阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 俱Câu 舍Xá 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ
A Tỳ Đạt Ma Câu Xá Luận ♦ Quyển 5
尊tôn 者giả 世thế 親thân 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 分phân 別biệt 根căn 品phẩm 第đệ 二nhị 之chi 三tam 。
如như 是thị 已dĩ 辯biện 得đắc 非phi 得đắc 相tương/tướng 。 同đồng 分phần/phân 者giả 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
同đồng 分phần/phân 有hữu 情tình 等đẳng 。
論luận 曰viết 。 有hữu 別biệt 實thật 物vật 名danh 為vi 同đồng 分phần/phân 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 展triển 轉chuyển 類loại 等đẳng 。 本bổn 論luận 說thuyết 此thử 名danh 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。 此thử 復phục 二nhị 種chủng 。 一nhất 無vô 差sai 別biệt 。 二nhị 有hữu 差sai 別biệt 。 無vô 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 有hữu 情tình 同đồng 分phần/phân 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 各các 等đẳng 有hữu 故cố 。 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 界giới 地địa 趣thú 生sanh 種chủng 姓tánh 男nam 女nữ 近cận 事sự 苾Bật 芻Sô 學học 無Vô 學Học 等đẳng 各các 別biệt 同đồng 分phần/phân 。 一nhất 類loại 有hữu 情tình 各các 等đẳng 有hữu 故cố 。
復phục 有hữu 法pháp 同đồng 分phần/phân 。 謂vị 隨tùy 蘊uẩn 處xứ 界giới 。 若nhược 無vô 實thật 物vật 無vô 差sai 別biệt 相tướng 。 名danh 同đồng 分phần/phân 者giả 。 展triển 轉chuyển 差sai 別biệt 諸chư 有hữu 情tình 中trung 。 有hữu 情tình 有hữu 情tình 。 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 。 覺giác 及cập 施thi 設thiết 不bất 應ưng 得đắc 有hữu 。 如như 是thị 蘊uẩn 等đẳng 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 。 覺giác 及cập 施thi 設thiết 如như 理lý 應ưng 知tri 。 頗phả 有hữu 死tử 生sanh 不bất 捨xả 不bất 得đắc 。 有hữu 情tình 同đồng 分phần/phân 。 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 第đệ 一nhất 句cú 者giả 。 謂vị 是thị 處xứ 死tử 還hoàn 生sanh 是thị 處xứ 。 第đệ 二nhị 句cú 者giả 。 謂vị 入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 位vị 時thời 。 捨xả 異dị 生sanh 同đồng 分phần/phân 。 得đắc 聖thánh 者giả 同đồng 分phần/phân 。 第đệ 三tam 句cú 者giả 。 謂vị 是thị 趣thú 死tử 生sanh 餘dư 趣thú 等đẳng 。 第đệ 四tứ 句cú 者giả 。 謂vị 除trừ 前tiền 相tương/tướng 。 若nhược 別biệt 有hữu 實thật 物vật 名danh 異dị 生sanh 同đồng 分phần/phân 。 何hà 用dụng 別biệt 立lập 異dị 生sanh 性tánh 耶da 。 非phi 異dị 人nhân 同đồng 分phân 別biệt 有hữu 人nhân 性tánh 故cố 。 又hựu 非phi 世thế 間gian 現hiện 見kiến 同đồng 分phần/phân 。 以dĩ 非phi 色sắc 故cố 亦diệc 非phi 覺giác 慧tuệ 所sở 能năng 了liễu 別biệt 無vô 別biệt 用dụng 故cố 。 世thế 雖tuy 不bất 了liễu 有hữu 情tình 同đồng 分phần/phân 。 而nhi 於ư 有hữu 情tình 。 謂vị 無vô 差sai 別biệt 。 故cố 設thiết 有hữu 體thể 亦diệc 何hà 所sở 用dụng 。 又hựu 何hà 因nhân 不bất 許hứa 有hữu 無vô 情tình 同đồng 分phần/phân 。 諸chư 穀cốc 麥mạch 豆đậu 金kim 鐵thiết 菴am 羅la 半bán 娜na 娑sa 等đẳng 。 亦diệc 有hữu 自tự 類loại 互hỗ 相tương 似tự 故cố 。 又hựu 諸chư 同đồng 分phần/phân 展triển 轉chuyển 差sai 別biệt 。 如như 何hà 於ư 彼bỉ 更cánh 無vô 同đồng 分phần/phân 。 而nhi 起khởi 無vô 別biệt 覺giác 施thi 設thiết 耶da 。 又hựu 應ưng 顯hiển 成thành 勝thắng 論luận 所sở 執chấp 。 彼bỉ 宗tông 執chấp 有hữu 總tổng 同đồng 句cú 義nghĩa 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 總tổng 同đồng 言ngôn 智trí 由do 此thử 發phát 生sanh 。 彼bỉ 復phục 執chấp 有hữu 同đồng 異dị 句cú 義nghĩa 。 於ư 異dị 品phẩm 類loại 同đồng 異dị 言ngôn 智trí 由do 此thử 發phát 生sanh 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 彼bỉ 執chấp 與dữ 此thử 義nghĩa 類loại 不bất 同đồng 。 以dĩ 說thuyết 一nhất 物vật 於ư 多đa 轉chuyển 故cố 。 又hựu 縱túng/tung 於ư 彼bỉ 若nhược 顯hiển 不bất 顯hiển 。 然nhiên 此thử 同đồng 分phần/phân 必tất 有hữu 實thật 物vật 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 故cố 。 如như 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 若nhược 還hoàn 來lai 此thử 得đắc 人nhân 同đồng 分phần/phân 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 雖tuy 有hữu 是thị 說thuyết 而nhi 不bất 說thuyết 言ngôn 別biệt 有hữu 實thật 物vật 名danh 為vi 同đồng 分phần/phân 。 若nhược 爾nhĩ 所sở 說thuyết 同đồng 分phân 是thị 何hà 。 即tức 如như 是thị 類loại 諸chư 行hành 生sanh 時thời 。 於ư 中trung 假giả 立lập 人nhân 同đồng 分phần/phân 等đẳng 。 如như 諸chư 穀cốc 麥mạch 豆đậu 等đẳng 同đồng 分phần/phân 。 此thử 非phi 善thiện 說thuyết 。 違vi 我ngã 宗tông 故cố 。 已dĩ 辯biện 同đồng 分phần/phân 。 無vô 想tưởng 者giả 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
無vô 想tưởng 無vô 想tưởng 中trung 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 滅diệt 。
異dị 熟thục 居cư 廣quảng 果quả 。
論luận 曰viết 。 若nhược 生sanh 無Vô 想Tưởng 有Hữu 情Tình 天Thiên 中trung 。 有hữu 法pháp 能năng 令linh 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 。 名danh 為vi 無vô 想tưởng 。 是thị 實thật 有hữu 物vật 。 能năng 遮già 未vị 來lai 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 令linh 暫tạm 不bất 起khởi 如như 堰yển 江giang 河hà 。 此thử 法pháp 一nhất 向hướng 是thị 異dị 熟thục 果quả 。 誰thùy 之chi 異dị 熟thục 。 謂vị 無vô 想tưởng 定định 。 無vô 想tưởng 有hữu 情tình 。 居cư 在tại 何hà 處xứ 。 居cư 在tại 廣quảng 果quả 。 謂vị 廣quảng 果quả 天thiên 中trung 有hữu 高cao 勝thắng 處xứ 如như 中trung 間gian 靜tĩnh 慮lự 。 名danh 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。 彼bỉ 為vi 恆hằng 無vô 想tưởng 為vi 亦diệc 有hữu 想tưởng 耶da 。 生sanh 死tử 位vị 中trung 多đa 時thời 有hữu 想tưởng 。 言ngôn 無vô 想tưởng 者giả 。 由do 彼bỉ 有hữu 情tình 。 中trung 間gian 長trường 時thời 想tưởng 不bất 起khởi 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 彼bỉ 諸chư 有hữu 情tình 。 由do 想tưởng 起khởi 故cố 。 從tùng 彼bỉ 處xứ 沒một 。 然nhiên 彼bỉ 有hữu 情tình 。 如như 久cửu 睡thụy 覺giác 。 還hoàn 起khởi 於ư 想tưởng 。 從tùng 彼bỉ 沒một 已dĩ 。 必tất 生sanh 欲dục 界giới 。 非phi 餘dư 處xứ 所sở 。 先tiên 修tu 定định 行hành 勢thế 力lực 盡tận 故cố 。 於ư 彼bỉ 不bất 能năng 更cánh 修tu 定định 故cố 。 如như 箭tiễn 射xạ 空không 力lực 盡tận 便tiện 墮đọa 。 若nhược 諸chư 有hữu 情tình 。 應ưng 生sanh 彼bỉ 處xứ 。 必tất 有hữu 欲dục 界giới 順thuận 後hậu 受thọ 業nghiệp 。 如như 應ưng 生sanh 彼bỉ 北Bắc 俱Câu 盧Lô 洲Châu 。 必tất 定định 應ưng 有hữu 生sanh 天thiên 之chi 業nghiệp 。 已dĩ 辯biện 無vô 想tưởng 。 二nhị 定định 者giả 何hà 。 謂vị 無vô 想tưởng 定định 。 及cập 滅diệt 盡tận 定định 。 初sơ 無vô 想tưởng 定định 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
如như 是thị 無vô 想tưởng 定định 。 後hậu 靜tĩnh 慮lự 求cầu 脫thoát 。
善thiện 唯duy 順thuận 生sanh 受thọ 。 非phi 聖thánh 得đắc 一nhất 世thế 。
論luận 曰viết 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 有hữu 法pháp 能năng 令linh 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 。 名danh 為vi 無vô 想tưởng 。 如như 是thị 復phục 有hữu 別biệt 法pháp 能năng 令linh 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 名danh 無vô 想tưởng 定định 。 無vô 想tưởng 者giả 定định 名danh 無vô 想tưởng 定định 。 或hoặc 定định 無vô 想tưởng 名danh 無vô 想tưởng 定định 。 說thuyết 如như 是thị 聲thanh 。 唯duy 顯hiển 此thử 定định 滅diệt 心tâm 心tâm 所sở 與dữ 無vô 想tưởng 同đồng 。 此thử 在tại 何hà 地địa 。 謂vị 後hậu 靜tĩnh 慮lự 。 即tức 在tại 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 非phi 餘dư 。 修tu 無vô 想tưởng 定định 。 為vi 何hà 所sở 求cầu 。 謂vị 求cầu 解giải 脫thoát 。 彼bỉ 執chấp 無vô 想tưởng 是thị 真chân 解giải 脫thoát 。 為vi 求cầu 證chứng 彼bỉ 修tu 無vô 想tưởng 定định 。 前tiền 說thuyết 無vô 想tưởng 是thị 異dị 熟thục 故cố 。 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 不bất 說thuyết 自tự 成thành 。 今kim 無vô 想tưởng 定định 一nhất 向hướng 是thị 善thiện 。 此thử 是thị 善thiện 故cố 。 能năng 招chiêu 無Vô 想Tưởng 有Hữu 情Tình 天Thiên 。 中trung 五ngũ 蘊uẩn 異dị 熟thục 。 既ký 是thị 善thiện 性tánh 為vi 順thuận 何hà 受thọ 。 唯duy 順thuận 生sanh 受thọ 。 非phi 順thuận 現hiện 後hậu 及cập 不bất 定định 受thọ 。 若nhược 起khởi 此thử 定định 後hậu 雖tuy 退thoái 失thất 。 傳truyền 說thuyết 現hiện 身thân 必tất 還hoàn 能năng 起khởi 。 當đương 生sanh 無Vô 想Tưởng 有Hữu 情Tình 天Thiên 中trung 。 故cố 得đắc 此thử 定định 必tất 不bất 能năng 入nhập 。 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 又hựu 許hứa 此thử 定định 唯duy 異dị 生sanh 得đắc 非phi 諸chư 聖thánh 者giả 。 以dĩ 諸chư 聖thánh 者giả 。 於ư 無vô 想tưởng 定định 如như 見kiến 深thâm 坑khanh 不bất 樂nhạo 入nhập 故cố 。 要yếu 執chấp 無vô 想tưởng 為vi 真chân 解giải 脫thoát 。 起khởi 出xuất 離ly 想tưởng 而nhi 修tu 此thử 定định 。 一nhất 切thiết 聖thánh 者giả 不bất 執chấp 有hữu 漏lậu 為vi 真chân 解giải 脫thoát 及cập 真chân 出xuất 離ly 故cố 。 於ư 此thử 定định 必tất 不bất 修tu 行hành 。 若nhược 諸chư 聖thánh 者giả 修tu 得đắc 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 定định 時thời 。 為vi 如như 靜tĩnh 慮lự 亦diệc 得đắc 去khứ 來lai 無vô 想tưởng 定định 不phủ 。 餘dư 亦diệc 不bất 得đắc 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 彼bỉ 雖tuy 曾tằng 習tập 以dĩ 無vô 心tâm 故cố 。 要yếu 大đại 加gia 行hành 方phương 便tiện 修tu 得đắc 。 故cố 初sơ 得đắc 時thời 唯duy 得đắc 一nhất 世thế 。 謂vị 得đắc 現hiện 在tại 。 如như 初sơ 受thọ 得đắc 。 別Biệt 解Giải 脫Thoát 戒Giới 。 得đắc 此thử 定định 已dĩ 。 第đệ 二nhị 念niệm 等đẳng 乃nãi 至chí 未vị 捨xả 。 亦diệc 成thành 過quá 去khứ 。 以dĩ 無vô 心tâm 故cố 。 無vô 未vị 來lai 修tu 。 次thứ 滅diệt 盡tận 定định 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
滅diệt 盡tận 定định 亦diệc 然nhiên 。 為vi 靜tĩnh 住trụ 有hữu 頂đảnh 。
善thiện 二nhị 受thọ 不bất 定định 。 聖thánh 由do 加gia 行hành 得đắc 。
成thành 佛Phật 得đắc 非phi 前tiền 。 三tam 十thập 四tứ 念niệm 故cố 。
論luận 曰viết 。 如như 無vô 想tưởng 定định 滅diệt 定định 亦diệc 然nhiên 。 此thử 亦diệc 然nhiên 聲thanh 為vi 例lệ 何hà 義nghĩa 。 例lệ 無vô 想tưởng 定định 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 。 如như 說thuyết 復phục 有hữu 別biệt 法pháp 能năng 令linh 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 名danh 無vô 想tưởng 定định 。 如như 是thị 復phục 有hữu 別biệt 法pháp 能năng 令linh 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 名danh 滅diệt 盡tận 定định 。 如như 是thị 二nhị 定định 差sai 別biệt 相tương/tướng 者giả 。 前tiền 無vô 想tưởng 定định 。 為vì 求cầu 解giải 脫thoát 。 以dĩ 出xuất 離ly 想tưởng 作tác 意ý 為vi 先tiên 。 此thử 滅diệt 盡tận 定định 為vi 求cầu 靜tĩnh 住trụ 。 以dĩ 止chỉ 息tức 想tưởng 作tác 意ý 為vi 先tiên 。 前tiền 無vô 想tưởng 定định 在tại 後hậu 靜tĩnh 慮lự 。 此thử 滅diệt 盡tận 定định 唯duy 在tại 有hữu 頂đảnh 。 即tức 是thị 非phi 想tưởng 。 非phi 非phi 想tưởng 處xứ 。 此thử 同đồng 前tiền 定định 性tánh 唯duy 是thị 善thiện 非phi 無vô 記ký 染nhiễm 。 善thiện 等đẳng 起khởi 故cố 。 前tiền 無vô 想tưởng 定định 唯duy 順thuận 生sanh 受thọ 。 此thử 滅diệt 盡tận 定định 通thông 順thuận 生sanh 後hậu 及cập 不bất 定định 受thọ 。 謂vị 約ước 異dị 熟thục 有hữu 順thuận 生sanh 受thọ 。 或hoặc 順thuận 後hậu 受thọ 。 或hoặc 不bất 定định 受thọ 。 或hoặc 全toàn 不bất 受thọ 。 謂vị 若nhược 於ư 下hạ 。 得đắc 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 定định 所sở 招chiêu 何hà 地địa 幾kỷ 蘊uẩn 。 唯duy 招chiêu 有hữu 頂đảnh 四tứ 蘊uẩn 異dị 熟thục 。 前tiền 無vô 想tưởng 定định 唯duy 異dị 生sanh 得đắc 。 此thử 滅diệt 盡tận 定định 唯duy 聖thánh 者giả 得đắc 。 非phi 異dị 生sanh 能năng 起khởi 。 怖bố 畏úy 斷đoạn 滅diệt 故cố 。 唯duy 聖thánh 道Đạo 力lực 所sở 能năng 起khởi 故cố 。 現hiện 法pháp 涅Niết 槃Bàn 勝thắng 解giải 入nhập 故cố 。 此thử 亦diệc 如như 前tiền 。 非phi 離ly 染nhiễm 得đắc 。 由do 何hà 而nhi 得đắc 。 由do 加gia 行hành 得đắc 。 要yếu 由do 加gia 行hành 方phương 證chứng 得đắc 故cố 。 又hựu 初sơ 得đắc 時thời 唯duy 得đắc 現hiện 在tại 。 不bất 得đắc 過quá 去khứ 不bất 修tu 未vị 來lai 。 要yếu 由do 心tâm 力lực 方phương 能năng 修tu 故cố 。 第đệ 二nhị 念niệm 等đẳng 乃nãi 至chí 未vị 捨xả 亦diệc 成thành 過quá 去khứ 。 世Thế 尊Tôn 亦diệc 以dĩ 加gia 行hành 得đắc 耶da 。 不bất 爾nhĩ 。 云vân 何hà 。 成thành 佛Phật 時thời 得đắc 。 謂vị 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 盡tận 智trí 時thời 得đắc 。 佛Phật 無vô 一nhất 德đức 由do 加gia 行hành 得đắc 。 暫tạm 起khởi 欲dục 樂lạc 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 一nhất 切thiết 圓viên 德đức 隨tùy 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 起khởi 故cố 。 佛Phật 眾chúng 德đức 皆giai 離ly 染nhiễm 得đắc 。 世Thế 尊Tôn 曾tằng 未vị 起khởi 滅diệt 盡tận 定định 。 得đắc 盡tận 智trí 時thời 云vân 何hà 得đắc 成thành 。 俱câu 分phân 解giải 脫thoát 。 於ư 起khởi 滅diệt 定định 。 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 如như 已dĩ 起khởi 者giả 。 成thành 俱câu 解giải 脫thoát 。 西tây 方phương 師sư 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 學học 位vị 先tiên 起khởi 此thử 定định 後hậu 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 云vân 何hà 此thử 中trung 。 不bất 許hứa 彼bỉ 說thuyết 。 若nhược 許hứa 彼bỉ 說thuyết 便tiện 順thuận 尊tôn 者giả 鄔ổ 波ba 毱cúc 多đa 理lý 目mục 足túc 論luận 。 如như 彼bỉ 論luận 說thuyết 。 當đương 言ngôn 如Như 來Lai 先tiên 起khởi 滅diệt 定định 後hậu 生sanh 盡tận 智trí 。 迦ca 濕thấp 彌di 羅la 國quốc 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 非phi 前tiền 起khởi 滅diệt 定định 後hậu 方phương 生sanh 盡tận 智trí 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 傳truyền 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 三tam 十thập 四tứ 念niệm 得đắc 菩Bồ 提Đề 故cố 。 諦đế 現hiện 觀quán 中trung 有hữu 十thập 六lục 念niệm 。 離ly 有hữu 頂đảnh 貪tham 有hữu 十thập 八bát 念niệm 。 謂vị 斷đoạn 有hữu 頂đảnh 九cửu 品phẩm 煩phiền 惱não 起khởi 九cửu 無vô 間gian 九cửu 解giải 脫thoát 道đạo 。 如như 是thị 十thập 八bát 足túc 前tiền 十thập 六lục 成thành 三tam 十thập 四tứ 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 決quyết 定định 先tiên 於ư 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 已dĩ 得đắc 離ly 貪tham 方phương 入nhập 見kiến 道đạo 。 不bất 復phục 須tu 斷đoạn 下hạ 地địa 煩phiền 惱não 。 於ư 此thử 中trung 間gian 。 無vô 容dung 得đắc 起khởi 不bất 同đồng 類loại 心tâm 。 故cố 諸chư 菩Bồ 薩Tát 學học 。 位vị 不bất 應ưng 起khởi 滅diệt 盡tận 定định 。 外ngoại 國quốc 諸chư 師sư 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 若nhược 中trung 間gian 起khởi 不bất 同đồng 類loại 心tâm 。 斯tư 有hữu 何hà 過quá 。 若nhược 爾nhĩ 便tiện 有hữu 越việt 期kỳ 心tâm 過quá 。 然nhiên 諸chư 菩Bồ 薩Tát 不phủ 越việt 期kỳ 心tâm 。 理lý 實thật 菩Bồ 薩Tát 不bất 越việt 期kỳ 心tâm 。 然nhiên 非phi 不bất 越việt 。 無vô 漏lậu 聖thánh 道Đạo 。 若nhược 爾nhĩ 期kỳ 心tâm 如như 何hà 不bất 越việt 。 謂vị 我ngã 未vị 得đắc 。 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。 終chung 不bất 解giải 斯tư 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 決quyết 定định 不bất 越việt 如như 是thị 期kỳ 心tâm 。 唯duy 於ư 一nhất 坐tọa 時thời 諸chư 事sự 究cứu 竟cánh 故cố 。 前tiền 說thuyết 為vi 善thiện 我ngã 所sở 宗tông 故cố 。 雖tuy 已dĩ 說thuyết 二nhị 定định 有hữu 多đa 同đồng 異dị 相tướng 而nhi 於ư 其kỳ 中trung 。 復phục 有hữu 同đồng 異dị 。 頌tụng 曰viết 。
二nhị 定định 依y 欲dục 色sắc 。 滅diệt 定định 初sơ 人nhân 中trung 。
論luận 曰viết 。 言ngôn 二nhị 定định 者giả 。 謂vị 無vô 想tưởng 定định 。 及cập 滅diệt 盡tận 定định 。 此thử 二nhị 俱câu 依y 欲dục 色sắc 二nhị 界giới 而nhi 得đắc 現hiện 起khởi 。 若nhược 有hữu 不bất 許hứa 亦diệc 依y 色sắc 界giới 起khởi 無vô 想tưởng 定định 。 便tiện 違vi 此thử 文văn 。 謂vị 本bổn 論luận 言ngôn 。 或hoặc 有hữu 是thị 色sắc 有hữu 此thử 有hữu 非phi 五ngũ 行hành 。 謂vị 色sắc 纏triền 有hữu 情tình 或hoặc 生sanh 有hữu 想tưởng 天thiên 住trụ 不bất 同đồng 類loại 心tâm 。 若nhược 入nhập 無vô 想tưởng 定định 。 若nhược 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 或hoặc 生sanh 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。 已dĩ 得đắc 入nhập 無vô 想tưởng 。 是thị 謂vị 是thị 色sắc 有hữu 此thử 有hữu 非phi 五ngũ 行hành 。 由do 此thử 證chứng 知tri 。 如như 是thị 二nhị 定định 俱câu 依y 欲dục 色sắc 而nhi 得đắc 現hiện 起khởi 。 是thị 名danh 同đồng 相tương/tướng 。 言ngôn 異dị 相tướng 者giả 。 謂vị 無vô 想tưởng 定định 欲dục 色sắc 二nhị 界giới 皆giai 得đắc 初sơ 起khởi 。 滅diệt 定định 初sơ 起khởi 唯duy 在tại 人nhân 中trung 。 此thử 在tại 人nhân 中trung 初sơ 修tu 起khởi 已dĩ 由do 退thoái 為vi 先tiên 方phương 生sanh 色sắc 界giới 。 依y 色sắc 界giới 身thân 後hậu 復phục 修tu 起khởi 。 此thử 滅diệt 盡tận 定định 亦diệc 有hữu 退thoái 耶da 應ưng 言ngôn 亦diệc 有hữu 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 即tức 便tiện 違vi 害hại 鄔ổ 陀đà 夷di 經kinh 。 經kinh 言ngôn 。 具Cụ 壽thọ 有hữu 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 先tiên 於ư 此thử 處xứ 具cụ 淨tịnh 尸thi 羅la 。 具cụ 三tam 摩ma 地địa 具cụ 般bát 羅la 若nhược 能năng 數sổ 入nhập 出xuất 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。 斯tư 有hữu 是thị 處xứ 。 應ưng 如như 實thật 知tri 。 彼bỉ 於ư 現hiện 法pháp 或hoặc 臨lâm 終chung 位vị 。 不bất 能năng 勤cần 修tu 。 令linh 解giải 滿mãn 足túc 。 從tùng 此thử 身thân 壞hoại 超siêu 段đoạn 食thực 天thiên 。 隨tùy 受thọ 一nhất 處xứ 意ý 成thành 天thiên 身thân 。 於ư 彼bỉ 生sanh 已dĩ 復phục 數số 入nhập 出xuất 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。 亦diệc 有hữu 是thị 處xứ 。 應ưng 如như 實thật 知tri 。 此thử 意ý 成thành 天thiên 身thân 。 佛Phật 說thuyết 是thị 色sắc 界giới 。 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 唯duy 在tại 有hữu 頂đảnh 。 若nhược 得đắc 此thử 定định 必tất 無vô 退thoái 者giả 。 如như 何hà 得đắc 往vãng 色sắc 界giới 受thọ 生sanh 。 有hữu 餘dư 部bộ 執chấp 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 亦diệc 有hữu 滅diệt 定định 。 依y 彼bỉ 所sở 執chấp 滅diệt 定định 無vô 退thoái 。 此thử 義nghĩa 亦diệc 成thành 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 有hữu 滅diệt 盡tận 定định 義nghĩa 必tất 不bất 成thành 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 故cố 。 此thử 若nhược 必tất 然nhiên 如như 何hà 得đắc 有hữu 超siêu 越việt 定định 義nghĩa 。 此thử 定định 次thứ 第đệ 依y 初sơ 學học 說thuyết 。 得đắc 自tự 在tại 時thời 隨tùy 樂nhạo/nhạc/lạc 超siêu 入nhập 。 如như 是thị 二nhị 定định 有hữu 多đa 種chủng 異dị 。 謂vị 地địa 有hữu 異dị 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 有hữu 頂đảnh 地địa 故cố 。 加gia 行hành 有hữu 異dị 。 出xuất 離ly 止chỉ 息tức 想tưởng 作tác 意ý 為vi 先tiên 故cố 。 相tương 續tục 有hữu 異dị 。 異dị 生sanh 聖thánh 者giả 相tương 續tục 起khởi 故cố 。 異dị 熟thục 有hữu 異dị 。 無vô 想tưởng 有hữu 頂đảnh 異dị 熟thục 果quả 故cố 。 順thuận 受thọ 有hữu 異dị 。 順thuận 定định 不bất 定định 生sanh 二nhị 受thọ 故cố 。 初sơ 起khởi 有hữu 異dị 。 二nhị 界giới 人nhân 中trung 最tối 初sơ 起khởi 故cố 。 二nhị 定định 總tổng 以dĩ 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 為vi 其kỳ 自tự 性tánh 。 何hà 緣duyên 但đãn 說thuyết 名danh 為vi 無vô 想tưởng 。 滅diệt 受thọ 想tưởng 耶da 。 二nhị 定định 加gia 行hành 中trung 唯duy 厭yếm 逆nghịch 此thử 故cố 。 如như 亦diệc 知tri 受thọ 等đẳng 唯duy 名danh 他tha 心tâm 智trí 。 今kim 二nhị 定định 中trung 心tâm 久cửu 時thời 斷đoạn 。 如như 何hà 於ư 後hậu 心tâm 復phục 得đắc 生sanh 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 許hứa 過quá 去khứ 有hữu 前tiền 心tâm 為vi 後hậu 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 有hữu 餘dư 師sư 言ngôn 。 如như 生sanh 無vô 色sắc 色sắc 久cửu 時thời 斷đoạn 。 如như 何hà 於ư 後hậu 色sắc 復phục 得đắc 生sanh 。 彼bỉ 生sanh 定định 應ưng 由do 心tâm 非phi 色sắc 。 如như 是thị 出xuất 定định 心tâm 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 由do 有hữu 根căn 身thân 非phi 由do 心tâm 起khởi 。 故cố 彼bỉ 先tiên 代đại 諸chư 軌quỹ 範phạm 師sư 咸hàm 言ngôn 。 二nhị 法pháp 互hỗ 為vi 種chủng 子tử 。 二nhị 法pháp 者giả 。 謂vị 心tâm 有hữu 根căn 身thân 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 問vấn 論luận 中trung 說thuyết 。 若nhược 執chấp 滅diệt 定định 全toàn 無vô 有hữu 心tâm 可khả 有hữu 此thử 過quá 。 我ngã 說thuyết 滅diệt 定định 猶do 有hữu 細tế 心tâm 故cố 無vô 此thử 失thất 。 尊tôn 者giả 妙diệu 音âm 說thuyết 。 此thử 非phi 理lý 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 此thử 定định 中trung 猶do 有hữu 識thức 者giả 三tam 和hòa 合hợp 故cố 必tất 應ưng 有hữu 觸xúc 。 由do 觸xúc 為vi 緣duyên 。 應ưng 有hữu 受thọ 想tưởng 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 意ý 及cập 法pháp 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 意ý 識thức 。 三tam 和hòa 合hợp 觸xúc 俱câu 起khởi 受thọ 想tưởng 思tư 。 則tắc 此thử 定định 中trung 受thọ 想tưởng 等đẳng 法pháp 亦diệc 應ưng 不bất 滅diệt 。 若nhược 謂vị 如như 經kinh 說thuyết 受thọ 緣duyên 愛ái 。 然nhiên 阿A 羅La 漢Hán 雖tuy 有hữu 諸chư 受thọ 。 而nhi 不bất 生sanh 愛ái 。 觸xúc 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 非phi 一nhất 切thiết 觸xúc 皆giai 受thọ 等đẳng 緣duyên 。 此thử 例lệ 不bất 然nhiên 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 經kinh 自tự 簡giản 言ngôn 。 若nhược 無vô 明minh 觸xúc 所sở 生sanh 諸chư 受thọ 。 為vi 緣duyên 生sanh 愛ái 。 曾tằng 無vô 有hữu 處xứ 簡giản 觸xúc 生sanh 受thọ 。 故cố 有hữu 差sai 別biệt 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 滅diệt 定định 中trung 諸chư 心tâm 皆giai 滅diệt 。 若nhược 都đô 無vô 心tâm 如như 何hà 名danh 定định 。 此thử 令linh 大đại 種chủng 平bình 等đẳng 行hành 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 定định 。 或hoặc 由do 心tâm 力lực 平bình 等đẳng 至chí 此thử 故cố 名danh 為vi 定định 。 如như 是thị 二nhị 定định 為vi 是thị 實thật 有hữu 。 為vi 是thị 假giả 有hữu 。 應ưng 言ngôn 實thật 有hữu 。 能năng 遮già 礙ngại 心tâm 。 令linh 不bất 生sanh 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 證chứng 理lý 不bất 應ưng 然nhiên 。 由do 前tiền 定định 心tâm 能năng 遮già 礙ngại 故cố 。 謂vị 前tiền 定định 心tâm 與dữ 所sở 餘dư 心tâm 相tương 違vi 而nhi 起khởi 。 由do 此thử 起khởi 故cố 。 唯duy 令linh 餘dư 心tâm 暫tạm 時thời 不bất 轉chuyển 。 此thử 能năng 引dẫn 發phát 違vi 心tâm 所sở 依y 令linh 相tương 續tục 故cố 。 唯duy 不bất 轉chuyển 位vị 假giả 立lập 為vi 定định 。 無vô 別biệt 實thật 體thể 。 此thử 唯duy 不bất 轉chuyển 分phần/phân 位vị 假giả 定định 。 入nhập 前tiền 出xuất 後hậu 兩lưỡng 位vị 皆giai 無vô 。 故cố 假giả 說thuyết 此thử 是thị 有hữu 為vi 攝nhiếp 。 或hoặc 即tức 所sở 依y 由do 定định 心tâm 引dẫn 令linh 如như 是thị 起khởi 。 假giả 立lập 為vi 定định 。 應ưng 知tri 無vô 想tưởng 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 謂vị 由do 前tiền 心tâm 與dữ 所sở 餘dư 心tâm 。 相tương 違vi 而nhi 起khởi 。 由do 此thử 起khởi 故cố 。 唯duy 令linh 餘dư 心tâm 暫tạm 時thời 不bất 轉chuyển 。 唯duy 不bất 轉chuyển 位vị 假giả 立lập 無vô 想tưởng 。 餘dư 說thuyết 如như 前tiền 。 此thử 非phi 善thiện 說thuyết 違vi 我ngã 宗tông 故cố 。 已dĩ 辯biện 二nhị 定định 。 命mạng 根căn 者giả 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
命mạng 根căn 體thể 即tức 壽thọ 。 能năng 持trì 煖noãn 及cập 識thức 。
論luận 曰viết 。 命mạng 體thể 即tức 壽thọ 。 故cố 對đối 法pháp 言ngôn 。 云vân 何hà 命mạng 根căn 。 謂vị 三tam 界giới 壽thọ 。 此thử 復phục 未vị 了liễu 。 何hà 法pháp 名danh 壽thọ 。 謂vị 有hữu 別biệt 法pháp 能năng 持trì 煖noãn 識thức 說thuyết 名danh 為vi 壽thọ 。 故cố 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。
壽thọ 煖noãn 及cập 與dữ 識thức 。 三tam 法pháp 捨xả 身thân 時thời 。
所sở 捨xả 身thân 僵cương 仆phó 。 如như 木mộc 無vô 思tư 覺giác 。
故cố 有hữu 別biệt 法pháp 。 能năng 持trì 煖noãn 識thức 相tương 續tục 住trụ 因nhân 說thuyết 名danh 為vi 壽thọ 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 壽thọ 何hà 法pháp 能năng 持trì 。 即tức 煖noãn 及cập 識thức 還hoàn 持trì 此thử 壽thọ 。 若nhược 爾nhĩ 三tam 法pháp 更cánh 互hỗ 相tương 持trì 。 相tương 續tục 轉chuyển 故cố 。 何hà 法pháp 先tiên 滅diệt 。 由do 此thử 滅diệt 故cố 餘dư 二nhị 隨tùy 滅diệt 。 是thị 則tắc 此thử 三tam 應ưng 常thường 無vô 謝tạ 。 既ký 爾nhĩ 此thử 壽thọ 應ưng 業nghiệp 能năng 持trì 。 隨tùy 業nghiệp 所sở 引dẫn 相tương 續tục 轉chuyển 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 緣duyên 不bất 許hứa 唯duy 業nghiệp 。 能năng 持trì 煖noãn 識thức 而nhi 須tu 壽thọ 耶da 。 理lý 不bất 應ưng 然nhiên 。 勿vật 一nhất 切thiết 識thức 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 恆hằng 異dị 熟thục 故cố 。 既ký 爾nhĩ 應ưng 言ngôn 業nghiệp 能năng 持trì 煖noãn 煖noãn 復phục 持trì 識thức 。 何hà 須tu 此thử 壽thọ 。 如như 是thị 識thức 在tại 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 應ưng 無vô 能năng 持trì 。 彼bỉ 無vô 煖noãn 故cố 。 應ưng 言ngôn 彼bỉ 識thức 業nghiệp 為vi 能năng 持trì 。 豈khởi 得đắc 隨tùy 情tình 數số 為vi 轉chuyển 計kế 。 或hoặc 說thuyết 此thử 識thức 唯duy 煖noãn 能năng 持trì 。 或hoặc 復phục 說thuyết 言ngôn 。 唯duy 業nghiệp 持trì 識thức 。 又hựu 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 前tiền 說thuyết 者giả 何hà 。 謂vị 前tiền 說thuyết 言ngôn 。 勿vật 一nhất 切thiết 識thức 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 皆giai 是thị 異dị 熟thục 。 是thị 故cố 定định 應ưng 許hứa 有hữu 別biệt 法pháp 。 能năng 持trì 煖noãn 識thức 說thuyết 名danh 為vi 壽thọ 。 今kim 亦diệc 不bất 言ngôn 全toàn 無vô 壽thọ 體thể 。 但đãn 說thuyết 壽thọ 體thể 非phi 別biệt 實thật 物vật 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 法pháp 說thuyết 名danh 壽thọ 體thể 。 謂vị 三tam 界giới 業nghiệp 所sở 引dẫn 同đồng 分phần/phân 住trụ 時thời 勢thế 分phần/phân 說thuyết 為vi 壽thọ 體thể 。 由do 三tam 界giới 業nghiệp 所sở 引dẫn 同đồng 分phần/phân 住trụ 時thời 勢thế 分phần/phân 相tương 續tục 決quyết 定định 隨tùy 應ứng 住trụ 時thời 。 爾nhĩ 所sở 時thời 住trụ 故cố 。 此thử 勢thế 分phần/phân 說thuyết 為vi 壽thọ 體thể 。 如như 穀cốc 種chủng 等đẳng 所sở 引dẫn 乃nãi 至chí 熟thục 時thời 勢thế 分phần/phân 。 又hựu 如như 放phóng 箭tiễn 所sở 引dẫn 乃nãi 至chí 住trụ 時thời 勢thế 分phần/phân 。 有hữu 謂vị 有hữu 行hành 是thị 德đức 差sai 別biệt 依y 箭tiễn 等đẳng 生sanh 由do 彼bỉ 力lực 故cố 。 乃nãi 至chí 未vị 墮đọa 恆hằng 行hành 不bất 息tức 。 彼bỉ 體thể 一nhất 故cố 。 無vô 障chướng 礙ngại 故cố 。 往vãng 趣thú 餘dư 方phương 急cấp 緩hoãn 至chí 時thời 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 應ưng 不bất 得đắc 有hữu 。 又hựu 應ưng 畢tất 竟cánh 無vô 墮đọa 落lạc 時thời 。 若nhược 謂vị 由do 風phong 所sở 障chướng 礙ngại 故cố 。 應ưng 初sơ 即tức 墮đọa 或hoặc 無vô 墮đọa 時thời 。 能năng 障chướng 礙ngại 風phong 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 有hữu 別biệt 實thật 物vật 能năng 持trì 煖noãn 識thức 名danh 為vi 壽thọ 體thể 。 是thị 說thuyết 為vi 善thiện 。 為vi 壽thọ 盡tận 故cố 死tử 為vi 更cánh 有hữu 餘dư 因nhân 。 施thi 設thiết 論luận 說thuyết 。 有hữu 壽thọ 盡tận 故cố 死tử 非phi 福phước 盡tận 故cố 死tử 廣quảng 作tác 四tứ 句cú 。 第đệ 一nhất 句cú 者giả 。 感cảm 壽thọ 異dị 熟thục 業nghiệp 力lực 盡tận 故cố 。 第đệ 二nhị 句cú 者giả 。 感cảm 富phú 樂lạc 果quả 業nghiệp 力lực 盡tận 故cố 。 第đệ 三tam 句cú 者giả 。 能năng 感cảm 二nhị 種chủng 業nghiệp 俱câu 盡tận 故cố 。 第đệ 四tứ 句cú 者giả 。 不bất 能năng 避tị 脫thoát 抂cuồng 橫hoạnh/hoành 緣duyên 故cố 。 又hựu 亦diệc 應ưng 言ngôn 捨xả 壽thọ 行hành 故cố 。 壽thọ 盡tận 位vị 中trung 福phước 盡tận 於ư 死tử 無vô 復phục 功công 能năng 。 故cố 俱câu 盡tận 時thời 有hữu 死tử 說thuyết 為vi 俱câu 盡tận 故cố 死tử 。 發phát 智trí 論luận 說thuyết 。 此thử 壽thọ 當đương 言ngôn 隨tùy 相tương 續tục 轉chuyển 。 為vi 復phục 當đương 言ngôn 一nhất 起khởi 便tiện 住trụ 。 欲dục 纏triền 有hữu 情tình 不bất 入nhập 無vô 想tưởng 定định 不phủ 。 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 當đương 言ngôn 此thử 壽thọ 隨tùy 相tương 續tục 轉chuyển 。 若nhược 入nhập 無vô 想tưởng 定định 若nhược 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 及cập 色sắc 無vô 色sắc 纏triền 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 當đương 言ngôn 此thử 壽thọ 一nhất 起khởi 便tiện 住trụ 。 彼bỉ 言ngôn 何hà 義nghĩa 。 若nhược 所sở 依y 身thân 可khả 損tổn 害hại 故cố 壽thọ 隨tùy 損tổn 害hại 。 是thị 名danh 第đệ 一nhất 。 隨tùy 相tương 續tục 轉chuyển 。 若nhược 所sở 依y 身thân 不bất 可khả 損tổn 害hại 如như 起khởi 而nhi 住trụ 。 是thị 名danh 第đệ 二nhị 。 一nhất 起khởi 便tiện 住trụ 。 迦ca 濕thấp 彌di 羅la 國quốc 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 言ngôn 。 初sơ 顯hiển 有hữu 障chướng 。 後hậu 顯hiển 無vô 障chướng 。 由do 此thử 決quyết 定định 有hữu 非phi 時thời 死tử 。 故cố 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 有hữu 四tứ 得đắc 自tự 體thể 。 謂vị 有hữu 得đắc 自tự 體thể 唯duy 可khả 自tự 害hại 非phi 可khả 他tha 害hại 。 廣quảng 作tác 四tứ 句cú 。 唯duy 可khả 自tự 害hại 非phi 他tha 害hại 者giả 。 謂vị 生sanh 欲dục 界giới 戲hí 忘vong 念niệm 天thiên 意ý 憤phẫn 恚khuể 天thiên 。 彼bỉ 由do 發phát 起khởi 增tăng 上thượng 喜hỷ 怒nộ 。 是thị 故cố 於ư 彼bỉ 。 殞vẫn 沒một 非phi 餘dư 。 又hựu 應ưng 說thuyết 諸chư 佛Phật 自tự 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 唯duy 可khả 他tha 害hại 非phi 自tự 害hại 者giả 。 謂vị 處xứ 胎thai 卵noãn 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 俱câu 可khả 害hại 者giả 。 謂vị 餘dư 多đa 分phần 欲dục 界giới 有hữu 情tình 。 俱câu 非phi 害hại 者giả 。 謂vị 在tại 中trung 有hữu 色sắc 無vô 色sắc 。 界giới 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 及cập 在tại 欲dục 界giới 一nhất 分phần/phân 有hữu 情tình 。 如như 那na 落lạc 迦ca 。 北Bắc 俱Câu 盧Lô 洲Châu 。 正chánh 住trụ 見kiến 道đạo 慈từ 定định 滅diệt 定định 。 及cập 無vô 想tưởng 定định 王vương 仙tiên 佛Phật 使sử 。 佛Phật 所sở 記ký 別biệt 達đạt 弭nhị 羅la 嗢ốt 怛đát 羅la 。 殑căng 耆kỳ 羅la 長Trưởng 者giả 子tử 耶Da 舍Xá 。 鳩cưu 磨ma 羅la 時thời 婆bà 。 最tối 後hậu 身thân 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 此thử 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 懷hoài 菩Bồ 薩Tát 胎thai 時thời 。 一nhất 切thiết 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 及cập 此thử 輪Luân 王Vương 母mẫu 懷hoài 輪Luân 王Vương 胎thai 時thời 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 契Khế 經Kinh 中trung 言ngôn 。 大đại 德đức 何hà 等đẳng 有hữu 情tình 。 所sở 得đắc 自tự 體thể 非phi 可khả 自tự 害hại 非phi 可khả 他tha 害hại 。 舍Xá 利Lợi 子Tử 。 謂vị 在tại 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 受thọ 生sanh 有hữu 情tình 。 傳truyền 說thuyết 。 所sở 餘dư 無vô 色sắc 靜tĩnh 慮lự 所sở 得đắc 自tự 體thể 。 可khả 為vi 自tự 地địa 聖thánh 道Đạo 所sở 害hại 亦diệc 上thượng 他tha 地địa 近cận 分phần/phân 所sở 害hại 。 有hữu 頂đảnh 自tự 上thượng 二nhị 害hại 俱câu 無vô 。 是thị 故cố 說thuyết 為vi 。 俱câu 非phi 可khả 害hại 。 豈khởi 不bất 有hữu 頂đảnh 亦diệc 為vi 他tha 地địa 聖thánh 道Đạo 所sở 害hại 應ưng 名danh 他tha 害hại 。 如như 是thị 應ưng 說thuyết 舉cử 後hậu 顯hiển 初sơ 。 如như 或hoặc 有hữu 處xứ 舉cử 初sơ 顯hiển 後hậu 。 或hoặc 復phục 有hữu 處xứ 舉cử 後hậu 顯hiển 初sơ 。 云vân 何hà 有hữu 處xứ 舉cử 初sơ 顯hiển 後hậu 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 如như 梵Phạm 眾chúng 天thiên 是thị 名danh 第đệ 一nhất 樂lạc 生sanh 天thiên 。 云vân 何hà 有hữu 處xứ 舉cử 後hậu 顯hiển 初sơ 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 如như 極Cực 光Quang 淨Tịnh 天Thiên 。 是thị 名danh 第đệ 二nhị 樂lạc 生sanh 天thiên 。 彼bỉ 經kinh 如như 聲thanh 顯hiển 譬thí 喻dụ 義nghĩa 。 可khả 作tác 是thị 說thuyết 。 舉cử 一nhất 顯hiển 餘dư 。 喻dụ 法pháp 舉cử 一nhất 顯hiển 同đồng 類loại 故cố 。 此thử 無vô 如như 聲thanh 不bất 可khả 例lệ 彼bỉ 。 若nhược 顯hiển 喻dụ 義nghĩa 方phương 得đắc 有hữu 如như 聲thanh 。 是thị 則tắc 如như 聲thanh 餘dư 經kinh 應ưng 不bất 有hữu 。 如như 餘dư 經kinh 說thuyết 。 有hữu 色sắc 有hữu 情tình 身thân 異dị 想tưởng 異dị 。 如như 人nhân 一nhất 分phần/phân 天thiên 是thị 第đệ 一nhất 識thức 住trụ 。 故cố 知tri 非phi 喻dụ 亦diệc 有hữu 如như 聲thanh 。 傍bàng 論luận 且thả 止chỉ 。 已dĩ 辯biện 命mạng 根căn 。 諸chư 相tướng 者giả 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
相tương 謂vị 諸chư 有hữu 為vi 。 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 性tánh 。
論luận 曰viết 。 由do 此thử 四tứ 種chủng 是thị 有hữu 為vi 相tương/tướng 法pháp 。 若nhược 有hữu 此thử 應ưng 是thị 有hữu 為vi 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。 此thử 於ư 諸chư 法pháp 能năng 起khởi 名danh 生sanh 。 能năng 安an 名danh 住trụ 。 能năng 衰suy 名danh 異dị 。 能năng 壞hoại 名danh 滅diệt 。 性tánh 是thị 體thể 義nghĩa 。 豈khởi 不bất 經kinh 說thuyết 有hữu 三tam 有hữu 為vi 。 之chi 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 於ư 此thử 經Kinh 中trung 。 應ưng 說thuyết 有hữu 四tứ 。 不bất 說thuyết 者giả 何hà 。 所sở 謂vị 住trụ 相tương/tướng 。 然nhiên 經kinh 說thuyết 住trụ 異dị 。 是thị 此thử 異dị 別biệt 名danh 。 如như 生sanh 名danh 起khởi 滅diệt 名danh 為vi 盡tận 。 如như 是thị 應ưng 知tri 。 異dị 名danh 住trụ 異dị 。 若nhược 法pháp 令linh 行hành 三tam 世thế 遷thiên 流lưu 。 此thử 經Kinh 說thuyết 為vi 有hữu 為vi 之chi 相tướng 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 生sanh 厭yếm 畏úy 故cố 。 謂vị 彼bỉ 諸chư 行hành 生sanh 力lực 所sở 遷thiên 。 令linh 從tùng 未vị 來lai 流lưu 入nhập 現hiện 在tại 。 異dị 及cập 滅diệt 相tương/tướng 力lực 所sở 遷thiên 迫bách 。 令linh 從tùng 現hiện 在tại 流lưu 入nhập 過quá 去khứ 。 令linh 其kỳ 衰suy 異dị 及cập 壞hoại 滅diệt 故cố 。 傳truyền 說thuyết 。 如như 有hữu 人nhân 處xứ 稠trù 林lâm 。 有hữu 三tam 怨oán 敵địch 欲dục 為vi 損tổn 害hại 。 一nhất 從tùng 稠trù 林lâm 牽khiên 之chi 令linh 出xuất 。 一nhất 衰suy 其kỳ 力lực 。 一nhất 壞hoại 命mạng 根căn 。 三tam 相tương/tướng 於ư 行hành 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 住trụ 於ư 彼bỉ 行hành 攝nhiếp 受thọ 安an 立lập 。 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 與dữ 彼bỉ 。 不bất 相tương 捨xả 離ly 。 故cố 不bất 立lập 在tại 有hữu 為vi 相tương/tướng 中trung 。 又hựu 無vô 為vi 法pháp 有hữu 自tự 相tương/tướng 住trụ 。 住trụ 相tương/tướng 濫lạm 彼bỉ 故cố 經kinh 不bất 說thuyết 。 有hữu 謂vị 。 此thử 經Kinh 說thuyết 住trụ 與dữ 異dị 總tổng 合hợp 為vi 一nhất 名danh 住trụ 異dị 相tướng 。 何hà 用dụng 如như 是thị 。 總tổng 合hợp 說thuyết 為vi 。 住trụ 是thị 有hữu 情tình 所sở 愛ái 著trước 處xứ 。 為vi 令linh 厭yếm 捨xả 與dữ 異dị 合hợp 說thuyết 。 如như 示thị 黑hắc 耳nhĩ 與dữ 吉cát 祥tường 俱câu 。 是thị 故cố 定định 有hữu 四tứ 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 此thử 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 既ký 是thị 有hữu 為vi 。 應ưng 更cánh 別biệt 有hữu 生sanh 等đẳng 四tứ 相tương/tướng 。 若nhược 更cánh 有hữu 相tương/tướng 便tiện 致trí 無vô 窮cùng 。 彼bỉ 復phục 有hữu 餘dư 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 故cố 。 應ưng 言ngôn 更cánh 有hữu 。 然nhiên 非phi 無vô 窮cùng 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
此thử 有hữu 生sanh 生sanh 等đẳng 。 於ư 八bát 一nhất 有hữu 能năng 。
論luận 曰viết 。 此thử 謂vị 前tiền 說thuyết 四tứ 種chủng 本bổn 相tương/tướng 。 生sanh 生sanh 等đẳng 者giả 。 謂vị 四tứ 隨tùy 相tương/tướng 。 生sanh 生sanh 住trụ 住trụ 異dị 異dị 滅diệt 滅diệt 。 諸chư 行hành 有hữu 為vi 由do 四tứ 本bổn 相tương/tướng 。 本bổn 相tương/tướng 有hữu 為vi 由do 四tứ 隨tùy 相tương/tướng 。 豈khởi 不bất 本bổn 相tương/tướng 如như 所sở 相tương/tướng 法pháp 一nhất 一nhất 應ưng 有hữu 四tứ 種chủng 隨tùy 相tương/tướng 。 此thử 復phục 各các 四tứ 展triển 轉chuyển 無vô 窮cùng 。 無vô 斯tư 過quá 失thất 。 四tứ 本bổn 四tứ 隨tùy 於ư 八bát 於ư 一nhất 功công 能năng 別biệt 故cố 。 何hà 謂vị 功công 能năng 。 謂vị 法pháp 作tác 用dụng 或hoặc 謂vị 士sĩ 用dụng 。 四tứ 種chủng 本bổn 相tương/tướng 一nhất 一nhất 皆giai 於ư 八bát 法pháp 有hữu 用dụng 。 四tứ 種chủng 隨tùy 相tương/tướng 一nhất 一nhất 皆giai 於ư 一nhất 法pháp 有hữu 用dụng 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 謂vị 法pháp 生sanh 時thời 并tinh 其kỳ 自tự 體thể 九cửu 法pháp 俱câu 起khởi 。 自tự 體thể 為vi 一nhất 相tương 隨tùy 相tương/tướng 八bát 。 本bổn 相tương/tướng 中trung 生sanh 除trừ 其kỳ 自tự 性tánh 生sanh 餘dư 八bát 法pháp 。 隨tùy 相tương 生sanh 生sanh 於ư 九cửu 法pháp 內nội 唯duy 生sanh 本bổn 生sanh 。 謂vị 如như 雌thư 雞kê 有hữu 生sanh 多đa 子tử 有hữu 唯duy 生sanh 一nhất 。 生sanh 與dữ 生sanh 生sanh 生sanh 八bát 生sanh 一nhất 其kỳ 力lực 亦diệc 爾nhĩ 。 本bổn 相tương/tướng 中trung 住trụ 亦diệc 除trừ 自tự 性tánh 住trụ 餘dư 八bát 法pháp 。 隨tùy 相tương/tướng 住trụ 住trụ 於ư 九cửu 法pháp 中trung 唯duy 住trụ 本bổn 住trụ 。 異dị 及cập 滅diệt 相tương 隨tùy 應ưng 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 故cố 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 復phục 有hữu 相tương/tướng 。 隨tùy 相tương/tướng 唯duy 四tứ 無vô 無vô 窮cùng 失thất 。 經kinh 部bộ 師sư 說thuyết 何hà 緣duyên 如như 是thị 。 分phân 析tích 虛hư 空không 。 非phi 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 有hữu 實thật 法pháp 體thể 如như 所sở 分phân 別biệt 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 無vô 定định 量lượng 故cố 。 謂vị 此thử 諸chư 相tướng 非phi 如như 色sắc 等đẳng 有hữu 定định 現hiện 比tỉ 或hoặc 至chí 教giáo 量lượng 證chứng 體thể 實thật 有hữu 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 契Khế 經Kinh 中trung 言ngôn 有hữu 為vi 之chi 起khởi 亦diệc 可khả 了liễu 知tri 。 盡tận 及cập 住trụ 異dị 亦diệc 可khả 了liễu 知tri 。 天thiên 愛ái 汝nhữ 等đẳng 執chấp 文văn 迷mê 義nghĩa 。 薄bạc 伽già 梵Phạm 說thuyết 義nghĩa 是thị 所sở 依y 。 何hà 謂vị 此thử 經Kinh 所sở 說thuyết 實thật 義nghĩa 。 謂vị 愚ngu 夫phu 類loại 。 無vô 明minh 所sở 盲manh 。 於ư 行hành 相tương 續tục 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 。 長trường 夜dạ 於ư 中trung 而nhi 生sanh 耽đam 著trước 。 世Thế 尊Tôn 為vi 斷đoạn 彼bỉ 執chấp 著trước 故cố 顯hiển 行hành 相tương 續tục 體thể 是thị 有hữu 為vi 及cập 緣duyên 生sanh 性tánh 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 有hữu 三tam 有hữu 為vi 。 之chi 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 非phi 顯hiển 諸chư 行hành 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 具cụ 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 由do 一nhất 剎sát 那na 起khởi 等đẳng 三tam 相tương/tướng 。 不bất 可khả 知tri 故cố 。 非phi 不bất 可khả 知tri 應ưng 立lập 為vi 相tương/tướng 。 故cố 彼bỉ 契Khế 經Kinh 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 有hữu 為vi 之chi 起khởi 亦diệc 可khả 了liễu 知tri 。 盡tận 及cập 住trụ 異dị 亦diệc 可khả 了liễu 知tri 。 然nhiên 經kinh 重trùng 說thuyết 有hữu 為vi 言ngôn 者giả 。 令linh 知tri 此thử 相tương/tướng 表biểu 是thị 有hữu 為vi 。 勿vật 謂vị 此thử 相tương/tướng 表biểu 有hữu 為vi 有hữu 如như 居cư 白bạch 鷺lộ 表biểu 水thủy 非phi 無vô 。 亦diệc 勿vật 謂vị 表biểu 有hữu 為vi 善thiện 惡ác 如như 童đồng 女nữ 相tương/tướng 表biểu 善thiện 非phi 善thiện 。 諸chư 行hành 相tương 續tục 初sơ 起khởi 名danh 生sanh 。 終chung 盡tận 位vị 中trung 說thuyết 名danh 為vi 滅diệt 。 中trung 間gian 相tương 續tục 隨tùy 轉chuyển 名danh 住trụ 。 此thử 前tiền 後hậu 別biệt 名danh 為vi 住trụ 異dị 。 世Thế 尊Tôn 依y 此thử 說thuyết 難Nan 陀Đà 言ngôn 。 是thị 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 知tri 受thọ 生sanh 。 善thiện 知tri 受thọ 住trụ 及cập 善thiện 知tri 受thọ 衰suy 異dị 壞hoại 滅diệt 。 故cố 說thuyết 頌tụng 言ngôn 。
相tương 續tục 初sơ 名danh 生sanh 。 滅diệt 謂vị 終chung 盡tận 位vị 。
中trung 隨tùy 轉chuyển 名danh 住trụ 。 住trụ 異dị 前tiền 後hậu 別biệt 。
復phục 有hữu 頌tụng 言ngôn 。
本bổn 無vô 今kim 有hữu 生sanh 。 相tương 續tục 隨tùy 轉chuyển 住trụ 。
前tiền 後hậu 別biệt 住trụ 異dị 。 相tương 續tục 斷đoạn 名danh 滅diệt 。
又hựu 有hữu 頌tụng 言ngôn 。
由do 諸chư 法pháp 剎sát 那na 。 無vô 住trụ 而nhi 有hữu 滅diệt 。
彼bỉ 自tự 然nhiên 滅diệt 故cố 。 執chấp 有hữu 住trụ 非phi 理lý 。
是thị 故cố 唯duy 於ư 相tương 續tục 說thuyết 住trụ 。 由do 斯tư 對đối 法pháp 所sở 說thuyết 理lý 成thành 。 故cố 彼bỉ 論luận 言ngôn 。 云vân 何hà 名danh 住trụ 。 謂vị 一nhất 切thiết 行hành 。 已dĩ 生sanh 未vị 滅diệt 。 非phi 生sanh 已dĩ 不bất 滅diệt 名danh 剎sát 那na 法pháp 性tánh 。 雖tuy 發phát 智trí 論luận 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 於ư 一nhất 心tâm 中trung 。 誰thùy 起khởi 謂vị 生sanh 。 誰thùy 盡tận 謂vị 死tử 。 誰thùy 住trụ 異dị 謂vị 老lão 。 而nhi 彼bỉ 論luận 文văn 依y 眾chúng 同đồng 分phần/phân 相tương 續tục 心tâm 說thuyết 。 非phi 一nhất 剎sát 那na 。 又hựu 一nhất 一nhất 剎sát 那na 。 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 離ly 執chấp 實thật 有hữu 物vật 四tứ 相tương/tướng 亦diệc 成thành 。 云vân 何hà 得đắc 成thành 。 謂vị 一nhất 一nhất 念niệm 本bổn 無vô 今kim 有hữu 名danh 生sanh 。 有hữu 已dĩ 還hoàn 無vô 名danh 滅diệt 。 後hậu 後hậu 剎sát 那na 嗣tự 前tiền 前tiền 起khởi 名danh 為vi 住trụ 。 即tức 彼bỉ 前tiền 後hậu 有hữu 差sai 別biệt 故cố 名danh 住trụ 異dị 。 於ư 前tiền 後hậu 念niệm 相tương 似tự 生sanh 時thời 。 前tiền 後hậu 相tương 望vọng 非phi 無vô 差sai 別biệt 。 彼bỉ 差sai 別biệt 相tương/tướng 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 謂vị 金kim 剛cang 等đẳng 有hữu 擲trịch 未vị 擲trịch 。 及cập 強cường 力lực 擲trịch 與dữ 弱nhược 力lực 擲trịch 速tốc 遲trì 墮đọa 落lạc 時thời 差sai 別biệt 故cố 。 大đại 種chủng 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 義nghĩa 成thành 。 諸chư 行hành 相tương 似tự 相tương 續tục 生sanh 時thời 。 前tiền 後hậu 相tương 望vọng 無vô 多đa 差sai 別biệt 。 故cố 雖tuy 有hữu 異dị 而nhi 見kiến 相tương 似tự 。 若nhược 爾nhĩ 最tối 後hậu 聲thanh 光quang 剎sát 那na 及cập 涅Niết 槃Bàn 時thời 最tối 後hậu 六lục 處xứ 無vô 後hậu 念niệm 故cố 應ưng 無vô 住trụ 異dị 。 是thị 則tắc 所sở 立lập 相tương 應ứng 不bất 遍biến 有hữu 為vi 。 此thử 不bất 說thuyết 住trụ 為vi 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 謂vị 住trụ 之chi 異dị 故cố 。 若nhược 有hữu 住trụ 亦diệc 必tất 有hữu 異dị 。 由do 此thử 立lập 相tương/tướng 無vô 不bất 遍biến 失thất 。 然nhiên 此thử 經Kinh 中trung 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。 有hữu 為vi 之chi 相tướng 。 略lược 顯hiển 示thị 者giả 。 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 有hữu 已dĩ 還hoàn 無vô 及cập 相tương 續tục 住trụ 。 即tức 此thử 前tiền 後hậu 相tương 望vọng 別biệt 異dị 。 此thử 中trung 何hà 用dụng 生sanh 等đẳng 別biệt 物vật 。 云vân 何hà 所sở 相tương/tướng 法pháp 即tức 立lập 為vi 能năng 相tương/tướng 。 如như 何hà 大Đại 士Sĩ 相tương/tướng 非phi 異dị 於ư 大Đại 士Sĩ 。 角giác 犎# 𩑶# 蹄đề 尾vĩ 牛ngưu 相tương/tướng 非phi 異dị 牛ngưu 。 又hựu 如như 堅kiên 等đẳng 地địa 等đẳng 界giới 相tương/tướng 非phi 異dị 地địa 等đẳng 。 遠viễn 見kiến 上thượng 升thăng 知tri 是thị 煙yên 相tương/tướng 非phi 異dị 煙yên 體thể 。 此thử 有hữu 為vi 相tương/tướng 理lý 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 雖tuy 了liễu 有hữu 為vi 色sắc 等đẳng 自tự 性tánh 。 乃nãi 至chí 未vị 了liễu 。 先tiên 無vô 後hậu 無vô 相tướng 續tục 差sai 別biệt 。 仍nhưng 未vị 知tri 彼bỉ 體thể 是thị 有hữu 為vi 故cố 非phi 彼bỉ 性tánh 即tức 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 然nhiên 非phi 離ly 彼bỉ 性tánh 有hữu 生sanh 等đẳng 實thật 物vật 。 若nhược 離ly 有hữu 為vi 色sắc 等đẳng 自tự 性tánh 。 有hữu 生sanh 等đẳng 物vật 復phục 何hà 非phi 理lý 。 一nhất 法pháp 一nhất 時thời 應ưng 即tức 生sanh 住trụ 衰suy 異dị 壞hoại 滅diệt 許hứa 俱câu 有hữu 故cố 。 此thử 難nạn/nan 不bất 然nhiên 。 用dụng 時thời 別biệt 故cố 。 謂vị 生sanh 作tác 用dụng 在tại 於ư 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 已dĩ 生sanh 不bất 更cánh 生sanh 故cố 。 諸chư 法pháp 生sanh 已dĩ 正chánh 現hiện 在tại 時thời 。 住trụ 等đẳng 三tam 相tương/tướng 作tác 用dụng 方phương 起khởi 。 非phi 生sanh 用dụng 時thời 有hữu 餘dư 三tam 用dụng 。 故cố 雖tuy 俱câu 有hữu 。 而nhi 不bất 相tương 違vi 。 且thả 應ưng 思tư 擇trạch 。 未vị 來lai 法pháp 體thể 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 然nhiên 後hậu 可khả 成thành 生sanh 於ư 彼bỉ 位vị 有hữu 用dụng 無vô 用dụng 。 設thiết 許hứa 未vị 來lai 生sanh 有hữu 作tác 用dụng 。 如như 何hà 成thành 未vị 來lai 。 應ưng 說thuyết 未vị 來lai 相tương/tướng 。 法pháp 現hiện 在tại 時thời 生sanh 用dụng 已dĩ 謝tạ 。 如như 何hà 成thành 現hiện 在tại 應ưng 說thuyết 現hiện 在tại 相tương/tướng 。 又hựu 住trụ 等đẳng 三tam 用dụng 俱câu 現hiện 在tại 應ưng 一nhất 法pháp 體thể 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 即tức 有hữu 安an 住trụ 衰suy 異dị 壞hoại 滅diệt 。 若nhược 時thời 住trụ 相tương/tướng 能năng 住trụ 此thử 法pháp 。 即tức 時thời 異dị 滅diệt 能năng 衰suy 壞hoại 者giả 。
爾nhĩ 時thời 此thử 法pháp 為vi 名danh 安an 住trụ 為vi 名danh 衰suy 異dị 為vi 名danh 壞hoại 滅diệt 。 諸chư 說thuyết 住trụ 等đẳng 用dụng 不bất 同đồng 時thời 。 彼bỉ 說thuyết 便tiện 違vi 剎sát 那na 滅diệt 義nghĩa 。 若nhược 言ngôn 我ngã 說thuyết 一nhất 法pháp 諸chư 相tướng 用dụng 皆giai 究cứu 竟cánh 名danh 一nhất 剎sát 那na 。 汝nhữ 今kim 應ưng 說thuyết 。 何hà 緣duyên 住trụ 相tương/tướng 與dữ 二nhị 俱câu 生sanh 而nhi 住trụ 先tiên 能năng 住trụ 所sở 住trụ 法pháp 非phi 異dị 非phi 滅diệt 。 若nhược 住trụ 力lực 強cường/cưỡng 能năng 先tiên 用dụng 者giả 。 後hậu 何hà 成thành 劣liệt 而nhi 并tinh 本bổn 法pháp 。 俱câu 遭tao 異dị 滅diệt 所sở 衰suy 壞hoại 耶da 。 若nhược 言ngôn 住trụ 相tương/tướng 已dĩ 起khởi 作tác 用dụng 不bất 應ưng 更cánh 起khởi 猶do 如như 生sanh 者giả 。 生sanh 應ưng 可khả 然nhiên 。 夫phù 生sanh 用dụng 者giả 。 謂vị 引dẫn 所sở 生sanh 令linh 入nhập 現hiện 在tại 已dĩ 入nhập 不bất 應ưng 復phục 引dẫn 入nhập 故cố 。 住trụ 不bất 應ưng 爾nhĩ 。 夫phu 住trụ 用dụng 者giả 。 謂vị 安an 所sở 住trụ 令linh 不bất 衰suy 滅diệt 。 已dĩ 住trụ 可khả 令linh 永vĩnh 安an 住trụ 故cố 。 由do 斯tư 住trụ 相tương/tướng 用dụng 應ưng 常thường 起khởi 。 不bất 可khả 例lệ 生sanh 令linh 無vô 再tái 用dụng 。 又hựu 誰thùy 障chướng 住trụ 用dụng 令linh 暫tạm 有hữu 還hoàn 無vô 。 若nhược 言ngôn 異dị 滅diệt 能năng 為vi 障chướng 者giả 。 異dị 滅diệt 力lực 應ưng 強cường/cưỡng 。 何hà 不bất 於ư 先tiên 用dụng 。 又hựu 住trụ 用dụng 息tức 。 異dị 滅diệt 本bổn 法pháp 自tự 然nhiên 不bất 住trụ 。 異dị 滅diệt 二nhị 相tương/tướng 何hà 處xứ 如như 何hà 。 而nhi 起khởi 作tác 用dụng 。
復phục 有hữu 何hà 事sự 須tu 二nhị 用dụng 耶da 。 由do 住trụ 攝nhiếp 持trì 諸chư 法pháp 生sanh 已dĩ 暫tạm 時thời 不bất 滅diệt 。 住trụ 用dụng 既ký 捨xả 法pháp 定định 不bất 住trụ 即tức 自tự 然nhiên 滅diệt 。 故cố 異dị 滅diệt 用dụng 。 更cánh 無vô 所sở 為vi 。 又hựu 應ưng 一nhất 法pháp 生sanh 已dĩ 未vị 壞hoại 名danh 住trụ 住trụ 已dĩ 壞hoại 時thời 名danh 滅diệt 。 理lý 且thả 可khả 然nhiên 。 異dị 於ư 一nhất 法pháp 。 進tiến 退thoái 推thôi 徵trưng 理lý 不bất 應ưng 有hữu 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 異dị 謂vị 前tiền 後hậu 性tánh 相tướng 轉chuyển 變biến 非phi 即tức 此thử 法pháp 可khả 言ngôn 異dị 此thử 。 故cố 說thuyết 頌tụng 言ngôn 。
即tức 前tiền 異dị 不bất 成thành 。 異dị 前tiền 非phi 一nhất 法pháp 。
是thị 故cố 於ư 一nhất 法pháp 。 立lập 異dị 終chung 不bất 成thành 。
雖tuy 餘dư 部bộ 說thuyết 遇ngộ 滅diệt 因nhân 緣duyên 滅diệt 相tương/tướng 方phương 能năng 滅diệt 所sở 滅diệt 法pháp 。 而nhi 彼bỉ 所sở 說thuyết 。 應ưng 如như 有hữu 言ngôn 服phục 瀉tả 藥dược 時thời 天thiên 來lai 令linh 利lợi 。 即tức 滅diệt 因nhân 緣duyên 應ưng 滅diệt 所sở 滅diệt 。 何hà 須tu 別biệt 執chấp 有hữu 滅diệt 相tương/tướng 為vi 。 又hựu 心tâm 心tâm 所sở 許hứa 剎sát 那na 滅diệt 。 更cánh 不bất 須tu 待đãi 餘dư 滅diệt 因nhân 緣duyên 。 應ưng 滅diệt 與dữ 住trụ 用dụng 無vô 先tiên 後hậu 。 是thị 則tắc 一nhất 法pháp 於ư 一nhất 時thời 中trung 。 亦diệc 住trụ 亦diệc 滅diệt 不bất 應ưng 正chánh 理lý 。 故cố 依y 相tương 續tục 說thuyết 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 不bất 違vi 正chánh 理lý 善thiện 順thuận 契Khế 經Kinh 。 若nhược 生sanh 在tại 未vị 來lai 生sanh 所sở 生sanh 法pháp 。 未vị 來lai 一nhất 切thiết 。 法pháp 何hà 不bất 俱câu 生sanh 。 頌tụng 曰viết 。
生sanh 能năng 生sanh 所sở 生sanh 。 非phi 離ly 因nhân 緣duyên 合hợp 。
論luận 曰viết 。 非phi 離ly 所sở 餘dư 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 唯duy 生sanh 相tương/tướng 力lực 能năng 生sanh 所sở 生sanh 故cố 諸chư 未vị 來lai 非phi 皆giai 頓đốn 起khởi 。 若nhược 爾nhĩ 我ngã 等đẳng 唯duy 見kiến 因nhân 緣duyên 有hữu 生sanh 功công 能năng 。 無vô 別biệt 生sanh 相tương/tướng 有hữu 因nhân 緣duyên 合hợp 。 諸chư 法pháp 即tức 生sanh 無vô 即tức 不bất 生sanh 。 何hà 勞lao 生sanh 相tương/tướng 。 故cố 知tri 唯duy 有hữu 因nhân 緣duyên 力lực 起khởi 。 豈khởi 諸chư 有hữu 法pháp 皆giai 汝nhữ 所sở 知tri 。 法pháp 性tánh 幽u 微vi 甚thậm 難nan 知tri 故cố 。 雖tuy 現hiện 有hữu 體thể 。 而nhi 不bất 可khả 知tri 。 生sanh 相tương/tướng 若nhược 無vô 應ưng 無vô 生sanh 覺giác 。 又hựu 第đệ 六lục 轉chuyển 言ngôn 不bất 應ưng 成thành 。 謂vị 色sắc 之chi 生sanh 受thọ 之chi 生sanh 等đẳng 。 如như 不bất 應ưng 說thuyết 色sắc 之chi 色sắc 言ngôn 。 如như 責trách 無vô 生sanh 乃nãi 至chí 無vô 滅diệt 。 皆giai 如như 是thị 責trách 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 若nhược 爾nhĩ 為vi 成thành 空không 無vô 我ngã 覺giác 法pháp 外ngoại 應ưng 執chấp 。 空không 無vô 我ngã 性tánh 。 為vi 成thành 一nhất 二nhị 大đại 小tiểu 各các 別biệt 合hợp 離ly 彼bỉ 此thử 有hữu 性tánh 等đẳng 覺giác 應ưng 如như 外ngoại 道đạo 法pháp 外ngoại 執chấp 有hữu 數số 量lượng 各các 別biệt 合hợp 離ly 彼bỉ 此thử 有hữu 等đẳng 別biệt 性tánh 。 又hựu 為vi 成thành 立lập 第đệ 六lục 轉chuyển 言ngôn 。 應ưng 執chấp 別biệt 有hữu 色sắc 之chi 聚tụ 性tánh 。 又hựu 如như 說thuyết 言ngôn 色sắc 之chi 自tự 性tánh 。 此thử 第đệ 六lục 轉chuyển 言ngôn 何hà 得đắc 成thành 。 是thị 故cố 生sanh 等đẳng 唯duy 假giả 建kiến 立lập 無vô 別biệt 實thật 物vật 。 為vi 了liễu 諸chư 行hành 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 假giả 立lập 為vi 生sanh 。 如như 是thị 本bổn 無vô 今kim 有hữu 生sanh 相tương/tướng 。 依y 色sắc 等đẳng 法pháp 種chủng 類loại 眾chúng 多đa 。 為vi 簡giản 所sở 餘dư 說thuyết 第đệ 六lục 轉chuyển 言ngôn 色sắc 之chi 生sanh 受thọ 之chi 生sanh 等đẳng 。 為vi 令linh 他tha 知tri 此thử 生sanh 唯duy 色sắc 非phi 餘dư 受thọ 等đẳng 。 餘dư 例lệ 亦diệc 然nhiên 。 如như 世thế 間gian 說thuyết 栴chiên 檀đàn 之chi 香hương 。 石thạch 子tử 之chi 體thể 。 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 如như 是thị 住trụ 等đẳng 隨tùy 應ứng 當đương 知tri 。 若nhược 行hành 離ly 生sanh 相tương/tướng 而nhi 得đắc 生sanh 者giả 。 虛hư 空không 無vô 為vi 。 等đẳng 何hà 故cố 不bất 生sanh 。 諸chư 行hành 名danh 生sanh 由do 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 無vô 為vi 體thể 常thường 有hữu 。 何hà 得đắc 言ngôn 生sanh 。 又hựu 如như 法Pháp 爾nhĩ 不bất 說thuyết 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 生sanh 。 如như 是thị 應ưng 許hứa 非phi 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 可khả 生sanh 。 又hựu 如như 有hữu 為vi 同đồng 有hữu 生sanh 相tương/tướng 而nhi 許hứa 因nhân 緣duyên 望vọng 有hữu 為vi 法pháp 。 或hoặc 有hữu 功công 能năng 或hoặc 無vô 功công 能năng 。 如như 是thị 應ưng 許hứa 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 及cập 無vô 為vi 法pháp 。 同đồng 無vô 生sanh 相tương/tướng 而nhi 諸chư 因nhân 緣duyên 望vọng 彼bỉ 二nhị 法pháp 一nhất 有hữu 生sanh 用dụng 一nhất 無vô 生sanh 用dụng 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 別biệt 有hữu 實thật 物vật 其kỳ 理lý 應ưng 成thành 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 豈khởi 容dung 多đa 有hữu 設thiết 難nạn/nan 者giả 。 故cố 便tiện 棄khí 所sở 宗tông 。 非phi 恐khủng 有hữu 鹿lộc 而nhi 不bất 種chủng 麥mạch 。 懼cụ 多đa 蠅dăng 附phụ 不bất 食thực 美mỹ 團đoàn 。 故cố 於ư 過quá 難nạn/nan 。 應ưng 懃cần 通thông 釋thích 。 於ư 本bổn 宗tông 義nghĩa 應ưng 順thuận 修tu 行hành 。 如như 是thị 已dĩ 辯biện 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 名danh 身thân 等đẳng 類loại 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
名danh 身thân 等đẳng 所sở 謂vị 。 想tưởng 章chương 字tự 總tổng 說thuyết 。
論luận 曰viết 。 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 句cú 身thân 文văn 身thân 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 。 名danh 謂vị 作tác 想tưởng 。 如như 說thuyết 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 等đẳng 想tưởng 。 句cú 者giả 謂vị 章chương 。 詮thuyên 義nghĩa 究cứu 竟cánh 。 如như 說thuyết 諸chư 行hành 無vô 常thường 等đẳng 章chương 。 或hoặc 能năng 辯biện 了liễu 業nghiệp 用dụng 德đức 時thời 相tương 應ứng 差sai 別biệt 。 此thử 章chương 稱xưng 句cú 。 文văn 者giả 謂vị 字tự 。 如như 說thuyết 𧙃# 阿a 壹nhất 伊y 等đẳng 字tự 。 豈khởi 不bất 此thử 字tự 亦diệc 書thư 分phần/phân 名danh 。 非phi 為vi 顯hiển 書thư 分phần/phân 製chế 造tạo 諸chư 字tự 。 但đãn 為vi 顯hiển 諸chư 字tự 製chế 造tạo 書thư 分phần/phân 。 云vân 何hà 當đương 令linh 。 雖tuy 不bất 聞văn 說thuyết 而nhi 亦diệc 得đắc 解giải 。 故cố 造tạo 書thư 分phần/phân 。 是thị 故cố 諸chư 字tự 非phi 書thư 分phần/phân 名danh 。 云vân 何hà 名danh 等đẳng 身thân 。 謂vị 想tưởng 等đẳng 總tổng 說thuyết 。 言ngôn 總tổng 說thuyết 者giả 是thị 合hợp 集tập 義nghĩa 。 於ư 合hợp 集tập 義nghĩa 中trung 說thuyết 嗢ốt 遮già 界giới 故cố 。 此thử 中trung 名danh 身thân 者giả 。 謂vị 色sắc 聲thanh 香hương 等đẳng 。 句cú 身thân 者giả 謂vị 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 靜tĩnh 等đẳng 。 文văn 身thân 者giả 。 謂vị 迦ca 佉khư 伽già 等đẳng 。 豈khởi 不bất 此thử 三tam 語ngữ 為vi 性tánh 故cố 用dụng 聲thanh 為vi 體thể 色sắc 自tự 性tánh 攝nhiếp 。 如như 何hà 乃nãi 說thuyết 為vi 心tâm 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 此thử 三tam 非phi 以dĩ 語ngữ 為vi 自tự 性tánh 。 語ngữ 是thị 音âm 聲thanh 。 非phi 唯duy 音âm 聲thanh 即tức 令linh 了liễu 義nghĩa 。 云vân 何hà 令linh 了liễu 。 謂vị 語ngữ 發phát 名danh 。 名danh 能năng 顯hiển 義nghĩa 。 乃nãi 能năng 令linh 了liễu 。 非phi 但đãn 音âm 聲thanh 皆giai 稱xưng 為vi 語ngữ 。 要yếu 由do 此thử 故cố 義nghĩa 可khả 了liễu 知tri 。 如như 是thị 音âm 聲thanh 。 方phương 稱xưng 語ngữ 故cố 。 何hà 等đẳng 音âm 聲thanh 令linh 義nghĩa 可khả 了liễu 。 謂vị 能năng 說thuyết 者giả 。 於ư 諸chư 義nghĩa 中trung 已dĩ 共cộng 立lập 為vi 能năng 詮thuyên 定định 量lượng 。 且thả 如như 古cổ 者giả 於ư 九cửu 義nghĩa 中trung 共cộng 立lập 一nhất 瞿cù 聲thanh 為vi 能năng 詮thuyên 定định 量lượng 。 故cố 有hữu 頌tụng 言ngôn 。
方phương 獸thú 地địa 光quang 言ngôn 。 金kim 剛cang 眼nhãn 天thiên 水thủy 。
於ư 斯tư 九cửu 種chủng 義nghĩa 。 智trí 者giả 立lập 瞿cù 聲thanh 。
諸chư 有hữu 執chấp 名danh 能năng 顯hiển 義nghĩa 者giả 。 亦diệc 定định 應ưng 許hứa 如như 是thị 義nghĩa 名danh 。 謂vị 共cộng 立lập 為vi 能năng 詮thuyên 定định 量lượng 。 若nhược 此thử 句cú 義nghĩa 由do 名danh 能năng 顯hiển 。 但đãn 由do 音âm 聲thanh 顯hiển 用dụng 已dĩ 辦biện 。 何hà 須tu 橫hoạnh/hoành 計kế 別biệt 有hữu 實thật 名danh 。 又hựu 未vị 了liễu 此thử 名danh 如như 何hà 由do 語ngữ 發phát 。 為vi 由do 語ngữ 顯hiển 。 為vi 由do 語ngữ 生sanh 。 若nhược 由do 語ngữ 生sanh 。 語ngữ 聲thanh 性tánh 故cố 。 聲thanh 應ưng 一nhất 切thiết 皆giai 能năng 生sanh 名danh 。 若nhược 謂vị 生sanh 名danh 聲thanh 有hữu 差sai 別biệt 。 此thử 足túc 顯hiển 義nghĩa 。 何hà 待đãi 別biệt 名danh 。 若nhược 由do 語ngữ 顯hiển 。 語ngữ 聲thanh 性tánh 故cố 。 聲thanh 應ưng 一nhất 切thiết 皆giai 能năng 顯hiển 名danh 。 若nhược 謂vị 顯hiển 名danh 聲thanh 有hữu 差sai 別biệt 。 此thử 足túc 顯hiển 義nghĩa 。 何hà 待đãi 別biệt 名danh 。 又hựu 諸chư 念niệm 聲thanh 不bất 可khả 聚tụ 集tập 。 亦diệc 無vô 一nhất 法pháp 分phần 分phần 漸tiệm 生sanh 。 如như 何hà 名danh 生sanh 可khả 由do 語ngữ 發phát 。 云vân 何hà 待đãi 過quá 去khứ 諸chư 表biểu 剎sát 那na 。 最tối 後hậu 表biểu 剎sát 那na 能năng 生sanh 無vô 表biểu 。 若nhược 爾nhĩ 最tối 後hậu 位vị 聲thanh 乃nãi 生sanh 名danh 。 但đãn 聞văn 最tối 後hậu 聲thanh 應ưng 能năng 了liễu 義nghĩa 。 若nhược 作tác 是thị 執chấp 語ngữ 能năng 生sanh 文văn 文văn 復phục 生sanh 名danh 名danh 方phương 顯hiển 義nghĩa 。 此thử 中trung 過quá 難nạn/nan 應ưng 同đồng 前tiền 說thuyết 。 以dĩ 諸chư 念niệm 文văn 不bất 可khả 集tập 故cố 。 語ngữ 顯hiển 名danh 過quá 。 應ưng 例lệ 如như 生sanh 。 又hựu 異dị 語ngữ 文văn 諸chư 明minh 慧tuệ 者giả 。 注chú 心tâm 思tư 擇trạch 莫mạc 辯biện 其kỳ 相tương/tướng 。 又hựu 文văn 由do 語ngữ 若nhược 顯hiển 若nhược 生sanh 。 准chuẩn 語ngữ 於ư 名danh 皆giai 不bất 應ưng 理lý 。 又hựu 若nhược 有hữu 執chấp 名danh 如như 生sanh 等đẳng 與dữ 義nghĩa 俱câu 生sanh 。 現hiện 在tại 世thế 名danh 目mục 去khứ 來lai 義nghĩa 不bất 應ưng 得đắc 有hữu 。 又hựu 父phụ 母mẫu 等đẳng 隨tùy 意ý 所sở 欲dục 。 立lập 子tử 等đẳng 名danh 。 云vân 何hà 可khả 言ngôn 。 名danh 如như 生sanh 等đẳng 與dữ 義nghĩa 俱câu 起khởi 。 又hựu 無vô 為vi 法pháp 應ưng 無vô 有hữu 名danh 。 無vô 生sanh 義nghĩa 故cố 而nhi 不bất 應ưng 許hứa 。 然nhiên 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 頌tụng 依y 於ư 名danh 及cập 文văn 生sanh 者giả 。 此thử 於ư 諸chư 義nghĩa 共cộng 立lập 分phần/phân 量lượng 。 聲thanh 即tức 是thị 名danh 。 此thử 名danh 安an 布bố 差sai 別biệt 為vi 頌tụng 。 由do 如như 是thị 義nghĩa 。 說thuyết 頌tụng 依y 名danh 。 此thử 頌tụng 是thị 名danh 安an 布bố 差sai 別biệt 。 執chấp 有hữu 實thật 物vật 不bất 應ưng 正chánh 理lý 。 如như 樹thụ 等đẳng 行hành 及cập 心tâm 次thứ 第đệ 。 或hoặc 唯duy 應ưng 執chấp 別biệt 有hữu 文văn 體thể 即tức 總tổng 集tập 此thử 為vi 名danh 等đẳng 身thân 。 更cánh 執chấp 有hữu 餘dư 便tiện 為vi 無vô 用dụng 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 有hữu 別biệt 物vật 為vi 名danh 等đẳng 身thân 。 心tâm 不bất 相tương 應ứng 。 行hành 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 實thật 而nhi 非phi 假giả 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 非phi 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 是thị 尋tầm 思tư 所sở 能năng 了liễu 故cố 。 此thử 名danh 身thân 等đẳng 何hà 界giới 所sở 繫hệ 。 為vi 是thị 有hữu 情tình 數số 。 為vi 非phi 有hữu 情tình 數số 。 為vi 是thị 異dị 熟thục 生sanh 為vi 是thị 所sở 長trưởng 養dưỡng 。 為vi 是thị 等đẳng 流lưu 性tánh 。 為vi 善thiện 為vi 不bất 善thiện 。 為vi 無vô 記ký 。 此thử 皆giai 應ưng 辯biện 。 頌tụng 曰viết 。
欲dục 色sắc 有hữu 情tình 攝nhiếp 。 等đẳng 流lưu 無vô 記ký 性tánh 。
論luận 曰viết 。 此thử 名danh 身thân 等đẳng 唯duy 是thị 欲dục 色sắc 二nhị 界giới 所sở 繫hệ 。 有hữu 說thuyết 。 亦diệc 通thông 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。 然nhiên 不bất 可khả 說thuyết 。 又hựu 名danh 身thân 等đẳng 有hữu 情tình 數số 攝nhiếp 。 能năng 說thuyết 者giả 成thành 非phi 所sở 顯hiển 義nghĩa 。 又hựu 名danh 身thân 等đẳng 唯duy 是thị 等đẳng 流lưu 。 又hựu 唯duy 無vô 覆phú 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 餘dư 不bất 相tương 應ứng 所sở 未vị 說thuyết 義nghĩa 今kim 當đương 略lược 辯biện 。 頌tụng 曰viết 。
同đồng 分phần/phân 亦diệc 如như 是thị 。 并tinh 無vô 色sắc 異dị 熟thục 。
得đắc 相tương 通thông 三tam 類loại 。 非phi 得đắc 定định 等đẳng 流lưu 。
論luận 曰viết 。 亦diệc 如như 是thị 言ngôn 。 為vi 顯hiển 同đồng 分phần/phân 如như 名danh 身thân 等đẳng 通thông 於ư 欲dục 色sắc 有hữu 情tình 等đẳng 流lưu 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 并tinh 無vô 色sắc 言ngôn 顯hiển 非phi 唯duy 欲dục 色sắc 。 言ngôn 并tinh 異dị 熟thục 顯hiển 非phi 唯duy 等đẳng 流lưu 。 是thị 界giới 通thông 三tam 。 類loại 通thông 二nhị 義nghĩa 。 得đắc 及cập 諸chư 相tướng 類loại 并tinh 通thông 三tam 。 謂vị 有hữu 剎sát 那na 等đẳng 流lưu 異dị 熟thục 非phi 得đắc 二nhị 定định 唯duy 是thị 等đẳng 流lưu 。 唯duy 言ngôn 為vi 明minh 非phi 異dị 熟thục 等đẳng 。 已dĩ 說thuyết 如như 是thị 。 所sở 未vị 說thuyết 義nghĩa 。 無vô 想tưởng 命mạng 根căn 如như 前tiền 已dĩ 辯biện 。 何hà 緣duyên 不bất 說thuyết 得đắc 等đẳng 唯duy 是thị 有hữu 情tình 數số 攝nhiếp 。 已dĩ 說thuyết 有hữu 情tình 所sở 成thành 等đẳng 故cố 。 何hà 緣duyên 不bất 說thuyết 相tương 通thông 有hữu 情tình 非phi 有hữu 情tình 數số 。 已dĩ 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 俱câu 故cố 。 餘dư 所sở 未vị 說thuyết 隨tùy 應ứng 准chuẩn 知tri 。
說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 俱Câu 舍Xá 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ
Thuyết Nhất Thiết Hữu Bộ Câu Xá Luận ♦ Hết quyển 5
❖
Phiên âm: 14/3/2016 ◊ Cập nhật: 14/3/2016
A Tỳ Đạt Ma Câu Xá Luận ♦ Quyển 5
尊tôn 者giả 世thế 親thân 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 分phân 別biệt 根căn 品phẩm 第đệ 二nhị 之chi 三tam 。
如như 是thị 已dĩ 辯biện 得đắc 非phi 得đắc 相tương/tướng 。 同đồng 分phần/phân 者giả 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
同đồng 分phần/phân 有hữu 情tình 等đẳng 。
論luận 曰viết 。 有hữu 別biệt 實thật 物vật 名danh 為vi 同đồng 分phần/phân 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 展triển 轉chuyển 類loại 等đẳng 。 本bổn 論luận 說thuyết 此thử 名danh 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。 此thử 復phục 二nhị 種chủng 。 一nhất 無vô 差sai 別biệt 。 二nhị 有hữu 差sai 別biệt 。 無vô 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 有hữu 情tình 同đồng 分phần/phân 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 各các 等đẳng 有hữu 故cố 。 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 界giới 地địa 趣thú 生sanh 種chủng 姓tánh 男nam 女nữ 近cận 事sự 苾Bật 芻Sô 學học 無Vô 學Học 等đẳng 各các 別biệt 同đồng 分phần/phân 。 一nhất 類loại 有hữu 情tình 各các 等đẳng 有hữu 故cố 。
復phục 有hữu 法pháp 同đồng 分phần/phân 。 謂vị 隨tùy 蘊uẩn 處xứ 界giới 。 若nhược 無vô 實thật 物vật 無vô 差sai 別biệt 相tướng 。 名danh 同đồng 分phần/phân 者giả 。 展triển 轉chuyển 差sai 別biệt 諸chư 有hữu 情tình 中trung 。 有hữu 情tình 有hữu 情tình 。 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 。 覺giác 及cập 施thi 設thiết 不bất 應ưng 得đắc 有hữu 。 如như 是thị 蘊uẩn 等đẳng 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 。 覺giác 及cập 施thi 設thiết 如như 理lý 應ưng 知tri 。 頗phả 有hữu 死tử 生sanh 不bất 捨xả 不bất 得đắc 。 有hữu 情tình 同đồng 分phần/phân 。 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 第đệ 一nhất 句cú 者giả 。 謂vị 是thị 處xứ 死tử 還hoàn 生sanh 是thị 處xứ 。 第đệ 二nhị 句cú 者giả 。 謂vị 入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 位vị 時thời 。 捨xả 異dị 生sanh 同đồng 分phần/phân 。 得đắc 聖thánh 者giả 同đồng 分phần/phân 。 第đệ 三tam 句cú 者giả 。 謂vị 是thị 趣thú 死tử 生sanh 餘dư 趣thú 等đẳng 。 第đệ 四tứ 句cú 者giả 。 謂vị 除trừ 前tiền 相tương/tướng 。 若nhược 別biệt 有hữu 實thật 物vật 名danh 異dị 生sanh 同đồng 分phần/phân 。 何hà 用dụng 別biệt 立lập 異dị 生sanh 性tánh 耶da 。 非phi 異dị 人nhân 同đồng 分phân 別biệt 有hữu 人nhân 性tánh 故cố 。 又hựu 非phi 世thế 間gian 現hiện 見kiến 同đồng 分phần/phân 。 以dĩ 非phi 色sắc 故cố 亦diệc 非phi 覺giác 慧tuệ 所sở 能năng 了liễu 別biệt 無vô 別biệt 用dụng 故cố 。 世thế 雖tuy 不bất 了liễu 有hữu 情tình 同đồng 分phần/phân 。 而nhi 於ư 有hữu 情tình 。 謂vị 無vô 差sai 別biệt 。 故cố 設thiết 有hữu 體thể 亦diệc 何hà 所sở 用dụng 。 又hựu 何hà 因nhân 不bất 許hứa 有hữu 無vô 情tình 同đồng 分phần/phân 。 諸chư 穀cốc 麥mạch 豆đậu 金kim 鐵thiết 菴am 羅la 半bán 娜na 娑sa 等đẳng 。 亦diệc 有hữu 自tự 類loại 互hỗ 相tương 似tự 故cố 。 又hựu 諸chư 同đồng 分phần/phân 展triển 轉chuyển 差sai 別biệt 。 如như 何hà 於ư 彼bỉ 更cánh 無vô 同đồng 分phần/phân 。 而nhi 起khởi 無vô 別biệt 覺giác 施thi 設thiết 耶da 。 又hựu 應ưng 顯hiển 成thành 勝thắng 論luận 所sở 執chấp 。 彼bỉ 宗tông 執chấp 有hữu 總tổng 同đồng 句cú 義nghĩa 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 總tổng 同đồng 言ngôn 智trí 由do 此thử 發phát 生sanh 。 彼bỉ 復phục 執chấp 有hữu 同đồng 異dị 句cú 義nghĩa 。 於ư 異dị 品phẩm 類loại 同đồng 異dị 言ngôn 智trí 由do 此thử 發phát 生sanh 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 彼bỉ 執chấp 與dữ 此thử 義nghĩa 類loại 不bất 同đồng 。 以dĩ 說thuyết 一nhất 物vật 於ư 多đa 轉chuyển 故cố 。 又hựu 縱túng/tung 於ư 彼bỉ 若nhược 顯hiển 不bất 顯hiển 。 然nhiên 此thử 同đồng 分phần/phân 必tất 有hữu 實thật 物vật 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 故cố 。 如như 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 若nhược 還hoàn 來lai 此thử 得đắc 人nhân 同đồng 分phần/phân 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 雖tuy 有hữu 是thị 說thuyết 而nhi 不bất 說thuyết 言ngôn 別biệt 有hữu 實thật 物vật 名danh 為vi 同đồng 分phần/phân 。 若nhược 爾nhĩ 所sở 說thuyết 同đồng 分phân 是thị 何hà 。 即tức 如như 是thị 類loại 諸chư 行hành 生sanh 時thời 。 於ư 中trung 假giả 立lập 人nhân 同đồng 分phần/phân 等đẳng 。 如như 諸chư 穀cốc 麥mạch 豆đậu 等đẳng 同đồng 分phần/phân 。 此thử 非phi 善thiện 說thuyết 。 違vi 我ngã 宗tông 故cố 。 已dĩ 辯biện 同đồng 分phần/phân 。 無vô 想tưởng 者giả 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
無vô 想tưởng 無vô 想tưởng 中trung 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 滅diệt 。
異dị 熟thục 居cư 廣quảng 果quả 。
論luận 曰viết 。 若nhược 生sanh 無Vô 想Tưởng 有Hữu 情Tình 天Thiên 中trung 。 有hữu 法pháp 能năng 令linh 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 。 名danh 為vi 無vô 想tưởng 。 是thị 實thật 有hữu 物vật 。 能năng 遮già 未vị 來lai 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 令linh 暫tạm 不bất 起khởi 如như 堰yển 江giang 河hà 。 此thử 法pháp 一nhất 向hướng 是thị 異dị 熟thục 果quả 。 誰thùy 之chi 異dị 熟thục 。 謂vị 無vô 想tưởng 定định 。 無vô 想tưởng 有hữu 情tình 。 居cư 在tại 何hà 處xứ 。 居cư 在tại 廣quảng 果quả 。 謂vị 廣quảng 果quả 天thiên 中trung 有hữu 高cao 勝thắng 處xứ 如như 中trung 間gian 靜tĩnh 慮lự 。 名danh 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。 彼bỉ 為vi 恆hằng 無vô 想tưởng 為vi 亦diệc 有hữu 想tưởng 耶da 。 生sanh 死tử 位vị 中trung 多đa 時thời 有hữu 想tưởng 。 言ngôn 無vô 想tưởng 者giả 。 由do 彼bỉ 有hữu 情tình 。 中trung 間gian 長trường 時thời 想tưởng 不bất 起khởi 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 彼bỉ 諸chư 有hữu 情tình 。 由do 想tưởng 起khởi 故cố 。 從tùng 彼bỉ 處xứ 沒một 。 然nhiên 彼bỉ 有hữu 情tình 。 如như 久cửu 睡thụy 覺giác 。 還hoàn 起khởi 於ư 想tưởng 。 從tùng 彼bỉ 沒một 已dĩ 。 必tất 生sanh 欲dục 界giới 。 非phi 餘dư 處xứ 所sở 。 先tiên 修tu 定định 行hành 勢thế 力lực 盡tận 故cố 。 於ư 彼bỉ 不bất 能năng 更cánh 修tu 定định 故cố 。 如như 箭tiễn 射xạ 空không 力lực 盡tận 便tiện 墮đọa 。 若nhược 諸chư 有hữu 情tình 。 應ưng 生sanh 彼bỉ 處xứ 。 必tất 有hữu 欲dục 界giới 順thuận 後hậu 受thọ 業nghiệp 。 如như 應ưng 生sanh 彼bỉ 北Bắc 俱Câu 盧Lô 洲Châu 。 必tất 定định 應ưng 有hữu 生sanh 天thiên 之chi 業nghiệp 。 已dĩ 辯biện 無vô 想tưởng 。 二nhị 定định 者giả 何hà 。 謂vị 無vô 想tưởng 定định 。 及cập 滅diệt 盡tận 定định 。 初sơ 無vô 想tưởng 定định 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
如như 是thị 無vô 想tưởng 定định 。 後hậu 靜tĩnh 慮lự 求cầu 脫thoát 。
善thiện 唯duy 順thuận 生sanh 受thọ 。 非phi 聖thánh 得đắc 一nhất 世thế 。
論luận 曰viết 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 有hữu 法pháp 能năng 令linh 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 。 名danh 為vi 無vô 想tưởng 。 如như 是thị 復phục 有hữu 別biệt 法pháp 能năng 令linh 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 名danh 無vô 想tưởng 定định 。 無vô 想tưởng 者giả 定định 名danh 無vô 想tưởng 定định 。 或hoặc 定định 無vô 想tưởng 名danh 無vô 想tưởng 定định 。 說thuyết 如như 是thị 聲thanh 。 唯duy 顯hiển 此thử 定định 滅diệt 心tâm 心tâm 所sở 與dữ 無vô 想tưởng 同đồng 。 此thử 在tại 何hà 地địa 。 謂vị 後hậu 靜tĩnh 慮lự 。 即tức 在tại 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 非phi 餘dư 。 修tu 無vô 想tưởng 定định 。 為vi 何hà 所sở 求cầu 。 謂vị 求cầu 解giải 脫thoát 。 彼bỉ 執chấp 無vô 想tưởng 是thị 真chân 解giải 脫thoát 。 為vi 求cầu 證chứng 彼bỉ 修tu 無vô 想tưởng 定định 。 前tiền 說thuyết 無vô 想tưởng 是thị 異dị 熟thục 故cố 。 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 不bất 說thuyết 自tự 成thành 。 今kim 無vô 想tưởng 定định 一nhất 向hướng 是thị 善thiện 。 此thử 是thị 善thiện 故cố 。 能năng 招chiêu 無Vô 想Tưởng 有Hữu 情Tình 天Thiên 。 中trung 五ngũ 蘊uẩn 異dị 熟thục 。 既ký 是thị 善thiện 性tánh 為vi 順thuận 何hà 受thọ 。 唯duy 順thuận 生sanh 受thọ 。 非phi 順thuận 現hiện 後hậu 及cập 不bất 定định 受thọ 。 若nhược 起khởi 此thử 定định 後hậu 雖tuy 退thoái 失thất 。 傳truyền 說thuyết 現hiện 身thân 必tất 還hoàn 能năng 起khởi 。 當đương 生sanh 無Vô 想Tưởng 有Hữu 情Tình 天Thiên 中trung 。 故cố 得đắc 此thử 定định 必tất 不bất 能năng 入nhập 。 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 又hựu 許hứa 此thử 定định 唯duy 異dị 生sanh 得đắc 非phi 諸chư 聖thánh 者giả 。 以dĩ 諸chư 聖thánh 者giả 。 於ư 無vô 想tưởng 定định 如như 見kiến 深thâm 坑khanh 不bất 樂nhạo 入nhập 故cố 。 要yếu 執chấp 無vô 想tưởng 為vi 真chân 解giải 脫thoát 。 起khởi 出xuất 離ly 想tưởng 而nhi 修tu 此thử 定định 。 一nhất 切thiết 聖thánh 者giả 不bất 執chấp 有hữu 漏lậu 為vi 真chân 解giải 脫thoát 及cập 真chân 出xuất 離ly 故cố 。 於ư 此thử 定định 必tất 不bất 修tu 行hành 。 若nhược 諸chư 聖thánh 者giả 修tu 得đắc 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 定định 時thời 。 為vi 如như 靜tĩnh 慮lự 亦diệc 得đắc 去khứ 來lai 無vô 想tưởng 定định 不phủ 。 餘dư 亦diệc 不bất 得đắc 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 彼bỉ 雖tuy 曾tằng 習tập 以dĩ 無vô 心tâm 故cố 。 要yếu 大đại 加gia 行hành 方phương 便tiện 修tu 得đắc 。 故cố 初sơ 得đắc 時thời 唯duy 得đắc 一nhất 世thế 。 謂vị 得đắc 現hiện 在tại 。 如như 初sơ 受thọ 得đắc 。 別Biệt 解Giải 脫Thoát 戒Giới 。 得đắc 此thử 定định 已dĩ 。 第đệ 二nhị 念niệm 等đẳng 乃nãi 至chí 未vị 捨xả 。 亦diệc 成thành 過quá 去khứ 。 以dĩ 無vô 心tâm 故cố 。 無vô 未vị 來lai 修tu 。 次thứ 滅diệt 盡tận 定định 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
滅diệt 盡tận 定định 亦diệc 然nhiên 。 為vi 靜tĩnh 住trụ 有hữu 頂đảnh 。
善thiện 二nhị 受thọ 不bất 定định 。 聖thánh 由do 加gia 行hành 得đắc 。
成thành 佛Phật 得đắc 非phi 前tiền 。 三tam 十thập 四tứ 念niệm 故cố 。
論luận 曰viết 。 如như 無vô 想tưởng 定định 滅diệt 定định 亦diệc 然nhiên 。 此thử 亦diệc 然nhiên 聲thanh 為vi 例lệ 何hà 義nghĩa 。 例lệ 無vô 想tưởng 定định 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 。 如như 說thuyết 復phục 有hữu 別biệt 法pháp 能năng 令linh 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 名danh 無vô 想tưởng 定định 。 如như 是thị 復phục 有hữu 別biệt 法pháp 能năng 令linh 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 名danh 滅diệt 盡tận 定định 。 如như 是thị 二nhị 定định 差sai 別biệt 相tương/tướng 者giả 。 前tiền 無vô 想tưởng 定định 。 為vì 求cầu 解giải 脫thoát 。 以dĩ 出xuất 離ly 想tưởng 作tác 意ý 為vi 先tiên 。 此thử 滅diệt 盡tận 定định 為vi 求cầu 靜tĩnh 住trụ 。 以dĩ 止chỉ 息tức 想tưởng 作tác 意ý 為vi 先tiên 。 前tiền 無vô 想tưởng 定định 在tại 後hậu 靜tĩnh 慮lự 。 此thử 滅diệt 盡tận 定định 唯duy 在tại 有hữu 頂đảnh 。 即tức 是thị 非phi 想tưởng 。 非phi 非phi 想tưởng 處xứ 。 此thử 同đồng 前tiền 定định 性tánh 唯duy 是thị 善thiện 非phi 無vô 記ký 染nhiễm 。 善thiện 等đẳng 起khởi 故cố 。 前tiền 無vô 想tưởng 定định 唯duy 順thuận 生sanh 受thọ 。 此thử 滅diệt 盡tận 定định 通thông 順thuận 生sanh 後hậu 及cập 不bất 定định 受thọ 。 謂vị 約ước 異dị 熟thục 有hữu 順thuận 生sanh 受thọ 。 或hoặc 順thuận 後hậu 受thọ 。 或hoặc 不bất 定định 受thọ 。 或hoặc 全toàn 不bất 受thọ 。 謂vị 若nhược 於ư 下hạ 。 得đắc 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 定định 所sở 招chiêu 何hà 地địa 幾kỷ 蘊uẩn 。 唯duy 招chiêu 有hữu 頂đảnh 四tứ 蘊uẩn 異dị 熟thục 。 前tiền 無vô 想tưởng 定định 唯duy 異dị 生sanh 得đắc 。 此thử 滅diệt 盡tận 定định 唯duy 聖thánh 者giả 得đắc 。 非phi 異dị 生sanh 能năng 起khởi 。 怖bố 畏úy 斷đoạn 滅diệt 故cố 。 唯duy 聖thánh 道Đạo 力lực 所sở 能năng 起khởi 故cố 。 現hiện 法pháp 涅Niết 槃Bàn 勝thắng 解giải 入nhập 故cố 。 此thử 亦diệc 如như 前tiền 。 非phi 離ly 染nhiễm 得đắc 。 由do 何hà 而nhi 得đắc 。 由do 加gia 行hành 得đắc 。 要yếu 由do 加gia 行hành 方phương 證chứng 得đắc 故cố 。 又hựu 初sơ 得đắc 時thời 唯duy 得đắc 現hiện 在tại 。 不bất 得đắc 過quá 去khứ 不bất 修tu 未vị 來lai 。 要yếu 由do 心tâm 力lực 方phương 能năng 修tu 故cố 。 第đệ 二nhị 念niệm 等đẳng 乃nãi 至chí 未vị 捨xả 亦diệc 成thành 過quá 去khứ 。 世Thế 尊Tôn 亦diệc 以dĩ 加gia 行hành 得đắc 耶da 。 不bất 爾nhĩ 。 云vân 何hà 。 成thành 佛Phật 時thời 得đắc 。 謂vị 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 盡tận 智trí 時thời 得đắc 。 佛Phật 無vô 一nhất 德đức 由do 加gia 行hành 得đắc 。 暫tạm 起khởi 欲dục 樂lạc 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 一nhất 切thiết 圓viên 德đức 隨tùy 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 起khởi 故cố 。 佛Phật 眾chúng 德đức 皆giai 離ly 染nhiễm 得đắc 。 世Thế 尊Tôn 曾tằng 未vị 起khởi 滅diệt 盡tận 定định 。 得đắc 盡tận 智trí 時thời 云vân 何hà 得đắc 成thành 。 俱câu 分phân 解giải 脫thoát 。 於ư 起khởi 滅diệt 定định 。 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 如như 已dĩ 起khởi 者giả 。 成thành 俱câu 解giải 脫thoát 。 西tây 方phương 師sư 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 學học 位vị 先tiên 起khởi 此thử 定định 後hậu 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 云vân 何hà 此thử 中trung 。 不bất 許hứa 彼bỉ 說thuyết 。 若nhược 許hứa 彼bỉ 說thuyết 便tiện 順thuận 尊tôn 者giả 鄔ổ 波ba 毱cúc 多đa 理lý 目mục 足túc 論luận 。 如như 彼bỉ 論luận 說thuyết 。 當đương 言ngôn 如Như 來Lai 先tiên 起khởi 滅diệt 定định 後hậu 生sanh 盡tận 智trí 。 迦ca 濕thấp 彌di 羅la 國quốc 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 非phi 前tiền 起khởi 滅diệt 定định 後hậu 方phương 生sanh 盡tận 智trí 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 傳truyền 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 三tam 十thập 四tứ 念niệm 得đắc 菩Bồ 提Đề 故cố 。 諦đế 現hiện 觀quán 中trung 有hữu 十thập 六lục 念niệm 。 離ly 有hữu 頂đảnh 貪tham 有hữu 十thập 八bát 念niệm 。 謂vị 斷đoạn 有hữu 頂đảnh 九cửu 品phẩm 煩phiền 惱não 起khởi 九cửu 無vô 間gian 九cửu 解giải 脫thoát 道đạo 。 如như 是thị 十thập 八bát 足túc 前tiền 十thập 六lục 成thành 三tam 十thập 四tứ 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 決quyết 定định 先tiên 於ư 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 已dĩ 得đắc 離ly 貪tham 方phương 入nhập 見kiến 道đạo 。 不bất 復phục 須tu 斷đoạn 下hạ 地địa 煩phiền 惱não 。 於ư 此thử 中trung 間gian 。 無vô 容dung 得đắc 起khởi 不bất 同đồng 類loại 心tâm 。 故cố 諸chư 菩Bồ 薩Tát 學học 。 位vị 不bất 應ưng 起khởi 滅diệt 盡tận 定định 。 外ngoại 國quốc 諸chư 師sư 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 若nhược 中trung 間gian 起khởi 不bất 同đồng 類loại 心tâm 。 斯tư 有hữu 何hà 過quá 。 若nhược 爾nhĩ 便tiện 有hữu 越việt 期kỳ 心tâm 過quá 。 然nhiên 諸chư 菩Bồ 薩Tát 不phủ 越việt 期kỳ 心tâm 。 理lý 實thật 菩Bồ 薩Tát 不bất 越việt 期kỳ 心tâm 。 然nhiên 非phi 不bất 越việt 。 無vô 漏lậu 聖thánh 道Đạo 。 若nhược 爾nhĩ 期kỳ 心tâm 如như 何hà 不bất 越việt 。 謂vị 我ngã 未vị 得đắc 。 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。 終chung 不bất 解giải 斯tư 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 決quyết 定định 不bất 越việt 如như 是thị 期kỳ 心tâm 。 唯duy 於ư 一nhất 坐tọa 時thời 諸chư 事sự 究cứu 竟cánh 故cố 。 前tiền 說thuyết 為vi 善thiện 我ngã 所sở 宗tông 故cố 。 雖tuy 已dĩ 說thuyết 二nhị 定định 有hữu 多đa 同đồng 異dị 相tướng 而nhi 於ư 其kỳ 中trung 。 復phục 有hữu 同đồng 異dị 。 頌tụng 曰viết 。
二nhị 定định 依y 欲dục 色sắc 。 滅diệt 定định 初sơ 人nhân 中trung 。
論luận 曰viết 。 言ngôn 二nhị 定định 者giả 。 謂vị 無vô 想tưởng 定định 。 及cập 滅diệt 盡tận 定định 。 此thử 二nhị 俱câu 依y 欲dục 色sắc 二nhị 界giới 而nhi 得đắc 現hiện 起khởi 。 若nhược 有hữu 不bất 許hứa 亦diệc 依y 色sắc 界giới 起khởi 無vô 想tưởng 定định 。 便tiện 違vi 此thử 文văn 。 謂vị 本bổn 論luận 言ngôn 。 或hoặc 有hữu 是thị 色sắc 有hữu 此thử 有hữu 非phi 五ngũ 行hành 。 謂vị 色sắc 纏triền 有hữu 情tình 或hoặc 生sanh 有hữu 想tưởng 天thiên 住trụ 不bất 同đồng 類loại 心tâm 。 若nhược 入nhập 無vô 想tưởng 定định 。 若nhược 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 或hoặc 生sanh 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。 已dĩ 得đắc 入nhập 無vô 想tưởng 。 是thị 謂vị 是thị 色sắc 有hữu 此thử 有hữu 非phi 五ngũ 行hành 。 由do 此thử 證chứng 知tri 。 如như 是thị 二nhị 定định 俱câu 依y 欲dục 色sắc 而nhi 得đắc 現hiện 起khởi 。 是thị 名danh 同đồng 相tương/tướng 。 言ngôn 異dị 相tướng 者giả 。 謂vị 無vô 想tưởng 定định 欲dục 色sắc 二nhị 界giới 皆giai 得đắc 初sơ 起khởi 。 滅diệt 定định 初sơ 起khởi 唯duy 在tại 人nhân 中trung 。 此thử 在tại 人nhân 中trung 初sơ 修tu 起khởi 已dĩ 由do 退thoái 為vi 先tiên 方phương 生sanh 色sắc 界giới 。 依y 色sắc 界giới 身thân 後hậu 復phục 修tu 起khởi 。 此thử 滅diệt 盡tận 定định 亦diệc 有hữu 退thoái 耶da 應ưng 言ngôn 亦diệc 有hữu 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 即tức 便tiện 違vi 害hại 鄔ổ 陀đà 夷di 經kinh 。 經kinh 言ngôn 。 具Cụ 壽thọ 有hữu 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 先tiên 於ư 此thử 處xứ 具cụ 淨tịnh 尸thi 羅la 。 具cụ 三tam 摩ma 地địa 具cụ 般bát 羅la 若nhược 能năng 數sổ 入nhập 出xuất 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。 斯tư 有hữu 是thị 處xứ 。 應ưng 如như 實thật 知tri 。 彼bỉ 於ư 現hiện 法pháp 或hoặc 臨lâm 終chung 位vị 。 不bất 能năng 勤cần 修tu 。 令linh 解giải 滿mãn 足túc 。 從tùng 此thử 身thân 壞hoại 超siêu 段đoạn 食thực 天thiên 。 隨tùy 受thọ 一nhất 處xứ 意ý 成thành 天thiên 身thân 。 於ư 彼bỉ 生sanh 已dĩ 復phục 數số 入nhập 出xuất 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。 亦diệc 有hữu 是thị 處xứ 。 應ưng 如như 實thật 知tri 。 此thử 意ý 成thành 天thiên 身thân 。 佛Phật 說thuyết 是thị 色sắc 界giới 。 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 唯duy 在tại 有hữu 頂đảnh 。 若nhược 得đắc 此thử 定định 必tất 無vô 退thoái 者giả 。 如như 何hà 得đắc 往vãng 色sắc 界giới 受thọ 生sanh 。 有hữu 餘dư 部bộ 執chấp 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 亦diệc 有hữu 滅diệt 定định 。 依y 彼bỉ 所sở 執chấp 滅diệt 定định 無vô 退thoái 。 此thử 義nghĩa 亦diệc 成thành 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 有hữu 滅diệt 盡tận 定định 義nghĩa 必tất 不bất 成thành 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 故cố 。 此thử 若nhược 必tất 然nhiên 如như 何hà 得đắc 有hữu 超siêu 越việt 定định 義nghĩa 。 此thử 定định 次thứ 第đệ 依y 初sơ 學học 說thuyết 。 得đắc 自tự 在tại 時thời 隨tùy 樂nhạo/nhạc/lạc 超siêu 入nhập 。 如như 是thị 二nhị 定định 有hữu 多đa 種chủng 異dị 。 謂vị 地địa 有hữu 異dị 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 有hữu 頂đảnh 地địa 故cố 。 加gia 行hành 有hữu 異dị 。 出xuất 離ly 止chỉ 息tức 想tưởng 作tác 意ý 為vi 先tiên 故cố 。 相tương 續tục 有hữu 異dị 。 異dị 生sanh 聖thánh 者giả 相tương 續tục 起khởi 故cố 。 異dị 熟thục 有hữu 異dị 。 無vô 想tưởng 有hữu 頂đảnh 異dị 熟thục 果quả 故cố 。 順thuận 受thọ 有hữu 異dị 。 順thuận 定định 不bất 定định 生sanh 二nhị 受thọ 故cố 。 初sơ 起khởi 有hữu 異dị 。 二nhị 界giới 人nhân 中trung 最tối 初sơ 起khởi 故cố 。 二nhị 定định 總tổng 以dĩ 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 為vi 其kỳ 自tự 性tánh 。 何hà 緣duyên 但đãn 說thuyết 名danh 為vi 無vô 想tưởng 。 滅diệt 受thọ 想tưởng 耶da 。 二nhị 定định 加gia 行hành 中trung 唯duy 厭yếm 逆nghịch 此thử 故cố 。 如như 亦diệc 知tri 受thọ 等đẳng 唯duy 名danh 他tha 心tâm 智trí 。 今kim 二nhị 定định 中trung 心tâm 久cửu 時thời 斷đoạn 。 如như 何hà 於ư 後hậu 心tâm 復phục 得đắc 生sanh 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 許hứa 過quá 去khứ 有hữu 前tiền 心tâm 為vi 後hậu 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 有hữu 餘dư 師sư 言ngôn 。 如như 生sanh 無vô 色sắc 色sắc 久cửu 時thời 斷đoạn 。 如như 何hà 於ư 後hậu 色sắc 復phục 得đắc 生sanh 。 彼bỉ 生sanh 定định 應ưng 由do 心tâm 非phi 色sắc 。 如như 是thị 出xuất 定định 心tâm 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 由do 有hữu 根căn 身thân 非phi 由do 心tâm 起khởi 。 故cố 彼bỉ 先tiên 代đại 諸chư 軌quỹ 範phạm 師sư 咸hàm 言ngôn 。 二nhị 法pháp 互hỗ 為vi 種chủng 子tử 。 二nhị 法pháp 者giả 。 謂vị 心tâm 有hữu 根căn 身thân 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 問vấn 論luận 中trung 說thuyết 。 若nhược 執chấp 滅diệt 定định 全toàn 無vô 有hữu 心tâm 可khả 有hữu 此thử 過quá 。 我ngã 說thuyết 滅diệt 定định 猶do 有hữu 細tế 心tâm 故cố 無vô 此thử 失thất 。 尊tôn 者giả 妙diệu 音âm 說thuyết 。 此thử 非phi 理lý 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 此thử 定định 中trung 猶do 有hữu 識thức 者giả 三tam 和hòa 合hợp 故cố 必tất 應ưng 有hữu 觸xúc 。 由do 觸xúc 為vi 緣duyên 。 應ưng 有hữu 受thọ 想tưởng 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 意ý 及cập 法pháp 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 意ý 識thức 。 三tam 和hòa 合hợp 觸xúc 俱câu 起khởi 受thọ 想tưởng 思tư 。 則tắc 此thử 定định 中trung 受thọ 想tưởng 等đẳng 法pháp 亦diệc 應ưng 不bất 滅diệt 。 若nhược 謂vị 如như 經kinh 說thuyết 受thọ 緣duyên 愛ái 。 然nhiên 阿A 羅La 漢Hán 雖tuy 有hữu 諸chư 受thọ 。 而nhi 不bất 生sanh 愛ái 。 觸xúc 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 非phi 一nhất 切thiết 觸xúc 皆giai 受thọ 等đẳng 緣duyên 。 此thử 例lệ 不bất 然nhiên 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 經kinh 自tự 簡giản 言ngôn 。 若nhược 無vô 明minh 觸xúc 所sở 生sanh 諸chư 受thọ 。 為vi 緣duyên 生sanh 愛ái 。 曾tằng 無vô 有hữu 處xứ 簡giản 觸xúc 生sanh 受thọ 。 故cố 有hữu 差sai 別biệt 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 滅diệt 定định 中trung 諸chư 心tâm 皆giai 滅diệt 。 若nhược 都đô 無vô 心tâm 如như 何hà 名danh 定định 。 此thử 令linh 大đại 種chủng 平bình 等đẳng 行hành 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 定định 。 或hoặc 由do 心tâm 力lực 平bình 等đẳng 至chí 此thử 故cố 名danh 為vi 定định 。 如như 是thị 二nhị 定định 為vi 是thị 實thật 有hữu 。 為vi 是thị 假giả 有hữu 。 應ưng 言ngôn 實thật 有hữu 。 能năng 遮già 礙ngại 心tâm 。 令linh 不bất 生sanh 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 證chứng 理lý 不bất 應ưng 然nhiên 。 由do 前tiền 定định 心tâm 能năng 遮già 礙ngại 故cố 。 謂vị 前tiền 定định 心tâm 與dữ 所sở 餘dư 心tâm 相tương 違vi 而nhi 起khởi 。 由do 此thử 起khởi 故cố 。 唯duy 令linh 餘dư 心tâm 暫tạm 時thời 不bất 轉chuyển 。 此thử 能năng 引dẫn 發phát 違vi 心tâm 所sở 依y 令linh 相tương 續tục 故cố 。 唯duy 不bất 轉chuyển 位vị 假giả 立lập 為vi 定định 。 無vô 別biệt 實thật 體thể 。 此thử 唯duy 不bất 轉chuyển 分phần/phân 位vị 假giả 定định 。 入nhập 前tiền 出xuất 後hậu 兩lưỡng 位vị 皆giai 無vô 。 故cố 假giả 說thuyết 此thử 是thị 有hữu 為vi 攝nhiếp 。 或hoặc 即tức 所sở 依y 由do 定định 心tâm 引dẫn 令linh 如như 是thị 起khởi 。 假giả 立lập 為vi 定định 。 應ưng 知tri 無vô 想tưởng 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 謂vị 由do 前tiền 心tâm 與dữ 所sở 餘dư 心tâm 。 相tương 違vi 而nhi 起khởi 。 由do 此thử 起khởi 故cố 。 唯duy 令linh 餘dư 心tâm 暫tạm 時thời 不bất 轉chuyển 。 唯duy 不bất 轉chuyển 位vị 假giả 立lập 無vô 想tưởng 。 餘dư 說thuyết 如như 前tiền 。 此thử 非phi 善thiện 說thuyết 違vi 我ngã 宗tông 故cố 。 已dĩ 辯biện 二nhị 定định 。 命mạng 根căn 者giả 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
命mạng 根căn 體thể 即tức 壽thọ 。 能năng 持trì 煖noãn 及cập 識thức 。
論luận 曰viết 。 命mạng 體thể 即tức 壽thọ 。 故cố 對đối 法pháp 言ngôn 。 云vân 何hà 命mạng 根căn 。 謂vị 三tam 界giới 壽thọ 。 此thử 復phục 未vị 了liễu 。 何hà 法pháp 名danh 壽thọ 。 謂vị 有hữu 別biệt 法pháp 能năng 持trì 煖noãn 識thức 說thuyết 名danh 為vi 壽thọ 。 故cố 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。
壽thọ 煖noãn 及cập 與dữ 識thức 。 三tam 法pháp 捨xả 身thân 時thời 。
所sở 捨xả 身thân 僵cương 仆phó 。 如như 木mộc 無vô 思tư 覺giác 。
故cố 有hữu 別biệt 法pháp 。 能năng 持trì 煖noãn 識thức 相tương 續tục 住trụ 因nhân 說thuyết 名danh 為vi 壽thọ 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 壽thọ 何hà 法pháp 能năng 持trì 。 即tức 煖noãn 及cập 識thức 還hoàn 持trì 此thử 壽thọ 。 若nhược 爾nhĩ 三tam 法pháp 更cánh 互hỗ 相tương 持trì 。 相tương 續tục 轉chuyển 故cố 。 何hà 法pháp 先tiên 滅diệt 。 由do 此thử 滅diệt 故cố 餘dư 二nhị 隨tùy 滅diệt 。 是thị 則tắc 此thử 三tam 應ưng 常thường 無vô 謝tạ 。 既ký 爾nhĩ 此thử 壽thọ 應ưng 業nghiệp 能năng 持trì 。 隨tùy 業nghiệp 所sở 引dẫn 相tương 續tục 轉chuyển 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 緣duyên 不bất 許hứa 唯duy 業nghiệp 。 能năng 持trì 煖noãn 識thức 而nhi 須tu 壽thọ 耶da 。 理lý 不bất 應ưng 然nhiên 。 勿vật 一nhất 切thiết 識thức 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 恆hằng 異dị 熟thục 故cố 。 既ký 爾nhĩ 應ưng 言ngôn 業nghiệp 能năng 持trì 煖noãn 煖noãn 復phục 持trì 識thức 。 何hà 須tu 此thử 壽thọ 。 如như 是thị 識thức 在tại 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 應ưng 無vô 能năng 持trì 。 彼bỉ 無vô 煖noãn 故cố 。 應ưng 言ngôn 彼bỉ 識thức 業nghiệp 為vi 能năng 持trì 。 豈khởi 得đắc 隨tùy 情tình 數số 為vi 轉chuyển 計kế 。 或hoặc 說thuyết 此thử 識thức 唯duy 煖noãn 能năng 持trì 。 或hoặc 復phục 說thuyết 言ngôn 。 唯duy 業nghiệp 持trì 識thức 。 又hựu 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 前tiền 說thuyết 者giả 何hà 。 謂vị 前tiền 說thuyết 言ngôn 。 勿vật 一nhất 切thiết 識thức 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 皆giai 是thị 異dị 熟thục 。 是thị 故cố 定định 應ưng 許hứa 有hữu 別biệt 法pháp 。 能năng 持trì 煖noãn 識thức 說thuyết 名danh 為vi 壽thọ 。 今kim 亦diệc 不bất 言ngôn 全toàn 無vô 壽thọ 體thể 。 但đãn 說thuyết 壽thọ 體thể 非phi 別biệt 實thật 物vật 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 法pháp 說thuyết 名danh 壽thọ 體thể 。 謂vị 三tam 界giới 業nghiệp 所sở 引dẫn 同đồng 分phần/phân 住trụ 時thời 勢thế 分phần/phân 說thuyết 為vi 壽thọ 體thể 。 由do 三tam 界giới 業nghiệp 所sở 引dẫn 同đồng 分phần/phân 住trụ 時thời 勢thế 分phần/phân 相tương 續tục 決quyết 定định 隨tùy 應ứng 住trụ 時thời 。 爾nhĩ 所sở 時thời 住trụ 故cố 。 此thử 勢thế 分phần/phân 說thuyết 為vi 壽thọ 體thể 。 如như 穀cốc 種chủng 等đẳng 所sở 引dẫn 乃nãi 至chí 熟thục 時thời 勢thế 分phần/phân 。 又hựu 如như 放phóng 箭tiễn 所sở 引dẫn 乃nãi 至chí 住trụ 時thời 勢thế 分phần/phân 。 有hữu 謂vị 有hữu 行hành 是thị 德đức 差sai 別biệt 依y 箭tiễn 等đẳng 生sanh 由do 彼bỉ 力lực 故cố 。 乃nãi 至chí 未vị 墮đọa 恆hằng 行hành 不bất 息tức 。 彼bỉ 體thể 一nhất 故cố 。 無vô 障chướng 礙ngại 故cố 。 往vãng 趣thú 餘dư 方phương 急cấp 緩hoãn 至chí 時thời 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 應ưng 不bất 得đắc 有hữu 。 又hựu 應ưng 畢tất 竟cánh 無vô 墮đọa 落lạc 時thời 。 若nhược 謂vị 由do 風phong 所sở 障chướng 礙ngại 故cố 。 應ưng 初sơ 即tức 墮đọa 或hoặc 無vô 墮đọa 時thời 。 能năng 障chướng 礙ngại 風phong 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 有hữu 別biệt 實thật 物vật 能năng 持trì 煖noãn 識thức 名danh 為vi 壽thọ 體thể 。 是thị 說thuyết 為vi 善thiện 。 為vi 壽thọ 盡tận 故cố 死tử 為vi 更cánh 有hữu 餘dư 因nhân 。 施thi 設thiết 論luận 說thuyết 。 有hữu 壽thọ 盡tận 故cố 死tử 非phi 福phước 盡tận 故cố 死tử 廣quảng 作tác 四tứ 句cú 。 第đệ 一nhất 句cú 者giả 。 感cảm 壽thọ 異dị 熟thục 業nghiệp 力lực 盡tận 故cố 。 第đệ 二nhị 句cú 者giả 。 感cảm 富phú 樂lạc 果quả 業nghiệp 力lực 盡tận 故cố 。 第đệ 三tam 句cú 者giả 。 能năng 感cảm 二nhị 種chủng 業nghiệp 俱câu 盡tận 故cố 。 第đệ 四tứ 句cú 者giả 。 不bất 能năng 避tị 脫thoát 抂cuồng 橫hoạnh/hoành 緣duyên 故cố 。 又hựu 亦diệc 應ưng 言ngôn 捨xả 壽thọ 行hành 故cố 。 壽thọ 盡tận 位vị 中trung 福phước 盡tận 於ư 死tử 無vô 復phục 功công 能năng 。 故cố 俱câu 盡tận 時thời 有hữu 死tử 說thuyết 為vi 俱câu 盡tận 故cố 死tử 。 發phát 智trí 論luận 說thuyết 。 此thử 壽thọ 當đương 言ngôn 隨tùy 相tương 續tục 轉chuyển 。 為vi 復phục 當đương 言ngôn 一nhất 起khởi 便tiện 住trụ 。 欲dục 纏triền 有hữu 情tình 不bất 入nhập 無vô 想tưởng 定định 不phủ 。 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 當đương 言ngôn 此thử 壽thọ 隨tùy 相tương 續tục 轉chuyển 。 若nhược 入nhập 無vô 想tưởng 定định 若nhược 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 及cập 色sắc 無vô 色sắc 纏triền 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 當đương 言ngôn 此thử 壽thọ 一nhất 起khởi 便tiện 住trụ 。 彼bỉ 言ngôn 何hà 義nghĩa 。 若nhược 所sở 依y 身thân 可khả 損tổn 害hại 故cố 壽thọ 隨tùy 損tổn 害hại 。 是thị 名danh 第đệ 一nhất 。 隨tùy 相tương 續tục 轉chuyển 。 若nhược 所sở 依y 身thân 不bất 可khả 損tổn 害hại 如như 起khởi 而nhi 住trụ 。 是thị 名danh 第đệ 二nhị 。 一nhất 起khởi 便tiện 住trụ 。 迦ca 濕thấp 彌di 羅la 國quốc 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 言ngôn 。 初sơ 顯hiển 有hữu 障chướng 。 後hậu 顯hiển 無vô 障chướng 。 由do 此thử 決quyết 定định 有hữu 非phi 時thời 死tử 。 故cố 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 有hữu 四tứ 得đắc 自tự 體thể 。 謂vị 有hữu 得đắc 自tự 體thể 唯duy 可khả 自tự 害hại 非phi 可khả 他tha 害hại 。 廣quảng 作tác 四tứ 句cú 。 唯duy 可khả 自tự 害hại 非phi 他tha 害hại 者giả 。 謂vị 生sanh 欲dục 界giới 戲hí 忘vong 念niệm 天thiên 意ý 憤phẫn 恚khuể 天thiên 。 彼bỉ 由do 發phát 起khởi 增tăng 上thượng 喜hỷ 怒nộ 。 是thị 故cố 於ư 彼bỉ 。 殞vẫn 沒một 非phi 餘dư 。 又hựu 應ưng 說thuyết 諸chư 佛Phật 自tự 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 唯duy 可khả 他tha 害hại 非phi 自tự 害hại 者giả 。 謂vị 處xứ 胎thai 卵noãn 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 俱câu 可khả 害hại 者giả 。 謂vị 餘dư 多đa 分phần 欲dục 界giới 有hữu 情tình 。 俱câu 非phi 害hại 者giả 。 謂vị 在tại 中trung 有hữu 色sắc 無vô 色sắc 。 界giới 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 及cập 在tại 欲dục 界giới 一nhất 分phần/phân 有hữu 情tình 。 如như 那na 落lạc 迦ca 。 北Bắc 俱Câu 盧Lô 洲Châu 。 正chánh 住trụ 見kiến 道đạo 慈từ 定định 滅diệt 定định 。 及cập 無vô 想tưởng 定định 王vương 仙tiên 佛Phật 使sử 。 佛Phật 所sở 記ký 別biệt 達đạt 弭nhị 羅la 嗢ốt 怛đát 羅la 。 殑căng 耆kỳ 羅la 長Trưởng 者giả 子tử 耶Da 舍Xá 。 鳩cưu 磨ma 羅la 時thời 婆bà 。 最tối 後hậu 身thân 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 此thử 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 懷hoài 菩Bồ 薩Tát 胎thai 時thời 。 一nhất 切thiết 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 及cập 此thử 輪Luân 王Vương 母mẫu 懷hoài 輪Luân 王Vương 胎thai 時thời 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 契Khế 經Kinh 中trung 言ngôn 。 大đại 德đức 何hà 等đẳng 有hữu 情tình 。 所sở 得đắc 自tự 體thể 非phi 可khả 自tự 害hại 非phi 可khả 他tha 害hại 。 舍Xá 利Lợi 子Tử 。 謂vị 在tại 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 受thọ 生sanh 有hữu 情tình 。 傳truyền 說thuyết 。 所sở 餘dư 無vô 色sắc 靜tĩnh 慮lự 所sở 得đắc 自tự 體thể 。 可khả 為vi 自tự 地địa 聖thánh 道Đạo 所sở 害hại 亦diệc 上thượng 他tha 地địa 近cận 分phần/phân 所sở 害hại 。 有hữu 頂đảnh 自tự 上thượng 二nhị 害hại 俱câu 無vô 。 是thị 故cố 說thuyết 為vi 。 俱câu 非phi 可khả 害hại 。 豈khởi 不bất 有hữu 頂đảnh 亦diệc 為vi 他tha 地địa 聖thánh 道Đạo 所sở 害hại 應ưng 名danh 他tha 害hại 。 如như 是thị 應ưng 說thuyết 舉cử 後hậu 顯hiển 初sơ 。 如như 或hoặc 有hữu 處xứ 舉cử 初sơ 顯hiển 後hậu 。 或hoặc 復phục 有hữu 處xứ 舉cử 後hậu 顯hiển 初sơ 。 云vân 何hà 有hữu 處xứ 舉cử 初sơ 顯hiển 後hậu 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 如như 梵Phạm 眾chúng 天thiên 是thị 名danh 第đệ 一nhất 樂lạc 生sanh 天thiên 。 云vân 何hà 有hữu 處xứ 舉cử 後hậu 顯hiển 初sơ 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 如như 極Cực 光Quang 淨Tịnh 天Thiên 。 是thị 名danh 第đệ 二nhị 樂lạc 生sanh 天thiên 。 彼bỉ 經kinh 如như 聲thanh 顯hiển 譬thí 喻dụ 義nghĩa 。 可khả 作tác 是thị 說thuyết 。 舉cử 一nhất 顯hiển 餘dư 。 喻dụ 法pháp 舉cử 一nhất 顯hiển 同đồng 類loại 故cố 。 此thử 無vô 如như 聲thanh 不bất 可khả 例lệ 彼bỉ 。 若nhược 顯hiển 喻dụ 義nghĩa 方phương 得đắc 有hữu 如như 聲thanh 。 是thị 則tắc 如như 聲thanh 餘dư 經kinh 應ưng 不bất 有hữu 。 如như 餘dư 經kinh 說thuyết 。 有hữu 色sắc 有hữu 情tình 身thân 異dị 想tưởng 異dị 。 如như 人nhân 一nhất 分phần/phân 天thiên 是thị 第đệ 一nhất 識thức 住trụ 。 故cố 知tri 非phi 喻dụ 亦diệc 有hữu 如như 聲thanh 。 傍bàng 論luận 且thả 止chỉ 。 已dĩ 辯biện 命mạng 根căn 。 諸chư 相tướng 者giả 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
相tương 謂vị 諸chư 有hữu 為vi 。 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 性tánh 。
論luận 曰viết 。 由do 此thử 四tứ 種chủng 是thị 有hữu 為vi 相tương/tướng 法pháp 。 若nhược 有hữu 此thử 應ưng 是thị 有hữu 為vi 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。 此thử 於ư 諸chư 法pháp 能năng 起khởi 名danh 生sanh 。 能năng 安an 名danh 住trụ 。 能năng 衰suy 名danh 異dị 。 能năng 壞hoại 名danh 滅diệt 。 性tánh 是thị 體thể 義nghĩa 。 豈khởi 不bất 經kinh 說thuyết 有hữu 三tam 有hữu 為vi 。 之chi 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 於ư 此thử 經Kinh 中trung 。 應ưng 說thuyết 有hữu 四tứ 。 不bất 說thuyết 者giả 何hà 。 所sở 謂vị 住trụ 相tương/tướng 。 然nhiên 經kinh 說thuyết 住trụ 異dị 。 是thị 此thử 異dị 別biệt 名danh 。 如như 生sanh 名danh 起khởi 滅diệt 名danh 為vi 盡tận 。 如như 是thị 應ưng 知tri 。 異dị 名danh 住trụ 異dị 。 若nhược 法pháp 令linh 行hành 三tam 世thế 遷thiên 流lưu 。 此thử 經Kinh 說thuyết 為vi 有hữu 為vi 之chi 相tướng 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 生sanh 厭yếm 畏úy 故cố 。 謂vị 彼bỉ 諸chư 行hành 生sanh 力lực 所sở 遷thiên 。 令linh 從tùng 未vị 來lai 流lưu 入nhập 現hiện 在tại 。 異dị 及cập 滅diệt 相tương/tướng 力lực 所sở 遷thiên 迫bách 。 令linh 從tùng 現hiện 在tại 流lưu 入nhập 過quá 去khứ 。 令linh 其kỳ 衰suy 異dị 及cập 壞hoại 滅diệt 故cố 。 傳truyền 說thuyết 。 如như 有hữu 人nhân 處xứ 稠trù 林lâm 。 有hữu 三tam 怨oán 敵địch 欲dục 為vi 損tổn 害hại 。 一nhất 從tùng 稠trù 林lâm 牽khiên 之chi 令linh 出xuất 。 一nhất 衰suy 其kỳ 力lực 。 一nhất 壞hoại 命mạng 根căn 。 三tam 相tương/tướng 於ư 行hành 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 住trụ 於ư 彼bỉ 行hành 攝nhiếp 受thọ 安an 立lập 。 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 與dữ 彼bỉ 。 不bất 相tương 捨xả 離ly 。 故cố 不bất 立lập 在tại 有hữu 為vi 相tương/tướng 中trung 。 又hựu 無vô 為vi 法pháp 有hữu 自tự 相tương/tướng 住trụ 。 住trụ 相tương/tướng 濫lạm 彼bỉ 故cố 經kinh 不bất 說thuyết 。 有hữu 謂vị 。 此thử 經Kinh 說thuyết 住trụ 與dữ 異dị 總tổng 合hợp 為vi 一nhất 名danh 住trụ 異dị 相tướng 。 何hà 用dụng 如như 是thị 。 總tổng 合hợp 說thuyết 為vi 。 住trụ 是thị 有hữu 情tình 所sở 愛ái 著trước 處xứ 。 為vi 令linh 厭yếm 捨xả 與dữ 異dị 合hợp 說thuyết 。 如như 示thị 黑hắc 耳nhĩ 與dữ 吉cát 祥tường 俱câu 。 是thị 故cố 定định 有hữu 四tứ 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 此thử 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 既ký 是thị 有hữu 為vi 。 應ưng 更cánh 別biệt 有hữu 生sanh 等đẳng 四tứ 相tương/tướng 。 若nhược 更cánh 有hữu 相tương/tướng 便tiện 致trí 無vô 窮cùng 。 彼bỉ 復phục 有hữu 餘dư 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 故cố 。 應ưng 言ngôn 更cánh 有hữu 。 然nhiên 非phi 無vô 窮cùng 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
此thử 有hữu 生sanh 生sanh 等đẳng 。 於ư 八bát 一nhất 有hữu 能năng 。
論luận 曰viết 。 此thử 謂vị 前tiền 說thuyết 四tứ 種chủng 本bổn 相tương/tướng 。 生sanh 生sanh 等đẳng 者giả 。 謂vị 四tứ 隨tùy 相tương/tướng 。 生sanh 生sanh 住trụ 住trụ 異dị 異dị 滅diệt 滅diệt 。 諸chư 行hành 有hữu 為vi 由do 四tứ 本bổn 相tương/tướng 。 本bổn 相tương/tướng 有hữu 為vi 由do 四tứ 隨tùy 相tương/tướng 。 豈khởi 不bất 本bổn 相tương/tướng 如như 所sở 相tương/tướng 法pháp 一nhất 一nhất 應ưng 有hữu 四tứ 種chủng 隨tùy 相tương/tướng 。 此thử 復phục 各các 四tứ 展triển 轉chuyển 無vô 窮cùng 。 無vô 斯tư 過quá 失thất 。 四tứ 本bổn 四tứ 隨tùy 於ư 八bát 於ư 一nhất 功công 能năng 別biệt 故cố 。 何hà 謂vị 功công 能năng 。 謂vị 法pháp 作tác 用dụng 或hoặc 謂vị 士sĩ 用dụng 。 四tứ 種chủng 本bổn 相tương/tướng 一nhất 一nhất 皆giai 於ư 八bát 法pháp 有hữu 用dụng 。 四tứ 種chủng 隨tùy 相tương/tướng 一nhất 一nhất 皆giai 於ư 一nhất 法pháp 有hữu 用dụng 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 謂vị 法pháp 生sanh 時thời 并tinh 其kỳ 自tự 體thể 九cửu 法pháp 俱câu 起khởi 。 自tự 體thể 為vi 一nhất 相tương 隨tùy 相tương/tướng 八bát 。 本bổn 相tương/tướng 中trung 生sanh 除trừ 其kỳ 自tự 性tánh 生sanh 餘dư 八bát 法pháp 。 隨tùy 相tương 生sanh 生sanh 於ư 九cửu 法pháp 內nội 唯duy 生sanh 本bổn 生sanh 。 謂vị 如như 雌thư 雞kê 有hữu 生sanh 多đa 子tử 有hữu 唯duy 生sanh 一nhất 。 生sanh 與dữ 生sanh 生sanh 生sanh 八bát 生sanh 一nhất 其kỳ 力lực 亦diệc 爾nhĩ 。 本bổn 相tương/tướng 中trung 住trụ 亦diệc 除trừ 自tự 性tánh 住trụ 餘dư 八bát 法pháp 。 隨tùy 相tương/tướng 住trụ 住trụ 於ư 九cửu 法pháp 中trung 唯duy 住trụ 本bổn 住trụ 。 異dị 及cập 滅diệt 相tương 隨tùy 應ưng 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 故cố 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 復phục 有hữu 相tương/tướng 。 隨tùy 相tương/tướng 唯duy 四tứ 無vô 無vô 窮cùng 失thất 。 經kinh 部bộ 師sư 說thuyết 何hà 緣duyên 如như 是thị 。 分phân 析tích 虛hư 空không 。 非phi 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 有hữu 實thật 法pháp 體thể 如như 所sở 分phân 別biệt 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 無vô 定định 量lượng 故cố 。 謂vị 此thử 諸chư 相tướng 非phi 如như 色sắc 等đẳng 有hữu 定định 現hiện 比tỉ 或hoặc 至chí 教giáo 量lượng 證chứng 體thể 實thật 有hữu 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 契Khế 經Kinh 中trung 言ngôn 有hữu 為vi 之chi 起khởi 亦diệc 可khả 了liễu 知tri 。 盡tận 及cập 住trụ 異dị 亦diệc 可khả 了liễu 知tri 。 天thiên 愛ái 汝nhữ 等đẳng 執chấp 文văn 迷mê 義nghĩa 。 薄bạc 伽già 梵Phạm 說thuyết 義nghĩa 是thị 所sở 依y 。 何hà 謂vị 此thử 經Kinh 所sở 說thuyết 實thật 義nghĩa 。 謂vị 愚ngu 夫phu 類loại 。 無vô 明minh 所sở 盲manh 。 於ư 行hành 相tương 續tục 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 。 長trường 夜dạ 於ư 中trung 而nhi 生sanh 耽đam 著trước 。 世Thế 尊Tôn 為vi 斷đoạn 彼bỉ 執chấp 著trước 故cố 顯hiển 行hành 相tương 續tục 體thể 是thị 有hữu 為vi 及cập 緣duyên 生sanh 性tánh 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 有hữu 三tam 有hữu 為vi 。 之chi 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 非phi 顯hiển 諸chư 行hành 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 具cụ 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 由do 一nhất 剎sát 那na 起khởi 等đẳng 三tam 相tương/tướng 。 不bất 可khả 知tri 故cố 。 非phi 不bất 可khả 知tri 應ưng 立lập 為vi 相tương/tướng 。 故cố 彼bỉ 契Khế 經Kinh 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 有hữu 為vi 之chi 起khởi 亦diệc 可khả 了liễu 知tri 。 盡tận 及cập 住trụ 異dị 亦diệc 可khả 了liễu 知tri 。 然nhiên 經kinh 重trùng 說thuyết 有hữu 為vi 言ngôn 者giả 。 令linh 知tri 此thử 相tương/tướng 表biểu 是thị 有hữu 為vi 。 勿vật 謂vị 此thử 相tương/tướng 表biểu 有hữu 為vi 有hữu 如như 居cư 白bạch 鷺lộ 表biểu 水thủy 非phi 無vô 。 亦diệc 勿vật 謂vị 表biểu 有hữu 為vi 善thiện 惡ác 如như 童đồng 女nữ 相tương/tướng 表biểu 善thiện 非phi 善thiện 。 諸chư 行hành 相tương 續tục 初sơ 起khởi 名danh 生sanh 。 終chung 盡tận 位vị 中trung 說thuyết 名danh 為vi 滅diệt 。 中trung 間gian 相tương 續tục 隨tùy 轉chuyển 名danh 住trụ 。 此thử 前tiền 後hậu 別biệt 名danh 為vi 住trụ 異dị 。 世Thế 尊Tôn 依y 此thử 說thuyết 難Nan 陀Đà 言ngôn 。 是thị 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 知tri 受thọ 生sanh 。 善thiện 知tri 受thọ 住trụ 及cập 善thiện 知tri 受thọ 衰suy 異dị 壞hoại 滅diệt 。 故cố 說thuyết 頌tụng 言ngôn 。
相tương 續tục 初sơ 名danh 生sanh 。 滅diệt 謂vị 終chung 盡tận 位vị 。
中trung 隨tùy 轉chuyển 名danh 住trụ 。 住trụ 異dị 前tiền 後hậu 別biệt 。
復phục 有hữu 頌tụng 言ngôn 。
本bổn 無vô 今kim 有hữu 生sanh 。 相tương 續tục 隨tùy 轉chuyển 住trụ 。
前tiền 後hậu 別biệt 住trụ 異dị 。 相tương 續tục 斷đoạn 名danh 滅diệt 。
又hựu 有hữu 頌tụng 言ngôn 。
由do 諸chư 法pháp 剎sát 那na 。 無vô 住trụ 而nhi 有hữu 滅diệt 。
彼bỉ 自tự 然nhiên 滅diệt 故cố 。 執chấp 有hữu 住trụ 非phi 理lý 。
是thị 故cố 唯duy 於ư 相tương 續tục 說thuyết 住trụ 。 由do 斯tư 對đối 法pháp 所sở 說thuyết 理lý 成thành 。 故cố 彼bỉ 論luận 言ngôn 。 云vân 何hà 名danh 住trụ 。 謂vị 一nhất 切thiết 行hành 。 已dĩ 生sanh 未vị 滅diệt 。 非phi 生sanh 已dĩ 不bất 滅diệt 名danh 剎sát 那na 法pháp 性tánh 。 雖tuy 發phát 智trí 論luận 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 於ư 一nhất 心tâm 中trung 。 誰thùy 起khởi 謂vị 生sanh 。 誰thùy 盡tận 謂vị 死tử 。 誰thùy 住trụ 異dị 謂vị 老lão 。 而nhi 彼bỉ 論luận 文văn 依y 眾chúng 同đồng 分phần/phân 相tương 續tục 心tâm 說thuyết 。 非phi 一nhất 剎sát 那na 。 又hựu 一nhất 一nhất 剎sát 那na 。 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 離ly 執chấp 實thật 有hữu 物vật 四tứ 相tương/tướng 亦diệc 成thành 。 云vân 何hà 得đắc 成thành 。 謂vị 一nhất 一nhất 念niệm 本bổn 無vô 今kim 有hữu 名danh 生sanh 。 有hữu 已dĩ 還hoàn 無vô 名danh 滅diệt 。 後hậu 後hậu 剎sát 那na 嗣tự 前tiền 前tiền 起khởi 名danh 為vi 住trụ 。 即tức 彼bỉ 前tiền 後hậu 有hữu 差sai 別biệt 故cố 名danh 住trụ 異dị 。 於ư 前tiền 後hậu 念niệm 相tương 似tự 生sanh 時thời 。 前tiền 後hậu 相tương 望vọng 非phi 無vô 差sai 別biệt 。 彼bỉ 差sai 別biệt 相tương/tướng 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 謂vị 金kim 剛cang 等đẳng 有hữu 擲trịch 未vị 擲trịch 。 及cập 強cường 力lực 擲trịch 與dữ 弱nhược 力lực 擲trịch 速tốc 遲trì 墮đọa 落lạc 時thời 差sai 別biệt 故cố 。 大đại 種chủng 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 義nghĩa 成thành 。 諸chư 行hành 相tương 似tự 相tương 續tục 生sanh 時thời 。 前tiền 後hậu 相tương 望vọng 無vô 多đa 差sai 別biệt 。 故cố 雖tuy 有hữu 異dị 而nhi 見kiến 相tương 似tự 。 若nhược 爾nhĩ 最tối 後hậu 聲thanh 光quang 剎sát 那na 及cập 涅Niết 槃Bàn 時thời 最tối 後hậu 六lục 處xứ 無vô 後hậu 念niệm 故cố 應ưng 無vô 住trụ 異dị 。 是thị 則tắc 所sở 立lập 相tương 應ứng 不bất 遍biến 有hữu 為vi 。 此thử 不bất 說thuyết 住trụ 為vi 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 謂vị 住trụ 之chi 異dị 故cố 。 若nhược 有hữu 住trụ 亦diệc 必tất 有hữu 異dị 。 由do 此thử 立lập 相tương/tướng 無vô 不bất 遍biến 失thất 。 然nhiên 此thử 經Kinh 中trung 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。 有hữu 為vi 之chi 相tướng 。 略lược 顯hiển 示thị 者giả 。 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 有hữu 已dĩ 還hoàn 無vô 及cập 相tương 續tục 住trụ 。 即tức 此thử 前tiền 後hậu 相tương 望vọng 別biệt 異dị 。 此thử 中trung 何hà 用dụng 生sanh 等đẳng 別biệt 物vật 。 云vân 何hà 所sở 相tương/tướng 法pháp 即tức 立lập 為vi 能năng 相tương/tướng 。 如như 何hà 大Đại 士Sĩ 相tương/tướng 非phi 異dị 於ư 大Đại 士Sĩ 。 角giác 犎# 𩑶# 蹄đề 尾vĩ 牛ngưu 相tương/tướng 非phi 異dị 牛ngưu 。 又hựu 如như 堅kiên 等đẳng 地địa 等đẳng 界giới 相tương/tướng 非phi 異dị 地địa 等đẳng 。 遠viễn 見kiến 上thượng 升thăng 知tri 是thị 煙yên 相tương/tướng 非phi 異dị 煙yên 體thể 。 此thử 有hữu 為vi 相tương/tướng 理lý 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 雖tuy 了liễu 有hữu 為vi 色sắc 等đẳng 自tự 性tánh 。 乃nãi 至chí 未vị 了liễu 。 先tiên 無vô 後hậu 無vô 相tướng 續tục 差sai 別biệt 。 仍nhưng 未vị 知tri 彼bỉ 體thể 是thị 有hữu 為vi 故cố 非phi 彼bỉ 性tánh 即tức 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 然nhiên 非phi 離ly 彼bỉ 性tánh 有hữu 生sanh 等đẳng 實thật 物vật 。 若nhược 離ly 有hữu 為vi 色sắc 等đẳng 自tự 性tánh 。 有hữu 生sanh 等đẳng 物vật 復phục 何hà 非phi 理lý 。 一nhất 法pháp 一nhất 時thời 應ưng 即tức 生sanh 住trụ 衰suy 異dị 壞hoại 滅diệt 許hứa 俱câu 有hữu 故cố 。 此thử 難nạn/nan 不bất 然nhiên 。 用dụng 時thời 別biệt 故cố 。 謂vị 生sanh 作tác 用dụng 在tại 於ư 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 已dĩ 生sanh 不bất 更cánh 生sanh 故cố 。 諸chư 法pháp 生sanh 已dĩ 正chánh 現hiện 在tại 時thời 。 住trụ 等đẳng 三tam 相tương/tướng 作tác 用dụng 方phương 起khởi 。 非phi 生sanh 用dụng 時thời 有hữu 餘dư 三tam 用dụng 。 故cố 雖tuy 俱câu 有hữu 。 而nhi 不bất 相tương 違vi 。 且thả 應ưng 思tư 擇trạch 。 未vị 來lai 法pháp 體thể 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 然nhiên 後hậu 可khả 成thành 生sanh 於ư 彼bỉ 位vị 有hữu 用dụng 無vô 用dụng 。 設thiết 許hứa 未vị 來lai 生sanh 有hữu 作tác 用dụng 。 如như 何hà 成thành 未vị 來lai 。 應ưng 說thuyết 未vị 來lai 相tương/tướng 。 法pháp 現hiện 在tại 時thời 生sanh 用dụng 已dĩ 謝tạ 。 如như 何hà 成thành 現hiện 在tại 應ưng 說thuyết 現hiện 在tại 相tương/tướng 。 又hựu 住trụ 等đẳng 三tam 用dụng 俱câu 現hiện 在tại 應ưng 一nhất 法pháp 體thể 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 即tức 有hữu 安an 住trụ 衰suy 異dị 壞hoại 滅diệt 。 若nhược 時thời 住trụ 相tương/tướng 能năng 住trụ 此thử 法pháp 。 即tức 時thời 異dị 滅diệt 能năng 衰suy 壞hoại 者giả 。
爾nhĩ 時thời 此thử 法pháp 為vi 名danh 安an 住trụ 為vi 名danh 衰suy 異dị 為vi 名danh 壞hoại 滅diệt 。 諸chư 說thuyết 住trụ 等đẳng 用dụng 不bất 同đồng 時thời 。 彼bỉ 說thuyết 便tiện 違vi 剎sát 那na 滅diệt 義nghĩa 。 若nhược 言ngôn 我ngã 說thuyết 一nhất 法pháp 諸chư 相tướng 用dụng 皆giai 究cứu 竟cánh 名danh 一nhất 剎sát 那na 。 汝nhữ 今kim 應ưng 說thuyết 。 何hà 緣duyên 住trụ 相tương/tướng 與dữ 二nhị 俱câu 生sanh 而nhi 住trụ 先tiên 能năng 住trụ 所sở 住trụ 法pháp 非phi 異dị 非phi 滅diệt 。 若nhược 住trụ 力lực 強cường/cưỡng 能năng 先tiên 用dụng 者giả 。 後hậu 何hà 成thành 劣liệt 而nhi 并tinh 本bổn 法pháp 。 俱câu 遭tao 異dị 滅diệt 所sở 衰suy 壞hoại 耶da 。 若nhược 言ngôn 住trụ 相tương/tướng 已dĩ 起khởi 作tác 用dụng 不bất 應ưng 更cánh 起khởi 猶do 如như 生sanh 者giả 。 生sanh 應ưng 可khả 然nhiên 。 夫phù 生sanh 用dụng 者giả 。 謂vị 引dẫn 所sở 生sanh 令linh 入nhập 現hiện 在tại 已dĩ 入nhập 不bất 應ưng 復phục 引dẫn 入nhập 故cố 。 住trụ 不bất 應ưng 爾nhĩ 。 夫phu 住trụ 用dụng 者giả 。 謂vị 安an 所sở 住trụ 令linh 不bất 衰suy 滅diệt 。 已dĩ 住trụ 可khả 令linh 永vĩnh 安an 住trụ 故cố 。 由do 斯tư 住trụ 相tương/tướng 用dụng 應ưng 常thường 起khởi 。 不bất 可khả 例lệ 生sanh 令linh 無vô 再tái 用dụng 。 又hựu 誰thùy 障chướng 住trụ 用dụng 令linh 暫tạm 有hữu 還hoàn 無vô 。 若nhược 言ngôn 異dị 滅diệt 能năng 為vi 障chướng 者giả 。 異dị 滅diệt 力lực 應ưng 強cường/cưỡng 。 何hà 不bất 於ư 先tiên 用dụng 。 又hựu 住trụ 用dụng 息tức 。 異dị 滅diệt 本bổn 法pháp 自tự 然nhiên 不bất 住trụ 。 異dị 滅diệt 二nhị 相tương/tướng 何hà 處xứ 如như 何hà 。 而nhi 起khởi 作tác 用dụng 。
復phục 有hữu 何hà 事sự 須tu 二nhị 用dụng 耶da 。 由do 住trụ 攝nhiếp 持trì 諸chư 法pháp 生sanh 已dĩ 暫tạm 時thời 不bất 滅diệt 。 住trụ 用dụng 既ký 捨xả 法pháp 定định 不bất 住trụ 即tức 自tự 然nhiên 滅diệt 。 故cố 異dị 滅diệt 用dụng 。 更cánh 無vô 所sở 為vi 。 又hựu 應ưng 一nhất 法pháp 生sanh 已dĩ 未vị 壞hoại 名danh 住trụ 住trụ 已dĩ 壞hoại 時thời 名danh 滅diệt 。 理lý 且thả 可khả 然nhiên 。 異dị 於ư 一nhất 法pháp 。 進tiến 退thoái 推thôi 徵trưng 理lý 不bất 應ưng 有hữu 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 異dị 謂vị 前tiền 後hậu 性tánh 相tướng 轉chuyển 變biến 非phi 即tức 此thử 法pháp 可khả 言ngôn 異dị 此thử 。 故cố 說thuyết 頌tụng 言ngôn 。
即tức 前tiền 異dị 不bất 成thành 。 異dị 前tiền 非phi 一nhất 法pháp 。
是thị 故cố 於ư 一nhất 法pháp 。 立lập 異dị 終chung 不bất 成thành 。
雖tuy 餘dư 部bộ 說thuyết 遇ngộ 滅diệt 因nhân 緣duyên 滅diệt 相tương/tướng 方phương 能năng 滅diệt 所sở 滅diệt 法pháp 。 而nhi 彼bỉ 所sở 說thuyết 。 應ưng 如như 有hữu 言ngôn 服phục 瀉tả 藥dược 時thời 天thiên 來lai 令linh 利lợi 。 即tức 滅diệt 因nhân 緣duyên 應ưng 滅diệt 所sở 滅diệt 。 何hà 須tu 別biệt 執chấp 有hữu 滅diệt 相tương/tướng 為vi 。 又hựu 心tâm 心tâm 所sở 許hứa 剎sát 那na 滅diệt 。 更cánh 不bất 須tu 待đãi 餘dư 滅diệt 因nhân 緣duyên 。 應ưng 滅diệt 與dữ 住trụ 用dụng 無vô 先tiên 後hậu 。 是thị 則tắc 一nhất 法pháp 於ư 一nhất 時thời 中trung 。 亦diệc 住trụ 亦diệc 滅diệt 不bất 應ưng 正chánh 理lý 。 故cố 依y 相tương 續tục 說thuyết 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 不bất 違vi 正chánh 理lý 善thiện 順thuận 契Khế 經Kinh 。 若nhược 生sanh 在tại 未vị 來lai 生sanh 所sở 生sanh 法pháp 。 未vị 來lai 一nhất 切thiết 。 法pháp 何hà 不bất 俱câu 生sanh 。 頌tụng 曰viết 。
生sanh 能năng 生sanh 所sở 生sanh 。 非phi 離ly 因nhân 緣duyên 合hợp 。
論luận 曰viết 。 非phi 離ly 所sở 餘dư 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 唯duy 生sanh 相tương/tướng 力lực 能năng 生sanh 所sở 生sanh 故cố 諸chư 未vị 來lai 非phi 皆giai 頓đốn 起khởi 。 若nhược 爾nhĩ 我ngã 等đẳng 唯duy 見kiến 因nhân 緣duyên 有hữu 生sanh 功công 能năng 。 無vô 別biệt 生sanh 相tương/tướng 有hữu 因nhân 緣duyên 合hợp 。 諸chư 法pháp 即tức 生sanh 無vô 即tức 不bất 生sanh 。 何hà 勞lao 生sanh 相tương/tướng 。 故cố 知tri 唯duy 有hữu 因nhân 緣duyên 力lực 起khởi 。 豈khởi 諸chư 有hữu 法pháp 皆giai 汝nhữ 所sở 知tri 。 法pháp 性tánh 幽u 微vi 甚thậm 難nan 知tri 故cố 。 雖tuy 現hiện 有hữu 體thể 。 而nhi 不bất 可khả 知tri 。 生sanh 相tương/tướng 若nhược 無vô 應ưng 無vô 生sanh 覺giác 。 又hựu 第đệ 六lục 轉chuyển 言ngôn 不bất 應ưng 成thành 。 謂vị 色sắc 之chi 生sanh 受thọ 之chi 生sanh 等đẳng 。 如như 不bất 應ưng 說thuyết 色sắc 之chi 色sắc 言ngôn 。 如như 責trách 無vô 生sanh 乃nãi 至chí 無vô 滅diệt 。 皆giai 如như 是thị 責trách 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 若nhược 爾nhĩ 為vi 成thành 空không 無vô 我ngã 覺giác 法pháp 外ngoại 應ưng 執chấp 。 空không 無vô 我ngã 性tánh 。 為vi 成thành 一nhất 二nhị 大đại 小tiểu 各các 別biệt 合hợp 離ly 彼bỉ 此thử 有hữu 性tánh 等đẳng 覺giác 應ưng 如như 外ngoại 道đạo 法pháp 外ngoại 執chấp 有hữu 數số 量lượng 各các 別biệt 合hợp 離ly 彼bỉ 此thử 有hữu 等đẳng 別biệt 性tánh 。 又hựu 為vi 成thành 立lập 第đệ 六lục 轉chuyển 言ngôn 。 應ưng 執chấp 別biệt 有hữu 色sắc 之chi 聚tụ 性tánh 。 又hựu 如như 說thuyết 言ngôn 色sắc 之chi 自tự 性tánh 。 此thử 第đệ 六lục 轉chuyển 言ngôn 何hà 得đắc 成thành 。 是thị 故cố 生sanh 等đẳng 唯duy 假giả 建kiến 立lập 無vô 別biệt 實thật 物vật 。 為vi 了liễu 諸chư 行hành 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 假giả 立lập 為vi 生sanh 。 如như 是thị 本bổn 無vô 今kim 有hữu 生sanh 相tương/tướng 。 依y 色sắc 等đẳng 法pháp 種chủng 類loại 眾chúng 多đa 。 為vi 簡giản 所sở 餘dư 說thuyết 第đệ 六lục 轉chuyển 言ngôn 色sắc 之chi 生sanh 受thọ 之chi 生sanh 等đẳng 。 為vi 令linh 他tha 知tri 此thử 生sanh 唯duy 色sắc 非phi 餘dư 受thọ 等đẳng 。 餘dư 例lệ 亦diệc 然nhiên 。 如như 世thế 間gian 說thuyết 栴chiên 檀đàn 之chi 香hương 。 石thạch 子tử 之chi 體thể 。 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 如như 是thị 住trụ 等đẳng 隨tùy 應ứng 當đương 知tri 。 若nhược 行hành 離ly 生sanh 相tương/tướng 而nhi 得đắc 生sanh 者giả 。 虛hư 空không 無vô 為vi 。 等đẳng 何hà 故cố 不bất 生sanh 。 諸chư 行hành 名danh 生sanh 由do 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 無vô 為vi 體thể 常thường 有hữu 。 何hà 得đắc 言ngôn 生sanh 。 又hựu 如như 法Pháp 爾nhĩ 不bất 說thuyết 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 生sanh 。 如như 是thị 應ưng 許hứa 非phi 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 可khả 生sanh 。 又hựu 如như 有hữu 為vi 同đồng 有hữu 生sanh 相tương/tướng 而nhi 許hứa 因nhân 緣duyên 望vọng 有hữu 為vi 法pháp 。 或hoặc 有hữu 功công 能năng 或hoặc 無vô 功công 能năng 。 如như 是thị 應ưng 許hứa 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 及cập 無vô 為vi 法pháp 。 同đồng 無vô 生sanh 相tương/tướng 而nhi 諸chư 因nhân 緣duyên 望vọng 彼bỉ 二nhị 法pháp 一nhất 有hữu 生sanh 用dụng 一nhất 無vô 生sanh 用dụng 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 別biệt 有hữu 實thật 物vật 其kỳ 理lý 應ưng 成thành 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 豈khởi 容dung 多đa 有hữu 設thiết 難nạn/nan 者giả 。 故cố 便tiện 棄khí 所sở 宗tông 。 非phi 恐khủng 有hữu 鹿lộc 而nhi 不bất 種chủng 麥mạch 。 懼cụ 多đa 蠅dăng 附phụ 不bất 食thực 美mỹ 團đoàn 。 故cố 於ư 過quá 難nạn/nan 。 應ưng 懃cần 通thông 釋thích 。 於ư 本bổn 宗tông 義nghĩa 應ưng 順thuận 修tu 行hành 。 如như 是thị 已dĩ 辯biện 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 名danh 身thân 等đẳng 類loại 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
名danh 身thân 等đẳng 所sở 謂vị 。 想tưởng 章chương 字tự 總tổng 說thuyết 。
論luận 曰viết 。 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 句cú 身thân 文văn 身thân 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 。 名danh 謂vị 作tác 想tưởng 。 如như 說thuyết 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 等đẳng 想tưởng 。 句cú 者giả 謂vị 章chương 。 詮thuyên 義nghĩa 究cứu 竟cánh 。 如như 說thuyết 諸chư 行hành 無vô 常thường 等đẳng 章chương 。 或hoặc 能năng 辯biện 了liễu 業nghiệp 用dụng 德đức 時thời 相tương 應ứng 差sai 別biệt 。 此thử 章chương 稱xưng 句cú 。 文văn 者giả 謂vị 字tự 。 如như 說thuyết 𧙃# 阿a 壹nhất 伊y 等đẳng 字tự 。 豈khởi 不bất 此thử 字tự 亦diệc 書thư 分phần/phân 名danh 。 非phi 為vi 顯hiển 書thư 分phần/phân 製chế 造tạo 諸chư 字tự 。 但đãn 為vi 顯hiển 諸chư 字tự 製chế 造tạo 書thư 分phần/phân 。 云vân 何hà 當đương 令linh 。 雖tuy 不bất 聞văn 說thuyết 而nhi 亦diệc 得đắc 解giải 。 故cố 造tạo 書thư 分phần/phân 。 是thị 故cố 諸chư 字tự 非phi 書thư 分phần/phân 名danh 。 云vân 何hà 名danh 等đẳng 身thân 。 謂vị 想tưởng 等đẳng 總tổng 說thuyết 。 言ngôn 總tổng 說thuyết 者giả 是thị 合hợp 集tập 義nghĩa 。 於ư 合hợp 集tập 義nghĩa 中trung 說thuyết 嗢ốt 遮già 界giới 故cố 。 此thử 中trung 名danh 身thân 者giả 。 謂vị 色sắc 聲thanh 香hương 等đẳng 。 句cú 身thân 者giả 謂vị 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 靜tĩnh 等đẳng 。 文văn 身thân 者giả 。 謂vị 迦ca 佉khư 伽già 等đẳng 。 豈khởi 不bất 此thử 三tam 語ngữ 為vi 性tánh 故cố 用dụng 聲thanh 為vi 體thể 色sắc 自tự 性tánh 攝nhiếp 。 如như 何hà 乃nãi 說thuyết 為vi 心tâm 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 此thử 三tam 非phi 以dĩ 語ngữ 為vi 自tự 性tánh 。 語ngữ 是thị 音âm 聲thanh 。 非phi 唯duy 音âm 聲thanh 即tức 令linh 了liễu 義nghĩa 。 云vân 何hà 令linh 了liễu 。 謂vị 語ngữ 發phát 名danh 。 名danh 能năng 顯hiển 義nghĩa 。 乃nãi 能năng 令linh 了liễu 。 非phi 但đãn 音âm 聲thanh 皆giai 稱xưng 為vi 語ngữ 。 要yếu 由do 此thử 故cố 義nghĩa 可khả 了liễu 知tri 。 如như 是thị 音âm 聲thanh 。 方phương 稱xưng 語ngữ 故cố 。 何hà 等đẳng 音âm 聲thanh 令linh 義nghĩa 可khả 了liễu 。 謂vị 能năng 說thuyết 者giả 。 於ư 諸chư 義nghĩa 中trung 已dĩ 共cộng 立lập 為vi 能năng 詮thuyên 定định 量lượng 。 且thả 如như 古cổ 者giả 於ư 九cửu 義nghĩa 中trung 共cộng 立lập 一nhất 瞿cù 聲thanh 為vi 能năng 詮thuyên 定định 量lượng 。 故cố 有hữu 頌tụng 言ngôn 。
方phương 獸thú 地địa 光quang 言ngôn 。 金kim 剛cang 眼nhãn 天thiên 水thủy 。
於ư 斯tư 九cửu 種chủng 義nghĩa 。 智trí 者giả 立lập 瞿cù 聲thanh 。
諸chư 有hữu 執chấp 名danh 能năng 顯hiển 義nghĩa 者giả 。 亦diệc 定định 應ưng 許hứa 如như 是thị 義nghĩa 名danh 。 謂vị 共cộng 立lập 為vi 能năng 詮thuyên 定định 量lượng 。 若nhược 此thử 句cú 義nghĩa 由do 名danh 能năng 顯hiển 。 但đãn 由do 音âm 聲thanh 顯hiển 用dụng 已dĩ 辦biện 。 何hà 須tu 橫hoạnh/hoành 計kế 別biệt 有hữu 實thật 名danh 。 又hựu 未vị 了liễu 此thử 名danh 如như 何hà 由do 語ngữ 發phát 。 為vi 由do 語ngữ 顯hiển 。 為vi 由do 語ngữ 生sanh 。 若nhược 由do 語ngữ 生sanh 。 語ngữ 聲thanh 性tánh 故cố 。 聲thanh 應ưng 一nhất 切thiết 皆giai 能năng 生sanh 名danh 。 若nhược 謂vị 生sanh 名danh 聲thanh 有hữu 差sai 別biệt 。 此thử 足túc 顯hiển 義nghĩa 。 何hà 待đãi 別biệt 名danh 。 若nhược 由do 語ngữ 顯hiển 。 語ngữ 聲thanh 性tánh 故cố 。 聲thanh 應ưng 一nhất 切thiết 皆giai 能năng 顯hiển 名danh 。 若nhược 謂vị 顯hiển 名danh 聲thanh 有hữu 差sai 別biệt 。 此thử 足túc 顯hiển 義nghĩa 。 何hà 待đãi 別biệt 名danh 。 又hựu 諸chư 念niệm 聲thanh 不bất 可khả 聚tụ 集tập 。 亦diệc 無vô 一nhất 法pháp 分phần 分phần 漸tiệm 生sanh 。 如như 何hà 名danh 生sanh 可khả 由do 語ngữ 發phát 。 云vân 何hà 待đãi 過quá 去khứ 諸chư 表biểu 剎sát 那na 。 最tối 後hậu 表biểu 剎sát 那na 能năng 生sanh 無vô 表biểu 。 若nhược 爾nhĩ 最tối 後hậu 位vị 聲thanh 乃nãi 生sanh 名danh 。 但đãn 聞văn 最tối 後hậu 聲thanh 應ưng 能năng 了liễu 義nghĩa 。 若nhược 作tác 是thị 執chấp 語ngữ 能năng 生sanh 文văn 文văn 復phục 生sanh 名danh 名danh 方phương 顯hiển 義nghĩa 。 此thử 中trung 過quá 難nạn/nan 應ưng 同đồng 前tiền 說thuyết 。 以dĩ 諸chư 念niệm 文văn 不bất 可khả 集tập 故cố 。 語ngữ 顯hiển 名danh 過quá 。 應ưng 例lệ 如như 生sanh 。 又hựu 異dị 語ngữ 文văn 諸chư 明minh 慧tuệ 者giả 。 注chú 心tâm 思tư 擇trạch 莫mạc 辯biện 其kỳ 相tương/tướng 。 又hựu 文văn 由do 語ngữ 若nhược 顯hiển 若nhược 生sanh 。 准chuẩn 語ngữ 於ư 名danh 皆giai 不bất 應ưng 理lý 。 又hựu 若nhược 有hữu 執chấp 名danh 如như 生sanh 等đẳng 與dữ 義nghĩa 俱câu 生sanh 。 現hiện 在tại 世thế 名danh 目mục 去khứ 來lai 義nghĩa 不bất 應ưng 得đắc 有hữu 。 又hựu 父phụ 母mẫu 等đẳng 隨tùy 意ý 所sở 欲dục 。 立lập 子tử 等đẳng 名danh 。 云vân 何hà 可khả 言ngôn 。 名danh 如như 生sanh 等đẳng 與dữ 義nghĩa 俱câu 起khởi 。 又hựu 無vô 為vi 法pháp 應ưng 無vô 有hữu 名danh 。 無vô 生sanh 義nghĩa 故cố 而nhi 不bất 應ưng 許hứa 。 然nhiên 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 頌tụng 依y 於ư 名danh 及cập 文văn 生sanh 者giả 。 此thử 於ư 諸chư 義nghĩa 共cộng 立lập 分phần/phân 量lượng 。 聲thanh 即tức 是thị 名danh 。 此thử 名danh 安an 布bố 差sai 別biệt 為vi 頌tụng 。 由do 如như 是thị 義nghĩa 。 說thuyết 頌tụng 依y 名danh 。 此thử 頌tụng 是thị 名danh 安an 布bố 差sai 別biệt 。 執chấp 有hữu 實thật 物vật 不bất 應ưng 正chánh 理lý 。 如như 樹thụ 等đẳng 行hành 及cập 心tâm 次thứ 第đệ 。 或hoặc 唯duy 應ưng 執chấp 別biệt 有hữu 文văn 體thể 即tức 總tổng 集tập 此thử 為vi 名danh 等đẳng 身thân 。 更cánh 執chấp 有hữu 餘dư 便tiện 為vi 無vô 用dụng 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 有hữu 別biệt 物vật 為vi 名danh 等đẳng 身thân 。 心tâm 不bất 相tương 應ứng 。 行hành 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 實thật 而nhi 非phi 假giả 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 非phi 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 是thị 尋tầm 思tư 所sở 能năng 了liễu 故cố 。 此thử 名danh 身thân 等đẳng 何hà 界giới 所sở 繫hệ 。 為vi 是thị 有hữu 情tình 數số 。 為vi 非phi 有hữu 情tình 數số 。 為vi 是thị 異dị 熟thục 生sanh 為vi 是thị 所sở 長trưởng 養dưỡng 。 為vi 是thị 等đẳng 流lưu 性tánh 。 為vi 善thiện 為vi 不bất 善thiện 。 為vi 無vô 記ký 。 此thử 皆giai 應ưng 辯biện 。 頌tụng 曰viết 。
欲dục 色sắc 有hữu 情tình 攝nhiếp 。 等đẳng 流lưu 無vô 記ký 性tánh 。
論luận 曰viết 。 此thử 名danh 身thân 等đẳng 唯duy 是thị 欲dục 色sắc 二nhị 界giới 所sở 繫hệ 。 有hữu 說thuyết 。 亦diệc 通thông 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。 然nhiên 不bất 可khả 說thuyết 。 又hựu 名danh 身thân 等đẳng 有hữu 情tình 數số 攝nhiếp 。 能năng 說thuyết 者giả 成thành 非phi 所sở 顯hiển 義nghĩa 。 又hựu 名danh 身thân 等đẳng 唯duy 是thị 等đẳng 流lưu 。 又hựu 唯duy 無vô 覆phú 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 餘dư 不bất 相tương 應ứng 所sở 未vị 說thuyết 義nghĩa 今kim 當đương 略lược 辯biện 。 頌tụng 曰viết 。
同đồng 分phần/phân 亦diệc 如như 是thị 。 并tinh 無vô 色sắc 異dị 熟thục 。
得đắc 相tương 通thông 三tam 類loại 。 非phi 得đắc 定định 等đẳng 流lưu 。
論luận 曰viết 。 亦diệc 如như 是thị 言ngôn 。 為vi 顯hiển 同đồng 分phần/phân 如như 名danh 身thân 等đẳng 通thông 於ư 欲dục 色sắc 有hữu 情tình 等đẳng 流lưu 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 并tinh 無vô 色sắc 言ngôn 顯hiển 非phi 唯duy 欲dục 色sắc 。 言ngôn 并tinh 異dị 熟thục 顯hiển 非phi 唯duy 等đẳng 流lưu 。 是thị 界giới 通thông 三tam 。 類loại 通thông 二nhị 義nghĩa 。 得đắc 及cập 諸chư 相tướng 類loại 并tinh 通thông 三tam 。 謂vị 有hữu 剎sát 那na 等đẳng 流lưu 異dị 熟thục 非phi 得đắc 二nhị 定định 唯duy 是thị 等đẳng 流lưu 。 唯duy 言ngôn 為vi 明minh 非phi 異dị 熟thục 等đẳng 。 已dĩ 說thuyết 如như 是thị 。 所sở 未vị 說thuyết 義nghĩa 。 無vô 想tưởng 命mạng 根căn 如như 前tiền 已dĩ 辯biện 。 何hà 緣duyên 不bất 說thuyết 得đắc 等đẳng 唯duy 是thị 有hữu 情tình 數số 攝nhiếp 。 已dĩ 說thuyết 有hữu 情tình 所sở 成thành 等đẳng 故cố 。 何hà 緣duyên 不bất 說thuyết 相tương 通thông 有hữu 情tình 非phi 有hữu 情tình 數số 。 已dĩ 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 俱câu 故cố 。 餘dư 所sở 未vị 說thuyết 隨tùy 應ứng 准chuẩn 知tri 。
說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 俱Câu 舍Xá 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ
Thuyết Nhất Thiết Hữu Bộ Câu Xá Luận ♦ Hết quyển 5
❖
Phiên âm: 14/3/2016 ◊ Cập nhật: 14/3/2016