攝Nhiếp 大Đại 乘Thừa 論Luận 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 二nhị
Nhiếp Đại Thừa Luận Thích Luận ♦ Quyển 2
世thế 親thân 菩Bồ 薩Tát 造tạo
隋tùy 天Thiên 竺Trúc 三tam 藏tạng 笈cấp 多đa 共cộng 行hành 矩củ 等đẳng 譯dịch 應ưng 知tri 依y 止chỉ 勝thắng 相tương 勝thắng 語ngữ 第đệ 一nhất 之chi 二nhị
相tương/tướng 章chương 第đệ 四tứ
論luận 曰viết 。 成thành 立lập 此thử 識thức 相tướng 云vân 何hà 可khả 見kiến 。 略lược 說thuyết 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 成thành 立lập 自tự 相tương/tướng 。 二nhị 成thành 立lập 因nhân 相tương/tướng 。 三tam 成thành 立lập 果quả 相tương/tướng 。 於ư 中trung 阿a 梨lê 耶da 識thức 為vi 自tự 相tương/tướng 。 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 熏huân 習tập 。 已dĩ 為vi 彼bỉ 生sanh 因nhân 。 攝nhiếp 持trì 種chủng 子tử 相tương 應ứng 故cố 。 於ư 中trung 因nhân 相tương/tướng 者giả 。 是thị 諸chư 染nhiễm 法pháp 。 此thử 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 如như 彼bỉ 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 一nhất 切thiết 時thời 現hiện 起khởi 為vi 因nhân 故cố 。 於ư 中trung 成thành 立lập 果quả 相tương/tướng 者giả 。 此thử 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 以dĩ 彼bỉ 諸chư 染nhiễm 法pháp 。 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 熏huân 習tập 。 力lực 得đắc 生sanh 故cố 。
釋thích 曰viết 。 以dĩ 如như 是thị 等đẳng 別biệt 名danh 。 說thuyết 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 於ư 此thử 別biệt 說thuyết 。 未vị 知tri 其kỳ 相tương/tướng 故cố 。 說thuyết 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 自tự 相tương/tướng 因nhân 相tương/tướng 果quả 相tương/tướng 等đẳng 。 於ư 中trung 自tự 相tương/tướng 者giả 。 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 熏huân 習tập 緣duyên 故cố 。 識thức 有hữu 生sanh 彼bỉ 功công 能năng 勝thắng 異dị 。 顯hiển 示thị 識thức 體thể 有hữu 此thử 功công 能năng 故cố 。 攝nhiếp 持trì 種chủng 子tử 相tương 應ứng 者giả 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 熏huân 習tập 已dĩ 。 即tức 為vi 彼bỉ 法pháp 生sanh 因nhân 故cố 。 言ngôn 攝nhiếp 持trì 種chủng 子tử 。 彼bỉ 熏huân 習tập 與dữ 彼bỉ 勝thắng 能năng 合hợp 故cố 名danh 相tướng 應ưng 。 即tức 此thử 自tự 相tương/tướng 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 熏huân 習tập 已dĩ 。 為vi 彼bỉ 得đắc 生sanh 因nhân 攝nhiếp 持trì 種chủng 子tử 相tương 應ứng 識thức 。 為vi 諸chư 染nhiễm 法pháp 熏huân 習tập 已dĩ 得đắc 勝thắng 功công 能năng 。 能năng 為vi 彼bỉ 生sanh 因nhân 。 此thử 是thị 阿a 梨lê 耶da 識thức 因nhân 相tương/tướng 。 於ư 中trung 始thỉ 從tùng 成thành 立lập 果quả 相tương/tướng 。 乃nãi 至chí 言ngôn 無vô 始thỉ 來lai 熏huân 習tập 力lực 故cố 得đắc 生sanh 者giả 。 為vi 諸chư 法pháp 熏huân 習tập 已dĩ 。 此thử 識thức 得đắc 生sanh 。 攝nhiếp 持trì 無vô 始thỉ 熏huân 習tập 故cố 名danh 果quả 相tương/tướng 。
熏huân 習tập 章chương 第đệ 五ngũ
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 何hà 者giả 熏huân 習tập 。 此thử 熏huân 習tập 名danh 復phục 何hà 所sở 名danh 。 與dữ 彼bỉ 法pháp 共cộng 生sanh 共cộng 滅diệt 。 已dĩ 能năng 為vi 彼bỉ 法pháp 生sanh 因nhân 。 此thử 是thị 所sở 因nhân 義nghĩa 。 譬thí 如như 胡hồ 麻ma 。 以dĩ 華hoa 熏huân 之chi 胡hồ 麻ma 與dữ 華hoa 同đồng 生sanh 同đồng 滅diệt 。 以dĩ 胡hồ 麻ma 中trung 有hữu 彼bỉ 華hoa 香hương 生sanh 因nhân 故cố 能năng 生sanh 香hương 。 又hựu 如như 欲dục 等đẳng 行hành 熏huân 習tập 。 欲dục 等đẳng 與dữ 心tâm 同đồng 生sanh 同đồng 滅diệt 。 已dĩ 後hậu 為vi 欲dục 等đẳng 生sanh 因nhân 。 又hựu 如như 多đa 聞văn 。 有hữu 多đa 聞văn 熏huân 習tập 。 思tư 念niệm 所sở 聞văn 與dữ 心tâm 同đồng 生sanh 同đồng 滅diệt 。 已dĩ 為vi 彼bỉ 記ký 錄lục 生sanh 因nhân 。 由do 攝nhiếp 持trì 熏huân 習tập 故cố 。 說thuyết 名danh 持trì 法Pháp 者giả 。 應ưng 知tri 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 有hữu 如như 此thử 道Đạo 理lý 。
釋thích 曰viết 。 彼bỉ 法pháp 者giả 即tức 前tiền 染nhiễm 法pháp 。 同đồng 生sanh 同đồng 滅diệt 已dĩ 後hậu 為vi 彼bỉ 生sanh 因nhân 者giả 。 謂vị 還hoàn 與dữ 彼bỉ 染nhiễm 法pháp 為vi 因nhân 體thể 。
不bất 一nhất 不bất 異dị 章chương 第đệ 六lục
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 中trung 彼bỉ 染nhiễm 法pháp 種chủng 子tử 為vi 分phần 分phần 別biệt 住trụ 。 為vi 無vô 差sai 別biệt 。 無vô 別biệt 物vật 體thể 於ư 識thức 中trung 住trụ 。 亦diệc 非phi 不bất 異dị 。 然nhiên 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 如như 此thử 而nhi 生sanh 。 有hữu 勝thắng 功công 能năng 能năng 生sanh 彼bỉ 法pháp 。 說thuyết 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 識thức 。
釋thích 曰viết 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 中trung 。 彼bỉ 染nhiễm 法pháp 種chủng 子tử 為vi 分phần 分phần 別biệt 住trụ 。 為vi 無vô 差sai 別biệt 耶da 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 失thất 。 此thử 諸chư 種chủng 子tử 若nhược 有hữu 分phần 分phần 差sai 別biệt 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 亦diệc 應ưng 有hữu 分phần 分phần/phân 差sai 別biệt 。 又hựu 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 剎sát 那na 滅diệt 義nghĩa 不bất 成thành 。 由do 分phần 分phần 差sai 別biệt 故cố 。 又hựu 善thiện 惡ác 法pháp 所sở 熏huân 習tập 即tức 成thành 善thiện 惡ác 種chủng 子tử 體thể 。 然nhiên 此thử 是thị 無vô 記ký 故cố 。 若nhược 無vô 分phần 分phần 云vân 何hà 言ngôn 多đa 。 此thử 義nghĩa 不bất 成thành 。 是thị 故cố 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。 無vô 別biệt 物vật 體thể 於ư 識thức 中trung 住trụ 亦diệc 非phi 不bất 異dị 。 乃nãi 至chí 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 識thức 者giả 。 於ư 中trung 言ngôn 非phi 別biệt 非phi 不bất 別biệt 者giả 。 為vi 離ly 如như 前tiền 所sở 說thuyết 過quá 失thất 故cố 。 如như 此thử 而nhi 生sanh 者giả 。 謂vị 如như 其kỳ 種chủng 類loại 而nhi 生sanh 。 生sanh 彼bỉ 有hữu 勝thắng 能năng 者giả 。 生sanh 諸chư 染nhiễm 法pháp 時thời 。 與dữ 勝thắng 能năng 相tương 應ứng 故cố 。 亦diệc 以dĩ 生sanh 彼bỉ 有hữu 勝thắng 能năng 故cố 。 說thuyết 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 識thức 。 此thử 中trung 有hữu 譬thí 。 如như 麥mạch 種chủng 子tử 於ư 生sanh 芽nha 有hữu 能năng 。 得đắc 為vi 種chủng 子tử 。 若nhược 陳trần 久cửu 若nhược 火hỏa 損tổn 能năng 生sanh 麥mạch 果quả 功công 能năng 便tiện 壞hoại 。 麥mạch 相tương/tướng 如như 本bổn 。 功công 力lực 壞hoại 故cố 非phi 復phục 種chủng 子tử 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 有hữu 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 功công 能năng 。 由do 與dữ 功công 能năng 相tương 應ứng 故cố 。 說thuyết 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 識thức 。
更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 果quả 章chương 第đệ 七thất
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 與dữ 諸chư 染nhiễm 法pháp 同đồng 時thời 互hỗ 為vi 因nhân 。 云vân 何hà 可khả 見kiến 。 譬thí 如như 然nhiên 燈đăng 。 焰diễm 及cập 炷chú 生sanh 與dữ 燒thiêu 同đồng 時thời 為vi 因nhân 。 又hựu 如như 蘆lô 束thúc 更cánh 互hỗ 相tương 持trì 同đồng 時thời 不bất 倒đảo 故cố 。 識thức 與dữ 諸chư 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 應ưng 知tri 。 如như 成thành 立lập 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 為vi 染nhiễm 法pháp 因nhân 。 染nhiễm 法pháp 為vi 阿a 梨lê 耶da 識thức 因nhân 亦diệc 爾nhĩ 。 餘dư 因nhân 緣duyên 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
釋thích 曰viết 。
復phục 次thứ 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 與dữ 諸chư 染nhiễm 法pháp 同đồng 時thời 互hỗ 為vi 因nhân 。 云vân 何hà 可khả 見kiến 者giả 。 以dĩ 譬thí 喻dụ 顯hiển 示thị 。 猶do 如như 然nhiên 燈đăng 焰diễm 。 與dữ 炷chú 一nhất 剎sát 那na 同đồng 時thời 互hỗ 為vi 因nhân 。 以dĩ 依y 炷chú 故cố 焰diễm 得đắc 生sanh 。 即tức 炷chú 為vi 焰diễm 生sanh 因nhân 。 即tức 彼bỉ 剎sát 那na 焰diễm 能năng 燒thiêu 炷chú 。 即tức 焰diễm 為vi 炷chú 燒thiêu 因nhân 。 此thử 即tức 顯hiển 示thị 俱câu 有hữu 因nhân 義nghĩa 。 由do 因nhân 現hiện 住trụ 。 即tức 見kiến 果quả 生sanh 故cố 。 從tùng 如như 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 為vi 染nhiễm 法pháp 因nhân 。 染nhiễm 法pháp 為vi 阿a 梨lê 耶da 識thức 因nhân 亦diệc 爾nhĩ 。 乃nãi 至chí 餘dư 因nhân 緣duyên 不bất 可khả 得đắc 故cố 者giả 。 此thử 言ngôn 顯hiển 示thị 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 與dữ 諸chư 染nhiễm 法pháp 更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 。 亦diệc 即tức 顯hiển 示thị 因nhân 緣duyên 故cố 。
因nhân 果quả 別biệt 不bất 別biệt 章chương 第đệ 八bát
論luận 曰viết 。 云vân 何hà 熏huân 習tập 。 無vô 異dị 無vô 種chủng 種chủng 。 得đắc 為vi 有hữu 異dị 有hữu 種chủng 種chủng 諸chư 法Pháp 作tác 因nhân 。 譬thí 如như 以dĩ 縷lũ 種chủng 種chủng 結kết 衣y 。 當đương 時thời 無vô 種chủng 種chủng 可khả 見kiến 。 若nhược 入nhập 染nhiễm 器khí 已dĩ 。 則tắc 有hữu 無vô 量lượng 。 種chủng 雜tạp 色sắc 相tướng 貌mạo 。 於ư 衣y 上thượng 顯hiển 現hiện 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 為vi 種chủng 種chủng 熏huân 習tập 所sở 薰huân 。 於ư 熏huân 時thời 無vô 種chủng 種chủng 異dị 。 若nhược 生sanh 果quả 染nhiễm 器khí 現hiện 前tiền 時thời 則tắc 有hữu 無vô 量lượng 。 種chủng 種chủng 法pháp 相tướng 貌mạo 顯hiển 現hiện 。
釋thích 曰viết 。 云vân 何hà 熏huân 習tập 無vô 異dị 。 無vô 種chủng 種chủng 得đắc 為vi 有hữu 異dị 有hữu 種chủng 種chủng 作tác 因nhân 者giả 。 如như 此thử 道Đạo 理lý 即tức 以dĩ 譬thí 喻dụ 顯hiển 示thị 。 如như 衣y 以dĩ 縷lũ 多đa 種chủng 結kết 時thời 。 無vô 種chủng 種chủng 相tướng 貌mạo 可khả 見kiến 。 若nhược 置trí 染nhiễm 器khí 已dĩ 。 則tắc 有hữu 種chủng 種chủng 相tướng 可khả 見kiến 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 譬thí 如như 衣y 生sanh 果quả 。 如như 染nhiễm 器khí 故cố 名danh 生sanh 果quả 。 染nhiễm 器khí 置trí 者giả 緣duyên 所sở 攝nhiếp 故cố 。 熏huân 習tập 時thời 未vị 有hữu 種chủng 種chủng 。 至chí 於ư 果quả 時thời 則tắc 為vi 無vô 量lượng 相tướng 貌mạo 因nhân 體thể 。 諸chư 法pháp 顯hiển 現hiện 如như 衣y 已dĩ 染nhiễm 。
緣duyên 生sanh 章chương 第đệ 九cửu
論luận 曰viết 。 此thử 緣duyên 生sanh 於ư 大Đại 乘Thừa 中trung 。 微vi 細tế 最tối 深thâm 。 略lược 說thuyết 有hữu 二nhị 種chủng 緣duyên 生sanh 。 一nhất 自tự 體thể 分phần/phân 。 二nhị 愛ái 非phi 愛ái 分phần/phân 。 於ư 中trung 由do 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 故cố 諸chư 法pháp 生sanh 起khởi 。 此thử 是thị 自tự 體thể 分phần/phân 緣duyên 生sanh 。 與dữ 種chủng 種chủng 自tự 體thể 分phân 為vi 緣duyên 故cố 。
復phục 有hữu 十thập 二nhị 支chi 緣duyên 生sanh 。 是thị 愛ái 非phi 愛ái 分phần/phân 。 為vi 善thiện 趣thú 惡ác 趣thú 。 可khả 愛ái 不bất 可khả 愛ái 種chủng 種chủng 身thân 分phần/phân 緣duyên 故cố 。
釋thích 曰viết 。 此thử 於ư 大Đại 乘Thừa 中trung 。 微vi 細tế 最tối 深thâm 者giả 。 於ư 中trung 凡phàm 夫phu 智trí 不bất 能năng 知tri 故cố 微vi 細tế 。 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 。 不bất 能năng 測trắc 故cố 最tối 深thâm 。 於ư 中trung 略lược 說thuyết 有hữu 二nhị 種chủng 者giả 。 此thử 是thị 立lập 門môn 自tự 體thể 分phần/phân 愛ái 非phi 愛ái 分phần/phân 以dĩ 此thử 二nhị 種chủng 緣duyên 生sanh 。 名danh 解giải 釋thích 。 由do 阿a 梨lê 耶da 識thức 故cố 者giả 。 謂vị 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 為vi 因nhân 故cố 諸chư 法pháp 得đắc 生sanh 。 此thử 名danh 自tự 體thể 分phần/phân 。 謂vị 與dữ 種chủng 種chủng 類loại 身thân 分phân 為vi 因nhân 故cố 若nhược 說thuyết 無vô 明minh 等đẳng 此thử 是thị 愛ái 非phi 愛ái 分phần/phân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 由do 為vi 種chủng 種chủng 愛ái 非phi 愛ái 身thân 分phần/phân 因nhân 故cố 。
論luận 曰viết 。 若nhược 於ư 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 中trung 迷mê 第đệ 一nhất 緣duyên 生sanh 。 或hoặc 執chấp 自tự 性tánh 為vi 因nhân 。 或hoặc 執chấp 宿túc 作tác 為vi 因nhân 。 或hoặc 執chấp 自tự 在tại 天thiên 變biến 化hóa 為vi 因nhân 。 或hoặc 執chấp 我ngã 為vi 因nhân 。 或hoặc 執chấp 無vô 因nhân 緣duyên 。
復phục 次thứ 若nhược 迷mê 第đệ 二nhị 緣duyên 生sanh 執chấp 我ngã 。 作tác 者giả 受thọ 者giả 。 譬thí 如như 眾chúng 多đa 生sanh 盲manh 丈trượng 夫phu 。 未vị 曾tằng 見kiến 象tượng 。 或hoặc 復phục 有hữu 人nhân 。 以dĩ 象tượng 示thị 之chi 。 有hữu 觸xúc 象tượng 鼻tị 者giả 。 有hữu 觸xúc 牙nha 者giả 。 有hữu 觸xúc 耳nhĩ 者giả 。 有hữu 觸xúc 尾vĩ 者giả 。 有hữu 觸xúc 脚cước 者giả 。 有hữu 觸xúc 脊tích 者giả 。 有hữu 人nhân 問vấn 之chi 。 象tượng 為vi 何hà 相tướng 。 或hoặc 復phục 答đáp 言ngôn 。 猶do 如như 犁lê 柄bính 或hoặc 言ngôn 如như 杵xử 。 或hoặc 言ngôn 如như 箕ki 。 或hoặc 言ngôn 如như 木mộc 桶# 。 或hoặc 言ngôn 如như 箒trửu 。 或hoặc 言ngôn 如như 石thạch 山sơn 。 作tác 如như 此thử 說thuyết 。 如như 是thị 如như 是thị 。 不bất 解giải 二nhị 種chủng 緣duyên 生sanh 。 無vô 明minh 生sanh 盲manh 者giả 。 或hoặc 執chấp 自tự 性tánh 。 或hoặc 說thuyết 宿túc 作tác 。 或hoặc 說thuyết 自tự 在tại 變biến 化hóa 。 或hoặc 說thuyết 我ngã 作tác 。 或hoặc 說thuyết 無vô 因nhân 。 或hoặc 執chấp 作tác 者giả 。 或hoặc 執chấp 受thọ 者giả 。 由do 不bất 識thức 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 體thể 相tướng 及cập 因nhân 相tương/tướng 果quả 相tương/tướng 故cố 。 如như 不bất 識thức 象tượng 體thể 若nhược 略lược 說thuyết 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 即tức 果quả 報báo 識thức 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 識thức 是thị 其kỳ 體thể 相tướng 。 由do 攝nhiếp 持trì 三tam 界giới 中trung 一nhất 切thiết 身thân 一nhất 切thiết 趣thú 故cố 。
釋thích 曰viết 。 或hoặc 言ngôn 宿túc 作tác 因nhân 者giả 。 由do 不bất 許hứa 有hữu 現hiện 在tại 士sĩ 夫phu 力lực 因nhân 故cố 。 如như 是thị 等đẳng 生sanh 盲manh 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 譬thí 喻dụ 顯hiển 示thị 。 無vô 明minh 生sanh 盲manh 者giả 。 謂vị 十thập 二nhị 支chi 緣duyên 生sanh 中trung 最tối 初sơ 無vô 明minh 。 由do 無vô 明minh 故cố 。 名danh 為vi 生sanh 盲manh 。 不bất 解giải 阿a 梨lê 耶da 識thức 體thể 相tướng 。 因nhân 相tương/tướng 果quả 相tương/tướng 故cố 者giả 。 如như 前tiền 所sở 立lập 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 體thể 相tướng 說thuyết 名danh 體thể 相tướng 。 所sở 立lập 因nhân 相tương/tướng 名danh 因nhân 相tương/tướng 。 所sở 立lập 果quả 相tương/tướng 名danh 果quả 相tương/tướng 。 於ư 此thử 不bất 解giải 由do 無vô 明minh 力lực 不bất 解giải 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 自tự 體thể 分phần/phân 故cố 。 執chấp 自tự 性tánh 等đẳng 五ngũ 因nhân 為vi 諸chư 法pháp 因nhân 。 由do 不bất 解giải 第đệ 二nhị 愛ái 非phi 愛ái 分phần/phân 故cố 。 執chấp 我ngã 為vi 作tác 者giả 受thọ 者giả 。 於ư 中trung 因nhân 者giả 。 一nhất 切thiết 法pháp 熏huân 習tập 。 於ư 阿a 梨lê 耶da 識thức 中trung 有hữu 故cố 。 果quả 者giả 。 即tức 是thị 諸chư 法pháp 所sở 熏huân 故cố 。 果quả 報báo 識thức 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 是thị 。 其kỳ 體thể 相tướng 者giả 。 由do 得đắc 身thân 成thành 熟thục 名danh 果quả 報báo 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 種chủng 子tử 者giả 。 即tức 是thị 熏huân 習tập 已dĩ 名danh 種chủng 子tử 故cố 。 一nhất 切thiết 趣thú 者giả 謂vị 五ngũ 趣thú 故cố 。 一nhất 切thiết 身thân 者giả 。 謂vị 趣thú 趣thú 中trung 同đồng 類loại 不bất 同đồng 類loại 種chủng 種chủng 身thân 故cố 。 已dĩ 說thuyết 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 為vi 一nhất 切thiết 法pháp 種chủng 子tử 。 欲dục 明minh 了liễu 。 彼bỉ 種chủng 子tử 體thể 故cố 。 以dĩ 偈kệ 顯hiển 示thị 。
論luận 曰viết 。 此thử 中trung 有hữu 偈kệ 。
外ngoại 內nội 不bất 明minh 二nhị 。 世thế 數số 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。
此thử 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 當đương 知tri 有hữu 六lục 種chủng 。
剎sát 那na 及cập 俱câu 有hữu 。 與dữ 彼bỉ 相tương 隨tùy 轉chuyển 。
決quyết 定định 及cập 待đãi 緣duyên 。 亦diệc 引dẫn 生sanh 自tự 果quả 。
堅kiên 無vô 記ký 可khả 熏huân 。 與dữ 能năng 熏huân 相tương/tướng 合hợp 。
異dị 此thử 不bất 可khả 熏huân 。 是thị 為vi 熏huân 習tập 相tương/tướng 。
六lục 識thức 無vô 相tướng 合hợp 。 三tam 差sai 別biệt 相tương 違vi 。
二nhị 念niệm 不bất 俱câu 有hữu 。 餘dư 生sanh 例lệ 應ưng 爾nhĩ 。
此thử 外ngoại 內nội 種chủng 子tử 。 有hữu 生sanh 及cập 有hữu 引dẫn 。
枯khô 死tử 由do 引dẫn 因nhân 。 自tự 體thể 後hậu 邊biên 滅diệt 。
釋thích 曰viết 。 以dĩ 外ngoại 內nội 不bất 明minh 二nhị 等đẳng 五ngũ 偈kệ 顯hiển 之chi 。 於ư 中trung 外ngoại 者giả 。 謂vị 穀cốc 子tử 等đẳng 。 內nội 謂vị 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 不bất 明minh 者giả 。 外ngoại 種chủng 子tử 不bất 可khả 記ký 義nghĩa 故cố 。 二nhị 者giả 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 有hữu 善thiện 有hữu 不bất 善thiện 故cố 。
復phục 有hữu 別biệt 義nghĩa 。 以dĩ 染nhiễm 污ô 清thanh 淨tịnh 為vi 二nhị 。 世thế 數số 者giả 。 外ngoại 法pháp 但đãn 以dĩ 世thế 數số 說thuyết 為vi 種chủng 子tử 。
何hà 以dĩ 故cố 。 亦diệc 以dĩ 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 變biến 異dị 有hữu 故cố 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 者giả 。 唯duy 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 為vi 彼bỉ 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 。 此thử 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 有hữu 六lục 種chủng 。 剎sát 那na 者giả 。 此thử 二nhị 種chủng 子tử 無vô 間gian 生sanh 滅diệt 故cố 。 若nhược 常thường 則tắc 不bất 得đắc 為vi 種chủng 子tử 。 以dĩ 一nhất 切thiết 時thời 如như 本bổn 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 俱câu 有hữu 者giả 。 非phi 過quá 去khứ 非phi 未vị 來lai 非phi 別biệt 處xứ 。 若nhược 此thử 時thời 種chủng 子tử 有hữu 。 即tức 此thử 時thời 果quả 生sanh 故cố 。 與dữ 彼bỉ 相tương 隨tùy 轉chuyển 者giả 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 隨tùy 轉chuyển 乃nãi 至chí 對đối 治trị 道đạo 生sanh 。 外ngoại 種chủng 子tử 乃nãi 至chí 根căn 未vị 壞hoại 及cập 果quả 熟thục 。 決quyết 定định 者giả 。 以dĩ 種chủng 子tử 決quyết 定định 故cố 。 非phi 一nhất 切thiết 故cố 。 一nhất 切thiết 得đắc 生sanh 各các 自tự 決quyết 定định 。 若nhược 此thử 種chủng 子tử 還hoàn 此thử 物vật 生sanh 。 待đãi 緣duyên 者giả 。 非phi 一nhất 切thiết 時thời 一nhất 切thiết 生sanh 故cố 。 於ư 何hà 處xứ 何hà 時thời 得đắc 其kỳ 生sanh 緣duyên 。 即tức 彼bỉ 處xứ 彼bỉ 時thời 生sanh 故cố 。 亦diệc 引dẫn 生sanh 自tự 果quả 者giả 。 自tự 種chủng 子tử 能năng 引dẫn 生sanh 自tự 果quả 故cố 。 如như 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 還hoàn 引dẫn 生sanh 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 穀cốc 等đẳng 引dẫn 生sanh 穀cốc 等đẳng 。 如như 是thị 等đẳng 六lục 種chủng 顯hiển 種chủng 子tử 生sanh 果quả 義nghĩa 。 此thử 熏huân 習tập 相tương/tướng 今kim 當đương 顯hiển 示thị 。 堅kiên 者giả 。 由do 堅kiên 故cố 可khả 熏huân 。 不bất 如như 風phong 動động 風phong 不bất 能năng 持trì 熏huân 習tập 。 由do 熏huân 習tập 不bất 能năng 隨tùy 風phong 轉chuyển 至chí 一nhất 由do 旬tuần 故cố 。 若nhược 瞻chiêm 波ba 迦ca 華hoa 所sở 熏huân 油du 。 香hương 風phong 隨tùy 轉chuyển 至chí 。 百bách 由do 旬tuần 外ngoại 。 無vô 記ký 者giả 。 謂vị 無vô 記ký 氣khí 。 如như 蒜toán 不bất 可khả 熏huân 以dĩ 臭xú 故cố 。 香hương 亦diệc 如như 是thị 不bất 可khả 熏huân 故cố 。 若nhược 無vô 記ký 物vật 則tắc 可khả 熏huân 。 可khả 熏huân 者giả 。 若nhược 可khả 熏huân 物vật 則tắc 受thọ 熏huân 非phi 不bất 可khả 熏huân 。 如như 金kim 銀ngân 石thạch 等đẳng 並tịnh 不bất 可khả 熏huân 。 若nhược 能năng 攝nhiếp 持trì 熏huân 習tập 者giả 。 乃nãi 可khả 得đắc 熏huân 。 謂vị 衣y 等đẳng 所sở 應ưng 熏huân 物vật 。 與dữ 能năng 熏huân 相tương/tướng 合hợp 者giả 。 若nhược 相tương/tướng 合hợp 則tắc 可khả 熏huân 。 非phi 不bất 相tương 合hợp 故cố 。 相tương/tướng 合hợp 者giả 。 謂vị 無vô 間gian 共cộng 生sanh 故cố 。 若nhược 異dị 不bất 可khả 熏huân 者giả 。 異dị 者giả 。 謂vị 異dị 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 非phi 此thử 異dị 識thức 能năng 受thọ 熏huân 。 以dĩ 離ly 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 餘dư 識thức 不bất 可khả 熏huân 故cố 。 以dĩ 是thị 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 中trung 具cụ 剎sát 那na 等đẳng 諸chư 義nghĩa 。 謂vị 剎sát 那na 滅diệt 故cố 。 與dữ 生sanh 起khởi 識thức 俱câu 有hữu 故cố 。 乃nãi 至chí 對đối 治trị 道đạo 生sanh 所sở 有hữu 生sanh 死tử 中trung 相tương 隨tùy 轉chuyển 故cố 。 由do 決quyết 定định 為vi 善thiện 惡ác 等đẳng 因nhân 故cố 。 福phước 非phi 福phước 不bất 動động 行hành 。 待đãi 緣duyên 於ư 善thiện 惡ác 趣thú 成thành 熟thục 故cố 。 以dĩ 阿a 梨lê 識thức 。 與dữ 如như 是thị 等đẳng 。 功công 能năng 相tương 應ứng 故cố 得đắc 受thọ 熏huân 。 應ưng 須tu 成thành 立lập 諸chư 生sanh 起khởi 識thức 不bất 合hợp 道Đạo 理lý 。 六lục 識thức 無vô 相tướng 合hợp 者giả 。 諸chư 識thức 動động 轉chuyển 故cố 。 三tam 差sai 別biệt 相tương 違vi 者giả 。 一nhất 一nhất 識thức 各các 各các 依y 止chỉ 生sanh 。 各các 各các 攀phàn 緣duyên 各các 各các 作tác 意ý 。
復phục 有hữu 別biệt 義nghĩa 。 謂vị 諸chư 識thức 各các 別biệt 相tướng 故cố 。 譬thí 喻dụ 者giả 。 說thuyết 前tiền 念niệm 得đắc 熏huân 後hậu 念niệm 。 為vi 遮già 此thử 義nghĩa 故cố 。
論luận 云vân 。 二nhị 剎sát 那na 不bất 俱câu 。 無vô 有hữu 二nhị 剎sát 那na 並tịnh 起khởi 義nghĩa 。 若nhược 同đồng 生sanh 同đồng 滅diệt 熏huân 習tập 乃nãi 得đắc 住trụ 。 若nhược 言ngôn 雖tuy 不bất 相tương 合hợp 。 然nhiên 所sở 生sanh 之chi 識thức 相tương/tướng 類loại 而nhi 生sanh 故cố 。 得đắc 相tương/tướng 熏huân 者giả 。 餘dư 生sanh 例lệ 應ưng 爾nhĩ 故cố 。 謂vị 諸chư 別biệt 相tướng 者giả 。 亦diệc 應ưng 得đắc 爾nhĩ 。 如như 眼nhãn 等đẳng 諸chư 根căn 同đồng 以dĩ 淨tịnh 色sắc 為vi 相tương/tướng 。 應ưng 得đắc 相tương/tướng 熏huân 。 應ưng 作tác 此thử 說thuyết 。 以dĩ 眼nhãn 根căn 淨tịnh 色sắc 與dữ 耳nhĩ 淨tịnh 色sắc 其kỳ 類loại 同đồng 故cố 。 彼bỉ 諸chư 淨tịnh 色sắc 應ưng 更cánh 互hỗ 相tương 熏huân 。 雖tuy 淨tịnh 色sắc 是thị 同đồng 處xứ 所sở 。 各các 別biệt 不bất 言ngôn 相tương/tướng 熏huân 者giả 。 識thức 雖tuy 同đồng 類loại 。 何hà 得đắc 相tương/tướng 熏huân 。 如như 彼bỉ 所sở 說thuyết 。 二nhị 種chủng 種chủng 子tử 。 謂vị 外ngoại 及cập 內nội 。 俱câu 有hữu 生sanh 因nhân 及cập 引dẫn 因nhân 。 於ư 中trung 外ngoại 種chủng 子tử 生sanh 因nhân 者giả 。 乃nãi 至chí 果quả 熟thục 。 內nội 種chủng 子tử 生sanh 因nhân 者giả 。 乃nãi 至chí 命mạng 盡tận 。 外ngoại 種chủng 子tử 引dẫn 因nhân 者giả 。 熟thục 已dĩ 未vị 種chủng 。 內nội 種chủng 子tử 引dẫn 因nhân 者giả 。 死tử 後hậu 屍thi 骸hài 。 由do 引dẫn 因nhân 故cố 多đa 時thời 住trụ 。 若nhược 此thử 二nhị 種chủng 子tử 唯duy 有hữu 生sanh 因nhân 。 既ký 離ly 彼bỉ 因nhân 即tức 應ưng 失thất 滅diệt 。 無vô 有hữu 多đa 時thời 相tương 續tục 住trụ 義nghĩa 。 若nhược 言ngôn 剎sát 那na 傳truyền 傳truyền 轉chuyển 故cố 。 前tiền 剎sát 那na 為vi 後hậu 剎sát 那na 因nhân 者giả 。 則tắc 無vô 有hữu 滅diệt 時thời 。 以dĩ 有hữu 滅diệt 故cố 。 當đương 知tri 必tất 有hữu 引dẫn 因nhân 。 此thử 二nhị 種chủng 子tử 引dẫn 因nhân 者giả 。 譬thí 如như 引dẫn 弓cung 為vi 箭tiễn 遠viễn 至chí 因nhân 。
論luận 曰viết 。 此thử 內nội 種chủng 子tử 不bất 類loại 外ngoại 種chủng 子tử 。 故cố 復phục 說thuyết 偈kệ 。
外ngoại 種chủng 無vô 熏huân 習tập 。 內nội 種chủng 則tắc 不bất 然nhiên 。
聞văn 等đẳng 無vô 熏huân 習tập 。 果quả 生sanh 非phi 道Đạo 理lý 。
已dĩ 作tác 及cập 未vị 作tác 。 失thất 得đắc 相tương 違vi 過quá 。
外ngoại 種chủng 內nội 為vi 緣duyên 。 以dĩ 內nội 熏huân 故cố 生sanh 。
復phục 次thứ 其kỳ 餘dư 生sanh 起khởi 識thức 。 於ư 一nhất 切thiết 身thân 及cập 趣thú 。 為vi 受thọ 用dụng 者giả 應ưng 知tri 。
釋thích 曰viết 。 於ư 中trung 一nhất 切thiết 。 身thân 及cập 趣thú 為vi 受thọ 用dụng 者giả 者giả 。 謂vị 於ư 彼bỉ 中trung 受thọ 用dụng 生sanh 故cố 。 由do 於ư 受thọ 用dụng 中trung 有hữu 故cố 。 名danh 受thọ 用dụng 者giả 。 此thử 義nghĩa 以dĩ 中trung 邊biên 差sai 別biệt 阿a 含hàm 顯hiển 示thị 。
論luận 曰viết 。 如như 中trung 邊biên 差sai 別biệt 論luận 說thuyết 。
第đệ 一nhất 謂vị 緣duyên 識thức 。 第đệ 二nhị 受thọ 用dụng 識thức 。
諸chư 心tâm 法pháp 所sở 扶phù 。 了liễu 別biệt 此thử 受thọ 用dụng 。
釋thích 曰viết 。 此thử 二nhị 識thức 復phục 有hữu 更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 果quả 。 阿a 含hàm 謂vị 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 修tu 多đa 羅la 偈kệ 說thuyết 。
論luận 曰viết 。 此thử 二nhị 種chủng 識thức 亦diệc 更cánh 互hỗ 為vi 緣duyên 。 如như 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 修tu 多đa 羅la 偈kệ 說thuyết 。
諸chư 法pháp 依y 識thức 住trụ 。 識thức 依y 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。
各các 各các 互hỗ 為vi 因nhân 。 亦diệc 恆hằng 互hỗ 為vi 果quả 。
釋thích 曰viết 。 各các 各các 互hỗ 為vi 因nhân 者giả 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 為vi 諸chư 法pháp 生sanh 因nhân 。 亦diệc 恆hằng 互hỗ 為vi 果quả 者giả 。 若nhược 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 為vi 因nhân 則tắc 諸chư 法pháp 為vi 果quả 。 諸chư 法pháp 為vi 因nhân 則tắc 阿a 梨lê 耶da 識thức 為vi 果quả 。
四tứ 緣duyên 章chương 第đệ 十thập
論luận 曰viết 。 於ư 第đệ 一nhất 緣duyên 生sanh 中trung 諸chư 法pháp 與dữ 識thức 更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 緣duyên 者giả 。 於ư 第đệ 二nhị 緣duyên 生sanh 中trung 復phục 是thị 何hà 緣duyên 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 。 又hựu 此thử 六lục 識thức 幾kỷ 緣duyên 所sở 生sanh 。 謂vị 增tăng 上thượng 緣duyên 緣duyên 緣duyên 次thứ 第đệ 緣duyên 。 如như 是thị 等đẳng 三tam 種chủng 緣duyên 生sanh 。 謂vị 窮cùng 生sanh 死tử 愛ái 非phi 愛ái 趣thú 受thọ 用dụng 等đẳng 。 具cụ 有hữu 四tứ 緣duyên 。
釋thích 曰viết 。 此thử 三tam 緣duyên 生sanh 。 窮cùng 生sanh 死tử 愛ái 非phi 愛ái 受thọ 用dụng 具cụ 有hữu 四tứ 緣duyên 等đẳng 者giả 。 於ư 第đệ 一nhất 緣duyên 生sanh 中trung 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 與dữ 諸chư 熏huân 習tập 法pháp 為vi 因nhân 緣duyên 。 第đệ 二nhị 緣duyên 生sanh 中trung 。 無vô 明minh 等đẳng 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 。 由do 無vô 明minh 增tăng 上thượng 故cố 。 行hành 得đắc 生sanh 如như 是thị 等đẳng 。
復phục 次thứ 六lục 種chủng 識thức 說thuyết 名danh 受thọ 用dụng 緣duyên 生sanh 者giả 。 具cụ 有hữu 三tam 緣duyên 生sanh 。 於ư 中trung 眼nhãn 識thức 增tăng 上thượng 緣duyên 者giả 。 謂vị 眼nhãn 。 緣duyên 緣duyên 者giả 。 謂vị 色sắc 。 次thứ 第đệ 緣duyên 者giả 。 謂vị 前tiền 滅diệt 識thức 緣duyên 。 次thứ 第đệ 生sanh 識thức 。 若nhược 前tiền 識thức 不bất 捨xả 處xứ 。 則tắc 後hậu 識thức 不bất 得đắc 生sanh 。 耳nhĩ 等đẳng 諸chư 識thức 類loại 爾nhĩ 。
煩phiền 惱não 染nhiễm 章chương 第đệ 十thập 一nhất
論luận 曰viết 。 如như 是thị 成thành 立lập 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 別biệt 名danh 及cập 相tương/tướng 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 如như 此thử 別biệt 名danh 及cập 相tương/tướng 。 唯duy 說thuyết 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 不bất 說thuyết 生sanh 起khởi 識thức 。 若nhược 離ly 所sở 成thành 立lập 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 染nhiễm 淨tịnh 皆giai 不bất 得đắc 成thành 。 所sở 謂vị 煩phiền 惱não 染nhiễm 業nghiệp 染nhiễm 生sanh 染nhiễm 並tịnh 不bất 成thành 。 世thế 出xuất 世thế 淨tịnh 亦diệc 不bất 成thành 。 云vân 何hà 煩phiền 惱não 染nhiễm 不bất 成thành 。 以dĩ 六lục 識thức 身thân 中trung 。 煩phiền 惱não 及cập 隨tùy 煩phiền 惱não 。 所sở 熏huân 習tập 種chủng 子tử 皆giai 不bất 得đắc 成thành 。 如như 眼nhãn 識thức 與dữ 欲dục 等đẳng 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 。 共cộng 生sanh 共cộng 滅diệt 。 即tức 此thử 眼nhãn 識thức 為vi 彼bỉ 熏huân 成thành 種chủng 子tử 非phi 餘dư 。 即tức 此thử 眼nhãn 識thức 若nhược 滅diệt 已dĩ 。 餘dư 識thức 間gian 生sanh 熏huân 習tập 及cập 熏huân 習tập 所sở 依y 止chỉ 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 以dĩ 無vô 有hữu 故cố 眼nhãn 識thức 先tiên 滅diệt 餘dư 識thức 間gian 生sanh 。 無vô 有hữu 與dữ 欲dục 俱câu 生sanh 義nghĩa 。 以dĩ 過quá 去khứ 故cố 不bất 得đắc 成thành 。 如như 已dĩ 謝tạ 之chi 業nghiệp 果quả 報báo 生sanh 不bất 成thành 就tựu 。 又hựu 修tu 與dữ 欲dục 俱câu 生sanh 眼nhãn 識thức 所sở 有hữu 熏huân 習tập 不bất 成thành 。 此thử 熏huân 習tập 亦diệc 不bất 在tại 欲dục 中trung 。 以dĩ 欲dục 依y 止chỉ 於ư 識thức 故cố 。 又hựu 不bất 堅kiên 住trụ 亦diệc 不bất 在tại 餘dư 識thức 中trung 。 以dĩ 諸chư 識thức 各các 別biệt 依y 止chỉ 故cố 。 又hựu 不bất 同đồng 生sanh 滅diệt 故cố 。 亦diệc 不bất 在tại 自tự 體thể 中trung 。 以dĩ 自tự 體thể 無vô 二nhị 識thức 俱câu 生sanh 滅diệt 故cố 。 是thị 故cố 欲dục 等đẳng 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 。 熏huân 習tập 眼nhãn 識thức 不bất 得đắc 成thành 。 識thức 熏huân 習tập 識thức 亦diệc 不bất 成thành 。 如như 眼nhãn 識thức 所sở 餘dư 轉chuyển 識thức 亦diệc 不bất 成thành 。 如như 其kỳ 相tương 應ứng 知tri 。
釋thích 曰viết 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 阿a 梨lê 耶da 識thức 眾chúng 名danh 。 及cập 成thành 立lập 其kỳ 相tương/tướng 。 今kim 欲dục 成thành 立lập 此thử 二nhị 。 於ư 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 中trung 非phi 餘dư 識thức 故cố 。 以dĩ 道Đạo 理lý 顯hiển 示thị 。 如như 眼nhãn 識thức 與dữ 欲dục 等đẳng 煩phiền 惱não 。 共cộng 生sanh 共cộng 滅diệt 。 即tức 此thử 眼nhãn 識thức 為vi 彼bỉ 熏huân 成thành 種chủng 子tử 非phi 餘dư 者giả 。 於ư 中trung 即tức 此thử 者giả 。 謂vị 眼nhãn 識thức 。 彼bỉ 者giả 。 謂vị 貪tham 等đẳng 成thành 種chủng 子tử 者giả 。 謂vị 為vi 因nhân 故cố 。 非phi 餘dư 者giả 。 謂vị 非phi 耳nhĩ 識thức 等đẳng 故cố 。 餘dư 識thức 所sở 聞văn 者giả 。 謂vị 耳nhĩ 識thức 等đẳng 隔cách 絕tuyệt 等đẳng 。 熏huân 習tập 者giả 。 謂vị 貪tham 等đẳng 習tập 氣khí 故cố 。 熏huân 習tập 依y 止chỉ 者giả 。 謂vị 眼nhãn 識thức 故cố 與dữ 貪tham 俱câu 生sanh 者giả 。 謂vị 與dữ 貪tham 等đẳng 同đồng 時thời 生sanh 起khởi 。 以dĩ 過quá 去khứ 故cố 為vi 因nhân 不bất 成thành 。 如như 已dĩ 謝tạ 之chi 業nghiệp 。 果quả 報báo 更cánh 生sanh 。 不bất 得đắc 成thành 就tựu 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 不bất 可khả 成thành 就tựu 。
復phục 有hữu 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 作tác 此thử 執chấp 。 欲dục 令linh 過quá 去khứ 為vi 有hữu 。 然nhiên 彼bỉ 過quá 去khứ 者giả 但đãn 有hữu 名danh 。 所sở 目mục 義nghĩa 不bất 可khả 得đắc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 法pháp 是thị 有hữu 云vân 何hà 過quá 去khứ 。 是thị 故cố 彼bỉ 執chấp 果quả 不bất 成thành 以dĩ 無vô 熏huân 習tập 故cố 。 又hựu 彼bỉ 眼nhãn 識thức 與dữ 欲dục 俱câu 生sanh 。 熏huân 習tập 不bất 成thành 者giả 。 謂vị 即tức 此thử 與dữ 欲dục 俱câu 生sanh 。 眼nhãn 識thức 自tự 熏huân 習tập 尚thượng 不bất 得đắc 成thành 。 以dĩ 此thử 眼nhãn 識thức 持trì 熏huân 習tập 生sanh 欲dục 等đẳng 。 云vân 何hà 可khả 成thành 。 亦diệc 不bất 在tại 欲dục 中trung 者giả 。 謂vị 眼nhãn 識thức 熏huân 習tập 在tại 於ư 欲dục 中trung 。 無vô 有hữu 成thành 義nghĩa 。
何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 欲dục 依y 止chỉ 眼nhãn 識thức 故cố 。 又hựu 不bất 堅kiên 住trụ 故cố 。 亦diệc 不bất 在tại 餘dư 識thức 中trung 者giả 。 謂vị 耳nhĩ 識thức 等đẳng 由do 依y 止chỉ 別biệt 異dị 故cố 。 正chánh 以dĩ 依y 止chỉ 別biệt 異dị 故cố 。 則tắc 不bất 得đắc 有hữu 同đồng 生sanh 滅diệt 眼nhãn 識thức 自tự 依y 眼nhãn 。 耳nhĩ 識thức 自tự 依y 耳nhĩ 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 意ý 識thức 自tự 依y 止chỉ 意ý 。 以dĩ 各các 各các 別biệt 處xứ 。 別biệt 識thức 熏huân 習tập 別biệt 識thức 不bất 成thành 。 亦diệc 不bất 在tại 自tự 體thể 中trung 者giả 。 謂vị 眼nhãn 識thức 不bất 得đắc 即tức 熏huân 彼bỉ 眼nhãn 識thức 。 無vô 二nhị 眼nhãn 識thức 俱câu 生sanh 故cố 。 既ký 無vô 二nhị 識thức 同đồng 生sanh 。 則tắc 無vô 同đồng 生sanh 同đồng 滅diệt 。 以dĩ 如như 是thị 道Đạo 理lý 故cố 。 眼nhãn 識thức 中trung 欲dục 等đẳng 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 熏huân 習tập 不bất 成thành 。 乃nãi 至chí 眼nhãn 識thức 熏huân 習tập 眼nhãn 識thức 。 亦diệc 不bất 得đắc 成thành 。
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 從tùng 無vô 想tưởng 天thiên 以dĩ 上thượng 。 彼bỉ 地địa 退thoái 此thử 間gian 生sanh 。 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 所sở 染nhiễm 。 初sơ 識thức 生sanh 時thời 。 此thử 無vô 種chủng 子tử 而nhi 生sanh 。 以dĩ 熏huân 習tập 及cập 依y 止chỉ 並tịnh 已dĩ 過quá 去khứ 無vô 有hữu 故cố 。
釋thích 曰viết 。 初sơ 者giả 謂vị 最tối 先tiên 起khởi 識thức 。 無vô 種chủng 子tử 而nhi 生sanh 者giả 。 謂vị 無vô 因nhân 生sanh 故cố 。 熏huân 習tập 及cập 依y 止chỉ 者giả 。 謂vị 心tâm 及cập 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 。
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 對đối 治trị 煩phiền 惱não 識thức 生sanh 時thời 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 識thức 皆giai 滅diệt 。 若nhược 無vô 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 。 在tại 對đối 治trị 識thức 中trung 不bất 成thành 自tự 體thể 。 解giải 脫thoát 不bất 得đắc 與dữ 煩phiền 惱não 同đồng 生sanh 同đồng 滅diệt 。 若nhược 於ư 後hậu 時thời 。 世thế 間gian 識thức 生sanh 。 離ly 欲dục 心tâm 。 不bất 有hữu 彼bỉ 依y 止chỉ 及cập 習tập 氣khí 久cửu 已dĩ 謝tạ 滅diệt 。 若nhược 離ly 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 應ưng 無vô 種chủng 子tử 而nhi 生sanh 。 是thị 故cố 離ly 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 皆giai 不bất 成thành 故cố 。
釋thích 曰viết 。 對đối 治trị 煩phiền 惱não 識thức 生sanh 時thời 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 識thức 皆giai 滅diệt 者giả 。 謂vị 六lục 識thức 皆giai 滅diệt 故cố 。 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 在tại 對đối 治trị 識thức 中trung 不bất 成thành 者giả 。 謂vị 以dĩ 對đối 治trị 識thức 為vi 因nhân 。 生sanh 世thế 間gian 識thức 不bất 成thành 故cố 。 彼bỉ 於ư 後hậu 時thời 者giả 。 謂vị 於ư 出xuất 世thế 心tâm 後hậu 。 依y 止chỉ 及cập 熏huân 習tập 者giả 。 謂vị 依y 止chỉ 即tức 是thị 識thức 熏huân 習tập 。 即tức 是thị 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 所sở 熏huân 習tập 等đẳng 。 無vô 種chủng 子tử 者giả 。 謂vị 離ly 阿a 梨lê 耶da 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 於ư 中trung 煩phiền 惱não 即tức 是thị 染nhiễm 污ô 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 煩phiền 惱não 染nhiễm 不bất 得đắc 成thành 。
業nghiệp 染nhiễm 章chương 第đệ 十thập 二nhị
論luận 曰viết 。 云vân 何hà 業nghiệp 染nhiễm 不bất 成thành 。 行hành 緣duyên 識thức 不bất 成thành 。 此thử 不bất 有hữu 故cố 。 取thủ 緣duyên 有hữu 亦diệc 不bất 成thành 。
釋thích 曰viết 。 今kim 復phục 顯hiển 業nghiệp 染nhiễm 不bất 成thành 相tương/tướng 。 云vân 何hà 不bất 成thành 。 行hành 緣duyên 識thức 不bất 成thành 。 故cố 福phước 非phi 福phước 不bất 動động 行hành 生sanh 已dĩ 謝tạ 滅diệt 。 離ly 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 何hà 處xứ 安an 置trí 熏huân 習tập 。 六lục 識thức 身thân 不bất 能năng 攝nhiếp 持trì 熏huân 習tập 。 此thử 義nghĩa 煩phiền 惱não 染nhiễm 污ô 中trung 已dĩ 說thuyết 。 此thử 不bất 有hữu 故cố 者giả 。 謂vị 行hành 緣duyên 識thức 不bất 成thành 故cố 。 取thủ 緣duyên 有hữu 亦diệc 不bất 成thành 。
何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 因nhân 緣duyên 故cố 。 諸chư 行hành 熏huân 識thức 由do 取thủ 力lực 故cố 。 熏huân 習tập 成thành 滿mãn 變biến 為vi 有hữu 故cố 。 於ư 中trung 業nghiệp 即tức 染nhiễm 名danh 為vi 業nghiệp 染nhiễm 。 又hựu 由do 業nghiệp 故cố 有hữu 染nhiễm 名danh 業nghiệp 染nhiễm 。 是thị 故cố 業nghiệp 染nhiễm 不bất 成thành 。
生sanh 染nhiễm 章chương 第đệ 十thập 三tam
論luận 曰viết 。 云vân 何hà 生sanh 染nhiễm 不bất 成thành 。 結kết 生sanh 不bất 成thành 故cố 。 若nhược 於ư 不bất 靜tĩnh 地địa 。 墮đọa 住trụ 中trung 有hữu 。 意ý 以dĩ 染nhiễm 污ô 意ý 識thức 結kết 生sanh 。 此thử 染nhiễm 污ô 意ý 識thức 於ư 中trung 有hữu 中trung 滅diệt 。 識thức 於ư 母mẫu 胎thai 中trung 。 與dữ 迦ca 羅la 邏la 和hòa 合hợp 。 若nhược 唯duy 是thị 意ý 識thức 和hòa 合hợp 受thọ 生sanh 。 和hòa 合hợp 生sanh 已dĩ 依y 止chỉ 此thử 識thức 。 於ư 母mẫu 胎thai 中trung 。 意ý 識thức 轉chuyển 生sanh 。 即tức 是thị 於ư 母mẫu 胎thai 中trung 。 二nhị 意ý 識thức 同đồng 處xứ 並tịnh 生sanh 。 彼bỉ 和hòa 合hợp 受thọ 生sanh 意ý 識thức 。 不bất 可khả 成thành 立lập 。 為vi 意ý 識thức 一nhất 切thiết 時thời 依y 止chỉ 染nhiễm 污ô 故cố 。 如như 意ý 識thức 所sở 緣duyên 境cảnh 此thử 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 設thiết 令linh 此thử 意ý 識thức 與dữ 赤xích 白bạch 和hòa 合hợp 。 為vi 即tức 此thử 和hòa 合hợp 意ý 識thức 是thị 。 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 為vi 依y 止chỉ 此thử 識thức 生sanh 餘dư 識thức 。 為vi 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 若nhược 即tức 彼bỉ 和hòa 合hợp 識thức 是thị 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 者giả 。 即tức 是thị 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 汝nhữ 自tự 安an 置trí 別biệt 名danh 以dĩ 為vi 意ý 識thức 。 若nhược 以dĩ 依y 止chỉ 生sanh 識thức 為vi 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 者giả 。 不bất 以dĩ 彼bỉ 所sở 依y 因nhân 體thể 為vi 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 者giả 。 無vô 有hữu 道Đạo 理lý 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 得đắc 成thành 就tựu 此thử 和hòa 合hợp 識thức 非phi 意ý 識thức 。 但đãn 是thị 果quả 報báo 識thức 。 是thị 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 故cố 。
釋thích 曰viết 。 離ly 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 生sanh 染nhiễm 污ô 不bất 成thành 。 今kim 當đương 顯hiển 示thị 此thử 義nghĩa 。 結kết 生sanh 不bất 成thành 者giả 。 謂vị 得đắc 自tự 身thân 不bất 成thành 故cố 。 不bất 靜tĩnh 地địa 者giả 謂vị 欲dục 界giới 。 墮đọa 者giả 謂vị 命mạng 終chung 。 染nhiễm 污ô 意ý 識thức 者giả 。 意ý 識thức 與dữ 煩phiền 惱não 俱câu 故cố 。 受thọ 生sanh 者giả 攝nhiếp 取thủ 自tự 身thân 故cố 。 彼bỉ 染nhiễm 污ô 意ý 識thức 攀phàn 緣duyên 生sanh 有hữu 故cố 。 中trung 有hữu 即tức 滅diệt 。 和hòa 合hợp 者giả 一nhất 相tương/tướng 同đồng 成thành 壞hoại 故cố 。 謂vị 意ý 識thức 與dữ 赤xích 白bạch 和hòa 合hợp 故cố 。 依y 止chỉ 和hòa 合hợp 意ý 識thức 生sanh 餘dư 意ý 識thức 。 二nhị 識thức 俱câu 有hữu 者giả 。 謂vị 一nhất 時thời 即tức 有hữu 和hòa 合hợp 意ý 識thức 。 及cập 依y 此thử 所sở 生sanh 別biệt 意ý 識thức 。 二nhị 識thức 一nhất 時thời 俱câu 有hữu 故cố 。 又hựu 彼bỉ 和hòa 合hợp 意ý 識thức 不bất 可khả 成thành 立lập 為vi 意ý 識thức 。
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 時thời 染nhiễm 污ô 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 彼bỉ 和hòa 合hợp 意ý 識thức 。 以dĩ 欲dục 等đẳng 煩phiền 惱não 染nhiễm 污ô 意ý 為vi 依y 止chỉ 。 攀phàn 緣duyên 生sanh 有hữu 。 是thị 染nhiễm 污ô 故cố 。 依y 止chỉ 於ư 此thử 故cố 名danh 染nhiễm 污ô 。 為vi 依y 止chỉ 此thử 已dĩ 住trụ 胎thai 識thức 。 不bất 以dĩ 染nhiễm 污ô 為vi 依y 止chỉ 。 以dĩ 報báo 體thể 無vô 記ký 故cố 。 如như 意ý 識thức 所sở 攀phàn 緣duyên 。 此thử 不bất 可khả 得đắc 故cố 者giả 。 意ý 識thức 攀phàn 緣duyên 則tắc 可khả 得đắc 。 所sở 謂vị 諸chư 法pháp 。 此thử 和hòa 合hợp 識thức 。 無vô 有hữu 攀phàn 緣duyên 。 是thị 故cố 不bất 可khả 成thành 就tựu 。 此thử 為vi 意ý 識thức 。
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 結kết 生sanh 已dĩ 攝nhiếp 持trì 色sắc 根căn 。 若nhược 異dị 果quả 報báo 識thức 無vô 可khả 得đắc 義nghĩa 。 其kỳ 餘dư 諸chư 識thức 各các 別biệt 依y 止chỉ 。 又hựu 不bất 堅kiên 住trụ 故cố 。 然nhiên 諸chư 色sắc 根căn 無vô 識thức 不bất 成thành 。
釋thích 曰viết 。 結kết 生sanh 已dĩ 者giả 。 謂vị 已dĩ 得đắc 身thân 故cố 。 若nhược 異dị 者giả 。 謂vị 捨xả 阿a 梨lê 耶da 識thức 已dĩ 。 餘dư 六lục 識thức 各các 別biệt 處xứ 故cố 。 動động 轉chuyển 故cố 如như 眼nhãn 識thức 唯duy 定định 依y 止chỉ 眼nhãn 。 如như 是thị 耳nhĩ 等đẳng 餘dư 識thức 各các 自tự 依y 止chỉ 。 耳nhĩ 等đẳng 色sắc 根căn 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 無vô 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 此thử 諸chư 識thức 各các 各các 攝nhiếp 持trì 自tự 依y 止chỉ 根căn 者giả 。 此thử 等đẳng 諸chư 識thức 動động 轉chuyển 故cố 有hữu 時thời 不bất 在tại 無vô 攝nhiếp 持trì 。 眼nhãn 等đẳng 諸chư 根căn 即tức 應ưng 爛lạn 壞hoại 。
論luận 曰viết 。 識thức 與dữ 名danh 色sắc 更cánh 互hỗ 相tương 依y 。 如như 蘆lô 束thúc 相tương 依y 住trụ 。 此thử 義nghĩa 不bất 成thành 故cố 。
釋thích 曰viết 。 今kim 欲dục 顯hiển 示thị 此thử 不bất 成thành 義nghĩa 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 識thức 為vi 名danh 色sắc 緣duyên 。 名danh 色sắc 為vi 識thức 緣duyên 。 於ư 中trung 識thức 為vi 名danh 緣duyên 者giả 。 名danh 謂vị 六lục 識thức 身thân 。 即tức 說thuyết 名danh 非phi 色sắc 四tứ 聚tụ 。 色sắc 者giả 即tức 是thị 迦ca 羅la 邏la 。 名danh 色sắc 所sở 緣duyên 之chi 識thức 。 若nhược 無vô 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 何hà 者giả 是thị 耶da 。 由do 依y 止chỉ 名danh 色sắc 故cố 。 得đắc 剎sát 那na 傳truyền 傳truyền 相tương 續tục 。 轉chuyển 生sanh 不bất 斷đoạn 。
論luận 曰viết 。 若nhược 離ly 果quả 報báo 識thức 所sở 有hữu 眾chúng 生sanh 。 識thức 食thực 不bất 成thành 。 離ly 此thử 果quả 報báo 識thức 六lục 識thức 中trung 隨tùy 一nhất 識thức 。 於ư 三tam 界giới 所sở 有hữu 眾chúng 生sanh 中trung 。 食thực 事sự 不bất 成thành 故cố 。
釋thích 曰viết 。 此thử 言ngôn 顯hiển 示thị 識thức 食thực 不bất 成thành 義nghĩa 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 四tứ 種chủng 食thực 。 一nhất 摶đoàn 二nhị 觸xúc 三tam 意ý 思tư 四tứ 識thức 。 摶đoàn 者giả 變biến 成thành 為vi 相tương/tướng 。 既ký 變biến 已dĩ 能năng 作tác 攝nhiếp 持trì 身thân 利lợi 益ích 事sự 。 觸xúc 者giả 境cảnh 界giới 相tương/tướng 。 如như 色sắc 等đẳng 境cảnh 界giới 。 唯duy 以dĩ 見kiến 等đẳng 。 即tức 能năng 為vi 身thân 利lợi 益ích 事sự 。 意ý 思tư 者giả 憶ức 念niệm 為vi 相tương/tướng 。 但đãn 以dĩ 憶ức 念niệm 為vi 身thân 利lợi 益ích 事sự 。 如như 渴khát 者giả 見kiến 水thủy 得đắc 不bất 死tử 故cố 。 識thức 者giả 攝nhiếp 持trì 為vi 相tương/tướng 。 由do 此thử 攝nhiếp 持trì 故cố 身thân 得đắc 住trụ 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 即tức 同đồng 死tử 屍thi 臭xú 爛lạn 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 識thức 亦diệc 名danh 食thực 。 由do 能năng 作tác 身thân 利lợi 益ích 事sự 故cố 。 於ư 中trung 觸xúc 食thực 者giả 六lục 識thức 身thân 。 意ý 思tư 者giả 憶ức 念niệm 心tâm 。 既ký 說thuyết 識thức 食thực 故cố 知tri 更cánh 有hữu 別biệt 識thức 。 又hựu 如như 重trọng/trùng 睡thụy 無vô 心tâm 及cập 悶muộn 絕tuyệt 滅diệt 定định 等đẳng 。 六lục 識thức 身thân 滅diệt 爾nhĩ 。 更cánh 有hữu 何hà 者giả 持trì 身thân 得đắc 不bất 爛lạn 壞hoại 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 若nhược 捨xả 離ly 時thời 。 身thân 則tắc 爛lạn 壞hoại 故cố 。
論luận 曰viết 。 若nhược 從tùng 此thử 退thoái 已dĩ 於ư 上thượng 靜tĩnh 地địa 生sanh 。 以dĩ 染nhiễm 污ô 不bất 靜tĩnh 意ý 識thức 結kết 彼bỉ 生sanh 。 此thử 不bất 靜tĩnh 染nhiễm 污ô 心tâm 。 於ư 彼bỉ 地địa 中trung 。 若nhược 離ly 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 種chủng 子tử 不bất 可khả 得đắc 。
釋thích 曰viết 。 前tiền 已dĩ 說thuyết 不bất 靜tĩnh 地địa 結kết 生sanh 不bất 成thành 。 靜tĩnh 地địa 不bất 成thành 。 今kim 當đương 顯hiển 示thị 此thử 處xứ 。 以dĩ 染nhiễm 污ô 識thức 結kết 彼bỉ 生sanh 。 若nhược 於ư 靜tĩnh 地địa 亦diệc 以dĩ 染nhiễm 污ô 不bất 靜tĩnh 結kết 彼bỉ 生sanh 。 染nhiễm 污ô 者giả 以dĩ 彼bỉ 地địa 煩phiền 惱não 所sở 染nhiễm 故cố 。 彼bỉ 地địa 煩phiền 惱não 者giả 。 謂vị 著trước 定định 味vị 等đẳng 。 此thử 染nhiễm 污ô 即tức 在tại 不bất 靜tĩnh 地địa 。 此thử 人nhân 於ư 不bất 靜tĩnh 地địa 死tử 。 既ký 死tử 已dĩ 彼bỉ 上thượng 地địa 心tâm 云vân 何hà 現hiện 前tiền 。 既ký 不bất 現hiện 前tiền 。 云vân 何hà 得đắc 結kết 彼bỉ 生sanh 。 是thị 故cố 決quyết 定định 應ưng 有hữu 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 由do 有hữu 無vô 始thỉ 。 時thời 彼bỉ 地địa 熏huân 習tập 心tâm 在tại 。 由do 此thử 熏huân 習tập 彼bỉ 心tâm 現hiện 前tiền 得đắc 結kết 彼bỉ 生sanh 故cố 。
論luận 曰viết 。 設thiết 令linh 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 所sở 有hữu 染nhiễm 污ô 及cập 善thiện 心tâm 。 若nhược 離ly 一nhất 切thiết 。 種chủng 子tử 果quả 報báo 識thức 。 此thử 染nhiễm 污ô 及cập 善thiện 心tâm 。 應ưng 無vô 種chủng 子tử 及cập 住trú 處xứ 故cố 。
釋thích 曰viết 。 生sanh 無vô 色sắc 界giới 者giả 。 謂vị 解giải 脫thoát 色sắc 界giới 。 染nhiễm 污ô 及cập 善thiện 心tâm 者giả 。 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 三Tam 摩Ma 提Đề 味vị 。 無vô 種chủng 子tử 及cập 無vô 住trú 處xứ 者giả 。 謂vị 無vô 因nhân 及cập 無vô 依y 止chỉ 。 更cánh 有hữu 別biệt 義nghĩa 。 若nhược 無vô 種chủng 子tử 。 何hà 因nhân 而nhi 生sanh 。 若nhược 無vô 住trú 處xứ 云vân 何hà 得đắc 依y 止chỉ 住trụ 。 彼bỉ 心tâm 為vi 阿a 梨lê 耶da 識thức 攝nhiếp 持trì 故cố 。 從tùng 自tự 種chủng 子tử 生sanh 。 即tức 依y 止chỉ 此thử 識thức 。 由do 有hữu 依y 止chỉ 故cố 得đắc 相tương 續tục 住trụ 。
論luận 曰viết 。 若nhược 即tức 於ư 彼bỉ 。 界giới 中trung 出xuất 世thế 心tâm 現hiện 前tiền 。 所sở 餘dư 世thế 間gian 心tâm 滅diệt 盡tận 。 便tiện 應ưng 滅diệt 離ly 彼bỉ 趣thú 。
釋thích 曰viết 。 即tức 於ư 彼bỉ 中trung 。 若nhược 出xuất 世thế 心tâm 現hiện 前tiền 。 唯duy 除trừ 此thử 出xuất 世thế 心tâm 。 其kỳ 餘dư 皆giai 是thị 世thế 間gian 心tâm 。 彼bỉ 諸chư 世thế 間gian 。 心tâm 皆giai 不bất 有hữu 故cố 。 便tiện 斷đoạn 彼bỉ 趣thú 。 即tức 是thị 不bất 由do 功công 用dụng 得đắc 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 既ký 無vô 此thử 理lý 故cố 。 離ly 阿a 梨lê 耶da 識thức 不bất 成thành 。
論luận 曰viết 。 若nhược 生sanh 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 中trung 。 依y 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 出xuất 世thế 間gian 心tâm 現hiện 前tiền 。 即tức 應ưng 捨xả 離ly 二nhị 趣thú 。 此thử 出xuất 世thế 識thức 不bất 依y 止chỉ 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 趣thú 。 亦diệc 不bất 依y 止chỉ 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 趣thú 。 依y 止chỉ 涅Niết 槃Bàn 處xứ 亦diệc 不bất 成thành 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 於ư 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 生sanh 。 有hữu 時thời 依y 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 出xuất 世thế 心tâm 現hiện 前tiền 。 以dĩ 彼bỉ 處xứ 心tâm 明minh 利lợi 故cố 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 心tâm 鈍độn 故cố 。 於ư 明minh 利lợi 心tâm 處xứ 。 修tu 出xuất 世thế 心tâm 現hiện 前tiền 。 彼bỉ 出xuất 世thế 心tâm 依y 止chỉ 。 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 趣thú 並tịnh 不bất 成thành 。 以dĩ 此thử 二nhị 地địa 皆giai 世thế 間gian 故cố 。 又hựu 別biệt 地địa 生sanh 別biệt 地địa 心tâm 現hiện 前tiền 依y 止chỉ 二nhị 趣thú 亦diệc 不bất 成thành 。 由do 身thân 有hữu 餘dư 故cố 。 若nhược 此thử 心tâm 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 為vi 依y 止chỉ 亦diệc 不bất 成thành 。 以dĩ 如như 是thị 等đẳng 。 三tam 種chủng 依y 止chỉ 既ký 不bất 成thành 。 若nhược 離ly 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 此thử 出xuất 世thế 心tâm 住trụ 於ư 何hà 處xứ 。
論luận 曰viết 。 若nhược 人nhân 造tạo 善thiện 造tạo 惡ác 於ư 捨xả 命mạng 時thời 。 若nhược 離ly 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 或hoặc 上thượng 或hoặc 下hạ 。 次thứ 第đệ 身thân 冷lãnh 不bất 得đắc 成thành 。 是thị 故cố 若nhược 離ly 一nhất 切thiết 。 種chủng 子tử 果quả 報báo 識thức 。 生sanh 染nhiễm 污ô 亦diệc 不bất 成thành 。
釋thích 曰viết 。 於ư 中trung 造tạo 善thiện 造tạo 惡ác 。 則tắc 有hữu 從tùng 上thượng 從tùng 下hạ 。 身thân 冷lãnh 不bất 同đồng 。 以dĩ 造tạo 善thiện 者giả 上thượng 昇thăng 。 為vi 惡ác 者giả 下hạ 墜trụy 。 是thị 故cố 若nhược 不bất 許hứa 有hữu 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 為vi 攝nhiếp 持trì 者giả 。 云vân 何hà 得đắc 如như 此thử 身thân 即tức 隨tùy 冷lãnh 。 由do 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 為vi 攝nhiếp 持trì 者giả 故cố 。 或hoặc 上thượng 或hoặc 下hạ 。 次thứ 第đệ 放phóng 捨xả 。 隨tùy 所sở 捨xả 處xứ 則tắc 為vi 死tử 屍thi 故cố 。 得đắc 身thân 冷lãnh 。
攝Nhiếp 大Đại 乘Thừa 論Luận 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 二nhị
Nhiếp Đại Thừa Luận Thích Luận ♦ Hết quyển 2
❖
Phiên âm: 17/3/2016 ◊ Cập nhật: 17/3/2016
Nhiếp Đại Thừa Luận Thích Luận ♦ Quyển 2
世thế 親thân 菩Bồ 薩Tát 造tạo
隋tùy 天Thiên 竺Trúc 三tam 藏tạng 笈cấp 多đa 共cộng 行hành 矩củ 等đẳng 譯dịch 應ưng 知tri 依y 止chỉ 勝thắng 相tương 勝thắng 語ngữ 第đệ 一nhất 之chi 二nhị
相tương/tướng 章chương 第đệ 四tứ
論luận 曰viết 。 成thành 立lập 此thử 識thức 相tướng 云vân 何hà 可khả 見kiến 。 略lược 說thuyết 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 成thành 立lập 自tự 相tương/tướng 。 二nhị 成thành 立lập 因nhân 相tương/tướng 。 三tam 成thành 立lập 果quả 相tương/tướng 。 於ư 中trung 阿a 梨lê 耶da 識thức 為vi 自tự 相tương/tướng 。 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 熏huân 習tập 。 已dĩ 為vi 彼bỉ 生sanh 因nhân 。 攝nhiếp 持trì 種chủng 子tử 相tương 應ứng 故cố 。 於ư 中trung 因nhân 相tương/tướng 者giả 。 是thị 諸chư 染nhiễm 法pháp 。 此thử 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 如như 彼bỉ 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 一nhất 切thiết 時thời 現hiện 起khởi 為vi 因nhân 故cố 。 於ư 中trung 成thành 立lập 果quả 相tương/tướng 者giả 。 此thử 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 以dĩ 彼bỉ 諸chư 染nhiễm 法pháp 。 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 熏huân 習tập 。 力lực 得đắc 生sanh 故cố 。
釋thích 曰viết 。 以dĩ 如như 是thị 等đẳng 別biệt 名danh 。 說thuyết 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 於ư 此thử 別biệt 說thuyết 。 未vị 知tri 其kỳ 相tương/tướng 故cố 。 說thuyết 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 自tự 相tương/tướng 因nhân 相tương/tướng 果quả 相tương/tướng 等đẳng 。 於ư 中trung 自tự 相tương/tướng 者giả 。 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 熏huân 習tập 緣duyên 故cố 。 識thức 有hữu 生sanh 彼bỉ 功công 能năng 勝thắng 異dị 。 顯hiển 示thị 識thức 體thể 有hữu 此thử 功công 能năng 故cố 。 攝nhiếp 持trì 種chủng 子tử 相tương 應ứng 者giả 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 熏huân 習tập 已dĩ 。 即tức 為vi 彼bỉ 法pháp 生sanh 因nhân 故cố 。 言ngôn 攝nhiếp 持trì 種chủng 子tử 。 彼bỉ 熏huân 習tập 與dữ 彼bỉ 勝thắng 能năng 合hợp 故cố 名danh 相tướng 應ưng 。 即tức 此thử 自tự 相tương/tướng 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 熏huân 習tập 已dĩ 。 為vi 彼bỉ 得đắc 生sanh 因nhân 攝nhiếp 持trì 種chủng 子tử 相tương 應ứng 識thức 。 為vi 諸chư 染nhiễm 法pháp 熏huân 習tập 已dĩ 得đắc 勝thắng 功công 能năng 。 能năng 為vi 彼bỉ 生sanh 因nhân 。 此thử 是thị 阿a 梨lê 耶da 識thức 因nhân 相tương/tướng 。 於ư 中trung 始thỉ 從tùng 成thành 立lập 果quả 相tương/tướng 。 乃nãi 至chí 言ngôn 無vô 始thỉ 來lai 熏huân 習tập 力lực 故cố 得đắc 生sanh 者giả 。 為vi 諸chư 法pháp 熏huân 習tập 已dĩ 。 此thử 識thức 得đắc 生sanh 。 攝nhiếp 持trì 無vô 始thỉ 熏huân 習tập 故cố 名danh 果quả 相tương/tướng 。
熏huân 習tập 章chương 第đệ 五ngũ
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 何hà 者giả 熏huân 習tập 。 此thử 熏huân 習tập 名danh 復phục 何hà 所sở 名danh 。 與dữ 彼bỉ 法pháp 共cộng 生sanh 共cộng 滅diệt 。 已dĩ 能năng 為vi 彼bỉ 法pháp 生sanh 因nhân 。 此thử 是thị 所sở 因nhân 義nghĩa 。 譬thí 如như 胡hồ 麻ma 。 以dĩ 華hoa 熏huân 之chi 胡hồ 麻ma 與dữ 華hoa 同đồng 生sanh 同đồng 滅diệt 。 以dĩ 胡hồ 麻ma 中trung 有hữu 彼bỉ 華hoa 香hương 生sanh 因nhân 故cố 能năng 生sanh 香hương 。 又hựu 如như 欲dục 等đẳng 行hành 熏huân 習tập 。 欲dục 等đẳng 與dữ 心tâm 同đồng 生sanh 同đồng 滅diệt 。 已dĩ 後hậu 為vi 欲dục 等đẳng 生sanh 因nhân 。 又hựu 如như 多đa 聞văn 。 有hữu 多đa 聞văn 熏huân 習tập 。 思tư 念niệm 所sở 聞văn 與dữ 心tâm 同đồng 生sanh 同đồng 滅diệt 。 已dĩ 為vi 彼bỉ 記ký 錄lục 生sanh 因nhân 。 由do 攝nhiếp 持trì 熏huân 習tập 故cố 。 說thuyết 名danh 持trì 法Pháp 者giả 。 應ưng 知tri 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 有hữu 如như 此thử 道Đạo 理lý 。
釋thích 曰viết 。 彼bỉ 法pháp 者giả 即tức 前tiền 染nhiễm 法pháp 。 同đồng 生sanh 同đồng 滅diệt 已dĩ 後hậu 為vi 彼bỉ 生sanh 因nhân 者giả 。 謂vị 還hoàn 與dữ 彼bỉ 染nhiễm 法pháp 為vi 因nhân 體thể 。
不bất 一nhất 不bất 異dị 章chương 第đệ 六lục
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 中trung 彼bỉ 染nhiễm 法pháp 種chủng 子tử 為vi 分phần 分phần 別biệt 住trụ 。 為vi 無vô 差sai 別biệt 。 無vô 別biệt 物vật 體thể 於ư 識thức 中trung 住trụ 。 亦diệc 非phi 不bất 異dị 。 然nhiên 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 如như 此thử 而nhi 生sanh 。 有hữu 勝thắng 功công 能năng 能năng 生sanh 彼bỉ 法pháp 。 說thuyết 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 識thức 。
釋thích 曰viết 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 中trung 。 彼bỉ 染nhiễm 法pháp 種chủng 子tử 為vi 分phần 分phần 別biệt 住trụ 。 為vi 無vô 差sai 別biệt 耶da 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 失thất 。 此thử 諸chư 種chủng 子tử 若nhược 有hữu 分phần 分phần 差sai 別biệt 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 亦diệc 應ưng 有hữu 分phần 分phần/phân 差sai 別biệt 。 又hựu 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 剎sát 那na 滅diệt 義nghĩa 不bất 成thành 。 由do 分phần 分phần 差sai 別biệt 故cố 。 又hựu 善thiện 惡ác 法pháp 所sở 熏huân 習tập 即tức 成thành 善thiện 惡ác 種chủng 子tử 體thể 。 然nhiên 此thử 是thị 無vô 記ký 故cố 。 若nhược 無vô 分phần 分phần 云vân 何hà 言ngôn 多đa 。 此thử 義nghĩa 不bất 成thành 。 是thị 故cố 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。 無vô 別biệt 物vật 體thể 於ư 識thức 中trung 住trụ 亦diệc 非phi 不bất 異dị 。 乃nãi 至chí 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 識thức 者giả 。 於ư 中trung 言ngôn 非phi 別biệt 非phi 不bất 別biệt 者giả 。 為vi 離ly 如như 前tiền 所sở 說thuyết 過quá 失thất 故cố 。 如như 此thử 而nhi 生sanh 者giả 。 謂vị 如như 其kỳ 種chủng 類loại 而nhi 生sanh 。 生sanh 彼bỉ 有hữu 勝thắng 能năng 者giả 。 生sanh 諸chư 染nhiễm 法pháp 時thời 。 與dữ 勝thắng 能năng 相tương 應ứng 故cố 。 亦diệc 以dĩ 生sanh 彼bỉ 有hữu 勝thắng 能năng 故cố 。 說thuyết 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 識thức 。 此thử 中trung 有hữu 譬thí 。 如như 麥mạch 種chủng 子tử 於ư 生sanh 芽nha 有hữu 能năng 。 得đắc 為vi 種chủng 子tử 。 若nhược 陳trần 久cửu 若nhược 火hỏa 損tổn 能năng 生sanh 麥mạch 果quả 功công 能năng 便tiện 壞hoại 。 麥mạch 相tương/tướng 如như 本bổn 。 功công 力lực 壞hoại 故cố 非phi 復phục 種chủng 子tử 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 有hữu 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 功công 能năng 。 由do 與dữ 功công 能năng 相tương 應ứng 故cố 。 說thuyết 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 識thức 。
更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 果quả 章chương 第đệ 七thất
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 與dữ 諸chư 染nhiễm 法pháp 同đồng 時thời 互hỗ 為vi 因nhân 。 云vân 何hà 可khả 見kiến 。 譬thí 如như 然nhiên 燈đăng 。 焰diễm 及cập 炷chú 生sanh 與dữ 燒thiêu 同đồng 時thời 為vi 因nhân 。 又hựu 如như 蘆lô 束thúc 更cánh 互hỗ 相tương 持trì 同đồng 時thời 不bất 倒đảo 故cố 。 識thức 與dữ 諸chư 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 應ưng 知tri 。 如như 成thành 立lập 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 為vi 染nhiễm 法pháp 因nhân 。 染nhiễm 法pháp 為vi 阿a 梨lê 耶da 識thức 因nhân 亦diệc 爾nhĩ 。 餘dư 因nhân 緣duyên 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
釋thích 曰viết 。
復phục 次thứ 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 與dữ 諸chư 染nhiễm 法pháp 同đồng 時thời 互hỗ 為vi 因nhân 。 云vân 何hà 可khả 見kiến 者giả 。 以dĩ 譬thí 喻dụ 顯hiển 示thị 。 猶do 如như 然nhiên 燈đăng 焰diễm 。 與dữ 炷chú 一nhất 剎sát 那na 同đồng 時thời 互hỗ 為vi 因nhân 。 以dĩ 依y 炷chú 故cố 焰diễm 得đắc 生sanh 。 即tức 炷chú 為vi 焰diễm 生sanh 因nhân 。 即tức 彼bỉ 剎sát 那na 焰diễm 能năng 燒thiêu 炷chú 。 即tức 焰diễm 為vi 炷chú 燒thiêu 因nhân 。 此thử 即tức 顯hiển 示thị 俱câu 有hữu 因nhân 義nghĩa 。 由do 因nhân 現hiện 住trụ 。 即tức 見kiến 果quả 生sanh 故cố 。 從tùng 如như 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 為vi 染nhiễm 法pháp 因nhân 。 染nhiễm 法pháp 為vi 阿a 梨lê 耶da 識thức 因nhân 亦diệc 爾nhĩ 。 乃nãi 至chí 餘dư 因nhân 緣duyên 不bất 可khả 得đắc 故cố 者giả 。 此thử 言ngôn 顯hiển 示thị 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 與dữ 諸chư 染nhiễm 法pháp 更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 。 亦diệc 即tức 顯hiển 示thị 因nhân 緣duyên 故cố 。
因nhân 果quả 別biệt 不bất 別biệt 章chương 第đệ 八bát
論luận 曰viết 。 云vân 何hà 熏huân 習tập 。 無vô 異dị 無vô 種chủng 種chủng 。 得đắc 為vi 有hữu 異dị 有hữu 種chủng 種chủng 諸chư 法Pháp 作tác 因nhân 。 譬thí 如như 以dĩ 縷lũ 種chủng 種chủng 結kết 衣y 。 當đương 時thời 無vô 種chủng 種chủng 可khả 見kiến 。 若nhược 入nhập 染nhiễm 器khí 已dĩ 。 則tắc 有hữu 無vô 量lượng 。 種chủng 雜tạp 色sắc 相tướng 貌mạo 。 於ư 衣y 上thượng 顯hiển 現hiện 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 為vi 種chủng 種chủng 熏huân 習tập 所sở 薰huân 。 於ư 熏huân 時thời 無vô 種chủng 種chủng 異dị 。 若nhược 生sanh 果quả 染nhiễm 器khí 現hiện 前tiền 時thời 則tắc 有hữu 無vô 量lượng 。 種chủng 種chủng 法pháp 相tướng 貌mạo 顯hiển 現hiện 。
釋thích 曰viết 。 云vân 何hà 熏huân 習tập 無vô 異dị 。 無vô 種chủng 種chủng 得đắc 為vi 有hữu 異dị 有hữu 種chủng 種chủng 作tác 因nhân 者giả 。 如như 此thử 道Đạo 理lý 即tức 以dĩ 譬thí 喻dụ 顯hiển 示thị 。 如như 衣y 以dĩ 縷lũ 多đa 種chủng 結kết 時thời 。 無vô 種chủng 種chủng 相tướng 貌mạo 可khả 見kiến 。 若nhược 置trí 染nhiễm 器khí 已dĩ 。 則tắc 有hữu 種chủng 種chủng 相tướng 可khả 見kiến 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 譬thí 如như 衣y 生sanh 果quả 。 如như 染nhiễm 器khí 故cố 名danh 生sanh 果quả 。 染nhiễm 器khí 置trí 者giả 緣duyên 所sở 攝nhiếp 故cố 。 熏huân 習tập 時thời 未vị 有hữu 種chủng 種chủng 。 至chí 於ư 果quả 時thời 則tắc 為vi 無vô 量lượng 相tướng 貌mạo 因nhân 體thể 。 諸chư 法pháp 顯hiển 現hiện 如như 衣y 已dĩ 染nhiễm 。
緣duyên 生sanh 章chương 第đệ 九cửu
論luận 曰viết 。 此thử 緣duyên 生sanh 於ư 大Đại 乘Thừa 中trung 。 微vi 細tế 最tối 深thâm 。 略lược 說thuyết 有hữu 二nhị 種chủng 緣duyên 生sanh 。 一nhất 自tự 體thể 分phần/phân 。 二nhị 愛ái 非phi 愛ái 分phần/phân 。 於ư 中trung 由do 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 故cố 諸chư 法pháp 生sanh 起khởi 。 此thử 是thị 自tự 體thể 分phần/phân 緣duyên 生sanh 。 與dữ 種chủng 種chủng 自tự 體thể 分phân 為vi 緣duyên 故cố 。
復phục 有hữu 十thập 二nhị 支chi 緣duyên 生sanh 。 是thị 愛ái 非phi 愛ái 分phần/phân 。 為vi 善thiện 趣thú 惡ác 趣thú 。 可khả 愛ái 不bất 可khả 愛ái 種chủng 種chủng 身thân 分phần/phân 緣duyên 故cố 。
釋thích 曰viết 。 此thử 於ư 大Đại 乘Thừa 中trung 。 微vi 細tế 最tối 深thâm 者giả 。 於ư 中trung 凡phàm 夫phu 智trí 不bất 能năng 知tri 故cố 微vi 細tế 。 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 。 不bất 能năng 測trắc 故cố 最tối 深thâm 。 於ư 中trung 略lược 說thuyết 有hữu 二nhị 種chủng 者giả 。 此thử 是thị 立lập 門môn 自tự 體thể 分phần/phân 愛ái 非phi 愛ái 分phần/phân 以dĩ 此thử 二nhị 種chủng 緣duyên 生sanh 。 名danh 解giải 釋thích 。 由do 阿a 梨lê 耶da 識thức 故cố 者giả 。 謂vị 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 為vi 因nhân 故cố 諸chư 法pháp 得đắc 生sanh 。 此thử 名danh 自tự 體thể 分phần/phân 。 謂vị 與dữ 種chủng 種chủng 類loại 身thân 分phân 為vi 因nhân 故cố 若nhược 說thuyết 無vô 明minh 等đẳng 此thử 是thị 愛ái 非phi 愛ái 分phần/phân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 由do 為vi 種chủng 種chủng 愛ái 非phi 愛ái 身thân 分phần/phân 因nhân 故cố 。
論luận 曰viết 。 若nhược 於ư 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 中trung 迷mê 第đệ 一nhất 緣duyên 生sanh 。 或hoặc 執chấp 自tự 性tánh 為vi 因nhân 。 或hoặc 執chấp 宿túc 作tác 為vi 因nhân 。 或hoặc 執chấp 自tự 在tại 天thiên 變biến 化hóa 為vi 因nhân 。 或hoặc 執chấp 我ngã 為vi 因nhân 。 或hoặc 執chấp 無vô 因nhân 緣duyên 。
復phục 次thứ 若nhược 迷mê 第đệ 二nhị 緣duyên 生sanh 執chấp 我ngã 。 作tác 者giả 受thọ 者giả 。 譬thí 如như 眾chúng 多đa 生sanh 盲manh 丈trượng 夫phu 。 未vị 曾tằng 見kiến 象tượng 。 或hoặc 復phục 有hữu 人nhân 。 以dĩ 象tượng 示thị 之chi 。 有hữu 觸xúc 象tượng 鼻tị 者giả 。 有hữu 觸xúc 牙nha 者giả 。 有hữu 觸xúc 耳nhĩ 者giả 。 有hữu 觸xúc 尾vĩ 者giả 。 有hữu 觸xúc 脚cước 者giả 。 有hữu 觸xúc 脊tích 者giả 。 有hữu 人nhân 問vấn 之chi 。 象tượng 為vi 何hà 相tướng 。 或hoặc 復phục 答đáp 言ngôn 。 猶do 如như 犁lê 柄bính 或hoặc 言ngôn 如như 杵xử 。 或hoặc 言ngôn 如như 箕ki 。 或hoặc 言ngôn 如như 木mộc 桶# 。 或hoặc 言ngôn 如như 箒trửu 。 或hoặc 言ngôn 如như 石thạch 山sơn 。 作tác 如như 此thử 說thuyết 。 如như 是thị 如như 是thị 。 不bất 解giải 二nhị 種chủng 緣duyên 生sanh 。 無vô 明minh 生sanh 盲manh 者giả 。 或hoặc 執chấp 自tự 性tánh 。 或hoặc 說thuyết 宿túc 作tác 。 或hoặc 說thuyết 自tự 在tại 變biến 化hóa 。 或hoặc 說thuyết 我ngã 作tác 。 或hoặc 說thuyết 無vô 因nhân 。 或hoặc 執chấp 作tác 者giả 。 或hoặc 執chấp 受thọ 者giả 。 由do 不bất 識thức 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 體thể 相tướng 及cập 因nhân 相tương/tướng 果quả 相tương/tướng 故cố 。 如như 不bất 識thức 象tượng 體thể 若nhược 略lược 說thuyết 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 即tức 果quả 報báo 識thức 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 識thức 是thị 其kỳ 體thể 相tướng 。 由do 攝nhiếp 持trì 三tam 界giới 中trung 一nhất 切thiết 身thân 一nhất 切thiết 趣thú 故cố 。
釋thích 曰viết 。 或hoặc 言ngôn 宿túc 作tác 因nhân 者giả 。 由do 不bất 許hứa 有hữu 現hiện 在tại 士sĩ 夫phu 力lực 因nhân 故cố 。 如như 是thị 等đẳng 生sanh 盲manh 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 譬thí 喻dụ 顯hiển 示thị 。 無vô 明minh 生sanh 盲manh 者giả 。 謂vị 十thập 二nhị 支chi 緣duyên 生sanh 中trung 最tối 初sơ 無vô 明minh 。 由do 無vô 明minh 故cố 。 名danh 為vi 生sanh 盲manh 。 不bất 解giải 阿a 梨lê 耶da 識thức 體thể 相tướng 。 因nhân 相tương/tướng 果quả 相tương/tướng 故cố 者giả 。 如như 前tiền 所sở 立lập 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 體thể 相tướng 說thuyết 名danh 體thể 相tướng 。 所sở 立lập 因nhân 相tương/tướng 名danh 因nhân 相tương/tướng 。 所sở 立lập 果quả 相tương/tướng 名danh 果quả 相tương/tướng 。 於ư 此thử 不bất 解giải 由do 無vô 明minh 力lực 不bất 解giải 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 自tự 體thể 分phần/phân 故cố 。 執chấp 自tự 性tánh 等đẳng 五ngũ 因nhân 為vi 諸chư 法pháp 因nhân 。 由do 不bất 解giải 第đệ 二nhị 愛ái 非phi 愛ái 分phần/phân 故cố 。 執chấp 我ngã 為vi 作tác 者giả 受thọ 者giả 。 於ư 中trung 因nhân 者giả 。 一nhất 切thiết 法pháp 熏huân 習tập 。 於ư 阿a 梨lê 耶da 識thức 中trung 有hữu 故cố 。 果quả 者giả 。 即tức 是thị 諸chư 法pháp 所sở 熏huân 故cố 。 果quả 報báo 識thức 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 是thị 。 其kỳ 體thể 相tướng 者giả 。 由do 得đắc 身thân 成thành 熟thục 名danh 果quả 報báo 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 種chủng 子tử 者giả 。 即tức 是thị 熏huân 習tập 已dĩ 名danh 種chủng 子tử 故cố 。 一nhất 切thiết 趣thú 者giả 謂vị 五ngũ 趣thú 故cố 。 一nhất 切thiết 身thân 者giả 。 謂vị 趣thú 趣thú 中trung 同đồng 類loại 不bất 同đồng 類loại 種chủng 種chủng 身thân 故cố 。 已dĩ 說thuyết 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 為vi 一nhất 切thiết 法pháp 種chủng 子tử 。 欲dục 明minh 了liễu 。 彼bỉ 種chủng 子tử 體thể 故cố 。 以dĩ 偈kệ 顯hiển 示thị 。
論luận 曰viết 。 此thử 中trung 有hữu 偈kệ 。
外ngoại 內nội 不bất 明minh 二nhị 。 世thế 數số 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。
此thử 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 當đương 知tri 有hữu 六lục 種chủng 。
剎sát 那na 及cập 俱câu 有hữu 。 與dữ 彼bỉ 相tương 隨tùy 轉chuyển 。
決quyết 定định 及cập 待đãi 緣duyên 。 亦diệc 引dẫn 生sanh 自tự 果quả 。
堅kiên 無vô 記ký 可khả 熏huân 。 與dữ 能năng 熏huân 相tương/tướng 合hợp 。
異dị 此thử 不bất 可khả 熏huân 。 是thị 為vi 熏huân 習tập 相tương/tướng 。
六lục 識thức 無vô 相tướng 合hợp 。 三tam 差sai 別biệt 相tương 違vi 。
二nhị 念niệm 不bất 俱câu 有hữu 。 餘dư 生sanh 例lệ 應ưng 爾nhĩ 。
此thử 外ngoại 內nội 種chủng 子tử 。 有hữu 生sanh 及cập 有hữu 引dẫn 。
枯khô 死tử 由do 引dẫn 因nhân 。 自tự 體thể 後hậu 邊biên 滅diệt 。
釋thích 曰viết 。 以dĩ 外ngoại 內nội 不bất 明minh 二nhị 等đẳng 五ngũ 偈kệ 顯hiển 之chi 。 於ư 中trung 外ngoại 者giả 。 謂vị 穀cốc 子tử 等đẳng 。 內nội 謂vị 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 不bất 明minh 者giả 。 外ngoại 種chủng 子tử 不bất 可khả 記ký 義nghĩa 故cố 。 二nhị 者giả 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 有hữu 善thiện 有hữu 不bất 善thiện 故cố 。
復phục 有hữu 別biệt 義nghĩa 。 以dĩ 染nhiễm 污ô 清thanh 淨tịnh 為vi 二nhị 。 世thế 數số 者giả 。 外ngoại 法pháp 但đãn 以dĩ 世thế 數số 說thuyết 為vi 種chủng 子tử 。
何hà 以dĩ 故cố 。 亦diệc 以dĩ 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 變biến 異dị 有hữu 故cố 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 者giả 。 唯duy 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 為vi 彼bỉ 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 。 此thử 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 有hữu 六lục 種chủng 。 剎sát 那na 者giả 。 此thử 二nhị 種chủng 子tử 無vô 間gian 生sanh 滅diệt 故cố 。 若nhược 常thường 則tắc 不bất 得đắc 為vi 種chủng 子tử 。 以dĩ 一nhất 切thiết 時thời 如như 本bổn 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 俱câu 有hữu 者giả 。 非phi 過quá 去khứ 非phi 未vị 來lai 非phi 別biệt 處xứ 。 若nhược 此thử 時thời 種chủng 子tử 有hữu 。 即tức 此thử 時thời 果quả 生sanh 故cố 。 與dữ 彼bỉ 相tương 隨tùy 轉chuyển 者giả 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 隨tùy 轉chuyển 乃nãi 至chí 對đối 治trị 道đạo 生sanh 。 外ngoại 種chủng 子tử 乃nãi 至chí 根căn 未vị 壞hoại 及cập 果quả 熟thục 。 決quyết 定định 者giả 。 以dĩ 種chủng 子tử 決quyết 定định 故cố 。 非phi 一nhất 切thiết 故cố 。 一nhất 切thiết 得đắc 生sanh 各các 自tự 決quyết 定định 。 若nhược 此thử 種chủng 子tử 還hoàn 此thử 物vật 生sanh 。 待đãi 緣duyên 者giả 。 非phi 一nhất 切thiết 時thời 一nhất 切thiết 生sanh 故cố 。 於ư 何hà 處xứ 何hà 時thời 得đắc 其kỳ 生sanh 緣duyên 。 即tức 彼bỉ 處xứ 彼bỉ 時thời 生sanh 故cố 。 亦diệc 引dẫn 生sanh 自tự 果quả 者giả 。 自tự 種chủng 子tử 能năng 引dẫn 生sanh 自tự 果quả 故cố 。 如như 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 還hoàn 引dẫn 生sanh 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 穀cốc 等đẳng 引dẫn 生sanh 穀cốc 等đẳng 。 如như 是thị 等đẳng 六lục 種chủng 顯hiển 種chủng 子tử 生sanh 果quả 義nghĩa 。 此thử 熏huân 習tập 相tương/tướng 今kim 當đương 顯hiển 示thị 。 堅kiên 者giả 。 由do 堅kiên 故cố 可khả 熏huân 。 不bất 如như 風phong 動động 風phong 不bất 能năng 持trì 熏huân 習tập 。 由do 熏huân 習tập 不bất 能năng 隨tùy 風phong 轉chuyển 至chí 一nhất 由do 旬tuần 故cố 。 若nhược 瞻chiêm 波ba 迦ca 華hoa 所sở 熏huân 油du 。 香hương 風phong 隨tùy 轉chuyển 至chí 。 百bách 由do 旬tuần 外ngoại 。 無vô 記ký 者giả 。 謂vị 無vô 記ký 氣khí 。 如như 蒜toán 不bất 可khả 熏huân 以dĩ 臭xú 故cố 。 香hương 亦diệc 如như 是thị 不bất 可khả 熏huân 故cố 。 若nhược 無vô 記ký 物vật 則tắc 可khả 熏huân 。 可khả 熏huân 者giả 。 若nhược 可khả 熏huân 物vật 則tắc 受thọ 熏huân 非phi 不bất 可khả 熏huân 。 如như 金kim 銀ngân 石thạch 等đẳng 並tịnh 不bất 可khả 熏huân 。 若nhược 能năng 攝nhiếp 持trì 熏huân 習tập 者giả 。 乃nãi 可khả 得đắc 熏huân 。 謂vị 衣y 等đẳng 所sở 應ưng 熏huân 物vật 。 與dữ 能năng 熏huân 相tương/tướng 合hợp 者giả 。 若nhược 相tương/tướng 合hợp 則tắc 可khả 熏huân 。 非phi 不bất 相tương 合hợp 故cố 。 相tương/tướng 合hợp 者giả 。 謂vị 無vô 間gian 共cộng 生sanh 故cố 。 若nhược 異dị 不bất 可khả 熏huân 者giả 。 異dị 者giả 。 謂vị 異dị 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 非phi 此thử 異dị 識thức 能năng 受thọ 熏huân 。 以dĩ 離ly 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 餘dư 識thức 不bất 可khả 熏huân 故cố 。 以dĩ 是thị 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 中trung 具cụ 剎sát 那na 等đẳng 諸chư 義nghĩa 。 謂vị 剎sát 那na 滅diệt 故cố 。 與dữ 生sanh 起khởi 識thức 俱câu 有hữu 故cố 。 乃nãi 至chí 對đối 治trị 道đạo 生sanh 所sở 有hữu 生sanh 死tử 中trung 相tương 隨tùy 轉chuyển 故cố 。 由do 決quyết 定định 為vi 善thiện 惡ác 等đẳng 因nhân 故cố 。 福phước 非phi 福phước 不bất 動động 行hành 。 待đãi 緣duyên 於ư 善thiện 惡ác 趣thú 成thành 熟thục 故cố 。 以dĩ 阿a 梨lê 識thức 。 與dữ 如như 是thị 等đẳng 。 功công 能năng 相tương 應ứng 故cố 得đắc 受thọ 熏huân 。 應ưng 須tu 成thành 立lập 諸chư 生sanh 起khởi 識thức 不bất 合hợp 道Đạo 理lý 。 六lục 識thức 無vô 相tướng 合hợp 者giả 。 諸chư 識thức 動động 轉chuyển 故cố 。 三tam 差sai 別biệt 相tương 違vi 者giả 。 一nhất 一nhất 識thức 各các 各các 依y 止chỉ 生sanh 。 各các 各các 攀phàn 緣duyên 各các 各các 作tác 意ý 。
復phục 有hữu 別biệt 義nghĩa 。 謂vị 諸chư 識thức 各các 別biệt 相tướng 故cố 。 譬thí 喻dụ 者giả 。 說thuyết 前tiền 念niệm 得đắc 熏huân 後hậu 念niệm 。 為vi 遮già 此thử 義nghĩa 故cố 。
論luận 云vân 。 二nhị 剎sát 那na 不bất 俱câu 。 無vô 有hữu 二nhị 剎sát 那na 並tịnh 起khởi 義nghĩa 。 若nhược 同đồng 生sanh 同đồng 滅diệt 熏huân 習tập 乃nãi 得đắc 住trụ 。 若nhược 言ngôn 雖tuy 不bất 相tương 合hợp 。 然nhiên 所sở 生sanh 之chi 識thức 相tương/tướng 類loại 而nhi 生sanh 故cố 。 得đắc 相tương/tướng 熏huân 者giả 。 餘dư 生sanh 例lệ 應ưng 爾nhĩ 故cố 。 謂vị 諸chư 別biệt 相tướng 者giả 。 亦diệc 應ưng 得đắc 爾nhĩ 。 如như 眼nhãn 等đẳng 諸chư 根căn 同đồng 以dĩ 淨tịnh 色sắc 為vi 相tương/tướng 。 應ưng 得đắc 相tương/tướng 熏huân 。 應ưng 作tác 此thử 說thuyết 。 以dĩ 眼nhãn 根căn 淨tịnh 色sắc 與dữ 耳nhĩ 淨tịnh 色sắc 其kỳ 類loại 同đồng 故cố 。 彼bỉ 諸chư 淨tịnh 色sắc 應ưng 更cánh 互hỗ 相tương 熏huân 。 雖tuy 淨tịnh 色sắc 是thị 同đồng 處xứ 所sở 。 各các 別biệt 不bất 言ngôn 相tương/tướng 熏huân 者giả 。 識thức 雖tuy 同đồng 類loại 。 何hà 得đắc 相tương/tướng 熏huân 。 如như 彼bỉ 所sở 說thuyết 。 二nhị 種chủng 種chủng 子tử 。 謂vị 外ngoại 及cập 內nội 。 俱câu 有hữu 生sanh 因nhân 及cập 引dẫn 因nhân 。 於ư 中trung 外ngoại 種chủng 子tử 生sanh 因nhân 者giả 。 乃nãi 至chí 果quả 熟thục 。 內nội 種chủng 子tử 生sanh 因nhân 者giả 。 乃nãi 至chí 命mạng 盡tận 。 外ngoại 種chủng 子tử 引dẫn 因nhân 者giả 。 熟thục 已dĩ 未vị 種chủng 。 內nội 種chủng 子tử 引dẫn 因nhân 者giả 。 死tử 後hậu 屍thi 骸hài 。 由do 引dẫn 因nhân 故cố 多đa 時thời 住trụ 。 若nhược 此thử 二nhị 種chủng 子tử 唯duy 有hữu 生sanh 因nhân 。 既ký 離ly 彼bỉ 因nhân 即tức 應ưng 失thất 滅diệt 。 無vô 有hữu 多đa 時thời 相tương 續tục 住trụ 義nghĩa 。 若nhược 言ngôn 剎sát 那na 傳truyền 傳truyền 轉chuyển 故cố 。 前tiền 剎sát 那na 為vi 後hậu 剎sát 那na 因nhân 者giả 。 則tắc 無vô 有hữu 滅diệt 時thời 。 以dĩ 有hữu 滅diệt 故cố 。 當đương 知tri 必tất 有hữu 引dẫn 因nhân 。 此thử 二nhị 種chủng 子tử 引dẫn 因nhân 者giả 。 譬thí 如như 引dẫn 弓cung 為vi 箭tiễn 遠viễn 至chí 因nhân 。
論luận 曰viết 。 此thử 內nội 種chủng 子tử 不bất 類loại 外ngoại 種chủng 子tử 。 故cố 復phục 說thuyết 偈kệ 。
外ngoại 種chủng 無vô 熏huân 習tập 。 內nội 種chủng 則tắc 不bất 然nhiên 。
聞văn 等đẳng 無vô 熏huân 習tập 。 果quả 生sanh 非phi 道Đạo 理lý 。
已dĩ 作tác 及cập 未vị 作tác 。 失thất 得đắc 相tương 違vi 過quá 。
外ngoại 種chủng 內nội 為vi 緣duyên 。 以dĩ 內nội 熏huân 故cố 生sanh 。
復phục 次thứ 其kỳ 餘dư 生sanh 起khởi 識thức 。 於ư 一nhất 切thiết 身thân 及cập 趣thú 。 為vi 受thọ 用dụng 者giả 應ưng 知tri 。
釋thích 曰viết 。 於ư 中trung 一nhất 切thiết 。 身thân 及cập 趣thú 為vi 受thọ 用dụng 者giả 者giả 。 謂vị 於ư 彼bỉ 中trung 受thọ 用dụng 生sanh 故cố 。 由do 於ư 受thọ 用dụng 中trung 有hữu 故cố 。 名danh 受thọ 用dụng 者giả 。 此thử 義nghĩa 以dĩ 中trung 邊biên 差sai 別biệt 阿a 含hàm 顯hiển 示thị 。
論luận 曰viết 。 如như 中trung 邊biên 差sai 別biệt 論luận 說thuyết 。
第đệ 一nhất 謂vị 緣duyên 識thức 。 第đệ 二nhị 受thọ 用dụng 識thức 。
諸chư 心tâm 法pháp 所sở 扶phù 。 了liễu 別biệt 此thử 受thọ 用dụng 。
釋thích 曰viết 。 此thử 二nhị 識thức 復phục 有hữu 更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 果quả 。 阿a 含hàm 謂vị 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 修tu 多đa 羅la 偈kệ 說thuyết 。
論luận 曰viết 。 此thử 二nhị 種chủng 識thức 亦diệc 更cánh 互hỗ 為vi 緣duyên 。 如như 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 修tu 多đa 羅la 偈kệ 說thuyết 。
諸chư 法pháp 依y 識thức 住trụ 。 識thức 依y 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。
各các 各các 互hỗ 為vi 因nhân 。 亦diệc 恆hằng 互hỗ 為vi 果quả 。
釋thích 曰viết 。 各các 各các 互hỗ 為vi 因nhân 者giả 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 為vi 諸chư 法pháp 生sanh 因nhân 。 亦diệc 恆hằng 互hỗ 為vi 果quả 者giả 。 若nhược 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 為vi 因nhân 則tắc 諸chư 法pháp 為vi 果quả 。 諸chư 法pháp 為vi 因nhân 則tắc 阿a 梨lê 耶da 識thức 為vi 果quả 。
四tứ 緣duyên 章chương 第đệ 十thập
論luận 曰viết 。 於ư 第đệ 一nhất 緣duyên 生sanh 中trung 諸chư 法pháp 與dữ 識thức 更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 緣duyên 者giả 。 於ư 第đệ 二nhị 緣duyên 生sanh 中trung 復phục 是thị 何hà 緣duyên 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 。 又hựu 此thử 六lục 識thức 幾kỷ 緣duyên 所sở 生sanh 。 謂vị 增tăng 上thượng 緣duyên 緣duyên 緣duyên 次thứ 第đệ 緣duyên 。 如như 是thị 等đẳng 三tam 種chủng 緣duyên 生sanh 。 謂vị 窮cùng 生sanh 死tử 愛ái 非phi 愛ái 趣thú 受thọ 用dụng 等đẳng 。 具cụ 有hữu 四tứ 緣duyên 。
釋thích 曰viết 。 此thử 三tam 緣duyên 生sanh 。 窮cùng 生sanh 死tử 愛ái 非phi 愛ái 受thọ 用dụng 具cụ 有hữu 四tứ 緣duyên 等đẳng 者giả 。 於ư 第đệ 一nhất 緣duyên 生sanh 中trung 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 與dữ 諸chư 熏huân 習tập 法pháp 為vi 因nhân 緣duyên 。 第đệ 二nhị 緣duyên 生sanh 中trung 。 無vô 明minh 等đẳng 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 。 由do 無vô 明minh 增tăng 上thượng 故cố 。 行hành 得đắc 生sanh 如như 是thị 等đẳng 。
復phục 次thứ 六lục 種chủng 識thức 說thuyết 名danh 受thọ 用dụng 緣duyên 生sanh 者giả 。 具cụ 有hữu 三tam 緣duyên 生sanh 。 於ư 中trung 眼nhãn 識thức 增tăng 上thượng 緣duyên 者giả 。 謂vị 眼nhãn 。 緣duyên 緣duyên 者giả 。 謂vị 色sắc 。 次thứ 第đệ 緣duyên 者giả 。 謂vị 前tiền 滅diệt 識thức 緣duyên 。 次thứ 第đệ 生sanh 識thức 。 若nhược 前tiền 識thức 不bất 捨xả 處xứ 。 則tắc 後hậu 識thức 不bất 得đắc 生sanh 。 耳nhĩ 等đẳng 諸chư 識thức 類loại 爾nhĩ 。
煩phiền 惱não 染nhiễm 章chương 第đệ 十thập 一nhất
論luận 曰viết 。 如như 是thị 成thành 立lập 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 別biệt 名danh 及cập 相tương/tướng 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 如như 此thử 別biệt 名danh 及cập 相tương/tướng 。 唯duy 說thuyết 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 不bất 說thuyết 生sanh 起khởi 識thức 。 若nhược 離ly 所sở 成thành 立lập 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 染nhiễm 淨tịnh 皆giai 不bất 得đắc 成thành 。 所sở 謂vị 煩phiền 惱não 染nhiễm 業nghiệp 染nhiễm 生sanh 染nhiễm 並tịnh 不bất 成thành 。 世thế 出xuất 世thế 淨tịnh 亦diệc 不bất 成thành 。 云vân 何hà 煩phiền 惱não 染nhiễm 不bất 成thành 。 以dĩ 六lục 識thức 身thân 中trung 。 煩phiền 惱não 及cập 隨tùy 煩phiền 惱não 。 所sở 熏huân 習tập 種chủng 子tử 皆giai 不bất 得đắc 成thành 。 如như 眼nhãn 識thức 與dữ 欲dục 等đẳng 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 。 共cộng 生sanh 共cộng 滅diệt 。 即tức 此thử 眼nhãn 識thức 為vi 彼bỉ 熏huân 成thành 種chủng 子tử 非phi 餘dư 。 即tức 此thử 眼nhãn 識thức 若nhược 滅diệt 已dĩ 。 餘dư 識thức 間gian 生sanh 熏huân 習tập 及cập 熏huân 習tập 所sở 依y 止chỉ 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 以dĩ 無vô 有hữu 故cố 眼nhãn 識thức 先tiên 滅diệt 餘dư 識thức 間gian 生sanh 。 無vô 有hữu 與dữ 欲dục 俱câu 生sanh 義nghĩa 。 以dĩ 過quá 去khứ 故cố 不bất 得đắc 成thành 。 如như 已dĩ 謝tạ 之chi 業nghiệp 果quả 報báo 生sanh 不bất 成thành 就tựu 。 又hựu 修tu 與dữ 欲dục 俱câu 生sanh 眼nhãn 識thức 所sở 有hữu 熏huân 習tập 不bất 成thành 。 此thử 熏huân 習tập 亦diệc 不bất 在tại 欲dục 中trung 。 以dĩ 欲dục 依y 止chỉ 於ư 識thức 故cố 。 又hựu 不bất 堅kiên 住trụ 亦diệc 不bất 在tại 餘dư 識thức 中trung 。 以dĩ 諸chư 識thức 各các 別biệt 依y 止chỉ 故cố 。 又hựu 不bất 同đồng 生sanh 滅diệt 故cố 。 亦diệc 不bất 在tại 自tự 體thể 中trung 。 以dĩ 自tự 體thể 無vô 二nhị 識thức 俱câu 生sanh 滅diệt 故cố 。 是thị 故cố 欲dục 等đẳng 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 。 熏huân 習tập 眼nhãn 識thức 不bất 得đắc 成thành 。 識thức 熏huân 習tập 識thức 亦diệc 不bất 成thành 。 如như 眼nhãn 識thức 所sở 餘dư 轉chuyển 識thức 亦diệc 不bất 成thành 。 如như 其kỳ 相tương 應ứng 知tri 。
釋thích 曰viết 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 阿a 梨lê 耶da 識thức 眾chúng 名danh 。 及cập 成thành 立lập 其kỳ 相tương/tướng 。 今kim 欲dục 成thành 立lập 此thử 二nhị 。 於ư 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 中trung 非phi 餘dư 識thức 故cố 。 以dĩ 道Đạo 理lý 顯hiển 示thị 。 如như 眼nhãn 識thức 與dữ 欲dục 等đẳng 煩phiền 惱não 。 共cộng 生sanh 共cộng 滅diệt 。 即tức 此thử 眼nhãn 識thức 為vi 彼bỉ 熏huân 成thành 種chủng 子tử 非phi 餘dư 者giả 。 於ư 中trung 即tức 此thử 者giả 。 謂vị 眼nhãn 識thức 。 彼bỉ 者giả 。 謂vị 貪tham 等đẳng 成thành 種chủng 子tử 者giả 。 謂vị 為vi 因nhân 故cố 。 非phi 餘dư 者giả 。 謂vị 非phi 耳nhĩ 識thức 等đẳng 故cố 。 餘dư 識thức 所sở 聞văn 者giả 。 謂vị 耳nhĩ 識thức 等đẳng 隔cách 絕tuyệt 等đẳng 。 熏huân 習tập 者giả 。 謂vị 貪tham 等đẳng 習tập 氣khí 故cố 。 熏huân 習tập 依y 止chỉ 者giả 。 謂vị 眼nhãn 識thức 故cố 與dữ 貪tham 俱câu 生sanh 者giả 。 謂vị 與dữ 貪tham 等đẳng 同đồng 時thời 生sanh 起khởi 。 以dĩ 過quá 去khứ 故cố 為vi 因nhân 不bất 成thành 。 如như 已dĩ 謝tạ 之chi 業nghiệp 。 果quả 報báo 更cánh 生sanh 。 不bất 得đắc 成thành 就tựu 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 不bất 可khả 成thành 就tựu 。
復phục 有hữu 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 作tác 此thử 執chấp 。 欲dục 令linh 過quá 去khứ 為vi 有hữu 。 然nhiên 彼bỉ 過quá 去khứ 者giả 但đãn 有hữu 名danh 。 所sở 目mục 義nghĩa 不bất 可khả 得đắc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 法pháp 是thị 有hữu 云vân 何hà 過quá 去khứ 。 是thị 故cố 彼bỉ 執chấp 果quả 不bất 成thành 以dĩ 無vô 熏huân 習tập 故cố 。 又hựu 彼bỉ 眼nhãn 識thức 與dữ 欲dục 俱câu 生sanh 。 熏huân 習tập 不bất 成thành 者giả 。 謂vị 即tức 此thử 與dữ 欲dục 俱câu 生sanh 。 眼nhãn 識thức 自tự 熏huân 習tập 尚thượng 不bất 得đắc 成thành 。 以dĩ 此thử 眼nhãn 識thức 持trì 熏huân 習tập 生sanh 欲dục 等đẳng 。 云vân 何hà 可khả 成thành 。 亦diệc 不bất 在tại 欲dục 中trung 者giả 。 謂vị 眼nhãn 識thức 熏huân 習tập 在tại 於ư 欲dục 中trung 。 無vô 有hữu 成thành 義nghĩa 。
何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 欲dục 依y 止chỉ 眼nhãn 識thức 故cố 。 又hựu 不bất 堅kiên 住trụ 故cố 。 亦diệc 不bất 在tại 餘dư 識thức 中trung 者giả 。 謂vị 耳nhĩ 識thức 等đẳng 由do 依y 止chỉ 別biệt 異dị 故cố 。 正chánh 以dĩ 依y 止chỉ 別biệt 異dị 故cố 。 則tắc 不bất 得đắc 有hữu 同đồng 生sanh 滅diệt 眼nhãn 識thức 自tự 依y 眼nhãn 。 耳nhĩ 識thức 自tự 依y 耳nhĩ 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 意ý 識thức 自tự 依y 止chỉ 意ý 。 以dĩ 各các 各các 別biệt 處xứ 。 別biệt 識thức 熏huân 習tập 別biệt 識thức 不bất 成thành 。 亦diệc 不bất 在tại 自tự 體thể 中trung 者giả 。 謂vị 眼nhãn 識thức 不bất 得đắc 即tức 熏huân 彼bỉ 眼nhãn 識thức 。 無vô 二nhị 眼nhãn 識thức 俱câu 生sanh 故cố 。 既ký 無vô 二nhị 識thức 同đồng 生sanh 。 則tắc 無vô 同đồng 生sanh 同đồng 滅diệt 。 以dĩ 如như 是thị 道Đạo 理lý 故cố 。 眼nhãn 識thức 中trung 欲dục 等đẳng 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 熏huân 習tập 不bất 成thành 。 乃nãi 至chí 眼nhãn 識thức 熏huân 習tập 眼nhãn 識thức 。 亦diệc 不bất 得đắc 成thành 。
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 從tùng 無vô 想tưởng 天thiên 以dĩ 上thượng 。 彼bỉ 地địa 退thoái 此thử 間gian 生sanh 。 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 所sở 染nhiễm 。 初sơ 識thức 生sanh 時thời 。 此thử 無vô 種chủng 子tử 而nhi 生sanh 。 以dĩ 熏huân 習tập 及cập 依y 止chỉ 並tịnh 已dĩ 過quá 去khứ 無vô 有hữu 故cố 。
釋thích 曰viết 。 初sơ 者giả 謂vị 最tối 先tiên 起khởi 識thức 。 無vô 種chủng 子tử 而nhi 生sanh 者giả 。 謂vị 無vô 因nhân 生sanh 故cố 。 熏huân 習tập 及cập 依y 止chỉ 者giả 。 謂vị 心tâm 及cập 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 。
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 對đối 治trị 煩phiền 惱não 識thức 生sanh 時thời 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 識thức 皆giai 滅diệt 。 若nhược 無vô 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 。 在tại 對đối 治trị 識thức 中trung 不bất 成thành 自tự 體thể 。 解giải 脫thoát 不bất 得đắc 與dữ 煩phiền 惱não 同đồng 生sanh 同đồng 滅diệt 。 若nhược 於ư 後hậu 時thời 。 世thế 間gian 識thức 生sanh 。 離ly 欲dục 心tâm 。 不bất 有hữu 彼bỉ 依y 止chỉ 及cập 習tập 氣khí 久cửu 已dĩ 謝tạ 滅diệt 。 若nhược 離ly 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 應ưng 無vô 種chủng 子tử 而nhi 生sanh 。 是thị 故cố 離ly 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 皆giai 不bất 成thành 故cố 。
釋thích 曰viết 。 對đối 治trị 煩phiền 惱não 識thức 生sanh 時thời 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 識thức 皆giai 滅diệt 者giả 。 謂vị 六lục 識thức 皆giai 滅diệt 故cố 。 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 在tại 對đối 治trị 識thức 中trung 不bất 成thành 者giả 。 謂vị 以dĩ 對đối 治trị 識thức 為vi 因nhân 。 生sanh 世thế 間gian 識thức 不bất 成thành 故cố 。 彼bỉ 於ư 後hậu 時thời 者giả 。 謂vị 於ư 出xuất 世thế 心tâm 後hậu 。 依y 止chỉ 及cập 熏huân 習tập 者giả 。 謂vị 依y 止chỉ 即tức 是thị 識thức 熏huân 習tập 。 即tức 是thị 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 所sở 熏huân 習tập 等đẳng 。 無vô 種chủng 子tử 者giả 。 謂vị 離ly 阿a 梨lê 耶da 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 於ư 中trung 煩phiền 惱não 即tức 是thị 染nhiễm 污ô 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 煩phiền 惱não 染nhiễm 不bất 得đắc 成thành 。
業nghiệp 染nhiễm 章chương 第đệ 十thập 二nhị
論luận 曰viết 。 云vân 何hà 業nghiệp 染nhiễm 不bất 成thành 。 行hành 緣duyên 識thức 不bất 成thành 。 此thử 不bất 有hữu 故cố 。 取thủ 緣duyên 有hữu 亦diệc 不bất 成thành 。
釋thích 曰viết 。 今kim 復phục 顯hiển 業nghiệp 染nhiễm 不bất 成thành 相tương/tướng 。 云vân 何hà 不bất 成thành 。 行hành 緣duyên 識thức 不bất 成thành 。 故cố 福phước 非phi 福phước 不bất 動động 行hành 生sanh 已dĩ 謝tạ 滅diệt 。 離ly 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 何hà 處xứ 安an 置trí 熏huân 習tập 。 六lục 識thức 身thân 不bất 能năng 攝nhiếp 持trì 熏huân 習tập 。 此thử 義nghĩa 煩phiền 惱não 染nhiễm 污ô 中trung 已dĩ 說thuyết 。 此thử 不bất 有hữu 故cố 者giả 。 謂vị 行hành 緣duyên 識thức 不bất 成thành 故cố 。 取thủ 緣duyên 有hữu 亦diệc 不bất 成thành 。
何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 因nhân 緣duyên 故cố 。 諸chư 行hành 熏huân 識thức 由do 取thủ 力lực 故cố 。 熏huân 習tập 成thành 滿mãn 變biến 為vi 有hữu 故cố 。 於ư 中trung 業nghiệp 即tức 染nhiễm 名danh 為vi 業nghiệp 染nhiễm 。 又hựu 由do 業nghiệp 故cố 有hữu 染nhiễm 名danh 業nghiệp 染nhiễm 。 是thị 故cố 業nghiệp 染nhiễm 不bất 成thành 。
生sanh 染nhiễm 章chương 第đệ 十thập 三tam
論luận 曰viết 。 云vân 何hà 生sanh 染nhiễm 不bất 成thành 。 結kết 生sanh 不bất 成thành 故cố 。 若nhược 於ư 不bất 靜tĩnh 地địa 。 墮đọa 住trụ 中trung 有hữu 。 意ý 以dĩ 染nhiễm 污ô 意ý 識thức 結kết 生sanh 。 此thử 染nhiễm 污ô 意ý 識thức 於ư 中trung 有hữu 中trung 滅diệt 。 識thức 於ư 母mẫu 胎thai 中trung 。 與dữ 迦ca 羅la 邏la 和hòa 合hợp 。 若nhược 唯duy 是thị 意ý 識thức 和hòa 合hợp 受thọ 生sanh 。 和hòa 合hợp 生sanh 已dĩ 依y 止chỉ 此thử 識thức 。 於ư 母mẫu 胎thai 中trung 。 意ý 識thức 轉chuyển 生sanh 。 即tức 是thị 於ư 母mẫu 胎thai 中trung 。 二nhị 意ý 識thức 同đồng 處xứ 並tịnh 生sanh 。 彼bỉ 和hòa 合hợp 受thọ 生sanh 意ý 識thức 。 不bất 可khả 成thành 立lập 。 為vi 意ý 識thức 一nhất 切thiết 時thời 依y 止chỉ 染nhiễm 污ô 故cố 。 如như 意ý 識thức 所sở 緣duyên 境cảnh 此thử 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 設thiết 令linh 此thử 意ý 識thức 與dữ 赤xích 白bạch 和hòa 合hợp 。 為vi 即tức 此thử 和hòa 合hợp 意ý 識thức 是thị 。 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 為vi 依y 止chỉ 此thử 識thức 生sanh 餘dư 識thức 。 為vi 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 若nhược 即tức 彼bỉ 和hòa 合hợp 識thức 是thị 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 者giả 。 即tức 是thị 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 汝nhữ 自tự 安an 置trí 別biệt 名danh 以dĩ 為vi 意ý 識thức 。 若nhược 以dĩ 依y 止chỉ 生sanh 識thức 為vi 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 者giả 。 不bất 以dĩ 彼bỉ 所sở 依y 因nhân 體thể 為vi 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 者giả 。 無vô 有hữu 道Đạo 理lý 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 得đắc 成thành 就tựu 此thử 和hòa 合hợp 識thức 非phi 意ý 識thức 。 但đãn 是thị 果quả 報báo 識thức 。 是thị 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 故cố 。
釋thích 曰viết 。 離ly 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 生sanh 染nhiễm 污ô 不bất 成thành 。 今kim 當đương 顯hiển 示thị 此thử 義nghĩa 。 結kết 生sanh 不bất 成thành 者giả 。 謂vị 得đắc 自tự 身thân 不bất 成thành 故cố 。 不bất 靜tĩnh 地địa 者giả 謂vị 欲dục 界giới 。 墮đọa 者giả 謂vị 命mạng 終chung 。 染nhiễm 污ô 意ý 識thức 者giả 。 意ý 識thức 與dữ 煩phiền 惱não 俱câu 故cố 。 受thọ 生sanh 者giả 攝nhiếp 取thủ 自tự 身thân 故cố 。 彼bỉ 染nhiễm 污ô 意ý 識thức 攀phàn 緣duyên 生sanh 有hữu 故cố 。 中trung 有hữu 即tức 滅diệt 。 和hòa 合hợp 者giả 一nhất 相tương/tướng 同đồng 成thành 壞hoại 故cố 。 謂vị 意ý 識thức 與dữ 赤xích 白bạch 和hòa 合hợp 故cố 。 依y 止chỉ 和hòa 合hợp 意ý 識thức 生sanh 餘dư 意ý 識thức 。 二nhị 識thức 俱câu 有hữu 者giả 。 謂vị 一nhất 時thời 即tức 有hữu 和hòa 合hợp 意ý 識thức 。 及cập 依y 此thử 所sở 生sanh 別biệt 意ý 識thức 。 二nhị 識thức 一nhất 時thời 俱câu 有hữu 故cố 。 又hựu 彼bỉ 和hòa 合hợp 意ý 識thức 不bất 可khả 成thành 立lập 為vi 意ý 識thức 。
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 時thời 染nhiễm 污ô 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 彼bỉ 和hòa 合hợp 意ý 識thức 。 以dĩ 欲dục 等đẳng 煩phiền 惱não 染nhiễm 污ô 意ý 為vi 依y 止chỉ 。 攀phàn 緣duyên 生sanh 有hữu 。 是thị 染nhiễm 污ô 故cố 。 依y 止chỉ 於ư 此thử 故cố 名danh 染nhiễm 污ô 。 為vi 依y 止chỉ 此thử 已dĩ 住trụ 胎thai 識thức 。 不bất 以dĩ 染nhiễm 污ô 為vi 依y 止chỉ 。 以dĩ 報báo 體thể 無vô 記ký 故cố 。 如như 意ý 識thức 所sở 攀phàn 緣duyên 。 此thử 不bất 可khả 得đắc 故cố 者giả 。 意ý 識thức 攀phàn 緣duyên 則tắc 可khả 得đắc 。 所sở 謂vị 諸chư 法pháp 。 此thử 和hòa 合hợp 識thức 。 無vô 有hữu 攀phàn 緣duyên 。 是thị 故cố 不bất 可khả 成thành 就tựu 。 此thử 為vi 意ý 識thức 。
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 結kết 生sanh 已dĩ 攝nhiếp 持trì 色sắc 根căn 。 若nhược 異dị 果quả 報báo 識thức 無vô 可khả 得đắc 義nghĩa 。 其kỳ 餘dư 諸chư 識thức 各các 別biệt 依y 止chỉ 。 又hựu 不bất 堅kiên 住trụ 故cố 。 然nhiên 諸chư 色sắc 根căn 無vô 識thức 不bất 成thành 。
釋thích 曰viết 。 結kết 生sanh 已dĩ 者giả 。 謂vị 已dĩ 得đắc 身thân 故cố 。 若nhược 異dị 者giả 。 謂vị 捨xả 阿a 梨lê 耶da 識thức 已dĩ 。 餘dư 六lục 識thức 各các 別biệt 處xứ 故cố 。 動động 轉chuyển 故cố 如như 眼nhãn 識thức 唯duy 定định 依y 止chỉ 眼nhãn 。 如như 是thị 耳nhĩ 等đẳng 餘dư 識thức 各các 自tự 依y 止chỉ 。 耳nhĩ 等đẳng 色sắc 根căn 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 無vô 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 此thử 諸chư 識thức 各các 各các 攝nhiếp 持trì 自tự 依y 止chỉ 根căn 者giả 。 此thử 等đẳng 諸chư 識thức 動động 轉chuyển 故cố 有hữu 時thời 不bất 在tại 無vô 攝nhiếp 持trì 。 眼nhãn 等đẳng 諸chư 根căn 即tức 應ưng 爛lạn 壞hoại 。
論luận 曰viết 。 識thức 與dữ 名danh 色sắc 更cánh 互hỗ 相tương 依y 。 如như 蘆lô 束thúc 相tương 依y 住trụ 。 此thử 義nghĩa 不bất 成thành 故cố 。
釋thích 曰viết 。 今kim 欲dục 顯hiển 示thị 此thử 不bất 成thành 義nghĩa 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 識thức 為vi 名danh 色sắc 緣duyên 。 名danh 色sắc 為vi 識thức 緣duyên 。 於ư 中trung 識thức 為vi 名danh 緣duyên 者giả 。 名danh 謂vị 六lục 識thức 身thân 。 即tức 說thuyết 名danh 非phi 色sắc 四tứ 聚tụ 。 色sắc 者giả 即tức 是thị 迦ca 羅la 邏la 。 名danh 色sắc 所sở 緣duyên 之chi 識thức 。 若nhược 無vô 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 何hà 者giả 是thị 耶da 。 由do 依y 止chỉ 名danh 色sắc 故cố 。 得đắc 剎sát 那na 傳truyền 傳truyền 相tương 續tục 。 轉chuyển 生sanh 不bất 斷đoạn 。
論luận 曰viết 。 若nhược 離ly 果quả 報báo 識thức 所sở 有hữu 眾chúng 生sanh 。 識thức 食thực 不bất 成thành 。 離ly 此thử 果quả 報báo 識thức 六lục 識thức 中trung 隨tùy 一nhất 識thức 。 於ư 三tam 界giới 所sở 有hữu 眾chúng 生sanh 中trung 。 食thực 事sự 不bất 成thành 故cố 。
釋thích 曰viết 。 此thử 言ngôn 顯hiển 示thị 識thức 食thực 不bất 成thành 義nghĩa 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 四tứ 種chủng 食thực 。 一nhất 摶đoàn 二nhị 觸xúc 三tam 意ý 思tư 四tứ 識thức 。 摶đoàn 者giả 變biến 成thành 為vi 相tương/tướng 。 既ký 變biến 已dĩ 能năng 作tác 攝nhiếp 持trì 身thân 利lợi 益ích 事sự 。 觸xúc 者giả 境cảnh 界giới 相tương/tướng 。 如như 色sắc 等đẳng 境cảnh 界giới 。 唯duy 以dĩ 見kiến 等đẳng 。 即tức 能năng 為vi 身thân 利lợi 益ích 事sự 。 意ý 思tư 者giả 憶ức 念niệm 為vi 相tương/tướng 。 但đãn 以dĩ 憶ức 念niệm 為vi 身thân 利lợi 益ích 事sự 。 如như 渴khát 者giả 見kiến 水thủy 得đắc 不bất 死tử 故cố 。 識thức 者giả 攝nhiếp 持trì 為vi 相tương/tướng 。 由do 此thử 攝nhiếp 持trì 故cố 身thân 得đắc 住trụ 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 即tức 同đồng 死tử 屍thi 臭xú 爛lạn 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 識thức 亦diệc 名danh 食thực 。 由do 能năng 作tác 身thân 利lợi 益ích 事sự 故cố 。 於ư 中trung 觸xúc 食thực 者giả 六lục 識thức 身thân 。 意ý 思tư 者giả 憶ức 念niệm 心tâm 。 既ký 說thuyết 識thức 食thực 故cố 知tri 更cánh 有hữu 別biệt 識thức 。 又hựu 如như 重trọng/trùng 睡thụy 無vô 心tâm 及cập 悶muộn 絕tuyệt 滅diệt 定định 等đẳng 。 六lục 識thức 身thân 滅diệt 爾nhĩ 。 更cánh 有hữu 何hà 者giả 持trì 身thân 得đắc 不bất 爛lạn 壞hoại 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 若nhược 捨xả 離ly 時thời 。 身thân 則tắc 爛lạn 壞hoại 故cố 。
論luận 曰viết 。 若nhược 從tùng 此thử 退thoái 已dĩ 於ư 上thượng 靜tĩnh 地địa 生sanh 。 以dĩ 染nhiễm 污ô 不bất 靜tĩnh 意ý 識thức 結kết 彼bỉ 生sanh 。 此thử 不bất 靜tĩnh 染nhiễm 污ô 心tâm 。 於ư 彼bỉ 地địa 中trung 。 若nhược 離ly 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 種chủng 子tử 不bất 可khả 得đắc 。
釋thích 曰viết 。 前tiền 已dĩ 說thuyết 不bất 靜tĩnh 地địa 結kết 生sanh 不bất 成thành 。 靜tĩnh 地địa 不bất 成thành 。 今kim 當đương 顯hiển 示thị 此thử 處xứ 。 以dĩ 染nhiễm 污ô 識thức 結kết 彼bỉ 生sanh 。 若nhược 於ư 靜tĩnh 地địa 亦diệc 以dĩ 染nhiễm 污ô 不bất 靜tĩnh 結kết 彼bỉ 生sanh 。 染nhiễm 污ô 者giả 以dĩ 彼bỉ 地địa 煩phiền 惱não 所sở 染nhiễm 故cố 。 彼bỉ 地địa 煩phiền 惱não 者giả 。 謂vị 著trước 定định 味vị 等đẳng 。 此thử 染nhiễm 污ô 即tức 在tại 不bất 靜tĩnh 地địa 。 此thử 人nhân 於ư 不bất 靜tĩnh 地địa 死tử 。 既ký 死tử 已dĩ 彼bỉ 上thượng 地địa 心tâm 云vân 何hà 現hiện 前tiền 。 既ký 不bất 現hiện 前tiền 。 云vân 何hà 得đắc 結kết 彼bỉ 生sanh 。 是thị 故cố 決quyết 定định 應ưng 有hữu 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 由do 有hữu 無vô 始thỉ 。 時thời 彼bỉ 地địa 熏huân 習tập 心tâm 在tại 。 由do 此thử 熏huân 習tập 彼bỉ 心tâm 現hiện 前tiền 得đắc 結kết 彼bỉ 生sanh 故cố 。
論luận 曰viết 。 設thiết 令linh 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 所sở 有hữu 染nhiễm 污ô 及cập 善thiện 心tâm 。 若nhược 離ly 一nhất 切thiết 。 種chủng 子tử 果quả 報báo 識thức 。 此thử 染nhiễm 污ô 及cập 善thiện 心tâm 。 應ưng 無vô 種chủng 子tử 及cập 住trú 處xứ 故cố 。
釋thích 曰viết 。 生sanh 無vô 色sắc 界giới 者giả 。 謂vị 解giải 脫thoát 色sắc 界giới 。 染nhiễm 污ô 及cập 善thiện 心tâm 者giả 。 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 三Tam 摩Ma 提Đề 味vị 。 無vô 種chủng 子tử 及cập 無vô 住trú 處xứ 者giả 。 謂vị 無vô 因nhân 及cập 無vô 依y 止chỉ 。 更cánh 有hữu 別biệt 義nghĩa 。 若nhược 無vô 種chủng 子tử 。 何hà 因nhân 而nhi 生sanh 。 若nhược 無vô 住trú 處xứ 云vân 何hà 得đắc 依y 止chỉ 住trụ 。 彼bỉ 心tâm 為vi 阿a 梨lê 耶da 識thức 攝nhiếp 持trì 故cố 。 從tùng 自tự 種chủng 子tử 生sanh 。 即tức 依y 止chỉ 此thử 識thức 。 由do 有hữu 依y 止chỉ 故cố 得đắc 相tương 續tục 住trụ 。
論luận 曰viết 。 若nhược 即tức 於ư 彼bỉ 。 界giới 中trung 出xuất 世thế 心tâm 現hiện 前tiền 。 所sở 餘dư 世thế 間gian 心tâm 滅diệt 盡tận 。 便tiện 應ưng 滅diệt 離ly 彼bỉ 趣thú 。
釋thích 曰viết 。 即tức 於ư 彼bỉ 中trung 。 若nhược 出xuất 世thế 心tâm 現hiện 前tiền 。 唯duy 除trừ 此thử 出xuất 世thế 心tâm 。 其kỳ 餘dư 皆giai 是thị 世thế 間gian 心tâm 。 彼bỉ 諸chư 世thế 間gian 。 心tâm 皆giai 不bất 有hữu 故cố 。 便tiện 斷đoạn 彼bỉ 趣thú 。 即tức 是thị 不bất 由do 功công 用dụng 得đắc 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 既ký 無vô 此thử 理lý 故cố 。 離ly 阿a 梨lê 耶da 識thức 不bất 成thành 。
論luận 曰viết 。 若nhược 生sanh 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 中trung 。 依y 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 出xuất 世thế 間gian 心tâm 現hiện 前tiền 。 即tức 應ưng 捨xả 離ly 二nhị 趣thú 。 此thử 出xuất 世thế 識thức 不bất 依y 止chỉ 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 趣thú 。 亦diệc 不bất 依y 止chỉ 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 趣thú 。 依y 止chỉ 涅Niết 槃Bàn 處xứ 亦diệc 不bất 成thành 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 於ư 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 生sanh 。 有hữu 時thời 依y 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 出xuất 世thế 心tâm 現hiện 前tiền 。 以dĩ 彼bỉ 處xứ 心tâm 明minh 利lợi 故cố 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 心tâm 鈍độn 故cố 。 於ư 明minh 利lợi 心tâm 處xứ 。 修tu 出xuất 世thế 心tâm 現hiện 前tiền 。 彼bỉ 出xuất 世thế 心tâm 依y 止chỉ 。 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 趣thú 並tịnh 不bất 成thành 。 以dĩ 此thử 二nhị 地địa 皆giai 世thế 間gian 故cố 。 又hựu 別biệt 地địa 生sanh 別biệt 地địa 心tâm 現hiện 前tiền 依y 止chỉ 二nhị 趣thú 亦diệc 不bất 成thành 。 由do 身thân 有hữu 餘dư 故cố 。 若nhược 此thử 心tâm 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 為vi 依y 止chỉ 亦diệc 不bất 成thành 。 以dĩ 如như 是thị 等đẳng 。 三tam 種chủng 依y 止chỉ 既ký 不bất 成thành 。 若nhược 離ly 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 此thử 出xuất 世thế 心tâm 住trụ 於ư 何hà 處xứ 。
論luận 曰viết 。 若nhược 人nhân 造tạo 善thiện 造tạo 惡ác 於ư 捨xả 命mạng 時thời 。 若nhược 離ly 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 或hoặc 上thượng 或hoặc 下hạ 。 次thứ 第đệ 身thân 冷lãnh 不bất 得đắc 成thành 。 是thị 故cố 若nhược 離ly 一nhất 切thiết 。 種chủng 子tử 果quả 報báo 識thức 。 生sanh 染nhiễm 污ô 亦diệc 不bất 成thành 。
釋thích 曰viết 。 於ư 中trung 造tạo 善thiện 造tạo 惡ác 。 則tắc 有hữu 從tùng 上thượng 從tùng 下hạ 。 身thân 冷lãnh 不bất 同đồng 。 以dĩ 造tạo 善thiện 者giả 上thượng 昇thăng 。 為vi 惡ác 者giả 下hạ 墜trụy 。 是thị 故cố 若nhược 不bất 許hứa 有hữu 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 為vi 攝nhiếp 持trì 者giả 。 云vân 何hà 得đắc 如như 此thử 身thân 即tức 隨tùy 冷lãnh 。 由do 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 為vi 攝nhiếp 持trì 者giả 故cố 。 或hoặc 上thượng 或hoặc 下hạ 。 次thứ 第đệ 放phóng 捨xả 。 隨tùy 所sở 捨xả 處xứ 則tắc 為vi 死tử 屍thi 故cố 。 得đắc 身thân 冷lãnh 。
攝Nhiếp 大Đại 乘Thừa 論Luận 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 二nhị
Nhiếp Đại Thừa Luận Thích Luận ♦ Hết quyển 2
❖
Phiên âm: 17/3/2016 ◊ Cập nhật: 17/3/2016