阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 俱Câu 舍Xá 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 四tứ
A Tỳ Đạt Ma Câu Xá Thích Luận ♦ Quyển 14
婆bà 藪tẩu 盤bàn 豆đậu 造tạo
陳trần 天Thiên 竺Trúc 三tam 藏tạng 真Chân 諦Đế 譯dịch
中Trung 分Phân 別Biệt 惑Hoặc 品Phẩm 第đệ 五ngũ
☸ Phẩm 5:
前tiền 已dĩ 說thuyết 。 世thế 間gian 多đa 種chủng 異dị 從tùng 業nghiệp 生sanh 。 諸chư 業nghiệp 由do 隨tùy 屬thuộc 惑hoặc 故cố 。 至chí 得đắc 生sanh 長trưởng 。 若nhược 離ly 隨tùy 眠miên 惑hoặc 。 於ư 生sanh 諸chư 有hữu 諸chư 業nghiệp 。 無vô 復phục 功công 能năng 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 彼bỉ 偈kệ 曰viết 。 隨tùy 眠miên 惑hoặc 有hữu 本bổn 。 釋thích 曰viết 。 云vân 何hà 為vi 有hữu 本bổn 。 若nhược 惑hoặc 現hiện 在tại 正chánh 起khởi 。 能năng 作tác 十thập 種chủng 事sự 。 一nhất 堅kiên 固cố 根căn 本bổn 。 二nhị 安an 立lập 相tương 續tục 。 三tam 數số 治trị 自tự 田điền 。 四tứ 生sanh 起khởi 等đẳng 流lưu 。 五ngũ 能năng 引dẫn 生sanh 業nghiệp 有hữu 。 六lục 圓viên 滿mãn 自tự 資tư 糧lương 。 七thất 令linh 迷mê 境cảnh 界giới 。 八bát 引dẫn 將tương 識thức 相tương 續tục 。 九cửu 令linh 離ly 淨tịnh 品phẩm 善thiện 法Pháp 類loại 。 十thập 成thành 就tựu 縛phược 義nghĩa 。 由do 不bất 得đắc 過quá 自tự 界giới 故cố 。 彼bỉ 隨tùy 眠miên 惑hoặc 有hữu 幾kỷ 種chủng 。 若nhược 略lược 說thuyết 有hữu 。 偈kệ 曰viết 。 六lục 。 釋thích 曰viết 。 何hà 者giả 為vi 六lục 。 偈kệ 曰viết 。 謂vị 如như 欲dục 瞋sân 。 憍kiêu 慢mạn 無vô 明minh 見kiến 。 心tâm 疑nghi 。 釋thích 曰viết 。 如như 欲dục 者giả 。 顯hiển 餘dư 惑hoặc 與dữ 欲dục 同đồng 。 由do 境cảnh 界giới 隨tùy 眠miên 故cố 。 此thử 義nghĩa 後hậu 當đương 說thuyết 。 偈kệ 曰viết 。 復phục 說thuyết 彼bỉ 。 六lục 由do 欲dục 別biệt 七thất 。 釋thích 曰viết 。 於ư 前tiền 偈kệ 中trung 所sở 說thuyết 。 六lục 隨tùy 眠miên 惑hoặc 。 於ư 中trung 分phần/phân 欲dục 為vi 二nhị 。 更cánh 說thuyết 彼bỉ 為vi 七thất 。 謂vị 欲dục 欲dục 隨tùy 眠miên 。 瞋sân 隨tùy 眠miên 。 有hữu 欲dục 隨tùy 眠miên 。 憍kiêu 慢mạn 隨tùy 眠miên 。 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 。 心tâm 見kiến 隨tùy 眠miên 。 疑nghi 隨tùy 眠miên 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 為vi 隨tùy 眠miên 即tức 是thị 欲dục 欲dục 。 為vi 隨tùy 眠miên 異dị 欲dục 欲dục 。 譬thí 如như 石thạch 子tử 體thể 及cập 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 衣y 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 有hữu 。 若nhược 欲dục 欲dục 即tức 是thị 隨tùy 眠miên 。 則tắc 違vi 佛Phật 經Kinh 。 經Kinh 云vân 。 世thế 間gian 有hữu 人nhân 。 非phi 欲dục 欲dục 上thượng 心tâm 惑hoặc 所sở 染nhiễm 心tâm 數sác 數sác 長trường 時thời 住trụ 。 如như 實thật 見kiến 知tri 是thị 欲dục 欲dục 上thượng 心tâm 惑hoặc 出xuất 離ly 義nghĩa 。 於ư 此thử 人nhân 是thị 欲dục 欲dục 上thượng 心tâm 惑hoặc 。 由do 根căn 由do 力lực 。 正chánh 所sở 斷đoạn 除trừ 。 及cập 與dữ 隨tùy 眠miên 永vĩnh 得đắc 滅diệt 離ly 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 別biệt 欲dục 別biệt 隨tùy 眠miên 。 由do 立lập 隨tùy 眠miên 與dữ 欲dục 不bất 相tương 應ứng 。 則tắc 與dữ 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 相tương 違vi 。 彼bỉ 藏tạng 云vân 。 欲dục 欲dục 隨tùy 眠miên 與dữ 三tam 根căn 相tướng 應ưng 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 欲dục 欲dục 即tức 是thị 隨tùy 眠miên 。 乃nãi 至chí 疑nghi 即tức 是thị 隨tùy 眠miên 。 前tiền 不bất 說thuyết 與dữ 經kinh 相tương 違vi 耶da 。 無vô 相tướng 違vi 。
何hà 以dĩ 故cố 。 經Kinh 云vân 及cập 與dữ 隨tùy 眠miên 永vĩnh 得đắc 滅diệt 離ly 者giả 。 與dữ 隨tùy 從tùng 法pháp 永vĩnh 得đắc 滅diệt 離ly 。
復phục 次thứ 於ư 經kinh 中trung 隨tùy 眠miên 言ngôn 。 是thị 方phương 便tiện 語ngữ 。 或hoặc 至chí 得đắc 語ngữ 。 譬thí 如như 地địa 獄ngục 。 苦khổ 天thiên 上thượng 樂nhạo/nhạc/lạc 及cập 說thuyết 火hỏa 苦khổ 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 言ngôn 。 皆giai 依y 直trực 相tương/tướng 起khởi 。 隨tùy 眠miên 即tức 是thị 惑hoặc 故cố 。 一nhất 切thiết 隨tùy 眠miên 。 皆giai 與dữ 受thọ 相tương 應ứng 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 由do 隨tùy 眠miên 起khởi 心tâm 染nhiễm 污ô 故cố 。 能năng 為vi 障chướng 故cố 。 與dữ 善thiện 相tương 違vi 故cố 。 由do 心tâm 為vi 隨tùy 眠miên 惑hoặc 所sở 染nhiễm 污ô 。 未vị 生sanh 善thiện 不bất 得đắc 生sanh 。 從tùng 已dĩ 生sanh 善thiện 亦diệc 退thoái 故cố 。 故cố 知tri 隨tùy 眠miên 惑hoặc 與dữ 心tâm 不bất 相tương 離ly 。 若nhược 由do 不bất 相tương 應ứng 。 此thử 義nghĩa 得đắc 成thành 。 無vô 時thời 善thiện 法Pháp 可khả 得đắc 。 由do 彼bỉ 恆hằng 在tại 故cố 。 由do 善thiện 法Pháp 有hữu 時thời 可khả 得đắc 故cố 。 知tri 隨tùy 眠miên 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 經kinh 部bộ 師sư 說thuyết 此thử 義nghĩa 非phi 證chứng 。 若nhược 人nhân 執chấp 隨tùy 眠miên 惑hoặc 不phủ 。 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 此thử 三tam 義nghĩa 彼bỉ 不bất 執chấp 為vi 隨tùy 眠miên 所sở 作tác 。 但đãn 是thị 上thượng 心tâm 所sở 作tác 。 若nhược 作tác 如như 此thử 執chấp 。 則tắc 無vô 過quá 失thất 。 如như 經kinh 部bộ 執chấp 。 隨tùy 眠miên 者giả 是thị 欲dục 欲dục 隨tùy 眠miên 。 此thử 隨tùy 眠miên 不phủ 。 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 亦diệc 不bất 與dữ 心tâm 相tương 離ly 。 由do 非phi 別biệt 類loại 故cố 。 若nhược 惑hoặc 眠miên 說thuyết 名danh 隨tùy 眠miên 。 若nhược 惑hoặc 覺giác 說thuyết 名danh 上thượng 心tâm 。 此thử 惑hoặc 眠miên 何hà 相tương/tướng 。 不bất 在tại 現hiện 前tiền 種chủng 子tử 隨tùy 逐trục 惑hoặc 覺giác 。 何hà 相tương/tướng 正chánh 現hiện 前tiền 起khởi 。 何hà 者giả 惑hoặc 種chủng 子tử 。 是thị 身thân 相tướng 續tục 功công 能năng 。 從tùng 惑hoặc 生sanh 能năng 生sanh 惑hoặc 。 說thuyết 名danh 種chủng 子tử 。 譬thí 如như 牙nha 等đẳng 。 從tùng 舍Xá 利Lợi 子Tử 生sanh 。 能năng 生sanh 舍Xá 利Lợi 子Tử 。 若nhược 人nhân 執chấp 諸chư 惑hoặc 種chủng 子tử 是thị 別biệt 法pháp 。 謂vị 隨tùy 眠miên 不bất 相tương 應ứng 。 此thử 人nhân 應ưng 立lập 別biệt 法pháp 為vi 念niệm 種chủng 子tử 。 若nhược 說thuyết 隨tùy 眠miên 非phi 相tướng 應ưng 非phi 非phi 相tướng 應ưng 。 於ư 六lục 六lục 經kinh 中trung 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 經kinh 言ngôn 。 此thử 惑hoặc 於ư 此thử 人nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 成thành 欲dục 隨tùy 眠miên 。 由do 此thử 等đẳng 言ngôn 。 此thử 惑hoặc 是thị 時thời 未vị 得đắc 隨tùy 眠miên 。 若nhược 爾nhĩ 於ư 何hà 時thời 。 眠miên 時thời 是thị 時thời 。 或hoặc 於ư 因nhân 說thuyết 果quả 名danh 。 故cố 稱xưng 隨tùy 眠miên 。 且thả 置trí 此thử 論luận 。 應ưng 更cánh 顯hiển 本bổn 義nghĩa 。 於ư 經Kinh 中trung 所sở 說thuyết 欲dục 差sai 別biệt 。 謂vị 欲dục 欲dục 有hữu 欲dục 。 此thử 有hữu 欲dục 是thị 何hà 法pháp 。 偈kệ 曰viết 。 有hữu 欲dục 二nhị 界giới 生sanh 。 釋thích 曰viết 。 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 中trung 生sanh 欲dục 。 說thuyết 名danh 有hữu 欲dục 。 為vi 何hà 因nhân 作tác 如như 此thử 名danh 。 偈kệ 曰viết 。 內nội 門môn 起khởi 故cố 說thuyết 斷đoạn 彼bỉ 解giải 脫thoát 想tưởng 。 釋thích 曰viết 。 於ư 彼bỉ 二nhị 界giới 人nhân 。 多đa 起khởi 三tam 摩ma 跋bạt 提đề 欲dục 。 此thử 欲dục 依y 內nội 門môn 起khởi 故cố 。 說thuyết 名danh 有hữu 欲dục 。
復phục 次thứ 於ư 此thử 二nhị 界giới 中trung 。 有hữu 餘dư 人nhân 起khởi 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。 為vi 除trừ 彼bỉ 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 故cố 。 說thuyết 此thử 欲dục 名danh 有hữu 欲dục 。 有hữu 者giả 謂vị 身thân 體thể 。 即tức 是thị 五ngũ 陰ấm 。 於ư 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 噉đạm 三tam 摩ma 跋bạt 提đề 。 及cập 依y 止chỉ 味vị 。 離ly 欲dục 欲dục 界giới 故cố 。 是thị 故cố 此thử 欲dục 名danh 有hữu 欲dục 。 此thử 六lục 種chủng 隨tùy 眠miên 。 於ư 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 中trung 復phục 分phân 為vi 十thập 。 云vân 何hà 為vi 十thập 。 偈kệ 曰viết 。 見kiến 五ngũ 。 謂vị 身thân 見kiến 。 邊biên 見kiến 及cập 邪tà 見kiến 。 見kiến 取thủ 戒giới 執chấp 取thủ 。 由do 此thử 復phục 成thành 十thập 。 釋thích 曰viết 。 本bổn 立lập 六lục 為vi 隨tùy 眠miên 惑hoặc 。 於ư 中trung 分phần/phân 見kiến 為vi 五ngũ 故cố 成thành 十thập 。 於ư 中trung 五ngũ 以dĩ 見kiến 為vi 自tự 性tánh 。 謂vị 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 邪tà 見kiến 見kiến 取thủ 戒giới 執chấp 取thủ 。 五ngũ 以dĩ 非phi 見kiến 為vi 性tánh 。 謂vị 欲dục 瞋sân 慢mạn 無vô 明minh 疑nghi 。
復phục 次thứ 此thử 十thập 隨tùy 眠miên 惑hoặc 。 於ư 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 中trung 。 更cánh 立lập 為vi 九cửu 十thập 八bát 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 有hữu 三tam 十thập 六lục 。 色sắc 界giới 中trung 有hữu 三tam 十thập 一nhất 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 有hữu 三tam 十thập 一nhất 。 若nhược 略lược 說thuyết 此thử 隨tùy 眠miên 惑hoặc 名danh 三tam 界giới 惑hoặc 。 或hoặc 說thuyết 名danh 見kiến 修tu 所sở 滅diệt 惑hoặc 。 於ư 中trung 欲dục 界giới 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 。 有hữu 三tam 十thập 二nhị 。 何hà 者giả 三tam 十thập 二nhị 。 偈kệ 曰viết 。 彼bỉ 十thập 七thất 七thất 八bát 。 三tam 二nhị 見kiến 所sở 離ly 。 次thứ 第đệ 俱câu 斷đoạn 滅diệt 。 見kiến 欲dục 苦khổ 等đẳng 故cố 。 釋thích 曰viết 。 是thị 所sở 說thuyết 十thập 惑hoặc 。 於ư 欲dục 界giới 具cụ 十thập 見kiến 苦khổ 所sở 滅diệt 。 於ư 中trung 七thất 見kiến 集tập 所sở 滅diệt 。 七thất 見kiến 滅diệt 所sở 滅diệt 。 除trừ 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 戒giới 執chấp 取thủ 故cố 。 八bát 見kiến 道đạo 所sở 滅diệt 。 除trừ 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 故cố 。 如như 此thử 欲dục 界giới 三tam 十thập 二nhị 惑hoặc 說thuyết 名danh 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 。 由do 唯duy 見kiến 諦Đế 除trừ 滅diệt 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 四tứ 惑hoặc 名danh 修tu 滅diệt 。 釋thích 曰viết 。 四tứ 惑hoặc 者giả 。 謂vị 欲dục 瞋sân 慢mạn 無vô 明minh 。 彼bỉ 云vân 何hà 是thị 修tu 所sở 滅diệt 。 若nhược 人nhân 先tiên 已dĩ 見kiến 四Tứ 諦Đế 。 後hậu 由do 數số 修tu 習tập 道đạo 。 方phương 能năng 滅diệt 除trừ 如như 此thử 身thân 見kiến 。 於ư 中trung 但đãn 一nhất 品phẩm 見kiến 苦khổ 所sở 滅diệt 。 邊biên 見kiến 亦diệc 爾nhĩ 。 邪tà 見kiến 有hữu 四tứ 品phẩm 。 見kiến 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 所sở 滅diệt 。 見kiến 取thủ 疑nghi 亦diệc 爾nhĩ 。 戒giới 執chấp 取thủ 有hữu 二nhị 品phẩm 。 見kiến 苦khổ 道đạo 所sở 滅diệt 。 欲dục 瞋sân 慢mạn 無vô 明minh 有hữu 五ngũ 品phẩm 。 見kiến 四Tứ 諦Đế 及cập 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 於ư 中trung 彼bỉ 何hà 相tương 見kiến 苦khổ 所sở 滅diệt 。 乃nãi 至chí 何hà 相tương/tướng 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 由do 見kiến 諦Đế 相tương/tướng 彼bỉ 滅diệt 。 及cập 能năng 緣duyên 彼bỉ 故cố 。 說thuyết 見kiến 諦Đế 滅diệt 。 所sở 餘dư 名danh 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 若nhược 立lập 如như 此thử 見kiến 成thành 十thập 二nhị 。 疑nghi 成thành 四tứ 欲dục 五ngũ 瞋sân 五ngũ 慢mạn 五ngũ 無vô 明minh 五ngũ 。 如như 此thử 欲dục 界giới 惑hoặc 。 合hợp 成thành 三tam 十thập 六lục 種chủng 。 偈kệ 曰viết 。 合hợp 彼bỉ 唯duy 除trừ 瞋sân 。 色sắc 惑hoặc 。 釋thích 曰viết 。 除trừ 五ngũ 品phẩm 瞋sân 。 如như 此thử 名danh 色sắc 界giới 惑hoặc 。 合hợp 三tam 十thập 一nhất 。 如như 色sắc 界giới 惑hoặc 。 偈kệ 曰viết 。 無vô 色sắc 爾nhĩ 。 釋thích 曰viết 。 無vô 色sắc 界giới 惑hoặc 亦diệc 三tam 十thập 一nhất 。 偈kệ 曰viết 。 故cố 立lập 九cửu 十thập 八bát 。 釋thích 曰viết 。 如như 此thử 六lục 隨tùy 眠miên 惑hoặc 。 所sở 緣duyên 法pháp 相tướng 及cập 對đối 治trị 并tinh 界giới 差sai 別biệt 故cố 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 師sư 。 立lập 為vi 九cửu 十thập 八bát 隨tùy 眠miên 惑hoặc 。 是thị 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 隨tùy 眠miên 惑hoặc 為vi 決quyết 定định 。 唯duy 由do 見kiến 四Tứ 諦Đế 滅diệt 。 為vi 非phi 。 說thuyết 非phi 。 云vân 何hà 偈kệ 曰viết 。 有hữu 頂đảnh 忍nhẫn 所sở 滅diệt 。 定định 見kiến 滅diệt 。 釋thích 曰viết 。 此thử 隨tùy 眠miên 惑hoặc 。 於ư 有hữu 頂đảnh 生sanh 類loại 忍nhẫn 所sở 滅diệt 。 是thị 彼bỉ 必tất 定định 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 。 非phi 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 偈kệ 曰viết 。 餘dư 生sanh 。 見kiến 修tu 滅diệt 。 釋thích 曰viết 。 忍nhẫn 所sở 滅diệt 此thử 言ngôn 流lưu 。 於ư 所sở 餘dư 地địa 如như 理lý 法Pháp 忍Nhẫn 類loại 忍nhẫn 所sở 滅diệt 隨tùy 眠miên 惑hoặc 。 於ư 聖thánh 人nhân 是thị 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 。 於ư 凡phàm 夫phu 是thị 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 忍nhẫn 滅diệt 。 必tất 修tu 道Đạo 滅diệt 。 釋thích 曰viết 。 於ư 一nhất 切thiết 地địa 中trung 惑hoặc 。 凡phàm 是thị 智trí 所sở 滅diệt 。 於ư 二nhị 人nhân 恆hằng 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 惑hoặc 。 非phi 外ngoại 凡phàm 夫phu 所sở 滅diệt 。
何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 大đại 分phân 別biệt 業nghiệp 經kinh 中trung 說thuyết 。 分phân 別biệt 前tiền 際tế 人nhân 說thuyết 常thường 住trụ 。 或hoặc 說thuyết 隨tùy 一nhất 常thường 住trụ 。 或hoặc 說thuyết 不bất 由do 因nhân 生sanh 。 此thử 三tam 離ly 欲dục 人nhân 。 緣duyên 欲dục 界giới 起khởi 諸chư 見kiến 。 說thuyết 有hữu 通thông 行hành 。 若nhược 色sắc 界giới 惑hoặc 。 不bất 能năng 以dĩ 欲dục 界giới 法pháp 為vi 境cảnh 。 由do 離ly 欲dục 界giới 欲dục 故cố 。 是thị 故cố 知tri 欲dục 界giới 相tương 應ứng 諸chư 見kiến 不bất 得đắc 滅diệt 。 同đồng 諸chư 見kiến 生sanh 時thời 。 彼bỉ 已dĩ 退thoái 定định 。 猶do 如như 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 如như 此thử 。 此thử 五ngũ 見kiến 由do 名danh 已dĩ 說thuyết 。 不bất 由do 自tự 性tánh 。 彼bỉ 自tự 性tánh 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 我ngã 我ngã 所sở 常thường 斷đoạn 。 無vô 於ư 下hạ 勝thắng 見kiến 。 非phi 因nhân 道đạo 此thử 見kiến 。 是thị 名danh 五ngũ 見kiến 性tánh 。 釋thích 曰viết 。 我ngã 及cập 我ngã 所sở 。 見kiến 名danh 身thân 見kiến 。 由do 剎sát 那na 剎sát 那na 。 壞hoại 故cố 說thuyết 滅diệt 。 由do 聚tụ 集tập 故cố 名danh 身thân 。 以dĩ 陰ấm 為vi 義nghĩa 。 此thử 法pháp 亦diệc 壞hoại 亦diệc 聚tụ 故cố 名danh 滅diệt 身thân 。 謂vị 五ngũ 取thủ 陰ấm 。 為vi 除trừ 彼bỉ 計kế 常thường 想tưởng 。 及cập 於ư 聚tụ 執chấp 一nhất 想tưởng 。 故cố 說thuyết 如như 此thử 。
何hà 以dĩ 故cố 。 彼bỉ 我ngã 見kiến 於ư 五ngũ 陰ấm 以dĩ 此thử 想tưởng 為vi 先tiên 。 於ư 滅diệt 及cập 身thân 。 不bất 如như 執chấp 說thuyết 名danh 身thân 見kiến 。 一nhất 切thiết 見kiến 能năng 緣duyên 有hữu 流lưu 法pháp 為vi 境cảnh 。 悉tất 緣duyên 滅diệt 身thân 。 而nhi 但đãn 立lập 我ngã 我ngã 所sở 見kiến 。 名danh 滅diệt 身thân 見kiến 者giả 。 欲dục 令linh 彼bỉ 知tri 此thử 見kiến 唯duy 於ư 滅diệt 於ư 身thân 起khởi 。 非phi 於ư 我ngã 我ngã 所sở 。 如như 經kinh 言ngôn 。 世thế 間gian 若nhược 有hữu 。 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 。 起khởi 見kiến 謂vị 有hữu 我ngã 。 是thị 彼bỉ 一nhất 切thiết 唯duy 於ư 五ngũ 陰ấm 起khởi 。 我ngã 見kiến 是thị 類loại 彼bỉ 所sở 許hứa 為vi 我ngã 。 或hoặc 執chấp 見kiến 為vi 常thường 。 或hoặc 執chấp 見kiến 為vi 斷đoạn 。 是thị 名danh 邊biên 見kiến 。 由do 執chấp 常thường 邊biên 斷đoạn 邊biên 故cố 。 於ư 實thật 有hữu 苦khổ 等đẳng 諦đế 執chấp 見kiến 為vi 無vô 。 故cố 名danh 邪tà 見kiến 。 一nhất 切thiết 見kiến 皆giai 翻phiên 違vi 理lý 起khởi 。 悉tất 是thị 邪tà 見kiến 。 但đãn 說thuyết 一nhất 見kiến 為vi 邪tà 見kiến 者giả 。 由do 此thử 見kiến 最tối 惡ác 能năng 斷đoạn 善thiện 根căn 故cố 。 故cố 說thuyết 為vi 邪tà 見kiến 。 譬thí 如như 臭xú 酥tô 及cập 惡ác 旃chiên 陀đà 羅la 。 此thử 一nhất 向hướng 非phi 撥bát 故cố 。 所sở 餘dư 諸chư 見kiến 但đãn 有hữu 增tăng 益ích 。 於ư 下hạ 品phẩm 法pháp 執chấp 為vi 最tối 勝thắng 。 說thuyết 名danh 見kiến 取thủ 。 何hà 法pháp 名danh 下hạ 品phẩm 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 流lưu 法pháp 。 聖thánh 人nhân 所sở 棄khí 捨xả 故cố 。 執chấp 此thử 法pháp 為vi 最tối 勝thắng 。 是thị 名danh 見kiến 取thủ 。 應ưng 說thuyết 見kiến 等đẳng 勝thắng 取thủ 見kiến 。 此thử 中trung 除trừ 等đẳng 見kiến 言ngôn 。 非phi 因nhân 中trung 因nhân 見kiến 。 非phi 道đạo 中trung 道đạo 見kiến 。 名danh 戒giới 執chấp 取thủ 見kiến 。 譬thí 如như 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 。 非phi 世thế 間gian 因nhân 。 彼bỉ 觀quán 為vi 因nhân 。 世thế 主chủ 天thiên 等đẳng 所sở 餘dư 諸chư 物vật 亦diệc 爾nhĩ 。 入nhập 火hỏa 水thủy 等đẳng 非phi 生sanh 天thiên 因nhân 。 彼bỉ 觀quán 為vi 因nhân 。 唯duy 執chấp 僧Tăng 佉khư 踰du 伽già 等đẳng 智trí 非phi 解giải 脫thoát 道đạo 。 彼bỉ 觀quán 為vi 道đạo 。 此thử 中trung 應ưng 知tri 除trừ 等đẳng 見kiến 言ngôn 。 如như 此thử 五ngũ 見kiến 性tánh 應ưng 知tri 。 若nhược 非phi 因nhân 中trung 起khởi 因nhân 見kiến 。 云vân 何hà 此thử 見kiến 非phi 見kiến 集tập 所sở 滅diệt 。 若nhược 有hữu 人nhân 見kiến 。 自tự 在tại 及cập 世thế 主chủ 為vi 因nhân 。 此thử 人nhân 必tất 執chấp 此thử 為vi 常thường 為vi 一nhất 我ngã 作tác 者giả 。 是thị 故cố 此thử 偈kệ 曰viết 。 於ư 自tự 在tại 等đẳng 處xứ 。 從tùng 常thường 我ngã 倒đảo 生sanh 。 因nhân 等đẳng 虛hư 妄vọng 執chấp 。 是thị 故cố 見kiến 苦khổ 滅diệt 。 釋thích 曰viết 。 由do 見kiến 苦Khổ 諦Đế 。 於ư 自tự 在tại 等đẳng 處xứ 。 常thường 執chấp 我ngã 執chấp 俱câu 滅diệt 。 非phi 因nhân 執chấp 是thị 二nhị 倒đảo 所sở 作tác 。 是thị 故cố 與dữ 此thử 見kiến 共cộng 滅diệt 。 若nhược 人nhân 由do 入nhập 火hỏa 水thủy 等đẳng 方phương 便tiện 起khởi 生sanh 天thiên 執chấp 。 由do 戒giới 及cập 執chấp 計kế 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 此thử 執chấp 亦diệc 見kiến 苦khổ 所sở 滅diệt 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 文văn 言ngôn 如như 此thử 。 復phục 言ngôn 。 若nhược 有hữu 人nhân 執chấp 說thuyết 如như 此thử 。 是thị 時thời 善thiện 男nam 子tử 。 受thọ 持trì 牛ngưu 戒giới 。 行hành 鹿lộc 戒giới 狗cẩu 戒giới 。 由do 此thử 行hành 清thanh 淨tịnh 解giải 脫thoát 出xuất 離ly 。 過quá 度độ 苦khổ 樂lạc 得đắc 至chí 過quá 苦khổ 樂lạc 處xứ 。 若nhược 信tín 非phi 因nhân 為vi 因nhân 。 戒giới 執chấp 取thủ 見kiến 。 見kiến 苦khổ 所sở 滅diệt 。 廣quảng 說thuyết 如như 彼bỉ 藏tạng 。 云vân 何hà 此thử 執chấp 見kiến 苦khổ 所sở 滅diệt 。 於ư 苦khổ 乖quai 違vi 故cố 。 此thử 執chấp 太thái 過quá 為vi 失thất 。 一nhất 切thiết 緣duyên 有hữu 流lưu 境cảnh 。 或hoặc 於ư 苦khổ 乖quai 違vi 。 與dữ 非phi 因nhân 執chấp 因nhân 。
復phục 有hữu 何hà 相tương/tướng 。 別biệt 戒giới 執chấp 取thủ 。 見kiến 道đạo 所sở 滅diệt 。 緣duyên 見kiến 道đạo 所sở 滅diệt 法pháp 為vi 境cảnh 。 此thử 於ư 苦khổ 亦diệc 乖quai 違vi 。 若nhược 人nhân 緣duyên 道đạo 起khởi 邪tà 見kiến 及cập 疑nghi 。 或hoặc 謂vị 無vô 解giải 脫thoát 道đạo 。 或hoặc 思tư 此thử 道đạo 為vi 。 是thị 解giải 脫thoát 道Đạo 。 為vi 非phi 依y 此thử 二nhị 。 云vân 何hà 分phân 別biệt 。 觀quán 為vi 清thanh 淨tịnh 。 若nhược 彼bỉ 執chấp 別biệt 有hữu 。 解giải 脫thoát 道Đạo 故cố 。 撥bát 無vô 此thử 解giải 脫thoát 道đạo 。 是thị 人nhân 由do 別Biệt 解Giải 脫Thoát 道đạo 。 執chấp 計kế 為vi 清thanh 淨tịnh 。 不bất 由do 邪tà 見kiến 。 是thị 故cố 此thử 執chấp 不bất 成thành 緣duyên 見kiến 道đạo 。 所sở 滅diệt 惑hoặc 為vi 境cảnh 。 若nhược 人nhân 由do 見kiến 集tập 滅diệt 二nhị 諦đế 所sở 滅diệt 邪tà 見kiến 。 計kế 為vi 清thanh 淨tịnh 。 云vân 何hà 此thử 戒giới 執chấp 取thủ 。 非phi 見kiến 集tập 滅Diệt 諦Đế 所sở 滅diệt 。 是thị 故cố 汝nhữ 所sở 執chấp 義nghĩa 更cánh 須tu 簡giản 擇trạch 。 是thị 前tiền 所sở 說thuyết 。 有hữu 常thường 倒đảo 我ngã 倒đảo 為vi 唯duy 此thử 名danh 倒đảo 。 為vi 更cánh 有hữu 餘dư 說thuyết 。 顛điên 倒đảo 有hữu 四tứ 。 謂vị 於ư 無vô 常thường 常thường 顛điên 倒đảo 。 於ư 苦khổ 樂lạc 顛điên 倒đảo 。 於ư 不bất 淨tịnh 淨tịnh 顛điên 倒đảo 。 於ư 無vô 我ngã 我ngã 顛điên 倒đảo 。 此thử 四tứ 種chủng 顛điên 倒đảo 。 體thể 相tướng 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 從tùng 二nhị 見kiến 半bán 生sanh 四tứ 倒đảo 。 釋thích 曰viết 。 從tùng 邊biên 見kiến 中trung 取thủ 常thường 見kiến 為vi 常thường 顛điên 倒đảo 。 從tùng 見kiến 取thủ 立lập 樂nhạo/nhạc/lạc 顛điên 倒đảo 淨tịnh 顛điên 倒đảo 。 從tùng 身thân 見kiến 立lập 我ngã 見kiến 為vi 我ngã 顛điên 倒đảo 。 餘dư 師sư 說thuyết 。 見kiến 取thủ 云vân 何hà 以dĩ 我ngã 所sở 為vi 倒đảo 。 彼bỉ 見kiến 我ngã 於ư 是thị 處xứ 自tự 在tại 故cố 。 於ư 是thị 處xứ 起khởi 我ngã 所sở 見kiến 。 是thị 故cố 此thử 見kiến 皆giai 是thị 身thân 見kiến 。 由do 二nhị 門môn 起khởi 。 若nhược 汝nhữ 計kế 我ngã 是thị 第đệ 一nhất 執chấp 。 我ngã 所sở 是thị 第đệ 二nhị 執chấp 。 若nhược 我ngã 與dữ 帶đái 物vật 稱xưng 我ngã 。 此thử 二nhị 文văn 應ưng 成thành 別biệt 執chấp 。 云vân 何hà 不bất 立lập 餘dư 惑hoặc 為vi 顛điên 倒đảo 。 由do 以dĩ 三tam 因nhân 成thành 立lập 顛điên 倒đảo 義nghĩa 故cố 。 何hà 者giả 為vi 三tam 。 偈kệ 曰viết 。 顛điên 倒đảo 故cố 。 決quyết 度độ 增tăng 益ích 故cố 。 釋thích 曰viết 。 此thử 二nhị 見kiến 半bán 。 一nhất 向hướng 顛điên 倒đảo 故cố 。 於ư 境cảnh 界giới 決quyết 定định 度độ 故cố 。 增tăng 益ích 義nghĩa 故cố 。 斷đoạn 見kiến 邪tà 見kiến 不bất 能năng 增tăng 益ích 。 非phi 有hữu 門môn 起khởi 故cố 。 戒giới 執chấp 取thủ 非phi 一nhất 向hướng 倒đảo 。 隨tùy 分phần/phân 量lượng 清thanh 淨tịnh 為vi 境cảnh 界giới 故cố 。 所sở 餘dư 諸chư 惑hoặc 不bất 能năng 決quyết 度độ 。 是thị 故cố 不bất 立lập 為vi 顛điên 倒đảo 。 若nhược 爾nhĩ 於ư 經kinh 中trung 。 說thuyết 於ư 無vô 常thường 執chấp 常thường 。 是thị 名danh 想tưởng 倒đảo 心tâm 倒đảo 見kiến 倒đảo 。 此thử 中trung 云vân 何hà 。 唯duy 見kiến 為vi 倒đảo 。 偈kệ 曰viết 。 想tưởng 心tâm 隨tùy 見kiến 故cố 。 釋thích 曰viết 。 由do 隨tùy 屬thuộc 見kiến 倒đảo 與dữ 見kiến 倒đảo 相tương 應ứng 。 想tưởng 及cập 心tâm 亦diệc 說thuyết 為vi 倒đảo 。 云vân 何hà 不bất 說thuyết 。 受thọ 等đẳng 為vi 倒đảo 。 由do 世thế 間gian 成thành 故cố 。 於ư 世thế 間gian 說thuyết 。 此thử 人nhân 顛điên 倒đảo 想tưởng 顛điên 倒đảo 心tâm 。 此thử 義nghĩa 明minh 了liễu 。 不bất 說thuyết 顛điên 倒đảo 受thọ 。 如như 此thử 顛điên 倒đảo 於ư 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 人nhân 。 一nhất 切thiết 皆giai 滅diệt 。 由do 諸chư 見kiến 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 故cố 。 餘dư 相tương 應ứng 法pháp 亦diệc 同đồng 滅diệt 。 顛điên 倒đảo 有hữu 十thập 二nhị 種chủng 。 於ư 無vô 常thường 計kế 常thường 。 是thị 想tưởng 心tâm 見kiến 顛điên 倒đảo 。 乃nãi 至chí 於ư 無vô 我ngã 計kế 我ngã 。 是thị 想tưởng 心tâm 見kiến 顛điên 倒đảo 。 於ư 中trung 八bát 倒đảo 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 。 四tứ 倒đảo 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 謂vị 於ư 苦khổ 計kế 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 想tưởng 心tâm 倒đảo 。 於ư 不bất 淨tịnh 計kế 淨tịnh 。 是thị 想tưởng 心tâm 倒đảo 。 餘dư 部bộ 說thuyết 如như 此thử 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 。 離ly 樂lạc 想tưởng 倒đảo 及cập 淨tịnh 想tưởng 倒đảo 。 未vị 離ly 欲dục 聖thánh 人nhân 。 云vân 何hà 婬dâm 欲dục 欲dục 得đắc 起khởi 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 不bất 許hứa 此thử 義nghĩa 。
何hà 以dĩ 故cố 。 彼bỉ 言ngôn 。 若nhược 由do 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 想tưởng 心tâm 生sanh 起khởi 故cố 。 於ư 聖thánh 人nhân 立lập 此thử 二nhị 為vi 顛điên 倒đảo 。 眾chúng 生sanh 想tưởng 心tâm 生sanh 起khởi 故cố 。 云vân 何hà 不bất 立lập 此thử 二nhị 為vi 我ngã 顛điên 倒đảo 。
何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 女nữ 人nhân 及cập 自tự 身thân 。 若nhược 離ly 眾chúng 生sanh 想tưởng 。 婬dâm 欲dục 欲dục 不bất 應ưng 成thành 。 復phục 於ư 經kinh 中trung 說thuyết 。 由do 多đa 聞văn 聖thánh 弟đệ 子tử 是thị 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 如như 實thật 已dĩ 見kiến 已dĩ 知tri 。 乃nãi 至chí 此thử 聖thánh 弟đệ 子tử 。 於ư 此thử 時thời 中trung 。 於ư 無vô 常thường 計kế 常thường 。 想tưởng 倒đảo 心tâm 倒đảo 見kiến 倒đảo 。 皆giai 悉tất 永vĩnh 滅diệt 。 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 。 是thị 故cố 若nhược 從tùng 見kiến 生sanh 想tưởng 心tâm 。 則tắc 成thành 顛điên 倒đảo 非phi 餘dư 。 由do 暫tạm 時thời 心tâm 亂loạn 故cố 。 譬thí 如như 於ư 火hỏa 輪luân 心tâm 亂loạn 。 及cập 夜dạ 叉xoa 心tâm 亂loạn 。 若nhược 爾nhĩ 大Đại 德đức 阿A 難Nan 。 依y 婆bà 耆kỳ 舍xá 大đại 德đức 。 說thuyết 言ngôn 。
由do 起khởi 想tưởng 顛điên 倒đảo 。 故cố 汝nhữ 心tâm 焦tiêu 熱nhiệt 。
此thử 言ngôn 云vân 何hà 。 將tương 是thị 故cố 一nhất 切thiết 八bát 想tưởng 倒đảo 及cập 心tâm 倒đảo 。 於ư 聖thánh 人nhân 未vị 滅diệt 。 餘dư 部bộ 說thuyết 如như 此thử 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 不bất 違vi 佛Phật 經Kinh 。 是thị 八bát 終chung 由do 如như 實thật 見kiến 知tri 四Tứ 諦Đế 。 方phương 皆giai 滅diệt 盡tận 。 離ly 四Tứ 諦Đế 觀quán 無vô 得đắc 滅diệt 義nghĩa 。 由do 說thuyết 滅diệt 方phương 便tiện 故cố 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 為vi 唯duy 見kiến 倒đảo 有hữu 差sai 別biệt 。 為vi 餘dư 惑hoặc 亦diệc 有hữu 。 慢mạn 亦diệc 有hữu 。 云vân 何hà 有hữu 差sai 別biệt 。 偈kệ 曰viết 。 七thất 慢mạn 。 釋thích 曰viết 。 何hà 者giả 為vi 七thất 。 一nhất 慢mạn 。 二nhị 過quá 慢mạn 。 三tam 過quá 過quá 慢mạn 。 四tứ 我ngã 慢mạn 。 五ngũ 增tăng 上thượng 慢mạn 。 六lục 下hạ 慢mạn 。 七thất 邪tà 慢mạn 。 若nhược 不bất 分phân 別biệt 。 但đãn 以dĩ 心tâm 高cao 為vi 慢mạn 。 此thử 心tâm 高cao 由do 生sanh 起khởi 差sai 別biệt 。 故cố 成thành 七thất 種chủng 。 於ư 下hạ 計kế 自tự 勝thắng 。 或hoặc 與dữ 等đẳng 計kế 自tự 同đồng 。 若nhược 人nhân 如như 此thử 分phân 別biệt 起khởi 高cao 心tâm 名danh 慢mạn 。 於ư 等đẳng 計kế 自tự 勝thắng 名danh 過quá 慢mạn 。 於ư 上thượng 品phẩm 計kế 自tự 勝thắng 名danh 過quá 過quá 慢mạn 。 於ư 五ngũ 取thủ 陰ấm 。 分phân 別biệt 計kế 是thị 我ngã 及cập 我ngã 所sở 名danh 我ngã 慢mạn 。 未vị 至chí 勝thắng 德đức 計kế 自tự 己kỷ 得đắc 。 名danh 增tăng 上thượng 慢mạn 。 於ư 多đa 量lượng 勝thắng 計kế 自tự 少thiểu 量lượng 劣liệt 名danh 下hạ 慢mạn 。 實thật 自tự 無vô 德đức 計kế 自tự 有hữu 德đức 名danh 邪tà 慢mạn 。 若nhược 爾nhĩ 於ư 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 中trung 說thuyết 慢mạn 類loại 有hữu 九cửu 種chủng 。 一nhất 我ngã 勝thắng 慢mạn 類loại 。 二nhị 我ngã 等đẳng 慢mạn 類loại 。 三tam 我ngã 下hạ 慢mạn 類loại 。 四tứ 有hữu 勝thắng 我ngã 慢mạn 類loại 。 五ngũ 有hữu 等đẳng 我ngã 慢mạn 類loại 。 六lục 有hữu 劣liệt 我ngã 慢mạn 類loại 。 七thất 無vô 勝thắng 我ngã 慢mạn 類loại 。 八bát 無vô 等đẳng 我ngã 慢mạn 類loại 。 九cửu 無vô 下hạ 我ngã 慢mạn 類loại 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 此thử 九cửu 從tùng 前tiền 七thất 慢mạn 生sanh 。 偈kệ 曰viết 。 九cửu 慢mạn 類loại 。 從tùng 三tam 。 釋thích 曰viết 。 何hà 者giả 為vi 三tam 。 謂vị 從tùng 過quá 慢mạn 慢mạn 下hạ 慢mạn 。 此thử 中trung 第đệ 一nhất 三tam 慢mạn 。 依y 止chỉ 見kiến 起khởi 。 即tức 是thị 三tam 慢mạn 。 謂vị 過quá 慢mạn 慢mạn 下hạ 慢mạn 。 下hạ 慢mạn 慢mạn 過quá 慢mạn 。 即tức 是thị 第đệ 二nhị 三tam 慢mạn 。 慢mạn 過quá 慢mạn 下hạ 慢mạn 。 即tức 是thị 第đệ 三tam 三tam 慢mạn 。 此thử 義nghĩa 相tương 應ứng 。 於ư 多đa 量lượng 為vi 勝thắng 。 計kế 自tự 少thiểu 量lượng 為vi 劣liệt 立lập 為vi 慢mạn 。 有hữu 高cao 處xứ 故cố 。 計kế 無vô 他tha 下hạ 劣liệt 於ư 自tự 。 此thử 中trung 何hà 為vi 高cao 處xứ 。 有hữu 如như 此thử 高cao 處xứ 。 於ư 自tự 所sở 樂lạc 最tối 下hạ 劣liệt 眾chúng 生sanh 聚tụ 中trung 。 知tri 自tự 最tối 下hạ 。 於ư 自tự 起khởi 尊tôn 重trọng 心tâm 。
復phục 次thứ 於ư 發phát 慧tuệ 論luận 中trung 分phân 明minh 說thuyết 此thử 事sự 。 如như 言ngôn 我ngã 是thị 王vương 旃chiên 陀đà 羅la 。 若nhược 依y 分phân 別biệt 道Đạo 理lý 論luận 說thuyết 。 計kế 我ngã 勝thắng 此thử 慢mạn 。 或hoặc 慢mạn 或hoặc 過quá 慢mạn 或hoặc 過quá 過quá 慢mạn 。 由do 觀quán 下hạ 等đẳng 勝thắng 品phẩm 人nhân 故cố 。
復phục 次thứ 此thử 七thất 種chủng 慢mạn 。 何hà 法pháp 所sở 滅diệt 。 故cố 說thuyết 偈kệ 曰viết 。 見kiến 修tu 滅diệt 。 釋thích 曰viết 。 由do 見kiến 及cập 修tu 故cố 說thuyết 彼bỉ 滅diệt 。 一nhất 切thiết 七thất 見kiến 諦Đế 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 是thị 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 於ư 聖thánh 人nhân 未vị 滅diệt 。 為vi 必tất 定định 於ư 聖thánh 人nhân 現hiện 前tiền 起khởi 。 為vi 不bất 起khởi 。 不bất 定định 。 譬thí 如như 偈kệ 曰viết 。 殺sát 等đẳng 上thượng 心tâm 惑hoặc 。 修tu 滅diệt 如như 彼bỉ 爾nhĩ 。 釋thích 曰viết 。 有hữu 上thượng 心tâm 惑hoặc 。 能năng 起khởi 故cố 意ý 為vi 作tác 。 殺sát 生sanh 乃nãi 至chí 說thuyết 妄vọng 語ngữ 。 此thử 皆giai 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 緣duyên 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 法pháp 為vi 境cảnh 界giới 故cố 。
復phục 次thứ 偈kệ 曰viết 。 非phi 有hữu 愛ái 聖thánh 人nhân 不bất 起khởi 。 釋thích 曰viết 。 非phi 有hữu 貪tham 愛ái 亦diệc 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 此thử 非phi 有hữu 是thị 何hà 法pháp 。 謂vị 於ư 三tam 界giới 不bất 有hữu 。 於ư 中trung 起khởi 愛ái 樂nhạo 名danh 非phi 有hữu 愛ái 。 如như 言ngôn 顯hiển 有hữu 愛ái 一nhất 分phần/phân 。 謂vị 彼bỉ 願nguyện 我ngã 生sanh 成thành 伊y 羅la 槃bàn 那na 象tượng 王vương 等đẳng 。 偈kệ 曰viết 。 慢mạn 類loại 等đẳng 。 釋thích 曰viết 。 九cửu 慢mạn 類loại 中trung 。 有hữu 慢mạn 類loại 修tu 道Đạo 所sở 破phá 。 我ngã 慢mạn 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 此thử 等đẳng 於ư 聖thánh 人nhân 不bất 現hiện 前tiền 起khởi 。 九cửu 慢mạn 類loại 非phi 我ngã 慢mạn 。 由do 等đẳng 言ngôn 乃nãi 至chí 攝nhiếp 非phi 有hữu 愛ái 。 何hà 因nhân 如như 此thử 等đẳng 法pháp 未vị 滅diệt 。 非phi 現hiện 前tiền 起khởi 。 偈kệ 曰viết 。 無vô 見kiến 所sở 圓viên 故cố 。 釋thích 曰viết 。 由do 見kiến 圓viên 滿mãn 故cố 。 故cố 彼bỉ 不bất 起khởi 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 九cửu 慢mạn 類loại 及cập 我ngã 慢mạn 。 身thân 見kiến 所sở 圓viên 滿mãn 。 由do 背bối/bội 折chiết 故cố 不bất 能năng 更cánh 起khởi 。 殺sát 生sanh 等đẳng 上thượng 心tâm 惑hoặc 。 邪tà 見kiến 所sở 圓viên 滿mãn 故cố 。 非phi 有hữu 愛ái 斷đoạn 見kiến 所sở 圓viên 滿mãn 故cố 。 有hữu 愛ái 一nhất 分phần/phân 常thường 見kiến 所sở 圓viên 滿mãn 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 惡ác 性tánh 憂ưu 亦diệc 無vô 。 釋thích 曰viết 。 憂ưu 悔hối 心tâm 若nhược 是thị 惡ác 性tánh 。 亦diệc 是thị 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 於ư 聖thánh 人nhân 亦diệc 不bất 得đắc 現hiện 前tiền 起khởi 。 疑nghi 惑hoặc 所sở 圓viên 滿mãn 故cố 。
復phục 次thứ 於ư 九cửu 十thập 八bát 惑hoặc 中trung 。 幾kỷ 惑hoặc 遍biến 行hành 幾kỷ 惑hoặc 非phi 遍biến 行hành 。 偈kệ 曰viết 。 遍biến 行hành 見kiến 苦khổ 集tập 。 滅diệt 惑hoặc 謂vị 諸chư 見kiến 。 疑nghi 共cộng 彼bỉ 無vô 明minh 。 及cập 獨độc 行hành 無vô 明minh 。 釋thích 曰viết 。 見kiến 苦khổ 集tập 所sở 滅diệt 諸chư 見kiến 及cập 疑nghi 惑hoặc 。 與dữ 彼bỉ 共cộng 相tương 應ưng 起khởi 無vô 明minh 及cập 獨độc 行hành 無vô 明minh 。 皆giai 見kiến 苦khổ 集tập 所sở 滅diệt 。 此thử 十thập 一nhất 惑hoặc 。 於ư 非phi 同đồng 類loại 部bộ 界giới 中trung 說thuyết 名danh 遍biến 行hành 。 七thất 見kiến 二nhị 疑nghi 二nhị 無vô 明minh 故cố 成thành 十thập 一nhất 。 緣duyên 具cụ 自tự 界giới 生sanh 起khởi 故cố 。 有hữu 何hà 人nhân 以dĩ 具cụ 欲dục 界giới 計kế 執chấp 為vi 清thanh 淨tịnh 。 以dĩ 非phi 因nhân 緣duyên 計kế 執chấp 為vi 因nhân 緣duyên 。 不bất 說thuyết 具cụ 由do 緣duyên 具cụ 自tự 界giới 及cập 一nhất 時thời 起khởi 。 雖tuy 不bất 然nhiên 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 五ngũ 品phẩm 自tự 界giới 故cố 。 說thuyết 能năng 緣duyên 具cụ 自tự 界giới 。 若nhược 爾nhĩ 不bất 可khả 唯duy 立lập 十thập 一nhất 為vi 遍biến 行hành 惑hoặc 。 是thị 處xứ 有hữu 我ngã 見kiến 必tất 有hữu 我ngã 愛ái 。 是thị 處xứ 有hữu 勝thắng 見kiến 清thanh 淨tịnh 見kiến 。 此thử 中trung 必tất 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 得đắc 。 由do 此thử 等đẳng 起khởi 高cao 心tâm 。 是thị 故cố 愛ái 及cập 慢mạn 應ưng 成thành 遍biến 行hành 惑hoặc 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 二nhị 惑hoặc 。 緣duyên 見kiến 滅diệt 修tu 滅diệt 為vi 境cảnh 界giới 。 此thử 二nhị 何hà 道đạo 所sở 滅diệt 。 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 雜tạp 亂loạn 境cảnh 界giới 故cố 。
復phục 次thứ 或hoặc 執chấp 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 。 由do 見kiến 力lực 所sở 生sanh 立lập 故cố 。 此thử 二nhị 是thị 別biệt 相tướng 惑hoặc 非phi 通thông 相tương/tướng 惑hoặc 。 是thị 故cố 非phi 遍biến 行hành 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 如như 此thử 。 於ư 非phi 同đồng 類loại 部bộ 界giới 。 是thị 所sở 說thuyết 遍biến 行hành 惑hoặc 。 有hữu 十thập 一nhất 種chủng 。 於ư 中trung 偈kệ 曰viết 。 九cửu 惑hoặc 上thượng 地địa 境cảnh 。 於ư 彼bỉ 除trừ 二nhị 見kiến 。 釋thích 曰viết 。 於ư 十thập 一nhất 中trung 除trừ 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 。 所sở 餘dư 九cửu 惑hoặc 說thuyết 名danh 遍biến 行hành 。 非phi 同đồng 類loại 界giới 惑hoặc 。 有hữu 時thời 能năng 緣duyên 一nhất 不bất 同đồng 類loại 界giới 為vi 境cảnh 。 或hoặc 緣duyên 二nhị 界giới 。 如như 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 云vân 。 是thị 惑hoặc 於ư 欲dục 界giới 相tương 應ứng 。 有hữu 時thời 能năng 緣duyên 色sắc 界giới 相tương 應ứng 法pháp 為vi 境cảnh 。 是thị 惑hoặc 於ư 欲dục 界giới 相tương 應ứng 。 有hữu 時thời 能năng 緣duyên 無vô 色sắc 界giới 相tương 應ứng 法pháp 為vi 境cảnh 。 是thị 惑hoặc 於ư 欲dục 界giới 相tương 應ứng 。 有hữu 時thời 能năng 緣duyên 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 相tương 應ứng 法pháp 為vi 境cảnh 。 由do 此thử 文văn 句cú 應ưng 知tri 此thử 義nghĩa 。 若nhược 人nhân 生sanh 在tại 欲dục 界giới 。 於ư 梵Phạm 王Vương 起khởi 眾chúng 生sanh 見kiến 及cập 常thường 見kiến 。 云vân 何hà 身thân 見kiến 及cập 邊biên 見kiến 。 不bất 立lập 緣duyên 不bất 同đồng 類loại 上thượng 界giới 為vi 境cảnh 。 由do 不bất 執chấp 為vi 自tự 我ngã 及cập 自tự 我ngã 所sở 故cố 。 邊biên 見kiến 從tùng 此thử 起khởi 故cố 。 此thử 是thị 何hà 見kiến 。 此thử 二nhị 執chấp 非phi 見kiến 。 但đãn 是thị 邪tà 智trí 。 為vi 一nhất 切thiết 遍biến 行hành 皆giai 是thị 惑hoặc 邪tà 。 說thuyết 非phi 。 偈kệ 曰viết 。 離ly 至chí 得đắc 與dữ 彼bỉ 。 俱câu 起khởi 亦diệc 遍biến 行hành 。 釋thích 曰viết 。 與dữ 遍biến 行hành 惑hoặc 俱câu 起khởi 所sở 餘dư 諸chư 法pháp 皆giai 是thị 遍biến 行hành 至chí 得đắc 。 不bất 爾nhĩ 果quả 不bất 一nhất 故cố 。 是thị 故cố 說thuyết 四tứ 句cú 。 有hữu 遍biến 行hành 惑hoặc 不bất 由do 遍biến 行hành 因nhân 成thành 因nhân 。 此thử 中trung 應ưng 立lập 四tứ 句cú 。 初sơ 句cú 者giả 。 謂vị 未vị 來lai 世thế 遍biến 行hành 惑hoặc 。 第đệ 二nhị 句cú 者giả 。 過quá 去khứ 現hiện 世thế 俱câu 起khởi 餘dư 法pháp 。 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 。 應ưng 自tự 思tư 立lập 。 於ư 九cửu 十thập 八bát 惑hoặc 中trung 。 幾kỷ 惑hoặc 緣duyên 有hữu 流lưu 法pháp 為vi 境cảnh 。 幾kỷ 惑hoặc 緣duyên 無vô 流lưu 法pháp 為vi 境cảnh 。 偈kệ 曰viết 。 邪tà 見kiến 疑nghi 與dữ 二nhị 。 應ưng 無vô 明minh 獨độc 行hành 。 見kiến 滅diệt 道đạo 所sở 滅diệt 。 六lục 無vô 流lưu 為vi 境cảnh 。 釋thích 曰viết 。 見kiến 滅diệt 所sở 滅diệt 三tam 惑hoặc 。 謂vị 邪tà 見kiến 疑nghi 與dữ 二nhị 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 及cập 獨độc 行hành 無vô 明minh 。 見kiến 道đạo 所sở 滅diệt 。 亦diệc 是thị 此thử 三tam 如như 此thử 六lục 惑hoặc 緣duyên 無vô 流lưu 法pháp 為vi 境cảnh 。 所sở 餘dư 諸chư 惑hoặc 緣duyên 有hữu 流lưu 為vi 境cảnh 。 此thử 義nghĩa 自tự 成thành 。
復phục 次thứ 此thử 中trung 偈kệ 曰viết 。 自tự 地địa 滅diệt 及cập 道đạo 。 六lục 地địa 及cập 九cửu 地địa 。 緣duyên 無vô 流lưu 惑hoặc 境cảnh 。 由do 道đạo 互hỗ 為vi 因nhân 。 釋thích 曰viết 。 邪tà 見kiến 等đẳng 諸chư 惑hoặc 。 能năng 緣duyên 滅Diệt 諦Đế 為vi 境cảnh 。 自tự 地địa 滅diệt 是thị 其kỳ 境cảnh 。 若nhược 行hành 欲dục 界giới 欲dục 界giới 滅diệt 。 乃nãi 至chí 行hành 有hữu 頂đảnh 有hữu 頂đảnh 滅diệt 。 緣duyên 道đạo 為vi 境cảnh 。 行hành 欲dục 界giới 惑hoặc 。 一nhất 切thiết 六lục 地địa 法pháp 智trí 類loại 道đạo 為vi 境cảnh 。 若nhược 色sắc 無vô 色sắc 界giới 對đối 治trị 。 緣duyên 道đạo 為vi 境cảnh 。 行hành 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 八bát 地địa 惑hoặc 。 一nhất 切thiết 九cửu 地địa 類loại 智trí 類loại 道đạo 為vi 境cảnh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 由do 道đạo 互hỗ 相tương 因nhân 故cố 。 雖tuy 復phục 法pháp 智trí 類loại 智trí 更cánh 互hỗ 相tương 因nhân 。 類loại 智trí 非phi 欲dục 界giới 對đối 治trị 故cố 。 緣duyên 道đạo 為vi 境cảnh 。 行hành 欲dục 界giới 惑hoặc 。 不bất 能năng 緣duyên 類loại 智trí 類loại 道đạo 為vi 境cảnh 。 若nhược 爾nhĩ 法pháp 智trí 是thị 色sắc 無vô 色sắc 界giới 對đối 治trị 故cố 。 緣duyên 道đạo 為vi 境cảnh 。 行hành 色sắc 無vô 色sắc 界giới 惑hoặc 。 應ưng 成thành 所sở 緣duyên 境cảnh 。 此thử 法pháp 智trí 類loại 道đạo 非phi 具cụ 對đối 治trị 。 苦khổ 集tập 法pháp 智trí 。 非phi 色sắc 無vô 色sắc 界giới 對đối 治trị 故cố 。 又hựu 非phi 具cụ 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 惑hoặc 對đối 治trị 故cố 。 前tiền 後hậu 無vô 故cố 。 是thị 故cố 非phi 境cảnh 。
復phục 次thứ 云vân 何hà 。 欲dục 瞋sân 慢mạn 見kiến 取thủ 戒giới 執chấp 取thủ 。 不bất 許hứa 彼bỉ 緣duyên 無vô 流lưu 為vi 境cảnh 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 欲dục 所sở 離ly 故cố 。 釋thích 曰viết 。 欲dục 者giả 必tất 應ưng 捨xả 離ly 。 若nhược 此thử 緣duyên 無vô 流lưu 為vi 境cảnh 。 則tắc 不bất 應ưng 可khả 離ly 。 譬thí 如như 欲dục 樂lạc 善thiện 法Pháp 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 瞋sân 非phi 過quá 故cố 。 釋thích 曰viết 。 瞋sân 者giả 若nhược 起khởi 緣duyên 他tha 過quá 失thất 起khởi 。 滅diệt 道Đạo 諦Đế 既ký 非phi 過quá 失thất 故cố 。 瞋sân 不bất 緣duyên 此thử 起khởi 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 慢mạn 非phi 二nhị 取thủ 靜tĩnh 淨tịnh 勝thắng 性tánh 故cố 。 釋thích 曰viết 。 滅diệt 道đạo 二nhị 諦đế 。 寂tịch 靜tĩnh 為vi 性tánh 故cố 。 必tất 不bất 由do 此thử 二nhị 起khởi 於ư 高cao 心tâm 。 由do 此thử 二nhị 是thị 自tự 己kỷ 真chân 實thật 清thanh 淨tịnh 故cố 。 於ư 二nhị 清thanh 淨tịnh 執chấp 不bất 成thành 戒giới 執chấp 取thủ 。 此thử 二nhị 法pháp 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 最tối 勝thắng 。 於ư 下hạ 劣liệt 法pháp 中trung 起khởi 勝thắng 執chấp 。 說thuyết 名danh 見kiến 取thủ 。 是thị 故cố 如như 此thử 等đẳng 惑hoặc 。 不bất 應ưng 緣duyên 無vô 流lưu 法pháp 為vi 境cảnh 。 於ư 九cửu 十thập 八bát 隨tùy 眠miên 惑hoặc 中trung 。 幾kỷ 惑hoặc 由do 緣duyên 境cảnh 隨tùy 眠miên 。 幾kỷ 惑hoặc 由do 相tương 應ứng 隨tùy 眠miên 。 偈kệ 曰viết 。 遍biến 行hành 隨tùy 眠miên 惑hoặc 。 具cụ 自tự 地địa 隨tùy 眠miên 。 唯duy 由do 緣duyên 緣duyên 故cố 。 釋thích 曰viết 。 遍biến 行hành 諸chư 惑hoặc 。 於ư 自tự 地địa 緣duyên 自tự 部bộ 及cập 他tha 部bộ 。 得đắc 生sanh 起khởi 增tăng 長trưởng 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 遍biến 行hành 自tự 部bộ 。 釋thích 曰viết 。 所sở 餘dư 非phi 遍biến 行hành 惑hoặc 。 於ư 自tự 地địa 中trung 但đãn 緣duyên 自tự 部bộ 隨tùy 眠miên 。 譬thí 如như 見kiến 苦khổ 所sở 滅diệt 惑hoặc 。 緣duyên 見kiến 苦khổ 所sở 滅diệt 惑hoặc 部bộ 隨tùy 眠miên 。 乃nãi 至chí 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 惑hoặc 。 緣duyên 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 惑hoặc 部bộ 隨tùy 眠miên 。 不bất 緣duyên 餘dư 部bộ 。 作tác 通thông 說thuyết 已dĩ 今kim 更cánh 簡giản 別biệt 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 無vô 流lưu 上thượng 境cảnh 。 釋thích 曰viết 。 此thử 惑hoặc 若nhược 緣duyên 無vô 流lưu 為vi 境cảnh 。 不bất 由do 所sở 緣duyên 境cảnh 故cố 。 隨tùy 眠miên 緣duyên 上thượng 地địa 為vi 境cảnh 亦diệc 爾nhĩ 。 何hà 因nhân 如như 此thử 是thị 彼bỉ 所sở 緣duyên 法pháp 偈kệ 曰viết 。 非phi 自tự 取thủ 對đối 故cố 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 是thị 法pháp 類loại 我ngã 見kiến 我ngã 愛ái 執chấp 取thủ 為vi 自tự 依y 。 於ư 此thử 中trung 餘dư 惑hoặc 亦diệc 能năng 緣duyên 彼bỉ 隨tùy 眠miên 。 譬thí 如như 於ư 濕thấp 衣y 埃ai 塵trần 及cập 於ư 濕thấp 田điền 種chủng 子tử 。 無vô 流lưu 法pháp 不bất 爾nhĩ 。 上thượng 地địa 亦diệc 不bất 爾nhĩ 。 是thị 故cố 緣duyên 彼bỉ 為vi 境cảnh 。 或hoặc 於ư 彼bỉ 無vô 隨tùy 眠miên 義nghĩa 。 若nhược 人nhân 在tại 下hạ 界giới 求cầu 得đắc 上thượng 地địa 。 此thử 是thị 善thiện 法Pháp 欲dục 非phi 惑hoặc 。 涅Niết 槃Bàn 及cập 道đạo 。 是thị 能năng 緣duyên 諸chư 惑hoặc 對đối 治trị 上thượng 地địa 。 亦diệc 是thị 下hạ 地địa 惑hoặc 對đối 治trị 。 是thị 故cố 彼bỉ 惑hoặc 於ư 此thử 三tam 境cảnh 不bất 得đắc 依y 住trụ 。 譬thí 如như 於ư 熱nhiệt 石thạch 蹠# 下hạ 不bất 得đắc 住trụ 。 隨tùy 眠miên 言ngôn 者giả 。 隨tùy 長trường/trưởng 為vi 義nghĩa 。 雖tuy 可khả 緣duyên 於ư 中trung 無vô 有hữu 隨tùy 長trường/trưởng 。 不bất 如như 風phong 病bệnh 服phục 麁thô 澁sáp 藥dược 。 若nhược 惑hoặc 由do 緣duyên 境cảnh 隨tùy 眠miên 已dĩ 說thuyết 。 偈kệ 曰viết 。 若nhược 彼bỉ 與dữ 相tương 應ứng 。 於ư 此thử 由do 相tương 應ứng 。 釋thích 曰viết 。 隨tùy 眠miên 言ngôn 流lưu 。 若nhược 惑hoặc 與dữ 此thử 法Pháp 相tương 應ứng 。 彼bỉ 惑hoặc 於ư 此thử 法pháp 由do 相tương 應ứng 故cố 得đắc 隨tùy 眠miên 。 乃nãi 至chí 未vị 滅diệt 。 有hữu 諸chư 惑hoặc 不bất 緣duyên 無vô 流lưu 為vi 境cảnh 。 非phi 遍biến 行hành 不bất 同đồng 分phần/phân 界giới 。 此thử 惑hoặc 但đãn 由do 相tương 應ứng 得đắc 隨tùy 眠miên 。 不bất 由do 緣duyên 境cảnh 不phủ 。 有hữu 。 謂vị 遍biến 行hành 非phi 同đồng 分phần/phân 地địa 惑hoặc 。 九cửu 十thập 八bát 惑hoặc 中trung 。 幾kỷ 惑hoặc 惡ác 性tánh 。 幾kỷ 惑hoặc 無vô 記ký 性tánh 。 偈kệ 曰viết 。 上thượng 界giới 惑hoặc 無vô 記ký 。 釋thích 曰viết 。 一nhất 切thiết 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 惑hoặc 。 無vô 記ký 為vi 性tánh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 惡ác 性tánh 染nhiễm 污ô 有hữu 苦khổ 受thọ 果quả 報báo 。 此thử 苦khổ 報báo 於ư 彼bỉ 無vô 。 非phi 他tha 逼bức 惱não 因nhân 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 欲dục 界giới 身thân 見kiến 。 邊biên 見kiến 共cộng 無vô 明minh 。 釋thích 曰viết 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 。 及cập 與dữ 二nhị 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 此thử 三tam 無vô 記ký 為vi 性tánh 。 何hà 因nhân 如như 此thử 。 與dữ 施thí 等đẳng 不bất 相tương 違vi 故cố 。 謂vị 我ngã 於ư 未vị 來lai 。 世thế 必tất 應ưng 受thọ 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 今kim 世thế 行hành 善thiện 。 持trì 戒giới 修tu 定định 。 邊biên 見kiến 既ký 隨tùy 順thuận 解giải 脫thoát 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 於ư 外ngoại 五ngũ 見kiến 中trung 此thử 見kiến 最tối 勝thắng 。 謂vị 我ngã 不bất 有hữu 我ngã 所sở 不bất 有hữu 我ngã 。 當đương 不bất 有hữu 我ngã 所sở 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 二nhị 執chấp 無vô 苦khổ 果quả 報báo 。 迷mê 於ư 自tự 體thể 故cố 。 不bất 逼bức 惱não 他tha 生sanh 起khởi 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 貪tham 愛ái 天thiên 上thượng 。 及cập 我ngã 慢mạn 應ưng 同đồng 此thử 義nghĩa 。 生sanh 得đắc 身thân 見kiến 是thị 無vô 記ký 。 若nhược 於ư 禽cầm 獸thú 等đẳng 有hữu 。 若nhược 有hữu 分phân 別biệt 則tắc 成thành 惡ác 。 先tiên 舊cựu 諸chư 師sư 說thuyết 如như 此thử 。 偈kệ 曰viết 。 所sở 餘dư 惑hoặc 惡ác 性tánh 。 釋thích 曰viết 。 於ư 欲dục 界giới 異dị 此thử 二nhị 諸chư 惑hoặc 皆giai 不bất 善thiện 。 幾kỷ 惑hoặc 非phi 善thiện 根căn 。 幾kỷ 惑hoặc 非phi 非phi 善thiện 根căn 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 欲dục 界giới 惡ác 根căn 。 貪tham 欲dục 瞋sân 無vô 明minh 。 釋thích 曰viết 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 一nhất 切thiết 欲dục 一nhất 切thiết 瞋sân 。 一nhất 切thiết 無vô 明minh 。 除trừ 與dữ 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 相tương 應ứng 。 餘dư 惑hoặc 次thứ 第đệ 說thuyết 為vi 。 三tam 不bất 善thiện 根căn 。 謂vị 貪tham 欲dục 不bất 善thiện 根căn 。 瞋sân 恚khuể 不bất 善thiện 根căn 。 無vô 明minh 不bất 善thiện 根căn 。 若nhược 惑hoặc 非phi 善thiện 。 又hựu 為vi 非phi 善thiện 法Pháp 根căn 。 許hứa 此thử 法pháp 為vi 不bất 善thiện 根căn 。 所sở 餘dư 諸chư 惑hoặc 非phi 非phi 善thiện 根căn 。 此thử 義nghĩa 自tự 成thành 。 幾kỷ 法pháp 為vi 無vô 記ký 根căn 。 幾kỷ 法pháp 非phi 。 偈kệ 曰viết 。 無vô 記ký 根căn 有hữu 三tam 。 釋thích 曰viết 。 何hà 者giả 為vi 三tam 。 偈kệ 曰viết 。 愛ái 無vô 明minh 及cập 慧tuệ 。 釋thích 曰viết 。 隨tùy 有hữu 無vô 記ký 貪tham 愛ái 無vô 明minh 及cập 果quả 報báo 生sanh 慧tuệ 。 如như 此thử 等đẳng 一nhất 切thiết 。 是thị 無vô 記ký 根căn 。 罽kế 賓tân 國quốc 師sư 說thuyết 如như 此thử 。 偈kệ 曰viết 。 二nhị 緣duyên 高cao 生sanh 故cố 。 餘dư 非phi 。 釋thích 曰viết 。 彼bỉ 說thuyết 疑nghi 者giả 由do 二nhị 緣duyên 生sanh 。 不bất 應ưng 成thành 根căn 。 以dĩ 轉chuyển 動động 故cố 。 慢mạn 以dĩ 高cao 生sanh 為vi 相tương/tướng 。 由do 高cao 生sanh 故cố 。 非phi 根căn 異dị 根căn 法pháp 故cố 。
何hà 以dĩ 故cố 。 根căn 者giả 堅kiên 著trước 下hạ 生sanh 。 此thử 義nghĩa 世thế 間gian 所sở 了liễu 。 疑nghi 慢mạn 無vô 此thử 義nghĩa 故cố 。 不bất 立lập 為vi 根căn 。 偈kệ 曰viết 。 外ngoại 師sư 說thuyết 。 四tứ 。 釋thích 曰viết 。 罽kế 賓tân 國quốc 外ngoại 諸chư 師sư 說thuyết 。 無vô 記ký 根căn 有hữu 四tứ 。 偈kệ 曰viết 。 謂vị 愛ái 見kiến 慢mạn 癡si 。 釋thích 曰viết 。 此thử 四tứ 但đãn 無vô 記ký 。 謂vị 無vô 記ký 愛ái 無vô 記ký 見kiến 無vô 記ký 慢mạn 無vô 記ký 無vô 明minh 。 何hà 因nhân 此thử 四tứ 成thành 無vô 記ký 根căn 。 偈kệ 曰viết 。 三tam 觀quán 人nhân 由do 癡si 。 釋thích 曰viết 。 由do 修tu 定định 人nhân 有hữu 三tam 。 謂vị 由do 愛ái 見kiến 慢mạn 修tu 上thượng 觀quán 行hành 。 此thử 三tam 人nhân 由do 依y 無vô 明minh 故cố 得đắc 成thành 三tam 。 於ư 經Kinh 中trung 所sở 說thuyết 。 有hữu 十thập 四tứ 種chủng 無vô 記ký 。 類loại 為vi 彼bỉ 無vô 記ký 故cố 說thuyết 無vô 記ký 。 為vi 由do 別biệt 義nghĩa 。 非phi 。 云vân 何hà 。 若nhược 問vấn 應ưng 遮già 斷đoạn 說thuyết 名danh 無vô 記ký 。 問vấn 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 。 二nhị 應ưng 分phân 別biệt 記ký 。 三tam 應ưng 反phản 問vấn 記ký 。 四tứ 應ưng 置trí 記ký 。 此thử 中trung 次thứ 第đệ 應ưng 知tri 。 偈kệ 曰viết 。 一nhất 向hướng 記ký 分phân 別biệt 。 反phản 問vấn 及cập 置trí 記ký 。 譬thí 如như 死tử 生sanh 勝thắng 。 及cập 我ngã 異dị 等đẳng 義nghĩa 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 問vấn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 應ưng 死tử 不phủ 。 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 。 定định 皆giai 應ưng 死tử 。 若nhược 問vấn 已dĩ 死tử 一nhất 切thiết 更cánh 生sanh 不phủ 。 應ưng 分phân 別biệt 記ký 。 若nhược 有hữu 惑hoặc 則tắc 更cánh 生sanh 。 無vô 惑hoặc 則tắc 不bất 生sanh 。 若nhược 問vấn 人nhân 道đạo 為vi 勝thắng 為vi 劣liệt 。 應ưng 反phản 問vấn 記ký 。 汝nhữ 今kim 依y 何hà 問vấn 此thử 。 若nhược 彼bỉ 答đáp 依y 天thiên 。 應ưng 記ký 人nhân 劣liệt 。 若nhược 彼bỉ 答đáp 依y 惡ác 道đạo 。 應ưng 記ký 人nhân 勝thắng 。 若nhược 問vấn 眾chúng 生sanh 與dữ 五ngũ 陰ấm 。 為vi 一nhất 為vi 異dị 。 此thử 應ưng 置trí 記ký 。 眾chúng 生sanh 非phi 實thật 有hữu 故cố 。 譬thí 如như 石thạch 女nữ 兒nhi 。 黑hắc 白bạch 等đẳng 色sắc 。 云vân 何hà 此thử 置trí 成thành 記ký 。 此thử 不bất 可khả 記ký 。 有hữu 此thử 記ký 故cố 。
復phục 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 此thử 義nghĩa 亦diệc 一nhất 向hướng 應ưng 記ký 。 謂vị 非phi 一nhất 切thiết 應ưng 生sanh 。 若nhược 有hữu 人nhân 問vấn 。 若nhược 眾chúng 生sanh 當đương 死tử 彼bỉ 為vi 更cánh 生sanh 不phủ 。 此thử 應ưng 分phân 別biệt 記ký 。 於ư 人nhân 道đạo 中trung 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 有hữu 劣liệt 有hữu 勝thắng 。 此thử 二nhị 各các 有hữu 所sở 觀quán 。 是thị 故cố 此thử 二nhị 一nhất 向hướng 應ưng 記ký 。 譬thí 如như 識thức 亦diệc 因nhân 亦diệc 果quả 。 若nhược 人nhân 一nhất 向hướng 問vấn 由do 不bất 一nhất 向hướng 記ký 。 應ưng 成thành 分phân 別biệt 記ký 。 眾chúng 生sanh 與dữ 五ngũ 陰ấm 為vi 異dị 不phủ 。 說thuyết 非phi 所sở 記ký 。 此thử 非phi 記ký 不bất 應ưng 成thành 記ký 。 此thử 應ưng 置trí 記ký 問vấn 。 由do 置trí 如như 此thử 應ưng 記ký 。 此thử 云vân 何hà 不bất 成thành 記ký 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 師sư 說thuyết 。 多đa 他tha 阿a 伽già 覩đổ 婆bà 伽già 婆bà 阿a 羅la 訶ha 三tam 若nhược 三tam 佛Phật 陀Đà 。 此thử 法pháp 正chánh 說thuyết 。 弟đệ 子tử 眾chúng 正chánh 行hạnh 。 色sắc 無vô 常thường 乃nãi 至chí 識thức 。 說thuyết 苦khổ 乃nãi 至chí 說thuyết 道Đạo 。 如như 此thử 等đẳng 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 。 由do 與dữ 利lợi 他tha 相tương 應ứng 故cố 。 分phân 別biệt 記ký 者giả 。 若nhược 有hữu 人nhân 言ngôn 。 請thỉnh 尊tôn 說thuyết 法Pháp 。 此thử 人nhân 應ưng 問vấn 。 彼bỉ 諸chư 法pháp 多đa 。 或hoặc 過quá 去khứ 現hiện 世thế 未vị 來lai 。 何hà 法pháp 我ngã 所sở 應ưng 說thuyết 。 若nhược 彼bỉ 言ngôn 應ưng 說thuyết 過quá 去khứ 法pháp 。 應ưng 問vấn 彼bỉ 過quá 去khứ 法pháp 多đa 。 謂vị 色sắc 乃nãi 至chí 識thức 。 若nhược 彼bỉ 言ngôn 應ưng 說thuyết 色sắc 。 應ưng 問vấn 彼bỉ 色sắc 有hữu 多đa 種chủng 。 謂vị 善thiện 惡ác 無vô 記ký 。 若nhược 彼bỉ 言ngôn 應ưng 說thuyết 善thiện 色sắc 。 應ưng 問vấn 彼bỉ 善thiện 色sắc 有hữu 七thất 種chủng 。 謂vị 離ly 殺sát 生sanh 。 乃nãi 至chí 離ly 無vô 義nghĩa 語ngữ 。 若nhược 彼bỉ 言ngôn 應ưng 說thuyết 離ly 殺sát 生sanh 。 應ưng 問vấn 彼bỉ 離ly 殺sát 生sanh 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 從tùng 無vô 貪tham 無vô 瞋sân 無vô 癡si 生sanh 。 若nhược 彼bỉ 言ngôn 應ưng 說thuyết 無vô 貪tham 。 應ưng 問vấn 彼bỉ 從tùng 無vô 貪tham 生sanh 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 有hữu 教giáo 無vô 教giáo 差sai 別biệt 故cố 。 如như 此thử 名danh 分phân 別biệt 記ký 。 若nhược 諂siểm 曲khúc 心tâm 人nhân 作tác 如như 此thử 問vấn 。 應ưng 如như 此thử 分phân 別biệt 記ký 。 對đối 彼bỉ 應ưng 言ngôn 。 諸chư 法pháp 多đa 不bất 應ưng 自tự 分phân 別biệt 。 乃nãi 至chí 彼bỉ 默mặc 然nhiên 住trụ 。 及cập 彼bỉ 自tự 記ký 。 此thử 二nhị 人nhân 無vô 所sở 問vấn 。 一nhất 向hướng 互hỗ 請thỉnh 說thuyết 。 此thử 二nhị 人nhân 無vô 一nhất 有hữu 記ký 。 一nhất 向hướng 互hỗ 相tương 問vấn 。 云vân 何hà 彼bỉ 成thành 問vấn 此thử 成thành 記ký 。 此thử 中trung 二nhị 義nghĩa 皆giai 成thành 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 人nhân 言ngôn 請thỉnh 為vi 說thuyết 道Đạo 。 此thử 人nhân 為vi 不bất 問vấn 道đạo 耶da 。 由do 問vấn 彼bỉ 故cố 記ký 彼bỉ 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 云vân 何hà 非phi 反phản 問vấn 記ký 耶da 。 置trí 記ký 者giả 。 謂vị 世thế 間gian 有hữu 邊biên 。 及cập 無vô 邊biên 等đẳng 。
復phục 次thứ 依y 經kinh 應ưng 見kiến 有hữu 四tứ 問vấn 記ký 相tương/tướng 。 大đại 德đức 摩ma 訶ha 僧Tăng 祇kỳ 說thuyết 經Kinh 言ngôn 。 比Bỉ 丘Khâu 記ký 問vấn 有hữu 四tứ 種chủng 。 何hà 者giả 為vi 四tứ 。 比Bỉ 丘Khâu 有hữu 問vấn 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 。 乃nãi 至chí 有hữu 問vấn 應ưng 置trí 記ký 。 比Bỉ 丘Khâu 。 何hà 者giả 問vấn 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 無vô 常thường 。 比Bỉ 丘Khâu 。 何hà 者giả 問vấn 應ưng 分phân 別biệt 記ký 。 若nhược 人nhân 問vấn 若nhược 故cố 意ý 造tạo 業nghiệp 受thọ 何hà 果quả 報báo 。 此thử 問vấn 應ưng 分phân 別biệt 記ký 。 比Bỉ 丘Khâu 。 何hà 者giả 問vấn 應ưng 反phản 問vấn 記ký 。 若nhược 人nhân 問vấn 想tưởng 為vi 即tức 是thị 我ngã 為vi 想tưởng 異dị 我ngã 。 若nhược 彼bỉ 此thử 問vấn 應ưng 反phản 問vấn 。 彼bỉ 長trưởng 老lão 汝nhữ 依y 何hà 我ngã 作tác 如như 此thử 問vấn 。 若nhược 答đáp 問vấn 麁thô 我ngã 。 應ưng 記ký 我ngã 異dị 想tưởng 異dị 。 比Bỉ 丘Khâu 。 是thị 名danh 反phản 問vấn 記ký 。 比Bỉ 丘Khâu 。 何hà 者giả 問vấn 應ưng 置trí 記ký 。 謂vị 十thập 四tứ 非phi 記ký 類loại 。 世thế 間gian 常thường 非phi 常thường 亦diệc 常thường 非phi 常thường 。 非phi 常thường 非phi 非phi 常thường 。 世thế 間gian 有hữu 邊biên 。 無vô 邊biên 亦diệc 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 。 如Như 來Lai 異dị 死tử 不bất 異dị 死tử 。 亦diệc 異dị 死tử 不bất 異dị 死tử 。 非phi 異dị 死tử 非phi 非phi 異dị 死tử 。 命mạng 者giả 即tức 是thị 身thân 。 命mạng 者giả 異dị 於ư 身thân 。 若nhược 人nhân 隨tùy 眠miên 惑hoặc 於ư 境cảnh 界giới 中trung 生sanh 起khởi 。 此thử 人nhân 由do 此thử 惑hoặc 於ư 此thử 境cảnh 界giới 相tương 應ứng 。 此thử 義nghĩa 應ưng 說thuyết 。 由do 過quá 去khứ 惑hoặc 於ư 何hà 境cảnh 相tướng 應ưng 。 乃nãi 至chí 由do 現hiện 世thế 惑hoặc 於ư 何hà 境cảnh 相tướng 應ưng 。 若nhược 略lược 說thuyết 諸chư 惑hoặc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 別biệt 相tướng 惑hoặc 。 謂vị 欲dục 瞋sân 慢mạn 。 二nhị 通thông 相tương/tướng 惑hoặc 。 謂vị 見kiến 疑nghi 無vô 明minh 。 於ư 中trung 偈kệ 曰viết 。 由do 欲dục 瞋sân 高cao 慢mạn 。 過quá 去khứ 及cập 現hiện 世thế 。 是thị 處xứ 起khởi 未vị 滅diệt 。 於ư 此thử 類loại 相tương 應ứng 。 釋thích 曰viết 。 過quá 去khứ 現hiện 世thế 欲dục 瞋sân 慢mạn 。 是thị 處xứ 已dĩ 起khởi 乃nãi 至chí 未vị 滅diệt 。 於ư 此thử 處xứ 中trung 三tam 是thị 眾chúng 生sanh 。 與dữ 彼bỉ 相tương 應ứng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 三tam 是thị 別biệt 相tướng 惑hoặc 。 非phi 必tất 一nhất 切thiết 一nhất 切thiết 處xứ 起khởi 。 偈kệ 曰viết 。 一nhất 切thiết 中trung 由do 當đương 心tâm 地địa 。 釋thích 曰viết 。 已dĩ 起khởi 未vị 滅diệt 此thử 言ngôn 流lưu 。 由do 未vị 來lai 欲dục 瞋sân 慢mạn 。 依y 心tâm 地địa 起khởi 。 一nhất 切thiết 類loại 中trung 相tương 應ứng 。 謂vị 於ư 三tam 世thế 。 偈kệ 曰viết 。 餘dư 自tự 世thế 。 釋thích 曰viết 。 欲dục 瞋sân 慢mạn 異dị 心tâm 地địa 惑hoặc 。 在tại 未vị 來lai 世thế 。 但đãn 於ư 未vị 來lai 境cảnh 相tướng 應ưng 。 云vân 何hà 為vi 餘dư 。 依y 五ngũ 識thức 起khởi 故cố 。 定định 生sanh 為vi 法pháp 由do 彼bỉ 惑hoặc 。 偈kệ 曰viết 不bất 生sanh 一nhất 切thiết 中trung 。 釋thích 曰viết 。 此thử 三tam 惑hoặc 若nhược 不bất 生sanh 為vi 法pháp 依y 五ngũ 識thức 起khởi 。 尚thượng 於ư 一nhất 切thiết 類loại 相tương 應ứng 。 謂vị 三tam 世thế 。 偈kệ 曰viết 。 一nhất 切thiết 餘dư 中trung 應ưng 。 釋thích 曰viết 。 何hà 者giả 為vi 餘dư 。 謂vị 見kiến 疑nghi 無vô 明minh 。 此thử 三tam 若nhược 三tam 世thế 。 於ư 一nhất 切thiết 境cảnh 。 及cập 一nhất 切thiết 世thế 中trung 。 與dữ 彼bỉ 相tương 應ứng 。 彼bỉ 是thị 通thông 相tương/tướng 惑hoặc 故cố 。 乃nãi 至chí 未vị 滅diệt 此thử 言ngôn 流lưu 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 為vi 實thật 有hữu 物vật 。 為vi 假giả 名danh 有hữu 。 若nhược 實thật 有hữu 於ư 一nhất 切thiết 時thời 有hữu 故cố 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 應ưng 成thành 常thường 住trụ 。 若nhược 無vô 於ư 無vô 中trung 由do 無vô 物vật 。 云vân 何hà 相tương 應ứng 及cập 解giải 脫thoát 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 。 成thành 立lập 一nhất 切thiết 。 有hữu 為vi 法pháp 非phi 常thường 住trụ 。 由do 與dữ 行hành 相tương/tướng 相tương 應ứng 故cố 。 彼bỉ 成thành 立lập 此thử 義nghĩa 分phân 明minh 。 謂vị 偈kệ 曰viết 。 三tam 世thế 有hữu 。 釋thích 曰viết 。 何hà 因nhân 為vi 證chứng 。 偈kệ 曰viết 。 說thuyết 故cố 。 釋thích 曰viết 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 比Bỉ 丘Khâu 過quá 去khứ 色sắc 若nhược 不bất 有hữu 。 多đa 聞văn 聖thánh 弟đệ 子tử 。 於ư 過quá 去khứ 色sắc 。 不bất 應ưng 成thành 無vô 所sở 觀quán 惜tích 。 由do 過quá 去khứ 色sắc 有hữu 。 是thị 故cố 多đa 聞văn 聖thánh 弟đệ 子tử 。 於ư 過quá 去khứ 色sắc 成thành 不bất 觀quán 惜tích 。 未vị 來lai 色sắc 若nhược 不bất 有hữu 。 多đa 聞văn 聖thánh 弟đệ 子tử 。 於ư 未vị 來lai 色sắc 不bất 應ưng 成thành 。 無vô 所sở 求cầu 欲dục 。 由do 未vị 來lai 色sắc 有hữu 。 是thị 故cố 多đa 聞văn 聖thánh 弟đệ 子tử 。 於ư 未vị 來lai 色sắc 成thành 。 無vô 所sở 求cầu 欲dục 。
復phục 次thứ 偈kệ 曰viết 。 由do 二nhị 。 釋thích 曰viết 。 依y 二nhị 識thức 生sanh 。 此thử 義nghĩa 是thị 經Kinh 所sở 說thuyết 。 何hà 者giả 為vi 二nhị 。 謂vị 眼nhãn 及cập 色sắc 。 乃nãi 至chí 意ý 及cập 法pháp 。 彼bỉ 經Kinh 云vân 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 若nhược 無vô 。 能năng 緣duyên 彼bỉ 識thức 不bất 由do 二nhị 生sanh 。 如như 此thử 由do 阿a 含hàm 證chứng 。 得đắc 知tri 過quá 去khứ 未vị 來lai 是thị 有hữu 。 若nhược 以dĩ 道Đạo 理lý 為vi 證chứng 。 偈kệ 曰viết 。 有hữu 境cảnh 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 有hữu 塵trần 識thức 得đắc 生sanh 非phi 無vô 塵trần 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 塵trần 若nhược 無vô 。 應ưng 有hữu 緣duyên 無vô 為vi 境cảnh 識thức 。 是thị 故cố 因nhân 此thử 義nghĩa 。 識thức 亦diệc 不bất 應ưng 有hữu 。 所sở 緣duyên 境cảnh 無vô 故cố 。
復phục 次thứ 偈kệ 曰viết 。 果quả 。 釋thích 曰viết 。 過quá 去khứ 法pháp 若nhược 無vô 。 善thiện 惡ác 二nhị 業nghiệp 於ư 未vị 來lai 云vân 何hà 有hữu 果quả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 果quả 報báo 生sanh 時thời 。 果quả 報báo 因nhân 必tất 不bất 在tại 。 是thị 故cố 知tri 過quá 去khứ 未vị 來lai 是thị 。 有hữu 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 立lập 如như 此thử 。 若nhược 人nhân 自tự 說thuyết 我ngã 是thị 薩tát 婆bà 多đa 部bộ 同đồng 學học 。 此thử 義nghĩa 必tất 應ưng 信tín 受thọ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 由do 執chấp 說thuyết 一nhất 切thiết 。 有hữu 許hứa 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 人nhân 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 。 謂vị 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 世thế 。 虛hư 空không 擇trạch 滅diệt 。 非phi 擇trạch 滅diệt 。 許hứa 彼bỉ 為vi 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 。
復phục 有hữu 餘dư 人nhân 說thuyết 。 現hiện 世thế 法pháp 必tất 有hữu 過quá 去khứ 業nghiệp 。 若nhược 未vị 與dữ 果quả 是thị 有hữu 。 若nhược 過quá 去khứ 業nghiệp 已dĩ 與dữ 果quả 。 及cập 未vị 來lai 無vô 果quả 此thử 皆giai 是thị 無vô 。 若nhược 如như 此thử 分phân 別biệt 故cố 。 說thuyết 三tam 世thế 有hữu 。 此thử 人nhân 非phi 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 攝nhiếp 。 是thị 說thuyết 分phân 別biệt 部bộ 所sở 攝nhiếp 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 中trung 有hữu 幾kỷ 種chủng 人nhân 。 偈kệ 曰viết 。 彼bỉ 四tứ 種chủng 。 彼bỉ 師sư 有hữu 相tương/tướng 位vị 。 異dị 異dị 分phân 別biệt 名danh 。 釋thích 曰viết 。 大đại 德đức 達đạt 磨ma 多đa 羅la 。 分phân 別biệt 有hữu 異dị 故cố 安an 立lập 三tam 世thế 。 彼bỉ 說thuyết 若nhược 法pháp 行hành 於ư 世thế 。 唯duy 有hữu 有hữu 異dị 。 非phi 物vật 類loại 異dị 。 譬thí 如như 打đả 破phá 金kim 器khí 作tác 別biệt 莊trang 嚴nghiêm 具cụ 。 有hữu 別biệt 形hình 相tướng 故cố 有hữu 異dị 。 不bất 由do 物vật 類loại 異dị 故cố 異dị 。 色sắc 等đẳng 同đồng 故cố 。
復phục 次thứ 譬thí 如như 乳nhũ 變biến 異dị 成thành 酪lạc 。 捨xả 味vị 力lực 熟thục 等đẳng 不bất 捨xả 。 色sắc 法pháp 亦diệc 如như 此thử 。 從tùng 未vị 來lai 世thế 正chánh 行hạnh 現hiện 世thế 。 捨xả 未vị 來lai 有hữu 相tương/tướng 。 不bất 捨xả 自tự 物vật 類loại 。 從tùng 現hiện 世thế 正chánh 行hạnh 過quá 去khứ 世thế 。 捨xả 現hiện 世thế 有hữu 相tương/tướng 。 不bất 捨xả 自tự 物vật 類loại 。 大đại 德đức 瞿cù 沙sa 說thuyết 。 由do 相tương/tướng 別biệt 異dị 故cố 立lập 三tam 世thế 。 彼bỉ 說thuyết 若nhược 法pháp 行hành 於ư 世thế 。 若nhược 過quá 去khứ 與dữ 過quá 去khứ 相tương/tướng 相tương 應ứng 。 與dữ 未vị 來lai 現hiện 世thế 相tương/tướng 。 亦diệc 不bất 相tương 離ly 。 若nhược 未vị 來lai 與dữ 未vị 來lai 相tương/tướng 相tương 應ứng 。 與dữ 過quá 去khứ 現hiện 世thế 相tương/tướng 。 亦diệc 不bất 相tương 離ly 。 若nhược 現hiện 世thế 與dữ 現hiện 世thế 相tương/tướng 相tương 應ứng 。 與dữ 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 相tương/tướng 亦diệc 不bất 相tương 離ly 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 愛ái 著trước 一nhất 婦phụ 。 於ư 餘dư 亦diệc 不bất 離ly 欲dục 。 諸chư 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 大đại 德đức 婆Bà 須Tu 蜜Mật 多Đa 羅la 說thuyết 。 由do 位vị 別biệt 異dị 故cố 立lập 三tam 世thế 。 彼bỉ 說thuyết 若nhược 法pháp 行hành 於ư 世thế 。 至chí 位vị 位vị 說thuyết 為vi 異dị 異dị 。 由do 位vị 異dị 故cố 異dị 。 不bất 由do 物vật 異dị 故cố 異dị 。 譬thí 如như 一nhất 畫họa 。 安an 置trí 一nhất 處xứ 說thuyết 為vi 一nhất 。 若nhược 安an 置trí 十thập 印ấn 位vị 說thuyết 為vi 十thập 。 若nhược 安an 置trí 百bách 印ấn 位vị 說thuyết 為vi 百bách 。 若nhược 安an 置trí 千thiên 印ấn 位vị 說thuyết 為vi 千thiên 。 法pháp 於ư 三tam 世thế 亦diệc 爾nhĩ 。 大đại 德đức 佛Phật 陀Đà 提đề 婆bà 說thuyết 。 由do 異dị 異dị 故cố 立lập 三tam 世thế 。 彼bỉ 說thuyết 若nhược 法pháp 行hành 於ư 世thế 。 觀quán 前tiền 觀quán 後hậu 。 說thuyết 異dị 異dị 。 譬thí 如như 一nhất 女nữ 或hoặc 說thuyết 為vi 子tử 或hoặc 說thuyết 為vi 母mẫu 。 法pháp 於ư 三tam 世thế 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 薩tát 婆bà 多đa 部bộ 師sư 中trung 。 第đệ 一nhất 由do 說thuyết 變biến 異dị 立lập 世thế 故cố 。 引dẫn 置trí 僧Tăng 佉khư 義nghĩa 中trung 。 於ư 第đệ 二nhị 。 三tam 世thế 義nghĩa 相tương/tướng 雜tạp 。 一nhất 切thiết 世thế 與dữ 一nhất 切thiết 相tương/tướng 相tương 應ứng 故cố 。 彼bỉ 立lập 人nhân 為vi 譬thí 。 謂vị 此thử 人nhân 於ư 一nhất 婦phụ 起khởi 欲dục 心tâm 。 於ư 餘dư 婦phụ 唯duy 有hữu 至chí 得đắc 。 此thử 中trung 何hà 義nghĩa 為vi 同đồng 。 於ư 第đệ 四tứ 。 一nhất 世thế 中trung 三tam 世thế 俱câu 至chí 。 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 有hữu 前tiền 後hậu 剎sát 那na 。 名danh 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 中trung 剎sát 那na 名danh 現hiện 世thế 。 餘dư 世thế 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 故cố 於ư 四tứ 師sư 中trung 。 偈kệ 曰viết 。 第đệ 三tam 可khả 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 師sư 以dĩ 位vị 異dị 立lập 世thế 。 於ư 此thử 人nhân 。 偈kệ 曰viết 。 諸chư 世thế 。 由do 功công 能năng 立lập 故cố 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 是thị 時thời 諸chư 法pháp 未vị 作tác 功công 能năng 說thuyết 為vì 未vị 來lai 。 是thị 時thời 正chánh 作tác 功công 能năng 說thuyết 為vi 現hiện 在tại 。 是thị 時thời 作tác 功công 能năng 已dĩ 謝tạ 說thuyết 為vi 過quá 去khứ 。 此thử 師sư 於ư 功công 能năng 執chấp 勝thắng 於ư 法pháp 體thể 與dữ 彼bỉ 同đồng 。 彼bỉ 執chấp 不bất 過quá 此thử 義nghĩa 。 此thử 義nghĩa 汝nhữ 今kim 應ưng 說thuyết 。 若nhược 法pháp 已dĩ 過quá 去khứ 。 由do 物vật 類loại 實thật 有hữu 。 未vị 來lai 亦diệc 爾nhĩ 。 云vân 何hà 說thuyết 名danh 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 為vi 前tiền 不bất 已dĩ 說thuyết 耶da 。 謂vị 諸chư 世thế 由do 功công 能năng 所sở 安an 立lập 。 若nhược 爾nhĩ 正chánh 現hiện 世thế 非phi 等đẳng 分phần/phân 眼nhãn 根căn 。 有hữu 何hà 功công 能năng 感cảm 果quả 與dữ 果quả 。
復phục 次thứ 是thị 未vị 來lai 同đồng 類loại 等đẳng 因nhân 。 由do 正chánh 感cảm 果quả 故cố 。 已dĩ 立lập 有hữu 功công 能năng 。 或hoặc 立lập 半bán 功công 能năng 。 是thị 故cố 立lập 世thế 相tương/tướng 相tương/tướng 雜tạp 。
復phục 次thứ 此thử 義nghĩa 應ưng 說thuyết 。 謂vị 此thử 法pháp 由do 自tự 體thể 恆hằng 有hữu 。 應ưng 恆hằng 作tác 功công 能năng 。 偈kệ 曰viết 。 何hà 礙ngại 。 釋thích 曰viết 。 何hà 法pháp 為vi 礙ngại 。 由do 此thử 礙ngại 故cố 。 是thị 法pháp 有hữu 時thời 作tác 功công 能năng 。 有hữu 時thời 不bất 作tác 。 偈kệ 曰viết 。 緣duyên 不bất 具cụ 。 非phi 常thường 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 汝nhữ 言ngôn 因nhân 緣duyên 不bất 具cụ 故cố 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 由do 汝nhữ 執chấp 彼bỉ 體thể 恆hằng 有hữu 故cố 。
復phục 次thứ 偈kệ 曰viết 。 此thử 云vân 何hà 。 釋thích 曰viết 。 由do 功công 能năng 為vi 因nhân 故cố 。 說thuyết 此thử 法pháp 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 世thế 。 此thử 功công 能năng 於ư 汝nhữ 云vân 何hà 。 為vi 更cánh 別biệt 有hữu 功công 能năng 為vi 無vô 。 偈kệ 曰viết 。 壞hoại 悉tất 檀đàn 理lý 故cố 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 汝nhữ 言ngôn 。 此thử 功công 能năng 非phi 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 現hiện 世thế 而nhi 有hữu 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 功công 能năng 。 由do 非phi 有hữu 為vi 故cố 。 義nghĩa 至chí 恆hằng 有hữu 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 說thuyết 此thử 言ngôn 。 謂vị 是thị 時thời 諸chư 法pháp 未vị 作tác 功công 能năng 說thuyết 為vì 未vị 來lai 。 是thị 時thời 正chánh 作tác 功công 能năng 說thuyết 為vi 現hiện 世thế 。 是thị 時thời 作tác 功công 能năng 已dĩ 謝tạ 說thuyết 為vi 過quá 去khứ 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 能năng 不bất 異dị 故cố 。 釋thích 曰viết 。 無vô 如như 此thử 失thất 。 若nhược 功công 能năng 與dữ 法pháp 異dị 可khả 有hữu 此thử 失thất 。 由do 功công 能năng 與dữ 法pháp 不bất 異dị 故cố 無vô 此thử 失thất 。 若nhược 爾nhĩ 終chung 不bất 免miễn 本bổn 失thất 。 謂vị 偈kệ 曰viết 。 世thế 義nghĩa 則tắc 不bất 成thành 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 汝nhữ 言ngôn 。 法pháp 即tức 是thị 功công 能năng 。 此thử 法pháp 由do 體thể 恆hằng 有hữu 。 云vân 何hà 有hữu 時thời 說thuyết 為vi 過quá 去khứ 。 有hữu 時thời 說thuyết 為vì 未vị 來lai 。 是thị 故cố 安an 立lập 三tam 世thế 不bất 成thành 。 此thử 中trung 何hà 世thế 義nghĩa 不bất 成thành 。 若nhược 法pháp 未vị 生sanh 。 是thị 名danh 未vị 來lai 世thế 。 若nhược 法pháp 已dĩ 生sanh 未vị 滅diệt 。 是thị 名danh 現hiện 在tại 世thế 。 若nhược 法pháp 已dĩ 謝tạ 滅diệt 。 是thị 名danh 過quá 去khứ 世thế 此thử 中trung 是thị 義nghĩa 汝nhữ 必tất 應ưng 說thuyết 。 若nhược 如như 現hiện 世thế 法pháp 是thị 實thật 有hữu 物vật 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 偈kệ 曰viết 。 未vị 生sanh 滅diệt 云vân 何hà 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 法pháp 由do 自tự 體thể 實thật 有hữu 。 此thử 言ngôn 云vân 何hà 成thành 。 謂vị 此thử 法pháp 未vị 生sanh 。 此thử 法pháp 已dĩ 滅diệt 。 於ư 前tiền 世thế 何hà 法pháp 先tiên 不bất 有hữu 。 由do 此thử 故cố 說thuyết 此thử 法pháp 未vị 生sanh 。 復phục 由do 何hà 法pháp 後hậu 不bất 有hữu 。 由do 此thử 故cố 說thuyết 此thử 法Pháp 已dĩ 滅diệt 。 是thị 故cố 三tam 世thế 義nghĩa 一nhất 切thiết 種chủng 。 皆giai 不bất 成thành 就tựu 。 若nhược 不bất 信tín 受thọ 此thử 義nghĩa 。 謂vị 未vị 有hữu 有hữu 已dĩ 有hữu 方phương 無vô 。 是thị 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 由do 行hành 相tương/tướng 相tương 應ứng 故cố 。 是thị 法pháp 不bất 應ưng 成thành 常thường 住trụ 。 此thử 言ngôn 一nhất 向hướng 但đãn 有hữu 言ngôn 與dữ 生sanh 滅diệt 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 此thử 法pháp 恆hằng 有hữu 而nhi 非phi 常thường 住trụ 。 此thử 言ngôn 及cập 理lý 。 所sở 未vị 曾tằng 有hữu 。 此thử 中trung 說thuyết 偈kệ 。
法pháp 體thể 性tánh 恆hằng 有hữu 。 而nhi 不bất 許hứa 法pháp 常thường 。
有hữu 法pháp 不bất 異dị 性tánh 。 是thị 真chân 自tự 在tại 事sự 。
是thị 汝nhữ 等đẳng 所sở 說thuyết 。 由do 佛Phật 說thuyết 故cố 。 故cố 三tam 世thế 是thị 有hữu 。 我ngã 等đẳng 亦diệc 說thuyết 過quá 去khứ 未vị 來lai 有hữu 。 過quá 去khứ 者giả 。 若nhược 法pháp 昔tích 曾tằng 有hữu 。 未vị 來lai 者giả 若nhược 有hữu 因nhân 法pháp 當đương 有hữu 。 若nhược 如như 此thử 立lập 義nghĩa 可khả 得đắc 說thuyết 有hữu 。 不bất 由do 實thật 有hữu 故cố 說thuyết 。 何hà 人nhân 說thuyết 如như 此thử 如như 現hiện 世thế 有hữu 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 亦diệc 爾nhĩ 若nhược 異dị 此thử 云vân 何hà 有hữu 。 偈kệ 曰viết 。 由do 去khứ 來lai 體thể 故cố 。 釋thích 曰viết 由do 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 體thể 故cố 有hữu 此thử 言ngôn 。 今kim 復phục 來lai 。 云vân 何hà 說thuyết 名danh 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 是thị 故cố 先tiên 曾tằng 有hữu 因nhân 。 當đương 應ưng 有hữu 果quả 。 為vi 令linh 他tha 解giải 。 欲dục 除trừ 彼bỉ 撥bát 因nhân 果quả 邪tà 見kiến 故cố 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 有hữu 過quá 去khứ 有hữu 未vị 來lai 。 如như 說thuyết 有hữu 燈đăng 先tiên 無vô 有hữu 燈đăng 後hậu 無vô 。 於ư 世thế 間gian 中trung 。 有hữu 如như 此thử 言ngôn 。
復phục 有hữu 世thế 言ngôn 。 如như 說thuyết 有hữu 燈đăng 已dĩ 滅diệt 非phi 我ngã 所sở 滅diệt 。 說thuyết 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 有hữu 言ngôn 亦diệc 如như 此thử 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 義nghĩa 則tắc 不bất 得đắc 成thành 。 是thị 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 為vi 杖trượng 勝thắng 外ngoại 道đạo 說thuyết 。 若nhược 業nghiệp 已dĩ 謝tạ 滅diệt 盡tận 過quá 壞hoại 。 此thử 業nghiệp 亦diệc 有hữu 。 為vi 彼bỉ 不bất 許hứa 此thử 業nghiệp 先tiên 時thời 已dĩ 有hữu 故cố 。 說thuyết 是thị 有hữu 為vi 已dĩ 許hứa 。 若nhược 爾nhĩ 佛Phật 何hà 故cố 為vi 彼bỉ 更cánh 說thuyết 有hữu 。 此thử 中trung 佛Phật 世Thế 尊Tôn 依y 自tự 相tương 續tục 。 有hữu 宿túc 業nghiệp 功công 能năng 。 能năng 與dữ 今kim 後hậu 二nhị 世thế 果quả 報báo 。 故cố 說thuyết 此thử 言ngôn 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 此thử 業nghiệp 由do 自tự 體thể 性tánh 有hữu 。 則tắc 不bất 成thành 過quá 去khứ 。 此thử 義nghĩa 汝nhữ 必tất 應ưng 然nhiên 。 由do 佛Phật 世Thế 尊Tôn 於ư 真chân 實thật 空không 經kinh 中trung 說thuyết 。 眼nhãn 根căn 若nhược 生sanh 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 若nhược 滅diệt 無vô 所sở 增tăng 集tập 。 比Bỉ 丘Khâu 如như 此thử 。 眼nhãn 根căn 先tiên 未vị 有hữu 有hữu 。 有hữu 已dĩ 後hậu 無vô 。 若nhược 未vị 來lai 眼nhãn 根căn 是thị 有hữu 則tắc 無vô 此thử 說thuyết 。 謂vị 未vị 有hữu 有hữu 等đẳng 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 此thử 言ngôn 。 謂vị 於ư 現hiện 世thế 中trung 未vị 有hữu 有hữu 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 世thế 與dữ 法pháp 義nghĩa 不bất 異dị 故cố 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 於ư 自tự 體thể 未vị 有hữu 有hữu 此thử 義nghĩa 自tự 成thành 。 謂vị 未vị 來lai 眼nhãn 根căn 無vô 是thị 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 由do 緣duyên 二nhị 識thức 生sanh 故cố 。 此thử 言ngôn 今kim 應ưng 思tư 。 依y 意ý 根căn 緣duyên 法pháp 塵trần 。 是thị 所sở 生sanh 意ý 識thức 。 為vi 如như 意ý 根căn 於ư 此thử 識thức 作tác 生sanh 緣duyên 法pháp 塵trần 亦diệc 爾nhĩ 。 為vi 但đãn 作tác 所sở 緣duyên 境cảnh 。 若nhược 諸chư 法pháp 為vi 識thức 作tác 生sanh 緣duyên 。 是thị 未vị 來lai 法pháp 當đương 來lai 千thiên 劫kiếp 應ưng 有hữu 。 或hoặc 不bất 有hữu 彼bỉ 法pháp 。 云vân 何hà 能năng 生sanh 今kim 識thức 。
復phục 次thứ 涅Niết 槃Bàn 能năng 違vi 一nhất 切thiết 生sanh 。 云vân 何hà 可khả 立lập 為vi 意ý 識thức 生sanh 緣duyên 。 若nhược 執chấp 諸chư 法pháp 但đãn 是thị 所sở 緣duyên 境cảnh 。 我ngã 等đẳng 亦diệc 說thuyết 。 未vị 來lai 諸chư 法pháp 。 唯duy 是thị 所sở 緣duyên 境cảnh 。 若nhược 無vô 云vân 何hà 作tác 境cảnh 界giới 。 此thử 中trung 我ngã 說thuyết 。 如như 成thành 境cảnh 界giới 如như 此thử 有hữu 云vân 何hà 成thành 境cảnh 界giới 。 已dĩ 有hữu 當đương 有hữu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 有hữu 人nhân 憶ức 念niệm 過quá 去khứ 。 色sắc 受thọ 等đẳng 觀quán 此thử 為vi 有hữu 。 何hà 為vi 已dĩ 有hữu 。 如như 人nhân 正chánh 受thọ 現hiện 世thế 色sắc 。 若nhược 過quá 去khứ 憶ức 念niệm 亦diệc 如như 此thử 。 如như 彼bỉ 於ư 現hiện 世thế 應ưng 有hữu 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 見kiến 彼bỉ 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 彼bỉ 法pháp 如như 今kim 有hữu 。 應ưng 成thành 現hiện 世thế 。 若nhược 不bất 如như 今kim 有hữu 。 是thị 故cố 有hữu 緣duyên 無vô 法pháp 為vi 境cảnh 識thức 。 此thử 義nghĩa 應ưng 成thành 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 此thử 法pháp 已dĩ 散tán 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 已dĩ 散tán 不bất 可khả 知tri 故cố 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 彼bỉ 色sắc 由do 隣lân 虛hư 分phân 散tán 。 若nhược 爾nhĩ 隣lân 虛hư 應ưng 成thành 常thường 住trụ 。 唯duy 有hữu 隣lân 虛hư 和hòa 合hợp 及cập 分phân 散tán 。 無vô 有hữu 一nhất 物vật 能năng 生sanh 能năng 滅diệt 。 汝nhữ 今kim 便tiện 信tín 受thọ 裸lõa 形hình 外ngoại 道đạo 執chấp 而nhi 棄khí 捨xả 佛Phật 經Kinh 。 經kinh 言ngôn 。 是thị 眼nhãn 根căn 若nhược 。 生sanh 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 。 受thọ 等đẳng 非phi 隣lân 虛hư 聚tụ 成thành 。 云vân 何hà 分phân 散tán 。 是thị 彼bỉ 如như 正chánh 生sanh 所sở 受thọ 如như 此thử 憶ức 念niệm 。 若nhược 彼bỉ 如như 昔tích 今kim 有hữu 。 義nghĩa 至chí 應ưng 成thành 常thường 住trụ 。 若nhược 不bất 有hữu 緣duyên 無vô 法pháp 為vi 境cảnh 。 此thử 義nghĩa 自tự 成thành 。 若nhược 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 是thị 識thức 境cảnh 界giới 。 應ưng 立lập 為vi 第đệ 十thập 三tam 入nhập 以dĩ 攝nhiếp 此thử 境cảnh 。 若nhược 無vô 第đệ 十thập 三tam 入nhập 。 此thử 識thức 以dĩ 何hà 入nhập 為vi 境cảnh 。 如như 此thử 名danh 即tức 是thị 境cảnh 界giới 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 智trí 應ưng 緣duyên 名danh 於ư 名danh 作tác 無vô 解giải 若nhược 人nhân 緣duyên 聲thanh 先tiên 無vô 為vi 境cảnh 。 於ư 此thử 人nhân 以dĩ 何hà 法pháp 為vi 境cảnh 。 聲thanh 為vi 境cảnh 。 若nhược 爾nhĩ 若nhược 人nhân 未vị 得đắc 無vô 聲thanh 。 此thử 人nhân 必tất 應ưng 作tác 聲thanh 。 若nhược 汝nhữ 言ngôn 此thử 境cảnh 在tại 未vị 來lai 位vị 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 是thị 有hữu 於ư 中trung 云vân 何hà 作tác 無vô 解giải 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 未vị 來lai 無vô 現hiện 世thế 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 境cảnh 一nhất 故cố 。
復phục 次thứ 是thị 未vị 來lai 境cảnh 差sai 別biệt 。 未vị 有hữu 有hữu 則tắc 成thành 。 是thị 故cố 識thức 境cảnh 界giới 成thành 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 有hữu 及cập 無vô 。 若nhược 爾nhĩ 菩Bồ 薩Tát 所sở 說thuyết 經Kinh 云vân 何hà 。 言ngôn 若nhược 法pháp 於ư 世thế 間gian 無vô 。 我ngã 應ưng 知tri 我ngã 應ưng 見kiến 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 此thử 證chứng 不bất 然nhiên 。 非phi 經kinh 意ý 故cố 。 經kinh 說thuyết 諸chư 外ngoại 道đạo 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 定định 相tương/tướng 實thật 未vị 有hữu 。 彼bỉ 見kiến 已dĩ 有hữu 我ngã 今kim 不bất 爾nhĩ 。 若nhược 定định 相tương/tướng 實thật 有hữu 我ngã 則tắc 見kiến 有hữu 。 此thử 是thị 經Kinh 意ý 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 以dĩ 實thật 有hữu 法pháp 為vi 境cảnh 故cố 。 疑nghi 及cập 簡giản 擇trạch 云vân 何hà 成thành 。
復phục 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。
復phục 次thứ 此thử 義nghĩa 由do 此thử 證chứng 。 必tất 定định 應ưng 爾nhĩ 。 於ư 餘dư 經kinh 中trung 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 善thiện 來lai 比Bỉ 丘Khâu 。 為vi 我ngã 弟đệ 子tử 。 若nhược 我ngã 朝triêu 教giáo 汝nhữ 暮mộ 至chí 證chứng 勝thắng 得đắc 。 若nhược 暮mộ 教giáo 汝nhữ 朝triêu 至chí 證chứng 勝thắng 得đắc 。 若nhược 有hữu 汝nhữ 應ưng 知tri 有hữu 。 若nhược 無vô 汝nhữ 應ưng 知tri 無vô 。 若nhược 有hữu 上thượng 汝nhữ 應ưng 知tri 有hữu 上thượng 。 若nhược 無vô 上thượng 汝nhữ 應ưng 知tri 無vô 上thượng 。 是thị 故cố 此thử 言ngôn 非phi 證chứng 。 謂vị 由do 識thức 必tất 有hữu 境cảnh 故cố 。 是thị 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 由do 業nghiệp 有hữu 果quả 報báo 故cố 。 過quá 去khứ 世thế 不bất 無vô 者giả 。 此thử 中trung 今kim 共cộng 論luận 之chi 。
何hà 以dĩ 故cố 。 諸chư 經kinh 部bộ 師sư 不bất 說thuyết 。 從tùng 過quá 去khứ 業nghiệp 果quả 報báo 得đắc 生sanh 。 此thử 云vân 何hà 從tùng 昔tích 相tương 續tục 轉chuyển 異dị 勝thắng 類loại 生sanh 。 此thử 義nghĩa 於ư 破phá 說thuyết 我ngã 品phẩm 中trung 當đương 顯hiển 示thị 。 若nhược 人nhân 執chấp 過quá 去khứ 未vị 來lai 實thật 有hữu 物vật 。 於ư 此thử 人nhân 果quả 報báo 恆hằng 有hữu 。 於ư 此thử 果quả 報báo 業nghiệp 有hữu 何hà 能năng 。 若nhược 汝nhữ 說thuyết 於ư 生sanh 有hữu 能năng 。 若nhược 爾nhĩ 生sanh 者giả 以dĩ 未vị 有hữu 有hữu 義nghĩa 。 是thị 故cố 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 此thử 義nghĩa 自tự 成thành 。 若nhược 如như 汝nhữ 所sở 執chấp 。 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 。 今kim 於ư 何hà 法pháp 何hà 處xứ 。 應ưng 有hữu 功công 能năng 。 若nhược 執chấp 如như 此thử 。 婆bà 沙sa 乾can/kiền/càn 若nhược 義nghĩa 則tắc 被bị 隨tùy 順thuận 。 彼bỉ 言ngôn 若nhược 有hữu 必tất 有hữu 。 若nhược 無vô 必tất 無vô 。 若nhược 無vô 不bất 生sanh 。 若nhược 有hữu 不bất 滅diệt 。 令linh 成thành 現hiện 世thế 因nhân 有hữu 功công 能năng 。 令linh 成thành 現hiện 世thế 是thị 何hà 法pháp 引dẫn 。 至chí 於ư 餘dư 處xứ 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 法pháp 應ưng 成thành 常thường 住trụ 。 若nhược 無vô 色sắc 於ư 中trung 云vân 何hà 。 是thị 因nhân 引dẫn 功công 能năng 。 未vị 有hữu 有hữu 此thử 義nghĩa 自tự 成thành 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 是thị 因nhân 功công 能năng 。 未vị 有hữu 有hữu 此thử 義nghĩa 亦diệc 自tự 然nhiên 成thành 。 是thị 故cố 於ư 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 法pháp 中trung 。 此thử 義nghĩa 不bất 如như 道Đạo 理lý 。 謂vị 一nhất 切thiết 過quá 去khứ 未vị 來lai 有hữu 。 若nhược 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 一nhất 切thiết 有hữu 義nghĩa 。 若nhược 執chấp 如như 此thử 。 此thử 執chấp 最tối 勝thắng 。 云vân 何hà 經kinh 中trung 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 。 如như 經kinh 言ngôn 。 婆Bà 羅La 門Môn 若nhược 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 唯duy 十thập 二nhị 入nhập 。 或hoặc 唯duy 三tam 世thế 。 若nhược 如như 道Đạo 理lý 應ưng 有hữu 必tất 如như 此thử 有hữu 。 若nhược 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 無vô 有hữu 實thật 物vật 。 云vân 何hà 眾chúng 生sanh 。 由do 此thử 於ư 此thử 相tương 應ứng 。 從tùng 彼bỉ 生sanh 以dĩ 彼bỉ 為vi 因nhân 惑hoặc 生sanh 故cố 。 緣duyên 彼bỉ 為vi 境cảnh 惑hoặc 隨tùy 眠miên 生sanh 故cố 。 故cố 說thuyết 於ư 此thử 二nhị 世thế 類loại 相tương 應ứng 是thị 故cố 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 實thật 有hữu 過quá 去khứ 未vị 來lai 世thế 。 若nhược 義nghĩa 證chứng 比tỉ 聖thánh 言ngôn 。 可khả 得đắc 了liễu 達đạt 。 自tự 愛ái 人nhân 於ư 中trung 必tất 應ưng 信tín 受thọ 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 。 自tự 愛ái 人nhân 於ư 中trung 應ưng 作tác 如như 此thử 知tri 是thị 法pháp 如như 最tối 甚thậm 深thâm 。 非phi 必tất 定định 由do 自tự 思tư 量lượng 。 之chi 所sở 能năng 解giải 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 非phi 撥bát 。 有hữu 別biệt 義nghĩa 是thị 生sanh 即tức 是thị 滅diệt 。 謂vị 色sắc 生sanh 色sắc 滅diệt 。 有hữu 別biệt 義nghĩa 別biệt 生sanh 別biệt 滅diệt 。 謂vị 未vị 來lai 生sanh 現hiện 世thế 滅diệt 。 有hữu 別biệt 義nghĩa 世thế 生sanh 。 正chánh 生sanh 世thế 所sở 攝nhiếp 故cố 。 從tùng 世thế 生sanh 。 未vị 來lai 世thế 不bất 同đồng 剎sát 那na 故cố 。 未vị 來lai 世thế 應ưng 有hữu 未vị 有hữu 。 從tùng 應ưng 有hữu 至chí 現hiện 有hữu 。
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 俱Câu 舍Xá 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 四tứ
A Tỳ Đạt Ma Câu Xá Thích Luận ♦ Quyển 14
❖
Phiên âm: 15/3/2016 ◊ Cập nhật: 15/3/2016
A Tỳ Đạt Ma Câu Xá Thích Luận ♦ Quyển 14
婆bà 藪tẩu 盤bàn 豆đậu 造tạo
陳trần 天Thiên 竺Trúc 三tam 藏tạng 真Chân 諦Đế 譯dịch
中Trung 分Phân 別Biệt 惑Hoặc 品Phẩm 第đệ 五ngũ
☸ Phẩm 5:
前tiền 已dĩ 說thuyết 。 世thế 間gian 多đa 種chủng 異dị 從tùng 業nghiệp 生sanh 。 諸chư 業nghiệp 由do 隨tùy 屬thuộc 惑hoặc 故cố 。 至chí 得đắc 生sanh 長trưởng 。 若nhược 離ly 隨tùy 眠miên 惑hoặc 。 於ư 生sanh 諸chư 有hữu 諸chư 業nghiệp 。 無vô 復phục 功công 能năng 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 彼bỉ 偈kệ 曰viết 。 隨tùy 眠miên 惑hoặc 有hữu 本bổn 。 釋thích 曰viết 。 云vân 何hà 為vi 有hữu 本bổn 。 若nhược 惑hoặc 現hiện 在tại 正chánh 起khởi 。 能năng 作tác 十thập 種chủng 事sự 。 一nhất 堅kiên 固cố 根căn 本bổn 。 二nhị 安an 立lập 相tương 續tục 。 三tam 數số 治trị 自tự 田điền 。 四tứ 生sanh 起khởi 等đẳng 流lưu 。 五ngũ 能năng 引dẫn 生sanh 業nghiệp 有hữu 。 六lục 圓viên 滿mãn 自tự 資tư 糧lương 。 七thất 令linh 迷mê 境cảnh 界giới 。 八bát 引dẫn 將tương 識thức 相tương 續tục 。 九cửu 令linh 離ly 淨tịnh 品phẩm 善thiện 法Pháp 類loại 。 十thập 成thành 就tựu 縛phược 義nghĩa 。 由do 不bất 得đắc 過quá 自tự 界giới 故cố 。 彼bỉ 隨tùy 眠miên 惑hoặc 有hữu 幾kỷ 種chủng 。 若nhược 略lược 說thuyết 有hữu 。 偈kệ 曰viết 。 六lục 。 釋thích 曰viết 。 何hà 者giả 為vi 六lục 。 偈kệ 曰viết 。 謂vị 如như 欲dục 瞋sân 。 憍kiêu 慢mạn 無vô 明minh 見kiến 。 心tâm 疑nghi 。 釋thích 曰viết 。 如như 欲dục 者giả 。 顯hiển 餘dư 惑hoặc 與dữ 欲dục 同đồng 。 由do 境cảnh 界giới 隨tùy 眠miên 故cố 。 此thử 義nghĩa 後hậu 當đương 說thuyết 。 偈kệ 曰viết 。 復phục 說thuyết 彼bỉ 。 六lục 由do 欲dục 別biệt 七thất 。 釋thích 曰viết 。 於ư 前tiền 偈kệ 中trung 所sở 說thuyết 。 六lục 隨tùy 眠miên 惑hoặc 。 於ư 中trung 分phần/phân 欲dục 為vi 二nhị 。 更cánh 說thuyết 彼bỉ 為vi 七thất 。 謂vị 欲dục 欲dục 隨tùy 眠miên 。 瞋sân 隨tùy 眠miên 。 有hữu 欲dục 隨tùy 眠miên 。 憍kiêu 慢mạn 隨tùy 眠miên 。 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 。 心tâm 見kiến 隨tùy 眠miên 。 疑nghi 隨tùy 眠miên 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 為vi 隨tùy 眠miên 即tức 是thị 欲dục 欲dục 。 為vi 隨tùy 眠miên 異dị 欲dục 欲dục 。 譬thí 如như 石thạch 子tử 體thể 及cập 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 衣y 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 有hữu 。 若nhược 欲dục 欲dục 即tức 是thị 隨tùy 眠miên 。 則tắc 違vi 佛Phật 經Kinh 。 經Kinh 云vân 。 世thế 間gian 有hữu 人nhân 。 非phi 欲dục 欲dục 上thượng 心tâm 惑hoặc 所sở 染nhiễm 心tâm 數sác 數sác 長trường 時thời 住trụ 。 如như 實thật 見kiến 知tri 是thị 欲dục 欲dục 上thượng 心tâm 惑hoặc 出xuất 離ly 義nghĩa 。 於ư 此thử 人nhân 是thị 欲dục 欲dục 上thượng 心tâm 惑hoặc 。 由do 根căn 由do 力lực 。 正chánh 所sở 斷đoạn 除trừ 。 及cập 與dữ 隨tùy 眠miên 永vĩnh 得đắc 滅diệt 離ly 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 別biệt 欲dục 別biệt 隨tùy 眠miên 。 由do 立lập 隨tùy 眠miên 與dữ 欲dục 不bất 相tương 應ứng 。 則tắc 與dữ 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 相tương 違vi 。 彼bỉ 藏tạng 云vân 。 欲dục 欲dục 隨tùy 眠miên 與dữ 三tam 根căn 相tướng 應ưng 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 欲dục 欲dục 即tức 是thị 隨tùy 眠miên 。 乃nãi 至chí 疑nghi 即tức 是thị 隨tùy 眠miên 。 前tiền 不bất 說thuyết 與dữ 經kinh 相tương 違vi 耶da 。 無vô 相tướng 違vi 。
何hà 以dĩ 故cố 。 經Kinh 云vân 及cập 與dữ 隨tùy 眠miên 永vĩnh 得đắc 滅diệt 離ly 者giả 。 與dữ 隨tùy 從tùng 法pháp 永vĩnh 得đắc 滅diệt 離ly 。
復phục 次thứ 於ư 經kinh 中trung 隨tùy 眠miên 言ngôn 。 是thị 方phương 便tiện 語ngữ 。 或hoặc 至chí 得đắc 語ngữ 。 譬thí 如như 地địa 獄ngục 。 苦khổ 天thiên 上thượng 樂nhạo/nhạc/lạc 及cập 說thuyết 火hỏa 苦khổ 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 言ngôn 。 皆giai 依y 直trực 相tương/tướng 起khởi 。 隨tùy 眠miên 即tức 是thị 惑hoặc 故cố 。 一nhất 切thiết 隨tùy 眠miên 。 皆giai 與dữ 受thọ 相tương 應ứng 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 由do 隨tùy 眠miên 起khởi 心tâm 染nhiễm 污ô 故cố 。 能năng 為vi 障chướng 故cố 。 與dữ 善thiện 相tương 違vi 故cố 。 由do 心tâm 為vi 隨tùy 眠miên 惑hoặc 所sở 染nhiễm 污ô 。 未vị 生sanh 善thiện 不bất 得đắc 生sanh 。 從tùng 已dĩ 生sanh 善thiện 亦diệc 退thoái 故cố 。 故cố 知tri 隨tùy 眠miên 惑hoặc 與dữ 心tâm 不bất 相tương 離ly 。 若nhược 由do 不bất 相tương 應ứng 。 此thử 義nghĩa 得đắc 成thành 。 無vô 時thời 善thiện 法Pháp 可khả 得đắc 。 由do 彼bỉ 恆hằng 在tại 故cố 。 由do 善thiện 法Pháp 有hữu 時thời 可khả 得đắc 故cố 。 知tri 隨tùy 眠miên 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 經kinh 部bộ 師sư 說thuyết 此thử 義nghĩa 非phi 證chứng 。 若nhược 人nhân 執chấp 隨tùy 眠miên 惑hoặc 不phủ 。 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 此thử 三tam 義nghĩa 彼bỉ 不bất 執chấp 為vi 隨tùy 眠miên 所sở 作tác 。 但đãn 是thị 上thượng 心tâm 所sở 作tác 。 若nhược 作tác 如như 此thử 執chấp 。 則tắc 無vô 過quá 失thất 。 如như 經kinh 部bộ 執chấp 。 隨tùy 眠miên 者giả 是thị 欲dục 欲dục 隨tùy 眠miên 。 此thử 隨tùy 眠miên 不phủ 。 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 亦diệc 不bất 與dữ 心tâm 相tương 離ly 。 由do 非phi 別biệt 類loại 故cố 。 若nhược 惑hoặc 眠miên 說thuyết 名danh 隨tùy 眠miên 。 若nhược 惑hoặc 覺giác 說thuyết 名danh 上thượng 心tâm 。 此thử 惑hoặc 眠miên 何hà 相tương/tướng 。 不bất 在tại 現hiện 前tiền 種chủng 子tử 隨tùy 逐trục 惑hoặc 覺giác 。 何hà 相tương/tướng 正chánh 現hiện 前tiền 起khởi 。 何hà 者giả 惑hoặc 種chủng 子tử 。 是thị 身thân 相tướng 續tục 功công 能năng 。 從tùng 惑hoặc 生sanh 能năng 生sanh 惑hoặc 。 說thuyết 名danh 種chủng 子tử 。 譬thí 如như 牙nha 等đẳng 。 從tùng 舍Xá 利Lợi 子Tử 生sanh 。 能năng 生sanh 舍Xá 利Lợi 子Tử 。 若nhược 人nhân 執chấp 諸chư 惑hoặc 種chủng 子tử 是thị 別biệt 法pháp 。 謂vị 隨tùy 眠miên 不bất 相tương 應ứng 。 此thử 人nhân 應ưng 立lập 別biệt 法pháp 為vi 念niệm 種chủng 子tử 。 若nhược 說thuyết 隨tùy 眠miên 非phi 相tướng 應ưng 非phi 非phi 相tướng 應ưng 。 於ư 六lục 六lục 經kinh 中trung 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 經kinh 言ngôn 。 此thử 惑hoặc 於ư 此thử 人nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 成thành 欲dục 隨tùy 眠miên 。 由do 此thử 等đẳng 言ngôn 。 此thử 惑hoặc 是thị 時thời 未vị 得đắc 隨tùy 眠miên 。 若nhược 爾nhĩ 於ư 何hà 時thời 。 眠miên 時thời 是thị 時thời 。 或hoặc 於ư 因nhân 說thuyết 果quả 名danh 。 故cố 稱xưng 隨tùy 眠miên 。 且thả 置trí 此thử 論luận 。 應ưng 更cánh 顯hiển 本bổn 義nghĩa 。 於ư 經Kinh 中trung 所sở 說thuyết 欲dục 差sai 別biệt 。 謂vị 欲dục 欲dục 有hữu 欲dục 。 此thử 有hữu 欲dục 是thị 何hà 法pháp 。 偈kệ 曰viết 。 有hữu 欲dục 二nhị 界giới 生sanh 。 釋thích 曰viết 。 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 中trung 生sanh 欲dục 。 說thuyết 名danh 有hữu 欲dục 。 為vi 何hà 因nhân 作tác 如như 此thử 名danh 。 偈kệ 曰viết 。 內nội 門môn 起khởi 故cố 說thuyết 斷đoạn 彼bỉ 解giải 脫thoát 想tưởng 。 釋thích 曰viết 。 於ư 彼bỉ 二nhị 界giới 人nhân 。 多đa 起khởi 三tam 摩ma 跋bạt 提đề 欲dục 。 此thử 欲dục 依y 內nội 門môn 起khởi 故cố 。 說thuyết 名danh 有hữu 欲dục 。
復phục 次thứ 於ư 此thử 二nhị 界giới 中trung 。 有hữu 餘dư 人nhân 起khởi 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。 為vi 除trừ 彼bỉ 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 故cố 。 說thuyết 此thử 欲dục 名danh 有hữu 欲dục 。 有hữu 者giả 謂vị 身thân 體thể 。 即tức 是thị 五ngũ 陰ấm 。 於ư 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 噉đạm 三tam 摩ma 跋bạt 提đề 。 及cập 依y 止chỉ 味vị 。 離ly 欲dục 欲dục 界giới 故cố 。 是thị 故cố 此thử 欲dục 名danh 有hữu 欲dục 。 此thử 六lục 種chủng 隨tùy 眠miên 。 於ư 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 中trung 復phục 分phân 為vi 十thập 。 云vân 何hà 為vi 十thập 。 偈kệ 曰viết 。 見kiến 五ngũ 。 謂vị 身thân 見kiến 。 邊biên 見kiến 及cập 邪tà 見kiến 。 見kiến 取thủ 戒giới 執chấp 取thủ 。 由do 此thử 復phục 成thành 十thập 。 釋thích 曰viết 。 本bổn 立lập 六lục 為vi 隨tùy 眠miên 惑hoặc 。 於ư 中trung 分phần/phân 見kiến 為vi 五ngũ 故cố 成thành 十thập 。 於ư 中trung 五ngũ 以dĩ 見kiến 為vi 自tự 性tánh 。 謂vị 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 邪tà 見kiến 見kiến 取thủ 戒giới 執chấp 取thủ 。 五ngũ 以dĩ 非phi 見kiến 為vi 性tánh 。 謂vị 欲dục 瞋sân 慢mạn 無vô 明minh 疑nghi 。
復phục 次thứ 此thử 十thập 隨tùy 眠miên 惑hoặc 。 於ư 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 中trung 。 更cánh 立lập 為vi 九cửu 十thập 八bát 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 有hữu 三tam 十thập 六lục 。 色sắc 界giới 中trung 有hữu 三tam 十thập 一nhất 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 有hữu 三tam 十thập 一nhất 。 若nhược 略lược 說thuyết 此thử 隨tùy 眠miên 惑hoặc 名danh 三tam 界giới 惑hoặc 。 或hoặc 說thuyết 名danh 見kiến 修tu 所sở 滅diệt 惑hoặc 。 於ư 中trung 欲dục 界giới 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 。 有hữu 三tam 十thập 二nhị 。 何hà 者giả 三tam 十thập 二nhị 。 偈kệ 曰viết 。 彼bỉ 十thập 七thất 七thất 八bát 。 三tam 二nhị 見kiến 所sở 離ly 。 次thứ 第đệ 俱câu 斷đoạn 滅diệt 。 見kiến 欲dục 苦khổ 等đẳng 故cố 。 釋thích 曰viết 。 是thị 所sở 說thuyết 十thập 惑hoặc 。 於ư 欲dục 界giới 具cụ 十thập 見kiến 苦khổ 所sở 滅diệt 。 於ư 中trung 七thất 見kiến 集tập 所sở 滅diệt 。 七thất 見kiến 滅diệt 所sở 滅diệt 。 除trừ 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 戒giới 執chấp 取thủ 故cố 。 八bát 見kiến 道đạo 所sở 滅diệt 。 除trừ 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 故cố 。 如như 此thử 欲dục 界giới 三tam 十thập 二nhị 惑hoặc 說thuyết 名danh 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 。 由do 唯duy 見kiến 諦Đế 除trừ 滅diệt 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 四tứ 惑hoặc 名danh 修tu 滅diệt 。 釋thích 曰viết 。 四tứ 惑hoặc 者giả 。 謂vị 欲dục 瞋sân 慢mạn 無vô 明minh 。 彼bỉ 云vân 何hà 是thị 修tu 所sở 滅diệt 。 若nhược 人nhân 先tiên 已dĩ 見kiến 四Tứ 諦Đế 。 後hậu 由do 數số 修tu 習tập 道đạo 。 方phương 能năng 滅diệt 除trừ 如như 此thử 身thân 見kiến 。 於ư 中trung 但đãn 一nhất 品phẩm 見kiến 苦khổ 所sở 滅diệt 。 邊biên 見kiến 亦diệc 爾nhĩ 。 邪tà 見kiến 有hữu 四tứ 品phẩm 。 見kiến 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 所sở 滅diệt 。 見kiến 取thủ 疑nghi 亦diệc 爾nhĩ 。 戒giới 執chấp 取thủ 有hữu 二nhị 品phẩm 。 見kiến 苦khổ 道đạo 所sở 滅diệt 。 欲dục 瞋sân 慢mạn 無vô 明minh 有hữu 五ngũ 品phẩm 。 見kiến 四Tứ 諦Đế 及cập 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 於ư 中trung 彼bỉ 何hà 相tương 見kiến 苦khổ 所sở 滅diệt 。 乃nãi 至chí 何hà 相tương/tướng 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 由do 見kiến 諦Đế 相tương/tướng 彼bỉ 滅diệt 。 及cập 能năng 緣duyên 彼bỉ 故cố 。 說thuyết 見kiến 諦Đế 滅diệt 。 所sở 餘dư 名danh 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 若nhược 立lập 如như 此thử 見kiến 成thành 十thập 二nhị 。 疑nghi 成thành 四tứ 欲dục 五ngũ 瞋sân 五ngũ 慢mạn 五ngũ 無vô 明minh 五ngũ 。 如như 此thử 欲dục 界giới 惑hoặc 。 合hợp 成thành 三tam 十thập 六lục 種chủng 。 偈kệ 曰viết 。 合hợp 彼bỉ 唯duy 除trừ 瞋sân 。 色sắc 惑hoặc 。 釋thích 曰viết 。 除trừ 五ngũ 品phẩm 瞋sân 。 如như 此thử 名danh 色sắc 界giới 惑hoặc 。 合hợp 三tam 十thập 一nhất 。 如như 色sắc 界giới 惑hoặc 。 偈kệ 曰viết 。 無vô 色sắc 爾nhĩ 。 釋thích 曰viết 。 無vô 色sắc 界giới 惑hoặc 亦diệc 三tam 十thập 一nhất 。 偈kệ 曰viết 。 故cố 立lập 九cửu 十thập 八bát 。 釋thích 曰viết 。 如như 此thử 六lục 隨tùy 眠miên 惑hoặc 。 所sở 緣duyên 法pháp 相tướng 及cập 對đối 治trị 并tinh 界giới 差sai 別biệt 故cố 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 師sư 。 立lập 為vi 九cửu 十thập 八bát 隨tùy 眠miên 惑hoặc 。 是thị 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 隨tùy 眠miên 惑hoặc 為vi 決quyết 定định 。 唯duy 由do 見kiến 四Tứ 諦Đế 滅diệt 。 為vi 非phi 。 說thuyết 非phi 。 云vân 何hà 偈kệ 曰viết 。 有hữu 頂đảnh 忍nhẫn 所sở 滅diệt 。 定định 見kiến 滅diệt 。 釋thích 曰viết 。 此thử 隨tùy 眠miên 惑hoặc 。 於ư 有hữu 頂đảnh 生sanh 類loại 忍nhẫn 所sở 滅diệt 。 是thị 彼bỉ 必tất 定định 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 。 非phi 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 偈kệ 曰viết 。 餘dư 生sanh 。 見kiến 修tu 滅diệt 。 釋thích 曰viết 。 忍nhẫn 所sở 滅diệt 此thử 言ngôn 流lưu 。 於ư 所sở 餘dư 地địa 如như 理lý 法Pháp 忍Nhẫn 類loại 忍nhẫn 所sở 滅diệt 隨tùy 眠miên 惑hoặc 。 於ư 聖thánh 人nhân 是thị 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 。 於ư 凡phàm 夫phu 是thị 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 忍nhẫn 滅diệt 。 必tất 修tu 道Đạo 滅diệt 。 釋thích 曰viết 。 於ư 一nhất 切thiết 地địa 中trung 惑hoặc 。 凡phàm 是thị 智trí 所sở 滅diệt 。 於ư 二nhị 人nhân 恆hằng 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 惑hoặc 。 非phi 外ngoại 凡phàm 夫phu 所sở 滅diệt 。
何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 大đại 分phân 別biệt 業nghiệp 經kinh 中trung 說thuyết 。 分phân 別biệt 前tiền 際tế 人nhân 說thuyết 常thường 住trụ 。 或hoặc 說thuyết 隨tùy 一nhất 常thường 住trụ 。 或hoặc 說thuyết 不bất 由do 因nhân 生sanh 。 此thử 三tam 離ly 欲dục 人nhân 。 緣duyên 欲dục 界giới 起khởi 諸chư 見kiến 。 說thuyết 有hữu 通thông 行hành 。 若nhược 色sắc 界giới 惑hoặc 。 不bất 能năng 以dĩ 欲dục 界giới 法pháp 為vi 境cảnh 。 由do 離ly 欲dục 界giới 欲dục 故cố 。 是thị 故cố 知tri 欲dục 界giới 相tương 應ứng 諸chư 見kiến 不bất 得đắc 滅diệt 。 同đồng 諸chư 見kiến 生sanh 時thời 。 彼bỉ 已dĩ 退thoái 定định 。 猶do 如như 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 如như 此thử 。 此thử 五ngũ 見kiến 由do 名danh 已dĩ 說thuyết 。 不bất 由do 自tự 性tánh 。 彼bỉ 自tự 性tánh 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 我ngã 我ngã 所sở 常thường 斷đoạn 。 無vô 於ư 下hạ 勝thắng 見kiến 。 非phi 因nhân 道đạo 此thử 見kiến 。 是thị 名danh 五ngũ 見kiến 性tánh 。 釋thích 曰viết 。 我ngã 及cập 我ngã 所sở 。 見kiến 名danh 身thân 見kiến 。 由do 剎sát 那na 剎sát 那na 。 壞hoại 故cố 說thuyết 滅diệt 。 由do 聚tụ 集tập 故cố 名danh 身thân 。 以dĩ 陰ấm 為vi 義nghĩa 。 此thử 法pháp 亦diệc 壞hoại 亦diệc 聚tụ 故cố 名danh 滅diệt 身thân 。 謂vị 五ngũ 取thủ 陰ấm 。 為vi 除trừ 彼bỉ 計kế 常thường 想tưởng 。 及cập 於ư 聚tụ 執chấp 一nhất 想tưởng 。 故cố 說thuyết 如như 此thử 。
何hà 以dĩ 故cố 。 彼bỉ 我ngã 見kiến 於ư 五ngũ 陰ấm 以dĩ 此thử 想tưởng 為vi 先tiên 。 於ư 滅diệt 及cập 身thân 。 不bất 如như 執chấp 說thuyết 名danh 身thân 見kiến 。 一nhất 切thiết 見kiến 能năng 緣duyên 有hữu 流lưu 法pháp 為vi 境cảnh 。 悉tất 緣duyên 滅diệt 身thân 。 而nhi 但đãn 立lập 我ngã 我ngã 所sở 見kiến 。 名danh 滅diệt 身thân 見kiến 者giả 。 欲dục 令linh 彼bỉ 知tri 此thử 見kiến 唯duy 於ư 滅diệt 於ư 身thân 起khởi 。 非phi 於ư 我ngã 我ngã 所sở 。 如như 經kinh 言ngôn 。 世thế 間gian 若nhược 有hữu 。 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 。 起khởi 見kiến 謂vị 有hữu 我ngã 。 是thị 彼bỉ 一nhất 切thiết 唯duy 於ư 五ngũ 陰ấm 起khởi 。 我ngã 見kiến 是thị 類loại 彼bỉ 所sở 許hứa 為vi 我ngã 。 或hoặc 執chấp 見kiến 為vi 常thường 。 或hoặc 執chấp 見kiến 為vi 斷đoạn 。 是thị 名danh 邊biên 見kiến 。 由do 執chấp 常thường 邊biên 斷đoạn 邊biên 故cố 。 於ư 實thật 有hữu 苦khổ 等đẳng 諦đế 執chấp 見kiến 為vi 無vô 。 故cố 名danh 邪tà 見kiến 。 一nhất 切thiết 見kiến 皆giai 翻phiên 違vi 理lý 起khởi 。 悉tất 是thị 邪tà 見kiến 。 但đãn 說thuyết 一nhất 見kiến 為vi 邪tà 見kiến 者giả 。 由do 此thử 見kiến 最tối 惡ác 能năng 斷đoạn 善thiện 根căn 故cố 。 故cố 說thuyết 為vi 邪tà 見kiến 。 譬thí 如như 臭xú 酥tô 及cập 惡ác 旃chiên 陀đà 羅la 。 此thử 一nhất 向hướng 非phi 撥bát 故cố 。 所sở 餘dư 諸chư 見kiến 但đãn 有hữu 增tăng 益ích 。 於ư 下hạ 品phẩm 法pháp 執chấp 為vi 最tối 勝thắng 。 說thuyết 名danh 見kiến 取thủ 。 何hà 法pháp 名danh 下hạ 品phẩm 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 流lưu 法pháp 。 聖thánh 人nhân 所sở 棄khí 捨xả 故cố 。 執chấp 此thử 法pháp 為vi 最tối 勝thắng 。 是thị 名danh 見kiến 取thủ 。 應ưng 說thuyết 見kiến 等đẳng 勝thắng 取thủ 見kiến 。 此thử 中trung 除trừ 等đẳng 見kiến 言ngôn 。 非phi 因nhân 中trung 因nhân 見kiến 。 非phi 道đạo 中trung 道đạo 見kiến 。 名danh 戒giới 執chấp 取thủ 見kiến 。 譬thí 如như 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 。 非phi 世thế 間gian 因nhân 。 彼bỉ 觀quán 為vi 因nhân 。 世thế 主chủ 天thiên 等đẳng 所sở 餘dư 諸chư 物vật 亦diệc 爾nhĩ 。 入nhập 火hỏa 水thủy 等đẳng 非phi 生sanh 天thiên 因nhân 。 彼bỉ 觀quán 為vi 因nhân 。 唯duy 執chấp 僧Tăng 佉khư 踰du 伽già 等đẳng 智trí 非phi 解giải 脫thoát 道đạo 。 彼bỉ 觀quán 為vi 道đạo 。 此thử 中trung 應ưng 知tri 除trừ 等đẳng 見kiến 言ngôn 。 如như 此thử 五ngũ 見kiến 性tánh 應ưng 知tri 。 若nhược 非phi 因nhân 中trung 起khởi 因nhân 見kiến 。 云vân 何hà 此thử 見kiến 非phi 見kiến 集tập 所sở 滅diệt 。 若nhược 有hữu 人nhân 見kiến 。 自tự 在tại 及cập 世thế 主chủ 為vi 因nhân 。 此thử 人nhân 必tất 執chấp 此thử 為vi 常thường 為vi 一nhất 我ngã 作tác 者giả 。 是thị 故cố 此thử 偈kệ 曰viết 。 於ư 自tự 在tại 等đẳng 處xứ 。 從tùng 常thường 我ngã 倒đảo 生sanh 。 因nhân 等đẳng 虛hư 妄vọng 執chấp 。 是thị 故cố 見kiến 苦khổ 滅diệt 。 釋thích 曰viết 。 由do 見kiến 苦Khổ 諦Đế 。 於ư 自tự 在tại 等đẳng 處xứ 。 常thường 執chấp 我ngã 執chấp 俱câu 滅diệt 。 非phi 因nhân 執chấp 是thị 二nhị 倒đảo 所sở 作tác 。 是thị 故cố 與dữ 此thử 見kiến 共cộng 滅diệt 。 若nhược 人nhân 由do 入nhập 火hỏa 水thủy 等đẳng 方phương 便tiện 起khởi 生sanh 天thiên 執chấp 。 由do 戒giới 及cập 執chấp 計kế 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 此thử 執chấp 亦diệc 見kiến 苦khổ 所sở 滅diệt 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 文văn 言ngôn 如như 此thử 。 復phục 言ngôn 。 若nhược 有hữu 人nhân 執chấp 說thuyết 如như 此thử 。 是thị 時thời 善thiện 男nam 子tử 。 受thọ 持trì 牛ngưu 戒giới 。 行hành 鹿lộc 戒giới 狗cẩu 戒giới 。 由do 此thử 行hành 清thanh 淨tịnh 解giải 脫thoát 出xuất 離ly 。 過quá 度độ 苦khổ 樂lạc 得đắc 至chí 過quá 苦khổ 樂lạc 處xứ 。 若nhược 信tín 非phi 因nhân 為vi 因nhân 。 戒giới 執chấp 取thủ 見kiến 。 見kiến 苦khổ 所sở 滅diệt 。 廣quảng 說thuyết 如như 彼bỉ 藏tạng 。 云vân 何hà 此thử 執chấp 見kiến 苦khổ 所sở 滅diệt 。 於ư 苦khổ 乖quai 違vi 故cố 。 此thử 執chấp 太thái 過quá 為vi 失thất 。 一nhất 切thiết 緣duyên 有hữu 流lưu 境cảnh 。 或hoặc 於ư 苦khổ 乖quai 違vi 。 與dữ 非phi 因nhân 執chấp 因nhân 。
復phục 有hữu 何hà 相tương/tướng 。 別biệt 戒giới 執chấp 取thủ 。 見kiến 道đạo 所sở 滅diệt 。 緣duyên 見kiến 道đạo 所sở 滅diệt 法pháp 為vi 境cảnh 。 此thử 於ư 苦khổ 亦diệc 乖quai 違vi 。 若nhược 人nhân 緣duyên 道đạo 起khởi 邪tà 見kiến 及cập 疑nghi 。 或hoặc 謂vị 無vô 解giải 脫thoát 道đạo 。 或hoặc 思tư 此thử 道đạo 為vi 。 是thị 解giải 脫thoát 道Đạo 。 為vi 非phi 依y 此thử 二nhị 。 云vân 何hà 分phân 別biệt 。 觀quán 為vi 清thanh 淨tịnh 。 若nhược 彼bỉ 執chấp 別biệt 有hữu 。 解giải 脫thoát 道Đạo 故cố 。 撥bát 無vô 此thử 解giải 脫thoát 道đạo 。 是thị 人nhân 由do 別Biệt 解Giải 脫Thoát 道đạo 。 執chấp 計kế 為vi 清thanh 淨tịnh 。 不bất 由do 邪tà 見kiến 。 是thị 故cố 此thử 執chấp 不bất 成thành 緣duyên 見kiến 道đạo 。 所sở 滅diệt 惑hoặc 為vi 境cảnh 。 若nhược 人nhân 由do 見kiến 集tập 滅diệt 二nhị 諦đế 所sở 滅diệt 邪tà 見kiến 。 計kế 為vi 清thanh 淨tịnh 。 云vân 何hà 此thử 戒giới 執chấp 取thủ 。 非phi 見kiến 集tập 滅Diệt 諦Đế 所sở 滅diệt 。 是thị 故cố 汝nhữ 所sở 執chấp 義nghĩa 更cánh 須tu 簡giản 擇trạch 。 是thị 前tiền 所sở 說thuyết 。 有hữu 常thường 倒đảo 我ngã 倒đảo 為vi 唯duy 此thử 名danh 倒đảo 。 為vi 更cánh 有hữu 餘dư 說thuyết 。 顛điên 倒đảo 有hữu 四tứ 。 謂vị 於ư 無vô 常thường 常thường 顛điên 倒đảo 。 於ư 苦khổ 樂lạc 顛điên 倒đảo 。 於ư 不bất 淨tịnh 淨tịnh 顛điên 倒đảo 。 於ư 無vô 我ngã 我ngã 顛điên 倒đảo 。 此thử 四tứ 種chủng 顛điên 倒đảo 。 體thể 相tướng 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 從tùng 二nhị 見kiến 半bán 生sanh 四tứ 倒đảo 。 釋thích 曰viết 。 從tùng 邊biên 見kiến 中trung 取thủ 常thường 見kiến 為vi 常thường 顛điên 倒đảo 。 從tùng 見kiến 取thủ 立lập 樂nhạo/nhạc/lạc 顛điên 倒đảo 淨tịnh 顛điên 倒đảo 。 從tùng 身thân 見kiến 立lập 我ngã 見kiến 為vi 我ngã 顛điên 倒đảo 。 餘dư 師sư 說thuyết 。 見kiến 取thủ 云vân 何hà 以dĩ 我ngã 所sở 為vi 倒đảo 。 彼bỉ 見kiến 我ngã 於ư 是thị 處xứ 自tự 在tại 故cố 。 於ư 是thị 處xứ 起khởi 我ngã 所sở 見kiến 。 是thị 故cố 此thử 見kiến 皆giai 是thị 身thân 見kiến 。 由do 二nhị 門môn 起khởi 。 若nhược 汝nhữ 計kế 我ngã 是thị 第đệ 一nhất 執chấp 。 我ngã 所sở 是thị 第đệ 二nhị 執chấp 。 若nhược 我ngã 與dữ 帶đái 物vật 稱xưng 我ngã 。 此thử 二nhị 文văn 應ưng 成thành 別biệt 執chấp 。 云vân 何hà 不bất 立lập 餘dư 惑hoặc 為vi 顛điên 倒đảo 。 由do 以dĩ 三tam 因nhân 成thành 立lập 顛điên 倒đảo 義nghĩa 故cố 。 何hà 者giả 為vi 三tam 。 偈kệ 曰viết 。 顛điên 倒đảo 故cố 。 決quyết 度độ 增tăng 益ích 故cố 。 釋thích 曰viết 。 此thử 二nhị 見kiến 半bán 。 一nhất 向hướng 顛điên 倒đảo 故cố 。 於ư 境cảnh 界giới 決quyết 定định 度độ 故cố 。 增tăng 益ích 義nghĩa 故cố 。 斷đoạn 見kiến 邪tà 見kiến 不bất 能năng 增tăng 益ích 。 非phi 有hữu 門môn 起khởi 故cố 。 戒giới 執chấp 取thủ 非phi 一nhất 向hướng 倒đảo 。 隨tùy 分phần/phân 量lượng 清thanh 淨tịnh 為vi 境cảnh 界giới 故cố 。 所sở 餘dư 諸chư 惑hoặc 不bất 能năng 決quyết 度độ 。 是thị 故cố 不bất 立lập 為vi 顛điên 倒đảo 。 若nhược 爾nhĩ 於ư 經kinh 中trung 。 說thuyết 於ư 無vô 常thường 執chấp 常thường 。 是thị 名danh 想tưởng 倒đảo 心tâm 倒đảo 見kiến 倒đảo 。 此thử 中trung 云vân 何hà 。 唯duy 見kiến 為vi 倒đảo 。 偈kệ 曰viết 。 想tưởng 心tâm 隨tùy 見kiến 故cố 。 釋thích 曰viết 。 由do 隨tùy 屬thuộc 見kiến 倒đảo 與dữ 見kiến 倒đảo 相tương 應ứng 。 想tưởng 及cập 心tâm 亦diệc 說thuyết 為vi 倒đảo 。 云vân 何hà 不bất 說thuyết 。 受thọ 等đẳng 為vi 倒đảo 。 由do 世thế 間gian 成thành 故cố 。 於ư 世thế 間gian 說thuyết 。 此thử 人nhân 顛điên 倒đảo 想tưởng 顛điên 倒đảo 心tâm 。 此thử 義nghĩa 明minh 了liễu 。 不bất 說thuyết 顛điên 倒đảo 受thọ 。 如như 此thử 顛điên 倒đảo 於ư 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 人nhân 。 一nhất 切thiết 皆giai 滅diệt 。 由do 諸chư 見kiến 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 故cố 。 餘dư 相tương 應ứng 法pháp 亦diệc 同đồng 滅diệt 。 顛điên 倒đảo 有hữu 十thập 二nhị 種chủng 。 於ư 無vô 常thường 計kế 常thường 。 是thị 想tưởng 心tâm 見kiến 顛điên 倒đảo 。 乃nãi 至chí 於ư 無vô 我ngã 計kế 我ngã 。 是thị 想tưởng 心tâm 見kiến 顛điên 倒đảo 。 於ư 中trung 八bát 倒đảo 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 。 四tứ 倒đảo 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 謂vị 於ư 苦khổ 計kế 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 想tưởng 心tâm 倒đảo 。 於ư 不bất 淨tịnh 計kế 淨tịnh 。 是thị 想tưởng 心tâm 倒đảo 。 餘dư 部bộ 說thuyết 如như 此thử 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 。 離ly 樂lạc 想tưởng 倒đảo 及cập 淨tịnh 想tưởng 倒đảo 。 未vị 離ly 欲dục 聖thánh 人nhân 。 云vân 何hà 婬dâm 欲dục 欲dục 得đắc 起khởi 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 不bất 許hứa 此thử 義nghĩa 。
何hà 以dĩ 故cố 。 彼bỉ 言ngôn 。 若nhược 由do 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 想tưởng 心tâm 生sanh 起khởi 故cố 。 於ư 聖thánh 人nhân 立lập 此thử 二nhị 為vi 顛điên 倒đảo 。 眾chúng 生sanh 想tưởng 心tâm 生sanh 起khởi 故cố 。 云vân 何hà 不bất 立lập 此thử 二nhị 為vi 我ngã 顛điên 倒đảo 。
何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 女nữ 人nhân 及cập 自tự 身thân 。 若nhược 離ly 眾chúng 生sanh 想tưởng 。 婬dâm 欲dục 欲dục 不bất 應ưng 成thành 。 復phục 於ư 經kinh 中trung 說thuyết 。 由do 多đa 聞văn 聖thánh 弟đệ 子tử 是thị 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 如như 實thật 已dĩ 見kiến 已dĩ 知tri 。 乃nãi 至chí 此thử 聖thánh 弟đệ 子tử 。 於ư 此thử 時thời 中trung 。 於ư 無vô 常thường 計kế 常thường 。 想tưởng 倒đảo 心tâm 倒đảo 見kiến 倒đảo 。 皆giai 悉tất 永vĩnh 滅diệt 。 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 。 是thị 故cố 若nhược 從tùng 見kiến 生sanh 想tưởng 心tâm 。 則tắc 成thành 顛điên 倒đảo 非phi 餘dư 。 由do 暫tạm 時thời 心tâm 亂loạn 故cố 。 譬thí 如như 於ư 火hỏa 輪luân 心tâm 亂loạn 。 及cập 夜dạ 叉xoa 心tâm 亂loạn 。 若nhược 爾nhĩ 大Đại 德đức 阿A 難Nan 。 依y 婆bà 耆kỳ 舍xá 大đại 德đức 。 說thuyết 言ngôn 。
由do 起khởi 想tưởng 顛điên 倒đảo 。 故cố 汝nhữ 心tâm 焦tiêu 熱nhiệt 。
此thử 言ngôn 云vân 何hà 。 將tương 是thị 故cố 一nhất 切thiết 八bát 想tưởng 倒đảo 及cập 心tâm 倒đảo 。 於ư 聖thánh 人nhân 未vị 滅diệt 。 餘dư 部bộ 說thuyết 如như 此thử 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 不bất 違vi 佛Phật 經Kinh 。 是thị 八bát 終chung 由do 如như 實thật 見kiến 知tri 四Tứ 諦Đế 。 方phương 皆giai 滅diệt 盡tận 。 離ly 四Tứ 諦Đế 觀quán 無vô 得đắc 滅diệt 義nghĩa 。 由do 說thuyết 滅diệt 方phương 便tiện 故cố 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 為vi 唯duy 見kiến 倒đảo 有hữu 差sai 別biệt 。 為vi 餘dư 惑hoặc 亦diệc 有hữu 。 慢mạn 亦diệc 有hữu 。 云vân 何hà 有hữu 差sai 別biệt 。 偈kệ 曰viết 。 七thất 慢mạn 。 釋thích 曰viết 。 何hà 者giả 為vi 七thất 。 一nhất 慢mạn 。 二nhị 過quá 慢mạn 。 三tam 過quá 過quá 慢mạn 。 四tứ 我ngã 慢mạn 。 五ngũ 增tăng 上thượng 慢mạn 。 六lục 下hạ 慢mạn 。 七thất 邪tà 慢mạn 。 若nhược 不bất 分phân 別biệt 。 但đãn 以dĩ 心tâm 高cao 為vi 慢mạn 。 此thử 心tâm 高cao 由do 生sanh 起khởi 差sai 別biệt 。 故cố 成thành 七thất 種chủng 。 於ư 下hạ 計kế 自tự 勝thắng 。 或hoặc 與dữ 等đẳng 計kế 自tự 同đồng 。 若nhược 人nhân 如như 此thử 分phân 別biệt 起khởi 高cao 心tâm 名danh 慢mạn 。 於ư 等đẳng 計kế 自tự 勝thắng 名danh 過quá 慢mạn 。 於ư 上thượng 品phẩm 計kế 自tự 勝thắng 名danh 過quá 過quá 慢mạn 。 於ư 五ngũ 取thủ 陰ấm 。 分phân 別biệt 計kế 是thị 我ngã 及cập 我ngã 所sở 名danh 我ngã 慢mạn 。 未vị 至chí 勝thắng 德đức 計kế 自tự 己kỷ 得đắc 。 名danh 增tăng 上thượng 慢mạn 。 於ư 多đa 量lượng 勝thắng 計kế 自tự 少thiểu 量lượng 劣liệt 名danh 下hạ 慢mạn 。 實thật 自tự 無vô 德đức 計kế 自tự 有hữu 德đức 名danh 邪tà 慢mạn 。 若nhược 爾nhĩ 於ư 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 中trung 說thuyết 慢mạn 類loại 有hữu 九cửu 種chủng 。 一nhất 我ngã 勝thắng 慢mạn 類loại 。 二nhị 我ngã 等đẳng 慢mạn 類loại 。 三tam 我ngã 下hạ 慢mạn 類loại 。 四tứ 有hữu 勝thắng 我ngã 慢mạn 類loại 。 五ngũ 有hữu 等đẳng 我ngã 慢mạn 類loại 。 六lục 有hữu 劣liệt 我ngã 慢mạn 類loại 。 七thất 無vô 勝thắng 我ngã 慢mạn 類loại 。 八bát 無vô 等đẳng 我ngã 慢mạn 類loại 。 九cửu 無vô 下hạ 我ngã 慢mạn 類loại 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 此thử 九cửu 從tùng 前tiền 七thất 慢mạn 生sanh 。 偈kệ 曰viết 。 九cửu 慢mạn 類loại 。 從tùng 三tam 。 釋thích 曰viết 。 何hà 者giả 為vi 三tam 。 謂vị 從tùng 過quá 慢mạn 慢mạn 下hạ 慢mạn 。 此thử 中trung 第đệ 一nhất 三tam 慢mạn 。 依y 止chỉ 見kiến 起khởi 。 即tức 是thị 三tam 慢mạn 。 謂vị 過quá 慢mạn 慢mạn 下hạ 慢mạn 。 下hạ 慢mạn 慢mạn 過quá 慢mạn 。 即tức 是thị 第đệ 二nhị 三tam 慢mạn 。 慢mạn 過quá 慢mạn 下hạ 慢mạn 。 即tức 是thị 第đệ 三tam 三tam 慢mạn 。 此thử 義nghĩa 相tương 應ứng 。 於ư 多đa 量lượng 為vi 勝thắng 。 計kế 自tự 少thiểu 量lượng 為vi 劣liệt 立lập 為vi 慢mạn 。 有hữu 高cao 處xứ 故cố 。 計kế 無vô 他tha 下hạ 劣liệt 於ư 自tự 。 此thử 中trung 何hà 為vi 高cao 處xứ 。 有hữu 如như 此thử 高cao 處xứ 。 於ư 自tự 所sở 樂lạc 最tối 下hạ 劣liệt 眾chúng 生sanh 聚tụ 中trung 。 知tri 自tự 最tối 下hạ 。 於ư 自tự 起khởi 尊tôn 重trọng 心tâm 。
復phục 次thứ 於ư 發phát 慧tuệ 論luận 中trung 分phân 明minh 說thuyết 此thử 事sự 。 如như 言ngôn 我ngã 是thị 王vương 旃chiên 陀đà 羅la 。 若nhược 依y 分phân 別biệt 道Đạo 理lý 論luận 說thuyết 。 計kế 我ngã 勝thắng 此thử 慢mạn 。 或hoặc 慢mạn 或hoặc 過quá 慢mạn 或hoặc 過quá 過quá 慢mạn 。 由do 觀quán 下hạ 等đẳng 勝thắng 品phẩm 人nhân 故cố 。
復phục 次thứ 此thử 七thất 種chủng 慢mạn 。 何hà 法pháp 所sở 滅diệt 。 故cố 說thuyết 偈kệ 曰viết 。 見kiến 修tu 滅diệt 。 釋thích 曰viết 。 由do 見kiến 及cập 修tu 故cố 說thuyết 彼bỉ 滅diệt 。 一nhất 切thiết 七thất 見kiến 諦Đế 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 是thị 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 於ư 聖thánh 人nhân 未vị 滅diệt 。 為vi 必tất 定định 於ư 聖thánh 人nhân 現hiện 前tiền 起khởi 。 為vi 不bất 起khởi 。 不bất 定định 。 譬thí 如như 偈kệ 曰viết 。 殺sát 等đẳng 上thượng 心tâm 惑hoặc 。 修tu 滅diệt 如như 彼bỉ 爾nhĩ 。 釋thích 曰viết 。 有hữu 上thượng 心tâm 惑hoặc 。 能năng 起khởi 故cố 意ý 為vi 作tác 。 殺sát 生sanh 乃nãi 至chí 說thuyết 妄vọng 語ngữ 。 此thử 皆giai 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 緣duyên 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 法pháp 為vi 境cảnh 界giới 故cố 。
復phục 次thứ 偈kệ 曰viết 。 非phi 有hữu 愛ái 聖thánh 人nhân 不bất 起khởi 。 釋thích 曰viết 。 非phi 有hữu 貪tham 愛ái 亦diệc 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 此thử 非phi 有hữu 是thị 何hà 法pháp 。 謂vị 於ư 三tam 界giới 不bất 有hữu 。 於ư 中trung 起khởi 愛ái 樂nhạo 名danh 非phi 有hữu 愛ái 。 如như 言ngôn 顯hiển 有hữu 愛ái 一nhất 分phần/phân 。 謂vị 彼bỉ 願nguyện 我ngã 生sanh 成thành 伊y 羅la 槃bàn 那na 象tượng 王vương 等đẳng 。 偈kệ 曰viết 。 慢mạn 類loại 等đẳng 。 釋thích 曰viết 。 九cửu 慢mạn 類loại 中trung 。 有hữu 慢mạn 類loại 修tu 道Đạo 所sở 破phá 。 我ngã 慢mạn 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 此thử 等đẳng 於ư 聖thánh 人nhân 不bất 現hiện 前tiền 起khởi 。 九cửu 慢mạn 類loại 非phi 我ngã 慢mạn 。 由do 等đẳng 言ngôn 乃nãi 至chí 攝nhiếp 非phi 有hữu 愛ái 。 何hà 因nhân 如như 此thử 等đẳng 法pháp 未vị 滅diệt 。 非phi 現hiện 前tiền 起khởi 。 偈kệ 曰viết 。 無vô 見kiến 所sở 圓viên 故cố 。 釋thích 曰viết 。 由do 見kiến 圓viên 滿mãn 故cố 。 故cố 彼bỉ 不bất 起khởi 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 九cửu 慢mạn 類loại 及cập 我ngã 慢mạn 。 身thân 見kiến 所sở 圓viên 滿mãn 。 由do 背bối/bội 折chiết 故cố 不bất 能năng 更cánh 起khởi 。 殺sát 生sanh 等đẳng 上thượng 心tâm 惑hoặc 。 邪tà 見kiến 所sở 圓viên 滿mãn 故cố 。 非phi 有hữu 愛ái 斷đoạn 見kiến 所sở 圓viên 滿mãn 故cố 。 有hữu 愛ái 一nhất 分phần/phân 常thường 見kiến 所sở 圓viên 滿mãn 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 惡ác 性tánh 憂ưu 亦diệc 無vô 。 釋thích 曰viết 。 憂ưu 悔hối 心tâm 若nhược 是thị 惡ác 性tánh 。 亦diệc 是thị 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 於ư 聖thánh 人nhân 亦diệc 不bất 得đắc 現hiện 前tiền 起khởi 。 疑nghi 惑hoặc 所sở 圓viên 滿mãn 故cố 。
復phục 次thứ 於ư 九cửu 十thập 八bát 惑hoặc 中trung 。 幾kỷ 惑hoặc 遍biến 行hành 幾kỷ 惑hoặc 非phi 遍biến 行hành 。 偈kệ 曰viết 。 遍biến 行hành 見kiến 苦khổ 集tập 。 滅diệt 惑hoặc 謂vị 諸chư 見kiến 。 疑nghi 共cộng 彼bỉ 無vô 明minh 。 及cập 獨độc 行hành 無vô 明minh 。 釋thích 曰viết 。 見kiến 苦khổ 集tập 所sở 滅diệt 諸chư 見kiến 及cập 疑nghi 惑hoặc 。 與dữ 彼bỉ 共cộng 相tương 應ưng 起khởi 無vô 明minh 及cập 獨độc 行hành 無vô 明minh 。 皆giai 見kiến 苦khổ 集tập 所sở 滅diệt 。 此thử 十thập 一nhất 惑hoặc 。 於ư 非phi 同đồng 類loại 部bộ 界giới 中trung 說thuyết 名danh 遍biến 行hành 。 七thất 見kiến 二nhị 疑nghi 二nhị 無vô 明minh 故cố 成thành 十thập 一nhất 。 緣duyên 具cụ 自tự 界giới 生sanh 起khởi 故cố 。 有hữu 何hà 人nhân 以dĩ 具cụ 欲dục 界giới 計kế 執chấp 為vi 清thanh 淨tịnh 。 以dĩ 非phi 因nhân 緣duyên 計kế 執chấp 為vi 因nhân 緣duyên 。 不bất 說thuyết 具cụ 由do 緣duyên 具cụ 自tự 界giới 及cập 一nhất 時thời 起khởi 。 雖tuy 不bất 然nhiên 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 五ngũ 品phẩm 自tự 界giới 故cố 。 說thuyết 能năng 緣duyên 具cụ 自tự 界giới 。 若nhược 爾nhĩ 不bất 可khả 唯duy 立lập 十thập 一nhất 為vi 遍biến 行hành 惑hoặc 。 是thị 處xứ 有hữu 我ngã 見kiến 必tất 有hữu 我ngã 愛ái 。 是thị 處xứ 有hữu 勝thắng 見kiến 清thanh 淨tịnh 見kiến 。 此thử 中trung 必tất 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 得đắc 。 由do 此thử 等đẳng 起khởi 高cao 心tâm 。 是thị 故cố 愛ái 及cập 慢mạn 應ưng 成thành 遍biến 行hành 惑hoặc 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 二nhị 惑hoặc 。 緣duyên 見kiến 滅diệt 修tu 滅diệt 為vi 境cảnh 界giới 。 此thử 二nhị 何hà 道đạo 所sở 滅diệt 。 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 雜tạp 亂loạn 境cảnh 界giới 故cố 。
復phục 次thứ 或hoặc 執chấp 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 。 由do 見kiến 力lực 所sở 生sanh 立lập 故cố 。 此thử 二nhị 是thị 別biệt 相tướng 惑hoặc 非phi 通thông 相tương/tướng 惑hoặc 。 是thị 故cố 非phi 遍biến 行hành 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 如như 此thử 。 於ư 非phi 同đồng 類loại 部bộ 界giới 。 是thị 所sở 說thuyết 遍biến 行hành 惑hoặc 。 有hữu 十thập 一nhất 種chủng 。 於ư 中trung 偈kệ 曰viết 。 九cửu 惑hoặc 上thượng 地địa 境cảnh 。 於ư 彼bỉ 除trừ 二nhị 見kiến 。 釋thích 曰viết 。 於ư 十thập 一nhất 中trung 除trừ 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 。 所sở 餘dư 九cửu 惑hoặc 說thuyết 名danh 遍biến 行hành 。 非phi 同đồng 類loại 界giới 惑hoặc 。 有hữu 時thời 能năng 緣duyên 一nhất 不bất 同đồng 類loại 界giới 為vi 境cảnh 。 或hoặc 緣duyên 二nhị 界giới 。 如như 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 云vân 。 是thị 惑hoặc 於ư 欲dục 界giới 相tương 應ứng 。 有hữu 時thời 能năng 緣duyên 色sắc 界giới 相tương 應ứng 法pháp 為vi 境cảnh 。 是thị 惑hoặc 於ư 欲dục 界giới 相tương 應ứng 。 有hữu 時thời 能năng 緣duyên 無vô 色sắc 界giới 相tương 應ứng 法pháp 為vi 境cảnh 。 是thị 惑hoặc 於ư 欲dục 界giới 相tương 應ứng 。 有hữu 時thời 能năng 緣duyên 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 相tương 應ứng 法pháp 為vi 境cảnh 。 由do 此thử 文văn 句cú 應ưng 知tri 此thử 義nghĩa 。 若nhược 人nhân 生sanh 在tại 欲dục 界giới 。 於ư 梵Phạm 王Vương 起khởi 眾chúng 生sanh 見kiến 及cập 常thường 見kiến 。 云vân 何hà 身thân 見kiến 及cập 邊biên 見kiến 。 不bất 立lập 緣duyên 不bất 同đồng 類loại 上thượng 界giới 為vi 境cảnh 。 由do 不bất 執chấp 為vi 自tự 我ngã 及cập 自tự 我ngã 所sở 故cố 。 邊biên 見kiến 從tùng 此thử 起khởi 故cố 。 此thử 是thị 何hà 見kiến 。 此thử 二nhị 執chấp 非phi 見kiến 。 但đãn 是thị 邪tà 智trí 。 為vi 一nhất 切thiết 遍biến 行hành 皆giai 是thị 惑hoặc 邪tà 。 說thuyết 非phi 。 偈kệ 曰viết 。 離ly 至chí 得đắc 與dữ 彼bỉ 。 俱câu 起khởi 亦diệc 遍biến 行hành 。 釋thích 曰viết 。 與dữ 遍biến 行hành 惑hoặc 俱câu 起khởi 所sở 餘dư 諸chư 法pháp 皆giai 是thị 遍biến 行hành 至chí 得đắc 。 不bất 爾nhĩ 果quả 不bất 一nhất 故cố 。 是thị 故cố 說thuyết 四tứ 句cú 。 有hữu 遍biến 行hành 惑hoặc 不bất 由do 遍biến 行hành 因nhân 成thành 因nhân 。 此thử 中trung 應ưng 立lập 四tứ 句cú 。 初sơ 句cú 者giả 。 謂vị 未vị 來lai 世thế 遍biến 行hành 惑hoặc 。 第đệ 二nhị 句cú 者giả 。 過quá 去khứ 現hiện 世thế 俱câu 起khởi 餘dư 法pháp 。 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 。 應ưng 自tự 思tư 立lập 。 於ư 九cửu 十thập 八bát 惑hoặc 中trung 。 幾kỷ 惑hoặc 緣duyên 有hữu 流lưu 法pháp 為vi 境cảnh 。 幾kỷ 惑hoặc 緣duyên 無vô 流lưu 法pháp 為vi 境cảnh 。 偈kệ 曰viết 。 邪tà 見kiến 疑nghi 與dữ 二nhị 。 應ưng 無vô 明minh 獨độc 行hành 。 見kiến 滅diệt 道đạo 所sở 滅diệt 。 六lục 無vô 流lưu 為vi 境cảnh 。 釋thích 曰viết 。 見kiến 滅diệt 所sở 滅diệt 三tam 惑hoặc 。 謂vị 邪tà 見kiến 疑nghi 與dữ 二nhị 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 及cập 獨độc 行hành 無vô 明minh 。 見kiến 道đạo 所sở 滅diệt 。 亦diệc 是thị 此thử 三tam 如như 此thử 六lục 惑hoặc 緣duyên 無vô 流lưu 法pháp 為vi 境cảnh 。 所sở 餘dư 諸chư 惑hoặc 緣duyên 有hữu 流lưu 為vi 境cảnh 。 此thử 義nghĩa 自tự 成thành 。
復phục 次thứ 此thử 中trung 偈kệ 曰viết 。 自tự 地địa 滅diệt 及cập 道đạo 。 六lục 地địa 及cập 九cửu 地địa 。 緣duyên 無vô 流lưu 惑hoặc 境cảnh 。 由do 道đạo 互hỗ 為vi 因nhân 。 釋thích 曰viết 。 邪tà 見kiến 等đẳng 諸chư 惑hoặc 。 能năng 緣duyên 滅Diệt 諦Đế 為vi 境cảnh 。 自tự 地địa 滅diệt 是thị 其kỳ 境cảnh 。 若nhược 行hành 欲dục 界giới 欲dục 界giới 滅diệt 。 乃nãi 至chí 行hành 有hữu 頂đảnh 有hữu 頂đảnh 滅diệt 。 緣duyên 道đạo 為vi 境cảnh 。 行hành 欲dục 界giới 惑hoặc 。 一nhất 切thiết 六lục 地địa 法pháp 智trí 類loại 道đạo 為vi 境cảnh 。 若nhược 色sắc 無vô 色sắc 界giới 對đối 治trị 。 緣duyên 道đạo 為vi 境cảnh 。 行hành 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 八bát 地địa 惑hoặc 。 一nhất 切thiết 九cửu 地địa 類loại 智trí 類loại 道đạo 為vi 境cảnh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 由do 道đạo 互hỗ 相tương 因nhân 故cố 。 雖tuy 復phục 法pháp 智trí 類loại 智trí 更cánh 互hỗ 相tương 因nhân 。 類loại 智trí 非phi 欲dục 界giới 對đối 治trị 故cố 。 緣duyên 道đạo 為vi 境cảnh 。 行hành 欲dục 界giới 惑hoặc 。 不bất 能năng 緣duyên 類loại 智trí 類loại 道đạo 為vi 境cảnh 。 若nhược 爾nhĩ 法pháp 智trí 是thị 色sắc 無vô 色sắc 界giới 對đối 治trị 故cố 。 緣duyên 道đạo 為vi 境cảnh 。 行hành 色sắc 無vô 色sắc 界giới 惑hoặc 。 應ưng 成thành 所sở 緣duyên 境cảnh 。 此thử 法pháp 智trí 類loại 道đạo 非phi 具cụ 對đối 治trị 。 苦khổ 集tập 法pháp 智trí 。 非phi 色sắc 無vô 色sắc 界giới 對đối 治trị 故cố 。 又hựu 非phi 具cụ 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 惑hoặc 對đối 治trị 故cố 。 前tiền 後hậu 無vô 故cố 。 是thị 故cố 非phi 境cảnh 。
復phục 次thứ 云vân 何hà 。 欲dục 瞋sân 慢mạn 見kiến 取thủ 戒giới 執chấp 取thủ 。 不bất 許hứa 彼bỉ 緣duyên 無vô 流lưu 為vi 境cảnh 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 欲dục 所sở 離ly 故cố 。 釋thích 曰viết 。 欲dục 者giả 必tất 應ưng 捨xả 離ly 。 若nhược 此thử 緣duyên 無vô 流lưu 為vi 境cảnh 。 則tắc 不bất 應ưng 可khả 離ly 。 譬thí 如như 欲dục 樂lạc 善thiện 法Pháp 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 瞋sân 非phi 過quá 故cố 。 釋thích 曰viết 。 瞋sân 者giả 若nhược 起khởi 緣duyên 他tha 過quá 失thất 起khởi 。 滅diệt 道Đạo 諦Đế 既ký 非phi 過quá 失thất 故cố 。 瞋sân 不bất 緣duyên 此thử 起khởi 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 慢mạn 非phi 二nhị 取thủ 靜tĩnh 淨tịnh 勝thắng 性tánh 故cố 。 釋thích 曰viết 。 滅diệt 道đạo 二nhị 諦đế 。 寂tịch 靜tĩnh 為vi 性tánh 故cố 。 必tất 不bất 由do 此thử 二nhị 起khởi 於ư 高cao 心tâm 。 由do 此thử 二nhị 是thị 自tự 己kỷ 真chân 實thật 清thanh 淨tịnh 故cố 。 於ư 二nhị 清thanh 淨tịnh 執chấp 不bất 成thành 戒giới 執chấp 取thủ 。 此thử 二nhị 法pháp 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 最tối 勝thắng 。 於ư 下hạ 劣liệt 法pháp 中trung 起khởi 勝thắng 執chấp 。 說thuyết 名danh 見kiến 取thủ 。 是thị 故cố 如như 此thử 等đẳng 惑hoặc 。 不bất 應ưng 緣duyên 無vô 流lưu 法pháp 為vi 境cảnh 。 於ư 九cửu 十thập 八bát 隨tùy 眠miên 惑hoặc 中trung 。 幾kỷ 惑hoặc 由do 緣duyên 境cảnh 隨tùy 眠miên 。 幾kỷ 惑hoặc 由do 相tương 應ứng 隨tùy 眠miên 。 偈kệ 曰viết 。 遍biến 行hành 隨tùy 眠miên 惑hoặc 。 具cụ 自tự 地địa 隨tùy 眠miên 。 唯duy 由do 緣duyên 緣duyên 故cố 。 釋thích 曰viết 。 遍biến 行hành 諸chư 惑hoặc 。 於ư 自tự 地địa 緣duyên 自tự 部bộ 及cập 他tha 部bộ 。 得đắc 生sanh 起khởi 增tăng 長trưởng 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 遍biến 行hành 自tự 部bộ 。 釋thích 曰viết 。 所sở 餘dư 非phi 遍biến 行hành 惑hoặc 。 於ư 自tự 地địa 中trung 但đãn 緣duyên 自tự 部bộ 隨tùy 眠miên 。 譬thí 如như 見kiến 苦khổ 所sở 滅diệt 惑hoặc 。 緣duyên 見kiến 苦khổ 所sở 滅diệt 惑hoặc 部bộ 隨tùy 眠miên 。 乃nãi 至chí 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 惑hoặc 。 緣duyên 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 惑hoặc 部bộ 隨tùy 眠miên 。 不bất 緣duyên 餘dư 部bộ 。 作tác 通thông 說thuyết 已dĩ 今kim 更cánh 簡giản 別biệt 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 無vô 流lưu 上thượng 境cảnh 。 釋thích 曰viết 。 此thử 惑hoặc 若nhược 緣duyên 無vô 流lưu 為vi 境cảnh 。 不bất 由do 所sở 緣duyên 境cảnh 故cố 。 隨tùy 眠miên 緣duyên 上thượng 地địa 為vi 境cảnh 亦diệc 爾nhĩ 。 何hà 因nhân 如như 此thử 是thị 彼bỉ 所sở 緣duyên 法pháp 偈kệ 曰viết 。 非phi 自tự 取thủ 對đối 故cố 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 是thị 法pháp 類loại 我ngã 見kiến 我ngã 愛ái 執chấp 取thủ 為vi 自tự 依y 。 於ư 此thử 中trung 餘dư 惑hoặc 亦diệc 能năng 緣duyên 彼bỉ 隨tùy 眠miên 。 譬thí 如như 於ư 濕thấp 衣y 埃ai 塵trần 及cập 於ư 濕thấp 田điền 種chủng 子tử 。 無vô 流lưu 法pháp 不bất 爾nhĩ 。 上thượng 地địa 亦diệc 不bất 爾nhĩ 。 是thị 故cố 緣duyên 彼bỉ 為vi 境cảnh 。 或hoặc 於ư 彼bỉ 無vô 隨tùy 眠miên 義nghĩa 。 若nhược 人nhân 在tại 下hạ 界giới 求cầu 得đắc 上thượng 地địa 。 此thử 是thị 善thiện 法Pháp 欲dục 非phi 惑hoặc 。 涅Niết 槃Bàn 及cập 道đạo 。 是thị 能năng 緣duyên 諸chư 惑hoặc 對đối 治trị 上thượng 地địa 。 亦diệc 是thị 下hạ 地địa 惑hoặc 對đối 治trị 。 是thị 故cố 彼bỉ 惑hoặc 於ư 此thử 三tam 境cảnh 不bất 得đắc 依y 住trụ 。 譬thí 如như 於ư 熱nhiệt 石thạch 蹠# 下hạ 不bất 得đắc 住trụ 。 隨tùy 眠miên 言ngôn 者giả 。 隨tùy 長trường/trưởng 為vi 義nghĩa 。 雖tuy 可khả 緣duyên 於ư 中trung 無vô 有hữu 隨tùy 長trường/trưởng 。 不bất 如như 風phong 病bệnh 服phục 麁thô 澁sáp 藥dược 。 若nhược 惑hoặc 由do 緣duyên 境cảnh 隨tùy 眠miên 已dĩ 說thuyết 。 偈kệ 曰viết 。 若nhược 彼bỉ 與dữ 相tương 應ứng 。 於ư 此thử 由do 相tương 應ứng 。 釋thích 曰viết 。 隨tùy 眠miên 言ngôn 流lưu 。 若nhược 惑hoặc 與dữ 此thử 法Pháp 相tương 應ứng 。 彼bỉ 惑hoặc 於ư 此thử 法pháp 由do 相tương 應ứng 故cố 得đắc 隨tùy 眠miên 。 乃nãi 至chí 未vị 滅diệt 。 有hữu 諸chư 惑hoặc 不bất 緣duyên 無vô 流lưu 為vi 境cảnh 。 非phi 遍biến 行hành 不bất 同đồng 分phần/phân 界giới 。 此thử 惑hoặc 但đãn 由do 相tương 應ứng 得đắc 隨tùy 眠miên 。 不bất 由do 緣duyên 境cảnh 不phủ 。 有hữu 。 謂vị 遍biến 行hành 非phi 同đồng 分phần/phân 地địa 惑hoặc 。 九cửu 十thập 八bát 惑hoặc 中trung 。 幾kỷ 惑hoặc 惡ác 性tánh 。 幾kỷ 惑hoặc 無vô 記ký 性tánh 。 偈kệ 曰viết 。 上thượng 界giới 惑hoặc 無vô 記ký 。 釋thích 曰viết 。 一nhất 切thiết 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 惑hoặc 。 無vô 記ký 為vi 性tánh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 惡ác 性tánh 染nhiễm 污ô 有hữu 苦khổ 受thọ 果quả 報báo 。 此thử 苦khổ 報báo 於ư 彼bỉ 無vô 。 非phi 他tha 逼bức 惱não 因nhân 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 欲dục 界giới 身thân 見kiến 。 邊biên 見kiến 共cộng 無vô 明minh 。 釋thích 曰viết 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 。 及cập 與dữ 二nhị 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 此thử 三tam 無vô 記ký 為vi 性tánh 。 何hà 因nhân 如như 此thử 。 與dữ 施thí 等đẳng 不bất 相tương 違vi 故cố 。 謂vị 我ngã 於ư 未vị 來lai 。 世thế 必tất 應ưng 受thọ 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 今kim 世thế 行hành 善thiện 。 持trì 戒giới 修tu 定định 。 邊biên 見kiến 既ký 隨tùy 順thuận 解giải 脫thoát 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 於ư 外ngoại 五ngũ 見kiến 中trung 此thử 見kiến 最tối 勝thắng 。 謂vị 我ngã 不bất 有hữu 我ngã 所sở 不bất 有hữu 我ngã 。 當đương 不bất 有hữu 我ngã 所sở 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 二nhị 執chấp 無vô 苦khổ 果quả 報báo 。 迷mê 於ư 自tự 體thể 故cố 。 不bất 逼bức 惱não 他tha 生sanh 起khởi 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 貪tham 愛ái 天thiên 上thượng 。 及cập 我ngã 慢mạn 應ưng 同đồng 此thử 義nghĩa 。 生sanh 得đắc 身thân 見kiến 是thị 無vô 記ký 。 若nhược 於ư 禽cầm 獸thú 等đẳng 有hữu 。 若nhược 有hữu 分phân 別biệt 則tắc 成thành 惡ác 。 先tiên 舊cựu 諸chư 師sư 說thuyết 如như 此thử 。 偈kệ 曰viết 。 所sở 餘dư 惑hoặc 惡ác 性tánh 。 釋thích 曰viết 。 於ư 欲dục 界giới 異dị 此thử 二nhị 諸chư 惑hoặc 皆giai 不bất 善thiện 。 幾kỷ 惑hoặc 非phi 善thiện 根căn 。 幾kỷ 惑hoặc 非phi 非phi 善thiện 根căn 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 欲dục 界giới 惡ác 根căn 。 貪tham 欲dục 瞋sân 無vô 明minh 。 釋thích 曰viết 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 一nhất 切thiết 欲dục 一nhất 切thiết 瞋sân 。 一nhất 切thiết 無vô 明minh 。 除trừ 與dữ 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 相tương 應ứng 。 餘dư 惑hoặc 次thứ 第đệ 說thuyết 為vi 。 三tam 不bất 善thiện 根căn 。 謂vị 貪tham 欲dục 不bất 善thiện 根căn 。 瞋sân 恚khuể 不bất 善thiện 根căn 。 無vô 明minh 不bất 善thiện 根căn 。 若nhược 惑hoặc 非phi 善thiện 。 又hựu 為vi 非phi 善thiện 法Pháp 根căn 。 許hứa 此thử 法pháp 為vi 不bất 善thiện 根căn 。 所sở 餘dư 諸chư 惑hoặc 非phi 非phi 善thiện 根căn 。 此thử 義nghĩa 自tự 成thành 。 幾kỷ 法pháp 為vi 無vô 記ký 根căn 。 幾kỷ 法pháp 非phi 。 偈kệ 曰viết 。 無vô 記ký 根căn 有hữu 三tam 。 釋thích 曰viết 。 何hà 者giả 為vi 三tam 。 偈kệ 曰viết 。 愛ái 無vô 明minh 及cập 慧tuệ 。 釋thích 曰viết 。 隨tùy 有hữu 無vô 記ký 貪tham 愛ái 無vô 明minh 及cập 果quả 報báo 生sanh 慧tuệ 。 如như 此thử 等đẳng 一nhất 切thiết 。 是thị 無vô 記ký 根căn 。 罽kế 賓tân 國quốc 師sư 說thuyết 如như 此thử 。 偈kệ 曰viết 。 二nhị 緣duyên 高cao 生sanh 故cố 。 餘dư 非phi 。 釋thích 曰viết 。 彼bỉ 說thuyết 疑nghi 者giả 由do 二nhị 緣duyên 生sanh 。 不bất 應ưng 成thành 根căn 。 以dĩ 轉chuyển 動động 故cố 。 慢mạn 以dĩ 高cao 生sanh 為vi 相tương/tướng 。 由do 高cao 生sanh 故cố 。 非phi 根căn 異dị 根căn 法pháp 故cố 。
何hà 以dĩ 故cố 。 根căn 者giả 堅kiên 著trước 下hạ 生sanh 。 此thử 義nghĩa 世thế 間gian 所sở 了liễu 。 疑nghi 慢mạn 無vô 此thử 義nghĩa 故cố 。 不bất 立lập 為vi 根căn 。 偈kệ 曰viết 。 外ngoại 師sư 說thuyết 。 四tứ 。 釋thích 曰viết 。 罽kế 賓tân 國quốc 外ngoại 諸chư 師sư 說thuyết 。 無vô 記ký 根căn 有hữu 四tứ 。 偈kệ 曰viết 。 謂vị 愛ái 見kiến 慢mạn 癡si 。 釋thích 曰viết 。 此thử 四tứ 但đãn 無vô 記ký 。 謂vị 無vô 記ký 愛ái 無vô 記ký 見kiến 無vô 記ký 慢mạn 無vô 記ký 無vô 明minh 。 何hà 因nhân 此thử 四tứ 成thành 無vô 記ký 根căn 。 偈kệ 曰viết 。 三tam 觀quán 人nhân 由do 癡si 。 釋thích 曰viết 。 由do 修tu 定định 人nhân 有hữu 三tam 。 謂vị 由do 愛ái 見kiến 慢mạn 修tu 上thượng 觀quán 行hành 。 此thử 三tam 人nhân 由do 依y 無vô 明minh 故cố 得đắc 成thành 三tam 。 於ư 經Kinh 中trung 所sở 說thuyết 。 有hữu 十thập 四tứ 種chủng 無vô 記ký 。 類loại 為vi 彼bỉ 無vô 記ký 故cố 說thuyết 無vô 記ký 。 為vi 由do 別biệt 義nghĩa 。 非phi 。 云vân 何hà 。 若nhược 問vấn 應ưng 遮già 斷đoạn 說thuyết 名danh 無vô 記ký 。 問vấn 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 。 二nhị 應ưng 分phân 別biệt 記ký 。 三tam 應ưng 反phản 問vấn 記ký 。 四tứ 應ưng 置trí 記ký 。 此thử 中trung 次thứ 第đệ 應ưng 知tri 。 偈kệ 曰viết 。 一nhất 向hướng 記ký 分phân 別biệt 。 反phản 問vấn 及cập 置trí 記ký 。 譬thí 如như 死tử 生sanh 勝thắng 。 及cập 我ngã 異dị 等đẳng 義nghĩa 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 問vấn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 應ưng 死tử 不phủ 。 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 。 定định 皆giai 應ưng 死tử 。 若nhược 問vấn 已dĩ 死tử 一nhất 切thiết 更cánh 生sanh 不phủ 。 應ưng 分phân 別biệt 記ký 。 若nhược 有hữu 惑hoặc 則tắc 更cánh 生sanh 。 無vô 惑hoặc 則tắc 不bất 生sanh 。 若nhược 問vấn 人nhân 道đạo 為vi 勝thắng 為vi 劣liệt 。 應ưng 反phản 問vấn 記ký 。 汝nhữ 今kim 依y 何hà 問vấn 此thử 。 若nhược 彼bỉ 答đáp 依y 天thiên 。 應ưng 記ký 人nhân 劣liệt 。 若nhược 彼bỉ 答đáp 依y 惡ác 道đạo 。 應ưng 記ký 人nhân 勝thắng 。 若nhược 問vấn 眾chúng 生sanh 與dữ 五ngũ 陰ấm 。 為vi 一nhất 為vi 異dị 。 此thử 應ưng 置trí 記ký 。 眾chúng 生sanh 非phi 實thật 有hữu 故cố 。 譬thí 如như 石thạch 女nữ 兒nhi 。 黑hắc 白bạch 等đẳng 色sắc 。 云vân 何hà 此thử 置trí 成thành 記ký 。 此thử 不bất 可khả 記ký 。 有hữu 此thử 記ký 故cố 。
復phục 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 此thử 義nghĩa 亦diệc 一nhất 向hướng 應ưng 記ký 。 謂vị 非phi 一nhất 切thiết 應ưng 生sanh 。 若nhược 有hữu 人nhân 問vấn 。 若nhược 眾chúng 生sanh 當đương 死tử 彼bỉ 為vi 更cánh 生sanh 不phủ 。 此thử 應ưng 分phân 別biệt 記ký 。 於ư 人nhân 道đạo 中trung 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 有hữu 劣liệt 有hữu 勝thắng 。 此thử 二nhị 各các 有hữu 所sở 觀quán 。 是thị 故cố 此thử 二nhị 一nhất 向hướng 應ưng 記ký 。 譬thí 如như 識thức 亦diệc 因nhân 亦diệc 果quả 。 若nhược 人nhân 一nhất 向hướng 問vấn 由do 不bất 一nhất 向hướng 記ký 。 應ưng 成thành 分phân 別biệt 記ký 。 眾chúng 生sanh 與dữ 五ngũ 陰ấm 為vi 異dị 不phủ 。 說thuyết 非phi 所sở 記ký 。 此thử 非phi 記ký 不bất 應ưng 成thành 記ký 。 此thử 應ưng 置trí 記ký 問vấn 。 由do 置trí 如như 此thử 應ưng 記ký 。 此thử 云vân 何hà 不bất 成thành 記ký 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 師sư 說thuyết 。 多đa 他tha 阿a 伽già 覩đổ 婆bà 伽già 婆bà 阿a 羅la 訶ha 三tam 若nhược 三tam 佛Phật 陀Đà 。 此thử 法pháp 正chánh 說thuyết 。 弟đệ 子tử 眾chúng 正chánh 行hạnh 。 色sắc 無vô 常thường 乃nãi 至chí 識thức 。 說thuyết 苦khổ 乃nãi 至chí 說thuyết 道Đạo 。 如như 此thử 等đẳng 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 。 由do 與dữ 利lợi 他tha 相tương 應ứng 故cố 。 分phân 別biệt 記ký 者giả 。 若nhược 有hữu 人nhân 言ngôn 。 請thỉnh 尊tôn 說thuyết 法Pháp 。 此thử 人nhân 應ưng 問vấn 。 彼bỉ 諸chư 法pháp 多đa 。 或hoặc 過quá 去khứ 現hiện 世thế 未vị 來lai 。 何hà 法pháp 我ngã 所sở 應ưng 說thuyết 。 若nhược 彼bỉ 言ngôn 應ưng 說thuyết 過quá 去khứ 法pháp 。 應ưng 問vấn 彼bỉ 過quá 去khứ 法pháp 多đa 。 謂vị 色sắc 乃nãi 至chí 識thức 。 若nhược 彼bỉ 言ngôn 應ưng 說thuyết 色sắc 。 應ưng 問vấn 彼bỉ 色sắc 有hữu 多đa 種chủng 。 謂vị 善thiện 惡ác 無vô 記ký 。 若nhược 彼bỉ 言ngôn 應ưng 說thuyết 善thiện 色sắc 。 應ưng 問vấn 彼bỉ 善thiện 色sắc 有hữu 七thất 種chủng 。 謂vị 離ly 殺sát 生sanh 。 乃nãi 至chí 離ly 無vô 義nghĩa 語ngữ 。 若nhược 彼bỉ 言ngôn 應ưng 說thuyết 離ly 殺sát 生sanh 。 應ưng 問vấn 彼bỉ 離ly 殺sát 生sanh 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 從tùng 無vô 貪tham 無vô 瞋sân 無vô 癡si 生sanh 。 若nhược 彼bỉ 言ngôn 應ưng 說thuyết 無vô 貪tham 。 應ưng 問vấn 彼bỉ 從tùng 無vô 貪tham 生sanh 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 有hữu 教giáo 無vô 教giáo 差sai 別biệt 故cố 。 如như 此thử 名danh 分phân 別biệt 記ký 。 若nhược 諂siểm 曲khúc 心tâm 人nhân 作tác 如như 此thử 問vấn 。 應ưng 如như 此thử 分phân 別biệt 記ký 。 對đối 彼bỉ 應ưng 言ngôn 。 諸chư 法pháp 多đa 不bất 應ưng 自tự 分phân 別biệt 。 乃nãi 至chí 彼bỉ 默mặc 然nhiên 住trụ 。 及cập 彼bỉ 自tự 記ký 。 此thử 二nhị 人nhân 無vô 所sở 問vấn 。 一nhất 向hướng 互hỗ 請thỉnh 說thuyết 。 此thử 二nhị 人nhân 無vô 一nhất 有hữu 記ký 。 一nhất 向hướng 互hỗ 相tương 問vấn 。 云vân 何hà 彼bỉ 成thành 問vấn 此thử 成thành 記ký 。 此thử 中trung 二nhị 義nghĩa 皆giai 成thành 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 人nhân 言ngôn 請thỉnh 為vi 說thuyết 道Đạo 。 此thử 人nhân 為vi 不bất 問vấn 道đạo 耶da 。 由do 問vấn 彼bỉ 故cố 記ký 彼bỉ 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 云vân 何hà 非phi 反phản 問vấn 記ký 耶da 。 置trí 記ký 者giả 。 謂vị 世thế 間gian 有hữu 邊biên 。 及cập 無vô 邊biên 等đẳng 。
復phục 次thứ 依y 經kinh 應ưng 見kiến 有hữu 四tứ 問vấn 記ký 相tương/tướng 。 大đại 德đức 摩ma 訶ha 僧Tăng 祇kỳ 說thuyết 經Kinh 言ngôn 。 比Bỉ 丘Khâu 記ký 問vấn 有hữu 四tứ 種chủng 。 何hà 者giả 為vi 四tứ 。 比Bỉ 丘Khâu 有hữu 問vấn 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 。 乃nãi 至chí 有hữu 問vấn 應ưng 置trí 記ký 。 比Bỉ 丘Khâu 。 何hà 者giả 問vấn 應ưng 一nhất 向hướng 記ký 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 無vô 常thường 。 比Bỉ 丘Khâu 。 何hà 者giả 問vấn 應ưng 分phân 別biệt 記ký 。 若nhược 人nhân 問vấn 若nhược 故cố 意ý 造tạo 業nghiệp 受thọ 何hà 果quả 報báo 。 此thử 問vấn 應ưng 分phân 別biệt 記ký 。 比Bỉ 丘Khâu 。 何hà 者giả 問vấn 應ưng 反phản 問vấn 記ký 。 若nhược 人nhân 問vấn 想tưởng 為vi 即tức 是thị 我ngã 為vi 想tưởng 異dị 我ngã 。 若nhược 彼bỉ 此thử 問vấn 應ưng 反phản 問vấn 。 彼bỉ 長trưởng 老lão 汝nhữ 依y 何hà 我ngã 作tác 如như 此thử 問vấn 。 若nhược 答đáp 問vấn 麁thô 我ngã 。 應ưng 記ký 我ngã 異dị 想tưởng 異dị 。 比Bỉ 丘Khâu 。 是thị 名danh 反phản 問vấn 記ký 。 比Bỉ 丘Khâu 。 何hà 者giả 問vấn 應ưng 置trí 記ký 。 謂vị 十thập 四tứ 非phi 記ký 類loại 。 世thế 間gian 常thường 非phi 常thường 亦diệc 常thường 非phi 常thường 。 非phi 常thường 非phi 非phi 常thường 。 世thế 間gian 有hữu 邊biên 。 無vô 邊biên 亦diệc 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 。 如Như 來Lai 異dị 死tử 不bất 異dị 死tử 。 亦diệc 異dị 死tử 不bất 異dị 死tử 。 非phi 異dị 死tử 非phi 非phi 異dị 死tử 。 命mạng 者giả 即tức 是thị 身thân 。 命mạng 者giả 異dị 於ư 身thân 。 若nhược 人nhân 隨tùy 眠miên 惑hoặc 於ư 境cảnh 界giới 中trung 生sanh 起khởi 。 此thử 人nhân 由do 此thử 惑hoặc 於ư 此thử 境cảnh 界giới 相tương 應ứng 。 此thử 義nghĩa 應ưng 說thuyết 。 由do 過quá 去khứ 惑hoặc 於ư 何hà 境cảnh 相tướng 應ưng 。 乃nãi 至chí 由do 現hiện 世thế 惑hoặc 於ư 何hà 境cảnh 相tướng 應ưng 。 若nhược 略lược 說thuyết 諸chư 惑hoặc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 別biệt 相tướng 惑hoặc 。 謂vị 欲dục 瞋sân 慢mạn 。 二nhị 通thông 相tương/tướng 惑hoặc 。 謂vị 見kiến 疑nghi 無vô 明minh 。 於ư 中trung 偈kệ 曰viết 。 由do 欲dục 瞋sân 高cao 慢mạn 。 過quá 去khứ 及cập 現hiện 世thế 。 是thị 處xứ 起khởi 未vị 滅diệt 。 於ư 此thử 類loại 相tương 應ứng 。 釋thích 曰viết 。 過quá 去khứ 現hiện 世thế 欲dục 瞋sân 慢mạn 。 是thị 處xứ 已dĩ 起khởi 乃nãi 至chí 未vị 滅diệt 。 於ư 此thử 處xứ 中trung 三tam 是thị 眾chúng 生sanh 。 與dữ 彼bỉ 相tương 應ứng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 三tam 是thị 別biệt 相tướng 惑hoặc 。 非phi 必tất 一nhất 切thiết 一nhất 切thiết 處xứ 起khởi 。 偈kệ 曰viết 。 一nhất 切thiết 中trung 由do 當đương 心tâm 地địa 。 釋thích 曰viết 。 已dĩ 起khởi 未vị 滅diệt 此thử 言ngôn 流lưu 。 由do 未vị 來lai 欲dục 瞋sân 慢mạn 。 依y 心tâm 地địa 起khởi 。 一nhất 切thiết 類loại 中trung 相tương 應ứng 。 謂vị 於ư 三tam 世thế 。 偈kệ 曰viết 。 餘dư 自tự 世thế 。 釋thích 曰viết 。 欲dục 瞋sân 慢mạn 異dị 心tâm 地địa 惑hoặc 。 在tại 未vị 來lai 世thế 。 但đãn 於ư 未vị 來lai 境cảnh 相tướng 應ưng 。 云vân 何hà 為vi 餘dư 。 依y 五ngũ 識thức 起khởi 故cố 。 定định 生sanh 為vi 法pháp 由do 彼bỉ 惑hoặc 。 偈kệ 曰viết 不bất 生sanh 一nhất 切thiết 中trung 。 釋thích 曰viết 。 此thử 三tam 惑hoặc 若nhược 不bất 生sanh 為vi 法pháp 依y 五ngũ 識thức 起khởi 。 尚thượng 於ư 一nhất 切thiết 類loại 相tương 應ứng 。 謂vị 三tam 世thế 。 偈kệ 曰viết 。 一nhất 切thiết 餘dư 中trung 應ưng 。 釋thích 曰viết 。 何hà 者giả 為vi 餘dư 。 謂vị 見kiến 疑nghi 無vô 明minh 。 此thử 三tam 若nhược 三tam 世thế 。 於ư 一nhất 切thiết 境cảnh 。 及cập 一nhất 切thiết 世thế 中trung 。 與dữ 彼bỉ 相tương 應ứng 。 彼bỉ 是thị 通thông 相tương/tướng 惑hoặc 故cố 。 乃nãi 至chí 未vị 滅diệt 此thử 言ngôn 流lưu 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 為vi 實thật 有hữu 物vật 。 為vi 假giả 名danh 有hữu 。 若nhược 實thật 有hữu 於ư 一nhất 切thiết 時thời 有hữu 故cố 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 應ưng 成thành 常thường 住trụ 。 若nhược 無vô 於ư 無vô 中trung 由do 無vô 物vật 。 云vân 何hà 相tương 應ứng 及cập 解giải 脫thoát 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 。 成thành 立lập 一nhất 切thiết 。 有hữu 為vi 法pháp 非phi 常thường 住trụ 。 由do 與dữ 行hành 相tương/tướng 相tương 應ứng 故cố 。 彼bỉ 成thành 立lập 此thử 義nghĩa 分phân 明minh 。 謂vị 偈kệ 曰viết 。 三tam 世thế 有hữu 。 釋thích 曰viết 。 何hà 因nhân 為vi 證chứng 。 偈kệ 曰viết 。 說thuyết 故cố 。 釋thích 曰viết 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 比Bỉ 丘Khâu 過quá 去khứ 色sắc 若nhược 不bất 有hữu 。 多đa 聞văn 聖thánh 弟đệ 子tử 。 於ư 過quá 去khứ 色sắc 。 不bất 應ưng 成thành 無vô 所sở 觀quán 惜tích 。 由do 過quá 去khứ 色sắc 有hữu 。 是thị 故cố 多đa 聞văn 聖thánh 弟đệ 子tử 。 於ư 過quá 去khứ 色sắc 成thành 不bất 觀quán 惜tích 。 未vị 來lai 色sắc 若nhược 不bất 有hữu 。 多đa 聞văn 聖thánh 弟đệ 子tử 。 於ư 未vị 來lai 色sắc 不bất 應ưng 成thành 。 無vô 所sở 求cầu 欲dục 。 由do 未vị 來lai 色sắc 有hữu 。 是thị 故cố 多đa 聞văn 聖thánh 弟đệ 子tử 。 於ư 未vị 來lai 色sắc 成thành 。 無vô 所sở 求cầu 欲dục 。
復phục 次thứ 偈kệ 曰viết 。 由do 二nhị 。 釋thích 曰viết 。 依y 二nhị 識thức 生sanh 。 此thử 義nghĩa 是thị 經Kinh 所sở 說thuyết 。 何hà 者giả 為vi 二nhị 。 謂vị 眼nhãn 及cập 色sắc 。 乃nãi 至chí 意ý 及cập 法pháp 。 彼bỉ 經Kinh 云vân 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 若nhược 無vô 。 能năng 緣duyên 彼bỉ 識thức 不bất 由do 二nhị 生sanh 。 如như 此thử 由do 阿a 含hàm 證chứng 。 得đắc 知tri 過quá 去khứ 未vị 來lai 是thị 有hữu 。 若nhược 以dĩ 道Đạo 理lý 為vi 證chứng 。 偈kệ 曰viết 。 有hữu 境cảnh 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 有hữu 塵trần 識thức 得đắc 生sanh 非phi 無vô 塵trần 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 塵trần 若nhược 無vô 。 應ưng 有hữu 緣duyên 無vô 為vi 境cảnh 識thức 。 是thị 故cố 因nhân 此thử 義nghĩa 。 識thức 亦diệc 不bất 應ưng 有hữu 。 所sở 緣duyên 境cảnh 無vô 故cố 。
復phục 次thứ 偈kệ 曰viết 。 果quả 。 釋thích 曰viết 。 過quá 去khứ 法pháp 若nhược 無vô 。 善thiện 惡ác 二nhị 業nghiệp 於ư 未vị 來lai 云vân 何hà 有hữu 果quả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 果quả 報báo 生sanh 時thời 。 果quả 報báo 因nhân 必tất 不bất 在tại 。 是thị 故cố 知tri 過quá 去khứ 未vị 來lai 是thị 。 有hữu 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 立lập 如như 此thử 。 若nhược 人nhân 自tự 說thuyết 我ngã 是thị 薩tát 婆bà 多đa 部bộ 同đồng 學học 。 此thử 義nghĩa 必tất 應ưng 信tín 受thọ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 由do 執chấp 說thuyết 一nhất 切thiết 。 有hữu 許hứa 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 人nhân 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 。 謂vị 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 世thế 。 虛hư 空không 擇trạch 滅diệt 。 非phi 擇trạch 滅diệt 。 許hứa 彼bỉ 為vi 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 。
復phục 有hữu 餘dư 人nhân 說thuyết 。 現hiện 世thế 法pháp 必tất 有hữu 過quá 去khứ 業nghiệp 。 若nhược 未vị 與dữ 果quả 是thị 有hữu 。 若nhược 過quá 去khứ 業nghiệp 已dĩ 與dữ 果quả 。 及cập 未vị 來lai 無vô 果quả 此thử 皆giai 是thị 無vô 。 若nhược 如như 此thử 分phân 別biệt 故cố 。 說thuyết 三tam 世thế 有hữu 。 此thử 人nhân 非phi 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 攝nhiếp 。 是thị 說thuyết 分phân 別biệt 部bộ 所sở 攝nhiếp 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 中trung 有hữu 幾kỷ 種chủng 人nhân 。 偈kệ 曰viết 。 彼bỉ 四tứ 種chủng 。 彼bỉ 師sư 有hữu 相tương/tướng 位vị 。 異dị 異dị 分phân 別biệt 名danh 。 釋thích 曰viết 。 大đại 德đức 達đạt 磨ma 多đa 羅la 。 分phân 別biệt 有hữu 異dị 故cố 安an 立lập 三tam 世thế 。 彼bỉ 說thuyết 若nhược 法pháp 行hành 於ư 世thế 。 唯duy 有hữu 有hữu 異dị 。 非phi 物vật 類loại 異dị 。 譬thí 如như 打đả 破phá 金kim 器khí 作tác 別biệt 莊trang 嚴nghiêm 具cụ 。 有hữu 別biệt 形hình 相tướng 故cố 有hữu 異dị 。 不bất 由do 物vật 類loại 異dị 故cố 異dị 。 色sắc 等đẳng 同đồng 故cố 。
復phục 次thứ 譬thí 如như 乳nhũ 變biến 異dị 成thành 酪lạc 。 捨xả 味vị 力lực 熟thục 等đẳng 不bất 捨xả 。 色sắc 法pháp 亦diệc 如như 此thử 。 從tùng 未vị 來lai 世thế 正chánh 行hạnh 現hiện 世thế 。 捨xả 未vị 來lai 有hữu 相tương/tướng 。 不bất 捨xả 自tự 物vật 類loại 。 從tùng 現hiện 世thế 正chánh 行hạnh 過quá 去khứ 世thế 。 捨xả 現hiện 世thế 有hữu 相tương/tướng 。 不bất 捨xả 自tự 物vật 類loại 。 大đại 德đức 瞿cù 沙sa 說thuyết 。 由do 相tương/tướng 別biệt 異dị 故cố 立lập 三tam 世thế 。 彼bỉ 說thuyết 若nhược 法pháp 行hành 於ư 世thế 。 若nhược 過quá 去khứ 與dữ 過quá 去khứ 相tương/tướng 相tương 應ứng 。 與dữ 未vị 來lai 現hiện 世thế 相tương/tướng 。 亦diệc 不bất 相tương 離ly 。 若nhược 未vị 來lai 與dữ 未vị 來lai 相tương/tướng 相tương 應ứng 。 與dữ 過quá 去khứ 現hiện 世thế 相tương/tướng 。 亦diệc 不bất 相tương 離ly 。 若nhược 現hiện 世thế 與dữ 現hiện 世thế 相tương/tướng 相tương 應ứng 。 與dữ 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 相tương/tướng 亦diệc 不bất 相tương 離ly 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 愛ái 著trước 一nhất 婦phụ 。 於ư 餘dư 亦diệc 不bất 離ly 欲dục 。 諸chư 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 大đại 德đức 婆Bà 須Tu 蜜Mật 多Đa 羅la 說thuyết 。 由do 位vị 別biệt 異dị 故cố 立lập 三tam 世thế 。 彼bỉ 說thuyết 若nhược 法pháp 行hành 於ư 世thế 。 至chí 位vị 位vị 說thuyết 為vi 異dị 異dị 。 由do 位vị 異dị 故cố 異dị 。 不bất 由do 物vật 異dị 故cố 異dị 。 譬thí 如như 一nhất 畫họa 。 安an 置trí 一nhất 處xứ 說thuyết 為vi 一nhất 。 若nhược 安an 置trí 十thập 印ấn 位vị 說thuyết 為vi 十thập 。 若nhược 安an 置trí 百bách 印ấn 位vị 說thuyết 為vi 百bách 。 若nhược 安an 置trí 千thiên 印ấn 位vị 說thuyết 為vi 千thiên 。 法pháp 於ư 三tam 世thế 亦diệc 爾nhĩ 。 大đại 德đức 佛Phật 陀Đà 提đề 婆bà 說thuyết 。 由do 異dị 異dị 故cố 立lập 三tam 世thế 。 彼bỉ 說thuyết 若nhược 法pháp 行hành 於ư 世thế 。 觀quán 前tiền 觀quán 後hậu 。 說thuyết 異dị 異dị 。 譬thí 如như 一nhất 女nữ 或hoặc 說thuyết 為vi 子tử 或hoặc 說thuyết 為vi 母mẫu 。 法pháp 於ư 三tam 世thế 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 薩tát 婆bà 多đa 部bộ 師sư 中trung 。 第đệ 一nhất 由do 說thuyết 變biến 異dị 立lập 世thế 故cố 。 引dẫn 置trí 僧Tăng 佉khư 義nghĩa 中trung 。 於ư 第đệ 二nhị 。 三tam 世thế 義nghĩa 相tương/tướng 雜tạp 。 一nhất 切thiết 世thế 與dữ 一nhất 切thiết 相tương/tướng 相tương 應ứng 故cố 。 彼bỉ 立lập 人nhân 為vi 譬thí 。 謂vị 此thử 人nhân 於ư 一nhất 婦phụ 起khởi 欲dục 心tâm 。 於ư 餘dư 婦phụ 唯duy 有hữu 至chí 得đắc 。 此thử 中trung 何hà 義nghĩa 為vi 同đồng 。 於ư 第đệ 四tứ 。 一nhất 世thế 中trung 三tam 世thế 俱câu 至chí 。 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 有hữu 前tiền 後hậu 剎sát 那na 。 名danh 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 中trung 剎sát 那na 名danh 現hiện 世thế 。 餘dư 世thế 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 故cố 於ư 四tứ 師sư 中trung 。 偈kệ 曰viết 。 第đệ 三tam 可khả 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 師sư 以dĩ 位vị 異dị 立lập 世thế 。 於ư 此thử 人nhân 。 偈kệ 曰viết 。 諸chư 世thế 。 由do 功công 能năng 立lập 故cố 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 是thị 時thời 諸chư 法pháp 未vị 作tác 功công 能năng 說thuyết 為vì 未vị 來lai 。 是thị 時thời 正chánh 作tác 功công 能năng 說thuyết 為vi 現hiện 在tại 。 是thị 時thời 作tác 功công 能năng 已dĩ 謝tạ 說thuyết 為vi 過quá 去khứ 。 此thử 師sư 於ư 功công 能năng 執chấp 勝thắng 於ư 法pháp 體thể 與dữ 彼bỉ 同đồng 。 彼bỉ 執chấp 不bất 過quá 此thử 義nghĩa 。 此thử 義nghĩa 汝nhữ 今kim 應ưng 說thuyết 。 若nhược 法pháp 已dĩ 過quá 去khứ 。 由do 物vật 類loại 實thật 有hữu 。 未vị 來lai 亦diệc 爾nhĩ 。 云vân 何hà 說thuyết 名danh 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 為vi 前tiền 不bất 已dĩ 說thuyết 耶da 。 謂vị 諸chư 世thế 由do 功công 能năng 所sở 安an 立lập 。 若nhược 爾nhĩ 正chánh 現hiện 世thế 非phi 等đẳng 分phần/phân 眼nhãn 根căn 。 有hữu 何hà 功công 能năng 感cảm 果quả 與dữ 果quả 。
復phục 次thứ 是thị 未vị 來lai 同đồng 類loại 等đẳng 因nhân 。 由do 正chánh 感cảm 果quả 故cố 。 已dĩ 立lập 有hữu 功công 能năng 。 或hoặc 立lập 半bán 功công 能năng 。 是thị 故cố 立lập 世thế 相tương/tướng 相tương/tướng 雜tạp 。
復phục 次thứ 此thử 義nghĩa 應ưng 說thuyết 。 謂vị 此thử 法pháp 由do 自tự 體thể 恆hằng 有hữu 。 應ưng 恆hằng 作tác 功công 能năng 。 偈kệ 曰viết 。 何hà 礙ngại 。 釋thích 曰viết 。 何hà 法pháp 為vi 礙ngại 。 由do 此thử 礙ngại 故cố 。 是thị 法pháp 有hữu 時thời 作tác 功công 能năng 。 有hữu 時thời 不bất 作tác 。 偈kệ 曰viết 。 緣duyên 不bất 具cụ 。 非phi 常thường 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 汝nhữ 言ngôn 因nhân 緣duyên 不bất 具cụ 故cố 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 由do 汝nhữ 執chấp 彼bỉ 體thể 恆hằng 有hữu 故cố 。
復phục 次thứ 偈kệ 曰viết 。 此thử 云vân 何hà 。 釋thích 曰viết 。 由do 功công 能năng 為vi 因nhân 故cố 。 說thuyết 此thử 法pháp 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 世thế 。 此thử 功công 能năng 於ư 汝nhữ 云vân 何hà 。 為vi 更cánh 別biệt 有hữu 功công 能năng 為vi 無vô 。 偈kệ 曰viết 。 壞hoại 悉tất 檀đàn 理lý 故cố 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 汝nhữ 言ngôn 。 此thử 功công 能năng 非phi 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 現hiện 世thế 而nhi 有hữu 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 功công 能năng 。 由do 非phi 有hữu 為vi 故cố 。 義nghĩa 至chí 恆hằng 有hữu 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 說thuyết 此thử 言ngôn 。 謂vị 是thị 時thời 諸chư 法pháp 未vị 作tác 功công 能năng 說thuyết 為vì 未vị 來lai 。 是thị 時thời 正chánh 作tác 功công 能năng 說thuyết 為vi 現hiện 世thế 。 是thị 時thời 作tác 功công 能năng 已dĩ 謝tạ 說thuyết 為vi 過quá 去khứ 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 能năng 不bất 異dị 故cố 。 釋thích 曰viết 。 無vô 如như 此thử 失thất 。 若nhược 功công 能năng 與dữ 法pháp 異dị 可khả 有hữu 此thử 失thất 。 由do 功công 能năng 與dữ 法pháp 不bất 異dị 故cố 無vô 此thử 失thất 。 若nhược 爾nhĩ 終chung 不bất 免miễn 本bổn 失thất 。 謂vị 偈kệ 曰viết 。 世thế 義nghĩa 則tắc 不bất 成thành 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 汝nhữ 言ngôn 。 法pháp 即tức 是thị 功công 能năng 。 此thử 法pháp 由do 體thể 恆hằng 有hữu 。 云vân 何hà 有hữu 時thời 說thuyết 為vi 過quá 去khứ 。 有hữu 時thời 說thuyết 為vì 未vị 來lai 。 是thị 故cố 安an 立lập 三tam 世thế 不bất 成thành 。 此thử 中trung 何hà 世thế 義nghĩa 不bất 成thành 。 若nhược 法pháp 未vị 生sanh 。 是thị 名danh 未vị 來lai 世thế 。 若nhược 法pháp 已dĩ 生sanh 未vị 滅diệt 。 是thị 名danh 現hiện 在tại 世thế 。 若nhược 法pháp 已dĩ 謝tạ 滅diệt 。 是thị 名danh 過quá 去khứ 世thế 此thử 中trung 是thị 義nghĩa 汝nhữ 必tất 應ưng 說thuyết 。 若nhược 如như 現hiện 世thế 法pháp 是thị 實thật 有hữu 物vật 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 偈kệ 曰viết 。 未vị 生sanh 滅diệt 云vân 何hà 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 法pháp 由do 自tự 體thể 實thật 有hữu 。 此thử 言ngôn 云vân 何hà 成thành 。 謂vị 此thử 法pháp 未vị 生sanh 。 此thử 法pháp 已dĩ 滅diệt 。 於ư 前tiền 世thế 何hà 法pháp 先tiên 不bất 有hữu 。 由do 此thử 故cố 說thuyết 此thử 法pháp 未vị 生sanh 。 復phục 由do 何hà 法pháp 後hậu 不bất 有hữu 。 由do 此thử 故cố 說thuyết 此thử 法Pháp 已dĩ 滅diệt 。 是thị 故cố 三tam 世thế 義nghĩa 一nhất 切thiết 種chủng 。 皆giai 不bất 成thành 就tựu 。 若nhược 不bất 信tín 受thọ 此thử 義nghĩa 。 謂vị 未vị 有hữu 有hữu 已dĩ 有hữu 方phương 無vô 。 是thị 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 由do 行hành 相tương/tướng 相tương 應ứng 故cố 。 是thị 法pháp 不bất 應ưng 成thành 常thường 住trụ 。 此thử 言ngôn 一nhất 向hướng 但đãn 有hữu 言ngôn 與dữ 生sanh 滅diệt 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 此thử 法pháp 恆hằng 有hữu 而nhi 非phi 常thường 住trụ 。 此thử 言ngôn 及cập 理lý 。 所sở 未vị 曾tằng 有hữu 。 此thử 中trung 說thuyết 偈kệ 。
法pháp 體thể 性tánh 恆hằng 有hữu 。 而nhi 不bất 許hứa 法pháp 常thường 。
有hữu 法pháp 不bất 異dị 性tánh 。 是thị 真chân 自tự 在tại 事sự 。
是thị 汝nhữ 等đẳng 所sở 說thuyết 。 由do 佛Phật 說thuyết 故cố 。 故cố 三tam 世thế 是thị 有hữu 。 我ngã 等đẳng 亦diệc 說thuyết 過quá 去khứ 未vị 來lai 有hữu 。 過quá 去khứ 者giả 。 若nhược 法pháp 昔tích 曾tằng 有hữu 。 未vị 來lai 者giả 若nhược 有hữu 因nhân 法pháp 當đương 有hữu 。 若nhược 如như 此thử 立lập 義nghĩa 可khả 得đắc 說thuyết 有hữu 。 不bất 由do 實thật 有hữu 故cố 說thuyết 。 何hà 人nhân 說thuyết 如như 此thử 如như 現hiện 世thế 有hữu 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 亦diệc 爾nhĩ 若nhược 異dị 此thử 云vân 何hà 有hữu 。 偈kệ 曰viết 。 由do 去khứ 來lai 體thể 故cố 。 釋thích 曰viết 由do 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 體thể 故cố 有hữu 此thử 言ngôn 。 今kim 復phục 來lai 。 云vân 何hà 說thuyết 名danh 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 是thị 故cố 先tiên 曾tằng 有hữu 因nhân 。 當đương 應ưng 有hữu 果quả 。 為vi 令linh 他tha 解giải 。 欲dục 除trừ 彼bỉ 撥bát 因nhân 果quả 邪tà 見kiến 故cố 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 有hữu 過quá 去khứ 有hữu 未vị 來lai 。 如như 說thuyết 有hữu 燈đăng 先tiên 無vô 有hữu 燈đăng 後hậu 無vô 。 於ư 世thế 間gian 中trung 。 有hữu 如như 此thử 言ngôn 。
復phục 有hữu 世thế 言ngôn 。 如như 說thuyết 有hữu 燈đăng 已dĩ 滅diệt 非phi 我ngã 所sở 滅diệt 。 說thuyết 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 有hữu 言ngôn 亦diệc 如như 此thử 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 義nghĩa 則tắc 不bất 得đắc 成thành 。 是thị 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 為vi 杖trượng 勝thắng 外ngoại 道đạo 說thuyết 。 若nhược 業nghiệp 已dĩ 謝tạ 滅diệt 盡tận 過quá 壞hoại 。 此thử 業nghiệp 亦diệc 有hữu 。 為vi 彼bỉ 不bất 許hứa 此thử 業nghiệp 先tiên 時thời 已dĩ 有hữu 故cố 。 說thuyết 是thị 有hữu 為vi 已dĩ 許hứa 。 若nhược 爾nhĩ 佛Phật 何hà 故cố 為vi 彼bỉ 更cánh 說thuyết 有hữu 。 此thử 中trung 佛Phật 世Thế 尊Tôn 依y 自tự 相tương 續tục 。 有hữu 宿túc 業nghiệp 功công 能năng 。 能năng 與dữ 今kim 後hậu 二nhị 世thế 果quả 報báo 。 故cố 說thuyết 此thử 言ngôn 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 此thử 業nghiệp 由do 自tự 體thể 性tánh 有hữu 。 則tắc 不bất 成thành 過quá 去khứ 。 此thử 義nghĩa 汝nhữ 必tất 應ưng 然nhiên 。 由do 佛Phật 世Thế 尊Tôn 於ư 真chân 實thật 空không 經kinh 中trung 說thuyết 。 眼nhãn 根căn 若nhược 生sanh 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 若nhược 滅diệt 無vô 所sở 增tăng 集tập 。 比Bỉ 丘Khâu 如như 此thử 。 眼nhãn 根căn 先tiên 未vị 有hữu 有hữu 。 有hữu 已dĩ 後hậu 無vô 。 若nhược 未vị 來lai 眼nhãn 根căn 是thị 有hữu 則tắc 無vô 此thử 說thuyết 。 謂vị 未vị 有hữu 有hữu 等đẳng 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 此thử 言ngôn 。 謂vị 於ư 現hiện 世thế 中trung 未vị 有hữu 有hữu 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 世thế 與dữ 法pháp 義nghĩa 不bất 異dị 故cố 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 於ư 自tự 體thể 未vị 有hữu 有hữu 此thử 義nghĩa 自tự 成thành 。 謂vị 未vị 來lai 眼nhãn 根căn 無vô 是thị 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 由do 緣duyên 二nhị 識thức 生sanh 故cố 。 此thử 言ngôn 今kim 應ưng 思tư 。 依y 意ý 根căn 緣duyên 法pháp 塵trần 。 是thị 所sở 生sanh 意ý 識thức 。 為vi 如như 意ý 根căn 於ư 此thử 識thức 作tác 生sanh 緣duyên 法pháp 塵trần 亦diệc 爾nhĩ 。 為vi 但đãn 作tác 所sở 緣duyên 境cảnh 。 若nhược 諸chư 法pháp 為vi 識thức 作tác 生sanh 緣duyên 。 是thị 未vị 來lai 法pháp 當đương 來lai 千thiên 劫kiếp 應ưng 有hữu 。 或hoặc 不bất 有hữu 彼bỉ 法pháp 。 云vân 何hà 能năng 生sanh 今kim 識thức 。
復phục 次thứ 涅Niết 槃Bàn 能năng 違vi 一nhất 切thiết 生sanh 。 云vân 何hà 可khả 立lập 為vi 意ý 識thức 生sanh 緣duyên 。 若nhược 執chấp 諸chư 法pháp 但đãn 是thị 所sở 緣duyên 境cảnh 。 我ngã 等đẳng 亦diệc 說thuyết 。 未vị 來lai 諸chư 法pháp 。 唯duy 是thị 所sở 緣duyên 境cảnh 。 若nhược 無vô 云vân 何hà 作tác 境cảnh 界giới 。 此thử 中trung 我ngã 說thuyết 。 如như 成thành 境cảnh 界giới 如như 此thử 有hữu 云vân 何hà 成thành 境cảnh 界giới 。 已dĩ 有hữu 當đương 有hữu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 有hữu 人nhân 憶ức 念niệm 過quá 去khứ 。 色sắc 受thọ 等đẳng 觀quán 此thử 為vi 有hữu 。 何hà 為vi 已dĩ 有hữu 。 如như 人nhân 正chánh 受thọ 現hiện 世thế 色sắc 。 若nhược 過quá 去khứ 憶ức 念niệm 亦diệc 如như 此thử 。 如như 彼bỉ 於ư 現hiện 世thế 應ưng 有hữu 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 見kiến 彼bỉ 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 彼bỉ 法pháp 如như 今kim 有hữu 。 應ưng 成thành 現hiện 世thế 。 若nhược 不bất 如như 今kim 有hữu 。 是thị 故cố 有hữu 緣duyên 無vô 法pháp 為vi 境cảnh 識thức 。 此thử 義nghĩa 應ưng 成thành 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 此thử 法pháp 已dĩ 散tán 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 已dĩ 散tán 不bất 可khả 知tri 故cố 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 彼bỉ 色sắc 由do 隣lân 虛hư 分phân 散tán 。 若nhược 爾nhĩ 隣lân 虛hư 應ưng 成thành 常thường 住trụ 。 唯duy 有hữu 隣lân 虛hư 和hòa 合hợp 及cập 分phân 散tán 。 無vô 有hữu 一nhất 物vật 能năng 生sanh 能năng 滅diệt 。 汝nhữ 今kim 便tiện 信tín 受thọ 裸lõa 形hình 外ngoại 道đạo 執chấp 而nhi 棄khí 捨xả 佛Phật 經Kinh 。 經kinh 言ngôn 。 是thị 眼nhãn 根căn 若nhược 。 生sanh 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 。 受thọ 等đẳng 非phi 隣lân 虛hư 聚tụ 成thành 。 云vân 何hà 分phân 散tán 。 是thị 彼bỉ 如như 正chánh 生sanh 所sở 受thọ 如như 此thử 憶ức 念niệm 。 若nhược 彼bỉ 如như 昔tích 今kim 有hữu 。 義nghĩa 至chí 應ưng 成thành 常thường 住trụ 。 若nhược 不bất 有hữu 緣duyên 無vô 法pháp 為vi 境cảnh 。 此thử 義nghĩa 自tự 成thành 。 若nhược 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 是thị 識thức 境cảnh 界giới 。 應ưng 立lập 為vi 第đệ 十thập 三tam 入nhập 以dĩ 攝nhiếp 此thử 境cảnh 。 若nhược 無vô 第đệ 十thập 三tam 入nhập 。 此thử 識thức 以dĩ 何hà 入nhập 為vi 境cảnh 。 如như 此thử 名danh 即tức 是thị 境cảnh 界giới 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 智trí 應ưng 緣duyên 名danh 於ư 名danh 作tác 無vô 解giải 若nhược 人nhân 緣duyên 聲thanh 先tiên 無vô 為vi 境cảnh 。 於ư 此thử 人nhân 以dĩ 何hà 法pháp 為vi 境cảnh 。 聲thanh 為vi 境cảnh 。 若nhược 爾nhĩ 若nhược 人nhân 未vị 得đắc 無vô 聲thanh 。 此thử 人nhân 必tất 應ưng 作tác 聲thanh 。 若nhược 汝nhữ 言ngôn 此thử 境cảnh 在tại 未vị 來lai 位vị 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 是thị 有hữu 於ư 中trung 云vân 何hà 作tác 無vô 解giải 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 未vị 來lai 無vô 現hiện 世thế 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 境cảnh 一nhất 故cố 。
復phục 次thứ 是thị 未vị 來lai 境cảnh 差sai 別biệt 。 未vị 有hữu 有hữu 則tắc 成thành 。 是thị 故cố 識thức 境cảnh 界giới 成thành 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 有hữu 及cập 無vô 。 若nhược 爾nhĩ 菩Bồ 薩Tát 所sở 說thuyết 經Kinh 云vân 何hà 。 言ngôn 若nhược 法pháp 於ư 世thế 間gian 無vô 。 我ngã 應ưng 知tri 我ngã 應ưng 見kiến 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 此thử 證chứng 不bất 然nhiên 。 非phi 經kinh 意ý 故cố 。 經kinh 說thuyết 諸chư 外ngoại 道đạo 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 定định 相tương/tướng 實thật 未vị 有hữu 。 彼bỉ 見kiến 已dĩ 有hữu 我ngã 今kim 不bất 爾nhĩ 。 若nhược 定định 相tương/tướng 實thật 有hữu 我ngã 則tắc 見kiến 有hữu 。 此thử 是thị 經Kinh 意ý 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 以dĩ 實thật 有hữu 法pháp 為vi 境cảnh 故cố 。 疑nghi 及cập 簡giản 擇trạch 云vân 何hà 成thành 。
復phục 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。
復phục 次thứ 此thử 義nghĩa 由do 此thử 證chứng 。 必tất 定định 應ưng 爾nhĩ 。 於ư 餘dư 經kinh 中trung 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 善thiện 來lai 比Bỉ 丘Khâu 。 為vi 我ngã 弟đệ 子tử 。 若nhược 我ngã 朝triêu 教giáo 汝nhữ 暮mộ 至chí 證chứng 勝thắng 得đắc 。 若nhược 暮mộ 教giáo 汝nhữ 朝triêu 至chí 證chứng 勝thắng 得đắc 。 若nhược 有hữu 汝nhữ 應ưng 知tri 有hữu 。 若nhược 無vô 汝nhữ 應ưng 知tri 無vô 。 若nhược 有hữu 上thượng 汝nhữ 應ưng 知tri 有hữu 上thượng 。 若nhược 無vô 上thượng 汝nhữ 應ưng 知tri 無vô 上thượng 。 是thị 故cố 此thử 言ngôn 非phi 證chứng 。 謂vị 由do 識thức 必tất 有hữu 境cảnh 故cố 。 是thị 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 由do 業nghiệp 有hữu 果quả 報báo 故cố 。 過quá 去khứ 世thế 不bất 無vô 者giả 。 此thử 中trung 今kim 共cộng 論luận 之chi 。
何hà 以dĩ 故cố 。 諸chư 經kinh 部bộ 師sư 不bất 說thuyết 。 從tùng 過quá 去khứ 業nghiệp 果quả 報báo 得đắc 生sanh 。 此thử 云vân 何hà 從tùng 昔tích 相tương 續tục 轉chuyển 異dị 勝thắng 類loại 生sanh 。 此thử 義nghĩa 於ư 破phá 說thuyết 我ngã 品phẩm 中trung 當đương 顯hiển 示thị 。 若nhược 人nhân 執chấp 過quá 去khứ 未vị 來lai 實thật 有hữu 物vật 。 於ư 此thử 人nhân 果quả 報báo 恆hằng 有hữu 。 於ư 此thử 果quả 報báo 業nghiệp 有hữu 何hà 能năng 。 若nhược 汝nhữ 說thuyết 於ư 生sanh 有hữu 能năng 。 若nhược 爾nhĩ 生sanh 者giả 以dĩ 未vị 有hữu 有hữu 義nghĩa 。 是thị 故cố 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 此thử 義nghĩa 自tự 成thành 。 若nhược 如như 汝nhữ 所sở 執chấp 。 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 。 今kim 於ư 何hà 法pháp 何hà 處xứ 。 應ưng 有hữu 功công 能năng 。 若nhược 執chấp 如như 此thử 。 婆bà 沙sa 乾can/kiền/càn 若nhược 義nghĩa 則tắc 被bị 隨tùy 順thuận 。 彼bỉ 言ngôn 若nhược 有hữu 必tất 有hữu 。 若nhược 無vô 必tất 無vô 。 若nhược 無vô 不bất 生sanh 。 若nhược 有hữu 不bất 滅diệt 。 令linh 成thành 現hiện 世thế 因nhân 有hữu 功công 能năng 。 令linh 成thành 現hiện 世thế 是thị 何hà 法pháp 引dẫn 。 至chí 於ư 餘dư 處xứ 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 法pháp 應ưng 成thành 常thường 住trụ 。 若nhược 無vô 色sắc 於ư 中trung 云vân 何hà 。 是thị 因nhân 引dẫn 功công 能năng 。 未vị 有hữu 有hữu 此thử 義nghĩa 自tự 成thành 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 是thị 因nhân 功công 能năng 。 未vị 有hữu 有hữu 此thử 義nghĩa 亦diệc 自tự 然nhiên 成thành 。 是thị 故cố 於ư 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 法pháp 中trung 。 此thử 義nghĩa 不bất 如như 道Đạo 理lý 。 謂vị 一nhất 切thiết 過quá 去khứ 未vị 來lai 有hữu 。 若nhược 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 一nhất 切thiết 有hữu 義nghĩa 。 若nhược 執chấp 如như 此thử 。 此thử 執chấp 最tối 勝thắng 。 云vân 何hà 經kinh 中trung 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 。 如như 經kinh 言ngôn 。 婆Bà 羅La 門Môn 若nhược 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 唯duy 十thập 二nhị 入nhập 。 或hoặc 唯duy 三tam 世thế 。 若nhược 如như 道Đạo 理lý 應ưng 有hữu 必tất 如như 此thử 有hữu 。 若nhược 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 無vô 有hữu 實thật 物vật 。 云vân 何hà 眾chúng 生sanh 。 由do 此thử 於ư 此thử 相tương 應ứng 。 從tùng 彼bỉ 生sanh 以dĩ 彼bỉ 為vi 因nhân 惑hoặc 生sanh 故cố 。 緣duyên 彼bỉ 為vi 境cảnh 惑hoặc 隨tùy 眠miên 生sanh 故cố 。 故cố 說thuyết 於ư 此thử 二nhị 世thế 類loại 相tương 應ứng 是thị 故cố 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 實thật 有hữu 過quá 去khứ 未vị 來lai 世thế 。 若nhược 義nghĩa 證chứng 比tỉ 聖thánh 言ngôn 。 可khả 得đắc 了liễu 達đạt 。 自tự 愛ái 人nhân 於ư 中trung 必tất 應ưng 信tín 受thọ 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 。 自tự 愛ái 人nhân 於ư 中trung 應ưng 作tác 如như 此thử 知tri 是thị 法pháp 如như 最tối 甚thậm 深thâm 。 非phi 必tất 定định 由do 自tự 思tư 量lượng 。 之chi 所sở 能năng 解giải 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 非phi 撥bát 。 有hữu 別biệt 義nghĩa 是thị 生sanh 即tức 是thị 滅diệt 。 謂vị 色sắc 生sanh 色sắc 滅diệt 。 有hữu 別biệt 義nghĩa 別biệt 生sanh 別biệt 滅diệt 。 謂vị 未vị 來lai 生sanh 現hiện 世thế 滅diệt 。 有hữu 別biệt 義nghĩa 世thế 生sanh 。 正chánh 生sanh 世thế 所sở 攝nhiếp 故cố 。 從tùng 世thế 生sanh 。 未vị 來lai 世thế 不bất 同đồng 剎sát 那na 故cố 。 未vị 來lai 世thế 應ưng 有hữu 未vị 有hữu 。 從tùng 應ưng 有hữu 至chí 現hiện 有hữu 。
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 俱Câu 舍Xá 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 四tứ
A Tỳ Đạt Ma Câu Xá Thích Luận ♦ Quyển 14
❖
Phiên âm: 15/3/2016 ◊ Cập nhật: 15/3/2016