阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 俱Câu 舍Xá 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 二nhị 十thập
A Tỳ Đạt Ma Câu Xá Thích Luận ♦ Quyển 20
婆bà 藪tẩu 盤bàn 豆đậu 造tạo
陳trần 天Thiên 竺Trúc 三tam 藏tạng 真Chân 諦Đế 譯dịch 分phân 別biệt 慧tuệ 品phẩm 之chi 二nhị
說thuyết 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 及cập 聖thánh 人nhân 。 由do 通thông 義nghĩa 於ư 一nhất 切thiết 智trí 。 修tu 諸chư 德đức 已dĩ 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 得đắc 佛Phật 法Pháp 。 謂vị 力lực 等đẳng 。 此thử 法pháp 唯duy 佛Phật 世Thế 尊Tôn 一nhất 人nhân 。 於ư 盡tận 智trí 生sanh 時thời 已dĩ 至chí 得đắc 得đắc 修tu 。 非phi 於ư 餘dư 人nhân 。 今kim 當đương 說thuyết 。 何hà 者giả 。 十thập 八bát 。 偈kệ 曰viết 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 得đắc 。 佛Phật 法Pháp 。 謂vị 力lực 等đẳng 。 釋thích 曰viết 。 十Thập 力Lực 四Tứ 無Vô 畏Úy 。 三tam 念niệm 處xứ 大đại 悲bi 。 是thị 名danh 十thập 八bát 。 此thử 中trung 解giải 十Thập 力Lực 有hữu 七thất 義nghĩa 。 何hà 者giả 為vi 七thất 。 一nhất 自tự 性tánh 。 二nhị 分phần 別biệt 。 三tam 獨độc 得đắc 。 四tứ 平bình 等đẳng 。 五ngũ 作tác 事sự 。 六lục 次thứ 第đệ 。 七thất 差sai 別biệt 。 此thử 義nghĩa 應ưng 知tri 。 此thử 中trung 偈kệ 曰viết 。 處xử 非phi 處xứ 十thập 智trí 。 釋thích 曰viết 。 處xử 非phi 處xứ 中trung 智trí 力lực 具cụ 十thập 智trí 。 偈kệ 曰viết 。 業nghiệp 力lực 有hữu 八bát 智trí 。 釋thích 曰viết 。 於ư 業nghiệp 及cập 果quả 報báo 中trung 智trí 力lực 具cụ 八bát 智trí 。 除trừ 滅diệt 智trí 道đạo 智trí 。 偈kệ 曰viết 。 定định 根căn 欲dục 性tánh 力lực 。 九cửu 智trí 遍biến 行hành 道Đạo 。 或hoặc 十thập 智trí 。 釋thích 曰viết 。 定định 解giải 脫thoát 三Tam 摩Ma 提Đề 三tam 摩ma 跋bạt 提đề 智trí 力lực 。 轉chuyển 轉chuyển 根căn 智trí 力lực 。 種chủng 種chủng 欲dục 智trí 力lực 。 種chủng 種chủng 性tánh 智trí 力lực 。 各các 九cửu 智trí 力lực 除trừ 滅diệt 智trí 。 遍biến 行hành 道Đạo 智trí 力lực 。 或hoặc 十thập 智trí 。 或hoặc 九cửu 智trí 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 執chấp 此thử 道đạo 共cộng 果quả 說thuyết 名danh 遍biến 行hành 道Đạo 智trí 力lực 。 則tắc 具cụ 十thập 智trí 。 若nhược 執chấp 不bất 共cộng 果quả 。 但đãn 有hữu 九cửu 智trí 除trừ 滅diệt 智trí 。 偈kệ 曰viết 。 世thế 智trí 。 於ư 二nhị 。 釋thích 曰viết 。 宿túc 住trụ 念niệm 智trí 力lực 。 及cập 死tử 生sanh 智trí 力lực 。 但đãn 是thị 世thế 俗tục 智trí 。 偈kệ 曰viết 。 六lục 十thập 滅diệt 。 釋thích 曰viết 。 流lưu 盡tận 智trí 力lực 。 或hoặc 六lục 智trí 為vi 性tánh 。 謂vị 法pháp 智trí 類loại 智trí 滅diệt 智trí 盡tận 智trí 無vô 生sanh 智trí 世thế 俗tục 智trí 。 若nhược 執chấp 唯duy 滅diệt 智trí 名danh 流lưu 盡tận 智trí 力lực 。 其kỳ 義nghĩa 如như 此thử 。 若nhược 執chấp 流lưu 盡tận 相tương 續tục 中trung 智trí 說thuyết 名danh 流lưu 盡tận 智trí 。 力lực 。 則tắc 具cụ 十thập 智trí 。 說thuyết 十thập 智trí 力lực 性tánh 已dĩ 。 彼bỉ 地địa 今kim 當đương 說thuyết 。 偈kệ 曰viết 。 宿túc 住trụ 退thoái 生sanh 力lực 。 於ư 定định 。 釋thích 曰viết 。 宿túc 住trụ 智trí 力lực 。 及cập 死tử 生sanh 智trí 力lực 。 依y 四tứ 定định 為vi 地địa 。 偈kệ 曰viết 。 所sở 餘dư 力lực 。 於ư 諸chư 地địa 。 釋thích 曰viết 。 所sở 餘dư 八bát 智trí 力lực 。 一nhất 切thiết 地địa 所sở 攝nhiếp 。 一nhất 切thiết 地địa 有hữu 十thập 。 一nhất 謂vị 欲dục 界giới 未vị 至chí 定định 中trung 間gian 定định 四tứ 色sắc 定định 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 一nhất 切thiết 十thập 智trí 力lực 。 依y 止chỉ 剡# 浮phù 洲châu 界giới 人nhân 身thân 起khởi 。 離ly 佛Phật 世Thế 尊Tôn 不phủ 出xuất 世thế 時thời 。 此thử 十thập 種chủng 智trí 力lực 。 於ư 餘dư 人nhân 不bất 說thuyết 名danh 力lực 。 但đãn 於ư 佛Phật 相tương 續tục 說thuyết 名danh 力lực 。 於ư 他tha 有hữu 對đối 怨oán 及cập 礙ngại 故cố 。 不bất 說thuyết 名danh 力lực 。 偈kệ 曰viết 。 云vân 何hà 。 力lực 由do 此thử 無vô 礙ngại 。 釋thích 曰viết 。 唯duy 佛Phật 滅diệt 一nhất 切thiết 流lưu 及cập 無vô 明minh 習tập 氣khí 等đẳng 皆giai 盡tận 。 於ư 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 智trí 生sanh 無vô 礙ngại 是thị 故cố 於ư 佛Phật 威uy 力lực 。 於ư 餘dư 人nhân 有hữu 礙ngại 。
何hà 以dĩ 故cố 。 彼bỉ 欲dục 知tri 此thử 境cảnh 。 於ư 境cảnh 中trung 智trí 不bất 生sanh 故cố 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 受thọ 力lực 名danh 。 曾tằng 聞văn 大Đại 德đức 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 棄khí 捨xả 求cầu 欲dục 出xuất 家gia 人nhân 。
復phục 次thứ 曾tằng 聞văn 鷂diêu 所sở 怖bố 鳥điểu 。 大Đại 德đức 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 不bất 能năng 知tri 其kỳ 。 受thọ 生sanh 初sơ 及cập 受thọ 生sanh 終chung 。 如như 此thử 由do 智trí 無vô 對đối 怨oán 及cập 礙ngại 故cố 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 心tâm 力lực 。 如như 境cảnh 界giới 無vô 有hữu 邊biên 際tế 。 若nhược 心tâm 力lực 如như 此thử 。 身thân 力lực 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 身thân 那Na 羅La 延Diên 力lực 。 釋thích 曰viết 。
復phục 次thứ 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 佛Phật 世Thế 尊Tôn 身thân 。 那Na 羅La 延Diên 力lực 。 偈kệ 曰viết 。 或hoặc 節tiết 節tiết 。 釋thích 曰viết 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 於ư 一nhất 一nhất 節tiết 中trung 。 具cụ 那Na 羅La 延Diên 力lực 。 大đại 德đức 說thuyết 。 如như 佛Phật 心tâm 力lực 無vô 邊biên 際tế 。 佛Phật 身thân 力lực 亦diệc 爾nhĩ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 。 此thử 身thân 則tắc 不bất 堪kham 受thọ 無vô 邊biên 際tế 智trí 力lực 。
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 佛Phật 世Thế 尊Tôn 獨Độc 覺Giác 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 節tiết 節tiết 中trung 有hữu 龍long 結kết 鎖tỏa 鉤câu 骨cốt 故cố 。 那Na 羅La 延Diên 力lực 。 其kỳ 量lượng 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 百bách 增tăng 。 象tượng 等đẳng 七thất 種chủng 力lực 。 釋thích 曰viết 。 人nhân 道đạo 中trung 百bách 香hương 象tượng 力lực 敵địch 一nhất 白bạch 象tượng 王vương 力lực 。 百bách 白bạch 象tượng 王vương 力lực 敵địch 一nhất 摩ma 訶ha 諾nặc 那na 力lực 。 百bách 摩ma 訶ha 諾nặc 那na 力lực 敵địch 一nhất 鉢bát 娑sa 建kiến 提đề 力lực 。 百bách 鉢bát 娑sa 建kiến 提đề 力lực 敵địch 一nhất 婆bà 郎lang 伽già 力lực 。 百bách 婆bà 郎lang 伽già 力lực 敵địch 一nhất 遮già 㝹nậu 羅la 力lực 。 百bách 遮già 㝹nậu 羅la 力lực 敵địch 。 一nhất 那Na 羅La 延Diên 力lực 。 如như 此thử 百bách 百bách 增tăng 。 香hương 象tượng 白bạch 象tượng 。 摩ma 訶ha 諾nặc 那na 。 鉢bát 娑sa 建kiến 提đề 。 婆bà 郎lang 伽già 。 遮già 㝹nậu 羅la 力lực 。 成thành 那Na 羅La 延Diên 力lực 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 二nhị 倍bội 此thử 力lực 名danh 那Na 羅La 延Diên 力lực 。 隨tùy 轉chuyển 增tăng 為vi 勝thắng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 佛Phật 力lực 無vô 量lượng 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 此thử 觸xúc 入nhập 為vi 性tánh 釋thích 曰viết 。 此thử 身thân 力lực 應ưng 知tri 。 觸xúc 入nhập 為vi 自tự 性tánh 。 是thị 四tứ 大đại 勝thắng 類loại 所sở 造tạo 色sắc 。 異dị 七thất 種chủng 觸xúc 。 餘dư 師sư 說thuyết 如như 此thử 。 偈kệ 曰viết 。 無vô 畏úy 有hữu 四tứ 種chủng 。 釋thích 曰viết 。 依y 經kinh 文văn 說thuyết 。 無vô 畏úy 有hữu 四tứ 種chủng 。 偈kệ 曰viết 。 前tiền 二nhị 初sơ 十Thập 力Lực 。 後hậu 二nhị 第đệ 二nhị 七thất 。 釋thích 曰viết 。 處xử 非phi 處xứ 智trí 力lực 。 如như 第đệ 一nhất 無vô 畏úy 。 如như 經kinh 言ngôn 。 我ngã 今kim 已dĩ 成thành 三tam 若nhược 三tam 佛Phật 陀Đà 。 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 。 應ưng 知tri 是thị 第đệ 一nhất 無vô 畏úy 。 流lưu 盡tận 智trí 力lực 。 如như 第đệ 二nhị 無vô 畏úy 。 如như 經kinh 言ngôn 。 我ngã 今kim 諸chư 流lưu 已dĩ 盡tận 。 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 。 應ưng 知tri 是thị 第đệ 二nhị 無vô 畏úy 。 屬thuộc 業nghiệp 智trí 力lực 。 如như 第đệ 三tam 無vô 畏úy 。 如như 經kinh 言ngôn 。 是thị 我ngã 所sở 說thuyết 。 於ư 弟đệ 子tử 眾chúng 。 與dữ 障chướng 礙ngại 相tương 應ứng 法pháp 。 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 。 應ưng 知tri 是thị 第đệ 三tam 無vô 畏úy 。 遍biến 行hành 道Đạo 智trí 力lực 。 如như 第đệ 四tứ 無vô 畏úy 。 如như 經kinh 言ngôn 。 是thị 我ngã 所sở 說thuyết 。 於ư 弟đệ 子tử 眾chúng 。 為vi 出xuất 離ly 生sanh 死tử 。 諸chư 淨tịnh 品phẩm 道đạo 。 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 。 應ưng 知tri 是thị 第đệ 四tứ 無vô 畏úy 。 如như 此thử 四tứ 法pháp 。 應ưng 知tri 是thị 四Tứ 無Vô 畏Úy 。 無vô 畏úy 以dĩ 無vô 怖bố 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 說thuyết 。 智trí 慧tuệ 為vi 無vô 畏úy 。 由do 此thử 四tứ 法Pháp 故cố 。 諸chư 佛Phật 於ư 大đại 集tập 中trung 。 無vô 復phục 疑nghi 心tâm 故cố 。 說thuyết 彼bỉ 名danh 無vô 畏úy 。 此thử 無vô 疑nghi 是thị 智trí 慧tuệ 所sở 成thành 故cố 。 於ư 智trí 說thuyết 無vô 畏úy 非phi 智trí 。 此thử 四tứ 顯hiển 何hà 義nghĩa 。 顯hiển 自tự 利lợi 利lợi 他tha 義nghĩa 。 前tiền 二nhị 是thị 自tự 利lợi 。 後hậu 二nhị 是thị 利lợi 他tha 。
復phục 次thứ 此thử 四tứ 唯duy 是thị 利lợi 益ích 他tha 事sự 。 能năng 除trừ 說thuyết 者giả 垢cấu 及cập 所sở 說thuyết 垢cấu 故cố 。 說thuyết 四Tứ 無Vô 畏Úy 已dĩ 。 念niệm 處xứ 者giả 。 由do 弟đệ 子tử 眾chúng 差sai 別biệt 故cố 有hữu 三tam 。 如như 經kinh 說thuyết 此thử 念niệm 處xứ 。 偈kệ 曰viết 。 三tam 念niệm 念niệm 慧tuệ 性tánh 。 釋thích 曰viết 。 此thử 三tam 念niệm 處xứ 念niệm 慧tuệ 為vi 性tánh 。 是thị 時thời 若nhược 弟đệ 子tử 眾chúng 。 恭cung 敬kính 心tâm 聽thính 及cập 修tu 行hành 。 不bất 恭cung 敬kính 心tâm 聽thính 及cập 修tu 行hành 。
復phục 有hữu 具cụ 二nhị 。 於ư 中trung 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 無vô 愛ái 欲dục 心tâm 。 無vô 瞋sân 恚khuể 心tâm 。 無vô 雜tạp 污ô 心tâm 。 云vân 何hà 說thuyết 此thử 三tam 。 為vi 佛Phật 不bất 共cộng 得đắc 法Pháp 。 此thử 三tam 顯hiển 如Như 來Lai 習tập 氣khí 滅diệt 盡tận 。
復phục 次thứ 若nhược 自tự 弟đệ 子tử 眾chúng 。 於ư 師sư 教giáo 恭cung 敬kính 受thọ 行hành 。 不bất 恭cung 敬kính 受thọ 行hành 。 及cập 具cụ 二nhị 事sự 中trung 。 喜hỷ 憂ưu 等đẳng 事sự 。 如như 於ư 佛Phật 一nhất 向hướng 不bất 生sanh 。 於ư 他tha 不bất 爾nhĩ 。 此thử 三tam 不bất 生sanh 。 於ư 佛Phật 是thị 希hy 有hữu 法pháp 。 餘dư 人nhân 則tắc 無vô 。 故cố 立lập 此thử 法pháp 為vi 不bất 共cộng 得đắc 。 大đại 悲bi 今kim 當đương 說thuyết 。 偈kệ 曰viết 。 大đại 悲bi 世thế 俗tục 智trí 。 釋thích 曰viết 。 大đại 悲bi 以dĩ 世thế 俗tục 智trí 為vi 性tánh 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 則tắc 不bất 應ưng 成thành 緣duyên 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 為vi 境cảnh 界giới 。 亦diệc 不bất 得đắc 以dĩ 。 三tam 苦khổ 為vi 行hành 相tương/tướng 。 譬thí 如như 聲Thanh 聞Văn 悲bi 。 云vân 何hà 名danh 大đại 悲bi 。 偈kệ 曰viết 。 由do 資tư 糧lương 行hành 相tương/tướng 。 境cảnh 平bình 等đẳng 最tối 上thượng 。 釋thích 曰viết 。 一nhất 由do 資tư 糧lương 大đại 。 能năng 生sanh 長trưởng 大đại 福phước 德đức 智trí 慧tuệ 資tư 糧lương 故cố 。 二nhị 由do 行hành 相tương/tướng 大đại 。 以dĩ 三tam 苦khổ 為vi 行hành 相tương/tướng 。 緣duyên 眾chúng 生sanh 起khởi 故cố 。 三tam 由do 境cảnh 界giới 大đại 。 通thông 緣duyên 三tam 界giới 眾chúng 生sanh 為vi 境cảnh 故cố 。 四tứ 由do 平bình 等đẳng 大đại 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 平bình 等đẳng 起khởi 利lợi 益ích 事sự 故cố 。 五ngũ 由do 最tối 上thượng 大đại 。 無vô 餘dư 悲bi 上thượng 此thử 故cố 大đại 悲bi 與dữ 悲bi 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 偈kệ 曰viết 。 差sai 別biệt 有hữu 八bát 種chủng 。 釋thích 曰viết 。 一nhất 性tánh 差sai 別biệt 。 由do 無vô 瞋sân 無vô 癡si 為vi 性tánh 故cố 。 二nhị 行hành 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 由do 一nhất 苦khổ 三tam 苦khổ 為vi 行hành 相tương/tướng 故cố 。 三tam 境cảnh 界giới 差sai 別biệt 。 由do 緣duyên 一nhất 界giới 三tam 界giới 為vi 境cảnh 起khởi 故cố 。 四tứ 地địa 差sai 別biệt 。 由do 依y 四tứ 定định 。 第đệ 四tứ 定định 為vi 地địa 故cố 。 五ngũ 相tương 續tục 差sai 別biệt 由do 依y 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 相tương 續tục 。 佛Phật 相tương 續tục 生sanh 故cố 。 六lục 至chí 得đắc 差sai 別biệt 。 由do 離ly 欲dục 欲dục 界giới 有hữu 頂đảnh 所sở 得đắc 故cố 。 七thất 救cứu 濟tế 差sai 別biệt 。 由do 欲dục 救cứu 濟tế 欲dục 成thành 救cứu 濟tế 故cố 。 八bát 悲bi 差sai 別biệt 。 由do 不bất 同đồng 同đồng 悲bi 故cố 。 已dĩ 說thuyết 諸chư 佛Phật 由do 十thập 八bát 法pháp 不bất 與dữ 他tha 共cộng 。 為vi 與dữ 諸chư 佛Phật 一nhất 向hướng 共cộng 不phủ 。 與dữ 諸chư 佛Phật 有hữu 共cộng 不bất 共cộng 。 此thử 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 由do 資tư 糧lương 法Pháp 身thân 。 及cập 行hành 他tha 利lợi 益ích 。 一nhất 切thiết 佛Phật 平bình 等đẳng 。 非phi 壽thọ 姓tánh 量lượng 等đẳng 。 釋thích 曰viết 。 由do 三tam 因nhân 緣duyên 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 一nhất 切thiết 平bình 等đẳng 。 一nhất 因nhân 圓viên 滿mãn 平bình 等đẳng 。 由do 昔tích 行hành 福phước 德đức 智trí 慧tuệ 。 資tư 糧lương 同đồng 圓viên 滿mãn 故cố 。 二nhị 果quả 圓viên 滿mãn 平bình 等đẳng 。 由do 所sở 得đắc 法Pháp 身thân 。 同đồng 具cụ 足túc 成thành 就tựu 故cố 。 三tam 利lợi 益ích 他tha 平bình 等đẳng 。 由do 對đối 背bối/bội 證chứng 轉chuyển 利lợi 益ích 他tha 事sự 同đồng 究cứu 竟cánh 故cố 。 由do 此thử 三tam 義nghĩa 。 諸chư 佛Phật 平bình 等đẳng 。 不bất 共cộng 者giả 謂vị 差sai 別biệt 。 由do 壽thọ 命mạng 種chủng 姓tánh 身thân 量lượng 等đẳng 。 所sở 成thành 壽thọ 命mạng 有hữu 長trường 短đoản 。 前tiền 世thế 後hậu 世thế 。 生sanh 有hữu 異dị 故cố 。 婆Bà 羅La 門Môn 剎sát 帝đế 利lợi 種chủng 不bất 同đồng 故cố 。 迦Ca 葉Diếp 波ba 瞿cù 多đa 摩ma 等đẳng 姓tánh 不bất 同đồng 故cố 。 身thân 量lượng 光quang 明minh 有hữu 大đại 小tiểu 故cố 。 等đẳng 言ngôn 者giả 。 法pháp 住trụ 身thân 壞hoại 不bất 壞hoại 等đẳng 故cố 。 如như 此thử 由do 隨tùy 時thời 生sanh 。 故cố 有hữu 差sai 別biệt 。 若nhược 聰thông 明minh 人nhân 。 思tư 惟duy 諸chư 佛Phật 。 三tam 種chủng 圓viên 滿mãn 勝thắng 德đức 。 於ư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 所sở 。 必tất 能năng 得đắc 生sanh 最tối 極cực 愛ái 念niệm 尊tôn 重trọng 之chi 心tâm 。 謂vị 圓viên 滿mãn 因nhân 勝thắng 德đức 。 圓viên 滿mãn 果quả 勝thắng 德đức 。 圓viên 滿mãn 恩ân 勝thắng 德đức 。 此thử 中trung 圓viên 滿mãn 因nhân 勝thắng 德đức 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 一nhất 切thiết 福phước 德đức 。 智trí 慧tuệ 皆giai 數số 習tập 行hành 。 二nhị 長trường 時thời 行hành 。 三tam 無vô 間gian 行hành 。 四tứ 尊tôn 重trọng 行hành 。 圓viên 滿mãn 果quả 勝thắng 德đức 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 智trí 勝thắng 德đức 。 二nhị 斷đoạn 勝thắng 德đức 。 三tam 威uy 力lực 勝thắng 德đức 。 四tứ 色sắc 身thân 勝thắng 德đức 。 圓viên 滿mãn 恩ân 勝thắng 德đức 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 永vĩnh 解giải 脫thoát 三tam 惡ác 道đạo 生sanh 死tử 恩ân 德đức 。 或hoặc 安an 立lập 善thiện 道đạo 及cập 三tam 乘thừa 恩ân 德đức 。 智trí 勝thắng 德đức 復phục 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 無vô 師sư 智trí 。 二nhị 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 三tam 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 四tứ 無vô 功công 用dụng 智trí 。 斷đoạn 勝thắng 德đức 亦diệc 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 一nhất 切thiết 解giải 脫thoát 障chướng 滅diệt 。 二nhị 一nhất 切thiết 定định 障chướng 滅diệt 。 三tam 一Nhất 切Thiết 智Trí 障chướng 滅diệt 。 四tứ 永vĩnh 時thời 滅diệt 。 威uy 力lực 勝thắng 德đức 。 亦diệc 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 於ư 外ngoại 塵trần 化hóa 生sanh 轉chuyển 變biến 願nguyện 成thành 合hợp 散tán 自tự 在tại 威uy 力lực 。 二nhị 於ư 壽thọ 命mạng 捨xả 取thủ 安an 自tự 在tại 威uy 力lực 。 三tam 於ư 障chướng 及cập 虛hư 空không 最tối 遠viễn 最tối 速tốc 行hành 。 於ư 少thiểu 令linh 多đa 入nhập 自tự 在tại 威uy 力lực 。 四tứ 種chủng 種chủng 自tự 性tánh 希hy 有hữu 法pháp 圓viên 德đức 威uy 力lực 。 威uy 力lực 勝thắng 德đức 。 復phục 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 難nan 化hóa 能năng 化hóa 。 二nhị 答đáp 難nạn/nan 必tất 能năng 斷đoạn 疑nghi 。 三tam 立lập 教giáo 決quyết 定định 出xuất 離ly 。 四tứ 能năng 制chế 伏phục 惡ác 魔ma 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 色sắc 身thân 勝thắng 德đức 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 大đại 相tương 勝thắng 德đức 。 二nhị 小tiểu 相tương 勝thắng 德đức 。 三tam 力lực 勝thắng 德đức 。 四tứ 金kim 剛cang 真chân 實thật 骨cốt 身thân 勝thắng 德đức 。 諸chư 佛Phật 勝thắng 德đức 若nhược 。 總tổng 說thuyết 有hữu 如như 此thử 等đẳng 。 若nhược 分phân 別biệt 此thử 勝thắng 德đức 差sai 別biệt 。 則tắc 無vô 有hữu 邊biên 。 此thử 勝thắng 德đức 唯duy 有hữu 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 能năng 具cụ 知tri 具cụ 說thuyết 。 若nhược 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 攝nhiếp 持trì 壽thọ 命mạng 。 無vô 數số 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 說thuyết 乃nãi 可khả 盡tận 。 如như 此thử 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 是thị 無vô 邊biên 希hy 有hữu 功công 德đức 。 智trí 德đức 斷đoạn 德đức 恩ân 德đức 。 大đại 寶bảo 之chi 池trì 。 凡phàm 夫phu 眾chúng 生sanh 。 由do 自tự 德đức 貧bần 乏phạp 。 損tổn 害hại 信tín 樂nhạo 。 雖tuy 證chứng 聞văn 如như 此thử 等đẳng 圓viên 滿mãn 勝thắng 德đức 。 於ư 佛Phật 不bất 起khởi 尊tôn 重trọng 心tâm 。 於ư 如Như 來Lai 正Chánh 法Pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 聰thông 明minh 人nhân 聞văn 此thử 功công 德đức 。 起khởi 歸quy 依y 心tâm 徹triệt 於ư 骨cốt 髓tủy 。 於ư 佛Phật 正Chánh 法Pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 人nhân 由do 一nhất 向hướng 淨tịnh 信tín 心tâm 。 則tắc 已dĩ 制chế 伏phục 不bất 定định 報báo 惡ác 業nghiệp 聚tụ 已dĩ 。 受thọ 人nhân 天thiên 道đạo 吉cát 祥tường 樂lạc 報báo 。 最tối 後hậu 趣thú 般bát 涅Niết 槃Bàn 為vi 勝thắng 。 是thị 故cố 諸chư 佛Phật 。 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 無vô 上thượng 福phước 田điền 。 由do 能năng 生sanh 不bất 空không 可khả 愛ái 勝thắng 疾tật 善thiện 後hậu 果quả 故cố 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 自tự 說thuyết 偈kệ 以dĩ 顯hiển 此thử 義nghĩa 偈kệ 曰viết 。
若nhược 人nhân 當đương 來lai 世thế 。 於ư 佛Phật 行hạnh 少thiểu 善thiện 。
受thọ 諸chư 天thiên 生sanh 已dĩ 。 必tất 得đắc 不bất 死tử 足túc 。
說thuyết 諸chư 佛Phật 如như 此thử 等đẳng 不bất 共cộng 德đức 已dĩ 。 偈kệ 曰viết 。 有hữu 餘dư 佛Phật 法Pháp 共cộng 。 弟đệ 子tử 及cập 凡phàm 夫phu 。 釋thích 曰viết 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 有hữu 功công 德đức 。 與dữ 弟đệ 子tử 共cộng 得đắc 。 或hoặc 與dữ 凡phàm 夫phu 共cộng 得đắc 。 是thị 何hà 功công 德đức 。 如như 次thứ 第đệ 。 偈kệ 曰viết 。 無vô 諍tranh 及cập 願nguyện 智trí 。 無vô 礙ngại 解giải 等đẳng 德đức 。 釋thích 曰viết 。 諸chư 德đức 謂vị 無vô 諍tranh 三Tam 摩Ma 提Đề 願nguyện 智trí 。 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 通thông 慧tuệ 定định 無vô 色sắc 三Tam 摩Ma 提Đề 。 無vô 量lượng 解giải 脫thoát 。 制chế 入nhập 遍biến 入nhập 等đẳng 。 此thử 中trung 無vô 諍tranh 。 三tam 摩ma 提đề 者giả 。 有hữu 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 比Bỉ 丘Khâu 。 已dĩ 知tri 眾chúng 生sanh 眾chúng 苦khổ 是thị 惑hoặc 所sở 生sanh 起khởi 。 欲dục 令linh 自tự 身thân 於ư 他tha 成thành 。 無vô 上thượng 福phước 田điền 。 欲dục 制chế 伏phục 他tha 緣duyên 自tự 身thân 煩phiền 惱não 生sanh 起khởi 。 生sanh 如như 此thử 相tương/tướng 智trí 。 由do 此thử 智trí 他tha 人nhân 不bất 得đắc 生sanh 起khởi 。 一nhất 切thiết 種chủng 諍tranh 。 由do 此thử 智trí 無vô 有hữu 他tha 人nhân 。 緣duyên 觀quán 行hành 人nhân 。 或hoặc 起khởi 欲dục 心tâm 。 或hoặc 起khởi 瞋sân 心tâm 。 或hoặc 起khởi 高cao 慢mạn 心tâm 等đẳng 由do 此thử 正chánh 行hạnh 。 必tất 不bất 發phát 動động 隨tùy 餘dư 一nhất 人nhân 所sở 應ưng 起khởi 煩phiền 惱não 。 故cố 名danh 無vô 諍tranh 。 此thử 三Tam 摩Ma 提Đề 體thể 相tướng 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 世thế 俗tục 智trí 無vô 諍tranh 。 釋thích 曰viết 。 此thử 是thị 三Tam 摩Ma 提Đề 自tự 性tánh 。 謂vị 世thế 俗tục 智trí 。 偈kệ 曰viết 後hậu 定định 。 釋thích 曰viết 。 後hậu 定định 謂vị 第đệ 四tứ 定định 最tối 後hậu 分phần/phân 。 此thử 定định 雖tuy 通thông 以dĩ 第đệ 四tứ 定định 為vi 地địa 。 但đãn 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 速tốc 智trí 。 偈kệ 曰viết 。 不bất 壞hoại 法pháp 。 釋thích 曰viết 。 但đãn 於ư 不bất 壞hoại 法pháp 阿A 羅La 漢Hán 相tương 續tục 中trung 生sanh 。 非phi 餘dư 阿A 羅La 漢Hán 。
何hà 以dĩ 故cố 。 餘dư 阿A 羅La 漢Hán 於ư 自tự 相tương 續tục 。 有hữu 時thời 不bất 能năng 令linh 離ly 餘dư 諍tranh 生sanh 起khởi 。 偈kệ 曰viết 。 人nhân 道đạo 生sanh 。 釋thích 曰viết 。 此thử 定định 在tại 人nhân 道đạo 中trung 修tu 得đắc 。 唯duy 於ư 三tam 洲châu 。 此thử 定định 緣duyên 何hà 境cảnh 生sanh 。 偈kệ 曰viết 。 未vị 生sanh 。 欲dục 有hữu 類loại 或hoặc 境cảnh 。 釋thích 曰viết 。 未vị 來lai 欲dục 界giới 有hữu 類loại 。 或hoặc 為vi 此thử 定định 境cảnh 。 願nguyện 他tha 諸chư 惑hoặc 勿vật 生sanh 依y 此thử 門môn 生sanh 故cố 。 無vô 類loại 惑hoặc 者giả 。 不bất 可khả 遮già 離ly 諸chư 遍biến 行hành 惑hoặc 。 緣duyên 具cụ 界giới 地địa 生sanh 起khởi 故cố 。 如như 說thuyết 無vô 諍tranh 。 偈kệ 曰viết 。 願nguyện 智trí 亦diệc 如như 此thử 釋thích 曰viết 。 此thử 亦diệc 世thế 俗tục 智trí 為vi 性tánh 。 依y 後hậu 定định 為vi 地địa 。 依y 不bất 壞hoại 法pháp 相tướng 續tục 生sanh 。 於ư 人nhân 道đạo 修tu 得đắc 。 若nhược 爾nhĩ 差sai 別biệt 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 但đãn 緣duyên 一nhất 切thiết 境cảnh 。 釋thích 曰viết 。 願nguyện 智trí 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 為vi 境cảnh 起khởi 故cố 。 此thử 異dị 於ư 彼bỉ 無vô 色sắc 界giới 法pháp 。 由do 願nguyện 智trí 不bất 可khả 證chứng 知tri 。 雖tuy 然nhiên 由do 等đẳng 流lưu 行hành 差sai 別biệt 。 則tắc 可khả 比tỉ 知tri 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 此thử 中trung 行hành 田điền 人nhân 為vi 譬thí 。 願nguyện 智trí 所sở 修tu 法Pháp 門môn 云vân 何hà 。 是thị 自tự 己kỷ 所sở 求cầu 欲dục 知tri 眾chúng 事sự 。 為vi 此thử 故cố 入nhập 遠viễn 際tế 第đệ 四tứ 三Tam 摩Ma 提Đề 。 願nguyện 我ngã 必tất 知tri 此thử 事sự 。 即tức 於ư 此thử 事sự 。 如như 實thật 而nhi 知tri 。 隨tùy 此thử 定định 近cận 遠viễn 行hành 力lực 知tri 近cận 遠viễn 亦diệc 爾nhĩ 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 法pháp 義nghĩa 方phương 言ngôn 。 巧xảo 辯biện 無vô 礙ngại 解giải 。 釋thích 曰viết 。 無vô 礙ngại 解giải 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 。 二nhị 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 三tam 方phương 言ngôn 無vô 礙ngại 解giải 。 四tứ 巧xảo 辯biện 無vô 礙ngại 解giải 。 此thử 無vô 礙ngại 解giải 。 應ưng 知tri 如như 無vô 諍tranh 三Tam 摩Ma 提Đề 。 云vân 何hà 如như 依y 不bất 壞hoại 法pháp 相tướng 續tục 生sanh 。 於ư 人nhân 道đạo 修tu 得đắc 。 此thử 二nhị 同đồng 彼bỉ 境cảnh 界giới 地địa 。 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 說thuyết 此thử 異dị 彼bỉ 。 偈kệ 曰viết 。 前tiền 三tam 名danh 義nghĩa 言ngôn 。 次thứ 第đệ 無vô 礙ngại 解giải 。 釋thích 曰viết 。 於ư 名danh 句cú 字tự 聚tụ 中trung 。 於ư 義nghĩa 中trung 。 於ư 言ngôn 語ngữ 中trung 。 不bất 可khả 迴hồi 轉chuyển 智trí 。 是thị 名danh 法pháp 義nghĩa 方phương 言ngôn 無vô 礙ngại 解giải 。 次thứ 第đệ 應ưng 知tri 。 偈kệ 曰viết 。 第đệ 四tứ 中trung 理lý 脫thoát 。 於ư 言ngôn 道đạo 自tự 在tại 。 釋thích 曰viết 。 不bất 可khả 迴hồi 轉chuyển 智trí 此thử 言ngôn 流lưu 。 中trung 理lý 離ly 障chướng 失thất 言ngôn 。 中trung 定định 道đạo 自tự 在tại 顯hiển 現hiện 中trung 。 不bất 可khả 迴hồi 轉chuyển 智trí 。 說thuyết 名danh 巧xảo 辯biện 無vô 礙ngại 解giải 。 偈kệ 曰viết 。 此thử 緣duyên 言ngôn 道đạo 境cảnh 。 釋thích 曰viết 。 正chánh 說thuyết 及cập 道đạo 。 是thị 此thử 智trí 境cảnh 界giới 。 偈kệ 曰viết 。 九cửu 智trí 。 釋thích 曰viết 。 此thử 解giải 以dĩ 九cửu 智trí 為vi 性tánh 。 謂vị 巧xảo 辯biện 道đạo 自tự 在tại 無vô 礙ngại 解giải 。 除trừ 滅diệt 智trí 。 偈kệ 曰viết 。 一nhất 切thiết 地địa 。 釋thích 曰viết 。 此thử 解giải 依y 一nhất 切thiết 地địa 起khởi 。 謂vị 欲dục 界giới 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 由do 緣duyên 言ngôn 道đạo 隨tùy 一nhất 為vi 境cảnh 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 十thập 或hoặc 六lục 義nghĩa 解giải 。 釋thích 曰viết 。 義nghĩa 中trung 無vô 礙ngại 解giải 。 若nhược 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 為vi 義nghĩa 。 此thử 解giải 以dĩ 十thập 智trí 為vi 性tánh 若nhược 唯duy 涅Niết 槃Bàn 為vi 義nghĩa 。 但đãn 以dĩ 六lục 智trí 為vi 性tánh 。 謂vị 法pháp 智trí 類loại 智trí 滅diệt 智trí 盡tận 智trí 無vô 生sanh 智trí 世thế 俗tục 智trí 。 偈kệ 曰viết 。 遍biến 處xứ 。 釋thích 曰viết 。 此thử 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 依y 一nhất 切thiết 地địa 起khởi 。 偈kệ 曰viết 。 餘dư 世thế 智trí 。 釋thích 曰viết 。 所sở 餘dư 法pháp 方phương 言ngôn 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 。 以dĩ 世thế 俗tục 智trí 為vi 性tánh 。 緣duyên 名danh 句cú 等đẳng 言ngôn 語ngữ 為vi 境cảnh 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 欲dục 界giới 定định 法pháp 解giải 。 釋thích 曰viết 。 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 。 有hữu 五ngũ 地địa 欲dục 界giới 及cập 四tứ 定định 所sở 攝nhiếp 故cố 。 於ư 上thượng 無vô 名danh 等đẳng 聚tụ 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 言ngôn 欲dục 初sơ 定định 。 釋thích 曰viết 。 方phương 言ngôn 無vô 礙ngại 解giải 。 依y 欲dục 界giới 初sơ 定định 為vi 地địa 。 於ư 上thượng 無vô 覺giác 觀quán 故cố 。 於ư 分phân 別biệt 假giả 名danh 論luận 中trung 。 分phân 別biệt 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 云vân 。 於ư 名danh 句cú 字tự 中trung 。 於ư 彼bỉ 所sở 目mục 義nghĩa 中trung 。 此thử 義nghĩa 一nhất 二nhị 多đa 三tam 時thời 男nam 女nữ 等đẳng 差sai 別biệt 說thuyết 中trung 。 此thử 說thuyết 無vô 障chướng 失thất 中trung 。 不bất 可khả 迴hồi 轉chuyển 智trí 。 名danh 法pháp 等đẳng 無vô 礙ngại 解giải 。 是thị 故cố 彼bỉ 次thứ 第đệ 得đắc 成thành 。 方phương 言ngôn 者giả 。 因nhân 理lý 釋thích 言ngôn 。 譬thí 如như 由do 有hữu 礙ngại 故cố 名danh 色sắc 等đẳng 。 言ngôn 於ư 立lập 破phá 勝thắng 言ngôn 說thuyết 名danh 巧xảo 辯biện 。 餘dư 師sư 說thuyết 。 此thử 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 算toán 數số 佛Phật 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 聲thanh 論luận 因nhân 緣duyên 論luận 。 次thứ 第đệ 是thị 此thử 四tứ 解giải 。 先tiên 加gia 行hành 法Pháp 門môn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 人nhân 於ư 四tứ 處xứ 未vị 修tu 明minh 了liễu 加gia 行hành 。 不bất 能năng 得đắc 生sanh 此thử 解giải 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 於ư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 正Chánh 法Pháp 中trung 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 加gia 行hành 。 皆giai 圓viên 滿mãn 成thành 。 若nhược 人nhân 得đắc 一nhất 。 是thị 人nhân 必tất 定định 具cụ 得đắc 四tứ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 若nhược 不bất 具cụ 未vị 得đắc 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 得đắc 彼bỉ 不bất 具cụ 足túc 不bất 可khả 說thuyết 。 此thử 人nhân 得đắc 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 是thị 所sở 說thuyết 無vô 諍tranh 等đẳng 功công 德đức 。 偈kệ 曰viết 。 六lục 遠viễn 際tế 定định 得đắc 。 釋thích 曰viết 。 此thử 六lục 由do 遠viễn 際tế 定định 力lực 所sở 得đắc 故cố 。 說thuyết 彼bỉ 為vi 遠viễn 際tế 定định 。 偈kệ 曰viết 。 此thử 六lục 。 釋thích 曰viết 。 是thị 第đệ 四tứ 定định 名danh 遠viễn 際tế 。 六lục 法pháp 為vi 體thể 。 謂vị 無vô 諍tranh 三Tam 摩Ma 提Đề 願nguyện 智trí 三tam 無vô 礙ngại 解giải 。 及cập 遠viễn 際tế 三Tam 摩Ma 提Đề 。 方phương 言ngôn 無vô 礙ngại 解giải 。 雖tuy 由do 遠viễn 際tế 定định 力lực 得đắc 。 不bất 依y 第đệ 四tứ 定định 為vi 地địa 起khởi 。 是thị 故cố 不bất 取thủ 。 何hà 法pháp 名danh 遠viễn 際tế 三Tam 摩Ma 提Đề 。 偈kệ 曰viết 。 最tối 後hậu 定định 。 隨tùy 順thuận 一nhất 切thiết 地địa 。 此thử 至chí 增tăng 究cứu 竟cánh 。 釋thích 曰viết 。 此thử 定định 唯duy 以dĩ 第đệ 四tứ 定định 為vi 地địa 。 云vân 何hà 隨tùy 順thuận 一nhất 切thiết 地địa 。 先tiên 從tùng 欲dục 界giới 善thiện 思tư 心tâm 入nhập 初sơ 定định 。 從tùng 初sơ 定định 入nhập 二nhị 定định 。 如như 此thử 次thứ 第đệ 。 乃nãi 至chí 入nhập 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 定Định 。
復phục 次thứ 從tùng 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 定Định 。 次thứ 第đệ 逆nghịch 修tu 。 乃nãi 至chí 至chí 欲dục 界giới 心tâm 。
復phục 次thứ 從tùng 欲dục 界giới 心tâm 。 更cánh 次thứ 第đệ 順thuận 修tu 。 乃nãi 至chí 第đệ 四tứ 定định 。 如như 此thử 修tu 隨tùy 順thuận 一nhất 切thiết 地địa 。 云vân 何hà 名danh 至chí 增tăng 究cứu 竟cánh 。 如như 此thử 修tu 第đệ 四tứ 定định 。 從tùng 軟nhuyễn 修tu 中trung 從tùng 中trung 修tu 上thượng 。 此thử 三tam 更cánh 各các 分phân 為vi 三tam 。 故cố 成thành 九cửu 品phẩm 。 最tối 後hậu 品phẩm 名danh 至chí 增tăng 究cứu 竟cánh 。 如như 此thử 定định 名danh 遠viễn 際tế 定định 。 際tế 者giả 或hoặc 差sai 別biệt 為vi 義nghĩa 。 或hoặc 增tăng 極cực 為vi 義nghĩa 。 譬thí 如như 四tứ 際tế 及cập 實thật 際tế 。 如như 此thử 。 六lục 功công 德đức 。 偈kệ 曰viết 。 唯duy 佛Phật 。 非phi 行hành 得đắc 。 釋thích 曰viết 。 異dị 佛Phật 所sở 餘dư 諸chư 人nhân 。 必tất 由do 修tu 行hành 方phương 得đắc 。 不bất 由do 離ly 欲dục 得đắc 。 唯duy 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 無vô 功công 德đức 是thị 修tu 行hành 得đắc 。 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 皆giai 是thị 離ly 欲dục 得đắc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 唯duy 一nhất 世Thế 尊Tôn 法Pháp 王Vương 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 隨tùy 如Như 來Lai 意ý 欲dục 。 皆giai 悉tất 現hiện 前tiền 。 如như 此thử 諸chư 德đức 皆giai 與dữ 弟đệ 子tử 共cộng 得đắc 。 若nhược 通thông 慧tuệ 等đẳng 亦diệc 與dữ 凡phàm 夫phu 共cộng 得đắc 。 何hà 法pháp 名danh 通thông 慧tuệ 。 偈kệ 曰viết 。 如như 意ý 成thành 耳nhĩ 心tâm 。 宿túc 住trụ 死tử 生sanh 盡tận 。 智trí 證chứng 名danh 通thông 解giải 。 六lục 種chủng 。 釋thích 曰viết 。 如như 意ý 成thành 境cảnh 。 智trí 證chứng 通thông 慧tuệ 天thiên 耳nhĩ 。 他tha 心tâm 差sai 別biệt 宿túc 。 住trụ 念niệm 死tử 生sanh 流lưu 盡tận 。 智trí 證chứng 通thông 慧tuệ 此thử 六lục 名danh 通thông 慧tuệ 。 於ư 中trung 前tiền 五ngũ 與dữ 凡phàm 夫phu 共cộng 得đắc 。 一nhất 切thiết 六Lục 通Thông 慧tuệ 。 偈kệ 曰viết 。 解giải 脫thoát 智trí 。 釋thích 曰viết 。 以dĩ 解giải 脫thoát 道đạo 智trí 為vi 性tánh 。 譬thí 如như 沙Sa 門Môn 果quả 。 偈kệ 曰viết 。 此thử 四tứ 世thế 俗tục 智trí 。 釋thích 曰viết 。 除trừ 他tha 心tâm 差sai 別biệt 通thông 慧tuệ 及cập 流lưu 盡tận 通thông 慧tuệ 。 餘dư 四tứ 皆giai 以dĩ 世thế 俗tục 智trí 為vi 體thể 。 偈kệ 曰viết 。 他tha 心tâm 慧tuệ 五ngũ 智trí 。 釋thích 曰viết 。 他tha 心tâm 通thông 慧tuệ 。 以dĩ 五ngũ 智trí 為vi 體thể 。 謂vị 法pháp 智trí 類loại 智trí 道đạo 智trí 世thế 俗tục 智trí 他tha 心tâm 智trí 。 偈kệ 曰viết 。 盡tận 通thông 慧tuệ 如như 力lực 。 釋thích 曰viết 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 流lưu 盡tận 智trí 力lực 。 此thử 通thông 慧tuệ 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 或hoặc 六lục 智trí 或hoặc 十thập 智trí 為vi 體thể 。 彼bỉ 以dĩ 一nhất 切thiết 。 地địa 為vi 依y 止chỉ 。 應ưng 知tri 此thử 亦diệc 爾nhĩ 。 偈kệ 曰viết 。 餘dư 五ngũ 於ư 四tứ 定định 。 釋thích 曰viết 。 所sở 餘dư 五ngũ 以dĩ 四tứ 定định 地địa 為vi 依y 止chỉ 。 此thử 云vân 何hà 不bất 以dĩ 無vô 色sắc 。 定định 地địa 為vi 依y 止chỉ 。 於ư 中trung 三tam 通thông 慧tuệ 緣duyên 色sắc 為vi 境cảnh 故cố 。 不bất 得đắc 依y 無vô 色sắc 定định 地địa 起khởi 。 他tha 心tâm 差sai 別biệt 通thông 慧tuệ 。 色sắc 門môn 所sở 生sanh 故cố 。 亦diệc 不bất 以dĩ 無vô 色sắc 。 定định 地địa 為vi 依y 止chỉ 。 宿túc 住trụ 念niệm 通thông 慧tuệ 。 憶ức 持trì 位vị 差sai 別biệt 次thứ 第đệ 所sở 生sanh 故cố 。 亦diệc 不bất 以dĩ 無vô 色sắc 。 定định 地địa 為vi 依y 止chỉ 。 此thử 以dĩ 處xứ 所sở 姓tánh 名danh 住trụ 等đẳng 為vi 境cảnh 界giới 故cố 。 若nhược 人nhân 欲dục 知tri 他tha 心tâm 。 於ư 自tự 相tương 續tục 先tiên 觀quán 身thân 心tâm 二nhị 相tương/tướng 。 謂vị 我ngã 身thân 相tướng 如như 此thử 。 心tâm 相tương/tướng 如như 此thử 。 如như 觀quán 自tự 身thân 心tâm 相tương/tướng 。 於ư 他tha 相tương 續tục 亦diệc 起khởi 如như 此thử 相tương/tướng 思tư 惟duy 。 由do 此thử 即tức 知tri 他tha 心tâm 。 是thị 故cố 通thông 慧tuệ 得đắc 生sanh 。 若nhược 此thử 通thông 慧tuệ 已dĩ 成thành 不bất 觀quán 色sắc 。 自tự 知tri 他tha 心tâm 。 若nhược 人nhân 欲dục 憶ức 持trì 宿túc 住trụ 。 從tùng 前tiền 次thứ 第đệ 觀quán 察sát 滅diệt 自tự 識thức 相tương/tướng 已dĩ 。 如như 此thử 逆nghịch 次thứ 第đệ 思tư 惟duy 諸chư 位vị 差sai 別biệt 。 乃nãi 至chí 託thác 胎thai 心tâm 。 次thứ 由do 憶ức 持trì 中trung 陰ấm 一nhất 剎sát 那na 故cố 。 此thử 通thông 已dĩ 成thành 。 如như 憶ức 持trì 自tự 宿túc 住trụ 。 憶ức 持trì 他tha 宿túc 住trụ 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 此thử 通thông 已dĩ 成thành 。 亦diệc 得đắc 起khởi 憶ức 宿túc 住trụ 。 若nhược 此thử 事sự 昔tích 已dĩ 經kinh 受thọ 。 此thử 事sự 是thị 所sở 憶ức 餘dư 則tắc 非phi 。 若nhược 爾nhĩ 於ư 他tha 事sự 云vân 何hà 亦diệc 如như 此thử 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 憶ức 持trì 五ngũ 淨tịnh 居cư 天thiên 宿túc 住trụ 。 由do 聽thính 聞văn 所sở 曾tằng 受thọ 故cố 得đắc 憶ức 持trì 。 若nhược 人nhân 從tùng 無vô 色sắc 界giới 退thoái 生sanh 於ư 此thử 界giới 。 由do 以dĩ 他tha 相tương 續tục 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 得đắc 修tu 無vô 色sắc 宿túc 住trụ 通thông 慧tuệ 。 所sở 餘dư 依y 止chỉ 自tự 相tương 續tục 得đắc 知tri 。 如như 意ý 成thành 通thông 慧tuệ 等đẳng 。 觀quán 察sát 輕khinh 相tương/tướng 音âm 聲thanh 光quang 明minh 。 是thị 彼bỉ 加gia 行hành 。
復phục 次thứ 此thử 五ngũ 通thông 慧tuệ 。 偈kệ 曰viết 。 自tự 下hạ 地địa 境cảnh 通thông 解giải 。 釋thích 曰viết 。 隨tùy 所sở 依y 止chỉ 地địa 。 如như 意ý 成thành 通thông 慧tuệ 性tánh 。 由do 此thử 得đắc 行hành 此thử 地địa 及cập 化hóa 生sanh 等đẳng 諸chư 物vật 。 或hoặc 於ư 下hạ 地địa 非phi 於ư 上thượng 地địa 。 如như 此thử 由do 天thiên 耳nhĩ 通thông 慧tuệ 。 得đắc 聞văn 自tự 地địa 聲thanh 及cập 下hạ 地địa 聲thanh 。 不bất 得đắc 聞văn 上thượng 地địa 聲thanh 。 由do 他tha 心tâm 差sai 別biệt 通thông 慧tuệ 。 不bất 得đắc 知tri 上thượng 地địa 他tha 心tâm 。 由do 宿túc 住trụ 念niệm 通thông 慧tuệ 。 不bất 得đắc 憶ức 上thượng 地địa 宿túc 住trụ 。 由do 死tử 生sanh 通thông 慧tuệ 。 不bất 得đắc 見kiến 上thượng 地địa 死tử 生sanh 。 是thị 故cố 依y 止chỉ 無vô 色sắc 地địa 心tâm 。 由do 他tha 心tâm 通thông 慧tuệ 宿túc 住trụ 念niệm 通thông 慧tuệ 。 皆giai 不bất 得đắc 取thủ 。 由do 地địa 上thượng 故cố 。 此thử 諸chư 通thông 慧tuệ 云vân 何hà 得đắc 。 若nhược 未vị 曾tằng 悉tất 由do 修tu 行hành 所sở 得đắc 。 偈kệ 曰viết 。 曾tằng 悉tất 離ly 得đắc 。 釋thích 曰viết 。 此thử 五ngũ 通thông 慧tuệ 。 若nhược 餘dư 生sanh 所sở 數số 習tập 。 則tắc 由do 離ly 欲dục 得đắc 。 若nhược 別biệt 勝thắng 由do 修tu 行hành 得đắc 。 一nhất 切thiết 皆giai 由do 。 修tu 行hành 得đắc 生sanh 。 偈kệ 曰viết 。 第đệ 三tam 三tam 念niệm 處xứ 。 釋thích 曰viết 。 他tha 心tâm 差sai 別biệt 通thông 慧tuệ 。 三tam 念niệm 處xứ 攝nhiếp 。 謂vị 受thọ 心tâm 法pháp 念niệm 處xứ 。 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 為vi 境cảnh 界giới 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 意ý 成thành 耳nhĩ 眼nhãn 初sơ 。 釋thích 曰viết 。 如như 意ý 成thành 天thiên 耳nhĩ 天thiên 眼nhãn 通thông 慧tuệ 。 初sơ 念niệm 處xứ 攝nhiếp 。 謂vị 身thân 念niệm 處xứ 。 緣duyên 色sắc 為vi 境cảnh 界giới 故cố 。 如như 意ý 成thành 通thông 慧tuệ 。 以dĩ 四tứ 外ngoại 入nhập 為vi 境cảnh 界giới 除trừ 聲thanh 。 天thiên 耳nhĩ 天thiên 眼nhãn 通thông 慧tuệ 。 以dĩ 聲thanh 色sắc 為vi 境cảnh 界giới 。 若nhược 爾nhĩ 死tử 生sanh 通thông 慧tuệ 。 云vân 何hà 能năng 知tri 如như 此thử 。 如như 經kinh 言ngôn 。 是thị 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 與dữ 身thân 邪tà 行hành 相tương 應ứng 。 口khẩu 意ý 邪tà 行hành 相tương 應ứng 。 誹phỉ 謗báng 聖thánh 人nhân 起khởi 邪tà 見kiến 。 受thọ 邪tà 見kiến 法pháp 及cập 業nghiệp 故cố 。 由do 此thử 捨xả 身thân 命mạng 。 必tất 受thọ 無vô 行hành 惡ác 道đạo 墮đọa 負phụ 黑hắc 闇ám 處xứ 生sanh 。 所sở 餘dư 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 。 由do 天thiên 眼nhãn 不bất 得đắc 知tri 。 如như 此thử 有hữu 別biệt 智trí 。 是thị 天thiên 眼nhãn 通thông 慧tuệ 伴bạn 類loại 。 於ư 聖thánh 人nhân 相tương 續tục 中trung 生sanh 。 能năng 知tri 如như 此thử 由do 不bất 決quyết 定định 故cố 。 所sở 餘dư 通thông 慧tuệ 以dĩ 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 為vi 性tánh 此thử 義nghĩa 自tự 成thành 。 偈kệ 曰viết 。 天thiên 耳nhĩ 眼nhãn 無vô 記ký 。 餘dư 通thông 慧tuệ 皆giai 善thiện 。 釋thích 曰viết 。 天thiên 耳nhĩ 天thiên 眼nhãn 通thông 慧tuệ 。 是thị 無vô 記ký 性tánh 。 此thử 通thông 慧tuệ 以dĩ 耳nhĩ 識thức 眼nhãn 識thức 相tương 應ứng 智trí 為vi 體thể 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 二nhị 以dĩ 四tứ 定định 地địa 為vi 依y 止chỉ 。 云vân 何hà 得đắc 成thành 。 由do 隨tùy 依y 止chỉ 地địa 說thuyết 為vi 彼bỉ 地địa 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 眼nhãn 耳nhĩ 根căn 是thị 此thử 識thức 依y 止chỉ 。 以dĩ 四tứ 定định 為vi 地địa 。
復phục 次thứ 由do 隨tùy 無vô 間gian 道đạo 立lập 彼bỉ 地địa 。 所sở 餘dư 四tứ 皆giai 是thị 善thiện 性tánh 。 若nhược 爾nhĩ 於ư 分phân 別biệt 道Đạo 理lý 論luận 中trung 云vân 何hà 說thuyết 。 何hà 者giả 為vi 通thông 慧tuệ 謂vị 善thiện 慧tuệ 。 此thử 文văn 或hoặc 約ước 勝thắng 義nghĩa 說thuyết 。 或hoặc 約ước 多đa 義nghĩa 說thuyết 。 於ư 六Lục 通Thông 慧tuệ 中trung 。 偈kệ 曰viết 。 三Tam 明Minh 得đắc 。 釋thích 曰viết 。 宿túc 住trụ 念niệm 死tử 生sanh 流lưu 盡tận 通thông 慧tuệ 。 說thuyết 此thử 三tam 為vi 無Vô 學Học 明minh 得đắc 。 云vân 何hà 唯duy 此thử 三tam 名danh 明minh 得đắc 。 所sở 餘dư 非phi 。 偈kệ 曰viết 。 前tiền 際tế 。 等đẳng 無vô 明minh 對đối 治trị 。 釋thích 曰viết 。 此thử 三tam 能năng 次thứ 第đệ 斷đoạn 除trừ 前tiền 際tế 後hậu 際tế 。 中trung 際tế 無vô 明minh 故cố 。 是thị 故cố 唯duy 三tam 名danh 明minh 得đắc 。 三tam 中trung 若nhược 真chân 實thật 無Vô 學Học 。 偈kệ 曰viết 。 最tối 後hậu 無Vô 學Học 。 釋thích 曰viết 。 流lưu 盡tận 證chứng 智trí 定định 是thị 無Vô 學Học 。 偈kệ 曰viết 。 二nhị 。 同đồng 名danh 彼bỉ 續tục 生sanh 。 釋thích 曰viết 。 所sở 餘dư 二nhị 通thông 慧tuệ 。 由do 生sanh 於ư 無Vô 學Học 相tương 續tục 中trung 故cố 。 說thuyết 名danh 無Vô 學Học 。 此thử 二nhị 自tự 性tánh 。 非phi 有Hữu 學Học 非phi 無Vô 學Học 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 不bất 許hứa 此thử 二nhị 通thông 慧tuệ 名danh 有hữu 學học 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 學học 不bất 說thuyết 明minh 。 續tục 有hữu 無vô 明minh 故cố 。 釋thích 曰viết 。 由do 佛Phật 不bất 說thuyết 此thử 二nhị 通thông 慧tuệ 是thị 有hữu 學học 法pháp 。 云vân 何hà 不bất 說thuyết 。 若nhược 相tương 續tục 有hữu 無vô 明minh 。 於ư 中trung 安an 立lập 明minh 得đắc 。 則tắc 不bất 應ưng 理lý 。 更cánh 為vi 無vô 明minh 所sở 制chế 伏phục 故cố 。 於ư 六Lục 通Thông 慧tuệ 中trung 。 偈kệ 曰viết 。 一nhất 三tam 六lục 是thị 導đạo 。 釋thích 曰viết 。 如như 意ý 成thành 他tha 心tâm 差sai 別biệt 流lưu 盡tận 通thông 慧tuệ 。 此thử 三tam 如như 次thứ 第đệ 。 即tức 是thị 三tam 導đạo 。 謂vị 如như 意ý 成thành 導đạo 記ký 心tâm 導đạo 正chánh 教giáo 導đạo 。 此thử 三tam 各các 從tùng 初sơ 最tối 能năng 引dẫn 受thọ 化hóa 人nhân 意ý 故cố 。 有hữu 增tăng 礙ngại 心tâm 未vị 信tín 心tâm 不bất 欲dục 修tu 心tâm 。 此thử 受thọ 化hóa 人nhân 。 由do 此thử 三tam 起khởi 歸quy 向hướng 心tâm 信tín 受thọ 心tâm 修tu 行hành 心tâm 故cố 。 說thuyết 此thử 三tam 為vi 導đạo 。 偈kệ 曰viết 。 三tam 中trung 正chánh 教giáo 勝thắng 。 釋thích 曰viết 。 於ư 三tam 導đạo 中trung 。 正chánh 教giáo 導đạo 為vi 最tối 勝thắng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 不bất 決quyết 定định 故cố 。 生sanh 善thiện 愛ái 果quả 故cố 。 釋thích 曰viết 。 如như 意ý 成thành 導đạo 記ký 心tâm 導đạo 。 由do 明minh 可khả 作tác 。 有hữu 明minh 處xứ 名danh 乾can/kiền/càn 陀đà 梨lê 。 誦tụng 此thử 明minh 咒chú 。 即tức 能năng 飛phi 行hành 空không 中trung 。
復phục 有hữu 明minh 處xứ 。 名danh 伊y 叉xoa 尼ni 柯kha 。 通thông 此thử 明minh 處xứ 。 能năng 知tri 他tha 心tâm 。 如như 實thật 正chánh 教giáo 。 不bất 可khả 由do 別biệt 方phương 便tiện 作tác 。 由do 此thử 非phi 不bất 決quyết 定định 。 故cố 勝thắng 前tiền 二nhị 。 由do 前tiền 二nhị 導đạo 。 但đãn 能năng 迴hồi 轉chuyển 事sự 成thành 。 由do 正chánh 教giáo 導đạo 。 一nhất 能năng 生sanh 善thiện 果quả 。 二nhị 能năng 生sanh 可khả 愛ái 果quả 。 由do 此thử 能năng 顯hiển 正chánh 方phương 便tiện 故cố 勝thắng 前tiền 二nhị 。 前tiền 已dĩ 說thuyết 如như 意ý 成thành 。 此thử 是thị 何hà 法pháp 。 若nhược 順thuận 毘tỳ 婆bà 沙sa 道Đạo 理lý 。 偈kệ 曰viết 。 如như 意ý 成thành 定định 。 釋thích 曰viết 。 由do 彼bỉ 如như 意ý 事sự 成thành 就tựu 故cố 。 定định 名danh 如như 意ý 成thành 。 何hà 事sự 由do 彼bỉ 成thành 。 應ưng 說thuyết 此thử 事sự 。 偈kệ 曰viết 。 中trung 。 行hành 空không 及cập 化hóa 生sanh 。 釋thích 曰viết 。 此thử 中trung 行hành 空không 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 引dẫn 將tương 身thân 行hành 。 二nhị 願nguyện 成thành 行hành 。 三tam 心tâm 疾tật 行hành 。 此thử 中trung 偈kệ 曰viết 。 心tâm 疾tật 行hành 唯duy 佛Phật 。 釋thích 曰viết 。 此thử 行hành 最tối 迅tấn 速tốc 如như 心tâm 。 唯duy 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 如như 此thử 行hành 。 餘dư 人nhân 則tắc 無vô 。 於ư 最tối 遠viễn 處xứ 。 由do 發phát 一nhất 行hành 心tâm 時thời 即tức 至chí 彼bỉ 故cố 。 故cố 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 難nan 可khả 思tư 議nghị 。 所sở 餘dư 二nhị 不bất 由do 說thuyết 於ư 佛Phật 自tự 成thành 。 偈kệ 曰viết 。 餘dư 將tương 身thân 願nguyện 成thành 。 釋thích 曰viết 。 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 有hữu 引dẫn 將tương 身thân 行hành 。 如như 鳥điểu 次thứ 第đệ 引dẫn 將tương 身thân 行hành 。 願nguyện 成thành 行hành 者giả 。 是thị 極cực 遠viễn 處xứ 。 願nguyện 令linh 最tối 近cận 故cố 。 由do 此thử 疾tật 彼bỉ 行hành 。 化hóa 生sanh 如như 意ý 成thành 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 欲dục 界giới 相tương 應ứng 。 二nhị 色sắc 界giới 相tương 應ứng 。 此thử 中trung 偈kệ 曰viết 。 欲dục 界giới 化hóa 外ngoại 入nhập 四tứ 入nhập 類loại 二nhị 種chủng 。 釋thích 曰viết 。 欲dục 界giới 中trung 化hóa 生sanh 。 以dĩ 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 入nhập 為vi 體thể 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。 或hoặc 與dữ 自tự 身thân 相tướng 應ưng 。 或hoặc 與dữ 他tha 身thân 相tướng 應ưng 。 偈kệ 曰viết 。 色sắc 二nhị 。 釋thích 曰viết 。 色sắc 界giới 相tương 應ứng 化hóa 生sanh 。 唯duy 以dĩ 二nhị 入nhập 為vi 體thể 。 謂vị 色sắc 入nhập 觸xúc 入nhập 。 於ư 彼bỉ 無vô 香hương 味vị 故cố 。 此thử 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 如như 前tiền 。 如như 於ư 欲dục 界giới 化hóa 生sanh 有hữu 四tứ 種chủng 。 於ư 色sắc 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 故cố 略lược 說thuyết 化hóa 生sanh 有hữu 八bát 。 若nhược 生sanh 色sắc 界giới 人nhân 。 化hóa 生sanh 欲dục 界giới 物vật 。 云vân 何hà 不bất 至chí 得đắc 香hương 味vị 。 譬thí 如như 衣y 及cập 莊trang 嚴nghiêm 具cụ 。 無vô 有hữu 至chí 得đắc 。 化hóa 生sanh 物vật 亦diệc 爾nhĩ 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 彼bỉ 所sở 生sanh 物vật 。 唯duy 有hữu 二nhị 入nhập 。 為vi 由do 化hóa 生sanh 通thông 慧tuệ 化hóa 生sanh 諸chư 物vật 。 為vi 不bất 爾nhĩ 。 非phi 。 此thử 云vân 何hà 由do 通thông 慧tuệ 果quả 。 此thử 是thị 何hà 法pháp 。 偈kệ 曰viết 。 由do 化hóa 心tâm 。 此thử 心tâm 有hữu 十thập 四tứ 。 釋thích 曰viết 。 有hữu 通thông 慧tuệ 果quả 是thị 生sanh 化hóa 心tâm 。 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 所sở 化hóa 物vật 。 此thử 心tâm 有hữu 十thập 四tứ 。 偈kệ 曰viết 。 如như 次thứ 第đệ 定định 果quả 。 二nhị 至chí 五ngũ 。 釋thích 曰viết 。 初sơ 定định 地địa 通thông 慧tuệ 果quả 心tâm 有hữu 二nhị 。 一nhất 欲dục 界giới 地địa 。 二nhị 初sơ 定định 地địa 。 第đệ 二nhị 定định 地địa 通thông 慧tuệ 果quả 心tâm 有hữu 三tam 。 謂vị 欲dục 界giới 初sơ 定định 二nhị 定định 地địa 如như 此thử 。 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 。 定định 地địa 通thông 慧tuệ 果quả 心tâm 有hữu 四tứ 有hữu 五ngũ 應ưng 知tri 。 此thử 義nghĩa 變biến 化hóa 心tâm 應ưng 知tri 。 是thị 諸chư 定định 果quả 屬thuộc 自tự 地địa 及cập 下hạ 地địa 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 上thượng 。 釋thích 曰viết 。 無vô 有hữu 上thượng 地địa 變biến 化hóa 心tâm 為vi 下hạ 地địa 定định 果quả 。 第đệ 二nhị 定định 果quả 欲dục 界giới 變biến 化hóa 心tâm 。 從tùng 初sơ 定định 地địa 。 彼bỉ 果quả 由do 道đạo 為vi 勝thắng 。 偈kệ 曰viết 。 得đắc 如như 定định 。 釋thích 曰viết 。 此thử 變biến 化hóa 心tâm 至chí 得đắc 如như 定định 至chí 得đắc 。 為vi 唯duy 從tùng 變biến 化hóa 心tâm 即tức 出xuất 觀quán 為vi 不phủ 。 無vô 如như 此thử 義nghĩa 。 是thị 故cố 說thuyết 此thử 義nghĩa 。 偈kệ 曰viết 。 淨tịnh 定định 。 自tự 生sanh 二nhị 從tùng 彼bỉ 。 釋thích 曰viết 。 從tùng 清thanh 淨tịnh 定định 次thứ 第đệ 生sanh 變biến 化hóa 通thông 慧tuệ 。 從tùng 變biến 化hóa 通thông 慧tuệ 次thứ 第đệ 生sanh 變biến 化hóa 果quả 心tâm 。 從tùng 變biến 化hóa 果quả 心tâm 生sanh 無vô 量lượng 變biến 化hóa 果quả 心tâm 。 不bất 從tùng 餘dư 心tâm 生sanh 。 次thứ 從tùng 變biến 化hóa 果quả 心tâm 生sanh 變biến 化hóa 通thông 慧tuệ 。 從tùng 變biến 化hóa 通thông 慧tuệ 生sanh 淨tịnh 定định 。 或hoặc 生sanh 變biến 化hóa 果quả 心tâm 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 人nhân 住trụ 定định 果quả 。 不bất 更cánh 入nhập 本bổn 定định 。 無vô 有hữu 從tùng 定định 果quả 即tức 出xuất 觀quán 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 所sở 化hóa 物vật 。 偈kệ 曰viết 。 由do 自tự 地địa 化hóa 生sanh 。 釋thích 曰viết 。 隨tùy 化hóa 生sanh 物vật 地địa 。 化hóa 生sanh 心tâm 地địa 。 則tắc 與dữ 此thử 同đồng 地địa 。
何hà 以dĩ 故cố 。 由do 別biệt 地địa 變biến 化hóa 心tâm 。 不bất 能năng 化hóa 生sanh 別biệt 地địa 諸chư 物vật 。 偈kệ 曰viết 。 言ngôn 說thuyết 由do 餘dư 地địa 。 釋thích 曰viết 。 由do 同đồng 地địa 心tâm 亦diệc 得đắc 言ngôn 說thuyết 。 若nhược 所sở 化hóa 人nhân 在tại 欲dục 界giới 。 或hoặc 初sơ 定định 地địa 。 由do 同đồng 地địa 心tâm 。 可khả 得đắc 令linh 言ngôn 說thuyết 。 若nhược 所sở 化hóa 人nhân 在tại 上thượng 地địa 。 但đãn 由do 初sơ 定định 心tâm 令linh 言ngôn 說thuyết 。 於ư 上thượng 地địa 無vô 發phát 起khởi 有hữu 教giáo 業nghiệp 心tâm 故cố 。 若nhược 令linh 多đa 所sở 化hóa 人nhân 言ngôn 說thuyết 。 為vi 同đồng 為vi 不bất 同đồng 。 偈kệ 曰viết 。 與dữ 能năng 化hóa 非phi 佛Phật 。 釋thích 曰viết 。 離ly 佛Phật 世Thế 尊Tôn 所sở 化hóa 人nhân 。 餘dư 一nhất 切thiết 人nhân 所sở 化hóa 人nhân 。 與dữ 能năng 化hóa 人nhân 俱câu 同đồng 言ngôn 說thuyết 。 若nhược 能năng 化hóa 人nhân 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 與dữ 多đa 所sở 化hóa 人nhân 俱câu 同đồng 言ngôn 說thuyết 。 如như 偈kệ 言ngôn 。
一nhất 人nhân 正chánh 說thuyết 言ngôn 。 諸chư 所sở 化hóa 俱câu 說thuyết 。
一nhất 人nhân 若nhược 默mặc 然nhiên 。 諸chư 所sở 化hóa 亦diệc 爾nhĩ 。
唯duy 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 如như 所sở 意ý 欲dục 。 或hoặc 前tiền 或hoặc 後hậu 。 所sở 化hóa 眾chúng 人nhân 。 或hoặc 彼bỉ 問vấn 佛Phật 答đáp 。 或hoặc 佛Phật 問vấn 彼bỉ 答đáp 。 是thị 時thời 若nhược 起khởi 言ngôn 說thuyết 心tâm 。 是thị 時thời 即tức 無vô 變biến 化hóa 心tâm 。 應ưng 無vô 所sở 化hóa 。 云vân 何hà 能năng 化hóa 人nhân 。 令linh 所sở 化hóa 言ngôn 說thuyết 。 偈kệ 曰viết 。 立lập 願nguyện 已dĩ 別biệt 作tác 。 釋thích 曰viết 。 由do 欲dục 令linh 所sở 化hóa 久cửu 住trụ 故cố 。 先tiên 發phát 化hóa 生sanh 願nguyện 。 然nhiên 後hậu 入nhập 觀quán 。 更cánh 由do 別biệt 心tâm 。 發phát 起khởi 有hữu 教giáo 業nghiệp 故cố 。 令linh 彼bỉ 同đồng 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 為vi 人nhân 生sanh 在tại 所sở 願nguyện 事sự 皆giai 隨tùy 意ý 成thành 。 為vi 死tử 後hậu 亦diệc 成thành 。 偈kệ 曰viết 。 已dĩ 死tử 願nguyện 事sự 成thành 。 釋thích 曰viết 。 由do 聖thánh 大Đại 德đức 迦Ca 葉Diếp 願nguyện 力lực 故cố 。 骨cốt 身thân 住trụ 不bất 壞hoại 故cố 。 知tri 死tử 後hậu 願nguyện 事sự 亦diệc 得đắc 成thành 此thử 願nguyện 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 虛hư 餘dư 說thuyết 無vô 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 物vật 非phi 堅kiên 實thật 。 相tương 續tục 不bất 久cửu 。 於ư 中trung 願nguyện 事sự 不bất 成thành 。 聖thánh 大đại 迦Ca 葉Diếp 。 不bất 願nguyện 留lưu 皮bì 肉nhục 等đẳng 身thân 分phần/phân 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 若nhược 人nhân 已dĩ 死tử 。 無vô 復phục 願nguyện 事sự 。 若nhược 爾nhĩ 聖thánh 大đại 迦Ca 葉Diếp 骨cốt 身thân 云vân 何hà 得đắc 住trụ 。 由do 大đại 德đức 弟đệ 子tử 諸chư 天thiên 威uy 力lực 護hộ 持trì 故cố 得đắc 住trụ 。 為vi 由do 一nhất 心tâm 化hóa 生sanh 一nhất 物vật 。 為vi 由do 多đa 心tâm 化hóa 生sanh 一nhất 物vật 。 偈kệ 曰viết 。 初sơ 一nhất 由do 多đa 心tâm 。 已dĩ 成thành 翻phiên 此thử 能năng 。 釋thích 曰viết 。 初sơ 修tu 學học 時thời 。 隨tùy 一nhất 所sở 化hóa 物vật 。 起khởi 多đa 變biến 化hóa 心tâm 。 化hóa 生sanh 事sự 方phương 成thành 。 若nhược 化hóa 生sanh 通thông 慧tuệ 已dĩ 成thành 。 由do 一nhất 變biến 化hóa 心tâm 。 化hóa 生sanh 非phi 一nhất 物vật 。 隨tùy 量lượng 欲dục 化hóa 生sanh 。 為vi 一nhất 切thiết 變biến 化hóa 。 心tâm 皆giai 是thị 無vô 記ký 不phủ 。 偈kệ 曰viết 。 修tu 得đắc 是thị 無vô 記ký 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 變biến 化hóa 心tâm 。 是thị 修tu 得đắc 果quả 。 必tất 定định 是thị 無vô 記ký 。 偈kệ 曰viết 。 若nhược 生sanh 得đắc 有hữu 三tam 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 變biến 化hóa 心tâm 。 由do 生sanh 得đắc 則tắc 有hữu 。 善thiện 惡ác 無vô 記ký 。 謂vị 天thiên 龍long 鬼quỷ 神thần 。 等đẳng 生sanh 得đắc 變biến 化hóa 心tâm 所sở 作tác 。 或hoặc 於ư 自tự 身thân 化hóa 生sanh 。 或hoặc 於ư 他tha 身thân 化hóa 生sanh 。 此thử 九cửu 入nhập 為vi 性tánh 。 有hữu 色sắc 入nhập 除trừ 聲thanh 故cố 。 不bất 各các 離ly 根căn 生sanh 故cố 。 譬thí 如như 紀kỷ 美mỹ 虫trùng 及cập 伊y 師sư 迦ca 草thảo 。 如như 意ý 成thành 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 修tu 得đắc 。 二nhị 生sanh 得đắc 。 此thử 復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 偈kệ 曰viết 。 意ý 成thành 由do 咒chú 藥dược 。 業nghiệp 生sanh 故cố 五ngũ 種chủng 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 略lược 說thuyết 如như 意ý 成thành 有hữu 五ngũ 種chủng 。 一nhất 修tu 果quả 。 二nhị 生sanh 得đắc 。 三tam 咒chú 成thành 。 四tứ 藥dược 成thành 。 五ngũ 業nghiệp 成thành 。 業nghiệp 成thành 者giả 。 譬thí 如như 頂đảnh 生sanh 王vương 等đẳng 及cập 。 中trung 陰ấm 眾chúng 生sanh 。 是thị 所sở 說thuyết 天thiên 耳nhĩ 及cập 天thiên 眼nhãn 。 此thử 二nhị 為vi 是thị 天thiên 種chủng 類loại 故cố 說thuyết 天thiên 。 為vi 如như 天thiên 故cố 說thuyết 天thiên 。 此thử 義nghĩa 應ưng 思tư 如như 天thiên 耳nhĩ 天thiên 眼nhãn 者giả 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 寶bảo 長trưởng 者giả 。 若nhược 是thị 天thiên 種chủng 類loại 耳nhĩ 眼nhãn 。 偈kệ 曰viết 。 天thiên 耳nhĩ 及cập 天thiên 眼nhãn 。 清thanh 淨tịnh 色sắc 定định 地địa 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 人nhân 入nhập 四tứ 定định 。 緣duyên 音âm 聲thanh 光quang 明minh 。 修tu 加gia 行hành 為vi 方phương 便tiện 故cố 。 依y 四tứ 定định 地địa 。 四tứ 大đại 有hữu 二nhị 種chủng 。 清thanh 淨tịnh 色sắc 起khởi 遍biến 耳nhĩ 眼nhãn 邊biên 。 為vi 聞văn 聲thanh 見kiến 色sắc 依y 止chỉ 。 由do 依y 定định 地địa 生sanh 故cố 。 此thử 耳nhĩ 眼nhãn 是thị 天thiên 種chủng 類loại 。
復phục 次thứ 此thử 二nhị 。 偈kệ 曰viết 。 等đẳng 分phần/phân 具cụ 恆hằng 故cố 。 遠viễn 細tế 等đẳng 境cảnh 界giới 。 釋thích 曰viết 。 天thiên 耳nhĩ 天thiên 眼nhãn 無vô 非phi 等đẳng 分phần/phân 。 恆hằng 與dữ 識thức 相tương 應ứng 故cố 。 無vô 不bất 具cụ 根căn 。 無vô 盲manh 亂loạn 等đẳng 失thất 故cố 。 譬thí 如như 色sắc 界giới 眾chúng 生sanh 。 上thượng 細tế 障chướng 遠viễn 等đẳng 色sắc 及cập 聲thanh 。 皆giai 是thị 彼bỉ 境cảnh 。 若nhược 肉nhục 眼nhãn 如như 偈kệ 說thuyết 。 遠viễn 住trụ 被bị 障chướng 細tế 。 遍biến 處xứ 色sắc 不bất 見kiến 。 肉nhục 眼nhãn 見kiến 對đối 色sắc 。 天thiên 眼nhãn 則tắc 翻phiên 此thử 。 若nhược 由do 天thiên 眼nhãn 見kiến 色sắc 。 所sở 見kiến 色sắc 近cận 遠viễn 云vân 何hà 。 隨tùy 人nhân 隨tùy 眼nhãn 所sở 見kiến 色sắc 。 近cận 遠viễn 亦diệc 爾nhĩ 。 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 不bất 作tác 功công 用dụng 心tâm 。 欲dục 見kiến 能năng 見kiến 一nhất 千thiên 二nhị 千thiên 。 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 。 若nhược 作tác 功công 用dụng 心tâm 欲dục 見kiến 。 偈kệ 曰viết 。 二nhị 三tam 千thiên 無vô 數số 。 應Ứng 供Cúng 獨Độc 覺Giác 佛Phật 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 大đại 聲Thanh 聞Văn 由do 天thiên 眼nhãn 欲dục 見kiến 。 作tác 大đại 功công 用dụng 心tâm 。 能năng 見kiến 中trung 二nhị 千thiên 世thế 界giới 。 若nhược 犀# 角giác 喻dụ 獨Độc 覺Giác 。 由do 天thiên 眼nhãn 欲dục 見kiến 作tác 大đại 功công 用dụng 心tâm 。 能năng 見kiến 大đại 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 。 若nhược 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 由do 天thiên 眼nhãn 欲dục 見kiến 。 能năng 見kiến 阿a 僧tăng 祇kỳ 世thế 界giới 。 隨tùy 佛Phật 所sở 欲dục 見kiến 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如như 智trí 能năng 於ư 法pháp 天thiên 眼nhãn 。 能năng 於ư 色sắc 亦diệc 爾nhĩ 。 為vi 但đãn 如như 意ý 成thành 有hữu 生sanh 得đắc 。 為vi 餘dư 亦diệc 生sanh 得đắc 。 偈kệ 曰viết 。 有hữu 餘dư 生sanh 得đắc 。 釋thích 曰viết 。 天thiên 眼nhãn 等đẳng 四tứ 亦diệc 有hữu 生sanh 得đắc 。 一nhất 切thiết 生sanh 所sở 得đắc 。 不bất 得đắc 通thông 慧tuệ 名danh 。 偈kệ 曰viết 。 眼nhãn 。 中trung 陰ấm 非phi 彼bỉ 境cảnh 。 釋thích 曰viết 。 是thị 生sanh 得đắc 天thiên 眼nhãn 不bất 能năng 見kiến 中trung 陰ấm 眾chúng 生sanh 色sắc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 色sắc 但đãn 是thị 通thông 慧tuệ 眼nhãn 所sở 見kiến 。 非phi 生sanh 得đắc 天thiên 眼nhãn 所sở 見kiến 。 除trừ 彼bỉ 同đồng 類loại 。 偈kệ 曰viết 。 他tha 心tâm 智trí 有hữu 三tam 。 釋thích 曰viết 。 生sanh 得đắc 言ngôn 流lưu 。 若nhược 生sanh 得đắc 應ưng 知tri 三tam 種chủng 。 謂vị 善thiện 惡ác 無vô 記ký 。 偈kệ 曰viết 。 觀quán 明minh 咒chú 所sở 作tác 。 釋thích 曰viết 。 不bất 但đãn 生sanh 得đắc 有hữu 三tam 種chủng 。 學học 伊y 叉xoa 尼ni 柯kha 論luận 。 能năng 觀quán 相tương/tướng 人nhân 所sở 。 得đắc 他Tha 心Tâm 智Trí 。 由do 思tư 惟duy 分phân 別biệt 所sở 成thành 。 或hoặc 由do 明minh 咒chú 所sở 作tác 。 此thử 應ưng 知tri 亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 善thiện 惡ác 無vô 記ký 。 不bất 如như 修tu 得đắc 一nhất 向hướng 是thị 善thiện 。 由do 生sanh 所sở 得đắc 他Tha 心Tâm 智Trí 。 及cập 宿túc 住trụ 念niệm 智trí 。 偈kệ 曰viết 。 地địa 獄ngục 初sơ 能năng 知tri 。 釋thích 曰viết 。 地địa 獄ngục 眾chúng 生sanh 。 初sơ 受thọ 生sanh 乃nãi 至chí 未vị 為vi 苦khổ 受thọ 所sở 逼bức 。 於ư 中trung 能năng 了liễu 達đạt 他tha 心tâm 。 及cập 能năng 憶ức 持trì 宿túc 住trụ 。 若nhược 生sanh 住trụ 餘dư 道đạo 。 由do 此thử 二nhị 恆hằng 知tri 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 人nhân 無vô 生sanh 得đắc 。 釋thích 曰viết 。 唯duy 於ư 人nhân 道đạo 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 如như 意ý 成thành 等đẳng 五ngũ 。 無vô 生sanh 所sở 得đắc 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 得đắc 有hữu 自tự 性tánh 憶ức 持trì 宿túc 住trụ 人nhân 。 此thử 從tùng 業nghiệp 差sai 別biệt 所sở 作tác 。
何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 彼bỉ 亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 。 宿túc 住trụ 念niệm 智trí 。 有hữu 修tu 得đắc 果quả 。 有hữu 生sanh 得đắc 。 有hữu 業nghiệp 所sở 作tác 。
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 俱Câu 舍Xá 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 二nhị 十thập
A Tỳ Đạt Ma Câu Xá Thích Luận ♦ Quyển 20
❖
Phiên âm: 15/3/2016 ◊ Cập nhật: 15/3/2016
A Tỳ Đạt Ma Câu Xá Thích Luận ♦ Quyển 20
婆bà 藪tẩu 盤bàn 豆đậu 造tạo
陳trần 天Thiên 竺Trúc 三tam 藏tạng 真Chân 諦Đế 譯dịch 分phân 別biệt 慧tuệ 品phẩm 之chi 二nhị
說thuyết 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 及cập 聖thánh 人nhân 。 由do 通thông 義nghĩa 於ư 一nhất 切thiết 智trí 。 修tu 諸chư 德đức 已dĩ 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 得đắc 佛Phật 法Pháp 。 謂vị 力lực 等đẳng 。 此thử 法pháp 唯duy 佛Phật 世Thế 尊Tôn 一nhất 人nhân 。 於ư 盡tận 智trí 生sanh 時thời 已dĩ 至chí 得đắc 得đắc 修tu 。 非phi 於ư 餘dư 人nhân 。 今kim 當đương 說thuyết 。 何hà 者giả 。 十thập 八bát 。 偈kệ 曰viết 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 得đắc 。 佛Phật 法Pháp 。 謂vị 力lực 等đẳng 。 釋thích 曰viết 。 十Thập 力Lực 四Tứ 無Vô 畏Úy 。 三tam 念niệm 處xứ 大đại 悲bi 。 是thị 名danh 十thập 八bát 。 此thử 中trung 解giải 十Thập 力Lực 有hữu 七thất 義nghĩa 。 何hà 者giả 為vi 七thất 。 一nhất 自tự 性tánh 。 二nhị 分phần 別biệt 。 三tam 獨độc 得đắc 。 四tứ 平bình 等đẳng 。 五ngũ 作tác 事sự 。 六lục 次thứ 第đệ 。 七thất 差sai 別biệt 。 此thử 義nghĩa 應ưng 知tri 。 此thử 中trung 偈kệ 曰viết 。 處xử 非phi 處xứ 十thập 智trí 。 釋thích 曰viết 。 處xử 非phi 處xứ 中trung 智trí 力lực 具cụ 十thập 智trí 。 偈kệ 曰viết 。 業nghiệp 力lực 有hữu 八bát 智trí 。 釋thích 曰viết 。 於ư 業nghiệp 及cập 果quả 報báo 中trung 智trí 力lực 具cụ 八bát 智trí 。 除trừ 滅diệt 智trí 道đạo 智trí 。 偈kệ 曰viết 。 定định 根căn 欲dục 性tánh 力lực 。 九cửu 智trí 遍biến 行hành 道Đạo 。 或hoặc 十thập 智trí 。 釋thích 曰viết 。 定định 解giải 脫thoát 三Tam 摩Ma 提Đề 三tam 摩ma 跋bạt 提đề 智trí 力lực 。 轉chuyển 轉chuyển 根căn 智trí 力lực 。 種chủng 種chủng 欲dục 智trí 力lực 。 種chủng 種chủng 性tánh 智trí 力lực 。 各các 九cửu 智trí 力lực 除trừ 滅diệt 智trí 。 遍biến 行hành 道Đạo 智trí 力lực 。 或hoặc 十thập 智trí 。 或hoặc 九cửu 智trí 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 執chấp 此thử 道đạo 共cộng 果quả 說thuyết 名danh 遍biến 行hành 道Đạo 智trí 力lực 。 則tắc 具cụ 十thập 智trí 。 若nhược 執chấp 不bất 共cộng 果quả 。 但đãn 有hữu 九cửu 智trí 除trừ 滅diệt 智trí 。 偈kệ 曰viết 。 世thế 智trí 。 於ư 二nhị 。 釋thích 曰viết 。 宿túc 住trụ 念niệm 智trí 力lực 。 及cập 死tử 生sanh 智trí 力lực 。 但đãn 是thị 世thế 俗tục 智trí 。 偈kệ 曰viết 。 六lục 十thập 滅diệt 。 釋thích 曰viết 。 流lưu 盡tận 智trí 力lực 。 或hoặc 六lục 智trí 為vi 性tánh 。 謂vị 法pháp 智trí 類loại 智trí 滅diệt 智trí 盡tận 智trí 無vô 生sanh 智trí 世thế 俗tục 智trí 。 若nhược 執chấp 唯duy 滅diệt 智trí 名danh 流lưu 盡tận 智trí 力lực 。 其kỳ 義nghĩa 如như 此thử 。 若nhược 執chấp 流lưu 盡tận 相tương 續tục 中trung 智trí 說thuyết 名danh 流lưu 盡tận 智trí 。 力lực 。 則tắc 具cụ 十thập 智trí 。 說thuyết 十thập 智trí 力lực 性tánh 已dĩ 。 彼bỉ 地địa 今kim 當đương 說thuyết 。 偈kệ 曰viết 。 宿túc 住trụ 退thoái 生sanh 力lực 。 於ư 定định 。 釋thích 曰viết 。 宿túc 住trụ 智trí 力lực 。 及cập 死tử 生sanh 智trí 力lực 。 依y 四tứ 定định 為vi 地địa 。 偈kệ 曰viết 。 所sở 餘dư 力lực 。 於ư 諸chư 地địa 。 釋thích 曰viết 。 所sở 餘dư 八bát 智trí 力lực 。 一nhất 切thiết 地địa 所sở 攝nhiếp 。 一nhất 切thiết 地địa 有hữu 十thập 。 一nhất 謂vị 欲dục 界giới 未vị 至chí 定định 中trung 間gian 定định 四tứ 色sắc 定định 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 一nhất 切thiết 十thập 智trí 力lực 。 依y 止chỉ 剡# 浮phù 洲châu 界giới 人nhân 身thân 起khởi 。 離ly 佛Phật 世Thế 尊Tôn 不phủ 出xuất 世thế 時thời 。 此thử 十thập 種chủng 智trí 力lực 。 於ư 餘dư 人nhân 不bất 說thuyết 名danh 力lực 。 但đãn 於ư 佛Phật 相tương 續tục 說thuyết 名danh 力lực 。 於ư 他tha 有hữu 對đối 怨oán 及cập 礙ngại 故cố 。 不bất 說thuyết 名danh 力lực 。 偈kệ 曰viết 。 云vân 何hà 。 力lực 由do 此thử 無vô 礙ngại 。 釋thích 曰viết 。 唯duy 佛Phật 滅diệt 一nhất 切thiết 流lưu 及cập 無vô 明minh 習tập 氣khí 等đẳng 皆giai 盡tận 。 於ư 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 智trí 生sanh 無vô 礙ngại 是thị 故cố 於ư 佛Phật 威uy 力lực 。 於ư 餘dư 人nhân 有hữu 礙ngại 。
何hà 以dĩ 故cố 。 彼bỉ 欲dục 知tri 此thử 境cảnh 。 於ư 境cảnh 中trung 智trí 不bất 生sanh 故cố 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 受thọ 力lực 名danh 。 曾tằng 聞văn 大Đại 德đức 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 棄khí 捨xả 求cầu 欲dục 出xuất 家gia 人nhân 。
復phục 次thứ 曾tằng 聞văn 鷂diêu 所sở 怖bố 鳥điểu 。 大Đại 德đức 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 不bất 能năng 知tri 其kỳ 。 受thọ 生sanh 初sơ 及cập 受thọ 生sanh 終chung 。 如như 此thử 由do 智trí 無vô 對đối 怨oán 及cập 礙ngại 故cố 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 心tâm 力lực 。 如như 境cảnh 界giới 無vô 有hữu 邊biên 際tế 。 若nhược 心tâm 力lực 如như 此thử 。 身thân 力lực 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 身thân 那Na 羅La 延Diên 力lực 。 釋thích 曰viết 。
復phục 次thứ 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 佛Phật 世Thế 尊Tôn 身thân 。 那Na 羅La 延Diên 力lực 。 偈kệ 曰viết 。 或hoặc 節tiết 節tiết 。 釋thích 曰viết 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 於ư 一nhất 一nhất 節tiết 中trung 。 具cụ 那Na 羅La 延Diên 力lực 。 大đại 德đức 說thuyết 。 如như 佛Phật 心tâm 力lực 無vô 邊biên 際tế 。 佛Phật 身thân 力lực 亦diệc 爾nhĩ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 。 此thử 身thân 則tắc 不bất 堪kham 受thọ 無vô 邊biên 際tế 智trí 力lực 。
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 佛Phật 世Thế 尊Tôn 獨Độc 覺Giác 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 節tiết 節tiết 中trung 有hữu 龍long 結kết 鎖tỏa 鉤câu 骨cốt 故cố 。 那Na 羅La 延Diên 力lực 。 其kỳ 量lượng 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 百bách 增tăng 。 象tượng 等đẳng 七thất 種chủng 力lực 。 釋thích 曰viết 。 人nhân 道đạo 中trung 百bách 香hương 象tượng 力lực 敵địch 一nhất 白bạch 象tượng 王vương 力lực 。 百bách 白bạch 象tượng 王vương 力lực 敵địch 一nhất 摩ma 訶ha 諾nặc 那na 力lực 。 百bách 摩ma 訶ha 諾nặc 那na 力lực 敵địch 一nhất 鉢bát 娑sa 建kiến 提đề 力lực 。 百bách 鉢bát 娑sa 建kiến 提đề 力lực 敵địch 一nhất 婆bà 郎lang 伽già 力lực 。 百bách 婆bà 郎lang 伽già 力lực 敵địch 一nhất 遮già 㝹nậu 羅la 力lực 。 百bách 遮già 㝹nậu 羅la 力lực 敵địch 。 一nhất 那Na 羅La 延Diên 力lực 。 如như 此thử 百bách 百bách 增tăng 。 香hương 象tượng 白bạch 象tượng 。 摩ma 訶ha 諾nặc 那na 。 鉢bát 娑sa 建kiến 提đề 。 婆bà 郎lang 伽già 。 遮già 㝹nậu 羅la 力lực 。 成thành 那Na 羅La 延Diên 力lực 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 二nhị 倍bội 此thử 力lực 名danh 那Na 羅La 延Diên 力lực 。 隨tùy 轉chuyển 增tăng 為vi 勝thắng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 佛Phật 力lực 無vô 量lượng 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 此thử 觸xúc 入nhập 為vi 性tánh 釋thích 曰viết 。 此thử 身thân 力lực 應ưng 知tri 。 觸xúc 入nhập 為vi 自tự 性tánh 。 是thị 四tứ 大đại 勝thắng 類loại 所sở 造tạo 色sắc 。 異dị 七thất 種chủng 觸xúc 。 餘dư 師sư 說thuyết 如như 此thử 。 偈kệ 曰viết 。 無vô 畏úy 有hữu 四tứ 種chủng 。 釋thích 曰viết 。 依y 經kinh 文văn 說thuyết 。 無vô 畏úy 有hữu 四tứ 種chủng 。 偈kệ 曰viết 。 前tiền 二nhị 初sơ 十Thập 力Lực 。 後hậu 二nhị 第đệ 二nhị 七thất 。 釋thích 曰viết 。 處xử 非phi 處xứ 智trí 力lực 。 如như 第đệ 一nhất 無vô 畏úy 。 如như 經kinh 言ngôn 。 我ngã 今kim 已dĩ 成thành 三tam 若nhược 三tam 佛Phật 陀Đà 。 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 。 應ưng 知tri 是thị 第đệ 一nhất 無vô 畏úy 。 流lưu 盡tận 智trí 力lực 。 如như 第đệ 二nhị 無vô 畏úy 。 如như 經kinh 言ngôn 。 我ngã 今kim 諸chư 流lưu 已dĩ 盡tận 。 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 。 應ưng 知tri 是thị 第đệ 二nhị 無vô 畏úy 。 屬thuộc 業nghiệp 智trí 力lực 。 如như 第đệ 三tam 無vô 畏úy 。 如như 經kinh 言ngôn 。 是thị 我ngã 所sở 說thuyết 。 於ư 弟đệ 子tử 眾chúng 。 與dữ 障chướng 礙ngại 相tương 應ứng 法pháp 。 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 。 應ưng 知tri 是thị 第đệ 三tam 無vô 畏úy 。 遍biến 行hành 道Đạo 智trí 力lực 。 如như 第đệ 四tứ 無vô 畏úy 。 如như 經kinh 言ngôn 。 是thị 我ngã 所sở 說thuyết 。 於ư 弟đệ 子tử 眾chúng 。 為vi 出xuất 離ly 生sanh 死tử 。 諸chư 淨tịnh 品phẩm 道đạo 。 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 。 應ưng 知tri 是thị 第đệ 四tứ 無vô 畏úy 。 如như 此thử 四tứ 法pháp 。 應ưng 知tri 是thị 四Tứ 無Vô 畏Úy 。 無vô 畏úy 以dĩ 無vô 怖bố 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 說thuyết 。 智trí 慧tuệ 為vi 無vô 畏úy 。 由do 此thử 四tứ 法Pháp 故cố 。 諸chư 佛Phật 於ư 大đại 集tập 中trung 。 無vô 復phục 疑nghi 心tâm 故cố 。 說thuyết 彼bỉ 名danh 無vô 畏úy 。 此thử 無vô 疑nghi 是thị 智trí 慧tuệ 所sở 成thành 故cố 。 於ư 智trí 說thuyết 無vô 畏úy 非phi 智trí 。 此thử 四tứ 顯hiển 何hà 義nghĩa 。 顯hiển 自tự 利lợi 利lợi 他tha 義nghĩa 。 前tiền 二nhị 是thị 自tự 利lợi 。 後hậu 二nhị 是thị 利lợi 他tha 。
復phục 次thứ 此thử 四tứ 唯duy 是thị 利lợi 益ích 他tha 事sự 。 能năng 除trừ 說thuyết 者giả 垢cấu 及cập 所sở 說thuyết 垢cấu 故cố 。 說thuyết 四Tứ 無Vô 畏Úy 已dĩ 。 念niệm 處xứ 者giả 。 由do 弟đệ 子tử 眾chúng 差sai 別biệt 故cố 有hữu 三tam 。 如như 經kinh 說thuyết 此thử 念niệm 處xứ 。 偈kệ 曰viết 。 三tam 念niệm 念niệm 慧tuệ 性tánh 。 釋thích 曰viết 。 此thử 三tam 念niệm 處xứ 念niệm 慧tuệ 為vi 性tánh 。 是thị 時thời 若nhược 弟đệ 子tử 眾chúng 。 恭cung 敬kính 心tâm 聽thính 及cập 修tu 行hành 。 不bất 恭cung 敬kính 心tâm 聽thính 及cập 修tu 行hành 。
復phục 有hữu 具cụ 二nhị 。 於ư 中trung 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 無vô 愛ái 欲dục 心tâm 。 無vô 瞋sân 恚khuể 心tâm 。 無vô 雜tạp 污ô 心tâm 。 云vân 何hà 說thuyết 此thử 三tam 。 為vi 佛Phật 不bất 共cộng 得đắc 法Pháp 。 此thử 三tam 顯hiển 如Như 來Lai 習tập 氣khí 滅diệt 盡tận 。
復phục 次thứ 若nhược 自tự 弟đệ 子tử 眾chúng 。 於ư 師sư 教giáo 恭cung 敬kính 受thọ 行hành 。 不bất 恭cung 敬kính 受thọ 行hành 。 及cập 具cụ 二nhị 事sự 中trung 。 喜hỷ 憂ưu 等đẳng 事sự 。 如như 於ư 佛Phật 一nhất 向hướng 不bất 生sanh 。 於ư 他tha 不bất 爾nhĩ 。 此thử 三tam 不bất 生sanh 。 於ư 佛Phật 是thị 希hy 有hữu 法pháp 。 餘dư 人nhân 則tắc 無vô 。 故cố 立lập 此thử 法pháp 為vi 不bất 共cộng 得đắc 。 大đại 悲bi 今kim 當đương 說thuyết 。 偈kệ 曰viết 。 大đại 悲bi 世thế 俗tục 智trí 。 釋thích 曰viết 。 大đại 悲bi 以dĩ 世thế 俗tục 智trí 為vi 性tánh 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 則tắc 不bất 應ưng 成thành 緣duyên 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 為vi 境cảnh 界giới 。 亦diệc 不bất 得đắc 以dĩ 。 三tam 苦khổ 為vi 行hành 相tương/tướng 。 譬thí 如như 聲Thanh 聞Văn 悲bi 。 云vân 何hà 名danh 大đại 悲bi 。 偈kệ 曰viết 。 由do 資tư 糧lương 行hành 相tương/tướng 。 境cảnh 平bình 等đẳng 最tối 上thượng 。 釋thích 曰viết 。 一nhất 由do 資tư 糧lương 大đại 。 能năng 生sanh 長trưởng 大đại 福phước 德đức 智trí 慧tuệ 資tư 糧lương 故cố 。 二nhị 由do 行hành 相tương/tướng 大đại 。 以dĩ 三tam 苦khổ 為vi 行hành 相tương/tướng 。 緣duyên 眾chúng 生sanh 起khởi 故cố 。 三tam 由do 境cảnh 界giới 大đại 。 通thông 緣duyên 三tam 界giới 眾chúng 生sanh 為vi 境cảnh 故cố 。 四tứ 由do 平bình 等đẳng 大đại 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 平bình 等đẳng 起khởi 利lợi 益ích 事sự 故cố 。 五ngũ 由do 最tối 上thượng 大đại 。 無vô 餘dư 悲bi 上thượng 此thử 故cố 大đại 悲bi 與dữ 悲bi 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 偈kệ 曰viết 。 差sai 別biệt 有hữu 八bát 種chủng 。 釋thích 曰viết 。 一nhất 性tánh 差sai 別biệt 。 由do 無vô 瞋sân 無vô 癡si 為vi 性tánh 故cố 。 二nhị 行hành 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 由do 一nhất 苦khổ 三tam 苦khổ 為vi 行hành 相tương/tướng 故cố 。 三tam 境cảnh 界giới 差sai 別biệt 。 由do 緣duyên 一nhất 界giới 三tam 界giới 為vi 境cảnh 起khởi 故cố 。 四tứ 地địa 差sai 別biệt 。 由do 依y 四tứ 定định 。 第đệ 四tứ 定định 為vi 地địa 故cố 。 五ngũ 相tương 續tục 差sai 別biệt 由do 依y 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 相tương 續tục 。 佛Phật 相tương 續tục 生sanh 故cố 。 六lục 至chí 得đắc 差sai 別biệt 。 由do 離ly 欲dục 欲dục 界giới 有hữu 頂đảnh 所sở 得đắc 故cố 。 七thất 救cứu 濟tế 差sai 別biệt 。 由do 欲dục 救cứu 濟tế 欲dục 成thành 救cứu 濟tế 故cố 。 八bát 悲bi 差sai 別biệt 。 由do 不bất 同đồng 同đồng 悲bi 故cố 。 已dĩ 說thuyết 諸chư 佛Phật 由do 十thập 八bát 法pháp 不bất 與dữ 他tha 共cộng 。 為vi 與dữ 諸chư 佛Phật 一nhất 向hướng 共cộng 不phủ 。 與dữ 諸chư 佛Phật 有hữu 共cộng 不bất 共cộng 。 此thử 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 由do 資tư 糧lương 法Pháp 身thân 。 及cập 行hành 他tha 利lợi 益ích 。 一nhất 切thiết 佛Phật 平bình 等đẳng 。 非phi 壽thọ 姓tánh 量lượng 等đẳng 。 釋thích 曰viết 。 由do 三tam 因nhân 緣duyên 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 一nhất 切thiết 平bình 等đẳng 。 一nhất 因nhân 圓viên 滿mãn 平bình 等đẳng 。 由do 昔tích 行hành 福phước 德đức 智trí 慧tuệ 。 資tư 糧lương 同đồng 圓viên 滿mãn 故cố 。 二nhị 果quả 圓viên 滿mãn 平bình 等đẳng 。 由do 所sở 得đắc 法Pháp 身thân 。 同đồng 具cụ 足túc 成thành 就tựu 故cố 。 三tam 利lợi 益ích 他tha 平bình 等đẳng 。 由do 對đối 背bối/bội 證chứng 轉chuyển 利lợi 益ích 他tha 事sự 同đồng 究cứu 竟cánh 故cố 。 由do 此thử 三tam 義nghĩa 。 諸chư 佛Phật 平bình 等đẳng 。 不bất 共cộng 者giả 謂vị 差sai 別biệt 。 由do 壽thọ 命mạng 種chủng 姓tánh 身thân 量lượng 等đẳng 。 所sở 成thành 壽thọ 命mạng 有hữu 長trường 短đoản 。 前tiền 世thế 後hậu 世thế 。 生sanh 有hữu 異dị 故cố 。 婆Bà 羅La 門Môn 剎sát 帝đế 利lợi 種chủng 不bất 同đồng 故cố 。 迦Ca 葉Diếp 波ba 瞿cù 多đa 摩ma 等đẳng 姓tánh 不bất 同đồng 故cố 。 身thân 量lượng 光quang 明minh 有hữu 大đại 小tiểu 故cố 。 等đẳng 言ngôn 者giả 。 法pháp 住trụ 身thân 壞hoại 不bất 壞hoại 等đẳng 故cố 。 如như 此thử 由do 隨tùy 時thời 生sanh 。 故cố 有hữu 差sai 別biệt 。 若nhược 聰thông 明minh 人nhân 。 思tư 惟duy 諸chư 佛Phật 。 三tam 種chủng 圓viên 滿mãn 勝thắng 德đức 。 於ư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 所sở 。 必tất 能năng 得đắc 生sanh 最tối 極cực 愛ái 念niệm 尊tôn 重trọng 之chi 心tâm 。 謂vị 圓viên 滿mãn 因nhân 勝thắng 德đức 。 圓viên 滿mãn 果quả 勝thắng 德đức 。 圓viên 滿mãn 恩ân 勝thắng 德đức 。 此thử 中trung 圓viên 滿mãn 因nhân 勝thắng 德đức 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 一nhất 切thiết 福phước 德đức 。 智trí 慧tuệ 皆giai 數số 習tập 行hành 。 二nhị 長trường 時thời 行hành 。 三tam 無vô 間gian 行hành 。 四tứ 尊tôn 重trọng 行hành 。 圓viên 滿mãn 果quả 勝thắng 德đức 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 智trí 勝thắng 德đức 。 二nhị 斷đoạn 勝thắng 德đức 。 三tam 威uy 力lực 勝thắng 德đức 。 四tứ 色sắc 身thân 勝thắng 德đức 。 圓viên 滿mãn 恩ân 勝thắng 德đức 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 永vĩnh 解giải 脫thoát 三tam 惡ác 道đạo 生sanh 死tử 恩ân 德đức 。 或hoặc 安an 立lập 善thiện 道đạo 及cập 三tam 乘thừa 恩ân 德đức 。 智trí 勝thắng 德đức 復phục 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 無vô 師sư 智trí 。 二nhị 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 三tam 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 四tứ 無vô 功công 用dụng 智trí 。 斷đoạn 勝thắng 德đức 亦diệc 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 一nhất 切thiết 解giải 脫thoát 障chướng 滅diệt 。 二nhị 一nhất 切thiết 定định 障chướng 滅diệt 。 三tam 一Nhất 切Thiết 智Trí 障chướng 滅diệt 。 四tứ 永vĩnh 時thời 滅diệt 。 威uy 力lực 勝thắng 德đức 。 亦diệc 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 於ư 外ngoại 塵trần 化hóa 生sanh 轉chuyển 變biến 願nguyện 成thành 合hợp 散tán 自tự 在tại 威uy 力lực 。 二nhị 於ư 壽thọ 命mạng 捨xả 取thủ 安an 自tự 在tại 威uy 力lực 。 三tam 於ư 障chướng 及cập 虛hư 空không 最tối 遠viễn 最tối 速tốc 行hành 。 於ư 少thiểu 令linh 多đa 入nhập 自tự 在tại 威uy 力lực 。 四tứ 種chủng 種chủng 自tự 性tánh 希hy 有hữu 法pháp 圓viên 德đức 威uy 力lực 。 威uy 力lực 勝thắng 德đức 。 復phục 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 難nan 化hóa 能năng 化hóa 。 二nhị 答đáp 難nạn/nan 必tất 能năng 斷đoạn 疑nghi 。 三tam 立lập 教giáo 決quyết 定định 出xuất 離ly 。 四tứ 能năng 制chế 伏phục 惡ác 魔ma 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 色sắc 身thân 勝thắng 德đức 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 大đại 相tương 勝thắng 德đức 。 二nhị 小tiểu 相tương 勝thắng 德đức 。 三tam 力lực 勝thắng 德đức 。 四tứ 金kim 剛cang 真chân 實thật 骨cốt 身thân 勝thắng 德đức 。 諸chư 佛Phật 勝thắng 德đức 若nhược 。 總tổng 說thuyết 有hữu 如như 此thử 等đẳng 。 若nhược 分phân 別biệt 此thử 勝thắng 德đức 差sai 別biệt 。 則tắc 無vô 有hữu 邊biên 。 此thử 勝thắng 德đức 唯duy 有hữu 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 能năng 具cụ 知tri 具cụ 說thuyết 。 若nhược 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 攝nhiếp 持trì 壽thọ 命mạng 。 無vô 數số 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 說thuyết 乃nãi 可khả 盡tận 。 如như 此thử 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 是thị 無vô 邊biên 希hy 有hữu 功công 德đức 。 智trí 德đức 斷đoạn 德đức 恩ân 德đức 。 大đại 寶bảo 之chi 池trì 。 凡phàm 夫phu 眾chúng 生sanh 。 由do 自tự 德đức 貧bần 乏phạp 。 損tổn 害hại 信tín 樂nhạo 。 雖tuy 證chứng 聞văn 如như 此thử 等đẳng 圓viên 滿mãn 勝thắng 德đức 。 於ư 佛Phật 不bất 起khởi 尊tôn 重trọng 心tâm 。 於ư 如Như 來Lai 正Chánh 法Pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 聰thông 明minh 人nhân 聞văn 此thử 功công 德đức 。 起khởi 歸quy 依y 心tâm 徹triệt 於ư 骨cốt 髓tủy 。 於ư 佛Phật 正Chánh 法Pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 人nhân 由do 一nhất 向hướng 淨tịnh 信tín 心tâm 。 則tắc 已dĩ 制chế 伏phục 不bất 定định 報báo 惡ác 業nghiệp 聚tụ 已dĩ 。 受thọ 人nhân 天thiên 道đạo 吉cát 祥tường 樂lạc 報báo 。 最tối 後hậu 趣thú 般bát 涅Niết 槃Bàn 為vi 勝thắng 。 是thị 故cố 諸chư 佛Phật 。 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 無vô 上thượng 福phước 田điền 。 由do 能năng 生sanh 不bất 空không 可khả 愛ái 勝thắng 疾tật 善thiện 後hậu 果quả 故cố 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 自tự 說thuyết 偈kệ 以dĩ 顯hiển 此thử 義nghĩa 偈kệ 曰viết 。
若nhược 人nhân 當đương 來lai 世thế 。 於ư 佛Phật 行hạnh 少thiểu 善thiện 。
受thọ 諸chư 天thiên 生sanh 已dĩ 。 必tất 得đắc 不bất 死tử 足túc 。
說thuyết 諸chư 佛Phật 如như 此thử 等đẳng 不bất 共cộng 德đức 已dĩ 。 偈kệ 曰viết 。 有hữu 餘dư 佛Phật 法Pháp 共cộng 。 弟đệ 子tử 及cập 凡phàm 夫phu 。 釋thích 曰viết 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 有hữu 功công 德đức 。 與dữ 弟đệ 子tử 共cộng 得đắc 。 或hoặc 與dữ 凡phàm 夫phu 共cộng 得đắc 。 是thị 何hà 功công 德đức 。 如như 次thứ 第đệ 。 偈kệ 曰viết 。 無vô 諍tranh 及cập 願nguyện 智trí 。 無vô 礙ngại 解giải 等đẳng 德đức 。 釋thích 曰viết 。 諸chư 德đức 謂vị 無vô 諍tranh 三Tam 摩Ma 提Đề 願nguyện 智trí 。 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 通thông 慧tuệ 定định 無vô 色sắc 三Tam 摩Ma 提Đề 。 無vô 量lượng 解giải 脫thoát 。 制chế 入nhập 遍biến 入nhập 等đẳng 。 此thử 中trung 無vô 諍tranh 。 三tam 摩ma 提đề 者giả 。 有hữu 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 比Bỉ 丘Khâu 。 已dĩ 知tri 眾chúng 生sanh 眾chúng 苦khổ 是thị 惑hoặc 所sở 生sanh 起khởi 。 欲dục 令linh 自tự 身thân 於ư 他tha 成thành 。 無vô 上thượng 福phước 田điền 。 欲dục 制chế 伏phục 他tha 緣duyên 自tự 身thân 煩phiền 惱não 生sanh 起khởi 。 生sanh 如như 此thử 相tương/tướng 智trí 。 由do 此thử 智trí 他tha 人nhân 不bất 得đắc 生sanh 起khởi 。 一nhất 切thiết 種chủng 諍tranh 。 由do 此thử 智trí 無vô 有hữu 他tha 人nhân 。 緣duyên 觀quán 行hành 人nhân 。 或hoặc 起khởi 欲dục 心tâm 。 或hoặc 起khởi 瞋sân 心tâm 。 或hoặc 起khởi 高cao 慢mạn 心tâm 等đẳng 由do 此thử 正chánh 行hạnh 。 必tất 不bất 發phát 動động 隨tùy 餘dư 一nhất 人nhân 所sở 應ưng 起khởi 煩phiền 惱não 。 故cố 名danh 無vô 諍tranh 。 此thử 三Tam 摩Ma 提Đề 體thể 相tướng 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 世thế 俗tục 智trí 無vô 諍tranh 。 釋thích 曰viết 。 此thử 是thị 三Tam 摩Ma 提Đề 自tự 性tánh 。 謂vị 世thế 俗tục 智trí 。 偈kệ 曰viết 後hậu 定định 。 釋thích 曰viết 。 後hậu 定định 謂vị 第đệ 四tứ 定định 最tối 後hậu 分phần/phân 。 此thử 定định 雖tuy 通thông 以dĩ 第đệ 四tứ 定định 為vi 地địa 。 但đãn 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 速tốc 智trí 。 偈kệ 曰viết 。 不bất 壞hoại 法pháp 。 釋thích 曰viết 。 但đãn 於ư 不bất 壞hoại 法pháp 阿A 羅La 漢Hán 相tương 續tục 中trung 生sanh 。 非phi 餘dư 阿A 羅La 漢Hán 。
何hà 以dĩ 故cố 。 餘dư 阿A 羅La 漢Hán 於ư 自tự 相tương 續tục 。 有hữu 時thời 不bất 能năng 令linh 離ly 餘dư 諍tranh 生sanh 起khởi 。 偈kệ 曰viết 。 人nhân 道đạo 生sanh 。 釋thích 曰viết 。 此thử 定định 在tại 人nhân 道đạo 中trung 修tu 得đắc 。 唯duy 於ư 三tam 洲châu 。 此thử 定định 緣duyên 何hà 境cảnh 生sanh 。 偈kệ 曰viết 。 未vị 生sanh 。 欲dục 有hữu 類loại 或hoặc 境cảnh 。 釋thích 曰viết 。 未vị 來lai 欲dục 界giới 有hữu 類loại 。 或hoặc 為vi 此thử 定định 境cảnh 。 願nguyện 他tha 諸chư 惑hoặc 勿vật 生sanh 依y 此thử 門môn 生sanh 故cố 。 無vô 類loại 惑hoặc 者giả 。 不bất 可khả 遮già 離ly 諸chư 遍biến 行hành 惑hoặc 。 緣duyên 具cụ 界giới 地địa 生sanh 起khởi 故cố 。 如như 說thuyết 無vô 諍tranh 。 偈kệ 曰viết 。 願nguyện 智trí 亦diệc 如như 此thử 釋thích 曰viết 。 此thử 亦diệc 世thế 俗tục 智trí 為vi 性tánh 。 依y 後hậu 定định 為vi 地địa 。 依y 不bất 壞hoại 法pháp 相tướng 續tục 生sanh 。 於ư 人nhân 道đạo 修tu 得đắc 。 若nhược 爾nhĩ 差sai 別biệt 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 但đãn 緣duyên 一nhất 切thiết 境cảnh 。 釋thích 曰viết 。 願nguyện 智trí 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 為vi 境cảnh 起khởi 故cố 。 此thử 異dị 於ư 彼bỉ 無vô 色sắc 界giới 法pháp 。 由do 願nguyện 智trí 不bất 可khả 證chứng 知tri 。 雖tuy 然nhiên 由do 等đẳng 流lưu 行hành 差sai 別biệt 。 則tắc 可khả 比tỉ 知tri 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 此thử 中trung 行hành 田điền 人nhân 為vi 譬thí 。 願nguyện 智trí 所sở 修tu 法Pháp 門môn 云vân 何hà 。 是thị 自tự 己kỷ 所sở 求cầu 欲dục 知tri 眾chúng 事sự 。 為vi 此thử 故cố 入nhập 遠viễn 際tế 第đệ 四tứ 三Tam 摩Ma 提Đề 。 願nguyện 我ngã 必tất 知tri 此thử 事sự 。 即tức 於ư 此thử 事sự 。 如như 實thật 而nhi 知tri 。 隨tùy 此thử 定định 近cận 遠viễn 行hành 力lực 知tri 近cận 遠viễn 亦diệc 爾nhĩ 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 法pháp 義nghĩa 方phương 言ngôn 。 巧xảo 辯biện 無vô 礙ngại 解giải 。 釋thích 曰viết 。 無vô 礙ngại 解giải 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 。 二nhị 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 三tam 方phương 言ngôn 無vô 礙ngại 解giải 。 四tứ 巧xảo 辯biện 無vô 礙ngại 解giải 。 此thử 無vô 礙ngại 解giải 。 應ưng 知tri 如như 無vô 諍tranh 三Tam 摩Ma 提Đề 。 云vân 何hà 如như 依y 不bất 壞hoại 法pháp 相tướng 續tục 生sanh 。 於ư 人nhân 道đạo 修tu 得đắc 。 此thử 二nhị 同đồng 彼bỉ 境cảnh 界giới 地địa 。 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 說thuyết 此thử 異dị 彼bỉ 。 偈kệ 曰viết 。 前tiền 三tam 名danh 義nghĩa 言ngôn 。 次thứ 第đệ 無vô 礙ngại 解giải 。 釋thích 曰viết 。 於ư 名danh 句cú 字tự 聚tụ 中trung 。 於ư 義nghĩa 中trung 。 於ư 言ngôn 語ngữ 中trung 。 不bất 可khả 迴hồi 轉chuyển 智trí 。 是thị 名danh 法pháp 義nghĩa 方phương 言ngôn 無vô 礙ngại 解giải 。 次thứ 第đệ 應ưng 知tri 。 偈kệ 曰viết 。 第đệ 四tứ 中trung 理lý 脫thoát 。 於ư 言ngôn 道đạo 自tự 在tại 。 釋thích 曰viết 。 不bất 可khả 迴hồi 轉chuyển 智trí 此thử 言ngôn 流lưu 。 中trung 理lý 離ly 障chướng 失thất 言ngôn 。 中trung 定định 道đạo 自tự 在tại 顯hiển 現hiện 中trung 。 不bất 可khả 迴hồi 轉chuyển 智trí 。 說thuyết 名danh 巧xảo 辯biện 無vô 礙ngại 解giải 。 偈kệ 曰viết 。 此thử 緣duyên 言ngôn 道đạo 境cảnh 。 釋thích 曰viết 。 正chánh 說thuyết 及cập 道đạo 。 是thị 此thử 智trí 境cảnh 界giới 。 偈kệ 曰viết 。 九cửu 智trí 。 釋thích 曰viết 。 此thử 解giải 以dĩ 九cửu 智trí 為vi 性tánh 。 謂vị 巧xảo 辯biện 道đạo 自tự 在tại 無vô 礙ngại 解giải 。 除trừ 滅diệt 智trí 。 偈kệ 曰viết 。 一nhất 切thiết 地địa 。 釋thích 曰viết 。 此thử 解giải 依y 一nhất 切thiết 地địa 起khởi 。 謂vị 欲dục 界giới 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 由do 緣duyên 言ngôn 道đạo 隨tùy 一nhất 為vi 境cảnh 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 十thập 或hoặc 六lục 義nghĩa 解giải 。 釋thích 曰viết 。 義nghĩa 中trung 無vô 礙ngại 解giải 。 若nhược 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 為vi 義nghĩa 。 此thử 解giải 以dĩ 十thập 智trí 為vi 性tánh 若nhược 唯duy 涅Niết 槃Bàn 為vi 義nghĩa 。 但đãn 以dĩ 六lục 智trí 為vi 性tánh 。 謂vị 法pháp 智trí 類loại 智trí 滅diệt 智trí 盡tận 智trí 無vô 生sanh 智trí 世thế 俗tục 智trí 。 偈kệ 曰viết 。 遍biến 處xứ 。 釋thích 曰viết 。 此thử 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 依y 一nhất 切thiết 地địa 起khởi 。 偈kệ 曰viết 。 餘dư 世thế 智trí 。 釋thích 曰viết 。 所sở 餘dư 法pháp 方phương 言ngôn 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 。 以dĩ 世thế 俗tục 智trí 為vi 性tánh 。 緣duyên 名danh 句cú 等đẳng 言ngôn 語ngữ 為vi 境cảnh 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 欲dục 界giới 定định 法pháp 解giải 。 釋thích 曰viết 。 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 。 有hữu 五ngũ 地địa 欲dục 界giới 及cập 四tứ 定định 所sở 攝nhiếp 故cố 。 於ư 上thượng 無vô 名danh 等đẳng 聚tụ 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 言ngôn 欲dục 初sơ 定định 。 釋thích 曰viết 。 方phương 言ngôn 無vô 礙ngại 解giải 。 依y 欲dục 界giới 初sơ 定định 為vi 地địa 。 於ư 上thượng 無vô 覺giác 觀quán 故cố 。 於ư 分phân 別biệt 假giả 名danh 論luận 中trung 。 分phân 別biệt 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 云vân 。 於ư 名danh 句cú 字tự 中trung 。 於ư 彼bỉ 所sở 目mục 義nghĩa 中trung 。 此thử 義nghĩa 一nhất 二nhị 多đa 三tam 時thời 男nam 女nữ 等đẳng 差sai 別biệt 說thuyết 中trung 。 此thử 說thuyết 無vô 障chướng 失thất 中trung 。 不bất 可khả 迴hồi 轉chuyển 智trí 。 名danh 法pháp 等đẳng 無vô 礙ngại 解giải 。 是thị 故cố 彼bỉ 次thứ 第đệ 得đắc 成thành 。 方phương 言ngôn 者giả 。 因nhân 理lý 釋thích 言ngôn 。 譬thí 如như 由do 有hữu 礙ngại 故cố 名danh 色sắc 等đẳng 。 言ngôn 於ư 立lập 破phá 勝thắng 言ngôn 說thuyết 名danh 巧xảo 辯biện 。 餘dư 師sư 說thuyết 。 此thử 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 算toán 數số 佛Phật 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 聲thanh 論luận 因nhân 緣duyên 論luận 。 次thứ 第đệ 是thị 此thử 四tứ 解giải 。 先tiên 加gia 行hành 法Pháp 門môn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 人nhân 於ư 四tứ 處xứ 未vị 修tu 明minh 了liễu 加gia 行hành 。 不bất 能năng 得đắc 生sanh 此thử 解giải 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 於ư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 正Chánh 法Pháp 中trung 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 加gia 行hành 。 皆giai 圓viên 滿mãn 成thành 。 若nhược 人nhân 得đắc 一nhất 。 是thị 人nhân 必tất 定định 具cụ 得đắc 四tứ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 若nhược 不bất 具cụ 未vị 得đắc 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 得đắc 彼bỉ 不bất 具cụ 足túc 不bất 可khả 說thuyết 。 此thử 人nhân 得đắc 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 是thị 所sở 說thuyết 無vô 諍tranh 等đẳng 功công 德đức 。 偈kệ 曰viết 。 六lục 遠viễn 際tế 定định 得đắc 。 釋thích 曰viết 。 此thử 六lục 由do 遠viễn 際tế 定định 力lực 所sở 得đắc 故cố 。 說thuyết 彼bỉ 為vi 遠viễn 際tế 定định 。 偈kệ 曰viết 。 此thử 六lục 。 釋thích 曰viết 。 是thị 第đệ 四tứ 定định 名danh 遠viễn 際tế 。 六lục 法pháp 為vi 體thể 。 謂vị 無vô 諍tranh 三Tam 摩Ma 提Đề 願nguyện 智trí 三tam 無vô 礙ngại 解giải 。 及cập 遠viễn 際tế 三Tam 摩Ma 提Đề 。 方phương 言ngôn 無vô 礙ngại 解giải 。 雖tuy 由do 遠viễn 際tế 定định 力lực 得đắc 。 不bất 依y 第đệ 四tứ 定định 為vi 地địa 起khởi 。 是thị 故cố 不bất 取thủ 。 何hà 法pháp 名danh 遠viễn 際tế 三Tam 摩Ma 提Đề 。 偈kệ 曰viết 。 最tối 後hậu 定định 。 隨tùy 順thuận 一nhất 切thiết 地địa 。 此thử 至chí 增tăng 究cứu 竟cánh 。 釋thích 曰viết 。 此thử 定định 唯duy 以dĩ 第đệ 四tứ 定định 為vi 地địa 。 云vân 何hà 隨tùy 順thuận 一nhất 切thiết 地địa 。 先tiên 從tùng 欲dục 界giới 善thiện 思tư 心tâm 入nhập 初sơ 定định 。 從tùng 初sơ 定định 入nhập 二nhị 定định 。 如như 此thử 次thứ 第đệ 。 乃nãi 至chí 入nhập 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 定Định 。
復phục 次thứ 從tùng 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 定Định 。 次thứ 第đệ 逆nghịch 修tu 。 乃nãi 至chí 至chí 欲dục 界giới 心tâm 。
復phục 次thứ 從tùng 欲dục 界giới 心tâm 。 更cánh 次thứ 第đệ 順thuận 修tu 。 乃nãi 至chí 第đệ 四tứ 定định 。 如như 此thử 修tu 隨tùy 順thuận 一nhất 切thiết 地địa 。 云vân 何hà 名danh 至chí 增tăng 究cứu 竟cánh 。 如như 此thử 修tu 第đệ 四tứ 定định 。 從tùng 軟nhuyễn 修tu 中trung 從tùng 中trung 修tu 上thượng 。 此thử 三tam 更cánh 各các 分phân 為vi 三tam 。 故cố 成thành 九cửu 品phẩm 。 最tối 後hậu 品phẩm 名danh 至chí 增tăng 究cứu 竟cánh 。 如như 此thử 定định 名danh 遠viễn 際tế 定định 。 際tế 者giả 或hoặc 差sai 別biệt 為vi 義nghĩa 。 或hoặc 增tăng 極cực 為vi 義nghĩa 。 譬thí 如như 四tứ 際tế 及cập 實thật 際tế 。 如như 此thử 。 六lục 功công 德đức 。 偈kệ 曰viết 。 唯duy 佛Phật 。 非phi 行hành 得đắc 。 釋thích 曰viết 。 異dị 佛Phật 所sở 餘dư 諸chư 人nhân 。 必tất 由do 修tu 行hành 方phương 得đắc 。 不bất 由do 離ly 欲dục 得đắc 。 唯duy 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 無vô 功công 德đức 是thị 修tu 行hành 得đắc 。 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 皆giai 是thị 離ly 欲dục 得đắc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 唯duy 一nhất 世Thế 尊Tôn 法Pháp 王Vương 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 隨tùy 如Như 來Lai 意ý 欲dục 。 皆giai 悉tất 現hiện 前tiền 。 如như 此thử 諸chư 德đức 皆giai 與dữ 弟đệ 子tử 共cộng 得đắc 。 若nhược 通thông 慧tuệ 等đẳng 亦diệc 與dữ 凡phàm 夫phu 共cộng 得đắc 。 何hà 法pháp 名danh 通thông 慧tuệ 。 偈kệ 曰viết 。 如như 意ý 成thành 耳nhĩ 心tâm 。 宿túc 住trụ 死tử 生sanh 盡tận 。 智trí 證chứng 名danh 通thông 解giải 。 六lục 種chủng 。 釋thích 曰viết 。 如như 意ý 成thành 境cảnh 。 智trí 證chứng 通thông 慧tuệ 天thiên 耳nhĩ 。 他tha 心tâm 差sai 別biệt 宿túc 。 住trụ 念niệm 死tử 生sanh 流lưu 盡tận 。 智trí 證chứng 通thông 慧tuệ 此thử 六lục 名danh 通thông 慧tuệ 。 於ư 中trung 前tiền 五ngũ 與dữ 凡phàm 夫phu 共cộng 得đắc 。 一nhất 切thiết 六Lục 通Thông 慧tuệ 。 偈kệ 曰viết 。 解giải 脫thoát 智trí 。 釋thích 曰viết 。 以dĩ 解giải 脫thoát 道đạo 智trí 為vi 性tánh 。 譬thí 如như 沙Sa 門Môn 果quả 。 偈kệ 曰viết 。 此thử 四tứ 世thế 俗tục 智trí 。 釋thích 曰viết 。 除trừ 他tha 心tâm 差sai 別biệt 通thông 慧tuệ 及cập 流lưu 盡tận 通thông 慧tuệ 。 餘dư 四tứ 皆giai 以dĩ 世thế 俗tục 智trí 為vi 體thể 。 偈kệ 曰viết 。 他tha 心tâm 慧tuệ 五ngũ 智trí 。 釋thích 曰viết 。 他tha 心tâm 通thông 慧tuệ 。 以dĩ 五ngũ 智trí 為vi 體thể 。 謂vị 法pháp 智trí 類loại 智trí 道đạo 智trí 世thế 俗tục 智trí 他tha 心tâm 智trí 。 偈kệ 曰viết 。 盡tận 通thông 慧tuệ 如như 力lực 。 釋thích 曰viết 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 流lưu 盡tận 智trí 力lực 。 此thử 通thông 慧tuệ 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 或hoặc 六lục 智trí 或hoặc 十thập 智trí 為vi 體thể 。 彼bỉ 以dĩ 一nhất 切thiết 。 地địa 為vi 依y 止chỉ 。 應ưng 知tri 此thử 亦diệc 爾nhĩ 。 偈kệ 曰viết 。 餘dư 五ngũ 於ư 四tứ 定định 。 釋thích 曰viết 。 所sở 餘dư 五ngũ 以dĩ 四tứ 定định 地địa 為vi 依y 止chỉ 。 此thử 云vân 何hà 不bất 以dĩ 無vô 色sắc 。 定định 地địa 為vi 依y 止chỉ 。 於ư 中trung 三tam 通thông 慧tuệ 緣duyên 色sắc 為vi 境cảnh 故cố 。 不bất 得đắc 依y 無vô 色sắc 定định 地địa 起khởi 。 他tha 心tâm 差sai 別biệt 通thông 慧tuệ 。 色sắc 門môn 所sở 生sanh 故cố 。 亦diệc 不bất 以dĩ 無vô 色sắc 。 定định 地địa 為vi 依y 止chỉ 。 宿túc 住trụ 念niệm 通thông 慧tuệ 。 憶ức 持trì 位vị 差sai 別biệt 次thứ 第đệ 所sở 生sanh 故cố 。 亦diệc 不bất 以dĩ 無vô 色sắc 。 定định 地địa 為vi 依y 止chỉ 。 此thử 以dĩ 處xứ 所sở 姓tánh 名danh 住trụ 等đẳng 為vi 境cảnh 界giới 故cố 。 若nhược 人nhân 欲dục 知tri 他tha 心tâm 。 於ư 自tự 相tương 續tục 先tiên 觀quán 身thân 心tâm 二nhị 相tương/tướng 。 謂vị 我ngã 身thân 相tướng 如như 此thử 。 心tâm 相tương/tướng 如như 此thử 。 如như 觀quán 自tự 身thân 心tâm 相tương/tướng 。 於ư 他tha 相tương 續tục 亦diệc 起khởi 如như 此thử 相tương/tướng 思tư 惟duy 。 由do 此thử 即tức 知tri 他tha 心tâm 。 是thị 故cố 通thông 慧tuệ 得đắc 生sanh 。 若nhược 此thử 通thông 慧tuệ 已dĩ 成thành 不bất 觀quán 色sắc 。 自tự 知tri 他tha 心tâm 。 若nhược 人nhân 欲dục 憶ức 持trì 宿túc 住trụ 。 從tùng 前tiền 次thứ 第đệ 觀quán 察sát 滅diệt 自tự 識thức 相tương/tướng 已dĩ 。 如như 此thử 逆nghịch 次thứ 第đệ 思tư 惟duy 諸chư 位vị 差sai 別biệt 。 乃nãi 至chí 託thác 胎thai 心tâm 。 次thứ 由do 憶ức 持trì 中trung 陰ấm 一nhất 剎sát 那na 故cố 。 此thử 通thông 已dĩ 成thành 。 如như 憶ức 持trì 自tự 宿túc 住trụ 。 憶ức 持trì 他tha 宿túc 住trụ 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 此thử 通thông 已dĩ 成thành 。 亦diệc 得đắc 起khởi 憶ức 宿túc 住trụ 。 若nhược 此thử 事sự 昔tích 已dĩ 經kinh 受thọ 。 此thử 事sự 是thị 所sở 憶ức 餘dư 則tắc 非phi 。 若nhược 爾nhĩ 於ư 他tha 事sự 云vân 何hà 亦diệc 如như 此thử 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 憶ức 持trì 五ngũ 淨tịnh 居cư 天thiên 宿túc 住trụ 。 由do 聽thính 聞văn 所sở 曾tằng 受thọ 故cố 得đắc 憶ức 持trì 。 若nhược 人nhân 從tùng 無vô 色sắc 界giới 退thoái 生sanh 於ư 此thử 界giới 。 由do 以dĩ 他tha 相tương 續tục 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 得đắc 修tu 無vô 色sắc 宿túc 住trụ 通thông 慧tuệ 。 所sở 餘dư 依y 止chỉ 自tự 相tương 續tục 得đắc 知tri 。 如như 意ý 成thành 通thông 慧tuệ 等đẳng 。 觀quán 察sát 輕khinh 相tương/tướng 音âm 聲thanh 光quang 明minh 。 是thị 彼bỉ 加gia 行hành 。
復phục 次thứ 此thử 五ngũ 通thông 慧tuệ 。 偈kệ 曰viết 。 自tự 下hạ 地địa 境cảnh 通thông 解giải 。 釋thích 曰viết 。 隨tùy 所sở 依y 止chỉ 地địa 。 如như 意ý 成thành 通thông 慧tuệ 性tánh 。 由do 此thử 得đắc 行hành 此thử 地địa 及cập 化hóa 生sanh 等đẳng 諸chư 物vật 。 或hoặc 於ư 下hạ 地địa 非phi 於ư 上thượng 地địa 。 如như 此thử 由do 天thiên 耳nhĩ 通thông 慧tuệ 。 得đắc 聞văn 自tự 地địa 聲thanh 及cập 下hạ 地địa 聲thanh 。 不bất 得đắc 聞văn 上thượng 地địa 聲thanh 。 由do 他tha 心tâm 差sai 別biệt 通thông 慧tuệ 。 不bất 得đắc 知tri 上thượng 地địa 他tha 心tâm 。 由do 宿túc 住trụ 念niệm 通thông 慧tuệ 。 不bất 得đắc 憶ức 上thượng 地địa 宿túc 住trụ 。 由do 死tử 生sanh 通thông 慧tuệ 。 不bất 得đắc 見kiến 上thượng 地địa 死tử 生sanh 。 是thị 故cố 依y 止chỉ 無vô 色sắc 地địa 心tâm 。 由do 他tha 心tâm 通thông 慧tuệ 宿túc 住trụ 念niệm 通thông 慧tuệ 。 皆giai 不bất 得đắc 取thủ 。 由do 地địa 上thượng 故cố 。 此thử 諸chư 通thông 慧tuệ 云vân 何hà 得đắc 。 若nhược 未vị 曾tằng 悉tất 由do 修tu 行hành 所sở 得đắc 。 偈kệ 曰viết 。 曾tằng 悉tất 離ly 得đắc 。 釋thích 曰viết 。 此thử 五ngũ 通thông 慧tuệ 。 若nhược 餘dư 生sanh 所sở 數số 習tập 。 則tắc 由do 離ly 欲dục 得đắc 。 若nhược 別biệt 勝thắng 由do 修tu 行hành 得đắc 。 一nhất 切thiết 皆giai 由do 。 修tu 行hành 得đắc 生sanh 。 偈kệ 曰viết 。 第đệ 三tam 三tam 念niệm 處xứ 。 釋thích 曰viết 。 他tha 心tâm 差sai 別biệt 通thông 慧tuệ 。 三tam 念niệm 處xứ 攝nhiếp 。 謂vị 受thọ 心tâm 法pháp 念niệm 處xứ 。 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 為vi 境cảnh 界giới 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 意ý 成thành 耳nhĩ 眼nhãn 初sơ 。 釋thích 曰viết 。 如như 意ý 成thành 天thiên 耳nhĩ 天thiên 眼nhãn 通thông 慧tuệ 。 初sơ 念niệm 處xứ 攝nhiếp 。 謂vị 身thân 念niệm 處xứ 。 緣duyên 色sắc 為vi 境cảnh 界giới 故cố 。 如như 意ý 成thành 通thông 慧tuệ 。 以dĩ 四tứ 外ngoại 入nhập 為vi 境cảnh 界giới 除trừ 聲thanh 。 天thiên 耳nhĩ 天thiên 眼nhãn 通thông 慧tuệ 。 以dĩ 聲thanh 色sắc 為vi 境cảnh 界giới 。 若nhược 爾nhĩ 死tử 生sanh 通thông 慧tuệ 。 云vân 何hà 能năng 知tri 如như 此thử 。 如như 經kinh 言ngôn 。 是thị 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 與dữ 身thân 邪tà 行hành 相tương 應ứng 。 口khẩu 意ý 邪tà 行hành 相tương 應ứng 。 誹phỉ 謗báng 聖thánh 人nhân 起khởi 邪tà 見kiến 。 受thọ 邪tà 見kiến 法pháp 及cập 業nghiệp 故cố 。 由do 此thử 捨xả 身thân 命mạng 。 必tất 受thọ 無vô 行hành 惡ác 道đạo 墮đọa 負phụ 黑hắc 闇ám 處xứ 生sanh 。 所sở 餘dư 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 。 由do 天thiên 眼nhãn 不bất 得đắc 知tri 。 如như 此thử 有hữu 別biệt 智trí 。 是thị 天thiên 眼nhãn 通thông 慧tuệ 伴bạn 類loại 。 於ư 聖thánh 人nhân 相tương 續tục 中trung 生sanh 。 能năng 知tri 如như 此thử 由do 不bất 決quyết 定định 故cố 。 所sở 餘dư 通thông 慧tuệ 以dĩ 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 為vi 性tánh 此thử 義nghĩa 自tự 成thành 。 偈kệ 曰viết 。 天thiên 耳nhĩ 眼nhãn 無vô 記ký 。 餘dư 通thông 慧tuệ 皆giai 善thiện 。 釋thích 曰viết 。 天thiên 耳nhĩ 天thiên 眼nhãn 通thông 慧tuệ 。 是thị 無vô 記ký 性tánh 。 此thử 通thông 慧tuệ 以dĩ 耳nhĩ 識thức 眼nhãn 識thức 相tương 應ứng 智trí 為vi 體thể 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 二nhị 以dĩ 四tứ 定định 地địa 為vi 依y 止chỉ 。 云vân 何hà 得đắc 成thành 。 由do 隨tùy 依y 止chỉ 地địa 說thuyết 為vi 彼bỉ 地địa 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 眼nhãn 耳nhĩ 根căn 是thị 此thử 識thức 依y 止chỉ 。 以dĩ 四tứ 定định 為vi 地địa 。
復phục 次thứ 由do 隨tùy 無vô 間gian 道đạo 立lập 彼bỉ 地địa 。 所sở 餘dư 四tứ 皆giai 是thị 善thiện 性tánh 。 若nhược 爾nhĩ 於ư 分phân 別biệt 道Đạo 理lý 論luận 中trung 云vân 何hà 說thuyết 。 何hà 者giả 為vi 通thông 慧tuệ 謂vị 善thiện 慧tuệ 。 此thử 文văn 或hoặc 約ước 勝thắng 義nghĩa 說thuyết 。 或hoặc 約ước 多đa 義nghĩa 說thuyết 。 於ư 六Lục 通Thông 慧tuệ 中trung 。 偈kệ 曰viết 。 三Tam 明Minh 得đắc 。 釋thích 曰viết 。 宿túc 住trụ 念niệm 死tử 生sanh 流lưu 盡tận 通thông 慧tuệ 。 說thuyết 此thử 三tam 為vi 無Vô 學Học 明minh 得đắc 。 云vân 何hà 唯duy 此thử 三tam 名danh 明minh 得đắc 。 所sở 餘dư 非phi 。 偈kệ 曰viết 。 前tiền 際tế 。 等đẳng 無vô 明minh 對đối 治trị 。 釋thích 曰viết 。 此thử 三tam 能năng 次thứ 第đệ 斷đoạn 除trừ 前tiền 際tế 後hậu 際tế 。 中trung 際tế 無vô 明minh 故cố 。 是thị 故cố 唯duy 三tam 名danh 明minh 得đắc 。 三tam 中trung 若nhược 真chân 實thật 無Vô 學Học 。 偈kệ 曰viết 。 最tối 後hậu 無Vô 學Học 。 釋thích 曰viết 。 流lưu 盡tận 證chứng 智trí 定định 是thị 無Vô 學Học 。 偈kệ 曰viết 。 二nhị 。 同đồng 名danh 彼bỉ 續tục 生sanh 。 釋thích 曰viết 。 所sở 餘dư 二nhị 通thông 慧tuệ 。 由do 生sanh 於ư 無Vô 學Học 相tương 續tục 中trung 故cố 。 說thuyết 名danh 無Vô 學Học 。 此thử 二nhị 自tự 性tánh 。 非phi 有Hữu 學Học 非phi 無Vô 學Học 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 不bất 許hứa 此thử 二nhị 通thông 慧tuệ 名danh 有hữu 學học 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 學học 不bất 說thuyết 明minh 。 續tục 有hữu 無vô 明minh 故cố 。 釋thích 曰viết 。 由do 佛Phật 不bất 說thuyết 此thử 二nhị 通thông 慧tuệ 是thị 有hữu 學học 法pháp 。 云vân 何hà 不bất 說thuyết 。 若nhược 相tương 續tục 有hữu 無vô 明minh 。 於ư 中trung 安an 立lập 明minh 得đắc 。 則tắc 不bất 應ưng 理lý 。 更cánh 為vi 無vô 明minh 所sở 制chế 伏phục 故cố 。 於ư 六Lục 通Thông 慧tuệ 中trung 。 偈kệ 曰viết 。 一nhất 三tam 六lục 是thị 導đạo 。 釋thích 曰viết 。 如như 意ý 成thành 他tha 心tâm 差sai 別biệt 流lưu 盡tận 通thông 慧tuệ 。 此thử 三tam 如như 次thứ 第đệ 。 即tức 是thị 三tam 導đạo 。 謂vị 如như 意ý 成thành 導đạo 記ký 心tâm 導đạo 正chánh 教giáo 導đạo 。 此thử 三tam 各các 從tùng 初sơ 最tối 能năng 引dẫn 受thọ 化hóa 人nhân 意ý 故cố 。 有hữu 增tăng 礙ngại 心tâm 未vị 信tín 心tâm 不bất 欲dục 修tu 心tâm 。 此thử 受thọ 化hóa 人nhân 。 由do 此thử 三tam 起khởi 歸quy 向hướng 心tâm 信tín 受thọ 心tâm 修tu 行hành 心tâm 故cố 。 說thuyết 此thử 三tam 為vi 導đạo 。 偈kệ 曰viết 。 三tam 中trung 正chánh 教giáo 勝thắng 。 釋thích 曰viết 。 於ư 三tam 導đạo 中trung 。 正chánh 教giáo 導đạo 為vi 最tối 勝thắng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 不bất 決quyết 定định 故cố 。 生sanh 善thiện 愛ái 果quả 故cố 。 釋thích 曰viết 。 如như 意ý 成thành 導đạo 記ký 心tâm 導đạo 。 由do 明minh 可khả 作tác 。 有hữu 明minh 處xứ 名danh 乾can/kiền/càn 陀đà 梨lê 。 誦tụng 此thử 明minh 咒chú 。 即tức 能năng 飛phi 行hành 空không 中trung 。
復phục 有hữu 明minh 處xứ 。 名danh 伊y 叉xoa 尼ni 柯kha 。 通thông 此thử 明minh 處xứ 。 能năng 知tri 他tha 心tâm 。 如như 實thật 正chánh 教giáo 。 不bất 可khả 由do 別biệt 方phương 便tiện 作tác 。 由do 此thử 非phi 不bất 決quyết 定định 。 故cố 勝thắng 前tiền 二nhị 。 由do 前tiền 二nhị 導đạo 。 但đãn 能năng 迴hồi 轉chuyển 事sự 成thành 。 由do 正chánh 教giáo 導đạo 。 一nhất 能năng 生sanh 善thiện 果quả 。 二nhị 能năng 生sanh 可khả 愛ái 果quả 。 由do 此thử 能năng 顯hiển 正chánh 方phương 便tiện 故cố 勝thắng 前tiền 二nhị 。 前tiền 已dĩ 說thuyết 如như 意ý 成thành 。 此thử 是thị 何hà 法pháp 。 若nhược 順thuận 毘tỳ 婆bà 沙sa 道Đạo 理lý 。 偈kệ 曰viết 。 如như 意ý 成thành 定định 。 釋thích 曰viết 。 由do 彼bỉ 如như 意ý 事sự 成thành 就tựu 故cố 。 定định 名danh 如như 意ý 成thành 。 何hà 事sự 由do 彼bỉ 成thành 。 應ưng 說thuyết 此thử 事sự 。 偈kệ 曰viết 。 中trung 。 行hành 空không 及cập 化hóa 生sanh 。 釋thích 曰viết 。 此thử 中trung 行hành 空không 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 引dẫn 將tương 身thân 行hành 。 二nhị 願nguyện 成thành 行hành 。 三tam 心tâm 疾tật 行hành 。 此thử 中trung 偈kệ 曰viết 。 心tâm 疾tật 行hành 唯duy 佛Phật 。 釋thích 曰viết 。 此thử 行hành 最tối 迅tấn 速tốc 如như 心tâm 。 唯duy 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 如như 此thử 行hành 。 餘dư 人nhân 則tắc 無vô 。 於ư 最tối 遠viễn 處xứ 。 由do 發phát 一nhất 行hành 心tâm 時thời 即tức 至chí 彼bỉ 故cố 。 故cố 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 難nan 可khả 思tư 議nghị 。 所sở 餘dư 二nhị 不bất 由do 說thuyết 於ư 佛Phật 自tự 成thành 。 偈kệ 曰viết 。 餘dư 將tương 身thân 願nguyện 成thành 。 釋thích 曰viết 。 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 有hữu 引dẫn 將tương 身thân 行hành 。 如như 鳥điểu 次thứ 第đệ 引dẫn 將tương 身thân 行hành 。 願nguyện 成thành 行hành 者giả 。 是thị 極cực 遠viễn 處xứ 。 願nguyện 令linh 最tối 近cận 故cố 。 由do 此thử 疾tật 彼bỉ 行hành 。 化hóa 生sanh 如như 意ý 成thành 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 欲dục 界giới 相tương 應ứng 。 二nhị 色sắc 界giới 相tương 應ứng 。 此thử 中trung 偈kệ 曰viết 。 欲dục 界giới 化hóa 外ngoại 入nhập 四tứ 入nhập 類loại 二nhị 種chủng 。 釋thích 曰viết 。 欲dục 界giới 中trung 化hóa 生sanh 。 以dĩ 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 入nhập 為vi 體thể 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。 或hoặc 與dữ 自tự 身thân 相tướng 應ưng 。 或hoặc 與dữ 他tha 身thân 相tướng 應ưng 。 偈kệ 曰viết 。 色sắc 二nhị 。 釋thích 曰viết 。 色sắc 界giới 相tương 應ứng 化hóa 生sanh 。 唯duy 以dĩ 二nhị 入nhập 為vi 體thể 。 謂vị 色sắc 入nhập 觸xúc 入nhập 。 於ư 彼bỉ 無vô 香hương 味vị 故cố 。 此thử 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 如như 前tiền 。 如như 於ư 欲dục 界giới 化hóa 生sanh 有hữu 四tứ 種chủng 。 於ư 色sắc 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 故cố 略lược 說thuyết 化hóa 生sanh 有hữu 八bát 。 若nhược 生sanh 色sắc 界giới 人nhân 。 化hóa 生sanh 欲dục 界giới 物vật 。 云vân 何hà 不bất 至chí 得đắc 香hương 味vị 。 譬thí 如như 衣y 及cập 莊trang 嚴nghiêm 具cụ 。 無vô 有hữu 至chí 得đắc 。 化hóa 生sanh 物vật 亦diệc 爾nhĩ 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 彼bỉ 所sở 生sanh 物vật 。 唯duy 有hữu 二nhị 入nhập 。 為vi 由do 化hóa 生sanh 通thông 慧tuệ 化hóa 生sanh 諸chư 物vật 。 為vi 不bất 爾nhĩ 。 非phi 。 此thử 云vân 何hà 由do 通thông 慧tuệ 果quả 。 此thử 是thị 何hà 法pháp 。 偈kệ 曰viết 。 由do 化hóa 心tâm 。 此thử 心tâm 有hữu 十thập 四tứ 。 釋thích 曰viết 。 有hữu 通thông 慧tuệ 果quả 是thị 生sanh 化hóa 心tâm 。 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 所sở 化hóa 物vật 。 此thử 心tâm 有hữu 十thập 四tứ 。 偈kệ 曰viết 。 如như 次thứ 第đệ 定định 果quả 。 二nhị 至chí 五ngũ 。 釋thích 曰viết 。 初sơ 定định 地địa 通thông 慧tuệ 果quả 心tâm 有hữu 二nhị 。 一nhất 欲dục 界giới 地địa 。 二nhị 初sơ 定định 地địa 。 第đệ 二nhị 定định 地địa 通thông 慧tuệ 果quả 心tâm 有hữu 三tam 。 謂vị 欲dục 界giới 初sơ 定định 二nhị 定định 地địa 如như 此thử 。 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 。 定định 地địa 通thông 慧tuệ 果quả 心tâm 有hữu 四tứ 有hữu 五ngũ 應ưng 知tri 。 此thử 義nghĩa 變biến 化hóa 心tâm 應ưng 知tri 。 是thị 諸chư 定định 果quả 屬thuộc 自tự 地địa 及cập 下hạ 地địa 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 上thượng 。 釋thích 曰viết 。 無vô 有hữu 上thượng 地địa 變biến 化hóa 心tâm 為vi 下hạ 地địa 定định 果quả 。 第đệ 二nhị 定định 果quả 欲dục 界giới 變biến 化hóa 心tâm 。 從tùng 初sơ 定định 地địa 。 彼bỉ 果quả 由do 道đạo 為vi 勝thắng 。 偈kệ 曰viết 。 得đắc 如như 定định 。 釋thích 曰viết 。 此thử 變biến 化hóa 心tâm 至chí 得đắc 如như 定định 至chí 得đắc 。 為vi 唯duy 從tùng 變biến 化hóa 心tâm 即tức 出xuất 觀quán 為vi 不phủ 。 無vô 如như 此thử 義nghĩa 。 是thị 故cố 說thuyết 此thử 義nghĩa 。 偈kệ 曰viết 。 淨tịnh 定định 。 自tự 生sanh 二nhị 從tùng 彼bỉ 。 釋thích 曰viết 。 從tùng 清thanh 淨tịnh 定định 次thứ 第đệ 生sanh 變biến 化hóa 通thông 慧tuệ 。 從tùng 變biến 化hóa 通thông 慧tuệ 次thứ 第đệ 生sanh 變biến 化hóa 果quả 心tâm 。 從tùng 變biến 化hóa 果quả 心tâm 生sanh 無vô 量lượng 變biến 化hóa 果quả 心tâm 。 不bất 從tùng 餘dư 心tâm 生sanh 。 次thứ 從tùng 變biến 化hóa 果quả 心tâm 生sanh 變biến 化hóa 通thông 慧tuệ 。 從tùng 變biến 化hóa 通thông 慧tuệ 生sanh 淨tịnh 定định 。 或hoặc 生sanh 變biến 化hóa 果quả 心tâm 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 人nhân 住trụ 定định 果quả 。 不bất 更cánh 入nhập 本bổn 定định 。 無vô 有hữu 從tùng 定định 果quả 即tức 出xuất 觀quán 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 所sở 化hóa 物vật 。 偈kệ 曰viết 。 由do 自tự 地địa 化hóa 生sanh 。 釋thích 曰viết 。 隨tùy 化hóa 生sanh 物vật 地địa 。 化hóa 生sanh 心tâm 地địa 。 則tắc 與dữ 此thử 同đồng 地địa 。
何hà 以dĩ 故cố 。 由do 別biệt 地địa 變biến 化hóa 心tâm 。 不bất 能năng 化hóa 生sanh 別biệt 地địa 諸chư 物vật 。 偈kệ 曰viết 。 言ngôn 說thuyết 由do 餘dư 地địa 。 釋thích 曰viết 。 由do 同đồng 地địa 心tâm 亦diệc 得đắc 言ngôn 說thuyết 。 若nhược 所sở 化hóa 人nhân 在tại 欲dục 界giới 。 或hoặc 初sơ 定định 地địa 。 由do 同đồng 地địa 心tâm 。 可khả 得đắc 令linh 言ngôn 說thuyết 。 若nhược 所sở 化hóa 人nhân 在tại 上thượng 地địa 。 但đãn 由do 初sơ 定định 心tâm 令linh 言ngôn 說thuyết 。 於ư 上thượng 地địa 無vô 發phát 起khởi 有hữu 教giáo 業nghiệp 心tâm 故cố 。 若nhược 令linh 多đa 所sở 化hóa 人nhân 言ngôn 說thuyết 。 為vi 同đồng 為vi 不bất 同đồng 。 偈kệ 曰viết 。 與dữ 能năng 化hóa 非phi 佛Phật 。 釋thích 曰viết 。 離ly 佛Phật 世Thế 尊Tôn 所sở 化hóa 人nhân 。 餘dư 一nhất 切thiết 人nhân 所sở 化hóa 人nhân 。 與dữ 能năng 化hóa 人nhân 俱câu 同đồng 言ngôn 說thuyết 。 若nhược 能năng 化hóa 人nhân 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 與dữ 多đa 所sở 化hóa 人nhân 俱câu 同đồng 言ngôn 說thuyết 。 如như 偈kệ 言ngôn 。
一nhất 人nhân 正chánh 說thuyết 言ngôn 。 諸chư 所sở 化hóa 俱câu 說thuyết 。
一nhất 人nhân 若nhược 默mặc 然nhiên 。 諸chư 所sở 化hóa 亦diệc 爾nhĩ 。
唯duy 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 如như 所sở 意ý 欲dục 。 或hoặc 前tiền 或hoặc 後hậu 。 所sở 化hóa 眾chúng 人nhân 。 或hoặc 彼bỉ 問vấn 佛Phật 答đáp 。 或hoặc 佛Phật 問vấn 彼bỉ 答đáp 。 是thị 時thời 若nhược 起khởi 言ngôn 說thuyết 心tâm 。 是thị 時thời 即tức 無vô 變biến 化hóa 心tâm 。 應ưng 無vô 所sở 化hóa 。 云vân 何hà 能năng 化hóa 人nhân 。 令linh 所sở 化hóa 言ngôn 說thuyết 。 偈kệ 曰viết 。 立lập 願nguyện 已dĩ 別biệt 作tác 。 釋thích 曰viết 。 由do 欲dục 令linh 所sở 化hóa 久cửu 住trụ 故cố 。 先tiên 發phát 化hóa 生sanh 願nguyện 。 然nhiên 後hậu 入nhập 觀quán 。 更cánh 由do 別biệt 心tâm 。 發phát 起khởi 有hữu 教giáo 業nghiệp 故cố 。 令linh 彼bỉ 同đồng 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 為vi 人nhân 生sanh 在tại 所sở 願nguyện 事sự 皆giai 隨tùy 意ý 成thành 。 為vi 死tử 後hậu 亦diệc 成thành 。 偈kệ 曰viết 。 已dĩ 死tử 願nguyện 事sự 成thành 。 釋thích 曰viết 。 由do 聖thánh 大Đại 德đức 迦Ca 葉Diếp 願nguyện 力lực 故cố 。 骨cốt 身thân 住trụ 不bất 壞hoại 故cố 。 知tri 死tử 後hậu 願nguyện 事sự 亦diệc 得đắc 成thành 此thử 願nguyện 。 偈kệ 曰viết 。 非phi 虛hư 餘dư 說thuyết 無vô 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 物vật 非phi 堅kiên 實thật 。 相tương 續tục 不bất 久cửu 。 於ư 中trung 願nguyện 事sự 不bất 成thành 。 聖thánh 大đại 迦Ca 葉Diếp 。 不bất 願nguyện 留lưu 皮bì 肉nhục 等đẳng 身thân 分phần/phân 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 若nhược 人nhân 已dĩ 死tử 。 無vô 復phục 願nguyện 事sự 。 若nhược 爾nhĩ 聖thánh 大đại 迦Ca 葉Diếp 骨cốt 身thân 云vân 何hà 得đắc 住trụ 。 由do 大đại 德đức 弟đệ 子tử 諸chư 天thiên 威uy 力lực 護hộ 持trì 故cố 得đắc 住trụ 。 為vi 由do 一nhất 心tâm 化hóa 生sanh 一nhất 物vật 。 為vi 由do 多đa 心tâm 化hóa 生sanh 一nhất 物vật 。 偈kệ 曰viết 。 初sơ 一nhất 由do 多đa 心tâm 。 已dĩ 成thành 翻phiên 此thử 能năng 。 釋thích 曰viết 。 初sơ 修tu 學học 時thời 。 隨tùy 一nhất 所sở 化hóa 物vật 。 起khởi 多đa 變biến 化hóa 心tâm 。 化hóa 生sanh 事sự 方phương 成thành 。 若nhược 化hóa 生sanh 通thông 慧tuệ 已dĩ 成thành 。 由do 一nhất 變biến 化hóa 心tâm 。 化hóa 生sanh 非phi 一nhất 物vật 。 隨tùy 量lượng 欲dục 化hóa 生sanh 。 為vi 一nhất 切thiết 變biến 化hóa 。 心tâm 皆giai 是thị 無vô 記ký 不phủ 。 偈kệ 曰viết 。 修tu 得đắc 是thị 無vô 記ký 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 變biến 化hóa 心tâm 。 是thị 修tu 得đắc 果quả 。 必tất 定định 是thị 無vô 記ký 。 偈kệ 曰viết 。 若nhược 生sanh 得đắc 有hữu 三tam 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 變biến 化hóa 心tâm 。 由do 生sanh 得đắc 則tắc 有hữu 。 善thiện 惡ác 無vô 記ký 。 謂vị 天thiên 龍long 鬼quỷ 神thần 。 等đẳng 生sanh 得đắc 變biến 化hóa 心tâm 所sở 作tác 。 或hoặc 於ư 自tự 身thân 化hóa 生sanh 。 或hoặc 於ư 他tha 身thân 化hóa 生sanh 。 此thử 九cửu 入nhập 為vi 性tánh 。 有hữu 色sắc 入nhập 除trừ 聲thanh 故cố 。 不bất 各các 離ly 根căn 生sanh 故cố 。 譬thí 如như 紀kỷ 美mỹ 虫trùng 及cập 伊y 師sư 迦ca 草thảo 。 如như 意ý 成thành 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 修tu 得đắc 。 二nhị 生sanh 得đắc 。 此thử 復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 偈kệ 曰viết 。 意ý 成thành 由do 咒chú 藥dược 。 業nghiệp 生sanh 故cố 五ngũ 種chủng 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 略lược 說thuyết 如như 意ý 成thành 有hữu 五ngũ 種chủng 。 一nhất 修tu 果quả 。 二nhị 生sanh 得đắc 。 三tam 咒chú 成thành 。 四tứ 藥dược 成thành 。 五ngũ 業nghiệp 成thành 。 業nghiệp 成thành 者giả 。 譬thí 如như 頂đảnh 生sanh 王vương 等đẳng 及cập 。 中trung 陰ấm 眾chúng 生sanh 。 是thị 所sở 說thuyết 天thiên 耳nhĩ 及cập 天thiên 眼nhãn 。 此thử 二nhị 為vi 是thị 天thiên 種chủng 類loại 故cố 說thuyết 天thiên 。 為vi 如như 天thiên 故cố 說thuyết 天thiên 。 此thử 義nghĩa 應ưng 思tư 如như 天thiên 耳nhĩ 天thiên 眼nhãn 者giả 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 寶bảo 長trưởng 者giả 。 若nhược 是thị 天thiên 種chủng 類loại 耳nhĩ 眼nhãn 。 偈kệ 曰viết 。 天thiên 耳nhĩ 及cập 天thiên 眼nhãn 。 清thanh 淨tịnh 色sắc 定định 地địa 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 人nhân 入nhập 四tứ 定định 。 緣duyên 音âm 聲thanh 光quang 明minh 。 修tu 加gia 行hành 為vi 方phương 便tiện 故cố 。 依y 四tứ 定định 地địa 。 四tứ 大đại 有hữu 二nhị 種chủng 。 清thanh 淨tịnh 色sắc 起khởi 遍biến 耳nhĩ 眼nhãn 邊biên 。 為vi 聞văn 聲thanh 見kiến 色sắc 依y 止chỉ 。 由do 依y 定định 地địa 生sanh 故cố 。 此thử 耳nhĩ 眼nhãn 是thị 天thiên 種chủng 類loại 。
復phục 次thứ 此thử 二nhị 。 偈kệ 曰viết 。 等đẳng 分phần/phân 具cụ 恆hằng 故cố 。 遠viễn 細tế 等đẳng 境cảnh 界giới 。 釋thích 曰viết 。 天thiên 耳nhĩ 天thiên 眼nhãn 無vô 非phi 等đẳng 分phần/phân 。 恆hằng 與dữ 識thức 相tương 應ứng 故cố 。 無vô 不bất 具cụ 根căn 。 無vô 盲manh 亂loạn 等đẳng 失thất 故cố 。 譬thí 如như 色sắc 界giới 眾chúng 生sanh 。 上thượng 細tế 障chướng 遠viễn 等đẳng 色sắc 及cập 聲thanh 。 皆giai 是thị 彼bỉ 境cảnh 。 若nhược 肉nhục 眼nhãn 如như 偈kệ 說thuyết 。 遠viễn 住trụ 被bị 障chướng 細tế 。 遍biến 處xứ 色sắc 不bất 見kiến 。 肉nhục 眼nhãn 見kiến 對đối 色sắc 。 天thiên 眼nhãn 則tắc 翻phiên 此thử 。 若nhược 由do 天thiên 眼nhãn 見kiến 色sắc 。 所sở 見kiến 色sắc 近cận 遠viễn 云vân 何hà 。 隨tùy 人nhân 隨tùy 眼nhãn 所sở 見kiến 色sắc 。 近cận 遠viễn 亦diệc 爾nhĩ 。 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 不bất 作tác 功công 用dụng 心tâm 。 欲dục 見kiến 能năng 見kiến 一nhất 千thiên 二nhị 千thiên 。 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 。 若nhược 作tác 功công 用dụng 心tâm 欲dục 見kiến 。 偈kệ 曰viết 。 二nhị 三tam 千thiên 無vô 數số 。 應Ứng 供Cúng 獨Độc 覺Giác 佛Phật 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 大đại 聲Thanh 聞Văn 由do 天thiên 眼nhãn 欲dục 見kiến 。 作tác 大đại 功công 用dụng 心tâm 。 能năng 見kiến 中trung 二nhị 千thiên 世thế 界giới 。 若nhược 犀# 角giác 喻dụ 獨Độc 覺Giác 。 由do 天thiên 眼nhãn 欲dục 見kiến 作tác 大đại 功công 用dụng 心tâm 。 能năng 見kiến 大đại 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 。 若nhược 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 由do 天thiên 眼nhãn 欲dục 見kiến 。 能năng 見kiến 阿a 僧tăng 祇kỳ 世thế 界giới 。 隨tùy 佛Phật 所sở 欲dục 見kiến 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如như 智trí 能năng 於ư 法pháp 天thiên 眼nhãn 。 能năng 於ư 色sắc 亦diệc 爾nhĩ 。 為vi 但đãn 如như 意ý 成thành 有hữu 生sanh 得đắc 。 為vi 餘dư 亦diệc 生sanh 得đắc 。 偈kệ 曰viết 。 有hữu 餘dư 生sanh 得đắc 。 釋thích 曰viết 。 天thiên 眼nhãn 等đẳng 四tứ 亦diệc 有hữu 生sanh 得đắc 。 一nhất 切thiết 生sanh 所sở 得đắc 。 不bất 得đắc 通thông 慧tuệ 名danh 。 偈kệ 曰viết 。 眼nhãn 。 中trung 陰ấm 非phi 彼bỉ 境cảnh 。 釋thích 曰viết 。 是thị 生sanh 得đắc 天thiên 眼nhãn 不bất 能năng 見kiến 中trung 陰ấm 眾chúng 生sanh 色sắc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 色sắc 但đãn 是thị 通thông 慧tuệ 眼nhãn 所sở 見kiến 。 非phi 生sanh 得đắc 天thiên 眼nhãn 所sở 見kiến 。 除trừ 彼bỉ 同đồng 類loại 。 偈kệ 曰viết 。 他tha 心tâm 智trí 有hữu 三tam 。 釋thích 曰viết 。 生sanh 得đắc 言ngôn 流lưu 。 若nhược 生sanh 得đắc 應ưng 知tri 三tam 種chủng 。 謂vị 善thiện 惡ác 無vô 記ký 。 偈kệ 曰viết 。 觀quán 明minh 咒chú 所sở 作tác 。 釋thích 曰viết 。 不bất 但đãn 生sanh 得đắc 有hữu 三tam 種chủng 。 學học 伊y 叉xoa 尼ni 柯kha 論luận 。 能năng 觀quán 相tương/tướng 人nhân 所sở 。 得đắc 他Tha 心Tâm 智Trí 。 由do 思tư 惟duy 分phân 別biệt 所sở 成thành 。 或hoặc 由do 明minh 咒chú 所sở 作tác 。 此thử 應ưng 知tri 亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 善thiện 惡ác 無vô 記ký 。 不bất 如như 修tu 得đắc 一nhất 向hướng 是thị 善thiện 。 由do 生sanh 所sở 得đắc 他Tha 心Tâm 智Trí 。 及cập 宿túc 住trụ 念niệm 智trí 。 偈kệ 曰viết 。 地địa 獄ngục 初sơ 能năng 知tri 。 釋thích 曰viết 。 地địa 獄ngục 眾chúng 生sanh 。 初sơ 受thọ 生sanh 乃nãi 至chí 未vị 為vi 苦khổ 受thọ 所sở 逼bức 。 於ư 中trung 能năng 了liễu 達đạt 他tha 心tâm 。 及cập 能năng 憶ức 持trì 宿túc 住trụ 。 若nhược 生sanh 住trụ 餘dư 道đạo 。 由do 此thử 二nhị 恆hằng 知tri 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 人nhân 無vô 生sanh 得đắc 。 釋thích 曰viết 。 唯duy 於ư 人nhân 道đạo 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 如như 意ý 成thành 等đẳng 五ngũ 。 無vô 生sanh 所sở 得đắc 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 得đắc 有hữu 自tự 性tánh 憶ức 持trì 宿túc 住trụ 人nhân 。 此thử 從tùng 業nghiệp 差sai 別biệt 所sở 作tác 。
何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 彼bỉ 亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 。 宿túc 住trụ 念niệm 智trí 。 有hữu 修tu 得đắc 果quả 。 有hữu 生sanh 得đắc 。 有hữu 業nghiệp 所sở 作tác 。
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 俱Câu 舍Xá 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 二nhị 十thập
A Tỳ Đạt Ma Câu Xá Thích Luận ♦ Quyển 20
❖
Phiên âm: 15/3/2016 ◊ Cập nhật: 15/3/2016