成Thành 實Thật 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 四tứ
Thành Thật Luận ♦ Quyển 14

訶ha 梨lê 跋bạt 摩ma 造tạo


姚Diêu 秦Tần 三tam 藏tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch


食thực 厭yếm 想tưởng 品phẩm 第đệ 一nhất 百bách 七thất 十thập 六lục 。


一nhất 切thiết 苦khổ 生sanh 皆giai 由do 貪tham 食thực 。 亦diệc 以dĩ 食thực 故cố 助trợ 發phát 婬dâm 欲dục 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 所sở 有hữu 諸chư 苦khổ 。 皆giai 因nhân 飲ẩm 食thực 婬dâm 欲dục 故cố 生sanh 。 斷đoạn 食thực 貪tham 故cố 應ưng 修tu 厭yếm 想tưởng 。 又hựu 如như 劫kiếp 初sơ 眾chúng 生sanh 。 從tùng 天thiên 上thượng 來lai 。 化hóa 生sanh 此thử 間gian 。 身thân 有hữu 光quang 明minh 。 飛phi 行hành 自tự 在tại 。 始thỉ 食thực 地địa 味vị 。 食thực 之chi 多đa 者giả 即tức 失thất 威uy 光quang 。 如như 是thị 漸tiệm 漸tiệm 。 有hữu 老lão 病bệnh 死tử 。 至chí 今kim 百bách 歲tuế 。 多đa 諸chư 苦khổ 惱não 。 皆giai 由do 貪tham 著trước 食thực 故cố 失thất 此thử 等đẳng 利lợi 。 是thị 故cố 應ưng 正chánh 觀quán 食thực 。 又hựu 貪tham 著trước 飲ẩm 食thực 。 故cố 生sanh 婬dâm 欲dục 。 從tùng 婬dâm 欲dục 故cố 生sanh 餘dư 煩phiền 惱não 。 從tùng 餘dư 煩phiền 惱não 。 造tạo 不bất 善thiện 業nghiệp 。 從tùng 不bất 善thiện 業nghiệp 增tăng 三tam 惡ác 趣thú 。 損tổn 天thiên 人nhân 眾chúng 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 。 衰suy 惱não 皆giai 由do 貪tham 食thực 。 又hựu 老lão 病bệnh 死tử 相tướng 皆giai 由do 飲ẩm 食thực 。 又hựu 食thực 是thị 深thâm 貪tham 著trước 處xứ 。 婬dâm 欲dục 雖tuy 重trọng/trùng 不bất 能năng 惱não 人nhân 。 如như 為vi 食thực 者giả 。 若nhược 少thiếu 壯tráng 老lão 。 年niên 在tại 家gia 出xuất 家gia 。 無vô 不bất 為vi 食thực 。 之chi 所sở 惱não 也dã 。 又hựu 應ưng 食thực 此thử 食thực 。 而nhi 心tâm 不bất 著trước 。 未vị 離ly 欲dục 者giả 。 是thị 最tối 為vi 難nan 。 如như 受thọ 刀đao 法pháp 如như 服phục 毒độc 藥dược 。 如như 養dưỡng 毒độc 蛇xà 。 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。 當đương 修tu 習tập 心tâm 。 以dĩ 此thử 而nhi 食thực 不bất 為vi 貪tham 食thực 苦khổ 之chi 所sở 惱não 。 有hữu 諸chư 外ngoại 道đạo 。 行hành 斷đoạn 食thực 法pháp 。 是thị 故cố 佛Phật 言ngôn 。 此thử 食thực 不bất 以dĩ 斷đoạn 故cố 得đắc 離ly 。 當đương 思tư 而nhi 食thực 。 若nhược 但đãn 斷đoạn 食thực 煩phiền 惱não 不bất 盡tận 則tắc 唐đường 死tử 無vô 益ích 。 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。 於ư 此thử 食thực 中trung 應ưng 生sanh 厭yếm 離ly 想tưởng 。 則tắc 無vô 上thượng 過quá 。 問vấn 曰viết 。 云vân 何hà 於ư 食thực 應ưng 生sanh 厭yếm 想tưởng 。


答đáp 曰viết 。

此thử 食thực 體thể 性tánh 不bất 淨tịnh 極cực 上thượng 味vị 食thực 果quả 皆giai 不bất 淨tịnh 。 是thị 故cố 應ưng 厭yếm 。 又hựu 如như 淨tịnh 潔khiết 。 香hương 美mỹ 飲ẩm 食thực 。 不bất 即tức 淨tịnh 時thời 能năng 利lợi 益ích 身thân 。 以dĩ 齒xỉ 咀trớ 嚼tước 涎tiên 唾thóa 浸tẩm 漬tí 狀trạng 如như 嘔# 吐thổ 。 墮đọa 生sanh 藏tạng 中trung 能năng 利lợi 益ích 身thân 。 故cố 知tri 不bất 淨tịnh 。 又hựu 此thử 飲ẩm 食thực 不bất 知tri 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 。 若nhược 人nhân 雖tuy 得đắc 美mỹ 食thực 還hoàn 吐thổ 出xuất 已dĩ 更cánh 不bất 能năng 食thực 。 當đương 知tri 以dĩ 不bất 知tri 力lực 故cố 以dĩ 之chi 為vi 美mỹ 。 又hựu 以dĩ 飲ẩm 食thực 因nhân 緣duyên 受thọ 田điền 作tác 役dịch 使sử 積tích 聚tụ 守thủ 護hộ 如như 是thị 等đẳng 苦khổ 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 起khởi 無vô 量lượng 罪tội 。 又hựu 所sở 有hữu 不bất 淨tịnh 皆giai 因nhân 飲ẩm 食thực 。 若nhược 無vô 飲ẩm 食thực 何hà 由do 而nhi 有hữu 。 皮bì 骨cốt 血huyết 肉nhục 及cập 糞phẩn 穢uế 等đẳng 。 諸chư 不bất 淨tịnh 物vật 。 又hựu 所sở 有hữu 惡ác 道đạo 諸chư 廁trắc 虫trùng 等đẳng 。 皆giai 以dĩ 貪tham 著trước 香hương 味vị 故cố 生sanh 其kỳ 中trung 。 如như 業nghiệp 品phẩm 中trung 說thuyết 。 渴khát 死tử 眾chúng 生sanh 生sanh 為vi 水thủy 虫trùng 。 憒hội 閙náo 處xứ 死tử 則tắc 生sanh 鳥điểu 中trung 。 貪tham 婬dâm 欲dục 死tử 生sanh 胞bào 胎thai 中trung 。 如như 是thị 等đẳng 。 又hựu 若nhược 離ly 此thử 食thực 得đắc 大đại 樂nhạo/nhạc/lạc 。 如như 生sanh 色sắc 界giới 及cập 泥Nê 洹Hoàn 中trung 。 又hựu 隨tùy 以dĩ 食thực 故cố 有hữu 稼giá 穡# 等đẳng 苦khổ 。 如như 是thị 觀quán 食thực 不bất 淨tịnh 苦khổ 。 故cố 應ưng 修tu 厭yếm 想tưởng 。


一Nhất 切Thiết 世Thế 間Gian 。 不Bất 可Khả 樂Lạc 想Tưởng 。 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 七thất 十thập 七thất
☸ Phẩm 177:

行hành 者giả 見kiến 諸chư 世thế 間gian 一nhất 切thiết 。 皆giai 苦khổ 心tâm 無vô 所sở 樂lạc 。 又hựu 此thử 行hành 者giả 修tu 離ly 喜hỷ 定định 。 如như 無vô 常thường 想tưởng 苦khổ 想tưởng 無vô 我ngã 想tưởng 食thực 厭yếm 想tưởng 死tử 想tưởng 等đẳng 。 則tắc 心tâm 不bất 樂nhạo 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 又hựu 此thử 人nhân 見kiến 所sở 愛ái 者giả 則tắc 增tăng 貪tham 欲dục 。 見kiến 所sở 惡ác 者giả 則tắc 增tăng 瞋sân 恚khuể 。 故cố 俱câu 不bất 樂lạc 。 又hựu 見kiến 富phú 貴quý 人nhân 有hữu 守thủ 護hộ 等đẳng 苦khổ 。 見kiến 貧bần 窮cùng 人nhân 有hữu 短đoản 乏phạp 苦khổ 。 又hựu 見kiến 好hảo/hiếu 處xứ 者giả 將tương 墮đọa 惡ác 處xứ 。 見kiến 惡ác 處xứ 者giả 現hiện 受thọ 諸chư 苦khổ 。 又hựu 現hiện 在tại 富phú 貴quý 知tri 必tất 將tương 墮đọa 。 亦diệc 是thị 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 住trú 處xứ 。 現hiện 在tại 貧bần 窮cùng 知tri 無vô 因nhân 緣duyên 。 可khả 以dĩ 得đắc 出xuất 。 故cố 不bất 貪tham 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 又hựu 少thiểu 有hữu 眾chúng 生sanh 。 得đắc 生sanh 好hảo/hiếu 處xứ 。 多đa 墜trụy 惡ác 道đạo 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 少thiểu 生sanh 好hảo/hiếu 處xứ 多đa 生sanh 惡ác 處xứ 。 見kiến 此thử 過quá 已dĩ 但đãn 求cầu 泥Nê 洹Hoàn 。 又hựu 此thử 人nhân 見kiến 貪tham 等đẳng 過quá 。 煩phiền 惱não 常thường 隨tùy 眾chúng 生sanh 如như 怨oán 伺tứ 人nhân 得đắc 便tiện 便tiện 殺sát 。 此thử 怨oán 賊tặc 中trung 云vân 何hà 可khả 樂lạc 。 又hựu 見kiến 從tùng 煩phiền 惱não 生sanh 不bất 善thiện 業nghiệp 。 常thường 追truy 隨tùy 逐trục 不bất 善thiện 業nghiệp 果quả 終chung 不bất 可khả 脫thoát 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 汝nhữ 作tác 惡ác 業nghiệp 。 今kim 作tác 已dĩ 作tác 當đương 作tác 。 乃nãi 至chí 飛phi 空không 中trung 。 終chung 不bất 能năng 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 故cố 不bất 樂lạc 。 又hựu 生sanh 等đẳng 八bát 苦khổ 尚thượng 隨tùy 福phước 人nhân 。 況huống 無vô 福phước 者giả 。 如như 是thị 云vân 何hà 。 當đương 樂nhạo/nhạc/lạc 世thế 間gian 。 又hựu 如như 毒độc 蛇xà 篋khiếp 五ngũ 拔bạt 刀đao 賊tặc 。 空không 聚tụ 落lạc 賊tặc 。 此thử 岸ngạn 諸chư 苦khổ 常thường 隨tùy 眾chúng 生sanh 。 云vân 何hà 可khả 樂lạc 。 又hựu 如như 醎hàm 辛tân 愛ái 河hà 所sở 漂phiêu 。 五ngũ 欲dục 毒độc 刺thứ 無vô 明minh 黑hắc 闇ám 。 火hỏa 坑khanh 中trung 苦khổ 。 常thường 隨tùy 眾chúng 生sanh 。 云vân 何hà 當đương 樂nhạo/nhạc/lạc 。 又hựu 行hành 者giả 知tri 安an 隱ẩn 樂lạc 少thiểu 衰suy 惱não 苦khổ 多đa 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 見kiến 諸chư 世thế 間gian 吉cát 日nhật 嘉gia 會hội 華hoa 林lâm 敷phu 榮vinh 果quả 實thật 繁phồn 茂mậu 國quốc 土thổ 安an 樂lạc 。 無vô 得đắc 久cửu 者giả 。 歡hoan 樂lạc 者giả 少thiểu 受thọ 苦khổ 者giả 多đa 。 是thị 故cố 不bất 樂lạc 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 問vấn 曰viết 。 修tu 習tập 此thử 想tưởng 。 得đắc 何hà 等đẳng 利lợi 。


答đáp 曰viết 。

能năng 於ư 世thế 間gian 。 種chủng 種chủng 相tướng 中trung 。 心tâm 不bất 貪tham 著trước 。 又hựu 修tu 此thử 想tưởng 故cố 。 速tốc 得đắc 解giải 脫thoát 。 於ư 生sanh 死tử 中trung 。 不bất 復phục 久cửu 住trụ 。 又hựu 此thử 行hành 者giả 得đắc 利lợi 智trí 慧tuệ 。 常thường 習tập 一nhất 切thiết 過quá 患hoạn 相tương/tướng 故cố 。 又hựu 此thử 人nhân 心tâm 。 不bất 生sanh 煩phiền 惱não 。 若nhược 生sanh 速tốc 滅diệt 。 如như 一nhất 渧đế 水thủy 墮đọa 熱nhiệt 鐵thiết 上thượng 。 行hành 者giả 以dĩ 不bất 樂nhạo 世thế 間gian 。 故cố 能năng 深thâm 樂nhạo 寂tịch 滅diệt 。 若nhược 不bất 厭yếm 世thế 間gian 。 則tắc 於ư 寂tịch 滅diệt 不bất 能năng 深thâm 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 故cố 應ưng 習tập 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 不bất 可khả 樂lạc 想tưởng 。


不Bất 淨Tịnh 想Tưởng 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 七thất 十thập 八bát
☸ Phẩm 178:

問vấn 曰viết 。 云vân 何hà 修tu 不bất 淨tịnh 想tưởng 。


答đáp 曰viết 。

行hành 者giả 見kiến 身thân 種chủng 子tử 不bất 淨tịnh 。 謂vị 從tùng 父phụ 母mẫu 不bất 淨tịnh 。 道đạo 生sanh 赤xích 白bạch 和hòa 合hợp 。 又hựu 此thử 身thân 為vi 。 不bất 淨tịnh 所sở 成thành 。 謂vị 爛lạn 壞hoại 飲ẩm 食thực 汁trấp 流lưu 潤nhuận 漬tí 。 又hựu 生sanh 處xứ 不bất 淨tịnh 。 謂vị 母mẫu 胎thai 中trung 。 不bất 淨tịnh 充sung 滿mãn 。 又hựu 糞phẩn 穢uế 等đẳng 諸chư 不bất 淨tịnh 物vật 。 合hợp 而nhi 為vi 身thân 。 於ư 九cửu 孔khổng 中trung 。 常thường 流lưu 不bất 淨tịnh 。 又hựu 身thân 所sở 置trí 處xứ 。 是thị 處xứ 即tức 為vi 不bất 吉cát 不bất 淨tịnh 。 又hựu 飲ẩm 食thực 衣y 服phục 。 來lai 著trước 人nhân 身thân 。 皆giai 為vi 不bất 淨tịnh 。 為vi 他tha 所sở 惡ác 。 又hựu 為vi 此thử 身thân 物vật 。 皆giai 是thị 不bất 淨tịnh 。 如như 澡táo 浴dục 水thủy 若nhược 澡táo 槃bàn 等đẳng 。 又hựu 從tùng 身thân 所sở 出xuất 爪trảo 髮phát 垢cấu 膩nị 及cập 涕thế 唾thóa 等đẳng 。 皆giai 是thị 不bất 淨tịnh 。 又hựu 見kiến 死tử 屍thi 。 以dĩ 為vi 不bất 淨tịnh 。 此thử 身thân 死tử 時thời 更cánh 有hữu 何hà 異dị 。 當đương 知tri 本bổn 來lai 常thường 是thị 不bất 淨tịnh 。 生sanh 時thời 但đãn 以dĩ 我ngã 心tâm 覆phú 故cố 。 謂vị 之chi 為vi 淨tịnh 。 又hựu 觸xúc 死tử 人nhân 者giả 名danh 為vi 不bất 淨tịnh 。 而nhi 髮phát 爪trảo 等đẳng 常thường 是thị 死tử 物vật 。 無vô 量lượng 死tử 虫trùng 亦diệc 常thường 觸xúc 身thân 。 故cố 知tri 此thử 身thân 本bổn 來lai 不bất 淨tịnh 。 又hựu 不bất 淨tịnh 虱sắt 及cập 蠅dăng 蚋nhuế 等đẳng 。 諸chư 不bất 淨tịnh 虫trùng 常thường 來lai 觸xúc 身thân 。 故cố 知tri 不bất 淨tịnh 。 又hựu 此thử 身thân 如như 廁trắc 。 不bất 淨tịnh 常thường 滿mãn 。 因nhân 是thị 廁trắc 中trung 生sanh 千thiên 種chủng 虫trùng 。 此thử 身thân 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 此thử 身thân 如như 塚trủng 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 死tử 屍thi 處xứ 故cố 名danh 為vi 塚trủng 。 此thử 身thân 亦diệc 多đa 死tử 虫trùng 。 在tại 其kỳ 中trung 住trụ 。 又hựu 此thử 身thân 能năng 造tạo 不bất 淨tịnh 。 若nhược 淨tịnh 處xứ 好hảo/hiếu 華hoa 衣y 服phục 瓔anh 珞lạc 。 等đẳng 由do 此thử 身thân 故cố 皆giai 為vi 不bất 淨tịnh 。 又hựu 諸chư 婆Bà 羅La 門Môn 。 於ư 死tử 家gia 產sản 家gia 不bất 從tùng 受thọ 食thực 。 以dĩ 不bất 淨tịnh 故cố 。 而nhi 此thử 身thân 中trung 千thiên 萬vạn 種chủng 虫trùng 常thường 生sanh 常thường 死tử 。 則tắc 無vô 可khả 從tùng 受thọ 飲ẩm 食thực 者giả 。 故cố 知tri 不bất 淨tịnh 。 又hựu 世thế 間gian 中trung 獄ngục 為vi 不bất 淨tịnh 。 此thử 身thân 即tức 是thị 。 千thiên 種chủng 虫trùng 獄ngục 。 故cố 名danh 不bất 淨tịnh 。 又hựu 此thử 身thân 常thường 須tu 澡táo 浴dục 。 若nhược 是thị 淨tịnh 者giả 何hà 須tu 澡táo 浴dục 耶da 。 又hựu 以dĩ 妙diệu 好hảo 華hoa 香hương 瓔anh 珞lạc 。 莊trang 嚴nghiêm 此thử 身thân 。 當đương 知tri 此thử 身thân 。 體thể 性tánh 不bất 淨tịnh 。 假giả 外ngoại 淨tịnh 物vật 。 以dĩ 為vi 莊trang 嚴nghiêm 。 又hựu 此thử 人nhân 身thân 最tối 為vi 不bất 淨tịnh 。 以dĩ 餘dư 眾chúng 生sanh 皮bì 毛mao 爪trảo 齒xỉ 筋cân 骨cốt 肌cơ 肉nhục 。 或hoặc 有hữu 任nhậm 用dụng 。 於ư 人nhân 身thân 中trung 。 無vô 一nhất 可khả 取thủ 。 以dĩ 最tối 不bất 淨tịnh 故cố 。 又hựu 如như 憂ưu 鉢bát 羅la 鉢bát 頭đầu 摩ma 諸chư 蓮liên 花hoa 等đẳng 從tùng 不bất 淨tịnh 中trung 生sanh 。 故cố 名danh 不bất 淨tịnh 。 是thị 身thân 不bất 爾nhĩ 。 不bất 以dĩ 餘dư 物vật 故cố 令linh 不bất 淨tịnh 。 性tánh 是thị 不bất 淨tịnh 。 又hựu 此thử 身thân 若nhược 淨tịnh 。 則tắc 不bất 應ưng 以dĩ 衣y 裳thường 覆phú 蔽tế 。 如như 人nhân 以dĩ 衣y 覆phú 屎thỉ 尿niệu 聚tụ 。 欺khi 誑cuống 他tha 人nhân 。 女nữ 人nhân 如như 是thị 。 以dĩ 服phục 飾sức 覆phú 身thân 誑cuống 惑hoặc 男nam 子tử 。 男nam 子tử 亦diệc 爾nhĩ 。 當đương 知tri 不bất 淨tịnh 。 又hựu 周chu 遍biến 此thử 身thân 常thường 出xuất 不bất 淨tịnh 。 謂vị 九cửu 孔khổng 不bất 淨tịnh 門môn 。 及cập 諸chư 毛mao 孔khổng 。 無vô 一nhất 淨tịnh 者giả 。 故cố 知tri 不bất 淨tịnh 。 問vấn 曰viết 。 修tu 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 為vi 得đắc 何hà 利lợi 。


答đáp 曰viết 。

以dĩ 取thủ 男nam 女nữ 淨tịnh 想tưởng 。 故cố 起khởi 貪tham 欲dục 。 從tùng 此thử 貪tham 欲dục 開khai 諸chư 罪tội 門môn 。 修tu 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 則tắc 能năng 制chế 伏phục 貪tham 欲dục 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 身thân 皆giai 是thị 。 臭xú 穢uế 不bất 淨tịnh 。 但đãn 薄bạc 皮bì 覆phú 故cố 不bất 可khả 知tri 。 似tự 如như 以dĩ 衣y 覆phú 不bất 淨tịnh 聚tụ 。 好hảo/hiếu 淨tịnh 潔khiết 者giả 則tắc 應ưng 遠viễn 離ly 。 又hựu 此thử 行hành 者giả 以dĩ 青thanh 瘀ứ 等đẳng 想tưởng 壞hoại 一nhất 切thiết 身thân 。 以dĩ 壞hoại 身thân 故cố 。 不bất 生sanh 貪tham 欲dục 。 又hựu 亦diệc 現hiện 見kiến 青thanh 瘀ứ 等đẳng 色sắc 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 實thật 未vị 青thanh 何hà 故cố 見kiến 青thanh 。


答đáp 曰viết 。

行hành 者giả 以dĩ 信tín 解giải 力lực 。 取thủ 此thử 青thanh 相tương/tướng 。 見kiến 一nhất 切thiết 色sắc 。 皆giai 為vi 青thanh 瘀ứ 。 問vấn 曰viết 。 此thử 觀quán 云vân 何hà 非phi 是thị 顛điên 倒đảo 。


答đáp 曰viết 。

此thử 身thân 有hữu 青thanh 瘀ứ 分phần/phân 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 木mộc 中trung 有hữu 淨tịnh 性tánh 。 又hựu 常thường 修tu 習tập 青thanh 瘀ứ 相tương/tướng 。 故cố 能năng 勝thắng 餘dư 色sắc 。 如như 青thanh 珠châu 光quang 能năng 映ánh 白bạch 色sắc 。 如như 是thị 久cửu 習tập 青thanh 瘀ứ 等đẳng 相tương/tướng 。 則tắc 不bất 淨tịnh 具cụ 足túc 。 不bất 淨tịnh 具cụ 足túc 則tắc 。 不bất 起khởi 婬dâm 欲dục 。 不bất 起khởi 婬dâm 欲dục 。 則tắc 諸chư 罪tội 門môn 閉bế 隨tùy 順thuận 泥Nê 洹Hoàn 。 修tu 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 獲hoạch 如như 是thị 利lợi 。


死Tử 想Tưởng 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 七thất 十thập 九cửu
☸ Phẩm 179:

行hành 者giả 以dĩ 死tử 想tưởng 於ư 壽thọ 命mạng 中trung 。 心tâm 不bất 決quyết 定định 。 故cố 應ưng 修tu 習tập 。 又hựu 此thử 人nhân 常thường 深thâm 樂nhạo/nhạc/lạc 善thiện 法Pháp 。 除trừ 斷đoạn 不bất 善thiện 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 眾chúng 生sanh 多đa 以dĩ 忘vong 死tử 故cố 。 起khởi 不bất 善thiện 業nghiệp 。 若nhược 憶ức 念niệm 死tử 則tắc 能năng 除trừ 斷đoạn 。 又hựu 常thường 念niệm 死tử 故cố 。 於ư 父phụ 母mẫu 兄huynh 弟đệ 。 姊tỷ 妹muội 親thân 里lý 知tri 識thức 。 等đẳng 中trung 貪tham 愛ái 則tắc 薄bạc 。 又hựu 修tu 習tập 死tử 想tưởng 則tắc 為vi 自tự 利lợi 。 謂vị 能năng 一nhất 心tâm 集tập 諸chư 善thiện 法Pháp 。 世thế 間gian 眾chúng 生sanh 。 多đa 樂nhạo/nhạc/lạc 他tha 利lợi 自tự 捨xả 己kỷ 利lợi 。 又hựu 此thử 人nhân 能năng 。 速tốc 得đắc 解giải 脫thoát 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 隨tùy 往vãng 來lai 世thế 間gian 常thường 有hữu 此thử 死tử 。 是thị 人nhân 厭yếm 死tử 。 故cố 求cầu 解giải 脫thoát 。 問vấn 曰viết 。 應ưng 云vân 何hà 修tu 死tử 想tưởng 。


答đáp 曰viết 。

先tiên 總tổng 說thuyết 一nhất 切thiết 無vô 常thường 。 今kim 但đãn 觀quán 身thân 無vô 常thường 。 陰ấm 相tương 續tục 斷đoạn 名danh 曰viết 死tử 。 想tưởng 此thử 身thân 無vô 常thường 。 甚thậm 於ư 外ngoại 物vật 。 猶do 如như 坏phôi 瓶bình 無vô 堅kiên 牢lao 相tương/tướng 。 行hành 者giả 觀quán 身thân 。 又hựu 過quá 於ư 此thử 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 坏phôi 瓶bình 。 若nhược 加gia 防phòng 護hộ 或hoặc 可khả 久cửu 住trụ 。 此thử 身thân 極cực 久cửu 不bất 過quá 百bách 歲tuế 。 以dĩ 無vô 牢lao 故cố 。 當đương 念niệm 死tử 想tưởng 。 又hựu 此thử 身thân 多đa 違vi 害hại 法pháp 。 謂vị 刀đao 杖trượng 鋒phong 刃nhận 怨oán 賊tặc 坑khanh 岸ngạn 。 飲ẩm 食thực 不bất 消tiêu 。 冷lãnh 熱nhiệt 風phong 病bệnh 。 取thủ 要yếu 觀quán 之chi 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 非phi 眾chúng 生sanh 物vật 。 皆giai 是thị 違vi 害hại 身thân 法pháp 。 是thị 故cố 應ưng 修tu 死tử 想tưởng 。 又hựu 行hành 者giả 見kiến 身thân 。 於ư 念niệm 念niệm 中trung 。 常thường 是thị 壞hoại 相tương/tướng 。 無vô 一nhất 念niệm 可khả 保bảo 。 故cố 修tu 死tử 想tưởng 。 又hựu 行hành 者giả 現hiện 見kiến 少thiếu 壯tráng 老lão 年niên 。 有hữu 病bệnh 無vô 病bệnh 。 無vô 有hữu 能năng 卻khước 死tử 者giả 。 自tự 念niệm 己kỷ 身thân 。 亦diệc 當đương 如như 是thị 。 故cố 修tu 死tử 想tưởng 。 又hựu 行hành 者giả 見kiến 有hữu 不bất 定định 報báo 業nghiệp 。 非phi 一nhất 切thiết 業nghiệp 盡tận 受thọ 百bách 歲tuế 。 業nghiệp 不bất 定định 故cố 死tử 亦diệc 不bất 定định 。 故cố 應ưng 念niệm 死tử 。 又hựu 無vô 始thỉ 生sanh 死tử 。 中trung 有hữu 無vô 量lượng 業nghiệp 有hữu 業nghiệp 能năng 妨phương 餘dư 業nghiệp 。 我ngã 亦diệc 應ưng 有hữu 非phi 時thời 死tử 業nghiệp 。 云vân 何hà 當đương 信tín 此thử 命mạng 耶da 。 又hựu 行hành 者giả 見kiến 死tử 有hữu 大đại 力lực 勢thế 。 不bất 可khả 以dĩ 軟nhuyễn 言ngôn 誘dụ 誑cuống 財tài 物vật 追truy 逐trục 鬪đấu 訟tụng 得đắc 脫thoát 。 如như 大đại 石thạch 山sơn 從tùng 四tứ 方phương 來lai 。 無vô 逃đào 避tị 處xứ 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 人nhân 能năng 令linh 閻diêm 王vương 歡hoan 喜hỷ 則tắc 得đắc 脫thoát 死tử 。


答đáp 曰viết 。

是thị 愚ngu 癡si 語ngữ 。 閻diêm 王vương 無vô 自tự 在tại 力lực 能năng 為vi 生sanh 殺sát 。 但đãn 能năng 考khảo 檢kiểm 。 行hành 善thiện 惡ác 事sự 。 若nhược 受thọ 報báo 盡tận 反phản 得đắc 害hại 身thân 因nhân 緣duyên 故cố 死tử 。 是thị 故cố 行hành 者giả 。 見kiến 身thân 無vô 依y 無vô 救cứu 住trụ 死tử 道đạo 中trung 。 故cố 念niệm 死tử 想tưởng 。 又hựu 行hành 者giả 常thường 見kiến 此thử 身thân 為vi 老lão 病bệnh 所sở 惱não 無vô 牢lao 固cố 性tánh 。 以dĩ 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 相tương 續tục 識thức 繫hệ 故cố 修tu 死tử 想tưởng 。 又hựu 此thử 行hành 者giả 見kiến 死tử 是thị 定định 命mạng 。 則tắc 不bất 定định 定định 勝thắng 不bất 定định 故cố 修tu 死tử 想tưởng 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 不bất 說thuyết 老lão 病bệnh 等đẳng 想tưởng 。 而nhi 但đãn 說thuyết 死tử 想tưởng 。


答đáp 曰viết 。

老lão 病bệnh 奪đoạt 人nhân 。 不bất 能năng 令linh 盡tận 。 病bệnh 奪đoạt 強cường 健kiện 老lão 奪đoạt 少thiếu 壯tráng 。 親thân 里lý 財tài 物vật 餘dư 身thân 猶do 在tại 。 死tử 則tắc 奪đoạt 盡tận 。 又hựu 老lão 病bệnh 等đẳng 是thị 死tử 因nhân 緣duyên 。 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 死tử 名danh 大đại 黑hắc 闇ám 。 無vô 有hữu 光quang 明minh 。 無vô 救cứu 護hộ 者giả 。 亦diệc 無vô 伴bạn 黨đảng 。 無vô 所sở 恃thị 怙hộ 。 是thị 最tối 怖bố 處xứ 故cố 應ưng 念niệm 死tử 。 又hựu 眾chúng 生sanh 以dĩ 死tử 因nhân 緣duyên 怖bố 畏úy 後hậu 世thế 。 又hựu 三tam 界giới 中trung 一nhất 切thiết 有hữu 死tử 。 老lão 病bệnh 不bất 爾nhĩ 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 不bất 離ly 眾chúng 生sanh 。 有hữu 死tử 相tướng 者giả 。 眾chúng 生sanh 即tức 是thị 假giả 名danh 。 行hành 者giả 何hà 故cố 修tu 習tập 此thử 想tưởng 。


答đáp 曰viết 。

不bất 壞hoại 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 者giả 。 怖bố 畏úy 於ư 死tử 。 若nhược 修tu 死tử 想tưởng 則tắc 。 不bất 生sanh 怖bố 畏úy 。 故cố 應ưng 修tu 習tập 。 又hựu 無vô 常thường 想tưởng 等đẳng 名danh 為vi 近cận 道đạo 。 不bất 淨tịnh 食thực 厭yếm 及cập 死tử 想tưởng 等đẳng 是thị 名danh 遠viễn 道đạo 。 未vị 得đắc 道Đạo 者giả 。 以dĩ 此thử 等đẳng 想tưởng 故cố 能năng 制chế 伏phục 心tâm 。


後Hậu 三Tam 想Tưởng 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 八bát 十thập
☸ Phẩm 180:

斷đoạn 想tưởng 者giả 。 如như 四tứ 正chánh 勤cần 中trung 說thuyết 。 已dĩ 生sanh 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 為vi 斷đoạn 故cố 勤cần 精tinh 進tấn 。 此thử 諸chư 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 是thị 地địa 獄ngục 等đẳng 苦khổ 惱não 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 是thị 諸chư 惡ác 名danh 聞văn 及cập 心tâm 悔hối 等đẳng 。 眾chúng 苦khổ 之chi 本bổn 。 是thị 故cố 應ưng 斷đoạn 。 問vấn 曰viết 。 當đương 云vân 何hà 斷đoạn 。


答đáp 曰viết 。

得đắc 不bất 作tác 法pháp 爾nhĩ 時thời 則tắc 斷đoạn 。 又hựu 邪tà 憶ức 念niệm 是thị 貪tham 欲dục 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 因nhân 。 斷đoạn 此thử 念niệm 故cố 是thị 法pháp 則tắc 斷đoạn 。 問vấn 曰viết 。 修tu 此thử 斷đoạn 想tưởng 。 得đắc 何hà 等đẳng 利lợi 。


答đáp 曰viết 。

修tu 此thử 想tưởng 者giả 。 常thường 不bất 隨tùy 惡ác 法pháp 為vi 所sở 應ưng 作tác 。 又hựu 此thử 離ly 八bát 難nạn 。 人nhân 身thân 利lợi 者giả 。 謂vị 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 又hựu 樂nhạo/nhạc/lạc 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 是thị 法Pháp 服phục 毀hủy 形hình 。 出xuất 家gia 人nhân 利lợi 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 唐đường 自tự 辱nhục 身thân 。 又hựu 若nhược 行hành 者giả 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 斷đoạn 相tương/tướng 。 則tắc 為vi 以dĩ 法Pháp 供cúng 養dường 。 於ư 佛Phật 離ly 欲dục 想tưởng 滅diệt 想tưởng 者giả 。 若nhược 欲dục 盡tận 不bất 生sanh 是thị 名danh 離ly 欲dục 。 念niệm 此thử 離ly 欲dục 故cố 名danh 離ly 想tưởng 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 說thuyết 斷đoạn 想tưởng 即tức 是thị 離ly 想tưởng 。 何hà 故cố 更cánh 說thuyết 。


答đáp 曰viết 。

從tùng 斷đoạn 得đắc 離ly 。 斷đoạn 謂vị 除trừ 滅diệt 貪tham 欲dục 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 斷đoạn 貪tham 欲dục 故cố 五ngũ 陰ấm 則tắc 斷đoạn 。 又hựu 斷đoạn 想tưởng 是thị 離ly 欲dục 想tưởng 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 於ư 此thử 法Pháp 。 無vô 貪tham 名danh 斷đoạn 此thử 法pháp 是thị 故cố 若nhược 得đắc 離ly 欲dục 則tắc 苦khổ 惱não 滅diệt 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 離ly 欲dục 者giả 得đắc 解giải 脫thoát 。 得đắc 解giải 脫thoát 即tức 名danh 為vi 斷đoạn 。 若nhược 入nhập 無vô 餘dư 。 是thị 名danh 為vi 滅diệt 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 有hữu 三tam 性tánh 斷đoạn 性tánh 離ly 欲dục 性tánh 滅diệt 性tánh 。 若nhược 說thuyết 斷đoạn 性tánh 離ly 欲dục 性tánh 即tức 。 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 離ly 三tam 界giới 欲dục 。 住trụ 有hữu 餘dư 泥Nê 洹Hoàn 。 若nhược 說thuyết 滅diệt 性tánh 即tức 是thị 命mạng 終chung 捨xả 壽thọ 。 斷đoạn 陰ấm 相tương 續tục 入nhập 無Vô 餘Dư 泥Nê 洹Hoàn 。 又hựu 有hữu 二nhị 種chủng 解giải 脫thoát 慧tuệ 解giải 脫thoát 心tâm 解giải 脫thoát 。 若nhược 說thuyết 斷đoạn 即tức 是thị 離ly 無vô 明minh 。 故cố 慧tuệ 得đắc 解giải 脫thoát 。 若nhược 說thuyết 離ly 欲dục 即tức 是thị 離ly 愛ái 。 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 二nhị 解giải 脫thoát 果quả 。 是thị 名danh 為vi 滅diệt 。 又hựu 若nhược 說thuyết 斷đoạn 想tưởng 即tức 說thuyết 斷đoạn 無vô 明minh 漏lậu 。 若nhược 說thuyết 離ly 欲dục 想tưởng 即tức 說thuyết 斷đoạn 欲dục 漏lậu 有hữu 漏lậu 。 若nhược 說thuyết 滅diệt 想tưởng 是thị 此thử 二nhị 果quả 。 又hựu 如như 經kinh 說thuyết 斷đoạn 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 故cố 名danh 斷đoạn 。 離ly 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 故cố 名danh 離ly 。 滅diệt 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 故cố 名danh 滅diệt 。 然nhiên 則tắc 此thử 三tam 義nghĩa 一nhất 而nhi 名danh 異dị 。 若nhược 修tu 無vô 常thường 想tưởng 。 乃nãi 至chí 滅diệt 想tưởng 。 則tắc 一nhất 切thiết 事sự 訖ngật 。 滅diệt 諸chư 煩phiền 惱não 。 斷đoạn 陰ấm 結kết 相tương 續tục 。 入nhập 無Vô 餘Dư 泥Nê 洹Hoàn 。


定Định 具Cụ 中Trung 初Sơ 五Ngũ 定Định 具Cụ 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 八bát 十thập 一nhất
☸ Phẩm 181:

問vấn 曰viết 。 汝nhữ 先tiên 說thuyết 道Đạo 諦đế 。 所sở 謂vị 定định 具cụ 及cập 定định 以dĩ 說thuyết 定định 。 定định 具cụ 今kim 應ưng 當đương 說thuyết 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 有hữu 定định 具cụ 則tắc 定định 可khả 成thành 。 無vô 則tắc 不bất 成thành 。


答đáp 曰viết 。

定định 具cụ 者giả 。 謂vị 十thập 一nhất 法pháp 。 一nhất 清thanh 淨tịnh 持trì 戒giới 。 二nhị 得đắc 善Thiện 知Tri 識Thức 。 三tam 守thủ 護hộ 根căn 門môn 。 四tứ 飲ẩm 食thực 知tri 量lương 。 五ngũ 初sơ 夜dạ 後hậu 夜dạ 。 損tổn 於ư 睡thụy 眠miên 。 六lục 具cụ 足túc 善thiện 覺giác 。 七thất 具cụ 善thiện 信tín 解giải 。 八bát 具cụ 行hành 者giả 分phần/phân 。 九cửu 具cụ 解giải 脫thoát 處xứ 。 十thập 無vô 障chướng 礙ngại 。 十thập 一nhất 不bất 著trước 淨tịnh 持trì 戒giới 者giả 。 離ly 不bất 善thiện 業nghiệp 名danh 為vi 持trì 戒giới 不bất 善thiện 業nghiệp 者giả 。 所sở 謂vị 殺sát 盜đạo 邪tà 婬dâm 。 是thị 身thân 三tam 業nghiệp 。 妄vọng 語ngữ 兩lưỡng 舌thiệt 。 惡ác 口khẩu 綺ỷ 語ngữ 。 是thị 口khẩu 四tứ 業nghiệp 。 遠viễn 離ly 此thử 罪tội 。 是thị 名danh 持trì 戒giới 。 又hựu 禮lễ 敬kính 迎nghênh 送tống 及cập 供cúng 養dường 等đẳng 。 修tu 行hành 善thiện 法Pháp 。 亦diệc 名danh 為vi 戒giới 。 以dĩ 戒giới 能năng 為vi 定định 因nhân 。 是thị 故cố 受thọ 持trì 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 猶do 如như 治trị 金kim 先tiên 除trừ 麁thô 垢cấu 。 如như 是thị 先tiên 以dĩ 持trì 戒giới 除trừ 破phá 戒giới 麁thô 過quá 。 後hậu 以dĩ 定định 等đẳng 除trừ 餘dư 細tế 過quá 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 無vô 持trì 戒giới 。 則tắc 無vô 禪thiền 定định 。 以dĩ 持trì 戒giới 因nhân 緣duyên 禪thiền 定định 易dị 得đắc 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 戒giới 為vi 道đạo 根căn 亦diệc 為vi 妙diệu 梯thê 。 又hựu 說thuyết 戒giới 為vi 初sơ 車xa 。 若nhược 不bất 上thượng 初sơ 車xa 云vân 何hà 得đắc 上thượng 第đệ 二nhị 車xa 等đẳng 。 又hựu 說thuyết 戒giới 為vi 平bình 地địa 。 立lập 此thử 平bình 地địa 能năng 觀quán 四Tứ 諦Đế 。 又hựu 說thuyết 二nhị 力lực 。 思tư 力lực 修tu 力lực 。 思tư 力lực 即tức 是thị 持trì 戒giới 。 修tu 力lực 是thị 道đạo 。 先tiên 思tư 惟duy 籌trù 量lượng 。 破phá 戒giới 罪tội 過quá 持trì 戒giới 利lợi 益ích 。 故cố 能năng 持trì 戒giới 後hậu 得đắc 道Đạo 已dĩ 自tự 然nhiên 離ly 惡ác 。 又hựu 說thuyết 戒giới 為vi 菩Bồ 提Đề 樹thụ 根căn 。 無vô 根căn 則tắc 無vô 樹thụ 故cố 須tu 淨tịnh 戒giới 。 又hựu 法pháp 應ưng 爾nhĩ 。 若nhược 無vô 持trì 戒giới 。 則tắc 無vô 禪thiền 定định 。 猶do 如như 治trị 病bệnh 藥dược 法pháp 。 所sở 須tu 如như 是thị 治trị 煩phiền 惱não 病bệnh 。 若nhược 無vô 持trì 戒giới 。 則tắc 法pháp 藥dược 不bất 具cụ 。 又hựu 說thuyết 淨tịnh 持trì 戒giới 者giả 則tắc 心tâm 不bất 悔hối 。 乃nãi 至chí 離ly 欲dục 。 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 諸chư 功công 德đức 皆giai 由do 持trì 戒giới 。 故cố 名danh 定định 具cụ 。 又hựu 有hữu 業nghiệp 障chướng 煩phiền 惱não 障chướng 。 是thị 二nhị 障chướng 果quả 名danh 為vi 報báo 障chướng 。 若nhược 淨tịnh 持trì 戒giới 則tắc 無vô 此thử 三tam 障chướng 。 若nhược 心tâm 無vô 障chướng 則tắc 能năng 成thành 定định 。 又hựu 淨tịnh 持trì 戒giới 者giả 不bất 敗bại 壞hoại 故cố 必tất 至chí 泥Nê 洹Hoàn 。 如như 恆hằng 水thủy 中trung 材tài 。 又hựu 淨tịnh 持trì 戒giới 故cố 能năng 安an 立lập 。 持trì 戒giới 能năng 遮già 不bất 善thiện 身thân 口khẩu 業nghiệp 。 禪thiền 定định 能năng 遮già 。 不bất 善thiện 意ý 業nghiệp 。 如như 是thị 遮già 諸chư 煩phiền 惱não 。 得đắc 真chân 實thật 智trí 則tắc 畢tất 竟cánh 斷đoạn 。 又hựu 道Đạo 品Phẩm 樓lâu 觀quán 以dĩ 戒giới 為vi 柱trụ 。 禪thiền 定định 心tâm 城thành 以dĩ 戒giới 為vi 郭quách 。 度độ 生sanh 死tử 河hà 以dĩ 戒giới 為vi 橋kiều 樑lương 。 入nhập 善thiện 人nhân 眾chúng 以dĩ 戒giới 為vi 印ấn 。 八bát 直trực 聖thánh 田điền 戒giới 為vi 壃cương 畔bạn 。 如như 田điền 無vô 畔bạn 水thủy 則tắc 不bất 住trụ 。 如như 是thị 若nhược 無vô 淨tịnh 戒giới 。 則tắc 定định 水thủy 不bất 住trụ 。 問vấn 曰viết 。 云vân 何hà 名danh 淨tịnh 持trì 戒giới 。


答đáp 曰viết 。

若nhược 行hành 者giả 深thâm 心tâm 不bất 樂nhạo 為vi 惡ác 。 非phi 畏úy 後hậu 世thế 及cập 惡ác 名danh 等đẳng 。 名danh 淨tịnh 持trì 戒giới 。 又hựu 行hành 者giả 以dĩ 心tâm 淨tịnh 故cố 。 持trì 戒giới 清thanh 淨tịnh 。 如như 七thất 婬dâm 欲dục 經kinh 中trung 說thuyết 。 身thân 雖tuy 不bất 犯phạm 心tâm 不bất 淨tịnh 故cố 戒giới 亦diệc 不bất 淨tịnh 。 又hựu 破phá 戒giới 因nhân 緣duyên 是thị 諸chư 煩phiền 惱não 。 若nhược 能năng 制chế 伏phục 為vi 淨tịnh 持trì 戒giới 。 又hựu 聲Thanh 聞Văn 持trì 戒giới 但đãn 為vi 泥Nê 洹Hoàn 。 求cầu 佛Phật 道Đạo 者giả 。 以dĩ 大đại 悲bi 心tâm 。 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 取thủ 戒giới 相tương/tướng 。 能năng 令linh 此thử 戒giới 如như 菩Bồ 提Đề 性tánh 。 如như 是thị 持trì 戒giới 。 名danh 曰viết 清Thanh 淨Tịnh 。 善Thiện 知Tri 識Thức 者giả 經kinh 中trung 說thuyết 。 以dĩ 二nhị 因nhân 緣duyên 。 能năng 生sanh 正chánh 見kiến 。 一nhất 從tùng 他tha 聞văn 法Pháp 。 二nhị 自tự 正chánh 憶ức 念niệm 。 所sở 從tùng 聞văn 法Pháp 名danh 善Thiện 知Tri 識Thức 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 善Thiện 知Tri 識Thức 耶da 。


答đáp 曰viết 。

經kinh 中trung 說thuyết 。 阿A 難Nan 問vấn 佛Phật 。 我ngã 宴yến 坐tọa 一nhất 處xứ 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。 遇ngộ 善Thiện 知Tri 識Thức 。 則tắc 為vi 得đắc 道Đạo 半bán 因nhân 緣duyên 也dã 。 佛Phật 言ngôn 莫mạc 作tác 是thị 語ngữ 。 善Thiện 知Tri 識Thức 者giả 。 則tắc 為vi 得đắc 道Đạo 具cụ 足túc 因nhân 緣duyên 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 眾chúng 生sanh 得đắc 我ngã 。 為vi 善Thiện 知Tri 識Thức 。 則tắc 於ư 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 皆giai 得đắc 解giải 脫thoát 。 又hựu 眾chúng 生sanh 因nhân 善Thiện 知Tri 識Thức 。 則tắc 能năng 增tăng 長trưởng 戒giới 等đẳng 五ngũ 法pháp 。 如như 裟sa 羅la 樹thụ 。 因nhân 雪Tuyết 山Sơn 故cố 五ngũ 事sự 增tăng 長trưởng 。 又hựu 佛Phật 尚thượng 自tự 樂nhạo/nhạc/lạc 善Thiện 知Tri 識Thức 。 如như 初sơ 得đắc 道Đạo 時thời 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。 若nhược 人nhân 無vô 師sư 則tắc 。 無vô 所sở 怖bố 畏úy 。 無vô 恭cung 敬kính 心tâm 。 常thường 為vi 惡ác 法pháp 所sở 覆phú 。 無vô 安an 隱ẩn 行hành 。 我ngã 當đương 以dĩ 誰thùy 為vi 師sư 依y 誰thùy 而nhi 住trụ 。 作tác 是thị 念niệm 已dĩ 。 遍biến 觀quán 一nhất 切thiết 。 無vô 勝thắng 己kỷ 者giả 。 即tức 生sanh 念niệm 言ngôn 。 我ngã 所sở 得đắc 法Pháp 。 因nhân 此thử 成thành 佛Phật 。 當đương 還hoàn 依y 此thử 法pháp 。 梵Phạm 等đẳng 諸chư 天thiên 亦diệc 讚tán 言ngôn 。 爾nhĩ 無vô 勝thắng 佛Phật 者giả 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 皆giai 以dĩ 法Pháp 為vi 師sư 。 又hựu 善Thiện 知Tri 識Thức 猶do 如như 明minh 燈đăng 。 有hữu 目mục 無vô 燈đăng 。 則tắc 不bất 能năng 見kiến 。 如như 是thị 行hành 者giả 。 雖tuy 有hữu 福phước 德đức 利lợi 根căn 因nhân 緣duyên 。 無vô 善Thiện 知Tri 識Thức 。 則tắc 無vô 所sở 益ích 。 問vấn 曰viết 。 何hà 者giả 是thị 善thiện 知tri 識thức 。


答đáp 曰viết 。

隨tùy 能năng 令linh 人nhân 增tăng 長trưởng 善thiện 法Pháp 。 名danh 善Thiện 知Tri 識Thức 。 又hựu 一nhất 切thiết 善thiện 人nhân 住trụ 正Chánh 法Pháp 者giả 。 皆giai 是thị 天thiên 人nhân 世thế 間gian 。 善Thiện 知Tri 識Thức 也dã 。 守thủ 護hộ 根căn 門môn 者giả 。 謂vị 正chánh 憶ức 念niệm 。 行hành 者giả 不bất 可khả 。 閉bế 目mục 不bất 視thị 。 但đãn 應ưng 一nhất 心tâm 正chánh 念niệm 現hiện 前tiền 。 又hựu 名danh 正chánh 慧tuệ 。 以dĩ 此thử 正chánh 慧tuệ 能năng 壞hoại 前tiền 緣duyên 。 壞hoại 前tiền 緣duyên 故cố 能năng 不bất 取thủ 相tương/tướng 。 不bất 受thọ 相tương/tướng 故cố 不bất 隨tùy 假giả 名danh 。 若nhược 不bất 守thủ 諸chư 根căn 以dĩ 取thủ 相tương/tướng 故cố 。 諸chư 煩phiền 惱não 生sanh 。 流lưu 於ư 五ngũ 根căn 即tức 破phá 戒giới 等đẳng 善thiện 法Pháp 。 若nhược 能năng 守thủ 根căn 門môn 則tắc 戒giới 等đẳng 堅kiên 固cố 。 飲ẩm 食thực 知tri 量lương 者giả 。 不bất 為vi 色sắc 力lực 婬dâm 欲dục 貪tham 味vị 故cố 食thực 。 為vi 濟tế 身thân 故cố 。 問vấn 曰viết 。 行hành 者giả 何hà 故cố 為vi 濟tế 身thân 耶da 。


答đáp 曰viết 。

為vi 修tu 善thiện 法Pháp 故cố 。 若nhược 離ly 善thiện 法Pháp 則tắc 無vô 道đạo 。 無vô 道đạo 則tắc 無vô 離ly 苦khổ 。 若nhược 人nhân 不bất 為vi 修tu 善thiện 故cố 食thực 。 則tắc 唐đường 養dưỡng 怨oán 賊tặc 亦diệc 壞hoại 施thí 主chủ 福phước 。 損tổn 人nhân 供cúng 養dường 。 如như 是thị 不bất 應ưng 食thực 人nhân 之chi 食thực 。 問vấn 曰viết 。 飲ẩm 食thực 以dĩ 何hà 為vi 量lượng 。


答đáp 曰viết 。

隨tùy 能năng 濟tế 身thân 是thị 名danh 為vi 量lượng 。 問vấn 曰viết 。 應ưng 食thực 何hà 食thực 。


答đáp 曰viết 。

若nhược 食thực 不bất 增tăng 冷lãnh 熱nhiệt 等đẳng 身thân 病bệnh 貪tham 恚khuể 等đẳng 心tâm 病bệnh 。 是thị 則tắc 應ưng 食thực 。 是thị 食thực 亦diệc 應ưng 隨tùy 時thời 。 若nhược 知tri 此thử 食thực 於ư 此thử 時thời 能năng 增tăng 冷lãnh 熱nhiệt 貪tham 恚khuể 等đẳng 病bệnh 。 則tắc 不bất 應ưng 食thực 。 問vấn 曰viết 。 諸chư 外ngoại 道đạo 言ngôn 。 若nhược 食thực 淨tịnh 食thực 則tắc 能năng 得đắc 淨tịnh 福phước 。 謂vị 隨tùy 意ý 所sở 嗜thị 。 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 水thủy 灑sái 咒chú 願nguyện 。 然nhiên 後hậu 乃nãi 食thực 。 是thị 名danh 為vi 淨tịnh 。 此thử 事sự 云vân 何hà 。


答đáp 曰viết 。

飲ẩm 食thực 無vô 有hữu 決quyết 定định 淨tịnh 者giả 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 以dĩ 殘tàn 食thực 為vi 不bất 淨tịnh 者giả 。 一nhất 切thiết 飲ẩm 食thực 無vô 非phi 殘tàn 者giả 。 如như 乳nhũ 為vi 犢độc 殘tàn 。 蜜mật 為vi 蜂phong 殘tàn 。 水thủy 為vi 虫trùng 殘tàn 花hoa 為vi 蜂phong 殘tàn 。 果quả 為vi 鳥điểu 殘tàn 如như 是thị 等đẳng 。 又hựu 此thử 身thân 從tùng 不bất 淨tịnh 生sanh 。 體thể 性tánh 不bất 淨tịnh 。 不bất 淨tịnh 充sung 滿mãn 。 飲ẩm 食thực 先tiên 是thị 不bất 淨tịnh 。 後hậu 入nhập 身thân 中trung 。 無vô 一nhất 淨tịnh 者giả 。 但đãn 以dĩ 倒đảo 惑hoặc 妄vọng 謂vị 為vi 淨tịnh 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 都đô 無vô 淨tịnh 則tắc 與dữ 旃chiên 陀đà 羅la 等đẳng 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。


答đáp 曰viết 。

又hựu 以dĩ 不bất 殺sát 不bất 盜đạo 。 不bất 邪tà 命mạng 等đẳng 。 如như 法Pháp 得đắc 食thực 以dĩ 觀quán 食thực 過quá 。 智trí 慧tuệ 水thủy 灑sái 。 然nhiên 後hậu 乃nãi 食thực 。 非phi 但đãn 水thủy 灑sái 便tiện 名danh 為vi 淨tịnh 。 初sơ 夜dạ 後hậu 夜dạ 。 損tổn 睡thụy 眠miên 者giả 。 行hành 者giả 知tri 事sự 由do 勤cần 成thành 故cố 不bất 睡thụy 眠miên 。 又hựu 見kiến 睡thụy 眠miên 。 空không 無vô 所sở 得đắc 。 若nhược 汝nhữ 以dĩ 睡thụy 眠miên 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 此thử 樂lạc 少thiểu 弊tệ 不bất 足túc 言ngôn 也dã 。 又hựu 行hành 者giả 不bất 樂nhạo 煩phiền 惱não 同đồng 處xứ 。 如như 人nhân 不bất 樂nhạo 與dữ 怨oán 賊tặc 住trụ 世thế 。 豈khởi 有hữu 人nhân 於ư 賊tặc 陣trận 中trung 而nhi 當đương 睡thụy 寐mị 。 故cố 不bất 睡thụy 眠miên 。 問vấn 曰viết 。 睡thụy 眠miên 強cường/cưỡng 來lai 云vân 何hà 除trừ 遣khiển 。


答đáp 曰viết 。

是thị 人nhân 得đắc 佛Phật 法Pháp 味vị 。 深thâm 心tâm 歡hoan 喜hỷ 。 故cố 能năng 除trừ 遣khiển 。 又hựu 念niệm 生sanh 死tử 中trung 老lão 病bệnh 死tử 過quá 。 心tâm 則tắc 怖bố 畏úy 故cố 不bất 睡thụy 眠miên 。 又hựu 行hành 者giả 見kiến 得đắc 人nhân 身thân 諸chư 根căn 具cụ 足túc 。 得đắc 值trị 佛Phật 法Pháp 能năng 別biệt 好hảo 醜xú 。 是thị 為vi 甚thậm 難nan 。 今kim 不bất 求cầu 度độ 何hà 時thời 當đương 得đắc 解giải 脫thoát 。 故cố 勤cần 精tinh 進tấn 以dĩ 除trừ 睡thụy 眠miên 。


惡Ác 覺Giác 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 八bát 十thập 二nhị
☸ Phẩm 182:

具cụ 足túc 善thiện 覺giác 者giả 。 若nhược 人nhân 雖tuy 不bất 睡thụy 眠miên 而nhi 起khởi 不bất 善thiện 覺giác 。 所sở 謂vị 欲dục 覺giác 瞋sân 覺giác 惱não 覺giác 。 若nhược 親thân 里lý 覺giác 國quốc 土độ 覺giác 不bất 死tử 覺giác 利lợi 他tha 覺giác 輕khinh 他tha 覺giác 等đẳng 。 寧ninh 當đương 睡thụy 眠miên 勿vật 起khởi 此thử 等đẳng 諸chư 不bất 善thiện 覺giác 。 應ưng 當đương 正chánh 念niệm 。 出xuất 等đẳng 善thiện 覺giác 。 所sở 謂vị 出xuất 覺giác 不bất 瞋sân 惱não 覺giác 。 八bát 大đại 人nhân 覺giác 。 欲dục 覺giác 者giả 謂vị 依y 欲dục 生sanh 覺giác 。 於ư 五ngũ 欲dục 中trung 。 見kiến 有hữu 利lợi 樂lạc 。 是thị 名danh 欲dục 覺giác 。 為vi 衰suy 惱não 眾chúng 生sanh 是thị 名danh 瞋sân 覺giác 惱não 覺giác 。 行hành 者giả 不bất 應ưng 念niệm 此thử 三tam 覺giác 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 念niệm 此thử 三tam 覺giác 則tắc 得đắc 重trọng 罪tội 。 又hựu 先tiên 已dĩ 說thuyết 貪tham 等đẳng 過quá 患hoạn 。 以dĩ 此thử 過quá 患hoạn 故cố 不bất 應ưng 念niệm 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 不bất 說thuyết 癡si 等đẳng 覺giác 耶da 。


答đáp 曰viết 。

是thị 三tam 惡ác 覺giác 。 次thứ 第đệ 而nhi 生sanh 。 餘dư 煩phiền 惱não 不bất 如như 是thị 。 行hành 者giả 或hoặc 念niệm 五ngũ 欲dục 故cố 生sanh 貪tham 覺giác 。 不bất 得đắc 所sở 貪tham 故cố 生sanh 瞋sân 恚khuể 。 瞋sân 成thành 名danh 惱não 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 癡si 等đẳng 。 又hựu 癡si 所sở 成thành 果quả 所sở 謂vị 貪tham 恚khuể 。 若nhược 從tùng 貪tham 恚khuể 生sanh 不bất 善thiện 業nghiệp 。 此thử 三tam 覺giác 名danh 不bất 善thiện 業nghiệp 因nhân 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 如như 有hữu 土thổ/độ 封phong 夜dạ 則tắc 煙yên 出xuất 晝trú 則tắc 火hỏa 然nhiên 。 煙yên 則tắc 是thị 覺giác 火hỏa 名danh 為vi 業nghiệp 。 親thân 里lý 覺giác 者giả 。 由do 親thân 里lý 故cố 起khởi 諸chư 憶ức 念niệm 。 欲dục 令linh 親thân 里lý 。 得đắc 安an 隱ẩn 樂lạc 。 若nhược 念niệm 衰suy 惱não 則tắc 生sanh 愁sầu 憂ưu 。 若nhược 念niệm 與dữ 親thân 里lý 種chủng 種chủng 同đồng 事sự 。 名danh 親thân 里lý 覺giác 。 行hành 者giả 不bất 應ưng 憶ức 念niệm 此thử 覺giác 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 本bổn 出xuất 家gia 時thời 。 已dĩ 捨xả 親thân 里lý 。 今kim 依y 此thử 覺giác 則tắc 非phi 所sở 宜nghi 。 又hựu 若nhược 出xuất 家gia 人nhân 。 還hoàn 念niệm 親thân 里lý 。 則tắc 唐đường 捨xả 家gia 屬thuộc 。 空không 無vô 所sở 成thành 。 以dĩ 愛ái 親thân 里lý 故cố 生sanh 貪tham 著trước 。 貪tham 著trước 故cố 守thủ 護hộ 。 守thủ 護hộ 因nhân 緣duyên 鞭tiên 杖trượng 等đẳng 業nghiệp 次thứ 第đệ 而nhi 起khởi 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 。 生sanh 親thân 里lý 覺giác 。 又hựu 與dữ 親thân 里lý 和hòa 合hợp 則tắc 不bất 能năng 增tăng 長trưởng 善thiện 法Pháp 。 又hựu 行hành 者giả 當đương 念niệm 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 生sanh 死tử 。 流lưu 轉chuyển 無vô 非phi 親thân 里lý 何hà 故cố 偏thiên 著trước 。 又hựu 生sanh 死tử 中trung 為vi 親thân 里lý 故cố 憂ưu 悲bi 啼đề 哭khốc 淚lệ 成thành 大đại 海hải 。 今kim 復phục 貪tham 著trước 則tắc 苦khổ 無vô 窮cùng 已dĩ 。 又hựu 眾chúng 生sanh 以dĩ 利lợi 益ích 因nhân 緣duyên 便tiện 相tương 親thân 愛ái 。 無vô 有hữu 決quyết 定định 。 又hựu 念niệm 親thân 里lý 者giả 是thị 愚ngu 癡si 相tương/tướng 。 世thế 間gian 愚ngu 人nhân 。 未vị 有hữu 自tự 利lợi 。 而nhi 欲dục 利lợi 他tha 。 若nhược 念niệm 親thân 里lý 則tắc 少thiểu 自tự 利lợi 。 以dĩ 此thử 等đẳng 故cố 行hành 者giả 不bất 應ưng 起khởi 親thân 里lý 覺giác 。 國quốc 土độ 覺giác 者giả 。 行hành 者giả 生sanh 念niệm 。 某mỗ 處xứ 國quốc 土độ 豐phong 樂lạc 安an 隱ẩn 。 當đương 往vãng 到đáo 彼bỉ 。 可khả 得đắc 安an 樂lạc 。 又hựu 心tâm 輕khinh 躁táo 欲dục 遍biến 遊du 觀quan 。 行hành 者giả 不bất 應ưng 起khởi 如như 是thị 覺giác 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 切thiết 國quốc 土thổ 。 皆giai 有hữu 過quá 惡ác 。 有hữu 國quốc 大đại 寒hàn 有hữu 國quốc 大đại 熱nhiệt 。 有hữu 國quốc 多đa 險hiểm 有hữu 國quốc 多đa 病bệnh 。 有hữu 國quốc 多đa 盜đạo 賊tặc 。 有hữu 如như 是thị 等đẳng 。 種chủng 種chủng 諸chư 過quá 故cố 不bất 應ưng 念niệm 。 又hựu 輕khinh 躁táo 者giả 則tắc 失thất 禪thiền 定định 。 隨tùy 所sở 樂lạc 處xứ 能năng 增tăng 善thiện 法Pháp 則tắc 名danh 為vi 好hảo/hiếu 。 何hà 用dụng 遍biến 觀quán 諸chư 國quốc 土thổ 耶da 。 一nhất 切thiết 國quốc 土thổ 。 但đãn 可khả 遠viễn 聞văn 。 到đáo 不bất 必tất 稱xưng 。 以dĩ 世thế 間gian 人nhân 。 多đa 過quá 言ngôn 故cố 。 有hữu 遊du 諸chư 國quốc 者giả 。 受thọ 種chủng 種chủng 苦khổ 。 又hựu 身thân 是thị 苦khổ 因nhân 。 持trì 此thử 苦khổ 因nhân 隨tùy 所sở 至chí 處xứ 。 則tắc 受thọ 諸chư 苦khổ 。 又hựu 受thọ 苦khổ 樂lạc 皆giai 由do 業nghiệp 因nhân 。 雖tuy 復phục 遠viễn 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 益ích 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 。 起khởi 國quốc 土độ 覺giác 。 不bất 死tử 覺giác 者giả 。 行hành 者giả 作tác 如như 是thị 念niệm 。 我ngã 徐từ 當đương 修tu 道Đạo 。 先tiên 當đương 讀đọc 誦tụng 修tu 多đa 羅la 比tỉ 尼ni 阿a 毘tỳ 曇đàm 雜tạp 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 藏tạng 。 廣quảng 綜tống 外ngoại 典điển 多đa 畜súc 弟đệ 子tử 。 牽khiên 引dẫn 善thiện 人nhân 供cúng 養dường 四tứ 塔tháp 。 勸khuyến 化hóa 眾chúng 生sanh 。 令linh 大đại 布bố 施thí 。 後hậu 當đương 修tu 道Đạo 名danh 不bất 死tử 覺giác 。 行hành 者giả 不bất 應ưng 。 起khởi 如như 是thị 念niệm 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 死tử 時thời 不bất 定định 不bất 可khả 豫dự 知tri 。 若nhược 營doanh 餘dư 事sự 中trung 則tắc 命mạng 盡tận 。 不bất 得đắc 修tu 道Đạo 。 後hậu 將tương 死tử 時thời 心tâm 悔hối 憂ưu 惱não 。 我ngã 唐đường 養dưỡng 此thử 身thân 。 空không 無vô 所sở 得đắc 。 與dữ 畜súc 生sanh 同đồng 死tử 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 凡phàm 夫phu 應ưng 二nhị 十thập 種chủng 自tự 折chiết 伏phục 心tâm 。 謂vị 如như 是thị 念niệm 。 我ngã 但đãn 形hình 服phục 異dị 俗tục 。 空không 無vô 所sở 得đắc 。 乃nãi 至chí 當đương 以dĩ 不bất 調điều 至chí 死tử 。 又hựu 智trí 者giả 不bất 作tác 。 所sở 不bất 應ưng 作tác 。 如như 法Pháp 句cú 中trung 說thuyết 。 不bất 應ưng 作tác 不bất 作tác 。 應ưng 作tác 則tắc 常thường 作tác 。 憶ức 念niệm 安an 慧tuệ 心tâm 諸chư 漏lậu 則tắc 得đắc 盡tận 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 未vị 得đắc 四Tứ 諦Đế 者giả 方phương 便tiện 為vi 欲dục 得đắc 。 當đương 勤cần 加gia 精tinh 進tấn 。 甚thậm 於ư 救cứu 頭đầu 然nhiên 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 。 起khởi 不bất 死tử 覺giác 。 又hựu 不bất 死tử 覺giác 是thị 愚ngu 癡si 氣khí 。 何hà 有hữu 智trí 者giả 。 知tri 命mạng 無vô 常thường 。 如như 條điều 上thượng 露lộ 。 而nhi 能năng 保bảo 一nhất 念niệm 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 佛Phật 問vấn 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 汝nhữ 等đẳng 云vân 何hà 。 修tu 習tập 死tử 想tưởng 。 有hữu 答đáp 佛Phật 言ngôn 。 我ngã 不bất 保bảo 七thất 歲tuế 。 或hoặc 言ngôn 六lục 歲tuế 。 如như 是thị 轉chuyển 減giảm 。 乃nãi 至chí 須tu 臾du 。


佛Phật 言ngôn 。

汝nhữ 等đẳng 皆giai 是thị 。 放phóng 逸dật 修tu 死tử 想tưởng 也dã 。 有hữu 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 。 偏thiên 袒đản 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 我ngã 於ư 出xuất 息tức 不bất 保bảo 還hoàn 入nhập 。 入nhập 息tức 不bất 保bảo 還hoàn 出xuất 。


佛Phật 言ngôn 。

善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 汝nhữ 真chân 修tu 死tử 想tưởng 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 。 起khởi 不bất 死tử 覺giác 。 利lợi 他tha 覺giác 者giả 。 於ư 非phi 親thân 里lý 中trung 欲dục 令linh 得đắc 利lợi 。 若nhược 作tác 是thị 念niệm 。 令linh 某mỗ 富phú 貴quý 安an 樂lạc 。 能năng 行hành 布bố 施thí 。 某mỗ 則tắc 不bất 及cập 。 行hành 者giả 不bất 應ưng 起khởi 如như 是thị 覺giác 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 不bất 以dĩ 念niệm 故cố 便tiện 能năng 令linh 他tha 得đắc 苦khổ 樂lạc 也dã 。 但đãn 自tự 以dĩ 此thử 壞hoại 亂loạn 定định 心tâm 。 問vấn 曰viết 。 欲dục 令linh 他tha 利lợi 非phi 慈từ 心tâm 耶da 。


答đáp 曰viết 。

行hành 者giả 求cầu 道Đạo 。 應ưng 念niệm 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 利lợi 謂vị 無vô 常thường 等đẳng 。 是thị 中trung 雖tuy 少thiểu 有hữu 福phước 。 以dĩ 能năng 妨phương 道đạo 利lợi 少thiểu 過quá 多đa 。 亂loạn 定định 心tâm 故cố 。 若nhược 以dĩ 散tán 心tâm 念niệm 利lợi 他tha 人nhân 。 則tắc 不bất 能năng 見kiến 。 貪tham 著trước 過quá 患hoạn 。 故cố 不bất 應ưng 念niệm 。 輕khinh 他tha 覺giác 者giả 。 行hành 者giả 若nhược 念niệm 此thử 人nhân 種chủng 姓tánh 形hình 色sắc 富phú 貴quý 伎kỹ 能năng 。 及cập 持trì 戒giới 利lợi 根căn 禪thiền 定định 智trí 慧tuệ 。 等đẳng 皆giai 不bất 如như 我ngã 。 行hành 者giả 不bất 應ưng 起khởi 如như 是thị 覺giác 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 切thiết 萬vạn 物vật 。 皆giai 無vô 常thường 故cố 。 若nhược 上thượng 中trung 下hạ 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 又hựu 此thử 人nhân 身thân 髮phát 毛mao 爪trảo 齒xỉ 。 皆giai 名danh 不bất 淨tịnh 。 等đẳng 無vô 有hữu 異dị 。 又hựu 老lão 病bệnh 死tử 等đẳng 。 衰suy 惱não 亦diệc 同đồng 。 又hựu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 內nội 外ngoại 苦khổ 惱não 。 皆giai 等đẳng 無vô 異dị 。 又hựu 凡phàm 夫phu 富phú 貴quý 。 是thị 罪tội 因nhân 緣duyên 。 又hựu 富phú 貴quý 不bất 久cửu 還hoàn 為vi 貧bần 賤tiện 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 。 起khởi 輕khinh 他tha 覺giác 。 又hựu 此thử 憍kiêu 慢mạn 是thị 無vô 明minh 分phần/phân 。 智trí 者giả 云vân 何hà 當đương 起khởi 此thử 覺giác 。


善thiện 覺giác 品phẩm 第đệ 一nhất 百bách 八bát 十thập 三tam 。


出xuất 覺giác 者giả 。 心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 遠viễn 離ly 。 若nhược 離ly 五ngũ 欲dục 。 及cập 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 樂nhạo/nhạc/lạc 此thử 遠viễn 離ly 故cố 名danh 出xuất 覺giác 。 此thử 遠viễn 離ly 樂nhạo/nhạc/lạc 。 無vô 諸chư 苦khổ 故cố 。 隨tùy 貪tham 著trước 有hữu 苦khổ 。 無vô 貪tham 著trước 則tắc 樂nhạo/nhạc/lạc 。 於ư 諸chư 覺giác 中trung 二nhị 覺giác 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 謂vị 無vô 瞋sân 覺giác 。 無vô 惱não 覺giác 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 二nhị 覺giác 名danh 安an 隱ẩn 覺giác 。 如như 如Như 來Lai 品phẩm 中trung 說thuyết 。 如Như 來Lai 常thường 有hữu 二nhị 覺giác 現hiện 前tiền 。 謂vị 安an 隱ẩn 覺giác 。 及cập 遠viễn 離ly 覺giác 。 安an 隱ẩn 覺giác 者giả 。 即tức 是thị 不bất 瞋sân 惱não 覺giác 。 遠viễn 離ly 覺giác 者giả 。 即tức 是thị 出xuất 覺giác 。 又hựu 念niệm 此thử 三tam 覺giác 則tắc 福phước 增tăng 長trưởng 。 亦diệc 能năng 成thành 心tâm 定định 。 又hựu 心tâm 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 又hựu 念niệm 此thử 三tam 覺giác 能năng 障chướng 諸chư 纏triền 。 諸chư 纏triền 斷đoạn 故cố 速tốc 能năng 證chứng 斷đoạn 。 又hựu 行hành 者giả 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 遠viễn 離ly 多đa 集tập 善thiện 法Pháp 。 故cố 能năng 速tốc 得đắc 解giải 脫thoát 。 八bát 大đại 人nhân 覺giác 者giả 。 佛Phật 法Pháp 中trung 若nhược 少thiểu 欲dục 者giả 能năng 得đắc 利lợi 益ích 。 非phi 多đa 欲dục 者giả 。 知tri 足túc 者giả 遠viễn 離ly 者giả 精tinh 進tấn 者giả 正chánh 憶ức 者giả 定định 心tâm 者giả 智trí 慧tuệ 者giả 無vô 戲hí 論luận 者giả 。 能năng 得đắc 利lợi 益ích 。 非phi 戲hí 論luận 者giả 。 是thị 名danh 為vi 八bát 。 少thiểu 欲dục 行hành 者giả 為vi 修tu 道Đạo 故cố 必tất 欲dục 所sở 須tu 。 但đãn 不bất 多đa 求cầu 餘dư 無vô 用dụng 物vật 。 是thị 名danh 少thiểu 欲dục 。 知tri 足túc 者giả 。 有hữu 人nhân 若nhược 以dĩ 因nhân 緣duyên 。 若nhược 為vi 持trì 戒giới 若nhược 令linh 他tha 人nhân 。 心tâm 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 是thị 故cố 少thiểu 取thủ 而nhi 心tâm 不bất 以dĩ 為vi 足túc 。 若nhược 人nhân 少thiểu 取thủ 心tâm 以dĩ 為vi 足túc 。 是thị 名danh 知tri 足túc 。 有hữu 人nhân 雖tuy 取thủ 少thiểu 物vật 而nhi 求cầu 好hảo/hiếu 者giả 。 是thị 名danh 少thiểu 欲dục 非phi 知tri 足túc 也dã 。 若nhược 趣thú 得đắc 少thiểu 物vật 是thị 名danh 知tri 足túc 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 取thủ 所sở 須tu 名danh 少thiểu 欲dục 者giả 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 名danh 少thiểu 欲dục 。 以dĩ 其kỳ 各các 有hữu 所sở 須tu 故cố 。


答đáp 曰viết 。

行hành 者giả 以dĩ 不bất 著trước 心tâm 取thủ 但đãn 為vi 用dụng 故cố 。 故cố 不bất 多đa 取thủ 。 不bất 如như 世thế 人nhân 為vi 嚴nghiêm 飾sức 名danh 聞văn 長trường/trưởng 取thủ 多đa 物vật 。 問vấn 曰viết 。 行hành 者giả 何hà 故cố 。 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。


答đáp 曰viết 。

於ư 守thủ 護hộ 等đẳng 中trung 見kiến 有hữu 過quá 患hoạn 。 又hựu 畜súc 無vô 用dụng 物vật 是thị 愚ngu 癡si 相tương/tướng 。 又hựu 出xuất 家gia 人nhân 不bất 應ưng 積tích 聚tụ 與dữ 白bạch 衣y 同đồng 。 以dĩ 此thử 過quá 故cố 。 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。 又hựu 行hành 者giả 若nhược 不phủ 。 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。 則tắc 貪tham 心tâm 漸tiệm 增tăng 。 為vì 財tài 利lợi 故cố 。 求cầu 不bất 應ưng 求cầu 。 為vi 貪tham 樂nhạo/nhạc/lạc 財tài 利lợi 終chung 無vô 安an 隱ẩn 。 以dĩ 深thâm 著trước 故cố 。 又hựu 是thị 人nhân 出xuất 家gia 為vi 遠viễn 離ly 樂nhạo/nhạc/lạc 。 以dĩ 貪tham 利lợi 故cố 。 忘vong 其kỳ 所sở 為vi 。 又hựu 亦diệc 不bất 能năng 。 捨xả 諸chư 煩phiền 惱não 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 外ngoại 物vật 尚thượng 不bất 能năng 捨xả 。 況huống 內nội 法pháp 耶da 。 又hựu 見kiến 利lợi 養dưỡng 是thị 衰suy 惱não 因nhân 如như 雹bạc 害hại 禾hòa 。 是thị 故cố 常thường 習tập 。 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。 又hựu 見kiến 施thí 物vật 難nạn/nan 償thường 。 如như 負phụ 債trái 不bất 償thường 。 後hậu 受thọ 苦khổ 惱não 。 又hựu 見kiến 利lợi 養dưỡng 是thị 諸chư 佛Phật 等đẳng 。 善thiện 人nhân 所sở 棄khí 。 如như 佛Phật 說thuyết 。 我ngã 不bất 近cận 利lợi 養dưỡng 。 利lợi 養dưỡng 勿vật 近cận 我ngã 。 又hựu 此thử 行hành 者giả 善thiện 法Pháp 充sung 足túc 。 故cố 捨xả 利lợi 養dưỡng 。 如như 佛Phật 說thuyết 。 諸chư 天thiên 尚thượng 不bất 能năng 得đắc 。 出xuất 樂nhạo/nhạc/lạc 離ly 樂nhạo/nhạc/lạc 寂tịch 滅diệt 樂nhạo/nhạc/lạc 真chân 智trí 樂nhạo/nhạc/lạc 。 如như 我ngã 所sở 得đắc 。 故cố 捨xả 利lợi 養dưỡng 。 又hựu 如như 舍Xá 利Lợi 弗Phất 說thuyết 。 我ngã 善thiện 修tu 無vô 相tướng 。 持trì 空không 三tam 昧muội 觀quán 一nhất 切thiết 外ngoại 萬vạn 物vật 。 視thị 之chi 如như 涕thế 唾thóa 。 又hựu 行hành 者giả 不bất 見kiến 受thọ 欲dục 有hữu 厭yếm 足túc 者giả 。 如như 飲ẩm 醎hàm 水thủy 不bất 能năng 除trừ 渴khát 。 是thị 故cố 勤cần 求cầu 智trí 慧tuệ 為vi 足túc 。 又hựu 見kiến 多đa 欲dục 者giả 。 常thường 發phát 願nguyện 求cầu 多đa 得đắc 少thiểu 。 故cố 常thường 有hữu 苦khổ 。 又hựu 見kiến 乞khất 求cầu 者giả 人nhân 所sở 輕khinh 賤tiện 。 不bất 加gia 敬kính 仰ngưỡng 如như 少thiểu 欲dục 者giả 。 又hựu 出xuất 家gia 多đa 求cầu 非phi 其kỳ 所sở 應ưng 。 人nhân 與dữ 不bất 取thủ 則tắc 是thị 所sở 宜nghi 。 是thị 故cố 應ưng 行hành 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。 遠viễn 離ly 者giả 。 若nhược 於ư 在tại 家gia 出xuất 家gia 人nhân 中trung 。 行hành 身thân 遠viễn 離ly 。 於ư 諸chư 煩phiền 惱não 。 行hành 心tâm 遠viễn 離ly 。 是thị 名danh 遠viễn 離ly 。 問vấn 曰viết 。 行hành 者giả 何hà 故cố 遠viễn 離ly 。


答đáp 曰viết 。

諸chư 出xuất 家gia 人nhân 。 雖tuy 未vị 得đắc 道Đạo 。 以dĩ 遠viễn 離ly 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 諸chư 白bạch 衣y 等đẳng 處xử 在tại 女nữ 色sắc 。 憒hội 閙náo 之chi 中trung 。 終chung 無vô 安an 樂lạc 。 又hựu 若nhược 遠viễn 離ly 則tắc 心tâm 易dị 寂tịch 滅diệt 。 如như 水thủy 不bất 擾nhiễu 自tự 然nhiên 澄trừng 清thanh 。 故cố 行hành 遠viễn 離ly 。 又hựu 此thử 遠viễn 離ly 法pháp 為vi 恆Hằng 沙sa 等đẳng 諸chư 佛Phật 所sở 讚tán 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 佛Phật 見kiến 比Bỉ 丘Khâu 近cận 聚tụ 落lạc 宴yến 坐tọa 。 心tâm 則tắc 不bất 悅duyệt 。 又hựu 見kiến 比Bỉ 丘Khâu 空không 處xứ 睡thụy 臥ngọa 佛Phật 則tắc 心tâm 喜hỷ 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 近cận 聚tụ 宴yến 坐tọa 多đa 諸chư 因nhân 緣duyên 散tán 亂loạn 定định 心tâm 。 令linh 應ưng 得đắc 不bất 得đắc 。 應ưng 證chứng 不bất 證chứng 。 空không 處xứ 睡thụy 臥ngọa 雖tuy 小tiểu 懈giải 怠đãi 。 若nhược 起khởi 求cầu 定định 則tắc 散tán 心tâm 能năng 攝nhiếp 。 攝nhiếp 心tâm 能năng 得đắc 解giải 脫thoát 。 又hựu 因nhân 取thủ 相tương/tướng 故cố 起khởi 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 。 空không 處xứ 無vô 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 煩phiền 惱não 易dị 斷đoạn 。 如như 火hỏa 無vô 薪tân 則tắc 自tự 然nhiên 滅diệt 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 比Bỉ 丘Khâu 樂nhạo/nhạc/lạc 於ư 眾chúng 住trụ 樂nhạo/nhạc/lạc 雜tạp 言ngôn 說thuyết 。 不bất 離ly 眾chúng 故cố 尚thượng 不bất 能năng 得đắc 。 愛ái 緣duyên 解giải 脫thoát 。 何hà 況huống 能năng 得đắc 。 不bất 壞hoại 解giải 脫thoát 。 遠viễn 離ly 行hành 者giả 。 必tất 能năng 俱câu 證chứng 。 又hựu 如như 燈đăng 離ly 風phong 則tắc 能năng 明minh 照chiếu 。 行hành 者giả 如như 是thị 。 遠viễn 離ly 行hành 故cố 能năng 逮đãi 真chân 智trí 。 精tinh 進tấn 者giả 行hành 者giả 若nhược 行hành 正chánh 勤cần 。 斷đoạn 不bất 善thiện 法pháp 。 修tu 集tập 善thiện 法Pháp 。 是thị 中trung 勤cần 行hành 故cố 名danh 精tinh 進tấn 。 如như 是thị 則tắc 能năng 。 得đắc 佛Phật 法Pháp 利lợi 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 集tập 善thiện 法Pháp 日nhật 日nhật 增tăng 長trưởng 。 如như 憂ưu 鉢bát 羅la 鉢bát 頭đầu 摩ma 等đẳng 。 隨tùy 水thủy 增tăng 長trưởng 。 懈giải 怠đãi 行hành 者giả 。 猶do 如như 木mộc 杵xử 從tùng 初sơ 成thành 來lai 日nhật 日nhật 減giảm 盡tận 。 又hựu 精tinh 進tấn 者giả 。 以dĩ 得đắc 利lợi 故cố 心tâm 常thường 歡hoan 樂lạc 。 懈giải 怠đãi 行hành 者giả 。 惡ác 法pháp 覆phú 心tâm 恆hằng 懷hoài 苦khổ 惱não 。 又hựu 精tinh 進tấn 者giả 。 於ư 念niệm 念niệm 中trung 。 善thiện 法Pháp 常thường 增tăng 長trưởng 無vô 有hữu 減giảm 損tổn 。 又hựu 深thâm 行hành 精tinh 進tấn 得đắc 最tối 勝thắng 處xứ 。 謂vị 諸chư 佛Phật 道Đạo 。 如như 經kinh 中trung 佛Phật 語ngứ 阿A 難Nan 。 深thâm 修tu 精tinh 進tấn 能năng 至chí 佛Phật 道Đạo 。 又hựu 精tinh 進tấn 者giả 定định 心tâm 易dị 得đắc 。 又hựu 鈍độn 根căn 精tinh 進tấn 尚thượng 於ư 生sanh 死tử 。 速tốc 得đắc 解giải 脫thoát 。 利lợi 根căn 懈giải 怠đãi 。 則tắc 不bất 能năng 得đắc 。 又hựu 所sở 有hữu 今kim 世thế 後hậu 世thế 。 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 利lợi 。 皆giai 因nhân 精tinh 進tấn 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 所sở 有hữu 衰suy 惱não 皆giai 因nhân 懈giải 怠đãi 。 如như 是thị 見kiến 懈giải 怠đãi 過quá 。 精tinh 進tấn 利lợi 益ích 。 故cố 念niệm 精tinh 進tấn 。 正chánh 憶ức 者giả 常thường 於ư 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 修tu 正chánh 安an 慧tuệ 。 問vấn 曰viết 。 念niệm 此thử 四tứ 法pháp 。 得đắc 何hà 等đẳng 利lợi 。


答đáp 曰viết 。

惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 不bất 來lai 入nhập 心tâm 。 如như 善thiện 守thủ 備bị 則tắc 惡ác 人nhân 不bất 入nhập 。 又hựu 如như 瓶bình 滿mãn 更cánh 不bất 受thọ 水thủy 。 此thử 人nhân 如như 是thị 善thiện 法Pháp 。 充sung 滿mãn 不bất 容dung 諸chư 惡ác 。 又hựu 若nhược 修tu 此thử 正chánh 憶ức 。 則tắc 攝nhiếp 解giải 脫thoát 分phần/phân 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 如như 飲ẩm 海hải 水thủy 則tắc 飲ẩm 眾chúng 流lưu 。 以dĩ 一nhất 切thiết 水thủy 在tại 大đại 海hải 故cố 。 又hựu 修tu 此thử 正chánh 憶ức 名danh 住trụ 自tự 在tại 行hành 處xứ 。 煩phiền 惱não 魔ma 民dân 。 所sở 不bất 能năng 壞hoại 。 如như 鷹ưng 鵽# 喻dụ 。 又hựu 此thử 人nhân 心tâm 安an 住trụ 難nan 動động 。 如như 圓viên 瓶bình 入nhập 制chế 。 又hựu 此thử 人nhân 不bất 久cửu 。 當đương 得đắc 利lợi 益ích 。 如như 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 經kinh 中trung 說thuyết 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 問vấn 阿A 難Nan 言ngôn 。


大đại 德đức 。 我ngã 等đẳng 善thiện 修tu 念niệm 處xứ 覺giác 異dị 於ư 本bổn 。 阿A 難Nan 言ngôn 。 善thiện 此thử 法pháp 應ưng 爾nhĩ 定định 心tâm 者giả 若nhược 習tập 定định 心tâm 得đắc 微vi 妙diệu 利lợi 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 修tu 定định 心tâm 者giả 。 能năng 如như 實thật 知tri 。 又hựu 以dĩ 此thử 人nhân 身thân 。 得đắc 過quá 人nhân 法pháp 。 謂vị 身thân 出xuất 水thủy 火hỏa 。 飛phi 行hành 自tự 在tại 等đẳng 。 又hựu 此thử 人nhân 得đắc 樂lạc 。 乃nãi 至chí 諸chư 天thiên 。 及cập 梵Phạm 王Vương 等đẳng 所sở 不bất 能năng 及cập 。 又hựu 此thử 人nhân 名danh 為vi 。 所sở 應ưng 為vi 不bất 應ưng 為vi 者giả 則tắc 不bất 為vi 也dã 。 又hựu 善thiện 修tu 習tập 定định 。 則tắc 善thiện 法Pháp 常thường 增tăng 。 又hựu 修tu 習tập 定định 者giả 後hậu 心tâm 不bất 悔hối 。 是thị 人nhân 名danh 為vi 。 得đắc 出xuất 家gia 果quả 。 亦diệc 名danh 順thuận 佛Phật 教giáo 者giả 。 不bất 如như 餘dư 人nhân 空không 受thọ 供cúng 養dường 。 是thị 人nhân 能năng 報báo 施thí 福phước 。 餘dư 人nhân 不bất 能năng 。 又hựu 此thử 定định 心tâm 法pháp 諸chư 佛Phật 賢hiền 聖thánh 。 皆giai 所sở 親thân 近cận 。 又hựu 能năng 堪kham 受thọ 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 又hựu 若nhược 定định 能năng 成thành 則tắc 得đắc 聖thánh 道Đạo 。 若nhược 不bất 能năng 成thành 則tắc 生sanh 淨tịnh 天thiên 。 謂vị 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 布bố 施thí 等đẳng 不bất 能năng 得đắc 如như 是thị 事sự 。 謂vị 能năng 究cứu 竟cánh 。 不bất 造tạo 諸chư 惡ác 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 小tiểu 兒nhi 從tùng 生sanh 習tập 慈từ 能năng 起khởi 惡ác 心tâm 思tư 惡ác 事sự 不phủ 。 不phủ 也dã 世Thế 尊Tôn 。 此thử 皆giai 是thị 定định 力lực 。 又hựu 定định 心tâm 名danh 真chân 智trí 慧tuệ 因nhân 。 真chân 智trí 慧tuệ 能năng 盡tận 諸chư 行hành 。 諸chư 行hành 盡tận 故cố 諸chư 苦khổ 惱não 滅diệt 。 又hựu 行hành 者giả 於ư 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 事sự 。 應ưng 念niệm 即tức 辦biện 不bất 勞lao 加gia 功công 。 餘dư 人nhân 尚thượng 不bất 能năng 發phát 。 心tâm 量lượng 其kỳ 所sở 得đắc 。 故cố 說thuyết 定định 心tâm 能năng 獲hoạch 利lợi 益ích 。 智trí 慧tuệ 者giả 智trí 者giả 心tâm 中trung 。 不bất 生sanh 煩phiền 惱não 。 若nhược 生sanh 即tức 滅diệt 。 如như 一nhất 渧đế 水thủy 墮đọa 熱nhiệt 鐵thiết 上thượng 。 又hựu 智trí 者giả 心tâm 。 不bất 起khởi 諸chư 想tưởng 。 若nhược 起khởi 即tức 滅diệt 。 如như 條điều 上thượng 露lộ 。 見kiến 日nhật 則tắc 晞# 。 又hựu 若nhược 有hữu 智trí 眼nhãn 能năng 觀quán 佛Phật 法pháp 。 如như 有hữu 目mục 者giả 日nhật 能năng 為vi 用dụng 。 又hựu 智trí 者giả 名danh 。 得đắc 佛Phật 法Pháp 分phần 。 如như 所sở 生sanh 子tử 。 得đắc 父phụ 財tài 分phần/phân 。 又hựu 智trí 慧tuệ 者giả 名danh 曰viết 有hữu 命mạng 。 餘dư 則tắc 名danh 死tử 。 又hựu 智trí 慧tuệ 者giả 名danh 真chân 道Đạo 人Nhân 。 能năng 知tri 道đạo 故cố 。 又hựu 智trí 者giả 知tri 佛Phật 法Pháp 味vị 。 如như 舌thiệt 根căn 不bất 壞hoại 能năng 別biệt 五ngũ 味vị 。 又hựu 智trí 慧tuệ 者giả 。 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 。 心tâm 定định 不bất 動động 。 猶do 若nhược 石thạch 山sơn 。 風phong 不bất 能năng 動động 。 又hựu 智trí 慧tuệ 者giả 名danh 信tín 。 以dĩ 得đắc 四tứ 信tín 。 不bất 隨tùy 他tha 故cố 。 又hựu 得đắc 聖thánh 慧tuệ 根căn 名danh 佛Phật 弟đệ 子tử 。 餘dư 人nhân 名danh 外ngoại 凡phàm 夫phu 。 故cố 說thuyết 智trí 者giả 能năng 得đắc 利lợi 益ích 。 無vô 戲hí 論luận 者giả 。 若nhược 一nhất 異dị 論luận 名danh 為vi 戲hí 論luận 。 如như 阿A 難Nan 問vấn 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 若nhược 六lục 觸xúc 入nhập 離ly 欲dục 滅diệt 盡tận 更cánh 有hữu 餘dư 耶da 。


舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。

六lục 觸xúc 入nhập 離ly 欲dục 盡tận 滅diệt 已dĩ 若nhược 有hữu 餘dư 是thị 不bất 可khả 論luận 。 而nhi 汝nhữ 論luận 耶da 。 若nhược 無vô 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 問vấn 答đáp 亦diệc 爾nhĩ 。 問vấn 曰viết 。 是thị 事sự 何hà 故cố 不bất 可khả 論luận 耶da 。


答đáp 曰viết 。

此thử 問vấn 實thật 我ngã 法pháp 若nhược 一nhất 若nhược 異dị 。 是thị 故cố 不bất 答đáp 。 我ngã 無vô 決quyết 定định 。 但đãn 五ngũ 陰ấm 中trung 。 假giả 名danh 字tự 說thuyết 。 若nhược 以dĩ 有hữu 無vô 等đẳng 答đáp 。 即tức 墮đọa 斷đoạn 常thường 。 若nhược 以dĩ 因nhân 緣duyên 說thuyết 我ngã 。 即tức 非phi 戲hí 論luận 。 又hựu 若nhược 人nhân 見kiến 眾chúng 生sanh 空không 法pháp 空không 。 則tắc 無vô 戲hí 論luận 。 故cố 說thuyết 無vô 戲hí 論luận 者giả 。 得đắc 佛Phật 法Pháp 利lợi 。 是thị 名danh 具cụ 足túc 善thiện 覺giác 。


後Hậu 五Ngũ 定Định 具Cụ 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 八bát 十thập 四tứ
☸ Phẩm 184:

具cụ 善thiện 信tín 解giải 者giả 。 行hành 者giả 若nhược 能năng 。 好hiếu 樂nhạo 泥Nê 洹Hoàn 。 憎tăng 惡ác 生sanh 死tử 名danh 善thiện 信tín 解giải 。 如như 是thị 信tín 解giải 。 速tốc 得đắc 解giải 脫thoát 。 又hựu 樂nhạo/nhạc/lạc 泥Nê 洹Hoàn 者giả 。 心tâm 無vô 所sở 著trước 。 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 泥Nê 洹Hoàn 則tắc 無vô 怖bố 畏úy 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 凡phàm 夫phu 心tâm 念niệm 泥Nê 洹Hoàn 。 即tức 生sanh 驚kinh 怖bố 。 我ngã 當đương 永vĩnh 失thất 。 問vấn 曰viết 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 信tín 解giải 泥Nê 洹Hoàn 。


答đáp 曰viết 。

行hành 者giả 見kiến 世thế 間gian 無vô 常thường 。 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 則tắc 於ư 泥Nê 洹Hoàn 生sanh 寂tịch 滅diệt 想tưởng 。 又hựu 此thử 人nhân 本bổn 性tánh 。 煩phiền 惱não 輕khinh 微vi 。 聞văn 說thuyết 泥Nê 洹Hoàn 則tắc 心tâm 信tín 樂nhạo 。 又hựu 若nhược 從tùng 善thiện 師sư 若nhược 讀đọc 經kinh 書thư 。 聞văn 生sanh 死tử 過quá 患hoạn 。 如như 無vô 始thỉ 經kinh 及cập 五ngũ 天thiên 使sử 等đẳng 諸chư 經kinh 中trung 說thuyết 。 則tắc 厭yếm 離ly 生sanh 死tử 。 信tín 樂nhạo 泥Nê 洹Hoàn 。 具cụ 行hành 者giả 分phần/phân 者giả 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 五ngũ 行hành 者giả 分phần/phân 。 一nhất 謂vị 有hữu 信tín 。 二nhị 謂vị 心tâm 不bất 諂siểm 曲khúc 。 三tam 謂vị 少thiểu 病bệnh 。 四tứ 曰viết 精tinh 進tấn 。 五ngũ 名danh 智trí 慧tuệ 。 有hữu 信tín 名danh 於ư 三Tam 寶Bảo 四Tứ 諦Đế 。 心tâm 無vô 疑nghi 悔hối 。 無vô 疑nghi 悔hối 故cố 能năng 速tốc 成thành 定định 。 又hựu 有hữu 信tín 者giả 心tâm 多đa 喜hỷ 。 故cố 能năng 速tốc 成thành 定định 。 又hựu 信tín 者giả 心tâm 調điều 易dị 攝nhiếp 。 故cố 疾tật 得đắc 定định 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 由do 定định 生sanh 慧tuệ 。 後hậu 能năng 斷đoạn 疑nghi 。 今kim 云vân 何hà 先tiên 定định 已dĩ 說thuyết 無vô 疑nghi 。


答đáp 曰viết 。

以dĩ 多đa 聞văn 故cố 能năng 斷đoạn 所sở 疑nghi 。 非phi 得đắc 定định 故cố 。 又hựu 生sanh 深thâm 信tín 家gia 。 與dữ 信tín 者giả 同đồng 事sự 常thường 修tu 信tín 心tâm 。 雖tuy 未vị 得đắc 定định 而nhi 能năng 不bất 疑nghi 如như 是thị 等đẳng 。 不bất 諂siểm 曲khúc 者giả 。 以dĩ 質chất 直trực 心tâm 。 無vô 所sở 隱ẩn 藏tàng 。 是thị 則tắc 易dị 度độ 。 如như 人nhân 向hướng 醫y 具cụ 說thuyết 病bệnh 狀trạng 則tắc 易dị 救cứu 療liệu 。 少thiểu 病bệnh 者giả 。 能năng 初sơ 夜dạ 後hậu 夜dạ 。 精tinh 進tấn 不bất 息tức 。 若nhược 多đa 疾tật 病bệnh 則tắc 妨phương 行hành 道Đạo 。 精tinh 進tấn 者giả 。 為vì 求cầu 道Đạo 故cố 。 常thường 勤cần 精tinh 進tấn 。 如như 攢toàn 燧toại 不bất 息tức 則tắc 疾tật 得đắc 火hỏa 。 智trí 慧tuệ 者giả 。 以dĩ 有hữu 智trí 故cố 四tứ 事sự 得đắc 果quả 。 所sở 謂vị 聖thánh 道Đạo 。 問vấn 曰viết 。 念niệm 處xứ 等đẳng 法pháp 亦diệc 名danh 行hành 者giả 分phần/phân 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 此thử 五ngũ 法pháp 耶da 。


答đáp 曰viết 。

雖tuy 俱câu 是thị 分phần/phân 此thử 法pháp 最tối 勝thắng 。 是thị 行hành 者giả 所sở 須tu 。 是thị 以dĩ 獨độc 說thuyết 。 亦diệc 離ly 一nhất 切thiết 惡ác 。 集tập 一nhất 切thiết 善thiện 。 名danh 行hành 者giả 分phần/phân 。 如như 瞿cù 尼ni 沙sa 經kinh 中trung 說thuyết 。 具cụ 解giải 脫thoát 處xứ 者giả 。 謂vị 五ngũ 解giải 脫thoát 處xứ 。 一nhất 者giả 若nhược 佛Phật 及cập 尊tôn 勝thắng 比Bỉ 丘Khâu 。 為vi 之chi 說thuyết 法Pháp 。 隨tùy 其kỳ 所sở 聞văn 。 則tắc 能năng 通thông 達đạt 。 語ngữ 言ngôn 義nghĩa 趣thú 。 以dĩ 通thông 達đạt 故cố 。 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 歡hoan 喜hỷ 則tắc 身thân 猗ỷ 。 身thân 猗ỷ 則tắc 受thọ 樂lạc 。 受thọ 樂lạc 則tắc 心tâm 攝nhiếp 。 是thị 初sơ 解giải 脫thoát 處xứ 。 行hành 者giả 住trụ 此thử 解giải 脫thoát 處xứ 。 故cố 憶ức 念niệm 堅kiên 強cường 心tâm 則tắc 攝nhiếp 定định 。 諸chư 漏lậu 盡tận 皆giai 滅diệt 。 必tất 得đắc 泥Nê 洹Hoàn 。 二nhị 者giả 善thiện 諷phúng 誦tụng 經Kinh 。 三tam 者giả 為vì 他tha 說thuyết 法Pháp 。 四tứ 者giả 獨độc 處xứ 思tư 量lượng 諸chư 法pháp 。 五ngũ 者giả 善thiện 取thủ 定định 相tương/tướng 。 謂vị 九cửu 相tương/tướng 等đẳng 。 皆giai 如như 上thượng 說thuyết 。 問vấn 曰viết 。 佛Phật 及cập 尊tôn 勝thắng 比Bỉ 丘Khâu 。 何hà 故cố 為vi 此thử 行hành 者giả 說thuyết 法Pháp 。


答đáp 曰viết 。

以dĩ 堪kham 受thọ 法pháp 能năng 獲hoạch 大đại 利lợi 。 是thị 故cố 為vi 說thuyết 。 又hựu 此thử 比Bỉ 丘Khâu 。 因nhân 佛Phật 出xuất 家gia 。 諸chư 根căn 純thuần 熟thục 。 故cố 為vi 說thuyết 法Pháp 。 尊tôn 勝thắng 比Bỉ 丘Khâu 以dĩ 同đồng 所sở 業nghiệp 。 故cố 為vi 說thuyết 法Pháp 。 又hựu 此thử 行hành 者giả 必tất 須tu 聞văn 法Pháp 。 是thị 故cố 為vi 說thuyết 。 又hựu 此thử 人nhân 有hữu 淨tịnh 戒giới 等đẳng 功công 德đức 成thành 熟thục 。 猶do 如như 完hoàn 器khí 。 堪kham 任nhậm 受thọ 盛thình 。 故cố 為vi 說thuyết 法Pháp 。 此thử 名danh 三tam 慧tuệ 。 通thông 達đạt 語ngữ 言ngôn 是thị 多đa 聞văn 慧tuệ 。 通thông 達đạt 義nghĩa 趣thú 是thị 思tư 惟duy 慧tuệ 。 從tùng 此thử 二nhị 慧tuệ 能năng 生sanh 心tâm 喜hỷ 。 乃nãi 至chí 攝nhiếp 心tâm 生sanh 如như 實thật 智trí 。 是thị 名danh 修tu 慧tuệ 。 此thử 三tam 慧tuệ 有hữu 三tam 種chủng 果quả 。 謂vị 厭yếm 離ly 解giải 脫thoát 。 又hựu 聞văn 法Pháp 讀đọc 誦tụng 。 為vì 人nhân 說thuyết 法Pháp 。 是thị 多đa 聞văn 慧tuệ 。 思tư 量lượng 諸chư 法pháp 名danh 思tư 惟duy 慧tuệ 。 善thiện 取thủ 定định 相tương/tướng 是thị 名danh 修tu 慧tuệ 。 問vấn 曰viết 。 心tâm 解giải 脫thoát 漏lậu 盡tận 是thị 二nhị 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。


答đáp 曰viết 。

以dĩ 定định 遮già 煩phiền 惱não 故cố 說thuyết 心tâm 解giải 脫thoát 。 永vĩnh 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 故cố 說thuyết 漏lậu 盡tận 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 持trì 戒giới 等đẳng 法Pháp 。 亦diệc 是thị 解giải 脫thoát 處xứ 。 如như 說thuyết 持trì 戒giới 則tắc 心tâm 不bất 悔hối 。 心tâm 不bất 悔hối 則tắc 歡hoan 喜hỷ 等đẳng 。 或hoặc 因nhân 施thí 等đẳng 。 亦diệc 得đắc 解giải 脫thoát 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 此thử 五ngũ 法pháp 耶da 。


答đáp 曰viết 。

以dĩ 勝thắng 故cố 獨độc 說thuyết 。


又hựu 問vấn 。

此thử 法pháp 有hữu 何hà 勝thắng 耶da 。


答đáp 曰viết 。

是thị 解giải 脫thoát 近cận 因nhân 。 戒giới 等đẳng 以dĩ 遠viễn 故cố 不bất 說thuyết 。


又hựu 問vấn 。

云vân 何hà 知tri 是thị 近cận 因nhân 。


答đáp 曰viết 。

行hành 者giả 聞văn 法Pháp 。 知tri 陰ấm 界giới 入nhập 等đẳng 但đãn 眾chúng 法pháp 和hòa 合hợp 中trung 無vô 我ngã 。 故cố 則tắc 破phá 假giả 名danh 。 破phá 假giả 名danh 即tức 是thị 解giải 脫thoát 。 故cố 名danh 近cận 因nhân 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 多đa 聞văn 功công 德đức 謂vị 。 不bất 隨tùy 他tha 教giáo 。 心tâm 易dị 攝nhiếp 等đẳng 。 亦diệc 以dĩ 此thử 故cố 知tri 是thị 近cận 因nhân 。 又hựu 佛Phật 法Pháp 有hữu 大đại 功công 德đức 。 能năng 滅diệt 煩phiền 惱não 至chí 泥Nê 洹Hoàn 等đẳng 。 於ư 此thử 寂tịch 滅diệt 法pháp 中trung 。 若nhược 聽thính 若nhược 誦tụng 若nhược 自tự 思tư 量lượng 則tắc 速tốc 解giải 脫thoát 。 故cố 名danh 近cận 因nhân 。 又hựu 施thí 得đắc 大đại 富phú 。 持trì 戒giới 尊tôn 貴quý 多đa 聞văn 得đắc 智trí 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 故cố 。 得đắc 盡tận 諸chư 漏lậu 。 不bất 以dĩ 富phú 貴quý 故cố 知tri 近cận 因nhân 。 又hựu 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 等đẳng 稱xưng 大đại 智trí 者giả 。 皆giai 由do 多đa 聞văn 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 以dĩ 多đa 聞văn 心tâm 易dị 攝nhiếp 者giả 。 阿A 難Nan 何hà 故cố 初sơ 中trung 後hậu 夜dạ 。 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。


答đáp 曰viết 。

阿A 難Nan 頭đầu 未vị 到đáo 枕chẩm 。 即tức 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 故cố 數số 在tại 希hy 有hữu 法pháp 中trung 何hà 故cố 不bất 速tốc 。 又hựu 阿A 難Nan 於ư 此thử 夜dạ 中trung 精tinh 進tấn 小tiểu 過quá 。 以dĩ 疲bì 極cực 故cố 。 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。 又hựu 阿A 難Nan 自tự 誓thệ 。 我ngã 於ư 今kim 夜dạ 。 必tất 得đắc 漏lậu 盡tận 。 亦diệc 如như 菩Bồ 薩Tát 於ư 道Đạo 場Tràng 自tự 誓thệ 。 誰thùy 有hữu 此thử 力lực 。 如như 阿A 難Nan 者giả 皆giai 是thị 。 多đa 聞văn 之chi 力lực 。 無vô 障chướng 礙ngại 者giả 。 所sở 謂vị 三tam 障chướng 。 業nghiệp 障chướng 報báo 障chướng 煩phiền 惱não 障chướng 。 若nhược 人nhân 無vô 此thử 三tam 障chướng 則tắc 不bất 墮đọa 難nạn 處xứ 。 若nhược 離ly 諸chư 難nạn 則tắc 堪kham 受thọ 道đạo 。 又hựu 此thử 人nhân 名danh 具cụ 足túc 四tứ 輪luân 。 謂vị 好hảo/hiếu 國quốc 土độ 依y 止chỉ 善thiện 人nhân 自tự 發phát 正chánh 願nguyện 。 先tiên 世thế 福phước 德đức 。 又hựu 能năng 成thành 就tựu 四tứ 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 分phần/phân 。 謂vị 親thân 近cận 善thiện 人nhân 喜hỷ 聽thính 正Chánh 法Pháp 。 自tự 正chánh 憶ức 念niệm 能năng 隨tùy 法pháp 行hành 。 又hựu 能năng 棄khí 捨xả 貪tham 等đẳng 三tam 法pháp 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 不bất 斷đoạn 三tam 法pháp 則tắc 不bất 能năng 度độ 老lão 病bệnh 死tử 。 不bất 著trước 者giả 不bất 著trước 此thử 岸ngạn 。 不bất 著trước 彼bỉ 岸ngạn 不bất 沒một 中trung 流lưu 。 不bất 出xuất 陸lục 地địa 不bất 為vị 人nhân 取thủ 。 及cập 非phi 人nhân 取thủ 。 不bất 入nhập 洄hồi 澓phục 不bất 自tự 腐hủ 爛lạn 。 此thử 岸ngạn 謂vị 內nội 六lục 入nhập 。 彼bỉ 岸ngạn 謂vị 外ngoại 六lục 入nhập 。 中trung 流lưu 謂vị 貪tham 喜hỷ 。 陸lục 地địa 謂vị 我ngã 慢mạn 。 人nhân 取thủ 謂vị 與dữ 在tại 家gia 出xuất 家gia 和hòa 合hợp 。 非phi 人nhân 取thủ 謂vị 持trì 戒giới 為vi 生sanh 天thiên 上thượng 。 洄hồi 澓phục 謂vị 返phản 戒giới 。 腐hủ 爛lạn 謂vị 破phá 重trọng 禁cấm 。 若nhược 人nhân 於ư 內nội 入nhập 計kế 我ngã 。 即tức 於ư 外ngoại 入nhập 生sanh 我ngã 所sở 心tâm 。 從tùng 內nội 外ngoại 入nhập 生sanh 貪tham 喜hỷ 。 故cố 即tức 於ư 中trung 沒một 。 從tùng 此thử 則tắc 生sanh 我ngã 慢mạn 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 人nhân 著trước 身thân 受thọ 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 人nhân 來lai 輕khinh 毀hủy 則tắc 生sanh 憍kiêu 慢mạn 。 如như 是thị 以dĩ 我ngã 我ngã 所sở 貪tham 喜hỷ 我ngã 慢mạn 亂loạn 其kỳ 心tâm 。 故cố 能năng 成thành 餘dư 事sự 。 問vấn 曰viết 。 此thử 喻dụ 中trung 以dĩ 何hà 為vi 水thủy 。 若nhược 以dĩ 八bát 直trực 聖thánh 道Đạo 為vi 水thủy 。 則tắc 不bất 應ưng 以dĩ 內nội 外ngoại 六lục 入nhập 為vi 岸ngạn 。 貪tham 喜hỷ 等đẳng 為vi 中trung 流lưu 。 亦diệc 不bất 應ưng 有hữu 洄hồi 澓phục 腐hủ 爛lạn 。 若nhược 以dĩ 貪tham 愛ái 為vi 水thủy 。 云vân 何hà 隨tùy 此thử 。 得đắc 至chí 泥Nê 洹Hoàn 。


答đáp 曰viết 。

以dĩ 八bát 直trực 聖thánh 道Đạo 為vi 水thủy 。 譬thí 喻dụ 不bất 必tất 令linh 盡tận 相tương 似tự 。 如như 此thử 木mộc 若nhược 離ly 八bát 難nạn 必tất 至chí 大đại 海hải 。 比Bỉ 丘Khâu 如như 是thị 。 離ly 諸chư 流lưu 難nạn/nan 則tắc 隨tùy 八bát 聖thánh 道Đạo 水thủy 流lưu 入nhập 泥Nê 洹Hoàn 。 如như 言ngôn 乳nhũ 如như 貝bối 。 但đãn 取thủ 其kỳ 色sắc 不bất 取thủ 堅kiên 軟nhuyễn 。 言ngôn 面diện 如như 月nguyệt 但đãn 取thủ 盛thình 滿mãn 不bất 取thủ 形hình 也dã 。 又hựu 行hành 者giả 出xuất 聖thánh 道Đạo 已dĩ 著trước 內nội 外ngoại 入nhập 。 不bất 如như 此thử 木mộc 即tức 於ư 水thủy 中trung 。 著trước 此thử 彼bỉ 岸ngạn 腐hủ 爛lạn 等đẳng 也dã 。 有hữu 論luận 師sư 言ngôn 。 如như 恆Hằng 河Hà 水thủy 必tất 至chí 大đại 海hải 。 如như 是thị 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 必tất 至chí 泥Nê 洹Hoàn 。 故cố 以dĩ 為ví 喻dụ 。 如như 是thị 略lược 說thuyết 。 十thập 一nhất 定định 具cụ 。 若nhược 有hữu 此thử 法pháp 自tự 然nhiên 得đắc 定định 。


出Xuất 入Nhập 息Tức 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 八bát 十thập 五ngũ
☸ Phẩm 185:

阿a 那na 波ba 那na 十thập 六lục 行hành 。 謂vị 念niệm 出xuất 入nhập 息tức 。 若nhược 長trường 若nhược 短đoản 。 念niệm 息tức 遍biến 身thân 除trừ 諸chư 身thân 行hành 。 覺giác 喜hỷ 覺giác 樂nhạo/nhạc/lạc 覺giác 心tâm 行hành 。 除trừ 心tâm 行hành 念niệm 出xuất 入nhập 息tức 。 覺giác 心tâm 令linh 心tâm 喜hỷ 令linh 心tâm 攝nhiếp 。 令linh 心tâm 解giải 脫thoát 。 念niệm 出xuất 入nhập 息tức 隨tùy 無vô 常thường 。 觀quán 隨tùy 斷đoạn 離ly 滅diệt 觀quán 。 念niệm 出xuất 入nhập 息tức 。 若nhược 長trường 若nhược 短đoản 。 問vấn 曰viết 。 云vân 何hà 名danh 息tức 長trường 短đoản 。


答đáp 曰viết 。

如như 人nhân 上thượng 山sơn 。 若nhược 擔đảm 重trọng/trùng 疲bì 乏phạp 故cố 息tức 短đoản 。 行hành 者giả 亦diệc 爾nhĩ 。 在tại 麁thô 心tâm 中trung 爾nhĩ 時thời 則tắc 短đoản 。 麁thô 心tâm 者giả 所sở 謂vị 躁táo 疾tật 散tán 亂loạn 心tâm 也dã 。 息tức 長trưởng 者giả 。 行hành 者giả 在tại 細tế 心tâm 中trung 則tắc 息tức 長trường/trưởng 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 隨tùy 心tâm 細tế 故cố 息tức 亦diệc 隨tùy 細tế 。 如như 即tức 此thử 人nhân 疲bì 極cực 止chỉ 故cố 息tức 則tắc 隨tùy 細tế 。


爾nhĩ 時thời 則tắc 長trường/trưởng 息tức 。 遍biến 身thân 者giả 行hành 者giả 信tín 解giải 身thân 虛hư 。 則tắc 見kiến 一nhất 切thiết 毛mao 孔khổng 。 風phong 行hành 出xuất 入nhập 。 除trừ 身thân 行hành 者giả 。 行hành 者giả 得đắc 境cảnh 界giới 力lực 。 心tâm 安an 隱ẩn 故cố 。 麁thô 息tức 則tắc 滅diệt 。


爾nhĩ 時thời 行hành 者giả 。 具cụ 身thân 憶ức 處xứ 。 覺giác 喜hỷ 者giả 是thị 人nhân 從tùng 此thử 定định 法pháp 。 心tâm 生sanh 大đại 喜hỷ 。 本bổn 雖tuy 有hữu 喜hỷ 。 不bất 能năng 如như 是thị 。


爾nhĩ 時thời 名danh 為vi 覺giác 喜hỷ 。 覺giác 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 從tùng 喜hỷ 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 心tâm 得đắc 喜hỷ 身thân 則tắc 調điều 適thích 。 身thân 調điều 適thích 則tắc 得đắc 猗ỷ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 心tâm 喜hỷ 故cố 身thân 猗ỷ 。 身thân 猗ỷ 則tắc 受thọ 樂lạc 。 覺giác 心tâm 行hành 者giả 。 見kiến 喜hỷ 過quá 患hoạn 以dĩ 能năng 生sanh 貪tham 故cố 。 貪tham 是thị 心tâm 行hành 從tùng 心tâm 起khởi 故cố 。 以dĩ 受thọ 中trung 生sanh 貪tham 故cố 。 見kiến 受thọ 是thị 心tâm 行hành 。 除trừ 心tâm 行hành 者giả 。 行hành 者giả 見kiến 從tùng 受thọ 生sanh 貪tham 過quá 。 除trừ 滅diệt 故cố 心tâm 則tắc 安an 隱ẩn 。 亦diệc 滅diệt 除trừ 麁thô 受thọ 。 故cố 說thuyết 除trừ 心tâm 行hành 。 覺giác 心tâm 者giả 行hành 者giả 除trừ 受thọ 味vị 故cố 。 見kiến 心tâm 寂tịch 滅diệt 不bất 沒một 不bất 掉trạo 。 是thị 心tâm 或hoặc 時thời 還hoàn 沒một 。


爾nhĩ 時thời 令linh 喜hỷ 。 若nhược 心tâm 還hoàn 掉trạo 爾nhĩ 時thời 令linh 攝nhiếp 。 若nhược 離ly 二nhị 法pháp 爾nhĩ 時thời 應ưng 捨xả 。 故cố 說thuyết 令linh 心tâm 解giải 脫thoát 。 行hành 者giả 如như 是thị 。 心tâm 寂tịch 定định 故cố 生sanh 無vô 常thường 行hành 。 以dĩ 無vô 常thường 行hành 。 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 是thị 名danh 斷đoạn 行hành 。 煩phiền 惱não 斷đoạn 故cố 心tâm 則tắc 厭yếm 離ly 。 是thị 名danh 離ly 行hành 。 以dĩ 心tâm 離ly 故cố 得đắc 一nhất 切thiết 滅diệt 。 是thị 名danh 滅diệt 行hành 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 得đắc 解giải 脫thoát 。 故cố 名danh 十thập 六lục 行hành 念niệm 出xuất 入nhập 息tức 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 念niệm 出xuất 入nhập 息tức 名danh 為vi 聖thánh 行hành 。 天thiên 行hành 梵Phạm 行hạnh 學học 行hành 無Vô 學Học 行hành 耶da 。


答đáp 曰viết 。

風phong 行hành 虛hư 中trung 虛hư 相tương/tướng 能năng 速tốc 開khai 導đạo 壞hoại 相tương/tướng 。 壞hoại 相tương/tướng 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 聖thánh 行hành 。 故cố 名danh 聖thánh 行hành 。 為vi 生sanh 淨tịnh 天thiên 故cố 名danh 天thiên 行hành 。 為vi 到đáo 寂tịch 滅diệt 故cố 名danh 梵Phạm 行hạnh 。 為vi 得đắc 學học 法pháp 故cố 名danh 學học 行hành 。 為vi 無Vô 學Học 故cố 名danh 無Vô 學Học 行hành 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 觀quán 不bất 淨tịnh 深thâm 厭yếm 離ly 身thân 。 速tốc 得đắc 解giải 脫thoát 。 何hà 用dụng 修tu 此thử 十thập 六lục 行hành 耶da 。


答đáp 曰viết 。

不bất 淨tịnh 觀quán 未vị 得đắc 離ly 欲dục 自tự 惡ác 厭yếm 。 身thân 心tâm 則tắc 迷mê 悶muộn 。 如như 服phục 藥dược 過quá 則tắc 還hoàn 為vi 病bệnh 。 如như 是thị 不bất 淨tịnh 喜hỷ 生sanh 惡ác 厭yếm 。 如như 跋bạt 求cầu 沫mạt 河hà 邊biên 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 不bất 淨tịnh 觀quán 故cố 深thâm 生sanh 惡ác 厭yếm 。 飲ẩm 毒độc 墜trụy 高cao 等đẳng 種chủng 種chủng 自tự 殺sát 。 此thử 行hành 不bất 爾nhĩ 。 能năng 得đắc 離ly 欲dục 而nhi 不bất 生sanh 惡ác 厭yếm 。 故cố 名danh 為vi 勝thắng 。 又hựu 此thử 行hành 易dị 得đắc 。 自tự 緣duyên 身thân 故cố 不bất 淨tịnh 易dị 失thất 。 又hựu 此thử 行hành 細tế 微vi 。 以dĩ 能năng 自tự 壞hoại 身thân 故cố 。 不bất 淨tịnh 行hạnh 麁thô 壞hoại 骨cốt 相tương/tướng 難nạn/nan 。 又hựu 此thử 行hành 能năng 破phá 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 不bất 淨tịnh 但đãn 破phá 婬dâm 欲dục 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 因nhân 覺giác 生sanh 。 念niệm 出xuất 入nhập 息tức 為vi 斷đoạn 諸chư 覺giác 故cố 。 問vấn 曰viết 。 出xuất 入nhập 息tức 為vi 屬thuộc 身thân 。 為vi 屬thuộc 心tâm 耶da 。


答đáp 曰viết 。

亦diệc 屬thuộc 身thân 亦diệc 屬thuộc 心tâm 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 處xử 胎thai 中trung 無vô 。 故cố 知tri 由do 身thân 。 若nhược 第đệ 四tứ 禪thiền 等đẳng 及cập 無vô 心tâm 者giả 。 無vô 故cố 知tri 由do 心tâm 。 問vấn 曰viết 。 息tức 不bất 故cố 起khởi 不bất 應ưng 由do 心tâm 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 是thị 息tức 不bất 由do 意ý 起khởi 。 如như 心tâm 念niệm 餘dư 事sự 息tức 常thường 出xuất 入nhập 。 如như 食thực 自tự 消tiêu 如như 影ảnh 自tự 轉chuyển 。 非phi 人nhân 為vi 也dã 。


答đáp 曰viết 。

息tức 不bất 故cố 起khởi 不bất 由do 憶ức 念niệm 。 但đãn 以dĩ 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 故cố 起khởi 。 若nhược 有hữu 心tâm 則tắc 有hữu 。 無vô 心tâm 便tiện 無vô 。 故cố 知tri 由do 心tâm 。 有hữu 隨tùy 心tâm 差sai 別biệt 。 麁thô 心tâm 則tắc 短đoản 細tế 心tâm 則tắc 長trường/trưởng 。 又hựu 出xuất 入nhập 息tức 由do 地địa 由do 心tâm 。 若nhược 在tại 出xuất 入nhập 息tức 地địa 。 亦diệc 有hữu 出xuất 入nhập 息tức 地địa 心tâm 。


爾nhĩ 時thời 則tắc 有hữu 出xuất 入nhập 息tức 地địa 。 所sở 謂vị 欲dục 界giới 及cập 三tam 禪thiền 。 若nhược 在tại 出xuất 入nhập 息tức 地địa 而nhi 無vô 出xuất 入nhập 息tức 地địa 心tâm 。 及cập 在tại 無vô 心tâm 爾nhĩ 時thời 則tắc 無vô 。 若nhược 在tại 無vô 出xuất 入nhập 息tức 地địa 。


爾nhĩ 時thời 亦diệc 無vô 。 問vấn 曰viết 。 息tức 起khởi 時thời 先tiên 出xuất 耶da 先tiên 入nhập 耶da 。


答đáp 曰viết 。

生sanh 時thời 先tiên 出xuất 死tử 時thời 後hậu 入nhập 。 出xuất 入nhập 第đệ 四tứ 禪thiền 亦diệc 如như 是thị 。 問vấn 曰viết 。 是thị 念niệm 出xuất 入nhập 息tức 云vân 何hà 名danh 具cụ 足túc 。


答đáp 曰viết 。

行hành 者giả 若nhược 得đắc 此thử 十thập 六lục 行hành 。


爾nhĩ 時thời 名danh 具cụ 足túc 。 有hữu 論luận 師sư 言ngôn 。 以dĩ 六lục 因nhân 緣duyên 故cố 名danh 具cụ 足túc 。 所sở 謂vị 數số 隨tùy 止Chỉ 觀Quán 。 轉chuyển 緣duyên 清thanh 淨tịnh 。 數số 名danh 數sổ 出xuất 入nhập 息tức 。 從tùng 一nhất 至chí 十thập 。 數số 有hữu 三tam 種chủng 。 若nhược 等đẳng 若nhược 過quá 若nhược 減giảm 。 等đẳng 謂vị 十thập 數số 為vi 十thập 。 過quá 謂vị 十thập 一nhất 數số 名danh 為vi 十thập 。 減giảm 名danh 數số 九cửu 為vi 十thập 。 隨tùy 名danh 行hành 者giả 心tâm 隨tùy 息tức 出xuất 入nhập 。 觀quán 名danh 行hành 者giả 見kiến 息tức 繫hệ 身thân 如như 珠châu 中trung 縷lũ 。 止chỉ 名danh 令linh 心tâm 住trụ 出xuất 入nhập 息tức 。 轉chuyển 謂vị 轉chuyển 身thân 緣duyên 心tâm 令linh 受thọ 緣duyên 心tâm 。 現hiện 前tiền 心tâm 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 清thanh 淨tịnh 名danh 行hành 者giả 離ly 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 諸chư 難nạn 心tâm 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 此thử 不bất 必tất 定định 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 是thị 諸chư 行hành 中trung 不bất 必tất 要yếu 用dụng 數số 隨tùy 二nhị 法pháp 。 行hành 者giả 但đãn 令linh 心tâm 住trụ 息tức 中trung 斷đoạn 諸chư 覺giác 。 故cố 若nhược 能năng 行hành 十thập 六lục 種chủng 。 名danh 為vi 具cụ 足túc 。 又hựu 此thử 具cụ 足túc 相tướng 不bất 決quyết 定định 。 鈍độn 根căn 所sở 行hành 。 於ư 利lợi 根căn 者giả 則tắc 非phi 具cụ 足túc 。 問vấn 曰viết 。 是thị 出xuất 入nhập 息tức 經kinh 中trung 何hà 故cố 說thuyết 名danh 為vi 食thực 。


答đáp 曰viết 。

若nhược 息tức 出xuất 入nhập 停đình 等đẳng 。 身thân 得đắc 快khoái 樂lạc 。 如như 得đắc 美mỹ 食thực 。 益ích 身thân 調điều 適thích 。 故cố 名danh 為vi 食thực 。 問vấn 曰viết 。 此thử 十thập 六lục 行hành 中trung 盡tận 念niệm 出xuất 入nhập 息tức 耶da 。


答đáp 曰viết 。

是thị 人nhân 名danh 壞hoại 裂liệt 五ngũ 陰ấm 方phương 便tiện 。 若nhược 壞hoại 裂liệt 五ngũ 陰ấm 除trừ 假giả 名danh 已dĩ 。 更cánh 復phục 何hà 用dụng 念niệm 出xuất 入nhập 息tức 。 是thị 名danh 身thân 憶ức 。 四tứ 種chủng 憶ức 身thân 故cố 名danh 身thân 憶ức 。 問vấn 曰viết 。 憶ức 緣duyên 過quá 去khứ 息tức 是thị 現hiện 在tại 。 何hà 故cố 名danh 憶ức 。


答đáp 曰viết 。

是thị 破phá 假giả 名danh 智trí 以dĩ 憶ức 名danh 說thuyết 。 諸chư 心tâm 數số 法pháp 。 更cánh 相tương 為vi 名danh 。 如như 十thập 想tưởng 等đẳng 。 亦diệc 憶ức 先tiên 後hậu 所sở 行hành 故cố 名danh 為vi 憶ức 。 問vấn 曰viết 。 長trường 短đoản 等đẳng 中trung 不bất 說thuyết 聖thánh 行hành 。 云vân 何hà 無vô 行hành 。 名danh 憶ức 處xứ 耶da 。 經kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 行hành 者giả 學học 出xuất 入nhập 息tức 。 若nhược 長trường 若nhược 短đoản 若nhược 遍biến 身thân 。 若nhược 除trừ 身thân 行hành 。


爾nhĩ 時thời 名danh 身thân 憶ức 處xứ 。


答đáp 曰viết 。

是thị 名danh 初sơ 方phương 便tiện 道đạo 。 為vì 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 故cố 後hậu 名danh 斷đoạn 道đạo 。 又hựu 此thử 中trung 有hữu 無vô 常thường 等đẳng 行hành 。 但đãn 此thử 經Kinh 不bất 說thuyết 。 餘dư 經kinh 中trung 說thuyết 。 行hành 者giả 於ư 出xuất 入nhập 息tức 中trung 觀quán 身thân 生sanh 相tướng 滅diệt 相tướng 。 及cập 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 又hựu 說thuyết 觀quán 身thân 無vô 常thường 等đẳng 。 但đãn 第đệ 四tứ 中trung 無vô 常thường 等đẳng 行hành 具cụ 足túc 故cố 說thuyết 。


定Định 難Nạn/nan 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 八bát 十thập 六lục
☸ Phẩm 186:

是thị 定định 若nhược 離ly 障chướng 礙ngại 諸chư 難nạn 。 能năng 成thành 大đại 利lợi 。 定định 難nạn/nan 者giả 。 所sở 謂vị 麁thô 喜hỷ 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 我ngã 生sanh 麁thô 喜hỷ 心tâm 難nạn/nan 法pháp 。 行hành 者giả 不bất 應ưng 生sanh 此thử 麁thô 喜hỷ 。 以dĩ 有hữu 貪tham 著trước 等đẳng 過quá 亂loạn 定định 心tâm 故cố 。 問vấn 曰viết 。 從tùng 法pháp 生sanh 喜hỷ 云vân 何hà 能năng 令linh 不bất 生sanh 。


答đáp 曰viết 。

行hành 者giả 念niệm 空không 則tắc 不bất 生sanh 喜hỷ 。 以dĩ 有hữu 眾chúng 生sanh 想tưởng 故cố 生sanh 喜hỷ 。 五ngũ 陰ấm 空không 無vô 眾chúng 生sanh 。 云vân 何hà 當đương 喜hỷ 。 又hựu 行hành 者giả 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。 以dĩ 因nhân 緣duyên 故cố 。 種chủng 種chủng 法pháp 生sanh 。 謂vị 光quang 明minh 等đẳng 。 是thị 中trung 何hà 所sở 喜hỷ 耶da 。 又hựu 行hành 者giả 見kiến 所sở 喜hỷ 法pháp 尋tầm 皆giai 敗bại 壞hoại 。 麁thô 喜hỷ 則tắc 滅diệt 。 又hựu 行hành 者giả 更cánh 求cầu 大đại 事sự 。 不bất 以dĩ 光quang 明minh 等đẳng 法pháp 。 為vi 是thị 故cố 不bất 生sanh 喜hỷ 。 又hựu 行hành 者giả 見kiến 滅diệt 相tương/tướng 利lợi 故cố 。 不bất 以dĩ 光quang 明minh 等đẳng 相tương/tướng 為vi 喜hỷ 。 又hựu 此thử 行hành 者giả 修tu 習tập 寂tịch 滅diệt 欲dục 盡tận 煩phiền 惱não 。 故cố 不bất 生sanh 喜hỷ 以dĩ 此thử 等đẳng 緣duyên 能năng 滅diệt 麁thô 喜hỷ 。 又hựu 有hữu 怖bố 畏úy 定định 難nạn/nan 。 行hành 者giả 見kiến 可khả 怖bố 緣duyên 故cố 生sanh 怖bố 畏úy 。 世thế 間gian 所sở 有hữu 。 可khả 怖bố 畏úy 處xứ 。 行hành 者giả 悉tất 見kiến 。 於ư 此thử 事sự 中trung 。 皆giai 應ưng 諦đế 觀quán 無vô 常thường 。 敗bại 壞hoại 不bất 應ưng 隨tùy 也dã 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 坐tọa 禪thiền 法pháp 中trung 有hữu 此thử 因nhân 緣duyên 見kiến 可khả 畏úy 事sự 。 不bất 可khả 以dĩ 此thử 。 而nhi 生sanh 怖bố 畏úy 。 是thị 事sự 虛hư 妄vọng 皆giai 空không 。 如như 幻huyễn 能năng 誑cuống 凡phàm 人nhân 。 非phi 真chân 實thật 也dã 。 如như 是thị 思tư 惟duy 。 則tắc 離ly 怖bố 畏úy 。 又hựu 依y 空không 法pháp 則tắc 無vô 怖bố 畏úy 。 又hựu 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 行hành 力lực 故cố 感cảm 此thử 異dị 相tướng 。 不bất 應ưng 怖bố 畏úy 。 又hựu 自tự 念niệm 。 身thân 有hữu 戒giới 聞văn 等đẳng 。 功công 德đức 具cụ 足túc 。 無vô 可khả 加gia 害hại 因nhân 緣duyên 故cố 不bất 怖bố 畏úy 。 又hựu 此thử 行hành 者giả 樂nhạo/nhạc/lạc 道đạo 深thâm 故cố 。 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。 何hà 所sở 怖bố 畏úy 。 又hựu 此thử 人nhân 心tâm 常thường 處xứ 正chánh 念niệm 。 是thị 故cố 怖bố 畏úy 。 不bất 能năng 得đắc 便tiện 。 又hựu 念niệm 勇dũng 悍hãn 相tương/tướng 故cố 不bất 怖bố 畏úy 。 怖bố 畏úy 是thị 怯khiếp 弱nhược 相tương/tướng 。 以dĩ 如như 是thị 等đẳng 。 滅diệt 除trừ 怖bố 畏úy 。 又hựu 有hữu 不bất 適thích 定định 難nạn/nan 。 謂vị 行hành 者giả 有hữu 冷lãnh 熱nhiệt 等đẳng 病bệnh 。 若nhược 疲bì 極cực 失thất 睡thụy 。 謂vị 因nhân 緣duyên 故cố 令linh 身thân 不bất 適thích 。 有hữu 貪tham 憂ưu 嫉tật 垢cấu 。 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 。 令linh 心tâm 不bất 適thích 則tắc 失thất 禪thiền 定định 。 是thị 故cố 行hành 者giả 。 應ưng 自tự 將tương 護hộ 身thân 心tâm 。 令linh 其kỳ 調điều 適thích 。 又hựu 有hữu 異dị 相tướng 定định 難nạn/nan 。 所sở 謂vị 垢cấu 相tương/tướng 亦diệc 有hữu 非phi 垢cấu 相tương/tướng 能năng 亂loạn 禪thiền 定định 。 如như 布bố 施thí 等đẳng 相tương/tướng 。 又hựu 有hữu 不bất 等đẳng 定định 難nạn/nan 。 所sở 謂vị 精tinh 進tấn 。 若nhược 遲trì 若nhược 疾tật 。 疾tật 則tắc 身thân 心tâm 疲bì 極cực 。 遲trì 則tắc 不bất 取thủ 定định 相tương/tướng 。 俱câu 退thoái 失thất 定định 。 如như 捉tróc 鳥điểu 子tử 急cấp 則tắc 疲bì 極cực 緩hoãn 則tắc 飛phi 去khứ 。 又hựu 如như 調điều 弦huyền 若nhược 急cấp 若nhược 緩hoãn 俱câu 不bất 成thành 音âm 。 又hựu 精tinh 進tấn 若nhược 速tốc 則tắc 難nạn/nan 究cứu 竟cánh 。 如như 佛Phật 語ngữ 阿a 那na 律luật 。 汝nhữ 精tinh 進tấn 過quá 。 後hậu 當đương 懈giải 怠đãi 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 精tinh 進tấn 過quá 則tắc 事sự 不bất 成thành 。 還hoàn 墮đọa 懈giải 怠đãi 。 精tinh 進tấn 若nhược 遲trì 事sự 亦diệc 不bất 辦biện 。 是thị 故cố 不bất 等đẳng 名danh 為vi 定định 難nạn/nan 。 又hựu 有hữu 無vô 念niệm 定định 難nạn/nan 。 謂vị 不bất 念niệm 善thiện 法Pháp 。 設thiết 念niệm 善thiện 法Pháp 則tắc 非phi 所sở 受thọ 。 又hựu 不bất 念niệm 定định 相tương/tướng 而nhi 念niệm 外ngoại 色sắc 。 是thị 名danh 不bất 念niệm 。 行hành 者giả 應ưng 一nhất 心tâm 精tinh 進tấn 。 念niệm 所sở 受thọ 法Pháp 。 如như 擎kình 油du 鉢bát 。 又hựu 有hữu 顛điên 倒đảo 定định 難nạn/nan 。 謂vị 多đa 欲dục 人nhân 受thọ 行hành 慈từ 心tâm 。 多đa 瞋sân 恚khuể 人nhân 修tu 習tập 不bất 淨tịnh 。 上thượng 二nhị 種chủng 人nhân 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 又hựu 沒một 心tâm 中trung 修tu 止chỉ 。 踔xước 心tâm 中trung 行hành 精tinh 進tấn 。 是thị 二nhị 心tâm 中trung 行hành 捨xả 。 是thị 名danh 顛điên 倒đảo 。 又hựu 有hữu 多đa 語ngữ 定định 難nạn/nan 。 謂vị 多đa 覺giác 觀quán 覺giác 觀quán 是thị 語ngữ 言ngôn 因nhân 故cố 。 又hựu 心tâm 不bất 樂nhạo 住trụ 。 強cường/cưỡng 繫hệ 在tại 緣duyên 。 又hựu 有hữu 不bất 取thủ 相tương/tướng 定định 難nạn/nan 。 相tương/tướng 有hữu 三tam 種chủng 。 所sở 謂vị 止chỉ 相tương/tướng 進tiến 相tương/tướng 捨xả 相tương/tướng 。 又hựu 有hữu 三tam 相tương 謂vị 入nhập 定định 相tương/tướng 住trụ 相tương/tướng 起khởi 相tương/tướng 。 行hành 者giả 不bất 善thiện 分phân 別biệt 如như 是thị 等đẳng 相tương/tướng 。 故cố 失thất 禪thiền 定định 。 又hựu 有hữu 慢mạn 定định 難nạn/nan 若nhược 謂vị 我ngã 能năng 入nhập 定định 。 彼bỉ 不bất 能năng 入nhập 。 是thị 名danh 憍kiêu 慢mạn 。 若nhược 謂vị 彼bỉ 能năng 。 而nhi 我ngã 不bất 能năng 。 是thị 不bất 如như 慢mạn 。 若nhược 未vị 得đắc 定định 自tự 謂vị 為vi 得đắc 。 是thị 增tăng 上thượng 慢mạn 。 於ư 不bất 妙diệu 定định 而nhi 生sanh 妙diệu 想tưởng 。 是thị 名danh 邪tà 慢mạn 。 又hựu 貪tham 等đẳng 法pháp 亦diệc 名danh 定định 難nạn/nan 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 行hành 者giả 一nhất 法pháp 成thành 就tựu 。 則tắc 不bất 能năng 觀quán 眼nhãn 無vô 常thường 。 所sở 謂vị 貪tham 也dã 。 問vấn 曰viết 。 一nhất 切thiết 未vị 離ly 欲dục 人nhân 皆giai 不bất 能năng 觀quán 眼nhãn 無vô 常thường 耶da 。


答đáp 曰viết 。

此thử 言ngôn 少thiểu 失thất 。 應ưng 說thuyết 現hiện 在tại 起khởi 貪tham 不bất 能năng 觀quán 眼nhãn 無vô 常thường 。 有hữu 成thành 就tựu 中trung 。 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 有hữu 人nhân 貪tham 等đẳng 厚hậu 重trọng 常thường 來lai 在tại 心tâm 則tắc 能năng 障chướng 定định 。 若nhược 薄bạc 而nhi 不bất 常thường 。 則tắc 不bất 能năng 為vi 難nạn/nan 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 十thập 三tam 惡ác 法pháp 皆giai 名danh 定định 難nạn/nan 。 十thập 三tam 白bạch 法Pháp 皆giai 是thị 順thuận 定định 。 所sở 謂vị 佛Phật 言ngôn 若nhược 不bất 斷đoạn 三tam 法pháp 則tắc 不bất 能năng 度độ 老lão 病bệnh 死tử 。 謂vị 貪tham 恚khuể 癡si 。 若nhược 不bất 斷đoạn 三tam 法pháp 則tắc 不bất 能năng 斷đoạn 貪tham 恚khuể 癡si 。 謂vị 身thân 見kiến 戒giới 取thủ 疑nghi 。 次thứ 有hữu 三tam 法pháp 謂vị 邪tà 念niệm 邪tà 行hành 沒một 心tâm 。 次thứ 有hữu 三tam 法pháp 謂vị 妄vọng 憶ức 不bất 安an 慧tuệ 亂loạn 心tâm 。 次thứ 有hữu 三tam 法pháp 謂vị 調điều 戲hí 不bất 守thủ 諸chư 根căn 破phá 戒giới 。 次thứ 有hữu 三tam 法pháp 謂vị 不bất 信tín 邪tà 戒giới 懈giải 怠đãi 。 次thứ 有hữu 三tam 法pháp 。 謂vị 不bất 喜hỷ 善thiện 人nhân 惡ác 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 喜hỷ 出xuất 他tha 過quá 。 次thứ 有hữu 三tam 法pháp 。 謂vị 不bất 恭cung 敬kính 難nan 可khả 與dữ 語ngữ 。 習tập 惡ác 知tri 識thức 。 若nhược 不bất 斷đoạn 三tam 法pháp 則tắc 不bất 能năng 斷đoạn 。 不bất 恭cung 敬kính 難nạn/nan 與dữ 語ngữ 惡ác 知tri 識thức 。 謂vị 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 放phóng 逸dật 。 若nhược 能năng 斷đoạn 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 放phóng 逸dật 。 則tắc 斷đoạn 不bất 恭cung 敬kính 難nạn/nan 與dữ 語ngữ 惡ác 知tri 識thức 。 乃nãi 至chí 能năng 斷đoạn 身thân 見kiến 戒giới 取thủ 疑nghi 。 則tắc 能năng 斷đoạn 貪tham 恚khuể 癡si 。 度độ 老lão 病bệnh 死tử 。 是thị 中trung 度độ 老lão 病bệnh 死tử 。 謂vị 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 斷đoạn 貪tham 恚khuể 癡si 。 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 果quả 。 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 斷đoạn 身thân 見kiến 戒giới 取thủ 疑nghi 。 謂vị 三tam 沙Sa 門Môn 果quả 。 斷đoạn 邪tà 念niệm 邪tà 行hành 沒một 心tâm 。 謂vị 在tại 煖noãn 等đẳng 達đạt 分phần/phân 善thiện 根căn 。 斷đoạn 妄vọng 憶ức 念niệm 不bất 安an 慧tuệ 亂loạn 心tâm 。 謂vị 修tu 四tứ 憶ức 念niệm 處xứ 。 斷đoạn 調điều 戲hí 不bất 守thủ 諸chư 根căn 破phá 戒giới 。 謂vị 受thọ 出xuất 家gia 戒giới 。 斷đoạn 不bất 喜hỷ 善thiện 人nhân 。 惡ác 聞văn 正Chánh 法Pháp 喜hỷ 出xuất 他tha 過quá 。 不bất 信tín 邪tà 戒giới 懈giải 怠đãi 不bất 恭cung 敬kính 難nan 可khả 與dữ 語ngữ 習tập 惡ác 知tri 識thức 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 放phóng 逸dật 。 謂vị 在tại 家gia 清thanh 淨tịnh 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 人nhân 獨độc 處xứ 為vi 惡ác 不bất 羞tu 。 是thị 名danh 無vô 慚tàm 。 此thử 人nhân 於ư 後hậu 。 惡ác 心tâm 轉chuyển 增tăng 。 眾chúng 中trung 為vi 惡ác 亦diệc 無vô 所sở 恥sỉ 。 是thị 名danh 無vô 愧quý 。 失thất 善thiện 法Pháp 本bổn 二nhị 白bạch 法Pháp 故cố 。 常thường 隨tùy 惡ác 法pháp 是thị 名danh 放phóng 逸dật 。 以dĩ 成thành 就tựu 此thử 三tam 惡ác 法pháp 故cố 。 不bất 受thọ 所sở 尊tôn 師sư 長trưởng 教giáo 悔hối 。 名danh 無vô 恭cung 敬kính 。 反phản 悷lệ 師sư 教giáo 名danh 難nạn/nan 與dữ 語ngữ 。 如như 是thị 則tắc 遠viễn 離ly 師sư 長trưởng 親thân 近cận 惡ác 人nhân 名danh 習tập 惡ác 知tri 識thức 。 於ư 此thử 中trung 從tùng 無vô 慚tàm 生sanh 無vô 恭cung 敬kính 。 從tùng 無vô 愧quý 生sanh 難nạn/nan 與dữ 語ngữ 。 從tùng 放phóng 逸dật 生sanh 習tập 惡ác 知tri 識thức 。 故cố 為vi 不bất 信tín 。 受thọ 邪tà 戒giới 法pháp 常thường 為vi 懈giải 怠đãi 。 習tập 近cận 惡ác 人nhân 教giáo 令linh 不bất 信tín 。 言ngôn 為vi 惡ác 無vô 報báo 。 或hoặc 聞văn 行hành 惡ác 得đắc 報báo 。 即tức 便tiện 受thọ 行hành 雞kê 狗cẩu 等đẳng 法pháp 。 望vọng 速tốc 畢tất 罪tội 。 受thọ 行hành 此thử 法pháp 不bất 覺giác 有hữu 利lợi 故cố 生sanh 懈giải 怠đãi 。 以dĩ 懈giải 怠đãi 故cố 不bất 喜hỷ 善thiện 人nhân 。 謂vị 無vô 真chân 實thật 行hạnh 正chánh 行hạnh 者giả 。 亦diệc 惡ác 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 謂vị 行hành 正Chánh 法Pháp 皆giai 如như 邪tà 法pháp 。 無vô 所sở 利lợi 益ích 。 以dĩ 心tâm 濁trược 故cố 喜hỷ 出xuất 他tha 過quá 。 謂vị 他tha 行hành 法pháp 皆giai 如như 自tự 己kỷ 。 都đô 無vô 所sở 得đắc 。 如như 是thị 不bất 能năng 制chế 煩phiền 惱não 。 故cố 心tâm 則tắc 戲hí 調điều 。 以dĩ 戲hí 調điều 故cố 不bất 攝nhiếp 諸chư 根căn 。 則tắc 能năng 破phá 戒giới 。 以dĩ 破phá 戒giới 故cố 妄vọng 生sanh 憶ức 念niệm 。 行hành 不bất 安an 慧tuệ 心tâm 志chí 散tán 亂loạn 便tiện 生sanh 邪tà 念niệm 。 生sanh 邪tà 念niệm 故cố 便tiện 行hành 邪tà 道đạo 。 行hành 邪tà 道đạo 時thời 不bất 得đắc 利lợi 。 故cố 心tâm 則tắc 迷mê 沒một 。 心tâm 不bất 明minh 故cố 不bất 斷đoạn 三tam 結kết 。 不bất 斷đoạn 三tam 結kết 故cố 。 不bất 能năng 斷đoạn 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 病bệnh 等đẳng 諸chư 衰suy 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 名danh 為vi 白bạch 法Pháp 。 又hựu 有hữu 愁sầu 憂ưu 定định 難nạn/nan 。 行hành 者giả 生sanh 念niệm 。 我ngã 於ư 爾nhĩ 所sở 年niên 月nguyệt 歲tuế 數số 。 不bất 能năng 得đắc 定định 。 故cố 生sanh 愁sầu 憂ưu 。 又hựu 貪tham 著trước 喜hỷ 味vị 亦diệc 是thị 定định 難nạn/nan 。 又hựu 有hữu 不bất 樂nhạo 定định 難nạn/nan 。 雖tuy 得đắc 好hảo/hiếu 處xứ 善thiện 師sư 等đẳng 緣duyên 心tâm 亦diệc 不bất 樂lạc 。 又hựu 貪tham 等đẳng 諸chư 蓋cái 皆giai 名danh 定định 難nạn/nan 。 取thủ 要yếu 言ngôn 之chi 。 乃nãi 至chí 衣y 服phục 飲ẩm 食thực 等đẳng 法pháp 。 減giảm 損tổn 善thiện 根căn 增tăng 長trưởng 。 不bất 善thiện 皆giai 名danh 定định 難nạn/nan 。 應ưng 當đương 覺giác 知tri 。 勤cần 求cầu 捨xả 離ly 。


成Thành 實Thật 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 四tứ
Thành Thật Luận ♦ Hết quyển 14

❖
Phiên âm: 18/3/2016 ◊ Cập nhật: 18/3/2016