成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 六lục
Thành Duy Thức Luận ♦ Quyển 6
護hộ 法Pháp 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
已dĩ 說thuyết 遍biến 行hành 別biệt 境cảnh 二nhị 位vị 。 善thiện 位vị 心tâm 所sở 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
１# １#
善thiện 謂vị 信tín 慚tàm 愧quý 。 無vô 貪tham 等đẳng 三tam 根căn 。
勤cần 安an 不bất 放phóng 逸dật 。 行hành 捨xả 及cập 不bất 害hại 。
論luận 曰viết 。 唯duy 善thiện 心tâm 俱câu 名danh 善thiện 心tâm 所sở 。 謂vị 信tín 慚tàm 等đẳng 定định 有hữu 十thập 一nhất 。 云vân 何hà 為vi 信tín 。 於ư 實thật 德đức 能năng 深thâm 忍nhẫn 樂nhạo 欲dục 心tâm 淨tịnh 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 不bất 信tín 樂nhạo 善thiện 為vi 業nghiệp 。 然nhiên 信tín 差sai 別biệt 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 信tín 實thật 有hữu 。 謂vị 於ư 諸chư 法pháp 。 實thật 事sự 理lý 中trung 深thâm 信tín 忍nhẫn 故cố 。 二nhị 信tín 有hữu 德đức 。 謂vị 於ư 三Tam 寶Bảo 真chân 淨tịnh 德đức 中trung 深thâm 信tín 樂nhạo 故cố 。 三tam 信tín 有hữu 能năng 。 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 。 世thế 出xuất 世thế 善thiện 。 深thâm 信tín 有hữu 力lực 能năng 得đắc 能năng 成thành 起khởi 希hy 望vọng 故cố 。 由do 斯tư 對đối 治trị 彼bỉ 不bất 信tín 心tâm 。 愛ái 樂nhạo 證chứng 修tu 世thế 出xuất 世thế 善thiện 。 忍nhẫn 謂vị 勝thắng 解giải 。 此thử 即tức 信tín 因nhân 。 樂nhạo 欲dục 謂vị 欲dục 即tức 是thị 信tín 果quả 。 礭# 陳trần 此thử 信tín 自tự 相tương/tướng 是thị 何hà 。 豈khởi 不bất 適thích 言ngôn 。 心tâm 淨tịnh 為vi 性tánh 。 此thử 猶do 未vị 了liễu 彼bỉ 心tâm 淨tịnh 言ngôn 。 若nhược 淨tịnh 即tức 心tâm 應ưng 非phi 心tâm 所sở 。 若nhược 令linh 心tâm 淨tịnh 慚tàm 等đẳng 何hà 別biệt 。 心tâm 俱câu 淨tịnh 法pháp 為vi 難nạn/nan 亦diệc 然nhiên 。 此thử 性tánh 澄trừng 清thanh 能năng 淨tịnh 心tâm 等đẳng 。 以dĩ 心tâm 勝thắng 故cố 立lập 心tâm 淨tịnh 名danh 。 如như 水thủy 清thanh 珠châu 。 能năng 清thanh 濁trược 水thủy 。 慚tàm 等đẳng 雖tuy 善thiện 非phi 淨tịnh 為vi 相tương/tướng 。 此thử 淨tịnh 為vi 相tương/tướng 無vô 濫lạm 彼bỉ 失thất 。 又hựu 諸chư 染nhiễm 法pháp 各các 別biệt 有hữu 相tương/tướng 。 唯duy 有hữu 不bất 信tín 。 自tự 相tương 渾hồn 濁trược 。 復phục 能năng 渾hồn 濁trược 餘dư 心tâm 心tâm 所sở 。 如như 極cực 穢uế 物vật 自tự 穢uế 穢uế 他tha 。 信tín 正chánh 翻phiên 彼bỉ 故cố 淨tịnh 為vi 相tương/tướng 。 有hữu 說thuyết 信tín 者giả 愛ái 樂nhạo 為vi 相tương/tướng 。 應ưng 通thông 三tam 性tánh 體thể 應ưng 即tức 欲dục 。 又hựu 應ưng 苦khổ 集tập 非phi 信tín 所sở 緣duyên 。 有hữu 執chấp 信tín 者giả 隨tùy 順thuận 為vi 相tương/tướng 。 應ưng 通thông 三tam 性tánh 。 即tức 勝thắng 解giải 欲dục 。 若nhược 印ấn 順thuận 者giả 即tức 勝thắng 解giải 故cố 。 若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 順thuận 者giả 即tức 是thị 欲dục 故cố 。 離ly 彼bỉ 二nhị 體thể 無vô 順thuận 相tương/tướng 故cố 。 由do 此thử 應ưng 知tri 。 心tâm 淨tịnh 是thị 信tín 。 云vân 何hà 為vi 慚tàm 。 依y 自tự 法pháp 力lực 崇sùng 重trọng/trùng 賢hiền 善thiện 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 無vô 慚tàm 止chỉ 息tức 惡ác 行hành 為vi 業nghiệp 。 謂vị 依y 自tự 法pháp 尊tôn 貴quý 增tăng 上thượng 。 崇sùng 重trọng/trùng 賢hiền 善thiện 羞tu 恥sỉ 過quá 惡ác 。 對đối 治trị 無vô 慚tàm 息tức 諸chư 惡ác 行hành 。 云vân 何hà 為vi 愧quý 。 依y 世thế 間gian 力lực 輕khinh 拒cự 暴bạo 惡ác 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 無vô 愧quý 止chỉ 息tức 惡ác 行hành 為vi 業nghiệp 。 謂vị 依y 世thế 間gian 訶ha 厭yếm 增tăng 上thượng 。 輕khinh 拒cự 暴bạo 惡ác 羞tu 恥sỉ 過quá 罪tội 。 對đối 治trị 無vô 愧quý 息tức 諸chư 惡ác 業nghiệp 。 羞tu 恥sỉ 過quá 惡ác 是thị 二nhị 通thông 相tương/tướng 。 故cố 諸chư 聖thánh 教giáo 假giả 說thuyết 為vi 體thể 。 若nhược 執chấp 羞tu 恥sỉ 為vi 二nhị 別biệt 相tướng 。 應ưng 慚tàm 與dữ 愧quý 體thể 無vô 差sai 別biệt 。 則tắc 此thử 二nhị 法pháp 定định 不bất 相tương 應ứng 。 非phi 受thọ 想tưởng 等đẳng 有hữu 此thử 義nghĩa 故cố 。 若nhược 待đãi 自tự 他tha 立lập 二nhị 別biệt 者giả 。 應ưng 非phi 實thật 有hữu 便tiện 違vi 聖thánh 教giáo 。 若nhược 許hứa 慚tàm 愧quý 實thật 而nhi 別biệt 起khởi 。 復phục 違vi 論luận 說thuyết 十thập 遍biến 善thiện 心tâm 。 崇sùng 重trọng/trùng 輕khinh 拒cự 若nhược 二nhị 別biệt 相tướng 。 所sở 緣duyên 有hữu 異dị 應ưng 不bất 俱câu 生sanh 。 二nhị 失thất 既ký 同đồng 何hà 乃nãi 偏thiên 責trách 。 誰thùy 言ngôn 二nhị 法pháp 所sở 緣duyên 有hữu 異dị 。 不bất 爾nhĩ 如như 何hà 。 善thiện 心tâm 起khởi 時thời 隨tùy 緣duyên 何hà 境cảnh 。 皆giai 有hữu 崇sùng 重trọng/trùng 善thiện 及cập 輕khinh 拒cự 惡ác 義nghĩa 。 故cố 慚tàm 與dữ 愧quý 俱câu 遍biến 善thiện 心tâm 所sở 緣duyên 無vô 別biệt 。 豈khởi 不bất 我ngã 說thuyết 。 亦diệc 有hữu 此thử 義nghĩa 。 汝nhữ 執chấp 慚tàm 愧quý 自tự 相tương/tướng 既ký 同đồng 。 何hà 理lý 能năng 遮già 前tiền 所sở 設thiết 難nạn/nan 。 然nhiên 聖thánh 教giáo 說thuyết 顧cố 自tự 他tha 者giả 。 自tự 法pháp 名danh 自tự 世thế 間gian 名danh 他tha 。 或hoặc 即tức 此thử 中trung 崇sùng 拒cự 善thiện 惡ác 。 於ư 己kỷ 益ích 損tổn 名danh 自tự 他tha 故cố 。 無vô 貪tham 等đẳng 者giả 等đẳng 無vô 瞋sân 癡si 。 此thử 三tam 名danh 根căn 生sanh 善thiện 勝thắng 故cố 。 三tam 不bất 善thiện 根căn 。 近cận 對đối 治trị 故cố 。 云vân 何hà 無vô 貪tham 。 於ư 有hữu 有hữu 具cụ 無vô 著trước 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 貪tham 著trước 作tác 善thiện 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 無vô 瞋sân 。 於ư 苦khổ 苦khổ 具cụ 無vô 恚khuể 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 瞋sân 恚khuể 作tác 善thiện 為vi 業nghiệp 。 善thiện 心tâm 起khởi 時thời 隨tùy 緣duyên 何hà 境cảnh 。 皆giai 於ư 有hữu 等đẳng 無vô 著trước 無vô 恚khuể 。 觀quán 有hữu 等đẳng 立lập 非phi 要yếu 緣duyên 彼bỉ 。 如như 前tiền 慚tàm 愧quý 觀quán 善thiện 惡ác 立lập 。 故cố 此thử 二nhị 種chủng 俱câu 遍biến 善thiện 心tâm 。 云vân 何hà 無vô 癡si 。 於ư 諸chư 理lý 事sự 明minh 解giải 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 愚ngu 癡si 作tác 善thiện 為vi 業nghiệp 。 有hữu 義nghĩa 無vô 癡si 即tức 慧tuệ 為vi 性tánh 。 集tập 論luận 說thuyết 此thử 報báo 教giáo 證chứng 智trí 決quyết 擇trạch 為vi 體thể 。 生sanh 得đắc 聞văn 思tư 修tu 所sở 生sanh 慧tuệ 。 如như 次thứ 皆giai 是thị 決quyết 擇trạch 性tánh 故cố 。 此thử 雖tuy 即tức 慧tuệ 為vi 顯hiển 善thiện 品phẩm 有hữu 勝thắng 功công 能năng 。 如như 煩phiền 惱não 見kiến 故cố 復phục 別biệt 說thuyết 。 有hữu 義nghĩa 無vô 癡si 非phi 即tức 是thị 慧tuệ 。 別biệt 有hữu 自tự 性tánh 。 正chánh 對đối 無vô 明minh 如như 無vô 貪tham 瞋sân 。 善thiện 根căn 攝nhiếp 故cố 。 論luận 說thuyết 大đại 悲bi 無vô 瞋sân 癡si 攝nhiếp 非phi 根căn 攝nhiếp 故cố 。 若nhược 彼bỉ 無vô 癡si 以dĩ 慧tuệ 為vi 性tánh 。 大đại 悲bi 如như 力lực 等đẳng 應ưng 慧tuệ 等đẳng 根căn 攝nhiếp 。 又hựu 若nhược 無vô 癡si 。 無vô 別biệt 自tự 性tánh 。 如như 不bất 害hại 等đẳng 應ưng 非phi 實thật 物vật 。 便tiện 違vi 論luận 說thuyết 十thập 一nhất 善thiện 中trung 三tam 世thế 俗tục 有hữu 餘dư 皆giai 是thị 實thật 。 然nhiên 集tập 論luận 說thuyết 慧tuệ 為vi 體thể 者giả 。 舉cử 彼bỉ 因nhân 果quả 顯hiển 此thử 自tự 性tánh 。 如như 以dĩ 忍nhẫn 樂nhạo/nhạc/lạc 表biểu 信tín 自tự 體thể 。 理lý 必tất 應ưng 爾nhĩ 。 以dĩ 貪tham 瞋sân 癡si 六lục 識thức 相tương 應ứng 。 正chánh 煩phiền 惱não 攝nhiếp 起khởi 惡ác 勝thắng 故cố 立lập 不bất 善thiện 根căn 。 斷đoạn 彼bỉ 必tất 由do 通thông 別biệt 對đối 治trị 。 通thông 唯duy 善thiện 慧tuệ 。 別biệt 即tức 三tam 根căn 。 由do 此thử 無vô 癡si 必tất 應ưng 別biệt 有hữu 。 勤cần 謂vị 精tinh 進tấn 。 於ư 善thiện 惡ác 品phẩm 修tu 斷đoạn 事sự 中trung 勇dũng 悍hãn 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 懈giải 怠đãi 滿mãn 善thiện 為vi 業nghiệp 。 勇dũng 表biểu 勝thắng 進tiến 簡giản 諸chư 染nhiễm 法pháp 。 悍hãn 表biểu 精tinh 純thuần 簡giản 淨tịnh 無vô 記ký 。 即tức 顯hiển 精tinh 進tấn 唯duy 善thiện 性tánh 攝nhiếp 。 此thử 相tương/tướng 差sai 別biệt 略lược 有hữu 五ngũ 種chủng 。 所sở 謂vị 被bị 甲giáp 加gia 行hành 無vô 下hạ 無vô 退thoái 無vô 足túc 。 即tức 經kinh 所sở 說thuyết 有hữu 勢thế 有hữu 勤cần 有hữu 勇dũng 堅kiên 猛mãnh 不bất 捨xả 善thiện 軛ách 。 如như 次thứ 應ưng 知tri 。 此thử 五ngũ 別biệt 者giả 。 謂vị 初sơ 發phát 心tâm 自tự 分phần/phân 勝thắng 進tiến 。 自tự 分phần/phân 行hành 中trung 三tam 品phẩm 別biệt 故cố 。 或hoặc 初sơ 發phát 心tâm 長trường 時thời 無vô 間gian 慇ân 重trọng/trùng 無vô 餘dư 修tu 差sai 別biệt 故cố 。 或hoặc 資tư 糧lương 等đẳng 五ngũ 道đạo 別biệt 故cố 。 二Nhị 乘Thừa 究cứu 竟cánh 道đạo 欣hân 。 大đại 菩Bồ 提Đề 故cố 。 諸chư 佛Phật 究cứu 竟cánh 道đạo 樂nhạo/nhạc/lạc 利lợi 樂lạc 他tha 故cố 。 或hoặc 二nhị 加gia 行hành 無vô 間gian 解giải 脫thoát 勝thắng 進tiến 別biệt 故cố 。 安an 謂vị 輕khinh 安an 。 遠viễn 離ly 麁thô 重trọng 調điều 暢sướng 身thân 心tâm 。 堪kham 任nhậm 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 惛hôn 沈trầm 轉chuyển 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 此thử 伏phục 除trừ 能năng 障chướng 定định 法pháp 令linh 所sở 依y 止chỉ 轉chuyển 安an 適thích 故cố 。 不bất 放phóng 逸dật 者giả 。 精tinh 進tấn 三tam 根căn 。 於ư 所sở 斷đoạn 修tu 防phòng 修tu 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 放phóng 逸dật 成thành 滿mãn 一nhất 切thiết 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 善thiện 事sự 為vi 業nghiệp 。 謂vị 即tức 四tứ 法pháp 於ư 斷đoạn 修tu 事sự 皆giai 能năng 防phòng 修tu 名danh 不bất 放phóng 逸dật 。 非phi 別biệt 有hữu 體thể 。 無vô 異dị 相tướng 故cố 。 於ư 防phòng 惡ác 事sự 修tu 善thiện 事sự 中trung 。 離ly 四tứ 功công 能năng 無vô 別biệt 用dụng 故cố 。 雖tuy 信tín 慚tàm 等đẳng 亦diệc 有hữu 此thử 能năng 。 而nhi 方phương 彼bỉ 四tứ 勢thế 用dụng 微vi 劣liệt 。 非phi 根căn 遍biến 策sách 故cố 非phi 此thử 依y 。 豈khởi 不bất 防phòng 修tu 是thị 此thử 相tương/tướng 用dụng 。 防phòng 修tu 何hà 異dị 精tinh 進tấn 三tam 根căn 。 彼bỉ 要yếu 待đãi 此thử 。 方phương 有hữu 作tác 用dụng 。 此thử 應ưng 復phục 待đãi 餘dư 便tiện 有hữu 無vô 窮cùng 失thất 。 勤cần 唯duy 遍biến 策sách 。 根căn 但đãn 為vi 依y 。 如như 何hà 說thuyết 彼bỉ 有hữu 防phòng 修tu 用dụng 。 汝nhữ 防phòng 修tu 用dụng 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 若nhược 普phổ 依y 持trì 即tức 無vô 貪tham 等đẳng 。 若nhược 遍biến 策sách 錄lục 不bất 異dị 精tinh 進tấn 。 止chỉ 惡ác 進tiến 善thiện 即tức 總tổng 四tứ 法pháp 。 令linh 不bất 散tán 亂loạn 應ưng 是thị 等đẳng 持trì 。 令linh 同đồng 取thủ 境cảnh 與dữ 觸xúc 何hà 別biệt 。 令linh 不bất 忘vong 失thất 。 即tức 應ưng 是thị 念niệm 。 如như 是thị 推thôi 尋tầm 。 不bất 放phóng 逸dật 用dụng 。 離ly 無vô 貪tham 等đẳng 。 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 不bất 放phóng 逸dật 定định 無vô 別biệt 體thể 。 云vân 何hà 行hành 捨xả 。 精tinh 進tấn 三tam 根căn 令linh 心tâm 平bình 等đẳng 。 正chánh 直trực 無vô 功công 用dụng 住trụ 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 掉trạo 舉cử 靜tĩnh 住trụ 為vi 業nghiệp 。 謂vị 即tức 四tứ 法pháp 令linh 心tâm 遠viễn 離ly 掉trạo 舉cử 等đẳng 障chướng 靜tĩnh 住trụ 名danh 捨xả 。 平bình 等đẳng 正chánh 直trực 。 無vô 功công 用dụng 住trụ 。 初sơ 中trung 後hậu 位vị 。 辯biện 捨xả 差sai 別biệt 。 由do 不bất 放phóng 逸dật 先tiên 除trừ 雜tạp 染nhiễm 。 捨xả 復phục 令linh 心tâm 寂tịch 靜tĩnh 而nhi 住trụ 。 此thử 無vô 別biệt 體thể 如như 不bất 放phóng 逸dật 。 離ly 彼bỉ 四tứ 法pháp 無vô 相tướng 用dụng 故cố 。 能năng 令linh 寂tịch 靜tĩnh 即tức 四tứ 法pháp 故cố 。 所sở 令linh 寂tịch 靜tĩnh 即tức 心tâm 等đẳng 故cố 。 云vân 何hà 不bất 害hại 。 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 不bất 為vi 損tổn 惱não 無vô 瞋sân 為vi 性tánh 。 能năng 對đối 治trị 害hại 悲bi 愍mẫn 為vi 業nghiệp 。 謂vị 即tức 無vô 瞋sân 於ư 有hữu 情tình 所sở 。 不bất 為vi 損tổn 惱não 假giả 名danh 不bất 害hại 。 無vô 瞋sân 翻phiên 對đối 斷đoạn 物vật 命mạng 瞋sân 。 不bất 害hại 正chánh 違vi 損tổn 惱não 物vật 害hại 。 無vô 瞋sân 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 害hại 拔bạt 苦khổ 。 是thị 謂vị 此thử 二nhị 麁thô 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 理lý 實thật 無vô 瞋sân 實thật 有hữu 自tự 體thể 。 不bất 害hại 依y 彼bỉ 一nhất 分phần/phân 假giả 立lập 。 為vi 顯hiển 慈từ 悲bi 二nhị 相tương/tướng 別biệt 故cố 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 彼bỉ 二nhị 勝thắng 故cố 。 有hữu 說thuyết 不bất 害hại 非phi 即tức 無vô 瞋sân 別biệt 有hữu 自tự 體thể 。 謂vị 賢hiền 善thiện 性tánh 。 此thử 相tương/tướng 云vân 何hà 。 謂vị 不bất 損tổn 惱não 。 無vô 瞋sân 亦diệc 爾nhĩ 。 寧ninh 別biệt 有hữu 性tánh 。 謂vị 於ư 有hữu 情tình 。 不bất 為vi 損tổn 惱não 慈từ 悲bi 賢hiền 善thiện 。 是thị 無vô 瞋sân 故cố 。 及cập 顯hiển 十thập 一nhất 義nghĩa 別biệt 心tâm 所sở 。 謂vị 欣hân 厭yếm 等đẳng 善thiện 心tâm 所sở 法pháp 。 雖tuy 義nghĩa 有hữu 別biệt 說thuyết 種chủng 種chủng 名danh 。 而nhi 體thể 無vô 異dị 故cố 不bất 別biệt 立lập 。 欣hân 謂vị 欲dục 俱câu 無vô 瞋sân 一nhất 分phần/phân 。 於ư 所sở 欣hân 境cảnh 不bất 憎tăng 恚khuể 故cố 。 不bất 忿phẫn 恨hận 惱não 嫉tật 等đẳng 亦diệc 然nhiên 。 隨tùy 應ứng 正chánh 翻phiên 瞋sân 一nhất 分phần/phân 故cố 。 厭yếm 謂vị 慧tuệ 俱câu 無vô 貪tham 一nhất 分phần/phân 。 於ư 所sở 厭yếm 境cảnh 不bất 染nhiễm 著trước 故cố 。 不bất 慳san 憍kiêu 等đẳng 。 當đương 知tri 亦diệc 然nhiên 。 隨tùy 應ứng 正chánh 翻phiên 貪tham 一nhất 分phần/phân 故cố 。 不bất 覆phú 誑cuống 諂siểm 無vô 貪tham 癡si 一nhất 分phần/phân 。 隨tùy 應ứng 正chánh 翻phiên 貪tham 癡si 一nhất 分phần/phân 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 覆phú 唯duy 無vô 癡si 一nhất 分phần/phân 。 無vô 處xứ 說thuyết 覆phú 亦diệc 貪tham 一nhất 分phần/phân 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 慢mạn 信tín 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 謂vị 若nhược 信tín 彼bỉ 不bất 慢mạn 彼bỉ 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 慢mạn 捨xả 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 心tâm 平bình 等đẳng 者giả 不bất 高cao 慢mạn 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 慢mạn 慚tàm 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 若nhược 崇sùng 重trọng/trùng 彼bỉ 不bất 慢mạn 彼bỉ 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 疑nghi 即tức 信tín 所sở 攝nhiếp 。 謂vị 若nhược 信tín 彼bỉ 無vô 猶do 豫dự 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 疑nghi 即tức 正chánh 勝thắng 解giải 。 以dĩ 決quyết 定định 者giả 無vô 猶do 豫dự 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 疑nghi 即tức 正chánh 慧tuệ 攝nhiếp 。 以dĩ 正chánh 見kiến 者giả 無vô 猶do 豫dự 故cố 。 不bất 散tán 亂loạn 體thể 即tức 正chánh 定định 攝nhiếp 。 正chánh 見kiến 正chánh 知tri 俱câu 善thiện 慧tuệ 攝nhiếp 。 不bất 忘vong 念niệm 者giả 即tức 是thị 正chánh 念niệm 。 悔hối 眠miên 尋tầm 伺tứ 通thông 染nhiễm 不bất 染nhiễm 。 如như 觸xúc 欲dục 等đẳng 無vô 別biệt 翻phiên 對đối 。 何hà 緣duyên 諸chư 染nhiễm 所sở 翻phiên 善thiện 中trung 有hữu 別biệt 建kiến 立lập 有hữu 不bất 爾nhĩ 者giả 。 相tương/tướng 用dụng 別biệt 者giả 便tiện 別biệt 立lập 之chi 。 餘dư 善thiện 不bất 然nhiên 故cố 不bất 應ưng 責trách 。 又hựu 諸chư 染nhiễm 法pháp 遍biến 六lục 識thức 者giả 。 勝thắng 故cố 翻phiên 之chi 別biệt 立lập 善thiện 法Pháp 。 慢mạn 等đẳng 忿phẫn 等đẳng 唯duy 意ý 識thức 俱câu 。 害hại 雖tuy 亦diệc 然nhiên 。 而nhi 數số 現hiện 起khởi 損tổn 惱não 他tha 故cố 。 障chướng 無vô 上thượng 乘thừa 勝thắng 因nhân 悲bi 故cố 。 為vi 了liễu 知tri 彼bỉ 增tăng 上thượng 過quá 失thất 。 翻phiên 立lập 不bất 害hại 。 失thất 念niệm 散tán 亂loạn 。 及cập 不bất 正chánh 知tri 。 翻phiên 入nhập 別biệt 境cảnh 。 善thiện 中trung 不bất 說thuyết 。 染nhiễm 淨tịnh 相tương/tướng 翻phiên 淨tịnh 寧ninh 少thiểu 染nhiễm 。 淨tịnh 勝thắng 染nhiễm 劣liệt 少thiểu 敵địch 多đa 故cố 。 又hựu 解giải 理lý 通thông 說thuyết 多đa 同đồng 體thể 。 迷mê 情tình 事sự 局cục 隨tùy 相tương/tướng 分phần/phân 多đa 。 故cố 於ư 染nhiễm 淨tịnh 不bất 應ưng 齊tề 責trách 。 此thử 十thập 一nhất 法pháp 。 三tam 是thị 假giả 有hữu 。 謂vị 不bất 放phóng 逸dật 捨xả 及cập 不bất 害hại 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 餘dư 八bát 實thật 有hữu 相tương/tướng 用dụng 別biệt 故cố 。 有hữu 義nghĩa 十thập 一nhất 。 四tứ 遍biến 善thiện 心tâm 。 精tinh 進tấn 三tam 根căn 遍biến 善thiện 品phẩm 故cố 。 餘dư 七thất 不bất 定định 。 推thôi 尋tầm 事sự 理lý 未vị 決quyết 定định 時thời 不bất 生sanh 信tín 故cố 。 慚tàm 愧quý 同đồng 類loại 依y 處xứ 各các 別biệt 。 隨tùy 起khởi 一nhất 時thời 第đệ 二nhị 無vô 故cố 。 要yếu 世thế 間gian 道đạo 斷đoạn 煩phiền 惱não 時thời 有hữu 輕khinh 安an 故cố 。 不bất 放phóng 逸dật 捨xả 無vô 漏lậu 道Đạo 時thời 方phương 得đắc 起khởi 故cố 。 悲bi 愍mẫn 有hữu 情tình 。 時thời 乃nãi 有hữu 不bất 害hại 故cố 。 論luận 說thuyết 十thập 一nhất 六lục 位vị 中trung 起khởi 。 謂vị 決quyết 定định 位vị 有hữu 信tín 相tương 應ứng 。 止chỉ 息tức 染nhiễm 時thời 有hữu 慚tàm 愧quý 起khởi 。 顧cố 自tự 他tha 故cố 。 於ư 善thiện 品phẩm 位vị 有hữu 精tinh 進tấn 三tam 根căn 。 世thế 間gian 道đạo 時thời 有hữu 輕khinh 安an 起khởi 。 於ư 出xuất 世thế 道đạo 有hữu 捨xả 不bất 放phóng 逸dật 。 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 時thời 有hữu 不bất 害hại 故cố 。 有hữu 義nghĩa 彼bỉ 說thuyết 未vị 為vi 應ưng 理lý 。 推thôi 尋tầm 事sự 理lý 未vị 決quyết 定định 。 心tâm 信tín 若nhược 不bất 生sanh 應ưng 非phi 是thị 善thiện 。 如như 染nhiễm 心tâm 等đẳng 無vô 淨tịnh 信tín 故cố 。 慚tàm 愧quý 類loại 異dị 。 依y 別biệt 境cảnh 同đồng 。 俱câu 遍biến 善thiện 心tâm 前tiền 已dĩ 說thuyết 故cố 。 若nhược 出xuất 世thế 道đạo 輕khinh 安an 不bất 生sanh 。 應ưng 此thử 覺giác 支chi 非phi 無vô 漏lậu 故cố 。 若nhược 世thế 間gian 道đạo 無vô 捨xả 不bất 放phóng 逸dật 。 應ưng 非phi 寂tịch 靜tĩnh 防phòng 惡ác 修tu 善thiện 故cố 。 又hựu 應ưng 不bất 伏phục 掉trạo 放phóng 逸dật 故cố 。 有hữu 漏lậu 善thiện 心tâm 既ký 具cụ 四tứ 法pháp 。 如như 出xuất 世thế 道đạo 。 應ưng 有hữu 二nhị 故cố 。 善thiện 心tâm 起khởi 時thời 皆giai 不bất 損tổn 物vật 。 違vi 能năng 損tổn 法pháp 有hữu 不bất 害hại 故cố 。 論luận 說thuyết 六lục 位vị 起khởi 十thập 一nhất 者giả 。 依y 彼bỉ 彼bỉ 增tăng 作tác 此thử 此thử 說thuyết 故cố 。 彼bỉ 所sở 說thuyết 定định 非phi 應ưng 理lý 。 應ưng 說thuyết 信tín 等đẳng 十thập 一nhất 法pháp 中trung 。 十thập 遍biến 善thiện 心tâm 。 輕khinh 安an 不bất 遍biến 。 要yếu 在tại 定định 位vị 方phương 有hữu 輕khinh 安an 。 調điều 暢sướng 身thân 心tâm 。 餘dư 位vị 無vô 故cố 。 決quyết 擇trạch 分phần/phân 說thuyết 十Thập 善Thiện 心tâm 所sở 定định 不bất 定định 地địa 皆giai 遍biến 善thiện 心tâm 。 定định 地địa 心tâm 中trung 增tăng 輕khinh 安an 故cố 。 有hữu 義nghĩa 定định 加gia 行hành 亦diệc 得đắc 定định 地địa 名danh 。 彼bỉ 亦diệc 微vi 有hữu 調điều 暢sướng 義nghĩa 故cố 。 由do 斯tư 欲dục 界giới 亦diệc 有hữu 輕khinh 安an 。 不bất 爾nhĩ 便tiện 違vi 本bổn 地địa 分phần/phân 說thuyết 信tín 等đẳng 十thập 一nhất 通thông 一nhất 切thiết 地địa 。 有hữu 義nghĩa 輕khinh 安an 唯duy 在tại 定định 有hữu 。 由do 定định 滋tư 養dưỡng 有hữu 調điều 暢sướng 故cố 。 論luận 說thuyết 欲dục 界giới 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 。 由do 闕khuyết 輕khinh 安an 名danh 不bất 定định 地địa 。 說thuyết 一nhất 切thiết 地địa 有hữu 十thập 一nhất 者giả 。 通thông 有hữu 尋tầm 伺tứ 等đẳng 三tam 地địa 皆giai 有hữu 故cố 。 此thử 十thập 一nhất 種chủng 。 前tiền 已dĩ 具cụ 說thuyết 第đệ 七thất 八bát 識thức 隨tùy 位vị 有hữu 無vô 。 第đệ 六lục 識thức 中trung 定định 位vị 皆giai 具cụ 。 若nhược 非phi 定định 位vị 唯duy 闕khuyết 輕khinh 安an 。 有hữu 義nghĩa 五ngũ 識thức 唯duy 有hữu 十thập 種chủng 。 自tự 性tánh 散tán 動động 無vô 輕khinh 安an 故cố 。 有hữu 義nghĩa 五ngũ 識thức 亦diệc 有hữu 輕khinh 安an 。 定định 所sở 引dẫn 善thiện 者giả 亦diệc 有hữu 調điều 暢sướng 故cố 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 俱câu 必tất 有hữu 輕khinh 安an 故cố 。 此thử 善thiện 十thập 一nhất 何hà 受thọ 相tương 應ứng 。 十thập 五ngũ 相tương 應ứng 。 一nhất 除trừ 憂ưu 苦khổ 。 有hữu 逼bức 迫bách 受thọ 無vô 調điều 暢sướng 故cố 。 此thử 與dữ 別biệt 境cảnh 皆giai 得đắc 相tương 應ứng 。 信tín 等đẳng 欲dục 等đẳng 不bất 相tương 違vi 故cố 。 十thập 一nhất 唯duy 善thiện 。 輕khinh 安an 非phi 欲dục 。 餘dư 通thông 三tam 界giới 。 皆giai 學học 等đẳng 三tam 。 非phi 見kiến 所sở 斷đoạn 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 信tín 等đẳng 六lục 根căn 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 非phi 見kiến 所sở 斷đoạn 。 餘dư 門môn 分phân 別biệt 如như 理lý 應ưng 思tư 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 善thiện 位vị 心tâm 所sở 。 煩phiền 惱não 心tâm 所sở 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
１# ２#
煩phiền 惱não 謂vị 貪tham 瞋sân 。 癡si 慢mạn 疑nghi 惡ác 見kiến 。
論luận 曰viết 。 此thử 貪tham 等đẳng 六lục 性tánh 是thị 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 攝nhiếp 故cố 。 得đắc 煩phiền 惱não 名danh 。 云vân 何hà 為vi 貪tham 。 於ư 有hữu 有hữu 具cụ 染nhiễm 著trước 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 無vô 貪tham 生sanh 苦khổ 為vi 業nghiệp 。 謂vị 由do 愛ái 力lực 取thủ 蘊uẩn 生sanh 故cố 。 云vân 何hà 為vi 瞋sân 於ư 苦khổ 苦khổ 具cụ 憎tăng 恚khuể 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 無vô 瞋sân 不bất 安an 隱ẩn 性tánh 惡ác 行hành 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 瞋sân 必tất 令linh 身thân 心tâm 熱nhiệt 惱não 。 起khởi 諸chư 惡ác 業nghiệp 。 不bất 善thiện 性tánh 故cố 。 云vân 何hà 為vi 癡si 。 於ư 諸chư 理lý 事sự 迷mê 闇ám 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 無vô 癡si 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 。 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 由do 無vô 明minh 起khởi 疑nghi 邪tà 見kiến 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 業nghiệp 。 能năng 招chiêu 後hậu 生sanh 雜tạp 染nhiễm 法pháp 故cố 。 云vân 何hà 為vi 慢mạn 。 恃thị 己kỷ 於ư 他tha 高cao 舉cử 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 慢mạn 生sanh 苦khổ 為vi 業nghiệp 。 謂vị 若nhược 有hữu 慢mạn 於ư 德đức 有hữu 德đức 心tâm 不bất 謙khiêm 下hạ 。 由do 此thử 生sanh 死tử 輪luân 轉chuyển 。 無vô 窮cùng 受thọ 諸chư 苦khổ 故cố 。 此thử 慢mạn 差sai 別biệt 有hữu 七thất 九cửu 種chủng 。 謂vị 於ư 三tam 品phẩm 我ngã 德đức 處xứ 生sanh 。 一nhất 切thiết 皆giai 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 聖thánh 位vị 我ngã 慢mạn 既ký 得đắc 現hiện 行hành 。 慢mạn 類loại 由do 斯tư 起khởi 亦diệc 無vô 失thất 。 云vân 何hà 為vi 疑nghi 於ư 諸chư 諦đế 理lý 猶do 豫dự 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 疑nghi 善thiện 品phẩm 為vi 業nghiệp 。 謂vị 猶do 豫dự 者giả 善thiện 不bất 生sanh 故cố 。 有hữu 義nghĩa 此thử 疑nghi 以dĩ 慧tuệ 為vi 體thể 。 猶do 豫dự 簡giản 擇trạch 說thuyết 為vi 疑nghi 故cố 。 毘tỳ 助trợ 末mạt 底để 是thị 疑nghi 義nghĩa 故cố 。 末mạt 底để 般Bát 若Nhã 義nghĩa 無vô 異dị 故cố 。 有hữu 義nghĩa 此thử 疑nghi 別biệt 有hữu 自tự 體thể 。 令linh 慧tuệ 不bất 決quyết 。 非phi 即tức 慧tuệ 故cố 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 六lục 煩phiền 惱não 中trung 見kiến 世thế 俗tục 有hữu 。 即tức 慧tuệ 分phần/phân 故cố 。 餘dư 是thị 實thật 有hữu 。 別biệt 有hữu 性tánh 故cố 。 毘tỳ 助trợ 末mạt 底để 執chấp 慧tuệ 為vi 疑nghi 。 毘tỳ 助trợ 若nhược 南nam 智trí 應ưng 為vi 識thức 。 界giới 由do 助trợ 力lực 義nghĩa 便tiện 轉chuyển 變biến 。 是thị 故cố 此thử 疑nghi 非phi 慧tuệ 為vi 體thể 。 云vân 何hà 惡ác 見kiến 。 於ư 諸chư 諦đế 理lý 顛điên 倒đảo 推thôi 求cầu 度độ 染nhiễm 慧tuệ 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 善thiện 見kiến 招chiêu 苦khổ 為vi 業nghiệp 。 謂vị 惡ác 見kiến 者giả 多đa 受thọ 苦khổ 故cố 。 此thử 見kiến 行hành 相tương/tướng 差sai 別biệt 有hữu 五ngũ 。 一nhất 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 謂vị 於ư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 。 一nhất 切thiết 見kiến 趣thú 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 此thử 見kiến 差sai 別biệt 有hữu 二nhị 十thập 句cú 六lục 十thập 五ngũ 等đẳng 。 分phân 別biệt 起khởi 攝nhiếp 。 二nhị 邊biên 執chấp 見kiến 。 謂vị 即tức 於ư 彼bỉ 。 隨tùy 執chấp 斷đoạn 常thường 。 障chướng 處xứ 中trung 行hành 出xuất 離ly 為vi 業nghiệp 。 此thử 見kiến 差sai 別biệt 諸chư 見kiến 趣thú 中trung 有hữu 執chấp 前tiền 際tế 四tứ 遍biến 常thường 論luận 。 一nhất 分phần 常thường 論luận 。 及cập 計kế 後hậu 際tế 有hữu 想tưởng 十thập 六lục 無vô 想tưởng 俱câu 非phi 各các 有hữu 八bát 論luận 。 七thất 斷đoạn 滅diệt 論luận 等đẳng 。 分phân 別biệt 趣thú 攝nhiếp 。 三tam 邪tà 見kiến 。 謂vị 謗báng 因nhân 果quả 作tác 用dụng 實thật 事sự 。 及cập 非phi 四tứ 見kiến 諸chư 餘dư 邪tà 執chấp 。 如như 增tăng 上thượng 緣duyên 名danh 義nghĩa 遍biến 故cố 。 此thử 見kiến 差sai 別biệt 諸chư 見kiến 趣thú 中trung 有hữu 執chấp 前tiền 際tế 二nhị 無vô 因nhân 論luận 。 四tứ 有hữu 邊biên 等đẳng 。 不bất 死tử 矯kiểu 亂loạn 。 及cập 計kế 後hậu 際tế 。 五ngũ 現hiện 涅Niết 槃Bàn 。 或hoặc 計kế 自tự 在tại 世thế 主chủ 釋Thích 梵Phạm 及cập 餘dư 物vật 類loại 常thường 恆hằng 不bất 易dị 。 或hoặc 計kế 自tự 在tại 等đẳng 是thị 一nhất 切thiết 物vật 因nhân 。 或hoặc 有hữu 橫hoạnh/hoành 計kế 諸chư 邪tà 解giải 脫thoát 。 或hoặc 有hữu 妄vọng 執chấp 非phi 道đạo 為vi 道đạo 。 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 皆giai 邪tà 見kiến 攝nhiếp 。 四tứ 見kiến 取thủ 。 謂vị 於ư 諸chư 見kiến 及cập 所sở 依y 蘊uẩn 。 執chấp 為vi 最tối 勝thắng 能năng 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 一nhất 切thiết 鬪đấu 諍tranh 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 五Ngũ 戒Giới 禁cấm 取thủ 。 謂vị 於ư 隨tùy 順thuận 諸chư 見kiến 戒giới 禁cấm 及cập 所sở 依y 蘊uẩn 。 執chấp 為vi 最tối 勝thắng 能năng 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 無vô 利lợi 勤cần 苦khổ 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 然nhiên 有hữu 處xứ 說thuyết 執chấp 為vi 最tối 勝thắng 名danh 為vi 見kiến 取thủ 。 執chấp 能năng 得đắc 淨tịnh 名danh 戒giới 取thủ 者giả 。 是thị 影ảnh 略lược 說thuyết 。 或hoặc 隨tùy 轉chuyển 門môn 。 不bất 爾nhĩ 如như 何hà 非phi 滅diệt 計kế 滅diệt 非phi 道đạo 計kế 道đạo 說thuyết 為vi 邪tà 見kiến 。 非phi 二nhị 取thủ 攝nhiếp 。
如như 是thị 總tổng 別biệt 十thập 煩phiền 惱não 中trung 。 六Lục 通Thông 俱câu 生sanh 及cập 分phân 別biệt 起khởi 。 任nhậm 運vận 思tư 察sát 俱câu 得đắc 生sanh 故cố 。 疑nghi 後hậu 三tam 見kiến 唯duy 分phân 別biệt 起khởi 。 要yếu 由do 惡ác 友hữu 或hoặc 邪tà 教giáo 力lực 自tự 審thẩm 思tư 察sát 方phương 得đắc 生sanh 故cố 。 邊biên 執chấp 見kiến 中trung 通thông 俱câu 生sanh 者giả 。 有hữu 義nghĩa 唯duy 斷đoạn 。 常thường 見kiến 相tương/tướng 麁thô 惡ác 友hữu 等đẳng 力lực 方phương 引dẫn 生sanh 故cố 。 瑜du 伽già 等đẳng 說thuyết 。 何hà 邊biên 執chấp 見kiến 是thị 俱câu 生sanh 耶da 。 謂vị 斷đoạn 見kiến 攝nhiếp 。 學học 現hiện 觀quán 者giả 起khởi 如như 是thị 怖bố 。 今kim 者giả 我ngã 我ngã 何hà 所sở 在tại 耶da 。 故cố 禽cầm 獸thú 等đẳng 若nhược 遇ngộ 違vi 緣duyên 皆giai 恐khủng 我ngã 斷đoạn 而nhi 起khởi 驚kinh 怖bố 。 有hữu 義nghĩa 彼bỉ 論luận 依y 麁thô 相tương/tướng 說thuyết 。 理lý 實thật 俱câu 生sanh 亦diệc 通thông 常thường 見kiến 。 謂vị 禽cầm 獸thú 等đẳng 執chấp 我ngã 常thường 存tồn 。 熾sí 然nhiên 聚tụ 集tập 長trường 時thời 資tư 具cụ 。 故cố 顯hiển 揚dương 等đẳng 諸chư 論luận 。 皆giai 說thuyết 於ư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 執chấp 斷đoạn 計kế 常thường 。 或hoặc 是thị 俱câu 生sanh 或hoặc 分phân 別biệt 起khởi 。 此thử 十thập 煩phiền 惱não 誰thùy 幾kỷ 相tương 應ứng 。 貪tham 與dữ 瞋sân 癡si 定định 不bất 俱câu 起khởi 。 愛ái 憎tăng 二nhị 境cảnh 必tất 不bất 同đồng 故cố 。 於ư 境cảnh 不bất 決quyết 。 無vô 染nhiễm 著trước 故cố 。 貪tham 與dữ 慢mạn 見kiến 或hoặc 得đắc 相tương 應ứng 。 所sở 愛ái 所sở 陵lăng 境cảnh 非phi 一nhất 故cố 說thuyết 不bất 俱câu 起khởi 。 所sở 染nhiễm 所sở 恃thị 境cảnh 可khả 同đồng 故cố 說thuyết 得đắc 相tương 應ứng 。 於ư 五ngũ 見kiến 境cảnh 皆giai 可khả 愛ái 故cố 。 貪tham 與dữ 五ngũ 見kiến 相tương 應ứng 無vô 失thất 。 瞋sân 與dữ 慢mạn 疑nghi 或hoặc 得đắc 俱câu 起khởi 。 所sở 瞋sân 所sở 恃thị 境cảnh 非phi 一nhất 故cố 說thuyết 不bất 相tương 應ứng 。 所sở 蔑miệt 所sở 憎tăng 境cảnh 可khả 同đồng 故cố 說thuyết 得đắc 俱câu 起khởi 。 初sơ 猶do 豫dự 時thời 未vị 憎tăng 彼bỉ 故cố 說thuyết 不bất 俱câu 起khởi 。 久cửu 思tư 不bất 決quyết 便tiện 憤phẫn 發phát 故cố 說thuyết 得đắc 相tương 應ứng 。 疑nghi 順thuận 違vi 事sự 隨tùy 應ứng 亦diệc 爾nhĩ 。 瞋sân 與dữ 二nhị 取thủ 必tất 不bất 相tương 應ứng 。 執chấp 為vi 勝thắng 道đạo 不bất 憎tăng 彼bỉ 故cố 。 此thử 與dữ 三tam 見kiến 或hoặc 得đắc 相tương 應ứng 。 於ư 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 蘊uẩn 起khởi 身thân 常thường 見kiến 。 不bất 生sanh 憎tăng 故cố 說thuyết 不bất 相tương 應ứng 。 於ư 有hữu 苦khổ 蘊uẩn 起khởi 身thân 常thường 見kiến 。 生sanh 憎tăng 恚khuể 故cố 說thuyết 得đắc 俱câu 起khởi 。 斷đoạn 見kiến 翻phiên 此thử 說thuyết 瞋sân 有hữu 無vô 。 邪tà 見kiến 誹phỉ 撥bát 惡ác 事sự 好hảo/hiếu 事sự 。 如như 次thứ 說thuyết 瞋sân 。 或hoặc 無vô 或hoặc 有hữu 。 慢mạn 於ư 境cảnh 定định 疑nghi 則tắc 不bất 然nhiên 。 故cố 慢mạn 與dữ 疑nghi 無vô 相tướng 應ưng 義nghĩa 。 慢mạn 與dữ 五ngũ 見kiến 皆giai 容dung 俱câu 起khởi 。 行hành 相tương/tướng 展triển 轉chuyển 不bất 相tương 違vi 故cố 。 然nhiên 與dữ 斷đoạn 見kiến 必tất 不bất 俱câu 生sanh 。 執chấp 我ngã 斷đoạn 時thời 無vô 陵lăng 恃thị 故cố 。 與dữ 身thân 邪tà 見kiến 一nhất 分phần/phân 亦diệc 爾nhĩ 。 疑nghi 不bất 審thẩm 決quyết 與dữ 見kiến 相tương 違vi 。 故cố 疑nghi 與dữ 見kiến 定định 不bất 俱câu 起khởi 。 五ngũ 見kiến 展triển 轉chuyển 必tất 不bất 相tương 應ứng 。 非phi 一nhất 心tâm 中trung 有hữu 多đa 慧tuệ 故cố 。 癡si 與dữ 九cửu 種chủng 皆giai 定định 相tương 應ứng 。 諸chư 煩phiền 惱não 生sanh 。 必tất 由do 癡si 故cố 。 此thử 十thập 煩phiền 惱não 何hà 識thức 相tương 應ứng 。 藏tạng 識thức 全toàn 無vô 末mạt 那na 有hữu 四tứ 。 意ý 識thức 具cụ 十thập 。 五ngũ 識thức 唯duy 三tam 。 謂vị 貪tham 瞋sân 癡si 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 由do 稱xưng 量lượng 等đẳng 起khởi 慢mạn 等đẳng 故cố 。 此thử 十thập 煩phiền 惱não 何hà 受thọ 相tương 應ứng 。 貪tham 瞋sân 癡si 三tam 。 俱câu 生sanh 分phân 別biệt 。 一nhất 切thiết 容dung 與dữ 五ngũ 受thọ 相tương 應ứng 。 貪tham 會hội 違vi 緣duyên 憂ưu 苦khổ 俱câu 故cố 。 瞋sân 遇ngộ 順thuận 境cảnh 喜hỷ 樂lạc 俱câu 故cố 。 有hữu 義nghĩa 俱câu 生sanh 分phân 別biệt 起khởi 慢mạn 。 容dung 與dữ 非phi 苦khổ 四tứ 受thọ 相tương 應ứng 。 恃thị 苦khổ 劣liệt 蘊uẩn 憂ưu 相tương 應ứng 故cố 。
有hữu 義nghĩa 俱câu 生sanh 亦diệc 苦khổ 俱câu 起khởi 。 意ý 有hữu 苦khổ 受thọ 前tiền 已dĩ 說thuyết 故cố 。 分phân 別biệt 慢mạn 等đẳng 純thuần 苦khổ 趣thú 無vô 。 彼bỉ 無vô 邪tà 師sư 邪tà 教giáo 等đẳng 故cố 。 然nhiên 彼bỉ 不bất 造tạo 引dẫn 惡ác 趣thú 業nghiệp 。 要yếu 分phân 別biệt 起khởi 能năng 發phát 彼bỉ 故cố 。 疑nghi 後hậu 三tam 見kiến 容dung 四tứ 受thọ 俱câu 。 欲dục 疑nghi 無vô 苦khổ 等đẳng 亦diệc 喜hỷ 受thọ 俱câu 故cố 。 二nhị 取thủ 若nhược 緣duyên 憂ưu 俱câu 見kiến 等đẳng 。
爾nhĩ 時thời 得đắc 與dữ 憂ưu 相tương 應ứng 故cố 。
有hữu 義nghĩa 俱câu 生sanh 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 但đãn 與dữ 喜hỷ 樂lạc 捨xả 受thọ 相tương 應ứng 。 非phi 五ngũ 識thức 俱câu 。 唯duy 無vô 記ký 故cố 。 分phân 別biệt 二nhị 見kiến 容dung 四tứ 受thọ 俱câu 。 執chấp 苦khổ 俱câu 蘊uẩn 為vi 我ngã 我ngã 所sở 常thường 。 斷đoạn 見kiến 翻phiên 此thử 與dữ 憂ưu 相tương 應ứng 故cố 。
有hữu 義nghĩa 二nhị 見kiến 若nhược 俱câu 生sanh 者giả 。 亦diệc 苦khổ 受thọ 俱câu 。 純thuần 受thọ 苦khổ 處xứ 緣duyên 極cực 苦khổ 蘊uẩn 苦khổ 相tương 應ứng 故cố 。 論luận 說thuyết 俱câu 生sanh 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 於ư 三tam 受thọ 現hiện 行hành 可khả 得đắc 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。 此thử 依y 實thật 義nghĩa 。 隨tùy 麁thô 相tương/tướng 者giả 貪tham 慢mạn 四tứ 見kiến 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 捨xả 俱câu 。 瞋sân 唯duy 苦khổ 憂ưu 捨xả 受thọ 俱câu 起khởi 。 癡si 與dữ 五ngũ 受thọ 皆giai 得đắc 相tương 應ứng 。 邪tà 見kiến 及cập 疑nghi 四tứ 俱câu 除trừ 苦khổ 。 貪tham 癡si 俱câu 樂nhạo/nhạc/lạc 通thông 下hạ 四tứ 地địa 。 餘dư 七thất 俱câu 樂nhạo/nhạc/lạc 除trừ 欲dục 通thông 三tam 。 疑nghi 獨độc 行hành 癡si 欲dục 唯duy 憂ưu 捨xả 。 餘dư 受thọ 俱câu 起khởi 如như 理lý 應ưng 知tri 。 此thử 與dữ 別biệt 境cảnh 幾kỷ 互hỗ 相tương 應ưng 。 貪tham 瞋sân 癡si 慢mạn 。 容dung 五ngũ 俱câu 起khởi 。 專chuyên 注chú 一nhất 境cảnh 。 得đắc 有hữu 定định 故cố 。 疑nghi 及cập 五ngũ 見kiến 各các 容dung 四tứ 俱câu 。 疑nghi 除trừ 勝thắng 解giải 。 不bất 決quyết 定định 故cố 。 見kiến 非phi 慧tuệ 俱câu 不bất 異dị 慧tuệ 故cố 。 此thử 十thập 煩phiền 惱não 何hà 性tánh 所sở 攝nhiếp 。 瞋sân 唯duy 不bất 善thiện 損tổn 自tự 他tha 故cố 。 餘dư 九cửu 通thông 二nhị 。 上thượng 二nhị 界giới 者giả 唯duy 無vô 記ký 攝nhiếp 。 定định 所sở 伏phục 故cố 。 若nhược 欲dục 界giới 繫hệ 分phân 別biệt 起khởi 者giả 。 唯duy 不bất 善thiện 攝nhiếp 。 發phát 惡ác 行hành 故cố 。 若nhược 是thị 俱câu 生sanh 。 發phát 惡ác 行hành 者giả 亦diệc 不bất 善thiện 攝nhiếp 。 損tổn 自tự 他tha 故cố 。 餘dư 無vô 記ký 攝nhiếp 。 細tế 不bất 障chướng 善thiện 。 非phi 極cực 損tổn 惱não 自tự 他tha 處xứ 故cố 。 當đương 知tri 俱câu 生sanh 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 。 唯duy 無vô 記ký 攝nhiếp 不bất 發phát 惡ác 業nghiệp 。 雖tuy 數số 現hiện 起khởi 不bất 障chướng 善thiện 故cố 。 此thử 十thập 煩phiền 惱não 何hà 界giới 繫hệ 耶da 。 瞋sân 唯duy 在tại 欲dục 。 餘dư 通thông 三tam 界giới 。 生sanh 在tại 下hạ 地địa 未vị 離ly 下hạ 染nhiễm 。 上thượng 地địa 煩phiền 惱não 。 不bất 現hiện 在tại 前tiền 。 要yếu 得đắc 彼bỉ 地địa 根căn 本bổn 定định 者giả 。 彼bỉ 地địa 煩phiền 惱não 容dung 現hiện 前tiền 故cố 。 謂vị 有hữu 漏lậu 道đạo 雖tuy 不bất 能năng 伏phục 分phân 別biệt 起khởi 惑hoặc 及cập 細tế 俱câu 生sanh 。 而nhi 能năng 伏phục 除trừ 俱câu 生sanh 麁thô 惑hoặc 。 漸tiệm 次thứ 證chứng 得đắc 上thượng 根căn 本bổn 定định 。 彼bỉ 但đãn 迷mê 事sự 。 依y 外ngoại 門môn 轉chuyển 。 散tán 亂loạn 麁thô 動động 正chánh 障chướng 定định 故cố 。 得đắc 彼bỉ 定định 已dĩ 彼bỉ 地địa 分phân 別biệt 俱câu 生sanh 諸chư 惑hoặc 皆giai 容dung 現hiện 前tiền 。 生sanh 在tại 上thượng 地địa 下hạ 地địa 諸chư 惑hoặc 分phân 別biệt 俱câu 生sanh 皆giai 容dung 現hiện 起khởi 。 生sanh 第đệ 四tứ 定định 中trung 有hữu 中trung 者giả 。 由do 謗báng 解giải 脫thoát 生sanh 地địa 獄ngục 故cố 。 身thân 在tại 上thượng 地địa 將tương 生sanh 下hạ 時thời 。 起khởi 下hạ 潤nhuận 生sanh 俱câu 生sanh 愛ái 故cố 。 而nhi 言ngôn 生sanh 上thượng 不bất 起khởi 下hạ 者giả 。 依y 多đa 分phần 說thuyết 。 或hoặc 隨tùy 轉chuyển 門môn 。 下hạ 地địa 煩phiền 惱não 亦diệc 緣duyên 上thượng 地địa 。 瑜du 伽già 等đẳng 說thuyết 欲dục 界giới 繫hệ 貪tham 求cầu 上thượng 地địa 生sanh 味vị 上thượng 定định 故cố 。 既ký 說thuyết 瞋sân 恚khuể 憎tăng 嫉tật 滅diệt 道đạo 。 亦diệc 應ưng 憎tăng 嫉tật 離ly 欲dục 地địa 故cố 。 總tổng 緣duyên 諸chư 行hành 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 斷đoạn 常thường 慢mạn 者giả 得đắc 緣duyên 上thượng 故cố 。 餘dư 五ngũ 緣duyên 上thượng 其kỳ 理lý 極cực 成thành 。 而nhi 有hữu 處xứ 言ngôn 貪tham 瞋sân 慢mạn 等đẳng 不bất 緣duyên 上thượng 者giả 。 依y 麁thô 相tương/tướng 說thuyết 。 或hoặc 依y 別biệt 緣duyên 。 不bất 見kiến 世thế 間gian 執chấp 他tha 地địa 法pháp 。 為vì 我ngã 等đẳng 故cố 。 邊biên 見kiến 必tất 依y 身thân 見kiến 起khởi 故cố 。 上thượng 地địa 煩phiền 惱não 亦diệc 緣duyên 下hạ 地địa 。 說thuyết 生sanh 上thượng 者giả 於ư 下hạ 有hữu 情tình 恃thị 己kỷ 勝thắng 德đức 而nhi 陵lăng 彼bỉ 故cố 總tổng 緣duyên 諸chư 行hành 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 斷đoạn 常thường 愛ái 者giả 得đắc 緣duyên 下hạ 故cố 。 疑nghi 後hậu 三tam 見kiến 如như 理lý 應ưng 思tư 。 而nhi 說thuyết 上thượng 或hoặc 不bất 緣duyên 下hạ 者giả 。 彼bỉ 依y 多đa 分phần 。 或hoặc 別biệt 緣duyên 說thuyết 。 此thử 十thập 煩phiền 惱não 學học 等đẳng 何hà 攝nhiếp 。 非phi 學học 無Vô 學Học 彼bỉ 唯duy 善thiện 故cố 。 此thử 十thập 煩phiền 惱não 何hà 所sở 斷đoạn 耶da 。 非phi 非phi 所sở 斷đoạn 彼bỉ 非phi 染nhiễm 故cố 。 分phân 別biệt 起khởi 者giả 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 麁thô 易dị 斷đoạn 故cố 。 若nhược 俱câu 生sanh 者giả 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 細tế 難nạn/nan 斷đoạn 故cố 。 見kiến 所sở 斷đoạn 十thập 實thật 俱câu 頓đốn 斷đoạn 。 以dĩ 真chân 見kiến 道đạo 總tổng 緣duyên 諦đế 故cố 。 然nhiên 迷mê 諦đế 相tướng 有hữu 總tổng 有hữu 別biệt 。 總tổng 謂vị 十thập 種chủng 皆giai 迷mê 四Tứ 諦Đế 。 苦khổ 集tập 是thị 彼bỉ 因nhân 依y 處xứ 故cố 。 滅diệt 道đạo 是thị 彼bỉ 怖bố 畏úy 處xứ 故cố 。 別biệt 謂vị 別biệt 迷mê 四Tứ 諦Đế 相tương/tướng 起khởi 。 二nhị 唯duy 迷mê 苦khổ 八bát 通thông 迷mê 四tứ 。 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 唯duy 果quả 處xứ 起khởi 。 別biệt 空không 非phi 我ngã 屬thuộc 苦Khổ 諦Đế 故cố 。 謂vị 疑nghi 三tam 見kiến 親thân 迷mê 苦khổ 理lý 。 二nhị 取thủ 執chấp 彼bỉ 三tam 見kiến 戒giới 禁cấm 及cập 所sở 依y 蘊uẩn 為vi 勝thắng 能năng 淨tịnh 。 於ư 自tự 他tha 見kiến 及cập 彼bỉ 眷quyến 屬thuộc 。 如như 次thứ 隨tùy 應ứng 起khởi 貪tham 恚khuể 慢mạn 。 相tương 應ứng 無vô 明minh 與dữ 九cửu 同đồng 迷mê 。 不bất 共cộng 無vô 明minh 親thân 迷mê 苦khổ 理lý 。 疑nghi 及cập 邪tà 見kiến 親thân 迷mê 集tập 等đẳng 。 二nhị 取thủ 貪tham 等đẳng 准chuẩn 苦khổ 應ưng 知tri 。 然nhiên 瞋sân 亦diệc 能năng 親thân 迷mê 滅diệt 道đạo 。 由do 怖bố 畏úy 彼bỉ 生sanh 憎tăng 嫉tật 故cố 。 迷mê 諦đế 親thân 疎sơ 麁thô 相tương/tướng 如như 是thị 。 委ủy 細tế 說thuyết 者giả 貪tham 瞋sân 慢mạn 三tam 見kiến 疑nghi 俱câu 生sanh 隨tùy 應ứng 如như 彼bỉ 。 俱câu 生sanh 二nhị 見kiến 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 愛ái 慢mạn 無vô 明minh 。 雖tuy 迷mê 苦Khổ 諦Đế 細tế 難nạn/nan 斷đoạn 故cố 修tu 道Đạo 方phương 斷đoạn 。 瞋sân 餘dư 愛ái 等đẳng 迷mê 別biệt 事sự 生sanh 不bất 違vi 諦đế 觀quán 故cố 修tu 所sở 斷đoạn 。 雖tuy 諸chư 煩phiền 惱não 皆giai 有hữu 相tương/tướng 分phần/phân 。 而nhi 所sở 仗trượng 質chất 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 。 名danh 緣duyên 有hữu 事sự 無vô 事sự 煩phiền 惱não 。 彼bỉ 親thân 所sở 緣duyên 雖tuy 皆giai 有hữu 漏lậu 。 而nhi 所sở 仗trượng 質chất 亦diệc 通thông 無vô 漏lậu 。 名danh 緣duyên 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 煩phiền 惱não 。 緣duyên 自tự 地địa 者giả 相tương/tướng 分phần/phân 似tự 質chất 。 名danh 緣duyên 分phân 別biệt 所sở 起khởi 事sự 境cảnh 。 緣duyên 滅diệt 道Đạo 諦Đế 及cập 他tha 地địa 者giả 相tương/tướng 分phần/phân 與dữ 質chất 不bất 相tương 似tự 故cố 。 名danh 緣duyên 分phân 別biệt 所sở 起khởi 名danh 境cảnh 。 餘dư 門môn 分phân 別biệt 如như 理lý 應ưng 思tư 。 已dĩ 說thuyết 根căn 本bổn 六lục 煩phiền 惱não 相tương/tướng 。 諸chư 隨tùy 煩phiền 惱não 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
隨tùy 煩phiền 惱não 謂vị 忿phẫn 。 恨hận 覆phú 惱não 嫉tật 慳san 。
１# ３#
誑cuống 諂siểm 與dữ 害hại 憍kiêu 。 無vô 慚tàm 及cập 無vô 愧quý 。
掉trạo 舉cử 與dữ 惛hôn 沈trầm 。 不bất 信tín 并tinh 懈giải 怠đãi 。
１# ４#
放phóng 逸dật 及cập 失thất 念niệm 。 散tán 亂loạn 不bất 正chánh 知tri 。
論luận 曰viết 。 唯duy 是thị 煩phiền 惱não 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 等đẳng 流lưu 性tánh 故cố 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 此thử 二nhị 十thập 種chủng 類loại 別biệt 有hữu 三tam 。 謂vị 忿phẫn 等đẳng 十thập 各các 別biệt 起khởi 故cố 名danh 小tiểu 隨tùy 煩phiền 惱não 。 無vô 慚tàm 等đẳng 二nhị 遍biến 不bất 善thiện 故cố 名danh 中trung 隨tùy 煩phiền 惱não 。 掉trạo 舉cử 等đẳng 八bát 遍biến 染nhiễm 心tâm 故cố 名danh 大đại 隨tùy 煩phiền 惱não 。 云vân 何hà 為vi 忿phẫn 。 依y 對đối 現hiện 前tiền 不bất 饒nhiêu 益ích 境cảnh 憤phẫn 發phát 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 忿phẫn 執chấp 仗trượng 為vi 業nghiệp 。 謂vị 懷hoài 忿phẫn 者giả 多đa 發phát 暴bạo 惡ác 身thân 表biểu 業nghiệp 故cố 。 此thử 即tức 瞋sân 恚khuể 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 離ly 瞋sân 無vô 別biệt 忿phẫn 相tương/tướng 用dụng 故cố 。 云vân 何hà 為vi 恨hận 。 由do 忿phẫn 為vi 先tiên 懷hoài 惡ác 不bất 捨xả 結kết 怨oán 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 恨hận 熱nhiệt 惱não 為vi 業nghiệp 。 謂vị 結kết 恨hận 者giả 不bất 能năng 含hàm 忍nhẫn 恆hằng 熱nhiệt 惱não 故cố 。 此thử 亦diệc 瞋sân 恚khuể 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 離ly 瞋sân 無vô 別biệt 恨hận 相tương/tướng 用dụng 故cố 。 云vân 何hà 為vi 覆phú 。 於ư 自tự 作tác 罪tội 恐khủng 失thất 利lợi 譽dự 隱ẩn 藏tàng 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 覆phú 悔hối 惱não 為vi 業nghiệp 。 謂vị 覆phú 罪tội 者giả 後hậu 必tất 悔hối 惱não 不bất 安an 隱ẩn 故cố 。 有hữu 義nghĩa 此thử 覆phú 癡si 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 論luận 唯duy 說thuyết 此thử 癡si 一nhất 分phần/phân 故cố 。 不bất 懼cụ 當đương 苦khổ 覆phú 自tự 罪tội 故cố 。 有hữu 義nghĩa 此thử 覆phú 貪tham 癡si 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 亦diệc 恐khủng 失thất 利lợi 譽dự 覆phú 自tự 罪tội 故cố 。 論luận 據cứ 麁thô 顯hiển 唯duy 說thuyết 癡si 分phần/phân 。 如như 說thuyết 掉trạo 舉cử 是thị 貪tham 分phần/phân 故cố 。 然nhiên 說thuyết 掉trạo 舉cử 遍biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 不bất 可khả 執chấp 為vi 唯duy 是thị 貪tham 分phần/phân 。 云vân 何hà 為vi 惱não 。 忿phẫn 恨hận 為vi 先tiên 追truy 觸xúc 暴bạo 熱nhiệt 佷hận 戾lệ 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 惱não 蛆thư 螫thích 為vi 業nghiệp 。 謂vị 追truy 往vãng 惡ác 觸xúc 現hiện 違vi 緣duyên 心tâm 便tiện 佷hận 戾lệ 。 多đa 發phát 囂hiêu 暴bạo 凶hung 鄙bỉ 麁thô 言ngôn 蛆thư 螫thích 他tha 故cố 。 此thử 亦diệc 瞋sân 恚khuể 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 離ly 瞋sân 無vô 別biệt 惱não 相tương/tướng 用dụng 故cố 。 云vân 何hà 為vi 嫉tật 。 徇# 自tự 名danh 利lợi 不bất 耐nại 他tha 榮vinh 妬đố 忌kỵ 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 嫉tật 憂ưu 慼thích 為vi 業nghiệp 。 謂vị 嫉tật 妬đố 者giả 聞văn 見kiến 他tha 榮vinh 深thâm 懷hoài 憂ưu 慼thích 不bất 安an 隱ẩn 故cố 。 此thử 亦diệc 瞋sân 恚khuể 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 離ly 瞋sân 無vô 別biệt 嫉tật 相tương/tướng 用dụng 故cố 。 云vân 何hà 為vi 慳san 。 耽đam 著trước 財tài 法pháp 不bất 能năng 慧tuệ 捨xả 祕bí 悋lận 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 慳san 鄙bỉ 畜súc 為vi 業nghiệp 。 謂vị 慳san 悋lận 者giả 心tâm 多đa 鄙bỉ 澁sáp 畜súc 積tích 財tài 法pháp 不bất 能năng 捨xả 故cố 。 此thử 即tức 貪tham 愛ái 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 離ly 貪tham 無vô 別biệt 慳san 相tương/tướng 用dụng 故cố 。 云vân 何hà 為vi 誑cuống 。 為vi 獲hoạch 利lợi 譽dự 矯kiểu 現hiện 有hữu 德đức 詭quỷ 詐trá 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 誑cuống 邪tà 命mạng 為vi 業nghiệp 。 謂vị 矯kiểu 誑cuống 者giả 心tâm 懷hoài 異dị 謀mưu 多đa 現hiện 不bất 實thật 邪tà 命mạng 事sự 故cố 。 此thử 即tức 貪tham 癡si 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 離ly 二nhị 無vô 別biệt 誑cuống 相tương/tướng 用dụng 故cố 。 云vân 何hà 為vi 諂siểm 。 為vi 網võng 他tha 故cố 矯kiểu 設thiết 異dị 儀nghi 險hiểm 曲khúc 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 諂siểm 教giáo 誨hối 為vi 業nghiệp 。 謂vị 諂siểm 曲khúc 者giả 為vi 網võng 帽mạo 他tha 曲khúc 順thuận 時thời 宜nghi 矯kiểu 設thiết 方phương 便tiện 為vi 取thủ 他tha 意ý 或hoặc 藏tạng 己kỷ 失thất 。 不bất 任nhậm 師sư 友hữu 正chánh 教giáo 誨hối 故cố 。 此thử 亦diệc 貪tham 癡si 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 離ly 二nhị 無vô 別biệt 諂siểm 相tương/tướng 用dụng 故cố 。 云vân 何hà 為vi 害hại 。 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 心tâm 無vô 悲bi 愍mẫn 。 損tổn 惱não 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 害hại 逼bức 惱não 為vi 業nghiệp 。 謂vị 有hữu 害hại 者giả 逼bức 惱não 他tha 故cố 。 此thử 亦diệc 瞋sân 恚khuể 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 離ly 瞋sân 無vô 別biệt 害hại 相tương/tướng 用dụng 故cố 。 瞋sân 害hại 別biệt 相tướng 准chuẩn 善thiện 應ưng 說thuyết 。 云vân 何hà 為vi 憍kiêu 。 於ư 自tự 盛thịnh 事sự 深thâm 生sanh 染nhiễm 著trước 醉túy 傲ngạo 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 憍kiêu 染nhiễm 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 憍kiêu 醉túy 者giả 生sanh 長trưởng 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 法pháp 故cố 。 此thử 亦diệc 貪tham 愛ái 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 離ly 貪tham 無vô 別biệt 憍kiêu 相tương/tướng 用dụng 故cố 。 云vân 何hà 無vô 慚tàm 。 不bất 顧cố 自tự 法pháp 輕khinh 拒cự 賢hiền 善thiện 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 礙ngại 慚tàm 生sanh 長trưởng 惡ác 行hành 為vi 業nghiệp 。 謂vị 於ư 自tự 法pháp 無vô 所sở 顧cố 者giả 輕khinh 拒cự 賢hiền 善thiện 不bất 恥sỉ 過quá 惡ác 。 障chướng 慚tàm 生sanh 長trưởng 諸chư 惡ác 行hành 故cố 。 云vân 何hà 無vô 愧quý 。 不bất 顧cố 世thế 間gian 崇sùng 重trọng/trùng 暴bạo 惡ác 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 礙ngại 愧quý 生sanh 長trưởng 惡ác 行hành 為vi 業nghiệp 。 謂vị 於ư 世thế 間gian 無vô 所sở 顧cố 者giả 崇sùng 重trọng/trùng 暴bạo 惡ác 不bất 恥sỉ 過quá 罪tội 。 障chướng 愧quý 生sanh 長trưởng 諸chư 惡ác 行hành 故cố 。 不bất 恥sỉ 過quá 惡ác 是thị 二nhị 通thông 相tương/tướng 。 故cố 諸chư 聖thánh 教giáo 假giả 說thuyết 為vi 體thể 。 若nhược 執chấp 不bất 恥sỉ 為vi 二nhị 別biệt 相tướng 則tắc 應ưng 此thử 二nhị 體thể 無vô 差sai 別biệt 。 由do 斯tư 二nhị 法pháp 應ưng 不bất 俱câu 生sanh 。 非phi 受thọ 想tưởng 等đẳng 有hữu 此thử 義nghĩa 故cố 。 若nhược 待đãi 自tự 他tha 立lập 二nhị 別biệt 者giả 應ưng 非phi 實thật 有hữu 。 便tiện 違vi 聖thánh 教giáo 。 若nhược 許hứa 此thử 二nhị 實thật 而nhi 別biệt 起khởi 復phục 違vi 論luận 說thuyết 俱câu 遍biến 惡ác 心tâm 。 不bất 善thiện 心tâm 時thời 隨tùy 緣duyên 何hà 境cảnh 皆giai 有hữu 輕khinh 拒cự 善thiện 及cập 崇sùng 重trọng 惡ác 義nghĩa 故cố 。 此thử 二nhị 法pháp 俱câu 遍biến 惡ác 心tâm 。 所sở 緣duyên 不bất 異dị 無vô 別biệt 起khởi 失thất 。 然nhiên 諸chư 聖thánh 教giáo 說thuyết 不bất 顧cố 自tự 他tha 者giả 。 自tự 法pháp 名danh 自tự 世thế 間gian 名danh 他tha 。 或hoặc 即tức 此thử 中trung 拒cự 善thiện 崇sùng 惡ác 。 於ư 己kỷ 益ích 損tổn 名danh 自tự 他tha 故cố 。 而nhi 論luận 說thuyết 為vi 貪tham 等đẳng 分phần/phân 者giả 。 是thị 彼bỉ 等đẳng 流lưu 非phi 即tức 彼bỉ 性tánh 。 云vân 何hà 掉trạo 舉cử 。 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 不bất 寂tịch 靜tĩnh 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 行hành 捨xả 奢xa 摩ma 他tha 為vi 業nghiệp 。 有hữu 義nghĩa 掉trạo 舉cử 貪tham 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 論luận 唯duy 說thuyết 此thử 是thị 貪tham 分phần/phân 故cố 。 此thử 由do 憶ức 昔tích 樂nhạo/nhạc/lạc 事sự 生sanh 故cố 。 有hữu 義nghĩa 掉trạo 舉cử 非phi 唯duy 貪tham 攝nhiếp 。 論luận 說thuyết 掉trạo 舉cử 遍biến 染nhiễm 心tâm 故cố 。 又hựu 掉trạo 舉cử 相tương 謂vị 不bất 寂tịch 靜tĩnh 。 說thuyết 是thị 煩phiền 惱não 共cộng 相tương 攝nhiếp 故cố 。 掉trạo 舉cử 離ly 此thử 。 無vô 別biệt 相tướng 故cố 。 雖tuy 依y 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 假giả 立lập 。 而nhi 貪tham 位vị 增tăng 說thuyết 為vi 貪tham 分phần/phân 。 有hữu 義nghĩa 掉trạo 舉cử 。 別biệt 有hữu 自tự 性tánh 。 遍biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 如như 不bất 信tín 等đẳng 非phi 說thuyết 他tha 分phần/phân 體thể 便tiện 非phi 實thật 。 勿vật 不bất 信tín 等đẳng 亦diệc 假giả 有hữu 故cố 。 而nhi 論luận 說thuyết 為vi 世thế 俗tục 有hữu 者giả 。 如như 睡thụy 眠miên 等đẳng 隨tùy 他tha 相tương/tướng 說thuyết 。 掉trạo 舉cử 別biệt 相tướng 謂vị 即tức 囂hiêu 動động 。 令linh 俱câu 生sanh 法pháp 不bất 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 若nhược 離ly 煩phiền 惱não 無vô 別biệt 此thử 相tương/tướng 不bất 應ưng 別biệt 說thuyết 障chướng 奢xa 摩ma 他tha 。 故cố 不bất 寂tịch 靜tĩnh 非phi 此thử 別biệt 相tướng 。 云vân 何hà 惛hôn 沈trầm 。 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 無vô 堪kham 任nhậm 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 輕khinh 安an 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 為vi 業nghiệp 。 有hữu 義nghĩa 惛hôn 沈trầm 癡si 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 論luận 唯duy 說thuyết 此thử 是thị 癡si 分phần/phân 故cố 。 惛hôn 昧muội 沈trầm 重trọng 是thị 癡si 相tương/tướng 故cố 。 有hữu 義nghĩa 惛hôn 沈trầm 非phi 但đãn 癡si 攝nhiếp 。 謂vị 無vô 堪kham 任nhậm 是thị 惛hôn 沈trầm 相tương/tướng 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 無vô 堪kham 任nhậm 。 離ly 此thử 無vô 別biệt 惛hôn 沈trầm 相tương/tướng 故cố 。 雖tuy 依y 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 假giả 立lập 而nhi 癡si 相tương/tướng 增tăng 但đãn 說thuyết 癡si 分phần/phân 。
有hữu 義nghĩa 惛hôn 沈trầm 。 別biệt 有hữu 自tự 性tánh 。 雖tuy 名danh 癡si 分phần/phân 而nhi 是thị 等đẳng 流lưu 。 如như 不bất 信tín 等đẳng 非phi 即tức 癡si 攝nhiếp 。 隨tùy 他tha 相tương/tướng 說thuyết 名danh 世thế 俗tục 有hữu 。 如như 睡thụy 眠miên 等đẳng 是thị 實thật 有hữu 性tánh 。 惛hôn 沈trầm 別biệt 相tướng 。 謂vị 即tức 瞢măng 重trọng/trùng 。 令linh 俱câu 生sanh 法pháp 無vô 堪kham 任nhậm 故cố 。 若nhược 離ly 煩phiền 惱não 無vô 別biệt 惛hôn 沈trầm 相tương/tướng 。 不bất 應ưng 別biệt 說thuyết 障chướng 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 故cố 無vô 堪kham 任nhậm 非phi 此thử 別biệt 相tướng 。 此thử 與dữ 癡si 相tương/tướng 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 癡si 於ư 境cảnh 迷mê 闇ám 為vi 相tương/tướng 。 正chánh 障chướng 無vô 癡si 而nhi 非phi 瞢măng 重trọng/trùng 。 惛hôn 沈trầm 於ư 境cảnh 瞢măng 重trọng/trùng 為vi 相tương/tướng 。 正chánh 障chướng 輕khinh 安an 而nhi 非phi 迷mê 闇ám 。 云vân 何hà 不bất 信tín 。 於ư 實thật 德đức 能năng 不bất 忍nhẫn 樂nhạo 欲dục 心tâm 穢uế 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 淨tịnh 信tín 惰nọa 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 不bất 信tín 者giả 多đa 懈giải 怠đãi 故cố 。 不bất 信tín 三tam 相tương/tướng 翻phiên 信tín 應ưng 知tri 。 然nhiên 諸chư 染nhiễm 法pháp 各các 有hữu 別biệt 相tướng 。 唯duy 此thử 不bất 信tín 。 自tự 相tương 渾hồn 濁trược 。 復phục 能năng 渾hồn 濁trược 餘dư 心tâm 心tâm 所sở 。 如như 極cực 穢uế 物vật 自tự 穢uế 穢uế 他tha 。 是thị 故cố 說thuyết 此thử 心tâm 穢uế 為vi 性tánh 。 由do 不bất 信tín 故cố 於ư 實thật 德đức 能năng 不bất 忍nhẫn 樂nhạo 欲dục 。 非phi 別biệt 有hữu 性tánh 。 若nhược 於ư 餘dư 事sự 邪tà 忍nhẫn 樂nhạo 欲dục 是thị 此thử 因nhân 果quả 。 非phi 此thử 自tự 性tánh 。 云vân 何hà 懈giải 怠đãi 。 於ư 善thiện 惡ác 品phẩm 修tu 斷đoạn 事sự 中trung 懶lãn 惰nọa 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 精tinh 進tấn 增tăng 染nhiễm 為vi 業nghiệp 。 謂vị 懈giải 怠đãi 者giả 滋tư 長trưởng 染nhiễm 故cố 。 於ư 諸chư 染nhiễm 事sự 而nhi 策sách 勤cần 者giả 亦diệc 名danh 懈giải 怠đãi 。 退thoái 善thiện 法Pháp 故cố 。 於ư 無vô 記ký 事sự 而nhi 策sách 勤cần 者giả 於ư 諸chư 善thiện 品phẩm 。 無vô 進tiến 退thoái 故cố 是thị 欲dục 勝thắng 解giải 。 非phi 別biệt 有hữu 性tánh 。 如như 於ư 無vô 記ký 忍nhẫn 可khả 樂lạc 欲dục 非phi 淨tịnh 非phi 染nhiễm 無vô 信tín 不bất 信tín 。 云vân 何hà 放phóng 逸dật 。 於ư 染nhiễm 淨tịnh 品phẩm 不bất 能năng 防phòng 修tu 縱túng/tung 蕩đãng 為vi 性tánh 。 障chướng 不bất 放phóng 逸dật 增tăng 惡ác 損tổn 善thiện 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 由do 懈giải 怠đãi 及cập 貪tham 瞋sân 癡si 。 不bất 能năng 防phòng 修tu 染nhiễm 淨tịnh 品phẩm 法pháp 。 總tổng 名danh 放phóng 逸dật 。 非phi 別biệt 有hữu 體thể 。 雖tuy 慢mạn 疑nghi 等đẳng 亦diệc 有hữu 此thử 能năng 。 而nhi 方phương 彼bỉ 四tứ 勢thế 用dụng 微vi 劣liệt 障chướng 三tam 善thiện 根căn 遍biến 策sách 法pháp 故cố 。 推thôi 究cứu 此thử 相tương/tướng 如như 不bất 放phóng 逸dật 。 云vân 何hà 失thất 念niệm 。 於ư 諸chư 所sở 緣duyên 不bất 能năng 明minh 記ký 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 正chánh 念niệm 散tán 亂loạn 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 失thất 念niệm 者giả 心tâm 散tán 亂loạn 故cố 。
有hữu 義nghĩa 失thất 念niệm 念niệm 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 說thuyết 是thị 煩phiền 惱não 相tướng 應ưng 念niệm 故cố 。 有hữu 義nghĩa 失thất 念niệm 癡si 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 瑜du 伽già 說thuyết 此thử 是thị 癡si 分phần/phân 故cố 。 癡si 令linh 念niệm 失thất 故cố 名danh 失thất 念niệm 。 有hữu 義nghĩa 失thất 念niệm 俱câu 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 由do 前tiền 二nhị 文văn 影ảnh 略lược 說thuyết 故cố 。 論luận 復phục 說thuyết 此thử 遍biến 染nhiễm 心tâm 故cố 。 云vân 何hà 散tán 亂loạn 。 於ư 諸chư 所sở 緣duyên 令linh 心tâm 流lưu 蕩đãng 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 正chánh 定định 惡ác 慧tuệ 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 散tán 亂loạn 者giả 發phát 惡ác 慧tuệ 故cố 。
有hữu 義nghĩa 散tán 亂loạn 癡si 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 瑜du 伽già 說thuyết 此thử 是thị 癡si 分phần/phân 故cố 。 有hữu 義nghĩa 散tán 亂loạn 貪tham 瞋sân 癡si 攝nhiếp 。 集tập 論luận 等đẳng 說thuyết 是thị 三tam 分phần/phân 故cố 。 說thuyết 癡si 分phần/phân 者giả 遍biến 染nhiễm 心tâm 故cố 。 謂vị 貪tham 瞋sân 癡si 。 令linh 心tâm 流lưu 蕩đãng 勝thắng 餘dư 法pháp 故cố 說thuyết 為vi 散tán 亂loạn 。
有hữu 義nghĩa 散tán 亂loạn 別biệt 有hữu 自tự 體thể 。 說thuyết 三tam 分phần/phân 者giả 是thị 彼bỉ 等đẳng 流lưu 。 如như 無vô 慚tàm 等đẳng 非phi 即tức 彼bỉ 攝nhiếp 。 隨tùy 他tha 相tương/tướng 說thuyết 名danh 世thế 俗tục 有hữu 。 散tán 亂loạn 別biệt 相tướng 謂vị 即tức 躁táo 擾nhiễu 。 令linh 俱câu 生sanh 法pháp 皆giai 流lưu 蕩đãng 故cố 。 若nhược 離ly 彼bỉ 三tam 無vô 別biệt 自tự 體thể 。 不bất 應ưng 別biệt 說thuyết 障chướng 三tam 摩ma 地địa 。 掉trạo 舉cử 散tán 亂loạn 二nhị 用dụng 何hà 別biệt 。 彼bỉ 令linh 易dị 解giải 此thử 令linh 易dị 緣duyên 。 雖tuy 一nhất 剎sát 那na 解giải 緣duyên 無vô 易dị 。 而nhi 於ư 相tương 續tục 有hữu 易dị 義nghĩa 故cố 。 染nhiễm 污ô 心tâm 時thời 由do 掉trạo 亂loạn 力lực 常thường 應ưng 念niệm 念niệm 。 易dị 解giải 易dị 緣duyên 。 或hoặc 由do 念niệm 等đẳng 力lực 所sở 制chế 伏phục 如như 繫hệ 猨viên 猴hầu 。 有hữu 暫tạm 時thời 住trụ 故cố 。 掉trạo 與dữ 亂loạn 俱câu 遍biến 染nhiễm 心tâm 。 云vân 何hà 不bất 正chánh 知tri 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 謬mậu 解giải 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 正chánh 知tri 毀hủy 犯phạm 為vi 業nghiệp 。 謂vị 不bất 正chánh 知tri 者giả 多đa 所sở 毀hủy 犯phạm 故cố 。
有hữu 義nghĩa 不bất 正chánh 知tri 慧tuệ 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 說thuyết 是thị 煩phiền 惱não 相tướng 應ưng 慧tuệ 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 正chánh 知tri 癡si 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 瑜du 伽già 說thuyết 此thử 是thị 癡si 分phần/phân 故cố 。 令linh 知tri 不bất 正chánh 名danh 不bất 正chánh 知tri 。 有hữu 義nghĩa 不bất 正chánh 知tri 俱câu 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 由do 前tiền 二nhị 文văn 影ảnh 略lược 說thuyết 故cố 。 論luận 復phục 說thuyết 此thử 遍biến 染nhiễm 心tâm 故cố 。 與dữ 并tinh 及cập 言ngôn 顯hiển 隨tùy 煩phiền 惱não 非phi 唯duy 二nhị 十thập 。 雜tạp 事sự 等đẳng 說thuyết 貪tham 等đẳng 多đa 種chủng 。 隨tùy 煩phiền 惱não 故cố 。 隨tùy 煩phiền 惱não 名danh 亦diệc 攝nhiếp 煩phiền 惱não 。 是thị 前tiền 煩phiền 惱não 等đẳng 流lưu 性tánh 故cố 。 煩phiền 惱não 同đồng 類loại 餘dư 染nhiễm 污ô 法pháp 但đãn 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 非phi 煩phiền 惱não 攝nhiếp 故cố 。 唯duy 說thuyết 二nhị 十thập 隨tùy 煩phiền 惱não 者giả 謂vị 非phi 煩phiền 惱não 。 唯duy 染nhiễm 麁thô 故cố 。 此thử 餘dư 染nhiễm 法pháp 或hoặc 此thử 分phần/phân 位vị 或hoặc 此thử 等đẳng 流lưu 。 皆giai 此thử 所sở 攝nhiếp 。 隨tùy 其kỳ 類loại 別biệt 如như 理lý 應ưng 知tri 。 如như 是thị 二nhị 十thập 。 隨tùy 煩phiền 惱não 中trung 。 小tiểu 十thập 大đại 三tam 定định 是thị 假giả 有hữu 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 不bất 信tín 懈giải 怠đãi 定định 是thị 實thật 有hữu 。 教giáo 理lý 成thành 故cố 。 掉trạo 舉cử 惛hôn 沈trầm 散tán 亂loạn 三tam 種chủng 。
有hữu 義nghĩa 是thị 假giả 。 有hữu 義nghĩa 是thị 實thật 。 所sở 引dẫn 理lý 教giáo 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 二nhị 十thập 皆giai 通thông 俱câu 生sanh 分phân 別biệt 。 隨tùy 二nhị 煩phiền 惱não 勢thế 力lực 起khởi 故cố 。 此thử 二nhị 十thập 中trung 小tiểu 十thập 展triển 轉chuyển 定định 不bất 俱câu 起khởi 。 互hỗ 相tương 違vi 故cố 。 行hành 相tương/tướng 麁thô 猛mãnh 各các 為vi 主chủ 故cố 。 中trung 二nhị 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 心tâm 俱câu 。 隨tùy 應ứng 皆giai 得đắc 小tiểu 大đại 俱câu 起khởi 。 論luận 說thuyết 大đại 八bát 遍biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 展triển 轉chuyển 小tiểu 中trung 皆giai 容dung 俱câu 起khởi 。 有hữu 處xứ 說thuyết 六lục 遍biến 染nhiễm 心tâm 者giả 惛hôn 掉trạo 增tăng 時thời 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 有hữu 處xứ 但đãn 說thuyết 五ngũ 遍biến 染nhiễm 者giả 以dĩ 惛hôn 掉trạo 等đẳng 違vi 唯duy 善thiện 故cố 。 此thử 唯duy 染nhiễm 故cố 非phi 第đệ 八bát 俱câu 。 第đệ 七thất 識thức 中trung 唯duy 有hữu 大đại 八bát 。 取thủ 捨xả 差sai 別biệt 如như 上thượng 應ưng 知tri 。 第đệ 六lục 識thức 俱câu 容dung 有hữu 一nhất 切thiết 。 小tiểu 十thập 麁thô 猛mãnh 五ngũ 識thức 中trung 無vô 。 中trung 大đại 相tương 通thông 五ngũ 識thức 容dung 有hữu 。 由do 斯tư 中trung 大đại 五ngũ 受thọ 相tương 應ứng 。 有hữu 義nghĩa 小tiểu 十thập 除trừ 三tam 。 忿phẫn 等đẳng 唯duy 喜hỷ 憂ưu 捨xả 三tam 受thọ 相tương 應ứng 。 諂siểm 誑cuống 憍kiêu 三tam 四tứ 俱câu 除trừ 苦khổ 。
有hữu 義nghĩa 忿phẫn 等đẳng 四tứ 俱câu 除trừ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 諂siểm 誑cuống 憍kiêu 三tam 五ngũ 受thọ 俱câu 起khởi 。 意ý 有hữu 苦khổ 受thọ 前tiền 已dĩ 說thuyết 故cố 。 此thử 受thọ 俱câu 相tương/tướng 如như 煩phiền 惱não 說thuyết 。 實thật 義nghĩa 如như 是thị 若nhược 隨tùy 麁thô 相tương/tướng 忿phẫn 恨hận 惱não 嫉tật 害hại 憂ưu 捨xả 俱câu 。 覆phú 慳san 喜hỷ 捨xả 餘dư 三tam 增tăng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 中trung 大đại 隨tùy 麁thô 亦diệc 如như 實thật 義nghĩa 。 如như 是thị 二nhị 十thập 。 與dữ 別biệt 境cảnh 五ngũ 皆giai 容dung 俱câu 起khởi 不bất 相tương 違vi 故cố 。 染nhiễm 念niệm 染nhiễm 慧tuệ 雖tuy 非phi 念niệm 慧tuệ 俱câu 。 而nhi 癡si 分phần/phân 者giả 亦diệc 得đắc 相tương 應ứng 故cố 。 念niệm 亦diệc 緣duyên 現hiện 曾tằng 習tập 類loại 境cảnh 。 忿phẫn 亦diệc 得đắc 緣duyên 剎sát 那na 過quá 去khứ 故cố 。 忿phẫn 與dữ 念niệm 亦diệc 得đắc 相tương 應ứng 。 染nhiễm 定định 起khởi 時thời 心tâm 亦diệc 躁táo 擾nhiễu 。 故cố 亂loạn 與dữ 定định 相tương 應ứng 無vô 失thất 。 中trung 二nhị 大đại 八bát 十thập 煩phiền 惱não 俱câu 。 小tiểu 十thập 定định 非phi 見kiến 疑nghi 俱câu 起khởi 。 此thử 相tương/tướng 麁thô 動động 彼bỉ 審thẩm 細tế 故cố 。 忿phẫn 等đẳng 五ngũ 法pháp 容dung 慢mạn 癡si 俱câu 。 非phi 貪tham 恚khuể 並tịnh 是thị 瞋sân 分phần/phân 故cố 。 慳san 癡si 慢mạn 俱câu 非phi 貪tham 瞋sân 並tịnh 是thị 貪tham 分phần/phân 故cố 。 憍kiêu 唯duy 癡si 俱câu 。 與dữ 慢mạn 解giải 別biệt 是thị 貪tham 分phần/phân 故cố 。 覆phú 誑cuống 與dữ 諂siểm 貪tham 癡si 慢mạn 俱câu 。 行hành 相tương/tướng 無vô 違vi 貪tham 癡si 分phần/phân 故cố 。 小tiểu 七thất 中trung 二nhị 唯duy 不bất 善thiện 攝nhiếp 。 小tiểu 三tam 大đại 八bát 亦diệc 通thông 無vô 記ký 。 小tiểu 七thất 中trung 二nhị 唯duy 欲dục 界giới 攝nhiếp 。 誑cuống 諂siểm 欲dục 色sắc 。 餘dư 通thông 三tam 界giới 。 生sanh 在tại 下hạ 地địa 容dung 起khởi 上thượng 十thập 一nhất 。 耽đam 定định 於ư 他tha 起khởi 憍kiêu 誑cuống 諂siểm 故cố 。 若nhược 生sanh 上thượng 地địa 起khởi 下hạ 後hậu 十thập 。 邪tà 見kiến 愛ái 俱câu 容dung 起khởi 彼bỉ 故cố 。 小tiểu 十thập 生sanh 上thượng 無vô 由do 起khởi 下hạ 。 非phi 正chánh 潤nhuận 生sanh 及cập 謗báng 滅diệt 故cố 。 中trung 二nhị 大đại 八bát 下hạ 亦diệc 緣duyên 上thượng 。 上thượng 緣duyên 貪tham 等đẳng 相tương 應ứng 起khởi 故cố 。
有hữu 義nghĩa 小tiểu 十thập 下hạ 不bất 緣duyên 上thượng 。 行hành 相tương/tướng 麁thô 近cận 不bất 遠viễn 取thủ 故cố 。 有hữu 義nghĩa 嫉tật 等đẳng 亦diệc 得đắc 緣duyên 上thượng 。 於ư 勝thắng 地địa 法pháp 生sanh 嫉tật 等đẳng 故cố 。 大đại 八bát 諂siểm 誑cuống 上thượng 亦diệc 緣duyên 下hạ 。 下hạ 緣duyên 慢mạn 等đẳng 相tương 應ứng 起khởi 故cố 。 梵Phạm 於ư 釋Thích 子tử 起khởi 諂siểm 誑cuống 故cố 。 憍kiêu 不bất 緣duyên 下hạ 非phi 所sở 恃thị 故cố 。 二nhị 十thập 皆giai 非phi 學học 無Vô 學Học 攝nhiếp 。 此thử 但đãn 是thị 染nhiễm 彼bỉ 唯duy 淨tịnh 故cố 。 後hậu 十thập 唯duy 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 與dữ 二nhị 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 起khởi 故cố 。 見kiến 所sở 斷đoạn 者giả 隨tùy 迷mê 諦đế 相tướng 或hoặc 總tổng 或hoặc 別biệt 煩phiền 惱não 俱câu 生sanh 。 故cố 隨tùy 所sở 應ưng 皆giai 通thông 四Tứ 諦Đế 。 迷mê 諦đế 親thân 疎sơ 等đẳng 皆giai 如như 煩phiền 惱não 說thuyết 。 前tiền 十thập 有hữu 義nghĩa 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 緣duyên 麁thô 事sự 境cảnh 任nhậm 運vận 生sanh 故cố 。
有hữu 義nghĩa 亦diệc 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 依y 二nhị 煩phiền 惱não 勢thế 力lực 起khởi 故cố 。 緣duyên 他tha 見kiến 等đẳng 生sanh 忿phẫn 等đẳng 故cố 。 見kiến 所sở 斷đoạn 者giả 隨tùy 所sở 應ưng 緣duyên 總tổng 別biệt 惑hoặc 力lực 皆giai 通thông 四Tứ 諦Đế 。 此thử 中trung 有hữu 義nghĩa 忿phẫn 等đẳng 但đãn 緣duyên 迷mê 諦đế 惑hoặc 生sanh 非phi 親thân 迷mê 諦đế 。 行hành 相tương/tướng 麁thô 淺thiển 不bất 深thâm 取thủ 故cố 。
有hữu 義nghĩa 嫉tật 等đẳng 亦diệc 親thân 迷mê 諦đế 。 於ư 滅diệt 道đạo 等đẳng 生sanh 嫉tật 等đẳng 故cố 。 然nhiên 忿phẫn 等đẳng 十thập 但đãn 緣duyên 有hữu 事sự 。 要yếu 記ký 本bổn 質chất 方phương 得đắc 生sanh 故cố 。 緣duyên 有hữu 漏lậu 等đẳng 准chuẩn 上thượng 應ưng 知tri 。
成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 六lục
Thành Duy Thức Luận ♦ Quyển 6
❖
Phiên âm: 17/3/2016 ◊ Cập nhật: 17/3/2016
Thành Duy Thức Luận ♦ Quyển 6
護hộ 法Pháp 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
已dĩ 說thuyết 遍biến 行hành 別biệt 境cảnh 二nhị 位vị 。 善thiện 位vị 心tâm 所sở 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
１# １#
善thiện 謂vị 信tín 慚tàm 愧quý 。 無vô 貪tham 等đẳng 三tam 根căn 。
勤cần 安an 不bất 放phóng 逸dật 。 行hành 捨xả 及cập 不bất 害hại 。
論luận 曰viết 。 唯duy 善thiện 心tâm 俱câu 名danh 善thiện 心tâm 所sở 。 謂vị 信tín 慚tàm 等đẳng 定định 有hữu 十thập 一nhất 。 云vân 何hà 為vi 信tín 。 於ư 實thật 德đức 能năng 深thâm 忍nhẫn 樂nhạo 欲dục 心tâm 淨tịnh 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 不bất 信tín 樂nhạo 善thiện 為vi 業nghiệp 。 然nhiên 信tín 差sai 別biệt 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 信tín 實thật 有hữu 。 謂vị 於ư 諸chư 法pháp 。 實thật 事sự 理lý 中trung 深thâm 信tín 忍nhẫn 故cố 。 二nhị 信tín 有hữu 德đức 。 謂vị 於ư 三Tam 寶Bảo 真chân 淨tịnh 德đức 中trung 深thâm 信tín 樂nhạo 故cố 。 三tam 信tín 有hữu 能năng 。 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 。 世thế 出xuất 世thế 善thiện 。 深thâm 信tín 有hữu 力lực 能năng 得đắc 能năng 成thành 起khởi 希hy 望vọng 故cố 。 由do 斯tư 對đối 治trị 彼bỉ 不bất 信tín 心tâm 。 愛ái 樂nhạo 證chứng 修tu 世thế 出xuất 世thế 善thiện 。 忍nhẫn 謂vị 勝thắng 解giải 。 此thử 即tức 信tín 因nhân 。 樂nhạo 欲dục 謂vị 欲dục 即tức 是thị 信tín 果quả 。 礭# 陳trần 此thử 信tín 自tự 相tương/tướng 是thị 何hà 。 豈khởi 不bất 適thích 言ngôn 。 心tâm 淨tịnh 為vi 性tánh 。 此thử 猶do 未vị 了liễu 彼bỉ 心tâm 淨tịnh 言ngôn 。 若nhược 淨tịnh 即tức 心tâm 應ưng 非phi 心tâm 所sở 。 若nhược 令linh 心tâm 淨tịnh 慚tàm 等đẳng 何hà 別biệt 。 心tâm 俱câu 淨tịnh 法pháp 為vi 難nạn/nan 亦diệc 然nhiên 。 此thử 性tánh 澄trừng 清thanh 能năng 淨tịnh 心tâm 等đẳng 。 以dĩ 心tâm 勝thắng 故cố 立lập 心tâm 淨tịnh 名danh 。 如như 水thủy 清thanh 珠châu 。 能năng 清thanh 濁trược 水thủy 。 慚tàm 等đẳng 雖tuy 善thiện 非phi 淨tịnh 為vi 相tương/tướng 。 此thử 淨tịnh 為vi 相tương/tướng 無vô 濫lạm 彼bỉ 失thất 。 又hựu 諸chư 染nhiễm 法pháp 各các 別biệt 有hữu 相tương/tướng 。 唯duy 有hữu 不bất 信tín 。 自tự 相tương 渾hồn 濁trược 。 復phục 能năng 渾hồn 濁trược 餘dư 心tâm 心tâm 所sở 。 如như 極cực 穢uế 物vật 自tự 穢uế 穢uế 他tha 。 信tín 正chánh 翻phiên 彼bỉ 故cố 淨tịnh 為vi 相tương/tướng 。 有hữu 說thuyết 信tín 者giả 愛ái 樂nhạo 為vi 相tương/tướng 。 應ưng 通thông 三tam 性tánh 體thể 應ưng 即tức 欲dục 。 又hựu 應ưng 苦khổ 集tập 非phi 信tín 所sở 緣duyên 。 有hữu 執chấp 信tín 者giả 隨tùy 順thuận 為vi 相tương/tướng 。 應ưng 通thông 三tam 性tánh 。 即tức 勝thắng 解giải 欲dục 。 若nhược 印ấn 順thuận 者giả 即tức 勝thắng 解giải 故cố 。 若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 順thuận 者giả 即tức 是thị 欲dục 故cố 。 離ly 彼bỉ 二nhị 體thể 無vô 順thuận 相tương/tướng 故cố 。 由do 此thử 應ưng 知tri 。 心tâm 淨tịnh 是thị 信tín 。 云vân 何hà 為vi 慚tàm 。 依y 自tự 法pháp 力lực 崇sùng 重trọng/trùng 賢hiền 善thiện 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 無vô 慚tàm 止chỉ 息tức 惡ác 行hành 為vi 業nghiệp 。 謂vị 依y 自tự 法pháp 尊tôn 貴quý 增tăng 上thượng 。 崇sùng 重trọng/trùng 賢hiền 善thiện 羞tu 恥sỉ 過quá 惡ác 。 對đối 治trị 無vô 慚tàm 息tức 諸chư 惡ác 行hành 。 云vân 何hà 為vi 愧quý 。 依y 世thế 間gian 力lực 輕khinh 拒cự 暴bạo 惡ác 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 無vô 愧quý 止chỉ 息tức 惡ác 行hành 為vi 業nghiệp 。 謂vị 依y 世thế 間gian 訶ha 厭yếm 增tăng 上thượng 。 輕khinh 拒cự 暴bạo 惡ác 羞tu 恥sỉ 過quá 罪tội 。 對đối 治trị 無vô 愧quý 息tức 諸chư 惡ác 業nghiệp 。 羞tu 恥sỉ 過quá 惡ác 是thị 二nhị 通thông 相tương/tướng 。 故cố 諸chư 聖thánh 教giáo 假giả 說thuyết 為vi 體thể 。 若nhược 執chấp 羞tu 恥sỉ 為vi 二nhị 別biệt 相tướng 。 應ưng 慚tàm 與dữ 愧quý 體thể 無vô 差sai 別biệt 。 則tắc 此thử 二nhị 法pháp 定định 不bất 相tương 應ứng 。 非phi 受thọ 想tưởng 等đẳng 有hữu 此thử 義nghĩa 故cố 。 若nhược 待đãi 自tự 他tha 立lập 二nhị 別biệt 者giả 。 應ưng 非phi 實thật 有hữu 便tiện 違vi 聖thánh 教giáo 。 若nhược 許hứa 慚tàm 愧quý 實thật 而nhi 別biệt 起khởi 。 復phục 違vi 論luận 說thuyết 十thập 遍biến 善thiện 心tâm 。 崇sùng 重trọng/trùng 輕khinh 拒cự 若nhược 二nhị 別biệt 相tướng 。 所sở 緣duyên 有hữu 異dị 應ưng 不bất 俱câu 生sanh 。 二nhị 失thất 既ký 同đồng 何hà 乃nãi 偏thiên 責trách 。 誰thùy 言ngôn 二nhị 法pháp 所sở 緣duyên 有hữu 異dị 。 不bất 爾nhĩ 如như 何hà 。 善thiện 心tâm 起khởi 時thời 隨tùy 緣duyên 何hà 境cảnh 。 皆giai 有hữu 崇sùng 重trọng/trùng 善thiện 及cập 輕khinh 拒cự 惡ác 義nghĩa 。 故cố 慚tàm 與dữ 愧quý 俱câu 遍biến 善thiện 心tâm 所sở 緣duyên 無vô 別biệt 。 豈khởi 不bất 我ngã 說thuyết 。 亦diệc 有hữu 此thử 義nghĩa 。 汝nhữ 執chấp 慚tàm 愧quý 自tự 相tương/tướng 既ký 同đồng 。 何hà 理lý 能năng 遮già 前tiền 所sở 設thiết 難nạn/nan 。 然nhiên 聖thánh 教giáo 說thuyết 顧cố 自tự 他tha 者giả 。 自tự 法pháp 名danh 自tự 世thế 間gian 名danh 他tha 。 或hoặc 即tức 此thử 中trung 崇sùng 拒cự 善thiện 惡ác 。 於ư 己kỷ 益ích 損tổn 名danh 自tự 他tha 故cố 。 無vô 貪tham 等đẳng 者giả 等đẳng 無vô 瞋sân 癡si 。 此thử 三tam 名danh 根căn 生sanh 善thiện 勝thắng 故cố 。 三tam 不bất 善thiện 根căn 。 近cận 對đối 治trị 故cố 。 云vân 何hà 無vô 貪tham 。 於ư 有hữu 有hữu 具cụ 無vô 著trước 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 貪tham 著trước 作tác 善thiện 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 無vô 瞋sân 。 於ư 苦khổ 苦khổ 具cụ 無vô 恚khuể 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 瞋sân 恚khuể 作tác 善thiện 為vi 業nghiệp 。 善thiện 心tâm 起khởi 時thời 隨tùy 緣duyên 何hà 境cảnh 。 皆giai 於ư 有hữu 等đẳng 無vô 著trước 無vô 恚khuể 。 觀quán 有hữu 等đẳng 立lập 非phi 要yếu 緣duyên 彼bỉ 。 如như 前tiền 慚tàm 愧quý 觀quán 善thiện 惡ác 立lập 。 故cố 此thử 二nhị 種chủng 俱câu 遍biến 善thiện 心tâm 。 云vân 何hà 無vô 癡si 。 於ư 諸chư 理lý 事sự 明minh 解giải 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 愚ngu 癡si 作tác 善thiện 為vi 業nghiệp 。 有hữu 義nghĩa 無vô 癡si 即tức 慧tuệ 為vi 性tánh 。 集tập 論luận 說thuyết 此thử 報báo 教giáo 證chứng 智trí 決quyết 擇trạch 為vi 體thể 。 生sanh 得đắc 聞văn 思tư 修tu 所sở 生sanh 慧tuệ 。 如như 次thứ 皆giai 是thị 決quyết 擇trạch 性tánh 故cố 。 此thử 雖tuy 即tức 慧tuệ 為vi 顯hiển 善thiện 品phẩm 有hữu 勝thắng 功công 能năng 。 如như 煩phiền 惱não 見kiến 故cố 復phục 別biệt 說thuyết 。 有hữu 義nghĩa 無vô 癡si 非phi 即tức 是thị 慧tuệ 。 別biệt 有hữu 自tự 性tánh 。 正chánh 對đối 無vô 明minh 如như 無vô 貪tham 瞋sân 。 善thiện 根căn 攝nhiếp 故cố 。 論luận 說thuyết 大đại 悲bi 無vô 瞋sân 癡si 攝nhiếp 非phi 根căn 攝nhiếp 故cố 。 若nhược 彼bỉ 無vô 癡si 以dĩ 慧tuệ 為vi 性tánh 。 大đại 悲bi 如như 力lực 等đẳng 應ưng 慧tuệ 等đẳng 根căn 攝nhiếp 。 又hựu 若nhược 無vô 癡si 。 無vô 別biệt 自tự 性tánh 。 如như 不bất 害hại 等đẳng 應ưng 非phi 實thật 物vật 。 便tiện 違vi 論luận 說thuyết 十thập 一nhất 善thiện 中trung 三tam 世thế 俗tục 有hữu 餘dư 皆giai 是thị 實thật 。 然nhiên 集tập 論luận 說thuyết 慧tuệ 為vi 體thể 者giả 。 舉cử 彼bỉ 因nhân 果quả 顯hiển 此thử 自tự 性tánh 。 如như 以dĩ 忍nhẫn 樂nhạo/nhạc/lạc 表biểu 信tín 自tự 體thể 。 理lý 必tất 應ưng 爾nhĩ 。 以dĩ 貪tham 瞋sân 癡si 六lục 識thức 相tương 應ứng 。 正chánh 煩phiền 惱não 攝nhiếp 起khởi 惡ác 勝thắng 故cố 立lập 不bất 善thiện 根căn 。 斷đoạn 彼bỉ 必tất 由do 通thông 別biệt 對đối 治trị 。 通thông 唯duy 善thiện 慧tuệ 。 別biệt 即tức 三tam 根căn 。 由do 此thử 無vô 癡si 必tất 應ưng 別biệt 有hữu 。 勤cần 謂vị 精tinh 進tấn 。 於ư 善thiện 惡ác 品phẩm 修tu 斷đoạn 事sự 中trung 勇dũng 悍hãn 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 懈giải 怠đãi 滿mãn 善thiện 為vi 業nghiệp 。 勇dũng 表biểu 勝thắng 進tiến 簡giản 諸chư 染nhiễm 法pháp 。 悍hãn 表biểu 精tinh 純thuần 簡giản 淨tịnh 無vô 記ký 。 即tức 顯hiển 精tinh 進tấn 唯duy 善thiện 性tánh 攝nhiếp 。 此thử 相tương/tướng 差sai 別biệt 略lược 有hữu 五ngũ 種chủng 。 所sở 謂vị 被bị 甲giáp 加gia 行hành 無vô 下hạ 無vô 退thoái 無vô 足túc 。 即tức 經kinh 所sở 說thuyết 有hữu 勢thế 有hữu 勤cần 有hữu 勇dũng 堅kiên 猛mãnh 不bất 捨xả 善thiện 軛ách 。 如như 次thứ 應ưng 知tri 。 此thử 五ngũ 別biệt 者giả 。 謂vị 初sơ 發phát 心tâm 自tự 分phần/phân 勝thắng 進tiến 。 自tự 分phần/phân 行hành 中trung 三tam 品phẩm 別biệt 故cố 。 或hoặc 初sơ 發phát 心tâm 長trường 時thời 無vô 間gian 慇ân 重trọng/trùng 無vô 餘dư 修tu 差sai 別biệt 故cố 。 或hoặc 資tư 糧lương 等đẳng 五ngũ 道đạo 別biệt 故cố 。 二Nhị 乘Thừa 究cứu 竟cánh 道đạo 欣hân 。 大đại 菩Bồ 提Đề 故cố 。 諸chư 佛Phật 究cứu 竟cánh 道đạo 樂nhạo/nhạc/lạc 利lợi 樂lạc 他tha 故cố 。 或hoặc 二nhị 加gia 行hành 無vô 間gian 解giải 脫thoát 勝thắng 進tiến 別biệt 故cố 。 安an 謂vị 輕khinh 安an 。 遠viễn 離ly 麁thô 重trọng 調điều 暢sướng 身thân 心tâm 。 堪kham 任nhậm 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 惛hôn 沈trầm 轉chuyển 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 此thử 伏phục 除trừ 能năng 障chướng 定định 法pháp 令linh 所sở 依y 止chỉ 轉chuyển 安an 適thích 故cố 。 不bất 放phóng 逸dật 者giả 。 精tinh 進tấn 三tam 根căn 。 於ư 所sở 斷đoạn 修tu 防phòng 修tu 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 放phóng 逸dật 成thành 滿mãn 一nhất 切thiết 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 善thiện 事sự 為vi 業nghiệp 。 謂vị 即tức 四tứ 法pháp 於ư 斷đoạn 修tu 事sự 皆giai 能năng 防phòng 修tu 名danh 不bất 放phóng 逸dật 。 非phi 別biệt 有hữu 體thể 。 無vô 異dị 相tướng 故cố 。 於ư 防phòng 惡ác 事sự 修tu 善thiện 事sự 中trung 。 離ly 四tứ 功công 能năng 無vô 別biệt 用dụng 故cố 。 雖tuy 信tín 慚tàm 等đẳng 亦diệc 有hữu 此thử 能năng 。 而nhi 方phương 彼bỉ 四tứ 勢thế 用dụng 微vi 劣liệt 。 非phi 根căn 遍biến 策sách 故cố 非phi 此thử 依y 。 豈khởi 不bất 防phòng 修tu 是thị 此thử 相tương/tướng 用dụng 。 防phòng 修tu 何hà 異dị 精tinh 進tấn 三tam 根căn 。 彼bỉ 要yếu 待đãi 此thử 。 方phương 有hữu 作tác 用dụng 。 此thử 應ưng 復phục 待đãi 餘dư 便tiện 有hữu 無vô 窮cùng 失thất 。 勤cần 唯duy 遍biến 策sách 。 根căn 但đãn 為vi 依y 。 如như 何hà 說thuyết 彼bỉ 有hữu 防phòng 修tu 用dụng 。 汝nhữ 防phòng 修tu 用dụng 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 若nhược 普phổ 依y 持trì 即tức 無vô 貪tham 等đẳng 。 若nhược 遍biến 策sách 錄lục 不bất 異dị 精tinh 進tấn 。 止chỉ 惡ác 進tiến 善thiện 即tức 總tổng 四tứ 法pháp 。 令linh 不bất 散tán 亂loạn 應ưng 是thị 等đẳng 持trì 。 令linh 同đồng 取thủ 境cảnh 與dữ 觸xúc 何hà 別biệt 。 令linh 不bất 忘vong 失thất 。 即tức 應ưng 是thị 念niệm 。 如như 是thị 推thôi 尋tầm 。 不bất 放phóng 逸dật 用dụng 。 離ly 無vô 貪tham 等đẳng 。 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 不bất 放phóng 逸dật 定định 無vô 別biệt 體thể 。 云vân 何hà 行hành 捨xả 。 精tinh 進tấn 三tam 根căn 令linh 心tâm 平bình 等đẳng 。 正chánh 直trực 無vô 功công 用dụng 住trụ 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 掉trạo 舉cử 靜tĩnh 住trụ 為vi 業nghiệp 。 謂vị 即tức 四tứ 法pháp 令linh 心tâm 遠viễn 離ly 掉trạo 舉cử 等đẳng 障chướng 靜tĩnh 住trụ 名danh 捨xả 。 平bình 等đẳng 正chánh 直trực 。 無vô 功công 用dụng 住trụ 。 初sơ 中trung 後hậu 位vị 。 辯biện 捨xả 差sai 別biệt 。 由do 不bất 放phóng 逸dật 先tiên 除trừ 雜tạp 染nhiễm 。 捨xả 復phục 令linh 心tâm 寂tịch 靜tĩnh 而nhi 住trụ 。 此thử 無vô 別biệt 體thể 如như 不bất 放phóng 逸dật 。 離ly 彼bỉ 四tứ 法pháp 無vô 相tướng 用dụng 故cố 。 能năng 令linh 寂tịch 靜tĩnh 即tức 四tứ 法pháp 故cố 。 所sở 令linh 寂tịch 靜tĩnh 即tức 心tâm 等đẳng 故cố 。 云vân 何hà 不bất 害hại 。 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 不bất 為vi 損tổn 惱não 無vô 瞋sân 為vi 性tánh 。 能năng 對đối 治trị 害hại 悲bi 愍mẫn 為vi 業nghiệp 。 謂vị 即tức 無vô 瞋sân 於ư 有hữu 情tình 所sở 。 不bất 為vi 損tổn 惱não 假giả 名danh 不bất 害hại 。 無vô 瞋sân 翻phiên 對đối 斷đoạn 物vật 命mạng 瞋sân 。 不bất 害hại 正chánh 違vi 損tổn 惱não 物vật 害hại 。 無vô 瞋sân 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 害hại 拔bạt 苦khổ 。 是thị 謂vị 此thử 二nhị 麁thô 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 理lý 實thật 無vô 瞋sân 實thật 有hữu 自tự 體thể 。 不bất 害hại 依y 彼bỉ 一nhất 分phần/phân 假giả 立lập 。 為vi 顯hiển 慈từ 悲bi 二nhị 相tương/tướng 別biệt 故cố 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 彼bỉ 二nhị 勝thắng 故cố 。 有hữu 說thuyết 不bất 害hại 非phi 即tức 無vô 瞋sân 別biệt 有hữu 自tự 體thể 。 謂vị 賢hiền 善thiện 性tánh 。 此thử 相tương/tướng 云vân 何hà 。 謂vị 不bất 損tổn 惱não 。 無vô 瞋sân 亦diệc 爾nhĩ 。 寧ninh 別biệt 有hữu 性tánh 。 謂vị 於ư 有hữu 情tình 。 不bất 為vi 損tổn 惱não 慈từ 悲bi 賢hiền 善thiện 。 是thị 無vô 瞋sân 故cố 。 及cập 顯hiển 十thập 一nhất 義nghĩa 別biệt 心tâm 所sở 。 謂vị 欣hân 厭yếm 等đẳng 善thiện 心tâm 所sở 法pháp 。 雖tuy 義nghĩa 有hữu 別biệt 說thuyết 種chủng 種chủng 名danh 。 而nhi 體thể 無vô 異dị 故cố 不bất 別biệt 立lập 。 欣hân 謂vị 欲dục 俱câu 無vô 瞋sân 一nhất 分phần/phân 。 於ư 所sở 欣hân 境cảnh 不bất 憎tăng 恚khuể 故cố 。 不bất 忿phẫn 恨hận 惱não 嫉tật 等đẳng 亦diệc 然nhiên 。 隨tùy 應ứng 正chánh 翻phiên 瞋sân 一nhất 分phần/phân 故cố 。 厭yếm 謂vị 慧tuệ 俱câu 無vô 貪tham 一nhất 分phần/phân 。 於ư 所sở 厭yếm 境cảnh 不bất 染nhiễm 著trước 故cố 。 不bất 慳san 憍kiêu 等đẳng 。 當đương 知tri 亦diệc 然nhiên 。 隨tùy 應ứng 正chánh 翻phiên 貪tham 一nhất 分phần/phân 故cố 。 不bất 覆phú 誑cuống 諂siểm 無vô 貪tham 癡si 一nhất 分phần/phân 。 隨tùy 應ứng 正chánh 翻phiên 貪tham 癡si 一nhất 分phần/phân 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 覆phú 唯duy 無vô 癡si 一nhất 分phần/phân 。 無vô 處xứ 說thuyết 覆phú 亦diệc 貪tham 一nhất 分phần/phân 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 慢mạn 信tín 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 謂vị 若nhược 信tín 彼bỉ 不bất 慢mạn 彼bỉ 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 慢mạn 捨xả 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 心tâm 平bình 等đẳng 者giả 不bất 高cao 慢mạn 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 慢mạn 慚tàm 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 若nhược 崇sùng 重trọng/trùng 彼bỉ 不bất 慢mạn 彼bỉ 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 疑nghi 即tức 信tín 所sở 攝nhiếp 。 謂vị 若nhược 信tín 彼bỉ 無vô 猶do 豫dự 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 疑nghi 即tức 正chánh 勝thắng 解giải 。 以dĩ 決quyết 定định 者giả 無vô 猶do 豫dự 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 疑nghi 即tức 正chánh 慧tuệ 攝nhiếp 。 以dĩ 正chánh 見kiến 者giả 無vô 猶do 豫dự 故cố 。 不bất 散tán 亂loạn 體thể 即tức 正chánh 定định 攝nhiếp 。 正chánh 見kiến 正chánh 知tri 俱câu 善thiện 慧tuệ 攝nhiếp 。 不bất 忘vong 念niệm 者giả 即tức 是thị 正chánh 念niệm 。 悔hối 眠miên 尋tầm 伺tứ 通thông 染nhiễm 不bất 染nhiễm 。 如như 觸xúc 欲dục 等đẳng 無vô 別biệt 翻phiên 對đối 。 何hà 緣duyên 諸chư 染nhiễm 所sở 翻phiên 善thiện 中trung 有hữu 別biệt 建kiến 立lập 有hữu 不bất 爾nhĩ 者giả 。 相tương/tướng 用dụng 別biệt 者giả 便tiện 別biệt 立lập 之chi 。 餘dư 善thiện 不bất 然nhiên 故cố 不bất 應ưng 責trách 。 又hựu 諸chư 染nhiễm 法pháp 遍biến 六lục 識thức 者giả 。 勝thắng 故cố 翻phiên 之chi 別biệt 立lập 善thiện 法Pháp 。 慢mạn 等đẳng 忿phẫn 等đẳng 唯duy 意ý 識thức 俱câu 。 害hại 雖tuy 亦diệc 然nhiên 。 而nhi 數số 現hiện 起khởi 損tổn 惱não 他tha 故cố 。 障chướng 無vô 上thượng 乘thừa 勝thắng 因nhân 悲bi 故cố 。 為vi 了liễu 知tri 彼bỉ 增tăng 上thượng 過quá 失thất 。 翻phiên 立lập 不bất 害hại 。 失thất 念niệm 散tán 亂loạn 。 及cập 不bất 正chánh 知tri 。 翻phiên 入nhập 別biệt 境cảnh 。 善thiện 中trung 不bất 說thuyết 。 染nhiễm 淨tịnh 相tương/tướng 翻phiên 淨tịnh 寧ninh 少thiểu 染nhiễm 。 淨tịnh 勝thắng 染nhiễm 劣liệt 少thiểu 敵địch 多đa 故cố 。 又hựu 解giải 理lý 通thông 說thuyết 多đa 同đồng 體thể 。 迷mê 情tình 事sự 局cục 隨tùy 相tương/tướng 分phần/phân 多đa 。 故cố 於ư 染nhiễm 淨tịnh 不bất 應ưng 齊tề 責trách 。 此thử 十thập 一nhất 法pháp 。 三tam 是thị 假giả 有hữu 。 謂vị 不bất 放phóng 逸dật 捨xả 及cập 不bất 害hại 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 餘dư 八bát 實thật 有hữu 相tương/tướng 用dụng 別biệt 故cố 。 有hữu 義nghĩa 十thập 一nhất 。 四tứ 遍biến 善thiện 心tâm 。 精tinh 進tấn 三tam 根căn 遍biến 善thiện 品phẩm 故cố 。 餘dư 七thất 不bất 定định 。 推thôi 尋tầm 事sự 理lý 未vị 決quyết 定định 時thời 不bất 生sanh 信tín 故cố 。 慚tàm 愧quý 同đồng 類loại 依y 處xứ 各các 別biệt 。 隨tùy 起khởi 一nhất 時thời 第đệ 二nhị 無vô 故cố 。 要yếu 世thế 間gian 道đạo 斷đoạn 煩phiền 惱não 時thời 有hữu 輕khinh 安an 故cố 。 不bất 放phóng 逸dật 捨xả 無vô 漏lậu 道Đạo 時thời 方phương 得đắc 起khởi 故cố 。 悲bi 愍mẫn 有hữu 情tình 。 時thời 乃nãi 有hữu 不bất 害hại 故cố 。 論luận 說thuyết 十thập 一nhất 六lục 位vị 中trung 起khởi 。 謂vị 決quyết 定định 位vị 有hữu 信tín 相tương 應ứng 。 止chỉ 息tức 染nhiễm 時thời 有hữu 慚tàm 愧quý 起khởi 。 顧cố 自tự 他tha 故cố 。 於ư 善thiện 品phẩm 位vị 有hữu 精tinh 進tấn 三tam 根căn 。 世thế 間gian 道đạo 時thời 有hữu 輕khinh 安an 起khởi 。 於ư 出xuất 世thế 道đạo 有hữu 捨xả 不bất 放phóng 逸dật 。 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 時thời 有hữu 不bất 害hại 故cố 。 有hữu 義nghĩa 彼bỉ 說thuyết 未vị 為vi 應ưng 理lý 。 推thôi 尋tầm 事sự 理lý 未vị 決quyết 定định 。 心tâm 信tín 若nhược 不bất 生sanh 應ưng 非phi 是thị 善thiện 。 如như 染nhiễm 心tâm 等đẳng 無vô 淨tịnh 信tín 故cố 。 慚tàm 愧quý 類loại 異dị 。 依y 別biệt 境cảnh 同đồng 。 俱câu 遍biến 善thiện 心tâm 前tiền 已dĩ 說thuyết 故cố 。 若nhược 出xuất 世thế 道đạo 輕khinh 安an 不bất 生sanh 。 應ưng 此thử 覺giác 支chi 非phi 無vô 漏lậu 故cố 。 若nhược 世thế 間gian 道đạo 無vô 捨xả 不bất 放phóng 逸dật 。 應ưng 非phi 寂tịch 靜tĩnh 防phòng 惡ác 修tu 善thiện 故cố 。 又hựu 應ưng 不bất 伏phục 掉trạo 放phóng 逸dật 故cố 。 有hữu 漏lậu 善thiện 心tâm 既ký 具cụ 四tứ 法pháp 。 如như 出xuất 世thế 道đạo 。 應ưng 有hữu 二nhị 故cố 。 善thiện 心tâm 起khởi 時thời 皆giai 不bất 損tổn 物vật 。 違vi 能năng 損tổn 法pháp 有hữu 不bất 害hại 故cố 。 論luận 說thuyết 六lục 位vị 起khởi 十thập 一nhất 者giả 。 依y 彼bỉ 彼bỉ 增tăng 作tác 此thử 此thử 說thuyết 故cố 。 彼bỉ 所sở 說thuyết 定định 非phi 應ưng 理lý 。 應ưng 說thuyết 信tín 等đẳng 十thập 一nhất 法pháp 中trung 。 十thập 遍biến 善thiện 心tâm 。 輕khinh 安an 不bất 遍biến 。 要yếu 在tại 定định 位vị 方phương 有hữu 輕khinh 安an 。 調điều 暢sướng 身thân 心tâm 。 餘dư 位vị 無vô 故cố 。 決quyết 擇trạch 分phần/phân 說thuyết 十Thập 善Thiện 心tâm 所sở 定định 不bất 定định 地địa 皆giai 遍biến 善thiện 心tâm 。 定định 地địa 心tâm 中trung 增tăng 輕khinh 安an 故cố 。 有hữu 義nghĩa 定định 加gia 行hành 亦diệc 得đắc 定định 地địa 名danh 。 彼bỉ 亦diệc 微vi 有hữu 調điều 暢sướng 義nghĩa 故cố 。 由do 斯tư 欲dục 界giới 亦diệc 有hữu 輕khinh 安an 。 不bất 爾nhĩ 便tiện 違vi 本bổn 地địa 分phần/phân 說thuyết 信tín 等đẳng 十thập 一nhất 通thông 一nhất 切thiết 地địa 。 有hữu 義nghĩa 輕khinh 安an 唯duy 在tại 定định 有hữu 。 由do 定định 滋tư 養dưỡng 有hữu 調điều 暢sướng 故cố 。 論luận 說thuyết 欲dục 界giới 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 。 由do 闕khuyết 輕khinh 安an 名danh 不bất 定định 地địa 。 說thuyết 一nhất 切thiết 地địa 有hữu 十thập 一nhất 者giả 。 通thông 有hữu 尋tầm 伺tứ 等đẳng 三tam 地địa 皆giai 有hữu 故cố 。 此thử 十thập 一nhất 種chủng 。 前tiền 已dĩ 具cụ 說thuyết 第đệ 七thất 八bát 識thức 隨tùy 位vị 有hữu 無vô 。 第đệ 六lục 識thức 中trung 定định 位vị 皆giai 具cụ 。 若nhược 非phi 定định 位vị 唯duy 闕khuyết 輕khinh 安an 。 有hữu 義nghĩa 五ngũ 識thức 唯duy 有hữu 十thập 種chủng 。 自tự 性tánh 散tán 動động 無vô 輕khinh 安an 故cố 。 有hữu 義nghĩa 五ngũ 識thức 亦diệc 有hữu 輕khinh 安an 。 定định 所sở 引dẫn 善thiện 者giả 亦diệc 有hữu 調điều 暢sướng 故cố 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 俱câu 必tất 有hữu 輕khinh 安an 故cố 。 此thử 善thiện 十thập 一nhất 何hà 受thọ 相tương 應ứng 。 十thập 五ngũ 相tương 應ứng 。 一nhất 除trừ 憂ưu 苦khổ 。 有hữu 逼bức 迫bách 受thọ 無vô 調điều 暢sướng 故cố 。 此thử 與dữ 別biệt 境cảnh 皆giai 得đắc 相tương 應ứng 。 信tín 等đẳng 欲dục 等đẳng 不bất 相tương 違vi 故cố 。 十thập 一nhất 唯duy 善thiện 。 輕khinh 安an 非phi 欲dục 。 餘dư 通thông 三tam 界giới 。 皆giai 學học 等đẳng 三tam 。 非phi 見kiến 所sở 斷đoạn 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 信tín 等đẳng 六lục 根căn 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 非phi 見kiến 所sở 斷đoạn 。 餘dư 門môn 分phân 別biệt 如như 理lý 應ưng 思tư 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 善thiện 位vị 心tâm 所sở 。 煩phiền 惱não 心tâm 所sở 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
１# ２#
煩phiền 惱não 謂vị 貪tham 瞋sân 。 癡si 慢mạn 疑nghi 惡ác 見kiến 。
論luận 曰viết 。 此thử 貪tham 等đẳng 六lục 性tánh 是thị 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 攝nhiếp 故cố 。 得đắc 煩phiền 惱não 名danh 。 云vân 何hà 為vi 貪tham 。 於ư 有hữu 有hữu 具cụ 染nhiễm 著trước 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 無vô 貪tham 生sanh 苦khổ 為vi 業nghiệp 。 謂vị 由do 愛ái 力lực 取thủ 蘊uẩn 生sanh 故cố 。 云vân 何hà 為vi 瞋sân 於ư 苦khổ 苦khổ 具cụ 憎tăng 恚khuể 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 無vô 瞋sân 不bất 安an 隱ẩn 性tánh 惡ác 行hành 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 瞋sân 必tất 令linh 身thân 心tâm 熱nhiệt 惱não 。 起khởi 諸chư 惡ác 業nghiệp 。 不bất 善thiện 性tánh 故cố 。 云vân 何hà 為vi 癡si 。 於ư 諸chư 理lý 事sự 迷mê 闇ám 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 無vô 癡si 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 。 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 由do 無vô 明minh 起khởi 疑nghi 邪tà 見kiến 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 業nghiệp 。 能năng 招chiêu 後hậu 生sanh 雜tạp 染nhiễm 法pháp 故cố 。 云vân 何hà 為vi 慢mạn 。 恃thị 己kỷ 於ư 他tha 高cao 舉cử 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 慢mạn 生sanh 苦khổ 為vi 業nghiệp 。 謂vị 若nhược 有hữu 慢mạn 於ư 德đức 有hữu 德đức 心tâm 不bất 謙khiêm 下hạ 。 由do 此thử 生sanh 死tử 輪luân 轉chuyển 。 無vô 窮cùng 受thọ 諸chư 苦khổ 故cố 。 此thử 慢mạn 差sai 別biệt 有hữu 七thất 九cửu 種chủng 。 謂vị 於ư 三tam 品phẩm 我ngã 德đức 處xứ 生sanh 。 一nhất 切thiết 皆giai 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 聖thánh 位vị 我ngã 慢mạn 既ký 得đắc 現hiện 行hành 。 慢mạn 類loại 由do 斯tư 起khởi 亦diệc 無vô 失thất 。 云vân 何hà 為vi 疑nghi 於ư 諸chư 諦đế 理lý 猶do 豫dự 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 疑nghi 善thiện 品phẩm 為vi 業nghiệp 。 謂vị 猶do 豫dự 者giả 善thiện 不bất 生sanh 故cố 。 有hữu 義nghĩa 此thử 疑nghi 以dĩ 慧tuệ 為vi 體thể 。 猶do 豫dự 簡giản 擇trạch 說thuyết 為vi 疑nghi 故cố 。 毘tỳ 助trợ 末mạt 底để 是thị 疑nghi 義nghĩa 故cố 。 末mạt 底để 般Bát 若Nhã 義nghĩa 無vô 異dị 故cố 。 有hữu 義nghĩa 此thử 疑nghi 別biệt 有hữu 自tự 體thể 。 令linh 慧tuệ 不bất 決quyết 。 非phi 即tức 慧tuệ 故cố 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 六lục 煩phiền 惱não 中trung 見kiến 世thế 俗tục 有hữu 。 即tức 慧tuệ 分phần/phân 故cố 。 餘dư 是thị 實thật 有hữu 。 別biệt 有hữu 性tánh 故cố 。 毘tỳ 助trợ 末mạt 底để 執chấp 慧tuệ 為vi 疑nghi 。 毘tỳ 助trợ 若nhược 南nam 智trí 應ưng 為vi 識thức 。 界giới 由do 助trợ 力lực 義nghĩa 便tiện 轉chuyển 變biến 。 是thị 故cố 此thử 疑nghi 非phi 慧tuệ 為vi 體thể 。 云vân 何hà 惡ác 見kiến 。 於ư 諸chư 諦đế 理lý 顛điên 倒đảo 推thôi 求cầu 度độ 染nhiễm 慧tuệ 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 善thiện 見kiến 招chiêu 苦khổ 為vi 業nghiệp 。 謂vị 惡ác 見kiến 者giả 多đa 受thọ 苦khổ 故cố 。 此thử 見kiến 行hành 相tương/tướng 差sai 別biệt 有hữu 五ngũ 。 一nhất 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 謂vị 於ư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 。 一nhất 切thiết 見kiến 趣thú 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 此thử 見kiến 差sai 別biệt 有hữu 二nhị 十thập 句cú 六lục 十thập 五ngũ 等đẳng 。 分phân 別biệt 起khởi 攝nhiếp 。 二nhị 邊biên 執chấp 見kiến 。 謂vị 即tức 於ư 彼bỉ 。 隨tùy 執chấp 斷đoạn 常thường 。 障chướng 處xứ 中trung 行hành 出xuất 離ly 為vi 業nghiệp 。 此thử 見kiến 差sai 別biệt 諸chư 見kiến 趣thú 中trung 有hữu 執chấp 前tiền 際tế 四tứ 遍biến 常thường 論luận 。 一nhất 分phần 常thường 論luận 。 及cập 計kế 後hậu 際tế 有hữu 想tưởng 十thập 六lục 無vô 想tưởng 俱câu 非phi 各các 有hữu 八bát 論luận 。 七thất 斷đoạn 滅diệt 論luận 等đẳng 。 分phân 別biệt 趣thú 攝nhiếp 。 三tam 邪tà 見kiến 。 謂vị 謗báng 因nhân 果quả 作tác 用dụng 實thật 事sự 。 及cập 非phi 四tứ 見kiến 諸chư 餘dư 邪tà 執chấp 。 如như 增tăng 上thượng 緣duyên 名danh 義nghĩa 遍biến 故cố 。 此thử 見kiến 差sai 別biệt 諸chư 見kiến 趣thú 中trung 有hữu 執chấp 前tiền 際tế 二nhị 無vô 因nhân 論luận 。 四tứ 有hữu 邊biên 等đẳng 。 不bất 死tử 矯kiểu 亂loạn 。 及cập 計kế 後hậu 際tế 。 五ngũ 現hiện 涅Niết 槃Bàn 。 或hoặc 計kế 自tự 在tại 世thế 主chủ 釋Thích 梵Phạm 及cập 餘dư 物vật 類loại 常thường 恆hằng 不bất 易dị 。 或hoặc 計kế 自tự 在tại 等đẳng 是thị 一nhất 切thiết 物vật 因nhân 。 或hoặc 有hữu 橫hoạnh/hoành 計kế 諸chư 邪tà 解giải 脫thoát 。 或hoặc 有hữu 妄vọng 執chấp 非phi 道đạo 為vi 道đạo 。 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 皆giai 邪tà 見kiến 攝nhiếp 。 四tứ 見kiến 取thủ 。 謂vị 於ư 諸chư 見kiến 及cập 所sở 依y 蘊uẩn 。 執chấp 為vi 最tối 勝thắng 能năng 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 一nhất 切thiết 鬪đấu 諍tranh 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 五Ngũ 戒Giới 禁cấm 取thủ 。 謂vị 於ư 隨tùy 順thuận 諸chư 見kiến 戒giới 禁cấm 及cập 所sở 依y 蘊uẩn 。 執chấp 為vi 最tối 勝thắng 能năng 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 無vô 利lợi 勤cần 苦khổ 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 然nhiên 有hữu 處xứ 說thuyết 執chấp 為vi 最tối 勝thắng 名danh 為vi 見kiến 取thủ 。 執chấp 能năng 得đắc 淨tịnh 名danh 戒giới 取thủ 者giả 。 是thị 影ảnh 略lược 說thuyết 。 或hoặc 隨tùy 轉chuyển 門môn 。 不bất 爾nhĩ 如như 何hà 非phi 滅diệt 計kế 滅diệt 非phi 道đạo 計kế 道đạo 說thuyết 為vi 邪tà 見kiến 。 非phi 二nhị 取thủ 攝nhiếp 。
如như 是thị 總tổng 別biệt 十thập 煩phiền 惱não 中trung 。 六Lục 通Thông 俱câu 生sanh 及cập 分phân 別biệt 起khởi 。 任nhậm 運vận 思tư 察sát 俱câu 得đắc 生sanh 故cố 。 疑nghi 後hậu 三tam 見kiến 唯duy 分phân 別biệt 起khởi 。 要yếu 由do 惡ác 友hữu 或hoặc 邪tà 教giáo 力lực 自tự 審thẩm 思tư 察sát 方phương 得đắc 生sanh 故cố 。 邊biên 執chấp 見kiến 中trung 通thông 俱câu 生sanh 者giả 。 有hữu 義nghĩa 唯duy 斷đoạn 。 常thường 見kiến 相tương/tướng 麁thô 惡ác 友hữu 等đẳng 力lực 方phương 引dẫn 生sanh 故cố 。 瑜du 伽già 等đẳng 說thuyết 。 何hà 邊biên 執chấp 見kiến 是thị 俱câu 生sanh 耶da 。 謂vị 斷đoạn 見kiến 攝nhiếp 。 學học 現hiện 觀quán 者giả 起khởi 如như 是thị 怖bố 。 今kim 者giả 我ngã 我ngã 何hà 所sở 在tại 耶da 。 故cố 禽cầm 獸thú 等đẳng 若nhược 遇ngộ 違vi 緣duyên 皆giai 恐khủng 我ngã 斷đoạn 而nhi 起khởi 驚kinh 怖bố 。 有hữu 義nghĩa 彼bỉ 論luận 依y 麁thô 相tương/tướng 說thuyết 。 理lý 實thật 俱câu 生sanh 亦diệc 通thông 常thường 見kiến 。 謂vị 禽cầm 獸thú 等đẳng 執chấp 我ngã 常thường 存tồn 。 熾sí 然nhiên 聚tụ 集tập 長trường 時thời 資tư 具cụ 。 故cố 顯hiển 揚dương 等đẳng 諸chư 論luận 。 皆giai 說thuyết 於ư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 執chấp 斷đoạn 計kế 常thường 。 或hoặc 是thị 俱câu 生sanh 或hoặc 分phân 別biệt 起khởi 。 此thử 十thập 煩phiền 惱não 誰thùy 幾kỷ 相tương 應ứng 。 貪tham 與dữ 瞋sân 癡si 定định 不bất 俱câu 起khởi 。 愛ái 憎tăng 二nhị 境cảnh 必tất 不bất 同đồng 故cố 。 於ư 境cảnh 不bất 決quyết 。 無vô 染nhiễm 著trước 故cố 。 貪tham 與dữ 慢mạn 見kiến 或hoặc 得đắc 相tương 應ứng 。 所sở 愛ái 所sở 陵lăng 境cảnh 非phi 一nhất 故cố 說thuyết 不bất 俱câu 起khởi 。 所sở 染nhiễm 所sở 恃thị 境cảnh 可khả 同đồng 故cố 說thuyết 得đắc 相tương 應ứng 。 於ư 五ngũ 見kiến 境cảnh 皆giai 可khả 愛ái 故cố 。 貪tham 與dữ 五ngũ 見kiến 相tương 應ứng 無vô 失thất 。 瞋sân 與dữ 慢mạn 疑nghi 或hoặc 得đắc 俱câu 起khởi 。 所sở 瞋sân 所sở 恃thị 境cảnh 非phi 一nhất 故cố 說thuyết 不bất 相tương 應ứng 。 所sở 蔑miệt 所sở 憎tăng 境cảnh 可khả 同đồng 故cố 說thuyết 得đắc 俱câu 起khởi 。 初sơ 猶do 豫dự 時thời 未vị 憎tăng 彼bỉ 故cố 說thuyết 不bất 俱câu 起khởi 。 久cửu 思tư 不bất 決quyết 便tiện 憤phẫn 發phát 故cố 說thuyết 得đắc 相tương 應ứng 。 疑nghi 順thuận 違vi 事sự 隨tùy 應ứng 亦diệc 爾nhĩ 。 瞋sân 與dữ 二nhị 取thủ 必tất 不bất 相tương 應ứng 。 執chấp 為vi 勝thắng 道đạo 不bất 憎tăng 彼bỉ 故cố 。 此thử 與dữ 三tam 見kiến 或hoặc 得đắc 相tương 應ứng 。 於ư 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 蘊uẩn 起khởi 身thân 常thường 見kiến 。 不bất 生sanh 憎tăng 故cố 說thuyết 不bất 相tương 應ứng 。 於ư 有hữu 苦khổ 蘊uẩn 起khởi 身thân 常thường 見kiến 。 生sanh 憎tăng 恚khuể 故cố 說thuyết 得đắc 俱câu 起khởi 。 斷đoạn 見kiến 翻phiên 此thử 說thuyết 瞋sân 有hữu 無vô 。 邪tà 見kiến 誹phỉ 撥bát 惡ác 事sự 好hảo/hiếu 事sự 。 如như 次thứ 說thuyết 瞋sân 。 或hoặc 無vô 或hoặc 有hữu 。 慢mạn 於ư 境cảnh 定định 疑nghi 則tắc 不bất 然nhiên 。 故cố 慢mạn 與dữ 疑nghi 無vô 相tướng 應ưng 義nghĩa 。 慢mạn 與dữ 五ngũ 見kiến 皆giai 容dung 俱câu 起khởi 。 行hành 相tương/tướng 展triển 轉chuyển 不bất 相tương 違vi 故cố 。 然nhiên 與dữ 斷đoạn 見kiến 必tất 不bất 俱câu 生sanh 。 執chấp 我ngã 斷đoạn 時thời 無vô 陵lăng 恃thị 故cố 。 與dữ 身thân 邪tà 見kiến 一nhất 分phần/phân 亦diệc 爾nhĩ 。 疑nghi 不bất 審thẩm 決quyết 與dữ 見kiến 相tương 違vi 。 故cố 疑nghi 與dữ 見kiến 定định 不bất 俱câu 起khởi 。 五ngũ 見kiến 展triển 轉chuyển 必tất 不bất 相tương 應ứng 。 非phi 一nhất 心tâm 中trung 有hữu 多đa 慧tuệ 故cố 。 癡si 與dữ 九cửu 種chủng 皆giai 定định 相tương 應ứng 。 諸chư 煩phiền 惱não 生sanh 。 必tất 由do 癡si 故cố 。 此thử 十thập 煩phiền 惱não 何hà 識thức 相tương 應ứng 。 藏tạng 識thức 全toàn 無vô 末mạt 那na 有hữu 四tứ 。 意ý 識thức 具cụ 十thập 。 五ngũ 識thức 唯duy 三tam 。 謂vị 貪tham 瞋sân 癡si 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 由do 稱xưng 量lượng 等đẳng 起khởi 慢mạn 等đẳng 故cố 。 此thử 十thập 煩phiền 惱não 何hà 受thọ 相tương 應ứng 。 貪tham 瞋sân 癡si 三tam 。 俱câu 生sanh 分phân 別biệt 。 一nhất 切thiết 容dung 與dữ 五ngũ 受thọ 相tương 應ứng 。 貪tham 會hội 違vi 緣duyên 憂ưu 苦khổ 俱câu 故cố 。 瞋sân 遇ngộ 順thuận 境cảnh 喜hỷ 樂lạc 俱câu 故cố 。 有hữu 義nghĩa 俱câu 生sanh 分phân 別biệt 起khởi 慢mạn 。 容dung 與dữ 非phi 苦khổ 四tứ 受thọ 相tương 應ứng 。 恃thị 苦khổ 劣liệt 蘊uẩn 憂ưu 相tương 應ứng 故cố 。
有hữu 義nghĩa 俱câu 生sanh 亦diệc 苦khổ 俱câu 起khởi 。 意ý 有hữu 苦khổ 受thọ 前tiền 已dĩ 說thuyết 故cố 。 分phân 別biệt 慢mạn 等đẳng 純thuần 苦khổ 趣thú 無vô 。 彼bỉ 無vô 邪tà 師sư 邪tà 教giáo 等đẳng 故cố 。 然nhiên 彼bỉ 不bất 造tạo 引dẫn 惡ác 趣thú 業nghiệp 。 要yếu 分phân 別biệt 起khởi 能năng 發phát 彼bỉ 故cố 。 疑nghi 後hậu 三tam 見kiến 容dung 四tứ 受thọ 俱câu 。 欲dục 疑nghi 無vô 苦khổ 等đẳng 亦diệc 喜hỷ 受thọ 俱câu 故cố 。 二nhị 取thủ 若nhược 緣duyên 憂ưu 俱câu 見kiến 等đẳng 。
爾nhĩ 時thời 得đắc 與dữ 憂ưu 相tương 應ứng 故cố 。
有hữu 義nghĩa 俱câu 生sanh 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 但đãn 與dữ 喜hỷ 樂lạc 捨xả 受thọ 相tương 應ứng 。 非phi 五ngũ 識thức 俱câu 。 唯duy 無vô 記ký 故cố 。 分phân 別biệt 二nhị 見kiến 容dung 四tứ 受thọ 俱câu 。 執chấp 苦khổ 俱câu 蘊uẩn 為vi 我ngã 我ngã 所sở 常thường 。 斷đoạn 見kiến 翻phiên 此thử 與dữ 憂ưu 相tương 應ứng 故cố 。
有hữu 義nghĩa 二nhị 見kiến 若nhược 俱câu 生sanh 者giả 。 亦diệc 苦khổ 受thọ 俱câu 。 純thuần 受thọ 苦khổ 處xứ 緣duyên 極cực 苦khổ 蘊uẩn 苦khổ 相tương 應ứng 故cố 。 論luận 說thuyết 俱câu 生sanh 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 於ư 三tam 受thọ 現hiện 行hành 可khả 得đắc 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。 此thử 依y 實thật 義nghĩa 。 隨tùy 麁thô 相tương/tướng 者giả 貪tham 慢mạn 四tứ 見kiến 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 捨xả 俱câu 。 瞋sân 唯duy 苦khổ 憂ưu 捨xả 受thọ 俱câu 起khởi 。 癡si 與dữ 五ngũ 受thọ 皆giai 得đắc 相tương 應ứng 。 邪tà 見kiến 及cập 疑nghi 四tứ 俱câu 除trừ 苦khổ 。 貪tham 癡si 俱câu 樂nhạo/nhạc/lạc 通thông 下hạ 四tứ 地địa 。 餘dư 七thất 俱câu 樂nhạo/nhạc/lạc 除trừ 欲dục 通thông 三tam 。 疑nghi 獨độc 行hành 癡si 欲dục 唯duy 憂ưu 捨xả 。 餘dư 受thọ 俱câu 起khởi 如như 理lý 應ưng 知tri 。 此thử 與dữ 別biệt 境cảnh 幾kỷ 互hỗ 相tương 應ưng 。 貪tham 瞋sân 癡si 慢mạn 。 容dung 五ngũ 俱câu 起khởi 。 專chuyên 注chú 一nhất 境cảnh 。 得đắc 有hữu 定định 故cố 。 疑nghi 及cập 五ngũ 見kiến 各các 容dung 四tứ 俱câu 。 疑nghi 除trừ 勝thắng 解giải 。 不bất 決quyết 定định 故cố 。 見kiến 非phi 慧tuệ 俱câu 不bất 異dị 慧tuệ 故cố 。 此thử 十thập 煩phiền 惱não 何hà 性tánh 所sở 攝nhiếp 。 瞋sân 唯duy 不bất 善thiện 損tổn 自tự 他tha 故cố 。 餘dư 九cửu 通thông 二nhị 。 上thượng 二nhị 界giới 者giả 唯duy 無vô 記ký 攝nhiếp 。 定định 所sở 伏phục 故cố 。 若nhược 欲dục 界giới 繫hệ 分phân 別biệt 起khởi 者giả 。 唯duy 不bất 善thiện 攝nhiếp 。 發phát 惡ác 行hành 故cố 。 若nhược 是thị 俱câu 生sanh 。 發phát 惡ác 行hành 者giả 亦diệc 不bất 善thiện 攝nhiếp 。 損tổn 自tự 他tha 故cố 。 餘dư 無vô 記ký 攝nhiếp 。 細tế 不bất 障chướng 善thiện 。 非phi 極cực 損tổn 惱não 自tự 他tha 處xứ 故cố 。 當đương 知tri 俱câu 生sanh 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 。 唯duy 無vô 記ký 攝nhiếp 不bất 發phát 惡ác 業nghiệp 。 雖tuy 數số 現hiện 起khởi 不bất 障chướng 善thiện 故cố 。 此thử 十thập 煩phiền 惱não 何hà 界giới 繫hệ 耶da 。 瞋sân 唯duy 在tại 欲dục 。 餘dư 通thông 三tam 界giới 。 生sanh 在tại 下hạ 地địa 未vị 離ly 下hạ 染nhiễm 。 上thượng 地địa 煩phiền 惱não 。 不bất 現hiện 在tại 前tiền 。 要yếu 得đắc 彼bỉ 地địa 根căn 本bổn 定định 者giả 。 彼bỉ 地địa 煩phiền 惱não 容dung 現hiện 前tiền 故cố 。 謂vị 有hữu 漏lậu 道đạo 雖tuy 不bất 能năng 伏phục 分phân 別biệt 起khởi 惑hoặc 及cập 細tế 俱câu 生sanh 。 而nhi 能năng 伏phục 除trừ 俱câu 生sanh 麁thô 惑hoặc 。 漸tiệm 次thứ 證chứng 得đắc 上thượng 根căn 本bổn 定định 。 彼bỉ 但đãn 迷mê 事sự 。 依y 外ngoại 門môn 轉chuyển 。 散tán 亂loạn 麁thô 動động 正chánh 障chướng 定định 故cố 。 得đắc 彼bỉ 定định 已dĩ 彼bỉ 地địa 分phân 別biệt 俱câu 生sanh 諸chư 惑hoặc 皆giai 容dung 現hiện 前tiền 。 生sanh 在tại 上thượng 地địa 下hạ 地địa 諸chư 惑hoặc 分phân 別biệt 俱câu 生sanh 皆giai 容dung 現hiện 起khởi 。 生sanh 第đệ 四tứ 定định 中trung 有hữu 中trung 者giả 。 由do 謗báng 解giải 脫thoát 生sanh 地địa 獄ngục 故cố 。 身thân 在tại 上thượng 地địa 將tương 生sanh 下hạ 時thời 。 起khởi 下hạ 潤nhuận 生sanh 俱câu 生sanh 愛ái 故cố 。 而nhi 言ngôn 生sanh 上thượng 不bất 起khởi 下hạ 者giả 。 依y 多đa 分phần 說thuyết 。 或hoặc 隨tùy 轉chuyển 門môn 。 下hạ 地địa 煩phiền 惱não 亦diệc 緣duyên 上thượng 地địa 。 瑜du 伽già 等đẳng 說thuyết 欲dục 界giới 繫hệ 貪tham 求cầu 上thượng 地địa 生sanh 味vị 上thượng 定định 故cố 。 既ký 說thuyết 瞋sân 恚khuể 憎tăng 嫉tật 滅diệt 道đạo 。 亦diệc 應ưng 憎tăng 嫉tật 離ly 欲dục 地địa 故cố 。 總tổng 緣duyên 諸chư 行hành 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 斷đoạn 常thường 慢mạn 者giả 得đắc 緣duyên 上thượng 故cố 。 餘dư 五ngũ 緣duyên 上thượng 其kỳ 理lý 極cực 成thành 。 而nhi 有hữu 處xứ 言ngôn 貪tham 瞋sân 慢mạn 等đẳng 不bất 緣duyên 上thượng 者giả 。 依y 麁thô 相tương/tướng 說thuyết 。 或hoặc 依y 別biệt 緣duyên 。 不bất 見kiến 世thế 間gian 執chấp 他tha 地địa 法pháp 。 為vì 我ngã 等đẳng 故cố 。 邊biên 見kiến 必tất 依y 身thân 見kiến 起khởi 故cố 。 上thượng 地địa 煩phiền 惱não 亦diệc 緣duyên 下hạ 地địa 。 說thuyết 生sanh 上thượng 者giả 於ư 下hạ 有hữu 情tình 恃thị 己kỷ 勝thắng 德đức 而nhi 陵lăng 彼bỉ 故cố 總tổng 緣duyên 諸chư 行hành 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 斷đoạn 常thường 愛ái 者giả 得đắc 緣duyên 下hạ 故cố 。 疑nghi 後hậu 三tam 見kiến 如như 理lý 應ưng 思tư 。 而nhi 說thuyết 上thượng 或hoặc 不bất 緣duyên 下hạ 者giả 。 彼bỉ 依y 多đa 分phần 。 或hoặc 別biệt 緣duyên 說thuyết 。 此thử 十thập 煩phiền 惱não 學học 等đẳng 何hà 攝nhiếp 。 非phi 學học 無Vô 學Học 彼bỉ 唯duy 善thiện 故cố 。 此thử 十thập 煩phiền 惱não 何hà 所sở 斷đoạn 耶da 。 非phi 非phi 所sở 斷đoạn 彼bỉ 非phi 染nhiễm 故cố 。 分phân 別biệt 起khởi 者giả 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 麁thô 易dị 斷đoạn 故cố 。 若nhược 俱câu 生sanh 者giả 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 細tế 難nạn/nan 斷đoạn 故cố 。 見kiến 所sở 斷đoạn 十thập 實thật 俱câu 頓đốn 斷đoạn 。 以dĩ 真chân 見kiến 道đạo 總tổng 緣duyên 諦đế 故cố 。 然nhiên 迷mê 諦đế 相tướng 有hữu 總tổng 有hữu 別biệt 。 總tổng 謂vị 十thập 種chủng 皆giai 迷mê 四Tứ 諦Đế 。 苦khổ 集tập 是thị 彼bỉ 因nhân 依y 處xứ 故cố 。 滅diệt 道đạo 是thị 彼bỉ 怖bố 畏úy 處xứ 故cố 。 別biệt 謂vị 別biệt 迷mê 四Tứ 諦Đế 相tương/tướng 起khởi 。 二nhị 唯duy 迷mê 苦khổ 八bát 通thông 迷mê 四tứ 。 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 唯duy 果quả 處xứ 起khởi 。 別biệt 空không 非phi 我ngã 屬thuộc 苦Khổ 諦Đế 故cố 。 謂vị 疑nghi 三tam 見kiến 親thân 迷mê 苦khổ 理lý 。 二nhị 取thủ 執chấp 彼bỉ 三tam 見kiến 戒giới 禁cấm 及cập 所sở 依y 蘊uẩn 為vi 勝thắng 能năng 淨tịnh 。 於ư 自tự 他tha 見kiến 及cập 彼bỉ 眷quyến 屬thuộc 。 如như 次thứ 隨tùy 應ứng 起khởi 貪tham 恚khuể 慢mạn 。 相tương 應ứng 無vô 明minh 與dữ 九cửu 同đồng 迷mê 。 不bất 共cộng 無vô 明minh 親thân 迷mê 苦khổ 理lý 。 疑nghi 及cập 邪tà 見kiến 親thân 迷mê 集tập 等đẳng 。 二nhị 取thủ 貪tham 等đẳng 准chuẩn 苦khổ 應ưng 知tri 。 然nhiên 瞋sân 亦diệc 能năng 親thân 迷mê 滅diệt 道đạo 。 由do 怖bố 畏úy 彼bỉ 生sanh 憎tăng 嫉tật 故cố 。 迷mê 諦đế 親thân 疎sơ 麁thô 相tương/tướng 如như 是thị 。 委ủy 細tế 說thuyết 者giả 貪tham 瞋sân 慢mạn 三tam 見kiến 疑nghi 俱câu 生sanh 隨tùy 應ứng 如như 彼bỉ 。 俱câu 生sanh 二nhị 見kiến 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 愛ái 慢mạn 無vô 明minh 。 雖tuy 迷mê 苦Khổ 諦Đế 細tế 難nạn/nan 斷đoạn 故cố 修tu 道Đạo 方phương 斷đoạn 。 瞋sân 餘dư 愛ái 等đẳng 迷mê 別biệt 事sự 生sanh 不bất 違vi 諦đế 觀quán 故cố 修tu 所sở 斷đoạn 。 雖tuy 諸chư 煩phiền 惱não 皆giai 有hữu 相tương/tướng 分phần/phân 。 而nhi 所sở 仗trượng 質chất 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 。 名danh 緣duyên 有hữu 事sự 無vô 事sự 煩phiền 惱não 。 彼bỉ 親thân 所sở 緣duyên 雖tuy 皆giai 有hữu 漏lậu 。 而nhi 所sở 仗trượng 質chất 亦diệc 通thông 無vô 漏lậu 。 名danh 緣duyên 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 煩phiền 惱não 。 緣duyên 自tự 地địa 者giả 相tương/tướng 分phần/phân 似tự 質chất 。 名danh 緣duyên 分phân 別biệt 所sở 起khởi 事sự 境cảnh 。 緣duyên 滅diệt 道Đạo 諦Đế 及cập 他tha 地địa 者giả 相tương/tướng 分phần/phân 與dữ 質chất 不bất 相tương 似tự 故cố 。 名danh 緣duyên 分phân 別biệt 所sở 起khởi 名danh 境cảnh 。 餘dư 門môn 分phân 別biệt 如như 理lý 應ưng 思tư 。 已dĩ 說thuyết 根căn 本bổn 六lục 煩phiền 惱não 相tương/tướng 。 諸chư 隨tùy 煩phiền 惱não 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
隨tùy 煩phiền 惱não 謂vị 忿phẫn 。 恨hận 覆phú 惱não 嫉tật 慳san 。
１# ３#
誑cuống 諂siểm 與dữ 害hại 憍kiêu 。 無vô 慚tàm 及cập 無vô 愧quý 。
掉trạo 舉cử 與dữ 惛hôn 沈trầm 。 不bất 信tín 并tinh 懈giải 怠đãi 。
１# ４#
放phóng 逸dật 及cập 失thất 念niệm 。 散tán 亂loạn 不bất 正chánh 知tri 。
論luận 曰viết 。 唯duy 是thị 煩phiền 惱não 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 等đẳng 流lưu 性tánh 故cố 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 此thử 二nhị 十thập 種chủng 類loại 別biệt 有hữu 三tam 。 謂vị 忿phẫn 等đẳng 十thập 各các 別biệt 起khởi 故cố 名danh 小tiểu 隨tùy 煩phiền 惱não 。 無vô 慚tàm 等đẳng 二nhị 遍biến 不bất 善thiện 故cố 名danh 中trung 隨tùy 煩phiền 惱não 。 掉trạo 舉cử 等đẳng 八bát 遍biến 染nhiễm 心tâm 故cố 名danh 大đại 隨tùy 煩phiền 惱não 。 云vân 何hà 為vi 忿phẫn 。 依y 對đối 現hiện 前tiền 不bất 饒nhiêu 益ích 境cảnh 憤phẫn 發phát 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 忿phẫn 執chấp 仗trượng 為vi 業nghiệp 。 謂vị 懷hoài 忿phẫn 者giả 多đa 發phát 暴bạo 惡ác 身thân 表biểu 業nghiệp 故cố 。 此thử 即tức 瞋sân 恚khuể 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 離ly 瞋sân 無vô 別biệt 忿phẫn 相tương/tướng 用dụng 故cố 。 云vân 何hà 為vi 恨hận 。 由do 忿phẫn 為vi 先tiên 懷hoài 惡ác 不bất 捨xả 結kết 怨oán 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 恨hận 熱nhiệt 惱não 為vi 業nghiệp 。 謂vị 結kết 恨hận 者giả 不bất 能năng 含hàm 忍nhẫn 恆hằng 熱nhiệt 惱não 故cố 。 此thử 亦diệc 瞋sân 恚khuể 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 離ly 瞋sân 無vô 別biệt 恨hận 相tương/tướng 用dụng 故cố 。 云vân 何hà 為vi 覆phú 。 於ư 自tự 作tác 罪tội 恐khủng 失thất 利lợi 譽dự 隱ẩn 藏tàng 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 覆phú 悔hối 惱não 為vi 業nghiệp 。 謂vị 覆phú 罪tội 者giả 後hậu 必tất 悔hối 惱não 不bất 安an 隱ẩn 故cố 。 有hữu 義nghĩa 此thử 覆phú 癡si 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 論luận 唯duy 說thuyết 此thử 癡si 一nhất 分phần/phân 故cố 。 不bất 懼cụ 當đương 苦khổ 覆phú 自tự 罪tội 故cố 。 有hữu 義nghĩa 此thử 覆phú 貪tham 癡si 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 亦diệc 恐khủng 失thất 利lợi 譽dự 覆phú 自tự 罪tội 故cố 。 論luận 據cứ 麁thô 顯hiển 唯duy 說thuyết 癡si 分phần/phân 。 如như 說thuyết 掉trạo 舉cử 是thị 貪tham 分phần/phân 故cố 。 然nhiên 說thuyết 掉trạo 舉cử 遍biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 不bất 可khả 執chấp 為vi 唯duy 是thị 貪tham 分phần/phân 。 云vân 何hà 為vi 惱não 。 忿phẫn 恨hận 為vi 先tiên 追truy 觸xúc 暴bạo 熱nhiệt 佷hận 戾lệ 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 惱não 蛆thư 螫thích 為vi 業nghiệp 。 謂vị 追truy 往vãng 惡ác 觸xúc 現hiện 違vi 緣duyên 心tâm 便tiện 佷hận 戾lệ 。 多đa 發phát 囂hiêu 暴bạo 凶hung 鄙bỉ 麁thô 言ngôn 蛆thư 螫thích 他tha 故cố 。 此thử 亦diệc 瞋sân 恚khuể 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 離ly 瞋sân 無vô 別biệt 惱não 相tương/tướng 用dụng 故cố 。 云vân 何hà 為vi 嫉tật 。 徇# 自tự 名danh 利lợi 不bất 耐nại 他tha 榮vinh 妬đố 忌kỵ 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 嫉tật 憂ưu 慼thích 為vi 業nghiệp 。 謂vị 嫉tật 妬đố 者giả 聞văn 見kiến 他tha 榮vinh 深thâm 懷hoài 憂ưu 慼thích 不bất 安an 隱ẩn 故cố 。 此thử 亦diệc 瞋sân 恚khuể 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 離ly 瞋sân 無vô 別biệt 嫉tật 相tương/tướng 用dụng 故cố 。 云vân 何hà 為vi 慳san 。 耽đam 著trước 財tài 法pháp 不bất 能năng 慧tuệ 捨xả 祕bí 悋lận 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 慳san 鄙bỉ 畜súc 為vi 業nghiệp 。 謂vị 慳san 悋lận 者giả 心tâm 多đa 鄙bỉ 澁sáp 畜súc 積tích 財tài 法pháp 不bất 能năng 捨xả 故cố 。 此thử 即tức 貪tham 愛ái 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 離ly 貪tham 無vô 別biệt 慳san 相tương/tướng 用dụng 故cố 。 云vân 何hà 為vi 誑cuống 。 為vi 獲hoạch 利lợi 譽dự 矯kiểu 現hiện 有hữu 德đức 詭quỷ 詐trá 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 誑cuống 邪tà 命mạng 為vi 業nghiệp 。 謂vị 矯kiểu 誑cuống 者giả 心tâm 懷hoài 異dị 謀mưu 多đa 現hiện 不bất 實thật 邪tà 命mạng 事sự 故cố 。 此thử 即tức 貪tham 癡si 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 離ly 二nhị 無vô 別biệt 誑cuống 相tương/tướng 用dụng 故cố 。 云vân 何hà 為vi 諂siểm 。 為vi 網võng 他tha 故cố 矯kiểu 設thiết 異dị 儀nghi 險hiểm 曲khúc 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 諂siểm 教giáo 誨hối 為vi 業nghiệp 。 謂vị 諂siểm 曲khúc 者giả 為vi 網võng 帽mạo 他tha 曲khúc 順thuận 時thời 宜nghi 矯kiểu 設thiết 方phương 便tiện 為vi 取thủ 他tha 意ý 或hoặc 藏tạng 己kỷ 失thất 。 不bất 任nhậm 師sư 友hữu 正chánh 教giáo 誨hối 故cố 。 此thử 亦diệc 貪tham 癡si 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 離ly 二nhị 無vô 別biệt 諂siểm 相tương/tướng 用dụng 故cố 。 云vân 何hà 為vi 害hại 。 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 心tâm 無vô 悲bi 愍mẫn 。 損tổn 惱não 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 害hại 逼bức 惱não 為vi 業nghiệp 。 謂vị 有hữu 害hại 者giả 逼bức 惱não 他tha 故cố 。 此thử 亦diệc 瞋sân 恚khuể 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 離ly 瞋sân 無vô 別biệt 害hại 相tương/tướng 用dụng 故cố 。 瞋sân 害hại 別biệt 相tướng 准chuẩn 善thiện 應ưng 說thuyết 。 云vân 何hà 為vi 憍kiêu 。 於ư 自tự 盛thịnh 事sự 深thâm 生sanh 染nhiễm 著trước 醉túy 傲ngạo 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 憍kiêu 染nhiễm 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 憍kiêu 醉túy 者giả 生sanh 長trưởng 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 法pháp 故cố 。 此thử 亦diệc 貪tham 愛ái 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 離ly 貪tham 無vô 別biệt 憍kiêu 相tương/tướng 用dụng 故cố 。 云vân 何hà 無vô 慚tàm 。 不bất 顧cố 自tự 法pháp 輕khinh 拒cự 賢hiền 善thiện 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 礙ngại 慚tàm 生sanh 長trưởng 惡ác 行hành 為vi 業nghiệp 。 謂vị 於ư 自tự 法pháp 無vô 所sở 顧cố 者giả 輕khinh 拒cự 賢hiền 善thiện 不bất 恥sỉ 過quá 惡ác 。 障chướng 慚tàm 生sanh 長trưởng 諸chư 惡ác 行hành 故cố 。 云vân 何hà 無vô 愧quý 。 不bất 顧cố 世thế 間gian 崇sùng 重trọng/trùng 暴bạo 惡ác 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 礙ngại 愧quý 生sanh 長trưởng 惡ác 行hành 為vi 業nghiệp 。 謂vị 於ư 世thế 間gian 無vô 所sở 顧cố 者giả 崇sùng 重trọng/trùng 暴bạo 惡ác 不bất 恥sỉ 過quá 罪tội 。 障chướng 愧quý 生sanh 長trưởng 諸chư 惡ác 行hành 故cố 。 不bất 恥sỉ 過quá 惡ác 是thị 二nhị 通thông 相tương/tướng 。 故cố 諸chư 聖thánh 教giáo 假giả 說thuyết 為vi 體thể 。 若nhược 執chấp 不bất 恥sỉ 為vi 二nhị 別biệt 相tướng 則tắc 應ưng 此thử 二nhị 體thể 無vô 差sai 別biệt 。 由do 斯tư 二nhị 法pháp 應ưng 不bất 俱câu 生sanh 。 非phi 受thọ 想tưởng 等đẳng 有hữu 此thử 義nghĩa 故cố 。 若nhược 待đãi 自tự 他tha 立lập 二nhị 別biệt 者giả 應ưng 非phi 實thật 有hữu 。 便tiện 違vi 聖thánh 教giáo 。 若nhược 許hứa 此thử 二nhị 實thật 而nhi 別biệt 起khởi 復phục 違vi 論luận 說thuyết 俱câu 遍biến 惡ác 心tâm 。 不bất 善thiện 心tâm 時thời 隨tùy 緣duyên 何hà 境cảnh 皆giai 有hữu 輕khinh 拒cự 善thiện 及cập 崇sùng 重trọng 惡ác 義nghĩa 故cố 。 此thử 二nhị 法pháp 俱câu 遍biến 惡ác 心tâm 。 所sở 緣duyên 不bất 異dị 無vô 別biệt 起khởi 失thất 。 然nhiên 諸chư 聖thánh 教giáo 說thuyết 不bất 顧cố 自tự 他tha 者giả 。 自tự 法pháp 名danh 自tự 世thế 間gian 名danh 他tha 。 或hoặc 即tức 此thử 中trung 拒cự 善thiện 崇sùng 惡ác 。 於ư 己kỷ 益ích 損tổn 名danh 自tự 他tha 故cố 。 而nhi 論luận 說thuyết 為vi 貪tham 等đẳng 分phần/phân 者giả 。 是thị 彼bỉ 等đẳng 流lưu 非phi 即tức 彼bỉ 性tánh 。 云vân 何hà 掉trạo 舉cử 。 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 不bất 寂tịch 靜tĩnh 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 行hành 捨xả 奢xa 摩ma 他tha 為vi 業nghiệp 。 有hữu 義nghĩa 掉trạo 舉cử 貪tham 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 論luận 唯duy 說thuyết 此thử 是thị 貪tham 分phần/phân 故cố 。 此thử 由do 憶ức 昔tích 樂nhạo/nhạc/lạc 事sự 生sanh 故cố 。 有hữu 義nghĩa 掉trạo 舉cử 非phi 唯duy 貪tham 攝nhiếp 。 論luận 說thuyết 掉trạo 舉cử 遍biến 染nhiễm 心tâm 故cố 。 又hựu 掉trạo 舉cử 相tương 謂vị 不bất 寂tịch 靜tĩnh 。 說thuyết 是thị 煩phiền 惱não 共cộng 相tương 攝nhiếp 故cố 。 掉trạo 舉cử 離ly 此thử 。 無vô 別biệt 相tướng 故cố 。 雖tuy 依y 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 假giả 立lập 。 而nhi 貪tham 位vị 增tăng 說thuyết 為vi 貪tham 分phần/phân 。 有hữu 義nghĩa 掉trạo 舉cử 。 別biệt 有hữu 自tự 性tánh 。 遍biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 如như 不bất 信tín 等đẳng 非phi 說thuyết 他tha 分phần/phân 體thể 便tiện 非phi 實thật 。 勿vật 不bất 信tín 等đẳng 亦diệc 假giả 有hữu 故cố 。 而nhi 論luận 說thuyết 為vi 世thế 俗tục 有hữu 者giả 。 如như 睡thụy 眠miên 等đẳng 隨tùy 他tha 相tương/tướng 說thuyết 。 掉trạo 舉cử 別biệt 相tướng 謂vị 即tức 囂hiêu 動động 。 令linh 俱câu 生sanh 法pháp 不bất 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 若nhược 離ly 煩phiền 惱não 無vô 別biệt 此thử 相tương/tướng 不bất 應ưng 別biệt 說thuyết 障chướng 奢xa 摩ma 他tha 。 故cố 不bất 寂tịch 靜tĩnh 非phi 此thử 別biệt 相tướng 。 云vân 何hà 惛hôn 沈trầm 。 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 無vô 堪kham 任nhậm 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 輕khinh 安an 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 為vi 業nghiệp 。 有hữu 義nghĩa 惛hôn 沈trầm 癡si 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 論luận 唯duy 說thuyết 此thử 是thị 癡si 分phần/phân 故cố 。 惛hôn 昧muội 沈trầm 重trọng 是thị 癡si 相tương/tướng 故cố 。 有hữu 義nghĩa 惛hôn 沈trầm 非phi 但đãn 癡si 攝nhiếp 。 謂vị 無vô 堪kham 任nhậm 是thị 惛hôn 沈trầm 相tương/tướng 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 無vô 堪kham 任nhậm 。 離ly 此thử 無vô 別biệt 惛hôn 沈trầm 相tương/tướng 故cố 。 雖tuy 依y 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 假giả 立lập 而nhi 癡si 相tương/tướng 增tăng 但đãn 說thuyết 癡si 分phần/phân 。
有hữu 義nghĩa 惛hôn 沈trầm 。 別biệt 有hữu 自tự 性tánh 。 雖tuy 名danh 癡si 分phần/phân 而nhi 是thị 等đẳng 流lưu 。 如như 不bất 信tín 等đẳng 非phi 即tức 癡si 攝nhiếp 。 隨tùy 他tha 相tương/tướng 說thuyết 名danh 世thế 俗tục 有hữu 。 如như 睡thụy 眠miên 等đẳng 是thị 實thật 有hữu 性tánh 。 惛hôn 沈trầm 別biệt 相tướng 。 謂vị 即tức 瞢măng 重trọng/trùng 。 令linh 俱câu 生sanh 法pháp 無vô 堪kham 任nhậm 故cố 。 若nhược 離ly 煩phiền 惱não 無vô 別biệt 惛hôn 沈trầm 相tương/tướng 。 不bất 應ưng 別biệt 說thuyết 障chướng 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 故cố 無vô 堪kham 任nhậm 非phi 此thử 別biệt 相tướng 。 此thử 與dữ 癡si 相tương/tướng 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 癡si 於ư 境cảnh 迷mê 闇ám 為vi 相tương/tướng 。 正chánh 障chướng 無vô 癡si 而nhi 非phi 瞢măng 重trọng/trùng 。 惛hôn 沈trầm 於ư 境cảnh 瞢măng 重trọng/trùng 為vi 相tương/tướng 。 正chánh 障chướng 輕khinh 安an 而nhi 非phi 迷mê 闇ám 。 云vân 何hà 不bất 信tín 。 於ư 實thật 德đức 能năng 不bất 忍nhẫn 樂nhạo 欲dục 心tâm 穢uế 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 淨tịnh 信tín 惰nọa 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 不bất 信tín 者giả 多đa 懈giải 怠đãi 故cố 。 不bất 信tín 三tam 相tương/tướng 翻phiên 信tín 應ưng 知tri 。 然nhiên 諸chư 染nhiễm 法pháp 各các 有hữu 別biệt 相tướng 。 唯duy 此thử 不bất 信tín 。 自tự 相tương 渾hồn 濁trược 。 復phục 能năng 渾hồn 濁trược 餘dư 心tâm 心tâm 所sở 。 如như 極cực 穢uế 物vật 自tự 穢uế 穢uế 他tha 。 是thị 故cố 說thuyết 此thử 心tâm 穢uế 為vi 性tánh 。 由do 不bất 信tín 故cố 於ư 實thật 德đức 能năng 不bất 忍nhẫn 樂nhạo 欲dục 。 非phi 別biệt 有hữu 性tánh 。 若nhược 於ư 餘dư 事sự 邪tà 忍nhẫn 樂nhạo 欲dục 是thị 此thử 因nhân 果quả 。 非phi 此thử 自tự 性tánh 。 云vân 何hà 懈giải 怠đãi 。 於ư 善thiện 惡ác 品phẩm 修tu 斷đoạn 事sự 中trung 懶lãn 惰nọa 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 精tinh 進tấn 增tăng 染nhiễm 為vi 業nghiệp 。 謂vị 懈giải 怠đãi 者giả 滋tư 長trưởng 染nhiễm 故cố 。 於ư 諸chư 染nhiễm 事sự 而nhi 策sách 勤cần 者giả 亦diệc 名danh 懈giải 怠đãi 。 退thoái 善thiện 法Pháp 故cố 。 於ư 無vô 記ký 事sự 而nhi 策sách 勤cần 者giả 於ư 諸chư 善thiện 品phẩm 。 無vô 進tiến 退thoái 故cố 是thị 欲dục 勝thắng 解giải 。 非phi 別biệt 有hữu 性tánh 。 如như 於ư 無vô 記ký 忍nhẫn 可khả 樂lạc 欲dục 非phi 淨tịnh 非phi 染nhiễm 無vô 信tín 不bất 信tín 。 云vân 何hà 放phóng 逸dật 。 於ư 染nhiễm 淨tịnh 品phẩm 不bất 能năng 防phòng 修tu 縱túng/tung 蕩đãng 為vi 性tánh 。 障chướng 不bất 放phóng 逸dật 增tăng 惡ác 損tổn 善thiện 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 由do 懈giải 怠đãi 及cập 貪tham 瞋sân 癡si 。 不bất 能năng 防phòng 修tu 染nhiễm 淨tịnh 品phẩm 法pháp 。 總tổng 名danh 放phóng 逸dật 。 非phi 別biệt 有hữu 體thể 。 雖tuy 慢mạn 疑nghi 等đẳng 亦diệc 有hữu 此thử 能năng 。 而nhi 方phương 彼bỉ 四tứ 勢thế 用dụng 微vi 劣liệt 障chướng 三tam 善thiện 根căn 遍biến 策sách 法pháp 故cố 。 推thôi 究cứu 此thử 相tương/tướng 如như 不bất 放phóng 逸dật 。 云vân 何hà 失thất 念niệm 。 於ư 諸chư 所sở 緣duyên 不bất 能năng 明minh 記ký 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 正chánh 念niệm 散tán 亂loạn 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 失thất 念niệm 者giả 心tâm 散tán 亂loạn 故cố 。
有hữu 義nghĩa 失thất 念niệm 念niệm 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 說thuyết 是thị 煩phiền 惱não 相tướng 應ưng 念niệm 故cố 。 有hữu 義nghĩa 失thất 念niệm 癡si 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 瑜du 伽già 說thuyết 此thử 是thị 癡si 分phần/phân 故cố 。 癡si 令linh 念niệm 失thất 故cố 名danh 失thất 念niệm 。 有hữu 義nghĩa 失thất 念niệm 俱câu 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 由do 前tiền 二nhị 文văn 影ảnh 略lược 說thuyết 故cố 。 論luận 復phục 說thuyết 此thử 遍biến 染nhiễm 心tâm 故cố 。 云vân 何hà 散tán 亂loạn 。 於ư 諸chư 所sở 緣duyên 令linh 心tâm 流lưu 蕩đãng 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 正chánh 定định 惡ác 慧tuệ 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 散tán 亂loạn 者giả 發phát 惡ác 慧tuệ 故cố 。
有hữu 義nghĩa 散tán 亂loạn 癡si 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 瑜du 伽già 說thuyết 此thử 是thị 癡si 分phần/phân 故cố 。 有hữu 義nghĩa 散tán 亂loạn 貪tham 瞋sân 癡si 攝nhiếp 。 集tập 論luận 等đẳng 說thuyết 是thị 三tam 分phần/phân 故cố 。 說thuyết 癡si 分phần/phân 者giả 遍biến 染nhiễm 心tâm 故cố 。 謂vị 貪tham 瞋sân 癡si 。 令linh 心tâm 流lưu 蕩đãng 勝thắng 餘dư 法pháp 故cố 說thuyết 為vi 散tán 亂loạn 。
有hữu 義nghĩa 散tán 亂loạn 別biệt 有hữu 自tự 體thể 。 說thuyết 三tam 分phần/phân 者giả 是thị 彼bỉ 等đẳng 流lưu 。 如như 無vô 慚tàm 等đẳng 非phi 即tức 彼bỉ 攝nhiếp 。 隨tùy 他tha 相tương/tướng 說thuyết 名danh 世thế 俗tục 有hữu 。 散tán 亂loạn 別biệt 相tướng 謂vị 即tức 躁táo 擾nhiễu 。 令linh 俱câu 生sanh 法pháp 皆giai 流lưu 蕩đãng 故cố 。 若nhược 離ly 彼bỉ 三tam 無vô 別biệt 自tự 體thể 。 不bất 應ưng 別biệt 說thuyết 障chướng 三tam 摩ma 地địa 。 掉trạo 舉cử 散tán 亂loạn 二nhị 用dụng 何hà 別biệt 。 彼bỉ 令linh 易dị 解giải 此thử 令linh 易dị 緣duyên 。 雖tuy 一nhất 剎sát 那na 解giải 緣duyên 無vô 易dị 。 而nhi 於ư 相tương 續tục 有hữu 易dị 義nghĩa 故cố 。 染nhiễm 污ô 心tâm 時thời 由do 掉trạo 亂loạn 力lực 常thường 應ưng 念niệm 念niệm 。 易dị 解giải 易dị 緣duyên 。 或hoặc 由do 念niệm 等đẳng 力lực 所sở 制chế 伏phục 如như 繫hệ 猨viên 猴hầu 。 有hữu 暫tạm 時thời 住trụ 故cố 。 掉trạo 與dữ 亂loạn 俱câu 遍biến 染nhiễm 心tâm 。 云vân 何hà 不bất 正chánh 知tri 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 謬mậu 解giải 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 正chánh 知tri 毀hủy 犯phạm 為vi 業nghiệp 。 謂vị 不bất 正chánh 知tri 者giả 多đa 所sở 毀hủy 犯phạm 故cố 。
有hữu 義nghĩa 不bất 正chánh 知tri 慧tuệ 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 說thuyết 是thị 煩phiền 惱não 相tướng 應ưng 慧tuệ 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 正chánh 知tri 癡si 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 瑜du 伽già 說thuyết 此thử 是thị 癡si 分phần/phân 故cố 。 令linh 知tri 不bất 正chánh 名danh 不bất 正chánh 知tri 。 有hữu 義nghĩa 不bất 正chánh 知tri 俱câu 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 由do 前tiền 二nhị 文văn 影ảnh 略lược 說thuyết 故cố 。 論luận 復phục 說thuyết 此thử 遍biến 染nhiễm 心tâm 故cố 。 與dữ 并tinh 及cập 言ngôn 顯hiển 隨tùy 煩phiền 惱não 非phi 唯duy 二nhị 十thập 。 雜tạp 事sự 等đẳng 說thuyết 貪tham 等đẳng 多đa 種chủng 。 隨tùy 煩phiền 惱não 故cố 。 隨tùy 煩phiền 惱não 名danh 亦diệc 攝nhiếp 煩phiền 惱não 。 是thị 前tiền 煩phiền 惱não 等đẳng 流lưu 性tánh 故cố 。 煩phiền 惱não 同đồng 類loại 餘dư 染nhiễm 污ô 法pháp 但đãn 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 非phi 煩phiền 惱não 攝nhiếp 故cố 。 唯duy 說thuyết 二nhị 十thập 隨tùy 煩phiền 惱não 者giả 謂vị 非phi 煩phiền 惱não 。 唯duy 染nhiễm 麁thô 故cố 。 此thử 餘dư 染nhiễm 法pháp 或hoặc 此thử 分phần/phân 位vị 或hoặc 此thử 等đẳng 流lưu 。 皆giai 此thử 所sở 攝nhiếp 。 隨tùy 其kỳ 類loại 別biệt 如như 理lý 應ưng 知tri 。 如như 是thị 二nhị 十thập 。 隨tùy 煩phiền 惱não 中trung 。 小tiểu 十thập 大đại 三tam 定định 是thị 假giả 有hữu 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 不bất 信tín 懈giải 怠đãi 定định 是thị 實thật 有hữu 。 教giáo 理lý 成thành 故cố 。 掉trạo 舉cử 惛hôn 沈trầm 散tán 亂loạn 三tam 種chủng 。
有hữu 義nghĩa 是thị 假giả 。 有hữu 義nghĩa 是thị 實thật 。 所sở 引dẫn 理lý 教giáo 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 二nhị 十thập 皆giai 通thông 俱câu 生sanh 分phân 別biệt 。 隨tùy 二nhị 煩phiền 惱não 勢thế 力lực 起khởi 故cố 。 此thử 二nhị 十thập 中trung 小tiểu 十thập 展triển 轉chuyển 定định 不bất 俱câu 起khởi 。 互hỗ 相tương 違vi 故cố 。 行hành 相tương/tướng 麁thô 猛mãnh 各các 為vi 主chủ 故cố 。 中trung 二nhị 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 心tâm 俱câu 。 隨tùy 應ứng 皆giai 得đắc 小tiểu 大đại 俱câu 起khởi 。 論luận 說thuyết 大đại 八bát 遍biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 展triển 轉chuyển 小tiểu 中trung 皆giai 容dung 俱câu 起khởi 。 有hữu 處xứ 說thuyết 六lục 遍biến 染nhiễm 心tâm 者giả 惛hôn 掉trạo 增tăng 時thời 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 有hữu 處xứ 但đãn 說thuyết 五ngũ 遍biến 染nhiễm 者giả 以dĩ 惛hôn 掉trạo 等đẳng 違vi 唯duy 善thiện 故cố 。 此thử 唯duy 染nhiễm 故cố 非phi 第đệ 八bát 俱câu 。 第đệ 七thất 識thức 中trung 唯duy 有hữu 大đại 八bát 。 取thủ 捨xả 差sai 別biệt 如như 上thượng 應ưng 知tri 。 第đệ 六lục 識thức 俱câu 容dung 有hữu 一nhất 切thiết 。 小tiểu 十thập 麁thô 猛mãnh 五ngũ 識thức 中trung 無vô 。 中trung 大đại 相tương 通thông 五ngũ 識thức 容dung 有hữu 。 由do 斯tư 中trung 大đại 五ngũ 受thọ 相tương 應ứng 。 有hữu 義nghĩa 小tiểu 十thập 除trừ 三tam 。 忿phẫn 等đẳng 唯duy 喜hỷ 憂ưu 捨xả 三tam 受thọ 相tương 應ứng 。 諂siểm 誑cuống 憍kiêu 三tam 四tứ 俱câu 除trừ 苦khổ 。
有hữu 義nghĩa 忿phẫn 等đẳng 四tứ 俱câu 除trừ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 諂siểm 誑cuống 憍kiêu 三tam 五ngũ 受thọ 俱câu 起khởi 。 意ý 有hữu 苦khổ 受thọ 前tiền 已dĩ 說thuyết 故cố 。 此thử 受thọ 俱câu 相tương/tướng 如như 煩phiền 惱não 說thuyết 。 實thật 義nghĩa 如như 是thị 若nhược 隨tùy 麁thô 相tương/tướng 忿phẫn 恨hận 惱não 嫉tật 害hại 憂ưu 捨xả 俱câu 。 覆phú 慳san 喜hỷ 捨xả 餘dư 三tam 增tăng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 中trung 大đại 隨tùy 麁thô 亦diệc 如như 實thật 義nghĩa 。 如như 是thị 二nhị 十thập 。 與dữ 別biệt 境cảnh 五ngũ 皆giai 容dung 俱câu 起khởi 不bất 相tương 違vi 故cố 。 染nhiễm 念niệm 染nhiễm 慧tuệ 雖tuy 非phi 念niệm 慧tuệ 俱câu 。 而nhi 癡si 分phần/phân 者giả 亦diệc 得đắc 相tương 應ứng 故cố 。 念niệm 亦diệc 緣duyên 現hiện 曾tằng 習tập 類loại 境cảnh 。 忿phẫn 亦diệc 得đắc 緣duyên 剎sát 那na 過quá 去khứ 故cố 。 忿phẫn 與dữ 念niệm 亦diệc 得đắc 相tương 應ứng 。 染nhiễm 定định 起khởi 時thời 心tâm 亦diệc 躁táo 擾nhiễu 。 故cố 亂loạn 與dữ 定định 相tương 應ứng 無vô 失thất 。 中trung 二nhị 大đại 八bát 十thập 煩phiền 惱não 俱câu 。 小tiểu 十thập 定định 非phi 見kiến 疑nghi 俱câu 起khởi 。 此thử 相tương/tướng 麁thô 動động 彼bỉ 審thẩm 細tế 故cố 。 忿phẫn 等đẳng 五ngũ 法pháp 容dung 慢mạn 癡si 俱câu 。 非phi 貪tham 恚khuể 並tịnh 是thị 瞋sân 分phần/phân 故cố 。 慳san 癡si 慢mạn 俱câu 非phi 貪tham 瞋sân 並tịnh 是thị 貪tham 分phần/phân 故cố 。 憍kiêu 唯duy 癡si 俱câu 。 與dữ 慢mạn 解giải 別biệt 是thị 貪tham 分phần/phân 故cố 。 覆phú 誑cuống 與dữ 諂siểm 貪tham 癡si 慢mạn 俱câu 。 行hành 相tương/tướng 無vô 違vi 貪tham 癡si 分phần/phân 故cố 。 小tiểu 七thất 中trung 二nhị 唯duy 不bất 善thiện 攝nhiếp 。 小tiểu 三tam 大đại 八bát 亦diệc 通thông 無vô 記ký 。 小tiểu 七thất 中trung 二nhị 唯duy 欲dục 界giới 攝nhiếp 。 誑cuống 諂siểm 欲dục 色sắc 。 餘dư 通thông 三tam 界giới 。 生sanh 在tại 下hạ 地địa 容dung 起khởi 上thượng 十thập 一nhất 。 耽đam 定định 於ư 他tha 起khởi 憍kiêu 誑cuống 諂siểm 故cố 。 若nhược 生sanh 上thượng 地địa 起khởi 下hạ 後hậu 十thập 。 邪tà 見kiến 愛ái 俱câu 容dung 起khởi 彼bỉ 故cố 。 小tiểu 十thập 生sanh 上thượng 無vô 由do 起khởi 下hạ 。 非phi 正chánh 潤nhuận 生sanh 及cập 謗báng 滅diệt 故cố 。 中trung 二nhị 大đại 八bát 下hạ 亦diệc 緣duyên 上thượng 。 上thượng 緣duyên 貪tham 等đẳng 相tương 應ứng 起khởi 故cố 。
有hữu 義nghĩa 小tiểu 十thập 下hạ 不bất 緣duyên 上thượng 。 行hành 相tương/tướng 麁thô 近cận 不bất 遠viễn 取thủ 故cố 。 有hữu 義nghĩa 嫉tật 等đẳng 亦diệc 得đắc 緣duyên 上thượng 。 於ư 勝thắng 地địa 法pháp 生sanh 嫉tật 等đẳng 故cố 。 大đại 八bát 諂siểm 誑cuống 上thượng 亦diệc 緣duyên 下hạ 。 下hạ 緣duyên 慢mạn 等đẳng 相tương 應ứng 起khởi 故cố 。 梵Phạm 於ư 釋Thích 子tử 起khởi 諂siểm 誑cuống 故cố 。 憍kiêu 不bất 緣duyên 下hạ 非phi 所sở 恃thị 故cố 。 二nhị 十thập 皆giai 非phi 學học 無Vô 學Học 攝nhiếp 。 此thử 但đãn 是thị 染nhiễm 彼bỉ 唯duy 淨tịnh 故cố 。 後hậu 十thập 唯duy 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 與dữ 二nhị 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 起khởi 故cố 。 見kiến 所sở 斷đoạn 者giả 隨tùy 迷mê 諦đế 相tướng 或hoặc 總tổng 或hoặc 別biệt 煩phiền 惱não 俱câu 生sanh 。 故cố 隨tùy 所sở 應ưng 皆giai 通thông 四Tứ 諦Đế 。 迷mê 諦đế 親thân 疎sơ 等đẳng 皆giai 如như 煩phiền 惱não 說thuyết 。 前tiền 十thập 有hữu 義nghĩa 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 緣duyên 麁thô 事sự 境cảnh 任nhậm 運vận 生sanh 故cố 。
有hữu 義nghĩa 亦diệc 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 依y 二nhị 煩phiền 惱não 勢thế 力lực 起khởi 故cố 。 緣duyên 他tha 見kiến 等đẳng 生sanh 忿phẫn 等đẳng 故cố 。 見kiến 所sở 斷đoạn 者giả 隨tùy 所sở 應ưng 緣duyên 總tổng 別biệt 惑hoặc 力lực 皆giai 通thông 四Tứ 諦Đế 。 此thử 中trung 有hữu 義nghĩa 忿phẫn 等đẳng 但đãn 緣duyên 迷mê 諦đế 惑hoặc 生sanh 非phi 親thân 迷mê 諦đế 。 行hành 相tương/tướng 麁thô 淺thiển 不bất 深thâm 取thủ 故cố 。
有hữu 義nghĩa 嫉tật 等đẳng 亦diệc 親thân 迷mê 諦đế 。 於ư 滅diệt 道đạo 等đẳng 生sanh 嫉tật 等đẳng 故cố 。 然nhiên 忿phẫn 等đẳng 十thập 但đãn 緣duyên 有hữu 事sự 。 要yếu 記ký 本bổn 質chất 方phương 得đắc 生sanh 故cố 。 緣duyên 有hữu 漏lậu 等đẳng 准chuẩn 上thượng 應ưng 知tri 。
成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 六lục
Thành Duy Thức Luận ♦ Quyển 6
❖
Phiên âm: 17/3/2016 ◊ Cập nhật: 17/3/2016