大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 二nhị 十thập 三tam
Đại Bát Niết Bàn Kinh Sớ/sơ ♦ Quyển 23
隋tùy 章chương 安an 頂Đảnh 法Pháp 師sư 撰soạn
唐đường 天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 再tái 治trị
德đức 王vương 品phẩm 之chi 六lục
起khởi 卷quyển 第đệ 九cửu 功công 德đức 。 開khai 善thiện 云vân 。 第đệ 一nhất 至chí 第đệ 六lục 。 始thỉ 不bất 聞văn 聞văn 至chí 金kim 心tâm 。 第đệ 七thất 第đệ 八bát 。 始thỉ 於ư 善thiện 友hữu 至chí 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 第đệ 九cửu 第đệ 十thập 。 始thỉ 於ư 信tín 心tâm 至chí 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 此thử 卷quyển 即tức 是thị 第đệ 三tam 周chu 。 又hựu 有hữu 師sư 言ngôn 不bất 爾nhĩ 。 而nhi 此thử 十thập 德đức 兩lưỡng 兩lưỡng 。 莊trang 嚴nghiêm 前tiền 之chi 五ngũ 行hành 乍sạ 淺thiển 乍sạ 深thâm 。 今kim 皆giai 不bất 然nhiên 。 前tiền 五ngũ 行hành 是thị 修tu 。 今kim 十thập 德đức 是thị 證chứng 。 證chứng 中trung 功công 德đức 淺thiển 深thâm 非phi 一nhất 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 以dĩ 前tiền 深thâm 後hậu 淺thiển 。 答đáp 亦diệc 有hữu 此thử 義nghĩa 。 如như 初sơ 功công 德đức 。 已dĩ 言ngôn 不bất 與dữ 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 共cộng 。 最tối 後hậu 而nhi 言ngôn 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 聞văn 道Đạo 品Phẩm 名danh 。 謂vị 其kỳ 初sơ 淺thiển 。 論luận 其kỳ 義nghĩa 理lý 超siêu 絕tuyệt 二Nhị 乘Thừa 云vân 云vân )# 。 於ư 中trung 先tiên 標tiêu 。 次thứ 釋thích 。 三tam 結kết 。 初sơ 標tiêu 如như 文văn 。 次thứ 釋thích 中trung 為vi 二nhị 。 初sơ 明minh 五ngũ 事sự 。 次thứ 論luận 義nghĩa 。 初sơ 又hựu 三tam 。 一nhất 列liệt 。 二nhị 釋thích 。 三tam 歎thán 。 初sơ 文văn 二nhị 。 先tiên 徵trưng 。 次thứ 列liệt 名danh 者giả 。 信tín 由do 內nội 發phát 得đắc 見kiến 聖thánh 性tánh 。 直trực 起khởi 中trung 懷hoài 不bất 為vi 緣duyên 由do 。 戒giới 是thị 信tín 成thành 。 友hữu 全toàn 具cụ 菩Bồ 提Đề 。 聞văn 於ư 不bất 說thuyết 。 如như 此thử 五ngũ 事sự 多đa 就tựu 理lý 明minh 。 豈khởi 可khả 言ngôn 淺thiển 。 在tại 文văn 可khả 見kiến 。 云vân 何hà 為vi 信tín 下hạ 。 第đệ 二nhị 解giải 釋thích 。 即tức 為vi 五ngũ 章chương 。 初sơ 信tín 又hựu 三tam 。 前tiền 出xuất 信tín 體thể 。 次thứ 釋thích 信tín 德đức 。 三tam 結kết 。 初sơ 信tín 體thể 者giả 信tín 何hà 等đẳng 法pháp 。 凡phàm 舉cử 五ngũ 種chủng 。 一nhất 信tín 三Tam 寶Bảo 。 二nhị 信tín 因nhân 果quả 。 三tam 信tín 二nhị 諦đế 。 四tứ 信tín 一Nhất 乘Thừa 。 五ngũ 信tín 三tam 諦đế 。 一nhất 師sư 云vân 。 信tín 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 是thị 信tín 真chân 。 信tín 善thiện 方phương 便tiện 是thị 信tín 俗tục 。 一nhất 師sư 云vân 。 前tiền 已dĩ 二nhị 諦đế 竟cánh 。 何hà 容dung 重trùng 說thuyết 。 依y 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 若nhược 歎thán 菩Bồ 薩Tát 作tác 二nhị 智trí 名danh 。 若nhược 歎thán 佛Phật 者giả 作tác 二nhị 身thân 名danh 。 只chỉ 是thị 一nhất 體thể 隱ẩn 顯hiển 為vi 異dị 。 有hữu 言ngôn 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 善thiện 方phương 便tiện 者giả 。 即tức 是thị 二nhị 身thân 亦diệc 是thị 二nhị 智trí 。 今kim 明minh 此thử 文văn 自tự 稱xưng 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 何hà 容dung 改cải 諦đế 為vi 智trí 。 復phục 改cải 為vi 身thân 。 今kim 作tác 三tam 諦đế 自tự 異dị 二nhị 諦đế 。 不bất 成thành 重trùng 說thuyết 。 而nhi 文văn 約ước 一Nhất 乘Thừa 顯hiển 其kỳ 信tín 意ý 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 分phân 別biệt 說thuyết 三tam 。 知tri 無vô 異dị 趣thú 是thị 故cố 說thuyết 一nhất 。 準chuẩn 此thử 一nhất 條điều 例lệ 通thông 四tứ 法pháp 。 三Tam 寶Bảo 亦diệc 爾nhĩ 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 分phân 別biệt 二nhị 體thể 。 知tri 歸quy 至chí 極cực 故cố 說thuyết 一nhất 體thể 。 因nhân 果quả 亦diệc 爾nhĩ 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 說thuyết 因nhân 致trí 果quả 。 到đáo 於ư 彼bỉ 岸ngạn 。 無vô 施thí 無vô 受thọ 。 二nhị 諦đế 三tam 諦đế 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 次thứ 如như 是thị 信tín 者giả 下hạ 。 釋thích 信tín 德đức 。 釋thích 有hữu 四tứ 意ý 。 相tương 次thứ 而nhi 來lai 。 此thử 信tín 。 堅kiên 固cố 無vô 能năng 壞hoại 者giả 。 何hà 故cố 不bất 壞hoại 。 得đắc 聖thánh 人nhân 性tánh 。 以dĩ 為vi 根căn 本bổn 。 即tức 是thị 見kiến 性tánh 。 之chi 信tín 深thâm 固cố 難nạn/nan 拔bạt 。 以dĩ 根căn 深thâm 故cố 即tức 能năng 增tăng 長trưởng 。 近cận 大đại 涅Niết 槃Bàn 成thành 就tựu 戒giới 等đẳng 。 初sơ 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 從tùng 於ư 聖thánh 性tánh 。 近cận 大đại 涅Niết 槃Bàn 即tức 是thị 豎thụ 高cao 。 戒giới 聞văn 智trí 慧tuệ 等đẳng 即tức 是thị 橫hoạnh/hoành 廣quảng 。 雖tuy 有hữu 橫hoạnh/hoành 豎thụ 深thâm 廣quảng 之chi 異dị 。 而nhi 亦diệc 不bất 見kiến 。 橫hoạnh/hoành 豎thụ 之chi 相tướng 。 彌di 著trước 彌di 亡vong 。 如như 此thử 明minh 信tín 那na 忽hốt 云vân 淺thiển 。 三tam 結kết 如như 文văn 。 云vân 何hà 直trực 心tâm 。 釋thích 第đệ 二nhị 事sự 又hựu 三tam 。 標tiêu 釋thích 結kết 。 初sơ 標tiêu 如như 文văn 。 次thứ 釋thích 中trung 文văn 為vi 兩lưỡng 。 初sơ 以dĩ 不bất 諂siểm 為vi 直trực 。 後hậu 以dĩ 懺sám 悔hối 為vi 直trực 。 初sơ 明minh 不bất 諂siểm 中trung 二nhị 。 先tiên 釋thích 。 次thứ 論luận 義nghĩa 。 初sơ 中trung 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 。 次thứ 釋thích 疑nghi 。 初sơ 文văn 者giả 。 以dĩ 解giải 因nhân 緣duyên 故cố 不bất 諂siểm 。 次thứ 雖tuy 見kiến 惡ác 下hạ 釋thích 疑nghi 。 左tả 右hữu 解giải 之chi 。 初sơ 見kiến 惡ác 不bất 說thuyết 。 後hậu 見kiến 善thiện 則tắc 歎thán 。 疑nghi 者giả 云vân 。 見kiến 惡ác 應ưng 說thuyết 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 乃nãi 是thị 不bất 直trực 何hà 名danh 直trực 心tâm 。 即tức 釋thích 云vân 。 恐khủng 生sanh 煩phiền 惱não 。 即tức 復phục 疑nghi 云vân 。 既ký 見kiến 惡ác 不bất 說thuyết 。 見kiến 善thiện 亦diệc 應ưng 不bất 說thuyết 。 乃nãi 是thị 直trực 心tâm 。 次thứ 明minh 不bất 爾nhĩ 。 即tức 釋thích 云vân 。 讚tán 佛Phật 性tánh 故cố 。 令linh 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 次thứ 論luận 義nghĩa 中trung 有hữu 問vấn 答đáp 。 初sơ 問vấn 有hữu 六lục 。 而nhi 為vi 三tam 雙song 。 初sơ 兩lưỡng 從tùng 現hiện 病bệnh 生sanh 。 彼bỉ 明minh 三tam 種chủng 五ngũ 種chủng 病bệnh 人nhân 。 次thứ 兩lưỡng 從tùng 初sơ 功công 德đức 生sanh 。 後hậu 兩lưỡng 從tùng 此thử 文văn 生sanh 就tựu 初sơ 兩lưỡng 中trung 。 初sơ 一nhất 又hựu 為vi 三tam 。 先tiên 非phi 佛Phật 旨chỉ 。 次thứ 領lãnh 初sơ 開khai 經kinh 時thời 說thuyết 。 若nhược 言ngôn 遇ngộ 不bất 遇ngộ 下hạ 。 第đệ 三tam 正chánh 難nạn/nan 。 既ký 能năng 自tự 發phát 。 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 。 何hà 須tu 歎thán 於ư 佛Phật 性tánh 。 令linh 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 是thị 取thủ 第đệ 三tam 病bệnh 人nhân 為vi 難nạn/nan 。 初sơ 中trung 第đệ 二nhị 又hựu 兩lưỡng 。 先tiên 領lãnh 旨chỉ 仰ngưỡng 非phi 。 次thứ 正chánh 難nạn/nan 。 明minh 闡xiển 提đề 人nhân 亦diệc 應ưng 發phát 心tâm 。 何hà 故cố 爾nhĩ 。 其kỳ 既ký 有hữu 性tánh 應ưng 自tự 發phát 心tâm 。 何hà 俟sĩ 須tu 歎thán 。 此thử 是thị 取thủ 第đệ 二nhị 病bệnh 人nhân 為vi 難nạn/nan 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 下hạ 。 是thị 第đệ 二nhị 兩lưỡng 難nạn/nan 。 從tùng 初sơ 功công 德đức 生sanh 。 第đệ 二nhị 十thập 卷quyển 中trung 明minh 五ngũ 難nạn/nan 。 初sơ 兩lưỡng 難nạn/nan 據cứ 四tứ 種chủng 罪tội 人nhân 。 中trung 兩lưỡng 難nạn/nan 據cứ 闡xiển 提đề 後hậu 一nhất 難nạn/nan 據cứ 不bất 定định 。 佛Phật 答đáp 中trung 。 明minh 佛Phật 性tánh 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 所sở 以dĩ 不bất 斷đoạn 。 今kim 還hoàn 因nhân 此thử 生sanh 問vấn 。 先tiên 領lãnh 旨chỉ 仰ngưỡng 非phi 。 次thứ 正chánh 難nạn/nan 。 正chánh 言ngôn 不bất 斷đoạn 佛Phật 性tánh 。 云vân 何hà 言ngôn 斷đoạn 善thiện 根căn 。 只chỉ 此thử 佛Phật 性tánh 即tức 是thị 善thiện 根căn 。 既ký 其kỳ 斷đoạn 善thiện 即tức 斷đoạn 佛Phật 性tánh 。 云vân 何hà 復phục 言ngôn 佛Phật 性tánh 。 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 如như 佛Phật 往vãng 昔tích 下hạ 。 後hậu 難nạn/nan 。 若nhược 佛Phật 性tánh 不bất 斷đoạn 。 何hà 故cố 不bất 遮già 。 令linh 不bất 墮đọa 地địa 獄ngục 。 既ký 不bất 斷đoạn 佛Phật 性tánh 但đãn 斷đoạn 善thiện 根căn 。 由do 有hữu 佛Phật 性tánh 應ưng 能năng 遮già 惡ác 。 答đáp 未vị 了liễu 故cố 更cánh 論luận 義nghĩa 。 若nhược 因nhân 佛Phật 性tánh 下hạ 。 第đệ 三tam 復phục 有hữu 兩lưỡng 難nạn/nan 。 近cận 從tùng 此thử 生sanh 若nhược 歎thán 佛Phật 性tánh 令linh 發phát 心tâm 者giả 。 何hà 須tu 復phục 說thuyết 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 直trực 歎thán 佛Phật 性tánh 其kỳ 義nghĩa 自tự 足túc 。 有hữu 法pháp 有hữu 譬thí 合hợp 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 下hạ 。 即tức 是thị 後hậu 難nạn/nan 。 從tùng 第đệ 八bát 功công 德đức 。 佛Phật 答đáp 。 貪tham 心tâm 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 非phi 因nhân 非phi 果quả 。 或hoặc 即tức 因nhân 中trung 有hữu 果quả 。 或hoặc 因nhân 中trung 無vô 果quả 。 今kim 還hoàn 取thủ 此thử 為vi 難nạn/nan 。 若nhược 爾nhĩ 乳nhũ 應ưng 無vô 酪lạc 樹thụ 無vô 五ngũ 丈trượng 。 若nhược 乳nhũ 有hữu 酪lạc 樹thụ 有hữu 五ngũ 丈trượng 者giả 。 當đương 知tri 因nhân 中trung 有hữu 果quả 。 不bất 得đắc 汎# 言ngôn 或hoặc 無vô 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 下hạ 。 佛Phật 答đáp 為vi 二nhị 。 初sơ 讚tán 。 次thứ 答đáp 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 讚tán 問vấn 。 次thứ 舉cử 五ngũ 句cú 歎thán 其kỳ 功công 用dụng 。 初sơ 六lục 種chủng 二nhị 人nhân 。 歎thán 其kỳ 能năng 開khai 發phát 大đại 眾chúng 能năng 令linh 得đắc 解giải 。 非phi 但đãn 能năng 除trừ 見kiến 世thế 者giả 疑nghi 。 亦diệc 使sử 未vị 來lai 無vô 有hữu 滯trệ 閡ngại 。 實thật 為vi 希hy 有hữu 。 是thị 故cố 歎thán 之chi 。 初sơ 兩lưỡng 人nhân 。 一nhất 者giả 本bổn 不bất 造tạo 惡ác 。 二nhị 者giả 作tác 已dĩ 能năng 悔hối 。 即tức 是thị 前tiền 二nhị 健kiện 兒nhi 。 第đệ 二nhị 知tri 恩ân 報báo 恩ân 。 他tha 與dữ 我ngã 恩ân 我ngã 復phục 須tu 報báo 。 第đệ 三tam 聽thính 受thọ 新tân 法pháp 。 二nhị 者giả 直trực 溫ôn 故cố 不bất 忘vong 。 書thư 云vân 。 溫ôn 故cố 而nhi 知tri 新tân 可khả 以dĩ 為vi 師sư 矣hĩ 。 第đệ 四tứ 造tạo 創sáng/sang 新tân 好hảo/hiếu 。 二nhị 者giả 治trị 葺# 故cố 壞hoại 。 第đệ 五ngũ 樂lạc 說thuyết 樂nhạo 聽thính 。 若nhược 無vô 說thuyết 者giả 。 聽thính 何hà 所sở 聽thính 。 若nhược 無vô 聽thính 者giả 說thuyết 為vi 誰thùy 說thuyết 。 第đệ 六lục 能năng 難nạn/nan 能năng 答đáp 。 正chánh 意ý 在tại 此thử 二nhị 人nhân 。 前tiền 之chi 五ngũ 雙song 乃nãi 為vi 弄lộng 引dẫn 。 善thiện 問vấn 是thị 汝nhữ 身thân 。 善thiện 答đáp 即tức 我ngã 是thị 。 若nhược 無vô 汝nhữ 精tinh 問vấn 。 何hà 得đắc 我ngã 善thiện 解giải 。 無vô 我ngã 巧xảo 答đáp 。 何hà 得đắc 汝nhữ 能năng 問vấn 。 自tự 有hữu 人nhân 身thân 左tả 能năng 右hữu 能năng 。 口khẩu 辯biện 通thông 敏mẫn 能năng 主chủ 能năng 客khách 。 自tự 有hữu 人nhân 專chuyên 一nhất 無vô 二nhị 。 昔tích 莊trang 嚴nghiêm 門môn 下hạ 。 有hữu 淨tịnh 藏tạng 法Pháp 師sư 。 唯duy 能năng 並tịnh 難nạn/nan 答đáp 無vô 所sở 以dĩ 。 有hữu 善thiện 解giải 釋thích 不bất 便tiện 論luận 義nghĩa 者giả 。 即tức 彭# 城thành 正chánh 公công (# 云vân 云vân )# 。 今kim 推thôi 前tiền 六lục 雙song 成thành 後hậu 五ngũ 句cú 。 能năng 問vấn 能năng 答đáp 能năng 聽thính 能năng 說thuyết 。 成thành 後hậu 轉chuyển 于vu 法Pháp 輪luân 句cú 。 造tạo 新tân 修tu 故cố 。 成thành 枯khô 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 大đại 樹thụ 。 取thủ 有hữu 是thị 新tân 。 無vô 明minh 是thị 故cố 。 不bất 生sanh 生sanh 是thị 新tân 。 世thế 諦đế 死tử 時thời 是thị 故cố 。 以dĩ 新tân 破phá 新tân 名danh 造tạo 新tân 。 以dĩ 故cố 破phá 故cố 名danh 修tu 故cố 。 作tác 恩ân 念niệm 恩ân 成thành 度độ 海hải 句cú 。 世thế 恩ân 為vi 他tha 舟chu 航# 念niệm 恩ân 。 自tự 運vận 舟chu 航# 故cố 成thành 度độ 海hải 句cú 。 不bất 作tác 惡ác 悔hối 惡ác 成thành 摧tồi 魔ma 幢tràng 句cú 。 魔ma 以dĩ 惡ác 為vi 幢tràng 今kim 能năng 倒đảo 之chi 。 復phục 自tự 能năng 建kiến 故cố 前tiền 後hậu 相tương/tướng 成thành 。 歎thán 生sanh 善thiện 。 即tức 初sơ 一nhất 句cú 歎thán 滅diệt 惡ác 。 即tức 後hậu 四tứ 句cú 既ký 言ngôn 因nhân 此thử 善thiện 問vấn 即tức 能năng 轉chuyển 於ư 無vô 上thượng 法Pháp 輪luân 。 寧ninh 非phi 生sanh 善thiện 。 後hậu 四tứ 句cú 復phục 為vi 二nhị 。 初sơ 兩lưỡng 句cú 歎thán 能năng 滅diệt 惡ác 。 次thứ 兩lưỡng 句cú 歎thán 摧tồi 惡ác 。 於ư 初sơ 二nhị 句cú 又hựu 二nhị 。 上thượng 句cú 即tức 歎thán 枯khô 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 大đại 樹thụ 者giả 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 枝chi 條điều 森sâm 聳tủng 。 喻dụ 之chi 大đại 樹thụ 。 今kim 枯khô 此thử 樹thụ 使sử 華hoa 葉diệp 不bất 生sanh 。 能năng 度độ 無vô 邊biên 。 生sanh 死tử 大đại 海hải 者giả 。 即tức 此thử 生sanh 死tử 海hải 中trung 。 勇dũng 浪lãng 可khả 畏úy 。 今kim 得đắc 度độ 此thử 永vĩnh 免miễn 驚kinh 懼cụ 。 無vô 復phục 可khả 畏úy 。 能năng 與dữ 魔ma 王vương 共cộng 戰chiến 者giả 。 此thử 明minh 其kỳ 始thỉ 。 摧tồi 波Ba 旬Tuần 所sở 立lập 勝thắng 幢tràng 者giả 。 此thử 明minh 其kỳ 終chung 。 舉cử 終chung 攝nhiếp 始thỉ 。 外ngoại 國quốc 亦diệc 戰chiến 得đắc 勝thắng 樹thụ 幢tràng 麾huy 不bất 勝thắng 者giả 。 即tức 倒đảo 此thử 麾huy 。 今kim 魔ma 戰chiến 敗bại 即tức 摧tồi 其kỳ 幢tràng 。 次thứ 就tựu 答đáp 中trung 。 次thứ 第đệ 答đáp 三tam 雙song 六lục 問vấn 。 初sơ 答đáp 前tiền 舉cử 三tam 病bệnh 二nhị 問vấn 次thứ 答đáp 。 舉cử 初sơ 功công 德đức 兩lưỡng 問vấn 。 後hậu 答đáp 此thử 中trung 兩lưỡng 問vấn 。 但đãn 答đáp 前tiền 兩lưỡng 問vấn 不bất 次thứ 第đệ 答đáp 。 直trực 解giải 三tam 種chủng 病bệnh 人nhân 竟cánh 。 即tức 是thị 答đáp 第đệ 一nhất 兩lưỡng 問vấn 了liễu 。 依y 理lý 只chỉ 應ưng 解giải 於ư 初sơ 後hậu 二nhị 種chủng 病bệnh 人nhân 。 而nhi 今kim 復phục 解giải 中trung 間gian 者giả 。 不bất 用dụng 此thử 為vi 答đáp 。 只chỉ 為vì 中trung 間gian 舉cử 來lai 。 今kim 還hoàn 次thứ 第đệ 為vi 釋thích 。 彼bỉ 不bất 舉cử 來lai 今kim 亦diệc 不bất 解giải 。 一nhất 闡xiển 名danh 信tín 下hạ 。 二nhị 答đáp 第đệ 三tam 難nạn/nan 。 前tiền 言ngôn 若nhược 不bất 斷đoạn 佛Phật 性tánh 亦diệc 應ưng 不bất 斷đoạn 善thiện 根căn 。 只chỉ 善thiện 根căn 即tức 是thị 佛Phật 性tánh 。 佛Phật 性tánh 即tức 是thị 善thiện 根căn 。 今kim 答đáp 佛Phật 性tánh 中trung 道đạo 不bất 同đồng 善thiện 根căn 。 何hà 者giả 。 一nhất 闡xiển 名danh 信tín 。 提đề 名danh 不bất 具cụ 。 佛Phật 性tánh 非phi 信tín 。 亦diệc 復phục 非phi 具cụ 。 云vân 何hà 可khả 斷đoạn 佛Phật 性tánh 非phi 善thiện 非phi 惡ác 。 闡xiển 提đề 但đãn 能năng 斷đoạn 善thiện 。 云vân 何hà 斷đoạn 性tánh 。 其kỳ 中trung 諸chư 句cú 例lệ 爾nhĩ 。 古cổ 來lai 云vân 。 闡xiển 提đề 具cụ 含hàm 眾chúng 惡ác 。 不bất 知tri 的đích 翻phiên 。 唯duy 河hà 西tây 翻phiên 為vi 極cực 欲dục 。 言ngôn 極cực 惡ác 欲dục 之chi 邊biên 。 此thử 乃nãi 於ư 總tổng 惡ác 之chi 內nội 。 取thủ 一nhất 事sự 為vi 翻phiên 。 例lệ 如như 涅Niết 槃Bàn 名danh 含hàm 眾chúng 德đức 。 亦diệc 無vô 的đích 翻phiên 。 而nhi 翻phiên 為vi 滅diệt 度độ 者giả 。 亦diệc 是thị 總tổng 中trung 。 取thủ 此thử 一nhất 事sự 為vi 翻phiên 。 又hựu 善thiện 法Pháp 者giả 。 名danh 生sanh 已dĩ 得đắc 。 依y 數số 人nhân 義nghĩa 善thiện 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 生sanh 得đắc 善thiện 。 二nhị 方phương 便tiện 善thiện 。 世thế 間gian 慈từ 孝hiếu 名danh 生sanh 得đắc 善thiện 。 闡xiển 提đề 亦diệc 無vô 故cố 言ngôn 已dĩ 斷đoạn 。 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 下hạ 答đáp 第đệ 四tứ 難nạn/nan 。 前tiền 難nạn/nan 云vân 何hà 不bất 遮già 墮đọa 。 今kim 牒điệp 問vấn 作tác 答đáp 。 明minh 闡xiển 提đề 佛Phật 性tánh 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 即tức 事sự 求cầu 而nhi 頗phả 得đắc 故cố 非phi 有hữu 。 而nhi 有hữu 是thị 理lý 故cố 非phi 無vô 。 又hựu 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 則tắc 非phi 無vô 。 無vô 巧xảo 方phương 便tiện 則tắc 非phi 有hữu 。 故cố 舉cử 箜không 篌hầu 喻dụ 此thử 有hữu 無vô 。 先tiên 譬thí 次thứ 合hợp 。 初sơ 譬thí 中trung 。 所sở 言ngôn 王vương 者giả 譬thí 眾chúng 生sanh 。 箜không 篌hầu 譬thí 眾chúng 生sanh 身thân 。 音âm 聲thanh 譬thí 佛Phật 性tánh 。 大đại 臣thần 譬thí 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 能năng 善thiện 說thuyết 之chi 。 斷đoạn 絃huyền 譬thí 就tựu 此thử 身thân 盡tận 命mạng 終chung 。 皮bì 木mộc 坼sách 裂liệt 譬thí 五ngũ 根căn 四tứ 大đại 。 求cầu 之chi 頗phả 得đắc 。 即tức 無vô 方phương 便tiện 故cố 非phi 有hữu 也dã 。 合hợp 譬thí 者giả 。 佛Phật 性tánh 無vô 有hữu 住trụ 處xứ 即tức 非phi 有hữu 。 以dĩ 善thiện 方phương 便tiện 。 故cố 可khả 得đắc 見kiến 。 即tức 是thị 非phi 無vô 。 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 若nhược 乳nhũ 無vô 酪lạc 下hạ 。 第đệ 三tam 答đáp 第đệ 五ngũ 第đệ 六lục 兩lưỡng 難nạn/nan 。 明minh 應ưng 有hữu 定định 性tánh 。 答đáp 意ý 非phi 定định 有hữu 性tánh 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 。 若nhược 乳nhũ 定định 有hữu 酪lạc 即tức 應ưng 自tự 生sanh 。 不bất 假giả 頗phả 求cầu 樹thụ 汁trấp 。 既ký 其kỳ 假giả 緣duyên 。 當đương 知tri 因nhân 中trung 無vô 果quả 。 然nhiên 前tiền 作tác 六lục 難nạn/nan 。 今kim 但đãn 舉cử 一nhất 訶ha 者giả 何hà 也dã 。 答đáp 與dữ 奪đoạt 適thích 時thời 。 皆giai 為vì 利lợi 益ích 。 正chánh 言ngôn 此thử 難nạn/nan 。 是thị 計kế 性tánh 義nghĩa 與dữ 外ngoại 道đạo 同đồng 。 寄ký 正chánh 訶ha 邪tà 云vân 是thị 癡si 人nhân 實thật 不bất 訶ha 德đức 王vương 。 此thử 答đáp 即tức 兼kiêm 答đáp 第đệ 五ngũ 歎thán 善thiện 自tự 足túc 。 何hà 須tu 說thuyết 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 今kim 明minh 既ký 無vô 定định 性tánh 。 因nhân 緣duyên 而nhi 有hữu 。 是thị 故cố 須tu 說thuyết 十thập 二nhị 為vi 緣duyên 。 次thứ 以dĩ 懺sám 悔hối 明minh 直trực 心tâm 者giả 。 若nhược 有hữu 失thất 不bất 悔hối 則tắc 非phi 直trực 心tâm 。 犯phạm 愆khiên 發phát 露lộ 乃nãi 名danh 直trực 心tâm 。 文văn 為vi 三tam 。 初sơ 設thiết 有hữu 過quá 下hạ 正chánh 懺sám 悔hối 。 次thứ 於ư 師sư 同đồng 學học 下hạ 即tức 是thị 發phát 露lộ 。 三tam 慚tàm 愧quý 自tự 責trách 下hạ 。 即tức 斷đoạn 相tương 續tục 心tâm 。 結kết 如như 文văn 。 云vân 何hà 修tu 戒giới 下hạ 。 第đệ 三tam 釋thích 戒giới 文văn 為vi 二nhị 。 一nhất 離ly 惡ác 戒giới 即tức 牛ngưu 狗cẩu 等đẳng 。 並tịnh 取thủ 其kỳ 相tương/tướng 而nhi 為vi 護hộ 持trì 。 外ngoại 道đạo 得đắc 通thông 者giả 。 見kiến 牛ngưu 狗cẩu 等đẳng 死tử 後hậu 生sanh 天thiên 。 便tiện 學học 彼bỉ 行hành 。 望vọng 得đắc 生sanh 天thiên 。 餘dư 皆giai 例lệ 爾nhĩ 。 次thứ 得đắc 善thiện 戒giới 如như 文văn 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 親thân 近cận 下hạ 。 第đệ 四tứ 釋thích 善thiện 友hữu 為vi 四tứ 。 一nhất 辨biện 明minh 是thị 。 二nhị 辨biện 非phi 。 三tam 證chứng 非phi 。 四tứ 證chứng 是thị 。 初sơ 明minh 是thị 為vi 二nhị 。 一nhất 菩Bồ 薩Tát 是thị 。 二nhị 如Như 來Lai 是thị 。 剎sát 多đa 見kiến 佛Phật 得đắc 生sanh 天thiên 者giả 。 二nhị 解giải 。 數số 義nghĩa 必tất 須tu 上thượng 定định 。 乃nãi 得đắc 生sanh 天thiên 。 今kim 見kiến 佛Phật 力lực 發phát 昔tích 修tu 定định 故cố 得đắc 生sanh 天thiên 。 二nhị 云vân 。 但đãn 令linh 伏phục 下hạ 界giới 惡ác 。 隨tùy 有hữu 散tán 善thiện 。 皆giai 得đắc 生sanh 天thiên 。 雖tuy 有hữu 舍xá 利lợi 下hạ 。 第đệ 二nhị 明minh 非phi 。 既ký 未vị 識thức 機cơ 不bất 能năng 稱xưng 緣duyên 。 是thị 故cố 云vân 非phi 。 如Như 來Lai 稱xưng 緣duyên 知tri 病bệnh 識thức 藥dược 。 是thị 故cố 名danh 是thị 。 我ngã 昔tích 住trụ 於ư 下hạ 。 第đệ 三tam 證chứng 非phi 。 觀quán 白bạch 骨cốt 者giả 即tức 背bối/bội 捨xả 禪thiền 。 數sổ 息tức 即tức 根căn 本bổn 禪thiền 。 舊cựu 云vân 。 金kim 師sư 子tử 善thiện 取thủ 火hỏa 色sắc 。 故cố 應ưng 教giáo 數sổ 息tức 。 今kim 明minh 不bất 爾nhĩ 。 金kim 師sư 之chi 子tử 善thiện 解giải 調điều 椎chùy 。 宜nghi 扶phù 其kỳ 習tập 故cố 教giáo 數sổ 息tức 。 私tư 云vân 。 準chuẩn 莊trang 嚴nghiêm 論luận 云vân 。 善thiện 解giải 韛bị 囊nang 善thiện 知tri 息tức 相tương/tướng 。 澣# 衣y 之chi 人nhân 善thiện 取thủ 淨tịnh 相tương/tướng 。 故cố 教giáo 骨cốt 觀quán 。 今kim 明minh 不bất 爾nhĩ 。 澣# 人nhân 厭yếm 穢uế 作tác 背bối/bội 捨xả 易dị 。 若nhược 使sử 眾chúng 生sanh 下hạ 。 第đệ 四tứ 證chứng 是thị 如như 文văn 。 云vân 何hà 具cụ 足túc 多đa 聞văn 下hạ 。 釋thích 第đệ 五ngũ 章chương 文văn 為vi 五ngũ 。 前tiền 一nhất 就tựu 文văn 言ngôn 。 後hậu 四tứ 就tựu 義nghĩa 理lý 。 十thập 二nhị 文văn 多đa 而nhi 義nghĩa 奢xa 。 佛Phật 略lược 文văn 少thiểu 而nhi 義nghĩa 要yếu 。 義nghĩa 要yếu 故cố 是thị 多đa 聞văn 。 又hựu 除trừ 十thập 二nhị 。 唯duy 此thử 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 不bất 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 之chi 理lý 出xuất 十thập 二nhị 外ngoại 。 正chánh 言ngôn 十thập 二nhị 文văn 言ngôn 浩hạo 博bác 。 除trừ 廣quảng 就tựu 略lược 其kỳ 理lý 存tồn 焉yên 。 即tức 是thị 多đa 聞văn 何hà 必tất 在tại 言ngôn 。 故cố 復phục 除trừ 全toàn 體thể 但đãn 取thủ 四tứ 偈kệ 。 又hựu 除trừ 四tứ 偈kệ 但đãn 取thủ 常thường 住trụ 。 復phục 除trừ 常thường 住trụ 取thủ 寂tịch 默mặc 。 故cố 知tri 損tổn 之chi 。 又hựu 損tổn 遂toại 至chí 無vô 為vi 。 但đãn 貴quý 其kỳ 理lý 。 以dĩ 為vi 多đa 聞văn 。 不bất 取thủ 博bác 言ngôn 而nhi 為vi 多đa 聞văn 。 次thứ 善thiện 男nam 子tử 若nhược 有hữu 下hạ 。 第đệ 三tam 稱xưng 歎thán 又hựu 二nhị 。 一nhất 法pháp 說thuyết 歎thán 。 二nhị 譬thí 說thuyết 。 歎thán 法Pháp 說thuyết 為vi 二nhị 。 一nhất 唱xướng 三tam 章chương 門môn 。 二nhị 解giải 釋thích 。 解giải 釋thích 為vi 兩lưỡng 。 一nhất 釋thích 三tam 事sự 。 二nhị 不bất 存tồn 著trước 如như 文văn 。 譬thí 為vi 三tam 。 初sơ 為vi 難nạn/nan 施thi 作tác 譬thí 。 亦diệc 有hữu 合hợp 。 次thứ 為vi 難nan 忍nhẫn 難nạn/nan 作tác 作tác 譬thí 。 亦diệc 有hữu 合hợp 。 三tam 為vi 無vô 著trước 作tác 譬thí 。 有hữu 法pháp 譬thí 合hợp 。
爾nhĩ 時thời 光quang 明minh 下hạ 。 第đệ 二nhị 論luận 義nghĩa 兩lưỡng 番phiên 問vấn 答đáp 。 初sơ 問vấn 又hựu 二nhị 。 先tiên 兩lưỡng 定định 。 次thứ 兩lưỡng 難nạn/nan 。 先tiên 兩lưỡng 定định 者giả 。 一nhất 定định 自tự 空không 。 二nhị 定định 空không 空không 。 若nhược 性tánh 自tự 是thị 空không 此thử 結kết 。 初sơ 定định 為vi 一nhất 難nạn/nan 。 若nhược 性tánh 自tự 不bất 空không 此thử 結kết 。 後hậu 定định 為vi 一nhất 難nạn/nan 。 善thiện 男nam 子tử 下hạ 答đáp 為vi 二nhị 。 先tiên 答đáp 初sơ 定định 者giả 性tánh 本bổn 自tự 空không 。 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 。 明minh 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 既ký 不bất 可khả 得đắc 豈khởi 不bất 是thị 空không 。 次thứ 答đáp 後hậu 定định 。 亦diệc 須tu 修tu 空không 然nhiên 後hậu 見kiến 空không 。 而nhi 其kỳ 本bổn 性tánh 。 理lý 本bổn 是thị 空không 。 但đãn 不bất 能năng 見kiến 要yếu 修tu 於ư 空không 方phương 乃nãi 見kiến 空không 。 既ký 答đáp 兩lưỡng 定định 二nhị 難nạn/nan 自tự 遣khiển 。 答đáp 初sơ 定định 中trung 為vi 三tam 。 一nhất 略lược 標tiêu 。 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 廣quảng 釋thích 。 三tam 相tương 似tự 相tương 續tục 下hạ 。 舉cử 得đắc 失thất 致trí 結kết 。 於ư 中trung 又hựu 三tam 。 初sơ 舉cử 凡phàm 夫phu 失thất 。 次thứ 菩Bồ 薩Tát 得đắc 。 三tam 更cánh 訶ha 凡phàm 夫phu 失thất 。 善thiện 男nam 子tử 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 下hạ 。 答đáp 第đệ 二nhị 定định 。 意ý 明minh 雖tuy 復phục 本bổn 空không 復phục 須tu 修tu 習tập 然nhiên 後hậu 乃nãi 見kiến 。 有hữu 無vô 常thường 性tánh 故cố 滅diệt 能năng 滅diệt 之chi 。 有hữu 空không 性tánh 故cố 修tu 空không 得đắc 空không 。 當đương 知tri 本bổn 空không 。 具cụ 有hữu 法pháp 譬thí 合hợp 。 譬thí 有hữu 二nhị 。 初sơ 如như 一nhất 切thiết 法pháp 。 下hạ 舉cử 內nội 法pháp 為vi 譬thí 。 如như 鹽diêm 下hạ 舉cử 外ngoại 法pháp 為vi 譬thí 。 菩Bồ 薩Tát 修tu 空không 下hạ 合hợp 也dã 。 光quang 明minh 下hạ 第đệ 二nhị 番phiên 論luận 義nghĩa 。 還hoàn 從tùng 鹽diêm 譬thí 生sanh 。 問vấn 為vi 二nhị 。 一nhất 問vấn 觀quán 空không 是thị 倒đảo 。 何hà 者giả 本bổn 來lai 不bất 空không 而nhi 修tu 空không 見kiến 空không 。 是thị 於ư 不bất 空không 見kiến 空không 。 寧ninh 非phi 顛điên 倒đảo 例lệ 如như 實thật 常thường 而nhi 見kiến 無vô 常thường 。 無vô 常thường 見kiến 常thường 。 皆giai 是thị 顛điên 倒đảo 。 亦diệc 有hữu 譬thí 合hợp 。 還hoàn 轉chuyển 鹽diêm 譬thí 來lai 此thử 為vi 譬thí 。 二nhị 問vấn 空không 既ký 是thị 無vô 。 為vi 何hà 所sở 見kiến 。 若nhược 有hữu 可khả 見kiến 即tức 非phi 是thị 空không 。 若nhược 無vô 可khả 見kiến 不bất 應ưng 言ngôn 見kiến 。 佛Phật 答đáp 兩lưỡng 問vấn 為vi 二nhị 章chương 。 答đáp 初sơ 為vi 三tam 。 一nhất 總tổng 標tiêu 。 二nhị 廣quảng 釋thích 。 三tam 重trọng/trùng 結kết 。 初sơ 總tổng 標tiêu 中trung 有hữu 法pháp 譬thí 合hợp 。 佛Phật 答đáp 意ý 云vân 。 見kiến 不bất 空không 法pháp 能năng 令linh 其kỳ 空không 。 而nhi 非phi 顛điên 倒đảo 。 但đãn 就tựu 理lý 論luận 無vô 非phi 空không 者giả 。 而nhi 於ư 眾chúng 生sanh 。 乃nãi 是thị 不bất 空không 。 只chỉ 滅diệt 其kỳ 謂vị 情tình 故cố 云vân 能năng 令linh 不bất 空không 作tác 空không 。 是thị 故cố 非phi 倒đảo 。 善thiện 男nam 子tử 貪tham 是thị 有hữu 性tánh 下hạ 。 第đệ 二nhị 廣quảng 釋thích 又hựu 二nhị 。 先tiên 廣quảng 釋thích 非phi 空không 作tác 空không 。 後hậu 廣quảng 釋thích 非phi 是thị 顛điên 倒đảo 。 初sơ 文văn 云vân 非phi 空không 者giả 於ư 緣duyên 是thị 有hữu 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 明minh 貪tham 欲dục 於ư 其kỳ 是thị 有hữu 。 次thứ 明minh 色sắc 性tánh 於ư 其kỳ 是thị 有hữu 。 若nhược 不bất 是thị 有hữu 云vân 何hà 貪tham 著trước 。 今kim 言ngôn 非phi 空không 使sử 空không 者giả 。 此thử 法pháp 皆giai 空không 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 下hạ 。 第đệ 二nhị 廣quảng 釋thích 非phi 倒đảo 又hựu 二nhị 。 初sơ 標tiêu 非phi 倒đảo 。 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 下hạ 。 正chánh 是thị 廣quảng 釋thích 又hựu 二nhị 。 一nhất 不bất 生sanh 貪tham 相tương/tướng 故cố 非phi 倒đảo 。 次thứ 見kiến 佛Phật 性tánh 故cố 非phi 倒đảo 。 問vấn 入nhập 初Sơ 地Địa 時thời 已dĩ 能năng 見kiến 空không 。 此thử 文văn 云vân 住trụ 九cửu 地địa 者giả 見kiến 法pháp 有hữu 性tánh 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 解giải 云vân 。 約ước 二nhị 忍nhẫn 明minh 義nghĩa 。 初Sơ 地Địa 至chí 十Thập 地Địa 是thị 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 唯duy 佛Phật 地địa 是thị 寂tịch 滅diệt 忍nhẫn 。 今kim 約ước 二nhị 忍nhẫn 。 九cửu 地địa 望vọng 佛Phật 寂tịch 滅diệt 則tắc 見kiến 法pháp 有hữu 性tánh 雖tuy 比tỉ 於ư 佛Phật 非phi 究cứu 竟cánh 空không 。 亦diệc 分phần/phân 有hữu 空không 。 故cố 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 七Thất 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 入nhập 寂tịch 滅diệt 。 寂tịch 滅diệt 即tức 空không 。 赴phó 緣duyên 異dị 說thuyết 不bất 應ưng 迷mê 執chấp 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 下hạ 第đệ 三tam 重trọng/trùng 結kết 。 佛Phật 亦diệc 有hữu 時thời 說thuyết 有hữu 說thuyết 無vô 。 當đương 知tri 為vi 緣duyên 故cố 。 今kim 皆giai 說thuyết 以dĩ 為vi 空không 也dã 。 善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 言ngôn 見kiến 空không 下hạ 。 第đệ 二nhị 答đáp 後hậu 難nạn/nan 又hựu 二nhị 。 先tiên 牒điệp 問vấn 。 善thiện 男nam 子tử 下hạ 第đệ 二nhị 正chánh 答đáp 正chánh 答đáp 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 答đáp 。 次thứ 引dẫn 昔tích 證chứng 。 初sơ 文văn 者giả 以dĩ 無vô 見kiến 為vi 見kiến 。 例lệ 如như 般Bát 若Nhã 無vô 知tri 。 無vô 所sở 不bất 知tri 。 是thị 故cố 我ngã 下hạ 。 廣quảng 引dẫn 昔tích 證chứng 如như 文văn 。 次thứ 明minh 第đệ 十thập 功công 德đức 。 亦diệc 先tiên 標tiêu 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 舊cựu 用dụng 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 為vi 體thể 。 興hưng 皇hoàng 云vân 。 涅Niết 槃Bàn 佛Phật 性tánh 為vi 體thể 。 舊cựu 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 行hành 因nhân 。 道Đạo 品Phẩm 是thị 因nhân 故cố 以dĩ 前tiền 文văn 為vi 體thể 。 興hưng 皇hoàng 云vân 。 前tiền 諸chư 功công 德đức 未vị 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 為vi 體thể 。 最tối 後hậu 義nghĩa 深thâm 故cố 取thủ 後hậu 文văn 為vi 體thể 。 問vấn 此thử 中trung 何hà 不bất 用dụng 六Lục 度Độ 而nhi 用dụng 道Đạo 品Phẩm 。 一nhất 解giải 云vân 。 但đãn 是thị 略lược 耳nhĩ 。 一nhất 解giải 云vân 。 釋thích 論luận 云vân 。 六Lục 度Độ 是thị 遠viễn 因nhân 道Đạo 品Phẩm 是thị 近cận 因nhân 。 今kim 明minh 不bất 爾nhĩ 。 道Đạo 品Phẩm 攝nhiếp 度độ 捨xả 覺giác 攝nhiếp 檀đàn 。 餘dư 皆giai 可khả 見kiến 。 婆bà 沙sa 文văn 中trung 。 以dĩ 十thập 一nhất 法pháp 攝nhiếp 於ư 道Đạo 品Phẩm 。 十thập 一nhất 與dữ 六lục 名danh 體thể 相tướng 當đương 。 但đãn 餘dư 二nhị 念niệm 通thông 於ư 諸chư 度Độ 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。 初sơ 明minh 功công 德đức 。 次thứ 論luận 義nghĩa 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 明minh 道Đạo 品Phẩm 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 次thứ 簡giản 得đắc 失thất 。 信tín 者giả 為vi 得đắc 。 不bất 信tín 者giả 為vi 失thất 。 初sơ 功công 德đức 云vân 。 不bất 聞văn 聞văn 者giả 。 常thường 住trụ 祕bí 藏tạng 即tức 是thị 中trung 道đạo 。 不bất 聞văn 聞văn 者giả 。 外ngoại 道đạo 經kinh 書thư 毘tỳ 伽già 羅la 論luận 即tức 俗tục 諦đế 。 不bất 聞văn 聞văn 。 十thập 一nhất 部bộ 經kinh 即tức 真Chân 諦Đế 。 三tam 諦đế 一nhất 心tâm 中trung 不bất 聞văn 而nhi 聞văn 。 今kim 第đệ 十thập 功công 德đức 亦diệc 如như 是thị 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 即tức 真Chân 諦Đế 。 入nhập 大đại 涅Niết 槃Bàn 即tức 中trung 道đạo 。 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 分phân 別biệt 演diễn 說thuyết 即tức 俗tục 諦đế 。 此thử 亦diệc 一nhất 心tâm 三tam 諦đế 始thỉ 終chung 不bất 異dị 。 若nhược 能năng 信tín 者giả 。 入nhập 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 意ý 謂vị 此thử 解giải 方phương 近cận 於ư 理lý (# 云vân 云vân )# 。 興hưng 皇hoàng 以dĩ 最tối 後hậu 功công 德đức 涅Niết 槃Bàn 為vi 體thể 。 第đệ 九cửu 已dĩ 上thượng 皆giai 不bất 如như 此thử 。 此thử 解giải 大đại 失thất 。 已dĩ 如như 前tiền 難nạn/nan 。 論luận 義nghĩa 為vi 二nhị 。 一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 答đáp 為vi 二nhị 。 先tiên 舉cử 惡ác 人nhân 為vi 誡giới 。 次thứ 舉cử 善thiện 人nhân 為vi 勸khuyến 。 惡ác 人nhân 為vi 三tam 。 先tiên 法pháp 說thuyết 。 次thứ 舉cử 五ngũ 譬thí 。 三tam 還hoàn 合hợp 五ngũ 譬thí 。 先tiên 別biệt 合hợp 。 後hậu 總tổng 合hợp 。 初sơ 譬thí 栴chiên 檀đàn 貿mậu 凡phàm 木mộc 者giả 。 二nhị 車xa 並tịnh 載tái 。 一nhất 炭thán 一nhất 檀đàn 。 值trị 冬đông 炭thán 。 售thụ 檀đàn 者giả 遂toại 乃nãi 燒thiêu 香hương 為vi 炭thán 。 雖tuy 得đắc 易dị 售thụ 而nhi 無vô 所sở 直trực 。 持trì 戒giới 者giả 貧bần 寒hàn 饑cơ 渴khát 。 見kiến 破phá 戒giới 者giả 。 富phú 𥈇# 飲ẩm 啖đạm 。 即tức 毀hủy 於ư 戒giới 甘cam 嗜thị 飲ẩm 食thực 。 所sở 利lợi 無vô 幾kỷ 所sở 失thất 者giả 大đại 。 次thứ 譬thí 中trung 云vân 金kim 易dị 鍮thâu 石thạch 者giả 。 昔tích 人nhân 乘thừa 馬mã 腰yêu 著trước 金kim 帶đái 。 見kiến 乘thừa 驢lư 者giả 著trước 驢lư 絛thao 帶đái 。 即tức 便tiện 問vấn 之chi 。 市thị 中trung 何hà 物vật 貴quý 。 彼bỉ 即tức 答đáp 云vân 。 驢lư 絛thao 甚thậm 貴quý 。 其kỳ 即tức 易dị 之chi 。 人nhân 為vi 色sắc 聲thanh 而nhi 棄khí 正Chánh 法Pháp 。 其kỳ 猶do 如như 是thị 。 餘dư 三tam 譬thí 如như 文văn 。 別biệt 合hợp 如như 文văn 。 善thiện 男nam 子tử 當đương 爾nhĩ 之chi 時thời 下hạ 。 二nhị 舉cử 善thiện 人nhân 。 次thứ 光quang 明minh 下hạ 領lãnh 解giải 者giả 。 是thị 品phẩm 中trung 第đệ 二nhị 領lãnh 解giải 段đoạn 如như 文văn 。 三tam 是thị 名danh 下hạ 總tổng 結kết 。
師sư 子tử 吼hống 品phẩm 之chi 一nhất 上thượng
諸chư 師sư 咸hàm 言ngôn 。 此thử 品phẩm 譬thí 能năng 問vấn 者giả 得đắc 名danh 。 非phi 為vi 不bất 爾nhĩ 不bất 一nhất 向hướng 然nhiên 。 此thử 俱câu 譬thí 能năng 問vấn 能năng 答đáp 。 雙song 題đề 品phẩm 目mục 。 何hà 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 與dữ 佛Phật 皆giai 二nhị 莊trang 嚴nghiêm 。 下hạ 文văn 中trung 有hữu 師sư 子tử 王vương 。 及cập 師sư 子tử 子tử 。 若nhược 師sư 子tử 子tử 足túc 滿mãn 三tam 年niên 則tắc 能năng 哮hao 吼hống 。 又hựu 若nhược 能năng 師sư 子tử 吼hống 。 讚tán 於ư 大đại 悲bi 。 能năng 吼hống 無vô 量lượng 師sư 子tử 吼hống 。 徵trưng 文văn 據cứ 義nghĩa 二nhị 種chủng 雙song 明minh 。 講giảng 者giả 因nhân 何hà 只chỉ 作tác 一nhất 解giải 。 惑hoặc 者giả 云vân 。 題đề 中trung 只chỉ 稱xưng 師Sư 子Tử 吼Hống 菩Bồ 薩Tát 品phẩm 。 云vân 何hà 強cường/cưỡng 作tác 兩lưỡng 種chủng 釋thích 之chi 。 答đáp 依y 題đề 則tắc 失thất 文văn 。 依y 文văn 不bất 失thất 題đề 。 廣quảng 能năng 兼kiêm 略lược 。 師sư 子tử 擬nghĩ 王vương 。 菩Bồ 薩Tát 擬nghĩ 子tử 。 吼hống 通thông 兩lưỡng 處xứ 。 二nhị 義nghĩa 炳bỉnh 然nhiên 更cánh 何hà 所sở 惑hoặc 。 又hựu 師sư 字tự 自tự 邊biên 安an 匝táp 言ngôn 師sư 。 居cư 左tả 位vị 事sự 理lý 皆giai 匝táp 。 則tắc 自tự 行hành 圓viên 滿mãn 。 又hựu 師sư 字tự 訓huấn 帥súy 。 帥súy 帥súy 也dã 。 師sư 有hữu 他tha 化hóa 之chi 能năng 。 故cố 知tri 師sư 者giả 擬nghĩ 佛Phật 明minh 矣hĩ 。 子tử 者giả 訓huấn 資tư 。 弟đệ 子tử 之chi 禮lễ 受thọ 稟bẩm 於ư 師sư 。 若nhược 從tùng 師sư 者giả 日nhật 新tân 月nguyệt 益ích 。 故cố 知tri 子tử 字tự 者giả 擬nghĩ 菩Bồ 薩Tát 明minh 矣hĩ 。 吼hống 通thông 兩lưỡng 處xứ 者giả 。 吼hống 是thị 口khẩu 密mật 通thông 有hữu 六lục 位vị (# 云vân 云vân )# 。 今kim 明minh 究cứu 竟cánh 與dữ 分phần/phân 吼hống 通thông 兩lưỡng 處xứ 。 身thân 口khẩu 意ý 密mật 皆giai 有hữu 六lục 位vị 。 口khẩu 密mật 通thông 六lục 。 此thử 是thị 世thế 界giới 。 [八/(卑-(白-日))]# 約ước 子tử 者giả 此thử 從tùng 為vi 人nhân 。 [八/(卑-(白-日))]# 約ước 吼hống 者giả 此thử 從tùng 對đối 治trị 。 [八/(卑-(白-日))]# 約ước 師sư 者giả 從tùng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 故cố 題đề 具cụ 多đa 意ý 。 地địa 人nhân 呼hô 此thử 品phẩm 是thị 入nhập 證chứng 分phần/phân 。 開khai 善thiện 云vân 。 答đáp 安an 樂lạc 性tánh 問vấn 。 河hà 西tây 。 興hưng 皇hoàng 。 同đồng 為vi 佛Phật 性tánh 門môn 。 今kim 悉tất 不bất 用dụng 。 若nhược 是thị 入nhập 證chứng 。 入nhập 證chứng 則tắc 無vô 說thuyết 。 若nhược 說thuyết 入nhập 證chứng 非phi 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 若nhược 答đáp 安an 樂lạc 性tánh 問vấn 。 安an 樂lạc 性tánh 問vấn 為vi 是thị 誰thùy 問vấn 。 而nhi 今kim 以dĩ 此thử 品phẩm 答đáp 之chi 。 若nhược 明minh 佛Phật 性tánh 佛Phật 性tánh 誰thùy 說thuyết 。 而nhi 以dĩ 此thử 品phẩm 用dụng 目mục 說thuyết 人nhân 。 諸chư 說thuyết 乖quai 舛suyễn 故cố 皆giai 不bất 用dụng 。 今kim 明minh 此thử 品phẩm 是thị 第đệ 四tứ 問vấn 答đáp 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 。 是thị 師sư 子tử 子tử 問vấn 。 是thị 師sư 子tử 王vương 答đáp 。 若nhược 從tùng 其kỳ 文văn 應ưng 言ngôn 問vấn 答đáp 佛Phật 性tánh 義nghĩa 。 前tiền 章chương 皆giai 稱xưng 涅Niết 槃Bàn 。 相tương 從tùng 稱xưng 為vi 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 。 涅Niết 槃Bàn 只chỉ 是thị 佛Phật 性tánh 。 佛Phật 性tánh 只chỉ 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 名danh 總tổng 佛Phật 性tánh 名danh 別biệt 。 總tổng 攝nhiếp 於ư 別biệt 。 就tựu 品phẩm 又hựu 為vi 二nhị 。 初sơ 明minh 佛Phật 性tánh 後hậu 歎thán 經kinh 。 初sơ 文văn 又hựu 四tứ 。 一nhất 明minh 佛Phật 性tánh 。 二nhị 明minh 中trung 道đạo 。 三Tam 明Minh 縛phược 解giải 。 四tứ 明minh 修tu 道Đạo 。 佛Phật 性tánh 是thị 基cơ 本bổn 。 由do 佛Phật 性tánh 故cố 中trung 當đương 通thông 達đạt 。 不bất 識thức 故cố 縛phược 識thức 之chi 則tắc 解giải 。 欲dục 得đắc 解giải 縛phược 應ưng 須tu 修tu 習tập 。 初sơ 文văn 有hữu 問vấn 有hữu 答đáp 。 問vấn 為vi 四tứ 。 一nhất 勸khuyến 問vấn 。 二nhị 求cầu 問vấn 。 三tam 許hứa 問vấn 。 四tứ 正chánh 問vấn 。 勸khuyến 問vấn 中trung 。 先tiên 舉cử 諸chư 法Pháp 門môn 。 後hậu 正chánh 勸khuyến 。 初sơ 舉cử 諸chư 法pháp 中trung 有hữu 六lục 門môn 。 一nhất 舉cử 三Tam 寶Bảo 。 次thứ 舉cử 四Tứ 諦Đế 。 三tam 舉cử 實thật 諦đế 。 四tứ 舉cử 四tứ 德đức 。 五ngũ 舉cử 五ngũ 佛Phật 性tánh 。 六lục 舉cử 因nhân 果quả 等đẳng 。 有hữu 乘thừa 無vô 乘thừa 是thị 舉cử 了liễu 因nhân 性tánh 。 何hà 者giả 。 萬vạn 善thiện 一Nhất 乘Thừa 皆giai 屬thuộc 了liễu 因nhân 。 有hữu 性tánh 無vô 性tánh 。 是thị 舉cử 果quả 性tánh 果quả 果quả 性tánh 。 有hữu 眾chúng 生sanh 無vô 眾chúng 生sanh 。 是thị 舉cử 正chánh 因nhân 性tánh 。 有hữu 有hữu 無vô 有hữu 有hữu 真chân 無vô 真chân 舉cử 境cảnh 界giới 性tánh 。 何hà 者giả 。 夫phu 二nhị 諦đế 是thị 智trí 所sở 緣duyên 境cảnh 。 境cảnh 又hựu 生sanh 智trí 故cố 是thị 境cảnh 界giới 性tánh 。 有hữu 因nhân 無vô 因nhân 者giả [八/(卑-(白-日))]# 舉cử 因nhân 果quả 。 一nhất 解giải 云vân 。 先tiên 兩lưỡng 句cú 明minh 習tập 因nhân 因nhân 果quả 。 又hựu 三tam 句cú 明minh 報báo 因nhân 因nhân 果quả 。 有hữu 作tác 無vô 作tác 。 是thị 煩phiền 惱não 因nhân 。 業nghiệp 非phi 煩phiền 惱não 。 是thị 善thiện 惡ác 業nghiệp 報báo 。 是thị 煩phiền 惱não 業nghiệp 果quả 。 二nhị 解giải 云vân 。 上thượng 兩lưỡng 句cú 明minh 出xuất 世thế 因nhân 果quả 。 下hạ 三tam 句cú 明minh 世thế 間gian 因nhân 果quả 。
復phục 次thứ 舉cử 法Pháp 門môn 勸khuyến 者giả 。 總tổng 論luận 是thị 舉cử 二nhị 諦đế 法Pháp 門môn 。 有hữu 佛Phật 即tức 世thế 諦đế 。 無vô 佛Phật 即tức 真Chân 諦Đế 。 乃nãi 至chí 有hữu 報báo 是thị 世thế 諦đế 。 無vô 報báo 是thị 真Chân 諦Đế 。 文văn 但đãn 二nhị 諦đế 。 若nhược 準chuẩn 恣tứ 汝nhữ 所sở 問vấn 。 寧ninh 只chỉ 二nhị 諦đế 。 二nhị 門môn 四tứ 門môn 等đẳng 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 豈khởi 止chỉ 二nhị 諦đế 。 且thả 通thông 三tam 諦đế 乃nãi 至chí 四tứ 門môn 。 通thông 三tam 諦đế 者giả 。 有hữu 佛Phật 俗tục 無vô 佛Phật 真chân 。 非phi 有hữu 佛Phật 非phi 無vô 佛Phật 中trung 道đạo 。 乃nãi 至chí 報báo 亦diệc 如như 是thị 。 通thông 二nhị 門môn 者giả 。 有hữu 佛Phật 是thị 有hữu 門môn 。 無vô 佛Phật 是thị 空không 門môn 。 乃nãi 至chí 有hữu 報báo 無vô 報báo 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 準chuẩn 恣tứ 汝nhữ 所sở 問vấn 。 應ưng 有hữu 四tứ 門môn 。 兩lưỡng 門môn 如như 上thượng 。 亦diệc 有hữu 佛Phật 亦diệc 無vô 佛Phật 。 是thị 兩lưỡng 亦diệc 門môn 。 非phi 有hữu 佛Phật 非phi 無vô 佛Phật 是thị 雙song 。 非phi 門môn 乃nãi 至chí 亦diệc 有hữu 。 報báo 亦diệc 無vô 報báo 。 非phi 有hữu 報báo 非phi 無vô 報báo 亦diệc 如như 是thị 。 問vấn 佛Phật 勸khuyến 問vấn 諸chư 法Pháp 門môn 。 何hà 不bất 依y 佛Phật 所sở 勸khuyến 而nhi 別biệt 問vấn 佛Phật 性tánh 。 答đáp 諸chư 法Pháp 門môn 雖tuy 別biệt 通thông 入nhập 佛Phật 性tánh 。 若nhược 問vấn 佛Phật 性tánh 總tổng 能năng 攝nhiếp 別biệt 。 何hà 者giả 。 依y 有hữu 乘thừa 無vô 乘thừa 五ngũ 句cú 之chi 勸khuyến 。 即tức 是thị 問vấn 五ngũ 種chủng 佛Phật 性tánh 。 又hựu 依y 三Tam 寶Bảo 是thị 問vấn 云vân 何hà 為vi 佛Phật 性tánh 果quả 。 依y 苦khổ 集tập 二nhị 諦đế 即tức 問vấn 境cảnh 界giới 佛Phật 性tánh 。 依y 道đạo 滅diệt 即tức 問vấn 緣duyên 了liễu 。 依y 實thật 無vô 實thật 即tức 問vấn 正chánh 性tánh 。 依y 因nhân 果quả 即tức 問vấn 因nhân 性tánh 。 因nhân 因nhân 性tánh 。 果quả 性tánh 。 果quả 果quả 性tánh 。 依y 作tác 無vô 作tác 即tức 是thị 問vấn 因nhân 性tánh 。 依y 業nghiệp 無vô 業nghiệp 即tức 問vấn 緣duyên 性tánh 。
復phục 次thứ 依y 乘thừa 無vô 乘thừa 。 是thị 問vấn 云vân 何hà 為vi 佛Phật 性tánh 體thể 。 依y 報báo 依y 三Tam 寶Bảo 四Tứ 諦Đế 等đẳng 。 即tức 是thị 問vấn 何hà 義nghĩa 故cố 名danh 佛Phật 性tánh 。 依y 四tứ 德đức 即tức 是thị 問vấn 何hà 故cố 名danh 佛Phật 性tánh 。 依y 有hữu 因nhân 無vô 因nhân 即tức 問vấn 菩Bồ 薩Tát 何hà 眼nhãn 不bất 了liễu 了liễu 見kiến 。 依y 有hữu 果quả 無vô 果quả 即tức 問vấn 佛Phật 以dĩ 何hà 眼nhãn 能năng 了liễu 了liễu 見kiến 。 依y 有hữu 作tác 無vô 作tác 等đẳng 二nhị 句cú 。 即tức 問vấn 眾chúng 生sanh 何hà 故cố 不bất 見kiến 。 依y 報báo 無vô 報báo 即tức 問vấn 正chánh 性tánh 。 佛Phật 有hữu 十thập 八bát 條điều 勸khuyến 。 菩Bồ 薩Tát 依y 此thử 勸khuyến 門môn 起khởi 六lục 種chủng 問vấn 。 同đồng 異dị 若nhược 此thử 。 而nhi 人nhân 不bất 見kiến 。 私tư 謂vị 。 勸khuyến 別biệt 問vấn 別biệt 實thật 稱xưng 佛Phật 言ngôn 。 但đãn 未vị 為vi 得đắc 意ý 。 總tổng 勸khuyến 別biệt 問vấn 收thu 法pháp 不bất 遍biến 。 未vị 為vi 得đắc 意ý 。 總tổng 勸khuyến 總tổng 問vấn 亦diệc 稱xưng 佛Phật 意ý 。 但đãn 恐khủng 時thời 眾chúng 不bất 曉hiểu 總tổng 中trung 之chi 別biệt 。 故cố 佛Phật 別biệt 勸khuyến 而nhi 設thiết 總tổng 問vấn 。 深thâm 得đắc 佛Phật 旨chỉ 時thời 會hội 易dị 曉hiểu 。 故cố 佛Phật 別biệt 勸khuyến 而nhi 師sư 子tử 吼hống 總tổng 問vấn 。 良lương 由do 此thử 也dã 。 此thử 從tùng 今kim 恣tứ 汝nhữ 問vấn 下hạ 。 即tức 是thị 正chánh 勸khuyến 。 正chánh 勸khuyến 中trung 有hữu 正chánh 勸khuyến 敦đôn 勸khuyến 。 佛Phật 殷ân 勤cần 令linh 眾chúng 得đắc 益ích 。
爾nhĩ 時thời 會hội 中trung 下hạ 。 即tức 是thị 第đệ 二nhị 求cầu 問vấn 。 先tiên 經kinh 家gia 敘tự 。 次thứ 正chánh 發phát 言ngôn 。 歛liễm 字tự 亦diệc 為vi 撿kiểm 字tự 。 皆giai 是thị 恭cung 敬kính 之chi 貌mạo 。 次thứ 正chánh 發phát 言ngôn 。
爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo 下hạ 。
即tức 是thị 第đệ 三tam 許hứa 問vấn 。 先tiên 勸khuyến 供cúng 養dường 。 次thứ 正chánh 許hứa 。 初sơ 勸khuyến 中trung 三tam 。 先tiên 正chánh 勸khuyến 。 次thứ 釋thích 。 三tam 結kết 。 初sơ 勸khuyến 供cung 中trung 備bị 勸khuyến 三tam 業nghiệp 。 尊tôn 重trọng 是thị 意ý 。 讚tán 歎thán 是thị 口khẩu 。 迎nghênh 送tống 是thị 身thân 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 下hạ 。 二nhị 釋thích 勸khuyến 文văn 。 有hữu 法pháp 譬thí 合hợp 。 法pháp 中trung 。 先tiên 明minh 過quá 去khứ 德đức 。 次thứ 明minh 現hiện 在tại 德đức 。 善thiện 男nam 子tử 如như 師sư 子tử 下hạ 。 譬thí 說thuyết 又hựu 二nhị 。 先tiên 為vi 佛Phật 作tác 譬thí 。 次thứ 為vi 菩Bồ 薩Tát 作tác 譬thí 。 佛Phật 譬thí 中trung 。 先tiên 譬thí 法Pháp 身thân 。 次thứ 譬thí 應ưng 迹tích 。 法Pháp 身thân 又hựu 為vi 三tam 。 先tiên 總tổng 。 次thứ 別biệt 。 後hậu 結kết 。 初sơ 一nhất 句cú 總tổng 譬thí 。 自tự 知tri 身thân 力lực 下hạ 五ngũ 句cú 別biệt 譬thí 。 諸chư 德đức 身thân 即tức 六Lục 度Độ 。 力lực 即tức 十Thập 力Lực 。 牙nha 齒xỉ 即tức 智trí 慧tuệ 斷đoạn 截tiệt 煩phiền 惱não 。 四tứ 足túc 即tức 四tứ 如như 意ý 。 地địa 即tức 尸thi 羅la 。 巖nham 穴huyệt 即tức 禪thiền 定định 。 境cảnh 尾vĩ 即tức 大đại 悲bi 大đại 悲bi 。 俯phủ 救cứu 如như 尾vĩ 下hạ 垂thùy 聲thanh 即tức 八bát 音âm 說thuyết 法Pháp 。 三tam 若nhược 有hữu 能năng 具cụ 下hạ 總tổng 結kết 。 晨thần 朝triêu 出xuất 穴huyệt 下hạ 。 二nhị 明minh 應ưng 身thân 方phương 便tiện 又hựu 三tam 。 一nhất 正chánh 應ưng 。 晨thần 朝triêu 是thị 暗ám 終chung 明minh 始thỉ 。 譬thí 惡ác 滅diệt 善thiện 生sanh 之chi 機cơ 而nhi 能năng 應ưng 之chi 。 次thứ 出xuất 穴huyệt 。 即tức 是thị 從tùng 法Pháp 身thân 起khởi 。 頻tần 伸thân 為vi 滅diệt 惡ác 。 欠khiếm 呿khư 為vi 生sanh 善thiện 。 四tứ 望vọng 即tức 四tứ 無vô 閡ngại 。 發phát 聲thanh 即tức 說thuyết 法Pháp 。 有hữu 十thập 一nhất 事sự 。 三tam 一nhất 切thiết 禽cầm 獸thú 下hạ 。 即tức 是thị 眾chúng 生sanh 得đắc 道Đạo 。 水thủy 性tánh 譬thí 凡phàm 夫phu 愛ái 染nhiễm 。 陸lục 行hành 譬thí 二Nhị 乘Thừa 高cao 原nguyên 。 飛phi 譬thí 降giáng/hàng 眾chúng 魔ma 。 香hương 象tượng 譬thí 制chế 外ngoại 道đạo 。 如như 彼bỉ 野dã 干can 下hạ 。 第đệ 二nhị 為vi 菩Bồ 薩Tát 作tác 譬thí 。 野dã 干can 者giả 。 先tiên 舉cử 非phi 。 次thứ 明minh 是thị 。 三tam 年niên 譬thí 三tam 行hành 。 然nhiên 下hạ 合hợp 文văn 。 於ư 五ngũ 行hành 中trung 略lược 說thuyết 此thử 三tam 。 又hựu 梵Phạm 行hạnh 是thị 化hóa 他tha 。 化hóa 他tha 中trung 。 同đồng 其kỳ 斷đoạn 惑hoặc 是thị 病bệnh 行hành 。 同đồng 其kỳ 生sanh 善thiện 是thị 嬰anh 兒nhi 行hành 。 梵Phạm 行hạnh 兼kiêm 之chi 故cố 不bất 具cụ 說thuyết 。 如Như 來Lai 正chánh 覺giác 下hạ 合hợp 譬thí 。 初sơ 合hợp 佛Phật 譬thí 。 次thứ 合hợp 菩Bồ 薩Tát 譬thí 。 初sơ 文văn 二nhị 。 先tiên 合hợp 妙diệu 本bổn 為vi 眾chúng 生sanh 。 次thứ 合hợp 應ưng 迹tích 。 合hợp 初sơ 小tiểu 不bất 次thứ 第đệ 。 備bị 合hợp 十thập 一nhất 事sự 。 合hợp 前tiền 欲dục 壞hoại 實thật 非phi 師sư 子tử 詐trá 作tác 師sư 子tử 。 合hợp 云vân 。 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 而nhi 師sư 子tử 吼hống 。 前tiền 文văn 云vân 。 欲dục 試thí 身thân 力lực 。 合hợp 云vân 。 示thị 眾chúng 十Thập 力Lực 云vân 云vân )# 。 從tùng 聖thánh 行hành 下hạ 第đệ 二nhị 合hợp 應ưng 。 但đãn 不bất 合hợp 晨thần 朝triêu 。 師sư 子tử 吼hống 者giả 下hạ 。 第đệ 三tam 合hợp 前tiền 眾chúng 生sanh 得đắc 益ích 。 前tiền 有hữu 四tứ 句cú 。 今kim 合hợp 直trực 言ngôn 決quyết 定định 說thuyết 。 所sở 以dĩ 降hàng 魔ma 制chế 外ngoại 。 兼kiêm 釋Thích 師Sư 子Tử 吼hống 義nghĩa 。 次thứ 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 下hạ 。 合hợp 菩Bồ 薩Tát 譬thí 。 亦diệc 前tiền 合hợp 舉cử 非phi 。 次thứ 合hợp 明minh 是thị 如như 文văn 。 開khai 譬thí 合hợp 譬thí 。 明minh 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 二nhị 義nghĩa 宛uyển 然nhiên 。 豈khởi 可khả 單đơn 釋thích 品phẩm 耶da 。 諸chư 善thiện 男nam 子tử 下hạ 。 第đệ 三tam 結kết 勸khuyến 供cúng 養dường 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 下hạ 。 二nhị 正chánh 是thị 許hứa 問vấn 。 師sư 子tử 吼hống 白bạch 佛Phật 下hạ 。 第đệ 四tứ 正chánh 問vấn 。 凡phàm 發phát 六lục 問vấn 。 但đãn 為vi 兩lưỡng 意ý 。 前tiền 三tam 問vấn 問vấn 法pháp 。 後hậu 三tam 問vấn 問vấn 人nhân 。 初sơ 三tam 問vấn 者giả 。 舊cựu 解giải 。 初sơ 一nhất 問vấn 果quả 性tánh 。 次thứ 問vấn 因nhân 性tánh 。 後hậu 雙song 問vấn 因nhân 果quả 性tánh 。 觀quán 師sư 云vân 。 此thử 與dữ 文văn 不bất 相tương 應ứng 。 直trực 依y 文văn 者giả 。 初sơ 問vấn 佛Phật 性tánh 體thể 。 次thứ 問vấn 佛Phật 性tánh 義nghĩa 。 後hậu 問vấn 佛Phật 性tánh 名danh 。 河hà 西tây 意ý 亦diệc 爾nhĩ 。 今kim 將tương 後hậu 人nhân 來lai 問vấn 前tiền 法pháp 。 初sơ 問vấn 理lý 佛Phật 性tánh 體thể 。 次thứ 問vấn 分phần/phân 佛Phật 性tánh 義nghĩa 。 後hậu 問vấn 究cứu 竟cánh 佛Phật 性tánh 名danh 。 若nhược 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 下hạ 。 問vấn 見kiến 不bất 見kiến 人nhân 。 初sơ 問vấn 。 問vấn 不bất 見kiến 性tánh 人nhân 。 後hậu 兩lưỡng 問vấn 。 問vấn 見kiến 性tánh 人nhân 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 初sơ 問vấn 何hà 法pháp 有hữu 了liễu 不bất 了liễu 。 次thứ 問vấn 何hà 眼nhãn 有hữu 了liễu 不bất 了liễu 。 法pháp 據cứ 性tánh 體thể 眼nhãn 約ước 性tánh 用dụng 。 佛Phật 答đáp 為vi 兩lưỡng 。 初sơ 歎thán 問vấn 。 次thứ 正chánh 答đáp 。 歎thán 問vấn 又hựu 兩lưỡng 。 初sơ 歎thán 。 次thứ 論luận 義nghĩa 。 初sơ 歎thán 又hựu 二nhị 。 初sơ 歎thán 二nhị 莊trang 嚴nghiêm 。 次thứ 歎thán 解giải 六lục 義nghĩa 。 汝nhữ 自tự 解giải 六lục 為vi 他tha 故cố 。 問vấn 歎thán 六lục 義nghĩa 中trung 。 歎thán 初sơ 後hậu 各các 二nhị 中trung 兩lưỡng 則tắc 略lược 。 師sư 子tử 吼hống 下hạ 。 第đệ 二nhị 論luận 義nghĩa 兩lưỡng 番phiên 問vấn 答đáp 。 初sơ 問vấn 如như 文văn 。 答đáp 中trung 為vi 四tứ 。 前tiền 三tam 就tựu 勝thắng 劣liệt 義nghĩa 解giải 。 智trí 莊trang 嚴nghiêm 勝thắng 於ư 福phước 德đức 。 後hậu 一nhất 就tựu 平bình 等đẳng 解giải 。 有hữu 云vân 。 初sơ 番phiên 以dĩ 空không 解giải 為vi 智trí 慧tuệ 。 有hữu 解giải 為vi 福phước 德đức 。 十Thập 地Địa 為vi 智trí 。 五ngũ 度độ 為vi 福phước 。 直trực 言ngôn 般Bát 若Nhã 即tức 是thị 有hữu 中trung 智trí 慧tuệ 。 故cố 屬thuộc 福phước 德đức 。 若nhược 識thức 波Ba 羅La 蜜Mật 即tức 是thị 空không 。 解giải 屬thuộc 智trí 慧tuệ 。 次thứ 番phiên 又hựu 取thủ 九cửu 住trụ 已dĩ 還hoàn 為vi 福phước 德đức 。 十thập 住trụ 及cập 佛Phật 屬thuộc 智trí 慧tuệ 。 後hậu 以dĩ 果quả 地địa 為vi 智trí 慧tuệ 。 因nhân 中trung 為vi 福phước 德đức 。 此thử 就tựu 法pháp 體thể 相tướng 望vọng 如như 此thử 勝thắng 劣liệt 。 若nhược 此thử 土thổ/độ 則tắc 福phước 勝thắng 慧tuệ 。 若nhược 淨tịnh 土độ 慧tuệ 勝thắng 福phước 。 令linh 樹thụ 出xuất 衣y 食thực 。 但đãn 企xí 尚thượng 智trí 慧tuệ 故cố 言ngôn 慧tuệ 勝thắng 耳nhĩ 。 篤đốc 論luận 具cụ 足túc 者giả 善thiện 也dã 。 今kim 明minh 三tam 番phiên 應ưng 約ước 三tam 教giáo 。 而nhi 分phân 別biệt 之chi 。 十Thập 地Địa 發phát 真chân 破phá 無vô 明minh 故cố 。 是thị 智trí 慧tuệ 者giả 。 此thử 別biệt 教giáo 意ý 。 十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。 與dữ 佛Phật 同đồng 為vi 智trí 慧tuệ 者giả 通thông 教giáo 意ý 。 因nhân 中trung 為vi 福phước 果quả 上thượng 為vi 智trí 者giả 。 六Lục 度Độ 因nhân 中trung 都đô 不bất 斷đoạn 惑hoặc 故cố 是thị 福phước 德đức 。 佛Phật 斷đoạn 惑hoặc 故cố 是thị 智trí 慧tuệ 。 而nhi 文văn 云vân 常thường 住trụ 者giả 。 此thử 非phi 全toàn 是thị 六Lục 度Độ 菩Bồ 薩Tát 。 若nhược 消tiêu 此thử 文văn 。 應ưng 云vân 利lợi 根căn 人nhân 於ư 三tam 藏tạng 中trung 宜nghi 聞văn 常thường 住trụ 。 聞văn 即tức 得đắc 解giải 。 如như 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 時thời 八bát 萬vạn 天thiên 子tử 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 最tối 下hạ 既ký 然nhiên 。 例lệ 餘dư 亦diệc 爾nhĩ 。 乃nãi 是thị 密mật 教giáo 意ý 。 但đãn 差sai 別biệt 不bất 定định 不bất 可khả 執chấp 一nhất 。 汝nhữ 今kim 具cụ 足túc 下hạ 。 就tựu 平bình 等đẳng 答đáp 。 故cố 云vân 。 汝nhữ 之chi 與dữ 我ngã 各các 具cụ 二nhị 莊trang 嚴nghiêm 。 故cố 能năng 問vấn 能năng 答đáp 。 寧ninh 非phi 平bình 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 義nghĩa 。 今kim 謂vị 此thử 釋thích 似tự 約ước 圓viên 教giáo 。 師sư 子tử 吼hống 言ngôn 下hạ 。 第đệ 二nhị 番phiên 問vấn 答đáp 。 問vấn 為vi 三tam 。 正chánh 難nạn/nan 釋thích 難nạn/nan 結kết 過quá 。 初sơ 正chánh 難nạn/nan 者giả 。 我ngã 若nhược 二nhị 嚴nghiêm 則tắc 不bất 應ưng 問vấn 佛Phật 。 若nhược 二nhị 嚴nghiêm 則tắc 不bất 應ưng 答đáp 。 以dĩ 問vấn 答đáp 非phi 二nhị 嚴nghiêm 故cố 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 下hạ 釋thích 難nạn/nan 。 明minh 諸chư 法pháp 無vô 有hữu 一nhất 種chủng 二nhị 種chủng 。 一nhất 種chủng 二nhị 種chủng 下hạ 結kết 過quá 。 是thị 凡phàm 夫phu 相tướng 。 佛Phật 答đáp 還hoàn 詶thù 其kỳ 三tam 。 一nhất 詶thù 初sơ 難nạn/nan 。 只chỉ 由do 具cụ 二nhị 莊trang 嚴nghiêm 。 一nhất 能năng 問vấn 二nhị 能năng 答đáp 。 二nhị 若nhược 言ngôn 下hạ 詶thù 其kỳ 釋thích 難nạn/nan 。 只chỉ 由do 解giải 一nhất 二nhị 無vô 一nhất 二nhị 故cố 。 能năng 問vấn 一nhất 二nhị 能năng 答đáp 一nhất 二nhị 。 眾chúng 生sanh 不bất 解giải 一nhất 二nhị 無vô 一nhất 二nhị 。 今kim 示thị 其kỳ 一nhất 二nhị 。 令linh 知tri 無vô 一nhất 二nhị 。 非phi 是thị 一nhất 二nhị 於ư 一nhất 二nhị 。 乃nãi 是thị 無vô 一nhất 二nhị 之chi 一nhất 二nhị 。 亦diệc 是thị 言ngôn 於ư 無vô 言ngôn 。 非phi 是thị 言ngôn 於ư 言ngôn 。
善thiện 男nam 子tử 若nhược 言ngôn 下hạ 。 詶thù 其kỳ 結kết 過quá 。 翻phiên 其kỳ 前tiền 難nạn/nan (# 云vân 云vân )# 。 前tiền 云vân 。 是thị 凡phàm 夫phu 相tướng 。 今kim 云vân 。 是thị 十thập 住trụ 相tương/tướng 。 先tiên 唱xướng 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 兩lưỡng 章chương 門môn 。 次thứ 釋thích 一nhất 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 常thường 常thường 即tức 無vô 二nhị 。 次thứ 釋thích 二nhị 名danh 生sanh 死tử 。 愛ái 無vô 明minh 過quá 現hiện 故cố 為vi 二nhị 。 二nhị 則tắc 非phi 一nhất 。 此thử 之chi 一nhất 二nhị 非phi 凡phàm 夫phu 相tương/tướng 。 解giải 為vi 兩lưỡng 。 一nhất 云vân 。 正chánh 須tu 此thử 語ngữ 。 其kỳ 云vân 一nhất 二nhị 。 是thị 凡phàm 夫phu 相tướng 。 佛Phật 言ngôn 一nhất 二nhị 非phi 凡phàm 夫phu 相tương/tướng 。 二nhị 解giải 云vân 。 凡phàm 夫phu 不bất 知tri 一nhất 亦diệc 不bất 知tri 二nhị 。 雖tuy 在tại 生sanh 死tử 。 不bất 識thức 生sanh 死tử 。 若nhược 知tri 一nhất 二nhị 者giả 非phi 凡phàm 夫phu 相tương/tướng 。 今kim 解giải 不bất 爾nhĩ 。 一nhất 者giả 是thị 常thường 。 此thử 大đại 涅Niết 槃Bàn 常thường 故cố 非phi 凡phàm 夫phu 相tương/tướng 。 二nhị 者giả 生sanh 死tử 。 無vô 明minh 與dữ 愛ái 此thử 即tức 二Nhị 乘Thừa 涅Niết 槃Bàn 。 未vị 除trừ 無vô 明minh 沈trầm 空không 之chi 愛ái 。 即tức 是thị 生sanh 死tử 之chi 二nhị 。 此thử 二nhị 非phi 凡phàm 夫phu 。 菩Bồ 薩Tát 能năng 知tri 此thử 二nhị 。 此thử 不bất 二nhị 無vô 一nhất 二nhị 過quá 。 則tắc 非phi 凡phàm 夫phu 。 福phước 慧tuệ 平bình 等đẳng 是thị 圓viên 教giáo 義nghĩa 。 今kim 師sư 子tử 吼hống 難nạn/nan 此thử 圓viên 義nghĩa 。 圓viên 教giáo 雙song 亡vong 。 無vô 一nhất 無vô 二nhị 。 那na 忽hốt 能năng 問vấn 一nhất 二nhị 能năng 答đáp 一nhất 二nhị 。 佛Phật 還hoàn 以dĩ 圓viên 教giáo 雙song 照chiếu 答đáp 之chi 。 良lương 以dĩ 雙song 亡vong 一nhất 二nhị 則tắc 能năng 雙song 照chiếu 一nhất 二nhị 。 雙song 照chiếu 一nhất 二nhị 即tức 能năng 雙song 答đáp 一nhất 二nhị 。 還hoàn 以dĩ 雙song 照chiếu 答đáp 其kỳ 釋thích 難nạn/nan 。 良lương 以dĩ 一nhất 二nhị 故cố 能năng 無vô 一nhất 二nhị 。 若nhược 無vô 一nhất 二nhị 何hà 能năng 無vô 一nhất 二nhị 。 又hựu 以dĩ 雙song 照chiếu 答đáp 其kỳ 結kết 過quá 。 汝nhữ 言ngôn 一nhất 二nhị 。 是thị 凡phàm 夫phu 相tướng 。 我ngã 言ngôn 一nhất 二nhị 非phi 凡phàm 夫phu 相tương/tướng 。 雙song 照chiếu 一nhất 二nhị 豈khởi 非phi 凡phàm 夫phu 相tương/tướng 。 不bất 作tác 圓viên 教giáo 問vấn 答đáp 此thử 義nghĩa 難nan 解giải 。 善thiện 男nam 子tử 下hạ 。 第đệ 二nhị 正chánh 答đáp 五ngũ 問vấn 兼kiêm 答đáp 一nhất 問vấn 。 答đáp 初sơ 問vấn 又hựu 二nhị 。 先tiên 牒điệp 問vấn 誡giới 聽thính 如như 文văn 。 次thứ 佛Phật 性tánh 者giả 下hạ 。 正chánh 答đáp 。 初sơ 問vấn 又hựu 二nhị 。 一nhất 明minh 佛Phật 性tánh 體thể 。 二nhị 簡giản 不bất 見kiến 者giả 。 初sơ 明minh 體thể 又hựu 三tam 。 一nhất 標tiêu 名danh 。 二nhị 釋thích 相tương/tướng 。 三tam 結kết 體thể 。 標tiêu 者giả 佛Phật 性tánh 名danh 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 名danh 為vi 智trí 慧tuệ 。 智trí 慧tuệ 是thị 有hữu 。 即tức 空không 而nhi 有hữu 。 即tức 有hữu 而nhi 空không 。 空không 則tắc 三tam 諦đế 皆giai 空không 。 一nhất 空không 一nhất 切thiết 空không 。 乃nãi 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 名danh 智trí 慧tuệ 者giả 三tam 諦đế 皆giai 照chiếu 。 一nhất 照chiếu 一nhất 切thiết 照chiếu 乃nãi 是thị 智trí 慧tuệ 。 當đương 知tri 空không 有hữu 。 非phi 空không 非phi 有hữu 。 即tức 三tam 而nhi 一nhất 即tức 一nhất 而nhi 三tam 。 即tức 非phi 三tam 非phi 一nhất 即tức 空không 故cố 。 盡tận 一nhất 切thiết 相tướng 。 即tức 智trí 故cố 照chiếu 一nhất 切thiết 境cảnh 。 即tức 非phi 空không 非phi 智trí 故cố 云vân 一nhất 切thiết 中trung 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 名danh 為vi 智trí 慧tuệ 。 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。 如như 此thử 標tiêu 名danh 。 貴quý 在tại 得đắc 意ý 。 不bất 可khả 言ngôn 盡tận 。 次thứ 所sở 言ngôn 空không 者giả 下hạ 。 釋thích 相tương/tướng 者giả 為vi 二nhị 。 先tiên 釋thích 空không 。 次thứ 釋thích 智trí 。 初sơ 釋thích 空không 則tắc 三tam 諦đế 皆giai 空không 。 文văn 云vân 。 空không 者giả 不bất 見kiến 空không 與dữ 不bất 空không 。 不bất 見kiến 空không 者giả 。 不bất 見kiến 空không 邊biên 不bất 見kiến 不bất 空không 。 是thị 不bất 見kiến 中trung 。 無vô 邊biên 無vô 中trung 。 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 次thứ 釋thích 智trí 。 智trí 則tắc 三tam 諦đế 皆giai 照chiếu 。 文văn 云vân 。 智trí 者giả 見kiến 空không 及cập 與dữ 不bất 空không 。 見kiến 空không 是thị 見kiến 邊biên 。 見kiến 不bất 空không 是thị 見kiến 中trung 。 見kiến 邊biên 見kiến 中trung 。 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 智trí 慧tuệ 。 若nhược 此thử 空không 智trí 。 非phi 前tiền 非phi 後hậu 不bất 淺thiển 不bất 深thâm 。 即tức 空không 即tức 智trí 即tức 智trí 即tức 空không 。 亦diệc 即tức 非phi 空không 非phi 智trí 而nhi 空không 而nhi 智trí 。 是thị 為vi 佛Phật 性tánh 之chi 相tướng 。 文văn 又hựu 釋thích 不bất 空không 者giả 即tức 是thị 四tứ 德đức 。 空không 者giả 即tức 是thị 二nhị 邊biên 。 無vô 有hữu 四tứ 德đức 。 對đối 非phi 顯hiển 是thị 解giải 釋thích 分phân 明minh 。 三tam 結kết 體thể 者giả 。 佛Phật 性tánh 名danh 中trung 道đạo 。 中trung 道đạo 之chi 法pháp 常thường 恆hằng 無vô 變biến 。 如như 文văn 。 從tùng 無vô 明minh 覆phú 故cố 下hạ 。 第đệ 二nhị 簡giản 不bất 見kiến 者giả 又hựu 二nhị 。 先tiên 簡giản 二nhị 邊biên 異dị 故cố 不bất 見kiến 。 次thứ 簡giản 起khởi 中trung 道đạo 見kiến 故cố 不bất 見kiến 。 初sơ 文văn 者giả 。 無vô 明minh 所sở 覆phú 。 此thử 簡giản 生sanh 死tử 有hữu 邊biên 異dị 故cố 不bất 見kiến 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 次thứ 簡giản 二Nhị 乘Thừa 偏thiên 證chứng 空không 邊biên 異dị 故cố 不bất 見kiến 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 如như 文văn 。 次thứ 從tùng 善thiện 男nam 子tử 去khứ 。 是thị 簡giản 起khởi 中trung 道đạo 見kiến 故cố 不bất 見kiến 。 有hữu 人nhân 解giải 云vân 。 兩lưỡng 種chủng 不bất 見kiến 一nhất 種chủng 見kiến 。 而nhi 皆giai 言ngôn 不bất 見kiến 者giả 。 以dĩ 隨tùy 情tình 故cố 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 前tiền 唱xướng 中trung 道đạo 見kiến 凡phàm 有hữu 三tam 種chủng 。 全toàn 未vị 見kiến 而nhi 言ngôn 見kiến 中trung 道đạo 者giả 。 此thử 乃nãi 名danh 同đồng 而nhi 於ư 名danh 起khởi 見kiến 。 後hậu 結kết 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 不bất 見kiến 佛Phật 性tánh 。 當đương 知tri 三tam 種chủng 。 並tịnh 不bất 見kiến 性tánh 。 將tương 後hậu 驗nghiệm 前tiền 。 前tiền 是thị 唱xướng 中trung 道đạo 見kiến 。 凡phàm 夫phu 惑hoặc 心tâm 雖tuy 作tác 中trung 道đạo 想tưởng 。 而nhi 因nhân 苦khổ 果quả 苦khổ 是thị 定định 苦khổ 行hạnh 。 是thị 故cố 不bất 見kiến 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 二Nhị 乘Thừa 自tự 行hành 勝thắng 於ư 凡phàm 夫phu 。 化hóa 他tha 邊biên 劣liệt 於ư 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 作tác 中trung 道đạo 之chi 想tưởng 名danh 定định 苦khổ 樂lạc 行hành 。 二Nhị 乘Thừa 偏thiên 空không 故cố 不bất 見kiến 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 菩Bồ 薩Tát 慈từ 悲bi 。 甘cam 苦khổ 如như 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 即tức 是thị 偏thiên 假giả 故cố 。 不bất 見kiến 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 如như 此thử 三tam 種chủng 。 雖tuy 同đồng 名danh 中trung 道đạo 與dữ 上thượng 名danh 相tướng 違vi 。 相tương 違vi 故cố 無vô 圓viên 遍biến 之chi 義nghĩa 。 是thị 故cố 不bất 見kiến 。 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 下hạ 。 正chánh 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 。 舊cựu 云vân 。 此thử 答đáp 因nhân 性tánh 。 觀quán 師sư 云vân 。 此thử 具cụ 明minh 五ngũ 性tánh 豈khởi 獨độc 因nhân 耶da 。 就tựu 文văn 為vi 兩lưỡng 。 初sơ 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 。 後hậu 論luận 義nghĩa 。 初sơ 答đáp 問vấn 為vi 二nhị 。 先tiên 牒điệp 問vấn 。 次thứ 正chánh 答đáp 。 初sơ 具cụ 提đề 其kỳ 問vấn 。 其kỳ 問vấn 何hà 義nghĩa 。 義nghĩa 者giả 名danh 之chi 所sở 以dĩ 。 有hữu 何hà 所sở 以dĩ 稱xưng 為vi 佛Phật 性tánh 。 佛Phật 答đáp 為vi 三tam 。 初sơ 總tổng 舉cử 圓viên 義nghĩa 。 二nhị 別biệt 舉cử 遍biến 義nghĩa 。 三tam 結kết 歎thán 。 初sơ 總tổng 答đáp 意ý 者giả 。 善thiện 得đắc 圓viên 旨chỉ 是thị 其kỳ 所sở 以dĩ 。 佛Phật 是thị 圓viên 人nhân 性tánh 是thị 圓viên 法pháp 。 人nhân 法pháp 合hợp 稱xưng 故cố 言ngôn 佛Phật 性tánh 。 又hựu 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 是thị 圓viên 人nhân 。 菩Bồ 提Đề 是thị 圓viên 果quả 。 兼kiêm 得đắc 涅Niết 槃Bàn 之chi 果quả 果quả 也dã 。 既ký 言ngôn 果quả 與dữ 果quả 果quả 。 即tức 知tri 此thử 果quả 從tùng 因nhân 。 因nhân 生sanh 此thử 果quả 。 果quả 從tùng 因nhân 生sanh 。 中trung 道đạo 者giả 非phi 因nhân 非phi 因nhân 因nhân 。 非phi 果quả 非phi 果quả 果quả 。 皆giai 顯hiển 現hiện 者giả 悉tất 由do 佛Phật 性tánh 為vi 種chủng 子tử 。 故cố 知tri 此thử 中trung 道đạo 。 即tức 是thị 佛Phật 性tánh 。 佛Phật 性tánh 既ký 為vi 種chủng 子tử 。 種chủng 子tử 能năng 生sanh 兩lưỡng 因nhân 兩lưỡng 果quả 。 此thử 兩lưỡng 因nhân 果quả 。 又hựu 是thị 種chủng 子tử 能năng 顯hiển 中trung 道đạo 。 即tức 是thị 更cánh 互hỗ 以dĩ 為vi 種chủng 子tử 。 不bất 作tác 此thử 釋thích 無vô 奈nại 此thử 文văn 何hà 。 通thông 塗đồ 雖tuy 爾nhĩ 。 別biệt 說thuyết 即tức 是thị 佛Phật 性tánh 。 以dĩ 為vi 種chủng 子tử 。 問vấn 佛Phật 性tánh 既ký 為vi 四tứ 性tánh 種chủng 子tử 。 何hà 獨độc 是thị 於ư 菩Bồ 提Đề 種chủng 子tử 。 答đáp 特đặc 是thị 略lược 出xuất 。 又hựu 是thị 旁bàng 正chánh 。 如như 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 非phi 無vô 旁bàng 義nghĩa 。 正chánh 發phát 觀quán 智trí 生sanh 於ư 菩Bồ 提Đề 。 種chủng 子tử 義nghĩa 彰chương 。 餘dư 之chi 三tam 性tánh 其kỳ 義nghĩa 則tắc 旁bàng 。 譬thí 如như 胡hồ 瓜qua 正chánh 能năng 發phát 熱nhiệt 是thị 熱nhiệt 病bệnh 緣duyên 。
大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 二nhị 十thập 三tam
Đại Bát Niết Bàn Kinh Sớ/sơ ♦ Quyển 23
❖
Phiên âm: 25/3/2016 ◊ Cập nhật: 25/3/2016
Đại Bát Niết Bàn Kinh Sớ/sơ ♦ Quyển 23
隋tùy 章chương 安an 頂Đảnh 法Pháp 師sư 撰soạn
唐đường 天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 再tái 治trị
德đức 王vương 品phẩm 之chi 六lục
起khởi 卷quyển 第đệ 九cửu 功công 德đức 。 開khai 善thiện 云vân 。 第đệ 一nhất 至chí 第đệ 六lục 。 始thỉ 不bất 聞văn 聞văn 至chí 金kim 心tâm 。 第đệ 七thất 第đệ 八bát 。 始thỉ 於ư 善thiện 友hữu 至chí 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 第đệ 九cửu 第đệ 十thập 。 始thỉ 於ư 信tín 心tâm 至chí 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 此thử 卷quyển 即tức 是thị 第đệ 三tam 周chu 。 又hựu 有hữu 師sư 言ngôn 不bất 爾nhĩ 。 而nhi 此thử 十thập 德đức 兩lưỡng 兩lưỡng 。 莊trang 嚴nghiêm 前tiền 之chi 五ngũ 行hành 乍sạ 淺thiển 乍sạ 深thâm 。 今kim 皆giai 不bất 然nhiên 。 前tiền 五ngũ 行hành 是thị 修tu 。 今kim 十thập 德đức 是thị 證chứng 。 證chứng 中trung 功công 德đức 淺thiển 深thâm 非phi 一nhất 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 以dĩ 前tiền 深thâm 後hậu 淺thiển 。 答đáp 亦diệc 有hữu 此thử 義nghĩa 。 如như 初sơ 功công 德đức 。 已dĩ 言ngôn 不bất 與dữ 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 共cộng 。 最tối 後hậu 而nhi 言ngôn 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 聞văn 道Đạo 品Phẩm 名danh 。 謂vị 其kỳ 初sơ 淺thiển 。 論luận 其kỳ 義nghĩa 理lý 超siêu 絕tuyệt 二Nhị 乘Thừa 云vân 云vân )# 。 於ư 中trung 先tiên 標tiêu 。 次thứ 釋thích 。 三tam 結kết 。 初sơ 標tiêu 如như 文văn 。 次thứ 釋thích 中trung 為vi 二nhị 。 初sơ 明minh 五ngũ 事sự 。 次thứ 論luận 義nghĩa 。 初sơ 又hựu 三tam 。 一nhất 列liệt 。 二nhị 釋thích 。 三tam 歎thán 。 初sơ 文văn 二nhị 。 先tiên 徵trưng 。 次thứ 列liệt 名danh 者giả 。 信tín 由do 內nội 發phát 得đắc 見kiến 聖thánh 性tánh 。 直trực 起khởi 中trung 懷hoài 不bất 為vi 緣duyên 由do 。 戒giới 是thị 信tín 成thành 。 友hữu 全toàn 具cụ 菩Bồ 提Đề 。 聞văn 於ư 不bất 說thuyết 。 如như 此thử 五ngũ 事sự 多đa 就tựu 理lý 明minh 。 豈khởi 可khả 言ngôn 淺thiển 。 在tại 文văn 可khả 見kiến 。 云vân 何hà 為vi 信tín 下hạ 。 第đệ 二nhị 解giải 釋thích 。 即tức 為vi 五ngũ 章chương 。 初sơ 信tín 又hựu 三tam 。 前tiền 出xuất 信tín 體thể 。 次thứ 釋thích 信tín 德đức 。 三tam 結kết 。 初sơ 信tín 體thể 者giả 信tín 何hà 等đẳng 法pháp 。 凡phàm 舉cử 五ngũ 種chủng 。 一nhất 信tín 三Tam 寶Bảo 。 二nhị 信tín 因nhân 果quả 。 三tam 信tín 二nhị 諦đế 。 四tứ 信tín 一Nhất 乘Thừa 。 五ngũ 信tín 三tam 諦đế 。 一nhất 師sư 云vân 。 信tín 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 是thị 信tín 真chân 。 信tín 善thiện 方phương 便tiện 是thị 信tín 俗tục 。 一nhất 師sư 云vân 。 前tiền 已dĩ 二nhị 諦đế 竟cánh 。 何hà 容dung 重trùng 說thuyết 。 依y 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 若nhược 歎thán 菩Bồ 薩Tát 作tác 二nhị 智trí 名danh 。 若nhược 歎thán 佛Phật 者giả 作tác 二nhị 身thân 名danh 。 只chỉ 是thị 一nhất 體thể 隱ẩn 顯hiển 為vi 異dị 。 有hữu 言ngôn 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 善thiện 方phương 便tiện 者giả 。 即tức 是thị 二nhị 身thân 亦diệc 是thị 二nhị 智trí 。 今kim 明minh 此thử 文văn 自tự 稱xưng 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 何hà 容dung 改cải 諦đế 為vi 智trí 。 復phục 改cải 為vi 身thân 。 今kim 作tác 三tam 諦đế 自tự 異dị 二nhị 諦đế 。 不bất 成thành 重trùng 說thuyết 。 而nhi 文văn 約ước 一Nhất 乘Thừa 顯hiển 其kỳ 信tín 意ý 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 分phân 別biệt 說thuyết 三tam 。 知tri 無vô 異dị 趣thú 是thị 故cố 說thuyết 一nhất 。 準chuẩn 此thử 一nhất 條điều 例lệ 通thông 四tứ 法pháp 。 三Tam 寶Bảo 亦diệc 爾nhĩ 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 分phân 別biệt 二nhị 體thể 。 知tri 歸quy 至chí 極cực 故cố 說thuyết 一nhất 體thể 。 因nhân 果quả 亦diệc 爾nhĩ 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 說thuyết 因nhân 致trí 果quả 。 到đáo 於ư 彼bỉ 岸ngạn 。 無vô 施thí 無vô 受thọ 。 二nhị 諦đế 三tam 諦đế 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 次thứ 如như 是thị 信tín 者giả 下hạ 。 釋thích 信tín 德đức 。 釋thích 有hữu 四tứ 意ý 。 相tương 次thứ 而nhi 來lai 。 此thử 信tín 。 堅kiên 固cố 無vô 能năng 壞hoại 者giả 。 何hà 故cố 不bất 壞hoại 。 得đắc 聖thánh 人nhân 性tánh 。 以dĩ 為vi 根căn 本bổn 。 即tức 是thị 見kiến 性tánh 。 之chi 信tín 深thâm 固cố 難nạn/nan 拔bạt 。 以dĩ 根căn 深thâm 故cố 即tức 能năng 增tăng 長trưởng 。 近cận 大đại 涅Niết 槃Bàn 成thành 就tựu 戒giới 等đẳng 。 初sơ 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 從tùng 於ư 聖thánh 性tánh 。 近cận 大đại 涅Niết 槃Bàn 即tức 是thị 豎thụ 高cao 。 戒giới 聞văn 智trí 慧tuệ 等đẳng 即tức 是thị 橫hoạnh/hoành 廣quảng 。 雖tuy 有hữu 橫hoạnh/hoành 豎thụ 深thâm 廣quảng 之chi 異dị 。 而nhi 亦diệc 不bất 見kiến 。 橫hoạnh/hoành 豎thụ 之chi 相tướng 。 彌di 著trước 彌di 亡vong 。 如như 此thử 明minh 信tín 那na 忽hốt 云vân 淺thiển 。 三tam 結kết 如như 文văn 。 云vân 何hà 直trực 心tâm 。 釋thích 第đệ 二nhị 事sự 又hựu 三tam 。 標tiêu 釋thích 結kết 。 初sơ 標tiêu 如như 文văn 。 次thứ 釋thích 中trung 文văn 為vi 兩lưỡng 。 初sơ 以dĩ 不bất 諂siểm 為vi 直trực 。 後hậu 以dĩ 懺sám 悔hối 為vi 直trực 。 初sơ 明minh 不bất 諂siểm 中trung 二nhị 。 先tiên 釋thích 。 次thứ 論luận 義nghĩa 。 初sơ 中trung 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 。 次thứ 釋thích 疑nghi 。 初sơ 文văn 者giả 。 以dĩ 解giải 因nhân 緣duyên 故cố 不bất 諂siểm 。 次thứ 雖tuy 見kiến 惡ác 下hạ 釋thích 疑nghi 。 左tả 右hữu 解giải 之chi 。 初sơ 見kiến 惡ác 不bất 說thuyết 。 後hậu 見kiến 善thiện 則tắc 歎thán 。 疑nghi 者giả 云vân 。 見kiến 惡ác 應ưng 說thuyết 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 乃nãi 是thị 不bất 直trực 何hà 名danh 直trực 心tâm 。 即tức 釋thích 云vân 。 恐khủng 生sanh 煩phiền 惱não 。 即tức 復phục 疑nghi 云vân 。 既ký 見kiến 惡ác 不bất 說thuyết 。 見kiến 善thiện 亦diệc 應ưng 不bất 說thuyết 。 乃nãi 是thị 直trực 心tâm 。 次thứ 明minh 不bất 爾nhĩ 。 即tức 釋thích 云vân 。 讚tán 佛Phật 性tánh 故cố 。 令linh 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 次thứ 論luận 義nghĩa 中trung 有hữu 問vấn 答đáp 。 初sơ 問vấn 有hữu 六lục 。 而nhi 為vi 三tam 雙song 。 初sơ 兩lưỡng 從tùng 現hiện 病bệnh 生sanh 。 彼bỉ 明minh 三tam 種chủng 五ngũ 種chủng 病bệnh 人nhân 。 次thứ 兩lưỡng 從tùng 初sơ 功công 德đức 生sanh 。 後hậu 兩lưỡng 從tùng 此thử 文văn 生sanh 就tựu 初sơ 兩lưỡng 中trung 。 初sơ 一nhất 又hựu 為vi 三tam 。 先tiên 非phi 佛Phật 旨chỉ 。 次thứ 領lãnh 初sơ 開khai 經kinh 時thời 說thuyết 。 若nhược 言ngôn 遇ngộ 不bất 遇ngộ 下hạ 。 第đệ 三tam 正chánh 難nạn/nan 。 既ký 能năng 自tự 發phát 。 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 。 何hà 須tu 歎thán 於ư 佛Phật 性tánh 。 令linh 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 是thị 取thủ 第đệ 三tam 病bệnh 人nhân 為vi 難nạn/nan 。 初sơ 中trung 第đệ 二nhị 又hựu 兩lưỡng 。 先tiên 領lãnh 旨chỉ 仰ngưỡng 非phi 。 次thứ 正chánh 難nạn/nan 。 明minh 闡xiển 提đề 人nhân 亦diệc 應ưng 發phát 心tâm 。 何hà 故cố 爾nhĩ 。 其kỳ 既ký 有hữu 性tánh 應ưng 自tự 發phát 心tâm 。 何hà 俟sĩ 須tu 歎thán 。 此thử 是thị 取thủ 第đệ 二nhị 病bệnh 人nhân 為vi 難nạn/nan 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 下hạ 。 是thị 第đệ 二nhị 兩lưỡng 難nạn/nan 。 從tùng 初sơ 功công 德đức 生sanh 。 第đệ 二nhị 十thập 卷quyển 中trung 明minh 五ngũ 難nạn/nan 。 初sơ 兩lưỡng 難nạn/nan 據cứ 四tứ 種chủng 罪tội 人nhân 。 中trung 兩lưỡng 難nạn/nan 據cứ 闡xiển 提đề 後hậu 一nhất 難nạn/nan 據cứ 不bất 定định 。 佛Phật 答đáp 中trung 。 明minh 佛Phật 性tánh 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 所sở 以dĩ 不bất 斷đoạn 。 今kim 還hoàn 因nhân 此thử 生sanh 問vấn 。 先tiên 領lãnh 旨chỉ 仰ngưỡng 非phi 。 次thứ 正chánh 難nạn/nan 。 正chánh 言ngôn 不bất 斷đoạn 佛Phật 性tánh 。 云vân 何hà 言ngôn 斷đoạn 善thiện 根căn 。 只chỉ 此thử 佛Phật 性tánh 即tức 是thị 善thiện 根căn 。 既ký 其kỳ 斷đoạn 善thiện 即tức 斷đoạn 佛Phật 性tánh 。 云vân 何hà 復phục 言ngôn 佛Phật 性tánh 。 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 如như 佛Phật 往vãng 昔tích 下hạ 。 後hậu 難nạn/nan 。 若nhược 佛Phật 性tánh 不bất 斷đoạn 。 何hà 故cố 不bất 遮già 。 令linh 不bất 墮đọa 地địa 獄ngục 。 既ký 不bất 斷đoạn 佛Phật 性tánh 但đãn 斷đoạn 善thiện 根căn 。 由do 有hữu 佛Phật 性tánh 應ưng 能năng 遮già 惡ác 。 答đáp 未vị 了liễu 故cố 更cánh 論luận 義nghĩa 。 若nhược 因nhân 佛Phật 性tánh 下hạ 。 第đệ 三tam 復phục 有hữu 兩lưỡng 難nạn/nan 。 近cận 從tùng 此thử 生sanh 若nhược 歎thán 佛Phật 性tánh 令linh 發phát 心tâm 者giả 。 何hà 須tu 復phục 說thuyết 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 直trực 歎thán 佛Phật 性tánh 其kỳ 義nghĩa 自tự 足túc 。 有hữu 法pháp 有hữu 譬thí 合hợp 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 下hạ 。 即tức 是thị 後hậu 難nạn/nan 。 從tùng 第đệ 八bát 功công 德đức 。 佛Phật 答đáp 。 貪tham 心tâm 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 非phi 因nhân 非phi 果quả 。 或hoặc 即tức 因nhân 中trung 有hữu 果quả 。 或hoặc 因nhân 中trung 無vô 果quả 。 今kim 還hoàn 取thủ 此thử 為vi 難nạn/nan 。 若nhược 爾nhĩ 乳nhũ 應ưng 無vô 酪lạc 樹thụ 無vô 五ngũ 丈trượng 。 若nhược 乳nhũ 有hữu 酪lạc 樹thụ 有hữu 五ngũ 丈trượng 者giả 。 當đương 知tri 因nhân 中trung 有hữu 果quả 。 不bất 得đắc 汎# 言ngôn 或hoặc 無vô 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 下hạ 。 佛Phật 答đáp 為vi 二nhị 。 初sơ 讚tán 。 次thứ 答đáp 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 讚tán 問vấn 。 次thứ 舉cử 五ngũ 句cú 歎thán 其kỳ 功công 用dụng 。 初sơ 六lục 種chủng 二nhị 人nhân 。 歎thán 其kỳ 能năng 開khai 發phát 大đại 眾chúng 能năng 令linh 得đắc 解giải 。 非phi 但đãn 能năng 除trừ 見kiến 世thế 者giả 疑nghi 。 亦diệc 使sử 未vị 來lai 無vô 有hữu 滯trệ 閡ngại 。 實thật 為vi 希hy 有hữu 。 是thị 故cố 歎thán 之chi 。 初sơ 兩lưỡng 人nhân 。 一nhất 者giả 本bổn 不bất 造tạo 惡ác 。 二nhị 者giả 作tác 已dĩ 能năng 悔hối 。 即tức 是thị 前tiền 二nhị 健kiện 兒nhi 。 第đệ 二nhị 知tri 恩ân 報báo 恩ân 。 他tha 與dữ 我ngã 恩ân 我ngã 復phục 須tu 報báo 。 第đệ 三tam 聽thính 受thọ 新tân 法pháp 。 二nhị 者giả 直trực 溫ôn 故cố 不bất 忘vong 。 書thư 云vân 。 溫ôn 故cố 而nhi 知tri 新tân 可khả 以dĩ 為vi 師sư 矣hĩ 。 第đệ 四tứ 造tạo 創sáng/sang 新tân 好hảo/hiếu 。 二nhị 者giả 治trị 葺# 故cố 壞hoại 。 第đệ 五ngũ 樂lạc 說thuyết 樂nhạo 聽thính 。 若nhược 無vô 說thuyết 者giả 。 聽thính 何hà 所sở 聽thính 。 若nhược 無vô 聽thính 者giả 說thuyết 為vi 誰thùy 說thuyết 。 第đệ 六lục 能năng 難nạn/nan 能năng 答đáp 。 正chánh 意ý 在tại 此thử 二nhị 人nhân 。 前tiền 之chi 五ngũ 雙song 乃nãi 為vi 弄lộng 引dẫn 。 善thiện 問vấn 是thị 汝nhữ 身thân 。 善thiện 答đáp 即tức 我ngã 是thị 。 若nhược 無vô 汝nhữ 精tinh 問vấn 。 何hà 得đắc 我ngã 善thiện 解giải 。 無vô 我ngã 巧xảo 答đáp 。 何hà 得đắc 汝nhữ 能năng 問vấn 。 自tự 有hữu 人nhân 身thân 左tả 能năng 右hữu 能năng 。 口khẩu 辯biện 通thông 敏mẫn 能năng 主chủ 能năng 客khách 。 自tự 有hữu 人nhân 專chuyên 一nhất 無vô 二nhị 。 昔tích 莊trang 嚴nghiêm 門môn 下hạ 。 有hữu 淨tịnh 藏tạng 法Pháp 師sư 。 唯duy 能năng 並tịnh 難nạn/nan 答đáp 無vô 所sở 以dĩ 。 有hữu 善thiện 解giải 釋thích 不bất 便tiện 論luận 義nghĩa 者giả 。 即tức 彭# 城thành 正chánh 公công (# 云vân 云vân )# 。 今kim 推thôi 前tiền 六lục 雙song 成thành 後hậu 五ngũ 句cú 。 能năng 問vấn 能năng 答đáp 能năng 聽thính 能năng 說thuyết 。 成thành 後hậu 轉chuyển 于vu 法Pháp 輪luân 句cú 。 造tạo 新tân 修tu 故cố 。 成thành 枯khô 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 大đại 樹thụ 。 取thủ 有hữu 是thị 新tân 。 無vô 明minh 是thị 故cố 。 不bất 生sanh 生sanh 是thị 新tân 。 世thế 諦đế 死tử 時thời 是thị 故cố 。 以dĩ 新tân 破phá 新tân 名danh 造tạo 新tân 。 以dĩ 故cố 破phá 故cố 名danh 修tu 故cố 。 作tác 恩ân 念niệm 恩ân 成thành 度độ 海hải 句cú 。 世thế 恩ân 為vi 他tha 舟chu 航# 念niệm 恩ân 。 自tự 運vận 舟chu 航# 故cố 成thành 度độ 海hải 句cú 。 不bất 作tác 惡ác 悔hối 惡ác 成thành 摧tồi 魔ma 幢tràng 句cú 。 魔ma 以dĩ 惡ác 為vi 幢tràng 今kim 能năng 倒đảo 之chi 。 復phục 自tự 能năng 建kiến 故cố 前tiền 後hậu 相tương/tướng 成thành 。 歎thán 生sanh 善thiện 。 即tức 初sơ 一nhất 句cú 歎thán 滅diệt 惡ác 。 即tức 後hậu 四tứ 句cú 既ký 言ngôn 因nhân 此thử 善thiện 問vấn 即tức 能năng 轉chuyển 於ư 無vô 上thượng 法Pháp 輪luân 。 寧ninh 非phi 生sanh 善thiện 。 後hậu 四tứ 句cú 復phục 為vi 二nhị 。 初sơ 兩lưỡng 句cú 歎thán 能năng 滅diệt 惡ác 。 次thứ 兩lưỡng 句cú 歎thán 摧tồi 惡ác 。 於ư 初sơ 二nhị 句cú 又hựu 二nhị 。 上thượng 句cú 即tức 歎thán 枯khô 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 大đại 樹thụ 者giả 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 枝chi 條điều 森sâm 聳tủng 。 喻dụ 之chi 大đại 樹thụ 。 今kim 枯khô 此thử 樹thụ 使sử 華hoa 葉diệp 不bất 生sanh 。 能năng 度độ 無vô 邊biên 。 生sanh 死tử 大đại 海hải 者giả 。 即tức 此thử 生sanh 死tử 海hải 中trung 。 勇dũng 浪lãng 可khả 畏úy 。 今kim 得đắc 度độ 此thử 永vĩnh 免miễn 驚kinh 懼cụ 。 無vô 復phục 可khả 畏úy 。 能năng 與dữ 魔ma 王vương 共cộng 戰chiến 者giả 。 此thử 明minh 其kỳ 始thỉ 。 摧tồi 波Ba 旬Tuần 所sở 立lập 勝thắng 幢tràng 者giả 。 此thử 明minh 其kỳ 終chung 。 舉cử 終chung 攝nhiếp 始thỉ 。 外ngoại 國quốc 亦diệc 戰chiến 得đắc 勝thắng 樹thụ 幢tràng 麾huy 不bất 勝thắng 者giả 。 即tức 倒đảo 此thử 麾huy 。 今kim 魔ma 戰chiến 敗bại 即tức 摧tồi 其kỳ 幢tràng 。 次thứ 就tựu 答đáp 中trung 。 次thứ 第đệ 答đáp 三tam 雙song 六lục 問vấn 。 初sơ 答đáp 前tiền 舉cử 三tam 病bệnh 二nhị 問vấn 次thứ 答đáp 。 舉cử 初sơ 功công 德đức 兩lưỡng 問vấn 。 後hậu 答đáp 此thử 中trung 兩lưỡng 問vấn 。 但đãn 答đáp 前tiền 兩lưỡng 問vấn 不bất 次thứ 第đệ 答đáp 。 直trực 解giải 三tam 種chủng 病bệnh 人nhân 竟cánh 。 即tức 是thị 答đáp 第đệ 一nhất 兩lưỡng 問vấn 了liễu 。 依y 理lý 只chỉ 應ưng 解giải 於ư 初sơ 後hậu 二nhị 種chủng 病bệnh 人nhân 。 而nhi 今kim 復phục 解giải 中trung 間gian 者giả 。 不bất 用dụng 此thử 為vi 答đáp 。 只chỉ 為vì 中trung 間gian 舉cử 來lai 。 今kim 還hoàn 次thứ 第đệ 為vi 釋thích 。 彼bỉ 不bất 舉cử 來lai 今kim 亦diệc 不bất 解giải 。 一nhất 闡xiển 名danh 信tín 下hạ 。 二nhị 答đáp 第đệ 三tam 難nạn/nan 。 前tiền 言ngôn 若nhược 不bất 斷đoạn 佛Phật 性tánh 亦diệc 應ưng 不bất 斷đoạn 善thiện 根căn 。 只chỉ 善thiện 根căn 即tức 是thị 佛Phật 性tánh 。 佛Phật 性tánh 即tức 是thị 善thiện 根căn 。 今kim 答đáp 佛Phật 性tánh 中trung 道đạo 不bất 同đồng 善thiện 根căn 。 何hà 者giả 。 一nhất 闡xiển 名danh 信tín 。 提đề 名danh 不bất 具cụ 。 佛Phật 性tánh 非phi 信tín 。 亦diệc 復phục 非phi 具cụ 。 云vân 何hà 可khả 斷đoạn 佛Phật 性tánh 非phi 善thiện 非phi 惡ác 。 闡xiển 提đề 但đãn 能năng 斷đoạn 善thiện 。 云vân 何hà 斷đoạn 性tánh 。 其kỳ 中trung 諸chư 句cú 例lệ 爾nhĩ 。 古cổ 來lai 云vân 。 闡xiển 提đề 具cụ 含hàm 眾chúng 惡ác 。 不bất 知tri 的đích 翻phiên 。 唯duy 河hà 西tây 翻phiên 為vi 極cực 欲dục 。 言ngôn 極cực 惡ác 欲dục 之chi 邊biên 。 此thử 乃nãi 於ư 總tổng 惡ác 之chi 內nội 。 取thủ 一nhất 事sự 為vi 翻phiên 。 例lệ 如như 涅Niết 槃Bàn 名danh 含hàm 眾chúng 德đức 。 亦diệc 無vô 的đích 翻phiên 。 而nhi 翻phiên 為vi 滅diệt 度độ 者giả 。 亦diệc 是thị 總tổng 中trung 。 取thủ 此thử 一nhất 事sự 為vi 翻phiên 。 又hựu 善thiện 法Pháp 者giả 。 名danh 生sanh 已dĩ 得đắc 。 依y 數số 人nhân 義nghĩa 善thiện 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 生sanh 得đắc 善thiện 。 二nhị 方phương 便tiện 善thiện 。 世thế 間gian 慈từ 孝hiếu 名danh 生sanh 得đắc 善thiện 。 闡xiển 提đề 亦diệc 無vô 故cố 言ngôn 已dĩ 斷đoạn 。 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 下hạ 答đáp 第đệ 四tứ 難nạn/nan 。 前tiền 難nạn/nan 云vân 何hà 不bất 遮già 墮đọa 。 今kim 牒điệp 問vấn 作tác 答đáp 。 明minh 闡xiển 提đề 佛Phật 性tánh 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 即tức 事sự 求cầu 而nhi 頗phả 得đắc 故cố 非phi 有hữu 。 而nhi 有hữu 是thị 理lý 故cố 非phi 無vô 。 又hựu 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 則tắc 非phi 無vô 。 無vô 巧xảo 方phương 便tiện 則tắc 非phi 有hữu 。 故cố 舉cử 箜không 篌hầu 喻dụ 此thử 有hữu 無vô 。 先tiên 譬thí 次thứ 合hợp 。 初sơ 譬thí 中trung 。 所sở 言ngôn 王vương 者giả 譬thí 眾chúng 生sanh 。 箜không 篌hầu 譬thí 眾chúng 生sanh 身thân 。 音âm 聲thanh 譬thí 佛Phật 性tánh 。 大đại 臣thần 譬thí 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 能năng 善thiện 說thuyết 之chi 。 斷đoạn 絃huyền 譬thí 就tựu 此thử 身thân 盡tận 命mạng 終chung 。 皮bì 木mộc 坼sách 裂liệt 譬thí 五ngũ 根căn 四tứ 大đại 。 求cầu 之chi 頗phả 得đắc 。 即tức 無vô 方phương 便tiện 故cố 非phi 有hữu 也dã 。 合hợp 譬thí 者giả 。 佛Phật 性tánh 無vô 有hữu 住trụ 處xứ 即tức 非phi 有hữu 。 以dĩ 善thiện 方phương 便tiện 。 故cố 可khả 得đắc 見kiến 。 即tức 是thị 非phi 無vô 。 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 若nhược 乳nhũ 無vô 酪lạc 下hạ 。 第đệ 三tam 答đáp 第đệ 五ngũ 第đệ 六lục 兩lưỡng 難nạn/nan 。 明minh 應ưng 有hữu 定định 性tánh 。 答đáp 意ý 非phi 定định 有hữu 性tánh 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 。 若nhược 乳nhũ 定định 有hữu 酪lạc 即tức 應ưng 自tự 生sanh 。 不bất 假giả 頗phả 求cầu 樹thụ 汁trấp 。 既ký 其kỳ 假giả 緣duyên 。 當đương 知tri 因nhân 中trung 無vô 果quả 。 然nhiên 前tiền 作tác 六lục 難nạn/nan 。 今kim 但đãn 舉cử 一nhất 訶ha 者giả 何hà 也dã 。 答đáp 與dữ 奪đoạt 適thích 時thời 。 皆giai 為vì 利lợi 益ích 。 正chánh 言ngôn 此thử 難nạn/nan 。 是thị 計kế 性tánh 義nghĩa 與dữ 外ngoại 道đạo 同đồng 。 寄ký 正chánh 訶ha 邪tà 云vân 是thị 癡si 人nhân 實thật 不bất 訶ha 德đức 王vương 。 此thử 答đáp 即tức 兼kiêm 答đáp 第đệ 五ngũ 歎thán 善thiện 自tự 足túc 。 何hà 須tu 說thuyết 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 今kim 明minh 既ký 無vô 定định 性tánh 。 因nhân 緣duyên 而nhi 有hữu 。 是thị 故cố 須tu 說thuyết 十thập 二nhị 為vi 緣duyên 。 次thứ 以dĩ 懺sám 悔hối 明minh 直trực 心tâm 者giả 。 若nhược 有hữu 失thất 不bất 悔hối 則tắc 非phi 直trực 心tâm 。 犯phạm 愆khiên 發phát 露lộ 乃nãi 名danh 直trực 心tâm 。 文văn 為vi 三tam 。 初sơ 設thiết 有hữu 過quá 下hạ 正chánh 懺sám 悔hối 。 次thứ 於ư 師sư 同đồng 學học 下hạ 即tức 是thị 發phát 露lộ 。 三tam 慚tàm 愧quý 自tự 責trách 下hạ 。 即tức 斷đoạn 相tương 續tục 心tâm 。 結kết 如như 文văn 。 云vân 何hà 修tu 戒giới 下hạ 。 第đệ 三tam 釋thích 戒giới 文văn 為vi 二nhị 。 一nhất 離ly 惡ác 戒giới 即tức 牛ngưu 狗cẩu 等đẳng 。 並tịnh 取thủ 其kỳ 相tương/tướng 而nhi 為vi 護hộ 持trì 。 外ngoại 道đạo 得đắc 通thông 者giả 。 見kiến 牛ngưu 狗cẩu 等đẳng 死tử 後hậu 生sanh 天thiên 。 便tiện 學học 彼bỉ 行hành 。 望vọng 得đắc 生sanh 天thiên 。 餘dư 皆giai 例lệ 爾nhĩ 。 次thứ 得đắc 善thiện 戒giới 如như 文văn 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 親thân 近cận 下hạ 。 第đệ 四tứ 釋thích 善thiện 友hữu 為vi 四tứ 。 一nhất 辨biện 明minh 是thị 。 二nhị 辨biện 非phi 。 三tam 證chứng 非phi 。 四tứ 證chứng 是thị 。 初sơ 明minh 是thị 為vi 二nhị 。 一nhất 菩Bồ 薩Tát 是thị 。 二nhị 如Như 來Lai 是thị 。 剎sát 多đa 見kiến 佛Phật 得đắc 生sanh 天thiên 者giả 。 二nhị 解giải 。 數số 義nghĩa 必tất 須tu 上thượng 定định 。 乃nãi 得đắc 生sanh 天thiên 。 今kim 見kiến 佛Phật 力lực 發phát 昔tích 修tu 定định 故cố 得đắc 生sanh 天thiên 。 二nhị 云vân 。 但đãn 令linh 伏phục 下hạ 界giới 惡ác 。 隨tùy 有hữu 散tán 善thiện 。 皆giai 得đắc 生sanh 天thiên 。 雖tuy 有hữu 舍xá 利lợi 下hạ 。 第đệ 二nhị 明minh 非phi 。 既ký 未vị 識thức 機cơ 不bất 能năng 稱xưng 緣duyên 。 是thị 故cố 云vân 非phi 。 如Như 來Lai 稱xưng 緣duyên 知tri 病bệnh 識thức 藥dược 。 是thị 故cố 名danh 是thị 。 我ngã 昔tích 住trụ 於ư 下hạ 。 第đệ 三tam 證chứng 非phi 。 觀quán 白bạch 骨cốt 者giả 即tức 背bối/bội 捨xả 禪thiền 。 數sổ 息tức 即tức 根căn 本bổn 禪thiền 。 舊cựu 云vân 。 金kim 師sư 子tử 善thiện 取thủ 火hỏa 色sắc 。 故cố 應ưng 教giáo 數sổ 息tức 。 今kim 明minh 不bất 爾nhĩ 。 金kim 師sư 之chi 子tử 善thiện 解giải 調điều 椎chùy 。 宜nghi 扶phù 其kỳ 習tập 故cố 教giáo 數sổ 息tức 。 私tư 云vân 。 準chuẩn 莊trang 嚴nghiêm 論luận 云vân 。 善thiện 解giải 韛bị 囊nang 善thiện 知tri 息tức 相tương/tướng 。 澣# 衣y 之chi 人nhân 善thiện 取thủ 淨tịnh 相tương/tướng 。 故cố 教giáo 骨cốt 觀quán 。 今kim 明minh 不bất 爾nhĩ 。 澣# 人nhân 厭yếm 穢uế 作tác 背bối/bội 捨xả 易dị 。 若nhược 使sử 眾chúng 生sanh 下hạ 。 第đệ 四tứ 證chứng 是thị 如như 文văn 。 云vân 何hà 具cụ 足túc 多đa 聞văn 下hạ 。 釋thích 第đệ 五ngũ 章chương 文văn 為vi 五ngũ 。 前tiền 一nhất 就tựu 文văn 言ngôn 。 後hậu 四tứ 就tựu 義nghĩa 理lý 。 十thập 二nhị 文văn 多đa 而nhi 義nghĩa 奢xa 。 佛Phật 略lược 文văn 少thiểu 而nhi 義nghĩa 要yếu 。 義nghĩa 要yếu 故cố 是thị 多đa 聞văn 。 又hựu 除trừ 十thập 二nhị 。 唯duy 此thử 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 不bất 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 之chi 理lý 出xuất 十thập 二nhị 外ngoại 。 正chánh 言ngôn 十thập 二nhị 文văn 言ngôn 浩hạo 博bác 。 除trừ 廣quảng 就tựu 略lược 其kỳ 理lý 存tồn 焉yên 。 即tức 是thị 多đa 聞văn 何hà 必tất 在tại 言ngôn 。 故cố 復phục 除trừ 全toàn 體thể 但đãn 取thủ 四tứ 偈kệ 。 又hựu 除trừ 四tứ 偈kệ 但đãn 取thủ 常thường 住trụ 。 復phục 除trừ 常thường 住trụ 取thủ 寂tịch 默mặc 。 故cố 知tri 損tổn 之chi 。 又hựu 損tổn 遂toại 至chí 無vô 為vi 。 但đãn 貴quý 其kỳ 理lý 。 以dĩ 為vi 多đa 聞văn 。 不bất 取thủ 博bác 言ngôn 而nhi 為vi 多đa 聞văn 。 次thứ 善thiện 男nam 子tử 若nhược 有hữu 下hạ 。 第đệ 三tam 稱xưng 歎thán 又hựu 二nhị 。 一nhất 法pháp 說thuyết 歎thán 。 二nhị 譬thí 說thuyết 。 歎thán 法Pháp 說thuyết 為vi 二nhị 。 一nhất 唱xướng 三tam 章chương 門môn 。 二nhị 解giải 釋thích 。 解giải 釋thích 為vi 兩lưỡng 。 一nhất 釋thích 三tam 事sự 。 二nhị 不bất 存tồn 著trước 如như 文văn 。 譬thí 為vi 三tam 。 初sơ 為vi 難nạn/nan 施thi 作tác 譬thí 。 亦diệc 有hữu 合hợp 。 次thứ 為vi 難nan 忍nhẫn 難nạn/nan 作tác 作tác 譬thí 。 亦diệc 有hữu 合hợp 。 三tam 為vi 無vô 著trước 作tác 譬thí 。 有hữu 法pháp 譬thí 合hợp 。
爾nhĩ 時thời 光quang 明minh 下hạ 。 第đệ 二nhị 論luận 義nghĩa 兩lưỡng 番phiên 問vấn 答đáp 。 初sơ 問vấn 又hựu 二nhị 。 先tiên 兩lưỡng 定định 。 次thứ 兩lưỡng 難nạn/nan 。 先tiên 兩lưỡng 定định 者giả 。 一nhất 定định 自tự 空không 。 二nhị 定định 空không 空không 。 若nhược 性tánh 自tự 是thị 空không 此thử 結kết 。 初sơ 定định 為vi 一nhất 難nạn/nan 。 若nhược 性tánh 自tự 不bất 空không 此thử 結kết 。 後hậu 定định 為vi 一nhất 難nạn/nan 。 善thiện 男nam 子tử 下hạ 答đáp 為vi 二nhị 。 先tiên 答đáp 初sơ 定định 者giả 性tánh 本bổn 自tự 空không 。 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 。 明minh 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 既ký 不bất 可khả 得đắc 豈khởi 不bất 是thị 空không 。 次thứ 答đáp 後hậu 定định 。 亦diệc 須tu 修tu 空không 然nhiên 後hậu 見kiến 空không 。 而nhi 其kỳ 本bổn 性tánh 。 理lý 本bổn 是thị 空không 。 但đãn 不bất 能năng 見kiến 要yếu 修tu 於ư 空không 方phương 乃nãi 見kiến 空không 。 既ký 答đáp 兩lưỡng 定định 二nhị 難nạn/nan 自tự 遣khiển 。 答đáp 初sơ 定định 中trung 為vi 三tam 。 一nhất 略lược 標tiêu 。 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 廣quảng 釋thích 。 三tam 相tương 似tự 相tương 續tục 下hạ 。 舉cử 得đắc 失thất 致trí 結kết 。 於ư 中trung 又hựu 三tam 。 初sơ 舉cử 凡phàm 夫phu 失thất 。 次thứ 菩Bồ 薩Tát 得đắc 。 三tam 更cánh 訶ha 凡phàm 夫phu 失thất 。 善thiện 男nam 子tử 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 下hạ 。 答đáp 第đệ 二nhị 定định 。 意ý 明minh 雖tuy 復phục 本bổn 空không 復phục 須tu 修tu 習tập 然nhiên 後hậu 乃nãi 見kiến 。 有hữu 無vô 常thường 性tánh 故cố 滅diệt 能năng 滅diệt 之chi 。 有hữu 空không 性tánh 故cố 修tu 空không 得đắc 空không 。 當đương 知tri 本bổn 空không 。 具cụ 有hữu 法pháp 譬thí 合hợp 。 譬thí 有hữu 二nhị 。 初sơ 如như 一nhất 切thiết 法pháp 。 下hạ 舉cử 內nội 法pháp 為vi 譬thí 。 如như 鹽diêm 下hạ 舉cử 外ngoại 法pháp 為vi 譬thí 。 菩Bồ 薩Tát 修tu 空không 下hạ 合hợp 也dã 。 光quang 明minh 下hạ 第đệ 二nhị 番phiên 論luận 義nghĩa 。 還hoàn 從tùng 鹽diêm 譬thí 生sanh 。 問vấn 為vi 二nhị 。 一nhất 問vấn 觀quán 空không 是thị 倒đảo 。 何hà 者giả 本bổn 來lai 不bất 空không 而nhi 修tu 空không 見kiến 空không 。 是thị 於ư 不bất 空không 見kiến 空không 。 寧ninh 非phi 顛điên 倒đảo 例lệ 如như 實thật 常thường 而nhi 見kiến 無vô 常thường 。 無vô 常thường 見kiến 常thường 。 皆giai 是thị 顛điên 倒đảo 。 亦diệc 有hữu 譬thí 合hợp 。 還hoàn 轉chuyển 鹽diêm 譬thí 來lai 此thử 為vi 譬thí 。 二nhị 問vấn 空không 既ký 是thị 無vô 。 為vi 何hà 所sở 見kiến 。 若nhược 有hữu 可khả 見kiến 即tức 非phi 是thị 空không 。 若nhược 無vô 可khả 見kiến 不bất 應ưng 言ngôn 見kiến 。 佛Phật 答đáp 兩lưỡng 問vấn 為vi 二nhị 章chương 。 答đáp 初sơ 為vi 三tam 。 一nhất 總tổng 標tiêu 。 二nhị 廣quảng 釋thích 。 三tam 重trọng/trùng 結kết 。 初sơ 總tổng 標tiêu 中trung 有hữu 法pháp 譬thí 合hợp 。 佛Phật 答đáp 意ý 云vân 。 見kiến 不bất 空không 法pháp 能năng 令linh 其kỳ 空không 。 而nhi 非phi 顛điên 倒đảo 。 但đãn 就tựu 理lý 論luận 無vô 非phi 空không 者giả 。 而nhi 於ư 眾chúng 生sanh 。 乃nãi 是thị 不bất 空không 。 只chỉ 滅diệt 其kỳ 謂vị 情tình 故cố 云vân 能năng 令linh 不bất 空không 作tác 空không 。 是thị 故cố 非phi 倒đảo 。 善thiện 男nam 子tử 貪tham 是thị 有hữu 性tánh 下hạ 。 第đệ 二nhị 廣quảng 釋thích 又hựu 二nhị 。 先tiên 廣quảng 釋thích 非phi 空không 作tác 空không 。 後hậu 廣quảng 釋thích 非phi 是thị 顛điên 倒đảo 。 初sơ 文văn 云vân 非phi 空không 者giả 於ư 緣duyên 是thị 有hữu 。 又hựu 二nhị 。 一nhất 明minh 貪tham 欲dục 於ư 其kỳ 是thị 有hữu 。 次thứ 明minh 色sắc 性tánh 於ư 其kỳ 是thị 有hữu 。 若nhược 不bất 是thị 有hữu 云vân 何hà 貪tham 著trước 。 今kim 言ngôn 非phi 空không 使sử 空không 者giả 。 此thử 法pháp 皆giai 空không 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 下hạ 。 第đệ 二nhị 廣quảng 釋thích 非phi 倒đảo 又hựu 二nhị 。 初sơ 標tiêu 非phi 倒đảo 。 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 下hạ 。 正chánh 是thị 廣quảng 釋thích 又hựu 二nhị 。 一nhất 不bất 生sanh 貪tham 相tương/tướng 故cố 非phi 倒đảo 。 次thứ 見kiến 佛Phật 性tánh 故cố 非phi 倒đảo 。 問vấn 入nhập 初Sơ 地Địa 時thời 已dĩ 能năng 見kiến 空không 。 此thử 文văn 云vân 住trụ 九cửu 地địa 者giả 見kiến 法pháp 有hữu 性tánh 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 解giải 云vân 。 約ước 二nhị 忍nhẫn 明minh 義nghĩa 。 初Sơ 地Địa 至chí 十Thập 地Địa 是thị 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 唯duy 佛Phật 地địa 是thị 寂tịch 滅diệt 忍nhẫn 。 今kim 約ước 二nhị 忍nhẫn 。 九cửu 地địa 望vọng 佛Phật 寂tịch 滅diệt 則tắc 見kiến 法pháp 有hữu 性tánh 雖tuy 比tỉ 於ư 佛Phật 非phi 究cứu 竟cánh 空không 。 亦diệc 分phần/phân 有hữu 空không 。 故cố 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 七Thất 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 入nhập 寂tịch 滅diệt 。 寂tịch 滅diệt 即tức 空không 。 赴phó 緣duyên 異dị 說thuyết 不bất 應ưng 迷mê 執chấp 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 下hạ 第đệ 三tam 重trọng/trùng 結kết 。 佛Phật 亦diệc 有hữu 時thời 說thuyết 有hữu 說thuyết 無vô 。 當đương 知tri 為vi 緣duyên 故cố 。 今kim 皆giai 說thuyết 以dĩ 為vi 空không 也dã 。 善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 言ngôn 見kiến 空không 下hạ 。 第đệ 二nhị 答đáp 後hậu 難nạn/nan 又hựu 二nhị 。 先tiên 牒điệp 問vấn 。 善thiện 男nam 子tử 下hạ 第đệ 二nhị 正chánh 答đáp 正chánh 答đáp 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 答đáp 。 次thứ 引dẫn 昔tích 證chứng 。 初sơ 文văn 者giả 以dĩ 無vô 見kiến 為vi 見kiến 。 例lệ 如như 般Bát 若Nhã 無vô 知tri 。 無vô 所sở 不bất 知tri 。 是thị 故cố 我ngã 下hạ 。 廣quảng 引dẫn 昔tích 證chứng 如như 文văn 。 次thứ 明minh 第đệ 十thập 功công 德đức 。 亦diệc 先tiên 標tiêu 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 舊cựu 用dụng 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 為vi 體thể 。 興hưng 皇hoàng 云vân 。 涅Niết 槃Bàn 佛Phật 性tánh 為vi 體thể 。 舊cựu 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 行hành 因nhân 。 道Đạo 品Phẩm 是thị 因nhân 故cố 以dĩ 前tiền 文văn 為vi 體thể 。 興hưng 皇hoàng 云vân 。 前tiền 諸chư 功công 德đức 未vị 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 為vi 體thể 。 最tối 後hậu 義nghĩa 深thâm 故cố 取thủ 後hậu 文văn 為vi 體thể 。 問vấn 此thử 中trung 何hà 不bất 用dụng 六Lục 度Độ 而nhi 用dụng 道Đạo 品Phẩm 。 一nhất 解giải 云vân 。 但đãn 是thị 略lược 耳nhĩ 。 一nhất 解giải 云vân 。 釋thích 論luận 云vân 。 六Lục 度Độ 是thị 遠viễn 因nhân 道Đạo 品Phẩm 是thị 近cận 因nhân 。 今kim 明minh 不bất 爾nhĩ 。 道Đạo 品Phẩm 攝nhiếp 度độ 捨xả 覺giác 攝nhiếp 檀đàn 。 餘dư 皆giai 可khả 見kiến 。 婆bà 沙sa 文văn 中trung 。 以dĩ 十thập 一nhất 法pháp 攝nhiếp 於ư 道Đạo 品Phẩm 。 十thập 一nhất 與dữ 六lục 名danh 體thể 相tướng 當đương 。 但đãn 餘dư 二nhị 念niệm 通thông 於ư 諸chư 度Độ 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。 初sơ 明minh 功công 德đức 。 次thứ 論luận 義nghĩa 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 明minh 道Đạo 品Phẩm 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 次thứ 簡giản 得đắc 失thất 。 信tín 者giả 為vi 得đắc 。 不bất 信tín 者giả 為vi 失thất 。 初sơ 功công 德đức 云vân 。 不bất 聞văn 聞văn 者giả 。 常thường 住trụ 祕bí 藏tạng 即tức 是thị 中trung 道đạo 。 不bất 聞văn 聞văn 者giả 。 外ngoại 道đạo 經kinh 書thư 毘tỳ 伽già 羅la 論luận 即tức 俗tục 諦đế 。 不bất 聞văn 聞văn 。 十thập 一nhất 部bộ 經kinh 即tức 真Chân 諦Đế 。 三tam 諦đế 一nhất 心tâm 中trung 不bất 聞văn 而nhi 聞văn 。 今kim 第đệ 十thập 功công 德đức 亦diệc 如như 是thị 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 即tức 真Chân 諦Đế 。 入nhập 大đại 涅Niết 槃Bàn 即tức 中trung 道đạo 。 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 分phân 別biệt 演diễn 說thuyết 即tức 俗tục 諦đế 。 此thử 亦diệc 一nhất 心tâm 三tam 諦đế 始thỉ 終chung 不bất 異dị 。 若nhược 能năng 信tín 者giả 。 入nhập 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 意ý 謂vị 此thử 解giải 方phương 近cận 於ư 理lý (# 云vân 云vân )# 。 興hưng 皇hoàng 以dĩ 最tối 後hậu 功công 德đức 涅Niết 槃Bàn 為vi 體thể 。 第đệ 九cửu 已dĩ 上thượng 皆giai 不bất 如như 此thử 。 此thử 解giải 大đại 失thất 。 已dĩ 如như 前tiền 難nạn/nan 。 論luận 義nghĩa 為vi 二nhị 。 一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 答đáp 為vi 二nhị 。 先tiên 舉cử 惡ác 人nhân 為vi 誡giới 。 次thứ 舉cử 善thiện 人nhân 為vi 勸khuyến 。 惡ác 人nhân 為vi 三tam 。 先tiên 法pháp 說thuyết 。 次thứ 舉cử 五ngũ 譬thí 。 三tam 還hoàn 合hợp 五ngũ 譬thí 。 先tiên 別biệt 合hợp 。 後hậu 總tổng 合hợp 。 初sơ 譬thí 栴chiên 檀đàn 貿mậu 凡phàm 木mộc 者giả 。 二nhị 車xa 並tịnh 載tái 。 一nhất 炭thán 一nhất 檀đàn 。 值trị 冬đông 炭thán 。 售thụ 檀đàn 者giả 遂toại 乃nãi 燒thiêu 香hương 為vi 炭thán 。 雖tuy 得đắc 易dị 售thụ 而nhi 無vô 所sở 直trực 。 持trì 戒giới 者giả 貧bần 寒hàn 饑cơ 渴khát 。 見kiến 破phá 戒giới 者giả 。 富phú 𥈇# 飲ẩm 啖đạm 。 即tức 毀hủy 於ư 戒giới 甘cam 嗜thị 飲ẩm 食thực 。 所sở 利lợi 無vô 幾kỷ 所sở 失thất 者giả 大đại 。 次thứ 譬thí 中trung 云vân 金kim 易dị 鍮thâu 石thạch 者giả 。 昔tích 人nhân 乘thừa 馬mã 腰yêu 著trước 金kim 帶đái 。 見kiến 乘thừa 驢lư 者giả 著trước 驢lư 絛thao 帶đái 。 即tức 便tiện 問vấn 之chi 。 市thị 中trung 何hà 物vật 貴quý 。 彼bỉ 即tức 答đáp 云vân 。 驢lư 絛thao 甚thậm 貴quý 。 其kỳ 即tức 易dị 之chi 。 人nhân 為vi 色sắc 聲thanh 而nhi 棄khí 正Chánh 法Pháp 。 其kỳ 猶do 如như 是thị 。 餘dư 三tam 譬thí 如như 文văn 。 別biệt 合hợp 如như 文văn 。 善thiện 男nam 子tử 當đương 爾nhĩ 之chi 時thời 下hạ 。 二nhị 舉cử 善thiện 人nhân 。 次thứ 光quang 明minh 下hạ 領lãnh 解giải 者giả 。 是thị 品phẩm 中trung 第đệ 二nhị 領lãnh 解giải 段đoạn 如như 文văn 。 三tam 是thị 名danh 下hạ 總tổng 結kết 。
師sư 子tử 吼hống 品phẩm 之chi 一nhất 上thượng
諸chư 師sư 咸hàm 言ngôn 。 此thử 品phẩm 譬thí 能năng 問vấn 者giả 得đắc 名danh 。 非phi 為vi 不bất 爾nhĩ 不bất 一nhất 向hướng 然nhiên 。 此thử 俱câu 譬thí 能năng 問vấn 能năng 答đáp 。 雙song 題đề 品phẩm 目mục 。 何hà 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 與dữ 佛Phật 皆giai 二nhị 莊trang 嚴nghiêm 。 下hạ 文văn 中trung 有hữu 師sư 子tử 王vương 。 及cập 師sư 子tử 子tử 。 若nhược 師sư 子tử 子tử 足túc 滿mãn 三tam 年niên 則tắc 能năng 哮hao 吼hống 。 又hựu 若nhược 能năng 師sư 子tử 吼hống 。 讚tán 於ư 大đại 悲bi 。 能năng 吼hống 無vô 量lượng 師sư 子tử 吼hống 。 徵trưng 文văn 據cứ 義nghĩa 二nhị 種chủng 雙song 明minh 。 講giảng 者giả 因nhân 何hà 只chỉ 作tác 一nhất 解giải 。 惑hoặc 者giả 云vân 。 題đề 中trung 只chỉ 稱xưng 師Sư 子Tử 吼Hống 菩Bồ 薩Tát 品phẩm 。 云vân 何hà 強cường/cưỡng 作tác 兩lưỡng 種chủng 釋thích 之chi 。 答đáp 依y 題đề 則tắc 失thất 文văn 。 依y 文văn 不bất 失thất 題đề 。 廣quảng 能năng 兼kiêm 略lược 。 師sư 子tử 擬nghĩ 王vương 。 菩Bồ 薩Tát 擬nghĩ 子tử 。 吼hống 通thông 兩lưỡng 處xứ 。 二nhị 義nghĩa 炳bỉnh 然nhiên 更cánh 何hà 所sở 惑hoặc 。 又hựu 師sư 字tự 自tự 邊biên 安an 匝táp 言ngôn 師sư 。 居cư 左tả 位vị 事sự 理lý 皆giai 匝táp 。 則tắc 自tự 行hành 圓viên 滿mãn 。 又hựu 師sư 字tự 訓huấn 帥súy 。 帥súy 帥súy 也dã 。 師sư 有hữu 他tha 化hóa 之chi 能năng 。 故cố 知tri 師sư 者giả 擬nghĩ 佛Phật 明minh 矣hĩ 。 子tử 者giả 訓huấn 資tư 。 弟đệ 子tử 之chi 禮lễ 受thọ 稟bẩm 於ư 師sư 。 若nhược 從tùng 師sư 者giả 日nhật 新tân 月nguyệt 益ích 。 故cố 知tri 子tử 字tự 者giả 擬nghĩ 菩Bồ 薩Tát 明minh 矣hĩ 。 吼hống 通thông 兩lưỡng 處xứ 者giả 。 吼hống 是thị 口khẩu 密mật 通thông 有hữu 六lục 位vị (# 云vân 云vân )# 。 今kim 明minh 究cứu 竟cánh 與dữ 分phần/phân 吼hống 通thông 兩lưỡng 處xứ 。 身thân 口khẩu 意ý 密mật 皆giai 有hữu 六lục 位vị 。 口khẩu 密mật 通thông 六lục 。 此thử 是thị 世thế 界giới 。 [八/(卑-(白-日))]# 約ước 子tử 者giả 此thử 從tùng 為vi 人nhân 。 [八/(卑-(白-日))]# 約ước 吼hống 者giả 此thử 從tùng 對đối 治trị 。 [八/(卑-(白-日))]# 約ước 師sư 者giả 從tùng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 故cố 題đề 具cụ 多đa 意ý 。 地địa 人nhân 呼hô 此thử 品phẩm 是thị 入nhập 證chứng 分phần/phân 。 開khai 善thiện 云vân 。 答đáp 安an 樂lạc 性tánh 問vấn 。 河hà 西tây 。 興hưng 皇hoàng 。 同đồng 為vi 佛Phật 性tánh 門môn 。 今kim 悉tất 不bất 用dụng 。 若nhược 是thị 入nhập 證chứng 。 入nhập 證chứng 則tắc 無vô 說thuyết 。 若nhược 說thuyết 入nhập 證chứng 非phi 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 若nhược 答đáp 安an 樂lạc 性tánh 問vấn 。 安an 樂lạc 性tánh 問vấn 為vi 是thị 誰thùy 問vấn 。 而nhi 今kim 以dĩ 此thử 品phẩm 答đáp 之chi 。 若nhược 明minh 佛Phật 性tánh 佛Phật 性tánh 誰thùy 說thuyết 。 而nhi 以dĩ 此thử 品phẩm 用dụng 目mục 說thuyết 人nhân 。 諸chư 說thuyết 乖quai 舛suyễn 故cố 皆giai 不bất 用dụng 。 今kim 明minh 此thử 品phẩm 是thị 第đệ 四tứ 問vấn 答đáp 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 。 是thị 師sư 子tử 子tử 問vấn 。 是thị 師sư 子tử 王vương 答đáp 。 若nhược 從tùng 其kỳ 文văn 應ưng 言ngôn 問vấn 答đáp 佛Phật 性tánh 義nghĩa 。 前tiền 章chương 皆giai 稱xưng 涅Niết 槃Bàn 。 相tương 從tùng 稱xưng 為vi 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 。 涅Niết 槃Bàn 只chỉ 是thị 佛Phật 性tánh 。 佛Phật 性tánh 只chỉ 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 名danh 總tổng 佛Phật 性tánh 名danh 別biệt 。 總tổng 攝nhiếp 於ư 別biệt 。 就tựu 品phẩm 又hựu 為vi 二nhị 。 初sơ 明minh 佛Phật 性tánh 後hậu 歎thán 經kinh 。 初sơ 文văn 又hựu 四tứ 。 一nhất 明minh 佛Phật 性tánh 。 二nhị 明minh 中trung 道đạo 。 三Tam 明Minh 縛phược 解giải 。 四tứ 明minh 修tu 道Đạo 。 佛Phật 性tánh 是thị 基cơ 本bổn 。 由do 佛Phật 性tánh 故cố 中trung 當đương 通thông 達đạt 。 不bất 識thức 故cố 縛phược 識thức 之chi 則tắc 解giải 。 欲dục 得đắc 解giải 縛phược 應ưng 須tu 修tu 習tập 。 初sơ 文văn 有hữu 問vấn 有hữu 答đáp 。 問vấn 為vi 四tứ 。 一nhất 勸khuyến 問vấn 。 二nhị 求cầu 問vấn 。 三tam 許hứa 問vấn 。 四tứ 正chánh 問vấn 。 勸khuyến 問vấn 中trung 。 先tiên 舉cử 諸chư 法Pháp 門môn 。 後hậu 正chánh 勸khuyến 。 初sơ 舉cử 諸chư 法pháp 中trung 有hữu 六lục 門môn 。 一nhất 舉cử 三Tam 寶Bảo 。 次thứ 舉cử 四Tứ 諦Đế 。 三tam 舉cử 實thật 諦đế 。 四tứ 舉cử 四tứ 德đức 。 五ngũ 舉cử 五ngũ 佛Phật 性tánh 。 六lục 舉cử 因nhân 果quả 等đẳng 。 有hữu 乘thừa 無vô 乘thừa 是thị 舉cử 了liễu 因nhân 性tánh 。 何hà 者giả 。 萬vạn 善thiện 一Nhất 乘Thừa 皆giai 屬thuộc 了liễu 因nhân 。 有hữu 性tánh 無vô 性tánh 。 是thị 舉cử 果quả 性tánh 果quả 果quả 性tánh 。 有hữu 眾chúng 生sanh 無vô 眾chúng 生sanh 。 是thị 舉cử 正chánh 因nhân 性tánh 。 有hữu 有hữu 無vô 有hữu 有hữu 真chân 無vô 真chân 舉cử 境cảnh 界giới 性tánh 。 何hà 者giả 。 夫phu 二nhị 諦đế 是thị 智trí 所sở 緣duyên 境cảnh 。 境cảnh 又hựu 生sanh 智trí 故cố 是thị 境cảnh 界giới 性tánh 。 有hữu 因nhân 無vô 因nhân 者giả [八/(卑-(白-日))]# 舉cử 因nhân 果quả 。 一nhất 解giải 云vân 。 先tiên 兩lưỡng 句cú 明minh 習tập 因nhân 因nhân 果quả 。 又hựu 三tam 句cú 明minh 報báo 因nhân 因nhân 果quả 。 有hữu 作tác 無vô 作tác 。 是thị 煩phiền 惱não 因nhân 。 業nghiệp 非phi 煩phiền 惱não 。 是thị 善thiện 惡ác 業nghiệp 報báo 。 是thị 煩phiền 惱não 業nghiệp 果quả 。 二nhị 解giải 云vân 。 上thượng 兩lưỡng 句cú 明minh 出xuất 世thế 因nhân 果quả 。 下hạ 三tam 句cú 明minh 世thế 間gian 因nhân 果quả 。
復phục 次thứ 舉cử 法Pháp 門môn 勸khuyến 者giả 。 總tổng 論luận 是thị 舉cử 二nhị 諦đế 法Pháp 門môn 。 有hữu 佛Phật 即tức 世thế 諦đế 。 無vô 佛Phật 即tức 真Chân 諦Đế 。 乃nãi 至chí 有hữu 報báo 是thị 世thế 諦đế 。 無vô 報báo 是thị 真Chân 諦Đế 。 文văn 但đãn 二nhị 諦đế 。 若nhược 準chuẩn 恣tứ 汝nhữ 所sở 問vấn 。 寧ninh 只chỉ 二nhị 諦đế 。 二nhị 門môn 四tứ 門môn 等đẳng 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 豈khởi 止chỉ 二nhị 諦đế 。 且thả 通thông 三tam 諦đế 乃nãi 至chí 四tứ 門môn 。 通thông 三tam 諦đế 者giả 。 有hữu 佛Phật 俗tục 無vô 佛Phật 真chân 。 非phi 有hữu 佛Phật 非phi 無vô 佛Phật 中trung 道đạo 。 乃nãi 至chí 報báo 亦diệc 如như 是thị 。 通thông 二nhị 門môn 者giả 。 有hữu 佛Phật 是thị 有hữu 門môn 。 無vô 佛Phật 是thị 空không 門môn 。 乃nãi 至chí 有hữu 報báo 無vô 報báo 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 準chuẩn 恣tứ 汝nhữ 所sở 問vấn 。 應ưng 有hữu 四tứ 門môn 。 兩lưỡng 門môn 如như 上thượng 。 亦diệc 有hữu 佛Phật 亦diệc 無vô 佛Phật 。 是thị 兩lưỡng 亦diệc 門môn 。 非phi 有hữu 佛Phật 非phi 無vô 佛Phật 是thị 雙song 。 非phi 門môn 乃nãi 至chí 亦diệc 有hữu 。 報báo 亦diệc 無vô 報báo 。 非phi 有hữu 報báo 非phi 無vô 報báo 亦diệc 如như 是thị 。 問vấn 佛Phật 勸khuyến 問vấn 諸chư 法Pháp 門môn 。 何hà 不bất 依y 佛Phật 所sở 勸khuyến 而nhi 別biệt 問vấn 佛Phật 性tánh 。 答đáp 諸chư 法Pháp 門môn 雖tuy 別biệt 通thông 入nhập 佛Phật 性tánh 。 若nhược 問vấn 佛Phật 性tánh 總tổng 能năng 攝nhiếp 別biệt 。 何hà 者giả 。 依y 有hữu 乘thừa 無vô 乘thừa 五ngũ 句cú 之chi 勸khuyến 。 即tức 是thị 問vấn 五ngũ 種chủng 佛Phật 性tánh 。 又hựu 依y 三Tam 寶Bảo 是thị 問vấn 云vân 何hà 為vi 佛Phật 性tánh 果quả 。 依y 苦khổ 集tập 二nhị 諦đế 即tức 問vấn 境cảnh 界giới 佛Phật 性tánh 。 依y 道đạo 滅diệt 即tức 問vấn 緣duyên 了liễu 。 依y 實thật 無vô 實thật 即tức 問vấn 正chánh 性tánh 。 依y 因nhân 果quả 即tức 問vấn 因nhân 性tánh 。 因nhân 因nhân 性tánh 。 果quả 性tánh 。 果quả 果quả 性tánh 。 依y 作tác 無vô 作tác 即tức 是thị 問vấn 因nhân 性tánh 。 依y 業nghiệp 無vô 業nghiệp 即tức 問vấn 緣duyên 性tánh 。
復phục 次thứ 依y 乘thừa 無vô 乘thừa 。 是thị 問vấn 云vân 何hà 為vi 佛Phật 性tánh 體thể 。 依y 報báo 依y 三Tam 寶Bảo 四Tứ 諦Đế 等đẳng 。 即tức 是thị 問vấn 何hà 義nghĩa 故cố 名danh 佛Phật 性tánh 。 依y 四tứ 德đức 即tức 是thị 問vấn 何hà 故cố 名danh 佛Phật 性tánh 。 依y 有hữu 因nhân 無vô 因nhân 即tức 問vấn 菩Bồ 薩Tát 何hà 眼nhãn 不bất 了liễu 了liễu 見kiến 。 依y 有hữu 果quả 無vô 果quả 即tức 問vấn 佛Phật 以dĩ 何hà 眼nhãn 能năng 了liễu 了liễu 見kiến 。 依y 有hữu 作tác 無vô 作tác 等đẳng 二nhị 句cú 。 即tức 問vấn 眾chúng 生sanh 何hà 故cố 不bất 見kiến 。 依y 報báo 無vô 報báo 即tức 問vấn 正chánh 性tánh 。 佛Phật 有hữu 十thập 八bát 條điều 勸khuyến 。 菩Bồ 薩Tát 依y 此thử 勸khuyến 門môn 起khởi 六lục 種chủng 問vấn 。 同đồng 異dị 若nhược 此thử 。 而nhi 人nhân 不bất 見kiến 。 私tư 謂vị 。 勸khuyến 別biệt 問vấn 別biệt 實thật 稱xưng 佛Phật 言ngôn 。 但đãn 未vị 為vi 得đắc 意ý 。 總tổng 勸khuyến 別biệt 問vấn 收thu 法pháp 不bất 遍biến 。 未vị 為vi 得đắc 意ý 。 總tổng 勸khuyến 總tổng 問vấn 亦diệc 稱xưng 佛Phật 意ý 。 但đãn 恐khủng 時thời 眾chúng 不bất 曉hiểu 總tổng 中trung 之chi 別biệt 。 故cố 佛Phật 別biệt 勸khuyến 而nhi 設thiết 總tổng 問vấn 。 深thâm 得đắc 佛Phật 旨chỉ 時thời 會hội 易dị 曉hiểu 。 故cố 佛Phật 別biệt 勸khuyến 而nhi 師sư 子tử 吼hống 總tổng 問vấn 。 良lương 由do 此thử 也dã 。 此thử 從tùng 今kim 恣tứ 汝nhữ 問vấn 下hạ 。 即tức 是thị 正chánh 勸khuyến 。 正chánh 勸khuyến 中trung 有hữu 正chánh 勸khuyến 敦đôn 勸khuyến 。 佛Phật 殷ân 勤cần 令linh 眾chúng 得đắc 益ích 。
爾nhĩ 時thời 會hội 中trung 下hạ 。 即tức 是thị 第đệ 二nhị 求cầu 問vấn 。 先tiên 經kinh 家gia 敘tự 。 次thứ 正chánh 發phát 言ngôn 。 歛liễm 字tự 亦diệc 為vi 撿kiểm 字tự 。 皆giai 是thị 恭cung 敬kính 之chi 貌mạo 。 次thứ 正chánh 發phát 言ngôn 。
爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo 下hạ 。
即tức 是thị 第đệ 三tam 許hứa 問vấn 。 先tiên 勸khuyến 供cúng 養dường 。 次thứ 正chánh 許hứa 。 初sơ 勸khuyến 中trung 三tam 。 先tiên 正chánh 勸khuyến 。 次thứ 釋thích 。 三tam 結kết 。 初sơ 勸khuyến 供cung 中trung 備bị 勸khuyến 三tam 業nghiệp 。 尊tôn 重trọng 是thị 意ý 。 讚tán 歎thán 是thị 口khẩu 。 迎nghênh 送tống 是thị 身thân 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 下hạ 。 二nhị 釋thích 勸khuyến 文văn 。 有hữu 法pháp 譬thí 合hợp 。 法pháp 中trung 。 先tiên 明minh 過quá 去khứ 德đức 。 次thứ 明minh 現hiện 在tại 德đức 。 善thiện 男nam 子tử 如như 師sư 子tử 下hạ 。 譬thí 說thuyết 又hựu 二nhị 。 先tiên 為vi 佛Phật 作tác 譬thí 。 次thứ 為vi 菩Bồ 薩Tát 作tác 譬thí 。 佛Phật 譬thí 中trung 。 先tiên 譬thí 法Pháp 身thân 。 次thứ 譬thí 應ưng 迹tích 。 法Pháp 身thân 又hựu 為vi 三tam 。 先tiên 總tổng 。 次thứ 別biệt 。 後hậu 結kết 。 初sơ 一nhất 句cú 總tổng 譬thí 。 自tự 知tri 身thân 力lực 下hạ 五ngũ 句cú 別biệt 譬thí 。 諸chư 德đức 身thân 即tức 六Lục 度Độ 。 力lực 即tức 十Thập 力Lực 。 牙nha 齒xỉ 即tức 智trí 慧tuệ 斷đoạn 截tiệt 煩phiền 惱não 。 四tứ 足túc 即tức 四tứ 如như 意ý 。 地địa 即tức 尸thi 羅la 。 巖nham 穴huyệt 即tức 禪thiền 定định 。 境cảnh 尾vĩ 即tức 大đại 悲bi 大đại 悲bi 。 俯phủ 救cứu 如như 尾vĩ 下hạ 垂thùy 聲thanh 即tức 八bát 音âm 說thuyết 法Pháp 。 三tam 若nhược 有hữu 能năng 具cụ 下hạ 總tổng 結kết 。 晨thần 朝triêu 出xuất 穴huyệt 下hạ 。 二nhị 明minh 應ưng 身thân 方phương 便tiện 又hựu 三tam 。 一nhất 正chánh 應ưng 。 晨thần 朝triêu 是thị 暗ám 終chung 明minh 始thỉ 。 譬thí 惡ác 滅diệt 善thiện 生sanh 之chi 機cơ 而nhi 能năng 應ưng 之chi 。 次thứ 出xuất 穴huyệt 。 即tức 是thị 從tùng 法Pháp 身thân 起khởi 。 頻tần 伸thân 為vi 滅diệt 惡ác 。 欠khiếm 呿khư 為vi 生sanh 善thiện 。 四tứ 望vọng 即tức 四tứ 無vô 閡ngại 。 發phát 聲thanh 即tức 說thuyết 法Pháp 。 有hữu 十thập 一nhất 事sự 。 三tam 一nhất 切thiết 禽cầm 獸thú 下hạ 。 即tức 是thị 眾chúng 生sanh 得đắc 道Đạo 。 水thủy 性tánh 譬thí 凡phàm 夫phu 愛ái 染nhiễm 。 陸lục 行hành 譬thí 二Nhị 乘Thừa 高cao 原nguyên 。 飛phi 譬thí 降giáng/hàng 眾chúng 魔ma 。 香hương 象tượng 譬thí 制chế 外ngoại 道đạo 。 如như 彼bỉ 野dã 干can 下hạ 。 第đệ 二nhị 為vi 菩Bồ 薩Tát 作tác 譬thí 。 野dã 干can 者giả 。 先tiên 舉cử 非phi 。 次thứ 明minh 是thị 。 三tam 年niên 譬thí 三tam 行hành 。 然nhiên 下hạ 合hợp 文văn 。 於ư 五ngũ 行hành 中trung 略lược 說thuyết 此thử 三tam 。 又hựu 梵Phạm 行hạnh 是thị 化hóa 他tha 。 化hóa 他tha 中trung 。 同đồng 其kỳ 斷đoạn 惑hoặc 是thị 病bệnh 行hành 。 同đồng 其kỳ 生sanh 善thiện 是thị 嬰anh 兒nhi 行hành 。 梵Phạm 行hạnh 兼kiêm 之chi 故cố 不bất 具cụ 說thuyết 。 如Như 來Lai 正chánh 覺giác 下hạ 合hợp 譬thí 。 初sơ 合hợp 佛Phật 譬thí 。 次thứ 合hợp 菩Bồ 薩Tát 譬thí 。 初sơ 文văn 二nhị 。 先tiên 合hợp 妙diệu 本bổn 為vi 眾chúng 生sanh 。 次thứ 合hợp 應ưng 迹tích 。 合hợp 初sơ 小tiểu 不bất 次thứ 第đệ 。 備bị 合hợp 十thập 一nhất 事sự 。 合hợp 前tiền 欲dục 壞hoại 實thật 非phi 師sư 子tử 詐trá 作tác 師sư 子tử 。 合hợp 云vân 。 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 而nhi 師sư 子tử 吼hống 。 前tiền 文văn 云vân 。 欲dục 試thí 身thân 力lực 。 合hợp 云vân 。 示thị 眾chúng 十Thập 力Lực 云vân 云vân )# 。 從tùng 聖thánh 行hành 下hạ 第đệ 二nhị 合hợp 應ưng 。 但đãn 不bất 合hợp 晨thần 朝triêu 。 師sư 子tử 吼hống 者giả 下hạ 。 第đệ 三tam 合hợp 前tiền 眾chúng 生sanh 得đắc 益ích 。 前tiền 有hữu 四tứ 句cú 。 今kim 合hợp 直trực 言ngôn 決quyết 定định 說thuyết 。 所sở 以dĩ 降hàng 魔ma 制chế 外ngoại 。 兼kiêm 釋Thích 師Sư 子Tử 吼hống 義nghĩa 。 次thứ 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 下hạ 。 合hợp 菩Bồ 薩Tát 譬thí 。 亦diệc 前tiền 合hợp 舉cử 非phi 。 次thứ 合hợp 明minh 是thị 如như 文văn 。 開khai 譬thí 合hợp 譬thí 。 明minh 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 二nhị 義nghĩa 宛uyển 然nhiên 。 豈khởi 可khả 單đơn 釋thích 品phẩm 耶da 。 諸chư 善thiện 男nam 子tử 下hạ 。 第đệ 三tam 結kết 勸khuyến 供cúng 養dường 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 下hạ 。 二nhị 正chánh 是thị 許hứa 問vấn 。 師sư 子tử 吼hống 白bạch 佛Phật 下hạ 。 第đệ 四tứ 正chánh 問vấn 。 凡phàm 發phát 六lục 問vấn 。 但đãn 為vi 兩lưỡng 意ý 。 前tiền 三tam 問vấn 問vấn 法pháp 。 後hậu 三tam 問vấn 問vấn 人nhân 。 初sơ 三tam 問vấn 者giả 。 舊cựu 解giải 。 初sơ 一nhất 問vấn 果quả 性tánh 。 次thứ 問vấn 因nhân 性tánh 。 後hậu 雙song 問vấn 因nhân 果quả 性tánh 。 觀quán 師sư 云vân 。 此thử 與dữ 文văn 不bất 相tương 應ứng 。 直trực 依y 文văn 者giả 。 初sơ 問vấn 佛Phật 性tánh 體thể 。 次thứ 問vấn 佛Phật 性tánh 義nghĩa 。 後hậu 問vấn 佛Phật 性tánh 名danh 。 河hà 西tây 意ý 亦diệc 爾nhĩ 。 今kim 將tương 後hậu 人nhân 來lai 問vấn 前tiền 法pháp 。 初sơ 問vấn 理lý 佛Phật 性tánh 體thể 。 次thứ 問vấn 分phần/phân 佛Phật 性tánh 義nghĩa 。 後hậu 問vấn 究cứu 竟cánh 佛Phật 性tánh 名danh 。 若nhược 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 下hạ 。 問vấn 見kiến 不bất 見kiến 人nhân 。 初sơ 問vấn 。 問vấn 不bất 見kiến 性tánh 人nhân 。 後hậu 兩lưỡng 問vấn 。 問vấn 見kiến 性tánh 人nhân 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 初sơ 問vấn 何hà 法pháp 有hữu 了liễu 不bất 了liễu 。 次thứ 問vấn 何hà 眼nhãn 有hữu 了liễu 不bất 了liễu 。 法pháp 據cứ 性tánh 體thể 眼nhãn 約ước 性tánh 用dụng 。 佛Phật 答đáp 為vi 兩lưỡng 。 初sơ 歎thán 問vấn 。 次thứ 正chánh 答đáp 。 歎thán 問vấn 又hựu 兩lưỡng 。 初sơ 歎thán 。 次thứ 論luận 義nghĩa 。 初sơ 歎thán 又hựu 二nhị 。 初sơ 歎thán 二nhị 莊trang 嚴nghiêm 。 次thứ 歎thán 解giải 六lục 義nghĩa 。 汝nhữ 自tự 解giải 六lục 為vi 他tha 故cố 。 問vấn 歎thán 六lục 義nghĩa 中trung 。 歎thán 初sơ 後hậu 各các 二nhị 中trung 兩lưỡng 則tắc 略lược 。 師sư 子tử 吼hống 下hạ 。 第đệ 二nhị 論luận 義nghĩa 兩lưỡng 番phiên 問vấn 答đáp 。 初sơ 問vấn 如như 文văn 。 答đáp 中trung 為vi 四tứ 。 前tiền 三tam 就tựu 勝thắng 劣liệt 義nghĩa 解giải 。 智trí 莊trang 嚴nghiêm 勝thắng 於ư 福phước 德đức 。 後hậu 一nhất 就tựu 平bình 等đẳng 解giải 。 有hữu 云vân 。 初sơ 番phiên 以dĩ 空không 解giải 為vi 智trí 慧tuệ 。 有hữu 解giải 為vi 福phước 德đức 。 十Thập 地Địa 為vi 智trí 。 五ngũ 度độ 為vi 福phước 。 直trực 言ngôn 般Bát 若Nhã 即tức 是thị 有hữu 中trung 智trí 慧tuệ 。 故cố 屬thuộc 福phước 德đức 。 若nhược 識thức 波Ba 羅La 蜜Mật 即tức 是thị 空không 。 解giải 屬thuộc 智trí 慧tuệ 。 次thứ 番phiên 又hựu 取thủ 九cửu 住trụ 已dĩ 還hoàn 為vi 福phước 德đức 。 十thập 住trụ 及cập 佛Phật 屬thuộc 智trí 慧tuệ 。 後hậu 以dĩ 果quả 地địa 為vi 智trí 慧tuệ 。 因nhân 中trung 為vi 福phước 德đức 。 此thử 就tựu 法pháp 體thể 相tướng 望vọng 如như 此thử 勝thắng 劣liệt 。 若nhược 此thử 土thổ/độ 則tắc 福phước 勝thắng 慧tuệ 。 若nhược 淨tịnh 土độ 慧tuệ 勝thắng 福phước 。 令linh 樹thụ 出xuất 衣y 食thực 。 但đãn 企xí 尚thượng 智trí 慧tuệ 故cố 言ngôn 慧tuệ 勝thắng 耳nhĩ 。 篤đốc 論luận 具cụ 足túc 者giả 善thiện 也dã 。 今kim 明minh 三tam 番phiên 應ưng 約ước 三tam 教giáo 。 而nhi 分phân 別biệt 之chi 。 十Thập 地Địa 發phát 真chân 破phá 無vô 明minh 故cố 。 是thị 智trí 慧tuệ 者giả 。 此thử 別biệt 教giáo 意ý 。 十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。 與dữ 佛Phật 同đồng 為vi 智trí 慧tuệ 者giả 通thông 教giáo 意ý 。 因nhân 中trung 為vi 福phước 果quả 上thượng 為vi 智trí 者giả 。 六Lục 度Độ 因nhân 中trung 都đô 不bất 斷đoạn 惑hoặc 故cố 是thị 福phước 德đức 。 佛Phật 斷đoạn 惑hoặc 故cố 是thị 智trí 慧tuệ 。 而nhi 文văn 云vân 常thường 住trụ 者giả 。 此thử 非phi 全toàn 是thị 六Lục 度Độ 菩Bồ 薩Tát 。 若nhược 消tiêu 此thử 文văn 。 應ưng 云vân 利lợi 根căn 人nhân 於ư 三tam 藏tạng 中trung 宜nghi 聞văn 常thường 住trụ 。 聞văn 即tức 得đắc 解giải 。 如như 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 時thời 八bát 萬vạn 天thiên 子tử 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 最tối 下hạ 既ký 然nhiên 。 例lệ 餘dư 亦diệc 爾nhĩ 。 乃nãi 是thị 密mật 教giáo 意ý 。 但đãn 差sai 別biệt 不bất 定định 不bất 可khả 執chấp 一nhất 。 汝nhữ 今kim 具cụ 足túc 下hạ 。 就tựu 平bình 等đẳng 答đáp 。 故cố 云vân 。 汝nhữ 之chi 與dữ 我ngã 各các 具cụ 二nhị 莊trang 嚴nghiêm 。 故cố 能năng 問vấn 能năng 答đáp 。 寧ninh 非phi 平bình 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 義nghĩa 。 今kim 謂vị 此thử 釋thích 似tự 約ước 圓viên 教giáo 。 師sư 子tử 吼hống 言ngôn 下hạ 。 第đệ 二nhị 番phiên 問vấn 答đáp 。 問vấn 為vi 三tam 。 正chánh 難nạn/nan 釋thích 難nạn/nan 結kết 過quá 。 初sơ 正chánh 難nạn/nan 者giả 。 我ngã 若nhược 二nhị 嚴nghiêm 則tắc 不bất 應ưng 問vấn 佛Phật 。 若nhược 二nhị 嚴nghiêm 則tắc 不bất 應ưng 答đáp 。 以dĩ 問vấn 答đáp 非phi 二nhị 嚴nghiêm 故cố 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 下hạ 釋thích 難nạn/nan 。 明minh 諸chư 法pháp 無vô 有hữu 一nhất 種chủng 二nhị 種chủng 。 一nhất 種chủng 二nhị 種chủng 下hạ 結kết 過quá 。 是thị 凡phàm 夫phu 相tướng 。 佛Phật 答đáp 還hoàn 詶thù 其kỳ 三tam 。 一nhất 詶thù 初sơ 難nạn/nan 。 只chỉ 由do 具cụ 二nhị 莊trang 嚴nghiêm 。 一nhất 能năng 問vấn 二nhị 能năng 答đáp 。 二nhị 若nhược 言ngôn 下hạ 詶thù 其kỳ 釋thích 難nạn/nan 。 只chỉ 由do 解giải 一nhất 二nhị 無vô 一nhất 二nhị 故cố 。 能năng 問vấn 一nhất 二nhị 能năng 答đáp 一nhất 二nhị 。 眾chúng 生sanh 不bất 解giải 一nhất 二nhị 無vô 一nhất 二nhị 。 今kim 示thị 其kỳ 一nhất 二nhị 。 令linh 知tri 無vô 一nhất 二nhị 。 非phi 是thị 一nhất 二nhị 於ư 一nhất 二nhị 。 乃nãi 是thị 無vô 一nhất 二nhị 之chi 一nhất 二nhị 。 亦diệc 是thị 言ngôn 於ư 無vô 言ngôn 。 非phi 是thị 言ngôn 於ư 言ngôn 。
善thiện 男nam 子tử 若nhược 言ngôn 下hạ 。 詶thù 其kỳ 結kết 過quá 。 翻phiên 其kỳ 前tiền 難nạn/nan (# 云vân 云vân )# 。 前tiền 云vân 。 是thị 凡phàm 夫phu 相tướng 。 今kim 云vân 。 是thị 十thập 住trụ 相tương/tướng 。 先tiên 唱xướng 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 兩lưỡng 章chương 門môn 。 次thứ 釋thích 一nhất 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 常thường 常thường 即tức 無vô 二nhị 。 次thứ 釋thích 二nhị 名danh 生sanh 死tử 。 愛ái 無vô 明minh 過quá 現hiện 故cố 為vi 二nhị 。 二nhị 則tắc 非phi 一nhất 。 此thử 之chi 一nhất 二nhị 非phi 凡phàm 夫phu 相tương/tướng 。 解giải 為vi 兩lưỡng 。 一nhất 云vân 。 正chánh 須tu 此thử 語ngữ 。 其kỳ 云vân 一nhất 二nhị 。 是thị 凡phàm 夫phu 相tướng 。 佛Phật 言ngôn 一nhất 二nhị 非phi 凡phàm 夫phu 相tương/tướng 。 二nhị 解giải 云vân 。 凡phàm 夫phu 不bất 知tri 一nhất 亦diệc 不bất 知tri 二nhị 。 雖tuy 在tại 生sanh 死tử 。 不bất 識thức 生sanh 死tử 。 若nhược 知tri 一nhất 二nhị 者giả 非phi 凡phàm 夫phu 相tương/tướng 。 今kim 解giải 不bất 爾nhĩ 。 一nhất 者giả 是thị 常thường 。 此thử 大đại 涅Niết 槃Bàn 常thường 故cố 非phi 凡phàm 夫phu 相tương/tướng 。 二nhị 者giả 生sanh 死tử 。 無vô 明minh 與dữ 愛ái 此thử 即tức 二Nhị 乘Thừa 涅Niết 槃Bàn 。 未vị 除trừ 無vô 明minh 沈trầm 空không 之chi 愛ái 。 即tức 是thị 生sanh 死tử 之chi 二nhị 。 此thử 二nhị 非phi 凡phàm 夫phu 。 菩Bồ 薩Tát 能năng 知tri 此thử 二nhị 。 此thử 不bất 二nhị 無vô 一nhất 二nhị 過quá 。 則tắc 非phi 凡phàm 夫phu 。 福phước 慧tuệ 平bình 等đẳng 是thị 圓viên 教giáo 義nghĩa 。 今kim 師sư 子tử 吼hống 難nạn/nan 此thử 圓viên 義nghĩa 。 圓viên 教giáo 雙song 亡vong 。 無vô 一nhất 無vô 二nhị 。 那na 忽hốt 能năng 問vấn 一nhất 二nhị 能năng 答đáp 一nhất 二nhị 。 佛Phật 還hoàn 以dĩ 圓viên 教giáo 雙song 照chiếu 答đáp 之chi 。 良lương 以dĩ 雙song 亡vong 一nhất 二nhị 則tắc 能năng 雙song 照chiếu 一nhất 二nhị 。 雙song 照chiếu 一nhất 二nhị 即tức 能năng 雙song 答đáp 一nhất 二nhị 。 還hoàn 以dĩ 雙song 照chiếu 答đáp 其kỳ 釋thích 難nạn/nan 。 良lương 以dĩ 一nhất 二nhị 故cố 能năng 無vô 一nhất 二nhị 。 若nhược 無vô 一nhất 二nhị 何hà 能năng 無vô 一nhất 二nhị 。 又hựu 以dĩ 雙song 照chiếu 答đáp 其kỳ 結kết 過quá 。 汝nhữ 言ngôn 一nhất 二nhị 。 是thị 凡phàm 夫phu 相tướng 。 我ngã 言ngôn 一nhất 二nhị 非phi 凡phàm 夫phu 相tương/tướng 。 雙song 照chiếu 一nhất 二nhị 豈khởi 非phi 凡phàm 夫phu 相tương/tướng 。 不bất 作tác 圓viên 教giáo 問vấn 答đáp 此thử 義nghĩa 難nan 解giải 。 善thiện 男nam 子tử 下hạ 。 第đệ 二nhị 正chánh 答đáp 五ngũ 問vấn 兼kiêm 答đáp 一nhất 問vấn 。 答đáp 初sơ 問vấn 又hựu 二nhị 。 先tiên 牒điệp 問vấn 誡giới 聽thính 如như 文văn 。 次thứ 佛Phật 性tánh 者giả 下hạ 。 正chánh 答đáp 。 初sơ 問vấn 又hựu 二nhị 。 一nhất 明minh 佛Phật 性tánh 體thể 。 二nhị 簡giản 不bất 見kiến 者giả 。 初sơ 明minh 體thể 又hựu 三tam 。 一nhất 標tiêu 名danh 。 二nhị 釋thích 相tương/tướng 。 三tam 結kết 體thể 。 標tiêu 者giả 佛Phật 性tánh 名danh 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 名danh 為vi 智trí 慧tuệ 。 智trí 慧tuệ 是thị 有hữu 。 即tức 空không 而nhi 有hữu 。 即tức 有hữu 而nhi 空không 。 空không 則tắc 三tam 諦đế 皆giai 空không 。 一nhất 空không 一nhất 切thiết 空không 。 乃nãi 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 名danh 智trí 慧tuệ 者giả 三tam 諦đế 皆giai 照chiếu 。 一nhất 照chiếu 一nhất 切thiết 照chiếu 乃nãi 是thị 智trí 慧tuệ 。 當đương 知tri 空không 有hữu 。 非phi 空không 非phi 有hữu 。 即tức 三tam 而nhi 一nhất 即tức 一nhất 而nhi 三tam 。 即tức 非phi 三tam 非phi 一nhất 即tức 空không 故cố 。 盡tận 一nhất 切thiết 相tướng 。 即tức 智trí 故cố 照chiếu 一nhất 切thiết 境cảnh 。 即tức 非phi 空không 非phi 智trí 故cố 云vân 一nhất 切thiết 中trung 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 名danh 為vi 智trí 慧tuệ 。 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。 如như 此thử 標tiêu 名danh 。 貴quý 在tại 得đắc 意ý 。 不bất 可khả 言ngôn 盡tận 。 次thứ 所sở 言ngôn 空không 者giả 下hạ 。 釋thích 相tương/tướng 者giả 為vi 二nhị 。 先tiên 釋thích 空không 。 次thứ 釋thích 智trí 。 初sơ 釋thích 空không 則tắc 三tam 諦đế 皆giai 空không 。 文văn 云vân 。 空không 者giả 不bất 見kiến 空không 與dữ 不bất 空không 。 不bất 見kiến 空không 者giả 。 不bất 見kiến 空không 邊biên 不bất 見kiến 不bất 空không 。 是thị 不bất 見kiến 中trung 。 無vô 邊biên 無vô 中trung 。 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 次thứ 釋thích 智trí 。 智trí 則tắc 三tam 諦đế 皆giai 照chiếu 。 文văn 云vân 。 智trí 者giả 見kiến 空không 及cập 與dữ 不bất 空không 。 見kiến 空không 是thị 見kiến 邊biên 。 見kiến 不bất 空không 是thị 見kiến 中trung 。 見kiến 邊biên 見kiến 中trung 。 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 智trí 慧tuệ 。 若nhược 此thử 空không 智trí 。 非phi 前tiền 非phi 後hậu 不bất 淺thiển 不bất 深thâm 。 即tức 空không 即tức 智trí 即tức 智trí 即tức 空không 。 亦diệc 即tức 非phi 空không 非phi 智trí 而nhi 空không 而nhi 智trí 。 是thị 為vi 佛Phật 性tánh 之chi 相tướng 。 文văn 又hựu 釋thích 不bất 空không 者giả 即tức 是thị 四tứ 德đức 。 空không 者giả 即tức 是thị 二nhị 邊biên 。 無vô 有hữu 四tứ 德đức 。 對đối 非phi 顯hiển 是thị 解giải 釋thích 分phân 明minh 。 三tam 結kết 體thể 者giả 。 佛Phật 性tánh 名danh 中trung 道đạo 。 中trung 道đạo 之chi 法pháp 常thường 恆hằng 無vô 變biến 。 如như 文văn 。 從tùng 無vô 明minh 覆phú 故cố 下hạ 。 第đệ 二nhị 簡giản 不bất 見kiến 者giả 又hựu 二nhị 。 先tiên 簡giản 二nhị 邊biên 異dị 故cố 不bất 見kiến 。 次thứ 簡giản 起khởi 中trung 道đạo 見kiến 故cố 不bất 見kiến 。 初sơ 文văn 者giả 。 無vô 明minh 所sở 覆phú 。 此thử 簡giản 生sanh 死tử 有hữu 邊biên 異dị 故cố 不bất 見kiến 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 次thứ 簡giản 二Nhị 乘Thừa 偏thiên 證chứng 空không 邊biên 異dị 故cố 不bất 見kiến 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 如như 文văn 。 次thứ 從tùng 善thiện 男nam 子tử 去khứ 。 是thị 簡giản 起khởi 中trung 道đạo 見kiến 故cố 不bất 見kiến 。 有hữu 人nhân 解giải 云vân 。 兩lưỡng 種chủng 不bất 見kiến 一nhất 種chủng 見kiến 。 而nhi 皆giai 言ngôn 不bất 見kiến 者giả 。 以dĩ 隨tùy 情tình 故cố 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 前tiền 唱xướng 中trung 道đạo 見kiến 凡phàm 有hữu 三tam 種chủng 。 全toàn 未vị 見kiến 而nhi 言ngôn 見kiến 中trung 道đạo 者giả 。 此thử 乃nãi 名danh 同đồng 而nhi 於ư 名danh 起khởi 見kiến 。 後hậu 結kết 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 不bất 見kiến 佛Phật 性tánh 。 當đương 知tri 三tam 種chủng 。 並tịnh 不bất 見kiến 性tánh 。 將tương 後hậu 驗nghiệm 前tiền 。 前tiền 是thị 唱xướng 中trung 道đạo 見kiến 。 凡phàm 夫phu 惑hoặc 心tâm 雖tuy 作tác 中trung 道đạo 想tưởng 。 而nhi 因nhân 苦khổ 果quả 苦khổ 是thị 定định 苦khổ 行hạnh 。 是thị 故cố 不bất 見kiến 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 二Nhị 乘Thừa 自tự 行hành 勝thắng 於ư 凡phàm 夫phu 。 化hóa 他tha 邊biên 劣liệt 於ư 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 作tác 中trung 道đạo 之chi 想tưởng 名danh 定định 苦khổ 樂lạc 行hành 。 二Nhị 乘Thừa 偏thiên 空không 故cố 不bất 見kiến 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 菩Bồ 薩Tát 慈từ 悲bi 。 甘cam 苦khổ 如như 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 即tức 是thị 偏thiên 假giả 故cố 。 不bất 見kiến 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 如như 此thử 三tam 種chủng 。 雖tuy 同đồng 名danh 中trung 道đạo 與dữ 上thượng 名danh 相tướng 違vi 。 相tương 違vi 故cố 無vô 圓viên 遍biến 之chi 義nghĩa 。 是thị 故cố 不bất 見kiến 。 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 下hạ 。 正chánh 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 。 舊cựu 云vân 。 此thử 答đáp 因nhân 性tánh 。 觀quán 師sư 云vân 。 此thử 具cụ 明minh 五ngũ 性tánh 豈khởi 獨độc 因nhân 耶da 。 就tựu 文văn 為vi 兩lưỡng 。 初sơ 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 。 後hậu 論luận 義nghĩa 。 初sơ 答đáp 問vấn 為vi 二nhị 。 先tiên 牒điệp 問vấn 。 次thứ 正chánh 答đáp 。 初sơ 具cụ 提đề 其kỳ 問vấn 。 其kỳ 問vấn 何hà 義nghĩa 。 義nghĩa 者giả 名danh 之chi 所sở 以dĩ 。 有hữu 何hà 所sở 以dĩ 稱xưng 為vi 佛Phật 性tánh 。 佛Phật 答đáp 為vi 三tam 。 初sơ 總tổng 舉cử 圓viên 義nghĩa 。 二nhị 別biệt 舉cử 遍biến 義nghĩa 。 三tam 結kết 歎thán 。 初sơ 總tổng 答đáp 意ý 者giả 。 善thiện 得đắc 圓viên 旨chỉ 是thị 其kỳ 所sở 以dĩ 。 佛Phật 是thị 圓viên 人nhân 性tánh 是thị 圓viên 法pháp 。 人nhân 法pháp 合hợp 稱xưng 故cố 言ngôn 佛Phật 性tánh 。 又hựu 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 是thị 圓viên 人nhân 。 菩Bồ 提Đề 是thị 圓viên 果quả 。 兼kiêm 得đắc 涅Niết 槃Bàn 之chi 果quả 果quả 也dã 。 既ký 言ngôn 果quả 與dữ 果quả 果quả 。 即tức 知tri 此thử 果quả 從tùng 因nhân 。 因nhân 生sanh 此thử 果quả 。 果quả 從tùng 因nhân 生sanh 。 中trung 道đạo 者giả 非phi 因nhân 非phi 因nhân 因nhân 。 非phi 果quả 非phi 果quả 果quả 。 皆giai 顯hiển 現hiện 者giả 悉tất 由do 佛Phật 性tánh 為vi 種chủng 子tử 。 故cố 知tri 此thử 中trung 道đạo 。 即tức 是thị 佛Phật 性tánh 。 佛Phật 性tánh 既ký 為vi 種chủng 子tử 。 種chủng 子tử 能năng 生sanh 兩lưỡng 因nhân 兩lưỡng 果quả 。 此thử 兩lưỡng 因nhân 果quả 。 又hựu 是thị 種chủng 子tử 能năng 顯hiển 中trung 道đạo 。 即tức 是thị 更cánh 互hỗ 以dĩ 為vi 種chủng 子tử 。 不bất 作tác 此thử 釋thích 無vô 奈nại 此thử 文văn 何hà 。 通thông 塗đồ 雖tuy 爾nhĩ 。 別biệt 說thuyết 即tức 是thị 佛Phật 性tánh 。 以dĩ 為vi 種chủng 子tử 。 問vấn 佛Phật 性tánh 既ký 為vi 四tứ 性tánh 種chủng 子tử 。 何hà 獨độc 是thị 於ư 菩Bồ 提Đề 種chủng 子tử 。 答đáp 特đặc 是thị 略lược 出xuất 。 又hựu 是thị 旁bàng 正chánh 。 如như 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 非phi 無vô 旁bàng 義nghĩa 。 正chánh 發phát 觀quán 智trí 生sanh 於ư 菩Bồ 提Đề 。 種chủng 子tử 義nghĩa 彰chương 。 餘dư 之chi 三tam 性tánh 其kỳ 義nghĩa 則tắc 旁bàng 。 譬thí 如như 胡hồ 瓜qua 正chánh 能năng 發phát 熱nhiệt 是thị 熱nhiệt 病bệnh 緣duyên 。
大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 二nhị 十thập 三tam
Đại Bát Niết Bàn Kinh Sớ/sơ ♦ Quyển 23
❖
Phiên âm: 25/3/2016 ◊ Cập nhật: 25/3/2016