華Hoa 嚴Nghiêm 一Nhất 乘Thừa 教Giáo 義Nghĩa 分Phân 齊Tề 章Chương 卷quyển 第đệ 二nhị
Hoa Nghiêm Nhất Thừa Giáo Nghĩa Phân Tề Chương ♦ Quyển 2

唐đường 大đại 薦tiến 福phước 寺tự 沙Sa 門Môn 法Pháp 藏tạng 述thuật


第đệ 九cửu 明minh 諸chư 教giáo 所sở 詮thuyên 差sai 別biệt 者giả 。 略lược 舉cử 十thập 門môn 。 義nghĩa 差sai 別biệt 故cố 。 顯hiển 彼bỉ 能năng 詮thuyên 差sai 別biệt 非phi 一nhất 。 餘dư 如như 別biệt 說thuyết 。 一nhất 所sở 依y 心tâm 識thức 。 二nhị 明minh 佛Phật 種chủng 性tánh 。 三tam 行hành 位vị 分phân 齊tề 。 四tứ 修tu 行hành 時thời 分phần/phân 。 五ngũ 修tu 行hành 依y 身thân 。 六lục 斷đoạn 惑hoặc 分phân 齊tề 。 七thất 二Nhị 乘Thừa 迴hồi 心tâm 。 八bát 佛Phật 果Quả 義nghĩa 相tương/tướng 。 九cửu 攝nhiếp 化hóa 境cảnh 界giới 。 十thập 佛Phật 身thân 開khai 合hợp 。 第đệ 一nhất 心tâm 識thức 差sai 別biệt 者giả 。 如như 小Tiểu 乘Thừa 但đãn 有hữu 六lục 識thức 。 義nghĩa 分phần/phân 心tâm 意ý 識thức 。 如như 小Tiểu 乘Thừa 論luận 說thuyết 。 於ư 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 但đãn 得đắc 其kỳ 名danh 。 如như 增tăng 一nhất 經kinh 說thuyết 。 若nhược 依y 始thỉ 教giáo 。 於ư 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 但đãn 得đắc 一nhất 分phần/phân 生sanh 滅diệt 之chi 義nghĩa 。 以dĩ 於ư 真chân 理lý 未vị 能năng 融dung 通thông 。 但đãn 說thuyết 凝ngưng 然nhiên 不bất 作tác 諸chư 法pháp 。 故cố 就tựu 緣duyên 起khởi 生sanh 滅diệt 事sự 中trung 建kiến 立lập 賴lại 耶da 。 從tùng 業nghiệp 等đẳng 種chủng 辨biện 體thể 而nhi 生sanh 。 異dị 熟thục 報báo 識thức 為vi 諸chư 法pháp 依y 。 方phương 便tiện 漸tiệm 漸tiệm 引dẫn 向hướng 真chân 理lý 。 故cố 說thuyết 熏huân 等đẳng 悉tất 皆giai 即tức 空không 。 如như 解giải 深thâm 密mật 經Kinh 云vân 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 於ư 內nội 於ư 外ngoại 。 不bất 見kiến 藏tạng 住trụ 。 不bất 見kiến 熏huân 習tập 。 不bất 見kiến 阿a 賴lại 耶da 。 不bất 見kiến 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 不bất 見kiến 阿a 陀đà 那na 。 不bất 見kiến 阿a 陀đà 那na 識thức 。 若nhược 能năng 如như 是thị 知tri 。 者giả 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 菩Bồ 薩Tát 。 如Như 來Lai 齊tề 此thử 。 建kiến 立lập 一nhất 切thiết 。 心tâm 意ý 識thức 祕bí 密mật 善thiện 巧xảo 。 瑜du 伽già 中trung 亦diệc 同đồng 此thử 說thuyết 。 解giải 云vân 。 既ký 齊tề 此thử 不bất 見kiến 等đẳng 處xứ 。 立lập 為vi 心tâm 意ý 等đẳng 善thiện 巧xảo 故cố 。 是thị 故cố 所sở 立lập 賴lại 耶da 生sanh 滅diệt 等đẳng 相tướng 。 皆giai 是thị 密mật 意ý 。 不bất 令linh 如như 言ngôn 而nhi 取thủ 故cố 。 會hội 歸quy 真chân 也dã 。 若nhược 依y 終chung 教giáo 。 於ư 此thử 賴lại 耶da 識thức 。 得đắc 理lý 事sự 融dung 通thông 二nhị 分phần 義nghĩa 。 故cố 論luận 但đãn 云vân 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 與dữ 生sanh 滅diệt 和hòa 合hợp 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 名danh 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 以dĩ 許hứa 真Chân 如Như 隨tùy 熏huân 和hòa 合hợp 成thành 此thử 本bổn 識thức 。 不bất 同đồng 前tiền 教giáo 業nghiệp 等đẳng 種chủng 生sanh 故cố 。 楞lăng 伽già 云vân 。 如Như 來Lai 藏tạng 為vi 無vô 始thỉ 惡ác 習tập 所sở 熏huân 名danh 為vi 藏tạng 識thức 。 又hựu 云vân 。 如Như 來Lai 藏tạng 受thọ 苦khổ 樂lạc 。 與dữ 因nhân 俱câu 若nhược 生sanh 若nhược 滅diệt 。 又hựu 云vân 。 如Như 來Lai 藏tạng 名danh 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 而nhi 與dữ 無vô 明minh 七thất 識thức 俱câu 。 又hựu 起khởi 信tín 云vân 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 因nhân 無vô 明minh 風phong 動động 成thành 染nhiễm 心tâm 等đẳng 。 如như 是thị 非phi 一nhất 。 問vấn 真Chân 如Như 既ký 言ngôn 常thường 法pháp 。 云vân 何hà 得đắc 說thuyết 。 隨tùy 熏huân 起khởi 滅diệt 。 既ký 許hứa 起khởi 滅diệt 。 如như 何hà 復phục 說thuyết 為vi 凝ngưng 然nhiên 常thường 。 答đáp 既ký 言ngôn 真Chân 如Như 常thường 故cố 。 非phi 如như 言ngôn 所sở 謂vị 常thường 也dã 。 何hà 者giả 聖thánh 說thuyết 真Chân 如Như 為vi 凝ngưng 然nhiên 者giả 。 此thử 是thị 隨tùy 緣duyên 作tác 諸chư 法pháp 時thời 。 不bất 失thất 自tự 體thể 。 故cố 說thuyết 為vi 常thường 。 是thị 即tức 不bất 異dị 無vô 常thường 之chi 常thường 名danh 不bất 思tư 議nghị 常thường 。 非phi 謂vị 不bất 作tác 諸chư 法pháp 如như 情tình 所sở 謂vị 之chi 凝ngưng 然nhiên 也dã 。 故cố 勝thắng 鬘man 中trung 云vân 。 不bất 染nhiễm 而nhi 染nhiễm 者giả 。 明minh 隨tùy 緣duyên 作tác 諸chư 法pháp 也dã 。 染nhiễm 而nhi 不bất 染nhiễm 者giả 。 明minh 隨tùy 緣duyên 時thời 不bất 失thất 自tự 性tánh 。 由do 初sơ 義nghĩa 故cố 俗tục 諦đế 得đắc 成thành 。 由do 後hậu 義nghĩa 故cố 真Chân 諦Đế 復phục 立lập 。 如như 是thị 真chân 俗tục 但đãn 有hữu 二nhị 義nghĩa 無vô 有hữu 二nhị 體thể 。 相tương/tướng 融dung 無vô 礙ngại 離ly 諸chư 情tình 執chấp 。 是thị 故cố 論luận 云vân 。 智trí 障chướng 極cực 盲manh 闇ám 謂vị 真chân 俗tục 別biệt 執chấp 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。 此thử 真Chân 如Như 二nhị 義nghĩa 。 同đồng 前tiền 始thỉ 教giáo 中trung 約ước 法pháp 相tướng 差sai 別biệt 門môn 故cố 。 但đãn 說thuyết 一nhất 分phần/phân 凝ngưng 然nhiên 義nghĩa 也dã 。 此thử 終chung 教giáo 中trung 。 約ước 體thể 相tướng 鎔dong 融dung 門môn 故cố 。 說thuyết 二nhị 分phần 無vô 二nhị 之chi 義nghĩa 。 此thử 義nghĩa 廣quảng 如như 起khởi 信tín 義nghĩa 記ký 中trung 說thuyết 。 又hựu 如như 十Thập 地Địa 經Kinh 云vân 。 三tam 界giới 虛hư 妄vọng 。 唯duy 一nhất 心tâm 作tác 。 攝nhiếp 論luận 等đẳng 約ước 始thỉ 教giáo 義nghĩa 釋thích 。 諸chư 賴lại 耶da 識thức 等đẳng 也dã 。 十Thập 地Địa 論luận 約ước 終chung 教giáo 釋thích 。 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 真chân 心tâm 也dã 。 又hựu 如như 達đạt 磨ma 經kinh 頌tụng 攝nhiếp 論luận 等đẳng 釋thích 云vân 。 此thử 界giới 等đẳng 者giả 。 界giới 謂vị 因nhân 義nghĩa 。 即tức 種chủng 子tử 識thức 。 如như 是thị 等đẳng 。 寶bảo 性tánh 論luận 約ước 終chung 教giáo 釋thích 云vân 。 此thử 性tánh 者giả 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 依y 此thử 有hữu 諸chư 趣thú 等đẳng 者giả 。 如như 勝thắng 鬘man 經kinh 說thuyết 。 依y 如Như 來Lai 藏tạng 有hữu 生sanh 死tử 。 依y 如Như 來Lai 藏tạng 。 有hữu 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 二nhị 門môn 別biệt 也dã 。 若nhược 依y 頓đốn 教giáo 。 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 唯duy 一nhất 真Chân 如Như 心tâm 。 差sai 別biệt 相tương/tướng 盡tận 離ly 言ngôn 絕tuyệt 慮lự 不bất 可khả 說thuyết 也dã 。 如như 維duy 摩ma 經kinh 中trung 三tam 十thập 二nhị 菩Bồ 薩Tát 所sở 說thuyết 。 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 者giả 。 是thị 前tiền 終chung 教giáo 中trung 染nhiễm 淨tịnh 鎔dong 融dung 無vô 二nhị 之chi 義nghĩa 。 淨tịnh 名danh 所sở 顯hiển 離ly 言ngôn 不bất 二nhị 是thị 此thử 門môn 也dã 。 以dĩ 其kỳ 一nhất 切thiết 染nhiễm 淨tịnh 相tương/tướng 盡tận 無vô 有hữu 二nhị 法pháp 。 可khả 以dĩ 融dung 會hội 故cố 。 不bất 可khả 說thuyết 為vi 不bất 二nhị 也dã 。 若nhược 依y 圓viên 教giáo 。 即tức 約ước 性tánh 海hải 圓viên 明minh 法Pháp 界Giới 緣duyên 起khởi 無vô 礙ngại 自tự 在tại 。 一nhất 即tức 一nhất 切thiết 。 一nhất 切thiết 即tức 一nhất 。 主chủ 伴bạn 圓viên 融dung 。 故cố 說thuyết 十thập 心tâm 以dĩ 顯hiển 無vô 盡tận 。 如như 離ly 世thế 間gian 品phẩm 及cập 第đệ 九cửu 地địa 說thuyết 。 又hựu 唯duy 一nhất 法Pháp 界Giới 性tánh 起khởi 心tâm 亦diệc 具cụ 十thập 德đức 。 如như 性tánh 起khởi 品phẩm 說thuyết 。 此thử 等đẳng 據cứ 別biệt 教giáo 言ngôn 。 若nhược 約ước 同đồng 教giáo 。 即tức 攝nhiếp 前tiền 諸chư 教giáo 所sở 說thuyết 心tâm 識thức 何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 此thử 方phương 便tiện 故cố 。 從tùng 此thử 而nhi 流lưu 故cố 。 餘dư 可khả 準chuẩn 之chi 。 問vấn 云vân 何hà 一nhất 心tâm 約ước 就tựu 諸chư 教giáo 。 得đắc 有hữu 如như 是thị 差sai 別biệt 義nghĩa 耶da 。 答đáp 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 約ước 法pháp 通thông 收thu 。 二nhị 約ước 機cơ 分phân 齊tề 。 初sơ 義nghĩa 者giả 。 由do 此thử 甚thậm 深thâm 緣duyên 起khởi 一nhất 心tâm 具cụ 五ngũ 義nghĩa 門môn 。 是thị 故cố 聖thánh 者giả 隨tùy 以dĩ 一nhất 門môn 。 攝nhiếp 化hóa 眾chúng 生sanh 。 一nhất 攝nhiếp 義nghĩa 從tùng 名danh 門môn 。 如như 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 說thuyết 。 二nhị 攝nhiếp 理lý 從tùng 事sự 門môn 。 如như 始thỉ 教giáo 說thuyết 。 三tam 理lý 事sự 無vô 礙ngại 門môn 。 如như 終chung 教giáo 說thuyết 。 四tứ 事sự 盡tận 理lý 顯hiển 門môn 。 如như 頓đốn 教giáo 說thuyết 。 五ngũ 性tánh 海hải 具cụ 德đức 門môn 。 如như 圓viên 教giáo 說thuyết 。 是thị 即tức 不bất 動động 本bổn 而nhi 常thường 末mạt 。 不bất 壞hoại 末mạt 而nhi 恆hằng 本bổn 。 故cố 五ngũ 義nghĩa 相tương/tướng 融dung 唯duy 一nhất 心tâm 轉chuyển 也dã 。 二nhị 約ước 機cơ 明minh 得đắc 法Pháp 分phân 齊tề 者giả 。 或hoặc 有hữu 得đắc 名danh 而nhi 不bất 得đắc 義nghĩa 。 如như 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 。 或hoặc 有hữu 得đắc 名danh 得đắc 一nhất 分phần/phân 義nghĩa 。 如như 始thỉ 教giáo 。 或hoặc 有hữu 得đắc 名danh 得đắc 具cụ 分phần/phân 義nghĩa 。 如như 終chung 教giáo 。 或hoặc 有hữu 得đắc 義nghĩa 而nhi 不bất 存tồn 名danh 。 如như 頓đốn 教giáo 。 或hoặc 有hữu 名danh 義nghĩa 俱câu 無vô 盡tận 。 如như 圓viên 教giáo 。 其kỳ 餘dư 義nghĩa 門môn 如như 唯duy 識thức 章chương 說thuyết 。 第đệ 二nhị 明minh 種chủng 性tánh 差sai 別biệt 者giả 。 若nhược 依y 小Tiểu 乘Thừa 種chủng 性tánh 有hữu 六lục 種chủng 。 謂vị 退thoái 。 思tư 。 護hộ 。 住trụ 。 昇thăng 進tiến 。 不bất 動động 。 不bất 動động 性tánh 中trung 有hữu 三tam 品phẩm 。 上thượng 者giả 佛Phật 種chủng 性tánh 。 中trung 者giả 獨Độc 覺Giác 性tánh 。 下hạ 者giả 聲Thanh 聞Văn 性tánh 。 如như 舍Xá 利Lợi 弗Phất 等đẳng 。 雖tuy 於ư 此thử 中trung 說thuyết 佛Phật 一nhất 人nhân 有hữu 佛Phật 種chủng 性tánh 。 然nhiên 非phi 是thị 彼bỉ 大đại 菩Bồ 提Đề 性tánh 以dĩ 於ư 佛Phật 功công 德đức 不bất 說thuyết 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 起khởi 大đại 用dụng 等đẳng 故cố 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 於ư 此thử 教giáo 中trung 除trừ 佛Phật 一nhất 人nhân 餘dư 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 不bất 說thuyết 有hữu 大đại 菩Bồ 提Đề 性tánh 。 餘dư 義nghĩa 如như 小Tiểu 乘Thừa 論luận 說thuyết 。 若nhược 依y 三tam 乘thừa 教giáo 種chủng 性tánh 差sai 別biệt 。 略lược 有hữu 三tam 說thuyết 。 一nhất 約ước 始thỉ 教giáo 。 即tức 就tựu 有hữu 為vi 無vô 常thường 。 法pháp 中trung 立lập 種chủng 性tánh 故cố 。 即tức 不bất 能năng 遍biến 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 故cố 五ngũ 種chủng 性tánh 中trung 即tức 有hữu 一nhất 分phần/phân 。 無vô 性tánh 眾chúng 生sanh 。 故cố 顯hiển 揚dương 論luận 云vân 。 云vân 何hà 種chủng 性tánh 差sai 別biệt 。 五ngũ 種chủng 道Đạo 理lý 。 謂vị 一nhất 切thiết 界giới 差sai 別biệt 可khả 得đắc 故cố 。 乃nãi 至chí 云vân 。 唯duy 現hiện 在tại 世thế 非phi 般bát 涅Niết 槃Bàn 法pháp 。 不bất 應ưng 理lý 故cố 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 由do 法pháp 爾nhĩ 故cố 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 有hữu 五ngũ 種chủng 性tánh 。 第đệ 五ngũ 種chủng 性tánh 無vô 有hữu 出xuất 世thế 功công 德đức 因nhân 故cố 。 永vĩnh 不bất 滅diệt 度độ 。 由do 是thị 道Đạo 理lý 。 諸chư 佛Phật 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 功công 德đức 無vô 有hữu 斷đoạn 盡tận 。 其kỳ 有hữu 種chủng 性tánh 者giả 。 瑜du 伽già 論luận 云vân 。 種chủng 性tánh 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 本bổn 性tánh 住trụ 。 二nhị 習tập 所sở 成thành 。 本bổn 性tánh 住trụ 者giả 。 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 六lục 處xứ 殊thù 勝thắng 。 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 從tùng 無vô 始thỉ 世thế 。 展triển 轉chuyển 傳truyền 來lai 法pháp 爾nhĩ 所sở 得đắc 。 習tập 所sở 成thành 者giả 。 謂vị 先tiên 串xuyến 習tập 善thiện 根căn 所sở 得đắc 。 此thử 中trung 本bổn 性tánh 。 即tức 內nội 六lục 處xứ 中trung 意ý 處xứ 為vi 殊thù 勝thắng 。 即tức 攝nhiếp 賴lại 耶da 識thức 中trung 本bổn 覺giác 解giải 性tánh 為vi 性tánh 種chủng 性tánh 。 故cố 梁lương 攝nhiếp 論luận 云vân 。 聞văn 熏huân 習tập 與dữ 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 中trung 解giải 性tánh 和hòa 合hợp 。 一nhất 切thiết 聖thánh 人nhân 。 以dĩ 此thử 為vi 因nhân 。 然nhiên 瑜du 伽già 既ký 云vân 具cụ 種chủng 性tánh 者giả 方phương 能năng 發phát 心tâm 。 即tức 知tri 具cụ 性tánh 習tập 二nhị 法pháp 。 成thành 一nhất 種chủng 性tánh 。 是thị 故cố 此thử 二nhị 緣duyên 起khởi 不bất 二nhị 。 隨tùy 闕khuyết 一nhất 不bất 成thành 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 性tánh 為vi 先tiên 習tập 為vi 後hậu 。 但đãn 可khả 。 位vị 至chí 堪kham 任nhậm 已dĩ 去khứ 。 方phương 可khả 約ước 本bổn 說thuyết 有hữu 性tánh 種chủng 約ước 修tu 說thuyết 為vi 習tập 種chủng 。 然nhiên 有hữu 二nhị 義nghĩa 而nhi 無vô 二nhị 事sự 。 如như 上thượng 攝nhiếp 論luận 云vân 。 二nhị 義nghĩa 和hòa 合hợp 為vi 一nhất 。 因nhân 故cố 得đắc 知tri 也dã 。 問vấn 此thử 二nhị 種chủng 性tánh 與dữ 仁nhân 王vương 及cập 本bổn 業nghiệp 經kinh 中trung 六lục 種chủng 性tánh 內nội 習tập 種chủng 性tánh 種chủng 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 耶da 。 答đáp 彼bỉ 經kinh 大đại 都đô 約ước 位vị 而nhi 說thuyết 。 以dĩ 初sơ 習tập 為vi 習tập 種chủng 性tánh 。 久cửu 習tập 積tích 成thành 為vi 性tánh 種chủng 性tánh 故cố 。 說thuyết 習tập 種chủng 在tại 十thập 住trụ 性tánh 種chủng 在tại 十thập 行hành 。 三tam 賢hiền 之chi 前tiền 。 但đãn 名danh 善thiện 趣thú 不bất 名danh 種chủng 性tánh 。 瑜du 伽già 中trung 。 久cửu 習tập 名danh 習tập 種chủng 。 約ước 本bổn 為vi 性tánh 種chủng 。 而nhi 此thử 二nhị 種chủng 非phi 初sơ 非phi 中trung 後hậu 。 是thị 故cố 經kinh 說thuyết 習tập 故cố 成thành 性tánh 。 論luận 中trung 說thuyết 為vi 依y 性tánh 起khởi 習tập 。 良lương 以dĩ 此thử 二nhị 互hỗ 成thành 緣duyên 起khởi 。 無vô 二nhị 相tướng 故cố 。 經kinh 論luận 互hỗ 說thuyết 義nghĩa 方phương 備bị 足túc 。 又hựu 經kinh 說thuyết 種chủng 性tánh 在tại 發phát 心tâm 後hậu 。 論luận 中trung 種chủng 性tánh 在tại 發phát 心tâm 前tiền 。 何hà 以dĩ 爾nhĩ 者giả 。 以dĩ 其kỳ 至chí 得đắc 位vị 時thời 功công 能năng 方phương 顯hiển 。 是thị 故cố 經kinh 說thuyết 在tại 三tam 賢hiền 位vị 中trung 。 然nhiên 彼bỉ 功công 能năng 。 必tất 有hữu 所sở 依y 。 是thị 故cố 論luận 中trung 說thuyết 在tại 位vị 前tiền 。 要yếu 由do 功công 能năng 顯hiển 方phương 可khả 說thuyết 有hữu 故cố 。 經kinh 不bất 違vi 論luận 。 要yếu 由do 有hữu 性tánh 方phương 起khởi 功công 能năng 故cố 。 論luận 不bất 違vi 經kinh 。 亦diệc 是thị 互hỗ 舉cử 義nghĩa 意ý 融dung 通thông 。 問vấn 又hựu 以dĩ 何hà 義nghĩa 。 知tri 種chủng 性tánh 至chí 堪kham 任nhậm 位vị 耶da 。 答đáp 以dĩ 論luận 說thuyết 種chủng 性tánh 必tất 具cụ 性tánh 習tập 。 既ký 已dĩ 有hữu 習tập 必tất 已dĩ 修tu 行hành 。 若nhược 已dĩ 修tu 行hành 必tất 至chí 堪kham 任nhậm 。 若nhược 不bất 從tùng 愚ngu 夫phu 至chí 堪kham 任nhậm 已dĩ 來lai 中trung 間gian 修tu 此thử 串xuyến 習tập 行hành 者giả 。 更cánh 何hà 位vị 修tu 也dã 。 以dĩ 於ư 愚ngu 位vị 未vị 修tu 習tập 故cố 。 得đắc 位vị 已dĩ 去khứ 具cụ 第đệ 二nhị 住trụ 故cố 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 從tùng 愚ngu 位vị 未vị 修tu 串xuyến 習tập 行hành 。 至chí 彼bỉ 堪kham 任nhậm 串xuyến 習tập 方phương 成thành 故cố 得đắc 性tánh 習tập 通thông 融dung 以dĩ 為vi 種chủng 性tánh 。 問vấn 若nhược 要yếu 待đãi 習tập 方phương 說thuyết 性tánh 者giả 。 愚ngu 位vị 未vị 習tập 。 豈khởi 無vô 性tánh 種chủng 。 如như 其kỳ 無vô 者giả 後hậu 不bất 應ưng 有hữu 。 先tiên 無vô 後hậu 有hữu 非phi 性tánh 種chủng 故cố 。 如như 其kỳ 有hữu 者giả 無vô 習tập 有hữu 性tánh 。 不bất 應ưng 理lý 故cố 。 論luận 不bất 說thuyết 故cố 。 答đáp 此thử 二nhị 既ký 為vi 緣duyên 起khởi 。 故cố 無vô 習tập 時thời 亦diệc 無vô 彼bỉ 性tánh 。 由do 此thử 亦diệc 立lập 無vô 性tánh 有hữu 情tình 。 先tiên 無vô 後hậu 有hữu 非phi 性tánh 種chủng 者giả 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 以dĩ 習tập 成thành 處xứ 定định 先tiên 有hữu 性tánh 。 愚ngu 位vị 未vị 習tập 故cố 不bất 說thuyết 性tánh 。 後hậu 起khởi 習tập 已dĩ 不bất 名danh 無vô 習tập 。 是thị 故cố 習tập 成thành 後hậu 說thuyết 有hữu 性tánh 。 隨tùy 於ư 諸chư 乘thừa 串xuyến 習tập 何hà 行hành 。


爾nhĩ 時thời 即tức 說thuyết 本bổn 有hữu 彼bỉ 性tánh 問vấn 若nhược 爾nhĩ 此thử 即tức 唯duy 是thị 一nhất 不bất 定định 性tánh 。 如như 何hà 得đắc 有hữu 五ngũ 種chủng 性tánh 差sai 別biệt 耶da 。 答đáp 即tức 由do 此thử 義nghĩa 安an 立lập 五ngũ 性tánh 何hà 者giả 。 謂vị 修tu 六Lục 度Độ 串xuyến 習tập 行hành 已dĩ 。 位vị 到đáo 堪kham 任nhậm 成thành 。 菩Bồ 薩Tát 種chủng 性tánh 。 若nhược 習tập 小tiểu 行hành 到đáo 於ư 忍nhẫn 位vị 成thành 聲Thanh 聞Văn 性tánh 。 故cố 智trí 論luận 云vân 。 煖noãn 頂đảnh 忍nhẫn 等đẳng 。 名danh 為vi 性tánh 地địa 。 善thiện 戒giới 經Kinh 云vân 。 若nhược 得đắc 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 是thị 名danh 第đệ 二nhị 位vị 。 故cố 知tri 前tiền 三tam 善thiện 根căn 屬thuộc 種chủng 性tánh 位vị 。 若nhược 依y 俱câu 舍xá 論luận 。 得đắc 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 根căn 位vị 方phương 說thuyết 有hữu 性tánh 。 故cố 彼bỉ 論luận 云vân 。 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 者giả 。 謂vị 定định 能năng 感cảm 涅Niết 槃Bàn 果quả 善thiện 。 此thử 善thiện 生sanh 已dĩ 令linh 彼bỉ 有hữu 情tình 。 名danh 為vi 身thân 中trung 。 有hữu 涅Niết 槃Bàn 法pháp 。 獨Độc 覺Giác 準chuẩn 知tri 。 由do 此thử 即tức 立lập 三tam 乘thừa 種chủng 性tánh 。 若nhược 於ư 三tam 行hành 隨tùy 一nhất 修tu 行hành 未vị 至chí 本bổn 位vị 。


爾nhĩ 時thời 立lập 為vi 不bất 定định 種chủng 性tánh 。 若nhược 於ư 三tam 行hành 全toàn 未vị 修tu 行hành 。


爾nhĩ 時thời 立lập 為vi 無vô 有hữu 種chủng 性tánh 。 由do 此thử 當đương 知tri 。 諸chư 乘thừa 種chủng 性tánh 皆giai 就tựu 習tập 說thuyết 。 問vấn 若nhược 愚ngu 位vị 無vô 習tập 。 即tức 無vô 性tánh 者giả 。 後hậu 縱túng/tung 起khởi 習tập 何hà 得đắc 為vi 有hữu 。 答đáp 有hữu 習tập 非phi 是thị 無vô 習tập 位vị 故cố 。 是thị 故cố 有hữu 習tập 常thường 恆hằng 有hữu 。 無vô 習tập 自tự 恆hằng 無vô 。 既ký 不bất 以dĩ 無vô 習tập 而nhi 作tác 習tập 。 亦diệc 不bất 以dĩ 無vô 性tánh 而nhi 為vi 性tánh 。 以dĩ 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 故cố 。 如như 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 三tam 種chủng 人nhân 中trung 畢tất 竟cánh 死tử 者giả 。 喻dụ 一nhất 闡xiển 提đề 無vô 佛Phật 性tánh 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 闡xiển 提đề 輩bối 若nhược 遇ngộ 善thiện 友hữu 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 聞văn 說thuyết 深thâm 法Pháp 及cập 以dĩ 不bất 遇ngộ 。 俱câu 不bất 得đắc 離ly 一nhất 闡xiển 提đề 心tâm 。


何hà 以dĩ 故cố 。 斷đoạn 善thiện 根căn 故cố 。 一nhất 闡xiển 提đề 輩bối 亦diệc 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 能năng 發phát 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 。 即tức 不bất 復phục 名danh 一nhất 闡xiển 提đề 性tánh 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 以dĩ 何hà 緣duyên 故cố 。 說thuyết 一nhất 闡xiển 提đề 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 闡xiển 提đề 輩bối 實thật 不phủ 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 如như 命mạng 盡tận 者giả 等đẳng 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 就tựu 位vị 前tiền 後hậu 有hữu 無vô 。 恆hằng 定định 不bất 相tương 由do 也dã 。 二nhị 約ước 終chung 教giáo 。 即tức 就tựu 真Chân 如Như 性tánh 中trung 。 立lập 種chủng 性tánh 故cố 。 則tắc 遍biến 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 悉tất 有hữu 性tánh 故cố 。 智trí 論luận 云vân 。 白bạch 石thạch 有hữu 銀ngân 性tánh 。 黃hoàng 石thạch 有hữu 金kim 性tánh 。 水thủy 是thị 濕thấp 性tánh 火hỏa 是thị 熱nhiệt 性tánh 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 有hữu 涅Niết 槃Bàn 性tánh 。 以dĩ 一nhất 切thiết 妄vọng 識thức 無vô 不bất 可khả 歸quy 自tự 真chân 性tánh 故cố 。 如như 經kinh 說thuyết 言ngôn 。 眾chúng 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 悉tất 皆giai 有hữu 心tâm 。 凡phàm 有hữu 心tâm 者giả 定định 。 當đương 得đắc 成thành 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 我ngã 常thường 宣tuyên 說thuyết 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。 問vấn 如như 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 諸chư 有hữu 心tâm 悉tất 。 得đắc 菩Bồ 提Đề 者giả 。 佛Phật 亦diệc 有hữu 心tâm 亦diệc 應ưng 當đương 得đắc 。 若nhược 言ngôn 佛Phật 雖tuy 有hữu 心tâm 更cánh 非phi 當đương 得đắc 。 是thị 即tức 無vô 性tánh 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 有hữu 是thị 心tâm 亦diệc 非phi 當đương 得đắc 。 答đáp 經kinh 中trung 已dĩ 自tự 揀giản 濫lạm 故cố 。 但đãn 云vân 眾chúng 生sanh 有hữu 心tâm 不bất 云vân 佛Phật 矣hĩ 。 以dĩ 處xứ 處xứ 受thọ 生sanh 。 名danh 為vi 眾chúng 生sanh 。 故cố 不bất 同đồng 佛Phật 也dã 。 問vấn 若nhược 並tịnh 有hữu 性tánh 。 如như 何hà 建kiến 立lập 。 五ngũ 種chủng 性tánh 中trung 無vô 性tánh 者giả 耶da 。 答đáp 論luận 自tự 有hữu 釋thích 故cố 寶bảo 性tánh 論luận 云vân 。 一nhất 向hướng 說thuyết 闡xiển 提đề 無vô 涅Niết 槃Bàn 性tánh 不bất 入nhập 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 為vi 欲dục 示thị 顯hiển 謗báng 大Đại 乘Thừa 因nhân 故cố 。 此thử 明minh 何hà 義nghĩa 。 為vi 欲dục 迴hồi 轉chuyển 誹phỉ 謗báng 大Đại 乘Thừa 心tâm 。 依y 無vô 量lượng 時thời 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 以dĩ 彼bỉ 實thật 有hữu 清thanh 淨tịnh 佛Phật 性tánh 故cố 。 又hựu 佛Phật 性tánh 論luận 云vân 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 佛Phật 說thuyết 眾chúng 生sanh 不bất 住trụ 於ư 性tánh 永vĩnh 無vô 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 耶da 。


答đáp 曰viết 。

若nhược 曾tằng 背bối/bội 大Đại 乘Thừa 者giả 。 此thử 法pháp 是thị 一nhất 闡xiển 提đề 因nhân 。 為vì 令linh 眾chúng 生sanh 。 捨xả 此thử 法pháp 故cố 。 若nhược 墮đọa 闡xiển 提đề 因nhân 。 於ư 長trường 夜dạ 時thời 輪luân 轉chuyển 不bất 息tức 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 經kinh 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 依y 道Đạo 理lý 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 悉tất 本bổn 有hữu 清thanh 淨tịnh 佛Phật 性tánh 。 若nhược 不bất 得đắc 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 是thị 故cố 佛Phật 性tánh 決quyết 定định 本bổn 有hữu 。 離ly 有hữu 離ly 無vô 故cố 。 解giải 云vân 。 又hựu 此thử 論luận 前tiền 文văn 廣quảng 破phá 無vô 性tánh 。 乃nãi 至chí 末mạt 文văn 云vân 。 三tam 者giả 失thất 同đồng 外ngoại 道đạo 有hữu 本bổn 定định 有hữu 。 無vô 本bổn 定định 無vô 。 有hữu 不bất 可khả 滅diệt 。 無vô 不bất 可khả 生sanh 。 此thử 等đẳng 過quá 失thất 。 由do 汝nhữ 邪tà 執chấp 無vô 性tánh 義nghĩa 生sanh 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 前tiền 始thỉ 教giáo 中trung 。 決quyết 定định 說thuyết 有hữu 。 無vô 性tánh 眾chúng 生sanh 。 此thử 終chung 教giáo 中trung 並tịnh 皆giai 有hữu 性tánh 。 云vân 何hà 會hội 通thông 。 答đáp 亦diệc 論luận 自tự 有hữu 釋thích 。 故cố 佛Phật 性tánh 論luận 第đệ 二nhị 卷quyển 云vân 。 何hà 故cố 復phục 有hữu 。 經kinh 說thuyết 闡xiển 提đề 眾chúng 生sanh 決quyết 定định 。 無vô 有hữu 般bát 涅Niết 槃Bàn 性tánh 。 若nhược 爾nhĩ 二nhị 經kinh 便tiện 自tự 相tương 違vi 。 如như 何hà 會hội 二nhị 說thuyết 一nhất 了liễu 一nhất 不bất 了liễu 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 解giải 云vân 。 若nhược 小Tiểu 乘Thừa 中trung 但đãn 佛Phật 一nhất 人nhân 有hữu 佛Phật 性tánh 。 餘dư 一nhất 切thiết 人nhân 。 皆giai 不bất 說thuyết 有hữu 。 若nhược 三tam 乘thừa 始thỉ 教giáo 中trung 。 以dĩ 漸tiệm 異dị 小Tiểu 乘Thừa 故cố 。 說thuyết 多đa 人nhân 有hữu 。 猶do 未vị 全toàn 異dị 彼bỉ 故cố 。 許hứa 一nhất 分phần/phân 無vô 性tánh 。 是thị 故cố 論luận 中trung 判phán 為vi 權quyền 施thí 不bất 了liễu 說thuyết 也dã 。 問vấn 若nhược 依y 終chung 教giáo 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 當đương 作tác 佛Phật 。 即tức 眾chúng 生sanh 雖tuy 多đa 亦diệc 有hữu 終chung 盡tận 。 若nhược 如như 是thị 者giả 。 最tối 後hậu 成thành 佛Phật 。 即tức 無vô 所sở 化hóa 。 所sở 化hóa 無vô 故cố 利lợi 他tha 行hành 闕khuyết 。 利lợi 他tha 行hành 闕khuyết 成thành 佛Phật 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 又hựu 令linh 諸chư 佛Phật 利lợi 他tha 功công 德đức 有hữu 斷đoạn 盡tận 故cố 。 如như 其kỳ 一nhất 切thiết 盡tận 當đương 作tác 佛Phật 。 而nhi 言ngôn 眾chúng 生sanh 終chung 無vô 盡tận 者giả 。 即tức 有hữu 自tự 語ngữ 相tương 違vi 過quá 失thất 。 以dĩ 無vô 終chung 盡tận 者giả 永vĩnh 不bất 成thành 佛Phật 故cố 。 又hựu 如như 一nhất 佛Phật 度độ 無vô 量lượng 人nhân 。 於ư 眾chúng 生sanh 界giới 。 有hữu 損tổn 已dĩ 不phủ 。 若nhược 有hữu 漸tiệm 損tổn 必tất 有hữu 終chung 盡tận 。 有hữu 損tổn 無vô 盡tận 不bất 應ưng 理lý 故cố 。 若nhược 無vô 損tổn 者giả 即tức 無vô 滅diệt 度độ 。 有hữu 滅diệt 無vô 損tổn 不bất 應ưng 理lý 故cố 。 依y 如như 是thị 等đẳng 道Đạo 理lý 。 佛Phật 地địa 論luận 等đẳng 。 由do 此thử 建kiến 立lập 無vô 性tánh 有hữu 情tình 。 離ly 上thượng 諸chư 過quá 失thất 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 答đáp 若nhược 謂vị 眾chúng 生sanh 。 由do 有hữu 性tánh 故cố 並tịnh 令linh 成thành 佛Phật 。 說thuyết 有hữu 盡tận 者giả 。 是thị 即tức 便tiện 於ư 眾chúng 生sanh 界giới 中trung 。 起khởi 於ư 減giảm 見kiến 。 眾chúng 生sanh 界giới 既ký 減giảm 佛Phật 界giới 必tất 增tăng 。 故cố 於ư 佛Phật 界giới 便tiện 起khởi 增tăng 見kiến 。 如như 是thị 增tăng 減giảm 。 非phi 是thị 正chánh 見kiến 。 是thị 故cố 不bất 增tăng 減giảm 。 經Kinh 云vân 舍Xá 利Lợi 弗Phất 大đại 邪tà 見kiến 者giả 。 所sở 謂vị 見kiến 眾chúng 生sanh 界giới 增tăng 。 見kiến 眾chúng 生sanh 界giới 減giảm 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 設thiết 避tị 此thử 見kiến 故cố 。 立lập 此thử 一nhất 分phần/phân 無vô 性tánh 有hữu 情tình 。 為vi 不bất 增tăng 減giảm 者giả 。 彼bỉ 終chung 不bất 能năng 。 離ly 增tăng 減giảm 見kiến 。


何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 彼bỉ 見kiến 於ư 諸chư 有hữu 性tánh 者giả 並tịnh 成thành 佛Phật 故cố 。 即tức 便tiện 起khởi 於ư 斷đoạn 見kiến 減giảm 見kiến 。 諸chư 無vô 性tánh 者giả 不bất 成thành 佛Phật 故cố 。 即tức 便tiện 起khởi 於ư 常thường 見kiến 增tăng 見kiến 。 以dĩ 彼bỉ 不bất 了liễu 。 眾chúng 生sanh 界giới 故cố 。 是thị 故cố 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 愚ngu 癡si 凡phàm 夫phu 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 一Nhất 法Pháp 界Giới 故cố 。 不bất 能năng 實thật 見kiến 。 一Nhất 法Pháp 界Giới 故cố 。 起khởi 邪tà 見kiến 心tâm 。 謂vị 眾chúng 生sanh 界giới 增tăng 。 眾chúng 生sanh 界giới 減giảm 。 又hựu 文Văn 殊Thù 般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 。 假giả 使sử 一nhất 佛Phật 住trụ 世thế 。 若nhược 一nhất 劫kiếp 若nhược 過quá 一nhất 劫kiếp 。 如như 一nhất 佛Phật 世thế 界giới 。


復phục 有hữu 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 諸chư 佛Phật 。 如như 是thị 一nhất 一nhất 佛Phật 。 若nhược 一nhất 劫kiếp 若nhược 過quá 一nhất 劫kiếp 。 晝trú 夜dạ 說thuyết 法Pháp 。 心tâm 無vô 暫tạm 息tức 。 各các 各các 度độ 於ư 。 無vô 量lượng 河hà 沙sa 眾chúng 生sanh 。 皆giai 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 眾chúng 生sanh 界giới 。 亦diệc 不bất 增tăng 減giảm 。 乃nãi 至chí 十thập 方phương 。 諸chư 佛Phật 世thế 界giới 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 一nhất 一nhất 諸chư 佛Phật 。 說thuyết 法Pháp 教giáo 化hóa 。 各các 度độ 無vô 量lượng 。 河hà 沙sa 眾chúng 生sanh 。 皆giai 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 於ư 眾chúng 生sanh 界giới 。 亦diệc 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。


何hà 以dĩ 故cố 。 眾chúng 生sanh 定định 相tướng 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 義nghĩa 言ngôn 說thuyết 眾chúng 生sanh 界giới 。 猶do 如như 虛hư 空không 。 假giả 使sử 無vô 量lượng 。 勝thắng 神thần 通thông 之chi 者giả 。 各các 無vô 量lượng 劫kiếp 。 飛phi 行hành 虛hư 空không 。 求cầu 空không 邊biên 際tế 。 終chung 不bất 可khả 盡tận 。 非phi 以dĩ 不bất 盡tận 不bất 名danh 遊du 行hành 。 非phi 以dĩ 遊du 行hành 令linh 其kỳ 得đắc 際tế 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 道Đạo 理lý 亦diệc 爾nhĩ 。 非phi 以dĩ 當đương 得đắc 令linh 其kỳ 有hữu 終chung 。 非phi 以dĩ 無vô 終chung 說thuyết 有hữu 無vô 得đắc 。 是thị 故cố 諸chư 難nạn 無vô 不bất 通thông 也dã 。 又hựu 為vi 成thành 諸chư 佛Phật 利lợi 他tha 功công 德đức 無vô 斷đoạn 盡tận 故cố 。 立lập 一nhất 分phần/phân 無vô 性tánh 眾chúng 生sanh 者giả 。 是thị 即tức 令linh 彼bỉ 諸chư 佛Phật 。 但đãn 有hữu 變biến 化hóa 利lợi 他tha 功công 德đức 。 亦diệc 即tức 斷đoạn 彼bỉ 隨tùy 他tha 受thọ 用dụng 諸chư 功công 德đức 也dã 。 以dĩ 無vô 菩Bồ 薩Tát 證chứng 諸chư 地địa 故cố 。 又hựu 化hóa 他tha 中trung 。 亦diệc 但đãn 有hữu 麁thô 斷đoạn 滅diệt 彼bỉ 細tế 。 以dĩ 無vô 一nhất 人nhân 得đắc 二Nhị 乘Thừa 無vô 漏lậu 故cố 。 又hựu 今kim 已dĩ 後hậu 諸chư 佛Phật 。 無vô 有hữu 一nhất 佛Phật 得đắc 說thuyết 三tam 乘thừa 等đẳng 教giáo 。 以dĩ 無vô 得đắc 聖thánh 機cơ 故cố 。 即tức 斷đoạn 諸chư 佛Phật 同đồng 體thể 大đại 悲bi 也dã 。 又hựu 若nhược 定định 意ý 謂vị 悉tất 有hữu 性tánh 故cố 必tất 皆giai 有hữu 盡tận 。 恐khủng 最tối 後hậu 佛Phật 闕khuyết 利lợi 他tha 行hành 故cố 。 立lập 一nhất 分phần/phân 定định 無vô 性tánh 者giả 。 然nhiên 彼bỉ 後hậu 佛Phật 終chung 於ư 利lợi 他tha 行hành 不bất 圓viên 滿mãn 。 以dĩ 其kỳ 所sở 化hóa 無vô 一nhất 有hữu 情tình 。 得đắc 聖thánh 果Quả 故cố 。 但đãn 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 二nhị 利lợi 之chi 中trung 利lợi 他tha 為vi 最tối 。 何hà 有hữu 不bất 令linh 一nhất 人nhân 得đắc 聖thánh 果Quả 而nhi 於ư 自tự 身thân 得đắc 成thành 佛Phật 耶da 。 又hựu 本bổn 皆giai 發phát 弘hoằng 誓thệ 願nguyện 云vân 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 悉tất 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 是thị 故cố 令linh 得đắc 故cố 本bổn 願nguyện 不bất 虛hư 。 而nhi 眾chúng 生sanh 界giới 。 不bất 可khả 盡tận 故cố 。 本bổn 願nguyện 不bất 斷đoạn 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 違vi 本bổn 願nguyện 故cố 。 行hạnh 願nguyện 虛hư 故cố 。 虛hư 行hành 成thành 佛Phật 不bất 應ưng 理lý 故cố 。 是thị 故cố 雖tuy 欲dục 避tị 上thượng 諸chư 失thất 建kiến 立lập 無vô 性tánh 。 不bất 謂vị 彼bỉ 過quá 還hoàn 墮đọa 此thử 宗tông 。 是thị 故cố 無vô 性tánh 非phi 為vi 究cứu 竟cánh 了liễu 義nghĩa 也dã 。 問vấn 夫phu 論luận 種chủng 性tánh 必tất 是thị 有hữu 為vi 。 如như 何hà 此thử 教giáo 約ước 真Chân 如Như 為vi 種chủng 性tánh 耶da 。 答đáp 以dĩ 真Chân 如Như 隨tùy 緣duyên 與dữ 染nhiễm 和hòa 合hợp 成thành 本bổn 識thức 時thời 。 即tức 彼bỉ 真chân 中trung 有hữu 本bổn 覺giác 無vô 漏lậu 內nội 熏huân 眾chúng 生sanh 為vi 返phản 流lưu 因nhân 。 得đắc 為vi 有hữu 種chủng 性tánh 。 梁lương 攝nhiếp 論luận 說thuyết 為vi 黎lê 耶da 中trung 解giải 性tánh 。 起khởi 信tín 論luận 中trung 。 說thuyết 黎lê 耶da 二nhị 義nghĩa 中trung 本bổn 覺giác 是thị 也dã 。 又hựu 彼bỉ 論luận 中trung 如Như 來Lai 藏tạng 具cụ 足túc 無vô 漏lậu 。 常thường 熏huân 眾chúng 生sanh 為vi 淨tịnh 法pháp 因nhân 。 又hựu 寶bảo 性tánh 論luận 云vân 。 及cập 彼bỉ 真Chân 如Như 性tánh 者giả 。 彼bỉ 本bổn 云vân 如như 六lục 根căn 聚tụ 經kinh 說thuyết 。 六lục 根căn 如như 是thị 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 究cứu 竟cánh 諸chư 法pháp 為vi 體thể 故cố 。 解giải 云vân 。 以dĩ 真Chân 如Như 通thông 一nhất 切thiết 法pháp 。 今kim 揀giản 去khứ 非phi 情tình 故cố 。 故cố 約ước 六lục 處xứ 。 眾chúng 生sanh 數số 中trung 。 取thủ 彼bỉ 畢tất 竟cánh 真Chân 如Như 理lý 。 以dĩ 為vi 性tánh 種chủng 性tánh 也dã 。 此thử 與dữ 瑜du 伽già 所sở 說thuyết 名danh 同đồng 。 但đãn 彼bỉ 約ước 始thỉ 教giáo 。 以dĩ 理lý 從tùng 事sự 麁thô 相tương/tướng 而nhi 說thuyết 故cố 。 約ước 事sự 中trung 明minh 種chủng 性tánh 故cố 也dã 。 地địa 持trì 云vân 。 種chủng 性tánh 麁thô 相tương/tướng 我ngã 已dĩ 略lược 說thuyết 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。 寶bảo 性tánh 論luận 中trung 。 約ước 此thử 終chung 教giáo 。 以dĩ 事sự 從tùng 理lý 深thâm 細tế 而nhi 說thuyết 故cố 。 就tựu 真Chân 如Như 明minh 性tánh 種chủng 性tánh 。 是thị 故cố 佛Phật 性tánh 論luận 云vân 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 名danh 為vi 道Đạo 諦Đế 。 又hựu 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 佛Phật 性tánh 者giả 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 名danh 為vi 智trí 慧tuệ 。 此thử 等đẳng 並tịnh 就tựu 本bổn 覺giác 性tánh 智trí 說thuyết 為vi 性tánh 種chủng 。 其kỳ 習tập 種chủng 亦diệc 從tùng 真Chân 如Như 所sở 成thành 故cố 。 攝nhiếp 論luận 云vân 。 多đa 聞văn 熏huân 習tập 。 從tùng 最tối 清thanh 淨tịnh 法Pháp 。 界giới 所sở 流lưu 等đẳng 。 又hựu 起khởi 信tín 論luận 中trung 。 以dĩ 真Chân 如Như 體thể 相tướng 二nhị 大đại 為vi 內nội 熏huân 因nhân 。 真Chân 如Như 用dụng 大đại 為vi 外ngoại 熏huân 緣duyên 。 以dĩ 與dữ 無vô 明minh 染nhiễm 法pháp 合hợp 故cố 。 是thị 故cố 三tam 大đại 內nội 外ngoại 說thuyết 熏huân 。 以dĩ 熏huân 力lực 故cố 無vô 明minh 盡tận 時thời 冥minh 合hợp 不bất 二nhị 。 唯duy 一nhất 真Chân 如Như 也dã 。 三tam 約ước 頓đốn 教giáo 明minh 者giả 。 唯duy 一nhất 真Chân 如Như 離ly 言ngôn 說thuyết 相tương/tướng 。 名danh 為vi 種chủng 性tánh 。 而nhi 亦diệc 不bất 分phân 性tánh 習tập 之chi 異dị 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 由do 無vô 二nhị 相tướng 故cố 。 是thị 故cố 諸chư 法pháp 。 無vô 行hành 經Kinh 云vân 。 云vân 何hà 是thị 事sự 。 名danh 為vi 種chủng 性tánh 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 是thị 一nhất 相tương/tướng 。 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。 離ly 諸chư 名danh 字tự 。 一nhất 異dị 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 是thị 名danh 種chủng 性tánh 。 以dĩ 此thử 準chuẩn 之chi 。 上thượng 來lai 約ước 三tam 乘thừa 說thuyết 竟cánh 。 第đệ 三tam 約ước 一Nhất 乘Thừa 有hữu 二nhị 說thuyết 。 一nhất 攝nhiếp 前tiền 諸chư 教giáo 所sở 明minh 種chủng 性tánh 。 並tịnh 皆giai 具cụ 足túc 主chủ 伴bạn 成thành 宗tông 。 以dĩ 同đồng 教giáo 故cố 攝nhiếp 方phương 便tiện 故cố 。 二nhị 據cứ 別biệt 教giáo 種chủng 性tánh 甚thậm 深thâm 因nhân 果quả 無vô 二nhị 。 通thông 依y 及cập 正chánh 盡tận 三tam 世thế 間gian 。 該cai 收thu 一nhất 切thiết 理lý 事sự 解giải 行hành 等đẳng 諸chư 法Pháp 門môn 。 本bổn 來lai 滿mãn 足túc 。 已dĩ 成thành 就tựu 訖ngật 。 故cố 大đại 經Kinh 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 種chủng 性tánh 。 甚thậm 深thâm 廣quảng 大đại 。 與dữ 法Pháp 界Giới 虛hư 空không 等đẳng 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。 若nhược 隨tùy 門môn 顯hiển 現hiện 。 即tức 五ngũ 位vị 之chi 中trung 位vị 位vị 內nội 六lục 決quyết 定định 義nghĩa 等đẳng 。 名danh 為vi 種chủng 性tánh 。 亦diệc 即tức 此thử 法pháp 名danh 為vi 果quả 相tương/tướng 。 以dĩ 因nhân 果quả 同đồng 體thể 唯duy 一nhất 性tánh 故cố 。 廣quảng 如như 經kinh 說thuyết 。 餘dư 可khả 準chuẩn 知tri 。 問vấn 云vân 何hà 種chủng 性tánh 。 約ước 諸chư 教giáo 差sai 別biệt 不bất 同đồng 耶da 。 答đáp 此thử 亦diệc 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 約ước 法pháp 辨biện 隱ẩn 顯hiển 相tương/tướng 收thu 。 二nhị 約ước 機cơ 明minh 得đắc 法Pháp 分phân 齊tề 。 初sơ 義nghĩa 者giả 。 由do 此thử 種chủng 性tánh 緣duyên 起khởi 無vô 礙ngại 具cụ 五ngũ 義nghĩa 門môn 。 是thị 故cố 諸chư 教giáo 各các 述thuật 一nhất 門môn 隨tùy 機cơ 攝nhiếp 化hóa 。 義nghĩa 不bất 相tương 違vi 。 何hà 者giả 為vi 五ngũ 。 一nhất 是thị 隨tùy 執chấp 非phi 有hữu 門môn 。 如như 小Tiểu 乘Thừa 說thuyết 。 二nhị 隨tùy 事sự 虧khuy 盈doanh 門môn 。 如như 始thỉ 教giáo 說thuyết 。 三tam 隨tùy 理lý 遍biến 情tình 門môn 。 如như 終chung 教giáo 說thuyết 。 四tứ 絕tuyệt 相tương 離ly 言ngôn 門môn 。 如như 頓đốn 教giáo 說thuyết 。 五ngũ 性tánh 備bị 眾chúng 德đức 門môn 。 如như 圓viên 教giáo 說thuyết 。 義nghĩa 雖tuy 有hữu 五ngũ 。 然nhiên 種chủng 性tánh 圓viên 通thông 隨tùy 攝nhiếp 遍biến 收thu 。 隱ẩn 顯hiển 齊tề 致trí 也dã 。 二nhị 明minh 得đắc 法Pháp 分phân 齊tề 者giả 。 或hoặc 一nhất 切thiết 皆giai 無vô 。 唯duy 除trừ 佛Phật 一nhất 人nhân 。 如như 小Tiểu 乘Thừa 說thuyết 。 或hoặc 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 。 唯duy 除trừ 草thảo 木mộc 等đẳng 。 如như 終chung 教giáo 說thuyết 。 或hoặc 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 如như 始thỉ 教giáo 說thuyết 。 以dĩ 許hứa 一nhất 分phần/phân 無vô 性tánh 故cố 。 或hoặc 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 如như 頓đốn 教giáo 說thuyết 。 以dĩ 離ly 相tương/tướng 故cố 。 或hoặc 具cụ 前tiền 四tứ 。 如như 一Nhất 乘Thừa 方phương 便tiện 處xứ 說thuyết 。 或hoặc 即tức 因nhân 具cụ 果quả 通thông 三tam 世thế 間gian 。 如như 圓viên 教giáo 說thuyết 。 餘dư 可khả 準chuẩn 知tri 。


第đệ 三tam 行hành 位vị 差sai 別biệt 者giả 。 於ư 諸chư 教giáo 中trung 皆giai 以dĩ 三tam 義nghĩa 略lược 示thị 。 一nhất 明minh 位vị 相tương/tướng 。 二nhị 明minh 不bất 退thoái 。 三Tam 明Minh 行hành 相tương/tướng 。 初sơ 者giả 依y 小Tiểu 乘Thừa 有hữu 四tứ 位vị 。 謂vị 方phương 便tiện 。 見kiến 修tu 。 及cập 究cứu 竟cánh 也dã 。 又hựu 說thuyết 小Tiểu 乘Thừa 十thập 二nhị 住trụ 以dĩ 為vi 究cứu 竟cánh 。 及cập 說thuyết 三tam 界giới 九cửu 地địa 十thập 一nhất 地địa 等đẳng 。 廣quảng 如như 小tiểu 論luận 說thuyết 。 二nhị 不bất 退thoái 者giả 。 此thử 中trung 修tu 行hành 至chí 忍nhẫn 位vị 。 得đắc 不bất 退thoái 故cố 也dã 。 其kỳ 行hành 相tương/tướng 亦diệc 如như 彼bỉ 諸chư 論luận 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 小Tiểu 乘Thừa 行hành 位vị 等đẳng 相tương/tướng 不bất 廣quảng 顯hiển 耶da 。 答đáp 此thử 中trung 意ý 者giả 。 以dĩ 義nghĩa 差sai 別biệt 顯hiển 教giáo 不bất 同đồng 。 而nhi 小Tiểu 乘Thừa 異dị 大Đại 乘Thừa 。 理lý 無vô 疑nghi 故cố 不bất 待đãi 說thuyết 也dã 。 若nhược 依y 初sơ 教giáo 。 亦diệc 以dĩ 三tam 義nghĩa 顯hiển 。 初sơ 位vị 相tương/tướng 者giả 此thử 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 為vi 引dẫn 愚ngu 法pháp 二Nhị 乘Thừa 令linh 迴hồi 心tâm 故cố 。 施thi 設thiết 迴hồi 心tâm 教giáo 。 亦diệc 但đãn 有hữu 見kiến 修tu 等đẳng 四tứ 位vị 及cập 九cửu 地địa 等đẳng 名danh 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 。 或hoặc 立lập 五ngũ 位vị 。 謂vị 見kiến 道đạo 前tiền 七thất 方phương 便tiện 內nội 。 分phần/phân 前tiền 三tam 種chủng 為vi 資tư 糧lương 位vị 。 以dĩ 遠viễn 力lực 便tiện 故cố 。 後hậu 四tứ 善thiện 根căn 為vi 加gia 行hành 位vị 。 是thị 近cận 方phương 便tiện 故cố 。 餘dư 名danh 同đồng 前tiền 。 又hựu 亦diệc 說thuyết 為vi 乾can/kiền/càn 慧tuệ 等đẳng 十Thập 地Địa 。 第đệ 九cửu 名danh 菩Bồ 薩Tát 地địa 。 第đệ 十thập 名danh 佛Phật 地địa 者giả 。 欲dục 引dẫn 二Nhị 乘Thừa 望vọng 上thượng 不bất 足túc 。 漸tiệm 次thứ 修tu 行hành 。 至chí 佛Phật 果Quả 故cố 。 又hựu 彼bỉ 佛Phật 界giới 不bất 在tại 十Thập 地Địa 外ngoại 。 同đồng 在tại 地địa 中trung 者giả 。 以dĩ 引dẫn 彼bỉ 故cố 方phương 便tiện 同đồng 彼bỉ 。 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 人nhân 於ư 現hiện 身thân 上thượng 。 得đắc 聖thánh 果Quả 故cố 。 不bất 在tại 後hậu 也dã 。 又hựu 此thử 位vị 相tương 及cập 行hành 相tương/tướng 等đẳng 。 廣quảng 如như 瑜du 伽già 聲Thanh 聞Văn 決quyết 擇trạch 及cập 雜tạp 集tập 論luận 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 瑜du 伽già 等đẳng 所sở 明minh 聲Thanh 聞Văn 行hành 位vị 相tương/tướng 。 而nhi 不bất 同đồng 彼bỉ 毘tỳ 曇đàm 等đẳng 耶da 。 答đáp 不bất 同đồng 相tương/tướng 者giả 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 意ý 。 一nhất 為vi 顯hiển 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 愚ngu 於ư 諸chư 法pháp 不bất 了liễu 說thuyết 故cố 。 二nhị 為vi 方phương 便tiện 漸tiệm 漸tiệm 引dẫn 向hướng 大Đại 乘Thừa 故cố 耳nhĩ 。 是thị 故cố 所sở 明minh 行hành 位vị 等đẳng 法pháp 。 皆giai 悉tất 方phương 便tiện 順thuận 向hướng 大đại 說thuyết 故cố 不bất 同đồng 也dã 。 此thử 既ký 非phi 是thị 愚ngu 法pháp 小Tiểu 乘Thừa 。 又hựu 非phi 菩Bồ 薩Tát 。 即tức 知tri 是thị 彼bỉ 三tam 乘thừa 教giáo 中trung 。 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 也dã 。 二nhị 為vi 直trực 進tiến 人nhân 。 顯hiển 位vị 相tương/tướng 者giả 。 彼bỉ 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 十Thập 地Địa 差sai 別biệt 。 又hựu 以dĩ 十Thập 地Địa 說thuyết 為vi 見kiến 修tu 。 及cập 通thông 地địa 前tiền 以dĩ 為vi 大Đại 乘Thừa 。 十thập 二nhị 住trụ 義nghĩa 。


何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 影ảnh 似tự 小Tiểu 乘Thừa 故cố 。 又hựu 彼bỉ 地địa 前tiền 有hữu 四tứ 十thập 心tâm 。 以dĩ 彼bỉ 十thập 信tín 亦diệc 成thành 位vị 故cố 。 此thử 亦diệc 為vi 似tự 小Tiểu 乘Thừa 道đạo 前tiền 四tứ 方phương 便tiện 故cố 。 是thị 故cố 梁lương 攝nhiếp 論luận 云vân 。 如như 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道Đạo 。 前tiền 有hữu 四tứ 位vị 。 謂vị 煗noãn 頂đảnh 忍nhẫn 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 菩Bồ 薩Tát 地địa 前tiền 四tứ 位vị 亦diệc 如như 是thị 。 謂vị 十thập 信tín 。 十thập 解giải 。 十thập 行hành 。 十thập 迴hồi 向hướng 。 又hựu 亦diệc 為vi 似tự 迴hồi 心tâm 教giáo 故cố 。 以dĩ 信tín 等đẳng 四tứ 位vị 為vi 資tư 糧lương 位vị 。 十thập 迴hồi 向hướng 後hậu 。 別biệt 立lập 四tứ 善thiện 根căn 為vi 加gia 行hành 位vị 。 見kiến 等đẳng 同đồng 前tiền 。 問vấn 何hà 故cố 此thử 教giáo 所sở 立lập 名danh 數số 。 多đa 分phần 影ảnh 似tự 小Tiểu 乘Thừa 等đẳng 耶da 。 答đáp 為vi 隨tùy 方phương 便tiện 影ảnh 似tự 引dẫn 彼bỉ 。 有hữu 勝thắng 方phương 便tiện 故cố 。 若nhược 全toàn 異dị 彼bỉ 難nan 信tín 受thọ 故cố 。 若nhược 全toàn 同đồng 彼bỉ 不bất 名danh 引dẫn 故cố 。 問vấn 若nhược 引dẫn 二Nhị 乘Thừa 何hà 須tu 似tự 彼bỉ 。 如như 為vi 直trực 進tiến 何hà 假giả 似tự 彼bỉ 小tiểu 耶da 。 答đáp 有hữu 二nhị 意ý 故cố 亦diệc 稍sảo 似tự 小tiểu 。 一nhất 以dĩ 始thỉ 教giáo 中trung 直trực 進tiến 之chi 人nhân 機cơ 麁thô 淺thiển 故cố 。 不bất 能năng 盡tận 受thọ 。 大Đại 乘Thừa 深thâm 法Pháp 。 是thị 故cố 所sở 示thị 位vị 等đẳng 法pháp 相tướng 亦diệc 似tự 小Tiểu 乘Thừa 。 而nhi 義nghĩa 理lý 仍nhưng 別biệt 。 二nhị 凡phàm 以dĩ 大Đại 乘Thừa 似tự 小Tiểu 乘Thừa 說thuyết 者giả 。 皆giai 通thông 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 為vi 引dẫn 小tiểu 。 二nhị 為vi 淺thiển 機cơ 。 是thị 故cố 說thuyết 此thử 為vi 始thỉ 教giáo 也dã 。 即tức 如như 何hà 義nghĩa 等đẳng 者giả 。 如như 瑜du 伽già 說thuyết 。 云vân 何hà 已dĩ 成thành 就tựu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 相tương/tướng 。 謂vị 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 先tiên 已dĩ 串xuyến 習tập 諸chư 善thiện 法Pháp 故cố 。 若nhược 時thời 安an 住trụ 下hạ 品phẩm 成thành 熟thục 。


爾nhĩ 時thời 便tiện 有hữu 。 下hạ 品phẩm 欲dục 樂lạc 下hạ 品phẩm 加gia 行hành 。 猶do 往vãng 惡ác 趣thú 。 非phi 於ư 現hiện 法pháp 。 證chứng 沙Sa 門Môn 果Quả 。 非phi 於ư 現hiện 法pháp 。 得đắc 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 時thời 安an 住trụ 中trung 品phẩm 成thành 熟thục 。


爾nhĩ 時thời 便tiện 有hữu 。 中trung 品phẩm 欲dục 樂lạc 中trung 品phẩm 加gia 行hành 。 不bất 往vãng 惡ác 趣thú 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 證chứng 沙Sa 門Môn 果Quả 。 非phi 於ư 現hiện 法pháp 。 得đắc 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 時thời 安an 住trụ 上thượng 品phẩm 成thành 熟thục 。


爾nhĩ 時thời 便tiện 有hữu 。 上thượng 品phẩm 欲dục 樂lạc 上thượng 品phẩm 加gia 行hành 。 不bất 往vãng 惡ác 趣thú 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 證chứng 沙Sa 門Môn 果Quả 。 即tức 於ư 現hiện 法pháp 。 得đắc 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 如như 說thuyết 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 亦diệc 爾nhĩ 。


何hà 以dĩ 故cố 。 道đạo 與dữ 聲Thanh 聞Văn 種chủng 性tánh 同đồng 故cố 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 於ư 菩Bồ 薩Tát 位vị 為vi 似tự 二Nhị 乘Thừa 。 亦diệc 立lập 如như 是thị 三tam 種chủng 成thành 就tựu 。 故cố 彼bỉ 論luận 云vân 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 住trụ 勝thắng 解giải 行hành 地địa 。 名danh 下hạ 品phẩm 成thành 就tựu 。 住trụ 淨tịnh 勝thắng 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 地địa 名danh 中trung 品phẩm 成thành 熟thục 。 住trụ 墮đọa 決quyết 定định 究cứu 竟cánh 地địa 名danh 上thượng 品phẩm 成thành 就tựu 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 住trụ 。 下hạ 品phẩm 成thành 熟thục 。 猶do 往vãng 惡ác 趣thú 。 此thử 盡tận 第đệ 一nhất 。 無vô 數số 大đại 劫kiếp 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 餘dư 二nhị 大đại 劫kiếp 配phối 二nhị 成thành 就tựu 。 如như 是thị 等đẳng 文văn 類loại 例lệ 非phi 一nhất 。 皆giai 具cụ 上thượng 意ý 可khả 準chuẩn 而nhi 知tri 。 二nhị 不bất 退thoái 位vị 者giả 。 依y 佛Phật 性tánh 論luận 。 聲Thanh 聞Văn 至chí 苦khổ 忍nhẫn 。 緣Duyên 覺Giác 至chí 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 菩Bồ 薩Tát 至chí 十thập 迴hồi 向hướng 。 方phương 皆giai 不bất 退thoái 也dã 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 非phi 是thị 愚ngu 法pháp 。 是thị 故cố 皆giai 是thị 此thử 始thỉ 教giáo 中trung 三tam 乘thừa 人nhân 也dã 。 亦diệc 可khả 菩Bồ 薩Tát 地địa 前tiền 總tổng 說thuyết 為vi 退thoái 。 以dĩ 其kỳ 猶do 墮đọa 諸chư 惡ác 趣thú 故cố 。 如như 瑜du 伽già 云vân 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 住trụ 勝thắng 解giải 行hành 地địa 。 猶do 往vãng 惡ác 趣thú 故cố 。 此thử 盡tận 第đệ 一nhất 。 無vô 數số 大đại 劫kiếp 。 如như 是thị 等đẳng 也dã 。 三Tam 明Minh 位vị 中trung 行hành 相tương/tướng 差sai 別biệt 者giả 如như 瑜du 伽già 云vân 。 勝thắng 解giải 行hành 住trụ 菩Bồ 薩Tát 轉chuyển 時thời 。 何hà 行hành 何hà 相tương/tướng 。 或hoặc 時thời 具cụ 足túc 聰thông 慧tuệ 。 於ư 其kỳ 諸chư 法pháp 。 能năng 受thọ 能năng 持trì 。 於ư 其kỳ 義nghĩa 理lý 。 堪kham 能năng 悟ngộ 入nhập 。 或hoặc 於ư 一nhất 時thời 。 不bất 能năng 如như 是thị 。 或hoặc 於ư 一nhất 時thời 。 具cụ 足túc 憶ức 念niệm 。 或hoặc 於ư 一nhất 時thời 。 成thành 於ư 妄vọng 類loại 。 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 未vị 能năng 了liễu 知tri 調điều 伏phục 方phương 便tiện 。 於ư 自tự 佛Phật 法Pháp 。 亦diệc 未vị 了liễu 知tri 如như 實thật 引dẫn 發phát 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。 為vì 他tha 說thuyết 法Pháp 。 教giáo 授thọ 教giáo 誡giới 。 勉miễn 勵lệ 而nhi 轉chuyển 。 勉miễn 勵lệ 轉chuyển 故cố 。 不bất 能năng 如như 實thật 知tri 。 或hoặc 時thời 虛hư 棄khí 。 如như 闇ám 射xạ 。 或hoặc 中trung 或hoặc 不bất 中trung 。 隨tùy 欲dục 成thành 故cố 。 或hoặc 於ư 一nhất 時thời 。 於ư 大đại 菩Bồ 提Đề 。 已dĩ 發phát 心tâm 而nhi 後hậu 退thoái 捨xả 。 由do 內nội 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 欲dục 令linh 自tự 樂nhạo/nhạc/lạc 。 由do 思tư 擇trạch 故cố 欲dục 令linh 他tha 樂nhạo/nhạc/lạc 。 或hoặc 於ư 一nhất 時thời 。 聞văn 說thuyết 甚thậm 深thâm 。 廣quảng 大đại 法pháp 教giáo 。 而nhi 生sanh 驚kinh 怖bố 。 猶do 預dự 疑nghi 惑hoặc 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 名danh 勝thắng 解giải 行hành 住trụ 。 解giải 云vân 。 此thử 是thị 十thập 二nhị 住trụ 中trung 。 第đệ 二nhị 住trụ 行hành 相tương/tướng 其kỳ 第đệ 一nhất 種chủng 性tánh 住trụ 行hành 相tương/tướng 更cánh 劣liệt 。 及cập 地địa 上thượng 行hành 相tương/tướng 皆giai 如như 彼bỉ 說thuyết 。 若nhược 依y 終chung 教giáo 。 亦diệc 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 十Thập 地Địa 差sai 別biệt 。 亦diệc 不bất 以dĩ 見kiến 修tu 等đẳng 名danh 說thuyết 。 又hựu 於ư 地địa 前tiền 但đãn 有hữu 三tam 賢hiền 。 以dĩ 信tín 但đãn 是thị 行hành 非phi 是thị 位vị 故cố 。 未vị 得đắc 不bất 退thoái 故cố 。 本bổn 業nghiệp 經Kinh 云vân 未vị 上thượng 住trụ 前tiền 有hữu 此thử 十thập 心tâm 。 不bất 云vân 位vị 也dã 。 又hựu 云vân 。 始thỉ 從tùng 凡phàm 夫phu 地địa 。 值trị 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 正chánh 教giáo 法pháp 中trung 起khởi 一nhất 念niệm 信tín 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 是thị 人nhân 爾nhĩ 時thời 。 名danh 為vi 住trụ 前tiền 。 信Tín 相Tướng 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 名danh 假giả 名danh 菩Bồ 薩Tát 名danh 字tự 菩Bồ 薩Tát 。 其kỳ 人nhân 略lược 修tu 行hành 十thập 心tâm 。 謂vị 信tín 進tiến 等đẳng 。 廣quảng 如như 彼bỉ 說thuyết 。 又hựu 仁nhân 王vương 經Kinh 云vân 。 習tập 忍nhẫn 已dĩ 前tiền 。 行hành 十Thập 善Thiện 菩Bồ 薩Tát 有hữu 進tiến 有hữu 退thoái 。 猶do 如như 輕khinh 毛mao 隨tùy 風phong 東đông 西tây 等đẳng 。 在tại 此thử 修tu 行hành 。 經kinh 十thập 千thiên 劫kiếp 。 入nhập 十thập 住trụ 位vị 。 方phương 得đắc 不bất 退thoái 故cố 。 十thập 住trụ 初sơ 即tức 不bất 退thoái 墮đọa 下hạ 二Nhị 乘Thừa 地địa 。 況huống 諸chư 惡ác 趣thú 及cập 凡phàm 地địa 耶da 。 設thiết 本bổn 業nghiệp 經kinh 。 說thuyết 十thập 住trụ 第đệ 六lục 心tâm 有hữu 退thoái 者giả 。 起khởi 信tín 論luận 中trung 。 釋thích 彼bỉ 文văn 為vi 示thị 現hiện 退thoái 也dã 。 為vi 慢mạn 緩hoãn 者giả 策sách 勵lệ 其kỳ 心tâm 故cố 。 而nhi 實thật 菩Bồ 薩Tát 。 入nhập 發phát 心tâm 住trụ 。 即tức 得đắc 不bất 退thoái 也dã 。 其kỳ 行hành 相tương/tướng 者giả 。 起khởi 信tín 論luận 說thuyết 。 三tam 賢hiền 初sơ 位vị 中trung 少thiểu 分phần 得đắc 見kiến 法Pháp 身thân 。 能năng 於ư 十thập 方phương 世thế 界giới 。 八bát 相tương/tướng 成thành 道Đạo 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 又hựu 以dĩ 願nguyện 力lực 受thọ 身thân 自tự 在tại 。 亦diệc 非phi 業nghiệp 繫hệ 。 又hựu 依y 三tam 昧muội 亦diệc 得đắc 少thiểu 分phần 見kiến 於ư 報báo 身thân 佛Phật 。 其kỳ 所sở 修tu 行hành 。 皆giai 順thuận 真chân 性tánh 。 謂vị 知tri 法pháp 性tánh 體thể 無vô 慳san 貪tham 。 隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 等đẳng 。 廣quảng 如như 彼bỉ 說thuyết 。 又hựu 梁lương 攝nhiếp 論luận 中trung 。 十thập 信tín 名danh 凡phàm 夫phu 菩Bồ 薩Tát 。 十thập 解giải 名danh 聖thánh 人nhân 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 其kỳ 地địa 上thượng 行hành 位vị 倍bội 前tiền 準chuẩn 知tri 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 此thử 中trung 行hành 位vị 。 與dữ 前tiền 始thỉ 教giáo 淺thiển 深thâm 之chi 相tướng 差sai 別biệt 顯hiển 矣hĩ 。 問vấn 此thử 教giáo 豈khởi 不bất 通thông 引dẫn 二Nhị 乘Thừa 。 何hà 故cố 行hành 位vị 不bất 似tự 小Tiểu 乘Thừa 說thuyết 耶da 。 答đáp 此thử 後hậu 諸chư 教giáo 並tịnh 皆giai 深thâm 勝thắng 。 所sở 引dẫn 二Nhị 乘Thừa 亦diệc 是thị 純thuần 熟thục 高cao 勝thắng 機cơ 故cố 。 不bất 假giả 似tự 彼bỉ 也dã 。 若nhược 依y 頓đốn 教giáo 。 一nhất 切thiết 行hành 位vị 。 皆giai 不bất 可khả 說thuyết 。 以dĩ 離ly 相tương/tướng 故cố 。 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 即tức 是thị 佛Phật 故cố 。 若nhược 見kiến 行hành 位vị 差sai 別biệt 等đẳng 相tương/tướng 。 即tức 是thị 顛điên 倒đảo 故cố 。 若nhược 寄ký 言ngôn 顯hiển 者giả 。 如như 楞lăng 伽già 云vân 。 初Sơ 地Địa 即tức 八bát 地địa 。 乃nãi 至chí 云vân 無vô 所sở 有hữu 何hà 次thứ 等đẳng 。 又hựu 思tư 益ích 經Kinh 云vân 。 若nhược 人nhân 聞văn 是thị 。 諸chư 法pháp 正chánh 性tánh 。 勤cần 行hành 精tinh 進tấn 。 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 不bất 從tùng 一nhất 地Địa 至chí 一nhất 地Địa 。 若nhược 不bất 從tùng 一nhất 地Địa 至chí 一nhất 地Địa 。 是thị 人nhân 不bất 住trụ 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 如như 是thị 等đẳng 也dã 。 若nhược 依y 圓viên 教giáo 者giả 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 攝nhiếp 前tiền 諸chư 教giáo 所sở 明minh 行hành 位vị 。 以dĩ 是thị 此thử 方phương 便tiện 故cố 。 二nhị 據cứ 別biệt 教giáo 有hữu 其kỳ 三tam 義nghĩa 。 一nhất 約ước 寄ký 位vị 顯hiển 。 謂vị 始thỉ 從tùng 十thập 信tín 乃nãi 至chí 佛Phật 地Địa 。 六lục 位vị 不bất 同đồng 。 隨tùy 得đắc 一nhất 位vị 得đắc 一nhất 切thiết 位vị 。


何hà 以dĩ 故cố 。 由do 以dĩ 六lục 相tương/tướng 收thu 故cố 。 主chủ 伴bạn 故cố 。 相tương/tướng 入nhập 故cố 。 相tương/tướng 即tức 故cố 。 圓viên 融dung 故cố 。 經Kinh 云vân 。 在tại 於ư 一nhất 地địa 普phổ 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 諸chư 地địa 功công 德đức 。 是thị 故cố 經Kinh 中trung 。 十thập 信tín 滿mãn 心tâm 勝thắng 進tiến 分phần/phân 上thượng 得đắc 一nhất 切thiết 位vị 及cập 佛Phật 地địa 者giả 。 是thị 其kỳ 事sự 也dã 。 又hựu 以dĩ 諸chư 位vị 及cập 佛Phật 地địa 等đẳng 相tương/tướng 即tức 等đẳng 故cố 。 即tức 因nhân 果quả 無vô 二nhị 始thỉ 終chung 無vô 礙ngại 。 於ư 一nhất 一nhất 位vị 上thượng 即tức 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 即tức 是thị 佛Phật 者giả 。 是thị 此thử 義nghĩa 也dã 。 二nhị 約ước 報báo 明minh 位vị 相tương/tướng 者giả 。 但đãn 有hữu 三tam 生sanh 。 一nhất 成thành 見kiến 聞văn 位vị 。 謂vị 見kiến 聞văn 此thử 無vô 盡tận 法Pháp 門môn 。 成thành 金kim 剛cang 種chủng 子tử 等đẳng 。 如như 性tánh 起khởi 品phẩm 說thuyết 。 二nhị 成thành 解giải 行hành 位vị 。 謂vị 兜Đâu 率Suất 天thiên 子tử 等đẳng 。 從tùng 惡ác 道đạo 出xuất 已dĩ 。 一nhất 生sanh 即tức 得đắc 離ly 垢cấu 三tam 昧muội 前tiền 。 得đắc 十Thập 地Địa 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 及cập 十thập 眼nhãn 十thập 耳nhĩ 等đẳng 境cảnh 界giới 。 廣quảng 如như 小tiểu 相tương/tướng 品phẩm 說thuyết 。 又hựu 如như 善thiện 財tài 始thỉ 從tùng 十thập 信tín 。 乃nãi 至chí 十Thập 地Địa 。 於ư 善thiện 友hữu 所sở 。 一nhất 生sanh 一nhất 身thân 上thượng 皆giai 悉tất 具cụ 足túc 。 如như 是thị 普Phổ 賢Hiền 。 諸chư 行hành 位vị 者giả 。 亦diệc 是thị 此thử 義nghĩa 也dã 。 三tam 證chứng 果Quả 海hải 位vị 。 謂vị 如như 彌Di 勒Lặc 告cáo 善Thiện 財Tài 言ngôn 。 我ngã 當đương 來lai 成thành 正chánh 覺giác 。 時thời 汝nhữ 當đương 見kiến 我ngã 。 如như 是thị 等đẳng 。 當đương 知tri 此thử 約ước 因nhân 果quả 前tiền 後hậu 分phần/phân 二nhị 位vị 故cố 。 是thị 故cố 前tiền 位vị 但đãn 是thị 因nhân 。 圓viên 果quả 在tại 後hậu 位vị 故cố 。 說thuyết 當đương 見kiến 我ngã 也dã 。 三tam 約ước 行hành 明minh 位vị 即tức 唯duy 有hữu 二nhị 。 謂vị 自tự 分phần/phân 勝thắng 進tiến 。 此thử 門môn 通thông 前tiền 諸chư 位vị 解giải 行hành 及cập 以dĩ 得đắc 法Pháp 分phân 齊tề 處xứ 說thuyết 。 如như 普phổ 莊trang 嚴nghiêm 童đồng 子tử 等đẳng 也dã 。 其kỳ 身thân 在tại 於ư 世thế 界giới 性tánh 等đẳng 上thượng 處xứ 住trụ 。 當đương 是thị 白bạch 淨tịnh 寶bảo 網võng 。 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 位vị 。 得đắc 普phổ 見kiến 肉nhục 眼nhãn 。 見kiến 十thập 佛Phật 剎sát 微vi 塵trần 數số 。 世thế 界giới 海hải 等đẳng 。 若nhược 三tam 乘thừa 肉nhục 眼nhãn 。 即tức 不bất 如như 此thử 故cố 。 智trí 論luận 云vân 。 肉nhục 眼nhãn 唯duy 見kiến 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 內nội 事sự 。 若nhược 見kiến 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 外ngoại 者giả 。 何hà 用dụng 天thiên 眼nhãn 為vi 。 故cố 知tri 不bất 同đồng 也dã 。 又hựu 彼bỉ 能năng 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 化hóa 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 眾chúng 生sanh 。 一nhất 時thời 皆giai 至chí 離ly 垢cấu 三tam 昧muội 前tiền 。 餘dư 念niệm 念niệm 中trung 。 皆giai 亦diệc 如như 是thị 。 其kỳ 福phước 分phần/phân 感cảm 一nhất 定định 光quang 頗phả 璃ly 鏡kính 。 照chiếu 十thập 佛Phật 剎sát 微vi 塵trần 數số 世thế 界giới 等đẳng 。 當đương 知tri 此thử 是thị 。 前tiền 三tam 生sanh 中trung 。 解giải 行hành 位vị 內nội 之chi 行hành 相tương/tướng 也dã 。 以dĩ 約ước 因nhân 門môn 示thị 故cố 。 若nhược 約ước 信tín 滿mãn 得đắc 位vị 已dĩ 去khứ 。 所sở 起khởi 行hành 用dụng 皆giai 遍biến 法Pháp 界Giới 。 如như 經kinh 能năng 以dĩ 一nhất 手thủ 。 覆phú 大Đại 千Thiên 界Giới 等đẳng 。 手thủ 出xuất 供cúng 具cụ 與dữ 虛hư 空không 法Pháp 界Giới 等đẳng 。 一nhất 時thời 供cúng 養dường 。 無vô 盡tận 諸chư 佛Phật 。 作tác 大đại 佛Phật 事sự 。 饒nhiêu 益ích 眾chúng 生sanh 。 不bất 可khả 說thuyết 也dã 。 廣quảng 如như 信tín 位vị 經kinh 文văn 說thuyết 。 又hựu 云vân 。 不bất 離ly 一nhất 世thế 界giới 。 不bất 起khởi 一nhất 坐tọa 處xứ 。 而nhi 能năng 現hiện 一nhất 切thiết 。 無vô 量lượng 身thân 所sở 行hành 等đẳng 。 又hựu 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 一nhất 時thời 成thành 佛Phật 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 等đẳng 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 與dữ 彼bỉ 三tam 乘thừa 分phân 齊tề 全toàn 別biệt 。


何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 三tam 乘thừa 行hành 位vị 是thị 約ước 信tín 解giải 阿a 含hàm 門môn 中trung 作tác 如như 是thị 說thuyết 也dã 。 問vấn 前tiền 終chung 教giáo 中trung 不bất 退thoái 際tế 上thượng 。 亦diệc 得đắc 如như 是thị 。 八bát 相tương/tướng 等đẳng 用dụng 。 與dữ 此thử 何hà 別biệt 。 答đáp 彼bỉ 於ư 此thử 位vị 示thị 成thành 佛Phật 時thời 。 於ư 後hậu 諸chư 位vị 皆giai 不bất 自tự 在tại 。 以dĩ 未vị 得đắc 故cố 。 但đãn 是thị 當đương 位vị 暫tạm 起khởi 化hóa 故cố 。 此thử 即tức 不bất 爾nhĩ 。 於ư 初sơ 位vị 中trung 起khởi 此thử 用dụng 時thời 。 於ư 後hậu 諸chư 位vị 並tịnh 同đồng 時thời 起khởi 。 皆giai 以dĩ 得đắc 故cố 。 是thị 實thật 行hạnh 故cố 。 該cai 六lục 位vị 故cố 。 問vấn 義nghĩa 既ký 不bất 同đồng 。 何hà 故cố 一nhất 種chủng 同đồng 是thị 信tín 滿mãn 勝thắng 進tiến 分phần/phân 上thượng 起khởi 此thử 用dụng 耶da 。 答đáp 為vì 欲dục 方phương 便tiện 。 顯hiển 此thử 一Nhất 乘Thừa 信tín 滿mãn 成thành 佛Phật 令linh 易dị 信tín 受thọ 故cố 。 於ư 彼bỉ 教giáo 先tiên 作tác 此thử 說thuyết 。 問vấn 既ký 一nhất 位vị 中trung 有hữu 一nhất 切thiết 位vị 。 及cập 信tín 滿mãn 心tâm 即tức 得đắc 佛Phật 者giả 。 何hà 須tu 更cánh 說thuyết 後hậu 諸chư 位vị 耶da 。 答đáp 說thuyết 後hậu 諸chư 位vị 即tức 是thị 初sơ 中trung 之chi 一nhất 切thiết 也dã 。 如như 初sơ 後hậu 亦diệc 爾nhĩ 。 問vấn 若nhược 初sơ 即tức 具cụ 後hậu 得đắc 初sơ 。 即tức 得đắc 後hậu 者giả 亦diệc 可khả 後hậu 亦diệc 具cụ 初sơ 。 既ký 不bất 得đắc 後hậu 應ưng 亦diệc 不bất 得đắc 初sơ 耶da 。 答đáp 實thật 爾nhĩ 。 但đãn 以dĩ 得đắc 初sơ 無vô 不bất 得đắc 後hậu 故cố 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 。 未vị 得đắc 後hậu 而nhi 不bất 得đắc 初sơ 也dã 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 說thuyết 得đắc 諸chư 位vị 階giai 降giáng/hàng 次thứ 第đệ 。 答đáp 以dĩ 此thử 經Kinh 中trung 安an 立lập 諸chư 位vị 有hữu 二nhị 善thiện 巧xảo 。 一nhất 約ước 相tương/tướng 就tựu 門môn 分phần/phân 位vị 前tiền 後hậu 。 寄ký 同đồng 三tam 乘thừa 引dẫn 彼bỉ 方phương 便tiện 是thị 同đồng 教giáo 也dã 。 二nhị 約ước 體thể 就tựu 法pháp 前tiền 後hậu 相tương/tướng 入nhập 。 圓viên 融dung 自tự 在tại 異dị 彼bỉ 三tam 乘thừa 。 是thị 別biệt 教giáo 也dã 。 但đãn 以dĩ 不bất 移di 門môn 而nhi 恆hằng 相tương/tướng 即tức 不bất 壞hoại 即tức 而nhi 恆hằng 前tiền 後hậu 。 是thị 故cố 二nhị 義nghĩa 融dung 通thông 不bất 相tương 違vi 也dã 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 是thị 初sơ 門môn 即tức 一nhất 切thiết 者giả 。 何hà 不bất 說thuyết 信tín 位vị 初sơ 心tâm 即tức 得đắc 。 而nhi 說thuyết 滿mãn 心tâm 等đẳng 耶da 。 答đáp 若nhược 自tự 別biệt 教giáo 。 即tức 不bất 依y 位vị 成thành 。 今kim 寄ký 三tam 乘thừa 終chung 教giáo 位vị 說thuyết 。 以dĩ 彼bỉ 教giáo 中trung 信tín 滿mãn 不bất 退thoái 方phương 得đắc 入nhập 位vị 。 今kim 即tức 寄ký 彼bỉ 得đắc 入nhập 位vị 處xứ 。 一nhất 時thời 得đắc 此thử 一nhất 切thiết 前tiền 後hậu 諸chư 位vị 行hành 相tương/tướng 。 是thị 故cố 不bất 於ư 信tín 初sơ 心tâm 說thuyết 。 以dĩ 未vị 得đắc 不bất 退thoái 。 未vị 成thành 位vị 相tương/tướng 。 但đãn 是thị 行hành 故cố 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 應ưng 言ngôn 住trụ 位vị 成thành 佛Phật 。 何hà 名danh 信tín 滿mãn 。 答đáp 由do 信tín 成thành 故cố 。 是thị 故cố 是thị 行hành 佛Phật 非phi 位vị 佛Phật 也dã 。 餘dư 義nghĩa 準chuẩn 之chi 。 第đệ 四tứ 修tu 行hành 時thời 分phần/phân 者giả 。 若nhược 依y 小Tiểu 乘Thừa 自tự 有hữu 三tam 人nhân 。 下hạ 根căn 者giả 。 謂vị 諸chư 聲Thanh 聞Văn 中trung 。 極cực 疾tật 三tam 生sanh 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 謂vị 於ư 一nhất 生sanh 種chủng 解giải 脫thoát 分phần/phân 。 第đệ 二nhị 生sanh 隨tùy 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 。 第đệ 三tam 生sanh 漏lậu 盡tận 得đắc 果quả 。 極cực 遲trì 經kinh 六lục 十thập 劫kiếp 。 中trung 根căn 者giả 。 謂vị 獨Độc 覺Giác 人nhân 極cực 疾tật 四tứ 生sanh 得đắc 果quả 。 極cực 遲trì 經kinh 百bách 劫kiếp 。 上thượng 根căn 者giả 。 謂vị 佛Phật 定định 滿mãn 。 三tam 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 此thử 中trung 劫kiếp 數số 。 取thủ 水thủy 火hỏa 等đẳng 一nhất 劫kiếp 為vi 一nhất 數số 。 十thập 箇cá 合hợp 一nhất 為vi 第đệ 二nhị 數số 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 至chí 第đệ 六lục 十thập 。 為vi 一nhất 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 依y 此thử 以dĩ 數số 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 也dã 。 問vấn 何hà 故cố 下hạ 根căn 返phản 經kinh 時thời 少thiểu 。 而nhi 上thượng 根căn 等đẳng 乃nãi 多đa 時thời 耶da 。 答đáp 能năng 於ư 多đa 時thời 修tu 鍊luyện 根căn 行hành 等đẳng 。 以dĩ 為vi 難nạn/nan 故cố 。 是thị 故cố 多đa 也dã 。 又hựu 依y 婆bà 沙sa 等đẳng 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 有hữu 二nhị 身thân 。 一nhất 法Pháp 身thân 二nhị 生sanh 身thân 。 法Pháp 身thân 者giả 。 謂vị 戒giới 定định 慧tuệ 等đẳng 五ngũ 分phần/phân 。 修tu 此thử 法Pháp 身thân 具cụ 有hữu 四tứ 時thời 。 一nhất 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 修tu 有hữu 漏lậu 四tứ 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 二nhị 於ư 百bách 劫kiếp 修tu 相tướng 好hảo 業nghiệp 時thời 。 三tam 出xuất 家gia 苦khổ 行hạnh 。 修tu 禪thiền 定định 時thời 。 四tứ 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 成thành 正chánh 覺giác 時thời 。 生sanh 身thân 者giả 。 但đãn 百bách 劫kiếp 修tu 相tướng 好hảo 業nghiệp 。 於ư 最tối 後hậu 身thân 。 伽già 耶da 城thành 淨tịnh 飯phạn 王vương 家gia 受thọ 生sanh 報báo 身thân 。 於ư 摩Ma 伽Già 陀Đà 國Quốc 。 而nhi 登đăng 覺giác 道đạo 。 餘dư 如như 彼bỉ 說thuyết 。 若nhược 依y 始thỉ 教giáo 。 修tu 行hành 成thành 佛Phật 定định 經kinh 三tam 僧Tăng 祇kỳ 。 但đãn 此thử 劫kiếp 數số 不bất 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 。 何hà 者giả 。 此thử 取thủ 水thủy 火hỏa 等đẳng 大đại 劫kiếp 。 數số 至chí 百bách 千thiên 。 數số 此thử 復phục 至chí 百bách 千thiên 為vi 一nhất 俱câu 胝chi 。 名danh 第đệ 一nhất 數số 。 數số 此thử 俱câu 胝chi 復phục 至chí 俱câu 胝chi 為vi 第đệ 二nhị 數số 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 以dĩ 所sở 數số 等đẳng 數số 。 至chí 第đệ 一nhất 百bách 名danh 。 一nhất 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 此thử 即tức 十thập 大đại 劫kiếp 數số 中trung 第đệ 一nhất 數số 也dã 。 依y 此thử 數số 滿mãn 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 仍nhưng 此thử 教giáo 中trung 。 就tựu 釋Thích 迦Ca 身thân 以dĩ 分phần/phân 此thử 義nghĩa 。 如như 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 戒giới 經Kinh 云vân 。 我ngã 於ư 往vãng 昔tích 。 寶bảo 頂đảnh 佛Phật 所sở 滿mãn 足túc 第đệ 。 一nhất 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 所sở 。 滿mãn 足túc 第đệ 二nhị 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 迦Ca 葉Diếp 佛Phật 所sở 。 滿mãn 足túc 第đệ 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 我ngã 於ư 往vãng 昔tích 。 釋Thích 迦Ca 佛Phật 所sở 。 始thỉ 發phát 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 又hựu 依y 本bổn 業nghiệp 經kinh 。 又hựu 有hữu 百bách 劫kiếp 修tu 相tướng 好hảo 業nghiệp 。 但đãn 是thị 變biến 化hóa 非phi 實thật 修tu 也dã 。 又hựu 以dĩ 一nhất 偈kệ 歎thán 弗phất 沙sa 佛Phật 已dĩ 。 即tức 迢điều 九cửu 劫kiếp 。 但đãn 九cửu 十thập 一nhất 劫kiếp 。 即tức 成thành 佛Phật 也dã 。 問vấn 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 修tu 諸chư 實thật 行hạnh 。 應ưng 成thành 報báo 身thân 。 何hà 故cố 乃nãi 就tựu 化hóa 身thân 說thuyết 耶da 。 答đáp 由do 此thử 始thỉ 教giáo 就tựu 下hạ 機cơ 故cố 。 有hữu 二Nhị 乘Thừa 故cố 。 此thử 身thân 是thị 彼bỉ 所sở 知tri 見kiến 故cố 。 是thị 權quyền 教giáo 故cố 。 作tác 是thị 說thuyết 也dã 。 若nhược 依y 終chung 教giáo 說thuyết 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 定định 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 約ước 一nhất 方phương 化hóa 儀nghi 故cố 。 又hựu 此thử 教giáo 中trung 修tu 實thật 行hạnh 故cố 成thành 實thật 報báo 身thân 。 不bất 約ước 化hóa 說thuyết 。 故cố 法pháp 華hoa 云vân 。 我ngã 實thật 成thành 佛Phật 已dĩ 來lai 。 經kinh 於ư 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 又hựu 經Kinh 云vân 。 我ngã 於ư 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 所sở 。 得đắc 授thọ 記ký 等đẳng 。 皆giai 以dĩ 方phương 便tiện 。 分phân 別biệt 故cố 也dã 。 又hựu 亦diệc 無vô 百bách 劫kiếp 修tu 相tướng 好hảo 業nghiệp 等đẳng 。


何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 中trung 偏thiên 修tu 智trí 分phần/phân 不bất 修tu 福phước 分phần/phân 。 是thị 故cố 臨lâm 成thành 佛Phật 時thời 。 更cánh 於ư 百bách 劫kiếp 別biệt 修tu 彼bỉ 業nghiệp 。 始thỉ 教giáo 中trung 引dẫn 彼bỉ 亦diệc 同đồng 彼bỉ 說thuyết 。 仍nhưng 是thị 化hóa 也dã 。 此thử 終chung 教giáo 中trung 論luận 其kỳ 實thật 行hạnh 。 從tùng 初sơ 發phát 意ý 。 即tức 福phước 慧tuệ 雙song 修tu 。 故cố 成thành 佛Phật 時thời 無vô 別biệt 修tu 也dã 。 二nhị 不bất 定định 修tu 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 通thông 餘dư 雜tạp 類loại 世thế 界giới 故cố 。 如như 勝thắng 天thiên 王vương 經kinh 說thuyết 。 二nhị 據cứ 佛Phật 功công 德đức 無vô 限hạn 量lượng 故cố 。 如như 寶bảo 雲vân 經Kinh 云vân 。


善thiện 男nam 子tử 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 能năng 思tư 議nghị 。 如Như 來Lai 境cảnh 界giới 。 如Như 來Lai 境cảnh 界giới 。 不bất 可khả 思tư 量lượng 。 但đãn 為vi 淺thiển 近cận 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 三tam 僧Tăng 祇kỳ 修tu 習tập 所sở 得đắc 。 菩Bồ 薩Tát 而nhi 實thật 發phát 心tâm 已dĩ 來lai 。 不bất 可khả 計kế 數sổ 。 解giải 云vân 。 此thử 中trung 不bất 可khả 計kế 數sổ 者giả 。 是thị 不bất 可khả 計kế 。 數số 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 非phi 但đãn 三tam 也dã 。 問vấn 何hà 故cố 前tiền 教giáo 定định 三tam 僧Tăng 祇kỳ 此thử 教giáo 有hữu 定định 不bất 定định 耶da 。 答đáp 前tiền 教giáo 生sanh 故cố 。 此thử 教giáo 熟thục 故cố 。 方phương 便tiện 漸tiệm 漸tiệm 勸khuyến 彼bỉ 三tam 乘thừa 向hướng 一Nhất 乘Thừa 故cố 。 作tác 此thử 說thuyết 也dã 。 若nhược 依y 頓đốn 教giáo 。 一nhất 切thiết 時thời 分phần/phân 。 皆giai 不bất 可khả 說thuyết 。 但đãn 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 即tức 是thị 佛Phật 故cố 。 一nhất 念niệm 者giả 即tức 無vô 念niệm 也dã 。


時thời 者giả 即tức 無vô 時thời 也dã 。 餘dư 可khả 準chuẩn 思tư 。 若nhược 依y 圓viên 教giáo 。 一nhất 切thiết 時thời 分phần/phân 悉tất 皆giai 不bất 定định 。


何hà 以dĩ 故cố 。 謂vị 諸chư 劫kiếp 相tương/tướng 入nhập 故cố 。 相tương/tướng 即tức 故cố 。 該cai 通thông 一nhất 切thiết 因nhân 陀đà 羅la 等đẳng 諸chư 世thế 界giới 故cố 仍nhưng 各các 隨tùy 處xứ 。 或hoặc 一nhất 念niệm 或hoặc 無vô 量lượng 劫kiếp 等đẳng 。 不bất 違vi 時thời 法pháp 也dã 。 餘dư 準chuẩn 而nhi 思tư 之chi 。 第đệ 五ngũ 修tu 行hành 所sở 依y 身thân 者giả 。 若nhược 依y 小Tiểu 乘Thừa 。 但đãn 有hữu 分phân 段đoạn 身thân 至chí 究cứu 竟cánh 位vị 。 佛Phật 亦diệc 同đồng 然nhiên 。 是thị 實thật 非phi 化hóa 。 若nhược 始thỉ 教giáo 中trung 。 為vi 迴hồi 心tâm 聲Thanh 聞Văn 。 亦diệc 說thuyết 分phân 段đoạn 至chí 究cứu 竟cánh 位vị 。 佛Phật 身thân 亦diệc 爾nhĩ 。 然nhiên 此thử 是thị 化hóa 非phi 實thật 也dã 。 若nhược 依y 直trực 進tiến 中trung 有hữu 二nhị 說thuyết 。 一nhất 謂vị 寄ký 位vị 。 顯hiển 十Thập 地Địa 之chi 中trung 功công 用dụng 無vô 功công 用dụng 麁thô 細tế 二nhị 位vị 差sai 別biệt 相tương/tướng 故cố 。 即tức 說thuyết 七thất 地địa 已dĩ 還hoàn 有hữu 分phân 段đoạn 。 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 有hữu 變biến 易dị 。 二nhị 就tựu 實thật 報báo 。 即tức 說thuyết 分phân 段đoạn 至chí 金kim 剛cang 已dĩ 還hoàn 。 以dĩ 十Thập 地Địa 中trung 煩phiền 惱não 障chướng 種chủng 未vị 永vĩnh 斷đoạn 。 故cố 留lưu 至chí 金kim 剛cang 故cố 。 既ký 有hữu 惑hoặc 障chướng 何hà 得đắc 不bất 受thọ 分phân 段đoạn 之chi 身thân 。 故cố 十Thập 地Địa 經Kinh 云vân 。 第đệ 十Thập 地Địa 已dĩ 還hoàn 有hữu 中trung 陰ấm 者giả 。 是thị 此thử 義nghĩa 也dã 。 問vấn 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 煩phiền 惱não 障chướng 永vĩnh 伏phục 不bất 行hành 。 以dĩ 無vô 漏lậu 智trí 。 果quả 恆hằng 相tương 續tục 故cố 。 如như 阿A 羅La 漢Hán 。 既ký 無vô 現hiện 行hành 惑hoặc 。 何hà 得đắc 更cánh 受thọ 分phân 段đoạn 之chi 身thân 耶da 。 答đáp 若nhược 是thị 凡phàm 夫phu 。 即tức 以dĩ 現hiện 惑hoặc 潤nhuận 業nghiệp 受thọ 生sanh 。 聖thánh 人nhân 不bất 爾nhĩ 。 但đãn 留lưu 惑hoặc 種chủng 用dụng 以dĩ 受thọ 生sanh 。 故cố 雜tạp 集tập 論luận 云vân 。 一nhất 切thiết 聖thánh 人nhân 。 皆giai 以dĩ 隨tùy 眠miên 力lực 故cố 結kết 生sanh 相tương 續tục 。 又hựu 梁lương 攝nhiếp 論luận 云vân 。 異dị 凡phàm 夫phu 故cố 永vĩnh 伏phục 上thượng 心tâm 。 異dị 二Nhị 乘Thừa 故cố 留lưu 彼bỉ 種chủng 子tử 。 解giải 云vân 。 聖thánh 人nhân 受thọ 生sanh 非phi 現hiện 潤nhuận 。 彼bỉ 復phục 留lưu 種chủng 子tử 。 如như 何hà 不bất 受thọ 分phân 段đoạn 身thân 耶da 。 若nhược 言ngôn 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 以dĩ 智trí 障chướng 為vi 緣duyên 受thọ 變biến 易dị 者giả 。 所sở 留lưu 惑hoặc 種chủng 即tức 便tiện 無vô 用dụng 。 何hà 不bất 於ư 此thử 第đệ 八bát 地địa 初sơ 永vĩnh 害hại 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 種chủng 耶da 。 彼bỉ 既ký 不bất 爾nhĩ 此thử 云vân 何hà 然nhiên 。 若nhược 約ước 迴hồi 向hướng 菩Bồ 提Đề 。 聲Thanh 聞Văn 已dĩ 斷đoạn 煩phiền 惱não 者giả 。 彼bỉ 即tức 可khả 以dĩ 所sở 知tri 障chướng 受thọ 變biến 易dị 身thân 。 通thông 諸chư 位vị 也dã 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 聖thánh 教giáo 說thuyết 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 唯duy 有hữu 所sở 知tri 障chướng 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 受thọ 變biến 易dị 身thân 。 答đáp 此thử 等đẳng 為vi 欲dục 寄ký 對đối 二Nhị 乘Thừa 顯hiển 其kỳ 優ưu 劣liệt 故cố 。 經kinh 作tác 此thử 說thuyết 。 然nhiên 此thử 寄ký 對đối 依y 諸chư 聖thánh 教giáo 。 約ước 位vị 不bất 同đồng 略lược 辨biện 十thập 門môn 。 一nhất 說thuyết 羅La 漢Hán 即tức 同đồng 於ư 佛Phật 。 更cánh 不bất 分phân 位vị 。 如như 律luật 中trung 說thuyết 。 佛Phật 度độ 五ngũ 人nhân 已dĩ 。 即tức 云vân 通thông 佛Phật 有hữu 六lục 然nhiên 羅La 漢Hán 。 出xuất 於ư 世thế 間gian 。 又hựu 同đồng 坐tọa 等đẳng 。 當đương 知tri 此thử 約ước 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 說thuyết 。 二nhị 亦diệc 於ư 佛Phật 地địa 分phần/phân 出xuất 羅La 漢Hán 。 如như 對đối 法pháp 論luận 說thuyết 。 得đắc 菩Bồ 提Đề 時thời 。 頓đốn 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 。 及cập 所sở 知tri 障chướng 。 頓đốn 成thành 羅La 漢Hán 及cập 如Như 來Lai 故cố 。 此thử 中trung 雖tuy 約ước 煩phiền 惱não 盡tận 邊biên 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 而nhi 亦diệc 為vi 生sanh 諸chư 聲Thanh 聞Văn 中trung 。 心tâm 勝thắng 欲dục 樂lạc 故cố 。 寄ký 於ư 佛Phật 果Quả 以dĩ 分phần/phân 大đại 小tiểu 也dã 。 三tam 第đệ 十Thập 地Địa 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 佛Phật 地địa 超siêu 過quá 故cố 。 非phi 彼bỉ 也dã 。 如như 涅Niết 槃Bàn 經kinh 中trung 說thuyết 四tứ 依y 。 云vân 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 住trụ 第đệ 十Thập 地Địa 。 此thử 寄ký 因nhân 異dị 果quả 以dĩ 分phần/phân 大đại 小tiểu 也dã 。 此thử 上thượng 二nhị 門môn 。 約ước 始thỉ 教giáo 中trung 迴hồi 二Nhị 乘Thừa 教giáo 說thuyết 。 四tứ 七thất 地địa 已dĩ 還hoàn 寄ký 同đồng 羅La 漢Hán 。 八bát 地địa 。 已dĩ 去khứ 寄ký 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 如như 仁nhân 王vương 經Kinh 云vân 。 遠viễn 行hành 菩Bồ 薩Tát 伏phục 三tam 界giới 習tập 因nhân 果quả 業nghiệp 滅diệt 。 唯duy 後hậu 身thân 位vị 中trung 。 住trụ 第đệ 七Thất 地Địa 。 阿A 羅La 漢Hán 位vị 。 此thử 寄ký 因nhân 中trung 自tự 在tại 未vị 自tự 在tại 位vị 。 以dĩ 分phần/phân 大đại 小tiểu 也dã 。 此thử 約ước 始thỉ 教giáo 直trực 進tiến 中trung 說thuyết 。 此thử 中trung 既ký 寄ký 聲Thanh 聞Văn 至chí 七thất 地địa 故cố 。 煩phiền 惱não 障chướng 及cập 分phân 段đoạn 身thân 俱câu 至chí 此thử 位vị 。 八bát 地địa 已dĩ 去khứ 寄ký 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 行hành 位vị 勝thắng 前tiền 。 是thị 故cố 唯duy 有hữu 彼bỉ 所sở 知tri 障chướng 及cập 變biến 易dị 身thân 。 五ngũ 初sơ 二nhị 三tam 地địa 寄ký 同đồng 世thế 間gian 。 以dĩ 得đắc 世thế 間gian 四tứ 禪thiền 等đẳng 故cố 。 四tứ 地địa 寄ký 是thị 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 等đẳng 。 以dĩ 得đắc 道Đạo 品phẩm 故cố 。 此thử 初sơ 出xuất 世thế 故cố 。 五ngũ 地địa 寄ký 此thử 。 聲Thanh 聞Văn 羅La 漢Hán 。 以dĩ 得đắc 四Tứ 諦Đế 法Pháp 故cố 。 六lục 地địa 寄ký 此thử 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 以dĩ 得đắc 十Thập 二Nhị 緣Duyên 生Sanh 法pháp 故cố 。 七thất 地địa 已dĩ 去khứ 寄ký 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 故cố 。 此thử 如như 本bổn 業nghiệp 經kinh 說thuyết 。 上thượng 來lai 唯duy 約ước 三tam 乘thừa 教giáo 說thuyết 。 以dĩ 未vị 分phần/phân 出xuất 一Nhất 乘Thừa 法pháp 故cố 。 六lục 世thế 間gian 二Nhị 乘Thừa 同đồng 前tiền 至chí 六lục 地địa 。 第đệ 七thất 地địa 寄ký 三tam 乘thừa 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 未vị 自tự 在tại 故cố 。 八bát 地địa 已dĩ 去khứ 寄ký 一Nhất 乘Thừa 法pháp 。 以dĩ 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 如như 梁lương 攝nhiếp 論luận 等đẳng 說thuyết 。 此thử 約ước 一Nhất 乘Thừa 三tam 乘thừa 等đẳng 分phần/phân 相tương/tướng 而nhi 說thuyết 。 七thất 於ư 初Sơ 地Địa 之chi 中trung 。 已dĩ 過quá 世thế 間gian 。 及cập 二Nhị 乘Thừa 故cố 。 如như 地địa 論luận 等đẳng 說thuyết 。 此thử 約ước 三tam 乘thừa 中trung 比tỉ 證chứng 分phân 齊tề 說thuyết 。 八bát 地địa 前tiền 三tam 賢hiền 位vị 已dĩ 過quá 二Nhị 乘Thừa 地địa 。 如như 起khởi 信tín 論luận 說thuyết 。 又hựu 仁nhân 王vương 經kinh 說thuyết 。 習tập 種chủng 性tánh 中trung 有hữu 十thập 種chủng 心tâm 。 已dĩ 超siêu 過quá 二Nhị 乘Thừa 一nhất 切thiết 善thiện 地địa 。 此thử 約ước 終chung 教giáo 不bất 退thoái 說thuyết 。 九cửu 信tín 滿mãn 心tâm 後hậu 。 即tức 過quá 一nhất 切thiết 小Tiểu 乘Thừa 三tam 乘thừa 等đẳng 。 如như 賢hiền 首thủ 品phẩm 說thuyết 。 此thử 約ước 一Nhất 乘Thừa 說thuyết 。 十thập 初sơ 在tại 凡phàm 夫phu 地địa 。 創sáng/sang 發phát 心tâm 時thời 即tức 過quá 二Nhị 乘Thừa 。 如như 智trí 論luận 說thuyết 。 羅La 漢Hán 比Bỉ 丘Khâu 。 知tri 沙Sa 彌Di 發phát 心tâm 推thôi 在tại 前tiền 等đẳng 。 此thử 通thông 一Nhất 乘Thừa 及cập 三tam 乘thừa 說thuyết 。 由do 有hữu 如như 是thị 寄ký 對đối 法Pháp 門môn 故cố 。 諸chư 說thuyết 前tiền 後hậu 準chuẩn 此thử 而nhi 知tri 。


華Hoa 嚴Nghiêm 一Nhất 乘Thừa 教Giáo 義Nghĩa 分Phân 齊Tề 章Chương 卷quyển 第đệ 二nhị
Hoa Nghiêm Nhất Thừa Giáo Nghĩa Phân Tề Chương ♦ Quyển 2


Phiên âm: 2/4/2016 ◊ Cập nhật: 2/4/2016
Lưu ý: Phần dịch thuật này được thực hiện tự động qua lập trình vi tính và hoàn toàn chưa kiểm tra.
  Quyển: 1 2 3 4