阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 俱Câu 舍Xá 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ
A Tỳ Đạt Ma Câu Xá Thích Luận ♦ Quyển 4
婆bà 藪tẩu 盤bàn 豆đậu 造tạo
陳trần 天Thiên 竺Trúc 三tam 藏tạng 真Chân 諦Đế 譯dịch 釋thích 論luận 中trung 分phân 別biệt 根căn 品phẩm 之chi 三tam
說thuyết 二nhị 定định 已dĩ 。 何hà 法pháp 為vi 命mạng 。 偈kệ 曰viết 。 壽thọ 即tức 命mạng 。 釋thích 曰viết 。 云vân 何hà 如như 此thử 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 中trung 說thuyết 。 何hà 者giả 為vi 命mạng 根căn 。 謂vị 三tam 界giới 壽thọ 。 此thử 非phi 可khả 知tri 。 此thử 壽thọ 是thị 何hà 法pháp 。 偈kệ 曰viết 。 能năng 持trì 身thân 暖noãn 及cập 意ý 識thức 。 釋thích 曰viết 。 此thử 偈kệ 是thị 佛Phật 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。 壽thọ 暖noãn 及cập 意ý 識thức 。 此thử 三tam 捨xả 身thân 時thời 。 所sở 捨xả 身thân 即tức 眠miên 。 如như 枯khô 木mộc 無vô 意ý 是thị 故cố 此thử 法pháp 能năng 持trì 暖noãn 及cập 識thức 。 為vi 相tương 續tục 住trụ 因nhân 。 說thuyết 名danh 為vi 壽thọ 。 若nhược 爾nhĩ 有hữu 何hà 別biệt 法pháp 。 能năng 持trì 此thử 壽thọ 。 此thử 暖noãn 及cập 識thức 。 還hoàn 持trì 此thử 壽thọ 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 三tam 法pháp 。 互hỗ 相tương 持trì 起khởi 故cố 。 於ư 中trung 何hà 法pháp 先tiên 謝tạ 。 由do 此thử 法pháp 謝tạ 餘dư 法pháp 後hậu 謝tạ 。 若nhược 執chấp 如như 此thử 。 應ưng 立lập 三tam 法pháp 恆hằng 起khởi 無vô 謝tạ 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 此thử 壽thọ 以dĩ 業nghiệp 為vi 持trì 。 如như 業nghiệp 所sở 引dẫn 。 相tương 續tục 隨tùy 生sanh 住trụ 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 是thị 暖noãn 及cập 識thức 。 何hà 故cố 不bất 許hứa 以dĩ 業nghiệp 為vi 持trì 。 勿vật 執chấp 諸chư 識thức 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 皆giai 是thị 果quả 報báo 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 暖noãn 應ưng 以dĩ 業nghiệp 為vi 持trì 。 此thử 識thức 應ưng 以dĩ 暖noãn 為vi 持trì 。 如như 此thử 於ư 無vô 色sắc 界giới 。 識thức 應ưng 無vô 持trì 。 以dĩ 暖noãn 觸xúc 無vô 故cố 。 此thử 識thức 於ư 彼bỉ 以dĩ 業nghiệp 為vi 持trì 。 君quân 不bất 可khả 隨tùy 意ý 作tác 。 或hoặc 說thuyết 暖noãn 為vi 識thức 持trì 。 或hoặc 說thuyết 業nghiệp 為vi 識thức 持trì 。 汝nhữ 前tiền 已dĩ 許hứa 何hà 所sở 許hứa 。 勿vật 執chấp 諸chư 識thức 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 皆giai 是thị 果quả 報báo 。 若nhược 爾nhĩ 是thị 故cố 唯duy 有hữu 壽thọ 於ư 二nhị 為vi 持trì 。 我ngã 亦diệc 說thuyết 此thử 不bất 無vô 但đãn 非phi 別biệt 實thật 物vật 。 若nhược 爾nhĩ 汝nhữ 立lập 壽thọ 是thị 何hà 法pháp 是thị 。 三tam 界giới 業nghiệp 所sở 引dẫn 聚tụ 同đồng 分phần/phân 住trụ 時thời 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 聚tụ 同đồng 分phần/phân 。 速tốc 疾tật 隨tùy 宿túc 業nghiệp 所sở 作tác 。 謂vị 應ưng 住trụ 如như 量lượng 時thời 。 是thị 聚tụ 同đồng 分phần/phân 。 得đắc 如như 此thử 時thời 住trụ 。 說thuyết 名danh 為vi 壽thọ 。 譬thí 如như 稻đạo 等đẳng 所sở 引dẫn 熟thục 時thời 。 又hựu 如như 放phóng 箭tiễn 所sở 引dẫn 住trụ 時thời 。 若nhược 有hữu 人nhân 執chấp 。 有hữu 別biệt 德đức 名danh 速tốc 疾tật 。 生sanh 在tại 箭tiễn 上thượng 。 由do 隨tùy 此thử 德đức 故cố 。 箭tiễn 行hành 乃nãi 至chí 墮đọa 。
時thời 於ư 此thử 人nhân 是thị 德đức 由do 唯duy 一nhất 故cố 。 及cập 無vô 礙ngại 故cố 。 於ư 餘dư 處xứ 急cấp 緩hoãn 至chí 時thời 。 差sai 別biệt 不bất 應ưng 成thành 。 若nhược 汝nhữ 說thuyết 由do 風phong 此thử 德đức 有hữu 礙ngại 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 放phóng 時thời 即tức 應ưng 墮đọa 。 或hoặc 無vô 墮đọa 時thời 。 風phong 不bất 異dị 故cố 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 強cưỡng 說thuyết 如như 此thử 。 此thử 壽thọ 有hữu 實thật 別biệt 物vật 。 今kim 為vi 但đãn 由do 壽thọ 盡tận 死tử 。 為vi 別biệt 由do 餘dư 法pháp 死tử 。 於ư 假giả 名danh 論luận 中trung 說thuyết 。 有hữu 死tử 由do 壽thọ 盡tận 死tử 由do 福phước 盡tận 。 此thử 義nghĩa 有hữu 四tứ 句cú 。 第đệ 一nhất 句cú 者giả 。 感cảm 壽thọ 命mạng 報báo 業nghiệp 盡tận 故cố 。 第đệ 二nhị 句cú 者giả 。 感cảm 富phú 樂lạc 報báo 業nghiệp 盡tận 故cố 。 第đệ 三tam 句cú 者giả 。 二nhị 業nghiệp 俱câu 盡tận 故cố 。 第đệ 四tứ 句cú 者giả 。 由do 不bất 離ly 不bất 平bình 等đẳng 事sự 故cố 。 若nhược 壽thọ 命mạng 已dĩ 盡tận 福phước 業nghiệp 盡tận 。 於ư 死tử 有hữu 何hà 能năng 。 於ư 福phước 業nghiệp 盡tận 死tử 中trung 。 壽thọ 命mạng 盡tận 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 故cố 於ư 二nhị 盡tận 死tử 。 是thị 名danh 俱câu 盡tận 死tử 。 又hựu 於ư 發phát 慧tuệ 論luận 中trung 說thuyết 。 為vi 應ưng 說thuyết 壽thọ 隨tùy 相tương 續tục 起khởi 。 為vi 一nhất 起khởi 便tiện 住trụ 。 彼bỉ 答đáp 欲dục 界giới 眾chúng 生sanh 。 不bất 入nhập 無vô 想tưởng 定định 無vô 心tâm 定định 觀quán 。 應ưng 說thuyết 壽thọ 隨tùy 相tương 續tục 起khởi 。 若nhược 入nhập 二nhị 定định 觀quán 。 及cập 色sắc 無vô 色sắc 界giới 眾chúng 生sanh 。 應ưng 說thuyết 壽thọ 一nhất 起khởi 便tiện 住trụ 。 此thử 答đáp 顯hiển 何hà 義nghĩa 。 若nhược 由do 依y 止chỉ 傷thương 害hại 。 壽thọ 亦diệc 被bị 傷thương 害hại 。 此thử 壽thọ 隨tùy 相tương 續tục 起khởi 。 此thử 是thị 第đệ 一nhất 句cú 義nghĩa 。 若nhược 壽thọ 依y 止chỉ 不bất 可khả 傷thương 害hại 。 如như 起khởi 便tiện 住trụ 。 此thử 是thị 第đệ 二nhị 句cú 義nghĩa 。 第đệ 一nhất 句cú 顯hiển 有hữu 障chướng 礙ngại 。 第đệ 二nhị 句cú 顯hiển 無vô 障chướng 礙ngại 。 罽kế 賓tân 國quốc 師sư 判phán 義nghĩa 如như 此thử 。 是thị 故cố 有hữu 夭yểu 抂cuồng 死tử 。 於ư 經kinh 中trung 說thuyết 。 眾chúng 生sanh 所sở 得đắc 身thân 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 有hữu 眾chúng 生sanh 。 身thân 於ư 中trung 自tự 害hại 得đắc 行hành 。 他tha 害hại 不bất 得đắc 行hành 。 此thử 義nghĩa 有hữu 四tứ 句cú 。 唯duy 自tự 害hại 得đắc 行hành 者giả 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 如như 戲hí 忘vong 諸chư 天thiên 恨hận 污ô 諸chư 天thiên 。 此thử 二nhị 天thiên 由do 重trọng/trùng 喜hỷ 恨hận 。 從tùng 此thử 處xứ 退thoái 墮đọa 。 不bất 由do 餘dư 緣duyên 。 說thuyết 諸chư 佛Phật 亦diệc 爾nhĩ 。 由do 自tự 死tử 故cố 。 唯duy 他tha 害hại 得đắc 行hành 者giả 。 如như 在tại 胎thai 卵noãn 中trung 身thân 。 二nhị 俱câu 害hại 者giả 。 於ư 欲dục 界giới 多đa 。 非phi 二nhị 害hại 者giả 一nhất 切thiết 。 中trung 陰ấm 眾chúng 生sanh 。 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 欲dục 界giới 隨tùy 一nhất 。 如như 地địa 獄ngục 比tỉ 鳩cưu 婁lâu 。 在tại 見kiến 諦Đế 道đạo 慈từ 悲bi 滅diệt 心tâm 定định 無vô 想tưởng 定định 觀quán 。 王vương 仙tiên 佛Phật 便tiện 佛Phật 所sở 記ký 。 達đạt 寐mị 羅la 欝uất 多đa 羅la 強cường/cưỡng 耆kỳ 羅la 長trưởng 者giả 。 兒nhi 耶da 舍xá 俱câu 摩ma 羅la 時thời 婆bà 等đẳng 人nhân 。 一nhất 切thiết 。 後hậu 生sanh 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 。 菩Bồ 薩Tát 在tại 胎thai 時thời 。 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 母mẫu 。 王vương 在tại 胎thai 時thời 。 於ư 此thử 中trung 俱câu 非phi 二nhị 害hại 。
復phục 次thứ 於ư 經kinh 中trung 云vân 何hà 說thuyết 此thử 言ngôn 。 婆bà 檀đàn 多đa 於ư 何hà 眾chúng 生sanh 。 自tự 害hại 不bất 行hành 。 他tha 害hại 亦diệc 不bất 行hành 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 。 受thọ 生sanh 眾chúng 生sanh 。 諸chư 師sư 解giải 。 於ư 餘dư 定định 及cập 餘dư 無vô 色sắc 處xứ 。 自tự 害hại 謂vị 依y 自tự 地địa 聖thánh 道Đạo 。 他tha 害hại 謂vị 依y 上thượng 地địa 近cận 分phần/phân 定định 。 於ư 中trung 無vô 此thử 二nhị 。 若nhược 爾nhĩ 依y 餘dư 地địa 聖thánh 道Đạo 。 於ư 彼bỉ 應ưng 成thành 他tha 害hại 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 或hoặc 由do 取thủ 後hậu 兼kiêm 顯hiển 前tiền 。 或hoặc 由do 取thủ 前tiền 兼kiêm 顯hiển 後hậu 。 取thủ 前tiền 兼kiêm 顯hiển 後hậu 者giả 。 如như 經kinh 言ngôn 。 如như 梵Phạm 眾chúng 天thiên 是thị 第đệ 一nhất 樂lạc 生sanh 天thiên 。 取thủ 後hậu 兼kiêm 顯hiển 前tiền 者giả 。 如như 經kinh 言ngôn 。 如như 光quang 曜diệu 天thiên 是thị 第đệ 二nhị 樂lạc 生sanh 天thiên 。 於ư 彼bỉ 經kinh 如như 言ngôn 顯hiển 譬thí 喻dụ 義nghĩa 。 是thị 故cố 於ư 彼bỉ 。 經kinh 此thử 義nghĩa 可khả 然nhiên 。 謂vị 取thủ 前tiền 兼kiêm 後hậu 。 取thủ 後hậu 兼kiêm 前tiền 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 譬thí 喻dụ 法pháp 。 由do 顯hiển 一nhất 類loại 。 所sở 餘dư 類loại 例lệ 可khả 知tri 。 此thử 舍Xá 利Lợi 弗Phất 問vấn 中trung 。 無vô 有hữu 如như 言ngôn 。 是thị 故cố 不bất 可khả 。 引dẫn 彼bỉ 經kinh 為vi 此thử 經Kinh 證chứng 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 顯hiển 譬thí 喻dụ 。 是thị 如như 言ngôn 義nghĩa 。 則tắc 此thử 經Kinh 中trung 。 不bất 應ưng 有hữu 如như 言ngôn 。 經kinh 言ngôn 有hữu 諸chư 眾chúng 生sanh 。 身thân 有hữu 別biệt 異dị 。 想tưởng 有hữu 別biệt 異dị 。 如như 人nhân 及cập 隨tùy 一nhất 諸chư 天thiên 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 如như 言ngôn 唯duy 為vi 顯hiển 不bất 為vi 譬thí 。 勿vật 過quá 多đa 言ngôn 。 說thuyết 壽thọ 命mạng 已dĩ 。 偈kệ 曰viết 。
復phục 有hữu 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 生sanh 老lão 住trụ 無vô 常thường 。 釋thích 曰viết 。 有hữu 為vi 法pháp 唯duy 此thử 四tứ 相tương/tướng 。 若nhược 於ư 法pháp 中trung 有hữu 此thử 四tứ 相tương/tướng 。 應ưng 知tri 此thử 法pháp 是thị 有hữu 為vi 。 與dữ 前tiền 相tương/tướng 翻phiên 。 則tắc 是thị 無vô 為vi 。 此thử 中trung 生sanh 者giả 能năng 生sanh 此thử 法pháp 。 住trụ 者giả 能năng 安an 立lập 此thử 法pháp 。 老lão 者giả 能năng 變biến 異dị 此thử 法pháp 。 無vô 常thường 者giả 能năng 滅diệt 此thử 法pháp 。 為vi 不bất 如như 此thử 耶da 。 如như 經kinh 言ngôn 。 有hữu 三tam 種chủng 有hữu 為vi 法pháp 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 若nhược 具cụ 言ngôn 。 於ư 經kinh 中trung 應ưng 說thuyết 第đệ 四tứ 相tương/tướng 。 此thử 經Kinh 中trung 不bất 說thuyết 。 何hà 相tương 謂vị 住trụ 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 經Kinh 中trung 說thuyết 。 何hà 法pháp 為vi 住trụ 異dị 。 此thử 住trụ 異dị 是thị 老lão 別biệt 名danh 。 譬thí 如như 起khởi 是thị 生sanh 別biệt 名danh 。 滅diệt 是thị 無vô 常thường 別biệt 名danh 。 住trụ 異dị 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 老lão 別biệt 名danh 。 若nhược 諸chư 法pháp 能năng 起khởi 。 唯duy 為vi 有hữu 為vi 法pháp 行hành 於ư 世thế 。 此thử 法pháp 於ư 經kinh 中trung 說thuyết 是thị 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 為vi 起khởi 他tha 厭yếm 怖bố 心tâm 。 何hà 以dĩ 故cố 生sanh 者giả 。 從tùng 未vị 來lai 世thế 。 能năng 引dẫn 有hữu 為vi 法pháp 令linh 。 入nhập 現hiện 在tại 世thế 。 老lão 及cập 無vô 常thường 能năng 損tổn 其kỳ 力lực 。 從tùng 現hiện 在tại 世thế 遣khiển 。 入nhập 過quá 去khứ 世thế 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 在tại 棘cức 稠trù 林lâm 中trung 。 有hữu 三tam 怨oán 家gia 。 一nhất 能năng 於ư 稠trù 林lâm 中trung 牽khiên 令linh 出xuất 外ngoại 。 二nhị 能năng 損tổn 其kỳ 力lực 。 三tam 能năng 斷đoạn 其kỳ 命mạng 。 三tam 相tương/tướng 於ư 有hữu 為vi 亦diệc 爾nhĩ 。 住trụ 者giả 攝nhiếp 持trì 有hữu 為vi 法pháp 。 如như 欲dục 不bất 相tương 離ly 。 是thị 故cố 不bất 立lập 此thử 住trụ 為vi 有hữu 為vi 相tương/tướng 。
復phục 有hữu 無vô 為vi 法pháp 。 於ư 自tự 相tương/tướng 住trụ 故cố 。 住trụ 相tương/tướng 相tương/tướng 濫lạm 。 有hữu 餘dư 師sư 執chấp 。 此thử 經Kinh 中trung 住trụ 與dữ 老lão 合hợp 為vi 一nhất 故cố 說thuyết 三tam 相tương/tướng 。 何hà 用dụng 如như 此thử 。 此thử 住trụ 於ư 有hữu 為vi 是thị 愛ái 著trước 依y 止chỉ 故cố 。 佛Phật 顯hiển 此thử 住trụ 。 如như 吉cát 祥tường 王vương 位vị 與dữ 災tai 橫hoạnh 相tương 應ứng 。 為vi 令linh 他tha 於ư 中trung 不bất 生sanh 愛ái 著trước 。 是thị 故cố 有hữu 為vi 定định 有hữu 四tứ 相tương/tướng 。
復phục 有hữu 生sanh 等đẳng 四tứ 相tương/tướng 有hữu 為vi 故cố 。 更cánh 有hữu 別biệt 生sanh 等đẳng 四tứ 相tương/tướng 不phủ 。 說thuyết 有hữu 。 偈kệ 曰viết 。 生sanh 生sanh 等đẳng 彼bỉ 相tương/tướng 。 釋thích 曰viết 。 彼bỉ 言ngôn 顯hiển 四tứ 本bổn 相tương/tướng 。 由do 諸chư 法pháp 有hữu 本bổn 相tương/tướng 故cố 成thành 有hữu 為vi 。 本bổn 相tương/tướng 亦diệc 爾nhĩ 。 由do 隨tùy 相tương/tướng 故cố 成thành 有hữu 為vi 。 故cố 立lập 本bổn 相tương/tướng 更cánh 有hữu 四tứ 隨tùy 相tương/tướng 。 謂vị 生sanh 生sanh 住trụ 住trụ 老lão 老lão 無vô 常thường 無vô 常thường 。 若nhược 爾nhĩ 隨tùy 一nhất 一nhất 相tương 應ứng 更cánh 有hữu 四tứ 相tương/tướng 。 則tắc 有hữu 無vô 窮cùng 過quá 失thất 。 此thử 隨tùy 相tương/tướng 更cánh 立lập 別biệt 相tướng 故cố 。 無vô 有hữu 無vô 窮cùng 過quá 失thất 。
何hà 以dĩ 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 諸chư 八bát 一nhất 法pháp 事sự 。 釋thích 曰viết 。 如như 此thử 諸chư 相tướng 於ư 八bát 法pháp 有hữu 事sự 。 何hà 法pháp 名danh 事sự 。 功công 能năng 人nhân 功công 。 生sanh 生sanh 等đẳng 諸chư 相tướng 。 唯duy 於ư 一nhất 法pháp 有hữu 事sự 。 云vân 何hà 如như 此thử 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 若nhược 生sanh 取thủ 自tự 體thể 為vi 第đệ 九cửu 。 共cộng 本bổn 相tương 及cập 隨tùy 相tương/tướng 八bát 。 此thử 中trung 生sanh 者giả 。 離ly 自tự 體thể 能năng 生sanh 八bát 法pháp 。 生sanh 生sanh 者giả 唯duy 生sanh 本bổn 生sanh 。 譬thí 如như 雌thư 雞kê 有hữu 生sanh 多đa 子tử 。 有hữu 生sanh 一nhất 子tử 。 二nhị 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 住trụ 者giả 離ly 自tự 體thể 能năng 安an 立lập 八bát 法pháp 。 住trụ 住trụ 者giả 唯duy 安an 立lập 本bổn 住trụ 。 如như 此thử 老lão 及cập 無vô 常thường 。 如như 前tiền 義nghĩa 應ưng 合hợp 之chi 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 。 無vô 窮cùng 過quá 失thất 。 經kinh 部bộ 師sư 說thuyết 。 此thử 執chấp 即tức 是thị 破phá 虛hư 空không 事sự 。
何hà 以dĩ 故cố 。 生sanh 等đẳng 諸chư 法pháp 非phi 實thật 有hữu 物vật 故cố 。 如như 汝nhữ 所sở 分phần/phân 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 非phi 實thật 有hữu 物vật 。 無vô 量lượng 證chứng 故cố 。 於ư 四tứ 相tương/tướng 實thật 有hữu 物vật 中trung 無vô 隨tùy 一nhất 量lượng 。 謂vị 證chứng 量lượng 比tỉ 量lượng 聖thánh 言ngôn 量lượng 。 譬thí 如như 於ư 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 。 若nhược 爾nhĩ 經kinh 中trung 云vân 何hà 說thuyết 。 有hữu 為vi 法pháp 者giả 。 若nhược 生sanh 可khả 知tri 。 及cập 滅diệt 住trụ 異dị 可khả 知tri 。 天thiên 愛ái 汝nhữ 今kim 能năng 誦tụng 伽già 蘭lan 他tha 。 不bất 解giải 伽già 蘭lan 他tha 義nghĩa 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 義nghĩa 是thị 量lượng 非phi 文văn 句cú 。 何hà 者giả 為vi 義nghĩa 。 無vô 明minh 所sở 盲manh 。 凡phàm 夫phu 眾chúng 生sanh 。 有hữu 為vi 法pháp 相tướng 續tục 。 執chấp 為vi 我ngã 及cập 我ngã 所sở 。 於ư 中trung 生sanh 愛ái 著trước 。 世Thế 尊Tôn 為vi 除trừ 彼bỉ 愛ái 著trước 心tâm 。 欲dục 顯hiển 行hành 法pháp 相tướng 續tục 是thị 有hữu 為vi 相tương 及cập 緣duyên 生sanh 相tương/tướng 。 故cố 說thuyết 此thử 經Kinh 。 經kinh 言ngôn 有hữu 三tam 種chủng 有hữu 為vi 法pháp 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 非phi 為vi 顯hiển 一nhất 剎sát 那na 有hữu 為vi 四tứ 相tương/tướng 是thị 實thật 有hữu 物vật 。 若nhược 法pháp 不bất 可khả 知tri 。 不bất 堪kham 立lập 為vi 相tương/tướng 。 是thị 故cố 此thử 經Kinh 中trung 說thuyết 。 有hữu 為vi 法pháp 若nhược 生sanh 可khả 知tri 等đẳng 。 經kinh 說thuyết 重trọng/trùng 有hữu 為vi 名danh 。 為vi 令linh 他tha 知tri 此thử 相tương/tướng 顯hiển 有hữu 為vi 性tánh 。 勿vật 如như 此thử 為vi 顯hiển 有hữu 為vi 法pháp 類loại 。 是thị 有hữu 故cố 立lập 四tứ 相tương/tướng 。 譬thí 如như 於ư 水thủy 白bạch 鷺lộ 。 及cập 於ư 好hảo 惡ác 童đồng 女nữ 相tương/tướng 。 此thử 中trung 相tương 續tục 。 初sơ 起khởi 名danh 生sanh 。 終chung 謝tạ 名danh 滅diệt 。 此thử 相tương 續tục 流lưu 名danh 住trụ 。 前tiền 後hậu 差sai 別biệt 名danh 住trụ 異dị 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 顯hiển 示thị 此thử 義nghĩa 故cố 。 約ước 難Nan 陀Đà 說thuyết 。 難Nan 陀Đà 。
善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 知tri 受thọ 生sanh 。 善thiện 知tri 受thọ 住trụ 。 預dự 善thiện 知tri 受thọ 謝tạ 滅diệt 盡tận 。 此thử 中trung 說thuyết 偈kệ 。
生sanh 謂vị 相tương 續tục 初sơ 。 斷đoạn 名danh 滅diệt 續tục 住trụ 。
住trụ 異dị 此thử 相tương 續tục 。 是thị 前tiền 後hậu 差sai 別biệt 。
復phục 次thứ 偈kệ 曰viết 。
非phi 曾tằng 有hữu 名danh 生sanh 。 住trụ 相tương 續tục 無vô 常thường 。
相tương 續tục 斷đoạn 住trụ 異dị 。 相tương 續tục 前tiền 後hậu 異dị 。
復phục 次thứ 偈kệ 言ngôn 。
若nhược 法pháp 剎sát 那na 滅diệt 。 離ly 住trụ 即tức 便tiện 滅diệt 。
此thử 常thường 滅diệt 是thị 故cố 。 分phân 別biệt 住trụ 非phi 理lý 。
是thị 故cố 定định 以dĩ 相tương 續tục 為vi 住trụ 。 若nhược 執chấp 如như 此thử 義nghĩa 。 是thị 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 釋thích 言ngôn 。 則tắc 與dữ 道Đạo 理lý 相tương 應ứng 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 云vân 何hà 者giả 為vi 住trụ 。 已dĩ 生sanh 有hữu 為vi 法pháp 不bất 滅diệt 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。
何hà 以dĩ 故cố 。 剎sát 那na 滅diệt 法pháp 。 已dĩ 生sanh 無vô 不bất 滅diệt 發phát 慧tuệ 論luận 中trung 說thuyết 。 於ư 一nhất 心tâm 中trung 。 何hà 法pháp 名danh 生sanh 。 謂vị 初sơ 起khởi 。 何hà 法pháp 名danh 滅diệt 。 謂vị 死tử 。 何hà 法pháp 名danh 住trụ 異dị 。 謂vị 老lão 。 此thử 論luận 文văn 中trung 。 但đãn 是thị 聚tụ 同đồng 分phần/phân 一nhất 心tâm 。 於ư 此thử 心tâm 中trung 是thị 如như 前tiền 。
復phục 有hữu 別biệt 釋thích 。 於ư 剎sát 那na 剎sát 那na 。 有hữu 為vi 法pháp 中trung 。 此thử 義nghĩa 亦diệc 成thành 。 離ly 分phân 別biệt 有hữu 別biệt 物vật 。 云vân 何hà 成thành 。 隨tùy 一nhất 一nhất 剎sát 那na 。 未vị 有hữu 有hữu 名danh 生sanh 。 有hữu 已dĩ 不bất 有hữu 名danh 滅diệt 。 前tiền 前tiền 後hậu 後hậu 剎sát 那na 相tương 應ứng 名danh 住trụ 。 此thử 彼bỉ 不bất 相tương 似tự 名danh 住trụ 異dị 。 若nhược 爾nhĩ 有hữu 法pháp 生sanh 不bất 異dị 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 雖tuy 復phục 如như 此thử 。 不bất 無vô 別biệt 異dị 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 擲trịch 不bất 擲trịch 強cường 力lực 擲trịch 弱nhược 力lực 擲trịch 。 金kim 剛cang 等đẳng 物vật 。 久cửu 速tốc 落lạc 時thời 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 是thị 彼bỉ 四tứ 大đại 變biến 異dị 差sai 別biệt 則tắc 成thành 。 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 不bất 由do 大đại 差sai 別biệt 異dị 。 雖tuy 復phục 別biệt 異dị 顯hiển 現hiện 相tướng 似tự 。 若nhược 爾nhĩ 是thị 最tối 後hậu 聲thanh 。 及cập 光quang 明minh 剎sát 那na 。 於ư 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 是thị 最tối 後hậu 六lục 入nhập 。 後hậu 剎sát 那na 無vô 故cố 。 無vô 有hữu 住trụ 異dị 相tướng 。 是thị 故cố 立lập 此thử 為vi 相tương/tướng 不bất 遍biến 有hữu 為vi 。 若nhược 不bất 說thuyết 住trụ 為vi 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 何hà 者giả 謂vị 住trụ 異dị 。 若nhược 法pháp 有hữu 住trụ 。 此thử 法pháp 必tất 有hữu 住trụ 異dị 。 是thị 故cố 立lập 無vô 不bất 遍biến 。 於ư 此thử 經Kinh 中trung 若nhược 略lược 說thuyết 。 此thử 經Kinh 中trung 世Thế 尊Tôn 所sở 顯hiển 有hữu 為vi 法pháp 相tướng 。 必tất 如như 此thử 。 經Kinh 云vân 。 有hữu 為vi 何hà 相tương/tướng 。 若nhược 先tiên 未vị 有hữu 今kim 有hữu 。 有hữu 已dĩ 更cánh 不bất 有hữu 。 此thử 法pháp 相tướng 續tục 名danh 住trụ 。 此thử 相tương 續tục 前tiền 後hậu 不bất 同đồng 名danh 住trụ 異dị 。 於ư 中trung 何hà 用dụng 立lập 生sanh 等đẳng 物vật 。 云vân 何hà 此thử 法pháp 是thị 所sở 相tương/tướng 即tức 立lập 為vi 能năng 相tương/tướng 。 大đại 人nhân 相tương/tướng 與dữ 大đại 人nhân 不bất 異dị 。 云vân 何hà 立lập 為vi 相tương/tướng 。 壺hồ 尾vĩ 領lãnh 蹄đề 角giác 於ư 牛ngưu 成thành 相tương/tướng 。 與dữ 牛ngưu 不bất 異dị 。 復phục 云vân 何hà 立lập 為vi 相tương/tướng 。 譬thí 如như 堅kiên 實thật 等đẳng 。 是thị 地địa 等đẳng 大đại 相tương/tướng 與dữ 地địa 不bất 異dị 。 又hựu 如như 上thượng 昇thăng 為vi 烟yên 相tương/tướng 。 由do 此thử 相tương/tướng 故cố 。 遠viễn 處xứ 知tri 烟yên 。 此thử 相tương/tướng 與dữ 烟yên 不bất 異dị 。 於ư 有hữu 為vi 相tướng 。 道Đạo 理lý 亦diệc 爾nhĩ 。 色sắc 等đẳng 有hữu 為vi 法pháp 。 不bất 由do 有hữu 故cố 。 有hữu 為vi 相tương/tướng 可khả 相tương/tướng 。 若nhược 人nhân 已dĩ 了liễu 別biệt 自tự 性tánh 。 乃nãi 至chí 未vị 解giải 先tiên 無vô 後hậu 有hữu 相tương 續tục 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 是thị 故cố 由do 此thử 相tương/tướng 。 不bất 可khả 相tương/tướng 有hữu 為vi 性tánh 。
復phục 次thứ 諸chư 相tướng 。 於ư 有hữu 為vi 法pháp 。 非phi 別biệt 有hữu 實thật 物vật 。 若nhược 強cường/cưỡng 執chấp 生sanh 等đẳng 諸chư 相tướng 別biệt 有hữu 實thật 物vật 。 更cánh 何hà 非phi 理lý 義nghĩa 而nhi 應ưng 劇kịch 此thử 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 一nhất 法pháp 於ư 一nhất 時thời 正chánh 生sanh 正chánh 住trụ 正chánh 老lão 正chánh 滅diệt 。 云vân 何hà 為vi 正chánh 。 諸chư 相tướng 共cộng 起khởi 故cố 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 由do 功công 能năng 差sai 別biệt 故cố 。 生sanh 者giả 正chánh 在tại 未vị 來lai 世thế 。 得đắc 作tác 功công 能năng 。 云vân 何hà 知tri 。 由do 法pháp 已dĩ 生sanh 。 不bất 可khả 生sanh 故cố 。 若nhược 法pháp 生sanh 所sở 生sanh 已dĩ 。 住trụ 等đẳng 正chánh 在tại 現hiện 世thế 。 得đắc 起khởi 功công 能năng 。 是thị 時thời 法pháp 生sanh 。 非phi 是thị 時thời 中trung 住trụ 老lão 無vô 常thường 。 此thử 義nghĩa 應ưng 共cộng 思tư 量lượng 。 未vị 來lai 法pháp 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 後hậu 能năng 生sanh 不bất 能năng 生sanh 。 此thử 義nghĩa 應ưng 成thành 。 若nhược 此thử 法pháp 有hữu 於ư 中trung 生sanh 作tác 功công 能năng 。 此thử 法pháp 云vân 何hà 成thành 未vị 來lai 。 應ưng 說thuyết 此thử 法pháp 未vị 來lai 相tương/tướng 。 功công 能năng 已dĩ 謝tạ 體thể 已dĩ 生sanh 。 云vân 何hà 成thành 現hiện 在tại 。 亦diệc 應ưng 說thuyết 現hiện 在tại 相tương/tướng 。 住trụ 等đẳng 俱câu 在tại 功công 能năng 中trung 。 於ư 一nhất 剎sát 那na 。 此thử 法pháp 住trụ 老lão 滅diệt 相tương/tướng 俱câu 成thành 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 時thời 住trụ 正chánh 安an 立lập 此thử 法pháp 。 是thị 時thời 老lão 變biến 異dị 此thử 法pháp 。 是thị 時thời 無vô 常thường 滅diệt 此thử 法pháp 。 於ư 一nhất 時thời 此thử 法pháp 為vi 是thị 住trụ 為vi 是thị 老lão 為vi 是thị 滅diệt 。 有hữu 餘dư 人nhân 說thuyết 。 住trụ 等đẳng 諸chư 相tướng 功công 能năng 次thứ 第đệ 不bất 俱câu 。 於ư 此thử 人nhân 則tắc 失thất 剎sát 那na 滅diệt 義nghĩa 。 若nhược 汝nhữ 說thuyết 我ngã 立lập 剎sát 那na 。 如như 此thử 四tứ 相tương/tướng 功công 能năng 成thành 名danh 一nhất 剎sát 那na 。 若nhược 爾nhĩ 住trụ 與dữ 餘dư 二nhị 俱câu 起khởi 。 先tiên 暫tạm 安an 立lập 法pháp 老lão 不bất 變biến 異dị 無vô 常thường 不bất 滅diệt 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 成thành 。 由do 作tác 力lực 強cường/cưỡng 故cố 。 云vân 何hà 住trụ 有hữu 強cường 力lực 。 猶do 無vô 常thường 滅diệt 。 住trụ 并tinh 本bổn 法pháp 住trụ 已dĩ 起khởi 功công 能năng 不bất 能năng 更cánh 起khởi 。 猶do 如như 生sanh 生sanh 不bất 更cánh 起khởi 功công 能năng 。 此thử 義nghĩa 應ưng 理lý 。
何hà 以dĩ 故cố 。 應ưng 生sanh 法pháp 生sanh 已dĩ 引dẫn 至chí 現hiện 在tại 。 無vô 更cánh 引dẫn 義nghĩa 。 是thị 義nghĩa 可khả 然nhiên 。 此thử 法pháp 住trụ 所sở 安an 立lập 。 可khả 永vĩnh 安an 立lập 。 若nhược 不bất 能năng 安an 立lập 則tắc 非phi 道Đạo 理lý 。 何hà 法pháp 為vi 礙ngại 。 老lão 無vô 常thường 是thị 礙ngại 。 若nhược 此thử 二nhị 有hữu 力lực 。 應ưng 在tại 前tiền 成thành 。 若nhược 住trụ 功công 能năng 已dĩ 謝tạ 。 此thử 二nhị 亦diệc 不bất 住trụ 。 本bổn 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 云vân 何hà 作tác 功công 能năng 。 何hà 處xứ 作tác 功công 能năng 。 此thử 二nhị 更cánh 有hữu 何hà 別biệt 事sự 可khả 作tác 。
何hà 以dĩ 故cố 。 由do 住trụ 所sở 攝nhiếp 故cố 。 法pháp 唯duy 生sanh 則tắc 不bất 滅diệt 。 若nhược 住trụ 所sở 捨xả 必tất 定định 不bất 住trụ 。 即tức 是thị 此thử 法pháp 滅diệt 。 是thị 故cố 此thử 二nhị 無vô 事sự 可khả 作tác 。 此thử 義nghĩa 假giả 設thiết 可khả 然nhiên 。 是thị 一nhất 法pháp 已dĩ 生sanh 未vị 滅diệt 立lập 名danh 住trụ 。 滅diệt 名danh 無vô 常thường 老lão 。 於ư 一nhất 法pháp 中trung 。 一nhất 切thiết 種chủng 不bất 可khả 成thành 。
何hà 以dĩ 故cố 。 老lão 謂vị 前tiền 後hậu 不bất 同đồng 及cập 變biến 異dị 。 從tùng 此thử 法pháp 此thử 法pháp 異dị 類loại 不bất 應ưng 成thành 。 此thử 中trung 說thuyết 偈kệ 。
若nhược 如như 前tiền 無vô 老lão 。 若nhược 異dị 非phi 前tiền 法pháp 。
是thị 故cố 於ư 一nhất 法pháp 。 老lão 相tương/tướng 不bất 得đắc 成thành 。
有hữu 餘dư 部bộ 說thuyết 。 至chí 滅diệt 因nhân 緣duyên 無vô 常thường 。 能năng 滅diệt 本bổn 法pháp 。 於ư 彼bỉ 部bộ 此thử 義nghĩa 應ưng 至chí 。 謂vị 服phục 下hạ 藥dược 天thiên 來lai 令linh 利lợi 。 何hà 用dụng 分phân 別biệt 無vô 常thường 。 從tùng 此thử 滅diệt 因nhân 自tự 足túc 立lập 滅diệt 。 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 由do 信tín 剎sát 那na 滅diệt 。 此thử 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 無vô 常thường 相tương/tướng 。 不bất 觀quán 滅diệt 因nhân 緣duyên 故cố 。 住trụ 及cập 無vô 常thường 非phi 於ư 別biệt 時thời 俱câu 作tác 功công 能năng 故cố 。 一nhất 法pháp 於ư 一nhất 時thời 中trung 。 應ưng 立lập 住trụ 滅diệt 俱câu 成thành 。 是thị 故cố 約ước 相tương 續tục 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 有hữu 為vi 法pháp 。 相tương/tướng 若nhược 依y 此thử 義nghĩa 。 彼bỉ 經kinh 善thiện 立lập 。
復phục 次thứ 若nhược 生sanh 在tại 未vị 來lai 能năng 生sanh 應ưng 生sanh 法pháp 。 云vân 何hà 一nhất 切thiết 未vị 來lai 法pháp 。 不bất 一nhất 時thời 俱câu 起khởi 。 由do 此thử 義nghĩa 偈kệ 曰viết 。 生sanh 能năng 生sanh 應ưng 生sanh 。 不bất 離ly 因nhân 及cập 緣duyên 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 離ly 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 生sanh 不bất 能năng 生sanh 故cố 。 未vị 來lai 法pháp 不bất 俱câu 起khởi 。 若nhược 爾nhĩ 我ngã 等đẳng 見kiến 此thử 。 是thị 因nhân 緣duyên 功công 能năng 。 若nhược 有hữu 和hòa 合hợp 生sanh 有hữu 故cố 。 若nhược 無vô 不bất 有hữu 故cố 。 則tắc 生sanh 不bất 能năng 生sanh 應ưng 生sanh 法pháp 。 是thị 故cố 應ưng 許hứa 唯duy 因nhân 緣duyên 能năng 生sanh 。 若nhược 一nhất 切thiết 有hữu 。 云vân 何hà 可khả 知tri 。 謂vị 此thử 法pháp 已dĩ 生sanh 此thử 智trí 不bất 應ưng 有hữu 若nhược 生sanh 實thật 無vô 。
復phục 次thứ 相tương 應ứng 言ngôn 。 亦diệc 不bất 應ưng 成thành 。 謂vị 色sắc 家gia 生sanh 。 若nhược 如như 汝nhữ 所sở 執chấp 。 應ưng 說thuyết 色sắc 家gia 色sắc 。 乃nãi 至chí 老lão 死tử 。 如như 理lý 應ưng 次thứ 第đệ 說thuyết 。 若nhược 爾nhĩ 是thị 故cố 汝nhữ 應ưng 。 許hứa 無vô 我ngã 義nghĩa 亦diệc 爾nhĩ 。 數số 量lượng 各các 合hợp 離ly 此thử 彼bỉ 有hữu 性tánh 。 如như 此thử 等đẳng 事sự 。 外ngoại 道đạo 所sở 立lập 言ngôn 實thật 有hữu 物vật 。 汝nhữ 等đẳng 亦diệc 應ưng 信tín 受thọ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 成thành 一nhất 大đại 小tiểu 別biệt 聚tụ 散tán 自tự 他tha 有hữu 物vật 等đẳng 智trí 故cố 。 又hựu 成thành 就tựu 相tương 應ứng 言ngôn 故cố 。 如như 說thuyết 色sắc 聚tụ 。 此thử 相tương 應ứng 言ngôn 云vân 何hà 成thành 是thị 色sắc 自tự 性tánh 。 是thị 故cố 此thử 生sanh 等đẳng 唯duy 假giả 名danh 立lập 。 為vi 顯hiển 未vị 有hữu 有hữu 義nghĩa 故cố 。 假giả 說thuyết 名danh 生sanh 。 此thử 生sanh 先tiên 未vị 有hữu 。 今kim 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 有hữu 多đa 種chủng 類loại 。 為vi 簡giản 別biệt 種chủng 類loại 異dị 故cố 。 約ước 色sắc 說thuyết 生sanh 作tác 相tương 應ứng 言ngôn 。 謂vị 色sắc 生sanh 為vi 令linh 知tri 此thử 生sanh 但đãn 色sắc 非phi 餘dư 。 如như 說thuyết 旃chiên 檀đàn 香hương 等đẳng 。 又hựu 如như 石thạch 子tử 體thể 。 如như 前tiền 所sở 論luận 。 生sanh 住trụ 等đẳng 如như 理lý 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 法pháp 離ly 生sanh 相tương/tướng 得đắc 生sanh 。 云vân 何hà 空không 等đẳng 無vô 為vi 法pháp 不bất 生sanh 。 汝nhữ 解giải 不bất 生sanh 者giả 。 未vị 有hữu 有hữu 是thị 名danh 生sanh 。 無vô 為vi 恆hằng 有hữu 。 云vân 何hà 得đắc 生sanh 。 若nhược 由do 法pháp 爾nhĩ 。 汝nhữ 許hứa 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 生sanh 。 如như 此thử 則tắc 一nhất 切thiết 不bất 生sanh 。 云vân 何hà 不bất 執chấp 如như 此thử 。 如như 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 同đồng 有hữu 生sanh 。 有hữu 餘dư 因nhân 緣duyên 為vi 生sanh 。 別biệt 法pháp 無vô 有hữu 功công 能năng 。 如như 此thử 一nhất 切thiết 因nhân 緣duyên 為vi 生sanh 。 無vô 為vi 無vô 有hữu 功công 能năng 。 由do 於ư 生sanh 不bất 同đồng 。 是thị 故cố 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 生sanh 等đẳng 四tứ 相tương/tướng 。 實thật 有hữu 別biệt 物vật 。
何hà 以dĩ 故cố 。 不bất 可khả 由do 有hữu 難nạn/nan 者giả 故cố 棄khí 背bội 諸chư 阿a 含hàm 。 如như 為vi 有hữu 鹿lộc 故cố 而nhi 不bất 種chủng 麥mạch 。 又hựu 如như 為vi 多đa 蠅dăng 附phụ 故cố 而nhi 不bất 噉đạm 果quả 。 是thị 故cố 於ư 過quá 失thất 中trung 應ưng 起khởi 對đối 治trị 。 如như 本bổn 悉tất 檀đàn 。 隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。
說thuyết 八bát 相tương/tướng 已dĩ 。 何hà 者giả 為vi 名danh 聚tụ 等đẳng 。 偈kệ 曰viết 。 名danh 句cú 及cập 字tự 聚tụ 。 號hiệu 言ngôn 文văn 總tổng 集tập 。 釋thích 曰viết 。 此thử 中trung 名danh 謂vị 所sở 立lập 號hiệu 。 如như 色sắc 聲thanh 等đẳng 。 句cú 謂vị 所sở 立lập 言ngôn 。 隨tùy 量lượng 能năng 成thành 就tựu 所sở 欲dục 說thuyết 義nghĩa 。 如như 有hữu 為vi 皆giai 無vô 常thường 。 如như 是thị 等đẳng 。 若nhược 由do 此thử 言ngôn 事sự 得đắc 時thời 相tương 應ứng 差sai 別biệt 顯hiển 現hiện 。 此thử 言ngôn 稱xưng 句cú 。 如như 偈kệ 言ngôn 善thiện 友hữu 一nhất 時thời 遇ngộ 。 字tự 謂vị 無vô 義nghĩa 文văn 。 如như 阿a 阿a 伊y 伊y 等đẳng 。 為vi 不bất 如như 此thử 耶da 。 字tự 者giả 書thư 類loại 分phần/phân 名danh 。 君quân 不bất 為vi 顯hiển 書thư 類loại 分phần/phân 故cố 造tạo 立lập 字tự 。 為vi 顯hiển 字tự 故cố 造tạo 立lập 書thư 類loại 分phần/phân 。 若nhược 不bất 聞văn 說thuyết 字tự 。 此thử 字tự 由do 書thư 方phương 便tiện 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 為vi 令linh 知tri 故cố 立lập 書thư 類loại 分phần/phân 。 是thị 故cố 字tự 非phi 非phi 書thư 類loại 分phần/phân 名danh 。 是thị 名danh 等đẳng 三tam 各các 總tổng 集tập 稱xưng 聚tụ 。 此thử 中trung 名danh 聚tụ 者giả 。 如như 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 等đẳng 。 句cú 聚tụ 者giả 如như 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 無vô 常thường 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 靜tĩnh 。 如như 是thị 等đẳng 。 字tự 聚tụ 者giả 如như 迦ca 佉khư 伽già 伽già 餓ngạ 等đẳng 。 為vi 不bất 如như 此thử 耶da 。 此thử 名danh 聚tụ 等đẳng 。 言ngôn 說thuyết 為vi 體thể 。 即tức 是thị 音âm 聲thanh 性tánh 屬thuộc 色sắc 自tự 性tánh 。 云vân 何hà 說thuyết 是thị 心tâm 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 此thử 法pháp 不bất 以dĩ 言ngôn 說thuyết 為vi 性tánh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 音âm 聲thanh 即tức 是thị 言ngôn 說thuyết 。 不bất 由do 唯duy 音âm 聲thanh 諸chư 義nghĩa 可khả 解giải 。 云vân 何hà 可khả 解giải 。 音âm 聲thanh 起khởi 於ư 名danh 。 名danh 能năng 顯hiển 示thị 義nghĩa 。 君quân 不bất 唯duy 音âm 聲thanh 稱xưng 言ngôn 。 若nhược 由do 此thử 音âm 聲thanh 義nghĩa 可khả 了liễu 知tri 。 此thử 音âm 聲thanh 則tắc 稱xưng 言ngôn 。 由do 何hà 音âm 聲thanh 而nhi 義nghĩa 可khả 解giải 。 若nhược 說thuyết 者giả 於ư 義nghĩa 中trung 已dĩ 共cộng 立lập 定định 法pháp 。 譬thí 如như 瞿cù 音âm 聲thanh 。 於ư 九cửu 義nghĩa 已dĩ 立lập 定định 法pháp 。 如như 尼ni 六lục 多đa 論luận 偈kệ 說thuyết 。
言ngôn 方phương 地địa 光quang 牛ngưu 。 金kim 剛cang 眼nhãn 天thiên 水thủy 。
於ư 此thử 九cửu 種chủng 義nghĩa 。 智trí 人nhân 說thuyết 瞿cù 名danh 。
若nhược 人nhân 作tác 如như 此thử 執chấp 。 謂vị 名danh 能năng 顯hiển 義nghĩa 。 此thử 人nhân 亦diệc 應ưng 信tín 受thọ 此thử 義nghĩa 。 若nhược 名danh 於ư 義nghĩa 已dĩ 定định 顯hiển 立lập 。 若nhược 以dĩ 名danh 顯hiển 義nghĩa 。 由do 唯duy 音âm 聲thanh 於ư 義nghĩa 定định 立lập 此thử 用dụng 得đắc 成thành 。 何hà 用dụng 立lập 名danh 實thật 有hữu 別biệt 法pháp 。 此thử 義nghĩa 不bất 可khả 知tri 。 云vân 何hà 音âm 聲thanh 起khởi 於ư 。 名danh 為vi 音âm 聲thanh 生sanh 名danh 說thuyết 。 起khởi 為vi 顯hiển 名danh 說thuyết 。 起khởi 若nhược 生sanh 者giả 言ngôn 語ngữ 以dĩ 音âm 聲thanh 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 應ưng 生sanh 一nhất 切thiết 名danh 。 唯duy 音âm 聲thanh 為vi 體thể 。
復phục 次thứ 是thị 音âm 聲thanh 差sai 別biệt 。 如như 汝nhữ 所sở 許hứa 。 能năng 生sanh 起khởi 名danh 。 唯duy 應ưng 此thử 能năng 顯hiển 義nghĩa 。 若nhược 顯hiển 者giả 言ngôn 語ngữ 以dĩ 音âm 聲thanh 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 應ưng 顯hiển 一nhất 切thiết 名danh 。 唯duy 音âm 聲thanh 為vi 體thể 。
復phục 次thứ 是thị 音âm 聲thanh 差sai 別biệt 。 如như 汝nhữ 所sở 許hứa 。 能năng 顯hiển 了liễu 名danh 。 唯duy 應ưng 此thử 能năng 顯hiển 義nghĩa 。 何hà 用dụng 執chấp 名danh 有hữu 別biệt 法pháp 。
復phục 次thứ 諸chư 聲thanh 無vô 有hữu 聚tụ 集tập 。 一nhất 法pháp 分phần 分phần 生sanh 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 若nhược 執chấp 言ngôn 語ngữ 能năng 生sanh 名danh 。 云vân 何hà 能năng 生sanh 名danh 。 云vân 何hà 觀quán 過quá 去khứ 教giáo 色sắc 剎sát 那na 。 最tối 後hậu 教giáo 色sắc 剎sát 那na 能năng 生sanh 無vô 教giáo 色sắc 。 若nhược 爾nhĩ 於ư 最tối 後hậu 聲thanh 名danh 生sanh 故cố 。 若nhược 人nhân 但đãn 聞văn 最tối 後hậu 一nhất 聲thanh 。 是thị 人nhân 便tiện 應ưng 能năng 。 了liễu 知tri 此thử 義nghĩa 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 如như 此thử 音âm 聲thanh 。 生sanh 字tự 以dĩ 字tự 生sanh 名danh 。 此thử 中trung 同đồng 前tiền 立lập 難nạn/nan 。 字tự 無vô 聚tụ 集tập 故cố 。 若nhược 說thuyết 音âm 聲thanh 顯hiển 字tự 。 此thử 中trung 亦diệc 同đồng 前tiền 立lập 難nạn/nan 。 是thị 字tự 異dị 音âm 聲thanh 。 聰thông 慧tuệ 人nhân 安an 靜tĩnh 心tâm 約ước 異dị 相tướng 。 亦diệc 不bất 能năng 分phân 別biệt 。 是thị 故cố 不bất 可khả 。 執chấp 音âm 聲thanh 能năng 生sanh 及cập 能năng 顯hiển 字tự 。
復phục 次thứ 若nhược 汝nhữ 許hứa 。 名danh 與dữ 義nghĩa 必tất 俱câu 相tương 應ứng 。 猶do 如như 生sanh 等đẳng 。 此thử 中trung 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 義nghĩa 現hiện 世thế 名danh 不bất 應ưng 有hữu 。 云vân 何hà 父phụ 隨tùy 意ý 立lập 子tử 名danh 。 云vân 何hà 名danh 與dữ 無vô 為vi 法pháp 。 俱câu 起khởi 是thị 故cố 此thử 執chấp 不bất 成thành 正chánh 術thuật 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。
依y 名danh 伽già 他tha 成thành 。 工công 製chế 造tạo 伽già 他tha 。
此thử 中trung 於ư 義nghĩa 所sở 立lập 定định 法pháp 。 音âm 聲thanh 稱xưng 名danh 別biệt 莊trang 飾sức 諸chư 名danh 稱xưng 伽già 他tha 。 此thử 莊trang 飾sức 即tức 依y 名danh 莊trang 飾sức 。 是thị 製chế 置trí 差sai 別biệt 無vô 有hữu 別biệt 物vật 。 譬thí 如như 物vật 行hành 及cập 心tâm 次thứ 第đệ 。
復phục 次thứ 唯duy 於ư 字tự 中trung 分phân 別biệt 有hữu 別biệt 物vật 。 是thị 字tự 等đẳng 總tổng 集tập 。 說thuyết 為vi 名danh 聚tụ 句cú 聚tụ 字tự 聚tụ 。 此thử 但đãn 假giả 說thuyết 無vô 有hữu 正chánh 用dụng 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 實thật 有hữu 不bất 相tương 應ứng 行hành 為vi 性tánh 。 謂vị 名danh 句cú 字tự 聚tụ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 非phi 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 是thị 覺giác 觀quán 思tư 惟duy 所sở 能năng 通thông 達đạt 。 名danh 聚tụ 等đẳng 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 於ư 何hà 界giới 中trung 相tương 應ứng 。 為vì 是thị 眾chúng 生sanh 名danh 。 為vi 非phi 眾chúng 生sanh 名danh 。 為vi 果quả 報báo 生sanh 。 為vi 增tăng 長trưởng 生sanh 。 為vi 等đẳng 流lưu 生sanh 。 為vi 善thiện 為vi 惡ác 為vi 無vô 記ký 。 此thử 問vấn 應ưng 答đáp 。 偈kệ 曰viết 。 欲dục 色sắc 眾chúng 生sanh 數số 。 等đẳng 流lưu 無vô 記ký 爾nhĩ 。 釋thích 曰viết 。 名danh 等đẳng 有hữu 欲dục 界giới 相tương 應ứng 。 有hữu 色sắc 界giới 相tương 應ứng 。 亦diệc 有hữu 說thuyết 於ư 無vô 色sắc 界giới 相tương 應ứng 。 此thử 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 。 但đãn 思tư 惟duy 依y 止chỉ 。 此thử 名danh 等đẳng 即tức 眾chúng 生sanh 名danh 。 若nhược 人nhân 能năng 顯hiển 此thử 。 此thử 人nhân 與dữ 其kỳ 相tương 應ứng 。 非phi 所sở 顯hiển 義nghĩa 。 此thử 名danh 但đãn 等đẳng 流lưu 果quả 。 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 爾nhĩ 言ngôn 者giả 。 如như 名danh 聚tụ 等đẳng 眾chúng 生sanh 名danh 等đẳng 流lưu 果quả 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 如như 此thử 同đồng 分phần/phân 亦diệc 爾nhĩ 。 偈kệ 曰viết 。 同đồng 分phần/phân 亦diệc 果quả 報báo 。 三tam 界giới 有hữu 。 釋thích 曰viết 。 又hựu 此thử 亦diệc 是thị 果quả 報báo 果quả 。 不bất 但đãn 等đẳng 流lưu 果quả 。 此thử 通thông 三tam 界giới 有hữu 。 或hoặc 欲dục 界giới 或hoặc 色sắc 界giới 或hoặc 無vô 色sắc 界giới 有hữu 。 偈kệ 曰viết 。 至chí 二nhị 。 釋thích 曰viết 。 至chí 得đắc 有hữu 二nhị 種chủng 。 或hoặc 等đẳng 流lưu 果quả 。 或hoặc 果quả 報báo 果quả 。 偈kệ 曰viết 。 諸chư 相tướng 亦diệc 。 釋thích 曰viết 。 生sanh 等đẳng 諸chư 相tướng 亦diệc 有hữu 。 二nhị 種chủng 如như 。 至chí 得đắc 。 偈kệ 曰viết 。 二nhị 定định 非phi 至chí 亦diệc 。 等đẳng 流lưu 。 釋thích 曰viết 謂vị 無vô 想tưởng 定định 無vô 心tâm 定định 及cập 非phi 。 至chí 得đắc 此thử 三tam 一nhất 向hướng 是thị 等đẳng 流lưu 果quả 。 於ư 中trung 有hữu 所sở 餘dư 應ưng 說thuyết 所sở 餘dư 。 謂vị 無vô 想tưởng 有hữu 及cập 壽thọ 命mạng 。 於ư 前tiền 已dĩ 明minh 故cố 不bất 重trùng 說thuyết 。 云vân 何hà 說thuyết 至chí 得đắc 為vi 眾chúng 生sanh 名danh 。 由do 說thuyết 是thị 眾chúng 生sanh 相tương 應ứng 故cố 。 云vân 何hà 說thuyết 諸chư 相tướng 。 有hữu 是thị 眾chúng 生sanh 名danh 。 有hữu 非phi 眾chúng 生sanh 名danh 。 與dữ 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 俱câu 起khởi 故cố 。
說thuyết 一nhất 切thiết 非phi 相tướng 應ưng 法pháp 已dĩ 。 於ư 前tiền 已dĩ 說thuyết 偈kệ 。 謂vị 生sanh 能năng 生sanh 應ưng 生sanh 。 不bất 離ly 因nhân 及cập 緣duyên 。 此thử 中trung 何hà 法pháp 名danh 因nhân 。 何hà 法pháp 名danh 緣duyên 。 偈kệ 曰viết 。 隨tùy 造tạo 及cập 俱câu 有hữu 。 同đồng 類loại 并tinh 相tương 應ứng 。 遍biến 行hành 與dữ 果quả 報báo 。 立lập 因nhân 有hữu 六lục 種chủng 。 釋thích 曰viết 。 因nhân 有hữu 六lục 種chủng 。 一nhất 隨tùy 造tạo 因nhân 。 二nhị 俱câu 有hữu 因nhân 。 三tam 同đồng 類loại 因nhân 。 四tứ 相tương 應ứng 因nhân 。 五ngũ 遍biến 行hành 因nhân 。 六lục 果quả 報báo 因nhân 。 此thử 中trung 隨tùy 造tạo 因nhân 相tương/tướng 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 除trừ 自tự 餘dư 隨tùy 造tạo 。 釋thích 曰viết 。 所sở 生sanh 有hữu 為vi 法pháp 。 離ly 自tự 體thể 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 為vi 隨tùy 造tạo 因nhân 。 對đối 彼bỉ 生sanh 住trụ 不phủ 。 為vi 障chướng 礙ngại 故cố 。 為vi 不bất 如như 此thử 耶da 。 若nhược 人nhân 不bất 解giải 諸chư 惑hoặc 當đương 來lai 應ưng 生sanh 。 由do 已dĩ 知tri 故cố 。 此thử 惑hoặc 不bất 得đắc 生sanh 。 此thử 智trí 於ư 彼bỉ 生sanh 中trung 。 能năng 作tác 障chướng 礙ngại 。 日nhật 光quang 於ư 見kiến 星tinh 。 能năng 作tác 障chướng 礙ngại 。 云vân 何hà 一nhất 切thiết 法pháp 。 離ly 自tự 體thể 於ư 有hữu 為vi 法pháp 。 立lập 為vi 隨tùy 造tạo 因nhân 。 此thử 中trung 應ưng 知tri 。 正chánh 欲dục 起khởi 法pháp 。 不bất 能năng 礙ngại 生sanh 故cố 。 立lập 為vi 隨tùy 造tạo 因nhân 。 於ư 他tha 生sanh 中trung 諸chư 法pháp 有hữu 能năng 為vi 礙ngại 。 而nhi 不bất 礙ngại 故cố 。 立lập 為vi 隨tùy 造tạo 因nhân 。 此thử 亦diệc 可khả 然nhiên 。 譬thí 如như 土thổ/độ 主chủ 有hữu 強cường 力lực 。 不bất 為vi 逼bức 損tổn 土thổ/độ 人nhân 。 說thuyết 言ngôn 我ngã 等đẳng 由do 此thử 主chủ 故cố 得đắc 安an 樂lạc 。 若nhược 土thổ/độ 主chủ 無vô 力lực 為vi 礙ngại 。 云vân 何hà 成thành 隨tùy 造tạo 因nhân 。 又hựu 如như 涅Niết 槃Bàn 及cập 定định 無vô 生sanh 法pháp 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 生sanh 中trung 及cập 地địa 獄ngục 等đẳng 陰ấm 。 於ư 無vô 色sắc 界giới 陰ấm 生sanh 中trung 。 皆giai 無vô 力lực 為vi 礙ngại 。 云vân 何hà 成thành 隨tùy 造tạo 因nhân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 彼bỉ 非phi 有hữu 如như 有hữu 。 不bất 能năng 為vi 障chướng 礙ngại 事sự 。 若nhược 土thổ/độ 主chủ 無vô 力lực 亦diệc 有hữu 如như 前tiền 說thuyết 。 此thử 中trung 是thị 譬thí 此thử 是thị 通thông 說thuyết 。 若nhược 勝thắng 隨tùy 造tạo 因nhân 。 非phi 但đãn 不bất 遮già 。 亦diệc 有hữu 能năng 生sanh 力lực 。 如như 眼nhãn 根căn 及cập 色sắc 於ư 眼nhãn 識thức 生sanh 中trung 。 飲ẩm 食thực 於ư 身thân 。 田điền 等đẳng 於ư 芽nha 。 若nhược 有hữu 人nhân 作tác 如như 此thử 難nạn/nan 。 一nhất 切thiết 法pháp 由do 不bất 能năng 礙ngại 故cố 。 於ư 他tha 成thành 因nhân 。 云vân 何hà 一nhất 切thiết 法pháp 。 生sanh 不bất 俱câu 有hữu 。 於ư 殺sát 生sanh 中trung 如như 殺sát 者giả 。 云vân 何hà 一nhất 切thiết 。 不bất 共cộng 得đắc 同đồng 罪tội 。 此thử 不bất 成thành 難nạn/nan 。
何hà 以dĩ 故cố 。 由do 立lập 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 能năng 遮già 餘dư 法pháp 生sanh 故cố 。 名danh 隨tùy 造tạo 因nhân 。 不bất 由do 能năng 作tác 故cố 立lập 隨tùy 造tạo 因nhân 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 一nhất 切thiết 隨tùy 造tạo 因nhân 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 有hữu 功công 力lực 。 譬thí 如như 涅Niết 槃Bàn 於ư 眼nhãn 識thức 。 云vân 何hà 有hữu 功công 力lực 。 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 為vi 境cảnh 界giới 。 意ý 識thức 得đắc 生sanh 。 或hoặc 善thiện 或hoặc 惡ác 。 因nhân 此thử 次thứ 第đệ 方phương 生sanh 眼nhãn 識thức 。 由do 因nhân 緣duyên 傳truyền 傳truyền 。 涅Niết 槃Bàn 於ư 眼nhãn 識thức 亦diệc 有hữu 因nhân 緣duyên 分phần/phân 。 故cố 有hữu 功công 力lực 。 於ư 餘dư 法pháp 亦diệc 應ưng 如như 此thử 知tri 。 此thử 是thị 其kỳ 方phương 。 說thuyết 隨tùy 造tạo 因nhân 已dĩ 。 俱câu 有hữu 因nhân 相tương/tướng 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 俱câu 有hữu 互hỗ 為vi 果quả 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 法pháp 此thử 彼bỉ 互hỗ 為vi 果quả 。 此thử 法pháp 遆# 為vi 俱câu 有hữu 因nhân 。 其kỳ 譬thí 類loại 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 如như 大đại 心tâm 心tâm 法pháp 。 隨tùy 心tâm 相tương/tướng 所sở 相tương/tướng 。 釋thích 曰viết 。 譬thí 如như 地địa 等đẳng 四tứ 大đại 。 此thử 彼bỉ 更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 。 心tâm 於ư 隨tùy 心tâm 法pháp 。 隨tùy 心tâm 法pháp 於ư 心tâm 。 有hữu 為vi 相tương/tướng 於ư 有hữu 為vi 法pháp 。 有hữu 為vi 法pháp 於ư 有hữu 為vi 相tướng 。 若nhược 立lập 如như 此thử 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 如như 理lý 皆giai 成thành 俱câu 有hữu 因nhân 。 若nhược 離ly 更cánh 互hỗ 為vi 果quả 。 謂vị 法pháp 於ư 隨tùy 相tương/tướng 為vi 俱câu 有hữu 因nhân 。 隨tùy 相tương/tướng 於ư 法pháp 則tắc 非phi 應ưng 。 攝nhiếp 如như 此thử 義nghĩa 。 何hà 法pháp 名danh 隨tùy 心tâm 。 偈kệ 曰viết 。 心tâm 法pháp 及cập 二nhị 護hộ 。 彼bỉ 法pháp 心tâm 諸chư 相tướng 。 是thị 名danh 隨tùy 心tâm 法pháp 。 釋thích 曰viết 。 隨tùy 心tâm 法pháp 者giả 。 一nhất 切thiết 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 法pháp 。 定định 戒giới 及cập 無vô 流lưu 戒giới 。 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 。 此thử 法pháp 心tâm 家gia 法pháp 故cố 。 說thuyết 隨tùy 心tâm 法pháp 。 云vân 何hà 此thử 法pháp 隨tùy 心tâm 生sanh 。 若nhược 略lược 說thuyết 偈kệ 曰viết 。
時thời 果quả 善thiện 等đẳng 故cố 。 釋thích 曰viết 。 約ước 時thời 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 與dữ 心tâm 俱câu 生sanh 俱câu 住trụ 俱câu 滅diệt 。 及cập 於ư 三tam 世thế 中trung 。 隨tùy 同đồng 一nhất 世thế 故cố 。 隨tùy 果quả 者giả 。 謂vị 同đồng 功công 力lực 果quả 果quả 報báo 果quả 等đẳng 流lưu 果quả 故cố 。 隨tùy 善thiện 等đẳng 者giả 。 若nhược 心tâm 是thị 善thiện 惡ác 無vô 記ký 。 心tâm 法pháp 等đẳng 隨tùy 心tâm 亦diệc 是thị 。 善thiện 惡ác 無vô 記ký 。 如như 此thử 由do 十thập 種chủng 因nhân 。 說thuyết 名danh 隨tùy 心tâm 法pháp 。 此thử 中trung 若nhược 心tâm 極cực 少thiểu 。 於ư 五ngũ 十thập 八bát 法pháp 為vi 俱câu 有hữu 因nhân 。 五ngũ 十thập 八bát 者giả 。 十thập 大đại 地địa 四tứ 十thập 本bổn 相tương/tướng 。 自tự 本bổn 相tương 隨tùy 相tương/tướng 八bát 。 於ư 此thử 心tâm 五ngũ 十thập 四tứ 法pháp 為vi 俱câu 有hữu 因nhân 。 除trừ 四tứ 隨tùy 相tương/tướng 。 餘dư 師sư 說thuyết 。 但đãn 有hữu 十thập 四tứ 。 十thập 大đại 地địa 法pháp 自tự 本bổn 四tứ 相tương/tướng 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 不bất 立lập 此thử 義nghĩa 。 若nhược 立lập 如như 此thử 。 則tắc 違vi 分phân 別biệt 道Đạo 理lý 論luận 。 論luận 云vân 。 有hữu 法pháp 以dĩ 身thân 見kiến 為vi 因nhân 。 不bất 為vi 身thân 見kiến 因nhân 。 除trừ 身thân 見kiến 及cập 身thân 見kiến 相tương 應ứng 法pháp 生sanh 老lão 住trụ 滅diệt 。 若nhược 有hữu 所sở 餘dư 。 染nhiễm 污ô 苦Khổ 諦Đế 。 以dĩ 身thân 見kiến 為vi 因nhân 。 亦diệc 作tác 身thân 見kiến 因nhân 。 是thị 所sở 除trừ 法pháp 。 有hữu 餘dư 師sư 除trừ 此thử 文văn 句cú 謂vị 與dữ 身thân 見kiến 相tương 應ứng 法pháp 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 。 罽kế 賓tân 國quốc 師sư 說thuyết 。 彼bỉ 師sư 必tất 應ưng 讀đọc 此thử 文văn 句cú 。 或hoặc 由do 義nghĩa 應ưng 憶ức 此thử 文văn 句cú 。 若nhược 法pháp 由do 俱câu 有hữu 因nhân 故cố 。 因nhân 此thử 法pháp 必tất 俱câu 有hữu 。 若nhược 法pháp 俱câu 有hữu 此thử 法pháp 或hoặc 非phi 俱câu 有hữu 因nhân 。 謂vị 於ư 法pháp 中trung 隨tùy 相tương/tướng 。 此thử 隨tùy 相tương/tướng 於ư 同đồng 類loại 。 隨tùy 心tâm 法pháp 隨tùy 相tương/tướng 於ư 心tâm 。 此thử 隨tùy 相tương/tướng 於ư 同đồng 類loại 。 所sở 造tạo 有hữu 礙ngại 色sắc 於ư 同đồng 類loại 所sở 造tạo 色sắc 於ư 四tứ 大đại 至chí 得đắc 俱câu 起khởi 於ư 有hữu 至chí 得đắc 。 俱câu 起khởi 於ư 有hữu 至chí 得đắc 。 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。 雖tuy 復phục 俱câu 起khởi 非phi 俱câu 有hữu 因nhân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 非phi 一nhất 果quả 一nhất 報báo 一nhất 流lưu 故cố 。 此thử 至chí 得đắc 與dữ 有hữu 得đắc 法Pháp 或hoặc 不bất 俱câu 起khởi 。 謂vị 或hoặc 在tại 前tiền 生sanh 。 或hoặc 在tại 後hậu 生sanh 故cố 。 如như 此thử 一nhất 切thiết 今kim 且thả 許hứa 之chi 。 雖tuy 然nhiên 種chủng 子tử 等đẳng 餘dư 法pháp 於ư 因nhân 果quả 中trung 悉tất 明minh 了liễu 。 未vị 曾tằng 見kiến 如như 此thử 道Đạo 理lý 。 此thử 義nghĩa 應ưng 說thuyết 。 云vân 何hà 俱câu 起khởi 諸chư 法pháp 共cộng 一nhất 時thời 互hỗ 為vi 因nhân 果quả 。 不bất 無vô 此thử 理lý 。 譬thí 如như 燈đăng 與dữ 光quang 互hỗ 與dữ 影ảnh 。 此thử 義nghĩa 應ưng 共cộng 詳tường 辯biện 。 為vi 燈đăng 是thị 光quang 因nhân 。 為vi 先tiên 有hữu 聚tụ 集tập 於ư 燈đăng 共cộng 光quang 生sanh 中trung 成thành 因nhân 。 此thử 義nghĩa 未vị 可khả 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 斯tư 義nghĩa 自tự 現hiện 。 隨tùy 有hữu 無vô 故cố 。 了liễu 別biệt 因nhân 果quả 人nhân 。 說thuyết 此thử 因nhân 果quả 相tương/tướng 。 若nhược 此thử 法pháp 有hữu 無vô 。 彼bỉ 法pháp 隨tùy 有hữu 無vô 。 此thử 法pháp 定định 是thị 因nhân 。 彼bỉ 法pháp 定định 是thị 果quả 。 俱câu 有hữu 諸chư 法pháp 中trung 。 隨tùy 一nhất 無vô 所sở 餘dư 皆giai 無vô 。 隨tùy 一nhất 有hữu 所sở 餘dư 皆giai 有hữu 故cố 。 因nhân 果quả 義nghĩa 成thành 。 俱câu 起khởi 因nhân 果quả 此thử 義nghĩa 可khả 然nhiên 。 互hỗ 為vi 因nhân 果quả 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 由do 此thử 義nghĩa 。 若nhược 爾nhĩ 所sở 造tạo 有hữu 礙ngại 色sắc 定định 不bất 相tương 離ly 。 於ư 同đồng 類loại 更cánh 互hỗ 義nghĩa 亦diệc 然nhiên 。 與dữ 四tứ 大đại 義nghĩa 此thử 又hựu 應ưng 同đồng 。 心tâm 隨tùy 相tương/tướng 等đẳng 於ư 心tâm 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 三tam 杖trượng 互hỗ 有hữu 相tương/tướng 持trì 力lực 故cố 住trụ 。 俱câu 起khởi 諸chư 法pháp 因nhân 果quả 。 義nghĩa 成thành 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 執chấp 須tu 更cánh 思tư 量lượng 。 此thử 三tam 杖trượng 為vi 由do 俱câu 起khởi 力lực 故cố 住trụ 。 為vi 由do 先tiên 聚tụ 集tập 力lực 故cố 住trụ 。 此thử 中trung 亦diệc 有hữu 別biệt 物vật 。 謂vị 繩thằng 釘đinh/đính 地địa 能năng 持trì 。 此thử 等đẳng 有hữu 餘dư 因nhân 。 謂vị 同đồng 類loại 因nhân 等đẳng 故cố 。 俱câu 有hữu 因nhân 成thành 。 同đồng 類loại 因nhân 相tương/tướng 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 同đồng 類loại 因nhân 相tương 似tự 。 釋thích 曰viết 。 是thị 同đồng 類loại 法pháp 於ư 同đồng 類loại 法pháp 為vi 同đồng 類loại 因nhân 。 如như 善thiện 五ngũ 陰ấm 於ư 善thiện 五ngũ 陰ấm 為vi 同đồng 類loại 因nhân 。 有hữu 染nhiễm 污ô 於ư 染nhiễm 污ô 。 有hữu 無vô 記ký 於ư 無vô 記ký 亦diệc 爾nhĩ 。 色sắc 是thị 無vô 記ký 。 於ư 五ngũ 陰ấm 中trung 。 四tứ 陰ấm 非phi 色sắc 同đồng 類loại 因nhân 。 餘dư 師sư 說thuyết 如như 此thử 。 柯kha 羅la 邏la 於ư 柯kha 羅la 邏la 等đẳng 十thập 位vị 。 是thị 同đồng 類loại 因nhân 。 頞át 浮phù 陀đà 於ư 頞át 浮phù 陀đà 等đẳng 。 如như 此thử 離ly 前tiền 。 一nhất 一nhất 於ư 一nhất 聚tụ 同đồng 分phần/phân 中trung 為vi 同đồng 類loại 因nhân 。 於ư 所sở 餘dư 同đồng 類loại 中trung 。 是thị 十thập 位vị 於ư 十thập 位vị 亦diệc 爾nhĩ 。 於ư 外ngoại 物vật 類loại 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 麥mạch 於ư 麥mạch 。 舍xá 利lợi 穀cốc 於ư 舍xá 利lợi 穀cốc 。 如như 此thử 等đẳng 應ưng 廣quảng 思tư 量lượng 。 若nhược 有hữu 人nhân 不bất 許hứa 色sắc 為vi 色sắc 同đồng 類loại 因nhân 。 此thử 文văn 句cú 即tức 違vi 彼bỉ 人nhân 所sở 許hứa 意ý 。 謂vị 前tiền 四tứ 大đại 是thị 後hậu 四tứ 大đại 因nhân 。 亦diệc 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 。 一nhất 切thiết 相tương 似tự 法pháp 。 於ư 相tương 似tự 中trung 悉tất 為vi 同đồng 類loại 因nhân 不phủ 。 說thuyết 非phi 何hà 為vi 。 偈kệ 曰viết 。 自tự 部bộ 地địa 。 釋thích 曰viết 。 自tự 部bộ 有hữu 五ngũ 種chủng 。 見kiến 苦khổ 所sở 滅diệt 乃nãi 至chí 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 地địa 有hữu 九cửu 種chủng 。 欲dục 界giới 一nhất 四tứ 定định 四tứ 無vô 色sắc 。 此thử 中trung 見kiến 苦khổ 所sở 滅diệt 法pháp 。 於ư 見kiến 苦khổ 所sở 滅diệt 法pháp 中trung 。 為vi 同đồng 類loại 因nhân 。 非phi 於ư 餘dư 法pháp 。 乃nãi 至chí 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 彼bỉ 欲dục 界giới 法pháp 。 於ư 欲dục 界giới 法pháp 為vi 同đồng 類loại 因nhân 。 初sơ 定định 地địa 於ư 初sơ 定định 地địa 。 乃nãi 至chí 第đệ 四tứ 定định 地địa 於ư 第đệ 四tứ 定định 地địa 。 於ư 所sở 餘dư 地địa 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 同đồng 類loại 因nhân 。 非phi 一nhất 切thiết 法pháp 。 何hà 者giả 。 偈kệ 曰viết 。 前tiền 生sanh 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 同đồng 類loại 法pháp 前tiền 已dĩ 生sanh 。 於ư 後hậu 法pháp 已dĩ 生sanh 及cập 未vị 生sanh 。 是thị 同đồng 類loại 因nhân 。 若nhược 未vị 來lai 定định 非phi 同đồng 類loại 因nhân 。 此thử 義nghĩa 從tùng 何hà 來lai 。 從tùng 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 來lai 。 彼bỉ 藏tạng 云vân 何hà 者giả 為vi 同đồng 類loại 因nhân 。 前tiền 已dĩ 生sanh 善thiện 根căn 於ư 後hậu 生sanh 善thiện 根căn 及cập 。 與dữ 彼bỉ 相tương 應ứng 。 法pháp 於ư 自tự 部bộ 自tự 界giới 。 由do 同đồng 類loại 因nhân 成thành 因nhân 。 如như 此thử 若nhược 過quá 去khứ 於ư 。 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 若nhược 過quá 去khứ 現hiện 在tại 於ư 未vị 來lai 。 應ưng 說thuyết 如như 此thử 。 此thử 亦diệc 是thị 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 文văn 句cú 。 彼bỉ 藏tạng 云vân 。 若nhược 法pháp 於ư 此thử 法pháp 成thành 因nhân 。 或hoặc 時thời 是thị 法pháp 於ư 此thử 法pháp 不bất 成thành 因nhân 不phủ 。 彼bỉ 答đáp 無vô 時thời 非phi 因nhân 。 約ước 俱câu 有hữu 因nhân 相tương 應ứng 因nhân 果quả 報báo 因nhân 故cố 有hữu 此thử 言ngôn 。 與dữ 前tiền 文văn 句cú 不bất 相tương 違vi 。 若nhược 人nhân 執chấp 如như 此thử 。 未vị 來lai 諸chư 法pháp 。 於ư 正chánh 生sanh 位vị 中trung 定định 成thành 同đồng 類loại 因nhân 。 是thị 故cố 約ước 最tối 後hậu 位vị 說thuyết 此thử 言ngôn 。 謂vị 無vô 時thời 非phi 因nhân 。 於ư 此thử 人nhân 前tiền 執chấp 不bất 成thành 救cứu 義nghĩa 。 由do 此thử 法pháp 於ư 正chánh 生sanh 位vị 前tiền 未vị 作tác 同đồng 類loại 因nhân 後hậu 方phương 成thành 因nhân 。 此thử 問vấn 中trung 說thuyết 。 是thị 法pháp 若nhược 於ư 此thử 法Pháp 。 成thành 次thứ 第đệ 緣duyên 。 有hữu 時thời 是thị 法pháp 於ư 此thử 法pháp 非phi 次thứ 第đệ 緣duyên 。 不bất 由do 前tiền 分phân 別biệt 可khả 得đắc 說thuyết 如như 此thử 。 無vô 時thời 非phi 緣duyên 。 云vân 何hà 說thuyết 如như 此thử 。 若nhược 此thử 法pháp 不bất 生sanh 。 為vi 顯hiển 二nhị 門môn 。 故cố 說thuyết 此thử 言ngôn 。 如như 於ư 彼bỉ 於ư 此thử 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 於ư 此thử 於ư 彼bỉ 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 爾nhĩ 得đắc 何hà 功công 德đức 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 文văn 顯hiển 法pháp 主chủ 非phi 聰thông 慧tuệ 人nhân 。 是thị 則tắc 此thử 中trung 於ư 前tiền 救cứu 義nghĩa 。 為vi 勝thắng 。
復phục 次thứ 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 說thuyết 此thử 文văn 。 除trừ 未vị 來lai 身thân 見kiến 及cập 身thân 見kiến 相tương 應ứng 苦Khổ 諦Đế 。 所sở 餘dư 染nhiễm 污ô 苦Khổ 諦Đế 。 此thử 以dĩ 身thân 見kiến 為vi 因nhân 。 非phi 身thân 見kiến 因nhân 。 是thị 所sở 除trừ 此thử 以dĩ 身thân 見kiến 為vi 因nhân 。 亦diệc 是thị 身thân 見kiến 因nhân 。 除trừ 未vị 來lai 身thân 見kiến 及cập 身thân 見kiến 相tương 應ứng 苦Khổ 諦Đế 。 應ưng 作tác 如như 此thử 文văn 句cú 。 若nhược 不bất 作tác 由do 義nghĩa 應ưng 憶ức 知tri 如như 此thử 文văn 句cú 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 假giả 名danh 論luận 文văn 句cú 云vân 何hà 。 將tương 彼bỉ 論luận 云vân 。 一nhất 切thiết 法pháp 於ư 四tứ 義nghĩa 中trung 定định 四tứ 義nghĩa 。 謂vị 因nhân 果quả 依y 境cảnh 。 此thử 中trung 因nhân 謂vị 相tương 應ứng 因nhân 。 果quả 謂vị 功công 力lực 果quả 。 及cập 增tăng 上thượng 果quả 。 依y 謂vị 眼nhãn 等đẳng 相tương/tướng 。 境cảnh 謂vị 色sắc 等đẳng 塵trần 若nhược 爾nhĩ 同đồng 類loại 因nhân 。 先tiên 未vị 成thành 因nhân 。 後hậu 方phương 成thành 因nhân 。 此thử 義nghĩa 自tự 至chí 約ước 位vị 許hứa 如như 此thử 非phi 是thị 約ước 物vật 。
何hà 以dĩ 故cố 。 聚tụ 集tập 者giả 是thị 位vị 果quả 非phi 物vật 果quả 。 若nhược 同đồng 類loại 因nhân 。 於ư 未vị 來lai 世thế 成thành 因nhân 。 如như 果quả 報báo 因nhân 何hà 所sở 有hữu 。 於ư 發phát 慧tuệ 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 中trung 。 此thử 因nhân 應ưng 顯hiển 現hiện 。 此thử 執chấp 未vị 可khả 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 同đồng 類loại 因nhân 有hữu 功công 能năng 能năng 取thủ 果quả 與dữ 果quả 。 此thử 因nhân 於ư 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 中trung 顯hiển 現hiện 非phi 餘dư 。 無vô 如như 此thử 義nghĩa 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 同đồng 類loại 因nhân 。 由do 等đẳng 流lưu 果quả 說thuyết 有hữu 聚tụ 此thử 果quả 。 若nhược 未vị 來lai 不bất 相tương 似tự 。 無vô 前tiền 後hậu 故cố 。 若nhược 已dĩ 生sanh 於ư 未vị 生sanh 不bất 應ưng 成thành 等đẳng 流lưu 。 如như 過quá 去khứ 於ư 現hiện 世thế 。 勿vật 以dĩ 果quả 前tiền 因nhân 後hậu 故cố 。 無vô 未vị 來lai 同đồng 類loại 因nhân 。 若nhược 爾nhĩ 果quả 報báo 因nhân 。 於ư 未vị 來lai 亦diệc 不bất 成thành 因nhân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 果quả 報báo 果quả 。 若nhược 在tại 因nhân 前tiền 。 或hoặc 與dữ 因nhân 俱câu 。 非phi 道Đạo 理lý 故cố 。 於ư 未vị 來lai 中trung 。 無vô 前tiền 後hậu 故cố 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 同đồng 類loại 因nhân 若nhược 無vô 前tiền 後hậu 。 此thử 法pháp 相tướng 似tự 。 於ư 相tương 似tự 法pháp 。 成thành 同đồng 類loại 因nhân 。 更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 故cố 。 更cánh 互hỗ 等đẳng 流lưu 。 此thử 執chấp 應ưng 成thành 更cánh 互hỗ 等đẳng 流lưu 義nghĩa 。 此thử 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 果quả 報báo 因nhân 不bất 爾nhĩ 。 若nhược 離ly 前tiền 後hậu 。 亦diệc 不bất 可khả 立lập 為vi 更cánh 互hỗ 因nhân 果quả 。 因nhân 果quả 相tương/tướng 異dị 故cố 。 是thị 故cố 同đồng 類loại 因nhân 位vị 所sở 成thành 。 果quả 報báo 因nhân 相tương/tướng 所sở 成thành 。 是thị 故cố 若nhược 於ư 未vị 來lai 。 不bất 可khả 遮già 於ư 前tiền 。 已dĩ 說thuyết 同đồng 類loại 。 謂vị 於ư 自tự 地địa 依y 何hà 法pháp 有hữu 此thử 決quyết 。 但đãn 約ước 有hữu 流lưu 作tác 此thử 決quyết 。 若nhược 無vô 流lưu 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 更cánh 互hỗ 有hữu 九cửu 地địa 道đạo 。 釋thích 曰viết 。 同đồng 類loại 因nhân 義nghĩa 流lưu 於ư 非phi 至chí 地địa 。 於ư 中trung 間gian 定định 四tứ 色sắc 定định 三tam 無vô 色sắc 定định 。 於ư 此thử 九cửu 地địa 道Đạo 諦Đế 。 更cánh 互hỗ 為vi 同đồng 類loại 因nhân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 道đạo 於ư 九cửu 地địa 為vi 客khách 故cố 。 不bất 屬thuộc 彼bỉ 界giới 。 彼bỉ 地địa 貪tham 愛ái 不bất 能năng 取thủ 此thử 為vi 自tự 境cảnh 。 是thị 故cố 若nhược 法pháp 同đồng 類loại 。 雖tuy 不bất 同đồng 地địa 。 得đắc 作tác 同đồng 類loại 因nhân 。 此thử 同đồng 類loại 因nhân 生sanh 何hà 品phẩm 果quả 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 等đẳng 勝thắng 果quả 。 釋thích 曰viết 。 此thử 為vi 等đẳng 品phẩm 上thượng 品phẩm 果quả 因nhân 非phi 下hạ 品phẩm 果quả 因nhân 。 如như 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 為vì 未vị 來lai 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 同đồng 類loại 因nhân 。 或hoặc 為vi 上thượng 品phẩm 道đạo 乃nãi 至chí 無vô 生sanh 智trí 同đồng 類loại 因nhân 。 若nhược 無vô 生sanh 智trí 但đãn 為vi 無vô 生sanh 智trí 因nhân 。 無vô 餘dư 上thượng 品phẩm 故cố 。 見kiến 修tu 無Vô 學Học 道đạo 。 為vi 三tam 二nhị 一nhất 同đồng 類loại 因nhân 。 此thử 中trung 鈍độn 根căn 道đạo 。 亦diệc 為vi 鈍độn 根căn 道đạo 利lợi 根căn 道đạo 因nhân 。 利lợi 根căn 道đạo 但đãn 為vi 利lợi 根căn 道đạo 因nhân 。 如như 信tín 行hành 信tín 解giải 脫thoát 時thời 解giải 脫thoát 道đạo 。 或hoặc 為vi 六lục 四tứ 二nhị 因nhân 。 法pháp 行hành 見kiến 至chí 非phi 時thời 解giải 脫thoát 道đạo 。 或hoặc 為vi 三tam 二nhị 一nhất 因nhân 。 云vân 何hà 下hạ 地địa 道đạo 於ư 上thượng 地địa 道đạo 。 或hoặc 等đẳng 或hoặc 勝thắng 。 一nhất 由do 根căn 二nhị 由do 因nhân 增tăng 長trưởng 。 此thử 中trung 見kiến 道đạo 等đẳng 下hạ 下hạ 品phẩm 等đẳng 。 於ư 後hậu 後hậu 由do 因nhân 增tăng 長trưởng 勝thắng 。 若nhược 於ư 一nhất 相tương 續tục 中trung 。 信tín 行hành 法Pháp 行hành 。 道đạo 不bất 得đắc 俱câu 有hữu 。 若nhược 已dĩ 生sanh 於ư 未vị 生sanh 為vi 因nhân 。 為vi 唯duy 道đạo 於ư 等đẳng 勝thắng 果quả 作tác 同đồng 類loại 因nhân 。 為vi 更cánh 有hữu 餘dư 法Pháp 。 世thế 間gian 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 偈kệ 曰viết 。 學học 得đắc 於ư 二nhị 爾nhĩ 。 釋thích 曰viết 。 不bất 但đãn 無vô 流lưu 法pháp 為vi 等đẳng 勝thắng 果quả 同đồng 類loại 因nhân 。 學học 得đắc 有hữu 流lưu 法pháp 於ư 二nhị 果quả 亦diệc 爾nhĩ 。 或hoặc 為vi 等đẳng 果quả 同đồng 類loại 因nhân 。 或hoặc 為vi 勝thắng 果quả 同đồng 類loại 因nhân 。 非phi 下hạ 類loại 因nhân 。 此thử 學học 得đắc 是thị 何hà 法pháp 。 偈kệ 曰viết 。 聞văn 思tư 等đẳng 諸chư 法pháp 。 釋thích 曰viết 。 此thử 法pháp 加gia 行hành 所sở 得đắc 。 謂vị 聞văn 德đức 思tư 德đức 修tu 德đức 。 為vi 等đẳng 品phẩm 勝thắng 品phẩm 果quả 因nhân 。 非phi 下hạ 品phẩm 因nhân 。 如như 欲dục 界giới 聞văn 慧tuệ 。 為vi 欲dục 界giới 聞văn 思tư 慧tuệ 因nhân 。 若nhược 思tư 慧tuệ 但đãn 為vi 思tư 慧tuệ 因nhân 。 無vô 修tu 慧tuệ 故cố 。 色sắc 界giới 聞văn 慧tuệ 。 為vi 聞văn 慧tuệ 修tu 慧tuệ 因nhân 。 無vô 思tư 慧tuệ 故cố 。 若nhược 修tu 慧tuệ 但đãn 為vi 修tu 慧tuệ 因nhân 。 如như 此thử 等đẳng 有hữu 九cửu 品phẩm 差sai 別biệt 故cố 。 最tối 下hạ 下hạ 品phẩm 。 為vi 一nhất 切thiết 下hạ 中trung 等đẳng 八bát 品phẩm 因nhân 。 道Đạo 理lý 如như 此thử 。 生sanh 得đắc 善thiện 法Pháp 。 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 九cửu 品phẩm 。 前tiền 為vi 後hậu 同đồng 類loại 因nhân 。 染nhiễm 污ô 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 無vô 覆phú 無vô 記ký 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 果quả 報báo 生sanh 。 威uy 儀nghi 相tương 應ứng 。 工công 巧xảo 處xứ 。 變biến 化hóa 心tâm 。 共cộng 有hữu 此thử 四tứ 種chủng 。 次thứ 第đệ 為vi 四tứ 三tam 二nhị 一nhất 同đồng 類loại 因nhân 。 於ư 欲dục 界giới 變biến 化hóa 心tâm 。 是thị 四tứ 定định 果quả 。 此thử 中trung 是thị 上thượng 地địa 定định 果quả 。 非phi 下hạ 地địa 定định 果quả 同đồng 類loại 因nhân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 功công 力lực 所sở 造tạo 同đồng 類loại 因nhân 。 無vô 道Đạo 理lý 以dĩ 下hạ 類loại 為vi 果quả 。 譬thí 如như 舍xá 利lợi 穀cốc 麥mạch 等đẳng 。 勿vật 作tác 功công 力lực 無vô 果quả 。 是thị 故cố 諸chư 師sư 。 說thuyết 如như 此thử 言ngôn 。 若nhược 無vô 流lưu 已dĩ 生sanh 。 可khả 得đắc 非phi 未vị 生sanh 無vô 流lưu 因nhân 不bất 有hữu 如như 已dĩ 生sanh 苦khổ 法pháp 智trí 於ư 未vị 生sanh 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 。 一nhất 切thiết 勝thắng 於ư 劣liệt 非phi 同đồng 類loại 因nhân 。 先tiên 所sở 得đắc 無vô 流lưu 法pháp 。 定định 在tại 一nhất 相tương 續tục 中trung 。 於ư 後hậu 生sanh 無vô 流lưu 。 可khả 非phi 因nhân 不bất 有hữu 。 謂vị 未vị 來lai 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 於ư 苦khổ 法pháp 智trí 。
何hà 以dĩ 故cố 。 果quả 非phi 前tiền 故cố 。 又hựu 未vị 來lai 無vô 同đồng 類loại 因nhân 故cố 。 前tiền 已dĩ 生sanh 無vô 流lưu 法pháp 。 於ư 後hậu 已dĩ 生sanh 無vô 流lưu 法pháp 。 可khả 非phi 因nhân 不bất 有hữu 。 謂vị 勝thắng 於ư 下hạ 類loại 。 如như 已dĩ 退thoái 上thượng 果quả 現hiện 證chứng 下hạ 果quả 。
復phục 次thứ 苦khổ 法pháp 智trí 至chí 得đắc 於ư 後hậu 後hậu 剎sát 那na 入nhập 觀quán 人nhân 所sở 得đắc 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 至chí 得đắc 下hạ 類loại 故cố 。 說thuyết 同đồng 類loại 因nhân 已dĩ 。 偈kệ 曰viết 。 相tương 應ứng 因nhân 何hà 相tương/tướng 心tâm 心tâm 法pháp 。 釋thích 曰viết 。 一nhất 切thiết 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 共cộng 聚tụ 。 名danh 相tướng 應ưng 因nhân 。 若nhược 爾nhĩ 有hữu 別biệt 相tướng 續tục 生sanh 心tâm 心tâm 法pháp 。 更cánh 互hỗ 應ưng 成thành 相tương 應ứng 因nhân 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 若nhược 一nhất 相tương/tướng 一nhất 境cảnh 得đắc 成thành 相tương 應ứng 因nhân 。 若nhược 爾nhĩ 則tắc 同đồng 前tiền 過quá 失thất 。 若nhược 同đồng 一nhất 時thời 成thành 相tương 應ứng 因nhân 。 若nhược 爾nhĩ 於ư 別biệt 相tướng 續tục 生sanh 心tâm 心tâm 法pháp 。 應ưng 成thành 相tương 應ứng 因nhân 。 如như 眾chúng 人nhân 共cộng 見kiến 新tân 月nguyệt 等đẳng 。 是thị 故cố 偈kệ 曰viết 。 同đồng 依y 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 彼bỉ 互hỗ 同đồng 依y 止chỉ 。 得đắc 名danh 相tướng 應ưng 因nhân 。 同đồng 者giả 謂vị 不bất 異dị 。 如như 眼nhãn 根căn 剎sát 那na 能năng 作tác 眼nhãn 識thức 依y 。 亦diệc 作tác 眼nhãn 識thức 相tương 應ứng 受thọ 等đẳng 心tâm 法pháp 依y 。 乃nãi 至chí 意ý 根căn 剎sát 那na 於ư 意ý 識thức 及cập 意ý 識thức 相tương 應ứng 法pháp 依y 義nghĩa 亦diệc 爾nhĩ 。 相tương 應ứng 因nhân 即tức 是thị 俱câu 有hữu 因nhân 。 何hà 義nghĩa 立lập 為vi 俱câu 有hữu 因nhân 。 何hà 義nghĩa 立lập 為vi 相tương 應ứng 因nhân 。 譬thí 如như 同đồng 宗tông 互hỗ 相tương 於ư 有hữu 力lực 故cố 得đắc 行hành 路lộ 。 俱câu 有hữu 因nhân 亦diệc 爾nhĩ 。 由do 五ngũ 種chủng 平bình 等đẳng 。 共cộng 同đồng 所sở 作tác 故cố 。 立lập 相tương 應ứng 因nhân 。 譬thí 如như 同đồng 宗tông 共cộng 同đồng 食thực 飲ẩm 資tư 用dụng 事sự 是thị 故cố 得đắc 行hành 。 於ư 中trung 若nhược 離ly 一nhất 則tắc 一nhất 切thiết 不bất 相tương 應ứng 。 是thị 故cố 此thử 二nhị 因nhân 其kỳ 勢thế 有hữu 異dị 。
說thuyết 相tương 應ứng 因nhân 已dĩ 。 遍biến 行hành 因nhân 相tương/tướng 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 遍biến 行hành 染nhiễm 污ô 因nhân 。 自tự 地địa 前tiền 遍biến 行hành 。 釋thích 曰viết 。 於ư 自tự 地địa 先tiên 有hữu 諸chư 法pháp 。 若nhược 遍biến 處xứ 能năng 行hành 於ư 後hậu 生sanh 染nhiễm 污ô 法pháp 。 立lập 為vi 遍biến 行hành 因nhân 。 此thử 遍biến 行hành 法pháp 。 後hậu 分phân 別biệt 惑hoặc 品phẩm 中trung 當đương 說thuyết 。 由do 為vi 一nhất 切thiết 染nhiễm 污ô 法pháp 通thông 因nhân 故cố 。 離ly 同đồng 類loại 因nhân 。 別biệt 立lập 此thử 因nhân 。 能năng 為vi 餘dư 部bộ 染nhiễm 污ô 因nhân 故cố 。 由do 彼bỉ 威uy 力lực 。 別biệt 部bộ 諸chư 惑hoặc 。 亦diệc 得đắc 增tăng 長trưởng 。 聖thánh 人nhân 染nhiễm 污ô 法pháp 。 亦diệc 以dĩ 遍biến 行hành 為vi 因nhân 不phủ 。 罽kế 賓tân 國quốc 師sư 說thuyết 。 一nhất 切thiết 染nhiễm 污ô 法pháp 。 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 惑hoặc 為vi 因nhân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 分phân 別biệt 道Đạo 理lý 論luận 說thuyết 。 何hà 法pháp 以dĩ 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 惑hoặc 為vi 因nhân 。 諸chư 染nhiễm 污ô 法pháp 。 及cập 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 法pháp 果quả 報báo 。 何hà 法pháp 以dĩ 無vô 記ký 為vi 因nhân 。 一nhất 切thiết 無vô 記ký 有hữu 為vi 法pháp 。 及cập 諸chư 惡ác 。 有hữu 法pháp 以dĩ 苦khổ 為vi 因nhân 。 以dĩ 身thân 見kiến 為vi 因nhân 。 非phi 身thân 見kiến 因nhân 不phủ 。 廣quảng 說thuyết 如như 彼bỉ 論luận 。 乃nãi 至chí 云vân 除trừ 身thân 見kiến 及cập 諸chư 餘dư 法pháp 生sanh 老lão 住trụ 滅diệt 所sở 有hữu 別biệt 染nhiễm 污ô 苦Khổ 諦Đế 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 會hội 釋thích 假giả 名danh 論luận 文văn 。 彼bỉ 論luận 云vân 。 有hữu 法pháp 不bất 善thiện 。 唯duy 不bất 善thiện 為vi 因nhân 。 不bất 有hữu 若nhược 聖thánh 人nhân 退thoái 離ly 欲dục 欲dục 界giới 染nhiễm 污ô 作tác 意ý 初sơ 起khởi 現hiện 前tiền 。 約ước 未vị 滅diệt 因nhân 。 說thuyết 此thử 言ngôn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 見kiến 諦Đế 或hoặc 是thị 此thử 因nhân 已dĩ 滅diệt 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 說thuyết 遍biến 行hành 因nhân 已dĩ 。 果quả 報báo 因nhân 相tương/tướng 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 果quả 報báo 因nhân 非phi 善thiện 。 及cập 以dĩ 有hữu 流lưu 善thiện 。 釋thích 曰viết 。 一nhất 切thiết 惡ác 及cập 有hữu 流lưu 善thiện 法Pháp 。 是thị 果quả 報báo 因nhân 。 果quả 報báo 為vi 法pháp 故cố 。 是thị 故cố 無vô 記ký 不bất 能năng 造tạo 果quả 報báo 。 由do 無vô 功công 力lực 故cố 。 譬thí 如như 陳trần 朽hủ 種chủng 子tử 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 無vô 流lưu 不bất 生sanh 果quả 報báo 。 非phi 貪tham 愛ái 所sở 潤nhuận 故cố 。 譬thí 如như 貞trinh 實thật 種chủng 子tử 無vô 濕thấp 潤nhuận 故cố 。 此thử 無vô 流lưu 法pháp 不bất 繫hệ 屬thuộc 三tam 界giới 。 云vân 何hà 能năng 生sanh 屬thuộc 。 三tam 界giới 果quả 報báo 。 所sở 餘dư 諸chư 法pháp 有hữu 二nhị 種chủng 故cố 。 能năng 生sanh 果quả 報báo 。 譬thí 如như 貞trinh 實thật 種chủng 子tử 有hữu 潤nhuận 濕thấp 。 此thử 名danh 云vân 何hà 可khả 知tri 。 為vi 是thị 果quả 報báo 家gia 因nhân 。 為vi 以dĩ 果quả 報báo 為vi 因nhân 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 有hữu 。 若nhược 執chấp 果quả 報báo 家gia 因nhân 故cố 說thuyết 果quả 報báo 因nhân 。 果quả 報báo 生sanh 眼nhãn 此thử 文văn 不bất 應ưng 成thành 。 若nhược 執chấp 果quả 報báo 為vi 因nhân 是thị 業nghiệp 果quả 報báo 。 此thử 文văn 亦diệc 不bất 成thành 。 此thử 二nhị 悉tất 得đắc 成thành 。 已dĩ 如như 前tiền 說thuyết 。
復phục 次thứ 果quả 報báo 是thị 何hà 義nghĩa 。 熟thục 不bất 似tự 故cố 名danh 報báo 。
何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 欲dục 界giới 有hữu 時thời 一nhất 陰ấm 果quả 報báo 因nhân 一nhất 果quả 。 謂vị 至chí 得đắc 生sanh 等đẳng 。 有hữu 二nhị 陰ấm 一nhất 果quả 。 謂vị 身thân 口khẩu 業nghiệp 生sanh 等đẳng 。 有hữu 四tứ 陰ấm 一nhất 果quả 。 謂vị 善thiện 惡ác 心tâm 心tâm 法pháp 生sanh 等đẳng 。 於ư 色sắc 界giới 有hữu 一nhất 陰ấm 果quả 報báo 因nhân 一nhất 果quả 。 謂vị 至chí 得đắc 及cập 無vô 想tưởng 定định 生sanh 等đẳng 。 有hữu 二nhị 陰ấm 一nhất 果quả 。 謂vị 初sơ 定định 教giáo 色sắc 生sanh 等đẳng 。 有hữu 四tứ 陰ấm 一nhất 果quả 。 謂vị 散tán 善thiện 心tâm 生sanh 等đẳng 。 有hữu 五ngũ 陰ấm 一nhất 果quả 。 謂vị 在tại 定định 心tâm 生sanh 等đẳng 。 於ư 無vô 色sắc 界giới 。 有hữu 一nhất 陰ấm 果quả 報báo 因nhân 一nhất 果quả 。 謂vị 至chí 得đắc 滅diệt 心tâm 定định 生sanh 等đẳng 。 有hữu 四tứ 陰ấm 一nhất 果quả 。 謂vị 善thiện 心tâm 心tâm 法pháp 生sanh 等đẳng 。
復phục 次thứ 有hữu 業nghiệp 此thử 業nghiệp 唯duy 一nhất 法pháp 入nhập 為vi 果quả 報báo 。 謂vị 壽thọ 命mạng 為vi 果quả 報báo 。 若nhược 業nghiệp 感cảm 意ý 入nhập 果quả 報báo 。 此thử 業nghiệp 生sanh 二nhị 入nhập 為vi 果quả 報báo 。 謂vị 意ý 入nhập 法pháp 入nhập 。 如như 此thử 若nhược 業nghiệp 感cảm 觸xúc 入nhập 果quả 報báo 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 業nghiệp 感cảm 身thân 入nhập 果quả 報báo 。 此thử 業nghiệp 生sanh 三tam 入nhập 為vi 果quả 報báo 。 謂vị 身thân 觸xúc 及cập 法pháp 入nhập 。 如như 此thử 色sắc 香hương 味vị 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 業nghiệp 感cảm 眼nhãn 根căn 果quả 報báo 。 此thử 業nghiệp 生sanh 四tứ 入nhập 為vi 果quả 報báo 。 謂vị 眼nhãn 身thân 觸xúc 法pháp 入nhập 。 如như 此thử 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 亦diệc 爾nhĩ 。 有hữu 業nghiệp 感cảm 五ngũ 六lục 七thất 八bát 九cửu 十thập 。 十thập 一nhất 入nhập 果quả 報báo 。
何hà 以dĩ 故cố 。 業nghiệp 有hữu 二nhị 種chủng 。 有hữu 多đa 業nghiệp 一nhất 果quả 報báo 。 有hữu 一nhất 業nghiệp 多đa 果quả 報báo 故cố 。 譬thí 如như 外ngoại 種chủng 子tử 有hữu 多đa 種chủng 果quả 有hữu 一nhất 種chủng 果quả 。 多đa 種chủng 果quả 者giả 。 譬thí 如như 蓮liên 石thạch 榴lựu 匿nặc 瞿cù 陀đà 等đẳng 。 一nhất 種chủng 果quả 者giả 。 譬thí 如như 穀cốc 麥mạch 等đẳng 。 一nhất 世thế 業nghiệp 三tam 世thế 果quả 報báo 。 熟thục 有hữu 是thị 處xứ 。 三tam 世thế 業nghiệp 一nhất 世thế 果quả 報báo 熟thục 無vô 是thị 處xứ 。 勿vật 果quả 減giảm 因nhân 。 如như 此thử 一nhất 剎sát 那na 業nghiệp 。 多đa 剎sát 那na 果quả 報báo 。 此thử 義nghĩa 不bất 可khả 倒đảo 。 不bất 得đắc 與dữ 業nghiệp 同đồng 時thời 果quả 報báo 熟thục 。 亦diệc 無vô 無vô 間gian 次thứ 第đệ 熟thục 。
何hà 以dĩ 故cố 。 次thứ 第đệ 剎sát 那na 。 次thứ 第đệ 緣duyên 所sở 引dẫn 故cố 。 果quả 報báo 因nhân 觀quán 次thứ 第đệ 剎sát 那na 相tương 續tục 終chung 方phương 熟thục 。
復phục 次thứ 此thử 六lục 因nhân 。 定định 在tại 何hà 世thế 。 彼bỉ 定định 世thế 由do 義nghĩa 已dĩ 顯hiển 。 未vị 以dĩ 文văn 說thuyết 。 是thị 故cố 應ưng 更cánh 立lập 言ngôn 釋thích 。 偈kệ 曰viết 。 遍biến 行hành 及cập 同đồng 類loại 。 二nhị 世thế 。 釋thích 曰viết 。 此thử 二nhị 因nhân 若nhược 在tại 過quá 去khứ 現hiện 世thế 則tắc 成thành 因nhân 。 若nhược 未vị 來lai 不bất 成thành 因nhân 。 能năng 證chứng 此thử 義nghĩa 道Đạo 理lý 。 於ư 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 偈kệ 曰viết 。 三tam 世thế 三tam 。 釋thích 曰viết 。 俱câu 有hữu 因nhân 相tương 應ứng 因nhân 果quả 報báo 因nhân 。 此thử 三tam 因nhân 各các 有hữu 三tam 世thế 。 隨tùy 造tạo 因nhân 不bất 說thuyết 定định 世thế 故cố 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 通thông 三tam 世thế 及cập 無vô 世thế 。 說thuyết 六lục 因nhân 已dĩ 。 何hà 法pháp 為vi 彼bỉ 果quả 。 約ước 此thử 彼bỉ 成thành 因nhân 。 偈kệ 曰viết 。 有hữu 為vi 擇trạch 滅diệt 果quả 。 釋thích 曰viết 。 何hà 者giả 為vi 果quả 法pháp 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 及cập 擇trạch 滅diệt 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 文văn 如như 此thử 。 若nhược 爾nhĩ 無vô 為vi 法pháp 由do 果quả 故cố 應ưng 有hữu 因nhân 。 若nhược 法pháp 以dĩ 此thử 為vi 果quả 。 此thử 法pháp 成thành 因nhân 故cố 。 則tắc 應ưng 感cảm 果quả 。 若nhược 法pháp 有hữu 為vi 可khả 立lập 因nhân 果quả 。 偈kệ 曰viết 。 無vô 為vi 非phi 因nhân 果quả 。 釋thích 曰viết 。 無vô 為vi 法pháp 不bất 可khả 立lập 為vi 因nhân 果quả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 非phi 六lục 因nhân 故cố 。 非phi 五ngũ 果quả 故cố 。 云vân 何hà 不bất 許hứa 聖thánh 道Đạo 為vi 擇trạch 滅diệt 隨tùy 造tạo 因nhân 。 由do 不bất 能năng 遮già 應ưng 起khởi 法pháp 生sanh 故cố 。 立lập 此thử 為vi 隨tùy 造tạo 因nhân 。 無vô 為vi 無vô 生sanh 。 是thị 故cố 於ư 無vô 為vi 不bất 成thành 因nhân 。 若nhược 爾nhĩ 是thị 何hà 法pháp 果quả 。 云vân 何hà 為vi 果quả 。 是thị 道Đạo 果Quả 。 由do 道Đạo 力lực 至chí 得đắc 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 但đãn 至chí 得đắc 是thị 道Đạo 果Quả 。 於ư 至chí 得đắc 道Đạo 有hữu 功công 能năng 故cố 。 擇trạch 滅diệt 則tắc 非phi 有hữu 別biệt 義nghĩa 。 聖thánh 道Đạo 於ư 至chí 得đắc 有hữu 功công 能năng 。 有hữu 別biệt 義nghĩa 道đạo 於ư 擇trạch 滅diệt 有hữu 功công 能năng 。 於ư 至chí 得đắc 功công 能năng 云vân 何hà 能năng 令linh 生sanh 。 於ư 擇trạch 滅diệt 功công 能năng 云vân 何hà 能năng 令linh 至chí 。 是thị 故cố 聖thánh 道Đạo 於ư 擇trạch 滅diệt 非phi 一nhất 向hướng 因nhân 。 擇trạch 滅diệt 於ư 聖thánh 道Đạo 非phi 一nhất 向hướng 果quả 。 可khả 是thị 增tăng 上thượng 果quả 。 云vân 何hà 無vô 為vi 。 成thành 隨tùy 造tạo 因nhân 。 不bất 遮già 他tha 生sanh 故cố 。 成thành 隨tùy 造tạo 因nhân 。 此thử 法pháp 無vô 果quả 。 解giải 脫thoát 法pháp 無vô 取thủ 果quả 與dữ 果quả 時thời 。 由do 無vô 功công 能năng 故cố 。
何hà 以dĩ 故cố 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 不phủ 。 曾tằng 說thuyết 無vô 為vi 為vi 因nhân 。 由do 別biệt 義nghĩa 亦diệc 說thuyết 為vi 因nhân 。 經kinh 部bộ 師sư 說thuyết 如như 此thử 。 云vân 何hà 說thuyết 是thị 因nhân 是thị 緣duyên 。 能năng 令linh 色sắc 生sanh 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 若nhược 色sắc 依y 無vô 常thường 因nhân 緣duyên 生sanh 。 此thử 色sắc 云vân 何hà 得đắc 常thường 住trụ 。 乃nãi 至chí 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 爾nhĩ 無vô 為vi 法pháp 不bất 應ưng 成thành 識thức 所sở 緣duyên 境cảnh 。 由do 決quyết 能năng 生sanh 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 此thử 義nghĩa 自tự 至chí 。 是thị 因nhân 是thị 緣duyên 。 能năng 令linh 識thức 生sanh 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 由do 此thử 定định 說thuyết 是thị 識thức 所sở 緣duyên 。 亦diệc 是thị 無vô 常thường 。 不bất 說thuyết 如như 此thử 。 是thị 故cố 識thức 所sở 緣duyên 。 有hữu 常thường 無vô 常thường 。 此thử 義nghĩa 自tự 至chí 。
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 俱Câu 舍Xá 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ
A Tỳ Đạt Ma Câu Xá Thích Luận ♦ Hết quyển 4
❖
Phiên âm: 14/3/2016 ◊ Cập nhật: 14/3/2016
A Tỳ Đạt Ma Câu Xá Thích Luận ♦ Quyển 4
婆bà 藪tẩu 盤bàn 豆đậu 造tạo
陳trần 天Thiên 竺Trúc 三tam 藏tạng 真Chân 諦Đế 譯dịch 釋thích 論luận 中trung 分phân 別biệt 根căn 品phẩm 之chi 三tam
說thuyết 二nhị 定định 已dĩ 。 何hà 法pháp 為vi 命mạng 。 偈kệ 曰viết 。 壽thọ 即tức 命mạng 。 釋thích 曰viết 。 云vân 何hà 如như 此thử 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 中trung 說thuyết 。 何hà 者giả 為vi 命mạng 根căn 。 謂vị 三tam 界giới 壽thọ 。 此thử 非phi 可khả 知tri 。 此thử 壽thọ 是thị 何hà 法pháp 。 偈kệ 曰viết 。 能năng 持trì 身thân 暖noãn 及cập 意ý 識thức 。 釋thích 曰viết 。 此thử 偈kệ 是thị 佛Phật 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。 壽thọ 暖noãn 及cập 意ý 識thức 。 此thử 三tam 捨xả 身thân 時thời 。 所sở 捨xả 身thân 即tức 眠miên 。 如như 枯khô 木mộc 無vô 意ý 是thị 故cố 此thử 法pháp 能năng 持trì 暖noãn 及cập 識thức 。 為vi 相tương 續tục 住trụ 因nhân 。 說thuyết 名danh 為vi 壽thọ 。 若nhược 爾nhĩ 有hữu 何hà 別biệt 法pháp 。 能năng 持trì 此thử 壽thọ 。 此thử 暖noãn 及cập 識thức 。 還hoàn 持trì 此thử 壽thọ 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 三tam 法pháp 。 互hỗ 相tương 持trì 起khởi 故cố 。 於ư 中trung 何hà 法pháp 先tiên 謝tạ 。 由do 此thử 法pháp 謝tạ 餘dư 法pháp 後hậu 謝tạ 。 若nhược 執chấp 如như 此thử 。 應ưng 立lập 三tam 法pháp 恆hằng 起khởi 無vô 謝tạ 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 此thử 壽thọ 以dĩ 業nghiệp 為vi 持trì 。 如như 業nghiệp 所sở 引dẫn 。 相tương 續tục 隨tùy 生sanh 住trụ 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 是thị 暖noãn 及cập 識thức 。 何hà 故cố 不bất 許hứa 以dĩ 業nghiệp 為vi 持trì 。 勿vật 執chấp 諸chư 識thức 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 皆giai 是thị 果quả 報báo 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 暖noãn 應ưng 以dĩ 業nghiệp 為vi 持trì 。 此thử 識thức 應ưng 以dĩ 暖noãn 為vi 持trì 。 如như 此thử 於ư 無vô 色sắc 界giới 。 識thức 應ưng 無vô 持trì 。 以dĩ 暖noãn 觸xúc 無vô 故cố 。 此thử 識thức 於ư 彼bỉ 以dĩ 業nghiệp 為vi 持trì 。 君quân 不bất 可khả 隨tùy 意ý 作tác 。 或hoặc 說thuyết 暖noãn 為vi 識thức 持trì 。 或hoặc 說thuyết 業nghiệp 為vi 識thức 持trì 。 汝nhữ 前tiền 已dĩ 許hứa 何hà 所sở 許hứa 。 勿vật 執chấp 諸chư 識thức 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 皆giai 是thị 果quả 報báo 。 若nhược 爾nhĩ 是thị 故cố 唯duy 有hữu 壽thọ 於ư 二nhị 為vi 持trì 。 我ngã 亦diệc 說thuyết 此thử 不bất 無vô 但đãn 非phi 別biệt 實thật 物vật 。 若nhược 爾nhĩ 汝nhữ 立lập 壽thọ 是thị 何hà 法pháp 是thị 。 三tam 界giới 業nghiệp 所sở 引dẫn 聚tụ 同đồng 分phần/phân 住trụ 時thời 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 聚tụ 同đồng 分phần/phân 。 速tốc 疾tật 隨tùy 宿túc 業nghiệp 所sở 作tác 。 謂vị 應ưng 住trụ 如như 量lượng 時thời 。 是thị 聚tụ 同đồng 分phần/phân 。 得đắc 如như 此thử 時thời 住trụ 。 說thuyết 名danh 為vi 壽thọ 。 譬thí 如như 稻đạo 等đẳng 所sở 引dẫn 熟thục 時thời 。 又hựu 如như 放phóng 箭tiễn 所sở 引dẫn 住trụ 時thời 。 若nhược 有hữu 人nhân 執chấp 。 有hữu 別biệt 德đức 名danh 速tốc 疾tật 。 生sanh 在tại 箭tiễn 上thượng 。 由do 隨tùy 此thử 德đức 故cố 。 箭tiễn 行hành 乃nãi 至chí 墮đọa 。
時thời 於ư 此thử 人nhân 是thị 德đức 由do 唯duy 一nhất 故cố 。 及cập 無vô 礙ngại 故cố 。 於ư 餘dư 處xứ 急cấp 緩hoãn 至chí 時thời 。 差sai 別biệt 不bất 應ưng 成thành 。 若nhược 汝nhữ 說thuyết 由do 風phong 此thử 德đức 有hữu 礙ngại 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 放phóng 時thời 即tức 應ưng 墮đọa 。 或hoặc 無vô 墮đọa 時thời 。 風phong 不bất 異dị 故cố 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 強cưỡng 說thuyết 如như 此thử 。 此thử 壽thọ 有hữu 實thật 別biệt 物vật 。 今kim 為vi 但đãn 由do 壽thọ 盡tận 死tử 。 為vi 別biệt 由do 餘dư 法pháp 死tử 。 於ư 假giả 名danh 論luận 中trung 說thuyết 。 有hữu 死tử 由do 壽thọ 盡tận 死tử 由do 福phước 盡tận 。 此thử 義nghĩa 有hữu 四tứ 句cú 。 第đệ 一nhất 句cú 者giả 。 感cảm 壽thọ 命mạng 報báo 業nghiệp 盡tận 故cố 。 第đệ 二nhị 句cú 者giả 。 感cảm 富phú 樂lạc 報báo 業nghiệp 盡tận 故cố 。 第đệ 三tam 句cú 者giả 。 二nhị 業nghiệp 俱câu 盡tận 故cố 。 第đệ 四tứ 句cú 者giả 。 由do 不bất 離ly 不bất 平bình 等đẳng 事sự 故cố 。 若nhược 壽thọ 命mạng 已dĩ 盡tận 福phước 業nghiệp 盡tận 。 於ư 死tử 有hữu 何hà 能năng 。 於ư 福phước 業nghiệp 盡tận 死tử 中trung 。 壽thọ 命mạng 盡tận 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 故cố 於ư 二nhị 盡tận 死tử 。 是thị 名danh 俱câu 盡tận 死tử 。 又hựu 於ư 發phát 慧tuệ 論luận 中trung 說thuyết 。 為vi 應ưng 說thuyết 壽thọ 隨tùy 相tương 續tục 起khởi 。 為vi 一nhất 起khởi 便tiện 住trụ 。 彼bỉ 答đáp 欲dục 界giới 眾chúng 生sanh 。 不bất 入nhập 無vô 想tưởng 定định 無vô 心tâm 定định 觀quán 。 應ưng 說thuyết 壽thọ 隨tùy 相tương 續tục 起khởi 。 若nhược 入nhập 二nhị 定định 觀quán 。 及cập 色sắc 無vô 色sắc 界giới 眾chúng 生sanh 。 應ưng 說thuyết 壽thọ 一nhất 起khởi 便tiện 住trụ 。 此thử 答đáp 顯hiển 何hà 義nghĩa 。 若nhược 由do 依y 止chỉ 傷thương 害hại 。 壽thọ 亦diệc 被bị 傷thương 害hại 。 此thử 壽thọ 隨tùy 相tương 續tục 起khởi 。 此thử 是thị 第đệ 一nhất 句cú 義nghĩa 。 若nhược 壽thọ 依y 止chỉ 不bất 可khả 傷thương 害hại 。 如như 起khởi 便tiện 住trụ 。 此thử 是thị 第đệ 二nhị 句cú 義nghĩa 。 第đệ 一nhất 句cú 顯hiển 有hữu 障chướng 礙ngại 。 第đệ 二nhị 句cú 顯hiển 無vô 障chướng 礙ngại 。 罽kế 賓tân 國quốc 師sư 判phán 義nghĩa 如như 此thử 。 是thị 故cố 有hữu 夭yểu 抂cuồng 死tử 。 於ư 經kinh 中trung 說thuyết 。 眾chúng 生sanh 所sở 得đắc 身thân 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 有hữu 眾chúng 生sanh 。 身thân 於ư 中trung 自tự 害hại 得đắc 行hành 。 他tha 害hại 不bất 得đắc 行hành 。 此thử 義nghĩa 有hữu 四tứ 句cú 。 唯duy 自tự 害hại 得đắc 行hành 者giả 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 如như 戲hí 忘vong 諸chư 天thiên 恨hận 污ô 諸chư 天thiên 。 此thử 二nhị 天thiên 由do 重trọng/trùng 喜hỷ 恨hận 。 從tùng 此thử 處xứ 退thoái 墮đọa 。 不bất 由do 餘dư 緣duyên 。 說thuyết 諸chư 佛Phật 亦diệc 爾nhĩ 。 由do 自tự 死tử 故cố 。 唯duy 他tha 害hại 得đắc 行hành 者giả 。 如như 在tại 胎thai 卵noãn 中trung 身thân 。 二nhị 俱câu 害hại 者giả 。 於ư 欲dục 界giới 多đa 。 非phi 二nhị 害hại 者giả 一nhất 切thiết 。 中trung 陰ấm 眾chúng 生sanh 。 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 欲dục 界giới 隨tùy 一nhất 。 如như 地địa 獄ngục 比tỉ 鳩cưu 婁lâu 。 在tại 見kiến 諦Đế 道đạo 慈từ 悲bi 滅diệt 心tâm 定định 無vô 想tưởng 定định 觀quán 。 王vương 仙tiên 佛Phật 便tiện 佛Phật 所sở 記ký 。 達đạt 寐mị 羅la 欝uất 多đa 羅la 強cường/cưỡng 耆kỳ 羅la 長trưởng 者giả 。 兒nhi 耶da 舍xá 俱câu 摩ma 羅la 時thời 婆bà 等đẳng 人nhân 。 一nhất 切thiết 。 後hậu 生sanh 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 。 菩Bồ 薩Tát 在tại 胎thai 時thời 。 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 母mẫu 。 王vương 在tại 胎thai 時thời 。 於ư 此thử 中trung 俱câu 非phi 二nhị 害hại 。
復phục 次thứ 於ư 經kinh 中trung 云vân 何hà 說thuyết 此thử 言ngôn 。 婆bà 檀đàn 多đa 於ư 何hà 眾chúng 生sanh 。 自tự 害hại 不bất 行hành 。 他tha 害hại 亦diệc 不bất 行hành 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 。 受thọ 生sanh 眾chúng 生sanh 。 諸chư 師sư 解giải 。 於ư 餘dư 定định 及cập 餘dư 無vô 色sắc 處xứ 。 自tự 害hại 謂vị 依y 自tự 地địa 聖thánh 道Đạo 。 他tha 害hại 謂vị 依y 上thượng 地địa 近cận 分phần/phân 定định 。 於ư 中trung 無vô 此thử 二nhị 。 若nhược 爾nhĩ 依y 餘dư 地địa 聖thánh 道Đạo 。 於ư 彼bỉ 應ưng 成thành 他tha 害hại 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 或hoặc 由do 取thủ 後hậu 兼kiêm 顯hiển 前tiền 。 或hoặc 由do 取thủ 前tiền 兼kiêm 顯hiển 後hậu 。 取thủ 前tiền 兼kiêm 顯hiển 後hậu 者giả 。 如như 經kinh 言ngôn 。 如như 梵Phạm 眾chúng 天thiên 是thị 第đệ 一nhất 樂lạc 生sanh 天thiên 。 取thủ 後hậu 兼kiêm 顯hiển 前tiền 者giả 。 如như 經kinh 言ngôn 。 如như 光quang 曜diệu 天thiên 是thị 第đệ 二nhị 樂lạc 生sanh 天thiên 。 於ư 彼bỉ 經kinh 如như 言ngôn 顯hiển 譬thí 喻dụ 義nghĩa 。 是thị 故cố 於ư 彼bỉ 。 經kinh 此thử 義nghĩa 可khả 然nhiên 。 謂vị 取thủ 前tiền 兼kiêm 後hậu 。 取thủ 後hậu 兼kiêm 前tiền 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 譬thí 喻dụ 法pháp 。 由do 顯hiển 一nhất 類loại 。 所sở 餘dư 類loại 例lệ 可khả 知tri 。 此thử 舍Xá 利Lợi 弗Phất 問vấn 中trung 。 無vô 有hữu 如như 言ngôn 。 是thị 故cố 不bất 可khả 。 引dẫn 彼bỉ 經kinh 為vi 此thử 經Kinh 證chứng 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 顯hiển 譬thí 喻dụ 。 是thị 如như 言ngôn 義nghĩa 。 則tắc 此thử 經Kinh 中trung 。 不bất 應ưng 有hữu 如như 言ngôn 。 經kinh 言ngôn 有hữu 諸chư 眾chúng 生sanh 。 身thân 有hữu 別biệt 異dị 。 想tưởng 有hữu 別biệt 異dị 。 如như 人nhân 及cập 隨tùy 一nhất 諸chư 天thiên 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 如như 言ngôn 唯duy 為vi 顯hiển 不bất 為vi 譬thí 。 勿vật 過quá 多đa 言ngôn 。 說thuyết 壽thọ 命mạng 已dĩ 。 偈kệ 曰viết 。
復phục 有hữu 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 生sanh 老lão 住trụ 無vô 常thường 。 釋thích 曰viết 。 有hữu 為vi 法pháp 唯duy 此thử 四tứ 相tương/tướng 。 若nhược 於ư 法pháp 中trung 有hữu 此thử 四tứ 相tương/tướng 。 應ưng 知tri 此thử 法pháp 是thị 有hữu 為vi 。 與dữ 前tiền 相tương/tướng 翻phiên 。 則tắc 是thị 無vô 為vi 。 此thử 中trung 生sanh 者giả 能năng 生sanh 此thử 法pháp 。 住trụ 者giả 能năng 安an 立lập 此thử 法pháp 。 老lão 者giả 能năng 變biến 異dị 此thử 法pháp 。 無vô 常thường 者giả 能năng 滅diệt 此thử 法pháp 。 為vi 不bất 如như 此thử 耶da 。 如như 經kinh 言ngôn 。 有hữu 三tam 種chủng 有hữu 為vi 法pháp 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 若nhược 具cụ 言ngôn 。 於ư 經kinh 中trung 應ưng 說thuyết 第đệ 四tứ 相tương/tướng 。 此thử 經Kinh 中trung 不bất 說thuyết 。 何hà 相tương 謂vị 住trụ 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 經Kinh 中trung 說thuyết 。 何hà 法pháp 為vi 住trụ 異dị 。 此thử 住trụ 異dị 是thị 老lão 別biệt 名danh 。 譬thí 如như 起khởi 是thị 生sanh 別biệt 名danh 。 滅diệt 是thị 無vô 常thường 別biệt 名danh 。 住trụ 異dị 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 老lão 別biệt 名danh 。 若nhược 諸chư 法pháp 能năng 起khởi 。 唯duy 為vi 有hữu 為vi 法pháp 行hành 於ư 世thế 。 此thử 法pháp 於ư 經kinh 中trung 說thuyết 是thị 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 為vi 起khởi 他tha 厭yếm 怖bố 心tâm 。 何hà 以dĩ 故cố 生sanh 者giả 。 從tùng 未vị 來lai 世thế 。 能năng 引dẫn 有hữu 為vi 法pháp 令linh 。 入nhập 現hiện 在tại 世thế 。 老lão 及cập 無vô 常thường 能năng 損tổn 其kỳ 力lực 。 從tùng 現hiện 在tại 世thế 遣khiển 。 入nhập 過quá 去khứ 世thế 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 在tại 棘cức 稠trù 林lâm 中trung 。 有hữu 三tam 怨oán 家gia 。 一nhất 能năng 於ư 稠trù 林lâm 中trung 牽khiên 令linh 出xuất 外ngoại 。 二nhị 能năng 損tổn 其kỳ 力lực 。 三tam 能năng 斷đoạn 其kỳ 命mạng 。 三tam 相tương/tướng 於ư 有hữu 為vi 亦diệc 爾nhĩ 。 住trụ 者giả 攝nhiếp 持trì 有hữu 為vi 法pháp 。 如như 欲dục 不bất 相tương 離ly 。 是thị 故cố 不bất 立lập 此thử 住trụ 為vi 有hữu 為vi 相tương/tướng 。
復phục 有hữu 無vô 為vi 法pháp 。 於ư 自tự 相tương/tướng 住trụ 故cố 。 住trụ 相tương/tướng 相tương/tướng 濫lạm 。 有hữu 餘dư 師sư 執chấp 。 此thử 經Kinh 中trung 住trụ 與dữ 老lão 合hợp 為vi 一nhất 故cố 說thuyết 三tam 相tương/tướng 。 何hà 用dụng 如như 此thử 。 此thử 住trụ 於ư 有hữu 為vi 是thị 愛ái 著trước 依y 止chỉ 故cố 。 佛Phật 顯hiển 此thử 住trụ 。 如như 吉cát 祥tường 王vương 位vị 與dữ 災tai 橫hoạnh 相tương 應ứng 。 為vi 令linh 他tha 於ư 中trung 不bất 生sanh 愛ái 著trước 。 是thị 故cố 有hữu 為vi 定định 有hữu 四tứ 相tương/tướng 。
復phục 有hữu 生sanh 等đẳng 四tứ 相tương/tướng 有hữu 為vi 故cố 。 更cánh 有hữu 別biệt 生sanh 等đẳng 四tứ 相tương/tướng 不phủ 。 說thuyết 有hữu 。 偈kệ 曰viết 。 生sanh 生sanh 等đẳng 彼bỉ 相tương/tướng 。 釋thích 曰viết 。 彼bỉ 言ngôn 顯hiển 四tứ 本bổn 相tương/tướng 。 由do 諸chư 法pháp 有hữu 本bổn 相tương/tướng 故cố 成thành 有hữu 為vi 。 本bổn 相tương/tướng 亦diệc 爾nhĩ 。 由do 隨tùy 相tương/tướng 故cố 成thành 有hữu 為vi 。 故cố 立lập 本bổn 相tương/tướng 更cánh 有hữu 四tứ 隨tùy 相tương/tướng 。 謂vị 生sanh 生sanh 住trụ 住trụ 老lão 老lão 無vô 常thường 無vô 常thường 。 若nhược 爾nhĩ 隨tùy 一nhất 一nhất 相tương 應ứng 更cánh 有hữu 四tứ 相tương/tướng 。 則tắc 有hữu 無vô 窮cùng 過quá 失thất 。 此thử 隨tùy 相tương/tướng 更cánh 立lập 別biệt 相tướng 故cố 。 無vô 有hữu 無vô 窮cùng 過quá 失thất 。
何hà 以dĩ 故cố 。 偈kệ 曰viết 。 諸chư 八bát 一nhất 法pháp 事sự 。 釋thích 曰viết 。 如như 此thử 諸chư 相tướng 於ư 八bát 法pháp 有hữu 事sự 。 何hà 法pháp 名danh 事sự 。 功công 能năng 人nhân 功công 。 生sanh 生sanh 等đẳng 諸chư 相tướng 。 唯duy 於ư 一nhất 法pháp 有hữu 事sự 。 云vân 何hà 如như 此thử 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 若nhược 生sanh 取thủ 自tự 體thể 為vi 第đệ 九cửu 。 共cộng 本bổn 相tương 及cập 隨tùy 相tương/tướng 八bát 。 此thử 中trung 生sanh 者giả 。 離ly 自tự 體thể 能năng 生sanh 八bát 法pháp 。 生sanh 生sanh 者giả 唯duy 生sanh 本bổn 生sanh 。 譬thí 如như 雌thư 雞kê 有hữu 生sanh 多đa 子tử 。 有hữu 生sanh 一nhất 子tử 。 二nhị 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 住trụ 者giả 離ly 自tự 體thể 能năng 安an 立lập 八bát 法pháp 。 住trụ 住trụ 者giả 唯duy 安an 立lập 本bổn 住trụ 。 如như 此thử 老lão 及cập 無vô 常thường 。 如như 前tiền 義nghĩa 應ưng 合hợp 之chi 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 。 無vô 窮cùng 過quá 失thất 。 經kinh 部bộ 師sư 說thuyết 。 此thử 執chấp 即tức 是thị 破phá 虛hư 空không 事sự 。
何hà 以dĩ 故cố 。 生sanh 等đẳng 諸chư 法pháp 非phi 實thật 有hữu 物vật 故cố 。 如như 汝nhữ 所sở 分phần/phân 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 非phi 實thật 有hữu 物vật 。 無vô 量lượng 證chứng 故cố 。 於ư 四tứ 相tương/tướng 實thật 有hữu 物vật 中trung 無vô 隨tùy 一nhất 量lượng 。 謂vị 證chứng 量lượng 比tỉ 量lượng 聖thánh 言ngôn 量lượng 。 譬thí 如như 於ư 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 。 若nhược 爾nhĩ 經kinh 中trung 云vân 何hà 說thuyết 。 有hữu 為vi 法pháp 者giả 。 若nhược 生sanh 可khả 知tri 。 及cập 滅diệt 住trụ 異dị 可khả 知tri 。 天thiên 愛ái 汝nhữ 今kim 能năng 誦tụng 伽già 蘭lan 他tha 。 不bất 解giải 伽già 蘭lan 他tha 義nghĩa 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 義nghĩa 是thị 量lượng 非phi 文văn 句cú 。 何hà 者giả 為vi 義nghĩa 。 無vô 明minh 所sở 盲manh 。 凡phàm 夫phu 眾chúng 生sanh 。 有hữu 為vi 法pháp 相tướng 續tục 。 執chấp 為vi 我ngã 及cập 我ngã 所sở 。 於ư 中trung 生sanh 愛ái 著trước 。 世Thế 尊Tôn 為vi 除trừ 彼bỉ 愛ái 著trước 心tâm 。 欲dục 顯hiển 行hành 法pháp 相tướng 續tục 是thị 有hữu 為vi 相tương 及cập 緣duyên 生sanh 相tương/tướng 。 故cố 說thuyết 此thử 經Kinh 。 經kinh 言ngôn 有hữu 三tam 種chủng 有hữu 為vi 法pháp 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 非phi 為vi 顯hiển 一nhất 剎sát 那na 有hữu 為vi 四tứ 相tương/tướng 是thị 實thật 有hữu 物vật 。 若nhược 法pháp 不bất 可khả 知tri 。 不bất 堪kham 立lập 為vi 相tương/tướng 。 是thị 故cố 此thử 經Kinh 中trung 說thuyết 。 有hữu 為vi 法pháp 若nhược 生sanh 可khả 知tri 等đẳng 。 經kinh 說thuyết 重trọng/trùng 有hữu 為vi 名danh 。 為vi 令linh 他tha 知tri 此thử 相tương/tướng 顯hiển 有hữu 為vi 性tánh 。 勿vật 如như 此thử 為vi 顯hiển 有hữu 為vi 法pháp 類loại 。 是thị 有hữu 故cố 立lập 四tứ 相tương/tướng 。 譬thí 如như 於ư 水thủy 白bạch 鷺lộ 。 及cập 於ư 好hảo 惡ác 童đồng 女nữ 相tương/tướng 。 此thử 中trung 相tương 續tục 。 初sơ 起khởi 名danh 生sanh 。 終chung 謝tạ 名danh 滅diệt 。 此thử 相tương 續tục 流lưu 名danh 住trụ 。 前tiền 後hậu 差sai 別biệt 名danh 住trụ 異dị 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 顯hiển 示thị 此thử 義nghĩa 故cố 。 約ước 難Nan 陀Đà 說thuyết 。 難Nan 陀Đà 。
善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 知tri 受thọ 生sanh 。 善thiện 知tri 受thọ 住trụ 。 預dự 善thiện 知tri 受thọ 謝tạ 滅diệt 盡tận 。 此thử 中trung 說thuyết 偈kệ 。
生sanh 謂vị 相tương 續tục 初sơ 。 斷đoạn 名danh 滅diệt 續tục 住trụ 。
住trụ 異dị 此thử 相tương 續tục 。 是thị 前tiền 後hậu 差sai 別biệt 。
復phục 次thứ 偈kệ 曰viết 。
非phi 曾tằng 有hữu 名danh 生sanh 。 住trụ 相tương 續tục 無vô 常thường 。
相tương 續tục 斷đoạn 住trụ 異dị 。 相tương 續tục 前tiền 後hậu 異dị 。
復phục 次thứ 偈kệ 言ngôn 。
若nhược 法pháp 剎sát 那na 滅diệt 。 離ly 住trụ 即tức 便tiện 滅diệt 。
此thử 常thường 滅diệt 是thị 故cố 。 分phân 別biệt 住trụ 非phi 理lý 。
是thị 故cố 定định 以dĩ 相tương 續tục 為vi 住trụ 。 若nhược 執chấp 如như 此thử 義nghĩa 。 是thị 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 釋thích 言ngôn 。 則tắc 與dữ 道Đạo 理lý 相tương 應ứng 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 云vân 何hà 者giả 為vi 住trụ 。 已dĩ 生sanh 有hữu 為vi 法pháp 不bất 滅diệt 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。
何hà 以dĩ 故cố 。 剎sát 那na 滅diệt 法pháp 。 已dĩ 生sanh 無vô 不bất 滅diệt 發phát 慧tuệ 論luận 中trung 說thuyết 。 於ư 一nhất 心tâm 中trung 。 何hà 法pháp 名danh 生sanh 。 謂vị 初sơ 起khởi 。 何hà 法pháp 名danh 滅diệt 。 謂vị 死tử 。 何hà 法pháp 名danh 住trụ 異dị 。 謂vị 老lão 。 此thử 論luận 文văn 中trung 。 但đãn 是thị 聚tụ 同đồng 分phần/phân 一nhất 心tâm 。 於ư 此thử 心tâm 中trung 是thị 如như 前tiền 。
復phục 有hữu 別biệt 釋thích 。 於ư 剎sát 那na 剎sát 那na 。 有hữu 為vi 法pháp 中trung 。 此thử 義nghĩa 亦diệc 成thành 。 離ly 分phân 別biệt 有hữu 別biệt 物vật 。 云vân 何hà 成thành 。 隨tùy 一nhất 一nhất 剎sát 那na 。 未vị 有hữu 有hữu 名danh 生sanh 。 有hữu 已dĩ 不bất 有hữu 名danh 滅diệt 。 前tiền 前tiền 後hậu 後hậu 剎sát 那na 相tương 應ứng 名danh 住trụ 。 此thử 彼bỉ 不bất 相tương 似tự 名danh 住trụ 異dị 。 若nhược 爾nhĩ 有hữu 法pháp 生sanh 不bất 異dị 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 雖tuy 復phục 如như 此thử 。 不bất 無vô 別biệt 異dị 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 擲trịch 不bất 擲trịch 強cường 力lực 擲trịch 弱nhược 力lực 擲trịch 。 金kim 剛cang 等đẳng 物vật 。 久cửu 速tốc 落lạc 時thời 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 是thị 彼bỉ 四tứ 大đại 變biến 異dị 差sai 別biệt 則tắc 成thành 。 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 不bất 由do 大đại 差sai 別biệt 異dị 。 雖tuy 復phục 別biệt 異dị 顯hiển 現hiện 相tướng 似tự 。 若nhược 爾nhĩ 是thị 最tối 後hậu 聲thanh 。 及cập 光quang 明minh 剎sát 那na 。 於ư 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 是thị 最tối 後hậu 六lục 入nhập 。 後hậu 剎sát 那na 無vô 故cố 。 無vô 有hữu 住trụ 異dị 相tướng 。 是thị 故cố 立lập 此thử 為vi 相tương/tướng 不bất 遍biến 有hữu 為vi 。 若nhược 不bất 說thuyết 住trụ 為vi 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 何hà 者giả 謂vị 住trụ 異dị 。 若nhược 法pháp 有hữu 住trụ 。 此thử 法pháp 必tất 有hữu 住trụ 異dị 。 是thị 故cố 立lập 無vô 不bất 遍biến 。 於ư 此thử 經Kinh 中trung 若nhược 略lược 說thuyết 。 此thử 經Kinh 中trung 世Thế 尊Tôn 所sở 顯hiển 有hữu 為vi 法pháp 相tướng 。 必tất 如như 此thử 。 經Kinh 云vân 。 有hữu 為vi 何hà 相tương/tướng 。 若nhược 先tiên 未vị 有hữu 今kim 有hữu 。 有hữu 已dĩ 更cánh 不bất 有hữu 。 此thử 法pháp 相tướng 續tục 名danh 住trụ 。 此thử 相tương 續tục 前tiền 後hậu 不bất 同đồng 名danh 住trụ 異dị 。 於ư 中trung 何hà 用dụng 立lập 生sanh 等đẳng 物vật 。 云vân 何hà 此thử 法pháp 是thị 所sở 相tương/tướng 即tức 立lập 為vi 能năng 相tương/tướng 。 大đại 人nhân 相tương/tướng 與dữ 大đại 人nhân 不bất 異dị 。 云vân 何hà 立lập 為vi 相tương/tướng 。 壺hồ 尾vĩ 領lãnh 蹄đề 角giác 於ư 牛ngưu 成thành 相tương/tướng 。 與dữ 牛ngưu 不bất 異dị 。 復phục 云vân 何hà 立lập 為vi 相tương/tướng 。 譬thí 如như 堅kiên 實thật 等đẳng 。 是thị 地địa 等đẳng 大đại 相tương/tướng 與dữ 地địa 不bất 異dị 。 又hựu 如như 上thượng 昇thăng 為vi 烟yên 相tương/tướng 。 由do 此thử 相tương/tướng 故cố 。 遠viễn 處xứ 知tri 烟yên 。 此thử 相tương/tướng 與dữ 烟yên 不bất 異dị 。 於ư 有hữu 為vi 相tướng 。 道Đạo 理lý 亦diệc 爾nhĩ 。 色sắc 等đẳng 有hữu 為vi 法pháp 。 不bất 由do 有hữu 故cố 。 有hữu 為vi 相tương/tướng 可khả 相tương/tướng 。 若nhược 人nhân 已dĩ 了liễu 別biệt 自tự 性tánh 。 乃nãi 至chí 未vị 解giải 先tiên 無vô 後hậu 有hữu 相tương 續tục 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 是thị 故cố 由do 此thử 相tương/tướng 。 不bất 可khả 相tương/tướng 有hữu 為vi 性tánh 。
復phục 次thứ 諸chư 相tướng 。 於ư 有hữu 為vi 法pháp 。 非phi 別biệt 有hữu 實thật 物vật 。 若nhược 強cường/cưỡng 執chấp 生sanh 等đẳng 諸chư 相tướng 別biệt 有hữu 實thật 物vật 。 更cánh 何hà 非phi 理lý 義nghĩa 而nhi 應ưng 劇kịch 此thử 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 一nhất 法pháp 於ư 一nhất 時thời 正chánh 生sanh 正chánh 住trụ 正chánh 老lão 正chánh 滅diệt 。 云vân 何hà 為vi 正chánh 。 諸chư 相tướng 共cộng 起khởi 故cố 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 由do 功công 能năng 差sai 別biệt 故cố 。 生sanh 者giả 正chánh 在tại 未vị 來lai 世thế 。 得đắc 作tác 功công 能năng 。 云vân 何hà 知tri 。 由do 法pháp 已dĩ 生sanh 。 不bất 可khả 生sanh 故cố 。 若nhược 法pháp 生sanh 所sở 生sanh 已dĩ 。 住trụ 等đẳng 正chánh 在tại 現hiện 世thế 。 得đắc 起khởi 功công 能năng 。 是thị 時thời 法pháp 生sanh 。 非phi 是thị 時thời 中trung 住trụ 老lão 無vô 常thường 。 此thử 義nghĩa 應ưng 共cộng 思tư 量lượng 。 未vị 來lai 法pháp 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 後hậu 能năng 生sanh 不bất 能năng 生sanh 。 此thử 義nghĩa 應ưng 成thành 。 若nhược 此thử 法pháp 有hữu 於ư 中trung 生sanh 作tác 功công 能năng 。 此thử 法pháp 云vân 何hà 成thành 未vị 來lai 。 應ưng 說thuyết 此thử 法pháp 未vị 來lai 相tương/tướng 。 功công 能năng 已dĩ 謝tạ 體thể 已dĩ 生sanh 。 云vân 何hà 成thành 現hiện 在tại 。 亦diệc 應ưng 說thuyết 現hiện 在tại 相tương/tướng 。 住trụ 等đẳng 俱câu 在tại 功công 能năng 中trung 。 於ư 一nhất 剎sát 那na 。 此thử 法pháp 住trụ 老lão 滅diệt 相tương/tướng 俱câu 成thành 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 時thời 住trụ 正chánh 安an 立lập 此thử 法pháp 。 是thị 時thời 老lão 變biến 異dị 此thử 法pháp 。 是thị 時thời 無vô 常thường 滅diệt 此thử 法pháp 。 於ư 一nhất 時thời 此thử 法pháp 為vi 是thị 住trụ 為vi 是thị 老lão 為vi 是thị 滅diệt 。 有hữu 餘dư 人nhân 說thuyết 。 住trụ 等đẳng 諸chư 相tướng 功công 能năng 次thứ 第đệ 不bất 俱câu 。 於ư 此thử 人nhân 則tắc 失thất 剎sát 那na 滅diệt 義nghĩa 。 若nhược 汝nhữ 說thuyết 我ngã 立lập 剎sát 那na 。 如như 此thử 四tứ 相tương/tướng 功công 能năng 成thành 名danh 一nhất 剎sát 那na 。 若nhược 爾nhĩ 住trụ 與dữ 餘dư 二nhị 俱câu 起khởi 。 先tiên 暫tạm 安an 立lập 法pháp 老lão 不bất 變biến 異dị 無vô 常thường 不bất 滅diệt 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 成thành 。 由do 作tác 力lực 強cường/cưỡng 故cố 。 云vân 何hà 住trụ 有hữu 強cường 力lực 。 猶do 無vô 常thường 滅diệt 。 住trụ 并tinh 本bổn 法pháp 住trụ 已dĩ 起khởi 功công 能năng 不bất 能năng 更cánh 起khởi 。 猶do 如như 生sanh 生sanh 不bất 更cánh 起khởi 功công 能năng 。 此thử 義nghĩa 應ưng 理lý 。
何hà 以dĩ 故cố 。 應ưng 生sanh 法pháp 生sanh 已dĩ 引dẫn 至chí 現hiện 在tại 。 無vô 更cánh 引dẫn 義nghĩa 。 是thị 義nghĩa 可khả 然nhiên 。 此thử 法pháp 住trụ 所sở 安an 立lập 。 可khả 永vĩnh 安an 立lập 。 若nhược 不bất 能năng 安an 立lập 則tắc 非phi 道Đạo 理lý 。 何hà 法pháp 為vi 礙ngại 。 老lão 無vô 常thường 是thị 礙ngại 。 若nhược 此thử 二nhị 有hữu 力lực 。 應ưng 在tại 前tiền 成thành 。 若nhược 住trụ 功công 能năng 已dĩ 謝tạ 。 此thử 二nhị 亦diệc 不bất 住trụ 。 本bổn 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 云vân 何hà 作tác 功công 能năng 。 何hà 處xứ 作tác 功công 能năng 。 此thử 二nhị 更cánh 有hữu 何hà 別biệt 事sự 可khả 作tác 。
何hà 以dĩ 故cố 。 由do 住trụ 所sở 攝nhiếp 故cố 。 法pháp 唯duy 生sanh 則tắc 不bất 滅diệt 。 若nhược 住trụ 所sở 捨xả 必tất 定định 不bất 住trụ 。 即tức 是thị 此thử 法pháp 滅diệt 。 是thị 故cố 此thử 二nhị 無vô 事sự 可khả 作tác 。 此thử 義nghĩa 假giả 設thiết 可khả 然nhiên 。 是thị 一nhất 法pháp 已dĩ 生sanh 未vị 滅diệt 立lập 名danh 住trụ 。 滅diệt 名danh 無vô 常thường 老lão 。 於ư 一nhất 法pháp 中trung 。 一nhất 切thiết 種chủng 不bất 可khả 成thành 。
何hà 以dĩ 故cố 。 老lão 謂vị 前tiền 後hậu 不bất 同đồng 及cập 變biến 異dị 。 從tùng 此thử 法pháp 此thử 法pháp 異dị 類loại 不bất 應ưng 成thành 。 此thử 中trung 說thuyết 偈kệ 。
若nhược 如như 前tiền 無vô 老lão 。 若nhược 異dị 非phi 前tiền 法pháp 。
是thị 故cố 於ư 一nhất 法pháp 。 老lão 相tương/tướng 不bất 得đắc 成thành 。
有hữu 餘dư 部bộ 說thuyết 。 至chí 滅diệt 因nhân 緣duyên 無vô 常thường 。 能năng 滅diệt 本bổn 法pháp 。 於ư 彼bỉ 部bộ 此thử 義nghĩa 應ưng 至chí 。 謂vị 服phục 下hạ 藥dược 天thiên 來lai 令linh 利lợi 。 何hà 用dụng 分phân 別biệt 無vô 常thường 。 從tùng 此thử 滅diệt 因nhân 自tự 足túc 立lập 滅diệt 。 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 由do 信tín 剎sát 那na 滅diệt 。 此thử 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 無vô 常thường 相tương/tướng 。 不bất 觀quán 滅diệt 因nhân 緣duyên 故cố 。 住trụ 及cập 無vô 常thường 非phi 於ư 別biệt 時thời 俱câu 作tác 功công 能năng 故cố 。 一nhất 法pháp 於ư 一nhất 時thời 中trung 。 應ưng 立lập 住trụ 滅diệt 俱câu 成thành 。 是thị 故cố 約ước 相tương 續tục 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 有hữu 為vi 法pháp 。 相tương/tướng 若nhược 依y 此thử 義nghĩa 。 彼bỉ 經kinh 善thiện 立lập 。
復phục 次thứ 若nhược 生sanh 在tại 未vị 來lai 能năng 生sanh 應ưng 生sanh 法pháp 。 云vân 何hà 一nhất 切thiết 未vị 來lai 法pháp 。 不bất 一nhất 時thời 俱câu 起khởi 。 由do 此thử 義nghĩa 偈kệ 曰viết 。 生sanh 能năng 生sanh 應ưng 生sanh 。 不bất 離ly 因nhân 及cập 緣duyên 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 離ly 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 生sanh 不bất 能năng 生sanh 故cố 。 未vị 來lai 法pháp 不bất 俱câu 起khởi 。 若nhược 爾nhĩ 我ngã 等đẳng 見kiến 此thử 。 是thị 因nhân 緣duyên 功công 能năng 。 若nhược 有hữu 和hòa 合hợp 生sanh 有hữu 故cố 。 若nhược 無vô 不bất 有hữu 故cố 。 則tắc 生sanh 不bất 能năng 生sanh 應ưng 生sanh 法pháp 。 是thị 故cố 應ưng 許hứa 唯duy 因nhân 緣duyên 能năng 生sanh 。 若nhược 一nhất 切thiết 有hữu 。 云vân 何hà 可khả 知tri 。 謂vị 此thử 法pháp 已dĩ 生sanh 此thử 智trí 不bất 應ưng 有hữu 若nhược 生sanh 實thật 無vô 。
復phục 次thứ 相tương 應ứng 言ngôn 。 亦diệc 不bất 應ưng 成thành 。 謂vị 色sắc 家gia 生sanh 。 若nhược 如như 汝nhữ 所sở 執chấp 。 應ưng 說thuyết 色sắc 家gia 色sắc 。 乃nãi 至chí 老lão 死tử 。 如như 理lý 應ưng 次thứ 第đệ 說thuyết 。 若nhược 爾nhĩ 是thị 故cố 汝nhữ 應ưng 。 許hứa 無vô 我ngã 義nghĩa 亦diệc 爾nhĩ 。 數số 量lượng 各các 合hợp 離ly 此thử 彼bỉ 有hữu 性tánh 。 如như 此thử 等đẳng 事sự 。 外ngoại 道đạo 所sở 立lập 言ngôn 實thật 有hữu 物vật 。 汝nhữ 等đẳng 亦diệc 應ưng 信tín 受thọ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 成thành 一nhất 大đại 小tiểu 別biệt 聚tụ 散tán 自tự 他tha 有hữu 物vật 等đẳng 智trí 故cố 。 又hựu 成thành 就tựu 相tương 應ứng 言ngôn 故cố 。 如như 說thuyết 色sắc 聚tụ 。 此thử 相tương 應ứng 言ngôn 云vân 何hà 成thành 是thị 色sắc 自tự 性tánh 。 是thị 故cố 此thử 生sanh 等đẳng 唯duy 假giả 名danh 立lập 。 為vi 顯hiển 未vị 有hữu 有hữu 義nghĩa 故cố 。 假giả 說thuyết 名danh 生sanh 。 此thử 生sanh 先tiên 未vị 有hữu 。 今kim 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 有hữu 多đa 種chủng 類loại 。 為vi 簡giản 別biệt 種chủng 類loại 異dị 故cố 。 約ước 色sắc 說thuyết 生sanh 作tác 相tương 應ứng 言ngôn 。 謂vị 色sắc 生sanh 為vi 令linh 知tri 此thử 生sanh 但đãn 色sắc 非phi 餘dư 。 如như 說thuyết 旃chiên 檀đàn 香hương 等đẳng 。 又hựu 如như 石thạch 子tử 體thể 。 如như 前tiền 所sở 論luận 。 生sanh 住trụ 等đẳng 如như 理lý 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 法pháp 離ly 生sanh 相tương/tướng 得đắc 生sanh 。 云vân 何hà 空không 等đẳng 無vô 為vi 法pháp 不bất 生sanh 。 汝nhữ 解giải 不bất 生sanh 者giả 。 未vị 有hữu 有hữu 是thị 名danh 生sanh 。 無vô 為vi 恆hằng 有hữu 。 云vân 何hà 得đắc 生sanh 。 若nhược 由do 法pháp 爾nhĩ 。 汝nhữ 許hứa 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 生sanh 。 如như 此thử 則tắc 一nhất 切thiết 不bất 生sanh 。 云vân 何hà 不bất 執chấp 如như 此thử 。 如như 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 同đồng 有hữu 生sanh 。 有hữu 餘dư 因nhân 緣duyên 為vi 生sanh 。 別biệt 法pháp 無vô 有hữu 功công 能năng 。 如như 此thử 一nhất 切thiết 因nhân 緣duyên 為vi 生sanh 。 無vô 為vi 無vô 有hữu 功công 能năng 。 由do 於ư 生sanh 不bất 同đồng 。 是thị 故cố 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 生sanh 等đẳng 四tứ 相tương/tướng 。 實thật 有hữu 別biệt 物vật 。
何hà 以dĩ 故cố 。 不bất 可khả 由do 有hữu 難nạn/nan 者giả 故cố 棄khí 背bội 諸chư 阿a 含hàm 。 如như 為vi 有hữu 鹿lộc 故cố 而nhi 不bất 種chủng 麥mạch 。 又hựu 如như 為vi 多đa 蠅dăng 附phụ 故cố 而nhi 不bất 噉đạm 果quả 。 是thị 故cố 於ư 過quá 失thất 中trung 應ưng 起khởi 對đối 治trị 。 如như 本bổn 悉tất 檀đàn 。 隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。
說thuyết 八bát 相tương/tướng 已dĩ 。 何hà 者giả 為vi 名danh 聚tụ 等đẳng 。 偈kệ 曰viết 。 名danh 句cú 及cập 字tự 聚tụ 。 號hiệu 言ngôn 文văn 總tổng 集tập 。 釋thích 曰viết 。 此thử 中trung 名danh 謂vị 所sở 立lập 號hiệu 。 如như 色sắc 聲thanh 等đẳng 。 句cú 謂vị 所sở 立lập 言ngôn 。 隨tùy 量lượng 能năng 成thành 就tựu 所sở 欲dục 說thuyết 義nghĩa 。 如như 有hữu 為vi 皆giai 無vô 常thường 。 如như 是thị 等đẳng 。 若nhược 由do 此thử 言ngôn 事sự 得đắc 時thời 相tương 應ứng 差sai 別biệt 顯hiển 現hiện 。 此thử 言ngôn 稱xưng 句cú 。 如như 偈kệ 言ngôn 善thiện 友hữu 一nhất 時thời 遇ngộ 。 字tự 謂vị 無vô 義nghĩa 文văn 。 如như 阿a 阿a 伊y 伊y 等đẳng 。 為vi 不bất 如như 此thử 耶da 。 字tự 者giả 書thư 類loại 分phần/phân 名danh 。 君quân 不bất 為vi 顯hiển 書thư 類loại 分phần/phân 故cố 造tạo 立lập 字tự 。 為vi 顯hiển 字tự 故cố 造tạo 立lập 書thư 類loại 分phần/phân 。 若nhược 不bất 聞văn 說thuyết 字tự 。 此thử 字tự 由do 書thư 方phương 便tiện 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 為vi 令linh 知tri 故cố 立lập 書thư 類loại 分phần/phân 。 是thị 故cố 字tự 非phi 非phi 書thư 類loại 分phần/phân 名danh 。 是thị 名danh 等đẳng 三tam 各các 總tổng 集tập 稱xưng 聚tụ 。 此thử 中trung 名danh 聚tụ 者giả 。 如như 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 等đẳng 。 句cú 聚tụ 者giả 如như 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 無vô 常thường 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 靜tĩnh 。 如như 是thị 等đẳng 。 字tự 聚tụ 者giả 如như 迦ca 佉khư 伽già 伽già 餓ngạ 等đẳng 。 為vi 不bất 如như 此thử 耶da 。 此thử 名danh 聚tụ 等đẳng 。 言ngôn 說thuyết 為vi 體thể 。 即tức 是thị 音âm 聲thanh 性tánh 屬thuộc 色sắc 自tự 性tánh 。 云vân 何hà 說thuyết 是thị 心tâm 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 此thử 法pháp 不bất 以dĩ 言ngôn 說thuyết 為vi 性tánh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 音âm 聲thanh 即tức 是thị 言ngôn 說thuyết 。 不bất 由do 唯duy 音âm 聲thanh 諸chư 義nghĩa 可khả 解giải 。 云vân 何hà 可khả 解giải 。 音âm 聲thanh 起khởi 於ư 名danh 。 名danh 能năng 顯hiển 示thị 義nghĩa 。 君quân 不bất 唯duy 音âm 聲thanh 稱xưng 言ngôn 。 若nhược 由do 此thử 音âm 聲thanh 義nghĩa 可khả 了liễu 知tri 。 此thử 音âm 聲thanh 則tắc 稱xưng 言ngôn 。 由do 何hà 音âm 聲thanh 而nhi 義nghĩa 可khả 解giải 。 若nhược 說thuyết 者giả 於ư 義nghĩa 中trung 已dĩ 共cộng 立lập 定định 法pháp 。 譬thí 如như 瞿cù 音âm 聲thanh 。 於ư 九cửu 義nghĩa 已dĩ 立lập 定định 法pháp 。 如như 尼ni 六lục 多đa 論luận 偈kệ 說thuyết 。
言ngôn 方phương 地địa 光quang 牛ngưu 。 金kim 剛cang 眼nhãn 天thiên 水thủy 。
於ư 此thử 九cửu 種chủng 義nghĩa 。 智trí 人nhân 說thuyết 瞿cù 名danh 。
若nhược 人nhân 作tác 如như 此thử 執chấp 。 謂vị 名danh 能năng 顯hiển 義nghĩa 。 此thử 人nhân 亦diệc 應ưng 信tín 受thọ 此thử 義nghĩa 。 若nhược 名danh 於ư 義nghĩa 已dĩ 定định 顯hiển 立lập 。 若nhược 以dĩ 名danh 顯hiển 義nghĩa 。 由do 唯duy 音âm 聲thanh 於ư 義nghĩa 定định 立lập 此thử 用dụng 得đắc 成thành 。 何hà 用dụng 立lập 名danh 實thật 有hữu 別biệt 法pháp 。 此thử 義nghĩa 不bất 可khả 知tri 。 云vân 何hà 音âm 聲thanh 起khởi 於ư 。 名danh 為vi 音âm 聲thanh 生sanh 名danh 說thuyết 。 起khởi 為vi 顯hiển 名danh 說thuyết 。 起khởi 若nhược 生sanh 者giả 言ngôn 語ngữ 以dĩ 音âm 聲thanh 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 應ưng 生sanh 一nhất 切thiết 名danh 。 唯duy 音âm 聲thanh 為vi 體thể 。
復phục 次thứ 是thị 音âm 聲thanh 差sai 別biệt 。 如như 汝nhữ 所sở 許hứa 。 能năng 生sanh 起khởi 名danh 。 唯duy 應ưng 此thử 能năng 顯hiển 義nghĩa 。 若nhược 顯hiển 者giả 言ngôn 語ngữ 以dĩ 音âm 聲thanh 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 應ưng 顯hiển 一nhất 切thiết 名danh 。 唯duy 音âm 聲thanh 為vi 體thể 。
復phục 次thứ 是thị 音âm 聲thanh 差sai 別biệt 。 如như 汝nhữ 所sở 許hứa 。 能năng 顯hiển 了liễu 名danh 。 唯duy 應ưng 此thử 能năng 顯hiển 義nghĩa 。 何hà 用dụng 執chấp 名danh 有hữu 別biệt 法pháp 。
復phục 次thứ 諸chư 聲thanh 無vô 有hữu 聚tụ 集tập 。 一nhất 法pháp 分phần 分phần 生sanh 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 若nhược 執chấp 言ngôn 語ngữ 能năng 生sanh 名danh 。 云vân 何hà 能năng 生sanh 名danh 。 云vân 何hà 觀quán 過quá 去khứ 教giáo 色sắc 剎sát 那na 。 最tối 後hậu 教giáo 色sắc 剎sát 那na 能năng 生sanh 無vô 教giáo 色sắc 。 若nhược 爾nhĩ 於ư 最tối 後hậu 聲thanh 名danh 生sanh 故cố 。 若nhược 人nhân 但đãn 聞văn 最tối 後hậu 一nhất 聲thanh 。 是thị 人nhân 便tiện 應ưng 能năng 。 了liễu 知tri 此thử 義nghĩa 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 如như 此thử 音âm 聲thanh 。 生sanh 字tự 以dĩ 字tự 生sanh 名danh 。 此thử 中trung 同đồng 前tiền 立lập 難nạn/nan 。 字tự 無vô 聚tụ 集tập 故cố 。 若nhược 說thuyết 音âm 聲thanh 顯hiển 字tự 。 此thử 中trung 亦diệc 同đồng 前tiền 立lập 難nạn/nan 。 是thị 字tự 異dị 音âm 聲thanh 。 聰thông 慧tuệ 人nhân 安an 靜tĩnh 心tâm 約ước 異dị 相tướng 。 亦diệc 不bất 能năng 分phân 別biệt 。 是thị 故cố 不bất 可khả 。 執chấp 音âm 聲thanh 能năng 生sanh 及cập 能năng 顯hiển 字tự 。
復phục 次thứ 若nhược 汝nhữ 許hứa 。 名danh 與dữ 義nghĩa 必tất 俱câu 相tương 應ứng 。 猶do 如như 生sanh 等đẳng 。 此thử 中trung 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 義nghĩa 現hiện 世thế 名danh 不bất 應ưng 有hữu 。 云vân 何hà 父phụ 隨tùy 意ý 立lập 子tử 名danh 。 云vân 何hà 名danh 與dữ 無vô 為vi 法pháp 。 俱câu 起khởi 是thị 故cố 此thử 執chấp 不bất 成thành 正chánh 術thuật 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。
依y 名danh 伽già 他tha 成thành 。 工công 製chế 造tạo 伽già 他tha 。
此thử 中trung 於ư 義nghĩa 所sở 立lập 定định 法pháp 。 音âm 聲thanh 稱xưng 名danh 別biệt 莊trang 飾sức 諸chư 名danh 稱xưng 伽già 他tha 。 此thử 莊trang 飾sức 即tức 依y 名danh 莊trang 飾sức 。 是thị 製chế 置trí 差sai 別biệt 無vô 有hữu 別biệt 物vật 。 譬thí 如như 物vật 行hành 及cập 心tâm 次thứ 第đệ 。
復phục 次thứ 唯duy 於ư 字tự 中trung 分phân 別biệt 有hữu 別biệt 物vật 。 是thị 字tự 等đẳng 總tổng 集tập 。 說thuyết 為vi 名danh 聚tụ 句cú 聚tụ 字tự 聚tụ 。 此thử 但đãn 假giả 說thuyết 無vô 有hữu 正chánh 用dụng 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 實thật 有hữu 不bất 相tương 應ứng 行hành 為vi 性tánh 。 謂vị 名danh 句cú 字tự 聚tụ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 非phi 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 是thị 覺giác 觀quán 思tư 惟duy 所sở 能năng 通thông 達đạt 。 名danh 聚tụ 等đẳng 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 於ư 何hà 界giới 中trung 相tương 應ứng 。 為vì 是thị 眾chúng 生sanh 名danh 。 為vi 非phi 眾chúng 生sanh 名danh 。 為vi 果quả 報báo 生sanh 。 為vi 增tăng 長trưởng 生sanh 。 為vi 等đẳng 流lưu 生sanh 。 為vi 善thiện 為vi 惡ác 為vi 無vô 記ký 。 此thử 問vấn 應ưng 答đáp 。 偈kệ 曰viết 。 欲dục 色sắc 眾chúng 生sanh 數số 。 等đẳng 流lưu 無vô 記ký 爾nhĩ 。 釋thích 曰viết 。 名danh 等đẳng 有hữu 欲dục 界giới 相tương 應ứng 。 有hữu 色sắc 界giới 相tương 應ứng 。 亦diệc 有hữu 說thuyết 於ư 無vô 色sắc 界giới 相tương 應ứng 。 此thử 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 。 但đãn 思tư 惟duy 依y 止chỉ 。 此thử 名danh 等đẳng 即tức 眾chúng 生sanh 名danh 。 若nhược 人nhân 能năng 顯hiển 此thử 。 此thử 人nhân 與dữ 其kỳ 相tương 應ứng 。 非phi 所sở 顯hiển 義nghĩa 。 此thử 名danh 但đãn 等đẳng 流lưu 果quả 。 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 爾nhĩ 言ngôn 者giả 。 如như 名danh 聚tụ 等đẳng 眾chúng 生sanh 名danh 等đẳng 流lưu 果quả 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 如như 此thử 同đồng 分phần/phân 亦diệc 爾nhĩ 。 偈kệ 曰viết 。 同đồng 分phần/phân 亦diệc 果quả 報báo 。 三tam 界giới 有hữu 。 釋thích 曰viết 。 又hựu 此thử 亦diệc 是thị 果quả 報báo 果quả 。 不bất 但đãn 等đẳng 流lưu 果quả 。 此thử 通thông 三tam 界giới 有hữu 。 或hoặc 欲dục 界giới 或hoặc 色sắc 界giới 或hoặc 無vô 色sắc 界giới 有hữu 。 偈kệ 曰viết 。 至chí 二nhị 。 釋thích 曰viết 。 至chí 得đắc 有hữu 二nhị 種chủng 。 或hoặc 等đẳng 流lưu 果quả 。 或hoặc 果quả 報báo 果quả 。 偈kệ 曰viết 。 諸chư 相tướng 亦diệc 。 釋thích 曰viết 。 生sanh 等đẳng 諸chư 相tướng 亦diệc 有hữu 。 二nhị 種chủng 如như 。 至chí 得đắc 。 偈kệ 曰viết 。 二nhị 定định 非phi 至chí 亦diệc 。 等đẳng 流lưu 。 釋thích 曰viết 謂vị 無vô 想tưởng 定định 無vô 心tâm 定định 及cập 非phi 。 至chí 得đắc 此thử 三tam 一nhất 向hướng 是thị 等đẳng 流lưu 果quả 。 於ư 中trung 有hữu 所sở 餘dư 應ưng 說thuyết 所sở 餘dư 。 謂vị 無vô 想tưởng 有hữu 及cập 壽thọ 命mạng 。 於ư 前tiền 已dĩ 明minh 故cố 不bất 重trùng 說thuyết 。 云vân 何hà 說thuyết 至chí 得đắc 為vi 眾chúng 生sanh 名danh 。 由do 說thuyết 是thị 眾chúng 生sanh 相tương 應ứng 故cố 。 云vân 何hà 說thuyết 諸chư 相tướng 。 有hữu 是thị 眾chúng 生sanh 名danh 。 有hữu 非phi 眾chúng 生sanh 名danh 。 與dữ 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 俱câu 起khởi 故cố 。
說thuyết 一nhất 切thiết 非phi 相tướng 應ưng 法pháp 已dĩ 。 於ư 前tiền 已dĩ 說thuyết 偈kệ 。 謂vị 生sanh 能năng 生sanh 應ưng 生sanh 。 不bất 離ly 因nhân 及cập 緣duyên 。 此thử 中trung 何hà 法pháp 名danh 因nhân 。 何hà 法pháp 名danh 緣duyên 。 偈kệ 曰viết 。 隨tùy 造tạo 及cập 俱câu 有hữu 。 同đồng 類loại 并tinh 相tương 應ứng 。 遍biến 行hành 與dữ 果quả 報báo 。 立lập 因nhân 有hữu 六lục 種chủng 。 釋thích 曰viết 。 因nhân 有hữu 六lục 種chủng 。 一nhất 隨tùy 造tạo 因nhân 。 二nhị 俱câu 有hữu 因nhân 。 三tam 同đồng 類loại 因nhân 。 四tứ 相tương 應ứng 因nhân 。 五ngũ 遍biến 行hành 因nhân 。 六lục 果quả 報báo 因nhân 。 此thử 中trung 隨tùy 造tạo 因nhân 相tương/tướng 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 除trừ 自tự 餘dư 隨tùy 造tạo 。 釋thích 曰viết 。 所sở 生sanh 有hữu 為vi 法pháp 。 離ly 自tự 體thể 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 為vi 隨tùy 造tạo 因nhân 。 對đối 彼bỉ 生sanh 住trụ 不phủ 。 為vi 障chướng 礙ngại 故cố 。 為vi 不bất 如như 此thử 耶da 。 若nhược 人nhân 不bất 解giải 諸chư 惑hoặc 當đương 來lai 應ưng 生sanh 。 由do 已dĩ 知tri 故cố 。 此thử 惑hoặc 不bất 得đắc 生sanh 。 此thử 智trí 於ư 彼bỉ 生sanh 中trung 。 能năng 作tác 障chướng 礙ngại 。 日nhật 光quang 於ư 見kiến 星tinh 。 能năng 作tác 障chướng 礙ngại 。 云vân 何hà 一nhất 切thiết 法pháp 。 離ly 自tự 體thể 於ư 有hữu 為vi 法pháp 。 立lập 為vi 隨tùy 造tạo 因nhân 。 此thử 中trung 應ưng 知tri 。 正chánh 欲dục 起khởi 法pháp 。 不bất 能năng 礙ngại 生sanh 故cố 。 立lập 為vi 隨tùy 造tạo 因nhân 。 於ư 他tha 生sanh 中trung 諸chư 法pháp 有hữu 能năng 為vi 礙ngại 。 而nhi 不bất 礙ngại 故cố 。 立lập 為vi 隨tùy 造tạo 因nhân 。 此thử 亦diệc 可khả 然nhiên 。 譬thí 如như 土thổ/độ 主chủ 有hữu 強cường 力lực 。 不bất 為vi 逼bức 損tổn 土thổ/độ 人nhân 。 說thuyết 言ngôn 我ngã 等đẳng 由do 此thử 主chủ 故cố 得đắc 安an 樂lạc 。 若nhược 土thổ/độ 主chủ 無vô 力lực 為vi 礙ngại 。 云vân 何hà 成thành 隨tùy 造tạo 因nhân 。 又hựu 如như 涅Niết 槃Bàn 及cập 定định 無vô 生sanh 法pháp 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 生sanh 中trung 及cập 地địa 獄ngục 等đẳng 陰ấm 。 於ư 無vô 色sắc 界giới 陰ấm 生sanh 中trung 。 皆giai 無vô 力lực 為vi 礙ngại 。 云vân 何hà 成thành 隨tùy 造tạo 因nhân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 彼bỉ 非phi 有hữu 如như 有hữu 。 不bất 能năng 為vi 障chướng 礙ngại 事sự 。 若nhược 土thổ/độ 主chủ 無vô 力lực 亦diệc 有hữu 如như 前tiền 說thuyết 。 此thử 中trung 是thị 譬thí 此thử 是thị 通thông 說thuyết 。 若nhược 勝thắng 隨tùy 造tạo 因nhân 。 非phi 但đãn 不bất 遮già 。 亦diệc 有hữu 能năng 生sanh 力lực 。 如như 眼nhãn 根căn 及cập 色sắc 於ư 眼nhãn 識thức 生sanh 中trung 。 飲ẩm 食thực 於ư 身thân 。 田điền 等đẳng 於ư 芽nha 。 若nhược 有hữu 人nhân 作tác 如như 此thử 難nạn/nan 。 一nhất 切thiết 法pháp 由do 不bất 能năng 礙ngại 故cố 。 於ư 他tha 成thành 因nhân 。 云vân 何hà 一nhất 切thiết 法pháp 。 生sanh 不bất 俱câu 有hữu 。 於ư 殺sát 生sanh 中trung 如như 殺sát 者giả 。 云vân 何hà 一nhất 切thiết 。 不bất 共cộng 得đắc 同đồng 罪tội 。 此thử 不bất 成thành 難nạn/nan 。
何hà 以dĩ 故cố 。 由do 立lập 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 能năng 遮già 餘dư 法pháp 生sanh 故cố 。 名danh 隨tùy 造tạo 因nhân 。 不bất 由do 能năng 作tác 故cố 立lập 隨tùy 造tạo 因nhân 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 一nhất 切thiết 隨tùy 造tạo 因nhân 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 有hữu 功công 力lực 。 譬thí 如như 涅Niết 槃Bàn 於ư 眼nhãn 識thức 。 云vân 何hà 有hữu 功công 力lực 。 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 為vi 境cảnh 界giới 。 意ý 識thức 得đắc 生sanh 。 或hoặc 善thiện 或hoặc 惡ác 。 因nhân 此thử 次thứ 第đệ 方phương 生sanh 眼nhãn 識thức 。 由do 因nhân 緣duyên 傳truyền 傳truyền 。 涅Niết 槃Bàn 於ư 眼nhãn 識thức 亦diệc 有hữu 因nhân 緣duyên 分phần/phân 。 故cố 有hữu 功công 力lực 。 於ư 餘dư 法pháp 亦diệc 應ưng 如như 此thử 知tri 。 此thử 是thị 其kỳ 方phương 。 說thuyết 隨tùy 造tạo 因nhân 已dĩ 。 俱câu 有hữu 因nhân 相tương/tướng 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 俱câu 有hữu 互hỗ 為vi 果quả 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 法pháp 此thử 彼bỉ 互hỗ 為vi 果quả 。 此thử 法pháp 遆# 為vi 俱câu 有hữu 因nhân 。 其kỳ 譬thí 類loại 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 如như 大đại 心tâm 心tâm 法pháp 。 隨tùy 心tâm 相tương/tướng 所sở 相tương/tướng 。 釋thích 曰viết 。 譬thí 如như 地địa 等đẳng 四tứ 大đại 。 此thử 彼bỉ 更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 。 心tâm 於ư 隨tùy 心tâm 法pháp 。 隨tùy 心tâm 法pháp 於ư 心tâm 。 有hữu 為vi 相tương/tướng 於ư 有hữu 為vi 法pháp 。 有hữu 為vi 法pháp 於ư 有hữu 為vi 相tướng 。 若nhược 立lập 如như 此thử 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 如như 理lý 皆giai 成thành 俱câu 有hữu 因nhân 。 若nhược 離ly 更cánh 互hỗ 為vi 果quả 。 謂vị 法pháp 於ư 隨tùy 相tương/tướng 為vi 俱câu 有hữu 因nhân 。 隨tùy 相tương/tướng 於ư 法pháp 則tắc 非phi 應ưng 。 攝nhiếp 如như 此thử 義nghĩa 。 何hà 法pháp 名danh 隨tùy 心tâm 。 偈kệ 曰viết 。 心tâm 法pháp 及cập 二nhị 護hộ 。 彼bỉ 法pháp 心tâm 諸chư 相tướng 。 是thị 名danh 隨tùy 心tâm 法pháp 。 釋thích 曰viết 。 隨tùy 心tâm 法pháp 者giả 。 一nhất 切thiết 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 法pháp 。 定định 戒giới 及cập 無vô 流lưu 戒giới 。 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 。 此thử 法pháp 心tâm 家gia 法pháp 故cố 。 說thuyết 隨tùy 心tâm 法pháp 。 云vân 何hà 此thử 法pháp 隨tùy 心tâm 生sanh 。 若nhược 略lược 說thuyết 偈kệ 曰viết 。
時thời 果quả 善thiện 等đẳng 故cố 。 釋thích 曰viết 。 約ước 時thời 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 與dữ 心tâm 俱câu 生sanh 俱câu 住trụ 俱câu 滅diệt 。 及cập 於ư 三tam 世thế 中trung 。 隨tùy 同đồng 一nhất 世thế 故cố 。 隨tùy 果quả 者giả 。 謂vị 同đồng 功công 力lực 果quả 果quả 報báo 果quả 等đẳng 流lưu 果quả 故cố 。 隨tùy 善thiện 等đẳng 者giả 。 若nhược 心tâm 是thị 善thiện 惡ác 無vô 記ký 。 心tâm 法pháp 等đẳng 隨tùy 心tâm 亦diệc 是thị 。 善thiện 惡ác 無vô 記ký 。 如như 此thử 由do 十thập 種chủng 因nhân 。 說thuyết 名danh 隨tùy 心tâm 法pháp 。 此thử 中trung 若nhược 心tâm 極cực 少thiểu 。 於ư 五ngũ 十thập 八bát 法pháp 為vi 俱câu 有hữu 因nhân 。 五ngũ 十thập 八bát 者giả 。 十thập 大đại 地địa 四tứ 十thập 本bổn 相tương/tướng 。 自tự 本bổn 相tương 隨tùy 相tương/tướng 八bát 。 於ư 此thử 心tâm 五ngũ 十thập 四tứ 法pháp 為vi 俱câu 有hữu 因nhân 。 除trừ 四tứ 隨tùy 相tương/tướng 。 餘dư 師sư 說thuyết 。 但đãn 有hữu 十thập 四tứ 。 十thập 大đại 地địa 法pháp 自tự 本bổn 四tứ 相tương/tướng 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 不bất 立lập 此thử 義nghĩa 。 若nhược 立lập 如như 此thử 。 則tắc 違vi 分phân 別biệt 道Đạo 理lý 論luận 。 論luận 云vân 。 有hữu 法pháp 以dĩ 身thân 見kiến 為vi 因nhân 。 不bất 為vi 身thân 見kiến 因nhân 。 除trừ 身thân 見kiến 及cập 身thân 見kiến 相tương 應ứng 法pháp 生sanh 老lão 住trụ 滅diệt 。 若nhược 有hữu 所sở 餘dư 。 染nhiễm 污ô 苦Khổ 諦Đế 。 以dĩ 身thân 見kiến 為vi 因nhân 。 亦diệc 作tác 身thân 見kiến 因nhân 。 是thị 所sở 除trừ 法pháp 。 有hữu 餘dư 師sư 除trừ 此thử 文văn 句cú 謂vị 與dữ 身thân 見kiến 相tương 應ứng 法pháp 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 。 罽kế 賓tân 國quốc 師sư 說thuyết 。 彼bỉ 師sư 必tất 應ưng 讀đọc 此thử 文văn 句cú 。 或hoặc 由do 義nghĩa 應ưng 憶ức 此thử 文văn 句cú 。 若nhược 法pháp 由do 俱câu 有hữu 因nhân 故cố 。 因nhân 此thử 法pháp 必tất 俱câu 有hữu 。 若nhược 法pháp 俱câu 有hữu 此thử 法pháp 或hoặc 非phi 俱câu 有hữu 因nhân 。 謂vị 於ư 法pháp 中trung 隨tùy 相tương/tướng 。 此thử 隨tùy 相tương/tướng 於ư 同đồng 類loại 。 隨tùy 心tâm 法pháp 隨tùy 相tương/tướng 於ư 心tâm 。 此thử 隨tùy 相tương/tướng 於ư 同đồng 類loại 。 所sở 造tạo 有hữu 礙ngại 色sắc 於ư 同đồng 類loại 所sở 造tạo 色sắc 於ư 四tứ 大đại 至chí 得đắc 俱câu 起khởi 於ư 有hữu 至chí 得đắc 。 俱câu 起khởi 於ư 有hữu 至chí 得đắc 。 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。 雖tuy 復phục 俱câu 起khởi 非phi 俱câu 有hữu 因nhân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 非phi 一nhất 果quả 一nhất 報báo 一nhất 流lưu 故cố 。 此thử 至chí 得đắc 與dữ 有hữu 得đắc 法Pháp 或hoặc 不bất 俱câu 起khởi 。 謂vị 或hoặc 在tại 前tiền 生sanh 。 或hoặc 在tại 後hậu 生sanh 故cố 。 如như 此thử 一nhất 切thiết 今kim 且thả 許hứa 之chi 。 雖tuy 然nhiên 種chủng 子tử 等đẳng 餘dư 法pháp 於ư 因nhân 果quả 中trung 悉tất 明minh 了liễu 。 未vị 曾tằng 見kiến 如như 此thử 道Đạo 理lý 。 此thử 義nghĩa 應ưng 說thuyết 。 云vân 何hà 俱câu 起khởi 諸chư 法pháp 共cộng 一nhất 時thời 互hỗ 為vi 因nhân 果quả 。 不bất 無vô 此thử 理lý 。 譬thí 如như 燈đăng 與dữ 光quang 互hỗ 與dữ 影ảnh 。 此thử 義nghĩa 應ưng 共cộng 詳tường 辯biện 。 為vi 燈đăng 是thị 光quang 因nhân 。 為vi 先tiên 有hữu 聚tụ 集tập 於ư 燈đăng 共cộng 光quang 生sanh 中trung 成thành 因nhân 。 此thử 義nghĩa 未vị 可khả 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 斯tư 義nghĩa 自tự 現hiện 。 隨tùy 有hữu 無vô 故cố 。 了liễu 別biệt 因nhân 果quả 人nhân 。 說thuyết 此thử 因nhân 果quả 相tương/tướng 。 若nhược 此thử 法pháp 有hữu 無vô 。 彼bỉ 法pháp 隨tùy 有hữu 無vô 。 此thử 法pháp 定định 是thị 因nhân 。 彼bỉ 法pháp 定định 是thị 果quả 。 俱câu 有hữu 諸chư 法pháp 中trung 。 隨tùy 一nhất 無vô 所sở 餘dư 皆giai 無vô 。 隨tùy 一nhất 有hữu 所sở 餘dư 皆giai 有hữu 故cố 。 因nhân 果quả 義nghĩa 成thành 。 俱câu 起khởi 因nhân 果quả 此thử 義nghĩa 可khả 然nhiên 。 互hỗ 為vi 因nhân 果quả 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 由do 此thử 義nghĩa 。 若nhược 爾nhĩ 所sở 造tạo 有hữu 礙ngại 色sắc 定định 不bất 相tương 離ly 。 於ư 同đồng 類loại 更cánh 互hỗ 義nghĩa 亦diệc 然nhiên 。 與dữ 四tứ 大đại 義nghĩa 此thử 又hựu 應ưng 同đồng 。 心tâm 隨tùy 相tương/tướng 等đẳng 於ư 心tâm 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 三tam 杖trượng 互hỗ 有hữu 相tương/tướng 持trì 力lực 故cố 住trụ 。 俱câu 起khởi 諸chư 法pháp 因nhân 果quả 。 義nghĩa 成thành 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 執chấp 須tu 更cánh 思tư 量lượng 。 此thử 三tam 杖trượng 為vi 由do 俱câu 起khởi 力lực 故cố 住trụ 。 為vi 由do 先tiên 聚tụ 集tập 力lực 故cố 住trụ 。 此thử 中trung 亦diệc 有hữu 別biệt 物vật 。 謂vị 繩thằng 釘đinh/đính 地địa 能năng 持trì 。 此thử 等đẳng 有hữu 餘dư 因nhân 。 謂vị 同đồng 類loại 因nhân 等đẳng 故cố 。 俱câu 有hữu 因nhân 成thành 。 同đồng 類loại 因nhân 相tương/tướng 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 同đồng 類loại 因nhân 相tương 似tự 。 釋thích 曰viết 。 是thị 同đồng 類loại 法pháp 於ư 同đồng 類loại 法pháp 為vi 同đồng 類loại 因nhân 。 如như 善thiện 五ngũ 陰ấm 於ư 善thiện 五ngũ 陰ấm 為vi 同đồng 類loại 因nhân 。 有hữu 染nhiễm 污ô 於ư 染nhiễm 污ô 。 有hữu 無vô 記ký 於ư 無vô 記ký 亦diệc 爾nhĩ 。 色sắc 是thị 無vô 記ký 。 於ư 五ngũ 陰ấm 中trung 。 四tứ 陰ấm 非phi 色sắc 同đồng 類loại 因nhân 。 餘dư 師sư 說thuyết 如như 此thử 。 柯kha 羅la 邏la 於ư 柯kha 羅la 邏la 等đẳng 十thập 位vị 。 是thị 同đồng 類loại 因nhân 。 頞át 浮phù 陀đà 於ư 頞át 浮phù 陀đà 等đẳng 。 如như 此thử 離ly 前tiền 。 一nhất 一nhất 於ư 一nhất 聚tụ 同đồng 分phần/phân 中trung 為vi 同đồng 類loại 因nhân 。 於ư 所sở 餘dư 同đồng 類loại 中trung 。 是thị 十thập 位vị 於ư 十thập 位vị 亦diệc 爾nhĩ 。 於ư 外ngoại 物vật 類loại 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 麥mạch 於ư 麥mạch 。 舍xá 利lợi 穀cốc 於ư 舍xá 利lợi 穀cốc 。 如như 此thử 等đẳng 應ưng 廣quảng 思tư 量lượng 。 若nhược 有hữu 人nhân 不bất 許hứa 色sắc 為vi 色sắc 同đồng 類loại 因nhân 。 此thử 文văn 句cú 即tức 違vi 彼bỉ 人nhân 所sở 許hứa 意ý 。 謂vị 前tiền 四tứ 大đại 是thị 後hậu 四tứ 大đại 因nhân 。 亦diệc 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 。 一nhất 切thiết 相tương 似tự 法pháp 。 於ư 相tương 似tự 中trung 悉tất 為vi 同đồng 類loại 因nhân 不phủ 。 說thuyết 非phi 何hà 為vi 。 偈kệ 曰viết 。 自tự 部bộ 地địa 。 釋thích 曰viết 。 自tự 部bộ 有hữu 五ngũ 種chủng 。 見kiến 苦khổ 所sở 滅diệt 乃nãi 至chí 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 。 地địa 有hữu 九cửu 種chủng 。 欲dục 界giới 一nhất 四tứ 定định 四tứ 無vô 色sắc 。 此thử 中trung 見kiến 苦khổ 所sở 滅diệt 法pháp 。 於ư 見kiến 苦khổ 所sở 滅diệt 法pháp 中trung 。 為vi 同đồng 類loại 因nhân 。 非phi 於ư 餘dư 法pháp 。 乃nãi 至chí 修tu 道Đạo 所sở 滅diệt 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 彼bỉ 欲dục 界giới 法pháp 。 於ư 欲dục 界giới 法pháp 為vi 同đồng 類loại 因nhân 。 初sơ 定định 地địa 於ư 初sơ 定định 地địa 。 乃nãi 至chí 第đệ 四tứ 定định 地địa 於ư 第đệ 四tứ 定định 地địa 。 於ư 所sở 餘dư 地địa 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 同đồng 類loại 因nhân 。 非phi 一nhất 切thiết 法pháp 。 何hà 者giả 。 偈kệ 曰viết 。 前tiền 生sanh 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 同đồng 類loại 法pháp 前tiền 已dĩ 生sanh 。 於ư 後hậu 法pháp 已dĩ 生sanh 及cập 未vị 生sanh 。 是thị 同đồng 類loại 因nhân 。 若nhược 未vị 來lai 定định 非phi 同đồng 類loại 因nhân 。 此thử 義nghĩa 從tùng 何hà 來lai 。 從tùng 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 來lai 。 彼bỉ 藏tạng 云vân 何hà 者giả 為vi 同đồng 類loại 因nhân 。 前tiền 已dĩ 生sanh 善thiện 根căn 於ư 後hậu 生sanh 善thiện 根căn 及cập 。 與dữ 彼bỉ 相tương 應ứng 。 法pháp 於ư 自tự 部bộ 自tự 界giới 。 由do 同đồng 類loại 因nhân 成thành 因nhân 。 如như 此thử 若nhược 過quá 去khứ 於ư 。 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 若nhược 過quá 去khứ 現hiện 在tại 於ư 未vị 來lai 。 應ưng 說thuyết 如như 此thử 。 此thử 亦diệc 是thị 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 文văn 句cú 。 彼bỉ 藏tạng 云vân 。 若nhược 法pháp 於ư 此thử 法pháp 成thành 因nhân 。 或hoặc 時thời 是thị 法pháp 於ư 此thử 法pháp 不bất 成thành 因nhân 不phủ 。 彼bỉ 答đáp 無vô 時thời 非phi 因nhân 。 約ước 俱câu 有hữu 因nhân 相tương 應ứng 因nhân 果quả 報báo 因nhân 故cố 有hữu 此thử 言ngôn 。 與dữ 前tiền 文văn 句cú 不bất 相tương 違vi 。 若nhược 人nhân 執chấp 如như 此thử 。 未vị 來lai 諸chư 法pháp 。 於ư 正chánh 生sanh 位vị 中trung 定định 成thành 同đồng 類loại 因nhân 。 是thị 故cố 約ước 最tối 後hậu 位vị 說thuyết 此thử 言ngôn 。 謂vị 無vô 時thời 非phi 因nhân 。 於ư 此thử 人nhân 前tiền 執chấp 不bất 成thành 救cứu 義nghĩa 。 由do 此thử 法pháp 於ư 正chánh 生sanh 位vị 前tiền 未vị 作tác 同đồng 類loại 因nhân 後hậu 方phương 成thành 因nhân 。 此thử 問vấn 中trung 說thuyết 。 是thị 法pháp 若nhược 於ư 此thử 法Pháp 。 成thành 次thứ 第đệ 緣duyên 。 有hữu 時thời 是thị 法pháp 於ư 此thử 法pháp 非phi 次thứ 第đệ 緣duyên 。 不bất 由do 前tiền 分phân 別biệt 可khả 得đắc 說thuyết 如như 此thử 。 無vô 時thời 非phi 緣duyên 。 云vân 何hà 說thuyết 如như 此thử 。 若nhược 此thử 法pháp 不bất 生sanh 。 為vi 顯hiển 二nhị 門môn 。 故cố 說thuyết 此thử 言ngôn 。 如như 於ư 彼bỉ 於ư 此thử 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 於ư 此thử 於ư 彼bỉ 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 爾nhĩ 得đắc 何hà 功công 德đức 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 文văn 顯hiển 法pháp 主chủ 非phi 聰thông 慧tuệ 人nhân 。 是thị 則tắc 此thử 中trung 於ư 前tiền 救cứu 義nghĩa 。 為vi 勝thắng 。
復phục 次thứ 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 說thuyết 此thử 文văn 。 除trừ 未vị 來lai 身thân 見kiến 及cập 身thân 見kiến 相tương 應ứng 苦Khổ 諦Đế 。 所sở 餘dư 染nhiễm 污ô 苦Khổ 諦Đế 。 此thử 以dĩ 身thân 見kiến 為vi 因nhân 。 非phi 身thân 見kiến 因nhân 。 是thị 所sở 除trừ 此thử 以dĩ 身thân 見kiến 為vi 因nhân 。 亦diệc 是thị 身thân 見kiến 因nhân 。 除trừ 未vị 來lai 身thân 見kiến 及cập 身thân 見kiến 相tương 應ứng 苦Khổ 諦Đế 。 應ưng 作tác 如như 此thử 文văn 句cú 。 若nhược 不bất 作tác 由do 義nghĩa 應ưng 憶ức 知tri 如như 此thử 文văn 句cú 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 假giả 名danh 論luận 文văn 句cú 云vân 何hà 。 將tương 彼bỉ 論luận 云vân 。 一nhất 切thiết 法pháp 於ư 四tứ 義nghĩa 中trung 定định 四tứ 義nghĩa 。 謂vị 因nhân 果quả 依y 境cảnh 。 此thử 中trung 因nhân 謂vị 相tương 應ứng 因nhân 。 果quả 謂vị 功công 力lực 果quả 。 及cập 增tăng 上thượng 果quả 。 依y 謂vị 眼nhãn 等đẳng 相tương/tướng 。 境cảnh 謂vị 色sắc 等đẳng 塵trần 若nhược 爾nhĩ 同đồng 類loại 因nhân 。 先tiên 未vị 成thành 因nhân 。 後hậu 方phương 成thành 因nhân 。 此thử 義nghĩa 自tự 至chí 約ước 位vị 許hứa 如như 此thử 非phi 是thị 約ước 物vật 。
何hà 以dĩ 故cố 。 聚tụ 集tập 者giả 是thị 位vị 果quả 非phi 物vật 果quả 。 若nhược 同đồng 類loại 因nhân 。 於ư 未vị 來lai 世thế 成thành 因nhân 。 如như 果quả 報báo 因nhân 何hà 所sở 有hữu 。 於ư 發phát 慧tuệ 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 中trung 。 此thử 因nhân 應ưng 顯hiển 現hiện 。 此thử 執chấp 未vị 可khả 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 同đồng 類loại 因nhân 有hữu 功công 能năng 能năng 取thủ 果quả 與dữ 果quả 。 此thử 因nhân 於ư 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 中trung 顯hiển 現hiện 非phi 餘dư 。 無vô 如như 此thử 義nghĩa 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 同đồng 類loại 因nhân 。 由do 等đẳng 流lưu 果quả 說thuyết 有hữu 聚tụ 此thử 果quả 。 若nhược 未vị 來lai 不bất 相tương 似tự 。 無vô 前tiền 後hậu 故cố 。 若nhược 已dĩ 生sanh 於ư 未vị 生sanh 不bất 應ưng 成thành 等đẳng 流lưu 。 如như 過quá 去khứ 於ư 現hiện 世thế 。 勿vật 以dĩ 果quả 前tiền 因nhân 後hậu 故cố 。 無vô 未vị 來lai 同đồng 類loại 因nhân 。 若nhược 爾nhĩ 果quả 報báo 因nhân 。 於ư 未vị 來lai 亦diệc 不bất 成thành 因nhân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 果quả 報báo 果quả 。 若nhược 在tại 因nhân 前tiền 。 或hoặc 與dữ 因nhân 俱câu 。 非phi 道Đạo 理lý 故cố 。 於ư 未vị 來lai 中trung 。 無vô 前tiền 後hậu 故cố 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 同đồng 類loại 因nhân 若nhược 無vô 前tiền 後hậu 。 此thử 法pháp 相tướng 似tự 。 於ư 相tương 似tự 法pháp 。 成thành 同đồng 類loại 因nhân 。 更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 故cố 。 更cánh 互hỗ 等đẳng 流lưu 。 此thử 執chấp 應ưng 成thành 更cánh 互hỗ 等đẳng 流lưu 義nghĩa 。 此thử 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 果quả 報báo 因nhân 不bất 爾nhĩ 。 若nhược 離ly 前tiền 後hậu 。 亦diệc 不bất 可khả 立lập 為vi 更cánh 互hỗ 因nhân 果quả 。 因nhân 果quả 相tương/tướng 異dị 故cố 。 是thị 故cố 同đồng 類loại 因nhân 位vị 所sở 成thành 。 果quả 報báo 因nhân 相tương/tướng 所sở 成thành 。 是thị 故cố 若nhược 於ư 未vị 來lai 。 不bất 可khả 遮già 於ư 前tiền 。 已dĩ 說thuyết 同đồng 類loại 。 謂vị 於ư 自tự 地địa 依y 何hà 法pháp 有hữu 此thử 決quyết 。 但đãn 約ước 有hữu 流lưu 作tác 此thử 決quyết 。 若nhược 無vô 流lưu 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 更cánh 互hỗ 有hữu 九cửu 地địa 道đạo 。 釋thích 曰viết 。 同đồng 類loại 因nhân 義nghĩa 流lưu 於ư 非phi 至chí 地địa 。 於ư 中trung 間gian 定định 四tứ 色sắc 定định 三tam 無vô 色sắc 定định 。 於ư 此thử 九cửu 地địa 道Đạo 諦Đế 。 更cánh 互hỗ 為vi 同đồng 類loại 因nhân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 道đạo 於ư 九cửu 地địa 為vi 客khách 故cố 。 不bất 屬thuộc 彼bỉ 界giới 。 彼bỉ 地địa 貪tham 愛ái 不bất 能năng 取thủ 此thử 為vi 自tự 境cảnh 。 是thị 故cố 若nhược 法pháp 同đồng 類loại 。 雖tuy 不bất 同đồng 地địa 。 得đắc 作tác 同đồng 類loại 因nhân 。 此thử 同đồng 類loại 因nhân 生sanh 何hà 品phẩm 果quả 。 偈kệ 曰viết 。 於ư 等đẳng 勝thắng 果quả 。 釋thích 曰viết 。 此thử 為vi 等đẳng 品phẩm 上thượng 品phẩm 果quả 因nhân 非phi 下hạ 品phẩm 果quả 因nhân 。 如như 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 為vì 未vị 來lai 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 同đồng 類loại 因nhân 。 或hoặc 為vi 上thượng 品phẩm 道đạo 乃nãi 至chí 無vô 生sanh 智trí 同đồng 類loại 因nhân 。 若nhược 無vô 生sanh 智trí 但đãn 為vi 無vô 生sanh 智trí 因nhân 。 無vô 餘dư 上thượng 品phẩm 故cố 。 見kiến 修tu 無Vô 學Học 道đạo 。 為vi 三tam 二nhị 一nhất 同đồng 類loại 因nhân 。 此thử 中trung 鈍độn 根căn 道đạo 。 亦diệc 為vi 鈍độn 根căn 道đạo 利lợi 根căn 道đạo 因nhân 。 利lợi 根căn 道đạo 但đãn 為vi 利lợi 根căn 道đạo 因nhân 。 如như 信tín 行hành 信tín 解giải 脫thoát 時thời 解giải 脫thoát 道đạo 。 或hoặc 為vi 六lục 四tứ 二nhị 因nhân 。 法pháp 行hành 見kiến 至chí 非phi 時thời 解giải 脫thoát 道đạo 。 或hoặc 為vi 三tam 二nhị 一nhất 因nhân 。 云vân 何hà 下hạ 地địa 道đạo 於ư 上thượng 地địa 道đạo 。 或hoặc 等đẳng 或hoặc 勝thắng 。 一nhất 由do 根căn 二nhị 由do 因nhân 增tăng 長trưởng 。 此thử 中trung 見kiến 道đạo 等đẳng 下hạ 下hạ 品phẩm 等đẳng 。 於ư 後hậu 後hậu 由do 因nhân 增tăng 長trưởng 勝thắng 。 若nhược 於ư 一nhất 相tương 續tục 中trung 。 信tín 行hành 法Pháp 行hành 。 道đạo 不bất 得đắc 俱câu 有hữu 。 若nhược 已dĩ 生sanh 於ư 未vị 生sanh 為vi 因nhân 。 為vi 唯duy 道đạo 於ư 等đẳng 勝thắng 果quả 作tác 同đồng 類loại 因nhân 。 為vi 更cánh 有hữu 餘dư 法Pháp 。 世thế 間gian 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 偈kệ 曰viết 。 學học 得đắc 於ư 二nhị 爾nhĩ 。 釋thích 曰viết 。 不bất 但đãn 無vô 流lưu 法pháp 為vi 等đẳng 勝thắng 果quả 同đồng 類loại 因nhân 。 學học 得đắc 有hữu 流lưu 法pháp 於ư 二nhị 果quả 亦diệc 爾nhĩ 。 或hoặc 為vi 等đẳng 果quả 同đồng 類loại 因nhân 。 或hoặc 為vi 勝thắng 果quả 同đồng 類loại 因nhân 。 非phi 下hạ 類loại 因nhân 。 此thử 學học 得đắc 是thị 何hà 法pháp 。 偈kệ 曰viết 。 聞văn 思tư 等đẳng 諸chư 法pháp 。 釋thích 曰viết 。 此thử 法pháp 加gia 行hành 所sở 得đắc 。 謂vị 聞văn 德đức 思tư 德đức 修tu 德đức 。 為vi 等đẳng 品phẩm 勝thắng 品phẩm 果quả 因nhân 。 非phi 下hạ 品phẩm 因nhân 。 如như 欲dục 界giới 聞văn 慧tuệ 。 為vi 欲dục 界giới 聞văn 思tư 慧tuệ 因nhân 。 若nhược 思tư 慧tuệ 但đãn 為vi 思tư 慧tuệ 因nhân 。 無vô 修tu 慧tuệ 故cố 。 色sắc 界giới 聞văn 慧tuệ 。 為vi 聞văn 慧tuệ 修tu 慧tuệ 因nhân 。 無vô 思tư 慧tuệ 故cố 。 若nhược 修tu 慧tuệ 但đãn 為vi 修tu 慧tuệ 因nhân 。 如như 此thử 等đẳng 有hữu 九cửu 品phẩm 差sai 別biệt 故cố 。 最tối 下hạ 下hạ 品phẩm 。 為vi 一nhất 切thiết 下hạ 中trung 等đẳng 八bát 品phẩm 因nhân 。 道Đạo 理lý 如như 此thử 。 生sanh 得đắc 善thiện 法Pháp 。 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 九cửu 品phẩm 。 前tiền 為vi 後hậu 同đồng 類loại 因nhân 。 染nhiễm 污ô 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 無vô 覆phú 無vô 記ký 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 果quả 報báo 生sanh 。 威uy 儀nghi 相tương 應ứng 。 工công 巧xảo 處xứ 。 變biến 化hóa 心tâm 。 共cộng 有hữu 此thử 四tứ 種chủng 。 次thứ 第đệ 為vi 四tứ 三tam 二nhị 一nhất 同đồng 類loại 因nhân 。 於ư 欲dục 界giới 變biến 化hóa 心tâm 。 是thị 四tứ 定định 果quả 。 此thử 中trung 是thị 上thượng 地địa 定định 果quả 。 非phi 下hạ 地địa 定định 果quả 同đồng 類loại 因nhân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 功công 力lực 所sở 造tạo 同đồng 類loại 因nhân 。 無vô 道Đạo 理lý 以dĩ 下hạ 類loại 為vi 果quả 。 譬thí 如như 舍xá 利lợi 穀cốc 麥mạch 等đẳng 。 勿vật 作tác 功công 力lực 無vô 果quả 。 是thị 故cố 諸chư 師sư 。 說thuyết 如như 此thử 言ngôn 。 若nhược 無vô 流lưu 已dĩ 生sanh 。 可khả 得đắc 非phi 未vị 生sanh 無vô 流lưu 因nhân 不bất 有hữu 如như 已dĩ 生sanh 苦khổ 法pháp 智trí 於ư 未vị 生sanh 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 。 一nhất 切thiết 勝thắng 於ư 劣liệt 非phi 同đồng 類loại 因nhân 。 先tiên 所sở 得đắc 無vô 流lưu 法pháp 。 定định 在tại 一nhất 相tương 續tục 中trung 。 於ư 後hậu 生sanh 無vô 流lưu 。 可khả 非phi 因nhân 不bất 有hữu 。 謂vị 未vị 來lai 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 於ư 苦khổ 法pháp 智trí 。
何hà 以dĩ 故cố 。 果quả 非phi 前tiền 故cố 。 又hựu 未vị 來lai 無vô 同đồng 類loại 因nhân 故cố 。 前tiền 已dĩ 生sanh 無vô 流lưu 法pháp 。 於ư 後hậu 已dĩ 生sanh 無vô 流lưu 法pháp 。 可khả 非phi 因nhân 不bất 有hữu 。 謂vị 勝thắng 於ư 下hạ 類loại 。 如như 已dĩ 退thoái 上thượng 果quả 現hiện 證chứng 下hạ 果quả 。
復phục 次thứ 苦khổ 法pháp 智trí 至chí 得đắc 於ư 後hậu 後hậu 剎sát 那na 入nhập 觀quán 人nhân 所sở 得đắc 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 至chí 得đắc 下hạ 類loại 故cố 。 說thuyết 同đồng 類loại 因nhân 已dĩ 。 偈kệ 曰viết 。 相tương 應ứng 因nhân 何hà 相tương/tướng 心tâm 心tâm 法pháp 。 釋thích 曰viết 。 一nhất 切thiết 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 共cộng 聚tụ 。 名danh 相tướng 應ưng 因nhân 。 若nhược 爾nhĩ 有hữu 別biệt 相tướng 續tục 生sanh 心tâm 心tâm 法pháp 。 更cánh 互hỗ 應ưng 成thành 相tương 應ứng 因nhân 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 若nhược 一nhất 相tương/tướng 一nhất 境cảnh 得đắc 成thành 相tương 應ứng 因nhân 。 若nhược 爾nhĩ 則tắc 同đồng 前tiền 過quá 失thất 。 若nhược 同đồng 一nhất 時thời 成thành 相tương 應ứng 因nhân 。 若nhược 爾nhĩ 於ư 別biệt 相tướng 續tục 生sanh 心tâm 心tâm 法pháp 。 應ưng 成thành 相tương 應ứng 因nhân 。 如như 眾chúng 人nhân 共cộng 見kiến 新tân 月nguyệt 等đẳng 。 是thị 故cố 偈kệ 曰viết 。 同đồng 依y 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 彼bỉ 互hỗ 同đồng 依y 止chỉ 。 得đắc 名danh 相tướng 應ưng 因nhân 。 同đồng 者giả 謂vị 不bất 異dị 。 如như 眼nhãn 根căn 剎sát 那na 能năng 作tác 眼nhãn 識thức 依y 。 亦diệc 作tác 眼nhãn 識thức 相tương 應ứng 受thọ 等đẳng 心tâm 法pháp 依y 。 乃nãi 至chí 意ý 根căn 剎sát 那na 於ư 意ý 識thức 及cập 意ý 識thức 相tương 應ứng 法pháp 依y 義nghĩa 亦diệc 爾nhĩ 。 相tương 應ứng 因nhân 即tức 是thị 俱câu 有hữu 因nhân 。 何hà 義nghĩa 立lập 為vi 俱câu 有hữu 因nhân 。 何hà 義nghĩa 立lập 為vi 相tương 應ứng 因nhân 。 譬thí 如như 同đồng 宗tông 互hỗ 相tương 於ư 有hữu 力lực 故cố 得đắc 行hành 路lộ 。 俱câu 有hữu 因nhân 亦diệc 爾nhĩ 。 由do 五ngũ 種chủng 平bình 等đẳng 。 共cộng 同đồng 所sở 作tác 故cố 。 立lập 相tương 應ứng 因nhân 。 譬thí 如như 同đồng 宗tông 共cộng 同đồng 食thực 飲ẩm 資tư 用dụng 事sự 是thị 故cố 得đắc 行hành 。 於ư 中trung 若nhược 離ly 一nhất 則tắc 一nhất 切thiết 不bất 相tương 應ứng 。 是thị 故cố 此thử 二nhị 因nhân 其kỳ 勢thế 有hữu 異dị 。
說thuyết 相tương 應ứng 因nhân 已dĩ 。 遍biến 行hành 因nhân 相tương/tướng 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 遍biến 行hành 染nhiễm 污ô 因nhân 。 自tự 地địa 前tiền 遍biến 行hành 。 釋thích 曰viết 。 於ư 自tự 地địa 先tiên 有hữu 諸chư 法pháp 。 若nhược 遍biến 處xứ 能năng 行hành 於ư 後hậu 生sanh 染nhiễm 污ô 法pháp 。 立lập 為vi 遍biến 行hành 因nhân 。 此thử 遍biến 行hành 法pháp 。 後hậu 分phân 別biệt 惑hoặc 品phẩm 中trung 當đương 說thuyết 。 由do 為vi 一nhất 切thiết 染nhiễm 污ô 法pháp 通thông 因nhân 故cố 。 離ly 同đồng 類loại 因nhân 。 別biệt 立lập 此thử 因nhân 。 能năng 為vi 餘dư 部bộ 染nhiễm 污ô 因nhân 故cố 。 由do 彼bỉ 威uy 力lực 。 別biệt 部bộ 諸chư 惑hoặc 。 亦diệc 得đắc 增tăng 長trưởng 。 聖thánh 人nhân 染nhiễm 污ô 法pháp 。 亦diệc 以dĩ 遍biến 行hành 為vi 因nhân 不phủ 。 罽kế 賓tân 國quốc 師sư 說thuyết 。 一nhất 切thiết 染nhiễm 污ô 法pháp 。 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 惑hoặc 為vi 因nhân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 分phân 別biệt 道Đạo 理lý 論luận 說thuyết 。 何hà 法pháp 以dĩ 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 惑hoặc 為vi 因nhân 。 諸chư 染nhiễm 污ô 法pháp 。 及cập 見kiến 諦Đế 所sở 滅diệt 法pháp 果quả 報báo 。 何hà 法pháp 以dĩ 無vô 記ký 為vi 因nhân 。 一nhất 切thiết 無vô 記ký 有hữu 為vi 法pháp 。 及cập 諸chư 惡ác 。 有hữu 法pháp 以dĩ 苦khổ 為vi 因nhân 。 以dĩ 身thân 見kiến 為vi 因nhân 。 非phi 身thân 見kiến 因nhân 不phủ 。 廣quảng 說thuyết 如như 彼bỉ 論luận 。 乃nãi 至chí 云vân 除trừ 身thân 見kiến 及cập 諸chư 餘dư 法pháp 生sanh 老lão 住trụ 滅diệt 所sở 有hữu 別biệt 染nhiễm 污ô 苦Khổ 諦Đế 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 會hội 釋thích 假giả 名danh 論luận 文văn 。 彼bỉ 論luận 云vân 。 有hữu 法pháp 不bất 善thiện 。 唯duy 不bất 善thiện 為vi 因nhân 。 不bất 有hữu 若nhược 聖thánh 人nhân 退thoái 離ly 欲dục 欲dục 界giới 染nhiễm 污ô 作tác 意ý 初sơ 起khởi 現hiện 前tiền 。 約ước 未vị 滅diệt 因nhân 。 說thuyết 此thử 言ngôn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 見kiến 諦Đế 或hoặc 是thị 此thử 因nhân 已dĩ 滅diệt 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 說thuyết 遍biến 行hành 因nhân 已dĩ 。 果quả 報báo 因nhân 相tương/tướng 云vân 何hà 。 偈kệ 曰viết 。 果quả 報báo 因nhân 非phi 善thiện 。 及cập 以dĩ 有hữu 流lưu 善thiện 。 釋thích 曰viết 。 一nhất 切thiết 惡ác 及cập 有hữu 流lưu 善thiện 法Pháp 。 是thị 果quả 報báo 因nhân 。 果quả 報báo 為vi 法pháp 故cố 。 是thị 故cố 無vô 記ký 不bất 能năng 造tạo 果quả 報báo 。 由do 無vô 功công 力lực 故cố 。 譬thí 如như 陳trần 朽hủ 種chủng 子tử 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 無vô 流lưu 不bất 生sanh 果quả 報báo 。 非phi 貪tham 愛ái 所sở 潤nhuận 故cố 。 譬thí 如như 貞trinh 實thật 種chủng 子tử 無vô 濕thấp 潤nhuận 故cố 。 此thử 無vô 流lưu 法pháp 不bất 繫hệ 屬thuộc 三tam 界giới 。 云vân 何hà 能năng 生sanh 屬thuộc 。 三tam 界giới 果quả 報báo 。 所sở 餘dư 諸chư 法pháp 有hữu 二nhị 種chủng 故cố 。 能năng 生sanh 果quả 報báo 。 譬thí 如như 貞trinh 實thật 種chủng 子tử 有hữu 潤nhuận 濕thấp 。 此thử 名danh 云vân 何hà 可khả 知tri 。 為vi 是thị 果quả 報báo 家gia 因nhân 。 為vi 以dĩ 果quả 報báo 為vi 因nhân 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 有hữu 。 若nhược 執chấp 果quả 報báo 家gia 因nhân 故cố 說thuyết 果quả 報báo 因nhân 。 果quả 報báo 生sanh 眼nhãn 此thử 文văn 不bất 應ưng 成thành 。 若nhược 執chấp 果quả 報báo 為vi 因nhân 是thị 業nghiệp 果quả 報báo 。 此thử 文văn 亦diệc 不bất 成thành 。 此thử 二nhị 悉tất 得đắc 成thành 。 已dĩ 如như 前tiền 說thuyết 。
復phục 次thứ 果quả 報báo 是thị 何hà 義nghĩa 。 熟thục 不bất 似tự 故cố 名danh 報báo 。
何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 欲dục 界giới 有hữu 時thời 一nhất 陰ấm 果quả 報báo 因nhân 一nhất 果quả 。 謂vị 至chí 得đắc 生sanh 等đẳng 。 有hữu 二nhị 陰ấm 一nhất 果quả 。 謂vị 身thân 口khẩu 業nghiệp 生sanh 等đẳng 。 有hữu 四tứ 陰ấm 一nhất 果quả 。 謂vị 善thiện 惡ác 心tâm 心tâm 法pháp 生sanh 等đẳng 。 於ư 色sắc 界giới 有hữu 一nhất 陰ấm 果quả 報báo 因nhân 一nhất 果quả 。 謂vị 至chí 得đắc 及cập 無vô 想tưởng 定định 生sanh 等đẳng 。 有hữu 二nhị 陰ấm 一nhất 果quả 。 謂vị 初sơ 定định 教giáo 色sắc 生sanh 等đẳng 。 有hữu 四tứ 陰ấm 一nhất 果quả 。 謂vị 散tán 善thiện 心tâm 生sanh 等đẳng 。 有hữu 五ngũ 陰ấm 一nhất 果quả 。 謂vị 在tại 定định 心tâm 生sanh 等đẳng 。 於ư 無vô 色sắc 界giới 。 有hữu 一nhất 陰ấm 果quả 報báo 因nhân 一nhất 果quả 。 謂vị 至chí 得đắc 滅diệt 心tâm 定định 生sanh 等đẳng 。 有hữu 四tứ 陰ấm 一nhất 果quả 。 謂vị 善thiện 心tâm 心tâm 法pháp 生sanh 等đẳng 。
復phục 次thứ 有hữu 業nghiệp 此thử 業nghiệp 唯duy 一nhất 法pháp 入nhập 為vi 果quả 報báo 。 謂vị 壽thọ 命mạng 為vi 果quả 報báo 。 若nhược 業nghiệp 感cảm 意ý 入nhập 果quả 報báo 。 此thử 業nghiệp 生sanh 二nhị 入nhập 為vi 果quả 報báo 。 謂vị 意ý 入nhập 法pháp 入nhập 。 如như 此thử 若nhược 業nghiệp 感cảm 觸xúc 入nhập 果quả 報báo 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 業nghiệp 感cảm 身thân 入nhập 果quả 報báo 。 此thử 業nghiệp 生sanh 三tam 入nhập 為vi 果quả 報báo 。 謂vị 身thân 觸xúc 及cập 法pháp 入nhập 。 如như 此thử 色sắc 香hương 味vị 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 業nghiệp 感cảm 眼nhãn 根căn 果quả 報báo 。 此thử 業nghiệp 生sanh 四tứ 入nhập 為vi 果quả 報báo 。 謂vị 眼nhãn 身thân 觸xúc 法pháp 入nhập 。 如như 此thử 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 亦diệc 爾nhĩ 。 有hữu 業nghiệp 感cảm 五ngũ 六lục 七thất 八bát 九cửu 十thập 。 十thập 一nhất 入nhập 果quả 報báo 。
何hà 以dĩ 故cố 。 業nghiệp 有hữu 二nhị 種chủng 。 有hữu 多đa 業nghiệp 一nhất 果quả 報báo 。 有hữu 一nhất 業nghiệp 多đa 果quả 報báo 故cố 。 譬thí 如như 外ngoại 種chủng 子tử 有hữu 多đa 種chủng 果quả 有hữu 一nhất 種chủng 果quả 。 多đa 種chủng 果quả 者giả 。 譬thí 如như 蓮liên 石thạch 榴lựu 匿nặc 瞿cù 陀đà 等đẳng 。 一nhất 種chủng 果quả 者giả 。 譬thí 如như 穀cốc 麥mạch 等đẳng 。 一nhất 世thế 業nghiệp 三tam 世thế 果quả 報báo 。 熟thục 有hữu 是thị 處xứ 。 三tam 世thế 業nghiệp 一nhất 世thế 果quả 報báo 熟thục 無vô 是thị 處xứ 。 勿vật 果quả 減giảm 因nhân 。 如như 此thử 一nhất 剎sát 那na 業nghiệp 。 多đa 剎sát 那na 果quả 報báo 。 此thử 義nghĩa 不bất 可khả 倒đảo 。 不bất 得đắc 與dữ 業nghiệp 同đồng 時thời 果quả 報báo 熟thục 。 亦diệc 無vô 無vô 間gian 次thứ 第đệ 熟thục 。
何hà 以dĩ 故cố 。 次thứ 第đệ 剎sát 那na 。 次thứ 第đệ 緣duyên 所sở 引dẫn 故cố 。 果quả 報báo 因nhân 觀quán 次thứ 第đệ 剎sát 那na 相tương 續tục 終chung 方phương 熟thục 。
復phục 次thứ 此thử 六lục 因nhân 。 定định 在tại 何hà 世thế 。 彼bỉ 定định 世thế 由do 義nghĩa 已dĩ 顯hiển 。 未vị 以dĩ 文văn 說thuyết 。 是thị 故cố 應ưng 更cánh 立lập 言ngôn 釋thích 。 偈kệ 曰viết 。 遍biến 行hành 及cập 同đồng 類loại 。 二nhị 世thế 。 釋thích 曰viết 。 此thử 二nhị 因nhân 若nhược 在tại 過quá 去khứ 現hiện 世thế 則tắc 成thành 因nhân 。 若nhược 未vị 來lai 不bất 成thành 因nhân 。 能năng 證chứng 此thử 義nghĩa 道Đạo 理lý 。 於ư 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 偈kệ 曰viết 。 三tam 世thế 三tam 。 釋thích 曰viết 。 俱câu 有hữu 因nhân 相tương 應ứng 因nhân 果quả 報báo 因nhân 。 此thử 三tam 因nhân 各các 有hữu 三tam 世thế 。 隨tùy 造tạo 因nhân 不bất 說thuyết 定định 世thế 故cố 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 通thông 三tam 世thế 及cập 無vô 世thế 。 說thuyết 六lục 因nhân 已dĩ 。 何hà 法pháp 為vi 彼bỉ 果quả 。 約ước 此thử 彼bỉ 成thành 因nhân 。 偈kệ 曰viết 。 有hữu 為vi 擇trạch 滅diệt 果quả 。 釋thích 曰viết 。 何hà 者giả 為vi 果quả 法pháp 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 及cập 擇trạch 滅diệt 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 文văn 如như 此thử 。 若nhược 爾nhĩ 無vô 為vi 法pháp 由do 果quả 故cố 應ưng 有hữu 因nhân 。 若nhược 法pháp 以dĩ 此thử 為vi 果quả 。 此thử 法pháp 成thành 因nhân 故cố 。 則tắc 應ưng 感cảm 果quả 。 若nhược 法pháp 有hữu 為vi 可khả 立lập 因nhân 果quả 。 偈kệ 曰viết 。 無vô 為vi 非phi 因nhân 果quả 。 釋thích 曰viết 。 無vô 為vi 法pháp 不bất 可khả 立lập 為vi 因nhân 果quả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 非phi 六lục 因nhân 故cố 。 非phi 五ngũ 果quả 故cố 。 云vân 何hà 不bất 許hứa 聖thánh 道Đạo 為vi 擇trạch 滅diệt 隨tùy 造tạo 因nhân 。 由do 不bất 能năng 遮già 應ưng 起khởi 法pháp 生sanh 故cố 。 立lập 此thử 為vi 隨tùy 造tạo 因nhân 。 無vô 為vi 無vô 生sanh 。 是thị 故cố 於ư 無vô 為vi 不bất 成thành 因nhân 。 若nhược 爾nhĩ 是thị 何hà 法pháp 果quả 。 云vân 何hà 為vi 果quả 。 是thị 道Đạo 果Quả 。 由do 道Đạo 力lực 至chí 得đắc 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 但đãn 至chí 得đắc 是thị 道Đạo 果Quả 。 於ư 至chí 得đắc 道Đạo 有hữu 功công 能năng 故cố 。 擇trạch 滅diệt 則tắc 非phi 有hữu 別biệt 義nghĩa 。 聖thánh 道Đạo 於ư 至chí 得đắc 有hữu 功công 能năng 。 有hữu 別biệt 義nghĩa 道đạo 於ư 擇trạch 滅diệt 有hữu 功công 能năng 。 於ư 至chí 得đắc 功công 能năng 云vân 何hà 能năng 令linh 生sanh 。 於ư 擇trạch 滅diệt 功công 能năng 云vân 何hà 能năng 令linh 至chí 。 是thị 故cố 聖thánh 道Đạo 於ư 擇trạch 滅diệt 非phi 一nhất 向hướng 因nhân 。 擇trạch 滅diệt 於ư 聖thánh 道Đạo 非phi 一nhất 向hướng 果quả 。 可khả 是thị 增tăng 上thượng 果quả 。 云vân 何hà 無vô 為vi 。 成thành 隨tùy 造tạo 因nhân 。 不bất 遮già 他tha 生sanh 故cố 。 成thành 隨tùy 造tạo 因nhân 。 此thử 法pháp 無vô 果quả 。 解giải 脫thoát 法pháp 無vô 取thủ 果quả 與dữ 果quả 時thời 。 由do 無vô 功công 能năng 故cố 。
何hà 以dĩ 故cố 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 不phủ 。 曾tằng 說thuyết 無vô 為vi 為vi 因nhân 。 由do 別biệt 義nghĩa 亦diệc 說thuyết 為vi 因nhân 。 經kinh 部bộ 師sư 說thuyết 如như 此thử 。 云vân 何hà 說thuyết 是thị 因nhân 是thị 緣duyên 。 能năng 令linh 色sắc 生sanh 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 若nhược 色sắc 依y 無vô 常thường 因nhân 緣duyên 生sanh 。 此thử 色sắc 云vân 何hà 得đắc 常thường 住trụ 。 乃nãi 至chí 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 爾nhĩ 無vô 為vi 法pháp 不bất 應ưng 成thành 識thức 所sở 緣duyên 境cảnh 。 由do 決quyết 能năng 生sanh 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 此thử 義nghĩa 自tự 至chí 。 是thị 因nhân 是thị 緣duyên 。 能năng 令linh 識thức 生sanh 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 由do 此thử 定định 說thuyết 是thị 識thức 所sở 緣duyên 。 亦diệc 是thị 無vô 常thường 。 不bất 說thuyết 如như 此thử 。 是thị 故cố 識thức 所sở 緣duyên 。 有hữu 常thường 無vô 常thường 。 此thử 義nghĩa 自tự 至chí 。
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 俱Câu 舍Xá 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ
A Tỳ Đạt Ma Câu Xá Thích Luận ♦ Hết quyển 4
❖
Phiên âm: 14/3/2016 ◊ Cập nhật: 14/3/2016