng 同đồng 止chỉ 。
時thời 尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 即tức 以dĩ 初sơ 禪thiền 念niệm 前tiền 世thế 智trí 觀quán 不bất 知tri 。 乃nãi 至chí 以dĩ 第đệ 四tứ 禪thiền 念niệm 前tiền 世thế 智trí 觀quán 亦diệc 不bất 知tri 。 即tức 從tùng 定định 起khởi 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 我ngã 觀quán 是thị 眾chúng 生sanh 。 都đô 不bất 能năng 見kiến 。 所sở 從tùng 來lai 處xứ 。
佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。
辟Bích 支Chi 佛Phật 所sở 有hữu 智trí 見kiến 。 過quá 於ư 汝nhữ 等đẳng 。 復phục 過quá 辟Bích 支Chi 佛Phật 所sở 有hữu 智trí 見kiến 。 此thử 眾chúng 生sanh 從tùng 某mỗ 世thế 界giới 。 來lai 生sanh 此thử 間gian 。 後hậu 時thời 世Thế 尊Tôn 與dữ 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 復phục 在tại 一nhất 處xứ 經kinh 行hành 。
時thời 有hữu 一nhất 人nhân 命mạng 終chung 。 世Thế 尊Tôn 見kiến 已dĩ 。 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 汝nhữ 可khả 觀quán 是thị 人nhân 。 為vi 生sanh 何hà 處xứ 。
時thời 尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 即tức 以dĩ 初sơ 禪thiền 。 天thiên 眼nhãn 觀quán 之chi 。 而nhi 不bất 能năng 見kiến 。 乃nãi 至chí 起khởi 第đệ 四tứ 禪thiền 。 天thiên 眼nhãn 觀quán 之chi 。 亦diệc 不bất 能năng 見kiến 。 即tức 從tùng 定định 起khởi 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 我ngã 以dĩ 天thiên 眼nhãn 觀quán 察sát 是thị 人nhân 。 不bất 知tri 為vi 生sanh 何hà 處xứ 。
佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。
過quá 辟Bích 支Chi 佛Phật 所sở 知tri 境cảnh 界giới 。 有hữu 某mỗ 國quốc 土độ 。 此thử 人nhân 生sanh 於ư 彼bỉ 中trung 。 問vấn 曰viết 。 如Như 來Lai 所sở 有hữu 。 念niệm 前tiền 世thế 智trí 生sanh 死tử 智trí 勝thắng 妙diệu 可khả 爾nhĩ 。 如như 佛Phật 漏Lậu 盡Tận 智Trí 。 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 亦diệc 爾nhĩ 。 何hà 故cố 佛Phật 漏Lậu 盡Tận 智Trí 立lập 力lực 。 非phi 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 耶da 。
答đáp 曰viết 。
佛Phật 漏Lậu 盡Tận 智Trí 亦diệc 勝thắng 妙diệu 。 如Như 來Lai 身thân 中trung 。 所sở 有hữu 漏lậu 盡tận 智trí 。 其kỳ 性tánh 猛mãnh 利lợi 。 若nhược 緣duyên 煩phiền 惱não 。 煩phiền 惱não 即tức 斷đoạn 。 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 漏lậu 盡tận 智trí 。 不bất 猛mãnh 利lợi 故cố 。 數sác 數sác 緣duyên 煩phiền 惱não 。 煩phiền 惱não 乃nãi 斷đoạn 。 譬thí 如như 二nhị 人nhân 斫chước 樹thụ 。 一nhất 人nhân 勇dũng 健kiện 加gia 用dụng 利lợi 斧phủ 。 一nhất 人nhân 性tánh 劣liệt 又hựu 用dụng 鈍độn 斧phủ 。 雖tuy 俱câu 斫chước 樹thụ 。 而nhi 勇dũng 健kiện 以dĩ 利lợi 斧phủ 者giả 疾tật 。 非phi 性tánh 劣liệt 以dĩ 鈍độn 斧phủ 斫chước 者giả 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。 非phi 以dĩ 自tự 身thân 。 所sở 有hữu 漏lậu 盡tận 智trí 名danh 為vi 力lực 。 令linh 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 得đắc 漏lậu 盡tận 故cố 名danh 力lực 。 世Thế 尊Tôn 知tri 此thử 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 苦khổ 遲trì 通thông 能năng 盡tận 漏lậu 。 此thử 眾chúng 生sanh 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 速tốc 通thông 能năng 盡tận 漏lậu 。 是thị 故cố 名danh 力lực 。
阿A 毘Tỳ 曇Đàm 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập 二nhị
A Tỳ Đàm Tỳ Bà Sa Luận ♦ Hết quyển 52
❖
Phiên âm: 13/3/2016 ◊ Cập nhật: 13/3/2016
A Tỳ Đàm Tỳ Bà Sa Luận ♦ Quyển 52
迦ca 旃chiên 延diên 子tử 造tạo 。 五ngũ 百bách 羅La 漢Hán 釋thích 。
北Bắc 涼Lương 天Thiên 竺Trúc 沙Sa 門Môn 浮Phù 陀Đà 跋Bạt 摩Ma 共Cộng 道Đạo 泰Thái 等Đẳng 譯Dịch 智Trí 揵Kiền 度Độ 他Tha 心Tâm 智Trí 品Phẩm 第đệ 二nhị 之chi 四tứ
☸ Phẩm 4:
我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 者giả 。 為vi 盡tận 過quá 去khứ 生sanh 。 為vi 盡tận 未vị 來lai 生sanh 。 為vi 盡tận 現hiện 在tại 生sanh 。 言ngôn 我ngã 生sanh 盡tận 耶da 。 若nhược 盡tận 過quá 去khứ 生sanh 。 過quá 去khứ 生sanh 已dĩ 滅diệt 。 若nhược 盡tận 未vị 來lai 生sanh 。 未vị 來lai 生sanh 未vị 至chí 。 若nhược 盡tận 現hiện 在tại 生sanh 。 現hiện 在tại 生sanh 不bất 住trụ 。
答đáp 曰viết 。
應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 盡tận 三tam 世thế 生sanh 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 中trung 言ngôn 生sanh 者giả 。 是thị 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 四tứ 陰ấm 。 行hành 者giả 於ư 三tam 世thế 中trung 。 盡tận 明minh 見kiến 故cố 能năng 離ly 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 欲dục 。 尊tôn 者giả 佛Phật 陀Đà 提đề 婆bà 說thuyết 曰viết 。 佛Phật 經Kinh 說thuyết 。 牟Mâu 尼Ni 見kiến 生sanh 盡tận 。 亦diệc 作tác 是thị 問vấn 。 為vi 見kiến 過quá 去khứ 生sanh 未vị 來lai 生sanh 現hiện 在tại 生sanh 盡tận 言ngôn 生sanh 盡tận 耶da 。
答đáp 曰viết 。
應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 見kiến 未vị 來lai 生sanh 盡tận 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 行hành 者giả 修tu 一nhất 切thiết 梵Phạm 行hạnh 苦khổ 行hạnh 。 盡tận 為vi 止chỉ 未vị 來lai 生sanh 故cố 。 如như 人nhân 有hữu 三tam 厄ách 難nạn 。 一nhất 者giả 已dĩ 受thọ 。 二nhị 者giả 今kim 受thọ 。 三tam 者giả 當đương 受thọ 。 已dĩ 受thọ 者giả 受thọ 竟cánh 。 今kim 受thọ 者giả 忍nhẫn 受thọ 。 當đương 受thọ 者giả 若nhược 以dĩ 財tài 物vật 。 若nhược 因nhân 親thân 族tộc 力lực 。 作tác 諸chư 方phương 便tiện 。 斷đoạn 當đương 生sanh 者giả 。 行hành 者giả 亦diệc 爾nhĩ 。 過quá 去khứ 不bất 用dụng 功công 已dĩ 滅diệt 。 現hiện 在tại 生sanh 當đương 忍nhẫn 受thọ 竟cánh 。 未vị 來lai 生sanh 以dĩ 正chánh 方phương 便tiện 滅diệt 。 永vĩnh 令linh 不bất 生sanh 。 生sanh 有hữu 多đa 種chủng 。 或hoặc 說thuyết 。 入nhập 母mẫu 胎thai 時thời 名danh 生sanh 。 或hoặc 說thuyết 。 出xuất 母mẫu 胎thai 時thời 名danh 生sanh 。 或hoặc 說thuyết 。
時thời 五ngũ 陰ấm 名danh 生sanh 。 或hoặc 說thuyết 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 陰ấm 少thiểu 分phần 名danh 生sanh 。 或hoặc 說thuyết 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 四tứ 陰ấm 名danh 生sanh 。 何hà 處xứ 說thuyết 入nhập 母mẫu 胎thai 時thời 名danh 生sanh 者giả 。 如như 經kinh 說thuyết 。 諸chư 家gia 生sanh 彼bỉ 彼bỉ 處xứ 生sanh 出xuất 現hiện 。 出xuất 母mẫu 胎thai 時thời 名danh 生sanh 者giả 。 如như 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 已dĩ 生sanh 。 行hành 於ư 七thất 步bộ 。 說thuyết 時thời 五ngũ 陰ấm 名danh 生sanh 者giả 。 如như 說thuyết 。 有hữu 緣duyên 生sanh 。 說thuyết 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 陰ấm 名danh 生sanh 者giả 。 如như 說thuyết 。 一nhất 剎sát 那na 頃khoảnh 。 誰thùy 起khởi 耶da 。 謂vị 生sanh 也dã 。 說thuyết 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 四tứ 陰ấm 名danh 生sanh 者giả 。 如như 此thử 中trung 說thuyết 。 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 者giả 。 為vi 立lập 學học 道Đạo 。 名danh 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 為vi 立lập 無Vô 學Học 道đạo 。 名danh 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。
答đáp 曰viết 。
已dĩ 立lập 學học 道Đạo 。 名danh 梵Phạm 行hạnh 。 已dĩ 立lập 無Vô 學Học 道đạo 。 名danh 今kim 立lập 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 者giả 。 已dĩ 斷đoạn 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 所sở 作tác 事sự 已dĩ 竟cánh 。
復phục 次thứ 畢tất 竟cánh 盡tận 一nhất 切thiết 界giới 。 畢tất 竟cánh 盡tận 一nhất 切thiết 生sanh 。 畢tất 竟cánh 斷đoạn 一nhất 切thiết 增tăng 長trưởng 生sanh 死tử 法pháp 。 名danh 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 者giả 。 是thị 明minh 無vô 生sanh 智trí 。 尊tôn 者giả 和hòa 須tu 蜜mật 說thuyết 曰viết 。 若nhược 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 不bất 名danh 生sanh 盡tận 。 若nhược 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 名danh 為vi 生sanh 盡tận 。 若nhược 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 不bất 名danh 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 若nhược 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 名danh 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 若nhược 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 不bất 名danh 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 若nhược 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 名danh 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 若nhược 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 名danh 受thọ 後hậu 有hữu 。 若nhược 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 名danh 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 問vấn 曰viết 。 一nhất 切thiết 阿A 羅La 漢Hán 。 不bất 盡tận 得đắc 無vô 生sanh 智trí 。
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 經kinh 中trung 。 盡tận 說thuyết 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 耶da 。
答đáp 曰viết 。
佛Phật 說thuyết 利lợi 根căn 。 與dữ 經Kinh 相tương 應ứng 者giả 。 然nhiên 集tập 經Kinh 法Pháp 者giả 。 一nhất 切thiết 經kinh 中trung 皆giai 說thuyết 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 集tập 法pháp 諸chư 尊tôn 者giả 。 皆giai 有hữu 願nguyện 智trí 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 以dĩ 觀quán 察sát 之chi 。 若nhược 利lợi 根căn 與dữ 經Kinh 相tương 應ứng 者giả 說thuyết 之chi 。 後hậu 有hữu 不bất 善thiện 誦tụng 持trì 經Kinh 者giả 。 一nhất 切thiết 經kinh 中trung 。 皆giai 作tác 是thị 說thuyết 。 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 一nhất 切thiết 阿A 羅La 漢Hán 。 盡tận 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。
問vấn 曰viết 。 何hà 等đẳng 阿A 羅La 漢Hán 。 修tu 二nhị 種chủng 慧tuệ 。 何hà 等đẳng 阿A 羅La 漢Hán 。 修tu 三tam 種chủng 慧tuệ 。
答đáp 曰viết 。
或hoặc 有hữu 阿A 羅La 漢Hán 。 心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。 慧tuệ 善thiện 解giải 脫thoát 。 或hoặc 有hữu 心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。 慧tuệ 不bất 善thiện 解giải 脫thoát 。 若nhược 心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。 慧tuệ 善thiện 解giải 脫thoát 者giả 。 修tu 三tam 種chủng 慧tuệ 。 若nhược 心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。 慧tuệ 不bất 善thiện 解giải 脫thoát 者giả 。 修tu 二nhị 種chủng 慧tuệ 。
復phục 次thứ 或hoặc 有hữu 以dĩ 苦khổ 智trí 集tập 智trí 盡tận 三tam 界giới 結kết 者giả 。 或hoặc 有hữu 滅diệt 智trí 道đạo 智trí 盡tận 三tam 界giới 結kết 者giả 。 若nhược 以dĩ 苦khổ 智trí 集tập 智trí 盡tận 三tam 界giới 結kết 者giả 。 修tu 三tam 種chủng 慧tuệ 。 若nhược 以dĩ 滅diệt 智trí 道đạo 智trí 盡tận 三tam 界giới 結kết 者giả 。 修tu 二nhị 種chủng 慧tuệ 。
復phục 次thứ 或hoặc 以dĩ 空không 苦khổ 集tập 。 無Vô 願Nguyện 三Tam 昧Muội 。 盡tận 三tam 界giới 結kết 者giả 。 或hoặc 以dĩ 無vô 相tướng 道đạo 。 無Vô 願Nguyện 三Tam 昧Muội 。 盡tận 三tam 界giới 結kết 者giả 。 若nhược 以dĩ 空không 苦khổ 集tập 。 無Vô 願Nguyện 三Tam 昧Muội 。 盡tận 三tam 界giới 結kết 者giả 。 修tu 三tam 種chủng 慧tuệ 。 若nhược 以dĩ 無vô 相tướng 道đạo 。 無Vô 願Nguyện 三Tam 昧Muội 。 盡tận 三tam 界giới 結kết 者giả 。 修tu 二nhị 種chủng 慧tuệ 。
復phục 次thứ 或hoặc 有hữu 為vi 定định 入nhập 聖thánh 道Đạo 。 或hoặc 有hữu 為vi 慧tuệ 入nhập 聖thánh 道Đạo 。 若nhược 為vi 定định 入nhập 聖thánh 道Đạo 者giả 。 修tu 三tam 種chủng 慧tuệ 。 如như 定định 道đạo 慧tuệ 道đạo 。 定định 多đa 道đạo 。 慧tuệ 多đa 道đạo 。 欲dục 可khả 定định 道đạo 。 欲dục 可khả 慧tuệ 道đạo 。 鈍độn 根căn 利lợi 根căn 。 緣duyên 力lực 因nhân 力lực 。 說thuyết 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 或hoặc 有hữu 以dĩ 定định 修tu 心tâm 以dĩ 慧tuệ 得đắc 解giải 脫thoát 者giả 。 修tu 二nhị 種chủng 慧tuệ 。 或hoặc 有hữu 以dĩ 慧tuệ 修tu 心tâm 以dĩ 定định 。 得đắc 解giải 脫thoát 者giả 。 修tu 三tam 種chủng 慧tuệ 。
復phục 次thứ 得đắc 內nội 心tâm 寂tịch 靜tĩnh 。 不bất 得đắc 觀quán 慧tuệ 法pháp 。 或hoặc 有hữu 得đắc 內nội 心tâm 寂tịch 靜tĩnh 。 亦diệc 得đắc 觀quán 慧tuệ 法pháp 。 前tiền 者giả 。 修tu 二nhị 種chủng 慧tuệ 。 後hậu 者giả 。 修tu 三tam 種chủng 慧tuệ 。
復phục 次thứ 若nhược 人nhân 。 成thành 就tựu 四tứ 法Pháp 。 甚thậm 為vi 希hy 有hữu 。 一nhất 親thân 近cận 善Thiện 知Tri 識Thức 。 二nhị 從tùng 其kỳ 聞văn 法Pháp 。 三tam 內nội 正chánh 思tư 惟duy 。 四tứ 如như 法Pháp 修tu 行hành 。 若nhược 成thành 就tựu 初sơ 二nhị 種chủng 法pháp 者giả 。 修tu 二nhị 種chủng 慧tuệ 。 若nhược 成thành 就tựu 後hậu 二nhị 種chủng 法pháp 者giả 。 修tu 三tam 種chủng 慧tuệ 。
復phục 次thứ 或hoặc 有hữu 從tùng 他tha 聞văn 法Pháp 多đa 。 或hoặc 有hữu 內nội 正chánh 思tư 惟duy 多đa 。 若nhược 從tùng 他tha 聞văn 法Pháp 多đa 者giả 。 修tu 二nhị 種chủng 慧tuệ 。 若nhược 內nội 正chánh 思tư 惟duy 多đa 者giả 。 修tu 三tam 種chủng 慧tuệ 。 或hoặc 有hữu 無vô 貪tham 善thiện 根căn 多đa 。 或hoặc 有hữu 無vô 癡si 善thiện 根căn 多đa 。 若nhược 無vô 貪tham 善thiện 根căn 多đa 者giả 。 修tu 二nhị 種chủng 慧tuệ 。 若nhược 無vô 癡si 善thiện 根căn 多đa 者giả 。 修tu 三tam 種chủng 慧tuệ 。
我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 是thị 說thuyết 盡tận 智trí 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 是thị 說thuyết 無vô 生sanh 智trí 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 是thị 說thuyết 盡tận 智trí 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 是thị 說thuyết 無vô 生sanh 智trí 。
復phục 次thứ 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 是thị 說thuyết 盡tận 智trí 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 是thị 說thuyết 無vô 生sanh 智trí 。 問vấn 曰viết 。 無vô 有hữu 阿A 羅La 漢Hán 。 二nhị 盡tận 智trí 剎sát 那na 後hậu 起khởi 。 無vô 生sanh 智trí 者giả 。 何hà 況huống 多đa 。 何hà 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 言ngôn 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 是thị 盡tận 智trí 耶da 。
答đáp 曰viết 。
雖tuy 是thị 一nhất 剎sát 那na 。 而nhi 有hữu 三tam 種chủng 義nghĩa 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 尊tôn 者giả 波ba 奢xa 說thuyết 曰viết 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 不bất 說thuyết 盡tận 智trí 。 不bất 說thuyết 無vô 生sanh 智trí 。 亦diệc 不bất 說thuyết 無Vô 學Học 正chánh 見kiến 。 此thử 是thị 讚tán 歎thán 阿A 羅La 漢Hán 辭từ 言ngôn 。 阿A 羅La 漢Hán 生sanh 已dĩ 盡tận 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。
復phục 次thứ 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 是thị 說thuyết 盡tận 智trí 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 是thị 說thuyết 道Đạo 智trí 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 是thị 說thuyết 滅diệt 智trí 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 是thị 說thuyết 無vô 生sanh 智trí 。
復phục 次thứ 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 是thị 說thuyết 知tri 集tập 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 是thị 說thuyết 知tri 道đạo 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 是thị 說thuyết 知tri 滅diệt 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 是thị 說thuyết 知tri 苦khổ 。 說thuyết 盡tận 作tác 證chứng 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 是thị 說thuyết 斷đoạn 集tập 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 是thị 說thuyết 修tu 道Đạo 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 是thị 說thuyết 證chứng 滅diệt 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 是thị 說thuyết 知tri 苦khổ 。
復phục 次thứ 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 是thị 說thuyết 斷đoạn 因nhân 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 是thị 說thuyết 修tu 道Đạo 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 是thị 說thuyết 得đắc 果quả 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 是thị 說thuyết 知tri 體thể 。
復phục 次thứ 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 是thị 說thuyết 集tập 智trí 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 是thị 說thuyết 道Đạo 智trí 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 是thị 說thuyết 滅diệt 智trí 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 是thị 說thuyết 苦khổ 智trí 。
復phục 次thứ 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 是thị 說thuyết 集tập 無vô 願nguyện 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 是thị 說thuyết 道Đạo 無vô 願nguyện 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 是thị 說thuyết 無vô 相tướng 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 是thị 說thuyết 空không 及cập 苦khổ 無vô 願nguyện 。
問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 名danh 盡tận 智trí 。 為vi 以dĩ 緣duyên 盡tận 故cố 名danh 盡tận 智trí 。 為vi 以dĩ 煩phiền 惱não 盡tận 身thân 中trung 生sanh 故cố 名danh 盡tận 智trí 耶da 。 若nhược 以dĩ 緣duyên 盡tận 故cố 名danh 盡tận 智trí 者giả 。 滅diệt 智trí 應ưng 是thị 盡tận 智trí 。 若nhược 以dĩ 煩phiền 惱não 盡tận 身thân 中trung 生sanh 名danh 盡tận 智trí 者giả 。 無vô 生sanh 智trí 無Vô 學Học 正chánh 見kiến 。 亦diệc 應ưng 是thị 盡tận 智trí 。
答đáp 曰viết 。
應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 煩phiền 惱não 盡tận 身thân 中trung 生sanh 故cố 名danh 盡tận 智trí 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 然nhiên 者giả 無vô 生sanh 智trí 。 無Vô 學Học 正chánh 見kiến 。 應ưng 是thị 盡tận 智trí 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 智trí 在tại 初sơ 。 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 者giả 。 名danh 盡tận 智trí 。 無Vô 學Học 正chánh 見kiến 。 雖tuy 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 。 而nhi 不bất 在tại 初sơ 。 無vô 生sanh 智trí 不bất 在tại 初sơ 。 亦diệc 非phi 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 。 盡tận 智trí 在tại 初sơ 。 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 故cố 。 問vấn 曰viết 。 十thập 六lục 聖thánh 行hành 外ngoại 。 更cánh 有hữu 無vô 漏lậu 慧tuệ 。 不bất 此thử 中trung 問vấn 答đáp 。 廣quảng 說thuyết 如như 雜tạp 揵kiền 度độ 。 云vân 何hà 學học 明minh 。 云vân 何hà 學học 智trí 。 云vân 何hà 無Vô 學Học 明minh 。 云vân 何hà 無Vô 學Học 智trí 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。
答đáp 曰viết 。
世thế 間gian 以dĩ 種chủng 種chủng 世thế 俗tục 諸chư 論luận 。 以dĩ 為vi 明minh 想tưởng 。 不bất 識thức 真chân 明minh 。 欲dục 止chỉ 如như 是thị 說thuyết 者giả 意ý 。 亦diệc 明minh 真chân 明minh 義nghĩa 故cố 。 而nhi 作tác 此thử 論luận 。
復phục 有hữu 說thuyết 。 所sở 以dĩ 作tác 此thử 論luận 者giả 。 此thử 是thị 佛Phật 經Kinh 。 經kinh 說thuyết 。
佛Phật 告cáo 居cư 士sĩ 。
如như 汝nhữ 以dĩ 學học 智trí 學học 見kiến 學học 明minh 。 見kiến 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 今kim 此thử 耶da 奢xa 童đồng 子tử 。 亦diệc 以dĩ 無Vô 學Học 智trí 無Vô 學Học 見kiến 無Vô 學Học 明minh 。 見kiến 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 不bất 復phục 更cánh 住trụ 居cư 士sĩ 家gia 。 受thọ 五ngũ 欲dục 樂lạc 。 佛Phật 經Kinh 雖tuy 作tác 是thị 說thuyết 。 而nhi 不bất 廣quảng 分phân 別biệt 。 佛Phật 經Kinh 是thị 此thử 論luận 所sở 為vi 根căn 本bổn 今kim 欲dục 廣quảng 分phân 別biệt 故cố 。 而nhi 作tác 此thử 論luận 。
云vân 何hà 學học 明minh 。
答đáp 曰viết 。
學học 慧tuệ 是thị 也dã 。 云vân 何hà 學học 智trí 。
答đáp 曰viết 。
學học 八bát 智trí 是thị 也dã 。 云vân 何hà 無Vô 學Học 明minh 。
答đáp 曰viết 。
無Vô 學Học 慧tuệ 是thị 也dã 。 云vân 何hà 無Vô 學Học 智trí 。
答đáp 曰viết 。
無Vô 學Học 八bát 智trí 是thị 也dã 。 謂vị 四tứ 法pháp 智trí 四tứ 比tỉ 智trí 。 此thử 是thị 明minh 體thể 性tánh 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。
所sở 以dĩ 今kim 當đương 說thuyết 。 何hà 故cố 名danh 明minh 。 明minh 是thị 何hà 義nghĩa 。
答đáp 曰viết 。
覺giác 識thức 了liễu 了liễu 義nghĩa 是thị 明minh 義nghĩa 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 覺giác 識thức 了liễu 了liễu 義nghĩa 是thị 明minh 義nghĩa 者giả 。 善thiện 有hữu 漏lậu 慧tuệ 。 亦diệc 覺giác 識thức 了liễu 了liễu 。 是thị 明minh 義nghĩa 耶da 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 於ư 四tứ 真Chân 諦Đế 。 覺giác 識thức 了liễu 了liễu 。 畢tất 竟cánh 了liễu 了liễu 。 更cánh 不bất 生sanh 顛điên 倒đảo 。 廣quảng 說thuyết 如như 雜tạp 揵kiền 度độ 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 善thiện 有hữu 漏lậu 慧tuệ 。 不bất 名danh 明minh 者giả 。 佛Phật 經Kinh 云vân 何hà 通thông 。 如như 說thuyết 。 無Vô 學Học 有hữu 三tam 種chủng 明minh 。 無Vô 學Học 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 無Vô 學Học 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 無Vô 學Học 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。
答đáp 曰viết 。
有hữu 少thiểu 分phần 明minh 勢thế 故cố 名danh 明minh 。 何hà 者giả 是thị 少thiểu 分phần 明minh 。 與dữ 煩phiền 惱não 相tương 違vi 。 亦diệc 不bất 雜tạp 煩phiền 惱não 故cố 。 名danh 少thiểu 分phần 明minh 。
復phục 次thứ 此thử 二nhị 明minh 。 能năng 生sanh 能năng 隨tùy 順thuận 實thật 義nghĩa 無vô 漏lậu 明minh 故cố 名danh 明minh 。 是thị 故cố 尊tôn 者giả 和hòa 須tu 蜜mật 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 第đệ 一nhất 實thật 義nghĩa 。 無vô 漏lậu 明minh 者giả 。 是thị 漏lậu 盡tận 明minh 。 餘dư 二nhị 明minh 。 能năng 生sanh 此thử 明minh 故cố 名danh 明minh 。
復phục 次thứ 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 知tri 前tiền 際tế 增tăng 長trưởng 法pháp 。 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 知tri 後hậu 際tế 增tăng 長trưởng 法pháp 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 知tri 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 靜tĩnh 法pháp 。 尊tôn 者giả 佛Phật 陀Đà 提đề 婆bà 。 亦diệc 作tác 是thị 說thuyết 。 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 知tri 此thử 眾chúng 生sanh 。 從tùng 彼bỉ 處xứ 沒một 。 來lai 生sanh 此thử 間gian 。 過quá 去khứ 世thế 因nhân 果quả 相tương 續tục 法pháp 。 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 知tri 此thử 眾chúng 生sanh 。 作tác 如như 是thị 業nghiệp 。 當đương 生sanh 彼bỉ 處xứ 未vị 來lai 因nhân 果quả 相tương 續tục 法pháp 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 知tri 此thử 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 如như 是thị 道Đạo 。 能năng 盡tận 漏lậu 因nhân 果quả 畢tất 竟cánh 法pháp 。 是thị 名danh 第đệ 一nhất 實thật 義nghĩa 明minh 。
復phục 次thứ 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 覺giác 識thức 了liễu 了liễu 。 過quá 去khứ 世thế 事sự 。 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 覺giác 識thức 了liễu 了liễu 未vị 來lai 世thế 事sự 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 覺giác 識thức 了liễu 了liễu 。 無vô 為vi 涅Niết 槃Bàn 。
復phục 次thứ 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 除trừ 過quá 去khứ 無vô 知tri 黑hắc 闇ám 。 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 除trừ 未vị 來lai 無vô 知tri 黑hắc 闇ám 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 除trừ 於ư 涅Niết 槃Bàn 無vô 知tri 黑hắc 闇ám 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 六Lục 通Thông 中trung 。 三tam 立lập 明minh 三tam 不bất 立lập 明minh 耶da 。
答đáp 曰viết 。
身thân 通thông 是thị 工công 巧xảo 法pháp 。 天thiên 耳nhĩ 通thông 。 聞văn 聲thanh 而nhi 已dĩ 。 他tha 心tâm 智trí 通thông 。 緣duyên 別biệt 相tướng 法pháp 。 此thử 三Tam 明Minh 。 能năng 隨tùy 順thuận 厭yếm 離ly 法pháp 。 能năng 棄khí 生sanh 死tử 。 隨tùy 順thuận 善thiện 法Pháp 。 能năng 到đáo 涅Niết 槃Bàn 。 問vấn 曰viết 。 此thử 三Tam 明Minh 。 云vân 何hà 能năng 隨tùy 順thuận 厭yếm 離ly 法pháp 能năng 棄khí 生sanh 死tử 。 隨tùy 順thuận 善thiện 法Pháp 能năng 到đáo 涅Niết 槃Bàn 耶da 。
答đáp 曰viết 。
念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 見kiến 過quá 去khứ 世thế 事sự 。 生sanh 大đại 厭yếm 離ly 。 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 見kiến 未vị 來lai 世thế 事sự 。 生sanh 大đại 厭yếm 離ly 。 以dĩ 厭yếm 離ly 故cố 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 能năng 作tác 正chánh 觀quán 。 斷đoạn 於ư 煩phiền 惱não 。
復phục 次thứ 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 知tri 過quá 去khứ 相tương 續tục 種chủng 種chủng 諸chư 因nhân 。 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 見kiến 諸chư 眾chúng 生sanh 未vị 來lai 陰ấm 。 如như 散tán 微vi 塵trần 。 生sanh 大đại 厭yếm 離ly 故cố 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 能năng 作tác 正chánh 觀quán 。 斷đoạn 於ư 煩phiền 惱não 。
復phục 次thứ 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 知tri 過quá 去khứ 自tự 身thân 衰suy 惱não 事sự 。 生sanh 大đại 厭yếm 離ly 。 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 見kiến 未vị 來lai 他tha 身thân 衰suy 惱não 事sự 。 生sanh 大đại 厭yếm 離ly 。 以dĩ 厭yếm 離ly 故cố 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 能năng 作tác 正chánh 觀quán 。 斷đoạn 於ư 煩phiền 惱não 。
復phục 次thứ 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 除trừ 於ư 有hữu 愚ngu 。 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 除trừ 眾chúng 生sanh 愚ngu 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 除trừ 於ư 法pháp 愚ngu 。
復phục 次thứ 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 對đối 治trị 常thường 見kiến 。 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 對đối 治trị 斷đoạn 見kiến 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 對đối 治trị 二nhị 邊biên 。 住trụ 於ư 中Trung 道Đạo 。
復phục 次thứ 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 能năng 生sanh 空không 。 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 能năng 生sanh 無vô 願nguyện 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 能năng 生sanh 無vô 相tướng 。 以dĩ 如như 是thị 等đẳng 義nghĩa 故cố 。 此thử 三Tam 明Minh 隨tùy 順thuận 厭yếm 離ly 之chi 法pháp 。 能năng 棄khí 生sanh 死tử 隨tùy 順thuận 善thiện 法Pháp 。 到đáo 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 集tập 法pháp 經kinh 說thuyết 。 有hữu 三tam 種chủng 無vô 學học 明minh 。 謂vị 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 云vân 何hà 無Vô 學Học 念niệm 前tiền 世thế 智trí 證chứng 明minh 。
答đáp 言ngôn 。
知tri 諸chư 眾chúng 生sanh 。 生sanh 死tử 為vi 相tương 續tục 法pháp 無Vô 學Học 智trí 。 云vân 何hà 無Vô 學Học 生sanh 死tử 智trí 證chứng 明minh 。
答đáp 言ngôn 。
知tri 諸chư 眾chúng 生sanh 。 自tự 所sở 作tác 業nghiệp 無Vô 學Học 智trí 。 云vân 何hà 無Vô 學Học 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。
答đáp 言ngôn 。
盡tận 漏lậu 無Vô 學Học 智trí 。 問vấn 曰viết 。 漏lậu 盡tận 智trí 證chứng 明minh 。 言ngôn 是thị 無Vô 學Học 可khả 爾nhĩ 。 餘dư 二nhị 明minh 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 何hà 故cố 說thuyết 是thị 無Vô 學Học 明minh 耶da 。
答đáp 曰viết 。
集tập 法pháp 經kinh 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 無Vô 學Học 人nhân 有hữu 三Tam 明Minh 。 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 有hữu 何hà 意ý 耶da 。
答đáp 曰viết 。
二nhị 明minh 雖tuy 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 以dĩ 是thị 無Vô 學Học 人nhân 身thân 中trung 可khả 得đắc 故cố 。 亦diệc 名danh 無Vô 學Học 。 如như 施thi 設thiết 經kinh 說thuyết 。 三tam 昧muội 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 是thị 聖thánh 。 二nhị 非phi 是thị 聖thánh 。 聖thánh 三tam 昧muội 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 善thiện 有hữu 漏lậu 。 二nhị 無vô 漏lậu 。 三tam 不bất 隱ẩn 沒một 無vô 記ký 。 善thiện 有hữu 漏lậu 三tam 昧muội 。 以dĩ 善thiện 故cố 名danh 聖thánh 。 不bất 以dĩ 無vô 漏lậu 。 無vô 漏lậu 三tam 昧muội 。 以dĩ 善thiện 故cố 以dĩ 無vô 漏lậu 故cố 名danh 聖thánh 。 不bất 隱ẩn 沒một 無vô 記ký 三tam 昧muội 。 亦diệc 非phi 善thiện 亦diệc 非phi 無vô 漏lậu 。 而nhi 名danh 聖thánh 者giả 。 以dĩ 是thị 聖thánh 人nhân 身thân 中trung 可khả 得đắc 故cố 名danh 聖thánh 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 無Vô 學Học 人nhân 身thân 中trung 立lập 明minh 。 學học 人nhân 身thân 中trung 不bất 立lập 明minh 耶da 。
答đáp 曰viết 。
以dĩ 明minh 義nghĩa 勝thắng 故cố 。 若nhược 以dĩ 法Pháp 而nhi 言ngôn 。 無Vô 學Học 法pháp 勝thắng 於ư 學học 法pháp 。 若nhược 以dĩ 人nhân 而nhi 言ngôn 。 無Vô 學Học 人nhân 勝thắng 於ư 學học 人nhân 。
復phục 次thứ 不bất 雜tạp 無vô 明minh 故cố 名danh 明minh 。 學học 人nhân 身thân 中trung 慧tuệ 。 雜tạp 無vô 明minh 故cố 不bất 名danh 明minh 。
如Như 來Lai 身thân 中trung 。 所sở 有hữu 漏lậu 盡tận 智trí 有hữu 四tứ 事sự 。 一nhất 名danh 通thông 。 二nhị 名danh 明minh 。 三tam 名danh 力lực 。 四tứ 名danh 示thị 現hiện 。 通thông 者giả 是thị 漏lậu 盡tận 通thông 。 明minh 者giả 是thị 漏lậu 盡tận 明minh 。 力lực 者giả 是thị 漏lậu 盡tận 力lực 。 示thị 現hiện 者giả 是thị 說thuyết 法Pháp 示thị 現hiện 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 無Vô 學Học 聲Thanh 聞Văn 所sở 有hữu 。 漏lậu 盡tận 智trí 有hữu 三tam 事sự 。 一nhất 是thị 漏lậu 盡tận 通thông 。 二nhị 是thị 漏lậu 盡tận 明minh 。 三tam 是thị 示thị 現hiện 非phi 力lực 。 如Như 來Lai 身thân 中trung 。 所sở 有hữu 念niệm 前tiền 世thế 智trí 生sanh 死tử 智trí 有hữu 三tam 事sự 。 一nhất 是thị 通thông 。 二nhị 是thị 明minh 。 三tam 是thị 力lực 非phi 示thị 現hiện 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 無Vô 學Học 聲Thanh 聞Văn 所sở 有hữu 。 念niệm 前tiền 世thế 智trí 生sanh 死tử 智trí 有hữu 二nhị 事sự 。 是thị 通thông 。 是thị 明minh 。 非phi 力lực 非phi 示thị 現hiện 。 學học 人nhân 身thân 中trung 所sở 有hữu 。 念niệm 前tiền 世thế 智trí 生sanh 死tử 智trí 有hữu 一nhất 事sự 。 謂vị 是thị 通thông 。 非phi 明minh 。 非phi 力lực 。 非phi 示thị 現hiện 。 問vấn 曰viết 。 如Như 來Lai 身thân 中trung 。 所sở 有hữu 智trí 立lập 力lực 。 非phi 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 聲Thanh 聞Văn 身thân 中trung 智trí 耶da 。
答đáp 曰viết 。
無vô 障chướng 礙ngại 義nghĩa 是thị 力lực 義nghĩa 。 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 智trí 為vi 無vô 智trí 所sở 障chướng 礙ngại 故cố 非phi 力lực 。 曾tằng 聞văn 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 共cộng 一nhất 處xứ 經kinh 行hành 。 有hữu 一nhất 眾chúng 生sanh 。 來lai 詣nghệ 其kỳ 所sở 。
佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。
汝nhữ 可khả 觀quán 是thị 眾chúng 生sanh 。 過quá 去khứ 世thế 中trung 。 何hà 處xứ 與dữ 是thị 眾chúng 生sanh 。 而nhi 共cộng 同đồng 止chỉ 。
時thời 尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 即tức 以dĩ 初sơ 禪thiền 念niệm 前tiền 世thế 智trí 觀quán 不bất 知tri 。 乃nãi 至chí 以dĩ 第đệ 四tứ 禪thiền 念niệm 前tiền 世thế 智trí 觀quán 亦diệc 不bất 知tri 。 即tức 從tùng 定định 起khởi 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 我ngã 觀quán 是thị 眾chúng 生sanh 。 都đô 不bất 能năng 見kiến 。 所sở 從tùng 來lai 處xứ 。
佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。
辟Bích 支Chi 佛Phật 所sở 有hữu 智trí 見kiến 。 過quá 於ư 汝nhữ 等đẳng 。 復phục 過quá 辟Bích 支Chi 佛Phật 所sở 有hữu 智trí 見kiến 。 此thử 眾chúng 生sanh 從tùng 某mỗ 世thế 界giới 。 來lai 生sanh 此thử 間gian 。 後hậu 時thời 世Thế 尊Tôn 與dữ 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 復phục 在tại 一nhất 處xứ 經kinh 行hành 。
時thời 有hữu 一nhất 人nhân 命mạng 終chung 。 世Thế 尊Tôn 見kiến 已dĩ 。 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 汝nhữ 可khả 觀quán 是thị 人nhân 。 為vi 生sanh 何hà 處xứ 。
時thời 尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 即tức 以dĩ 初sơ 禪thiền 。 天thiên 眼nhãn 觀quán 之chi 。 而nhi 不bất 能năng 見kiến 。 乃nãi 至chí 起khởi 第đệ 四tứ 禪thiền 。 天thiên 眼nhãn 觀quán 之chi 。 亦diệc 不bất 能năng 見kiến 。 即tức 從tùng 定định 起khởi 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 我ngã 以dĩ 天thiên 眼nhãn 觀quán 察sát 是thị 人nhân 。 不bất 知tri 為vi 生sanh 何hà 處xứ 。
佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。
過quá 辟Bích 支Chi 佛Phật 所sở 知tri 境cảnh 界giới 。 有hữu 某mỗ 國quốc 土độ 。 此thử 人nhân 生sanh 於ư 彼bỉ 中trung 。 問vấn 曰viết 。 如Như 來Lai 所sở 有hữu 。 念niệm 前tiền 世thế 智trí 生sanh 死tử 智trí 勝thắng 妙diệu 可khả 爾nhĩ 。 如như 佛Phật 漏Lậu 盡Tận 智Trí 。 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 亦diệc 爾nhĩ 。 何hà 故cố 佛Phật 漏Lậu 盡Tận 智Trí 立lập 力lực 。 非phi 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 耶da 。
答đáp 曰viết 。
佛Phật 漏Lậu 盡Tận 智Trí 亦diệc 勝thắng 妙diệu 。 如Như 來Lai 身thân 中trung 。 所sở 有hữu 漏lậu 盡tận 智trí 。 其kỳ 性tánh 猛mãnh 利lợi 。 若nhược 緣duyên 煩phiền 惱não 。 煩phiền 惱não 即tức 斷đoạn 。 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 漏lậu 盡tận 智trí 。 不bất 猛mãnh 利lợi 故cố 。 數sác 數sác 緣duyên 煩phiền 惱não 。 煩phiền 惱não 乃nãi 斷đoạn 。 譬thí 如như 二nhị 人nhân 斫chước 樹thụ 。 一nhất 人nhân 勇dũng 健kiện 加gia 用dụng 利lợi 斧phủ 。 一nhất 人nhân 性tánh 劣liệt 又hựu 用dụng 鈍độn 斧phủ 。 雖tuy 俱câu 斫chước 樹thụ 。 而nhi 勇dũng 健kiện 以dĩ 利lợi 斧phủ 者giả 疾tật 。 非phi 性tánh 劣liệt 以dĩ 鈍độn 斧phủ 斫chước 者giả 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。 非phi 以dĩ 自tự 身thân 。 所sở 有hữu 漏lậu 盡tận 智trí 名danh 為vi 力lực 。 令linh 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 得đắc 漏lậu 盡tận 故cố 名danh 力lực 。 世Thế 尊Tôn 知tri 此thử 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 苦khổ 遲trì 通thông 能năng 盡tận 漏lậu 。 此thử 眾chúng 生sanh 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 速tốc 通thông 能năng 盡tận 漏lậu 。 是thị 故cố 名danh 力lực 。
阿A 毘Tỳ 曇Đàm 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập 二nhị
A Tỳ Đàm Tỳ Bà Sa Luận ♦ Hết quyển 52
❖
Phiên âm: 13/3/2016 ◊ Cập nhật: 13/3/2016