攝Nhiếp 大Đại 乘Thừa 論Luận 釋Thích 卷quyển 第đệ 十thập 一nhất
Nhiếp Đại Thừa Luận Thích ♦ Quyển 11

世thế 親thân 菩Bồ 薩Tát 釋thích


陳trần 天Thiên 竺Trúc 三tam 藏tạng 真Chân 諦Đế 譯dịch


釋thích 入nhập 因nhân 果quả 修tu 差sai 別biệt 勝thắng 相tương/tướng 第đệ 五ngũ 之chi 二nhị


修tu 時thời 章chương 第đệ 五ngũ


論luận 曰viết 。 於ư 幾kỷ 時thời 中trung 修tu 習tập 十Thập 地Địa 。 正chánh 行hạnh 得đắc 圓viên 滿mãn 。


釋thích 曰viết 。 此thử 十Thập 地Địa 是thị 菩Bồ 薩Tát 大đại 地địa 。 修tu 行hành 之chi 時thời 不bất 可khả 同đồng 於ư 二Nhị 乘Thừa 。


何hà 以dĩ 故cố 。 不bất 唯duy 為vi 自tự 身thân 所sở 濟tế 度độ 多đa 故cố 。 所sở 修tu 方phương 便tiện 多đa 故cố 。 所sở 應ưng 至chí 處xứ 最tối 高cao 遠viễn 故cố 。 譬thí 如như 王vương 行hành 不bất 可khả 同đồng 於ư 貧bần 人nhân 故cố 。 大đại 小Tiểu 乘Thừa 修tu 行hành 時thời 有hữu 長trường 短đoản 。 欲dục 顯hiển 此thử 義nghĩa 。 故cố 問vấn 修tu 行hành 時thời 。


論luận 曰viết 。 有hữu 五ngũ 種chủng 人nhân 。 於ư 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 修tu 行hành 圓viên 滿mãn 。 或hoặc 七thất 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 或hoặc 三tam 十thập 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 何hà 者giả 為vi 五ngũ 人nhân 。 行hạnh 願nguyện 行hành 地địa 人nhân 。 滿mãn 一nhất 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 行hành 清thanh 淨tịnh 意ý 行hành 人nhân 。 行hành 有hữu 相tương/tướng 行hành 人nhân 。 行hành 無vô 相tướng 行hành 人nhân 。 於ư 六lục 地địa 乃nãi 至chí 七Thất 地Địa 。 滿mãn 第đệ 二nhị 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 從tùng 此thử 後hậu 無vô 功công 用dụng 行hành 人nhân 。 乃nãi 至chí 十Thập 地Địa 。 滿mãn 第đệ 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。


釋thích 曰viết 。 何hà 等đẳng 為vi 五ngũ 。


一nhất 有hữu 一nhất 人nhân 。 謂vị 願nguyện 樂nhạo 行hành 人nhân 。 二nhị 有hữu 三tam 人nhân 。 謂vị 清thanh 淨tịnh 意ý 行hành 人nhân 有hữu 相tương/tướng 行hành 人nhân 無vô 相tướng 行hành 人nhân 。 三tam 有hữu 一nhất 人nhân 。 謂vị 無vô 功công 用dụng 行hành 人nhân 。 是thị 名danh 五ngũ 人nhân 。 願nguyện 樂nhạo 行hành 人nhân 自tự 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 十thập 信tín 十thập 解giải 十thập 行hành 十thập 迴hồi 向hướng 。 為vi 菩Bồ 薩Tát 聖thánh 道Đạo 。 有hữu 四tứ 種chủng 方phương 便tiện 。 故cố 有hữu 四tứ 人nhân 。 如như 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道Đạo 。 前tiền 有hữu 四tứ 種chủng 方phương 便tiện 。 此thử 四tứ 人nhân 名danh 願nguyện 樂nhạo 行hành 地địa 。 於ư 第đệ 一nhất 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 修tu 行hành 得đắc 圓viên 滿mãn 。 此thử 地địa 若nhược 已dĩ 圓viên 滿mãn 。 此thử 觀quán 行hành 人nhân 未vị 得đắc 清thanh 淨tịnh 意ý 。 行hành 以dĩ 未vị 證chứng 真Chân 如Như 。 未vị 得đắc 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 故cố 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 即tức 是thị 清thanh 淨tịnh 意ý 行hành 。 又hựu 猶do 同đồng 二Nhị 乘Thừa 心tâm 故cố 。 非phi 清thanh 淨tịnh 意ý 行hành 。 又hựu 未vị 至chí 菩Bồ 薩Tát 不bất 退thoái 位vị 。 故cố 非phi 清thanh 淨tịnh 意ý 行hành 。 如như 世thế 第đệ 一nhất 人nhân 未vị 得đắc 無vô 流lưu 心tâm 。 說thuyết 為vi 不bất 清thanh 淨tịnh 。 無vô 流lưu 心tâm 所sở 緣duyên 法pháp 相tướng 無vô 有hữu 忘vong 失thất 故cố 。 得đắc 無vô 流lưu 心tâm 說thuyết 為vi 正chánh 定định 位vị 。 有hữu 流lưu 心tâm 有hữu 忘vong 失thất 故cố 。 不bất 得đắc 受thọ 正chánh 定định 名danh 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 爾nhĩ 。 未vị 入nhập 初Sơ 地Địa 不bất 得đắc 正chánh 定định 名danh 。 此thử 不bất 清thanh 淨tịnh 意ý 行hành 人nhân 。 若nhược 見kiến 真Chân 如Như 即tức 入nhập 清thanh 淨tịnh 意ý 行hành 地địa 。 從tùng 初Sơ 地Địa 至chí 十Thập 地Địa 同đồng 得đắc 此thử 名danh 。 清thanh 淨tịnh 意ý 行hành 人nhân 自tự 有hữu 四tứ 種chủng 。 初sơ 一nhất 從tùng 通thông 立lập 名danh 。 謂vị 清thanh 淨tịnh 意ý 行hành 。 後hậu 三tam 從tùng 別biệt 立lập 名danh 。 謂vị 有hữu 相tương/tướng 行hành 。 無vô 相tướng 行hành 。 無vô 功công 用dụng 行hành 。 此thử 清thanh 淨tịnh 意ý 行hành 人nhân 。 從tùng 第đệ 六Lục 地Địa 。 以dĩ 還hoàn 說thuyết 名danh 有hữu 相tương/tướng 行hành 。 有hữu 相tương/tướng 行hành 者giả 境cảnh 界giới 相tương/tướng 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 有hữu 分phân 別biệt 相tướng 。 二nhị 無vô 分phân 別biệt 相tướng 。 三tam 品phẩm 類loại 究cứu 竟cánh 相tương/tướng 。 四tứ 事sự 成thành 就tựu 相tương/tướng 。 有hữu 分phân 別biệt 相tướng 者giả 。 定định 所sở 緣duyên 境cảnh 等đẳng 。 分phân 為vi 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 境cảnh 。 若nhược 無vô 分phân 別biệt 。 為vi 奢xa 摩ma 他tha 境cảnh 。 緣duyên 此thử 境cảnh 生sanh 捨xả 是thị 定định 相tương/tướng 。 緣duyên 定định 境cảnh 無vô 分phân 別biệt 真Chân 如Như 起khởi 。 名danh 無vô 分phân 別biệt 相tương/tướng 。 品phẩm 類loại 究cứu 竟cánh 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 如như 理lý 如như 量lượng 二nhị 修tu 。 事sự 成thành 就tựu 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 地địa 地địa 中trung 轉chuyển 依y 。 第đệ 七thất 地địa 是thị 無vô 相tướng 行hành 有hữu 功công 用dụng 。 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 十thập 二nhị 部bộ 法Pháp 門môn 相tương/tướng 。 乃nãi 至chí 十thập 二nhị 緣duyên 生sanh 相tương/tướng 。 熟thục 思tư 量lượng 故cố 不bất 緣duyên 法Pháp 門môn 相tương/tướng 。 直trực 通thông 達đạt 真Chân 如Như 味vị 。 此thử 通thông 達đạt 離ly 功công 用dụng 則tắc 不bất 成thành 故cố 。 說thuyết 此thử 地địa 為vi 無vô 相tướng 行hành 有hữu 功công 用dụng 。 清thanh 淨tịnh 意ý 行hành 有hữu 相tương/tướng 行hành 無vô 相tướng 行hành 三tam 人nhân 。 第đệ 二nhị 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 修tu 行hành 得đắc 圓viên 滿mãn 。 若nhược 人nhân 入nhập 八bát 地địa 。 有hữu 無vô 相tướng 行hành 無vô 功công 用dụng 未vị 成thành 就tựu 。 若nhược 八bát 地địa 圓viên 滿mãn 。 於ư 八bát 地địa 無vô 相tướng 行hành 無vô 功công 用dụng 已dĩ 成thành 。 於ư 九cửu 地địa 十Thập 地Địa 無vô 相tướng 行hành 。 無vô 功công 用dụng 未vị 成thành 滿mãn 。 第đệ 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 此thử 無vô 相tướng 無vô 功công 用dụng 乃nãi 成thành 。 譬thí 如như 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 斯Tư 陀Đà 含Hàm 阿A 那Na 含Hàm 三tam 位vị 製chế 立lập 為vi 五ngũ 人nhân 。 若nhược 三tam 位vị 云vân 何hà 製chế 立lập 為vi 五ngũ 人nhân 。 由do 位vị 差sai 別biệt 故cố 成thành 五ngũ 人nhân 。 從tùng 初sơ 方phương 便tiện 至chí 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 為vi 第đệ 一nhất 人nhân 。 家gia 家gia 為vi 第đệ 二nhị 人nhân 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 為vi 第đệ 三tam 人nhân 。 一nhất 種chủng 子tử 為vi 第đệ 四tứ 人nhân 。 阿A 那Na 含Hàm 為vi 第đệ 五ngũ 人nhân 。 菩Bồ 薩Tát 位vị 亦diệc 爾nhĩ 。 初Sơ 地Địa 為vi 第đệ 一nhất 位vị 。 從tùng 二nhị 地địa 至chí 七thất 地địa 為vi 第đệ 二nhị 位vị 。 從tùng 第đệ 八bát 地địa 至chí 第đệ 十Thập 地Địa 。 為vi 第đệ 三tam 位vị 。 亦diệc 得đắc 製chế 立lập 為vi 五ngũ 人nhân 。 從tùng 方phương 便tiện 至chí 初Sơ 地Địa 為vi 第đệ 一nhất 人nhân 。 從tùng 二nhị 地địa 至chí 四tứ 地địa 為vi 第đệ 二nhị 人nhân 。 五ngũ 地địa 至chí 六lục 地địa 為vi 第đệ 三tam 人nhân 。 七thất 地địa 為vi 第đệ 四tứ 人nhân 。 八Bát 地Địa 至chí 十Thập 地Địa 。 為vi 第đệ 五ngũ 人nhân 。


復phục 次thứ 由do 等đẳng 聲Thanh 聞Văn 位vị 地địa 。 應ưng 知tri 菩Bồ 薩Tát 十thập 二nhị 地địa 次thứ 第đệ 亦diệc 如như 此thử 。 如như 聲Thanh 聞Văn 性tánh 地địa 。 菩Bồ 薩Tát 初sơ 位vị 亦diệc 如như 此thử 。 如như 聲Thanh 聞Văn 修tu 正chánh 定định 位vị 加gia 行hành 。 謂vị 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 。 第đệ 二nhị 位vị 亦diệc 如như 此thử 。 如như 聲Thanh 聞Văn 已dĩ 入nhập 正chánh 定định 位vị 。 菩Bồ 薩Tát 第đệ 三tam 。 位vị 亦diệc 如như 此thử 。 如như 聲Thanh 聞Văn 已dĩ 得đắc 不bất 壞hoại 信tín 。 住trụ 聖thánh 所sở 愛ái 戒giới 位vị 。 為vi 滅diệt 上thượng 地địa 惑hoặc 。 菩Bồ 薩Tát 第đệ 四tứ 。 位vị 亦diệc 如như 此thử 。 如như 聲Thanh 聞Văn 依y 戒giới 學học 引dẫn 攝nhiếp 依y 心tâm 學học 。 菩Bồ 薩Tát 第đệ 五ngũ 。 位vị 亦diệc 如như 此thử 。 如như 聲Thanh 聞Văn 已dĩ 得đắc 依y 慧tuệ 學học 位vị 。 菩Bồ 薩Tát 第đệ 六lục 。 第đệ 七thất 第đệ 八bát 位vị 亦diệc 如như 此thử 。 如như 聲Thanh 聞Văn 不bất 復phục 思tư 量lượng 境cảnh 界giới 。 是thị 無vô 相tướng 三Tam 摩Ma 提Đề 加gia 行hành 。 菩Bồ 薩Tát 第đệ 九cửu 。 位vị 亦diệc 如như 此thử 。 如như 聲Thanh 聞Văn 已dĩ 成thành 就tựu 無vô 相tướng 定định 位vị 。 菩Bồ 薩Tát 第đệ 十thập 位vị 亦diệc 如như 此thử 。 如như 聲Thanh 聞Văn 已dĩ 出xuất 無vô 相tướng 三Tam 摩Ma 提Đề 住trụ 解giải 脫thoát 入nhập 位vị 。 菩Bồ 薩Tát 第đệ 十thập 一nhất 位vị 亦diệc 如như 此thử 。 如như 聲Thanh 聞Văn 住trụ 具cụ 相tương/tướng 阿A 羅La 漢Hán 位vị 。 菩Bồ 薩Tát 第đệ 十thập 二nhị 位vị 亦diệc 如như 此thử 。 此thử 十thập 二nhị 人nhân 菩Bồ 薩Tát 五ngũ 位vị 所sở 攝nhiếp 。 第đệ 一nhất 位vị 攝nhiếp 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 三tam 人nhân 。 第đệ 二nhị 位vị 攝nhiếp 第đệ 四tứ 第đệ 五ngũ 第đệ 六lục 三tam 人nhân 。 第đệ 三tam 位vị 攝nhiếp 第đệ 七thất 第đệ 八bát 兩lưỡng 人nhân 。 第đệ 四tứ 位vị 攝nhiếp 第đệ 九cửu 一nhất 人nhân 。 第đệ 五ngũ 位vị 攝nhiếp 第đệ 十thập 第đệ 十thập 一nhất 第đệ 十thập 二nhị 三tam 人nhân 。 若nhược 約ước 聲Thanh 聞Văn 五ngũ 位vị 。 亦diệc 得đắc 攝nhiếp 十thập 二nhị 人nhân 。 不bất 異dị 菩Bồ 薩Tát 位vị 攝nhiếp 。


論luận 曰viết 。

復phục 次thứ 云vân 何hà 。 七thất 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。


釋thích 曰viết 。 欲dục 顯hiển 餘dư 部bộ 別biệt 執chấp 故cố 言ngôn 復phục 次thứ 。 七thất 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 劫kiếp 時thời 與dữ 前tiền 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 時thời 。 為vi 等đẳng 為vi 有hữu 短đoản 長trường/trưởng 。 此thử 執chấp 等đẳng 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 但đãn 有hữu 別biệt 義nghĩa 開khai 為vi 七thất 數số 。 第đệ 一nhất 大đại 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 度độ 願nguyện 行hành 地địa 。 得đắc 行hành 歡hoan 喜hỷ 地địa 。 第đệ 二nhị 大đại 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 從tùng 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。 度độ 依y 戒giới 學học 地địa 依y 心tâm 學học 地địa 。 得đắc 行hành 燒thiêu 然nhiên 地địa 。 第đệ 三tam 大đại 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 從tùng 燒thiêu 燃nhiên 地địa 度độ 依y 慧tuệ 學học 地địa 。 得đắc 行hành 遠viễn 行hành 地địa 。 又hựu 一nhất 大đại 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 名danh 無vô 相tướng 不bất 定định 行hành 。 度độ 無vô 相tướng 有hữu 功công 用dụng 地địa 。 又hựu 一nhất 大đại 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 名danh 無vô 相tướng 定định 行hành 。 度độ 無vô 相tướng 無vô 功công 用dụng 地địa 。 又hựu 一nhất 大đại 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 名danh 無vô 相tướng 勝thắng 行hành 。 度độ 無vô 礙ngại 辯biện 地địa 。 又hựu 一nhất 大đại 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 名danh 最tối 勝thắng 住trụ 。 度độ 灌quán 頂đảnh 地địa 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 謂vị 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。


何hà 以dĩ 故cố 。 由do 此thử 劫kiếp 日nhật 夜dạ 半bán 月nguyệt 月nguyệt 時thời 行hành 年niên 雙song 等đẳng 時thời 。 不bất 可khả 數sổ 故cố 。 名danh 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 二nhị 謂vị 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 。


何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 此thử 劫kiếp 中trung 。 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 若nhược 以dĩ 劫kiếp 為vi 量lượng 。 此thử 劫kiếp 又hựu 不bất 可khả 數số 。 故cố 名danh 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 由do 前tiền 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 中trung 時thời 不bất 可khả 數số 。 由do 後hậu 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 又hựu 不bất 可khả 數số 。 經kinh 若nhược 干can 大đại 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 得đắc 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 今kim 定định 三tam 大đại 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 得đắc 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 不bất 過quá 不bất 減giảm 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 最tối 上thượng 品phẩm 正chánh 勤cần 。 能năng 超siêu 無vô 數số 小tiểu 劫kiếp 。 或hoặc 超siêu 無vô 數số 大đại 劫kiếp 。 唯duy 不bất 能năng 超siêu 大đại 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 約ước 除trừ 皮bì 肉nhục 心tâm 三tam 煩phiền 惱não 故cố 。 立lập 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 第đệ 一nhất 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 菩Bồ 薩Tát 。 心tâm 未vị 明minh 利lợi 。 方phương 便tiện 未vị 成thành 正chánh 勤cần 猶do 劣liệt 。 是thị 故cố 實thật 經kinh 一nhất 大đại 劫kiếp 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 時thời 。 方phương 度độ 願nguyện 行hành 地địa 。 此thử 位vị 功công 行hành 與dữ 時thời 相tương/tướng 符phù 。 第đệ 二nhị 大đại 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 若nhược 以dĩ 功công 行hành 約ước 時thời 。 應ưng 經kinh 九cửu 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 由do 菩Bồ 薩Tát 心tâm 用dụng 明minh 利lợi 方phương 便tiện 已dĩ 成thành 正chánh 勤cần 又hựu 勝thắng 。 經kinh 時thời 雖tuy 少thiểu 得đắc 功công 行hành 多đa 。 功công 超siêu 八bát 大đại 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 止chỉ 經kinh 第đệ 二nhị 一nhất 大đại 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 第đệ 三tam 大đại 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 若nhược 以dĩ 功công 行hành 約ước 時thời 。 應ưng 經kinh 二nhị 十thập 一nhất 大đại 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 由do 菩Bồ 薩Tát 智trí 慧tuệ 。 方phương 便tiện 正chánh 勤cần 最tối 勝thắng 。 經kinh 時thời 雖tuy 少thiểu 功công 行hành 彌di 多đa 。 功công 超siêu 二nhị 十thập 大đại 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 止chỉ 經kinh 第đệ 三tam 一nhất 大đại 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 。


論luận 曰viết 。 地địa 前tiền 有hữu 三tam 。 地địa 中trung 有hữu 四tứ 。 地địa 前tiền 三tam 者giả 。 一nhất 不bất 定định 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 二nhị 定định 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 三tam 授thọ 記ký 阿a 僧tăng 祇kỳ 。


釋thích 曰viết 。


復phục 有hữu 別biệt 部bộ 執chấp 七thất 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 為vi 行hành 有hữu 淺thiển 深thâm 。 境cảnh 有hữu 真chân 俗tục 及cập 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 。 地địa 前tiền 經kinh 三tam 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 緣duyên 此thử 三tam 境cảnh 有hữu 三tam 種chủng 行hành 。 一nhất 依y 第đệ 一nhất 境cảnh 。 有hữu 白bạch 法Pháp 與dữ 黑hắc 法pháp 相tướng 雜tạp 。 名danh 少thiểu 分phần 波Ba 羅La 蜜Mật 。 二nhị 依y 第đệ 二nhị 境cảnh 。 有hữu 非phi 黑hắc 白bạch 法Pháp 與dữ 白bạch 法Pháp 相tương/tướng 雜tạp 。 名danh 波Ba 羅La 蜜Mật 。 三tam 依y 第đệ 三tam 境cảnh 。 有hữu 非phi 黑hắc 白bạch 無vô 雜tạp 法pháp 。 名danh 真chân 波Ba 羅La 蜜Mật 。 即tức 約ước 此thử 三tam 立lập 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 一nhất 不bất 定định 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 以dĩ 黑hắc 白bạch 相tương/tướng 雜tạp 與dữ 凡phàm 夫phu 不bất 異dị 故cố 。 二nhị 定định 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 已dĩ 得đắc 無vô 流lưu 法pháp 與dữ 有hữu 流lưu 法pháp 相tướng 雜tạp 。 已dĩ 得đắc 無vô 流lưu 法pháp 。 定định 猶do 相tương/tướng 雜tạp 故cố 未vị 可khả 授thọ 記ký 。 三tam 授thọ 記ký 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 但đãn 是thị 無vô 流lưu 法pháp 不bất 雜tạp 餘dư 法pháp 。 但đãn 無vô 流lưu 法pháp 故cố 定định 不bất 雜tạp 餘dư 法pháp 。 故cố 可khả 授thọ 記ký 。 故cố 地địa 前tiền 經kinh 三tam 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 。


論luận 曰viết 。 地địa 中trung 有hữu 四tứ 者giả 。 一nhất 依y 實thật 諦đế 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 二nhị 依y 捨xả 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 三tam 依y 寂tịch 靜tĩnh 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 四tứ 依y 智trí 慧tuệ 阿a 僧tăng 祇kỳ 。


釋thích 曰viết 。 初Sơ 地Địa 至chí 三tam 地địa 名danh 依y 實thật 諦đế 地địa 初Sơ 地Địa 發phát 願nguyện 二nhị 地địa 修tu 十Thập 善Thiện 法Pháp 。 三tam 地địa 修tu 習tập 諸chư 定định 。 並tịnh 依y 境cảnh 界giới 故cố 名danh 依y 實thật 諦đế 地địa 四tứ 地địa 至chí 六lục 地địa 名danh 依y 捨xả 地địa 四tứ 地địa 修tu 道Đạo 品phẩm 五ngũ 地địa 觀quán 四Tứ 諦Đế 。 六lục 地địa 觀quán 十thập 二nhị 緣duyên 生sanh 。 並tịnh 依y 道đạo 捨xả 惑hoặc 故cố 名danh 依y 捨xả 地địa 。 七thất 地địa 八bát 地địa 名danh 依y 寂tịch 靜tĩnh 地địa 。 以dĩ 七thất 地địa 無vô 相tướng 有hữu 功công 用dụng 。 八bát 地địa 無vô 相tướng 無vô 功công 用dụng 故cố 。 名danh 依y 寂tịch 靜tĩnh 地địa 。 九cửu 地địa 十Thập 地Địa 名danh 依y 智trí 慧tuệ 地địa 。 以dĩ 九cửu 地địa 自tự 得đắc 解giải 勝thắng 。 十Thập 地Địa 令linh 他tha 得đắc 解giải 勝thắng 故cố 。 名danh 依y 智trí 慧tuệ 地địa 。 諦đế 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 誓thệ 諦đế 二nhị 行hành 諦đế 三tam 慧tuệ 諦đế 。 誓thệ 諦đế 者giả 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 立lập 誓thệ 為vì 利lợi 益ích 他tha 。 行hành 諦đế 者giả 。 如như 所sở 立lập 誓thệ 修tu 行hành 與dữ 誓thệ 相tương 應ứng 。 如như 誓thệ 實thật 行hạnh 亦diệc 實thật 。 慧tuệ 諦đế 者giả 。 為vi 成thành 就tựu 此thử 行hành 。 及cập 安an 立lập 前tiền 誓thệ 。 於ư 方phương 便tiện 中trung 智trí 慧tuệ 與dữ 行hành 誓thệ 相tương 應ứng 。 智trí 慧tuệ 為vi 勝thắng 。 此thử 三tam 皆giai 實thật 無vô 倒đảo 不bất 相tương 違vi 。 故cố 名danh 為vi 諦đế 。 菩Bồ 薩Tát 如như 昔tích 所sở 立lập 誓thệ 。 今kim 作tác 眾chúng 生sanh 利lợi 益ích 事sự 故cố 依y 諦đế 住trụ 。 菩Bồ 薩Tát 能năng 捨xả 六Lục 度Độ 障chướng 故cố 依y 捨xả 住trụ 。 菩Bồ 薩Tát 六Lục 度Độ 。 功công 德đức 相tương 應ứng 故cố 依y 寂tịch 靜tĩnh 住trụ 。 菩Bồ 薩Tát 由do 自tự 行hành 六Lục 度Độ 。 善thiện 解giải 利lợi 他tha 方phương 便tiện 故cố 依y 智trí 慧tuệ 住trụ 。 菩Bồ 薩Tát 立lập 誓thệ 不bất 違vi 求cầu 者giả 之chi 心tâm 。 必tất 皆giai 施thí 與dữ 。 由do 立lập 此thử 誓thệ 不bất 違vi 誓thệ 故cố 實thật 能năng 施thí 與dữ 。 隨tùy 其kỳ 所sở 施thí 。 悉tất 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 故cố 依y 諦đế 行hành 施thí 。 菩Bồ 薩Tát 能năng 捨xả 財tài 捨xả 果quả 。 故cố 依y 捨xả 行hành 施thí 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 財tài 物vật 受thọ 者giả 行hành 施thí 及cập 減giảm 盡tận 中trung 。 不bất 生sanh 貪tham 瞋sân 。 無vô 明minh 怖bố 畏úy 。 故cố 依y 寂tịch 靜tĩnh 行hành 施thí 。 如như 應ưng 如như 時thời 如như 實thật 施thí 與dữ 。 於ư 前tiền 三tam 中trung 此thử 用dụng 最tối 勝thắng 。 故cố 依y 智trí 慧tuệ 行hành 施thí 如như 昔tích 所sở 立lập 誓thệ 。 不bất 違vi 先tiên 所sở 受thọ 戒giới 。 捨xả 離ly 惡ác 戒giới 一nhất 切thiết 惡ác 行hành 寂tịch 靜tĩnh 。 此thử 中trung 智trí 慧tuệ 為vi 勝thắng 。 故cố 依y 諦đế 等đẳng 行hành 戒giới 。 如như 昔tích 所sở 立lập 誓thệ 。 能năng 忍nhẫn 能năng 捨xả 分phân 別biệt 他tha 過quá 失thất 瞋sân 恚khuể 上thượng 心tâm 寂tịch 靜tĩnh 。 此thử 中trung 智trí 慧tuệ 為vi 勝thắng 。 故cố 依y 諦đế 等đẳng 行hành 忍nhẫn 。 如như 昔tích 所sở 立lập 誓thệ 。 能năng 作tác 利lợi 益ích 他tha 事sự 。 能năng 捨xả 離ly 憂ưu 弱nhược 心tâm 惡ác 法pháp 寂tịch 靜tĩnh 。 此thử 中trung 智trí 慧tuệ 為vi 勝thắng 。 故cố 依y 諦đế 等đẳng 行hành 精tinh 進tấn 。 如như 昔tích 所sở 立lập 誓thệ 。 能năng 思tư 修tu 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 事sự 。 捨xả 離ly 五ngũ 蓋cái 等đẳng 。 心tâm 常thường 寂tịch 靜tĩnh 。 此thử 中trung 智trí 慧tuệ 為vi 勝thắng 。 故cố 依y 諦đế 等đẳng 行hành 定định 。 如như 昔tích 所sở 立lập 誓thệ 。 了liễu 達đạt 利lợi 益ích 他tha 方phương 便tiện 。 捨xả 離ly 偏thiên 非phi 方phương 便tiện 。 無vô 明minh 焦tiêu 熱nhiệt 已dĩ 得đắc 寂tịch 靜tĩnh 。 能năng 證chứng 一nhất 切thiết 智trí 。 故cố 依y 諦đế 等đẳng 行hành 般Bát 若Nhã 。 隨tùy 應ứng 知tri 境cảnh 及cập 昔tích 誓thệ 。 應ưng 知tri 是thị 依y 諦đế 義nghĩa 。 捨xả 離ly 類loại 欲dục 惑hoặc 欲dục 。 應ưng 知tri 是thị 依y 捨xả 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 邪tà 業nghiệp 永vĩnh 息tức 。 應ưng 知tri 是thị 依y 寂tịch 靜tĩnh 義nghĩa 。 隨tùy 覺giác 及cập 通thông 達đạt 。 應ưng 知tri 是thị 依y 慧tuệ 義nghĩa 。 三tam 諦đế 所sở 攝nhiếp 能năng 違vi 三tam 失thất 。 是thị 名danh 依y 諦đế 。 三tam 捨xả 所sở 攝nhiếp 能năng 違vi 三tam 失thất 。 是thị 名danh 依y 捨xả 。 三tam 寂tịch 靜tĩnh 所sở 攝nhiếp 能năng 違vi 三tam 失thất 。 是thị 名danh 依y 寂tịch 靜tĩnh 。 三tam 慧tuệ 所sở 攝nhiếp 能năng 違vi 三tam 失thất 。 是thị 名danh 依y 智trí 慧tuệ 。 依y 諦đế 攝nhiếp 依y 捨xả 寂tịch 靜tĩnh 慧tuệ 。 隨tùy 順thuận 昔tích 誓thệ 故cố 。 不bất 相tương 違vi 故cố 。 依y 捨xả 攝nhiếp 依y 諦đế 寂tịch 靜tĩnh 慧tuệ 。 能năng 捨xả 所sở 對đối 治trị 故cố 。 是thị 一nhất 切thiết 捨xả 果quả 故cố 。 依y 寂tịch 靜tĩnh 攝nhiếp 依y 諦đế 捨xả 慧tuệ 。 惑hoặc 及cập 業nghiệp 焦tiêu 熱nhiệt 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 依y 慧tuệ 攝nhiếp 依y 諦đế 捨xả 寂tịch 靜tĩnh 。 智trí 慧tuệ 為vi 先tiên 故cố 。 智trí 慧tuệ 所sở 隨tùy 故cố 。 是thị 故cố 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 依y 諦đế 所sở 生sanh 。 依y 捨xả 所sở 攝nhiếp 。 依y 寂tịch 靜tĩnh 所sở 長trường/trưởng 。 依y 智trí 慧tuệ 所sở 淨tịnh 。


何hà 以dĩ 故cố 。 依y 諦đế 是thị 彼bỉ 生sanh 因nhân 。 依y 捨xả 是thị 彼bỉ 攝nhiếp 因nhân 。 依y 寂tịch 靜tĩnh 是thị 彼bỉ 長trường/trưởng 因nhân 。 依y 慧tuệ 是thị 彼bỉ 淨tịnh 因nhân 。 初sơ 以dĩ 諦đế 為vi 依y 。 誓thệ 言ngôn 真chân 實thật 故cố 。 中trung 以dĩ 捨xả 為vi 依y 。 先tiên 已dĩ 立lập 誓thệ 。 為vi 他tha 能năng 捨xả 自tự 愛ái 故cố 。 後hậu 以dĩ 寂tịch 靜tĩnh 為vi 依y 。 一nhất 切thiết 寂tịch 靜tĩnh 為vi 後hậu 故cố 。 初sơ 中trung 後hậu 以dĩ 慧tuệ 為vi 依y 。 若nhược 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 。 若nhược 此thử 無vô 彼bỉ 無vô 故cố 。 四tứ 依y 與dữ 十Thập 地Địa 相tương/tướng 攝nhiếp 云vân 何hà 。 從tùng 初Sơ 地Địa 至chí 三tam 地địa 依y 諦đế 為vi 勝thắng 。


何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 中trung 菩Bồ 薩Tát 但đãn 修tu 治trị 觀quán 真chân 境cảnh 。 於ư 道Đạo 品Phẩm 等đẳng 功công 行hành 未vị 成thành 故cố 。 依y 諦đế 攝nhiếp 三tam 地địa 。 從tùng 四tứ 地địa 至chí 六lục 地địa 。 依y 捨xả 為vi 勝thắng 。


何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 中trung 菩Bồ 薩Tát 修tu 治trị 觀quán 真chân 境cảnh 。 已dĩ 成thành 於ư 真chân 境cảnh 無vô 功công 用dụng 心tâm 。 但đãn 為vi 對đối 治trị 惑hoặc 成thành 就tựu 道Đạo 品Phẩm 等đẳng 。 由do 修tu 治trị 道Đạo 品Phẩm 觀quán 行hành 。 四Tứ 諦Đế 觀quán 行hành 。 十Thập 二Nhị 緣Duyên 生Sanh 觀quán 行hành 。 能năng 捨xả 一nhất 切thiết 惑hoặc 故cố 。 依y 捨xả 又hựu 攝nhiếp 二nhị 地địa 。 七thất 地địa 八bát 地địa 依y 寂tịch 靜tĩnh 為vi 勝thắng 。


何hà 以dĩ 故cố 。 由do 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 已dĩ 成thành 就tựu 。 諸chư 惑hoặc 多đa 滅diệt 多đa 伏phục 。 不bất 復phục 能năng 觸xúc 心tâm 。 此thử 二nhị 地địa 無vô 相tướng 及cập 無vô 功công 用dụng 觀quán 行hành 已dĩ 成thành 就tựu 。 心tâm 地địa 轉chuyển 細tế 安an 住trụ 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 依y 寂tịch 靜tĩnh 又hựu 攝nhiếp 二nhị 地địa 。 九cửu 地địa 十Thập 地Địa 依y 智trí 慧tuệ 為vi 勝thắng 。 一nhất 自tự 解giải 勝thắng 。 二nhị 令linh 他tha 解giải 勝thắng 。 皆giai 能năng 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 己kỷ 度độ 寂tịch 靜tĩnh 位vị 。 多đa 行hành 利lợi 益ích 他tha 事sự 。 若nhược 離ly 智trí 慧tuệ 行hành 。 無vô 別biệt 利lợi 他tha 方phương 便tiện 。 由do 此thử 二nhị 地địa 多đa 行hành 智trí 慧tuệ 故cố 。 依y 智trí 慧tuệ 又hựu 攝nhiếp 二nhị 地địa 。 為vì 此thử 義nghĩa 故cố 。 別biệt 部bộ 執chấp 有hữu 。 七thất 阿a 僧tăng 祇kỳ 。


論luận 曰viết 。

復phục 次thứ 云vân 何hà 。 三tam 十thập 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 。


釋thích 曰viết 。 有hữu 諸chư 大Đại 乘Thừa 師sư 。 欲dục 顯hiển 行hành 有hữu 下hạ 中trung 上thượng 。 欲dục 顯hiển 為vi 得đắc 未vị 得đắc 方phương 便tiện 。 欲dục 顯hiển 已dĩ 得đắc 不bất 失thất 方phương 便tiện 。 欲dục 顯hiển 已dĩ 得đắc 不bất 失thất 增tăng 上thượng 方phương 便tiện 。 欲dục 顯hiển 入nhập 住trụ 出xuất 三tam 自tự 在tại 故cố 。 分phần/phân 阿a 僧tăng 祇kỳ 為vì 三Tam 十Thập 三Tam 。


論luận 曰viết 。 方phương 便tiện 地địa 中trung 有hữu 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 一nhất 信tín 行hành 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 二nhị 精tinh 進tấn 行hành 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 三tam 趣thú 向hướng 行hành 阿a 僧tăng 祇kỳ 。


釋thích 曰viết 。 地địa 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 方phương 便tiện 地địa 。 二nhị 正chánh 地địa 。 未vị 入nhập 正chánh 地địa 。 於ư 方phương 便tiện 中trung 有hữu 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 此thử 中trung 菩Bồ 薩Tát 奉phụng 事sự 諸chư 佛Phật 。 心tâm 發phát 願nguyện 口khẩu 立lập 誓thệ 。 信tín 如Như 來Lai 正chánh 說thuyết 。 及cập 信tín 如Như 來Lai 修tu 信tín 根căn 為vi 勝thắng 。


何hà 以dĩ 故cố 。 未vị 證chứng 法pháp 明minh 故cố 。 約ước 修tu 信tín 根căn 立lập 。 一nhất 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 名danh 為vi 信tín 行hành 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 已dĩ 證chứng 法pháp 明minh 信tín 根căn 轉chuyển 堅kiên 。 決quyết 定định 知tri 果quả 必tất 應ưng 可khả 得đắc 。 此thử 中trung 菩Bồ 薩Tát 精tinh 進tấn 為vi 勝thắng 。


何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 得đắc 方phương 便tiện 心tâm 已dĩ 明minh 了liễu 。 不bất 惜tích 樂nhạo/nhạc/lạc 厭yếm 苦khổ 修tu 精tinh 進tấn 故cố 。 約ước 修tu 精tinh 進tấn 又hựu 立lập 。 一nhất 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 名danh 精tinh 進tấn 行hành 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 精tinh 進tấn 。 成thành 就tựu 心tâm 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 惑hoặc 障chướng 已dĩ 除trừ 。 此thử 中trung 菩Bồ 薩Tát 趣thú 向hướng 為vi 勝thắng 。


何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 真Chân 如Như 觀quán 。 求cầu 得đắc 之chi 心tâm 生sanh 起khởi 相tương 續tục 無vô 背bối/bội 捨xả 故cố 。 約ước 此thử 趣thú 向hướng 。 又hựu 立lập 一nhất 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 名danh 趣thú 向hướng 行hành 。


論luận 曰viết 。 於ư 十Thập 地Địa 中trung 。 地địa 地địa 各các 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 謂vị 入nhập 住trụ 出xuất 。


釋thích 曰viết 。 為vi 除trừ 皮bì 煩phiền 惱não 障chướng 入nhập 初Sơ 地Địa 。 為vi 除trừ 肉nhục 煩phiền 惱não 障chướng 住trụ 初Sơ 地Địa 。 為vi 除trừ 心tâm 煩phiền 惱não 障chướng 出xuất 初Sơ 地Địa 。


何hà 以dĩ 故cố 。 地địa 地địa 菩Bồ 薩Tát 煩phiền 惱não 有hữu 三tam 品phẩm 。 上thượng 品phẩm 名danh 皮bì 。 中trung 品phẩm 名danh 肉nhục 。 下hạ 品phẩm 名danh 心tâm 。 上thượng 品phẩm 者giả 下hạ 品phẩm 道đạo 所sở 破phá 。 中trung 品phẩm 者giả 中trung 品phẩm 道đạo 所sở 破phá 。 下hạ 品phẩm 者giả 上thượng 品phẩm 道đạo 所sở 破phá 。 乃nãi 至chí 第đệ 十Thập 地Địa 。 其kỳ 義nghĩa 亦diệc 爾nhĩ 。 約ước 此thử 三tam 品phẩm 故cố 各các 立lập 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 是thị 故cố 異dị 部bộ 執chấp 有hữu 三Tam 十Thập 三Tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 此thử 三tam 十thập 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 與dữ 前tiền 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 亦diệc 等đẳng 。 無vô 有hữu 短đoản 長trường/trưởng 義nghĩa 如như 前tiền 釋thích 。 前tiền 已dĩ 說thuyết 有hữu 三tam 種chủng 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 竟cánh 。 菩Bồ 薩Tát 經kinh 如như 此thử 劫kiếp 。 修tu 行hành 得đắc 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 無vô 始thỉ 生sanh 死tử 中trung 。 恆hằng 行hành 施thí 等đẳng 行hành 。 恆hằng 奉phụng 事sự 出xuất 世thế 諸chư 佛Phật 。 從tùng 何hà 時thời 修tu 行hành 為vi 始thỉ 。 或hoặc 說thuyết 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 或hoặc 說thuyết 七thất 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 或hoặc 說thuyết 三tam 十thập 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 為vì 顯hiển 此thử 義nghĩa 故cố 。


論luận 曰viết 。 如như 此thử 阿a 僧tăng 祇kỳ 修tu 行hành 十Thập 地Địa 正chánh 行hạnh 圓viên 滿mãn 。 有hữu 善thiện 根căn 願nguyện 力lực 。


釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 有hữu 二nhị 種chủng 力lực 。 一nhất 善thiện 根căn 力lực 。 二nhị 善thiện 願nguyện 力lực 。 善thiện 根căn 力lực 者giả 。 一nhất 切thiết 散tán 亂loạn 所sở 不bất 能năng 違vi 。 善thiện 願nguyện 力lực 者giả 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 中trung 。 恆hằng 值trị 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 善Thiện 知Tri 識Thức 。


論luận 曰viết 。 心tâm 堅kiên 進tiến 增tăng 上thượng 。


釋thích 曰viết 。 由do 事sự 善Thiện 知Tri 識Thức 。 不bất 捨xả 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 生sanh 生sanh 及cập 現hiện 世thế 恆hằng 。 增tăng 長trưởng 善thiện 根căn 。 無vô 復phục 減giảm 失thất 。


論luận 曰viết 。 三tam 種chủng 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 說thuyết 正chánh 行hạnh 成thành 就tựu 。


釋thích 曰viết 。 若nhược 具cụ 善thiện 根căn 力lực 善thiện 願nguyện 力lực 。 心tâm 堅kiên 增tăng 上thượng 四tứ 義nghĩa 。 以dĩ 此thử 時thời 為vi 阿a 僧tăng 祇kỳ 之chi 始thỉ 。 諸chư 師sư 說thuyết 不bất 同đồng 故cố 。 有hữu 三tam 種chủng 。 經kinh 如như 此thử 阿a 僧tăng 祇kỳ 時thời 。 說thuyết 修tu 正chánh 行hạnh 得đắc 成thành 就tựu 。


攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 釋thích 釋thích 依y 戒giới 學học 勝thắng 相tương/tướng 第đệ 六lục


論luận 曰viết 。 如như 此thử 已dĩ 說thuyết 入nhập 因nhân 果quả 修tu 差sai 別biệt 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 依y 戒giới 學học 差sai 別biệt 。


釋thích 曰viết 。 前tiền 於ư 入nhập 因nhân 果quả 修tu 差sai 別biệt 中trung 。 已dĩ 約ước 諸chư 地địa 明minh 修tu 差sai 別biệt 。 未vị 明minh 菩Bồ 薩Tát 依y 戒giới 學học 與dữ 二Nhị 乘Thừa 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 問vấn 云vân 何hà 應ưng 知tri 。


論luận 曰viết 。 應ưng 知tri 如như 於ư 菩Bồ 薩Tát 地địa 。 正chánh 受thọ 菩Bồ 薩Tát 。 戒giới 品phẩm 中trung 說thuyết 。


釋thích 曰viết 。 地địa 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 十Thập 地Địa 經kinh 。 二nhị 地địa 持trì 論luận 。 十Thập 地Địa 經kinh 於ư 二nhị 地địa 品phẩm 中trung 。 廣quảng 說thuyết 正chánh 受thọ 菩Bồ 薩Tát 戒giới 法pháp 。 地địa 持trì 論luận 於ư 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 品phẩm 中trung 。 廣quảng 說thuyết 正chánh 受thọ 菩Bồ 薩Tát 。 戒giới 法pháp 應ưng 如như 此thử 知tri 。


論luận 曰viết 。 若nhược 略lược 說thuyết 由do 四tứ 種chủng 差sai 別biệt 。 應ưng 知tri 菩Bồ 薩Tát 戒giới 有hữu 差sai 別biệt 。


釋thích 曰viết 。 若nhược 廣quảng 釋thích 戒giới 有hữu 十thập 一nhất 種chủng 義nghĩa 。 一nhất 名danh 二nhị 名danh 義nghĩa 三tam 相tương/tướng 四tứ 因nhân 五ngũ 果quả 六lục 對đối 治trị 。 七thất 清thanh 淨tịnh 八bát 不bất 清thanh 淨tịnh 九cửu 得đắc 方phương 便tiện 十thập 立lập 難nạn/nan 十thập 一nhất 救cứu 難nạn/nan 。 若nhược 不bất 依y 此thử 解giải 名danh 為vi 略lược 說thuyết 。 又hựu 若nhược 具cụ 明minh 九cửu 品phẩm 差sai 別biệt 為vi 廣quảng 。 若nhược 說thuyết 四tứ 品phẩm 差sai 別biệt 為vi 略lược 。


論luận 曰viết 。 何hà 者giả 為vi 四tứ 。 一nhất 品phẩm 類loại 差sai 別biệt 。


釋thích 曰viết 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 若nhược 以dĩ 品phẩm 類loại 攝nhiếp 之chi 。 不bất 出xuất 三tam 種chủng 。


論luận 曰viết 。 二nhị 共cộng 不bất 共cộng 學học 處xứ 差sai 別biệt 。


釋thích 曰viết 。 於ư 性tánh 戒giới 中trung 名danh 共cộng 學học 處xứ 。 於ư 制chế 戒giới 中trung 名danh 不bất 共cộng 學học 處xứ 。 此thử 二nhị 中trung 菩Bồ 薩Tát 與dữ 二Nhị 乘Thừa 。 皆giai 有hữu 差sai 別biệt 。


論luận 曰viết 。 三tam 廣quảng 大đại 差sai 別biệt 。


釋thích 曰viết 。 此thử 戒giới 與dữ 二Nhị 乘Thừa 一nhất 向hướng 不bất 同đồng 。


論luận 曰viết 。 四tứ 甚thậm 深thâm 差sai 別biệt 。


釋thích 曰viết 。 如Như 來Lai 不bất 於ư 二Nhị 乘Thừa 中trung 說thuyết 。 亦diệc 非phi 二Nhị 乘Thừa 所sở 行hành 。


論luận 曰viết 。 品phẩm 類loại 差sai 別biệt 。 者giả 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 攝nhiếp 正chánh 護hộ 戒giới 。


釋thích 曰viết 。 謂vị 比Bỉ 丘Khâu 。 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 式Thức 叉Xoa 摩Ma 尼Ni 。 沙Sa 彌Di 沙Sa 彌Di 尼ni 。 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。 優Ưu 婆Bà 夷Di 。 此thử 戒giới 是thị 在tại 家gia 出xuất 家gia 。 二nhị 部bộ 七thất 眾chúng 所sở 持trì 戒giới 。


論luận 曰viết 。 二nhị 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 。


釋thích 曰viết 。 從tùng 受thọ 正chánh 護hộ 戒giới 。 後hậu 為vi 得đắc 大đại 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 生sanh 長trưởng 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 謂vị 聞văn 思tư 修tu 慧tuệ 。 及cập 身thân 口khẩu 意ý 善thiện 。 乃nãi 至chí 十thập 波Ba 羅La 蜜Mật 。


論luận 曰viết 。 三tam 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 利lợi 益ích 戒giới 。


釋thích 曰viết 。 略lược 說thuyết 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 隨tùy 眾chúng 生sanh 根căn 性tánh 。 安an 立lập 眾chúng 生sanh 。 於ư 善thiện 道đạo 及cập 三tam 乘thừa 。


復phục 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 拔bạt 濟tế 四tứ 惡ác 道đạo 。 二nhị 拔bạt 濟tế 不bất 信tín 及cập 疑nghi 惑hoặc 。 三tam 拔bạt 濟tế 憎tăng 背bội 正chánh 教giáo 。 四tứ 拔bạt 濟tế 願nguyện 樂nhạo 下hạ 乘thừa 。 云vân 何hà 此thử 三tam 與dữ 二Nhị 乘Thừa 有hữu 差sai 別biệt 。 二Nhị 乘Thừa 但đãn 有hữu 攝nhiếp 正chánh 護hộ 戒giới 。 無vô 餘dư 二nhị 戒giới 。


何hà 以dĩ 故cố 。 二Nhị 乘Thừa 但đãn 求cầu 滅diệt 解giải 脫thoát 障chướng 。 不bất 求cầu 滅diệt 一Nhất 切Thiết 智Trí 障chướng 。 但đãn 求cầu 自tự 度độ 不bất 求cầu 度độ 他tha 。 不bất 能năng 成thành 熟thục 。 佛Phật 法Pháp 及cập 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。 是thị 故cố 無vô 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 。 及cập 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 利lợi 益ích 戒giới 。


論luận 曰viết 。 此thử 中trung 攝nhiếp 正chánh 護hộ 戒giới 。 應ưng 知tri 是thị 二nhị 戒giới 依y 止chỉ 。


釋thích 曰viết 。 若nhược 人nhân 不bất 離ly 惡ác 。 能năng 生sanh 善thiện 及cập 能năng 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 故cố 正chánh 護hộ 戒giới 是thị 餘dư 二nhị 戒giới 依y 止chỉ 。


論luận 曰viết 。 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 。 是thị 得đắc 佛Phật 法Pháp 生sanh 起khởi 依y 止chỉ 。 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 利lợi 益ích 戒giới 是thị 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 依y 止chỉ 。


釋thích 曰viết 。 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 。 先tiên 攝nhiếp 聞văn 思tư 修tu 三tam 慧tuệ 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 皆giai 從tùng 此thử 生sanh 起khởi 。


何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 一nhất 切thiết 佛Phật 。 法pháp 皆giai 不bất 捨xả 智trí 慧tuệ 故cố 。 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 戒giới 。 所sở 謂vị 四tứ 攝nhiếp 。 初sơ 攝nhiếp 令linh 成thành 自tự 眷quyến 屬thuộc 背bối/bội 惡ác 向hướng 善thiện 。 第đệ 二nhị 攝nhiếp 未vị 發phát 心tâm 令linh 發phát 心tâm 。 第đệ 三tam 攝nhiếp 已dĩ 發phát 心tâm 令linh 成thành 熟thục 。 第đệ 四tứ 攝nhiếp 已dĩ 成thành 熟thục 令linh 解giải 脫thoát 。 此thử 三tam 種chủng 戒giới 以dĩ 何hà 法pháp 為vi 因nhân 。 三tam 根căn 為vi 別biệt 因nhân 。 二nhị 根căn 為vi 通thông 因nhân 。 三tam 根căn 為vi 別biệt 因nhân 者giả 。 精tinh 進tấn 根căn 為vi 第đệ 一nhất 戒giới 因nhân 。 智trí 根căn 為vi 第đệ 二nhị 戒giới 因nhân 。 定định 根căn 為vi 第đệ 三tam 戒giới 因nhân 。 二nhị 根căn 為vi 通thông 因nhân 者giả 。 信tín 念niệm 二nhị 根căn 通thông 為vi 三tam 戒giới 因nhân 。


復phục 次thứ 六lục 法pháp 為vi 因nhân 。 一nhất 依y 善Thiện 知Tri 識Thức 。 二nhị 依y 正chánh 聞văn 。 三tam 依y 正chánh 思tư 。 四tứ 依y 信tín 根căn 。 五ngũ 依y 厭yếm 惡ác 生sanh 死tử 。 六lục 依y 慈từ 心tâm 。


復phục 次thứ 有hữu 四tứ 種chủng 因nhân 。 一nhất 從tùng 他tha 正chánh 受thọ 得đắc 。 二nhị 從tùng 清thanh 淨tịnh 意ý 得đắc 。 三tam 從tùng 厭yếm 怖bố 對đối 治trị 得đắc 。 四tứ 從tùng 不bất 犯phạm 戒giới 起khởi 。 恭cung 敬kính 憶ức 念niệm 得đắc 。


復phục 次thứ 有hữu 四tứ 種chủng 因nhân 。 能năng 令linh 菩Bồ 薩Tát 戒giới 清thanh 淨tịnh 。 一nhất 能năng 離ly 犯phạm 戒giới 因nhân 。 二nhị 依y 止chỉ 破phá 戒giới 對đối 治trị 。 謂vị 念niệm 處xứ 等đẳng 。 三tam 依y 止chỉ 寂tịch 靜tĩnh 。 謂vị 不bất 依y 止chỉ 勝thắng 生sanh 處xứ 。 迴hồi 向hướng 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 四tứ 由do 具cụ 根căn 本bổn 十Thập 善Thiện 。 所sở 成thành 方phương 便tiện 所sở 隨tùy 非phi 覺giác 觀quán 所sở 損tổn 。 憶ức 念niệm 所sở 攝nhiếp 迴hồi 向hướng 佛Phật 果Quả 故cố 。 此thử 三tam 種chủng 戒giới 以dĩ 何hà 法pháp 為vi 體thể 。 不bất 起khởi 惱não 害hại 他tha 意ý 。 生sanh 善thiện 身thân 口khẩu 意ý 業nghiệp 為vi 體thể 。 離ly 取thủ 為vi 類loại 。 此thử 三tam 種chủng 戒giới 以dĩ 何hà 法pháp 為vi 用dụng 。 正chánh 護hộ 戒giới 能năng 。 令linh 心tâm 安an 住trụ 。 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 。 能năng 成thành 熟thục 佛Phật 法Pháp 。 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 戒giới 。 能năng 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 正chánh 事sự 不bất 出xuất 此thử 三tam 用dụng 。 由do 心tâm 得đắc 安an 住trụ 。 無vô 有hữu 疲bì 悔hối 故cố 。 能năng 成thành 熟thục 佛Phật 法Pháp 。 由do 成thành 熟thục 佛Phật 法Pháp 故cố 能năng 。 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。


論luận 曰viết 。 共cộng 學học 處xứ 戒giới 者giả 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 遠viễn 離ly 性tánh 罪tội 戒giới 。


釋thích 曰viết 。 殺sát 生sanh 等đẳng 名danh 性tánh 罪tội 。 性tánh 罪tội 必tất 由do 煩phiền 惱não 起khởi 。 染nhiễm 污ô 心tâm 地địa 後hậu 則tắc 作tác 殺sát 等đẳng 業nghiệp 。 又hựu 有hữu 制chế 無vô 制chế 。 若nhược 作tác 此thử 業nghiệp 皆giai 悉tất 成thành 罪tội 故cố 。 名danh 性tánh 罪tội 。 又hựu 如Như 來Lai 未vị 出xuất 世thế 。 及cập 出xuất 世thế 後hậu 未vị 制chế 戒giới 。 若nhược 人nhân 犯phạm 此thử 罪tội 。 於ư 世thế 間gian 中trung 。 王vương 等đẳng 如như 理lý 治trị 罰phạt 。 外ngoại 道đạo 等đẳng 為vi 離ly 此thử 罪tội 。 立lập 出xuất 家gia 法pháp 故cố 名danh 性tánh 罪tội 。 於ư 性tánh 罪tội 中trung 。 菩Bồ 薩Tát 與dữ 二Nhị 乘Thừa 同đồng 離ly 故cố 名danh 共cộng 學học 處xứ 。


論luận 曰viết 。 不bất 共cộng 學học 處xứ 戒giới 者giả 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 遠viễn 離ly 。 制chế 罪tội 所sở 立lập 戒giới 。


釋thích 曰viết 。 謂vị 立lập 掘quật 地địa 拔bạt 草thảo 等đẳng 制chế 。 菩Bồ 薩Tát 遠viễn 離ly 。 與dữ 二Nhị 乘Thừa 不bất 同đồng 。


何hà 以dĩ 故cố 。

論luận 曰viết 。 此thử 戒giới 中trung 或hoặc 聲Thanh 聞Văn 是thị 處xứ 有hữu 罪tội 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 中trung 無vô 罪tội 。 或hoặc 菩Bồ 薩Tát 是thị 處xứ 有hữu 罪tội 。 聲Thanh 聞Văn 於ư 中trung 無vô 罪tội 。


釋thích 曰viết 。 如Như 來Lai 制chế 戒giới 。 有hữu 二nhị 種chủng 意ý 。 一nhất 為vi 聲Thanh 聞Văn 自tự 度độ 故cố 制chế 戒giới 。 二nhị 為vi 菩Bồ 薩Tát 自tự 度độ 度độ 他tha 故cố 制chế 戒giới 。 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 薩Tát 。 立lập 意ý 受thọ 戒giới 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 故cố 此thử 二nhị 人nhân 持trì 犯phạm 有hữu 異dị 。 如như 聲Thanh 聞Văn 若nhược 安an 居cư 中trung 行hành 則tắc 犯phạm 戒giới 。 不bất 行hành 則tắc 不bất 犯phạm 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 遊du 行hành 於ư 眾chúng 生sanh 有hữu 利lợi 益ích 。 不bất 行hành 則tắc 犯phạm 戒giới 。 行hành 則tắc 不bất 犯phạm 。


論luận 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 有hữu 治trị 身thân 口khẩu 意ý 三tam 品phẩm 為vi 戒giới 。 聲Thanh 聞Văn 但đãn 有hữu 治trị 身thân 口khẩu 為vi 戒giới 。


釋thích 曰viết 。 戒giới 類loại 不bất 同đồng 。 菩Bồ 薩Tát 戒giới 以dĩ 三tam 業nghiệp 善thiện 行hành 為vi 體thể 。 聲Thanh 聞Văn 戒giới 以dĩ 身thân 口khẩu 善thiện 行hành 為vi 體thể 。


論luận 曰viết 。 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 心tâm 地địa 犯phạm 罪tội 。 聲Thanh 聞Văn 則tắc 無vô 此thử 事sự 。


釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 若nhược 有hữu 七thất 種chủng 覺giác 觀quán 等đẳng 。 起khởi 菩Bồ 薩Tát 心tâm 地địa 罪tội 。 犯phạm 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 聲Thanh 聞Văn 則tắc 不bất 如như 此thử 。 菩Bồ 薩Tát 戒giới 通thông 相tương/tướng 云vân 何hà 。


論luận 曰viết 。 若nhược 略lược 說thuyết 所sở 有hữu 身thân 口khẩu 意ý 。 業nghiệp 事sự 能năng 生sanh 眾chúng 生sanh 利lợi 益ích 。 無vô 有hữu 過quá 失thất 。 此thử 業nghiệp 菩Bồ 薩Tát 皆giai 應ưng 。 受thọ 學học 修tu 行hành 。


釋thích 曰viết 。 若nhược 有hữu 利lợi 益ích 有hữu 過quá 失thất 不bất 應ưng 行hành 。 譬thí 如như 女nữ 人nhân 。 語ngứ 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。 汝nhữ 取thủ 我ngã 。 若nhược 汝nhữ 不bất 取thủ 我ngã 有hữu 是thị 處xứ 。 我ngã 應ưng 死tử 。 若nhược 我ngã 不bất 死tử 。 必tất 當đương 殺sát 汝nhữ 。 菩Bồ 薩Tát 若nhược 隨tùy 其kỳ 語ngữ 彼bỉ 則tắc 不bất 死tử 。 又hựu 不bất 起khởi 惡ác 事sự 。 則tắc 有hữu 利lợi 益ích 。 但đãn 取thủ 女nữ 人nhân 則tắc 成thành 過quá 失thất 故cố 不bất 應ưng 行hành 。 若nhược 無vô 利lợi 益ích 無vô 過quá 失thất 亦diệc 不bất 應ưng 行hành 。 如như 二Nhị 乘Thừa 不bất 能năng 。 利lợi 他tha 亦diệc 無vô 過quá 失thất 。 有hữu 利lợi 益ích 無vô 過quá 失thất 。 即tức 是thị 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 應ưng 生sanh 聞văn 慧tuệ 為vi 受thọ 。 應ưng 生sanh 思tư 慧tuệ 為vi 學học 。 應ưng 生sanh 修tu 慧tuệ 為vi 修tu 行hành 。


論luận 曰viết 。 如như 此thử 應ưng 知tri 共cộng 不bất 共cộng 戒giới 差sai 別biệt 。


釋thích 曰viết 。 如như 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 與dữ 二Nhị 乘Thừa 於ư 性tánh 戒giới 中trung 。 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 即tức 心tâm 所sở 持trì 及cập 非phi 心tâm 所sở 持trì 。 於ư 制chế 戒giới 中trung 。 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 利lợi 他tha 不bất 利lợi 他tha 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 與dữ 二Nhị 乘Thừa 戒giới 有hữu 差sai 別biệt 。 菩Bồ 薩Tát 與dữ 二Nhị 乘Thừa 戒giới 復phục 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 廣quảng 大đại 差sai 別biệt 。 此thử 廣quảng 大đại 有hữu 何hà 義nghĩa 。 復phục 有hữu 幾kỷ 種chủng 。


論luận 曰viết 。 廣quảng 大đại 差sai 別biệt 者giả 。 應ưng 知tri 有hữu 四tứ 種chủng 。 由do 四tứ 種chủng 廣quảng 大đại 故cố 。


釋thích 曰viết 。 廣quảng 大đại 有hữu 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 以dĩ 最tối 勝thắng 義nghĩa 。 專chuyên 為vi 他tha 不bất 求cầu 報báo 恩ân 及cập 生sanh 死tử 果quả 。 又hựu 利lợi 益ích 無vô 窮cùng 。 由do 此thử 二nhị 義nghĩa 故cố 名danh 為vi 勝thắng 。 二nhị 長trường 遠viễn 義nghĩa 。 三tam 大đại 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 修tu 行hành 故cố 。 三tam 以dĩ 圓viên 滿mãn 義nghĩa 。 依y 真chân 俗tục 及cập 利lợi 益ích 他tha 事sự 三tam 境cảnh 。 生sanh 福phước 德đức 智trí 慧tuệ 具cụ 足túc 故cố 。 四tứ 以dĩ 自tự 在tại 義nghĩa 。 依y 大Đại 乘Thừa 光quang 等đẳng 四tứ 種chủng 三Tam 摩Ma 提Đề 。 為vì 利lợi 益ích 他tha 。 能năng 行hành 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 故cố 。


論luận 曰viết 。 一nhất 種chủng 種chủng 無vô 量lượng 學học 處xứ 廣quảng 大đại 。


釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 學học 處xứ 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 種chủng 種chủng 二nhị 無vô 量lượng 。 種chủng 種chủng 顯hiển 多đa 。 無vô 量lượng 顯hiển 大đại 。 一nhất 切thiết 惡ác 無vô 不bất 離ly 。 一nhất 切thiết 善thiện 無vô 不bất 修tu 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 無vô 不bất 度độ 故cố 。 名danh 種chủng 種chủng 。 持trì 此thử 三tam 戒giới 。


時thời 節tiết 無vô 際tế 功công 用dụng 無vô 餘dư 。 故cố 稱xưng 無vô 量lượng 。


論luận 曰viết 。 二nhị 能năng 攝nhiếp 無vô 量lượng 福phước 德đức 廣quảng 大đại 。


釋thích 曰viết 。 六Lục 度Độ 四tứ 攝nhiếp 因nhân 果quả 。 各các 有hữu 九cửu 品phẩm 。 是thị 名danh 無vô 量lượng 福phước 德đức 。 如như 地địa 持trì 論luận 說thuyết 。 如như 此thử 無vô 量lượng 福phước 德đức 聚tụ 。 悉tất 是thị 菩Bồ 薩Tát 戒giới 攝nhiếp 。


論luận 曰viết 。 三tam 攝nhiếp 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 利lợi 益ích 安an 樂lạc 意ý 廣quảng 大đại 。


釋thích 曰viết 。 善thiện 教giáo 眾chúng 生sanh 令linh 離ly 惡ác 處xứ 。 安an 立lập 善thiện 處xứ 。 是thị 名danh 利lợi 益ích 意ý 。 此thử 功công 德đức 於ư 未vị 來lai 。 所sở 得đắc 果quả 報báo 。 願nguyện 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 如như 意ý 受thọ 用dụng 。 是thị 名danh 安an 樂lạc 意ý 。 又hựu 大đại 悲bi 拔bạt 苦khổ 名danh 利lợi 益ích 意ý 。 大đại 慈từ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 安an 樂lạc 意ý 。 又hựu 令linh 得đắc 一nhất 切thiết 。 出xuất 世thế 事sự 名danh 利lợi 益ích 意ý 。 令linh 得đắc 世thế 間gian 。 勝thắng 事sự 名danh 安an 樂lạc 意ý 。 又hựu 此thử 廣quảng 大đại 以dĩ 四tứ 攝nhiếp 為vi 體thể 。 前tiền 二nhị 攝nhiếp 名danh 安an 樂lạc 意ý 。 後hậu 二nhị 攝nhiếp 名danh 利lợi 益ích 意ý 。


論luận 曰viết 。 四tứ 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 依y 止chỉ 廣quảng 大đại 。


釋thích 曰viết 。 由do 菩Bồ 薩Tát 戒giới 有hữu 三tam 品phẩm 及cập 九cửu 品phẩm 。 戒giới 能năng 攝nhiếp 如Như 來Lai 三tam 種chủng 勝thắng 德đức 及cập 九cửu 種chủng 勝thắng 德đức 故cố 。 正chánh 護hộ 戒giới 為vi 如Như 來Lai 斷đoạn 德đức 因nhân 。 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 。 為vi 如Như 來Lai 智trí 德đức 因nhân 。 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 戒giới 。 為vi 如Như 來Lai 恩ân 德đức 因nhân 。 九cửu 品phẩm 戒giới 為vi 如Như 來Lai 九cửu 德đức 因nhân 。 此thử 如như 前tiền 說thuyết 。 由do 果quả 廣quảng 大đại 故cố 因nhân 廣quảng 大đại 。 果quả 廣quảng 大đại 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 從tùng 廣quảng 大đại 因nhân 生sanh 。 謂vị 三tam 十thập 三tam 大đại 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 修tu 行hành 十thập 度độ 十Thập 地Địa 等đẳng 為vi 因nhân 。 二nhị 所sở 得đắc 廣quảng 大đại 。 謂vị 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 所sở 攝nhiếp 。 如Như 來Lai 恆hằng 伽già 沙sa 數số 功công 德đức 。 三tam 利lợi 益ích 廣quảng 大đại 。 謂vị 利lợi 益ích 凡phàm 夫phu 及cập 三tam 乘thừa 。 乃nãi 至chí 窮cùng 生sanh 死tử 後hậu 際tế 。 此thử 四tứ 種chủng 廣quảng 大đại 戒giới 。 並tịnh 是thị 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 依y 止chỉ 。 但đãn 菩Bồ 薩Tát 能năng 修tu 。 二Nhị 乘Thừa 悉tất 無vô 此thử 事sự 。 故cố 稱xưng 差sai 別biệt 。


論luận 曰viết 。 甚thậm 深thâm 差sai 別biệt 者giả 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 由do 如như 此thử 。 方phương 便tiện 勝thắng 智trí 。 行hành 殺sát 生sanh 等đẳng 十thập 事sự 。 無vô 染nhiễm 濁trược 過quá 失thất 生sanh 。 無vô 量lượng 福phước 德đức 。 速tốc 得đắc 無vô 上thượng 。 菩Bồ 提Đề 勝thắng 果Quả 。


釋thích 曰viết 。 如như 菩Bồ 薩Tát 能năng 行hành 如như 所sở 堪kham 行hành 。 方phương 便tiện 勝thắng 智trí 。 今kim 顯hiển 此thử 二nhị 義nghĩa 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 能năng 。 知tri 如như 此thử 事sự 。 有hữu 人nhân 必tất 應ưng 作tác 無vô 間gian 等đẳng 惡ác 業nghiệp 。 菩Bồ 薩Tát 了liễu 知tri 其kỳ 心tâm 。 無vô 別biệt 方phương 便tiện 可khả 令linh 離ly 此thử 惡ác 行hành 。 唯duy 有hữu 斷đoạn 命mạng 為vi 方phương 便tiện 。 能năng 使sử 不bất 作tác 此thử 惡ác 。 又hựu 知tri 此thử 人nhân 捨xả 命mạng 必tất 生sanh 善thiện 道đạo 。 若nhược 不bất 捨xả 命mạng 決quyết 行hành 此thử 業nghiệp 。 墮đọa 劇kịch 難nạn 處xứ 長trường 時thời 受thọ 苦khổ 。 菩Bồ 薩Tát 知tri 此thử 事sự 已dĩ 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。 若nhược 我ngã 行hành 此thử 殺sát 業nghiệp 。 必tất 墮đọa 地địa 獄ngục 。 願nguyện 我ngã 為vi 彼bỉ 受thọ 此thử 苦khổ 報báo 。 當đương 令linh 彼bỉ 人nhân 。 於ư 現hiện 在tại 世thế 。 受thọ 少thiểu 輕khinh 苦khổ 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 久cửu 受thọ 大đại 樂nhạo/nhạc/lạc 。 譬thí 如như 良lương 醫y 。 治trị 有hữu 病bệnh 者giả 。 先tiên 加gia 輕khinh 苦khổ 後hậu 除trừ 重trọng/trùng 疾tật 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 行hành 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 於ư 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 無vô 非phi 福phước 德đức 故cố 。 離ly 染nhiễm 濁trược 過quá 失thất 。 因nhân 此thử 生sanh 長trưởng 無vô 量lượng 福phước 德đức 故cố 。 能năng 疾tật 證chứng 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 如như 此thử 方phương 便tiện 。 最tối 為vi 甚thậm 深thâm 。 行hành 益ích 等đẳng 行hành 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。


論luận 曰viết 。

復phục 次thứ 有hữu 變biến 化hóa 所sở 作tác 身thân 口khẩu 業nghiệp 。 應ưng 知tri 是thị 菩Bồ 薩Tát 甚thậm 深thâm 戒giới 。


釋thích 曰viết 。 前tiền 明minh 實thật 事sự 非phi 顯hiển 通thông 慧tuệ 。 此thử 下hạ 明minh 通thông 慧tuệ 不bất 論luận 實thật 事sự 。 菩Bồ 薩Tát 戒giới 有hữu 三tam 品phẩm 。 即tức 身thân 口khẩu 意ý 業nghiệp 。 除trừ 意ý 業nghiệp 以dĩ 無vô 變biến 化hóa 故cố 。 身thân 口khẩu 二nhị 業nghiệp 有hữu 時thời 。 變biến 化hóa 所sở 作tác 。 亦diệc 是thị 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 此thử 身thân 口khẩu 戒giới 或hoặc 現hiện 為vi 善thiện 。 或hoặc 現hiện 為vi 惡ác 。 或hoặc 生sanh 怖bố 畏úy 。 或hoặc 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 皆giai 令linh 眾chúng 生sanh 。 遠viễn 離ly 惡ác 處xứ 。 安an 立lập 善thiện 處xứ 。 此thử 戒giới 難nan 思tư 量lượng 故cố 言ngôn 甚thậm 深thâm 。 非phi 本bổn 身thân 口khẩu 所sở 作tác 。 云vân 何hà 成thành 戒giới 。 以dĩ 能năng 成thành 就tựu 戒giới 事sự 。 令linh 眾chúng 生sanh 離ly 惡ác 生sanh 善thiện 故cố 。 又hựu 此thử 變biến 化hóa 從tùng 菩Bồ 薩Tát 意ý 業nghiệp 生sanh 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 意ý 業nghiệp 為vi 戒giới 故cố 。


論luận 曰viết 。 由do 此thử 戒giới 有hữu 時thời 菩Bồ 薩Tát 。 正chánh 居cư 大đại 王vương 位vị 。 或hoặc 現hiện 種chủng 種chủng 逼bức 惱não 眾chúng 生sanh 。 為vi 安an 立lập 眾chúng 生sanh 。 於ư 戒giới 律luật 中trung 。


釋thích 曰viết 。 眾chúng 生sanh 有hữu 二nhị 種chủng 。 或hoặc 宜nghi 歡hoan 喜hỷ 教giáo 化hóa 。 譬thí 如như 拘câu 物vật 頭đầu 。 花hoa 因nhân 涼lương 月nguyệt 開khai 敷phu 。 或hoặc 宜nghi 逼bức 惱não 教giáo 化hóa 。 譬thí 如như 蓮liên 花hoa 。 因nhân 烈liệt 日nhật 開khai 敷phu 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 那na 羅la 王vương 及cập 。 善Thiện 財Tài 童Đồng 子Tử 。 或hoặc 現hiện 可khả 愛ái 事sự 。 或hoặc 現hiện 可khả 畏úy 事sự 。 安an 立lập 眾chúng 生sanh 於ư 善thiện 處xứ 。


論luận 曰viết 。 或hoặc 現hiện 種chủng 種chủng 本bổn 生sanh 。 由do 逼bức 惱não 他tha 及cập 逼bức 惱não 怨oán 對đối 。 令linh 他tha 相tương 愛ái 利lợi 益ích 安an 心tâm 。


釋thích 曰viết 。 為vi 化hóa 邪tà 見kiến 眾chúng 。 生sanh 不bất 信tín 因nhân 果quả 。 令linh 得đắc 正chánh 信tín 。 離ly 惡ác 修tu 善thiện 故cố 。 化hóa 現hiện 種chủng 種chủng 本bổn 生sanh 。 如như 毘tỳ 荀# 陀đà 王vương 捨xả 兒nhi 。 與dữ 婆Bà 羅La 門Môn 。 是thị 逼bức 惱não 他tha 。 此thử 兒nhi 是thị 化hóa 作tác 。


何hà 以dĩ 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 無vô 逼bức 惱não 此thử 人nhân 。 生sanh 彼bỉ 人nhân 安an 樂lạc 故cố 。 又hựu 如như 藥dược 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 。 令linh 眉mi 絺hy 羅la 王vương 與dữ 。 毘Tỳ 提Đề 訶Ha 王vương 。 互hỗ 相tương 逼bức 惱não 。 此thử 亦diệc 是thị 化hóa 作tác 。 後hậu 悉tất 令linh 相tương 愛ái 利lợi 益ích 安an 心tâm 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 如như 此thử 事sự 。 有hữu 何hà 利lợi 益ích 。


論luận 曰viết 。 生sanh 他tha 信tín 心tâm 為vi 先tiên 。 後hậu 於ư 三tam 乘thừa 聖thánh 道Đạo 中trung 。 令linh 彼bỉ 善thiện 根căn 成thành 熟thục 。


釋thích 曰viết 。 先tiên 令linh 於ư 菩Bồ 薩Tát 生sanh 信tín 。 後hậu 則tắc 能năng 如như 菩Bồ 薩Tát 教giáo 修tu 行hành 故cố 。 三tam 乘thừa 善thiện 根căn 皆giai 得đắc 成thành 熟thục 。


論luận 曰viết 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 甚thậm 深thâm 戒giới 差sai 別biệt 。


釋thích 曰viết 。 此thử 實thật 行hạnh 及cập 化hóa 身thân 所sở 行hành 戒giới 。 非phi 下hạ 地địa 所sở 能năng 行hành 。 非phi 二Nhị 乘Thừa 所sở 能năng 通thông 達đạt 故cố 。 名danh 甚thậm 深thâm 差sai 別biệt 。


論luận 曰viết 。 由do 此thử 四tứ 種chủng 差sai 別biệt 。 應ưng 知tri 是thị 略lược 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 。 受thọ 持trì 戒giới 差sai 別biệt 。


釋thích 曰viết 。 從tùng 他tha 得đắc 名danh 受thọ 自tự 清thanh 淨tịnh 意ý 得đắc 名danh 持trì 。 又hựu 初sơ 得đắc 名danh 受thọ 。 受thọ 後hậu 乃nãi 至chí 成thành 佛Phật 名danh 持trì 。 又hựu 修tu 行hành 戒giới 法pháp 名danh 受thọ 。 憶ức 念niệm 文văn 句cú 名danh 持trì 。


論luận 曰viết 。

復phục 次thứ 由do 此thử 四tứ 種chủng 差sai 別biệt 。 更cánh 有hữu 差sai 別biệt 不phủ 可khả 數số 量lượng 。 菩Bồ 薩Tát 戒giới 差sai 別biệt 。 如như 毘tỳ 那na 耶da 瞿cù 沙sa 毘tỳ 佛Phật 略lược 經kinh 中trung 說thuyết 。


釋thích 曰viết 。 從tùng 此thử 四tứ 種chủng 差sai 別biệt 。 更cánh 有hữu 差sai 別biệt 不phủ 可khả 數số 量lượng 。


何hà 以dĩ 故cố 。 但đãn 於ư 品phẩm 類loại 差sai 別biệt 中trung 。 取thủ 正chánh 護hộ 一nhất 戒giới 。 依y 二Nhị 乘Thừa 教giáo 分phân 別biệt 。 則tắc 成thành 四tứ 萬vạn 二nhị 千thiên 。 若nhược 以dĩ 此thử 戒giới 及cập 餘dư 二nhị 戒giới 。 依y 菩Bồ 薩Tát 教giáo 分phân 別biệt 。 不bất 可khả 數số 量lượng 。 毘tỳ 那na 耶da 瞿cù 沙sa 毘tỳ 佛Phật 略lược 經kinh 中trung 廣quảng 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 有hữu 十thập 萬vạn 種chủng 差sai 別biệt 。


攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 釋thích 釋thích 依y 心tâm 學học 處xứ 勝thắng 相tương/tướng 第đệ 七thất 。


論luận 曰viết 。 如như 此thử 已dĩ 說thuyết 依y 戒giới 學học 差sai 別biệt 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 依y 心tâm 學học 差sai 別biệt 。


釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 戒giới 與dữ 二Nhị 乘Thừa 戒giới 既ký 有hữu 差sai 別biệt 。 戒giới 為vi 定định 依y 止chỉ 。 定định 依y 戒giới 得đắc 成thành 。 菩Bồ 薩Tát 定định 與dữ 二Nhị 乘Thừa 定định 亦diệc 應ưng 有hữu 差sai 別biệt 。 云vân 何hà 可khả 知tri 。


論luận 曰viết 。 略lược 說thuyết 由do 六lục 種chủng 差sai 別biệt 應ưng 知tri 。


釋thích 曰viết 。 若nhược 廣quảng 說thuyết 如như 大Đại 乘Thừa 藏tạng 所sở 立lập 。 三tam 摩ma 跋bạt 提đề 。 體thể 類loại 差sai 別biệt 有hữu 五ngũ 百bách 種chủng 。 小Tiểu 乘Thừa 清thanh 淨tịnh 道đạo 論luận 所sở 立lập 。 三tam 摩ma 跋bạt 提đề 。 體thể 類loại 差sai 別biệt 有hữu 六lục 十thập 七thất 種chủng 。 今kim 略lược 說thuyết 止chỉ 明minh 六lục 種chủng 差sai 別biệt 。 應ưng 知tri 此thử 義nghĩa 。


論luận 曰viết 。 何hà 者giả 為vi 六lục 。 一nhất 境cảnh 差sai 別biệt 。 二nhị 眾chúng 類loại 差sai 別biệt 。 三tam 對đối 治trị 差sái 別biệt 。 四tứ 隨tùy 用dụng 差sai 別biệt 。 五ngũ 隨tùy 引dẫn 差sai 別biệt 。 六lục 由do 事sự 差sai 別biệt 境cảnh 差sai 別biệt 者giả 。 由do 緣duyên 大Đại 乘Thừa 法Pháp 為vi 境cảnh 起khởi 故cố 。


釋thích 曰viết 。 所sở 緣duyên 有hữu 三tam 境cảnh 。 一nhất 緣duyên 一nhất 切thiết 真Chân 如Như 境cảnh 。 二nhị 緣duyên 一nhất 切thiết 文văn 言ngôn 境cảnh 。 三tam 緣duyên 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 利lợi 益ích 事sự 境cảnh 。 此thử 三tam 境cảnh 名danh 大Đại 乘Thừa 法Pháp 。 但đãn 是thị 菩Bồ 薩Tát 定định 所sở 緣duyên 。 非phi 二Nhị 乘Thừa 定định 境cảnh 故cố 言ngôn 差sai 別biệt 。


復phục 有hữu 十thập 二nhị 種chủng 。 境cảnh 如như 中trung 邊biên 論luận 說thuyết 。 一nhất 所sở 成thành 立lập 境cảnh 。 謂vị 十thập 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 真Chân 如Như 十thập 種chủng 功công 德đức 。 所sở 成thành 立lập 故cố 。 二nhị 能năng 成thành 立lập 境cảnh 。 謂vị 法Pháp 界Giới 十thập 種chủng 功công 德đức 。 能năng 成thành 立lập 十thập 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 三tam 持trì 境cảnh 。 謂vị 聞văn 慧tuệ 所sở 緣duyên 法pháp 門môn 。 聞văn 慧tuệ 能năng 得đắc 阿a 含hàm 體thể 。 即tức 說thuyết 聞văn 慧tuệ 為vi 持trì 。 四tứ 決quyết 定định 持trì 境cảnh 。 謂vị 思tư 慧tuệ 所sở 緣duyên 如như 理lý 如như 量lượng 境cảnh 。 思tư 慧tuệ 能năng 簡giản 擇trạch 阿a 含hàm 及cập 道Đạo 理lý 。 是thị 熟thục 慧tuệ 故cố 名danh 決quyết 定định 持trì 。 五ngũ 證chứng 持trì 境cảnh 。 謂vị 修tu 慧tuệ 所sở 緣duyên 。 修tu 慧tuệ 與dữ 道Đạo 理lý 一nhất 體thể 故cố 名danh 證chứng 。 能năng 攝nhiếp 文văn 及cập 義nghĩa 故cố 名danh 為vi 持trì 。 六Lục 通Thông 達đạt 境cảnh 。 謂vị 初Sơ 地Địa 所sở 見kiến 真Chân 如Như 。 七thất 相tương 續tục 境cảnh 。 謂vị 二nhị 地địa 以dĩ 去khứ 所sở 緣duyên 真Chân 如Như 。 已dĩ 通thông 達đạt 真Chân 如Như 傳truyền 流lưu 名danh 相tướng 續tục 。 此thử 相tương 續tục 所sở 緣duyên 名danh 相tướng 續tục 境cảnh 。 八bát 勝thắng 行hành 境cảnh 。 謂vị 無vô 相tướng 無vô 功công 用dụng 心tâm 所sở 緣duyên 。 即tức 八bát 地địa 境cảnh 。 九cửu 生sanh 智trí 境cảnh 。 謂vị 九cửu 地địa 所sở 緣duyên 智trí 自tự 在tại 依y 止chỉ 真Chân 如Như 。 得đắc 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 能năng 生sanh 他tha 智trí 。 又hựu 緣duyên 如Như 來Lai 法Pháp 藏tạng 。 能năng 自tự 生sanh 世thế 出xuất 世thế 智trí 。 十thập 勝thắng 境cảnh 。 謂vị 上thượng 上thượng 品phẩm 智trí 所sở 緣duyên 。 此thử 智trí 無vô 復phục 有hữu 上thượng 。 即tức 十Thập 地Địa 境cảnh 。 此thử 智trí 以dĩ 十Thập 力Lực 為vi 體thể 。 無vô 邊biên 智trí 能năng 名danh 力lực 。 此thử 智trí 約ước 十thập 境cảnh 說thuyết 名danh 十Thập 力Lực 。 此thử 十Thập 力Lực 能năng 成thành 就tựu 菩Bồ 薩Tát 。 十Thập 地Địa 及cập 如Như 來Lai 九cửu 種chủng 正chánh 事sự 。 乃nãi 至chí 無vô 邊biên 化hóa 身thân 。 十thập 一nhất 十thập 二nhị 境cảnh 。 謂vị 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 所sở 緣duyên 境cảnh 。 即tức 如như 理lý 如như 量lượng 境cảnh 。 此thử 十thập 二nhị 境cảnh 通thông 為vi 奢xa 摩ma 他tha 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 所sở 緣duyên 。 一nhất 切thiết 定định 慧tuệ 所sở 緣duyên 不bất 出xuất 此thử 十thập 二nhị 境cảnh 。


論luận 曰viết 。 眾chúng 類loại 差sai 別biệt 者giả 。


釋thích 曰viết 。 有hữu 四tứ 三Tam 摩Ma 提Đề 。 是thị 五ngũ 百bách 定định 品phẩm 類loại 故cố 名danh 眾chúng 類loại 。 於ư 小Tiểu 乘Thừa 中trung 乃nãi 至chí 不bất 聞văn 其kỳ 名danh 。 何hà 況huống 能năng 修tu 習tập 。 故cố 言ngôn 差sai 別biệt 。 此thử 四tứ 種chủng 三Tam 摩Ma 提Đề 能năng 破phá 四tứ 德đức 障chướng 。 即tức 四tứ 種chủng 生sanh 死tử 。 能năng 得đắc 四tứ 德đức 果quả 。 即tức 淨tịnh 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 常thường 故cố 。 立lập 此thử 四tứ 定định 為vi 四tứ 德đức 道đạo 。


論luận 曰viết 。 大Đại 乘Thừa 光quang 三Tam 摩Ma 提Đề 。


釋thích 曰viết 。 大Đại 乘Thừa 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 性tánh 二nhị 隨tùy 三tam 得đắc 。 性tánh 即tức 三tam 無vô 性tánh 。 隨tùy 即tức 福phước 德đức 智trí 慧tuệ 行hành 所sở 攝nhiếp 。 十Thập 地Địa 十thập 波Ba 羅La 蜜Mật 。 隨tùy 順thuận 無vô 性tánh 。 得đắc 即tức 所sở 得đắc 四tứ 德đức 果quả 。 此thử 定định 緣duyên 此thử 三tam 為vi 境cảnh 。 故cố 名danh 大Đại 乘Thừa 。 依y 止chỉ 此thử 定định 得đắc 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 由do 無vô 分phân 別biệt 智trí 照chiếu 真Chân 如Như 。 及cập 佛Phật 不bất 異dị 故cố 名danh 光quang 。 又hựu 有hữu 十thập 五ngũ 種chủng 光quang 。 功công 德đức 勝thắng 於ư 外ngoại 光quang 故cố 名danh 光quang 。 又hựu 此thử 定định 能năng 破phá 一nhất 闡xiển 提đề 習tập 氣khí 無vô 明minh 闇ám 。 是thị 闇ám 對đối 治trị 故cố 名danh 光quang 。 此thử 定định 緣duyên 真Chân 如Như 實thật 有hữu 易dị 得đắc 。 有hữu 無vô 量lượng 功công 德đức 。 故cố 能năng 破phá 一nhất 闡xiển 提đề 習tập 氣khí 。 即tức 是thị 方phương 便tiện 生sanh 死tử 障chướng 。 於ư 大đại 淨tịnh 由do 破phá 此thử 障chướng 故cố 得đắc 大đại 淨tịnh 果quả 。


論luận 曰viết 。 集tập 福phước 德đức 王vương 三Tam 摩Ma 提Đề 。


釋thích 曰viết 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 唯duy 除trừ 般Bát 若Nhã 。 所sở 餘dư 悉tất 名danh 福phước 德đức 。 此thử 福phước 德đức 有hữu 四tứ 品phẩm 。 謂vị 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 。 菩Bồ 薩Tát 由do 此thử 。 定định 故cố 於ư 四tứ 福phước 德đức 。 未vị 生sanh 能năng 生sanh 未vị 長trường/trưởng 能năng 長trường/trưởng 。 未vị 圓viên 能năng 圓viên 故cố 名danh 集tập 。 於ư 生sanh 長trưởng 圓viên 三tam 處xứ 自tự 在tại 故cố 名danh 王vương 。 由do 自tự 在tại 故cố 能năng 行hành 施thí 等đẳng 十thập 度độ 。 圓viên 滿mãn 菩Bồ 提Đề 。 資tư 糧lương 福phước 德đức 行hạnh 故cố 。 能năng 破phá 外ngoại 道đạo 。 我ngã 見kiến 習tập 氣khí 。 即tức 是thị 因nhân 緣duyên 生sanh 。 死tử 障chướng 於ư 大đại 我ngã 。 由do 破phá 此thử 障chướng 故cố 得đắc 大đại 我ngã 果quả 。


復phục 次thứ 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 依y 止chỉ 真Chân 如Như 。 真Chân 如Như 能năng 集tập 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 名danh 真Chân 如Như 為vi 集tập 福phước 德đức 。 此thử 定định 於ư 真Chân 如Như 中trung 得đắc 自tự 在tại 故cố 名danh 為vi 王vương 。


論luận 曰viết 。 賢Hiền 護Hộ 三Tam 摩Ma 提Đề 。


釋thích 曰viết 。 賢hiền 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 能năng 現hiện 前tiền 安an 樂lạc 住trụ 。 二nhị 能năng 引dẫn 攝nhiếp 諸chư 功công 德đức 。 現hiện 前tiền 安an 樂lạc 住trụ 者giả 。 此thử 定định 能năng 令linh 菩Bồ 薩Tát 。 身thân 不bất 捨xả 虛hư 空không 性tánh 。 免miễn 離ly 三tam 際tế 故cố 。 得đắc 安an 樂lạc 住trụ 。 引dẫn 攝nhiếp 諸chư 功công 德đức 者giả 。 能năng 引dẫn 攝nhiếp 不bất 可khả 數số 量lượng 諸chư 定định 。 非phi 二Nhị 乘Thừa 所sở 聞văn 知tri 。 因nhân 此thử 一nhất 一nhất 定định 起khởi 無vô 量lượng 通thông 慧tuệ 。 由do 此thử 二nhị 義nghĩa 。 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 離ly 聲Thanh 聞Văn 怖bố 畏úy 習tập 氣khí 。 即tức 是thị 有hữu 有hữu 生sanh 死tử 障chướng 於ư 大đại 樂nhạo/nhạc/lạc 。 由do 破phá 此thử 障chướng 故cố 得đắc 大đại 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 。 此thử 定định 緣duyên 真Chân 如Như 為vi 菩Bồ 薩Tát 體thể 故cố 。 不bất 離ly 智trí 能năng 引dẫn 諸chư 定định 及cập 通thông 慧tuệ 故cố 。 以dĩ 定định 為vi 體thể 。


論luận 曰viết 。 首thủ 楞lăng 伽già 摩ma 三Tam 摩Ma 提Đề 等đẳng 。


釋thích 曰viết 。 此thử 定định 是thị 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 佛Phật 所sở 行hành 。 故cố 得đắc 此thử 名danh 。


何hà 以dĩ 故cố 。 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 佛Phật 有hữu 四tứ 種chủng 勝thắng 德đức 。 故cố 名danh 首thủ 楞lăng 。 一nhất 無vô 怖bố 畏úy 。 由do 得đắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 故cố 。 二nhị 無vô 疑nghi 。 於ư 清thanh 淨tịnh 眾chúng 生sanh 。 見kiến 自tự 身thân 無vô 等đẳng 故cố 。 三tam 堅kiên 實thật 功công 德đức 。 恆hằng 在tại 觀quán 無vô 散tán 亂loạn 故cố 。 四tứ 有hữu 勝thắng 能năng 。 能năng 破phá 難nạn/nan 破phá 無vô 明minh 住trụ 地địa 障chướng 故cố 。 具cụ 四tứ 德đức 人nhân 於ư 此thử 定định 能năng 得đắc 能năng 行hành 。 故cố 稱xưng 伽già 摩ma 。 此thử 定định 多đa 行hành 他tha 利lợi 益ích 事sự 。 能năng 破phá 獨Độc 覺Giác 自tự 愛ái 習tập 氣khí 。 即tức 是thị 無vô 有hữu 生sanh 死tử 。 障chướng 於ư 大đại 常thường 。 由do 破phá 此thử 障chướng 故cố 得đắc 大đại 常thường 果quả 。 等đẳng 言ngôn 通thông 舉cử 諸chư 定định 。


論luận 曰viết 。 攝nhiếp 種chủng 種chủng 三Tam 摩Ma 提Đề 品phẩm 類loại 故cố 。


釋thích 曰viết 。 五ngũ 百bách 定định 名danh 種chủng 種chủng 。 皆giai 是thị 四tứ 定định 品phẩm 類loại 。 悉tất 為vi 四tứ 定định 所sở 攝nhiếp 。


論luận 曰viết 。 對đối 治trị 差sái 別biệt 者giả 。 由do 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 為vi 通thông 境cảnh 智trí 慧tuệ 。


釋thích 曰viết 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 緣duyên 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 無vô 為vi 等đẳng 諸chư 法pháp 真Chân 如Như 。 通thông 為vi 一nhất 境cảnh 。 此thử 智trí 與dữ 境cảnh 無vô 復phục 分phân 別biệt 。


論luận 曰viết 。 如như 以dĩ 楔tiết 出xuất 楔tiết 方phương 便tiện 故cố 。


釋thích 曰viết 。 如như 世thế 間gian 欲dục 破phá 木mộc 。 先tiên 用dụng 細tế 楔tiết 。 後hậu 用dụng 麁thô 楔tiết 。 觀quán 行hành 人nhân 破phá 煩phiền 惱não 亦diệc 爾nhĩ 。 先tiên 用dụng 劣liệt 道đạo 。 次thứ 用dụng 中trung 道đạo 。 後hậu 用dụng 勝thắng 道đạo 。


論luận 曰viết 。 於ư 本bổn 識thức 中trung 。 拔bạt 出xuất 一nhất 切thiết 麁thô 重trọng 障chướng 故cố 。


釋thích 曰viết 。 本bổn 識thức 相tương 續tục 中trung 。 有hữu 煩phiền 惱não 業nghiệp 報báo 三tam 品phẩm 染nhiễm 濁trược 種chủng 子tử 。 說thuyết 名danh 習tập 氣khí 能năng 障chướng 四tứ 德đức 。 由do 此thử 定định 故cố 未vị 滅diệt 令linh 滅diệt 。 已dĩ 滅diệt 令linh 不bất 生sanh 。 能năng 對đối 治trị 所sở 對đối 治trị 。 及cập 對đối 治trị 所sở 得đắc 。 與dữ 二Nhị 乘Thừa 悉tất 不bất 同đồng 。 故cố 言ngôn 差sai 別biệt 。


論luận 曰viết 。 隨tùy 用dụng 差sai 別biệt 者giả 。 於ư 現hiện 世thế 久cửu 安an 住trụ 三Tam 摩Ma 提Đề 樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 。 如như 意ý 能năng 於ư 勝thắng 處xứ 受thọ 生sanh 。


釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 治trị 心tâm 令linh 熟thục 。 猶do 如như 金kim 師sư 鍊luyện 金kim 使sử 真chân 。 已dĩ 熟thục 治trị 心tâm 說thuyết 名danh 隨tùy 用dụng 。


何hà 以dĩ 故cố 。 由do 此thử 定định 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 若nhược 欲dục 。 成thành 熟thục 佛Phật 法Pháp 緣duyên 一nhất 境cảnh 。 如như 意ý 能năng 得đắc 久cửu 住trụ 。 未vị 得đắc 令linh 得đắc 。 已dĩ 得đắc 令linh 滿mãn 。 已dĩ 滿mãn 令linh 不bất 退thoái 。 於ư 現hiện 在tại 世thế 。 有hữu 如như 此thử 能năng 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 所sở 受thọ 生sanh 處xứ 。 能năng 多đa 行hành 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 事sự 。 及cập 值trị 佛Phật 出xuất 世thế 。 得đắc 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 名danh 勝thắng 生sanh 處xứ 。 由do 此thử 定định 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 勝thắng 生sanh 處xứ 得đắc 取thủ 住trụ 捨xả 三tam 。 能năng 隨tùy 意ý 運vận 用dụng 無vô 退thoái 無vô 盡tận 。 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 中trung 。 無vô 如như 此thử 定định 。 故cố 言ngôn 差sai 別biệt 。


論luận 曰viết 。 隨tùy 引dẫn 差sai 別biệt 者giả 。 能năng 引dẫn 無vô 礙ngại 通thông 慧tuệ 。 於ư 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。


釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 有hữu 大đại 事sự 定định 。 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 。 事sự 及cập 一nhất 切thiết 處xứ 。 悉tất 無vô 有hữu 礙ngại 。 引dẫn 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 能năng 引dẫn 。 謂vị 定định 勢thế 力lực 。 或hoặc 隨tùy 人nhân 或hoặc 隨tùy 境cảnh 或hoặc 隨tùy 修tu 。 若nhược 利lợi 根căn 人nhân 。 緣duyên 無vô 為vi 境cảnh 。 得đắc 入nhập 住trụ 出xuất 三tam 種chủng 自tự 在tại 。 二nhị 所sở 引dẫn 。 謂vị 定định 所sở 成thành 事sự 。 動động 地địa 放phóng 光quang 等đẳng 於ư 此thử 事sự 中trung 。 勝thắng 通thông 慧tuệ 不bất 能năng 奪đoạt 。 所sở 現hiện 事sự 悉tất 如như 心tâm 。 惑hoặc 不bất 能năng 障chướng 。 業nghiệp 不bất 能năng 阻trở 。 故cố 稱xưng 無vô 礙ngại 引dẫn 。 但đãn 有hữu 體thể 無vô 用dụng 。 用dụng 即tức 事sự 差sai 別biệt 。 但đãn 菩Bồ 薩Tát 有hữu 此thử 定định 。 非phi 二Nhị 乘Thừa 所sở 修tu 。 故cố 言ngôn 差sai 別biệt 。


論luận 曰viết 。 由do 事sự 差sai 別biệt 者giả 。


釋thích 曰viết 。 由do 如như 此thử 事sự 。 應ưng 知tri 菩Bồ 薩Tát 定định 與dữ 二Nhị 乘Thừa 定định 有hữu 差sai 別biệt 。 何hà 者giả 為vi 事sự 。


論luận 曰viết 。 令linh 動động 。


釋thích 曰viết 。 如như 意ý 能năng 動động 十thập 方phương 世thế 界giới 。


論luận 曰viết 。 放phóng 光quang 。


釋thích 曰viết 。 如như 意ý 能năng 照chiếu 十thập 方phương 世thế 界giới 。


論luận 曰viết 。 遍biến 滿mãn 。


釋thích 曰viết 。 光quang 明minh 法Pháp 音âm 分phân 身thân 。 如như 意ý 能năng 遍biến 滿mãn 十thập 方phương 世thế 界giới 。


論luận 曰viết 。 顯hiển 示thị 。


釋thích 曰viết 。 餘dư 眾chúng 生sanh 承thừa 菩Bồ 薩Tát 通thông 慧tuệ 。 能năng 見kiến 無vô 量lượng 世thế 界giới 。 及cập 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 隨tùy 所sở 應ưng 見kiến 。 如như 意ý 皆giai 覩đổ 。


論luận 曰viết 。 轉chuyển 變biến 。


釋thích 曰viết 。 四tứ 大đại 等đẳng 性tánh 互hỗ 令linh 改cải 異dị 。


論luận 曰viết 。 往vãng 還hoàn 。


釋thích 曰viết 。 於ư 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 能năng 往vãng 還hoàn 無vô 量lượng 世thế 界giới 。 此thử 通thông 慧tuệ 自tự 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 心tâm 疾tật 通thông 慧tuệ 。 如như 心tâm 所sở 緣duyên 。 應ứng 念niệm 即tức 至chí 。 二nhị 將tương 身thân 通thông 慧tuệ 。 猶do 如như 飛phi 鳥điểu 。 三tam 變biến 異dị 通thông 慧tuệ 。 謂vị 縮súc 長trường/trưởng 為vi 短đoản 。


論luận 曰viết 。 促xúc 遠viễn 為vi 近cận 。


釋thích 曰viết 。 使sử 遠viễn 成thành 近cận 無vô 復phục 中trung 間gian 。 此thử 有hữu 三tam 事sự 。 謂vị 見kiến 聞văn 及cập 行hành 。


論luận 曰viết 。 轉chuyển 麁thô 為vi 細tế 。


釋thích 曰viết 。 令linh 無vô 數số 世thế 界giới 。 細tế 於ư 隣lân 虛hư 。 入nhập 隣lân 虛hư 中trung 隣lân 虛hư 如như 本bổn 。


論luận 曰viết 。 變biến 細tế 為vi 麁thô 。


釋thích 曰viết 。 令linh 一nhất 隣lân 虛hư 苞bao 。 無vô 數số 世thế 界giới 。 世thế 界giới 如như 本bổn 。


論luận 曰viết 。 令linh 一nhất 切thiết 色sắc 皆giai 入nhập 身thân 中trung 。


釋thích 曰viết 。 一nhất 切thiết 希hy 有hữu 。 有hữu 多đa 種chủng 事sự 。 皆giai 現hiện 身thân 中trung 。


論luận 曰viết 。 似tự 彼bỉ 同đồng 類loại 入nhập 大đại 集tập 中trung 。


釋thích 曰viết 。 如như 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 往vãng 忉Đao 利Lợi 天thiên 。 同đồng 彼bỉ 形hình 飾sức 及cập 以dĩ 音âm 聲thanh 。 入nhập 大đại 集tập 中trung 教giáo 化hóa 度độ 彼bỉ 。


論luận 曰viết 。 或hoặc 顯hiển 或hoặc 隱ẩn 。


釋thích 曰viết 。 能năng 於ư 無vô 中trung 現hiện 一nhất 現hiện 多đa 為vi 顯hiển 。 能năng 於ư 有hữu 中trung 無vô 一nhất 。 多đa 相tương/tướng 為vi 隱ẩn 。


論luận 曰viết 。 具cụ 八bát 自tự 在tại 。


釋thích 曰viết 。 八bát 數số 如như 前tiền 說thuyết 。 又hựu 如như 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 令linh 魔ma 王vương 修tu 行hành 佛Phật 道Đạo 。 後hậu 得đắc 成thành 佛Phật 。 等đẳng 亦diệc 名danh 自tự 在tại 。


論luận 曰viết 。 伏phục 障chướng 他tha 神thần 力lực 。


釋thích 曰viết 。 由do 菩Bồ 薩Tát 定định 力lực 。 令linh 他tha 通thông 慧tuệ 。 皆giai 不bất 成thành 就tựu 。


論luận 曰viết 。 或hoặc 施thí 他tha 辯biện 才tài 。


釋thích 曰viết 。 若nhược 人nhân 欲dục 問vấn 難nạn/nan 辭từ 情tình 拙chuyết 訥nột 。 菩Bồ 薩Tát 能năng 施thí 其kỳ 辯biện 才tài 。


論luận 曰viết 。 及cập 憶ức 念niệm 。


釋thích 曰viết 。 若nhược 人nhân 邪tà 見kiến 。 令linh 識thức 宿túc 命mạng 。 自tự 驗nghiệm 因nhân 果quả 。


論luận 曰viết 。 喜hỷ 樂lạc 。


釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 或hoặc 入nhập 地địa 獄ngục 。 或hoặc 生sanh 飢cơ 饉cận 世thế 。 或hoặc 在tại 有hữu 疾tật 處xứ 。 如như 菩Bồ 薩Tát 所sở 受thọ 喜hỷ 樂lạc 。 令linh 此thử 眾chúng 生sanh 。 平bình 等đẳng 皆giai 爾nhĩ 。 或hoặc 但đãn 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 或hoặc 先tiên 與dữ 定định 。 或hoặc 正chánh 聞văn 法Pháp 時thời 。 令linh 由do 此thử 喜hỷ 樂lạc 經kinh 。 六lục 十thập 小tiểu 劫kiếp 。 謂vị 如như 剎sát 那na 頃khoảnh 。


論luận 曰viết 。 或hoặc 放phóng 光quang 明minh 。


釋thích 曰viết 。 為vi 引dẫn 他tha 方phương 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 來lai 集tập 會hội 。


論luận 曰viết 。 能năng 引dẫn 具cụ 相tương/tướng 大đại 通thông 慧tuệ 。


釋thích 曰viết 。 如như 聲Thanh 聞Văn 聖thánh 通thông 慧tuệ 。 能năng 作tác 百bách 一nhất 事sự 。 菩Bồ 薩Tát 通thông 慧tuệ 所sở 現hiện 之chi 事sự 。 不bất 可khả 稱xưng 數số 。 復phục 欲dục 顯hiển 未vị 說thuyết 事sự 故cố 。 先tiên 標tiêu 此thử 總tổng 句cú 。


論luận 曰viết 。 能năng 引dẫn 一nhất 切thiết 。 難nan 行hành 正chánh 行hạnh 。


釋thích 曰viết 。 成thành 就tựu 他tha 事sự 已dĩ 如như 前tiền 說thuyết 。 此thử 下hạ 更cánh 明minh 菩Bồ 薩Tát 自tự 行hành 。 此thử 定định 能năng 引dẫn 。 菩Bồ 薩Tát 正chánh 行hạnh 。 非phi 二Nhị 乘Thừa 所sở 能năng 行hành 。


論luận 曰viết 。 以dĩ 能năng 攝nhiếp 十thập 種chủng 難nạn/nan 。 修tu 正chánh 行hạnh 故cố 。


釋thích 曰viết 。 此thử 十thập 種chủng 正chánh 行hạnh 是thị 定định 種chủng 類loại 故cố 。 定định 能năng 攝nhiếp 此thử 正chánh 行hạnh 。


論luận 曰viết 。 何hà 者giả 為vi 十thập 。 一nhất 自tự 受thọ 難nạn/nan 修tu 。 自tự 受thọ 菩Bồ 提Đề 善thiện 願nguyện 故cố 。


釋thích 曰viết 。 若nhược 依y 他tha 發phát 十thập 願nguyện 。 此thử 非phi 難nan 行hành 。 以dĩ 未vị 成thành 立lập 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 自tự 有hữu 三tam 能năng 。 一nhất 有hữu 智trí 慧tuệ 能năng 了liễu 別biệt 方phương 便tiện 。 二nhị 有hữu 慈từ 悲bi 能năng 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 。 三tam 有hữu 正chánh 勤cần 能năng 成thành 滿mãn 十thập 願nguyện 。 此thử 三tam 難nan 得đắc 菩Bồ 薩Tát 能năng 得đắc 。 由do 具cụ 此thử 三tam 能năng 故cố 。 不bất 依y 他tha 自tự 能năng 發phát 願nguyện 。 又hựu 若nhược 為vì 自tự 身thân 受thọ 善thiện 願nguyện 。 此thử 不bất 為vi 難nan 。 若nhược 無vô 因nhân 緣duyên 。 但đãn 為vi 他tha 受thọ 。 此thử 則tắc 為vi 難nan 。


論luận 曰viết 。 二nhị 不bất 可khả 迴hồi 難nạn/nan 修tu 。 由do 生sanh 死tử 眾chúng 苦khổ 。 不bất 令linh 退thoái 轉chuyển 故cố 。


釋thích 曰viết 。 無vô 始thỉ 生sanh 死tử 八bát 苦khổ 。 及cập 發phát 心tâm 後hậu 當đương 受thọ 長trường 時thời 八bát 苦khổ 。 不bất 能năng 違vi 菩Bồ 薩Tát 慈từ 悲bi 。 退thoái 菩Bồ 薩Tát 菩Bồ 提Đề 行hành 。 廣quảng 說thuyết 如như 地địa 持trì 論luận 。 是thị 故cố 難nạn/nan 修tu 。


論luận 曰viết 。 三tam 不bất 背bối/bội 難nạn/nan 修tu 。 由do 眾chúng 生sanh 作tác 惡ác 。 一nhất 向hướng 對đối 彼bỉ 故cố 。


釋thích 曰viết 。 眾chúng 生sanh 於ư 生sanh 死tử 中trung 。 恆hằng 起khởi 惡ác 行hành 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 觀quán 過quá 失thất 。 為vì 令linh 解giải 脫thoát 。 恆hằng 向hướng 彼bỉ 行hành 善thiện 。 是thị 故cố 難nạn/nan 修tu 。


論luận 曰viết 。 四tứ 現hiện 前tiền 難nạn/nan 修tu 。 於ư 有hữu 怨oán 眾chúng 生sanh 現hiện 前tiền 。 為vi 行hành 一nhất 切thiết 利lợi 益ích 事sự 故cố 。


釋thích 曰viết 。 若nhược 眾chúng 生sanh 對đối 菩Bồ 薩Tát 作tác 極cực 重trọng 惡ác 。 菩Bồ 薩Tát 對đối 彼bỉ 以dĩ 大đại 恩ân 德đức 報báo 之chi 。 是thị 故cố 難nạn/nan 修tu 。


論luận 曰viết 。 五ngũ 無vô 染nhiễm 難nạn/nan 修tu 。 菩Bồ 薩Tát 生sanh 於ư 世thế 間gian 。 不bất 為vị 世thế 法pháp 之chi 所sở 染nhiễm 故cố 。


釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 由do 愛ái 故cố 入nhập 生sanh 死tử 。 入nhập 生sanh 死tử 已dĩ 。 不bất 為vị 世thế 間gian 。 八bát 法pháp 之chi 所sở 染nhiễm 污ô 。 愛ái 而nhi 不bất 染nhiễm 。 是thị 故cố 難nạn/nan 修tu 。


論luận 曰viết 。 六lục 信tín 樂nhạo 難nạn/nan 修tu 。 行hành 於ư 無vô 底để 大Đại 乘Thừa 。 能năng 信tín 樂nhạo 廣quảng 大đại 甚thậm 深thâm 義nghĩa 故cố 。


釋thích 曰viết 。 無vô 底để 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 教giáo 難nan 思tư 。 二nhị 道đạo 難nan 行hành 。 三tam 果quả 難nan 得đắc 。 威uy 德đức 圓viên 滿mãn 故cố 。 廣quảng 大đại 理lý 微vi 細tế 故cố 。 甚thậm 深thâm 威uy 德đức 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 如như 意ý 。 二nhị 清thanh 淨tịnh 。 三tam 無vô 變biến 異dị 理lý 。 即tức 三tam 無vô 性tánh 理lý 。 並tịnh 非phi 下hạ 地địa 境cảnh 界giới 。 是thị 故cố 難nạn/nan 修tu 。


論luận 曰viết 。 七thất 通thông 達đạt 難nạn/nan 修tu 。 能năng 通thông 達đạt 人nhân 法pháp 二nhị 無vô 我ngã 故cố 。


釋thích 曰viết 。 先tiên 於ư 十thập 解giải 已dĩ 通thông 達đạt 人nhân 無vô 我ngã 。 今kim 於ư 初Sơ 地Địa 又hựu 通thông 達đạt 法pháp 無vô 我ngã 。 此thử 二nhị 空không 離ly 有hữu 無vô 性tánh 。 若nhược 能năng 通thông 達đạt 則tắc 與dữ 此thử 法pháp 同đồng 。 是thị 故cố 難nạn/nan 修tu 。


論luận 曰viết 。 八bát 隨tùy 覺giác 難nạn/nan 修tu 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 甚thậm 深thâm 不bất 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。 能năng 如như 理lý 判phán 故cố 。


釋thích 曰viết 。 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 正Chánh 法Pháp 。 不bất 出xuất 了liễu 義nghĩa 及cập 不bất 了liễu 義nghĩa 。 若nhược 眾chúng 生sanh 但đãn 有hữu 信tín 根căn 。 未vị 有hữu 智trí 根căn 。 如Như 來Lai 為vi 成thành 其kỳ 信tín 根căn 故cố 。 作tác 不bất 了liễu 義nghĩa 說thuyết 。 如như 二Nhị 乘Thừa 教giáo 。 又hựu 欲dục 伏phục 憍kiêu 慢mạn 眾chúng 生sanh 故cố 。 作tác 不bất 了liễu 義nghĩa 說thuyết 。 廣quảng 說thuyết 如như 十thập 七thất 地địa 論luận 。 為vi 生sanh 聞văn 思tư 修tu 慧tuệ 。 故cố 說thuyết 了liễu 義nghĩa 經kinh 。 不bất 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。 其kỳ 言ngôn 祕bí 密mật 。 能năng 如như 理lý 判phán 。 是thị 故cố 難nạn/nan 修tu 。


論luận 曰viết 。 九cửu 不bất 離ly 不bất 染nhiễm 難nạn/nan 修tu 。 不bất 捨xả 生sanh 死tử 。 不bất 為vi 生sanh 死tử 染nhiễm 污ô 故cố 。


釋thích 曰viết 。 由do 慈từ 悲bi 故cố 。 不bất 捨xả 生sanh 死tử 。 由do 般Bát 若Nhã 故cố 。 不bất 被bị 染nhiễm 污ô 。 於ư 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 著trước 無vô 住trụ 。 是thị 故cố 難nạn/nan 修tu 。


論luận 曰viết 。 十thập 加gia 行hành 難nạn/nan 修tu 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 於ư 一nhất 切thiết 障chướng 解giải 脫thoát 中trung 住trụ 。 不bất 作tác 功công 用dụng 。 能năng 行hành 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 利lợi 益ích 事sự 。 乃nãi 至chí 窮cùng 生sanh 死tử 後hậu 際tế 。


釋thích 曰viết 。 具cụ 顯hiển 三Tam 身Thân 故cố 言ngôn 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 一nhất 切thiết 障chướng 。 謂vị 三tam 障chướng 四tứ 障chướng 三tam 十thập 障chướng 等đẳng 。 法Pháp 身thân 已dĩ 得đắc 無vô 垢cấu 清thanh 淨tịnh 。 是thị 故cố 住trụ 於ư 一nhất 切thiết 。 障chướng 解giải 脫thoát 中trung 。 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 解giải 脫thoát 中trung 。 窮cùng 生sanh 死tử 後hậu 際tế 。 依y 法Pháp 身thân 起khởi 應ưng 身thân 。 於ư 一nhất 切thiết 正chánh 事sự 自tự 然nhiên 恆hằng 流lưu 。 不bất 作tác 功công 用dụng 。 依y 應ưng 身thân 起khởi 化hóa 身thân 。 行hành 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 利lợi 益ích 事sự 。 隨tùy 根căn 性tánh 令linh 下hạ 善thiện 種chủng 。 乃nãi 至chí 得đắc 解giải 脫thoát 。


論luận 曰viết 。 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 如như 此thử 加gia 行hành 故cố 。


釋thích 曰viết 。 欲dục 得đắc 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 起khởi 正chánh 勤cần 為vi 修tu 。 恆hằng 修tu 恭cung 敬kính 修tu 為vi 加gia 行hành 。 是thị 故cố 難nạn/nan 修tu 。


論luận 曰viết 。 於ư 隨tùy 覺giác 難nạn/nan 修tu 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 說thuyết 不bất 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 隨tùy 理lý 覺giác 察sát 。


釋thích 曰viết 。 十thập 難nạn/nan 修tu 中trung 九cửu 義nghĩa 易dị 解giải 。 故cố 不bất 重trọng/trùng 釋thích 。 第đệ 八bát 難nạn 解giải 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 隨tùy 覺giác 察sát 故cố 。 須tu 更cánh 示thị 其kỳ 相tương/tướng 。


論luận 曰viết 。 如như 經kinh 言ngôn 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 損tổn 一nhất 物vật 不bất 施thí 一nhất 人nhân 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 善thiện 能năng 行hành 施thí 。 無vô 量lượng 無vô 數số 。 於ư 十thập 方phương 世thế 界giới 。 修tu 布bố 施thí 行hành 。 相tương 續tục 生sanh 起khởi 。


釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 捨xả 自tự 愛ái 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 為vi 自tự 體thể 。 一nhất 切thiết 行hành 道Đạo 一nhất 切thiết 財tài 物vật 。 悉tất 屬thuộc 眾chúng 生sanh 故cố 。 財tài 非phi 己kỷ 有hữu 。 用dụng 者giả 非phi 他tha 。 彼bỉ 物vật 彼bỉ 用dụng 豈khởi 關quan 於ư 我ngã 。 若nhược 能năng 如như 此thử 運vận 心tâm 。 則tắc 是thị 善thiện 能năng 行hành 施thí 。


復phục 次thứ 菩Bồ 薩Tát 捨xả 自tự 愛ái 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 為vi 自tự 體thể 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 行hành 施thí 。 即tức 菩Bồ 薩Tát 行hành 施thí 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 起khởi 隨tùy 喜hỷ 心tâm 。 得đắc 無vô 量lượng 施thí 福phước 。 亦diệc 是thị 不bất 損tổn 一nhất 物vật 。 不bất 施thí 一nhất 人nhân 。 名danh 善thiện 能năng 行hành 施thí 。


論luận 曰viết 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 樂nhạo 行hành 布bố 施thí 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 不bất 樂nhạo 行hành 一nhất 切thiết 施thí 。


釋thích 曰viết 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 不bất 樂nhạo 行hành 隨tùy 至chí 等đẳng 八bát 施thí 。 義nghĩa 至chí 但đãn 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 心tâm 施thí 。


復phục 次thứ 若nhược 菩Bồ 薩Tát 不bất 樂nhạo 世thế 間gian 。 著trước 三tam 輪luân 施thí 。 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 不bất 著trước 三tam 輪luân 施thí 。


復phục 次thứ 著trước 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 著trước 施thí 因nhân 。 或hoặc 著trước 施thí 果quả 。 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 施thí 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 不bất 著trước 行hành 施thí 。 名danh 不bất 樂nhạo 行hành 施thí 。


論luận 曰viết 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 行hành 信tín 施thí 心tâm 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 不bất 行hành 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 信tín 心tâm 。


釋thích 曰viết 。 由do 菩Bồ 薩Tát 自tự 證chứng 施thí 故cố 行hành 施thí 。 不bất 由do 信tín 他tha 故cố 行hành 施thí 。 前tiền 信tín 有hữu 根căn 故cố 成thành 信tín 。 後hậu 信tín 無vô 根căn 故cố 不bất 成thành 信tín 。


論luận 曰viết 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 發phát 行hạnh 布bố 施thí 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 於ư 布bố 施thí 中trung 。 不bất 策sách 自tự 身thân 。


釋thích 曰viết 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 自tự 性tánh 能năng 行hành 施thí 。 無vô 有hữu 貪tham 悋lận 嫉tật 妬đố 等đẳng 障chướng 。 非phi 策sách 自tự 身thân 方phương 能năng 行hành 施thí 。


論luận 曰viết 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 恆hằng 遊du 戲hí 布bố 施thí 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 無vô 布bố 施thí 時thời 。


釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 非phi 時thời 施thí 。 不bất 隨tùy 一nhất 物vật 施thí 。


論luận 曰viết 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 大đại 能năng 行hành 施thí 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 於ư 施thí 離ly 娑sa 羅la 想tưởng 。


釋thích 曰viết 。 娑sa 羅la 名danh 目mục 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 目mục 貞trinh 實thật 。 二nhị 目mục 散tán 亂loạn 。 貞trinh 實thật 是thị 直trực 語ngữ 。 散tán 亂loạn 是thị 密mật 語ngữ 。 若nhược 取thủ 直trực 語ngữ 離ly 貞trinh 實thật 。 則tắc 與dữ 大đại 施thí 相tương 違vi 。 若nhược 取thủ 密mật 語ngữ 離ly 散tán 亂loạn 。 則tắc 與dữ 大đại 施thí 相tương/tướng 符phù 。 若nhược 離ly 欲dục 三tam 界giới 後hậu 行hành 施thí 時thời 。 名danh 為vi 大đại 施thí 。


何hà 以dĩ 故cố 。 離ly 欲dục 菩Bồ 薩Tát 行hành 施thí 。 具cụ 縛phược 凡phàm 夫phu 行hành 施thí 。 百bách 千thiên 萬vạn 倍bội 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。 若nhược 施thí 定định 互hỗ 相tương 妨phương 不bất 名danh 大đại 施thí 。 由do 不bất 相tương 妨phương 故cố 得đắc 大đại 名danh 。


論luận 曰viết 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 施thí 清thanh 淨tịnh 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 欝uất 波ba 提đề 貪tham 悋lận 。


釋thích 白bạch 。 欝uất 波ba 提đề 名danh 目mục 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 目mục 生sanh 起khởi 。 二nhị 目mục 拔bạt 根căn 棄khí 背bội 。 生sanh 起khởi 是thị 直trực 語ngữ 。 拔bạt 根căn 棄khí 背bội 是thị 密mật 語ngữ 。 若nhược 取thủ 直trực 語ngữ 生sanh 起khởi 貪tham 悋lận 。 則tắc 與dữ 清thanh 淨tịnh 施thí 相tương 違vi 。 若nhược 取thủ 密mật 語ngữ 拔bạt 根căn 棄khí 貪tham 背bối/bội 悋lận 。 則tắc 與dữ 清thanh 淨tịnh 施thí 相tương/tướng 符phù 。 拔bạt 根căn 是thị 除trừ 身thân 見kiến 。 身thân 見kiến 是thị 貪tham 悋lận 根căn 本bổn 。 棄khí 背bội 是thị 除trừ 貪tham 悋lận 體thể 。 由do 菩Bồ 薩Tát 能năng 斷đoạn 身thân 見kiến 滅diệt 貪tham 悋lận 故cố 。 於ư 施thí 清thanh 淨tịnh 。


論luận 曰viết 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 住trụ 於ư 施thí 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 不bất 住trụ 究cứu 竟cánh 後hậu 際tế 。


釋thích 曰viết 。 究cứu 竟cánh 後hậu 際tế 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 施thí 有hữu 初sơ 中trung 後hậu 。 以dĩ 最tối 後hậu 為vi 究cứu 竟cánh 後hậu 際tế 。 若nhược 依y 此thử 義nghĩa 。 不bất 住trụ 施thí 最tối 後hậu 分phần/phân 。 豈khởi 得đắc 言ngôn 能năng 住trụ 於ư 施thí 。 此thử 則tắc 相tương 違vi 。 二nhị 若nhược 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 名danh 究cứu 竟cánh 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 名danh 究cứu 竟cánh 後hậu 際tế 。 若nhược 聲Thanh 聞Văn 住trụ 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 更cánh 起khởi 心tâm 。 無vô 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 事sự 。 則tắc 不bất 能năng 住trụ 施thí 。 菩Bồ 薩Tát 依y 大đại 悲bi 不bất 同đồng 聲Thanh 聞Văn 。 住trụ 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 恆hằng 起khởi 六Lục 度Độ 無vô 有hữu 窮cùng 盡tận 。 若nhược 依y 此thử 義nghĩa 則tắc 與dữ 能năng 住trụ 施thí 相tương/tướng 符phù 。


論luận 曰viết 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 施thí 自tự 在tại 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 於ư 施thí 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。


釋thích 曰viết 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 不bất 得đắc 施thí 障chướng 自tự 在tại 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 施thí 則tắc 得đắc 自tự 在tại 。 昔tích 在tại 凡phàm 夫phu 地địa 中trung 。 見kiến 修tu 二nhị 惑hoặc 無vô 道đạo 對đối 治trị 。 欲dục 起khởi 便tiện 起khởi 。 故cố 得đắc 自tự 在tại 。 今kim 入nhập 聖thánh 位vị 為vi 道đạo 對đối 治trị 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 惑hoặc 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 於ư 施thí 能năng 得đắc 自tự 在tại 。


論luận 曰viết 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 施thí 無vô 盡tận 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 不bất 住trụ 無vô 盡tận 中trung 。


釋thích 曰viết 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 名danh 為vi 無vô 盡tận 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 同đồng 聲Thanh 聞Văn 入nhập 無vô 盡tận 中trung 。 無vô 利lợi 益ích 他tha 事sự 。 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 施thí 無vô 盡tận 。


論luận 曰viết 。 如như 施thí 經kinh 。 於ư 戒giới 乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 。 如như 理lý 應ưng 知tri 。


釋thích 曰viết 。 如như 施thí 經kinh 說thuyết 施thí 有hữu 不bất 了liễu 義nghĩa 語ngữ 。 說thuyết 餘dư 度độ 亦diệc 有hữu 不bất 了liễu 義nghĩa 語ngữ 。 皆giai 須tu 如như 理lý 分phần/phân 判phán 。


論luận 曰viết 。

復phục 有hữu 經kinh 言ngôn 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 行hành 殺sát 生sanh 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 有hữu 命mạng 眾chúng 生sanh 斷đoạn 其kỳ 相tương 續tục 。


釋thích 曰viết 。 若nhược 有hữu 命mạng 則tắc 知tri 有hữu 業nghiệp 。 若nhược 有hữu 業nghiệp 則tắc 知tri 有hữu 惑hoặc 。 由do 具cụ 此thử 三tam 六lục 道đạo 四tứ 生sanh 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 其kỳ 根căn 性tánh 。 為vi 說thuyết 三tam 乘thừa 聖thánh 道Đạo 。 令linh 彼bỉ 修tu 行hành 斷đoạn 此thử 三tam 法pháp 。 得đắc 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 果quả 不bất 相tương 續tục 。 即tức 是thị 斷đoạn 命mạng 故cố 名danh 殺sát 生sanh 。


論luận 曰viết 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 奪đoạt 非phi 他tha 所sở 與dữ 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 自tự 奪đoạt 非phi 他tha 所sở 與dữ 眾chúng 生sanh 。


釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 大đại 悲bi 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 為vi 自tự 眷quyến 屬thuộc 。 令linh 離ly 生sanh 死tử 嶮hiểm 難nạn 。 非phi 彼bỉ 父phụ 母mẫu 及cập 人nhân 主chủ 等đẳng 所sở 與dữ 。 故cố 名danh 奪đoạt 非phi 他tha 所sở 與dữ 。


論luận 曰viết 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 行hành 邪tà 婬dâm 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 於ư 欲dục 塵trần 起khởi 邪tà 意ý 等đẳng 。


釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 三tam 業nghiệp 。 與dữ 婬dâm 欲dục 相tương 反phản 。 意ý 知tri 其kỳ 虛hư 妄vọng 不bất 實thật 。 為vi 眾chúng 惡ác 本bổn 。 口khẩu 亦diệc 作tác 如như 此thử 說thuyết 。 身thân 不bất 行hành 其kỳ 事sự 。 亦diệc 是thị 相tương 反phản 。 即tức 是thị 於ư 欲dục 塵trần 起khởi 邪tà 意ý 等đẳng 。 故cố 名danh 行hành 邪tà 婬dâm 。


論luận 曰viết 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 說thuyết 妄vọng 語ngữ 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 是thị 妄vọng 能năng 說thuyết 為vi 妄vọng 。


釋thích 曰viết 。 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 是thị 虛hư 妄vọng 。 菩Bồ 薩Tát 如như 虛hư 妄vọng 而nhi 說thuyết 故cố 。 名danh 能năng 說thuyết 妄vọng 語ngữ 。


論luận 曰viết 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 行hành 兩lưỡng 舌thiệt 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 恆hằng 住trụ 最tối 極cực 空không 寂tịch 處xứ 。


釋thích 曰viết 。 兩lưỡng 舌thiệt 令linh 彼bỉ 此thử 不bất 和hòa 。 菩Bồ 薩Tát 思tư 空không 說thuyết 空không 。 令linh 自tự 他tha 不bất 見kiến 此thử 彼bỉ 。 何hà 況huống 和hòa 合hợp 。 故cố 名danh 行hành 兩lưỡng 舌thiệt 。


論luận 曰viết 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 住trụ 波ba 留lưu 師sư 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 住trụ 。 所sở 知tri 彼bỉ 岸ngạn 。


釋thích 曰viết 。 若nhược 依y 直trực 語ngữ 波ba 留lưu 師sư 。 名danh 目mục 惡ác 口khẩu 。 住trụ 惡ác 口khẩu 人nhân 不bất 為vị 他tha 所sở 親thân 近cận 。 菩Bồ 薩Tát 住trụ 所sở 知tri 彼bỉ 岸ngạn 即tức 三tam 無vô 性tánh 理lý 。 亦diệc 不bất 為vì 眾chúng 生sanh 所sở 親thân 近cận 。 以dĩ 此thử 理lý 非phi 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 所sở 行hành 處xứ 故cố 。 故cố 名danh 能năng 住trụ 惡ác 口khẩu 。 又hựu 若nhược 依y 密mật 語ngữ 。 波ba 留lưu 師sư 名danh 目mục 彼bỉ 岸ngạn 住trụ 。 即tức 以dĩ 密mật 語ngữ 顯hiển 於ư 直trực 語ngữ 。


論luận 曰viết 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 說thuyết 不bất 相tương 應ứng 語ngữ 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 能năng 。 分phần/phân 破phá 諸chư 法pháp 隨tùy 類loại 解giải 釋thích 。


釋thích 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 能năng 分phần/phân 破phá 諸chư 法pháp 。 謂vị 根căn 塵trần 識thức 。 皆giai 無vô 所sở 有hữu 。 此thử 無vô 所sở 有hữu 非phi 定định 是thị 無vô 。 亦diệc 非phi 定định 有hữu 。 有hữu 無vô 悉tất 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 名danh 能năng 說thuyết 不bất 相tương 應ứng 語ngữ 。


論luận 曰viết 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 行hành 。 阿a 毘tỳ 持trì 訶ha 婁lâu 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 數sác 數sác 令linh 自tự 身thân 得đắc 無vô 上thượng 諸chư 定định 。


釋thích 曰viết 。 若nhược 依y 直trực 語ngữ 。 阿a 毘tỳ 持trì 訶ha 婁lâu 名danh 目mục 貪tham 欲dục 。 行hành 貪tham 欲dục 者giả 必tất 愛ái 樂nhạo 外ngoại 塵trần 。 菩Bồ 薩Tát 恆hằng 樂nhạo/nhạc/lạc 令linh 自tự 身thân 得đắc 最tối 勝thắng 定định 。 故cố 名danh 行hành 貪tham 欲dục 。 又hựu 若nhược 依y 密mật 語ngữ 。 阿a 毘tỳ 持trì 訶ha 婁lâu 名danh 目mục 數sác 數sác 得đắc 定định 。 即tức 以dĩ 密mật 語ngữ 顯hiển 於ư 直trực 語ngữ 。


論luận 曰viết 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 起khởi 憎tăng 害hại 心tâm 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 於ư 自tự 他tha 心tâm 地địa 能năng 害hại 諸chư 惑hoặc 。


釋thích 曰viết 。 瞋sân 恚khuể 以dĩ 憎tăng 害hại 為vi 相tương/tướng 。 菩Bồ 薩Tát 作tác 意ý 。 欲dục 斷đoạn 自tự 他tha 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 故cố 。 名danh 起khởi 憎tăng 害hại 心tâm 。


論luận 曰viết 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 起khởi 邪tà 見kiến 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 一nhất 切thiết 。 處xử 遍biến 行hành 邪tà 性tánh 。 如như 理lý 觀quán 察sát 。


釋thích 曰viết 。 大Đại 乘Thừa 以dĩ 有hữu 分phân 別biệt 為vi 邪tà 性tánh 。 分phân 別biệt 性tánh 遍biến 行hành 於ư 依y 他tha 性tánh 。 即tức 是thị 邪tà 性tánh 。 若nhược 離ly 分phân 別biệt 。 名danh 人nhân 法pháp 空không 真chân 性tánh 。 小Tiểu 乘Thừa 以dĩ 身thân 見kiến 為vi 邪tà 性tánh 。 因nhân 此thử 身thân 見kiến 生sanh 諸chư 惑hoặc 故cố 。 若nhược 離ly 身thân 見kiến 。 一nhất 切thiết 邪tà 執chấp 皆giai 不bất 得đắc 起khởi 。 得đắc 人nhân 空không 真chân 性tánh 。 菩Bồ 薩Tát 能năng 如như 理lý 觀quán 察sát 此thử 邪tà 性tánh 。 見kiến 其kỳ 是thị 邪tà 故cố 名danh 起khởi 邪tà 見kiến 。


論luận 曰viết 。

復phục 有hữu 經kinh 言ngôn 佛Phật 法Pháp 甚thậm 深thâm 。


釋thích 曰viết 。 初sơ 明minh 六Lục 度Độ 。 次thứ 顯hiển 十thập 惡ác 。 此thử 下hạ 明minh 道đạo 及cập 道Đạo 果Quả 。 故cố 言ngôn 甚thậm 深thâm 。


論luận 曰viết 。 何hà 者giả 甚thậm 深thâm 。 此thử 論luận 中trung 自tự 廣quảng 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 常thường 住trụ 為vi 性tánh 。 由do 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 故cố 。


釋thích 曰viết 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 皆giai 依y 法Pháp 身thân 以dĩ 法Pháp 身thân 為vi 上thượng 首thủ 故cố 。 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 為vì 一nhất 切thiết 佛Phật 法pháp 性tánh 。


論luận 曰viết 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 皆giai 斷đoạn 為vi 性tánh 。 由do 一nhất 切thiết 障chướng 皆giai 斷đoạn 盡tận 故cố 。


釋thích 曰viết 。 一nhất 一nhất 佛Phật 法Pháp 悉tất 無vô 惑hoặc 障chướng 及cập 智trí 障chướng 故cố 。 障chướng 斷đoạn 盡tận 為vi 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 性tánh 。 現hiện 在tại 煩phiền 惱não 滅diệt 為vi 斷đoạn 。 未vị 來lai 煩phiền 惱não 不bất 生sanh 為vi 盡tận 。 即tức 是thị 盡tận 無vô 生sanh 智trí 。


論luận 曰viết 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 生sanh 起khởi 為vi 性tánh 。 由do 化hóa 身thân 恆hằng 生sanh 起khởi 故cố 。


釋thích 曰viết 。 由do 慈từ 悲bi 本bổn 願nguyện 生sanh 起khởi 化hóa 身thân 。 相tương 續tục 無vô 盡tận 故cố 化hóa 身thân 生sanh 起khởi 。 為vì 一nhất 切thiết 佛Phật 法pháp 性tánh 。


論luận 曰viết 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 能năng 得đắc 為vi 性tánh 。 能năng 得đắc 共cộng 對đối 治trị 眾chúng 生sanh 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 煩phiền 惱não 行hành 故cố 。


釋thích 曰viết 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 為vi 性tánh 。 此thử 是thị 正chánh 說thuyết 。 由do 三tam 無vô 性tánh 不bất 可khả 定định 說thuyết 有hữu 無vô 故cố 。 雖tuy 以dĩ 無vô 得đắc 為vi 性tánh 。 亦diệc 有hữu 能năng 得đắc 義nghĩa 。 若nhược 離ly 佛Phật 法Pháp 。 不bất 能năng 得đắc 了liễu 別biệt 所sở 對đối 治trị 惑hoặc 。 不bất 能năng 得đắc 安an 。 立lập 能năng 對đối 治trị 道đạo 故cố 。


論luận 曰viết 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 有hữu 欲dục 為vi 性tánh 。 有hữu 欲dục 眾chúng 生sanh 愛ái 攝nhiếp 令linh 成thành 自tự 體thể 故cố 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 有hữu 瞋sân 為vi 性tánh 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 有hữu 癡si 為vi 性tánh 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 凡phàm 夫phu 法pháp 為vi 性tánh 。


釋thích 曰viết 。 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 菩Bồ 薩Tát 攝nhiếp 一nhất 切thiết 有hữu 欲dục 眾chúng 生sanh 為vi 自tự 體thể 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 皆giai 依y 自tự 體thể 故cố 。 二nhị 大đại 悲bi 為vi 愛ái 愛ái 即tức 是thị 欲dục 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 大đại 悲bi 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 依y 大đại 悲bi 生sanh 福phước 德đức 智trí 慧tuệ 行hành 故cố 。 瞋sân 癡si 及cập 凡phàm 夫phu 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。


論luận 曰viết 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 無vô 染nhiễm 著trước 為vi 性tánh 。 成thành 就tựu 真Chân 如Như 。 一nhất 切thiết 障chướng 不bất 能năng 染nhiễm 故cố 。


釋thích 曰viết 。 道đạo 後hậu 真Chân 如Như 斷đoạn 一nhất 切thiết 障chướng 。 盡tận 是thị 無vô 垢cấu 清thanh 淨tịnh 。 故cố 名danh 成thành 就tựu 。 一nhất 切thiết 障chướng 所sở 不bất 能năng 染nhiễm 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 以dĩ 此thử 真Chân 如Như 為vi 體thể 性tánh 故cố 。


論luận 曰viết 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 不bất 可khả 染nhiễm 著trước 。 諸chư 佛Phật 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。 非phi 世thế 法pháp 所sở 能năng 染nhiễm 故cố 。


釋thích 曰viết 。 前tiền 明minh 真Chân 如Như 境cảnh 。 此thử 明minh 真Chân 如Như 智trí 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 真Chân 如Như 智trí 為vi 體thể 。 即tức 是thị 應ưng 身thân 。 此thử 體thể 是thị 唯duy 識thức 真Chân 如Như 所sở 顯hiển 。 非phi 根căn 塵trần 分phân 別biệt 所sở 起khởi 。 非phi 八bát 種chủng 世thế 法pháp 。 及cập 世thế 法pháp 所sở 起khởi 。 欲dục 瞋sân 等đẳng 惑hoặc 所sở 能năng 染nhiễm 著trước 。


何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 彼bỉ 對đối 治trị 故cố 。 修tu 得đắc 無vô 分phân 別biệt 智trí 成thành 就tựu 。 名danh 諸chư 佛Phật 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。


論luận 曰viết 。 是thị 故cố 說thuyết 佛Phật 法Pháp 甚thậm 深thâm 。


釋thích 曰viết 。 此thử 語ngữ 結kết 前tiền 意ý 。 示thị 難nan 思tư 難nan 行hành 難nan 得đắc 。 具cụ 三tam 義nghĩa 故cố 甚thậm 深thâm 。


論luận 曰viết 。 為vi 修tu 行hành 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vì 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。 為vi 清thanh 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 為vi 引dẫn 攝nhiếp 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 三Tam 摩Ma 提Đề 業nghiệp 差sai 別biệt 應ưng 知tri 。


釋thích 曰viết 。 此thử 論luận 中trung 明minh 菩Bồ 薩Tát 三Tam 摩Ma 提Đề 。 不bất 別biệt 說thuyết 事sự 差sai 別biệt 。 但đãn 通thông 說thuyết 業nghiệp 差sai 別biệt 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 修tu 定định 。 有hữu 總tổng 有hữu 別biệt 。 總tổng 有hữu 此thử 四tứ 。 別biệt 有hữu 五ngũ 百bách 。 此thử 四tứ 是thị 諸chư 定định 通thông 業nghiệp 。 何hà 以dĩ 故cố 諸chư 菩Bồ 薩Tát 修tu 得đắc 定định 已dĩ 。 依y 此thử 定định 修tu 行hành 十thập 度độ 。 依y 此thử 定định 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。 云vân 何hà 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。 依y 此thử 定định 起khởi 通thông 慧tuệ 。 引dẫn 令linh 入nhập 正chánh 定định 位vị 。 又hựu 依y 此thử 定định 力lực 。 清thanh 淨tịnh 佛Phật 土độ 。


何hà 以dĩ 故cố 。 由do 心tâm 自tự 在tại 。 如như 意ý 能năng 成thành 金kim 寶bảo 等đẳng 淨tịnh 土độ 故cố 。 又hựu 依y 此thử 定định 得đắc 現hiện 在tại 安an 樂lạc 住trụ 。 能năng 引dẫn 攝nhiếp 成thành 熟thục 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 故cố 。 此thử 四tứ 事sự 是thị 一nhất 切thiết 定định 通thông 差sai 別biệt 業nghiệp 。 應ưng 如như 此thử 知tri 。


攝Nhiếp 大Đại 乘Thừa 論Luận 釋Thích 卷quyển 第đệ 十thập 一nhất
Nhiếp Đại Thừa Luận Thích ♦ Hết quyển 11

❖
Phiên âm: 17/3/2016 ◊ Cập nhật: 17/3/2016