止Chỉ 觀Quán 輔Phụ 行Hành 傳Truyền 弘Hoằng 決Quyết 卷quyển 第đệ 八bát 之chi 一nhất
Chỉ Quán Phụ Hành Truyền Hoằng Quyết ♦ Quyển 1

唐đường 毘tỳ 陵lăng 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 述thuật


釋thích 煩phiền 惱não 境cảnh 者giả 。 自tự 此thử 以dĩ 下hạ 現hiện 文văn 六lục 境cảnh 及cập 略lược 三tam 境cảnh 。 咸hàm 是thị 發phát 得đắc 。 此thử 九cửu 境cảnh 外ngoại 所sở 起khởi 煩phiền 惱não 。 乃nãi 至chí 四tứ 弘hoằng 但đãn 屬thuộc 陰ấm 境cảnh 三tam 陰ấm 所sở 攝nhiếp 。 是thị 故cố 尋tầm 常thường 非phi 無vô 煩phiền 惱não 。 乃nãi 至chí 發phát 心tâm 。 亦diệc 並tịnh 須tu 觀quán 非phi 不bất 名danh 境cảnh 。 今kim 文văn 謂vị 辯biện 觀quán 陰ấm 發phát 得đắc 。 故cố 須tu 辯biện 異dị 。 讀đọc 者giả 行hành 者giả 無vô 惛hôn 本bổn 宗tông 。 如như 前tiền 七thất 隻chỉ 分phân 別biệt 中trung 。 云vân 此thử 之chi 十thập 境cảnh 是thị 三tam 障chướng 攝nhiếp 。 非phi 即tức 現hiện 在tại 所sở 起khởi 三tam 障chướng 。 現hiện 三tam 障chướng 者giả 。 如như 大đại 經kinh 第đệ 十thập 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 求cầu 種chủng 智trí 者giả 。 為vi 除trừ 眾chúng 生sanh 三tam 種chủng 障chướng 故cố 。 煩phiền 惱não 障chướng 者giả 。 所sở 謂vị 三tam 毒độc 纏triền 蓋cái 八bát 慢mạn 四tứ 邪tà 等đẳng 。 業nghiệp 障chướng 者giả 。 謂vị 五ngũ 無vô 間gián 報báo 障chướng 者giả 。 謂vị 三tam 惡ác 道đạo 誹phỉ 謗báng 正Chánh 法Pháp 。 及cập 一nhất 闡xiển 提đề 。 故cố 知tri 舉cử 惡ác 能năng 障chướng 。 故cố 名danh 為vi 障chướng 。 今kim 以dĩ 流lưu 類loại 攝nhiếp 彼bỉ 後hậu 兩lưỡng 。 初sơ 總tổng 明minh 來lai 意ý 中trung 。 先tiên 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 上thượng 陰ấm 下hạ 結kết 前tiền 。 而nhi 觀quán 察sát 下hạ 生sanh 後hậu 。 次thứ 前tiền 訶ha 欲dục 下hạ 正chánh 明minh 來lai 意ý 。 先tiên 且thả 與dữ 上thượng 諸chư 文văn 辯biện 異dị 。 有hữu 法pháp 譬thí 合hợp 。 初sơ 明minh 與dữ 上thượng 方phương 便tiện 中trung 訶ha 欲dục 棄khí 蓋cái 辯biện 異dị 。 次thứ 與dữ 上thượng 陰ấm 境cảnh 辯biện 異dị 。 上thượng 之chi 欲dục 蓋cái 及cập 陰ấm 入nhập 中trung 。 雖tuy 有hữu 惑hoặc 相tương/tướng 未vị 過quá 增tăng 盛thịnh 非phi 煩phiền 惱não 境cảnh 。 故cố 訶ha 欲dục 中trung 且thả 知tri 五ngũ 塵trần 是thị 生sanh 行hành 者giả 貪tham 欲dục 之chi 緣duyên 。 生sanh 欲dục 是thị 過quá 。 因nhân 過quá 生sanh 罪tội 是thị 故cố 須tu 訶ha 。 蓋cái 中trung 但đãn 是thị 緣duyên 落lạc 謝tạ 塵trần 妨phương 於ư 入nhập 觀quán 。 應ưng 須tu 捨xả 棄khí 。 又hựu 此thử 二nhị 五ngũ 若nhược 訶ha 若nhược 棄khí 。 但đãn 成thành 方phương 便tiện 未vị 正chánh 用dụng 觀quán 。 前tiền 觀quán 陰ấm 入nhập 觀quán 於ư 報báo 陰ấm 。 報báo 陰ấm 無vô 記ký 於ư 彼bỉ 陰ấm 上thượng 求cầu 於ư 妙diệu 解giải 。 故cố 彼bỉ 陰ấm 境cảnh 未vị 名danh 煩phiền 惱não 。 又hựu 前tiền 別biệt 歷lịch 一nhất 心tâm 文văn 中trung 。 雖tuy 觀quán 貪tham 瞋sân 非phi 今kim 境cảnh 意ý 。 但đãn 是thị 現hiện 起khởi 善thiện 惡ác 諸chư 惑hoặc 。 皆giai 陰ấm 入nhập 攝nhiếp 。 是thị 以dĩ 因nhân 陰ấm 所sở 起khởi 煩phiền 惱não 。 皆giai 名danh 陰ấm 境cảnh 。 今kim 境cảnh 必tất 須tu 因nhân 觀quán 陰ấm 發phát 。 發phát 重trọng/trùng 貪tham 等đẳng 方phương 名danh 今kim 境cảnh 。 從tùng 今kim 觀quán 去khứ 。 正chánh 舉cử 今kim 境cảnh 異dị 陰ấm 蓋cái 等đẳng 。 故cố 云vân 起khởi 重trọng/trùng 貪tham 瞋sân 。 從tùng 如như 鐵thiết 下hạ 舉cử 譬thí 也dã 。 鐵thiết 如như 陰ấm 火hỏa 如như 觀quán 。 陰ấm 未vị 遇ngộ 觀quán 宿túc 惑hoặc 冥minh 伏phục 。 故cố 云vân 但đãn 黑hắc 。 因nhân 觀quán 陰ấm 境cảnh 陰ấm 解giải 未vị 生sanh 。 習tập 起khởi 異dị 前tiền 故cố 曰viết 赫hách 然nhiên 。 又hựu 報báo 法pháp 下hạ 次thứ 辯biện 難nan 易dị 。 更cánh 牒điệp 欲dục 蓋cái 及cập 以dĩ 陰ấm 入nhập 。 與dữ 今kim 煩phiền 惱não 總tổng 辯biện 難nan 易dị 。 故cố 欲dục 蓋cái 之chi 體thể 通thông 屬thuộc 陰ấm 入nhập 。 故cố 與dữ 陰ấm 入nhập 通thông 名danh 尋tầm 常thường 。 何hà 者giả 下hạ 別biệt 釋thích 也dã 。 與dữ 前tiền 三tam 法pháp 對đối 辯biện 難nan 易dị 。 初sơ 正chánh 明minh 相tướng 對đối 中trung 先tiên 法pháp 次thứ 譬thí 。 法pháp 中trung 出xuất 前tiền 三tam 毒độc 與dữ 今kim 對đối 辯biện 。 前tiền 是thị 報báo 法pháp 及cập 現hiện 煩phiền 惱não 。 是thị 故cố 易dị 息tức 。 今kim 發phát 既ký 重trọng/trùng 是thị 故cố 難nan 制chế 。 倒đảo 想tưởng 是thị 癡si 。 貪tham 者giả 可khả 見kiến 。 言ngôn 死tử 馬mã 者giả 。 十thập 誦tụng 初sơ 戒giới 天thiên 魔ma 欲dục 壞hoại 難Nan 提Đề 。 變biến 為vi 女nữ 人nhân 誘dụ 至chí 馬mã 所sở 。 便tiện 隱ẩn 形hình 去khứ 。 是thị 人nhân 欲dục 盛thịnh 乃nãi 至chí 不bất 簡giản 。 此thử 惑hoặc 下hạ 更cánh 辯biện 助trợ 緣duyên 。 所sở 發phát 煩phiền 惱não 已dĩ 過quá 於ư 常thường 。 復phục 加gia 外ngoại 緣duyên 致trí 令linh 狂cuồng 逸dật 。 譬thí 如như 下hạ 舉cử 譬thí 也dã 。 流lưu 水thủy 如như 陰ấm 法pháp 。 用dụng 觀quán 如như 概khái 木mộc 動động 習tập 如như [泳-永+豹]# 起khởi 。 漣# 漪# 等đẳng 者giả 。 風phong 行hành 而nhi 流lưu 水thủy 成thành 文văn 。 今kim 以dĩ 木mộc 概khái 彼bỉ 風phong 行hành 急cấp 流lưu 蹙túc/xúc 水thủy [泳-永+豹]# 起khởi 。 又hựu 漣# 漪# 者giả 重trọng/trùng 波ba 也dã 。 波ba 上thượng 又hựu 波ba 故cố 曰viết 重trọng/trùng 波ba 。 [泳-永+豹]# 者giả 本bổn 音âm 豹báo 字tự 。 即tức 豹báo 變biến 也dã 。 今kim 是thị 水thủy 起khởi 借tá 從tùng 水thủy 作tác 。 健kiện 人nhân 譬thí 意ý 與dữ 水thủy 大đại 同đồng 。 煩phiền 惱não 下hạ 合hợp 譬thí 也dã 。 如như 觸xúc 臥ngọa 師sư 子tử 下hạ 更cánh 重trùng 以dĩ 譬thí 釋thích 成thành 前tiền 譬thí 。 若nhược 不bất 下hạ 結kết 勸khuyến 令linh 識thức 。 非phi 唯duy 下hạ 明minh 因nhân 境cảnh 起khởi 過quá 。 如như 第đệ 五ngũ 卷quyển 云vân 隨tùy 之chi 牽khiên 人nhân 向hướng 惡ác 。 即tức 此thử 意ý 也dã 。 次thứ 正chánh 釋thích 中trung 初sơ 釋thích 相tương/tướng 者giả 。 先tiên 釋thích 名danh 中trung 有hữu 二nhị 解giải 。 初sơ 合hợp 字tự 釋thích 者giả 。 三tam 毒độc 是thị 能năng 煩phiền 。 心tâm 神thần 是thị 所sở 煩phiền 。 次thứ 分phần/phân 字tự 解giải 。 煩phiền 為vi 能năng 煩phiền 惱não 為vi 所sở 惱não 。 當đương 知tri 通thông 名danh 通thông 於ư 見kiến 思tư 。 此thử 一nhất 往vãng 分phần/phân 下hạ 明minh 鈍độn 中trung 有hữu 利lợi 。 如như 蟲trùng 獸thú 凡phàm 夫phu 亦diệc 能năng 起khởi 我ngã 。 我ngã 即tức 是thị 利lợi 雖tuy 利lợi 屬thuộc 鈍độn 。 故cố 云vân 實thật 不bất 推thôi 理lý 乃nãi 至chí 自tự 大đại 。 蠕nhuyễn 者giả 小tiểu 蟲trùng 有hữu 識thức 能năng 動động 者giả 也dã 。 舉cử 螫thích 等đẳng 者giả 蟹# 類loại 也dã 。 埤# 蒼thương 云vân 。 其kỳ 一nhất 螫thích 遍biến 大đại 。 名danh 為vi 擁ủng 劍kiếm 。 亦diệc 名danh 執chấp 火hỏa 以dĩ 螯# 赤xích 故cố 。 亦diệc 如như 螳đường 蜋lang 拒cự 轍triệt 等đẳng 是thị 。 鬐# 者giả 項hạng 毛mao 也dã 。 說thuyết 文văn 云vân 。 馬mã 鬐# 鬣liệp 也dã 。 如như 狼lang 等đẳng 瞋sân 必tất 張trương 鬐# 怒nộ 曰viết 。 此thử 舉cử 蟲trùng 等đẳng 劣liệt 類loại 以dĩ 況huống 於ư 人nhân 。 此thử 尚thượng 計kế 我ngã 何hà 況huống 人nhân 耶da 。 底để 下hạ 凡phàm 劣liệt 下hạ 舉cử 鈍độn 使sử 凡phàm 夫phu 而nhi 亦diệc 有hữu 利lợi 。 五ngũ 利lợi 至chí 何hà 嘗thường 等đẳng 者giả 。 次thứ 明minh 利lợi 中trung 有hữu 鈍độn 。 如như 諸chư 外ngoại 道đạo 。 依y 於ư 諸chư 見kiến 。 而nhi 起khởi 瞋sân 恚khuể 。 若nhược 未vị 發phát 禪thiền 來lai 等đẳng 者giả 。 問vấn 。 如như 佛Phật 弟đệ 子tử 。 次thứ 第đệ 修tu 人nhân 亦diệc 未vị 發phát 禪thiền 。 何hà 故cố 名danh 為vi 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 人nhân 。 所sở 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 。 答đáp 。 今kim 判phán 利lợi 鈍độn 約ước 現hiện 發phát 見kiến 見kiến 所sở 起khởi 惑hoặc 。 如như 未vị 得đắc 禪thiền 來lai 縱túng/tung 起khởi 宿túc 習tập 。 所sở 有hữu 煩phiền 惱não 。 及cập 因nhân 現hiện 陰ấm 。 起khởi 於ư 我ngã 見kiến 。 仍nhưng 屬thuộc 鈍độn 使sử 。 初sơ 果quả 所sở 斷đoạn 凡phàm 夫phu 共cộng 有hữu 。 冥minh 伏phục 在tại 身thân 障chướng 真chân 無vô 漏lậu 。 若nhược 見kiến 諦Đế 理lý 此thử 惑hoặc 自tự 除trừ 。 故cố 名danh 此thử 惑hoặc 以dĩ 之chi 為vi 見kiến 。 故cố 不bất 同đồng 於ư 禪thiền 後hậu 所sở 起khởi 。 若nhược 諸chư 外ngoại 道đạo 。 由do 未vị 見kiến 諦Đế 。 得đắc 禪thiền 定định 已dĩ 。 雖tuy 斷đoạn 鈍độn 使sử 。 仍nhưng 未vị 曾tằng 斷đoạn 一nhất 毫hào 見kiến 惑hoặc 。 見kiến 惑hoặc 現hiện 行hành 。 故cố 不bất 同đồng 於ư 未vị 發phát 禪thiền 來lai 所sở 有hữu 見kiến 惑hoặc 及cập 冥minh 伏phục 者giả 。 是thị 故cố 不bất 以dĩ 八bát 十thập 八bát 使sử 中trung 見kiến 惑hoặc 為vi 例lệ 。 故cố 八bát 十thập 八bát 使sử 義nghĩa 屬thuộc 陰ấm 境cảnh 所sở 攝nhiếp 。 對đối 簡giản 利lợi 鈍độn 方phương 受thọ 見kiến 名danh 。 復phục 異dị 禪thiền 後hậu 見kiến 惑hoặc 之chi 相tướng 。 今kim 但đãn 對đối 禪thiền 後hậu 見kiến 簡giản 。 故cố 云vân 若nhược 得đắc 禪thiền 起khởi 見kiến 。 縱túng/tung 有hữu 貪tham 瞋sân 同đồng 屬thuộc 於ư 利lợi 。 如như 兩lưỡng 學học 人nhân 下hạ 舉cử 例lệ 也dã 。 得đắc 語ngữ 如như 鈍độn 得đắc 意ý 如như 利lợi 。 二nhị 俱câu 得đắc 語ngữ 得đắc 意ý 諍tranh 強cường/cưỡng 。 二nhị 俱câu 計kế 我ngã 得đắc 禪thiền 見kiến 盛thịnh 。 若nhược 發phát 下hạ 簡giản 示thị 境cảnh 體thể 。 身thân 中trung 雖tuy 具cụ 八bát 十thập 八bát 使sử 。 然nhiên 所sở 起khởi 者giả 但đãn 屬thuộc 鈍độn 使sử 而nhi 在tại 今kim 境cảnh 。 若nhược 利lợi 中trung 下hạ 次thứ 判phán 根căn 條điều 。 先tiên 且thả 徵trưng 起khởi 也dã 。 若nhược 利lợi 中trung 有hữu 鈍độn 。 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 人nhân 但đãn 名danh 斷đoạn 利lợi 。 利lợi 中trung 之chi 鈍độn 此thử 惑hoặc 應ưng 在tại 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 利lợi 中trung 有hữu 鈍độn 不bất 名danh 為vi 鈍độn 。 故cố 次thứ 引dẫn 毘tỳ 曇đàm 釋thích 云vân 。 利lợi 雖tuy 有hữu 鈍độn 此thử 鈍độn 屬thuộc 利lợi 。 從tùng 於ư 利lợi 使sử 背bội 上thượng 而nhi 起khởi 。 底để 下hạ 之chi 人nhân 雖tuy 起khởi 於ư 利lợi 。 此thử 利lợi 屬thuộc 鈍độn 。 從tùng 於ư 鈍độn 使sử 背bội 上thượng 而nhi 起khởi 。 故cố 云vân 思tư 惟duy 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 開khai 等đẳng 者giả 次thứ 明minh 開khai 合hợp 。 開khai 為vi 八bát 萬vạn 合hợp 但đãn 三tam 毒độc 。 八bát 萬vạn 既ký 不bất 出xuất 於ư 三tam 毒độc 。 今kim 觀quán 三tam 毒độc 即tức 觀quán 八bát 萬vạn 。 為vi 是thị 義nghĩa 故cố 。 須tu 辯biện 開khai 合hợp 。 三tam 毒độc 下hạ 明minh 為vi 障chướng 不bất 同đồng 。 初sơ 明minh 四tứ 分phần/phân 俱câu 能năng 障chướng 定định 。 唯duy 有hữu 無vô 記ký 不bất 屬thuộc 善thiện 惡ác 。 即tức 不bất 障chướng 定định 。 是thị 即tức 不bất 障chướng 定định 者giả 仍nhưng 屬thuộc 陰ấm 境cảnh 。 若nhược 為vi 障chướng 者giả 兩lưỡng 屬thuộc 不bất 同đồng 。 謂vị 發phát 不bất 發phát 。 如như 前tiền 簡giản 也dã 。 經Kinh 云vân 下hạ 引dẫn 大đại 品phẩm 證chứng 無vô 記ký 不bất 障chướng 。 即tức 師sư 子tử 等đẳng 定định 所sở 入nhập 散tán 心tâm 。 此thử 並tịnh 依y 毘tỳ 曇đàm 意ý 也dã 。 次thứ 依y 成thành 論luận 人nhân 意ý 亦diệc 許hứa 毘tỳ 曇đàm 四tứ 分phần/phân 俱câu 散tán 。 而nhi 不bất 云vân 四tứ 分phần/phân 俱câu 障chướng 。 但đãn 云vân 散tán 中trung 無vô 不bất 並tịnh 有hữu 相tương 應ứng 癡si 惑hoặc 。 故cố 云vân 散tán 兼kiêm 無vô 知tri 。 能năng 障chướng 定định 者giả 則tắc 在tại 於ư 癡si 。 若nhược 爾nhĩ 下hạ 難nạn/nan 成thành 論luận 人nhân 。 四tứ 分phần/phân 俱câu 散tán 。 散tán 兼kiêm 無vô 知tri 。 癡si 能năng 障chướng 定định 。 此thử 相tương 應ứng 癡si 。 癡si 必tất 瞋sân 欲dục 。 癡si 既ký 障chướng 定định 。 癡si 有hữu 瞋sân 欲dục 何hà 不bất 障chướng 定định 。 而nhi 獨độc 立lập 云vân 癡si 能năng 障chướng 定định 。 今kim 釋thích 下hạ 今kim 家gia 正chánh 解giải 。 言ngôn 別biệt 意ý 者giả 。 如như 上thượng 釋thích 蓋cái 隨tùy 人nhân 不bất 同đồng 。 若nhược 貪tham 重trọng/trùng 者giả 貪tham 即tức 為vi 蓋cái 。 瞋sân 癡si 為vi 障chướng 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 故cố 今kim 為vi 障chướng 准chuẩn 彼bỉ 應ưng 知tri 。 故cố 毘tỳ 曇đàm 家gia 所sở 引dẫn 大đại 品phẩm 以dĩ 為vi 證chứng 者giả 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 彼bỉ 大đại 品phẩm 經kinh 明minh 超siêu 越việt 三tam 昧muội 。 從tùng 滅diệt 定định 起khởi 入nhập 散tán 心tâm 中trung 。 故cố 言ngôn 此thử 散tán 而nhi 不bất 障chướng 定định 。 今kim 所sở 論luận 散tán 障chướng 與dữ 不bất 障chướng 。 應ưng 辯biện 凡phàm 夫phu 所sở 有hữu 三tam 毒độc 。 如như 何hà 引dẫn 於ư 羅La 漢Hán 勝thắng 定định 出xuất 散tán 等đẳng 相tương/tướng 。 但đãn 煩phiền 惱não 下hạ 明minh 今kim 辯biện 相tương/tướng 為vi 所sở 觀quán 境cảnh 。 但đãn 云vân 四tứ 分phần/phân 相tương/tướng 實thật 未vị 周chu 。 若nhược 論luận 自tự 行hành 足túc 得đắc 為vi 境cảnh 。 故cố 引dẫn 法pháp 華hoa 明minh 觀quán 境cảnh 意ý 。 意ý 在tại 除trừ 棄khí 分phân 別biệt 非phi 急cấp 。 言ngôn 二nhị 十thập 年niên 者giả 。 疏sớ/sơ 有hữu 多đa 解giải 。 見kiến 思tư 未vị 除trừ 大đại 機cơ 未vị 熟thục 。 故cố 二nhị 十thập 年niên 且thả 令linh 除trừ 糞phẩn 。 又hựu 破phá 見kiến 惑hoặc 用dụng 一nhất 無vô 礙ngại 一nhất 解giải 脫thoát 。 破phá 思tư 惟duy 惑hoặc 用dụng 九cửu 無vô 礙ngại 九cửu 解giải 脫thoát 。 合hợp 為vi 二nhị 十thập 。 又hựu 二nhị 道đạo 中trung 斷đoạn 結kết 總tổng 名danh 二nhị 十thập 。 又hựu 上thượng 分phần/phân 下hạ 分phần/phân 總tổng 名danh 二nhị 十thập 。 又hựu 依y 二nhị 使sử 人nhân 共cộng 斷đoạn 見kiến 思tư 。 亦diệc 名danh 二nhị 十thập 。 初sơ 解giải 即tức 以dĩ 離ly 繫hệ 得đắc 數số 而nhi 辯biện 二nhị 十thập 。 後hậu 解giải 並tịnh 以dĩ 二nhị 義nghĩa 而nhi 為vi 二nhị 十thập 。 若nhược 爾nhĩ 下hạ 釋thích 疑nghi 。 疑nghi 云vân 。 若nhược 意ý 在tại 除trừ 棄khí 。 五ngũ 百bách 羅La 漢Hán 。 豈khởi 非phi 除trừ 棄khí 。 而nhi 婆bà 沙sa 中trung 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 耶da 。 為vi 持trì 下hạ 釋thích 疑nghi 。 五ngũ 百bách 本bổn 於ư 一nhất 門môn 入nhập 道đạo 。 亦diệc 未vị 分phân 別biệt 得đắc 羅La 漢Hán 已dĩ 。 為vi 持trì 佛Phật 法Pháp 使sử 久cửu 住trụ 故cố 。 既ký 為vi 眾chúng 首thủ 須tu 通thông 外ngoại 難nạn/nan 。 是thị 故cố 五ngũ 百bách 。 廣quảng 演diễn 分phân 別biệt 。 若nhược 不bất 為vi 眾chúng 首thủ 縱túng/tung 成thành 羅La 漢Hán 。 非phi 入nhập 假giả 位vị 亦diệc 未vị 必tất 須tu 。 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 。


復phục 次thứ 下hạ 。 明minh 此thử 惑hoặc 相tương/tướng 。 正chánh 為vi 十thập 觀quán 所sở 觀quán 之chi 境cảnh 。 是thị 故cố 須tu 辯biện 是thị 通thông 是thị 別biệt 思tư 議nghị 不bất 思tư 議nghị 等đẳng 。 既ký 云vân 各các 具cụ 四tứ 分phần/phân 。 今kim 境cảnh 但đãn 是thị 鈍độn 中trung 四tứ 分phần/phân 。 今kim 文văn 語ngữ 略lược 不bất 暇hạ 簡giản 之chi 。 但đãn 且thả 簡giản 通thông 別biệt 等đẳng 耳nhĩ 。 若nhược 委ủy 簡giản 者giả 。 屬thuộc 陰ấm 利lợi 鈍độn 非phi 今kim 所sở 觀quán 。 所sở 發phát 利lợi 鈍độn 是thị 今kim 所sở 觀quán 。 所sở 發phát 復phục 二nhị 。 禪thiền 後hậu 之chi 利lợi 屬thuộc 下hạ 見kiến 境cảnh 。 見kiến 慢mạn 業nghiệp 外ngoại 是thị 今kim 所sở 觀quán 。 初sơ 辯biện 通thông 別biệt 中trung 。 云vân 利lợi 鈍độn 合hợp 各các 為vi 四tứ 分phần/phân 者giả 。 為vi 對đối 前tiền 開khai 為vi 八bát 萬vạn 故cố 。 故cố 今kim 云vân 合hợp 但đãn 有hữu 四tứ 分phần/phân 。 界giới 外ngoại 既ký 立lập 四tứ 分phân 之chi 名danh 。 開khai 合hợp 之chi 義nghĩa 義nghĩa 同đồng 界giới 內nội 。 但đãn 是thị 別biệt 惑hoặc 異dị 界giới 內nội 耳nhĩ 。 若nhược 作tác 相tương/tướng 關quan 等đẳng 者giả 。 次thứ 辯biện 思tư 議nghị 不bất 思tư 議nghị 等đẳng 。 明minh 向hướng 通thông 別biệt 隨tùy 教giáo 不bất 同đồng 。 若nhược 作tác 相tương/tướng 關quan 即tức 是thị 別biệt 義nghĩa 。 不bất 明minh 相tướng 即tức 故cố 曰viết 相tương/tướng 關quan 。 通thông 惑hoặc 如như 枝chi 枝chi 謂vị 枝chi 葉diệp 。 別biệt 惑hoặc 為vi 本bổn 本bổn 謂vị 根căn 本bổn 。 枝chi 本bổn 但đãn 得đắc 相tương/tướng 關quan 而nhi 已dĩ 。 即tức 別biệt 義nghĩa 也dã 。 若nhược 作tác 不bất 思tư 議nghị 者giả 。 應ưng 云vân 通thông 惑hoặc 如như 華hoa 法pháp 性tánh 如như 空không 。 以dĩ 眼nhãn 病bệnh 故cố 於ư 空không 見kiến 華hoa 。 若nhược 能năng 體thể 病bệnh 知tri 華hoa 即tức 空không 空không 華hoa 體thể 同đồng 。 即tức 圓viên 義nghĩa 也dã 。 已dĩ 如như 第đệ 一nhất 卷quyển 以dĩ 三tam 止Chỉ 觀Quán 結kết 發phát 心tâm 中trung 說thuyết 。 故cố 知tri 思tư 議nghị 不bất 思tư 議nghị 二nhị 皆giai 觀quán 界giới 內nội 通thông 惑hoặc 為vi 境cảnh 。 以dĩ 所sở 發phát 者giả 必tất 非phi 別biệt 惑hoặc 故cố 也dã 。 下hạ 起khởi 觀quán 中trung 先tiên 明minh 思tư 議nghị 。 故cố 今kim 預dự 辯biện 亦diệc 雙song 明minh 之chi 。 意ý 在tại 相tương/tướng 即tức 。 於ư 通thông 惑hoặc 上thượng 二nhị 義nghĩa 俱câu 通thông 。 故cố 云vân 若nhược 作tác 。 次thứ 釋thích 因nhân 緣duyên 有hữu 三tam 。 如như 後hậu 說thuyết 者giả 。 謂vị 習tập 等đẳng 三tam 。 起khởi 相tương/tướng 下hạ 先tiên 以dĩ 四tứ 句cú 判phán 其kỳ 起khởi 相tương/tướng 。 於ư 中trung 先tiên 列liệt 四tứ 句cú 。 次thứ 判phán 境cảnh 相tướng 。 前tiền 文văn 雖tuy 復phục 辯biện 其kỳ 離ly 合hợp 通thông 別biệt 等đẳng 義nghĩa 。 而nhi 未vị 明minh 內nội 心tâm 起khởi 之chi 相tướng 狀trạng 。 故cố 於ư 此thử 中trung 重trọng/trùng 辯biện 起khởi 相tương/tướng 。 故cố 知tri 今kim 起khởi 異dị 於ư 欲dục 蓋cái 及cập 陰ấm 入nhập 等đẳng 。 因nhân 緣duyên 下hạ 正chánh 明minh 因nhân 緣duyên 。 集tập 因nhân 謂vị 因nhân 熏huân 習tập 相tương 續tục 為vi 緣duyên 。 意ý 業nghiệp 為vi 因nhân 身thân 口khẩu 惡ác 行hành 為vi 緣duyên 。 魔ma 行hành 為vi 因nhân 十thập 軍quân 攝nhiếp 擒cầm 為vi 緣duyên 。 有hữu 此thử 三tam 故cố 今kim 修tu 道Đạo 品phẩm 。 此thử 三tam 復phục 發phát 又hựu 名danh 為vi 緣duyên 。 初sơ 集tập 有hữu 法pháp 譬thí 合hợp 也dã 。 言ngôn 道Đạo 品Phẩm 者giả 。 秖kỳ 是thị 正chánh 觀quán 陰ấm 入nhập 境cảnh 耳nhĩ 。 順thuận 流lưu 曰viết 沿duyên 。 不bất 修tu 觀quán 故cố 。 順thuận 生sanh 死tử 流lưu 。 若nhược 修tu 道Đạo 下hạ 即tức 現hiện 在tại 觀quán 陰ấm 復phục 發phát 宿túc 種chúng 。 逆nghịch 流lưu 曰viết 泝tố 。 有hữu 即tức 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 謂vị 四tứ 域vực 四tứ 惡ác 趣thú 。 六lục 欲dục 并tinh 梵Phạm 王Vương 。 四tứ 禪thiền 四tứ 無vô 色sắc 。 無vô 想tưởng 五ngũ 那na 含hàm 。 嵬ngôi 謂vị 崔thôi 嵬ngôi 高cao 起khởi 貌mạo 也dã 。 嵬ngôi 字tự (# 五ngũ 回hồi 五ngũ 非phi 五ngũ 韋vi 三tam 切thiết )# 惑hoặc 被bị 觀quán 制chế 是thị 故cố 嵬ngôi 起khởi 。 次thứ 明minh 業nghiệp 中trung 。 那na 者giả 何hà 也dã 。 卓trác 者giả 高cao 也dã 。 業nghiệp 相tương/tướng 已dĩ 起khởi 。 名danh 為vi 成thành 就tựu 。 品phẩm 位vị 不bất 成thành 名danh 為vi 不bất 立lập 。 譬thí 中trung 云vân 如như 河hà 等đẳng 者giả 。 湉# 水thủy 定định 也dã 。 無vô 水thủy 者giả 非phi 也dã 。 波ba 如như 連liên 山sơn 者giả 。 莊trang 子tử 云vân 。 白bạch 波ba 如như 山sơn 。 文văn 選tuyển 海hải 賦phú 云vân 。 波ba 如như 連liên 山sơn 。 陰ấm 境cảnh 如như 河hà 湉# 。 修tu 觀quán 如như 風phong 起khởi 。 惑hoặc 發phát 如như 大đại 波ba 。 縱túng/tung 身thân 口khẩu 如như 擲trịch 帆phàm 。 失thất 一nhất 心tâm 如như 放phóng 柁đả 。 由do 此thử 放phóng 擲trịch 行hành 船thuyền 破phá 壞hoại 。 若nhược 心tâm 柁đả 決quyết 斷đoán 正chánh 身thân 口khẩu 帆phàm 。 則tắc 正chánh 觀quán 船thuyền 必tất 免miễn 業nghiệp 敗bại 。 過quá 煩phiền 惱não 河hà 。 至chí 涅Niết 槃Bàn 岸ngạn 。 次thứ 明minh 魔ma 中trung 言ngôn 十thập 軍quân 者giả 。 大đại 論luận 釋thích 四tứ 魔ma 中trung 問vấn 曰viết 。 何hà 處xứ 釋thích 煩phiền 惱não 為vi 魔ma 。 答đáp 。 如như 雜tạp 寶bảo 藏tạng 經kinh 中trung 佛Phật 說thuyết 偈kệ 語ngữ 魔ma 言ngôn 。


欲dục 是thị 汝nhữ 初sơ 軍quân 。 憂ưu 愁sầu 為vi 第đệ 二nhị 。


饑cơ 渴khát 第đệ 三tam 軍quân 。 渴khát 愛ái 為vi 第đệ 四tứ 。


第đệ 五ngũ 睡thụy 眠miên 軍quân 。 怖bố 畏úy 為vi 第đệ 六lục 。


疑nghi 為vi 第đệ 七thất 軍quân 。 含hàm 毒độc 為vi 第đệ 八bát 。


第đệ 九cửu 利lợi 養dưỡng 軍quân 。 著trước 虛hư 誑cuống 名danh 聞văn 。


第đệ 十thập 軍quân 自tự 高cao 。 輕khinh 慢mạn 出xuất 家gia 人nhân 。


諸chư 天thiên 世thế 間gian 人nhân 。 無vô 能năng 破phá 之chi 者giả 。


我ngã 以dĩ 智trí 慧tuệ 力lực 。 摧tồi 伏phục 汝nhữ 軍quân 眾chúng 。


汝nhữ 雖tuy 不bất 欲dục 放phóng 。 利lợi 汝nhữ 不bất 到đáo 處xứ 。


今kim 煩phiền 惱não 起khởi 由do 魔ma 為vi 緣duyên 。 以dĩ 此thử 十thập 軍quân 遮già 邏la 行hành 人nhân 。 不bất 令linh 出xuất 界giới 故cố 即tức 屬thuộc 下hạ 魔ma 境cảnh 所sở 攝nhiếp 。 是thị 故cố 所sở 起khởi 雖tuy 是thị 煩phiền 惱não 非phi 煩phiền 惱não 攝nhiếp 。 但đãn 名danh 十thập 軍quân 。 並tịnh 由do 魔ma 立lập 故cố 曰viết 魔ma 軍quân 。 喻dụ 海hải 等đẳng 者giả 。 縱túng/tung 無vô 前tiền 二nhị 魔ma 能năng 擊kích 動động 。 流lưu 如như 習tập 種chủng 風phong 如như 業nghiệp 力lực 吸hấp 如như 魔ma 扇thiên/phiến 。 吸hấp 者giả 內nội 息tức 也dã 。 水thủy 隨tùy 息tức 入nhập 故cố 曰viết 吸hấp 水thủy 。 大đại 論luận 第đệ 七thất 云vân 。 五ngũ 百bách 賈cổ 客khách 。 入nhập 海hải 采thải 寶bảo 。 值trị 須tu 摩ma 竭kiệt 魚ngư 王vương 開khai 口khẩu 。 船thuyền 去khứ 甚thậm 疾tật 。 船thuyền 師sư 問vấn 樓lâu 上thượng 人nhân 。 何hà 所sở 見kiến 耶da 。


答đáp 言ngôn 。

見kiến 三tam 日nhật 及cập 大đại 白bạch 山sơn 。 水thủy 流lưu 奔bôn 趣thú 如như 入nhập 大đại 坑khanh 。 船thuyền 師sư 云vân 。 三tam 日nhật 者giả 。 一nhất 是thị 實thật 日nhật 二nhị 是thị 魚ngư 目mục 。 白bạch 山sơn 是thị 魚ngư 齒xỉ 。 水thủy 奔bôn 是thị 入nhập 魚ngư 口khẩu 。 我ngã 曹tào 了liễu 矣hĩ 。


時thời 船thuyền 中trung 人nhân 各các 稱xưng 所sở 事sự 都đô 無vô 所sở 驗nghiệm 。 中trung 有hữu 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。 語ngứ 眾chúng 人nhân 言ngôn 。 吾ngô 等đẳng 當đương 共cộng 。 稱xưng 佛Phật 名danh 字tự 。 佛Phật 為vi 無vô 上thượng 。 救cứu 苦khổ 厄ách 者giả 。 眾chúng 人nhân 一nhất 心tâm 共cộng 。 稱xưng 南Nam 無mô 佛Phật 。 是thị 魚ngư 先tiên 世thế 曾tằng 受thọ 五Ngũ 戒Giới 。 得đắc 宿Túc 命Mạng 智Trí 。 聞văn 佛Phật 名danh 字tự 。 即tức 自tự 悔hối 責trách 。 魚ngư 便tiện 合hợp 口khẩu 眾chúng 人nhân 命mạng 存tồn 。 魔ma 扇thiên/phiến 如như 摩ma 竭kiệt 吸hấp 水thủy 。 重trọng/trùng 惑hoặc 如như 水thủy 流lưu 奔bôn 趣thú 。 身thân 口khẩu 散tán 善thiện 。 所sở 不bất 能năng 制chế 。 如như 不bất 可khả 以dĩ 力lực 拒cự 。 唯duy 寂tịch 照chiếu 止Chỉ 觀Quán 能năng 達đạt 。 如như 專chuyên 稱xưng 佛Phật 名danh 。 次thứ 總tổng 以dĩ 火hỏa 譬thí 者giả 如như 文văn 。 魔ma 業nghiệp 下hạ 簡giản 示thị 境cảnh 處xứ 。 雖tuy 通thông 列liệt 三tam 今kim 唯duy 觀quán 集tập 。 次thứ 明minh 治trị 法pháp 。 初sơ 明minh 大đại 小tiểu 兩lưỡng 乘thừa 治trị 法pháp 不bất 同đồng 。 次thứ 約ước 四tứ 悉tất 以dĩ 判phán 大đại 小tiểu 。 初sơ 文văn 先tiên 小tiểu 次thứ 大đại 。 初sơ 明minh 小tiểu 中trung 先tiên 略lược 標tiêu 列liệt 。 次thứ 示thị 闕khuyết 文văn 處xứ 所sở 。 將tương 五ngũ 門môn 禪thiền 對đối 治trị 四tứ 分phần/phân 。 唯duy 闕khuyết 治trị 障chướng 道đạo 一nhất 故cố 指chỉ 在tại 下hạ 文văn 。 即tức 業nghiệp 境cảnh 中trung 六lục 蔽tế 及cập 障chướng 不bất 障chướng 等đẳng 是thị 也dã 。 對đối 治trị 等đẳng 五ngũ 具cụ 如như 助trợ 道đạo 記ký 中trung 。 此thử 但đãn 更cánh 加gia 不bất 轉chuyển 一nhất 種chủng 。 彼bỉ 治trị 六lục 蔽tế 此thử 對đối 四tứ 分phần/phân 。 句cú 數số 多đa 少thiểu 准chuẩn 說thuyết 可khả 知tri 。 今kim 對đối 治trị 中trung 云vân 十thập 二nhị 者giả 。 此thử 下hạ 文văn 中trung 十thập 法pháp 成thành 觀quán 第đệ 七thất 對đối 治trị 文văn 中trung 具cụ 釋thích 也dã 。 不bất 淨tịnh 實thật 觀quán 如như 上thượng 第đệ 七thất 助trợ 治trị 攝nhiếp 法pháp 中trung 說thuyết 。 亦diệc 如như 華hoa 首thủ 選tuyển 擇trạch 長trưởng 者giả 。 假giả 想tưởng 如như 下hạ 禪thiền 境cảnh 中trung 說thuyết 。 但đãn 彼bỉ 發phát 今kim 修tu 以dĩ 此thử 為vi 異dị 。 餘dư 慈từ 心tâm 等đẳng 具cụ 如như 禪thiền 境cảnh 。 初sơ 病bệnh 不bất 轉chuyển 而nhi 治trị 轉chuyển 者giả 。 如như 不bất 淨tịnh 境cảnh 轉chuyển 為vi 親thân 想tưởng 。 即tức 指chỉ 親thân 想tưởng 以dĩ 之chi 為vi 淨tịnh 。 不bất 應ưng 於ư 親thân 起khởi 欲dục 想tưởng 。 故cố 。 即tức 此thử 不bất 淨tịnh 而nhi 生sanh 親thân 想tưởng 。 名danh 為vi 慈từ 觀quán 。 慈từ 若nhược 轉chuyển 為vi 。 不bất 淨tịnh 觀quán 者giả 。 即tức 見kiến 父phụ 母mẫu 胮# 脹trướng 爛lạn 壞hoại 親thân 不bất 應ưng 瞋sân 。 況huống 令linh 爛lạn 壞hoại 。 癡si 中trung 修tu 因nhân 緣duyên 為vi 治trị 。 癡si 若nhược 不bất 破phá 卻khước 用dụng 邪tà 慧tuệ 思tư 邊biên 無vô 邊biên 。 此thử 獨độc 頭đầu 癡si 心tâm 多đa 沈trầm 沒một 。 故cố 用dụng 思tư 惟duy 以dĩ 為vi 對đối 治trị 。 此thử 邊biên 無vô 邊biên 是thị 六lục 十thập 二nhị 中trung 未vị 來lai 四tứ 句cú 。 本bổn 是thị 邪tà 慧tuệ 今kim 翻phiên 成thành 治trị 。 若nhược 用dụng 數sổ 息tức 不bất 能năng 治trị 散tán 。 應ưng 思tư 出xuất 世thế 無vô 漏lậu 法pháp 相tướng 。 緣duyên 於ư 雜tạp 境cảnh 散tán 亂loạn 便tiện 息tức 。 四tứ 藥dược 互hỗ 轉chuyển 為vi 十thập 二nhị 句cú 。 俱câu 轉chuyển 為vi 轉chuyển 亦diệc 名danh 為vi 對đối 。 准chuẩn 前tiền 可khả 知tri 。 次thứ 明minh 大Đại 乘Thừa 非phi 對đối 等đẳng 者giả 。 唯duy 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 如như 阿a 伽già 陀đà 藥dược 。 此thử 且thả 一nhất 往vãng 奪đoạt 小tiểu 以dĩ 明minh 治trị 相tương/tướng 。 未vị 論luận 具cụ 用dụng 諸chư 教giáo 互hỗ 治trị 。 及cập 以dĩ 對đối 治trị 治trị 攝nhiếp 法pháp 等đẳng 。 在tại 下hạ 修tu 觀quán 第đệ 七thất 門môn 中trung 。 今kim 此thử 且thả 用dụng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 治trị 。 名danh 為vi 阿a 伽già 陀đà 治trị 。 此thử 大Đại 乘Thừa 治trị 具cụ 如như 上thượng 文văn 隨tùy 自tự 意ý 中trung 觀quán 貪tham 欲dục 等đẳng 。 故cố 下hạ 誡giới 言ngôn 。 善thiện 取thủ 其kỳ 意ý 。 若nhược 失thất 意ý 者giả 。 具cụ 如như 隨tùy 自tự 意ý 中trung 師sư 資tư 之chi 失thất 。 次thứ 云vân 小Tiểu 乘Thừa 中trung 多đa 用dụng 下hạ 。 以dĩ 四tứ 悉tất 判phán 治trị 。 大đại 論luận 云vân 。 餘dư 經kinh 多đa 用dụng 三tam 悉tất 檀đàn 。 即tức 指chỉ 三tam 藏tạng 經kinh 名danh 之chi 為vi 餘dư 若nhược 通thông 論luận 者giả 。 大đại 小tiểu 俱câu 四tứ 。 今kim 捨xả 通thông 從tùng 別biệt 故cố 且thả 依y 論luận 。 前tiền 陰ấm 入nhập 中trung 。 意ý 亦diệc 如như 是thị 。 雖tuy 復phục 通thông 具cụ 但đãn 在tại 通thông 圓viên 。 藏tạng 別biệt 必tất 無vô 用dụng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 而nhi 為vi 治trị 也dã 。 空không 無vô 生sanh 中trung 等đẳng 者giả 。 正chánh 宗tông 無vô 生sanh 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 相tướng 。 如như 夢mộng 中trung 救cứu 火hỏa 能năng 所sở 俱câu 無vô 。 次thứ 修tu 止Chỉ 觀Quán 者giả 。 從tùng 此thử 已dĩ 下hạ 訖ngật 菩Bồ 薩Tát 境cảnh 。 觀quán 法pháp 同đồng 前tiền 。 但đãn 對đối 境cảnh 有hữu 殊thù 隨tùy 病bệnh 別biệt 說thuyết 。 今kim 先tiên 正chánh 明minh 十thập 觀quán 。 次thứ 會hội 異dị 名danh 。 先tiên 十thập 法pháp 者giả 。 先tiên 思tư 議nghị 境cảnh 中trung 。 畜súc 以dĩ 無vô 慚tàm 為vi 本bổn 。 故cố 使sử 亡vong 於ư 禮lễ 度độ 。 禮lễ 度độ 在tại 人nhân 。 故cố 失thất 禮lễ 度độ 名danh 失thất 人nhân 種chủng 。 亦diệc 慳san 他tha 家gia 者giả 。 非phi 但đãn 己kỷ 境cảnh 不bất 欲dục 人nhân 侵xâm 。 亦diệc 不bất 欲dục 人nhân 侵xâm 他tha 欲dục 境cảnh 。 鬼quỷ 以dĩ 慳san 貪tham 為vi 本bổn 。 復phục 以dĩ 諂siểm 故cố 慳san 他tha 。 鴆chậm 陷hãm 者giả 。 陷hãm 他tha 如như 鴆chậm 故cố 也dã 。 郭quách 注chú 山sơn 海hải 經kinh 及cập 廣quảng 雅nhã 云vân 。 其kỳ 鳥điểu 身thân 有hữu 毒độc 。 大đại 如như 鶚# 紫tử 綠lục 色sắc 。 頸cảnh 長trường/trưởng 嘴chủy 赤xích 。 長trường/trưởng 七thất 八bát 寸thốn 而nhi 食thực 蛇xà 。 雄hùng 名danh 運vận 日nhật 雌thư 名danh 陰ấm 諧hài 。 以dĩ 其kỳ 尾vĩ 歷lịch 食thực 食thực 則tắc 殺sát 人nhân 。 故cố 以dĩ 言ngôn 之chi 。 婚hôn 者giả 昏hôn 也dã 。 昏hôn 時thời 行hành 禮lễ 故cố 曰viết 婚hôn 也dã 。 爾nhĩ 雅nhã 云vân 。 婿tế 名danh 為vi 姻nhân 婦phụ 名danh 為vi 婚hôn 。 娉phinh 者giả 娶thú 也dã 。 周chu 禮lễ 曰viết 。 眾chúng 來lai 曰viết 頫# 寡quả 來lai 曰viết 娉phinh 。 頫# 字tự (# 土thổ/độ 調điều 切thiết )# 娉phinh 者giả 。 謂vị 執chấp 玉ngọc 帛bạch 而nhi 趣thú 問vấn 也dã 。 撙# 節tiết 者giả 。 有hữu 禮lễ 儀nghi 也dã 。 禮lễ 云vân 。 君quân 子tử 恭cung 敬kính 撙# 節tiết 。 鄙bỉ 人nhân 欲dục 麁thô 者giả 。 如như 難Nan 陀Đà 等đẳng 。 又hựu 觀quán 欲dục 心tâm 訶ha 棄khí 等đẳng 者giả 。 棄khí 如như 棄khí 蓋cái 中trung 。 呵ha 如như 呵ha 欲dục 中trung 。 以dĩ 呵ha 棄khí 故cố 發phát 得đắc 初sơ 禪thiền 。 雖tuy 勝thắng 難Nan 陀Đà 尚thượng 未vị 出xuất 色sắc 。 又hựu 若nhược 觀quán 欲dục 是thị 蔽tế 而nhi 行hành 於ư 捨xả 。 乃nãi 至chí 癡si 者giả 。 略lược 舉cử 六lục 中trung 初sơ 後hậu 二nhị 蔽tế 。 次thứ 不bất 思tư 議nghị 中trung 。 先tiên 正chánh 釋thích 。 次thứ 銷tiêu 諸chư 經kinh 意ý 以dĩ 釋thích 成thành 妙diệu 境cảnh 。 初sơ 正chánh 釋thích 中trung 先tiên 引dẫn 經kinh 立lập 境cảnh 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 初sơ 略lược 明minh 進tiến 不phủ 。 次thứ 引dẫn 淨tịnh 名danh 不bất 斷đoạn 等đẳng 釋thích 不bất 隨tùy 等đẳng 。 次thứ 引dẫn 不bất 住trụ 等đẳng 釋thích 不bất 斷đoạn 等đẳng 。 初sơ 文văn 正chánh 以dĩ 淨tịnh 名danh 轉chuyển 釋thích 無vô 行hành 者giả 。 不bất 斷đoạn 癡si 故cố 起khởi 於ư 三Tam 明Minh 。 癡si 即tức 無vô 明minh 無vô 明minh 即tức 明minh 。 不bất 同đồng 二Nhị 乘Thừa 。 斷đoạn 於ư 無vô 明minh 起khởi 小tiểu 三Tam 明Minh 。 不bất 斷đoạn 愛ái 故cố 起khởi 八bát 解giải 脫thoát 。 愛ái 是thị 繫hệ 縛phược 繫hệ 縛phược 即tức 脫thoát 。 不bất 同đồng 二Nhị 乘Thừa 。 斷đoạn 貪tham 愛ái 已dĩ 起khởi 小tiểu 八bát 脫thoát 。 於ư 明minh 於ư 脫thoát 。 諸chư 法Pháp 具cụ 足túc 。 是thị 故cố 不bất 同đồng 。 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 及cập 教giáo 道đạo 中trung 諸chư 教giáo 菩Bồ 薩Tát 。 次thứ 引dẫn 不bất 住trụ 等đẳng 釋thích 不bất 斷đoạn 等đẳng 者giả 。 先tiên 列liệt 句cú 。 次thứ 所sở 以dĩ 者giả 何hà 下hạ 釋thích 。 初sơ 釋thích 經kinh 意ý 開khai 為vi 四tứ 句cú 。 次thứ 從tùng 今kim 言ngôn 下hạ 。 開khai 為vi 八bát 句cú 。 初sơ 四tứ 句cú 者giả 。 初sơ 釋thích 經kinh 斥xích 過quá 。 彼bỉ 經kinh 本bổn 立lập 不bất 思tư 議nghị 意ý 。 正chánh 為vi 菩Bồ 薩Tát 兼kiêm 斥xích 偏thiên 邪tà 。 今kim 欲dục 明minh 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 。 亦diệc 先tiên 斥xích 偏thiên 邪tà 。 次thứ 立lập 妙diệu 境cảnh 。 故cố 判phán 凡phàm 小tiểu 住trụ 於ư 第đệ 一nhất 。 第đệ 二nhị 句cú 失thất 。 次thứ 從tùng 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 下hạ 斥xích 於ư 邪tà 偽ngụy 。 即tức 是thị 住trụ 於ư 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 句cú 失thất 。 初sơ 凡phàm 夫phu 下hạ 斥xích 凡phàm 夫phu 中trung 云vân 很# 戾lệ 等đẳng 者giả 。 很# 者giả 諍tranh 訟tụng 也dã 。 亦diệc 戾lệ 也dã 。 戾lệ 者giả 曲khúc 也dã 。 如như 犬khuyển 出xuất 戶hộ 而nhi 身thân 曲khúc 。 此thử 悷lệ 字tự 悲bi 吟ngâm 也dã 。 非phi 今kim 意ý 。 馴# 者giả 。 字tự 林lâm 云vân 。 性tánh 行hành 調điều 馴# 。 馴# 字tự (# 餘dư 輪luân 切thiết )# 亦diệc 旬tuần 音âm 。 二Nhị 乘Thừa 下hạ 次thứ 斥xích 小tiểu 。 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 下hạ 重trọng/trùng 辯biện 小tiểu 失thất 。 三tam 界giới 惑hoặc 盡tận 無vô 惑hoặc 可khả 調điều 。 此thử 釋thích 不bất 調điều 意ý 也dã 。 不bất 同đồng 大Đại 乘Thừa 不bất 生sanh 不bất 生sanh 名danh 為vi 不bất 調điều 。 以dĩ 用dụng 拙chuyết 智trí 分phần/phân 斷đoạn 通thông 惑hoặc 。 通thông 惑hoặc 盡tận 處xứ 分phân 明minh 不bất 調điều 。 此thử 之chi 不bất 調điều 正chánh 名danh 為vi 調điều 。 從tùng 焦tiêu 種chủng 去khứ 更cánh 斥xích 小tiểu 失thất 。 故cố 淨tịnh 名danh 云vân 。 如như 焦tiêu 穀cốc 芽nha 。 亦diệc 如như 迦Ca 葉Diếp 見kiến 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 思tư 議nghị 事sự 。 乃nãi 自tự 鄙bỉ 云vân 。 我ngã 等đẳng 於ư 此thử 。 已dĩ 如như 敗bại 種chủng 。 菩Bồ 薩Tát 下hạ 舉cử 勝thắng 況huống 劣liệt 以dĩ 辯biện 於ư 得đắc 。 初sơ 雙song 立lập 。 次thứ 雙song 釋thích 。 釋thích 中trung 先tiên 釋thích 有hữu 勇dũng 中trung 。 云vân 如như 華hoa 在tại 泥nê 等đẳng 者giả 。 經Kinh 云vân 。 高cao 原nguyên 陸lục 地địa 。 不bất 生sanh 蓮liên 華hoa 。 卑ty 濕thấp 淤ứ 泥nê 。 乃nãi 生sanh 此thử 華hoa 。 故cố 知tri 涅Niết 槃Bàn 高cao 原nguyên 不bất 生sanh 菩Bồ 薩Tát 大đại 悲bi 之chi 華hoa 。 生sanh 死tử 泥nê 中trung 乃nãi 有hữu 菩Bồ 薩Tát 利lợi 他tha 勝thắng 用dụng 。 雖tuy 在tại 生sanh 死tử 。 而nhi 生sanh 死tử 不bất 染nhiễm 。 醫y 譬thí 大đại 同đồng 。 又hựu 華hoa 譬thí 菩Bồ 薩Tát 身thân 輪luân 。 醫y 譬thí 菩Bồ 薩Tát 意ý 輪luân 。 亦diệc 可khả 俱câu 譬thí 菩Bồ 薩Tát 三tam 輪luân 。 故cố 大đại 論luận 云vân 。 佛Phật 如như 大đại 醫y 王vương 。 經kinh 教giáo 如như 藥dược 方phương 。 僧Tăng 如như 看khán 病bệnh 人nhân 。 故cố 知tri 至chí 佛Phật 方phương 名danh 大đại 醫y 。 又hựu 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 化hóa 生sanh 。 雖tuy 見kiến 眾chúng 生sanh 種chủng 種chủng 。 煩phiền 惱não 不bất 肯khẳng 受thọ 化hóa 。 反phản 瞋sân 菩Bồ 薩Tát 。 菩Bồ 薩Tát 爾nhĩ 時thời 。 猶do 如như 大đại 醫y 治trị 人nhân 鬼quỷ 病bệnh 。 病bệnh 者giả 反phản 罵mạ 醫y 於ư 爾nhĩ 時thời 不bất 責trách 病bệnh 者giả 同đồng 其kỳ 瞋sân 恚khuể 。 即tức 知tri 其kỳ 人nhân 為vi 鬼quỷ 所sở 使sử 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 爾nhĩ 。 知tri 諸chư 眾chúng 生sanh 。 為vi 煩phiền 惱não 鬼quỷ 之chi 所sở 驅khu 使sử 。 次thứ 釋thích 不bất 味vị 中trung 。 云vân 如như 鳥điểu 飛phi 空không 等đẳng 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 斷đoạn 惑hoặc 入nhập 空không 而nhi 不bất 住trụ 空không 。 必tất 應ưng 出xuất 假giả 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 初sơ 淤ứ 泥nê 喻dụ 喻dụ 苦khổ 不bất 能năng 污ô 。 次thứ 療liệu 病bệnh 喻dụ 喻dụ 集tập 不bất 能năng 染nhiễm 。 後hậu 鳥điểu 飛phi 喻dụ 喻dụ 不bất 著trước 滅diệt 道đạo 。 文văn 中trung 雖tuy 對đối 出xuất 假giả 菩Bồ 薩Tát 。 正chánh 意ý 為vi 成thành 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 。 即tức 成thành 出xuất 假giả 不bất 思tư 議nghị 用dụng 。 故cố 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 異dị 於ư 二nhị 邊biên 。 正chánh 顯hiển 真chân 常thường 中trung 道đạo 妙diệu 境cảnh 。 前tiền 引dẫn 淨tịnh 名danh 。 初sơ 文văn 既ký 云vân 不bất 斷đoạn 癡si 愛ái 。 起khởi 於ư 明minh 脫thoát 。 當đương 知tri 此thử 文văn 須tu 約ước 無vô 作tác 以dĩ 明minh 菩Bồ 薩Tát 真chân 應ưng 自tự 在tại 。 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 下hạ 斥xích 邪tà 偽ngụy 也dã 。 初sơ 正chánh 斥xích 不bất 住trụ 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 句cú 失thất 。 於ư 中trung 初sơ 正chánh 辯biện 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 句cú 失thất 。 次thứ 重trọng/trùng 辯biện 第đệ 四tứ 句cú 失thất 。 初sơ 辯biện 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 句cú 者giả 。 先tiên 標tiêu 出xuất 所sở 迷mê 句cú 相tương/tướng 。 次thứ 以dĩ 結kết 前tiền 兼kiêm 生sanh 後hậu 失thất 。 次thứ 今kim 末mạt 代đại 癡si 人nhân 下hạ 斥xích 失thất 。 言ngôn 刻khắc 核hạch 太thái 過quá 者giả 。 大đại 經kinh 第đệ 十thập 云vân 。


善thiện 男nam 子tử 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 食thực 庵am 羅la 果quả 吐thổ 核hạch 置trí 地địa 。 而nhi 復phục 念niệm 言ngôn 。 是thị 核hạch 甘cam 味vị 。 即tức 便tiện 還hoàn 取thủ 破phá 而nhi 嘗thường 之chi 。 其kỳ 味vị 甚thậm 苦khổ 。 心tâm 生sanh 悔hối 恨hận 。 恐khủng 失thất 果quả 種chủng 。 即tức 便tiện 收thu 拾thập 。 種chúng 之chi 於ư 地địa 。 勤cần 加gia 修tu 治trị 以dĩ 酥tô 油du 乳nhũ 酪lạc 。 隨tùy 時thời 溉cái 灌quán 。 寧ninh 可khả 生sanh 不phủ 。 不phủ 也dã 世Thế 尊Tôn 。 假giả 使sử 天thiên 降giáng 無vô 上thượng 甘cam 露lộ 猶do 亦diệc 不bất 生sanh 。 不bất 生sanh 者giả 名danh 一nhất 闡xiển 提đề 。 嘗thường 者giả 試thí 味vị 也dã 。 末mạt 代đại 癡si 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 聞văn 不bất 斷đoạn 等đẳng 以dĩ 為vi 雙song 非phi 。 謂vị 此thử 雙song 非phi 不bất 礙ngại 雙song 住trụ 。 以dĩ 為vi 無vô 礙ngại 。 便tiện 背bối/bội 二nhị 邊biên 行hành 於ư 無vô 礙ngại 。 背bối/bội 調điều 伏phục 法pháp 如như 失thất 甘cam 味vị 。 背bối/bội 不bất 調điều 伏phục 如như 失thất 果quả 種chủng 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 爾nhĩ 。 得đắc 明minh 脫thoát 故cố 。 故cố 曰viết 雙song 非phi 。 雙song 照chiếu 二nhị 邊biên 化hóa 益ích 無vô 窮cùng 。 故cố 曰viết 雙song 住trụ 。 故cố 知tri 癡si 人nhân 但đãn 背bối/bội 如Như 來Lai 伏phục 惑hoặc 方phương 便tiện 。 名danh 不bất 住trụ 調điều 。 縱túng/tung 於ư 生sanh 死tử 不bất 住trụ 觀quán 察sát 。 名danh 不bất 住trụ 不bất 調điều 。 故cố 知tri 此thử 人nhân 二nhị 種chủng 俱câu 失thất 。 失thất 第đệ 四tứ 句cú 謂vị 不bất 礙ngại 於ư 調điều 不bất 調điều 也dã 。 聞văn 於ư 雙song 非phi 謂vị 不bất 礙ngại 雙song 住trụ 。 廣quảng 行hành 非phi 法pháp 而nhi 為vi 雙song 住trụ 。 故cố 知tri 即tức 是thị 失thất 第đệ 三tam 句cú 。 此thử 是thị 下hạ 以dĩ 譬thí 結kết 失thất 。 斥xích 前tiền 無vô 礙ngại 惡ác 空không 。 噉đạm 鹽diêm 太thái 過quá 者giả 。 鹽diêm 者giả 。 此thử 土thổ/độ 齊tề 靈linh 公công 臣thần 煮chử 海hải 為vi 鹽diêm 。 彼bỉ 方phương 久cửu 有hữu 。 言ngôn 不bất 識thức 者giả 應ưng 是thị 有hữu 鹽diêm 之chi 始thỉ 。 或hoặc 是thị 假giả 設thiết 為vi 譬thí 。 故cố 大đại 論luận 十thập 八bát 云vân 。 如như 田điền 舍xá 人nhân 初sơ 不bất 識thức 鹽diêm 。 見kiến 人nhân 種chủng 種chủng 菜thái 肉nhục 之chi 中trung 而nhi 皆giai 著trước 鹽diêm 。 問vấn 他tha 人nhân 言ngôn 。 何hà 故cố 爾nhĩ 耶da 。


答đáp 曰viết 。

此thử 鹽diêm 能năng 令linh 諸chư 味vị 皆giai 美mỹ 。 是thị 人nhân 便tiện 念niệm 。 鹽diêm 既ký 能năng 令linh 諸chư 味vị 皆giai 美mỹ 自tự 味vị 必tất 多đa 。 便tiện 空không 器khí 滿mãn 口khẩu 食thực 之chi 。 鹹hàm 苦khổ 傷thương 口khẩu 。 而nhi 怪quái 他tha 言ngôn 。 汝nhữ 何hà 故cố 言ngôn 。 鹽diêm 能năng 作tác 美mỹ 。 他tha 言ngôn 。 癡si 人nhân 。 此thử 當đương 籌trù 量lượng 多đa 少thiểu 。 和hòa 之chi 令linh 美mỹ 。 云vân 何hà 全toàn 食thực 。 無vô 智trí 之chi 人nhân 。 聞văn 空không 解giải 脫thoát 門môn 。 不bất 行hành 諸chư 功công 德đức 但đãn 欲dục 得đắc 空không 。 是thị 為vi 邪tà 見kiến 。 斷đoạn 諸chư 善thiện 根căn 。 若nhược 解giải 空không 三tam 昧muội 則tắc 知tri 諸chư 義nghĩa 。 不bất 相tương 違vi 背bội 。 能năng 知tri 是thị 事sự 即tức 般Bát 若Nhã 力lực 。 若nhược 得đắc 般Bát 若Nhã 入nhập 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 不bất 邪tà 見kiến 。 又hựu 論luận 九cửu 十thập 九cửu 云vân 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 食thực 醬tương 太thái 過quá 。 譬thí 不bất 行hành 五ngũ 度độ 但đãn 行hành 般Bát 若Nhã 。 有hữu 欲dục 著trước 故cố 但đãn 生sanh 邪tà 見kiến 。 不bất 能năng 增tăng 進tiến 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 應ưng 以dĩ 五ngũ 度độ 。 和hòa 合hợp 功công 德đức 。 具cụ 足túc 義nghĩa 味vị 方phương 名danh 無vô 礙ngại 。 今kim 文văn 失thất 於ư 雙song 非phi 等đẳng 意ý 。 義nghĩa 亦diệc 同đồng 之chi 。 當đương 知tri 失thất 意ý 之chi 人nhân 行hành 於ư 無vô 礙ngại 。 非phi 但đãn 失thất 於ư 諸chư 法pháp 中trung 味vị 。 亦diệc 乃nãi 傷thương 於ư 常thường 住trụ 之chi 口khẩu 。 如như 貪tham 鹽diêm 醬tương 失thất 味vị 殞vẫn 身thân 。 經Kinh 云vân 下hạ 引dẫn 證chứng 也dã 。 初sơ 引dẫn 無vô 行hành 證chứng 乖quai 法pháp 之chi 失thất 。 次thứ 引dẫn 大đại 經kinh 以dĩ 非phi 修tu 往vãng 驗nghiệm 。 此thử 人nhân 下hạ 總tổng 斥xích 。


復phục 有hữu 行hành 人nhân 下hạ 重trọng/trùng 辯biện 第đệ 四tứ 句cú 人nhân 。 同đồng 第đệ 二nhị 句cú 失thất 。 不bất 住trụ 調điều 與dữ 不bất 調điều 望vọng 求cầu 中trung 道đạo 。 雖tuy 求cầu 中trung 道đạo 此thử 但đãn 成thành 住trụ 於ư 第đệ 二nhị 句cú 故cố 。 是thị 故cố 名danh 失thất 。 次thứ 北bắc 方phương 下hạ 結kết 北bắc 方phương 雙song 具cụ 三tam 四tứ 句cú 失thất 。 文văn 中trung 雖tuy 結kết 成thành 住trụ 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 句cú 失thất 。 此thử 失thất 本bổn 從tùng 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 句cú 生sanh 。 又hựu 初sơ 學học 中trung 觀quán 下hạ 結kết 失thất 之chi 相tướng 。 初sơ 結kết 雙song 住trụ 即tức 成thành 失thất 者giả 。 一nhất 切thiết 經kinh 論luận 不bất 云vân 初sơ 心tâm 。 斷đoạn 於ư 貪tham 欲dục 。 又hựu 云vân 修tu 中trung 非phi 圓viên 非phi 漸tiệm 。 是thị 故cố 相tương 違vi 。 況huống 復phục 爾nhĩ 後hậu 恣tứ 行hành 無vô 礙ngại 。 周chu 家gia 下hạ 引dẫn 事sự 為vi 驗nghiệm 。 如như 前tiền 隨tùy 自tự 意ý 中trung 引dẫn 宇vũ 文văn 邕# 等đẳng 。 皆giai 第đệ 四tứ 句cú 失thất 。 亦diệc 是thị 住trụ 不bất 調điều 及cập 住trụ 調điều 者giả 。 是thị 住trụ 雙song 住trụ 及cập 雙song 住trụ 失thất 。 初sơ 學học 中trung 觀quán 斷đoạn 於ư 貪tham 欲dục 。 似tự 住trụ 於ư 調điều 。 住trụ 調điều 無vô 益ích 放phóng 心tâm 入nhập 惡ác 。 名danh 住trụ 不bất 調điều 。 是thị 人nhân 執chấp 中trung 以dĩ 為vi 不bất 住trụ 調điều 與dữ 不bất 調điều 。 後hậu 復phục 縱túng/tung 心tâm 成thành 住trụ 不bất 調điều 。 并tinh 前tiền 乃nãi 成thành 住trụ 於ư 調điều 不bất 調điều 失thất 。 何hà 關quan 不bất 住trụ 等đẳng 者giả 。 正chánh 斥xích 雙song 非phi 之chi 失thất 。 是thị 名danh 大đại 礙ngại 等đẳng 者giả 。 斥xích 前tiền 住trụ 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 。 句cú 無vô 礙ngại 之chi 失thất 。 此thử 並tịnh 失thất 於ư 淨tịnh 名danh 無vô 行hành 經kinh 意ý 。 如như 是thị 下hạ 總tổng 結kết 前tiền 文văn 四tứ 句cú 。 復phục 成thành 住trụ 第đệ 二nhị 句cú 失thất 故cố 云vân 不bất 調điều 。 是thị 故cố 皆giai 失thất 不bất 思tư 議nghị 意ý 。 從tùng 今kim 言ngôn 下hạ 廣quảng 開khai 八bát 句cú 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 成thành 不bất 思tư 議nghị 。 先tiên 列liệt 兩lưỡng 四tứ 句cú 。 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 釋thích 也dã 。 先tiên 釋thích 不bất 住trụ 四tứ 句cú 。 初sơ 之chi 二nhị 句cú 可khả 解giải 。 次thứ 第đệ 三tam 句cú 云vân 即tức 中trung 故cố 不bất 住trụ 兩lưỡng 亦diệc 者giả 。 兩lưỡng 亦diệc 即tức 是thị 中trung 道đạo 雙song 照chiếu 。 雙song 非phi 即tức 是thị 中trung 道đạo 雙song 遮già 。 以dĩ 雙song 照chiếu 故cố 不bất 住trụ 雙song 非phi 。 以dĩ 雙song 非phi 故cố 不bất 住trụ 雙song 照chiếu 。 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 秖kỳ 是thị 非phi 一nhất 二nhị 三tam 而nhi 一nhất 二nhị 三tam 。 次thứ 雖tuy 不bất 住trụ 下hạ 明minh 住trụ 四tứ 句cú 與dữ 不bất 住trụ 四tứ 句cú 相tương/tướng 入nhập 相tương/tướng 即tức 。 住trụ 不bất 住trụ 中trung 各các 但đãn 舉cử 初sơ 二nhị 兩lưỡng 句cú 。 等đẳng 取thủ 餘dư 二nhị 。 準chuẩn 文văn 具cụ 義nghĩa 。 亦diệc 應ưng 更cánh 釋thích 住trụ 四tứ 句cú 已dĩ 方phương 與dữ 不bất 住trụ 四tứ 句cú 。 相tương/tướng 入nhập 相tương/tướng 即tức 。 為vi 避tị 煩phiền 文văn 故cố 便tiện 明minh 相tướng 即tức 。 準chuẩn 不bất 住trụ 義nghĩa 釋thích 住trụ 四tứ 句cú 者giả 。 即tức 空không 故cố 住trụ 調điều 伏phục 。 即tức 假giả 故cố 住trụ 不bất 調điều 伏phục 。 雙song 非phi 故cố 住trụ 第đệ 三tam 句cú 。 雙song 照chiếu 故cố 住trụ 第đệ 四tứ 句cú 。 問vấn 。 住trụ 與dữ 不bất 住trụ 。 俱câu 有hữu 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 。 兩lưỡng 句cú 並tịnh 是thị 遮già 照chiếu 。 二nhị 文văn 何hà 別biệt 。 答đáp 。 不bất 住trụ 是thị 不bất 住trụ 遮già 照chiếu 。 住trụ 中trung 是thị 住trụ 於ư 遮già 照chiếu 。 雖tuy 有hữu 住trụ 與dữ 不bất 住trụ 。 並tịnh 是thị 中trung 道đạo 體thể 用dụng 。 住trụ 是thị 中trung 道đạo 之chi 用dụng 。 不bất 住trụ 是thị 中trung 道đạo 之chi 體thể 。 若nhược 準chuẩn 此thử 意ý 亦diệc 應ưng 更cánh 問vấn 。 住trụ 與dữ 不bất 住trụ 。 俱câu 有hữu 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 與dữ 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 何hà 別biệt 。 應ưng 云vân 初sơ 二nhị 單đơn 明minh 。 住trụ 與dữ 不bất 住trụ 。 三tam 四tứ 雙song 明minh 。 住trụ 與dữ 不bất 住trụ 。 此thử 仍nhưng 別biệt 對đối 故cố 作tác 此thử 說thuyết 。 若nhược 通thông 論luận 者giả 。 八bát 句cú 並tịnh 是thị 中trung 道đạo 體thể 用dụng 。 以dĩ 邊biên 即tức 中trung 故cố 。 故cố 有hữu 兩lưỡng 重trọng/trùng 三tam 四tứ 二nhị 句cú 。 中trung 即tức 邊biên 故cố 。 故cố 有hữu 兩lưỡng 重trọng/trùng 初sơ 二nhị 二nhị 句cú 。 既ký 觀quán 貪tham 欲dục 即tức 是thị 八bát 句cú 。 當đương 知tri 貪tham 欲dục 。 即tức 是thị 法Pháp 界Giới 。 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 釋thích 法Pháp 界Giới 也dã 。 次thứ 用dụng 此thử 下hạ 結kết 貪tham 欲dục 。 遍biến 一nhất 切thiết 法pháp 隨tùy 其kỳ 所sở 屬thuộc 。 或hoặc 復phục 於ư 此thử 相tương/tướng 即tức 句cú 中trung 作tác 隨tùy 宜nghi 說thuyết 。 是thị 則tắc 隨tùy 順thuận 方phương 便tiện 。 教giáo 意ý 及cập 迷mê 法pháp 者giả 。 並tịnh 為vi 八bát 句cú 攝nhiếp 盡tận 故cố 也dã 。 依y 此thử 而nhi 說thuyết 乃nãi 得đắc 名danh 為vi 。 自tự 在tại 說thuyết 之chi 。 故cố 知tri 依y 於ư 觀quán 境cảnh 之chi 妙diệu 。 方phương 可khả 窮cùng 劫kiếp 說thuyết 不bất 出xuất 此thử 。 如như 是thị 體thể 達đạt 等đẳng 者giả 。 寄ký 能năng 乘thừa 人nhân 釋thích 住trụ 不bất 住trụ 得đắc 失thất 之chi 相tướng 。 於ư 中trung 先tiên 得đắc 次thứ 失thất 。 初sơ 明minh 得đắc 中trung 先tiên 明minh 近cận 益ích 以dĩ 釋thích 於ư 得đắc 。 於ư 中trung 又hựu 先tiên 明minh 住trụ 不bất 住trụ 得đắc 益ích 。 次thứ 云vân 何hà 下hạ 釋thích 也dã 。 文văn 中trung 引dẫn 和hòa 須tu 蜜mật 者giả 具cụ 如như 第đệ 二nhị 卷quyển 。 此thử 住trụ 四tứ 句cú 俱câu 云vân 益ích 者giả 。 以dĩ 一nhất 一nhất 句cú 皆giai 具cụ 諸chư 句cú 。 雖tuy 復phục 或hoặc 云vân 住trụ 調điều 乃nãi 至chí 俱câu 觀quán 等đẳng 。 以dĩ 一nhất 一nhất 句cú 中trung 。 皆giai 不bất 思tư 議nghị 。 是thị 故cố 俱câu 益ích 。 亦diệc 應ưng 更cánh 云vân 不bất 住trụ 調điều 等đẳng 無vô 不bất 得đắc 益ích 。 文văn 無vô 者giả 略lược 。 如như 喜hỷ 根căn 下hạ 次thứ 明minh 遠viễn 益ích 。 大đại 論luận 第đệ 七thất 釋thích 巧xảo 拙chuyết 二nhị 度độ 中trung 云vân 。 草thảo 筏phiệt 為vi 拙chuyết 。 方phương 舟chu 為vi 巧xảo 。 拙chuyết 謂vị 聲Thanh 聞Văn 。 巧xảo 謂vị 菩Bồ 薩Tát 。 如như 文Văn 殊Thù 白bạch 佛Phật 。 昔tích 過quá 無vô 量lượng 劫kiếp 。 佛Phật 號hiệu 師sư 子tử 音âm 王vương 。 及cập 諸chư 眾chúng 生sanh 。 壽thọ 十thập 萬vạn 億ức 那na 由do 他tha 歲tuế 。 以dĩ 三tam 乘thừa 化hóa 人nhân 。 寶bảo 樹thụ 常thường 出xuất 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 之chi 音âm 。 聞văn 者giả 得đắc 道Đạo 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 皆giai 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 陀đà 羅la 尼ni 三tam 昧muội 。 新tân 入nhập 道đạo 者giả 。 不bất 可khả 稱xưng 計kế 。 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 樹thụ 無vô 音âm 聲thanh 。


時thời 有hữu 二nhị 比Bỉ 丘Khâu 。 一nhất 名danh 喜hỷ 根căn 。 二nhị 名danh 勝thắng 意ý 。 喜hỷ 根căn 容dung 儀nghi 質chất 直trực 不bất 捨xả 世thế 法pháp 。 亦diệc 不bất 分phân 別biệt 。 善thiện 法Pháp 惡ác 法pháp 。 喜Hỷ 根Căn 弟đệ 子tử 。 聰thông 明minh 樂nhạo 聞văn 深thâm 義nghĩa 。 其kỳ 師sư 不bất 讚tán 少thiểu 欲dục 持trì 戒giới 行hạnh 頭đầu 陀đà 等đẳng 。 但đãn 說thuyết 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 語ngứ 弟đệ 子tử 言ngôn 。 婬dâm 欲dục 癡si 相tương/tướng 。 即tức 是thị 實thật 相tướng 。 無vô 所sở 罣quái 礙ngại 。 以dĩ 是thị 方phương 便tiện 。 於ư 眾chúng 人nhân 中trung 。 無vô 瞋sân 無vô 悔hối 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 於ư 意ý 法pháp 中trung 。 不bất 動động 如như 山sơn 。 勝thắng 意ý 持trì 戒giới 頭đầu 陀đà 四tứ 禪thiền 。 弟đệ 子tử 鈍độn 根căn 多đa 求cầu 分phân 別biệt 。 勝thắng 意ý 異dị 時thời 至chí 喜Hỷ 根Căn 弟đệ 子tử 家gia 。 讚tán 說thuyết 持trì 戒giới 頭đầu 陀đà 。 閑nhàn 靜tĩnh 毀hủy 訾tí 喜hỷ 根căn 。 此thử 人nhân 教giáo 他tha 入nhập 於ư 邪tà 見kiến 。 說thuyết 婬dâm 怒nộ 癡si 。 無vô 所sở 罣quái 礙ngại 。 是thị 雜tạp 行hành 人nhân 非phi 純thuần 清thanh 淨tịnh 。 而nhi 是thị 弟đệ 子tử 已dĩ 得đắc 法Pháp 忍nhẫn 。 問vấn 勝thắng 意ý 言ngôn 。


大đại 德đức 。 是thị 婬dâm 欲dục 法pháp 名danh 何hà 等đẳng 相tương/tướng 。 答đáp 。 煩phiền 惱não 相tương/tướng 。


又hựu 問vấn 。

內nội 耶da 外ngoại 耶da 。 答đáp 。 是thị 煩phiền 惱não 不bất 內nội 不bất 外ngoại 。 若nhược 在tại 內nội 者giả 不bất 應ưng 待đãi 緣duyên 。 若nhược 在tại 外ngoại 者giả 於ư 我ngã 無vô 事sự 。 居cư 士sĩ 言ngôn 。 若nhược 如như 此thử 者giả 。 煩phiền 惱não 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 非phi 在tại 十thập 方phương 。 求cầu 不bất 可khả 得đắc 。 即tức 不bất 生sanh 滅diệt 。 云vân 何hà 能năng 作tác 煩phiền 惱não 事sự 耶da 。 勝thắng 意ý 聞văn 已dĩ 其kỳ 心tâm 不bất 悅duyệt 。 不bất 能năng 加gia 報báo 。 從tùng 座tòa 起khởi 去khứ 言ngôn 。 喜hỷ 根căn 誑cuống 惑hoặc 諸chư 人nhân 令linh 著trước 邪tà 見kiến 。 勝thắng 意ý 未vị 得đắc 音âm 聲thanh 陀đà 羅la 尼ni 。 聞văn 佛Phật 說thuyết 便tiện 喜hỷ 。 聞văn 外ngoại 說thuyết 便tiện 瞋sân 。 聞văn 三tam 善thiện 則tắc 喜hỷ 。 聞văn 三tam 惡ác 則tắc 瞋sân 。 從tùng 居cư 士sĩ 家gia 詣nghệ 林lâm 樹thụ 間gian 。 至chí 精tinh 舍xá 中trung 。 語ngứ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 當đương 知tri 喜hỷ 根căn 誑cuống 惑hoặc 諸chư 人nhân 入nhập 邪tà 見kiến 中trung 。 其kỳ 言ngôn 淫dâm 欲dục 是thị 無vô 礙ngại 法pháp 。 是thị 時thời 喜hỷ 根căn 。 作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。 是thị 人nhân 大đại 瞋sân 惡ác 業nghiệp 所sở 覆phú 。 當đương 墮đọa 大đại 罪tội 。 我ngã 今kim 當đương 為vì 。 說thuyết 其kỳ 深thâm 法Pháp 作tác 後hậu 世thế 因nhân 。 即tức 集tập 眾chúng 僧Tăng 一nhất 時thời 說thuyết 偈kệ 云vân 。 淫dâm 欲dục 即tức 是thị 道đạo 。 恚khuể 癡si 亦diệc 復phục 然nhiên 等đẳng 。 七thất 十thập 餘dư 行hành 偈kệ 。 三tam 萬vạn 天thiên 子tử 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 八bát 千thiên 聲Thanh 聞Văn 皆giai 得đắc 解giải 脫thoát 。 勝thắng 意ý 即tức 時thời 見kiến 身thân 陷hãm 入nhập 地địa 獄ngục 受thọ 千thiên 萬vạn 億ức 歲tuế 苦khổ 。 出xuất 生sanh 人nhân 中trung 七thất 十thập 四tứ 萬vạn 世thế 。 常thường 被bị 誹phỉ 謗báng 。 無vô 量lượng 劫kiếp 中trung 。 不bất 聞văn 佛Phật 名danh 。 是thị 罪tội 漸tiệm 薄bạc 得đắc 聞văn 佛Phật 法Pháp 。 出xuất 家gia 為vì 道Đạo 。 而nhi 復phục 捨xả 戒giới 。 如như 是thị 六lục 萬vạn 二nhị 千thiên 。 世thế 常thường 捨xả 於ư 戒giới 。 無vô 量lượng 世thế 中trung 作tác 沙Sa 門Môn 。 雖tuy 不bất 捨xả 戒giới 諸chư 根căn 暗ám 鈍độn 。 喜Hỷ 根Căn 菩Bồ 薩Tát 。 今kim 於ư 東đông 方phương 。 過quá 十thập 萬vạn 億ức 佛Phật 剎sát 作tác 佛Phật 。 土thổ/độ 號hiệu 寶bảo 嚴nghiêm 。 佛Phật 號hiệu 光quang 逾du 日nhật 月nguyệt 。


爾nhĩ 時thời 勝thắng 意ý 。 即tức 我ngã 身thân 是thị 。 文Văn 殊Thù 白bạch 佛Phật 。 人nhân 有hữu 求cầu 三tam 乘thừa 道Đạo 者giả 。 不bất 應ưng 著trước 相tương/tướng 。 而nhi 懷hoài 瞋sân 恚khuể 。 佛Phật 問vấn 文Văn 殊Thù 。 汝nhữ 聞văn 諸chư 偈kệ 。 得đắc 何hà 等đẳng 利lợi 。 答đáp 。 我ngã 聞văn 諸chư 偈kệ 得đắc 離ly 眾chúng 惡ác 。 世thế 世thế 利lợi 根căn 得đắc 。 諸chư 法pháp 根căn 本bổn 。 巧xảo 說thuyết 諸chư 法pháp 。 於ư 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 。 得đắc 最tối 第đệ 一nhất 。 巧xảo 觀quán 下hạ 結kết 得đắc 益ích 相tương/tướng 。 近cận 謂vị 居cư 士sĩ 聞văn 喜hỷ 根căn 說thuyết 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 遠viễn 謂vị 勝thắng 意ý 久cửu 方phương 得đắc 益ích 。 得đắc 益ích 不bất 出xuất 八bát 句cú 之chi 相tướng 。 若nhược 不bất 下hạ 反phản 以dĩ 失thất 結kết 得đắc 。 自tự 行hành 必tất 依y 於ư 妙diệu 境cảnh 。 教giáo 他tha 必tất 位vị 在tại 法Pháp 身thân 。 方phương 可khả 稱xưng 於ư 八bát 句cú 體thể 用dụng 。 若nhược 一nhất 念niệm 等đẳng 者giả 正chánh 明minh 八bát 句cú 成thành 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 。 先tiên 法pháp 。 次thứ 喻dụ 。 喻dụ 中trung 云vân 暗ám 中trung 樹thụ 影ảnh 等đẳng 者giả 。 初sơ 譬thí 理lý 性tánh 暗ám 中trung 有hữu 明minh 。 次thứ 譬thí 智trí 障chướng 明minh 中trung 有hữu 暗ám 。 三tam 譬thí 神thần 珠châu 中trung 道đạo 智trí 光quang 。 此thử 三tam 意ý 明minh 明minh 暗ám 不bất 二nhị 。 以dĩ 成thành 不bất 可khả 思tư 議nghị 境cảnh 也dã 。 初sơ 文văn 意ý 者giả 。 大đại 經kinh 第đệ 三tam 釋thích 三Tam 寶Bảo 常thường 住trụ 中trung 云vân 。 譬thí 如như 因nhân 樹thụ 則tắc 有hữu 影ảnh 生sanh 。 若nhược 有hữu 三Tam 寶Bảo 即tức 有hữu 歸quy 依y 。 迦Ca 葉Diếp 難nạn/nan 言ngôn 。 暗ám 中trung 有hữu 樹thụ 。 而nhi 無vô 有hữu 影ảnh 。


佛Phật 言ngôn 。

暗ám 中trung 之chi 樹thụ 非phi 無vô 有hữu 影ảnh 。 但đãn 非phi 肉nhục 眼nhãn 。 之chi 所sở 能năng 見kiến 。 如Như 來Lai 智trí 眼nhãn 。 乃nãi 能năng 見kiến 耳nhĩ 。 初sơ 佛Phật 立lập 喻dụ 云vân 。 若nhược 有hữu 樹thụ 必tất 有hữu 於ư 影ảnh 。 若nhược 有hữu 三Tam 寶Bảo 必tất 有hữu 歸quy 依y 。 迦Ca 葉Diếp 難nạn/nan 者giả 暗ám 樹thụ 無vô 影ảnh 。 應ưng 有hữu 三Tam 寶Bảo 而nhi 無vô 歸quy 依y 。 佛Phật 轉chuyển 答đáp 云vân 。 暗ám 樹thụ 有hữu 影ảnh 當đương 知tri 三Tam 寶Bảo 悉tất 有hữu 歸quy 依y 。 今kim 云vân 凡phàm 有hữu 樹thụ 處xứ 必tất 障chướng 光quang 明minh 。 若nhược 障chướng 光quang 明minh 必tất 有hữu 影ảnh 生sanh 。 暗ám 亦diệc 有hữu 明minh 是thị 故cố 生sanh 影ảnh 。 但đãn 非phi 肉nhục 眼nhãn 。 之chi 所sở 能năng 見kiến 。 如như 無vô 明minh 中trung 有hữu 法pháp 性tánh 明minh 。 但đãn 非phi 四tứ 眼nhãn 。 之chi 所sở 能năng 見kiến 。 故cố 煩phiền 惱não 體thể 本bổn 不bất 思tư 議nghị 。 但đãn 非phi 偏thiên 小tiểu 之chi 所sở 能năng 了liễu 。 今kim 示thị 煩phiền 惱não 即tức 是thị 法pháp 性tánh 。 故cố 知tri 暗ám 體thể 與dữ 明minh 不bất 二nhị 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 。 智trí 障chướng 下hạ 明minh 明minh 中trung 有hữu 暗ám 。 二nhị 智trí 之chi 體thể 智trí 雖tuy 曰viết 明minh 。 體thể 是thị 無vô 明minh 。 故cố 知tri 明minh 體thể 與dữ 暗ám 不bất 二nhị 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 。 亦diệc 如như 下hạ 次thứ 為vi 智trí 障chướng 作tác 初sơ 燈đăng 譬thí 。 燈đăng 如như 智trí 障chướng 暗ám 如như 無vô 明minh 。 如như 是thị 下hạ 觀quán 明minh 暗ám 性tánh 。 先tiên 喻dụ 。 次thứ 合hợp 。 喻dụ 中trung 先tiên 立lập 。 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 釋thích 。 釋thích 中trung 意ý 者giả 。 暗ám 體thể 即tức 明minh 。 明minh 體thể 即tức 暗ám 。 秖kỳ 指chỉ 智trí 障chướng 。 即tức 是thị 無vô 明minh 。 義nghĩa 云vân 暗ám 來lai 。 暗ám 實thật 不bất 來lai 。 秖kỳ 指chỉ 二nhị 智trí 。 即tức 是thị 無vô 明minh 。 故cố 云vân 燈đăng 滅diệt 。 亦diệc 指chỉ 二nhị 智trí 能năng 破phá 二nhị 惑hoặc 。 義nghĩa 云vân 暗ám 去khứ 暗ám 實thật 不bất 去khứ 。 從tùng 求cầu 暗ám 無vô 暗ám 去khứ 。 正chánh 譬thí 用dụng 智trí 而nhi 起khởi 於ư 照chiếu 。 照chiếu 於ư 明minh 暗ám 。 從tùng 雖tuy 無vô 去khứ 合hợp 。 合hợp 中trung 先tiên 正chánh 合hợp 也dã 。 體thể 雖tuy 不bất 二nhị 破phá 蓋cái 宛uyển 然nhiên 。 破phá 謂vị 破phá 暗ám 蓋cái 謂vị 蓋cái 明minh 。 不bất 受thọ 等đẳng 者giả 。 重trọng/trùng 顯hiển 妙diệu 境cảnh 行hành 相tương/tướng 故cố 也dã 。 初sơ 不bất 受thọ 等đẳng 先tiên 列liệt 四tứ 句cú 。 次thứ 新tân 起khởi 下hạ 釋thích 也dã 。 中trung 智trí 為vi 新tân 無vô 明minh 為vi 舊cựu 。 理lý 性tánh 為vi 內nội 諸chư 法pháp 為vi 外ngoại 。 若nhược 以dĩ 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 根căn 塵trần 為vi 新tân 舊cựu 等đẳng 。 自tự 是thị 三tam 藏tạng 通thông 教giáo 等đẳng 意ý 。 從tùng 若nhược 世thế 智trí 燈đăng 去khứ 。 復phục 以dĩ 神thần 珠châu 喻dụ 顯hiển 中trung 智trí 。 中trung 智trí 常thường 明minh 不bất 同đồng 二nhị 智trí 兼kiêm 明minh 兼kiêm 暗ám 。 始thỉ 從tùng 樹thụ 影ảnh 終chung 至chí 神thần 珠châu 。 由do 識thức 智trí 障chướng 及cập 燈đăng 喻dụ 等đẳng 。 故cố 識thức 中trung 體thể 智trí 光quang 不bất 二nhị 。 即tức 指chỉ 煩phiền 惱não 以dĩ 為vi 妙diệu 境cảnh 。 故cố 總tổng 結kết 云vân 。 觀quán 煩phiền 惱não 暗ám 即tức 大đại 智trí 明minh 。 顯hiển 佛Phật 極cực 果quả 無vô 明minh 永vĩnh 盡tận 。 方phương 名danh 不bất 來lai 。 準chuẩn 上thượng 等đẳng 者giả 。 陰ấm 境cảnh 不bất 異dị 無vô 明minh 故cố 也dã 。 如như 是thị 觀quan 時thời 。 下hạ 二nhị 明minh 發phát 心tâm 。 還hoàn 約ước 煩phiền 惱não 以dĩ 為vi 明minh 暗ám 。 約ước 此thử 明minh 暗ám 而nhi 起khởi 弘hoằng 誓thệ 。 約ước 明minh 起khởi 慈từ 約ước 暗ám 起khởi 悲bi 。 即tức 是thị 約ước 於ư 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 具cụ 發phát 四tứ 弘hoằng 。 故cố 云vân 俱câu 起khởi 。 具cụ 如như 陰ấm 境cảnh 。 為vi 滿mãn 下hạ 次thứ 明minh 安an 心tâm 。 先tiên 寄ký 次thứ 第đệ 三tam 種chủng 止Chỉ 觀Quán 。 次thứ 善thiện 巧xảo 下hạ 示thị 於ư 總tổng 別biệt 安an 心tâm 之chi 相tướng 。 如như 前tiền 五ngũ 百bách 一nhất 十thập 二nhị 番phiên 。 以dĩ 明minh 一nhất 心tâm 智trí 眼nhãn 成thành 就tựu 。 若nhược 眼nhãn 智trí 未vị 開khai 下hạ 。 次thứ 明minh 破phá 遍biến 。 準chuẩn 依y 前tiền 文văn 唯duy 闕khuyết 授thọ 藥dược 及cập 三tam 假giả 中trung 無vô 明minh 法pháp 性tánh 。 但đãn 是thị 文văn 略lược 。 於ư 即tức 空không 中trung 下hạ 次thứ 明minh 通thông 塞tắc 也dã 。 言ngôn 翻phiên 構# 者giả 於ư 通thông 起khởi 塞tắc 。 故cố 曰viết 翻phiên 構# 。 此thử 則tắc 正chánh 當đương 別biệt 相tướng 通thông 塞tắc 。


止Chỉ 觀Quán 輔Phụ 行Hành 傳Truyền 弘Hoằng 決Quyết 卷quyển 第đệ 八bát 之chi 一nhất
Chỉ Quán Phụ Hành Truyền Hoằng Quyết ♦ Quyển 1

止Chỉ 觀Quán 輔Phụ 行Hành 傳Truyền 弘Hoằng 決Quyết 卷quyển 第đệ 八bát 之chi 二nhị
Chỉ Quán Phụ Hành Truyền Hoằng Quyết ♦ Quyển 2

唐đường 毘tỳ 陵lăng 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 述thuật


又hựu 觀quán 下hạ 次thứ 明minh 道Đạo 品Phẩm 。 文văn 相tương/tướng 既ký 略lược 。 便tiện 結kết 枯khô 榮vinh 及cập 以dĩ 三tam 脫thoát 。 若nhược 遮già 障chướng 下hạ 次thứ 明minh 對đối 治trị 來lai 意ý 。 但đãn 列liệt 事sự 治trị 不bất 暇hạ 明minh 於ư 合hợp 行hành 之chi 相tướng 。 外ngoại 貪tham 欲dục 等đẳng 一nhất 十thập 二nhị 治trị 。 前tiền 文văn 所sở 指chỉ 即tức 此thử 文văn 是thị 。 四tứ 分phần/phân 各các 三tam 故cố 成thành 十thập 二nhị 。 次thứ 釋thích 文văn 中trung 。 觀quán 於ư 他tha 身thân 成thành 九cửu 想tưởng 故cố 。 故cố 治trị 外ngoại 貪tham 。 背bối/bội 捨xả 先tiên 觀quán 自tự 身thân 骨cốt 鎖tỏa 。 故cố 能năng 治trị 內nội 。 勝thắng 處xứ 因nhân 於ư 自tự 身thân 骨cốt 人nhân 。 觀quán 成thành 漸tiệm 見kiến 十thập 方phương 依y 正chánh 。 是thị 故cố 能năng 治trị 自tự 他tha 貪tham 欲dục 。 違vi 法pháp 瞋sân 者giả 瞋sân 他tha 順thuận 理lý 。 故cố 觀quán 眾chúng 生sanh 作tác 己kỷ 親thân 想tưởng 。 順thuận 法pháp 瞋sân 者giả 瞋sân 他tha 違vi 理lý 。 事sự 雖tuy 順thuận 理lý 瞋sân 違vi 觀quán 心tâm 。 故cố 觀quán 諸chư 法Pháp 及cập 眾chúng 生sanh 空không 。 乃nãi 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 戲hí 論luận 瞋sân 者giả 。 橫hoạnh/hoành 於ư 諸chư 法pháp 而nhi 計kế 性tánh 實thật 。 或hoặc 執chấp 權quyền 破phá 實thật 。 或hoặc 執chấp 實thật 破phá 權quyền 。 如như 淨tịnh 名danh 云vân 。 若nhược 言ngôn 我ngã 當đương 見kiến 苦khổ 斷đoạn 集tập 。 是thị 則tắc 戲hí 論luận 。 非phi 求cầu 法Pháp 也dã 。 二Nhị 乘Thừa 執chấp 權quyền 尚thượng 成thành 戲hí 論luận 。 況huống 今kim 凡phàm 下hạ 諍tranh 計kế 是thị 非phi 。 當đương 觀quán 法pháp 性tánh 無vô 權quyền 無vô 實thật 絕tuyệt 諸chư 名danh 字tự 。 二nhị 世thế 三tam 世thế 具cụ 如như 第đệ 七thất 。 言ngôn 一nhất 念niệm 者giả 。 非phi 謂vị 極cực 促xúc 一nhất 剎sát 那na 時thời 。 謂vị 善thiện 惡ác 業nghiệp 成thành 名danh 為vi 一nhất 念niệm 。 異dị 於ư 三tam 世thế 二nhị 世thế 連liên 縛phược 等đẳng 相tương/tướng 。 故cố 名danh 一nhất 念niệm 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 故cố 無vô 性tánh 實thật 。 具cụ 如như 法Pháp 界giới 次thứ 第đệ 中trung 釋thích 。 名danh 義nghĩa 俱câu 舍xá 婆bà 沙sa 委ủy 論luận 。 具cụ 有hữu 四tứ 種chủng 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 一nhất 者giả 剎sát 那na 。 二nhị 者giả 連liên 縛phược 。 三tam 者giả 分phần/phân 位vị 。 四tứ 者giả 遠viễn 續tục 。 後hậu 三tam 秖kỳ 是thị 三tam 世thế 因nhân 緣duyên 。 以dĩ 約ước 能năng 順thuận 生sanh 後hậu 等đẳng 受thọ 。 故cố 開khai 三tam 耳nhĩ 。 論luận 中trung 仍nhưng 闕khuyết 二nhị 世thế 因nhân 緣duyên 。 大đại 論luận 問vấn 。 佛Phật 說thuyết 因nhân 緣duyên 甚thậm 為vi 難nan 解giải 。 云vân 何hà 令linh 於ư 癡si 人nhân 觀quán 耶da 。 答đáp 。 非phi 如như 牛ngưu 等đẳng 令linh 觀quán 因nhân 緣duyên 。 求cầu 實thật 道đạo 者giả 生sanh 於ư 邪tà 見kiến 名danh 為vi 癡si 人nhân 。 於ư 未vị 開khai 頃khoảnh 下hạ 次thứ 明minh 次thứ 位vị 中trung 。 云vân 鼠thử 唧tức 等đẳng 者giả 。 不bất 達đạt 諦đế 理lý 謬mậu 說thuyết 即tức 名danh 。 何hà 異dị 怪quái 鼠thử 作tác 唧tức 唧tức 聲thanh 。 即tức 聲thanh 無vô 旨chỉ 濫lạm 擬nghĩ 生sanh 死tử 。 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 如như 怪quái 鳥điểu 作tác 空không 空không 聲thanh 。 豈khởi 得đắc 濫lạm 同đồng 重trọng/trùng 空không 三tam 昧muội 。 故cố 下hạ 合hợp 云vân 所sở 以dĩ 成thành 怪quái 。 叨# 者giả 貪tham 也dã 。 若nhược 內nội 外ngoại 下hạ 安an 忍nhẫn 。 得đắc 是thị 下hạ 離ly 愛ái 。 以dĩ 大đại 車xa 譬thí 如như 文văn 。 下hạ 去khứ 諸chư 十thập 法pháp 後hậu 皆giai 譬thí 大đại 車xa 。 豈khởi 可khả 不bất 信tín 是thị 法pháp 華hoa 妙diệu 乘thừa 。 次thứ 是thị 名danh 下hạ 結kết 也dã 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 不bất 出xuất 十thập 乘thừa 。 故cố 以dĩ 十thập 乘thừa 結kết 攝nhiếp 總tổng 示thị 。 亦diệc 名danh 等đẳng 者giả 會hội 前tiền 煩phiền 惱não 十thập 乘thừa 觀quán 法pháp 異dị 名danh 令linh 同đồng 。 前tiền 觀quán 煩phiền 惱não 。 即tức 是thị 法Pháp 界Giới 。 亦diệc 名danh 行hành 於ư 非phi 道đạo 。 乃nãi 至chí 不bất 斷đoạn 而nhi 入nhập 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 。 即tức 是thị 會hội 前tiền 十thập 觀quán 異dị 名danh 。 廣quảng 說thuyết 下hạ 廣quảng 說thuyết 異dị 名danh 。 總tổng 有hữu 三tam 番phiên 三tam 十thập 六lục 句cú 。 初sơ 三tam 十thập 六lục 既ký 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 即tức 是thị 解giải 脫thoát 德đức 也dã 。 此thử 開khai 淨tịnh 名danh 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 而nhi 入nhập 涅Niết 槃Bàn 一nhất 句cú 。 為vi 三tam 十thập 六lục 。 此thử 會hội 異dị 文văn 準chuẩn 大đại 論luận 意ý 。 大đại 論luận 云vân 。 若nhược 如như 法Pháp 觀quán 佛Phật 般Bát 若Nhã 與dữ 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 三tam 則tắc 一nhất 相tương/tướng 其kỳ 。 實thật 無vô 有hữu 異dị 。 雖tuy 復phục 不bất 異dị 不bất 異dị 而nhi 異dị 。 此thử 中trung 且thả 屬thuộc 解giải 脫thoát 德đức 故cố 。 今kim 初sơ 標tiêu 但đãn 言ngôn 。 三tam 十thập 六lục 者giả 。 且thả 從tùng 一nhất 種chủng 根căn 本bổn 而nhi 說thuyết 。 準chuẩn 初sơ 列liệt 文văn 。 即tức 是thị 出xuất 入nhập 各các 作tác 根căn 本bổn 。 故cố 初sơ 根căn 本bổn 但đãn 作tác 入nhập 名danh 。 至chí 出xuất 涅Niết 槃Bàn 十thập 六lục 句cú 初sơ 。 即tức 自tự 列liệt 出xuất 根căn 本bổn 四tứ 句cú 。 故cố 下hạ 結kết 云vân 。 若nhược 各các 立lập 兩lưỡng 根căn 本bổn 四tứ 句cú 成thành 四tứ 十thập 句cú 。 問vấn 。 何hà 故cố 立lập 兩lưỡng 根căn 本bổn 四tứ 句cú 。 答đáp 。 所sở 生sanh 各các 別biệt 。 又hựu 可khả 但đãn 是thị 開khai 合hợp 異dị 耳nhĩ 。 開khai 者giả 即tức 是thị 出xuất 入nhập 各các 四tứ 。 合hợp 者giả 共cộng 為vi 一nhất 箇cá 根căn 本bổn 。 即tức 以dĩ 出xuất 入nhập 相tương/tướng 參tham 為vi 四tứ 。 如như 云vân 斷đoạn 入nhập 不bất 斷đoạn 入nhập 斷đoạn 出xuất 不bất 斷đoạn 出xuất 。 若nhược 開khai 此thử 為vi 兩lưỡng 根căn 本bổn 四tứ 句cú 相tương/tướng 者giả 。 於ư 兩lưỡng 入nhập 句cú 更cánh 加gia 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 句cú 也dã 。 於ư 兩lưỡng 出xuất 句cú 亦diệc 加gia 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 句cú 也dã 。 故cố 有hữu 三tam 十thập 六lục 四tứ 十thập 不bất 同đồng 。 然nhiên 根căn 本bổn 四tứ 不bất 須tu 預dự 釋thích 。 至chí 下hạ 釋thích 文văn 兩lưỡng 根căn 本bổn 句cú 各các 在tại 入nhập 出xuất 兩lưỡng 十thập 六lục 句cú 中trung 。 故cố 知tri 實thật 句cú 但đãn 三tam 十thập 二nhị 。 問vấn 根căn 本bổn 並tịnh 在tại 十thập 六lục 句cú 中trung 。 何hà 句cú 是thị 耶da 。 答đáp 。 同đồng 者giả 即tức 是thị 。 文văn 列liệt 並tịnh 在tại 四tứ 句cú 之chi 初sơ 。 今kim 亦diệc 略lược 釋thích 。 次thứ 別biệt 釋thích 中trung 細tế 尋tầm 諸chư 句cú 。 文văn 甚thậm 分phân 明minh 無vô 勞lao 委ủy 釋thích 。 今kim 約ước 其kỳ 文văn 相tương/tướng 稍sảo 隱ẩn 略lược 者giả 出xuất 其kỳ 相tướng 狀trạng 。 初sơ 四tứ 句cú 中trung 並tịnh 以dĩ 凡phàm 夫phu 具cụ 縛phược 。 名danh 為vi 不bất 斷đoạn 。 第đệ 二nhị 四tứ 句cú 去khứ 並tịnh 約ước 體thể 照chiếu 。 名danh 為vi 不bất 斷đoạn 。 第đệ 二nhị 四tứ 句cú 中trung 。 亦diệc 斷đoạn 亦diệc 不bất 斷đoạn 者giả 。 義nghĩa 須tu 兩lưỡng 兼kiêm 。 一nhất 者giả 析tích 法pháp 名danh 斷đoạn 體thể 名danh 不bất 斷đoạn 。 二nhị 者giả 既ký 是thị 學học 人nhân 已dĩ 斷đoạn 名danh 斷đoạn 。 餘dư 名danh 不bất 斷đoạn 。 所sở 言ngôn 入nhập 者giả 。 惑hoặc 即tức 未vị 盡tận 分phần/phân 得đắc 有hữu 餘dư 。 亦diệc 名danh 為vi 入nhập 。 亦diệc 可khả 應ưng 云vân 析tích 體thể 無Vô 學Học 。 恐khủng 文văn 誤ngộ 耳nhĩ 。 非phi 斷đoạn 非phi 不bất 斷đoạn 者giả 。 理lý 體thể 雙song 非phi 其kỳ 性tánh 冥minh 真chân 。 得đắc 名danh 為vi 入nhập 。 第đệ 三tam 四tứ 句cú 中trung 。 第đệ 一nhất 句cú 者giả 。 不bất 得đắc 準chuẩn 前tiền 作tác 兩lưỡng 兼kiêm 釋thích 。 即tức 應ưng 先tiên 將tương 亦diệc 斷đoạn 亦diệc 不bất 斷đoạn 為vi 析tích 體thể 竟cánh 。 次thứ 將tương 已dĩ 斷đoạn 之chi 惑hoặc 名danh 為vi 亦diệc 入nhập 。 餘dư 殘tàn 未vị 盡tận 名danh 亦diệc 不bất 入nhập 。 餘dư 之chi 三tam 句cú 例lệ 此thử 可khả 知tri 。 第đệ 四tứ 四tứ 句cú 中trung 。 第đệ 四tứ 句cú 者giả 。 義nghĩa 亦diệc 兼kiêm 兩lưỡng 。 例lệ 前tiền 第đệ 二nhị 四tứ 句cú 中trung 兩lưỡng 兼kiêm 義nghĩa 釋thích 。 此thử 十thập 六lục 句cú 凡phàm 云vân 入nhập 者giả 。 意ý 並tịnh 在tại 於ư 從tùng 假giả 入nhập 空không 為vi 對đối 令linh 成thành 十thập 六lục 句cú 故cố 。 以dĩ 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 為vi 第đệ 一nhất 四tứ 句cú 。 故cố 初sơ 四tứ 句cú 並tịnh 是thị 空không 觀quán 所sở 觀quán 所sở 破phá 。 後hậu 十thập 六lục 句cú 皆giai 云vân 出xuất 者giả 。 並tịnh 是thị 從tùng 空không 入nhập 假giả 名danh 出xuất 。 亦diệc 是thị 為vi 成thành 十thập 六lục 句cú 故cố 。 對đối 入nhập 空không 說thuyết 。 此thử 之chi 空không 假giả 正chánh 在tại 藏tạng 通thông 。 義nghĩa 兼kiêm 別biệt 圓viên 。 如như 後hậu 問vấn 答đáp 料liệu 簡giản 中trung 具cụ 出xuất 其kỳ 意ý 。 又hựu 前tiền 十thập 六lục 句cú 初sơ 四tứ 根căn 本bổn 句cú 。 雖tuy 並tịnh 以dĩ 義nghĩa 而nhi 屬thuộc 對đối 竟cánh 。 至chí 下hạ 釋thích 中trung 復phục 屬thuộc 對đối 者giả 。 為vi 示thị 同đồng 相tương/tướng 故cố 重trọng/trùng 對đối 耳nhĩ 。 出xuất 中trung 例lệ 入nhập 亦diệc 應ưng 例lệ 前tiền 。 為vi 知tri 同đồng 故cố 。 故cố 但đãn 直trực 列liệt 根căn 本bổn 四tứ 句cú 。 而nhi 不bất 釋thích 相tương/tướng 。 次thứ 明minh 出xuất 者giả 。 第đệ 一nhất 四tứ 句cú 中trung 。 第đệ 三tam 句cú 者giả 。 此thử 是thị 中trung 根căn 出xuất 假giả 菩Bồ 薩Tát 。 分phần/phân 斷đoạn 煩phiền 惱não 名danh 亦diệc 不bất 出xuất 。 復phục 能năng 出xuất 假giả 名danh 為vi 亦diệc 出xuất 。 若nhược 下hạ 根căn 者giả 斷đoạn 見kiến 思tư 盡tận 方phương 能năng 出xuất 假giả 。 則tắc 不bất 應ưng 云vân 亦diệc 出xuất 不bất 出xuất 。 第đệ 二nhị 四tứ 句cú 中trung 初sơ 句cú 者giả 。 初sơ 鹿lộc 苑uyển 中trung 已dĩ 入nhập 無Vô 學Học 。 不bất 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 常thường 輔phụ 佛Phật 。 以dĩ 至chí 方Phương 等Đẳng 及cập 般Bát 若Nhã 中trung 。 亦diệc 得đắc 義nghĩa 云vân 二Nhị 乘Thừa 出xuất 假giả 。 第đệ 三tam 四tứ 句cú 中trung 。 初sơ 句cú 者giả 。 此thử 是thị 體thể 門môn 兼kiêm 用dụng 析tích 者giả 。 析tích 為vi 亦diệc 斷đoạn 。 體thể 為vi 不bất 斷đoạn 。 初sơ 入nhập 空không 時thời 名danh 亦diệc 不bất 出xuất 。 後hậu 必tất 出xuất 假giả 名danh 為vi 亦diệc 出xuất 。 非phi 謂vị 正chánh 用dụng 三tam 藏tạng 析tích 法pháp 。 故cố 皆giai 云vân 兼kiêm 。 二Nhị 乘Thừa 亦diệc 爾nhĩ 用dụng 體thể 兼kiêm 析tích 。 第đệ 三tam 句cú 中trung 有hữu 析tích 有hữu 體thể 。 故cố 云vân 亦diệc 斷đoạn 不bất 斷đoạn 。 並tịnh 是thị 二Nhị 乘Thừa 故cố 云vân 不bất 出xuất 。 第đệ 四tứ 四tứ 句cú 中trung 。 凡phàm 言ngôn 理lý 者giả 。 即tức 是thị 雙song 非phi 。 初sơ 句cú 應ưng 云vân 析tích 體thể 真chân 理lý 。 云vân 體thể 法pháp 者giả 但đãn 是thị 語ngữ 略lược 。 下hạ 之chi 三tam 句cú 皆giai 應ưng 云vân 理lý 。 謂vị 體thể 法pháp 出xuất 假giả 菩Bồ 薩Tát 理lý 。 以dĩ 出xuất 假giả 故cố 名danh 之chi 為vi 出xuất 。 出xuất 假giả 之chi 時thời 已dĩ 有hữu 真chân 理lý 。 縱túng/tung 是thị 上thượng 根căn 亦diệc 先tiên 緣duyên 理lý 。 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 。 句cú 準chuẩn 第đệ 二nhị 句cú 說thuyết 。 次thứ 問vấn 答đáp 料liệu 簡giản 中trung 。 云vân 體thể 法pháp 意ý 通thông 通thông 三tam 教giáo 故cố 對đối 析tích 成thành 四tứ 。 又hựu 云vân 更cánh 約ước 別biệt 圓viên 四tứ 門môn 分phân 別biệt 者giả 。 四tứ 門môn 如như 文văn 。 故cố 前tiền 文văn 中trung 義nghĩa 在tại 藏tạng 通thông 。 所sở 以dĩ 更cánh 對đối 後hậu 之chi 兩lưỡng 教giáo 。 若nhược 還hoàn 準chuẩn 前tiền 作tác 於ư 析tích 體thể 入nhập 空không 出xuất 假giả 冥minh 真chân 等đẳng 名danh 。 銷tiêu 別biệt 圓viên 意ý 義nghĩa 亦diệc 可khả 矣hĩ 。 但đãn 是thị 界giới 外ngoại 空không 假giả 之chi 別biệt 。 及cập 冥minh 中trung 道đạo 不bất 思tư 議nghị 理lý 。 以dĩ 此thử 為vi 異dị 。 文văn 以dĩ 別biệt 圓viên 四tứ 門môn 。 一nhất 一nhất 門môn 中trung 。 四tứ 門môn 四tứ 悉tất 。 隨tùy 其kỳ 相tướng 貌mạo 不bất 無vô 階giai 差sai 。 初sơ 明minh 入nhập 中trung 根căn 本bổn 四tứ 句cú 者giả 。 既ký 以dĩ 別biệt 圓viên 共cộng 為vi 四tứ 門môn 。 故cố 四tứ 門môn 中trung 言ngôn 不bất 斷đoạn 者giả 。 界giới 外ngoại 圓viên 體thể 體thể 惑hoặc 性tánh 空không 。 義nghĩa 當đương 空không 門môn 。 空không 無vô 所sở 斷đoạn 亦diệc 復phục 無vô 入nhập 。 言ngôn 斷đoạn 入nhập 者giả 。 界giới 外ngoại 析tích 法pháp 次thứ 第đệ 斷đoạn 惑hoặc 。 既ký 有hữu 所sở 斷đoạn 義nghĩa 當đương 有hữu 門môn 。 有hữu 所sở 斷đoạn 故cố 則tắc 名danh 有hữu 入nhập 。 第đệ 三tam 門môn 者giả 兼kiêm 用dụng 析tích 體thể 。 第đệ 四tứ 門môn 者giả 謂vị 析tích 體thể 理lý 。 次thứ 於ư 一nhất 一nhất 下hạ 明minh 於ư 四tứ 門môn 開khai 成thành 十thập 六lục 。 復phục 以dĩ 一nhất 一nhất 門môn 中trung 。 各các 具cụ 斷đoạn 等đẳng 四tứ 義nghĩa 。 復phục 以dĩ 四tứ 義nghĩa 隨tùy 順thuận 四tứ 悉tất 。 以dĩ 十thập 六lục 悉tất 成thành 十thập 六lục 句cú 。 如như 空không 門môn 中trung 雖tuy 體thể 達đạt 惑hoặc 。 名danh 為vi 不bất 斷đoạn 。 世thế 界giới 既ký 無vô 生sanh 善thiện 滅diệt 惡ác 及cập 以dĩ 見kiến 理lý 。 故cố 名danh 不bất 入nhập 。 下hạ 之chi 三tam 悉tất 不bất 斷đoạn 如như 上thượng 。 若nhược 為vi 人nhân 中trung 善thiện 既ký 已dĩ 生sanh 。 義nghĩa 之chi 如như 入nhập 。 若nhược 對đối 治trị 中trung 約ước 治trị 病bệnh 邊biên 。 名danh 之chi 為vi 入nhập 。 不bất 對đối 病bệnh 故cố 名danh 為vi 不bất 入nhập 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 理lý 性tánh 不bất 當đương 入nhập 與dữ 不bất 入nhập 。 餘dư 之chi 三tam 門môn 其kỳ 門môn 雖tuy 異dị 。 對đối 四tứ 悉tất 邊biên 其kỳ 義nghĩa 不bất 殊thù 。 次thứ 又hựu 更cánh 下hạ 。 置trí 前tiền 四tứ 悉tất 於ư 一nhất 一nhất 門môn 。 復phục 開khai 四tứ 門môn 。 以dĩ 十thập 六lục 門môn 為vi 十thập 六lục 句cú 。 即tức 以dĩ 空không 等đẳng 對đối 不bất 入nhập 等đẳng 。 具cụ 足túc 如như 前tiền 根căn 本bổn 中trung 說thuyết 。 其kỳ 根căn 本bổn 句cú 雖tuy 名danh 空không 等đẳng 。 以dĩ 空không 等đẳng 中trung 又hựu 有hữu 空không 等đẳng 四tứ 義nghĩa 不bất 同đồng 。 故cố 以dĩ 所sở 開khai 空không 等đẳng 四tứ 義nghĩa 。 亦diệc 可khả 對đối 於ư 不bất 斷đoạn 等đẳng 四tứ 。 故cố 析tích 體thể 二nhị 教giáo 並tịnh 皆giai 具cụ 於ư 入nhập 不bất 入nhập 等đẳng 四tứ 義nghĩa 不bất 同đồng 。 入nhập 謂vị 詣nghệ 理lý 必tất 然nhiên 。 不bất 入nhập 謂vị 理lý 無vô 所sở 入nhập 。 第đệ 三tam 句cú 以dĩ 理lý 雙song 照chiếu 二nhị 義nghĩa 。 第đệ 四tứ 句cú 還hoàn 以dĩ 理lý 為vi 雙song 非phi 。 然nhiên 以dĩ 即tức 與dữ 不bất 即tức 以dĩ 分phân 析tích 體thể 。 並tịnh 以dĩ 三tam 德đức 為vi 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 所sở 言ngôn 出xuất 者giả 起khởi 用dụng 故cố 也dã 。 所sở 言ngôn 入nhập 者giả 冥minh 理lý 故cố 也dã 。 斷đoạn 及cập 不bất 斷đoạn 四tứ 義nghĩa 同đồng 前tiền 。 一nhất 門môn 既ký 然nhiên 三tam 門môn 亦diệc 爾nhĩ 。 出xuất 中trung 雖tuy 即tức 但đãn 對đối 四tứ 門môn 。 準chuẩn 例lệ 亦diệc 應ưng 更cánh 對đối 四tứ 悉tất 。 但đãn 是thị 文văn 略lược 。 次thứ 此thử 則tắc 下hạ 復phục 以dĩ 別biệt 圓viên 該cai 通thông 通thông 藏tạng 。 以dĩ 由do 出xuất 入nhập 體thể 析tích 名danh 同đồng 故cố 也dã 。 應ưng 細tế 思tư 之chi 不bất 能năng 具cụ 記ký 。 次thứ 明minh 三tam 十thập 六lục 句cú 般Bát 若Nhã 等đẳng 者giả 。 雖tuy 因nhân 涅Niết 槃Bàn 準chuẩn 論luận 問vấn 起khởi 。 答đáp 者giả 。 此thử 中trung 亦diệc 是thị 即tức 同đồng 而nhi 異dị 屬thuộc 般Bát 若Nhã 德đức 也dã 。 言ngôn 生sanh 等đẳng 者giả 。 此thử 準chuẩn 大đại 品phẩm 照chiếu 明minh 品phẩm 中trung 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 問vấn 佛Phật 。 云vân 何hà 應ưng 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。


佛Phật 言ngôn 。

色sắc 不bất 生sanh 般Bát 若Nhã 生sanh 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 不bất 生sanh 般Bát 若Nhã 生sanh 。 雖tuy 歷lịch 諸chư 法pháp 但đãn 成thành 一nhất 句cú 。 今kim 準chuẩn 此thử 句cú 開khai 為vi 三tam 十thập 六lục 句cú 也dã 。 經kinh 從tùng 色sắc 心tâm 以dĩ 至chí 種chủng 智trí 為vi 攝nhiếp 經kinh 意ý 。 不bất 可khả 委ủy 歷lịch 但đãn 云vân 諸chư 法pháp 。 諸chư 法pháp 既ký 遠viễn 般Bát 若Nhã 通thông 深thâm 。 故cố 約ước 三tam 智trí 以dĩ 釋thích 般Bát 若Nhã 。 亦diệc 約ước 三tam 諦đế 以dĩ 釋thích 諸chư 法pháp 。 若nhược 作tác 與dữ 前tiền 名danh 異dị 義nghĩa 同đồng 。 諸chư 法pháp 秖kỳ 是thị 煩phiền 惱não 。 般Bát 若Nhã 秖kỳ 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 從tùng 斷đoạn 般Bát 若Nhã 從tùng 智trí 。 智trí 斷đoạn 雖tuy 殊thù 共cộng 破phá 諸chư 法pháp 。 故cố 得đắc 稱xưng 為vi 名danh 異dị 義nghĩa 同đồng 。 且thả 從tùng 智trí 斷đoạn 不bất 同đồng 義nghĩa 邊biên 。 復phục 名danh 為vi 別biệt 。 又hựu 此thử 般Bát 若Nhã 諸chư 法pháp 一nhất 十thập 六lục 句cú 。 各các 攝nhiếp 前tiền 來lai 兩lưỡng 處xứ 三tam 十thập 六lục 句cú 。 此thử 乃nãi 句cú 句cú 從tùng 圓viên 說thuyết 也dã 。 若nhược 從tùng 次thứ 第đệ 即tức 如như 前tiền 明minh 煩phiền 惱não 涅Niết 槃Bàn 出xuất 入nhập 。 先tiên 約ước 藏tạng 通thông 入nhập 空không 出xuất 假giả 。 義nghĩa 兼kiêm 圓viên 別biệt 攝nhiếp 在tại 衍diễn 門môn 。 依y 此thử 則tắc 應ưng 諸chư 法pháp 諸chư 智trí 生sanh 不bất 生sanh 等đẳng 。 俱câu 通thông 四tứ 教giáo 。 是thị 故cố 前tiền 文văn 三tam 十thập 六lục 句cú 。 次thứ 因nhân 料liệu 簡giản 方phương 復phục 別biệt 出xuất 別biệt 圓viên 之chi 相tướng 。 今kim 般Bát 若Nhã 中trung 即tức 對đối 三tam 智trí 三tam 境cảnh 。 則tắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 中trung 已dĩ 含hàm 析tích 體thể 。 餘dư 之chi 二nhị 智trí 。 即tức 是thị 假giả 中trung 。 三tam 智trí 宛uyển 然nhiên 不bất 須tu 重trùng 問vấn 。 是thị 故cố 則tắc 無vô 料liệu 簡giản 之chi 文văn 。 又hựu 前tiền 名danh 煩phiền 惱não 。 及cập 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 論luận 出xuất 入nhập 。 宜nghi 且thả 先tiên 約ước 前tiền 兩lưỡng 教giáo 以dĩ 明minh 。 今kim 云vân 般Bát 若Nhã 。 般Bát 若Nhã 本bổn 通thông 。 是thị 故cố 即tức 約ước 三tam 智trí 俱câu 釋thích 。 又hựu 前tiền 煩phiền 惱não 一nhất 向hướng 約ước 於ư 顯hiển 露lộ 定định 教giáo 。 是thị 故cố 但đãn 論luận 斷đoạn 與dữ 不bất 斷đoạn 入nhập 空không 出xuất 假giả 。 今kim 般Bát 若Nhã 中trung 乃nãi 以dĩ 顯hiển 露lộ 不bất 定định 對đối 說thuyết 。 故cố 有hữu 境cảnh 智trí 對đối 發phát 不bất 同đồng 。 根căn 本bổn 開khai 合hợp 準chuẩn 前tiền 可khả 知tri 。 於ư 中trung 先tiên 明minh 互hỗ 發phát 一nhất 十thập 六lục 句cú 。 次thứ 明minh 互hỗ 照chiếu 一nhất 十thập 六lục 句cú 。 所sở 言ngôn 發phát 者giả 。 發phát 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 約ước 不bất 思tư 議nghị 中trung 。 不bất 別biệt 而nhi 別biệt 以dĩ 論luận 相tương/tướng 發phát 。 發phát 智trí 既ký 爾nhĩ 照chiếu 境cảnh 亦diệc 然nhiên 。 又hựu 若nhược 境cảnh 互hỗ 發phát 智trí 可khả 論luận 宿túc 習tập 。 若nhược 智trí 互hỗ 照chiếu 境cảnh 則tắc 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 若nhược 轉chuyển 智trí 互hỗ 照chiếu 不bất 論luận 發phát 習tập 。 若nhược 逐trục 境cảnh 互hỗ 照chiếu 亦diệc 是thị 發phát 習tập 。 又hựu 若nhược 空không 假giả 二nhị 智trí 互hỗ 照chiếu 兩lưỡng 境cảnh 。 則tắc 通thông 通thông 別biệt 。 義nghĩa 亦diệc 通thông 於ư 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 。 中trung 智trí 照chiếu 二nhị 惟duy 在tại 別biệt 圓viên 。 義nghĩa 亦diệc 通thông 於ư 圓viên 別biệt 接tiếp 通thông 。 若nhược 立lập 中trung 名danh 無vô 中trung 體thể 者giả 。 亦diệc 通thông 通thông 教giáo 八bát 地địa 及cập 三tam 藏tạng 佛Phật 。 唯duy 不bất 通thông 於ư 空không 假giả 照chiếu 中trung 。 照chiếu 中trung 但đãn 在tại 別biệt 圓viên 及cập 接tiếp 四tứ 處xứ 故cố 也dã 。 又hựu 若nhược 從tùng 別biệt 說thuyết 。 二Nhị 乘Thừa 猶do 可khả 互hỗ 照chiếu 真chân 俗tục 。 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 至chí 菩Bồ 提Đề 樹thụ 方phương 乃nãi 照chiếu 真chân 。 是thị 故cố 應ưng 以dĩ 。 諸chư 教giáo 諸chư 位vị 。 諦đế 智trí 高cao 下hạ 。 觀quán 實thật 有hữu 無vô 。 若nhược 次thứ 不bất 次thứ 。 斷đoạn 位vị 伏phục 位vị 。 上thượng 中trung 下hạ 根căn 。 若nhược 單đơn 若nhược 複phức 。 以dĩ 立lập 境cảnh 智trí 。 自tự 在tại 說thuyết 之chi 。 義nghĩa 有hữu 通thông 別biệt 故cố 須tu 遍biến 說thuyết 。 若nhược 得đắc 此thử 意ý 例lệ 釋thích 諸chư 句cú 諸chư 義nghĩa 可khả 從tùng 。 總tổng 此thử 諸chư 文văn 互hỗ 發phát 互hỗ 照chiếu 。 大đại 括quát 文văn 旨chỉ 及cập 以dĩ 開khai 權quyền 。 秖kỳ 是thị 妙diệu 智trí 及cập 以dĩ 妙diệu 境cảnh 相tướng 照chiếu 相tương/tướng 發phát 。 成thành 於ư 圓viên 教giáo 十thập 法pháp 成thành 乘thừa 。 是thị 故cố 得đắc 是thị 。 十thập 法pháp 異dị 名danh 。 般Bát 若Nhã 既ký 然nhiên 。 涅Niết 槃Bàn 及cập 身thân 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 不bất 復phục 委ủy 明minh 甚thậm 有hữu 深thâm 致trí 。 次thứ 明minh 三tam 十thập 六lục 身thân 者giả 。 準chuẩn 前tiền 引dẫn 論luận 為vi 問vấn 答đáp 中trung 。 如như 法Pháp 觀quán 佛Phật 。 佛Phật 即tức 法Pháp 身thân 。 法Pháp 身thân 義nghĩa 當đương 涅Niết 槃Bàn 般Bát 若Nhã 。 所sở 應ưng 所sở 照chiếu 義nghĩa 當đương 煩phiền 惱não 諸chư 法pháp 。 故cố 得đắc 名danh 為vi 是thị 三tam 一nhất 相tương/tướng 。 若nhược 不bất 別biệt 而nhi 別biệt 。 此thử 中trung 正chánh 當đương 法Pháp 身thân 德đức 也dã 。 身thân 身thân 相tướng 望vọng 成thành 三tam 十thập 六lục 。 若nhược 名danh 異dị 義nghĩa 同đồng 不bất 勞lao 分phân 別biệt 。 具cụ 如như 第đệ 二nhị 卷quyển 末mạt 以dĩ 三tam 般Bát 若Nhã 而nhi 對đối 三Tam 身Thân 。 境cảnh 智trí 既ký 其kỳ 互hỗ 發phát 互hỗ 照chiếu 。 故cố 使sử 身thân 亦diệc 互hỗ 起khởi 互hỗ 入nhập 。 照chiếu 境cảnh 如như 入nhập 發phát 智trí 如như 起khởi 。 今kim 若nhược 更cánh 約ước 別biệt 義nghĩa 分phân 別biệt 直trực 於ư 佛Phật 身thân 作tác 三tam 十thập 六lục 。 從tùng 應ưng 更cánh 開khai 出xuất 於ư 化hóa 身thân 。 以dĩ 對đối 法pháp 報báo 故cố 得đắc 為vi 四tứ 。 言ngôn 出xuất 入nhập 者giả 。 化hóa 興hưng 為vi 出xuất 化hóa 息tức 為vi 入nhập 。 問vấn 。 但đãn 聞văn 三Tam 身Thân 從tùng 法Pháp 身thân 起khởi 。 不bất 聞văn 餘dư 三tam 從tùng 化hóa 身thân 起khởi 。 及cập 以dĩ 法pháp 報báo 從tùng 應ưng 身thân 起khởi 。 答đáp 。 從tùng 勝thắng 起khởi 劣liệt 即tức 是thị 施thí 權quyền 。 從tùng 劣liệt 起khởi 勝thắng 即tức 是thị 開khai 權quyền 。 跨khóa 節tiết 明minh 義nghĩa 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 無vô 非phi 法Pháp 界Giới 。 故cố 得đắc 相tương/tướng 起khởi 相tương/tướng 入nhập 無vô 妨phương 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 如như 化hóa 應ưng 自tự 說thuyết 吾ngô 今kim 此thử 身thân 是thị 法Pháp 身thân 。 況huống 不bất 是thị 報báo 能năng 起khởi 既ký 然nhiên 。 相tương/tướng 入nhập 例lệ 此thử 。 理lý 無vô 起khởi 入nhập 約ước 化hóa 緣duyên 明minh 。 豈khởi 可khả 從tùng 緣duyên 而nhi 亡vong 於ư 理lý 。 又hựu 應ưng 以dĩ 玄huyền 文văn 三tam 十thập 六lục 句cú 感cảm 應ứng 對đối 之chi 。 化hóa 應ưng 報báo 三tam 名danh 之chi 為vi 顯hiển 。 法pháp 即tức 是thị 冥minh 。 又hựu 報báo 身thân 者giả 。 亦diệc 得đắc 是thị 冥minh 亦diệc 得đắc 是thị 顯hiển 。 報báo 身thân 分phần/phân 於ư 自tự 他tha 受thọ 用dụng 不bất 同đồng 故cố 爾nhĩ 。 是thị 故cố 今kim 文văn 與dữ 論luận 冥minh 合hợp 。 論luận 云vân 是thị 三tam 一nhất 相tương/tướng 是thị 故cố 義nghĩa 同đồng 。 雖tuy 一nhất 而nhi 三tam 故cố 復phục 別biệt 說thuyết 。


○# 次thứ 釋thích 病bệnh 患hoạn 境cảnh 者giả 。 先tiên 總tổng 明minh 來lai 意ý 中trung 。 初sơ 文văn 略lược 明minh 權quyền 實thật 二nhị 病bệnh 。 初sơ 明minh 實thật 病bệnh 中trung 。 云vân 四tứ 蛇xà 者giả 以dĩ 譬thí 四tứ 大đại 。 於ư 中trung 復phục 以dĩ 鴟si 梟kiêu 性tánh 升thăng 以dĩ 譬thí 火hỏa 風phong 。 蟒mãng 鼠thử 居cư 穴huyệt 以dĩ 譬thí 地địa 水thủy 。 此thử 並tịnh 金kim 光quang 明minh 文văn 。 梟kiêu 者giả 食thực 父phụ 母mẫu 不bất 孝hiếu 鳥điểu 也dã 。 蟒mãng 者giả 大đại 蛇xà 也dã 。 毒độc 器khí 重trọng 擔đảm 苦khổ 藪tẩu 。 此thử 三tam 並tịnh 譬thí 陰ấm 苦khổ 。 藪tẩu 者giả 大đại 澤trạch 也dã 。 此thử 中trung 無vô 人nhân 唯duy 聚tụ 水thủy 草thảo 。 故cố 可khả 以dĩ 譬thí 苦khổ 無vô 主chủ 宰tể 眾chúng 法pháp 聚tụ 集tập 。 若nhược 一nhất 大đại 違vi 反phản 能năng 造tạo 諸chư 惡ác 。 故cố 大đại 經kinh 二nhị 十thập 一nhất 云vân 。 四tứ 蛇xà 害hại 人nhân 不bất 墮đọa 諸chư 惡ác 。 四tứ 大đại 害hại 人nhân 定định 墮đọa 三tam 惡ác 。 四tứ 大đại 相tương 違vi 故cố 造tạo 諸chư 惡ác 。 名danh 為vi 害hại 人nhân 。 毒độc 器khí 重trọng 擔đảm 思tư 之chi 可khả 知tri 。 四tứ 國quốc 為vi 隣lân 等đẳng 者giả 。 隣lân 者giả 近cận 接tiếp 也dã 。 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 。 即tức 隣lân 近cận 義nghĩa 。 此thử 亦diệc 金kim 光quang 明minh 文văn 也dã 。 虛hư 者giả 弱nhược 也dã 。 乘thừa 者giả 接tiếp 也dã 便tiện 也dã 。 休hưu 者giả 美mỹ 也dã 。 否phủ/bĩ 者giả 衰suy 也dã 。 故cố 空không 品phẩm 云vân 。 業nghiệp 力lực 機cơ 關quan 。 假giả 偽ngụy 空không 聚tụ 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 共cộng 相tương 殘tàn 害hại 。 猶do 如như 四tứ 蛇xà 。 同đồng 共cộng 一nhất 篋khiếp 。 四tứ 大đại 蚖ngoan 蛇xà 。 其kỳ 性tánh 各các 異dị 。 二nhị 上thượng 二nhị 下hạ 。 諸chư 方phương 亦diệc 然nhiên 。 心tâm 識thức 二nhị 性tánh 。 躁táo 動động 不bất 安an 。 諸chư 佛Phật 問vấn 訊tấn 等đẳng 者giả 。 問vấn 者giả 命mạng 也dã 。 此thử 以dĩ 上thượng 問vấn 下hạ 。 故cố 鄭trịnh 玄huyền 云vân 。 小tiểu 聘sính 曰viết 問vấn 。 又hựu 以dĩ 下hạ 啟khải 上thượng 為vi 問vấn 。 今kim 文văn 意ý 者giả 同đồng 輩bối 相tương 問vấn 。 漢hán 書thư 云vân 。 令linh 問vấn 休hưu 預dự 。 訊tấn 者giả 亦diệc 問vấn 也dã 。 亦diệc 廣quảng 辭từ 也dã 。 廣quảng 以dĩ 己kỷ 意ý 宣tuyên 其kỳ 問vấn 辭từ 。 如như 法Pháp 華hoa 中trung 分phân 身thân 佛Phật 集tập 。 皆giai 遣khiển 侍thị 者giả 。 問vấn 訊tấn 釋Thích 迦Ca 少thiểu 病bệnh 少thiểu 惱não 等đẳng 。 大đại 論luận 廣quảng 解giải 佛Phật 問vấn 訊tấn 辭từ 云vân 。 佛Phật 示thị 同đồng 人nhân 故cố 但đãn 云vân 少thiểu 。 病bệnh 有hữu 二nhị 義nghĩa 下hạ 次thứ 分phần/phân 權quyền 實thật 。 若nhược 偃yển 臥ngọa 下hạ 初sơ 明minh 權quyền 疾tật 。 即tức 如như 淨tịnh 名danh 託thác 疾tật 方phương 丈trượng 。 國quốc 王vương 長trưởng 者giả 。 大đại 臣thần 人nhân 民dân 。 皆giai 往vãng 問vấn 疾tật 。 因nhân 以dĩ 身thân 疾tật 。 廣quảng 為vì 說thuyết 法Pháp 。 即tức 凡phàm 俗tục 眾chúng 也dã 。 言ngôn 斥xích 小tiểu 者giả 如như 弟đệ 子tử 品phẩm 。 言ngôn 呵ha 大đại 者giả 如như 菩Bồ 薩Tát 品phẩm 。 又hựu 因nhân 文Văn 殊Thù 傳truyền 如Như 來Lai 旨chỉ 。 問vấn 果quả 疾tật 竟cánh 。 即tức 自tự 問vấn 云vân 。 居cư 士sĩ 。 是thị 疾tật 何hà 所sở 因nhân 起khởi 。 其kỳ 生sanh 久cửu 如như 。 當đương 云vân 何hà 滅diệt 。 問vấn 因nhân 疾tật 也dã 。 淨tịnh 名danh 因nhân 為vi 廣quảng 說thuyết 因nhân 疾tật 。 因nhân 茲tư 以dĩ 明minh 三tam 觀quán 調điều 伏phục 四tứ 教giáo 慰úy 喻dụ 。 廣quảng 說thuyết 因nhân 疾tật 及cập 以dĩ 果quả 疾tật 。 他tha 云vân 淨tịnh 名danh 彈đàn 呵ha 聲Thanh 聞Văn 。 是thị 故cố 經kinh 初sơ 不bất 歡hoan 聲Thanh 聞Văn 。 若nhược 爾nhĩ 。 下hạ 文văn 亦diệc 呵ha 菩Bồ 薩Tát 。 何hà 以dĩ 經kinh 初sơ 亦diệc 歎thán 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 歎thán 無vô 歎thán 自tự 是thị 經Kinh 家gia 或hoặc 存tồn 或hoặc 略lược 。 此thử 乃nãi 不bất 關quan 呵ha 與dữ 不bất 呵ha 。 又hựu 古cổ 人nhân 云vân 。 淨tịnh 名danh 經kinh 意ý 折chiết 挫tỏa 聲Thanh 聞Văn 褒bao 揚dương 菩Bồ 薩Tát 。 失thất 意ý 同đồng 前tiền 。 今kim 家gia 但đãn 云vân 折chiết 小tiểu 彈đàn 偏thiên 歎thán 大đại 褒bao 圓viên 。 同đồng 用dụng 八bát 字tự 得đắc 失thất 天thiên 隔cách 。 故cố 今kim 略lược 云vân 斥xích 小tiểu 呵ha 大đại 。 三tam 觀quán 折chiết 伏phục 等đẳng 。 已dĩ 如như 前tiền 說thuyết 。 寄ký 滅diệt 譚đàm 常thường 者giả 。 大đại 經kinh 文văn 中trung 寄ký 應ưng 迹tích 滅diệt 度độ 譚đàm 法Pháp 身thân 圓viên 常thường 。 故cố 於ư 序tự 中trung 因nhân 純thuần 陀đà 請thỉnh 住trụ 與dữ 文Văn 殊Thù 往vãng 復phục 。 已dĩ 開khai 常thường 宗tông 。 至chí 第đệ 五ngũ 卷quyển 云vân 。 我ngã 為vi 聲Thanh 聞Văn 。 諸chư 弟đệ 子tử 等đẳng 。 說thuyết 毘tỳ 伽già 羅la 論luận 。 謂vị 如Như 來Lai 常thường 存tồn 。 無vô 有hữu 變biến 易dị 。 若nhược 有hữu 說thuyết 言ngôn 。 如Như 來Lai 無vô 常thường 。 云vân 何hà 是thị 人nhân 。 舌thiệt 不bất 墮đọa 落lạc 。 文văn 中trung 處xứ 處xứ 研nghiên 覈# 問vấn 答đáp 。 顯hiển 於ư 佛Phật 性tánh 常thường 恆hằng 不bất 變biến 。 若nhược 不bất 因nhân 於ư 唱xướng 滅diệt 請thỉnh 住trụ 。 無vô 由do 譚đàm 於ư 斯tư 身thân 不bất 滅diệt 。 因nhân 病bệnh 說thuyết 力lực 者giả 。 現hiện 病bệnh 品phẩm 中trung 迦Ca 葉Diếp 問vấn 佛Phật 。 如Như 來Lai 往vãng 昔tích 。 已dĩ 於ư 無vô 量lượng 。 萬vạn 億ức 劫kiếp 中trung 。 修tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 常thường 行hành 愛ái 語ngữ 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 不bất 令linh 苦khổ 惱não 。 施thí 諸chư 病bệnh 者giả 種chủng 種chủng 醫y 藥dược 。 何hà 緣duyên 於ư 今kim 自tự 言ngôn 有hữu 病bệnh 。


世Thế 尊Tôn 。 世thế 人nhân 有hữu 病bệnh 。 或hoặc 坐tọa 或hoặc 臥ngọa 。 不bất 安an 其kỳ 處xứ 。 或hoặc 索sách 飲ẩm 食thực 教giáo 誡giới 家gia 屬thuộc 修tu 治trị 產sản 業nghiệp 。 何hà 故cố 如Như 來Lai 。 默mặc 然nhiên 而nhi 臥ngọa 。 不bất 教giáo 弟đệ 子tử 聲Thanh 聞Văn 人nhân 等đẳng 。 何hà 緣duyên 不bất 說thuyết 尸thi 羅la 諸chư 禪thiền 及cập 解giải 脫thoát 等đẳng 。 何hà 緣duyên 不bất 說thuyết 大Đại 乘Thừa 經Kinh 典điển 。 何hà 故cố 不bất 以dĩ 無vô 量lượng 方phương 便tiện 。 教giáo 大đại 迦Ca 葉Diếp 人nhân 中trung 象tượng 王vương 。 令linh 其kỳ 不bất 退thoái 。 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 。 又hựu 不bất 治trị 於ư 。 諸chư 惡ác 比Bỉ 丘Khâu 。 云vân 何hà 默mặc 然nhiên 。 右hữu 脇hiếp 而nhi 臥ngọa 。 如như 經kinh 廣quảng 說thuyết 云vân 云vân )# 。 又hựu 云vân 。 如Như 來Lai 四tứ 大đại 無vô 不bất 和hòa 適thích 身thân 力lực 具cụ 足túc 。 迦Ca 葉Diếp 又hựu 以dĩ 三tam 牛ngưu 十thập 四tứ 象tượng 。 力lực 士sĩ 鉢bát 健kiện 提đề 。 八bát 臂tý 那Na 羅La 延Diên 。 後hậu 後hậu 十thập 十thập 增tăng 較giảo 十thập 住trụ 一nhất 節tiết 。 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 力lực 為vi 最tối 大đại 。 況huống 如Như 來Lai 成thành 道Đạo 。 初sơ 坐tọa 道Đạo 場Tràng 逮đãi 得đắc 十Thập 力Lực 。 今kim 者giả 不bất 應ưng 。 如như 彼bỉ 嬰anh 兒nhi 。 如Như 來Lai 因nhân 即tức 放phóng 大đại 光quang 。 明minh 種chủng 種chủng 神thần 變biến 已dĩ 。 語ngứ 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 。 我ngã 於ư 往vãng 昔tích 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 億ức 。 那na 由do 他tha 百bách 千thiên 萬vạn 劫kiếp 。 已dĩ 除trừ 病bệnh 根căn 永vĩnh 離ly 倚ỷ 臥ngọa 。 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 不bất 知tri 大Đại 乘Thừa 方Phương 等Đẳng 密mật 語ngữ 。 便tiện 謂vị 如Như 來Lai 實thật 有hữu 病bệnh 惱não 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 並tịnh 因nhân 現hiện 病bệnh 迦Ca 葉Diếp 請thỉnh 問vấn 。 又hựu 因nhân 疾tật 者giả 三tam 惑hoặc 也dã 。 果quả 疾tật 者giả 二nhị 死tử 也dã 。 實thật 疾tật 者giả 。 眾chúng 生sanh 實thật 惑hoặc 及cập 斷đoạn 未vị 盡tận 者giả 。 權quyền 疾tật 者giả 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 隨tùy 斷đoạn 何hà 惑hoặc 。 則tắc 能năng 示thị 現hiện 權quyền 同đồng 實thật 疾tật 。 如như 是thị 權quyền 實thật 並tịnh 非phi 今kim 所sở 觀quán 。 從tùng 今kim 所sở 觀quán 下hạ 判phán 也dã 。 今kim 所sở 觀quán 境cảnh 是thị 凡phàm 夫phu 四tứ 大đại 實thật 疾tật 。 仍nhưng 因nhân 觀quán 陰ấm 及cập 煩phiền 惱não 等đẳng 。 四tứ 大đại 增tăng 損tổn 。 即tức 前tiền 所sở 引dẫn 金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 。 所sở 明minh 病bệnh 相tương/tướng 。 為vi 今kim 境cảnh 也dã 。 上thượng 智trí 利lợi 根căn 等đẳng 者giả 。 正chánh 明minh 來lai 意ý 。 先tiên 法pháp 次thứ 喻dụ 。 初sơ 法pháp 中trung 云vân 上thượng 智trí 等đẳng 者giả 。 上thượng 智trí 之chi 人nhân 解giải 前tiền 陰ấm 入nhập 境cảnh 中trung 安an 忍nhẫn 不bất 隨tùy 彊cường/cưỡng/cương 軟nhuyễn 。 已dĩ 入nhập 十thập 信tín 不bất 須tu 至chí 此thử 。 故cố 前tiền 文văn 云vân 。 若nhược 安an 忍nhẫn 者giả 不bất 須tu 餘dư 九cửu 。 謂vị 安an 於ư 內nội 外ngoại 煩phiền 惱não 病bệnh 患hoạn 。 是thị 則tắc 病bệnh 患hoạn 前tiền 已dĩ 安an 竟cánh 。 如như 躄tích 樹thụ 等đẳng 者giả 。 躄tích 者giả 倒đảo 也dã 。 斵# 者giả 如như 第đệ 三tam 卷quyển 釋thích 。 鈍độn 根căn 病bệnh 重trọng 故cố 須tu 重trùng 重trùng 辯biện 於ư 觀quán 行hành 。 如như 大đại 樹thụ 巨cự 石thạch 非phi 一nhất 下hạ 一nhất 斧phủ 可khả 穿xuyên 可khả 斷đoạn 。 故cố 重trọng/trùng 於ư 此thử 更cánh 辯biện 十thập 乘thừa 。 如như 億ức 下hạ 萬vạn 斧phủ 。 夫phu 長trường 病bệnh 等đẳng 者giả 。 通thông 舉cử 經kinh 中trung 病bệnh 能năng 為vi 障chướng 。 今kim 此thử 文văn 意ý 未vị 必tất 須tu 長trường/trưởng 。 但đãn 能năng 障chướng 禪thiền 即tức 須tu 觀quán 察sát 。 故cố 阿a 含hàm 中trung 四tứ 法pháp 能năng 退thoái 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 謂vị 長trường 病bệnh 遠viễn 行hành 諫gián 諍tranh 營doanh 事sự 。 今kim 非phi 全toàn 爾nhĩ 。 下hạ 結kết 云vân 四tứ 悉tất 者giả 。 初sơ 文văn 即tức 世thế 界giới 。 從tùng 經Kinh 云vân 下hạ 證chứng 為vi 人nhân 。 既ký 明minh 三tam 學học 即tức 生sanh 善thiện 意ý 。 戒giới 定định 如như 文văn 。 從tùng 起khởi 邪tà 倒đảo 下hạ 即tức 是thị 失thất 慧tuệ 。 以dĩ 失thất 顯hiển 得đắc 得đắc 即tức 生sanh 善thiện 。 戒giới 定định 亦diệc 然nhiên 。 從tùng 復phục 次thứ 下hạ 即tức 對đối 治trị 意ý 。 從tùng 又hựu 下hạ 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 意ý 。 次thứ 正chánh 釋thích 中trung 文văn 自tự 為vi 五ngũ 。 初sơ 病bệnh 相tương/tướng 中trung 先tiên 略lược 明minh 辯biện 脈mạch 所sở 以dĩ 中trung 云vân 。 診chẩn 者giả 候hậu 脈mạch 也dã 。 云vân 今kim 不bất 須tu 精tinh 判phán 等đẳng 者giả 。 不bất 須tu 如như 向hướng 上thượng 中trung 下hạ 醫y 委ủy 論luận 脈mạch 法pháp 。 今kim 略lược 明minh 之chi 。 脈mạch 者giả 血huyết 氣khí 所sở 行hành 道Đạo 也dã 。 夫phu 脈mạch 法pháp 者giả 本bổn 在tại 醫y 道đạo 。 非phi 可khả 具cụ 知tri 。 今kim 須tu 略lược 知tri 五ngũ 藏tạng 之chi 相tướng 而nhi 用dụng 治trị 法pháp 。 四tứ 時thời 脈mạch 相tương/tướng 者giả 。 春xuân 絃huyền 夏hạ 洪hồng 秋thu 浮phù 冬đông 沈trầm 。 土thổ/độ 王vương 四tứ 季quý 。 用dụng 對đối 五ngũ 行hành 五ngũ 藏tạng 相tương 生sanh 相tương 剋khắc 。 以dĩ 辯biện 脈mạch 相tương/tướng 。 略lược 明minh 候hậu 法pháp 者giả 。 從tùng 魚ngư 至chí 貫quán 名danh 為vi 尺xích 澤trạch 。 即tức 大đại 拇mẫu 指chỉ 後hậu 大đại 橫hoạnh/hoành 文văn 前tiền 名danh 之chi 為vi 魚ngư 。 大đại 橫hoạnh/hoành 文văn 後hậu 名danh 之chi 為vi 貫quán 。 貫quán 後hậu 三tam 寸thốn 名danh 為vi 寸thốn 口khẩu 。 尺xích 後hậu 寸thốn 前tiền 名danh 為vi 關quan 陽dương 。 肝can 心tâm 出xuất 左tả 脾tì 肺phế 出xuất 右hữu 。 左tả 腎thận 為vi 命mạng 門môn 。 右hữu 腎thận 為vi 命mạng 根căn 。 肺phế 脈mạch 來lai 時thời 如như 順thuận 榆# 葉diệp 曰viết 平bình 。 如như 風phong 吹xuy 毛mao 曰viết 病bệnh 。 如như 連liên 珠châu 者giả 曰viết 死tử 。 心tâm 脈mạch 來lai 時thời 如như 管quản 曰viết 平bình 。 如như 連liên 珠châu 曰viết 病bệnh 。 前tiền 曲khúc 後hậu 直trực 如như 帶đái 鉤câu 曰viết 死tử 。 肝can 脈mạch 來lai 時thời 薄bạc 弱nhược 曰viết 平bình 。 如như 張trương 弓cung 弦huyền 曰viết 病bệnh 。 如như 雞kê 蹈đạo 地địa 曰viết 死tử 。 脾tì 脈mạch 來lai 時thời 阿a 阿a 如như 綖diên 曰viết 平bình 。 如như 雞kê 舉cử 足túc 曰viết 病bệnh 。 如như 鳥điểu 啄trác 水thủy 漏lậu 曰viết 死tử 。 腎thận 脈mạch 來lai 時thời 微vi 細tế 而nhi 長trường/trưởng 曰viết 平bình 。 如như 彈đàn 石thạch 曰viết 病bệnh 。 如như 解giải 索sách 曰viết 死tử 。 諸chư 脈mạch 暫tạm 大đại 復phục 小tiểu 為vi 陰ấm 。 暫tạm 小tiểu 復phục 大đại 曰viết 陽dương 。 然nhiên 諸chư 候hậu 體thể 文văn 中trung 易dị 了liễu 。 而nhi 指chỉ 下hạ 難nạn/nan 明minh 。 今kim 且thả 略lược 知tri 未vị 煩phiền 委ủy 悉tất 。 今kim 文văn 明minh 五ngũ 藏tạng 相tương/tướng 者giả 。 非phi 是thị 相tương 生sanh 亦diệc 非phi 相tướng 剋khắc 。 但đãn 當đương 藏tạng 太thái 增tăng 而nhi 成thành 於ư 病bệnh 。 如như 木mộc 性tánh 多đa 直trực 今kim 太thái 洪hồng 直trực 。 次thứ 大đại 性tánh 升thăng 今kim 多đa 輕khinh 浮phù 。 金kim 性tánh 堅kiên 利lợi 今kim 太thái 尖tiêm 銳duệ 。 水thủy 性tánh 流lưu 注chú 今kim 則tắc 滴tích 瀝lịch 。 土thổ/độ 性tánh 堅kiên 澁sáp 今kim 太thái 沈trầm 重trọng 。 或hoặc 性tánh 過quá 分phần/phân 致trí 病bệnh 或hoặc 衰suy 弱nhược 故cố 而nhi 致trí 患hoạn 也dã 。 若nhược 相tương 剋khắc 者giả 準chuẩn 五ngũ 行hành 可khả 知tri 。 從tùng 面diện 無vô 光quang 澤trạch 下hạ 。 五ngũ 藏tạng 體thể 減giảm 故cố 致trí 成thành 病bệnh 。 木mộc 主chủ 肝can 。 若nhược 枝chi 葉diệp 枯khô 燥táo 是thị 木mộc 之chi 病bệnh 。 故cố 無vô 光quang 澤trạch 等đẳng 如như 木mộc 無vô 潤nhuận 。 火hỏa 主chủ 心tâm 也dã 。 火hỏa 若nhược 失thất 色sắc 不bất 赤xích 是thị 火hỏa 之chi 病bệnh 。 故cố 面diện 青thanh 皅# 而nhi 成thành 病bệnh 也dã 。 金kim 主chủ 肺phế 肺phế 色sắc 白bạch 而nhi 今kim 色sắc 黑hắc 。 是thị 肺phế 病bệnh 也dã 。 水thủy 主chủ 腎thận 。 流lưu 處xứ 壅ủng 滯trệ 令linh 體thể 無vô 力lực 。 故cố 腎thận 病bệnh 也dã 。 土thổ/độ 主chủ 脾tì 。 如như 堆đôi 阜phụ 不bất 平bình 即tức 脾tì 病bệnh 也dã 。 從tùng 肝can 上thượng 有hữu 白bạch 物vật 去khứ 。 五ngũ 行hành 相tương 剋khắc 故cố 五ngũ 藏tạng 病bệnh 生sanh 。 故cố 用dụng 六lục 氣khí 治trị 於ư 五ngũ 藏tạng 。 治trị 法pháp 應ưng 在tại 下hạ 治trị 法pháp 中trung 。 今kim 文văn 對đối 此thử 略lược 明minh 為vi 便tiện 。 故cố 預dự 列liệt 之chi 。 後hậu 文văn 治trị 中trung 不bất 復phục 更cánh 出xuất 。 然nhiên 此thử 六lục 氣khí 但đãn 取thủ 呼hô 吸hấp 帶đái 聲thanh 出xuất 氣khí 為vi 治trị 。 亦diệc 不bất 全toàn 用dụng 字tự 體thể 為vi 義nghĩa 。 如như 吹xuy 者giả 亦diệc 云vân 冷lãnh 氣khí 。 次thứ 噓hư 氣khí 者giả 云vân 出xuất 氣khí 。 呼hô 者giả 煖noãn 氣khí 也dã 。 [口*熙]# 呵ha 𡀗# 此thử 三tam 全toàn 無vô 此thử 之chi 字tự 體thể 。 但đãn 有hữu 譆# 字tự 即tức 痛thống 聲thanh 也dã 。 但đãn 須tu 呼hô 吸hấp 。 聲thanh 似tự 五ngũ 音âm 即tức 屬thuộc 五ngũ 藏tạng 還hoàn 治trị 五ngũ 藏tạng 。 用dụng 者giả 應ưng 於ư 牙nha 齒xỉ 唇thần 舌thiệt 調điều 停đình 出xuất 聲thanh 使sử 不bất 失thất 五ngũ 音âm 。 呵ha 屬thuộc 商thương 吹xuy 呼hô 屬thuộc 羽vũ 。 噓hư 屬thuộc 徵trưng [口*熙]# 屬thuộc 宮cung 𡀗# 屬thuộc 角giác 。 五ngũ 行hành 對đối 之chi 以dĩ 屬thuộc 五ngũ 藏tạng 。 今kim 並tịnh 用dụng 本bổn 藏tạng 上thượng 氣khí 以dĩ 治trị 本bổn 藏tạng 。 所sở 以dĩ 用dụng 本bổn 藏tạng 者giả 。 既ký 剋khắc 他tha 藏tạng 令linh 他tha 藏tạng 病bệnh 。 故cố 用dụng 本bổn 氣khí 牽khiên 歸quy 本bổn 藏tạng 。 不bất 令linh 害hại 他tha 。 如như 肺phế 害hại 肝can 是thị 金kim 剋khắc 木mộc 。 還hoàn 用dụng 肺phế 氣khí 收thu 取thủ 金kim 行hành 。 餘dư 之chi 四tứ 藏tạng 準chuẩn 此thử 可khả 知tri 。 淋lâm 字tự 亦diệc 應ưng 作tác 痲# 。 其kỳ 病bệnh 鬼quỷ 如như 竈táo 君quân 者giả 。 秖kỳ 是thị 黑hắc 色sắc 耳nhĩ 。 腎thận 被bị 脾tì 害hại 即tức 成thành 腎thận 病bệnh 。 病bệnh 鬼quỷ 還hoàn 隨tùy 本bổn 藏tạng 之chi 色sắc 。 故cố 如như 竈táo 君quân 。 第đệ 一nhất 本bổn 中trung 具cụ 約ước 五ngũ 色sắc 明minh 五ngũ 藏tạng 鬼quỷ 。 今kim 文văn 但đãn 略lược 於ư 腎thận 藏tạng 明minh 之chi 。 準chuẩn 文văn 次thứ 第đệ 應ưng 在tại 病bệnh 因nhân 緣duyên 中trung 。 即tức 鬼quỷ 病bệnh 也dã 。 文văn 隨tùy 便tiện 故cố 寄ký 此thử 中trung 列liệt 。 次thứ 釋thích 脾tì 云vân 其kỳ 色sắc 籠lung 桶# 者giả 。 應ưng 云vân 黃hoàng 籠lung 桶# 也dã 。 從tùng 有hữu 多đa 惛hôn 惛hôn 去khứ 。 是thị 六lục 神thần 病bệnh 相tương/tướng 。 此thử 準chuẩn 俗tục 說thuyết 。 故cố 一nhất 神thần 各các 守thủ 一nhất 藏tạng 王vương 於ư 六lục 根căn 。 陰ấm 是thị 身thân 之chi 根căn 本bổn 。 通thông 於ư 五ngũ 藏tạng 五ngũ 根căn 。 如như 經kinh 律luật 異dị 相tướng 中trung 云vân 。 昔tích 有hữu 國quốc 王vương 。 令linh 人nhân 覓mịch 師sư 子tử [豸*童]# 。 如như 其kỳ 不bất 得đắc 當đương 斷đoạn 汝nhữ 命mạng 。 懼cụ 王vương 命mệnh 故cố 處xứ 處xứ 求cầu 覓mịch 。 得đắc 師sư 子tử [豸*童]# 送tống 來lai 上thượng 王vương 。 中trung 道đạo 睡thụy 臥ngọa 。 六lục 根căn 六lục 神thần 各các 諍tranh 其kỳ 功công 。 目mục 神thần 言ngôn 。 由do 我ngã 視thị 故cố 知tri 師sư 子tử [豸*童]# 處xứ 。 耳nhĩ 神thần 言ngôn 。 由do 我ngã 聽thính 故cố 知tri 師sư 子tử [豸*童]# 處xứ 。 足túc 神thần 言ngôn 。 由do 我ngã 至chí 故cố 能năng 取thủ 是thị [豸*童]# 。 手thủ 神thần 言ngôn 。 由do 我ngã 捉tróc 持trì 得đắc 師sư 子tử [豸*童]# 。 鼻tị 神thần 言ngôn 。 由do 我ngã 嗅khứu 故cố 得đắc 師sư 子tử [豸*童]# 。 諸chư 神thần 皆giai 言ngôn 舌thiệt 最tối 無vô 功công 。 舌thiệt 神thần 不bất 伏phục 倍bội 索sách 其kỳ 功công 。 有hữu 一nhất 羅La 漢Hán 。 因nhân 行hành 遇ngộ 見kiến 是thị 人nhân 神thần 諍tranh 。 恐khủng 王vương 錯thác 殺sát 即tức 隨tùy [豸*童]# 者giả 以dĩ 至chí 王vương 所sở 。 [豸*童]# 者giả 前tiền 至chí 。 王vương 問vấn [豸*童]# 者giả 。 為vi 是thị 師sư 子tử [豸*童]# 不phủ 耶da 。 答đáp 云vân 。 不bất 真chân 。 王vương 令linh 殺sát 之chi 。 羅La 漢Hán 具cụ 為vi 大đại 王vương 說thuyết 之chi 。 其kỳ 人nhân 免miễn 死tử 。 彼bỉ 文văn 本bổn 喻dụ 處xứ 眾chúng 之chi 人nhân 。 各các 伐phạt 其kỳ 功công 則tắc 無vô 德đức 之chi 人nhân 最tối 為vi 尤vưu 害hại 。 此thử 喻dụ 雖tuy 似tự 各các 有hữu 根căn 神thần 。 非phi 他tha 有hữu 情tình 。 次thứ 明minh 病bệnh 因nhân 緣duyên 中trung 文văn 自tự 為vi 六lục 。 次thứ 食thực 不bất 節tiết 以dĩ 成thành 病bệnh 者giả 。 亦diệc 如như 博bác 物vật 志chí 云vân 。 若nhược 雜tạp 食thực 者giả 百bách 疾tật 妖yêu 邪tà 之chi 所sở 鍾chung 。 食thực 逾du 少thiểu 心tâm 愈dũ 明minh 。 食thực 逾du 多đa 身thân 逾du 損tổn 。 故cố 食thực 不bất 可khả 過quá 度độ 。 故cố 要yếu 覽lãm 云vân 。 夫phu 病bệnh 從tùng 口khẩu 入nhập 。 禍họa 從tùng 口khẩu 出xuất 。 故cố 君quân 子tử 慎thận 言ngôn 語ngữ 節tiết 飲ẩm 食thực 。 次thứ 明minh 損tổn 益ích 相tương/tướng 。 云vân 從tùng 腰yêu 三tam 孔khổng 入nhập 四tứ 支chi 者giả 。 大đại 論luận 二nhị 十thập 六lục 釋thích 十thập 想tưởng 中trung 云vân 。 譬thí 如như 釀# 酒tửu 。 滓chỉ 濁trược 為vi 糞phẩn 清thanh 者giả 為vi 尿niệu 。 腰yêu 有hữu 三tam 孔khổng 。 風phong 吹xuy 膩nị 汁trấp 散tán 入nhập 百bách 脈mạch 。 與dữ 先tiên 血huyết 合hợp 凝ngưng 變biến 為vi 肉nhục 。 從tùng 於ư 新tân 肉nhục 生sanh 膏cao 脂chi 骨cốt 髓tủy 。 從tùng 此thử 生sanh 者giả 名danh 為vi 身thân 根căn 。 乃nãi 至chí 生sanh 於ư 。 五ngũ 情tình 諸chư 根căn 。 如như 此thử 並tịnh 以dĩ 資tư 長trường/trưởng 為vi 生sanh 。 癖# 者giả 水thủy 不bất 能năng 行hành 也dã 。 又hựu 身thân 火hỏa 下hạ 教giáo 調điều 食thực 法pháp 。 次thứ 引dẫn 世thế 諺ngạn 。 次thứ 食thực 五ngũ 味vị 下hạ 約ước 藏tạng 增tăng 損tổn 。 可khả 見kiến 。 次thứ 坐tọa 禪thiền 不bất 節tiết 成thành 病bệnh 中trung 。 初sơ 明minh 身thân 儀nghi 不bất 正chánh 。 心tâm 增tăng 怠đãi 慢mạn 招chiêu 病bệnh 來lai 魔ma 。 次thứ 與dữ 發phát 觸xúc 相tương 違vi 中trung 。 云vân 重trọng/trùng 如như 沈trầm 下hạ 等đẳng 者giả 。 明minh 八bát 觸xúc 相tương/tướng 。 此thử 八bát 觸xúc 者giả 四tứ 上thượng 四tứ 下hạ 去khứ 。 明minh 對đối 息tức 辯biện 觸xúc 。 觸xúc 順thuận 四tứ 大đại 故cố 順thuận 八bát 觸xúc 。 若nhược 發phát 重trọng/trùng 觸xúc 下hạ 明minh 違vi 觸xúc 成thành 病bệnh 。 又hựu 但đãn 下hạ 明minh 用dụng 止Chỉ 觀Quán 以dĩ 動động 病bệnh 也dã 。 初sơ 用dụng 止chỉ 中trung 過quá 分phần/phân 太thái 增tăng 故cố 病bệnh 。 次thứ 明minh 用dụng 觀quán 不bất 調điều 。 五ngũ 塵trần 五ngũ 藏tạng 五ngũ 行hành 相tương 生sanh 相tương 剋khắc 。 一nhất 一nhất 塵trần 中trung 。 復phục 各các 有hữu 五ngũ 。 應ưng 須tu 善thiện 知tri 相tương 生sanh 相tương 剋khắc 主chủ 對đối 之chi 相tướng 。 初sơ 五ngũ 色sắc 者giả 。 如như 白bạch 虎hổ 通thông 博bác 物vật 志chí 云vân 。 東đông 方phương 木mộc 。 其kỳ 帝đế 太thái 皡# 。 其kỳ 佐tá 句cú 芒mang 。 執chấp 規quy 而nhi 治trị 春xuân 。 其kỳ 星tinh 太thái 歲tuế 。 其kỳ 獸thú 青thanh 龍long 。 其kỳ 音âm 角giác 。 其kỳ 日nhật 甲giáp 乙ất 其kỳ 味vị 酸toan 。 臭xú 羶thiên 。 南nam 方phương 火hỏa 。 其kỳ 帝đế 炎diễm 帝đế 。 佐tá 祝chúc 融dung 。 執chấp 衡hành 而nhi 治trị 夏hạ 。 其kỳ 星tinh 熒# 惑hoặc 。 鳥điểu 朱chu 雀tước 。 音âm 徵trưng 。 日nhật 丙bính 丁đinh 。 味vị 苦khổ 。 臭xú 焦tiêu 。 西tây 方phương 金kim 。 帝đế 少thiểu 皡# 。 佐tá 蓐nhục 收thu 。 執chấp 矩củ 而nhi 治trị 秋thu 。 星tinh 太thái 白bạch 。 獸thú 白bạch 虎hổ 。 音âm 商thương 。 日nhật 庚canh 辛tân 。 味vị 辛tân 。 臭xú 腥tinh 。 北bắc 方phương 水thủy 。 帝đế 顓# 頊# 。 佐tá 玄huyền 冥minh 。 執chấp 權quyền 而nhi 治trị 冬đông 。 星tinh 辰thần 星tinh 獸thú 玄huyền 武võ 。 音âm 羽vũ 。 日nhật 壬nhâm 癸quý 。 味vị 鹹hàm 。 臭xú 腐hủ 。 中trung 央ương 土thổ/độ 。 其kỳ 帝đế 黃hoàng 帝đế 。 佐tá 后hậu 土thổ/độ 。 執chấp 綱cương 而nhi 制chế 四tứ 方phương 。 星tinh 鎮trấn 星tinh 。 獸thú 黃hoàng 龍long 。 音âm 宮cung 。 日nhật 戊# 己kỷ 。 味vị 甘cam 。 臭xú 香hương 。 佐tá 者giả 主chủ 五ngũ 行hành 之chi 官quan 。 具cụ 如như 前tiền 授thọ 世thế 法pháp 藥dược 中trung 說thuyết 。 故cố 五ngũ 聲thanh 亦diệc 屬thuộc 五ngũ 行hành 五ngũ 音âm 。 呼hô 喚hoán 屬thuộc 角giác 木mộc 。 語ngữ 言ngôn 屬thuộc 徵trưng 火hỏa 。 哭khốc 屬thuộc 商thương 金kim 。 吟ngâm 屬thuộc 羽vũ 水thủy 歌ca 屬thuộc 官quan 土thổ/độ 。 五ngũ 觸xúc 中trung 。 木mộc 體thể 實thật 火hỏa 性tánh 煖noãn 。 若nhược 對đối 四tứ 大đại 西tây 方phương 屬thuộc 風phong 故cố 輕khinh 。 如như 文văn 。 此thử 準chuẩn 大đại 集tập 經kinh 意ý 。 若nhược 準chuẩn 俗tục 文văn 如như 博bác 物vật 志chí 等đẳng 。 臊tao 腥tinh 等đẳng 氣khí 如như 前tiền 釋thích 。 嬰anh 兒nhi 者giả 。 嬰anh 頸cảnh 飾sức 也dã 。 蒼thương 頡hiệt 篇thiên 云vân 。 男nam 曰viết 兒nhi 。 女nữ 曰viết 嬰anh 。 今kim 言ngôn 嬰anh 者giả 通thông 男nam 女nữ 也dã 。 故cố 釋thích 名danh 云vân 。 人nhân 之chi 初sơ 生sanh 曰viết 嬰anh 兒nhi 者giả 。 胸hung 前tiền 曰viết 嬰anh 。 接tiếp 之chi 嬰anh 前tiền 而nhi 乳nhũ 養dưỡng 之chi 。 故cố 曰viết 嬰anh 也dã 。 如như 國quốc 王vương 等đẳng 者giả 。 第đệ 二nhị 本bổn 無vô 此thử 文văn 。 拱củng 者giả 合hợp 手thủ 也dã 。 亦diệc 如như 張trương 華hoa 治trị 李# 子tử 預dự 病bệnh 。 病bệnh 鬼quỷ 在tại 膏cao 肓# 不bất 肯khẳng 治trị 之chi 。 華hoa 乃nãi 走tẩu 避tị 。 預dự 自tự 乘thừa 馬mã 逐trục 之chi 。 華hoa 乃nãi 下hạ 道đạo 隱ẩn 。 聞văn 草thảo 中trung 有hữu 鬼quỷ 。 而nhi 相tương 問vấn 言ngôn 。 弟đệ 何hà 不bất 隱ẩn 去khứ 。 答đáp 。 我ngã 住trụ 其kỳ 膏cao 肓# 針châm 灸# 不bất 至chí 。 何hà 須tu 隱ẩn 去khứ 。 但đãn 懼cụ 其kỳ 用dụng 八bát 毒độc 丸hoàn 耳nhĩ 。 須tu 臾du 子tử 預dự 至chí 。 華hoa 便tiện 以dĩ 八bát 毒độc 瀉tả 之chi 。 其kỳ 鬼quỷ 叫khiếu 喚hoán 而nhi 走tẩu 。 出xuất 本bổn 草thảo 郭quách 注chú 。 鬼quỷ 亦diệc 不bất 謾man 病bệnh 人nhân 下hạ 明minh 有hữu 病bệnh 之chi 由do 。 由do 行hành 者giả 邪tà 念niệm 。 亦diệc 如như 譬thí 喻dụ 經kinh 中trung 。 有hữu 清Thanh 信Tín 士Sĩ 。 初sơ 持trì 五Ngũ 戒Giới 精tinh 進tấn 不bất 殺sát 。 後hậu 時thời 衰suy 老lão 多đa 有hữu 廢phế 忘vong 。


爾nhĩ 時thời 山sơn 中trung 。 有hữu 渴khát 梵Phạm 志Chí 。 從tùng 其kỳ 乞khất 飲ẩm 。 田điền 家gia 事sự 忙mang 不bất 暇hạ 看khán 之chi 。 遂toại 恨hận 而nhi 去khứ 。 梵Phạm 志Chí 能năng 起khởi 尸thi 使sử 鬼quỷ 召triệu 得đắc 殺sát 鬼quỷ 。 勅sắc 曰viết 。 彼bỉ 辱nhục 我ngã 往vãng 殺sát 之chi 。 山sơn 中trung 有hữu 羅La 漢Hán 知tri 。 往vãng 詣nghệ 田điền 家gia 語ngữ 言ngôn 。 汝nhữ 今kim 夜dạ 早tảo 燃nhiên 燈đăng 勤cần 三Tam 自Tự 歸Quy 。 口khẩu 誦tụng 守thủ 口khẩu 身thân 莫mạc 犯phạm 偈kệ 。 慈từ 念niệm 眾chúng 生sanh 。 可khả 得đắc 安an 隱ẩn 。 沙Sa 門Môn 去khứ 後hậu 主chủ 人nhân 如như 教giáo 。 通thông 曉hiểu 念niệm 佛Phật 誦tụng 戒giới 。 鬼quỷ 至chí 曉hiểu 求cầu 其kỳ 微vi 兀ngột 欲dục 殺sát 之chi 。 覩đổ 彼bỉ 慈từ 心tâm 無vô 能năng 得đắc 害hại 。 鬼quỷ 神thần 之chi 法pháp 人nhân 令linh 其kỳ 殺sát 。 即tức 便tiện 欲dục 殺sát 。 但đãn 彼bỉ 有hữu 不bất 可khả 殺sát 之chi 德đức 。 法pháp 當đương 卻khước 殺sát 其kỳ 使sử 鬼quỷ 者giả 。 其kỳ 鬼quỷ 乃nãi 恚khuể 欲dục 害hại 梵Phạm 志Chí 。 羅La 漢Hán 蔽tế 之chi 令linh 鬼quỷ 不bất 見kiến 。 田điền 家gia 悟ngộ 道đạo 梵Phạm 志Chí 得đắc 活hoạt 。 不bất 獲hoạch 殺sát 罪tội 。 田điền 家gia 專chuyên 注chú 念niệm 佛Phật 全toàn 一nhất 門môn 之chi 命mạng 。 當đương 知tri 正chánh 念niệm 鬼quỷ 不bất 得đắc 便tiện 。 此thử 等đẳng 亦diệc 可khả 比tỉ 誦tụng 戒giới 序tự 防phòng 鬼quỷ 魔ma 之chi 文văn 。 正chánh 是thị 觀quán 音âm 經kinh 中trung 還hoàn 著trước 於ư 本bổn 人nhân 之chi 文văn 。 亦diệc 如như 太thái 公công 為vi 灌quán 壇đàn 令linh 龍long 神thần 尚thượng 不bất 以dĩ 暴bạo 風phong 疾tật 雨vũ 至chí 其kỳ 境cảnh 。 況huống 佛Phật 法Pháp 之chi 人nhân 長trường/trưởng 心tâm 正chánh 念niệm 者giả 耶da 。 當đương 知tri 邪tà 鬼quỷ 得đắc 入nhập 者giả 。 皆giai 由do 邪tà 念niệm 。 兜đâu 醯hê 羅la 鬼quỷ 等đẳng 者giả 。 即tức 前tiền 文văn 中trung 五ngũ 色sắc 之chi 鬼quỷ 。 能năng 病bệnh 五ngũ 藏tạng 者giả 是thị 。 五ngũ 魔ma 病bệnh 中trung 初sơ 與dữ 鬼quỷ 病bệnh 辯biện 異dị 。 次thứ 辯biện 有hữu 病bệnh 之chi 由do 。 亦diệc 由do 行hành 者giả 生sanh 邪tà 念niệm 故cố 。 六lục 業nghiệp 病bệnh 中trung 若nhược 殺sát 罪tội 等đẳng 者giả 。 此thử 破phá 五Ngũ 戒Giới 之chi 病bệnh 病bệnh 屬thuộc 五ngũ 藏tạng 藏tạng 屬thuộc 五ngũ 根căn 。 與dữ 前tiền 不bất 殺sát 防phòng 木mộc 等đẳng 意ý 同đồng 也dã 。 若nhược 欲dục 治trị 者giả 隨tùy 何hà 藏tạng 病bệnh 。 知tri 破phá 何hà 戒giới 以dĩ 增tăng 治trị 損tổn 。 若nhược 持trì 戒giới 者giả 。 動động 宿túc 業nghiệp 病bệnh 。 隨tùy 根căn 判phán 戒giới 以dĩ 驗nghiệm 罪tội 滅diệt 。 然nhiên 後hậu 用dụng 治trị 者giả 。 六lục 治trị 之chi 中trung 觀quán 心tâm 治trị 也dã 。 次thứ 明minh 治trị 法pháp 。 先tiên 示thị 同đồng 異dị 中trung 云vân 不bất 可khả 操thao 刀đao 把bả 刃nhận 等đẳng 者giả 。 用dụng 治trị 失thất 宜nghi 如như 操thao 刀đao 失thất 柄bính 把bả 刃nhận 傷thương 手thủ 。 舊cựu 疾tật 不bất 除trừ 反phản 增tăng 新tân 病bệnh 。 次thứ 正chánh 用dụng 治trị 中trung 。 初sơ 止chỉ 齊tề 中trung 云vân 令linh 氣khí 調điều 恂# 。 恂# 者giả 均quân 也dã 。 帶đái 系hệ 在tại 臍tề 者giả 。 臍tề 既ký 為vi 諸chư 腸tràng 胃vị 之chi 源nguyên 。 在tại 胎thai 之chi 時thời 。 以dĩ 母mẫu 之chi 臍tề 注chú 子tử 之chi 臍tề 。 故cố 母mẫu 所sở 食thực 從tùng 臍tề 而nhi 入nhập 。 以dĩ 資tư 於ư 子tử 。 氣khí 息tức 亦diệc 爾nhĩ 。 子tử 初sơ 在tại 胎thai 依y 於ư 母mẫu 息tức 。 故cố 俗tục 名danh 子tử 以dĩ 之chi 為vi 息tức 。 膂# 者giả 脊tích 也dã 。 次thứ 止chỉ 心tâm 丹đan 田điền 等đẳng 可khả 知tri 。 心tâm 多đa 上thượng 緣duyên 等đẳng 者giả 。 上thượng 熱nhiệt 助trợ 火hỏa 。 火hỏa 銷tiêu 諸chư 食thực 五ngũ 藏tạng 易dị 調điều 。 下hạ 分phần/phân 屬thuộc 陰ấm 。 太thái 陰ấm 傷thương 冷lãnh 少thiểu 火hỏa 故cố 亂loạn 。 蔣tưởng 吳ngô 毛mao 者giả 謂vị 蔣tưởng 添# 文văn 。 吳ngô 明minh 徹triệt 。 毛mao 喜hỷ 。 此thử 陳trần 朝triêu 要yếu 官quan 。 皆giai 稟bẩm 息tức 法pháp 脚cước 氣khí 獲hoạch 除trừ 。 具cụ 如như 百bách 錄lục 。 此thử 等đẳng 親thân 承thừa 智trí 者giả 大đại 師sư 以dĩ 稟bẩm 法pháp 訓huấn 。 得đắc 事sự 治trị 之chi 益ích 。 是thị 故cố 引dẫn 之chi 。 引dẫn 皇hoàng 帝đế 五ngũ 行hành 相tương 生sanh 相tương 剋khắc 者giả 。 皇hoàng 匡khuông 正chánh 也dã 。 帝đế 者giả 德đức 像tượng 天thiên 地địa 曰viết 帝đế 。 初sơ 從tùng 金kim 化hóa 而nhi 水thủy 生sanh 下hạ 明minh 相tướng 生sanh 。 從tùng 火hỏa 得đắc 水thủy 下hạ 相tương 剋khắc 。 水thủy 遇ngộ 土thổ/độ 而nhi 不bất 行hành 。 行hành 字tự (# 戶hộ 郎lang 切thiết )# 與dữ 五ngũ 行hành 義nghĩa 同đồng 。 為vi 取thủ 韻vận 故cố 借tá 此thử 音âm 耳nhĩ 。 如như 金kim 剋khắc 木mộc 下hạ 正chánh 明minh 用dụng 治trị 。 如như 金kim 剋khắc 木mộc 則tắc 肺phế 彊cường/cưỡng/cương 而nhi 肝can 弱nhược 。 名danh 為vi 肝can 病bệnh 。 則tắc 止chỉ 心tâm 於ư 肺phế 。 故cố 知tri 不bất 必tất 止chỉ 心tâm 病bệnh 處xứ 。 又hựu 用dụng 止chỉ 治trị 四tứ 大đại 者giả 。 此thử 中trung 即tức 是thị 相tương/tướng 翻phiên 對đối 為vi 治trị 也dã 。 如như 水thủy 性tánh 寬khoan 以dĩ 急cấp 治trị 之chi 。 餘dư 大đại 準chuẩn 此thử 。 六lục 氣khí 治trị 者giả 。 文văn 但đãn 略lược 明minh 。 先tiên 列liệt 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 對đối 四tứ 大đại 病bệnh 中trung 。 痰đàm 癊ấm 者giả 正chánh 體thể 作tác 陰ấm 。 五ngũ 藏tạng 如như 前tiền 病bệnh 相tương/tướng 中trung 已dĩ 說thuyết 。 言ngôn 平bình 常thường 吐thổ 納nạp 等đẳng 者giả 。 吐thổ 謂vị 散tán 除trừ 麁thô 氣khí 。 納nạp 謂vị 內nội 入nhập 安an 息tức 。 如như 平bình 常thường 坐tọa 禪thiền 。 皆giai 須tu 長trường/trưởng 吐thổ 身thân 中trung 麁thô 氣khí 。 但đãn 一nhất 兩lưỡng 度độ 為vi 之chi 即tức 足túc 。 非phi 專chuyên 為vi 治trị 病bệnh 故cố 也dã 。 用dụng 息tức 中trung 言ngôn 依y 息tức 者giả 。 假giả 想tưởng 十thập 二nhị 息tức 也dã 。 依y 於ư 報báo 息tức 而nhi 起khởi 假giả 想tưởng 。 如như 瞋sân 由do 心tâm 變biến 而nhi 使sử 息tức 麁thô 盛thịnh 。 故cố 知tri 皆giai 是thị 心tâm 轉chuyển 報báo 息tức 。 令linh 報báo 息tức 麁thô 。 今kim 假giả 想tưởng 息tức 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 次thứ 假giả 想tưởng 中trung 云vân 辯biện 師sư 治trị 癭# 者giả 。 第đệ 一nhất 本bổn 云vân 。 如như 高cao 麗lệ 辯biện 師sư 治trị 癭# 病bệnh 法pháp 。 假giả 想tưởng 此thử 癭# 如như 露lộ 蜂phong 窠khòa 。 蜂phong 子tử 在tại 窼# 須tu 臾du 蜂phong 子tử 穿xuyên 窼# 而nhi 出xuất 。 膿nùng 潰hội 膏cao 流lưu 蜂phong 子tử 俱câu 去khứ 。 眾chúng 孔khổng 婁lâu 婁lâu 如như 空không 蜂phong 窼# 。 想tưởng 心tâm 成thành 已dĩ 癭# 病bệnh 消tiêu 差sai 。 如như 患hoạn 癥# 人nhân 用dụng 針châm 法pháp 者giả 。 應ưng 作tác 癥# 字tự 。 第đệ 一nhất 本bổn 云vân 。 如như 人nhân 患hoạn 癥# 癥# 結kết 在tại 腹phúc 。 想tưởng 作tác 金kim 針châm 入nhập 腹phúc 刺thứ 之chi 使sử 癥# 對đối 過quá 。 如như 是thị 數sác 數sác 。 為vi 之chi 不bất 休hưu 。 一nhất 過quá 相tương 值trị 癥# 結kết 便tiện 去khứ 。 從tùng 是thị 得đắc 差sai 而nhi 常thường 患hoạn 痛thống 耿# 耿# 。 然nhiên 後hậu 更cánh 問vấn 他tha 人nhân 云vân 。 此thử 患hoạn 已dĩ 差sai 而nhi 耿# 耿# 常thường 痛thống 。 他tha 人nhân 答đáp 言ngôn 。 汝nhữ 想tưởng 針châm 破phá 癥# 癥# 破phá 而nhi 針châm 猶do 在tại 應ưng 更cánh 作tác 想tưởng 除trừ 其kỳ 金kim 針châm 。 依y 語ngữ 即tức 差sai 。 如như 阿a 含hàm 用dụng 酥tô 者giả 。 第đệ 一nhất 本bổn 云vân 。 想tưởng 燸nhu 酥tô 在tại 頂đảnh 滴tích 滴tích 入nhập 腦não 。 灌quán 注chú 五ngũ 藏tạng 流lưu 潤nhuận 遍biến 身thân 。 治trị 人nhân 勞lao 損tổn 當đương 有hữu 驗nghiệm 也dã 。 若nhược 準chuẩn 雜tạp 阿a 含hàm 都đô 有hữu 七thất 十thập 二nhị 法pháp 。 以dĩ 想tưởng 為vi 治trị 乃nãi 非phi 末mạt 代đại 鈍độn 根căn 所sở 宜nghi 。 其kỳ 一nhất 云vân 。 佛Phật 在tại 給Cấp 孤Cô 獨Độc 。 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 夏hạ 五ngũ 月nguyệt 在tại 林lâm 間gian 修tu 三tam 昧muội 。 瑠lưu 璃ly 王vương 子tử 與dữ 五ngũ 百bách 釋Thích 子tử 。 乘thừa 象tượng 而nhi 戲hí 。 諸chư 象tượng 鬪đấu 。 有hữu 黑hắc 象tượng 聲thanh 如như 霹phích 靂lịch 。


復phục 有hữu 細tế 聲thanh 如như 貓miêu 子tử 。 釋Thích 子tử 比Bỉ 丘Khâu 入nhập 於ư 風phong 觀quán 發phát 狂cuồng 癡si 想tưởng 。 從tùng 定định 起khởi 如như 奔bôn 醉túy 象tượng 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 閉bế 門môn 恐khủng 為vi 所sở 傷thương 。 有hữu 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 。 往vãng 舍Xá 利Lợi 弗Phất 所sở 問vấn 。 唯duy 願nguyện 哀ai 愍mẫn 。 救cứu 諸chư 釋Thích 子tử 。 身thân 子tử 起khởi 牽khiên 阿A 難Nan 至chí 佛Phật 所sở 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 諸chư 釋Thích 子tử 五ngũ 事sự 發phát 狂cuồng 。 一nhất 因nhân 亂loạn 聲thanh 。 二nhị 因nhân 惡ác 名danh 。 三tam 因nhân 利lợi 養dưỡng 。 四tứ 因nhân 外ngoại 風phong 。 五ngũ 因nhân 內nội 風phong 。 云vân 何hà 能năng 治trị 。 佛Phật 因nhân 為vi 阿a 蘭lan 若nhã 比Bỉ 丘Khâu 七thất 十thập 二nhị 患hoạn 。 說thuyết 修tu 阿a 那na 般bát 那na 法pháp 。 外ngoại 惡ác 聲thanh 觸xúc 內nội 心tâm 根căn 。 四tứ 百bách 四tứ 病bệnh 。 脈mạch 持trì 心tâm 急cấp 故cố 。 一nhất 時thời 動động 亂loạn 。 風phong 力lực 彊cường/cưỡng/cương 故cố 一nhất 時thời 入nhập 口khẩu 。 應ưng 教giáo 服phục 酥tô 蜜mật 及cập 呵ha 梨lê 勒lặc 法pháp 。 謂vị 繫hệ 心tâm 一nhất 處xứ 。 先tiên 想tưởng 頗pha 梨lê 鏡kính 。 自tự 觀quan 己kỷ 身thân 。 在tại 彼bỉ 鏡kính 中trung 見kiến 諸chư 狂cuồng 事sự 。 見kiến 已dĩ 更cánh 教giáo 。 汝nhữ 於ư 鏡kính 中trung 除trừ 聲thanh 舉cử 舌thiệt 著trước 上thượng 齶ngạc 。 想tưởng 二nhị 摩ma 尼ni 在tại 兩lưỡng 耳nhĩ 中trung 。 想tưởng 於ư 珠châu 中trung 如như 乳nhũ 滴tích 流lưu 出xuất 醍đề 醐hồ 。 潤nhuận 耳nhĩ 根căn 使sử 不bất 受thọ 聲thanh 。 如như 膏cao 油du 潤nhuận 終chung 不bất 動động 搖dao 。 此thử 想tưởng 成thành 已dĩ 。 次thứ 想tưởng 九cửu 重trọng/trùng 金kim 剛cang 從tùng 摩ma 尼ni 出xuất 覆phú 行hành 者giả 身thân 。 下hạ 有hữu 金kim 剛cang 。 華hoa 行hành 者giả 坐tọa 上thượng 。 有hữu 金Kim 剛Cang 山Sơn 。 四tứ 面diện 圍vi 繞nhiễu 。 絕tuyệt 於ư 外ngoại 聲thanh 。 一nhất 一nhất 山sơn 中trung 出xuất 七thất 佛Phật 座tòa 。 說thuyết 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。


爾nhĩ 時thời 寂tịch 然nhiên 不bất 聞văn 外ngoại 聲thanh 。 隨tùy 於ư 佛Phật 教giáo 。 汝nhữ 當đương 修tu 習tập 。 慎thận 勿vật 忘vong 失thất 。 今kim 且thả 依y 第đệ 一nhất 本bổn 用dụng 酥tô 有hữu 益ích 。 又hựu 云vân 。 春xuân 時thời 入nhập 火hỏa 三tam 昧muội 太thái 溫ôn 身thân 成thành 病bệnh 。 入nhập 地địa 三tam 昧muội 見kiến 身thân 成thành 無vô 石thạch 山sơn 。 須tu 急cấp 治trị 之chi 。 入nhập 水thủy 三tam 昧muội 見kiến 身thân 如như 大đại 水thủy 泉tuyền 。 入nhập 風phong 三tam 昧muội 見kiến 身thân 如như 九cửu 頭đầu 龍long 。 須tu 急cấp 治trị 之chi 。 餘dư 文văn 廣quảng 如như 經kinh 說thuyết 。 如như 吞thôn 蛇xà 法pháp 者giả 。 第đệ 一nhất 本bổn 云vân 。 如như 人nhân 噉đạm 食thực 吞thôn 於ư 蛇xà 影ảnh 。 謂vị 為vi 蛇xà 也dã 。 因nhân 而nhi 為vi 病bệnh 。 他tha 人nhân 問vấn 之chi 知tri 病bệnh 源nguyên 已dĩ 。 即tức 以dĩ 下hạ 藥dược 密mật 以dĩ 死tử 蛇xà 。 著trước 其kỳ 痢lỵ 盆bồn 。 唱xướng 言ngôn 蛇xà 出xuất 。 病bệnh 即tức 差sai 也dã 。 壁bích 畫họa 蛇xà 影ảnh 入nhập 酒tửu 杯# 中trung 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 如như 阿a 含hàm 云vân 。 舍Xá 衛Vệ 有hữu 一nhất 長trưởng 者giả 名danh 晨thần 居cư 。 有hữu 一nhất 婢tỳ 極cực 醜xú 。 常thường 外ngoại 使sử 役dịch 令linh 刈ngải 樵tiều 草thảo 汲cấp 水thủy 等đẳng 事sự 。 野dã 外ngoại 有hữu 泉tuyền 泉tuyền 上thượng 有hữu 樹thụ 。 樹thụ 上thượng 有hữu 一nhất 端đoan 正chánh 女nữ 人nhân 。 自tự 縊ải 而nhi 死tử 。 影ảnh 現hiện 泉tuyền 中trung 。 婢tỳ 見kiến 之chi 謂vị 為vì 己kỷ 影ảnh 。 便tiện 瞋sân 大đại 家gia 。 我ngã 端đoan 正chánh 如như 此thử 使sử 我ngã 田điền 園viên 。 乃nãi 撲phác 瓶bình 破phá 歸quy 家gia 入nhập 堂đường 寶bảo 帳trướng 中trung 坐tọa 。 大đại 家gia 謂vị 其kỳ 狂cuồng 病bệnh 乃nãi 問vấn 之chi 。 婢tỳ 以dĩ 前tiền 事sự 答đáp 。 云vân 何hà 大đại 家gia 不bất 別biệt 不bất 見kiến 敦đôn 遇ngộ 。 即tức 與dữ 鏡kính 照chiếu 之chi 乃nãi 見kiến 醜xú 形hình 。 猶do 尚thượng 不bất 信tín 乃nãi 謂vị 鏡kính 醜xú 。 大đại 家gia 先tiên 知tri 彼bỉ 泉tuyền 水thủy 處xứ 而nhi 有hữu 死tử 女nữ 。 乃nãi 送tống 至chí 泉tuyền 處xứ 。 見kiến 是thị 死tử 女nữ 影ảnh 心tâm 解giải 慚tàm 愧quý 。 觀quán 心tâm 治trị 者giả 。 亦diệc 如như 南nam 嶽nhạc 大đại 師sư 苦khổ 腫thũng 滿mãn 病bệnh 。 用dụng 觀quán 力lực 推thôi 病bệnh 則tắc 消tiêu 差sai 。 次thứ 明minh 方phương 術thuật 中trung 先tiên 用dụng 世thế 治trị 。 云vân 如như 治trị 噦uyết 法pháp 者giả 。 第đệ 一nhất 本bổn 云vân 。 以dĩ 畏úy 怖bố 之chi 即tức 差sai 。 雜tạp 含hàm 云vân 。 用dụng 心tâm 息tức 太thái 急cấp 。 又hựu 眠miên 處xứ 單đơn 薄bạc 因nhân 外ngoại 風phong 寒hàn 。 動động 胃vị 管quản 腎thận 等đẳng 上thượng 逆nghịch 胸hung 塞tắc 。 節tiết 節tiết 流lưu 水thủy 停đình 住trụ 胸hung 中trung 。 名danh 之chi 為vi 噦uyết 須tu 急cấp 治trị 之chi 。 治trị 法pháp 如như 經kinh 甚thậm 廣quảng (# 云vân 云vân )# 。 如như 治trị 齒xỉ 法pháp 者giả 。 第đệ 一nhất 本bổn 云vân 。 向hướng 北bắc 斗đẩu 咒chú 云vân 。 齒xỉ 牙nha 疼đông 北bắc 斗đẩu 治trị 之chi 。 痛thống 差sai 自tự 知tri 。 痛thống 即tức 差sai 也dã 。 又hựu 以dĩ 狗cẩu 牙nha 從tùng 陰ấm 地địa 向hướng 陽dương 地địa 咒chú 云vân 。 令linh 人nhân 牙nha 痛thống 差sai 。 不bất 差sai 暴bạo 汝nhữ 。 差sai 還hoàn 本bổn 。 痛thống 即tức 差sai 也dã 。 如như 捻nẫm 大đại 指chỉ 治trị 肝can 等đẳng 者giả 。 五ngũ 指chỉ 主chủ 五ngũ 藏tạng 。 故cố 大đại 指chỉ 主chủ 肝can 。 頭đầu 指chỉ 主chủ 肺phế 。 中trung 指chỉ 主chủ 心tâm 。 無vô 名danh 指chỉ 主chủ 脾tì 。 小tiểu 指chỉ 主chủ 腎thận 。 次thứ 用dụng 中trung 邀yêu 者giả 亦diệc (# 邀yêu 居cư 遙diêu 切thiết )# 咒chú 不bất 翻phiên 者giả 。 如như 法Pháp 華hoa 疏sớ/sơ 。 以dĩ 四tứ 悉tất 因nhân 緣duyên 故cố 不bất 翻phiên 也dã 。 今kim 文văn 多đa 是thị 對đối 治trị 意ý 也dã 。 命mạng 出xuất 入nhập 息tức 言ngôn 者giả 。 口khẩu 令linh 為vi 命mạng 誦tụng 此thử 咒chú 已dĩ 。 仍nhưng 須tu 命mạng 云vân 。 阿a 那na 般bát 那na 。 痛thống 打đả 四tứ 五ngũ 十thập 者giả 。 令linh 心tâm 止chỉ 痛thống 處xứ 故cố 也dã 。 如như 江giang 鄉hương 人nhân 卒thốt 患hoạn 。 皆giai 以dĩ 手thủ 打đả 臂tý 至chí 一nhất 二nhị 百bách 下hạ 。 患hoạn 即tức 差sai 也dã 。 次thứ 明minh 損tổn 益ích 中trung 。 心tâm 利lợi 病bệnh 輕khinh 頓đốn 益ích 。 心tâm 利lợi 病bệnh 重trọng 漸tiệm 益ích 。 心tâm 鈍độn 病bệnh 輕khinh 漸tiệm 損tổn 。 心tâm 鈍độn 病bệnh 重trọng 頓đốn 損tổn 。 又hựu 雖tuy 復phục 心tâm 鈍độn 善thiện 解giải 觀quán 法pháp 。 亦diệc 得đắc 成thành 於ư 益ích 中trung 漸tiệm 頓đốn 。


世thế 間gian 下hạ 傷thương 歎thán 。 言ngôn 庸dong 者giả 等đẳng 者giả 。 庸dong 者giả 凡phàm 常thường 輩bối 也dã 。


無vô 奇kỳ 人nhân 也dã 。 廣quảng 雅nhã 云vân 。 愚ngu 也dã 。 韻vận 高cao 等đẳng 者giả 。 如như 匠tượng 伯bá 輟chuyết 釿# 於ư 郢# 人nhân 。 伯bá 牙nha 絕tuyệt 絃huyền 於ư 子tử 期kỳ 。 故cố 僧Tăng 彪# 詩thi 云vân 。 鍾chung 期kỳ 不bất 可khả 遇ngộ 誰thùy 辯biện 曲khúc 中trung 心tâm 。 鍾chung 期kỳ 若nhược 聞văn 伯bá 牙nha 撫phủ 山sơn 曲khúc 曰viết 。 巍nguy 巍nguy 乎hồ 煥hoán 然nhiên 其kỳ 高cao 。 聞văn 彈đàn 水thủy 曲khúc 云vân 。 洋dương 洋dương 乎hồ 盈doanh 耳nhĩ 哉tai 。 故cố 知tri 聲thanh 韻vận 若nhược 高cao 和hòa 者giả 必tất 寡quả 今kim 治trị 法pháp 妙diệu 故cố 信tín 者giả 亦diệc 希hy 。


止Chỉ 觀Quán 輔Phụ 行Hành 傳Truyền 弘Hoằng 決Quyết 卷quyển 第đệ 八bát 之chi 二nhị
Chỉ Quán Phụ Hành Truyền Hoằng Quyết ♦ Quyển 2

止Chỉ 觀Quán 輔Phụ 行Hành 傳Truyền 弘Hoằng 決Quyết 卷quyển 第đệ 八bát 之chi 三tam
Chỉ Quán Phụ Hành Truyền Hoằng Quyết ♦ Quyển 3

唐đường 毘tỳ 陵lăng 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 述thuật


次thứ 明minh 十thập 法pháp 中trung 有hữu 列liệt 釋thích 結kết 。 釋thích 中trung 云vân 如như 癩lại 人nhân 信tín 血huyết 為vi 乳nhũ 者giả 。 乃nãi 至chí 信tín 駱lạc 駝đà 骨cốt 為vi 舍xá 利lợi 者giả 。 亦diệc 如như 荊kinh 根căn 得đắc 戒giới 羊dương 骨cốt 放phóng 光quang 等đẳng 。 軫# 者giả 枕chẩm 也dã 。 若nhược 修tu 四tứ 三tam 昧muội 至chí 而nhi 不bất 調điều 差sai 者giả 。 此thử 有hữu 四tứ 意ý 故cố 無vô 病bệnh 不bất 差sai 。 一nhất 者giả 道Đạo 力lực 。 二nhị 者giả 冥minh 加gia 。 三tam 者giả 治trị 法pháp 。 四tứ 者giả 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。 陳trần 鍼châm 大đại 師sư 兄huynh 也dã 。 開khai 善thiện 寺tự 藏tạng 法Pháp 師sư 。 此thử 舉cử 罪tội 滅diệt 障chướng 轉chuyển 之chi 人nhân 。 陳trần 鍼châm 年niên 在tại 知tri 命mạng 。 初sơ 得đắc 相tướng 師sư 張trương 果quả 占chiêm 之chi 。 死tử 在tại 晦hối 朔sóc 。 後hậu 時thời 大đại 師sư 令linh 行hành 方Phương 等Đẳng 懺sám 見kiến 天thiên 堂đường 上thượng 有hữu 牌bài 云vân 。 陳trần 鍼châm 之chi 堂đường 。 至chí 年niên 六lục 十thập 五ngũ 。 此thử 乃nãi 一nhất 行hành 方Phương 等Đẳng 增tăng 十thập 五ngũ 年niên 壽thọ 。 後hậu 再tái 遇ngộ 張trương 果quả 。 張trương 果quả 問vấn 云vân 。 作tác 何hà 福phước 力lực 。 此thử 非phi 一nhất 兩lưỡng 百bách 萬vạn 錢tiền 福phước 。 計kế 君quân 必tất 無vô 如như 此thử 等đẳng 錢tiền 。 為vi 何hà 方phương 便tiện 。 答đáp 云vân 。 有hữu 小tiểu 行hành 法pháp 不bất 向hướng 君quân 說thuyết 。 故cố 知tri 應ưng 死tử 之chi 業nghiệp 。 行hành 能năng 轉chuyển 之chi 。 如như 帝Đế 釋Thích 下hạ 舉cử 例lệ 也dã 。 勇dũng 進tiến 之chi 心tâm 如như 帝Đế 釋Thích 。 別biệt 行hành 道Đạo 場tràng 如như 釋thích 堂đường 。 道Đạo 場Tràng 神thần 護hộ 如như 輔phụ 將tương 。 小tiểu 橫hoạnh/hoành 諸chư 非phi 如như 小tiểu 鬼quỷ 。 故cố 知tri 道Đạo 場Tràng 神thần 護hộ 諸chư 病bệnh 不bất 侵xâm 。 城thành 主chủ 等đẳng 者giả 。 恇khuông 怯khiếp 也dã 。 憂ưu 惶hoàng 也dã 。 忙mang 遽cự 也dã 。 城thành 如như 身thân 。 主chủ 如như 心tâm 。 守thủ 者giả 如như 身thân 神thần 。 與dữ 身thân 同đồng 名danh 與dữ 身thân 同đồng 生sanh 。 名danh 為vi 天thiên 神thần 。 自tự 然nhiên 有hữu 故cố 名danh 之chi 為vi 天thiên 。 雖tuy 常thường 護hộ 人nhân 必tất 假giả 心tâm 固cố 神thần 守thủ 則tắc 彊cường/cưỡng/cương 。 身thân 神thần 尚thượng 爾nhĩ 下hạ 以dĩ 後hậu 況huống 前tiền 。 身thân 兩lưỡng 肩kiên 神thần 尚thượng 常thường 護hộ 人nhân 。 況huống 道Đạo 場Tràng 神thần 。 大đại 論luận 精tinh 進tấn 鬼quỷ 等đẳng 者giả 。 第đệ 十thập 六lục 云vân 。 釋Thích 迦Ca 先tiên 世thế 曾tằng 為vi 商thương 主chủ 。 將tương 諸chư 賈cổ 客khách 入nhập 險hiểm 難nạn 處xứ 。 中trung 有hữu 羅la 剎sát 以dĩ 手thủ 遮già 之chi 言ngôn 。 汝nhữ 住trụ 莫mạc 動động 。 商thương 主chủ 以dĩ 右hữu 手thủ 擊kích 之chi 。 拳quyền 即tức 著trước 鬼quỷ 挽vãn 不bất 可khả 離ly 。 又hựu 以dĩ 左tả 拳quyền 右hữu 脚cước 左tả 脚cước 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 皆giai 被bị 粘niêm 著trước 。 復phục 以dĩ 頭đầu 衝xung 其kỳ 頭đầu 復phục 著trước 。 鬼quỷ 問vấn 。 汝nhữ 欲dục 作tác 何hà 等đẳng 。 心tâm 休hưu 息tức 未vị 。 答đáp 。 雖tuy 擊kích 五ngũ 處xứ 心tâm 終chung 不bất 休hưu 。 以dĩ 精tinh 進tấn 力lực 。 與dữ 汝nhữ 相tương 擊kích 。 要yếu 不bất 懈giải 退thoái 。 鬼quỷ 聞văn 之chi 生sanh 歡hoan 喜hỷ 心tâm 。 念niệm 是thị 人nhân 膽đảm 力lực 極cực 大đại 。 語ngữ 言ngôn 。 汝nhữ 精tinh 進tấn 必tất 不bất 休hưu 息tức 。 我ngã 今kim 放phóng 汝nhữ 。 行hành 者giả 於ư 善thiện 法Pháp 中trung 。 初sơ 中trung 後hậu 夜dạ 。 身thân 心tâm 不bất 懈giải 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 次thứ 明minh 修tu 止Chỉ 觀Quán 者giả 。 思tư 議nghị 境cảnh 中trung 亦diệc 應ưng 有hữu 上thượng 中trung 下hạ 罪tội 。 文văn 中trung 已dĩ 有hữu 。 地địa 獄ngục 罪tội 竟cánh 。 若nhược 因nhân 病bệnh 故cố 諂siểm 誑cuống 求cầu 活hoạt 即tức 鬼quỷ 界giới 也dã 。 或hoặc 求cầu 眷quyến 屬thuộc 。 將tương 養dưỡng 病bệnh 身thân 。 即tức 畜súc 生sanh 界giới 也dã 。 造tạo 三tam 善thiện 界giới 者giả 。 文văn 中trung 乃nãi 是thị 通thông 總tổng 之chi 言ngôn 。 雖tuy 知tri 因nhân 果quả 而nhi 常thường 猜# 忌kỵ 不bất 病bệnh 之chi 人nhân 。 謂vị 我ngã 善thiện 心tâm 勝thắng 於ư 健kiện 者giả 。 是thị 修tu 羅la 界giới 。 善thiện 心tâm 無vô 改cải 是thị 為vi 人nhân 界giới 。 誓thệ 持trì 十Thập 善Thiện 是thị 為vi 天thiên 界giới 。 怖bố 畏úy 生sanh 死tử 。 是thị 聲Thanh 聞Văn 界giới 者giả 。 亦diệc 如như 毘tỳ 曇đàm 婆bà 沙sa 云vân 。 差sai 摩ma 比Bỉ 丘Khâu 病bệnh 極cực 重trọng 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 令linh 陀đà 摩ma 比Bỉ 丘Khâu 往vãng 問vấn 訊tấn 。 差sai 摩ma 言ngôn 。 我ngã 病bệnh 不bất 差sai 猶do 如như 壯tráng 士sĩ 。 取thủ 於ư 劣liệt 者giả 。 繩thằng 繫hệ 其kỳ 頭đầu 兩lưỡng 手thủ 急cấp 絞giảo 。 我ngã 之chi 頭đầu 痛thống 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 又hựu 如như 屠đồ 者giả 以dĩ 刀đao 割cát 牛ngưu 腹phúc 。 我ngã 之chi 腹phúc 痛thống 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 亦diệc 如như 壯tráng 者giả 取thủ 一nhất 劣liệt 者giả 。 懸huyền 著trước 火hỏa 上thượng 火hỏa 炙chích 其kỳ 足túc 。 我ngã 之chi 足túc 痛thống 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 陀đà 摩ma 還hoàn 具cụ 白bạch 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 如như 上thượng 諸chư 事sự 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 復phục 令linh 重trọng/trùng 往vãng 語ngữ 言ngôn 。 佛Phật 說thuyết 五ngũ 受thọ 陰ấm 。 汝nhữ 能năng 少thiểu 分phần 觀quán 察sát 非phi 我ngã 非phi 我ngã 所sở 不phủ 。


答đáp 言ngôn 。

能năng 觀quán 。 後hậu 復phục 更cánh 令linh 陀đà 摩ma 問vấn 之chi 。 能năng 觀quán 五ngũ 陰ấm 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 不phủ 。 亦diệc 如như 教giáo 。 如như 是thị 觀quán 故cố 得đắc 漏lậu 盡tận 平bình 復phục 痛thống 差sai 。 又hựu 增tăng 一nhất 中trung 均quân 頭đầu 比Bỉ 丘Khâu 病bệnh 怨oán 如Như 來Lai 不bất 看khán 。 佛Phật 及cập 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 往vãng 看khán 。


問vấn 言ngôn 。

何hà 如như 所sở 苦khổ 損tổn 無vô 。 佛Phật 又hựu 問vấn 。 汝nhữ 修tu 七Thất 覺Giác 意Ý 不phủ 。 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 。 病bệnh 。


佛Phật 言ngôn 。

藥dược 中trung 之chi 要yếu 不bất 過quá 七thất 覺giác 。 令linh 比Bỉ 丘Khâu 受thọ 持trì 。 次thứ 從tùng 又hựu 觀quán 此thử 病bệnh 去khứ 。 緣Duyên 覺Giác 界giới 。 此thử 文văn 難nan 見kiến 須tu 分phân 為vi 五ngũ 。 初sơ 推thôi 現hiện 果quả 知tri 往vãng 因nhân 。 次thứ 推thôi 現hiện 因nhân 知tri 現hiện 果quả 。 三tam 從tùng 狂cuồng 渴khát 人nhân 下hạ 。 觀quán 現hiện 果quả 息tức 現hiện 因nhân 。 四tứ 從tùng 若nhược 不bất 隨tùy 下hạ 。 現hiện 因nhân 息tức 故cố 十thập 二nhị 支chi 息tức 。 五ngũ 從tùng 既ký 不bất 得đắc 下hạ 。 結kết 成thành 支chi 佛Phật 界giới 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 又hựu 二nhị 。 初sơ 觀quán 有hữu 支chi 以dĩ 至chí 名danh 色sắc 。 次thứ 從tùng 觀quán 此thử 根căn 大đại 下hạ 。 推thôi 現hiện 名danh 色sắc 以dĩ 至chí 於ư 識thức 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 又hựu 二nhị 。 先tiên 推thôi 現hiện 色sắc 。 次thứ 推thôi 於ư 識thức 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。 初sơ 推thôi 色sắc 從tùng 緣duyên 生sanh 故cố 無vô 自tự 性tánh 。 次thứ 推thôi 色sắc 從tùng 心tâm 生sanh 故cố 無vô 自tự 性tánh 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。 初sơ 推thôi 五ngũ 行hành 。 次thứ 推thôi 五ngũ 藏tạng 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。 先tiên 橫hoạnh/hoành 次thứ 竪thụ 。 次thứ 推thôi 五ngũ 藏tạng 亦diệc 二nhị 。 先tiên 橫hoạnh/hoành 次thứ 竪thụ 。 從tùng 如như 是thị 下hạ 次thứ 推thôi 色sắc 從tùng 心tâm 生sanh 故cố 無vô 自tự 性tánh 。 於ư 中trung 先tiên 橫hoạnh/hoành 次thứ 竪thụ 。 初sơ 橫hoạnh/hoành 者giả 。 明minh 由do 心tâm 持trì 四tứ 大đại 故cố 四tứ 大đại 不bất 壞hoại 。 識thức 生sanh 諸chư 心tâm 故cố 識thức 如như 地địa 。 想tưởng 取thủ 像tượng 貌mạo 如như 風phong 動động 轉chuyển 。 受thọ 性tánh 領lãnh 納nạp 如như 火hỏa 堅kiên 物vật 。 行hành 心tâm 為vi 作tác 如như 水thủy 去khứ 來lai 。 次thứ 此thử 之chi 下hạ 竪thụ 推thôi 四tứ 心tâm 展triển 轉chuyển 相tương 生sanh 。 皆giai 無vô 自tự 性tánh 。 次thứ 識thức 從tùng 下hạ 次thứ 推thôi 現hiện 識thức 從tùng 往vãng 業nghiệp 生sanh 。 如như 狂cuồng 渴khát 下hạ 次thứ 推thôi 現hiện 果quả 息tức 現hiện 因nhân 中trung 。 先tiên 譬thí 推thôi 。 次thứ 亦diệc 復phục 不bất 得đắc 。 四tứ 字tự 譬thí 息tức 。 南nam 走tẩu 下hạ 合hợp 推thôi 。 如như 是thị 下hạ 合hợp 息tức 。 次thứ 若nhược 不bất 隨tùy 下hạ 因nhân 息tức 。 既ký 不bất 得đắc 下hạ 總tổng 結kết 十thập 二nhị 支chi 滅diệt 。 故cố 云vân 不bất 得đắc 也dã 。 異dị 於ư 漸tiệm 破phá 名danh 為vi 不bất 得đắc 。 為vi 成thành 十thập 界giới 義nghĩa 故cố 。 是thị 故cố 三tam 藏tạng 但đãn 出xuất 聲Thanh 聞Văn 。 通thông 教giáo 但đãn 出xuất 緣Duyên 覺Giác 。 又hựu 觀quán 下hạ 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 。 先tiên 列liệt 六lục 蔽tế 。 次thứ 今kim 以dĩ 下hạ 明minh 願nguyện 行hành 。 初sơ 六lục 蔽tế 中trung 初sơ 是thị 慳san 。 亦diệc 是thị 持trì 戒giới 下hạ 破phá 戒giới 。 亦diệc 是thị 心tâm 志chí 下hạ 瞋sân 恚khuể 也dã 。 亦diệc 是thị 精tinh 進tấn 下hạ 懈giải 怠đãi 。 言ngôn 補bổ 禳# 者giả 。 有hữu 精tinh 進tấn 者giả 內nội 則tắc 補bổ 助trợ 正Chánh 道Đạo 外ngoại 則tắc 禳# 於ư 災tai 難nạn 。 亦diệc 是thị 無vô 禪thiền 下hạ 亂loạn 意ý 。 既ký 有hữu 病bệnh 已dĩ 唯duy 專chuyên 愛ái 身thân 。 忘vong 於ư 正chánh 念niệm 故cố 云vân 所sở 動động 。 亦diệc 是thị 少thiểu 智trí 慧tuệ 下hạ 愚ngu 癡si 。 不bất 達đạt 苦khổ 空không 。 次thứ 願nguyện 行hành 中trung 先tiên 願nguyện 次thứ 行hành 。 願nguyện 即tức 四tứ 弘hoằng 。 行hành 即tức 六Lục 度Độ 。 初sơ 之chi 四tứ 字tự 是thị 檀đàn 。 順thuận 理lý 兩lưỡng 字tự 是thị 尸thi 。 安an 忍nhẫn 兩lưỡng 字tự 是thị 忍nhẫn 。 勤cần 加gia 兩lưỡng 字tự 是thị 進tiến 。 正chánh 意ý 兩lưỡng 字tự 是thị 禪thiền 。 覺giác 悟ngộ 無vô 常thường 。 四tứ 字tự 是thị 智trí 。 次thứ 通thông 別biệt 菩Bồ 薩Tát 。 如như 文văn 可khả 見kiến 。 菩Bồ 薩Tát 界giới 中trung 既ký 為vi 三tam 別biệt 。 由do 發phát 心tâm 所sở 期kỳ 。 智trí 願nguyện 各các 異dị 。 同đồng 懷hoài 利lợi 物vật 並tịnh 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 兩lưỡng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 有hữu 離ly 有hữu 合hợp 。 智trí 異dị 界giới 一nhất 。 思tư 應ưng 可khả 知tri 。 又hựu 初sơ 標tiêu 十thập 界giới 皆giai 名danh 思tư 議nghị 。 今kim 此thử 釋thích 中trung 但đãn 至chí 別biệt 教giáo 。 佛Phật 界giới 亦diệc 可khả 指chỉ 別biệt 初Sơ 地Địa 。 以dĩ 別biệt 初Sơ 地Địa 證chứng 道đạo 同đồng 圓viên 。 亦diệc 可khả 一nhất 教giáo 總tổng 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 別biệt 教giáo 道đạo 通thông 始thỉ 終chung 故cố 。 具cụ 如như 第đệ 二nhị 卷quyển 中trung 已dĩ 料liệu 簡giản 竟cánh 。 次thứ 明minh 不bất 思tư 議nghị 中trung 。 云vân 直trực 聞văn 等đẳng 者giả 。 彼bỉ 經kinh 第đệ 三tam 治trị 病bệnh 品phẩm 云vân 。


佛Phật 告cáo 菩Bồ 提Đề 樹thụ 神thần 。


過quá 去khứ 有hữu 佛Phật 。 名danh 曰viết 寶Bảo 勝Thắng 。 滅diệt 後hậu 有hữu 長trưởng 者giả 名danh 曰viết 持trì 水thủy 。 善thiện 知tri 醫y 方phương 。 救cứu 諸chư 病bệnh 苦khổ 。 持trì 水thủy 有hữu 子tử 名danh 流lưu 水thủy 。 是thị 時thời 國quốc 內nội 。 天thiên 降giáng 災tai 變biến 。 流lưu 水thủy 見kiến 已dĩ 。 自tự 思tư 惟duy 言ngôn 。 我ngã 父phụ 年niên 邁mại 不bất 能năng 至chí 彼bỉ 。 城thành 邑ấp 聚tụ 落lạc 。 便tiện 至chí 父phụ 所sở 問vấn 醫y 方phương 已dĩ 。 因nhân 得đắc 了liễu 知tri 一nhất 切thiết 方phương 術thuật 。 遍biến 至chí 城thành 邑ấp 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 我ngã 是thị 醫y 師sư 。 我ngã 是thị 醫y 師sư 。 善thiện 知tri 方phương 藥dược 。 療liệu 治trị 一nhất 切thiết 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 聞văn 許hứa 治trị 病bệnh 。 直trực 聞văn 是thị 言ngôn 。 所sở 患hoạn 即tức 除trừ 。 譬thí 聞văn 妙diệu 境cảnh 得đắc 入nhập 初sơ 住trụ 。 言ngôn 初sơ 觀quán 者giả 。 即tức 是thị 初sơ 觀quán 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 。


復phục 有hữu 下hạ 次thứ 譬thí 下hạ 九cửu 。 經Kinh 云vân 。


復phục 有hữu 無vô 量lượng 。 百bách 千thiên 眾chúng 生sanh 。 病bệnh 苦khổ 深thâm 重trọng 。 難nan 除trừ 差sái 者giả 。 至chí 長trưởng 者giả 所sở 。 授thọ 以dĩ 妙diệu 藥dược 。 亦diệc 得đắc 平bình 復phục 。 今kim 文văn 從tùng 義nghĩa 即tức 譬thí 觀quán 境cảnh 無vô 明minh 未vị 除trừ 。 如như 是thị 發phát 心tâm 。 乃nãi 至chí 離ly 愛ái 。 故cố 云vân 眾chúng 藥dược 。 如như 是thị 用dụng 觀quán 亦diệc 得đắc 入nhập 於ư 初sơ 住trụ 位vị 也dã 。 縱túng/tung 未vị 入nhập 位vị 得đắc 入nhập 五ngũ 品phẩm 。 名danh 小tiểu 除trừ 差sái 。 一nhất 切thiết 下hạ 次thứ 明minh 發phát 心tâm 。 初sơ 文văn 明minh 總tổng 發phát 心tâm 之chi 相tướng 。 亦diệc 先tiên 寄ký 次thứ 第đệ 三tam 觀quán 。 一nhất 一nhất 觀quán 中trung 皆giai 有hữu 四tứ 文văn 。 初sơ 以dĩ 誓thệ 自tự 調điều 。 次thứ 慈từ 悲bi 現hiện 生sanh 。 三tam 現hiện 生sanh 得đắc 益ích 。 四tứ 結kết 教giáo 觀quán 名danh 。 如như 是thị 下hạ 結kết 成thành 一nhất 心tâm 。 唯duy 彼bỉ 下hạ 引dẫn 人nhân 為vi 證chứng 證chứng 今kim 依y 病bệnh 起khởi 於ư 弘hoằng 誓thệ 。 即tức 同đồng 淨tịnh 名danh 住trụ 常thường 寂tịch 光quang 。 而nhi 三tam 土thổ/độ 現hiện 化hóa 。 故cố 知tri 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 一nhất 切thiết 皆giai 然nhiên 。 唯duy 彼bỉ 文Văn 殊Thù 等đẳng 者giả 。 淨tịnh 名danh 既ký 依y 不bất 思tư 議nghị 化hóa 。 若nhược 非phi 文Văn 殊Thù 道Đạo 力lực 相tương/tướng 亞# 。 焉yên 能năng 扣khấu 機cơ 承thừa 旨chỉ 問vấn 疾tật 。 先tiên 傳truyền 如Như 來Lai 無vô 量lượng 之chi 旨chỉ 。 次thứ 自tự 設thiết 於ư 起khởi 等đẳng 三tam 問vấn 。 答đáp 云vân 下hạ 居cư 士sĩ 答đáp 。 初sơ 答đáp 病bệnh 因nhân 起khởi 。 眾chúng 生sanh 病bệnh 故cố 下hạ 答đáp 病bệnh 久cửu 如như 。 眾chúng 生sanh 病bệnh 愈dũ 。 下hạ 答đáp 當đương 云vân 何hà 滅diệt 。 菩Bồ 薩Tát 初sơ 發phát 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 時thời 。 即tức 名danh 大đại 悲bi 。 當đương 知tri 此thử 疾tật 與dữ 發phát 心tâm 同đồng 有hữu 。 眾chúng 生sanh 無vô 始thỉ 有hữu 因nhân 果quả 病bệnh 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 念niệm 無vô 始thỉ 之chi 病bệnh 。 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 自tự 念niệm 念niệm 他tha 。 故cố 知tri 此thử 病bệnh 與dữ 發phát 心tâm 同đồng 起khởi 。 菩Bồ 薩Tát 遍biến 緣duyên 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 悉tất 皆giai 有hữu 病bệnh 。 故cố 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 病bệnh 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 病bệnh 。 眾chúng 生sanh 病bệnh 愈dũ 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 愈dũ 。 從tùng 夫phu 眾chúng 生sanh 下hạ 。 即tức 以dĩ 所sở 化hóa 顯hiển 於ư 能năng 化hóa 。 方phương 丈trượng 等đẳng 者giả 。 皆giai 是thị 承thừa 昔tích 依y 病bệnh 起khởi 誓thệ 。 故cố 成thành 道Đạo 已dĩ 有hữu 斯tư 勝thắng 能năng 。 言ngôn 茅mao 城thành 背bối/bội 痛thống 者giả 。 茅mao 城thành 俱câu 尸thi 城thành 也dã 。 翻phiên 名danh 具cụ 如như 第đệ 一nhất 卷quyển 釋thích 。 言ngôn 背bối/bội 痛thống 者giả 。 如như 前tiền 因nhân 病bệnh 說thuyết 力lực 中trung 引dẫn 也dã 。 準chuẩn 興hưng 起khởi 行hành 經kinh 。


佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。

昔tích 久cửu 遠viễn 時thời 羅la 閱duyệt 大đại 城thành 。 國quốc 節tiết 會hội 日nhật 。 國quốc 王vương 有hữu 病bệnh 力lực 士sĩ 。 一nhất 剎sát 利lợi 姓tánh 。 一nhất 婆Bà 羅La 門Môn 姓tánh 。 俱câu 來lai 在tại 會hội 。 自tự 共cộng 相tương 撲phác 。 婆Bà 羅La 門Môn 語ngữ 剎sát 利lợi 言ngôn 。 卿khanh 莫mạc 撲phác 我ngã 。 當đương 與dữ 錢tiền 寶bảo 。 剎sát 利lợi 便tiện 不bất 盡tận 力lực 令linh 其kỳ 屈khuất 伏phục 。 二nhị 人nhân 俱câu 獲hoạch 王vương 賞thưởng 。 婆Bà 羅La 門Môn 竟cánh 不bất 報báo 所sở 許hứa 。 至chí 後hậu 節tiết 日nhật 復phục 來lai 相tương 撲phác 。 婆Bà 羅La 門Môn 復phục 如như 前tiền 求cầu 許hứa 。 剎sát 利lợi 復phục 饒nhiêu 。 亦diệc 不bất 相tương 報báo 。 如như 是thị 至chí 三tam 。 剎sát 利lợi 念niệm 彼bỉ 數số 欺khi 於ư 我ngã 。 便tiện 語ngứ 之chi 言ngôn 。 卿khanh 三tam 誑cuống 我ngã 我ngã 不bất 用dụng 物vật 。 便tiện 以dĩ 右hữu 手thủ 捺nại 頭đầu 左tả 手thủ 捉tróc 腰yêu 。 蹙túc/xúc 折chiết 其kỳ 脊tích 。 如như 折chiết 甘cam 蔗giá 。 擎kình 之chi 三tam 旋toàn 。 令linh 眾chúng 人nhân 見kiến 。 然nhiên 後hậu 撲phác 地địa 。 墮đọa 地địa 即tức 死tử 。 王vương 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 賜tứ 錢tiền 十thập 萬vạn 。 佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 剎sát 利lợi 力lực 士sĩ 。 我ngã 身thân 是thị 也dã 。 婆Bà 羅La 門Môn 者giả 。 調Điều 達Đạt 是thị 也dã 。 我ngã 以dĩ 瞋sân 故cố 撲phác 殺sát 力lực 士sĩ 。 由do 是thị 墮đọa 地địa 獄ngục 中trung 。 燒thiêu 煮chử 榜bảng 治trị 。 經kinh 數sổ 千thiên 歲tuế 。 今kim 雖tuy 成thành 佛Phật 。 以dĩ 殘tàn 緣duyên 故cố 患hoạn 於ư 背bối/bội 痛thống 。 此thử 約ước 迹tích 說thuyết 用dụng 病bệnh 法Pháp 門môn 。 以dĩ 利lợi 於ư 他tha 。 大đại 經Kinh 云vân 。 吾ngô 今kim 此thử 身thân 即tức 是thị 法Pháp 身thân 。 為vì 度độ 眾chúng 生sanh 。 示thị 同đồng 毒độc 樹thụ 。 以dĩ 疾tật 利lợi 物vật 即tức 此thử 意ý 也dã 。 誓thệ 願nguyện 去khứ 明minh 初sơ 心tâm 誓thệ 廣quảng 。 後hậu 心tâm 方phương 稱xưng 即tức 誓thệ 體thể 也dã 。 慈từ 悲bi 下hạ 明minh 誓thệ 功công 能năng 。 云vân 法Pháp 喜hỷ 等đẳng 者giả 。 此thử 是thị 章chương 安an 私tư 語ngữ 。 第đệ 一nhất 本bổn 云vân 。 如như 喜hỷ 禪thiền 師sư 天thiên 台thai 大đại 師sư 。 發phát 心tâm 真chân 實thật 隨tùy 念niệm 即tức 除trừ 。 若nhược 望vọng 差sai 心tâm 即tức 不bất 真chân 實thật 。 此thử 再tái 修tu 補bổ 移di 真chân 誠thành 文văn 。 為vi 後hậu 得đắc 失thất 。 喜hỷ 禪thiền 師sư 者giả 。 初sơ 從tùng 光quang 州châu 與dữ 法Pháp 喜hỷ 等đẳng 二nhị 十thập 七thất 人nhân 同đồng 至chí 建kiến 業nghiệp 。 即tức 其kỳ 人nhân 也dã 。 喜hỷ 師sư 年niên 逾du 耳nhĩ 順thuận 。 大đại 師sư 時thời 年niên 二nhị 十thập 有hữu 七thất 。 毛mao 喜hỷ 戲hí 曰viết 。 尊tôn 師sư 何hà 少thiểu 弟đệ 子tử 何hà 老lão 。 喜hỷ 曰viết 。 所sở 敬kính 在tại 德đức 不bất 在tại 年niên 也dã 。 問vấn 曰viết 。 何hà 者giả 是thị 德đức 。 喜hỷ 曰viết 。 善thiện 巧xảo 說thuyết 法Pháp 即tức 後hậu 代đại 之chi 富phú 樓lâu 那na 。 降hàng 魔ma 除trừ 障chướng 即tức 後hậu 代đại 之chi 優ưu 波ba 毱cúc 多đa 。 毛mao 喜hỷ 善thiện 其kỳ 識thức 人nhân 。 譚đàm 之chi 朝triêu 野dã 以dĩ 為vi 口khẩu 實thật 。 嘗thường 行hành 方Phương 等Đẳng 雉trĩ 來lai 索sách 命mạng 。 神thần 王vương 遮già 曰viết 。 法Pháp 喜hỷ 當đương 往vãng 西tây 方phương 次thứ 生sanh 得đắc 道Đạo 。 豈khởi 償thường 汝nhữ 命mạng 耶da 建kiến 業nghiệp 咸hàm 覩đổ 天thiên 下hạ 共cộng 知tri 。 若nhược 發phát 心tâm 下hạ 判phán 得đắc 失thất 。 言ngôn 不bất 真chân 實thật 。 要yếu 三Tam 寶Bảo 等đẳng 是thị 也dã 。 要yếu 謂vị 要yếu 勒lặc 。 亦diệc 遮già 亦diệc 約ước 也dã 自tự 無vô 專chuyên 志chí 要yếu 佛Phật 加gia 持trì 云vân 。 佛Phật 若nhược 不bất 加gia 大đại 慈từ 何hà 在tại 。 故cố 俗tục 云vân 。 要yếu 君quân 者giả 無vô 上thượng 。 言ngôn 規quy 者giả 或hoặc 求cầu 近cận 果quả 。 或hoặc 求cầu 速tốc 差sai 。 具cụ 斯tư 二nhị 失thất 名danh 誑cuống 眾chúng 生sanh 。 若nhược 能năng 真chân 誠thành 翻phiên 前tiền 二nhị 過quá 。 尚thượng 有hữu 至chí 於ư 初sơ 住trụ 之chi 力lực 。 乃nãi 至chí 極cực 果quả 何hà 但đãn 除trừ 病bệnh 而nhi 已dĩ 。 次thứ 安an 心tâm 中trung 云vân 體thể 解giải 等đẳng 者giả 。 夫phu 欲dục 安an 心tâm 。 必tất 先tiên 了liễu 境cảnh 次thứ 起khởi 弘hoằng 誓thệ 。 故cố 合hợp 安an 心tâm 先tiên 牒điệp 二nhị 法pháp 。 體thể 解giải 者giả 。 識thức 境cảnh 也dã 。 發phát 心tâm 者giả 起khởi 誓thệ 也dã 。 唯duy 止chỉ 唯duy 觀quán 者giả 。 唯duy 寂tịch 唯duy 照chiếu 更cánh 不bất 餘dư 求cầu 。 次thứ 善thiện 巧xảo 下hạ 用dụng 五ngũ 百bách 一nhất 十thập 二nhị 番phiên 。 言ngôn 大đại 藥dược 者giả 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 治trị 。 兼kiêm 無vô 緣duyên 慈từ 悲bi 。 是thị 名danh 大đại 藥dược 不bất 須tu 紛phân 擾nhiễu 對đối 轉chuyển 兼kiêm 具cụ 。 次thứ 破phá 法pháp 遍biến 中trung 。 從tùng 初sơ 至chí 此thử 病bệnh 推thôi 病bệnh 由do 心tâm 。 從tùng 今kim 觀quán 去khứ 正chánh 明minh 用dụng 觀quán 。 於ư 中trung 從tùng 初sơ 至chí 如như 幻huyễn 故cố 。 破phá 因nhân 成thành 也dã 。 不bất 得đắc 病bệnh 心tâm 生sanh 滅diệt 者giả 。 破phá 相tương 續tục 也dã 。 餘dư 之chi 相tướng 待đãi 及cập 假giả 中trung 等đẳng 其kỳ 文văn 並tịnh 略lược 。 初sơ 因nhân 成thành 中trung 云vân 非phi 地địa 大đại 不bất 離ly 地địa 大đại 等đẳng 者giả 。 病bệnh 由do 心tâm 造tạo 故cố 非phi 地địa 大đại 。 病bệnh 實thật 病bệnh 身thân 故cố 不bất 離ly 地địa 大đại 。 舉cử 地địa 為vi 首thủ 餘dư 亦diệc 復phục 然nhiên 。 四tứ 大đại 無vô 病bệnh 。 故cố 非phi 身thân 合hợp 。 心tâm 既ký 如như 幻huyễn 幻huyễn 本bổn 無vô 病bệnh 。 通thông 塞tắc 如như 文văn 。 次thứ 道Đạo 品Phẩm 中trung 云vân 非phi 四tứ 大đại 等đẳng 意ý 亦diệc 同đồng 前tiền 。 言ngôn 非phi 淨tịnh 等đẳng 者giả 。 約ước 破phá 倒đảo 說thuyết 。 有hữu 真chân 等đẳng 者giả 。 約ước 諦đế 境cảnh 說thuyết 。 即tức 前tiền 文văn 云vân 。 我ngã 病bệnh 眾chúng 生sanh 病bệnh 並tịnh 。 非phi 真chân 非phi 有hữu 。 亦diệc 是thị 觀quán 病bệnh 以dĩ 為vi 中trung 道đạo 。 共cộng 在tại 此thử 中trung 說thuyết 之chi 。 空không 假giả 等đẳng 者giả 。 約ước 觀quán 智trí 說thuyết 。 枯khô 榮vinh 等đẳng 者giả 約ước 所sở 表biểu 說thuyết 。 具cụ 如như 前tiền 文văn 義nghĩa 兼kiêm 大đại 小tiểu 。 枯khô 榮vinh 雙song 立lập 等đẳng 。 秖kỳ 是thị 一nhất 念niệm 圓viên 四tứ 念niệm 處xứ 。 助trợ 道đạo 中trung 云vân 若nhược 修tu 正chánh 觀quán 者giả 。 即tức 是thị 正chánh 行hạnh 。 正chánh 行hạnh 即tức 是thị 道Đạo 品Phẩm 等đẳng 六lục 。 但đãn 觀quán 前tiền 六lục 障chướng 若nhược 不bất 除trừ 。 當đương 借tá 前tiền 來lai 止Chỉ 觀Quán 氣khí 息tức 想tưởng 術thuật 六lục 治trị 。 以dĩ 之chi 為vi 助trợ 。 正chánh 助trợ 合hợp 行hành 具cụ 如như 第đệ 七thất 。 尚thượng 入nhập 初sơ 住trụ 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 況huống 四tứ 大đại 病bệnh 而nhi 不bất 銷tiêu 差sai 。 釋thích 次thứ 位vị 中trung 云vân 如như 彼bỉ 瑠lưu 璃ly 等đẳng 者giả 。 水thủy 清thanh 故cố 見kiến 深thâm 故cố 未vị 得đắc 。 雖tuy 觀quán 即tức 是thị 而nhi 未vị 入nhập 位vị 。 應ưng 約ước 六lục 即tức 以dĩ 辯biện 始thỉ 終chung 。 不bất 免miễn 眾chúng 災tai 者giả 。 即tức 三tam 小tiểu 災tai 。 謂vị 刀đao 疾tật 饑cơ 。 若nhược 三tam 大đại 災tai 謂vị 火hỏa 水thủy 風phong 。 六lục 根căn 雖tuy 淨tịnh 實thật 果quả 縛phược 身thân 。 在tại 欲dục 色sắc 界giới 或hoặc 遇ngộ 三tam 小tiểu 。 縱túng/tung 逢phùng 劫kiếp 末Mạt 法Pháp 爾nhĩ 離ly 災tai 。 若nhược 入nhập 無vô 生sanh 如như 曇đàm 無vô 竭kiệt 尚thượng 有hữu 果quả 身thân 名danh 為vi 果quả 疾tật 。 我ngã 今kim 不bất 證chứng 如như 上thượng 諸chư 位vị 。 豈khởi 得đắc 自tự 謂vị 齊tề 彼bỉ 上thượng 人nhân 。 次thứ 大đại 車xa 譬thí 如như 文văn 。


○# 次thứ 明minh 業nghiệp 境cảnh 者giả 。 先tiên 明minh 來lai 意ý 中trung 云vân 今kim 修tu 止Chỉ 觀Quán 等đẳng 者giả 。 止Chỉ 觀Quán 如như 日nhật 光quang 。 業nghiệp 相tương/tướng 如như 萬vạn 像tượng 。 疑nghi 者giả 云vân 下hạ 料liệu 簡giản 也dã 。 初sơ 引dẫn 二nhị 經kinh 以dĩ 證chứng 大đại 小tiểu 悉tất 皆giai 有hữu 相tương/tướng 。 次thứ 引dẫn 法pháp 華hoa 。 由do 深thâm 達đạt 故cố 見kiến 十thập 界giới 相tương/tướng 。 次thứ 引dẫn 淨tịnh 名danh 。 由do 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 善thiện 分phân 別biệt 業nghiệp 。 四tứ 經kinh 明minh 文văn 大đại 小tiểu 有hữu 相tương/tướng 。 如như 何hà 疑nghi 云vân 大Đại 乘Thừa 無vô 相tướng 。 次thứ 開khai 章chương 別biệt 解giải 者giả 。 初sơ 因nhân 緣duyên 中trung 先tiên 示thị 。 內nội 外ngoại 因nhân 緣duyên 。 內nội 因nhân 緣duyên 中trung 云vân 心tâm 漸tiệm 明minh 淨tịnh 者giả 。 亦diệc 可khả 云vân 明minh 靜tĩnh 。 明minh 淨tịnh 語ngữ 通thông 通thông 於ư 止Chỉ 觀Quán 。 若nhược 云vân 明minh 靜tĩnh 即tức 以dĩ 兩lưỡng 字tự 別biệt 對đối 止Chỉ 觀Quán 。 以dĩ 止Chỉ 觀Quán 故cố 善thiện 惡ác 。 有hữu 生sanh 滅diệt 者giả 。 由do 二nhị 世thế 善thiện 惡ác 。 惡ác 有hữu 輕khinh 重trọng 善thiện 有hữu 邪tà 正chánh 。 及cập 修tu 止Chỉ 觀Quán 動động 過quá 去khứ 業nghiệp 。 又hựu 因nhân 止Chỉ 觀Quán 善thiện 惡ác 生sanh 滅diệt 者giả 。 但đãn 是thị 因nhân 於ư 止Chỉ 觀Quán 見kiến 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 非phi 謂vị 止Chỉ 觀Quán 令linh 。 善thiện 惡ác 生sanh 滅diệt 。 故cố 舉cử 譬thí 云vân 。 如như 鏡kính 被bị 磨ma 等đẳng 。 理lý 性tánh 如như 鏡kính 暗ám 散tán 如như 塵trần 。 止Chỉ 觀Quán 如như 磨ma 業nghiệp 如như 像tượng 現hiện 。 次thứ 明minh 外ngoại 緣duyên 者giả 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 望vọng 己kỷ 為vi 外ngoại 。 文văn 中trung 示thị 相tương/tướng 雖tuy 即tức 內nội 外ngoại 二nhị 緣duyên 各các 說thuyết 。 據cứ 理lý 必tất 須tu 內nội 外ngoại 和hòa 合hợp 。 文văn 別biệt 說thuyết 者giả 。 從tùng 彊cường/cưỡng/cương 受thọ 名danh 。 如như 第đệ 一nhất 卷quyển 釋thích 感cảm 應ứng 中trung 。 亦diệc 因nhân 緣duyên 各các 說thuyết 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 修tu 觀quán 是thị 顯hiển 機cơ 。 諸chư 佛Phật 是thị 顯hiển 應ưng 。 亦diệc 得đắc 是thị 亦diệc 冥minh 亦diệc 顯hiển 機cơ 。 亦diệc 冥minh 亦diệc 顯hiển 應ưng 。 亦diệc 有hữu 不bất 修tu 而nhi 感cảm 。 修tu 而nhi 不bất 感cảm 。 不bất 修tu 不bất 感cảm 以dĩ 判phán 機cơ 應ưng 冥minh 顯hiển 四tứ 句cú 眾chúng 生sanh 等đẳng 者giả 。 有hữu 四tứ 悉tất 機cơ 能năng 令linh 諸chư 佛Phật 。 不bất 起khởi 滅diệt 定định 。 示thị 善thiện 惡ác 相tướng 。 禪thiền 力lực 能năng 示thị 名danh 善thiện 惡ác 禪thiền 。 示thị 相tương/tướng 顯hiển 了liễu 如như 華hoa 示thị 人nhân 。 若nhược 得đắc 等đẳng 者giả 。 明minh 識thức 相tương/tướng 已dĩ 自tự 益ích 益ích 他tha 。 今kim 但đãn 等đẳng 者giả 明minh 立lập 境cảnh 所sở 以dĩ 。 次thứ 正chánh 明minh 業nghiệp 相tương/tướng 發phát 中trung 言ngôn 六lục 意ý 者giả 。 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 單đơn 發phát 習tập 因nhân 報báo 果quả 。 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 。 因nhân 果quả 互hỗ 發phát 。 第đệ 五ngũ 俱câu 發phát 。 第đệ 六lục 間gian 雜tạp 。 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 秖kỳ 是thị 習tập 因nhân 報báo 果quả 發phát 相tương/tướng 。 此thử 六lục 種chủng 發phát 通thông 冠quan 於ư 下hạ 善thiện 惡ác 二nhị 相tương/tướng 。 至chí 下hạ 釋thích 文văn 但đãn 明minh 二nhị 相tương/tướng 。 餘dư 但đãn 略lược 指chỉ 此thử 文văn 云vân 前tiền 後hậu 俱câu 雜tạp 可khả 以dĩ 意ý 知tri 。 初sơ 文văn 先tiên 釋thích 習tập 因nhân 習tập 果quả 。 次thứ 釋thích 報báo 因nhân 報báo 果quả 。 習tập 果quả 報báo 因nhân 文văn 雖tuy 不bất 立lập 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 亦diệc 須tu 釋thích 之chi 。 一nhất 者giả 相tương 對đối 故cố 釋thích 。 二nhị 者giả 或hoặc 互hỗ 受thọ 名danh 。 是thị 故cố 文văn 中trung 引dẫn 論luận 通thông 釋thích 。 言ngôn 習tập 因nhân 是thị 自tự 分phần/phân 因nhân 等đẳng 者giả 。 新tân 經kinh 論luận 中trung 名danh 同đồng 類loại 因nhân 。 故cố 俱câu 舍xá 云vân 。 能năng 作tác 及cập 俱câu 有hữu 。 同đồng 類loại 與dữ 相tương 應ứng 遍biến 行hành 并tinh 異dị 熟thục 。 許hứa 因nhân 唯duy 六lục 種chủng 。 今kim 且thả 依y 大đại 論luận 略lược 出xuất 六lục 因nhân 相tương/tướng 。 次thứ 銷tiêu 今kim 文văn 。 論luận 三tam 十thập 二nhị 云vân 。 言ngôn 六lục 因nhân 者giả 。 所sở 作tác 因nhân 共cộng 因nhân 。 自tự 種chủng 因nhân 遍biến 因nhân 。 相tương 應ứng 因nhân 報báo 因nhân 。 言ngôn 四tứ 緣duyên 者giả 。 謂vị 因nhân 緣duyên 次thứ 第đệ 緣duyên 。 緣duyên 緣duyên 增tăng 上thượng 緣duyên 。 新tân 譯dịch 次thứ 第đệ 緣duyên 名danh 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 緣duyên 緣duyên 名danh 所sở 緣duyên 緣duyên 。 餘dư 二nhị 名danh 同đồng 。 然nhiên 龍long 樹thụ 立lập 名danh 什thập 公công 翻phiên 譯dịch 。 雖tuy 小tiểu 不bất 同đồng 應ưng 非phi 全toàn 失thất 。 以dĩ 大đại 論luận 是thị 一nhất 家gia 承thừa 用dụng 。 名danh 字tự 稍sảo 同đồng 。 故cố 且thả 依y 之chi 。 大đại 品phẩm 云vân 。 欲dục 知tri 四tứ 緣duyên 當đương 學học 般Bát 若Nhã 。 大đại 論luận 釋thích 云vân 。 般Bát 若Nhã 中trung 四tứ 緣duyên 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 云vân 何hà 說thuyết 言ngôn 。 欲dục 知tri 四tứ 緣duyên 當đương 學học 般Bát 若Nhã 。 答đáp 。 汝nhữ 不bất 知tri 般Bát 若Nhã 相tương/tướng 故cố 。 是thị 故cố 云vân 般Bát 若Nhã 無vô 四tứ 緣duyên 。 般Bát 若Nhã 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 捨xả 。 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 無vô 諸chư 戲hí 論luận 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 言ngôn 四tứ 緣duyên 者giả 。 但đãn 說thuyết 少thiểu 分phần 。 無vô 智trí 之chi 人nhân 。 著trước 於ư 四tứ 緣duyên 而nhi 生sanh 戲hí 論luận 。 為vi 破phá 著trước 故cố 說thuyết 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 空không 無vô 所sở 有hữu 。 破phá 此thử 諸chư 心tâm 。 如như 夢mộng 如như 幻huyễn 。 故cố 知tri 四tứ 緣duyên 非phi 為vi 深thâm 極cực 。 復phục 是thị 般Bát 若Nhã 諸chư 法pháp 少thiểu 分phần 。 是thị 故cố 雖tuy 說thuyết 應ưng 知tri 離ly 著trước 。 何hà 等đẳng 為vi 著trước 。


謂vị 為vi 究cứu 竟cánh 。 是thị 則tắc 名danh 著trước 今kim 為vi 明minh 於ư 事sự 度độ 事sự 蔽tế 善thiện 惡ác 相tướng 發phát 。 是thị 六lục 因nhân 中trung 四tứ 因nhân 所sở 攝nhiếp 。 四tứ 緣duyên 之chi 中trung 多đa 少thiểu 不bất 同đồng 。 是thị 故cố 略lược 明minh 四tứ 因nhân 及cập 以dĩ 六lục 因nhân 。 若nhược 下hạ 修tu 觀quán 應ưng 觀quán 因nhân 緣duyên 。 即tức 是thị 法Pháp 界Giới 。 欲dục 知tri 四tứ 緣duyên 先tiên 明minh 六lục 因nhân 。 所sở 作tác 因nhân 者giả 不bất 礙ngại 於ư 他tha 。 相tương 應ứng 因nhân 者giả 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 同đồng 相tương/tướng 同đồng 緣duyên 。 以dĩ 心tâm 心tâm 法pháp 共cộng 相tương 應ưng 故cố 。 名danh 相tướng 應ưng 因nhân 。 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 以dĩ 心tâm 相tương 應ứng 為vi 因nhân 。 名danh 相tướng 應ưng 因nhân 。 如như 親thân 友hữu 知tri 識thức 。 和hòa 合hợp 成thành 事sự 。 共cộng 因nhân 者giả 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 各các 共cộng 生sanh 因nhân 。 以dĩ 共cộng 生sanh 故cố 更cánh 相tương 佐tá 助trợ 。 如như 兄huynh 弟đệ 同đồng 生sanh 互hỗ 相tương 成thành 濟tế 。 自tự 種chủng 因nhân 者giả 。 過quá 去khứ 善thiện 法Pháp 與dữ 現hiện 在tại 善thiện 法Pháp 為vi 因nhân 。 現hiện 在tại 善thiện 法Pháp 與dữ 未vị 來lai 善thiện 法Pháp 為vi 因nhân 。 惡ác 無vô 記ký 法pháp 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 一nhất 切thiết 各các 各các 有hữu 自tự 種chủng 因nhân 。 遍biến 因nhân 者giả 。 苦khổ 集Tập 諦Đế 下hạ 十thập 一nhất 遍biến 使sử 。 名danh 為vi 遍biến 因nhân 。 報báo 因nhân 者giả 。 行hành 善thiện 惡ác 因nhân 得đắc 善thiện 惡ác 報báo 。 名danh 為vi 報báo 因nhân 。 言ngôn 四tứ 緣duyên 者giả 。 如như 上thượng 五ngũ 因nhân 。 名danh 為vi 因nhân 緣duyên 。 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 次thứ 第đệ 無vô 間gian 相tương 續tục 而nhi 起khởi 。 名danh 次thứ 第đệ 緣duyên 。 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 託thác 緣duyên 生sanh 故cố 。 名danh 為vi 緣duyên 緣duyên 。 諸chư 法pháp 生sanh 時thời 不bất 生sanh 障chướng 礙ngại 。 名danh 增tăng 上thượng 緣duyên 。


復phục 次thứ 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 從tùng 四tứ 緣duyên 生sanh 。 無vô 想tưởng 滅diệt 定định 從tùng 三tam 緣duyên 生sanh 。 除trừ 於ư 緣duyên 緣duyên 。 諸chư 餘dư 心tâm 數số 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 及cập 色sắc 從tùng 二nhị 緣duyên 生sanh 。 除trừ 次thứ 第đệ 緣duyên 及cập 緣duyên 緣duyên 。 餘dư 有hữu 為vi 法pháp 劣liệt 故cố 。 無vô 有hữu 從tùng 於ư 一nhất 緣duyên 生sanh 者giả 。 報báo 生sanh 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 從tùng 五ngũ 因nhân 生sanh 。 除trừ 於ư 遍biến 因nhân 。 無vô 漏lậu 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 從tùng 三tam 因nhân 生sanh 。 謂vị 相tương 應ứng 共cộng 及cập 無vô 障chướng 礙ngại 。 成thành 論luận 但đãn 應ưng 三tam 因nhân 四tứ 緣duyên 。 具cụ 如như 玄huyền 釋thích 籤# 第đệ 十thập 記ký 。 今kim 業nghiệp 相tương/tướng 發phát 屬thuộc 習tập 報báo 兩lưỡng 因nhân 。 習tập 因nhân 者giả 自tự 種chủng 因nhân 。 文văn 兼kiêm 釋thích 於ư 習tập 果quả 報báo 因nhân 。 因nhân 於ư 前tiền 世thế 前tiền 念niệm 善thiện 惡ác 。 故cố 後hậu 世thế 後hậu 念niệm 善thiện 惡ác 得đắc 起khởi 。 並tịnh 名danh 習tập 因nhân 。 既ký 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 共cộng 相tương 因nhân 依y 。 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 相tương 應ứng 因nhân 也dã 。 不bất 障chướng 礙ngại 故cố 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 所sở 作tác 因nhân 也dã 。 俱câu 有hữu 助trợ 作tác 故cố 亦diệc 名danh 共cộng 因nhân 。 若nhược 蔽tế 相tương/tướng 起khởi 亦diệc 名danh 遍biến 因nhân 。 以dĩ 此thử 習tập 因nhân 未vị 能năng 招chiêu 報báo 。 不bất 名danh 報báo 因nhân 。 言ngôn 報báo 果quả 者giả 。 亦diệc 但đãn 四tứ 因nhân 。 所sở 作tác 。 自tự 種chủng 。 共cộng 因nhân 。 報báo 因nhân 。 當đương 果quả 相tương/tướng 現hiện 故cố 云vân 報báo 果quả 。 據cứ 理lý 實thật 是thị 報báo 因nhân 而nhi 已dĩ 。 不bất 與dữ 五ngũ 部bộ 染nhiễm 法pháp 為vi 通thông 因nhân 故cố 。 非phi 遍biến 行hành 因nhân 。 非phi 心tâm 心tâm 所sở 無vô 相tướng 應ưng 因nhân 。 若nhược 以dĩ 習tập 因nhân 對đối 四tứ 緣duyên 中trung 。 得đắc 是thị 因nhân 緣duyên 等đẳng 三tam 。 不bất 託thác 緣duyên 而nhi 起khởi 無vô 所sở 緣duyên 緣duyên 。 習tập 因nhân 起khởi 時thời 亦diệc 有hữu 增tăng 上thượng 及cập 有hữu 無vô 間gian 相tương 續tục 之chi 義nghĩa 。 亦diệc 名danh 次thứ 第đệ 。 報báo 果quả 但đãn 在tại 增tăng 上thượng 因nhân 緣duyên 。 夫phu 因nhân 緣duyên 之chi 義nghĩa 。 佛Phật 法Pháp 根căn 本bổn 背bối/bội 邪tà 向hướng 正chánh 之chi 始thỉ 。 入nhập 道đạo 修tu 觀quán 之chi 源nguyên 。 故cố 習tập 佛Phật 法Pháp 者giả 。 不bất 可khả 全toàn 迷mê 。 今kim 為vi 判phán 業nghiệp 相tương/tướng 未vị 及cập 廣quảng 辯biện 。 亦diệc 於ư 修tu 觀quán 廣quảng 辯biện 非phi 急cấp 。 故cố 依y 大đại 論luận 略lược 出xuất 名danh 相tướng 。 文văn 從tùng 云vân 何hà 下hạ 先tiên 釋thích 。 次thứ 明minh 發phát 相tương/tướng 。 初sơ 先tiên 明minh 習tập 因nhân 習tập 果quả 。 於ư 中trung 先tiên 正chánh 釋thích 。 次thứ 判phán 三tam 性tánh 。 言ngôn 習tập 果quả 是thị 依y 果quả 者giả 。 依y 於ư 習tập 因nhân 而nhi 有hữu 習tập 果quả 。 即tức 等đẳng 流lưu 果quả 。 以dĩ 約ước 剎sát 那na 釋thích 習tập 果quả 故cố 。 故cố 約ước 前tiền 念niệm 後hậu 念niệm 明minh 之chi 。 次thứ 從tùng 此thử 義nghĩa 下hạ 判phán 三tam 性tánh 者giả 。 從tùng 剎sát 那na 說thuyết 耳nhĩ 。 若nhược 始thỉ 終chung 說thuyết 者giả 。 即tức 無vô 漏lậu 果quả 不bất 通thông 三tam 性tánh 。 次thứ 從tùng 論luận 家gia 下hạ 釋thích 習tập 因nhân 習tập 果quả 不bất 通thông 三tam 性tánh 。 次thứ 明minh 報báo 因nhân 報báo 果quả 者giả 。 既ký 合hợp 習tập 因nhân 習tập 果quả 。 以dĩ 為vi 報báo 因nhân 。 當đương 知tri 名danh 雖tuy 有hữu 四tứ 但đãn 成thành 三tam 義nghĩa 。 但đãn 以dĩ 二nhị 習tập 望vọng 於ư 來lai 報báo 。 復phục 受thọ 因nhân 名danh 。 次thứ 就tựu 今kim 下hạ 論luận 家gia 復phục 釋thích 習tập 因nhân 習tập 果quả 。 隔cách 世thế 所sở 起khởi 同đồng 類loại 習tập 果quả 。 以dĩ 此thử 二nhị 習tập 望vọng 後hậu 名danh 因nhân 望vọng 前tiền 名danh 果quả 。 是thị 則tắc 因nhân 果quả 之chi 上thượng 復phục 立lập 因nhân 果quả 。 望vọng 前tiền 因nhân 之chi 與dữ 果quả 俱câu 名danh 為vi 果quả 。 望vọng 後hậu 則tắc 因nhân 之chi 與dữ 果quả 。 俱câu 名danh 為vi 因nhân 。 此thử 亦diệc 有hữu 漏lậu 故cố 約ước 三tam 世thế 。 此thử 與dữ 毘tỳ 曇đàm 二nhị 釋thích 不bất 同đồng 。 彼bỉ 論luận 二nhị 釋thích 俱câu 不bất 望vọng 於ư 三tam 世thế 故cố 也dã 。 次thứ 數số 家gia 下hạ 更cánh 明minh 數số 家gia 與dữ 論luận 。 判phán 報báo 果quả 習tập 果quả 小tiểu 異dị 。 雖tuy 判phán 多đa 婬dâm 所sở 屬thuộc 不bất 同đồng 。 釋thích 義nghĩa 亦diệc 與dữ 論luận 家gia 不bất 別biệt 。 數số 依y 毘tỳ 曇đàm 論luận 依y 前tiền 釋thích 。 又hựu 今kim 生sanh 下hạ 論luận 家gia 重trọng/trùng 釋thích 稍sảo 異dị 前tiền 解giải 。 二nhị 因nhân 二nhị 果quả 悉tất 皆giai 隔cách 世thế 。 約ước 於ư 成thành 業nghiệp 未vị 成thành 業nghiệp 等đẳng 。 以dĩ 判phán 習tập 因nhân 報báo 因nhân 。 約ước 於ư 隔cách 世thế 重trọng/trùng 起khởi 以dĩ 為vi 習tập 果quả 。 酬thù 前tiền 世thế 報báo 名danh 為vi 報báo 果quả 。 此thử 之chi 四tứ 名danh 則tắc 有hữu 四tứ 義nghĩa 。 不bất 同đồng 前tiền 釋thích 但đãn 成thành 三tam 義nghĩa 。 從tùng 若nhược 坐tọa 禪thiền 下hạ 次thứ 明minh 相tướng 現hiện 。 初sơ 明minh 報báo 果quả 相tương/tướng 現hiện 中trung 。 云vân 互hỗ 受thọ 名danh 者giả 。 此thử 相tương/tướng 起khởi 時thời 即tức 名danh 果quả 相tương/tướng 。 由do 昔tích 報báo 因nhân 應ưng 招chiêu 來lai 果quả 。 故cố 名danh 報báo 果quả 。 亦diệc 得đắc 名danh 報báo 因nhân 者giả 。 此thử 之chi 報báo 果quả 亦diệc 得đắc 名danh 因nhân 。 未vị 酬thù 因nhân 故cố 。 故cố 又hựu 能năng 下hạ 明minh 此thử 報báo 果quả 相tương/tướng 現hiện 之chi 時thời 。 即tức 是thị 能năng 起khởi 之chi 因nhân 故cố 也dã 。 此thử 因nhân 必tất 定định 招chiêu 於ư 當đương 果quả 。 是thị 故cố 此thử 相tương/tướng 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 報báo 因nhân 。 今kim 但đãn 下hạ 判phán 相tương/tướng 也dã 。 後hậu 報báo 果quả 相tương/tướng 預dự 於ư 今kim 現hiện 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 報báo 果quả 相tương/tướng 現hiện 耳nhĩ 。 所sở 以dĩ 名danh 為vi 。 互hỗ 受thọ 其kỳ 名danh 。 次thứ 若nhược 於ư 坐tọa 下hạ 明minh 習tập 因nhân 發phát 相tương/tướng 。 於ư 中trung 亦diệc 云vân 互hỗ 受thọ 名danh 者giả 。 此thử 有hữu 漏lậu 因nhân 心tâm 習tập 起khởi 時thời 。 名danh 為vi 習tập 因nhân 。 能năng 牽khiên 下hạ 能năng 作tác 後hậu 時thời 成thành 就tựu 習tập 果quả 也dã 。 亦diệc 得đắc 名danh 習tập 果quả 者giả 。 明minh 此thử 習tập 因nhân 心tâm 起khởi 之chi 時thời 。 由do 昔tích 曾tằng 起khởi 故cố 云vân 酬thù 昔tích 。 則tắc 名danh 此thử 相tương/tướng 亦diệc 得đắc 名danh 果quả 。 名danh 為vi 互hỗ 受thọ 名danh 也dã 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 習tập 因nhân 報báo 果quả 並tịnh 約ước 相tương/tướng 現hiện 。 名danh 互hỗ 受thọ 名danh 。 若nhược 如như 毘tỳ 曇đàm 。 當đương 世thế 習tập 果quả 望vọng 報báo 為vi 因nhân 。 及cập 隔cách 世thế 習tập 果quả 望vọng 後hậu 為vi 因nhân 。 雖tuy 亦diệc 名danh 為vi 互hỗ 受thọ 其kỳ 名danh 。 與dữ 今kim 相tương/tướng 現hiện 義nghĩa 意ý 則tắc 別biệt 。 若nhược 將tương 此thử 意ý 以dĩ 判phán 蔽tế 度độ 。 善thiện 惡ác 雖tuy 殊thù 。 其kỳ 相tương/tướng 可khả 見kiến 。 從tùng 善thiện 相tương/tướng 眾chúng 多đa 下hạ 別biệt 明minh 發phát 相tương/tướng 。 初sơ 六Lục 度Độ 中trung 先tiên 明minh 施thí 相tương/tướng 。 諸chư 相tướng 不bất 同đồng 隨tùy 見kiến 一nhất 種chủng 。 即tức 表biểu 報báo 相tương/tướng 。 其kỳ 中trung 雖tuy 有hữu 見kiến 人nhân 而nhi 不bất 見kiến 物vật 。 或hoặc 有hữu 見kiến 物vật 而nhi 不bất 見kiến 人nhân 等đẳng 。 但đãn 使sử 見kiến 相tương/tướng 與dữ 習tập 因nhân 別biệt 即tức 名danh 報báo 相tương/tướng 。 下hạ 之chi 五ngũ 度độ 準chuẩn 此thử 可khả 知tri 。 次thứ 都đô 不bất 見kiến 下hạ 明minh 習tập 因nhân 發phát 中trung 。 直trực 爾nhĩ 起khởi 心tâm 名danh 之chi 為vi 習tập 。 表biểu 過quá 表biểu 現hiện 其kỳ 相tương/tướng 不bất 殊thù 。 下hạ 之chi 五ngũ 度độ 亦diệc 準chuẩn 知tri 之chi 。 言ngôn 法Pháp 門môn 者giả 。 過quá 現hiện 二nhị 世thế 或hoặc 單đơn 分phân 別biệt 布bố 施thí 法Pháp 門môn 。 或hoặc 欲dục 施thí 時thời 先tiên 簡giản 邪tà 正chánh 偏thiên 圓viên 等đẳng 心tâm 。 故cố 此thử 心tâm 現hiện 總tổng 名danh 習tập 因nhân 。 此thử 度độ 既ký 然nhiên 諸chư 文văn 例lệ 爾nhĩ 。 次thứ 戒giới 相tương/tướng 中trung 言ngôn 十thập 師sư 者giả 。 且thả 寄ký 中trung 國quốc 一nhất 法pháp 而nhi 言ngôn 。 言ngôn 衣y 裳thường 者giả 。 上thượng 曰viết 衣y 下hạ 曰viết 裳thường 。 故cố 古cổ 人nhân 服phục 飾sức 如như 道Đạo 士sĩ 無vô 帔bí 者giả 是thị 。 至chí 魏ngụy 朝triêu 時thời 。 道Đạo 士sĩ 方phương 始thỉ 加gia 於ư 橫hoạnh/hoành 帔bí 。 今kim 出xuất 家gia 人nhân 亦diệc 以dĩ 袈ca 裟sa 涅Niết 槃Bàn 僧Tăng 等đẳng 。 以dĩ 例lệ 衣y 裳thường 。 第đệ 一nhất 本bổn 云vân 。 陳trần 留lưu 一nhất 人nhân 坐tọa 禪thiền 發phát 習tập 忽hốt 然nhiên 講giảng 律luật 。 忍nhẫn 進tiến 禪thiền 等đẳng 相tương/tướng 略lược 可khả 知tri 。 智trí 相tương/tướng 中trung 云vân 菩Bồ 薩Tát 境cảnh 者giả 。 通thông 論luận 通thông 取thủ 三tam 教giáo 菩Bồ 薩Tát 。 若nhược 論luận 現hiện 相tướng 多đa 在tại 於ư 事sự 。 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 有hữu 無vô 常thường 。 伏phục 惑hoặc 之chi 智trí 。 乃nãi 至chí 別biệt 教giáo 住trụ 前tiền 望vọng 理lý 。 亦diệc 得đắc 名danh 事sự 。 若nhược 二Nhị 乘Thừa 智trí 通thông 取thủ 亦diệc 應ưng 寄ký 在tại 般Bát 若Nhã 文văn 中trung 。 別biệt 論luận 六Lục 度Độ 唯duy 在tại 大Đại 乘Thừa 。 雖tuy 此thử 分phân 別biệt 通thông 別biệt 去khứ 取thủ 。 其kỳ 相tương/tướng 定định 屬thuộc 二Nhị 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 境cảnh 中trung 。 是thị 故cố 但đãn 指chỉ 在tại 於ư 後hậu 境cảnh 。 六Lục 度Độ 習tập 報báo 下hạ 勸khuyến 誡giới 。 前tiền 第đệ 五ngũ 卷quyển 已dĩ 勸khuyến 誡giới 云vân 。 慎thận 之chi 勤cần 之chi 重trọng/trùng 之chi 。 但đãn 細tế 尋tầm 六lục 意ý 無vô 事sự 不bất 了liễu 。 諸chư 方Phương 等Đẳng 師sư 下hạ 次thứ 明minh 判phán 須tu 償thường 不bất 同đồng 中trung 。 貸thải 字tự 應ưng 作tác 貣# 。 求cầu 物vật 也dã 。 曾tằng 於ư 三Tam 寶Bảo 借tá 物vật 未vị 還hoàn 。 即tức (# 他tha 得đắc 切thiết )# 若nhược 作tác 貸thải 字tự 。 先tiên 曾tằng 借tá 與dữ 他tha 。 即tức (# 他tha 代đại 切thiết )# 非phi 此thử 中trung 意ý 。 小Tiểu 乘Thừa 取thủ 果quả 尚thượng 許hứa 不bất 償thường 。 況huống 今kim 大Đại 乘Thừa 本bổn 為vi 利lợi 他tha 。 近cận 期kỳ 無vô 生sanh 遠viễn 趣thú 極cực 果quả 。 廣quảng 能năng 益ích 彼bỉ 。 供cúng 養dường 三Tam 寶Bảo 。 故cố 知tri 大đại 小tiểu 兩lưỡng 乘thừa 正chánh 為vi 入nhập 道đạo 並tịnh 未vị 償thường 責trách 。 舊cựu 責trách 雖tuy 然nhiên 終chung 無vô 新tân 造tạo 。 觝để 字tự 亦diệc 可khả 作tác 抵để 。 抵để 者giả 拒cự 也dã 。 次thứ 明minh 六lục 蔽tế 相tương/tướng 現hiện 者giả 。 慳san 中trung 云vân 惙chuyết 者giả 疲bì 也dã 。 詬# 者giả (# 許hứa 遘cấu 乎hồ 遘cấu 居cư 候hậu 三tam 切thiết )# 恥sỉ 辱nhục 也dã 。 次thứ 明minh 破phá 戒giới 中trung 唯duy 舉cử 七thất 支chi 性tánh 戒giới 之chi 相tướng 。 遮già 戒giới 非phi 一nhất 略lược 出xuất 一nhất 酒tửu 。 通thông 例lệ 諸chư 遮già 。 瞋sân 故cố 即tức 殺sát 貪tham 故cố 是thị 淫dâm 。 此thử 二nhị 并tinh 盜đạo 及cập 口khẩu 四tứ 過quá 。 即tức 七thất 支chi 也dã 。 若nhược 口khẩu 過quá 同đồng 一nhất 妄vọng 者giả 。 即tức 五Ngũ 戒Giới 也dã 。


復phục 次thứ 內nội 心tâm 下hạ 略lược 舉cử 四tứ 分phần/phân 習tập 因nhân 之chi 相tướng 。 餘dư 略lược 不bất 論luận 。 次thứ 料liệu 簡giản 者giả 。 初sơ 約ước 障chướng 不bất 障chướng 料liệu 簡giản 中trung 。 先tiên 列liệt 四tứ 句cú 。 次thứ 釋thích 。 次thứ 判phán 。 初sơ 約ước 事sự 生sanh 滅diệt 判phán 。 次thứ 約ước 三tam 諦đế 中trung 言ngôn 初sơ 善thiện 者giả 。 總tổng 約ước 有hữu 漏lậu 及cập 以dĩ 三tam 諦đế 。 故cố 以dĩ 有hữu 漏lậu 名danh 為vi 初sơ 善thiện 。 次thứ 約ước 作tác 無vô 作tác 中trung 言ngôn 性tánh 與dữ 無vô 作tác 者giả 。 習tập 因nhân 既ký 以dĩ 內nội 心tâm 驗nghiệm 之chi 。 但đãn 依y 心tâm 判phán 善thiện 惡ác 易dị 知tri 。 報báo 果quả 相tương/tướng 現hiện 於ư 禪thiền 心tâm 中trung 。 忽hốt 見kiến 外ngoại 境cảnh 不bất 由do 於ư 心tâm 。 是thị 故cố 難nạn/nan 判phán 若nhược 善thiện 報báo 相tương/tướng 下hạ 正chánh 判phán 也dã 。 今kim 以dĩ 性tánh 之chi 善thiện 惡ác 。 因nhân 時thời 必tất 假giả 相tương 扶phù 而nhi 起khởi 。 故cố 後hậu 相tương/tướng 現hiện 亦diệc 須tu 相tương 扶phù 。 若nhược 無vô 作tác 善thiện 惡ác 一nhất 發phát 已dĩ 後hậu 未vị 捨xả 失thất 來lai 。 任nhậm 運vận 恆hằng 有hữu 。 故cố 今kim 相tương/tướng 現hiện 不bất 假giả 內nội 心tâm 。 此thử 且thả 據cứ 發phát 得đắc 形hình 俱câu 無vô 作tác 。 若nhược 作tác 俱câu 無vô 作tác 亦diệc 假giả 內nội 心tâm 。 以dĩ 作tác 事sự 時thời 必tất 須tu 於ư 心tâm 。 是thị 故cố 若nhược 有hữu 。 外ngoại 相tướng 復phục 有hữu 內nội 心tâm 。 或hoặc 是thị 因nhân 時thời 作tác 俱câu 無vô 作tác 。 既ký 成thành 無vô 作tác 。 後hậu 時thời 違vi 教giáo 及cập 違vi 本bổn 要yếu 。 名danh 違vi 無vô 作tác 。 故cố 無vô 作tác 後hậu 復phục 以dĩ 十thập 法pháp 。 三tam 相tương/tướng 往vãng 驗nghiệm 。


復phục 次thứ 諸chư 惡ác 下hạ 更cánh 約ước 三tam 時thời 。 以dĩ 判phán 善thiện 生sanh 惡ác 滅diệt 之chi 相tướng 。 文văn 云vân 初sơ 瞋sân 後hậu 喜hỷ 則tắc 惡ác 滅diệt 相tương/tướng 。 以dĩ 此thử 例lệ 知tri 初sơ 喜hỷ 後hậu 瞋sân 即tức 善thiện 滅diệt 相tương/tướng 。 初sơ 後hậu 俱câu 瞋sân 即tức 惡ác 生sanh 相tương/tướng 。 初sơ 後hậu 俱câu 喜hỷ 即tức 善thiện 生sanh 相tương/tướng 。 諫gián 者giả 。 字tự 書thư 云vân 。 以dĩ 道đạo 訓huấn 人nhân 名danh 之chi 為vi 諫gián 。 又hựu 云vân 。 諫gián 有hữu 五ngũ 。 謂vị 諷phúng 順thuận 闚khuy 指chỉ 陷hãm 。 此thử 中trung 即tức 諷phúng 諫gián 也dã 。 天thiên 發phát 心tâm 下hạ 約ước 解giải 行hành 簡giản 。 若nhược 自tự 正chánh 正chánh 他tha 下hạ 約ước 師sư 證chứng 簡giản 。 謂vị 他tha 判phán 相tương/tướng 實thật 不bất 容dung 易dị 。 故cố 須tu 自tự 證chứng 方phương 可khả 彰chương 言ngôn 。 所sở 言ngôn 證chứng 者giả 。 非phi 謂vị 入nhập 位vị 。 但đãn 是thị 曾tằng 感cảm 以dĩ 自tự 證chứng 他tha 。 若nhược 全toàn 未vị 感cảm 卒tuất 無vô 師sư 氏thị 。 應ưng 以dĩ 此thử 文văn 及cập 禪thiền 門môn 中trung 驗nghiệm 善thiện 惡ác 相tướng 。 并tinh 大đại 師sư 口khẩu 決quyết 此thử 附phụ 略lược 知tri 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 但đãn 以dĩ 不bất 思tư 議nghị 觀quán 觀quán 之chi 。 令linh 成thành 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 。 一nhất 切thiết 諸chư 障chướng 。 無vô 如như 之chi 何hà 。 即tức 如như 向hướng 文văn 觀quán 解giải 者giả 是thị 。 文văn 中trung 所sở 以dĩ 誡giới 者giả 。 恐khủng 後hậu 學học 輩bối 自tự 無vô 微vi 行hành 倚ỷ 傍bàng 少thiểu 解giải 。 徒đồ 占chiêm 師sư 氏thị 之chi 位vị 。 輒triếp [(伭-〦+工)*(白-日+丁)]# 判phán 斷đoạn 之chi 能năng 。 翻phiên 為vi 自tự 沈trầm 益ích 他tha 無vô 幾kỷ 。 若nhược 近cận 師sư 氏thị 理lý 須tu 諮tư 疑nghi 。 仍nhưng 須tu 善thiện 用dụng 觀quán 力lực 抵để 拒cự 。 氏thị 者giả 族tộc 姓tánh 也dã 。 古cổ 人nhân 從tùng 師sư 為vi 姓tánh 。 是thị 故cố 自tự 古cổ 名danh 為vi 師sư 氏thị 。 自tự 安an 公công 來lai 同đồng 稱xưng 釋Thích 種chủng 。 問vấn 下hạ 簡giản 現hiện 相tướng 疑nghi 。 問vấn 中trung 本bổn 問vấn 諸chư 惡ác 業nghiệp 相tương/tướng 現hiện 。 答đáp 中trung 不bất 非phi 相tướng 現hiện 之chi 問vấn 。 故cố 初sơ 文văn 但đãn 云vân 實thật 爾nhĩ 者giả 。 凡phàm 道Đạo 場Tràng 神thần 非phi 護hộ 怨oán 責trách 。 如như 軍quân 虞ngu 候hậu 。 但đãn 業nghiệp 是thị 實thật 責trách 非phi 神thần 所sở 防phòng 。 所sở 言ngôn 防phòng 者giả 。 防phòng 於ư 橫hoạnh/hoành 擾nhiễu 耳nhĩ 。 言ngôn 虞ngu 候hậu 者giả 。 軍quân 中trung 遊du 邏la 伺tứ 候hậu 之chi 官quan 。 虞ngu 者giả 助trợ 也dã 。 專chuyên 也dã 。 備bị 也dã 。 候hậu 者giả 伺tứ 也dã 。 亦diệc 云vân 掌chưởng 山sơn 澤trạch 之chi 官quan 。 候hậu 於ư 山sơn 澤trạch 非phi 常thường 之chi 過quá 。 覘# 亦diệc 候hậu 也dã 。 亦diệc 闚khuy 見kiến 也dã 。


復phục 次thứ 諸chư 業nghiệp 下hạ 釋thích 闕khuyết 略lược 疑nghi 。 云vân 彼bỉ 二nhị 家gia 互hỗ 有hữu 所sở 闕khuyết 者giả 。 毘tỳ 曇đàm 闕khuyết 觀quán 法pháp 。 中trung 論luận 闕khuyết 業nghiệp 相tương/tướng 。 今kim 略lược 明minh 業nghiệp 相tương/tướng 足túc 辯biện 邪tà 正chánh 。 竪thụ 明minh 觀quán 法pháp 入nhập 門môn 深thâm 詣nghệ 。 自tự 行hành 入nhập 道đạo 誠thành 為vi 有hữu 餘dư 。 若nhược 望vọng 二nhị 家gia 雖tuy 曰viết 未vị 足túc 。 二nhị 論luận 但đãn 橫hoạnh/hoành 明minh 法pháp 相tướng 而nhi 已dĩ 。 約ước 法pháp 成thành 觀quán 彼bỉ 論luận 疎sơ 遺di 。 次thứ 正chánh 明minh 修tu 觀quán 中trung 。 初sơ 思tư 議nghị 六lục 界giới 之chi 文văn 。 略lược 列liệt 而nhi 已dĩ 。 次thứ 總tổng 結kết 。 云vân 如như 是thị 等đẳng 業nghiệp 。 招chiêu 於ư 色sắc 心tâm 者giả 。 善thiện 惡ác 等đẳng 業nghiệp 。 不bất 出xuất 界giới 內nội 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 。 故cố 曰viết 色sắc 心tâm 。 色sắc 心tâm 尚thượng 攝nhiếp 十thập 界giới 善thiện 惡ác 。 何hà 但đãn 六lục 界giới 。 今kim 且thả 列liệt 六lục 。 具cụ 如như 陰ấm 入nhập 境cảnh 初sơ 所sở 引dẫn 經kinh 論luận 。 次thứ 聲Thanh 聞Văn 觀quán 業nghiệp 是thị 集tập 。 緣Duyên 覺Giác 觀quán 業nghiệp 是thị 行hành 。 並tịnh 不bất 云vân 無vô 常thường 與dữ 幻huyễn 化hóa 者giả 。 意ý 通thông 兩lưỡng 教giáo 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 故cố 。 通thông 教giáo 不bất 云vân 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 通thông 三tam 乘thừa 故cố 。 又hựu 此thử 文văn 中trung 不bất 列liệt 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 前tiền 所sở 發phát 度độ 義nghĩa 當đương 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 次thứ 明minh 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 。 初sơ 重trọng/trùng 比tỉ 決quyết 。 引dẫn 於ư 法pháp 華hoa 遍biến 照chiếu 十thập 方phương 等đẳng 者giả 。 下hạ 文văn 既ký 云vân 依y 正chánh 二nhị 報báo 。 此thử 之chi 十thập 方phương 即tức 具cụ 二nhị 意ý 。 若nhược 作tác 正chánh 報báo 即tức 以dĩ 十thập 方phương 表biểu 於ư 十thập 界giới 。 雖tuy 曰viết 百bách 界giới 千thiên 法pháp 等đẳng 不bất 出xuất 十thập 界giới 。 若nhược 作tác 依y 報báo 。 三tam 千thiên 世thế 間gian 亦diệc 不bất 出xuất 十thập 方phương 。 能năng 照chiếu 即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 觀quán 。 所sở 照chiếu 即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 。 十thập 界giới 依y 正chánh 二nhị 意ý 具cụ 足túc 。 其kỳ 致trí 甚thậm 深thâm 。 次thứ 正chánh 明minh 中trung 先tiên 出xuất 境cảnh 。 次thứ 引dẫn 證chứng 。 問vấn 。 證chứng 中trung 所sở 引dẫn 華hoa 嚴nghiêm 者giả 。 與dữ 前tiền 別biệt 教giáo 引dẫn 經kinh 既ký 同đồng 。 今kim 成thành 圓viên 教giáo 如như 何hà 辯biện 異dị 。 答đáp 。 前tiền 明minh 別biệt 教giáo 但đãn 云vân 地địa 是thị 能năng 生sanh 。 能năng 所sở 不bất 同đồng 故cố 成thành 別biệt 義nghĩa 。 今kim 明minh 圓viên 教giáo 地địa 體thể 生sanh 性tánh 。 一nhất 切thiết 具cụ 足túc 。 況huống 復phục 牙nha 堅kiên 全toàn 是thị 地địa 堅kiên 。 能năng 生sanh 所sở 生sanh 無vô 非phi 法Pháp 界Giới 。 既ký 深thâm 達đạt 業nghiệp 下hạ 發phát 心tâm 也dã 。 為vi 對đối 業nghiệp 故cố 。 下hạ 一nhất 一nhất 文văn 皆giai 約ước 善thiện 惡ác 。 亦diệc 先tiên 寄ký 於ư 別biệt 相tướng 三tam 諦đế 。 次thứ 方phương 總tổng 約ước 一nhất 心tâm 三tam 諦đế 。 一nhất 一nhất 皆giai 云vân 非phi 違vi 非phi 順thuận 。 當đương 知tri 並tịnh 寄ký 次thứ 辯biện 不bất 次thứ 。 次thứ 安an 心tâm 中trung 從tùng 業nghiệp 空không 去khứ 。 亦diệc 奇kỳ 次thứ 第đệ 以dĩ 明minh 不bất 次thứ 。 一nhất 一nhất 諦đế 中trung 皆giai 云vân 善thiện 順thuận 惡ác 息tức 者giả 。 善thiện 順thuận 即tức 觀quán 惡ác 息tức 即tức 止chỉ 。 次thứ 破phá 法pháp 遍biến 中trung 先tiên 引dẫn 二nhị 論luận 。 雖tuy 復phục 各các 計kế 共cộng 成thành 三tam 世thế 。 三tam 世thế 即tức 是thị 所sở 觀quán 之chi 境cảnh 。 次thứ 從tùng 今kim 觀quán 下hạ 即tức 能năng 觀quán 觀quán 。 亦diệc 且thả 約ước 次thứ 第đệ 故cố 先tiên 觀quán 空không 後hậu 結kết 成thành 三tam 諦đế 。 三tam 世thế 相tương 望vọng 名danh 之chi 為vi 竪thụ 。 次thứ 若nhược 言ngôn 下hạ 於ư 過quá 現hiện 中trung 。 以dĩ 時thời 與dữ 者giả 相tương 對đối 為vi 橫hoạnh/hoành 。 者giả 謂vị 宰tể 主chủ 。 主chủ 者giả 我ngã 也dã 。 一nhất 一nhất 世thế 中trung 。 皆giai 推thôi 四tứ 句cú 。 復phục 名danh 為vi 橫hoạnh/hoành 。 三tam 世thế 下hạ 結kết 成thành 空không 觀quán 。 而nhi 言ngôn 下hạ 假giả 觀quán 。 所sở 以dĩ 下hạ 中trung 觀quán 。 次thứ 通thông 塞tắc 中trung 四tứ 句cú 者giả 。 業nghiệp 即tức 有hữu 漏lậu 非phi 業nghiệp 即tức 無vô 漏lậu 。 亦diệc 業nghiệp 非phi 業nghiệp 即tức 出xuất 假giả 也dã 。 先tiên 已dĩ 入nhập 空không 得đắc 名danh 非phi 業nghiệp 。 又hựu 復phục 出xuất 假giả 名danh 為vi 亦diệc 業nghiệp 。 雙song 非phi 即tức 是thị 中trung 道đạo 非phi 漏lậu 非phi 無vô 漏lậu 業nghiệp 。 於ư 一nhất 一nhất 句cú 撿kiểm 挍giảo 能năng 所sở 具cụ 如như 陰ấm 境cảnh 。 次thứ 道Đạo 品Phẩm 中trung 從tùng 成thành 論luận 至chí 。 身thân 念niệm 處xứ 者giả 。 是thị 念niệm 處xứ 也dã 。 意ý 業nghiệp 單đơn 起khởi 是thị 心tâm 念niệm 處xứ 。 意ý 得đắc 實thật 法pháp 者giả 。 領lãnh 納nạp 名danh 得đắc 是thị 受thọ 念niệm 處xứ 。 想tưởng 得đắc 假giả 名danh 是thị 想tưởng 陰ấm 。 行hành 則tắc 同đồng 緣duyên 是thị 行hành 陰ấm 。 想tưởng 行hành 兩lưỡng 陰ấm 共cộng 成thành 法pháp 念niệm 。 并tinh 身thân 口khẩu 業nghiệp 。 名danh 身thân 念niệm 處xứ 。 總tổng 成thành 四tứ 念niệm 處xứ 。 依y 經kinh 部bộ 宗tông 次thứ 第đệ 而nhi 起khởi 。 得đắc 作tác 此thử 說thuyết 。 毘tỳ 曇đàm 如như 文văn 。 此thử 且thả 略lược 述thuật 三tam 藏tạng 念niệm 處xứ 。 從tùng 今kim 觀quán 去khứ 。 正chánh 辯biện 無vô 作tác 四tứ 念niệm 處xứ 也dã 。 言ngôn 同đồng 類loại 者giả 。 雖tuy 十thập 界giới 別biệt 。 同đồng 名danh 五ngũ 陰ấm 故cố 名danh 同đồng 類loại 。 餘dư 如như 陰ấm 境cảnh 中trung 說thuyết 。 次thứ 明minh 助trợ 道đạo 中trung 。 念niệm 佛Phật 治trị 障chướng 障chướng 即tức 是thị 業nghiệp 。 故cố 用dụng 念niệm 佛Phật 以dĩ 為vi 對đối 治trị 。 念niệm 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 及cập 報báo 佛Phật 功công 德đức 。 共cộng 破phá 習tập 因nhân 惡ác 業nghiệp 者giả 。 是thị 惡ác 習tập 因nhân 也dã 。 惡ác 業nghiệp 麁thô 重trọng 須tu 加gia 色sắc 相tướng 。 是thị 故cố 須tu 念niệm 應ưng 。 佛Phật 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 復phục 念niệm 報báo 佛Phật 。 所sở 有hữu 功công 德đức 。 方phương 可khả 為vi 治trị 。 若nhược 單đơn 善thiện 習tập 因nhân 心tâm 起khởi 。 則tắc 但đãn 念niệm 法Pháp 門môn 佛Phật 。 以dĩ 為vi 對đối 治trị 。 若nhược 善thiện 報báo 果quả 相tương/tướng 現hiện 。 報báo 是thị 色sắc 法pháp 。 故cố 但đãn 念niệm 應ưng 佛Phật 色sắc 相tướng 為vi 治trị 。 若nhược 惡ác 報báo 果quả 相tương/tướng 現hiện 令linh 念niệm 法Pháp 門môn 佛Phật 者giả 。 準chuẩn 例lệ 習tập 因nhân 惡ác 業nghiệp 。 既ký 念niệm 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 及cập 以dĩ 報báo 佛Phật 。 無vô 量lượng 功công 德đức 。 今kim 但đãn 令linh 念niệm 法Pháp 門môn 佛Phật 者giả 。 文văn 從tùng 勝thắng 說thuyết 。 若nhược 本bổn 緣duyên 理lý 不bất 能năng 治trị 惡ác 。 言ngôn 惡ác 業nghiệp 障chướng 轉chuyển 者giả 通thông 論luận 善thiện 惡ác 俱câu 皆giai 是thị 障chướng 。 六lục 蔽tế 業nghiệp 重trọng 最tối 能năng 障chướng 故cố 。 故cố 從tùng 惡ác 說thuyết 。


○# 次thứ 明minh 魔ma 境cảnh 者giả 。 言ngôn 魔ma 事sự 者giả 。 天thiên 魔ma 正chánh 以dĩ 順thuận 生sanh 死tử 貪tham 五ngũ 欲dục 退thoái 菩Bồ 提Đề 。 嫉tật 眷quyến 屬thuộc 為vi 事sự 。 行hành 者giả 宿túc 行hành 魔ma 業nghiệp 。 今kim 違vi 宿túc 因nhân 宿túc 事sự 來lai 遮già 。 故cố 云vân 魔ma 事sự 。 大đại 論luận 魔ma 以dĩ 破phá 人nhân 善thiện 法Pháp 為vi 事sự 。 具cụ 如như 魔ma 事sự 品phẩm 中trung 說thuyết 。 初sơ 來lai 意ý 中trung 具cụ 破phá 四tứ 悉tất 。 言ngôn 修tu 四tứ 三tam 昧muội 者giả 。 重trọng/trùng 牒điệp 前tiền 來lai 通thông 修tu 陰ấm 入nhập 。 從tùng 惡ác 將tương 欲dục 謝tạ 去khứ 。 牒điệp 前tiền 業nghiệp 境cảnh 。 前tiền 觀quán 業nghiệp 境cảnh 為vi 不bất 思tư 議nghị 。 事sự 惡ác 將tương 謝tạ 理lý 善thiện 將tương 生sanh 。 魔ma 恐khủng 出xuất 境cảnh 作tác 損tổn 壞hoại 事sự 。 是thị 故cố 須tu 觀quán 魔ma 事sự 境cảnh 也dã 。 故cố 有hữu 此thử 境cảnh 次thứ 業nghiệp 境cảnh 來lai 。 言ngôn 出xuất 境cảnh 者giả 破phá 世thế 界giới 意ý 。 從tùng 又hựu 當đương 去khứ 。 恐khủng 生sanh 理lý 善thiện 破phá 為vi 人nhân 意ý 。 從tùng 又hựu 慮lự 其kỳ 去khứ 破phá 對đối 治trị 意ý 。 得đắc 大đại 神thần 通thông 止chỉ 也dã 。 得đắc 大đại 智trí 慧tuệ 觀quán 也dã 。 彼bỉ 止Chỉ 觀Quán 或hoặc 必tất 能năng 壞hoại 我ngã 。 是thị 故cố 我ngã 今kim 。 應ưng 預dự 破phá 之chi 。 遽cự 及cập 也dã 。 言ngôn 壞hoại 善thiện 根căn 者giả 。 夫phu 魔ma 唯duy 忌kỵ 菩Bồ 提Đề 之chi 善thiện 不bất 忌kỵ 有hữu 漏lậu 。 有hữu 漏lậu 同đồng 魔ma 故cố 魔ma 不bất 忌kỵ 。 言ngôn 當đương 界giới 者giả 。 近cận 以dĩ 欲dục 天thiên 為vi 界giới 。 遠viễn 以dĩ 非phi 想tưởng 為vi 界giới 。 若nhược 知tri 眾chúng 生sanh 不bất 出xuất 生sanh 死tử 不bất 慕mộ 佛Phật 乘thừa 。 魔ma 於ư 是thị 人nhân 猶do 生sanh 親thân 想tưởng 。 戍thú 者giả 。 爾nhĩ 雅nhã 云vân 。 遏át 也dã 。 守thủ 以dĩ 止chỉ 賊tặc 故cố 字tự 從tùng 人nhân 執chấp 戈qua 。 故cố 佛Phật 於ư 魔ma 如như 怨oán 賊tặc 也dã 。 經Kinh 云vân 去khứ 。 大đại 品phẩm 魔ma 事sự 品phẩm 文văn 。 所sở 言ngôn 罪tội 者giả 。 因nhân 魔ma 有hữu 事sự 因nhân 事sự 生sanh 罪tội 。 故cố 名danh 魔ma 罪tội 。 又hựu 但đãn 順thuận 生sanh 死tử 皆giai 名danh 魔ma 罪tội 。 大đại 品phẩm 云vân 。 教giáo 菩Bồ 薩Tát 離ly 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 皆giai 名danh 魔ma 事sự 。 又hựu 有hữu 惡ác 知tri 識thức 亦diệc 名danh 魔ma 事sự 。 又hựu 魔ma 罪tội 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 不bất 語ngữ 眾chúng 生sanh 作tác 是thị 言ngôn 。 魔ma 作tác 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 像tượng 僧Tăng 像tượng 來lai 教giáo 言ngôn 。 用dụng 是thị 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 為vi 。 或hoặc 云vân 。 汝nhữ 無vô 真chân 菩Bồ 提Đề 非phi 不bất 退thoái 行hành 。 亦diệc 不bất 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 或hoặc 云vân 。 空không 中trung 無vô 一nhất 切thiết 法pháp 用dụng 是thị 菩Bồ 提Đề 為vi 。 或hoặc 云vân 。 空không 中trung 亦diệc 無vô 三tam 乘thừa 用dụng 是thị 菩Bồ 提Đề 為vi 。 不bất 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 名danh 魔ma 事sự 魔ma 罪tội 故cố 也dã 。 大đại 論luận 八bát 十thập 云vân 。 有hữu 微vi 細tế 魔ma 事sự 者giả 。 未vị 得đắc 跋bạt 致trí 誑cuống 言ngôn 已dĩ 得đắc 。 準chuẩn 今kim 文văn 中trung 即tức 是thị 魔ma 羅la 能năng 作tác 如như 上thượng 等đẳng 事sự 。 故cố 須tu 略lược 知tri 如như 是thị 等đẳng 事sự 。 若nhược 不bất 為vi 他tha 善thiện 分phân 別biệt 者giả 。 名danh 惡ác 知tri 識thức 皆giai 名danh 魔ma 罪tội 。 若nhược 達đạt 下hạ 略lược 示thị 觀quán 境cảnh 破phá 惡ác 之chi 相tướng 。 惡ác 若nhược 已dĩ 破phá 懷hoài 抱bão 憺đam 然nhiên 。 知tri 魔ma 界giới 如như 下hạ 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 意ý 。 魔ma 佛Phật 理lý 一nhất 故cố 名danh 為vi 如như 。 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 說thuyết 此thử 經Kinh 時thời 。 佛Phật 記ký 眾chúng 中trung 二nhị 百bách 魔ma 女nữ 。 已dĩ 曾tằng 五ngũ 百bách 佛Phật 所sở 。 深thâm 種chúng 善thiện 根căn 。 過quá 七thất 百bách 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 當đương 得đắc 作tác 佛Phật 。 同đồng 號hiệu 淨tịnh 王vương 。 魔ma 聞văn 諸chư 女nữ 得đắc 記ký 作tác 佛Phật 。 來lai 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 我ngã 今kim 於ư 自tự 眷quyến 屬thuộc 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 是thị 時thời 天thiên 女nữ 。 示thị 怯khiếp 弱nhược 相tương/tướng 而nhi 宣tuyên 妙diệu 理lý 。 便tiện 語ngữ 魔ma 言ngôn 。 汝nhữ 莫mạc 愁sầu 惱não 。 我ngã 等đẳng 今kim 者giả 。 不bất 出xuất 汝nhữ 界giới 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 魔ma 界giới 如như 佛Phật 界giới 如như 不bất 二nhị 不bất 異dị 。 我ngã 等đẳng 不bất 離ly 如như 是thị 魔ma 界giới 。 魔ma 界giới 即tức 佛Phật 界giới 故cố 。 魔ma 界giới 無vô 有hữu 定định 法pháp 可khả 示thị 。 佛Phật 界giới 亦diệc 無vô 定định 法pháp 可khả 示thị 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 無vô 定định 性tánh 。 無vô 定định 性tánh 故cố 無vô 有hữu 眷quyến 屬thuộc 及cập 非phi 眷quyến 屬thuộc 。 次thứ 別biệt 釋thích 中trung 初sơ 辯biện 異dị 同đồng 者giả 。 與dữ 前tiền 四tứ 境cảnh 對đối 辯biện 異dị 相tướng 。 業nghiệp 境cảnh 文văn 中trung 略lược 無vô 對đối 辯biện 。 從tùng 然nhiên 四tứ 倒đảo 去khứ 。 與dữ 四tứ 倒đảo 辯biện 異dị 。 文văn 云vân 四tứ 倒đảo 秖kỳ 是thị 煩phiền 惱não 魔ma 者giả 。 如như 前tiền 煩phiền 惱não 境cảnh 中trung 。 所sở 引dẫn 十thập 軍quân 。 此thử 十thập 軍quân 中trung 具cụ 足túc 四tứ 倒đảo 。 若nhược 望vọng 四tứ 魔ma 雖tuy 但đãn 煩phiền 惱não 。 由do 煩phiền 惱não 故cố 。 生sanh 後hậu 三tam 魔ma 。 若nhược 前tiền 十thập 軍quân 是thị 魔ma 所sở 置trí 。 復phục 屬thuộc 今kim 境cảnh 。 若nhược 界giới 外ngoại 下hạ 約ước 界giới 辯biện 異dị 。 依y 涅Niết 槃Bàn 第đệ 二nhị 十thập 文văn 既ký 以dĩ 無vô 常thường 等đẳng 四tứ 。 為vi 界giới 外ngoại 四tứ 魔ma 。 此thử 乃nãi 通thông 途đồ 立lập 魔ma 名danh 耳nhĩ 。 非phi 今kim 魔ma 境cảnh 。 若nhược 且thả 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 例lệ 此thử 文văn 。 界giới 內nội 煩phiền 惱não 亦diệc 為vi 四tứ 倒đảo 。 對đối 餘dư 陰ấm 死tử 天thiên 子tử 等đẳng 三tam 。 合hợp 成thành 七thất 魔ma 。 準chuẩn 例lệ 界giới 外ngoại 亦diệc 成thành 七thất 也dã 。 內nội 外ngoại 合hợp 成thành 一nhất 十thập 四tứ 魔ma 。 故cố 須tu 料liệu 簡giản 內nội 外ngoại 陰ấm 死tử 天thiên 子tử 三tam 魔ma 。 今kim 言ngôn 異dị 者giả 。 但đãn 不bất 得đắc 以dĩ 無vô 常thường 四tứ 名danh 以dĩ 對đối 陰ấm 等đẳng 。 若nhược 各các 論luận 者giả 。 界giới 內nội 名danh 為vi 常thường 等đẳng 四tứ 。 界giới 外ngoại 名danh 為vi 無vô 常thường 等đẳng 四tứ 。 此thử 之chi 四tứ 魔ma 名danh 體thể 俱câu 異dị 。 內nội 外ngoại 陰ấm 死tử 天thiên 子tử 等đẳng 三tam 。 體thể 異dị 名danh 同đồng 。 是thị 故cố 應ưng 須tu 辯biện 同đồng 異dị 也dã 。 大đại 論luận 第đệ 六lục 問vấn 。 何hà 處xứ 說thuyết 陰ấm 為vi 魔ma 。 答đáp 。 佛Phật 在tại 莫mạc 拘câu 羅la 山sơn 教giáo 羅la 陀đà 云vân 。 色sắc 是thị 魔ma 乃nãi 至chí 識thức 是thị 魔ma 。 此thử 即tức 且thả 據cứ 界giới 內nội 說thuyết 也dã 。 言ngôn 乃nãi 至chí 等đẳng 覺giác 三tam 魔ma 已dĩ 過quá 等đẳng 者giả 。 此thử 瓔anh 珞lạc 經kinh 教giáo 道đạo 說thuyết 也dã 。 若nhược 從tùng 實thật 說thuyết 過quá 則tắc 俱câu 過quá 。 言ngôn 無vô 第đệ 六lục 天thiên 魔ma 等đẳng 者giả 。 既ký 至chí 等đẳng 覺giác 三tam 魔ma 已dĩ 過quá 。 唯duy 有hữu 一nhất 分phần/phân 死tử 魔ma 在tại 耳nhĩ 。 此thử 仍nhưng 從tùng 教giáo 。 故cố 等đẳng 覺giác 已dĩ 前tiền 四tứ 魔ma 具cụ 足túc 。 問vấn 。 爾nhĩ 前tiền 秖kỳ 應ưng 有hữu 煩phiền 惱não 陰ấm 及cập 變biến 易dị 死tử 。 如như 何hà 得đắc 有hữu 天thiên 子tử 魔ma 耶da 。 故cố 文văn 釋thích 云vân 。 實thật 無vô 第đệ 六lục 天thiên 天thiên 子tử 魔ma 也dã 。 但đãn 是thị 赤xích 色sắc 三tam 昧muội 未vị 窮cùng 。 於ư 中trung 義nghĩa 立lập 天thiên 子tử 魔ma 耳nhĩ 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 具cụ 足túc 四tứ 魔ma 。 故cố 知tri 凡phàm 界giới 內nội 名danh 通thông 至chí 界giới 外ngoại 。 並tịnh 是thị 義nghĩa 立lập 體thể 不bất 得đắc 同đồng 。 故cố 赤xích 色sắc 三tam 昧muội 觀quán 於ư 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 有hữu 。 破phá 彼bỉ 天thiên 有hữu 三tam 惑hoặc 未vị 盡tận 。 是thị 故cố 通thông 名danh 天thiên 子tử 魔ma 也dã 。 大đại 經kinh 十thập 三tam 具cụ 列liệt 二nhị 十thập 五ngũ 三tam 昧muội 名danh 。 玄huyền 文văn 第đệ 四tứ 委ủy 釋thích 。 次thứ 引dẫn 經kinh 文văn 以dĩ 辯biện 同đồng 異dị 者giả 。 新tân 經kinh 五ngũ 十thập 八bát 離ly 世thế 間gian 品phẩm 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 有hữu 十thập 種chủng 魔ma 。 一nhất 者giả 陰ấm 魔ma 。 生sanh 諸chư 取thủ 故cố 。 二nhị 者giả 煩phiền 惱não 魔ma 。 生sanh 雜tạp 染nhiễm 故cố 。 三tam 者giả 業nghiệp 魔ma 。 能năng 障chướng 礙ngại 故cố 。 四tứ 者giả 心tâm 魔ma 。 起khởi 高cao 慢mạn 故cố 。 五ngũ 者giả 死tử 魔ma 。 捨xả 生sanh 處xứ 故cố 。 六lục 者giả 天thiên 魔ma 。 自tự 憍kiêu 縱túng/tung 故cố 。 七thất 者giả 善thiện 根căn 魔ma 。 恆hằng 執chấp 取thủ 故cố 。 八bát 者giả 三tam 昧muội 魔ma 。 久cửu 耽đam 味vị 故cố 。 九cửu 者giả 善Thiện 知Tri 識Thức 魔ma 。 起khởi 著trước 心tâm 故cố 。 十thập 者giả 菩Bồ 提Đề 法Pháp 智trí 魔ma 。 常thường 不bất 捨xả 故cố 。 若nhược 將tương 彼bỉ 十thập 以dĩ 望vọng 今kim 文văn 。 有hữu 通thông 別biệt 二nhị 意ý 。 所sở 言ngôn 通thông 者giả 。 十thập 魔ma 一nhất 一nhất 通thông 界giới 內nội 外ngoại 。 謂vị 界giới 內nội 陰ấm 及cập 界giới 外ngoại 陰ấm 。 乃nãi 至chí 二nhị 乘thừa 菩Bồ 提Đề 法pháp 智trí 。 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 菩Bồ 提Đề 法pháp 智trí 。 若nhược 別biệt 論luận 者giả 。 六lục 唯duy 界giới 內nội 。 餘dư 通thông 內nội 外ngoại 。 界giới 內nội 六lục 中trung 初sơ 一nhất 五ngũ 六lục 。 界giới 內nội 三tam 魔ma 。 第đệ 二nhị 三tam 四tứ 。 合hợp 為vi 界giới 內nội 煩phiền 惱não 魔ma 也dã 。 餘dư 四tứ 通thông 者giả 如như 前tiền 通thông 釋thích 。 故cố 與dữ 界giới 內nội 四tứ 明minh 。 同đồng 者giả 。 則tắc 從tùng 別biệt 釋thích 。 若nhược 名danh 異dị 者giả 。 即tức 從tùng 通thông 釋thích 別biệt 義nghĩa 復phục 通thông 。 故cố 如như 前tiền 釋thích 雖tuy 有hữu 通thông 別biệt 仍nhưng 不bất 出xuất 四tứ 。 餘dư 四tứ 攝nhiếp 在tại 煩phiền 惱não 魔ma 中trung 。 是thị 則tắc 內nội 外ngoại 俱câu 十thập 各các 四tứ 。 亦diệc 如như 前tiền 文văn 俱câu 七thất 各các 四tứ 。 彼bỉ 經kinh 復phục 有hữu 十thập 種chủng 。 魔ma 業nghiệp 十thập 離ly 魔ma 法pháp 。 具cụ 如như 彼bỉ 經kinh 不bất 能năng 委ủy 引dẫn 。 又hựu 大đại 品phẩm 十thập 三tam 魔ma 事sự 品phẩm 文văn 。 並tịnh 是thị 第đệ 六lục 天thiên 子tử 魔ma 攝nhiếp 。 大đại 論luận 六lục 十thập 七thất 六lục 十thập 八bát 魔ma 相tương/tướng 甚thậm 廣quảng 。 何hà 但đãn 於ư 三tam 昧muội 中trung 現hiện 。 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 事sự 。 業nghiệp 中trung 惱não 亂loạn 行hành 者giả 。 經Kinh 云vân 。 若nhược 魔ma 若nhược 魔ma 民dân 。 惡ác 因nhân 緣duyên 故cố 。 入nhập 人nhân 身thân 中trung 嬈nhiễu 亂loạn 人nhân 心tâm 。 或hoặc 令linh 書thư 者giả 疲bì 極cực 。 國quốc 土độ 事sự 起khởi 。 或hoặc 書thư 者giả 不bất 得đắc 供cúng 養dường 。 若nhược 讀đọc 誦tụng 時thời 師sư 徒đồ 不bất 和hòa 。 若nhược 大đại 眾chúng 中trung 說thuyết 。 有hữu 人nhân 來lai 說thuyết 法Pháp 師sư 過quá 失thất 。 言ngôn 法Pháp 師sư 不bất 能năng 如như 說thuyết 而nhi 行hành 。 何hà 足túc 聽thính 受thọ 。 或hoặc 言ngôn 雖tuy 能năng 持trì 戒giới 。 而nhi 復phục 鈍độn 根căn 。 不bất 解giải 深thâm 義nghĩa 。 聽thính 之chi 何hà 益ích 。 或hoặc 言ngôn 大Đại 乘Thừa 是thị 空không 滅diệt 之chi 法pháp 無vô 可khả 行hành 處xứ 。 或hoặc 時thời 作tác 好hảo/hiếu 敬kính 信tín 沙Sa 門Môn 。 云vân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 空không 。 無vô 罪tội 福phước 名danh 。 無vô 有hữu 道Đạo 理lý 等đẳng 。 如như 下hạ 發phát 相tương/tướng 中trung 云vân 令linh 墮đọa 惡ác 者giả 。 即tức 其kỳ 意ý 也dã 。 或hoặc 云vân 可khả 取thủ 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 發phát 相tương/tướng 中trung 令linh 墮đọa 二Nhị 乘Thừa 者giả 是thị 也dã 。 又hựu 云vân 。 或hoặc 法Pháp 師sư 不bất 受thọ 弟đệ 子tử 信tín 施thí 。 或hoặc 師sư 好hiếu 施thí 弟đệ 子tử 不bất 受thọ 。 論luận 釋thích 云vân 。 弟đệ 子tử 法pháp 應ưng 供cúng 養dường 於ư 師sư 。 何hà 以dĩ 言ngôn 師sư 施thí 於ư 弟đệ 子tử 。 然nhiên 弟đệ 子tử 作tác 是thị 念niệm 。 師sư 少thiểu 物vật 尚thượng 不bất 捨xả 何hà 能năng 捨xả 身thân 。 雖tuy 讚tán 布bố 施thí 乃nãi 是thị 欺khi 誑cuống 。 名danh 不bất 和hòa 合hợp 。 是thị 故cố 師sư 須tu 布bố 施thí 弟đệ 子tử 。 弟đệ 子tử 復phục 以dĩ 四tứ 事sự 供cung 師sư 。 師sư 少thiểu 欲dục 故cố 。 而nhi 不bất 肯khẳng 受thọ 。 便tiện 羞tu 愧quý 言ngôn 。 如như 賣mại 買mãi 法pháp 是thị 故cố 不bất 受thọ 。 或hoặc 師sư 多đa 知tri 識thức 無vô 乏phạp 。 能năng 養dưỡng 弟đệ 子tử 。 弟đệ 子tử 自tự 念niệm 。 人nhân 當đương 謂vị 貪tham 師sư 之chi 衣y 食thực 。 是thị 故cố 受thọ 法pháp 。 或hoặc 云vân 德đức 薄bạc 不bất 勝thắng 師sư 施thí 。 如như 是thị 等đẳng 心tâm 雖tuy 好hảo/hiếu 。 不bất 成thành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 是thị 魔ma 事sự 。 此thử 等đẳng 即tức 前tiền 發phát 相tương/tướng 中trung 令linh 墮đọa 善thiện 者giả 是thị 也dã 。 雖tuy 非phi 因nhân 觀quán 而nhi 發phát 。 或hoặc 當đương 亦diệc 是thị 宿túc 緣duyên 相tương/tướng 關quan 。 或hoặc 行hành 三tam 昧muội 師sư 與dữ 弟đệ 子tử 有hữu 上thượng 諸chư 事sự 。 妨phương 三tam 昧muội 故cố 不bất 可khả 不bất 覺giác 。 此thử 等đẳng 既ký 爾nhĩ 諸chư 行hành 例lệ 然nhiên 。 故cố 略lược 記ký 之chi 以dĩ 示thị 後hậu 學học 。 次thứ 明minh 發phát 相tương/tướng 中trung 初sơ 辯biện 民dân 主chủ 。 可khả 知tri 。 次thứ 開khai 釋thích 中trung 初sơ 文văn 可khả 見kiến 。 啾thu 𧫕# 者giả 。 楚sở 詞từ 云vân 。 啾thu 𧫕# 蟲trùng 鳴minh 。 又hựu 云vân 啾thu 啾thu 鸞loan 聲thanh 。 𧫕# 者giả 小tiểu 語ngữ 也dã 。 魔ma 似tự 彼bỉ 聲thanh 故cố 云vân 也dã 。 次thứ 時thời 媚mị 中trung 初sơ 辯biện 權quyền 實thật 。 大đại 集tập 十thập 二nhị 時thời 獸thú 者giả 。 若nhược 五ngũ 行hành 中trung 名danh 十thập 二nhị 肖tiếu 。 肖tiếu 者giả 似tự 也dã 。 此thử 十thập 二nhị 神thần 似tự 彼bỉ 故cố 也dã 。 大đại 集tập 二nhị 十thập 四tứ 云vân 。 東đông 方phương 海hải 中trung 有hữu 瑠lưu 璃ly 山sơn 。 高cao 二nhị 十thập 由do 旬tuần 。 中trung 有hữu 虎hổ 兔thố 龍long 。 南nam 方phương 海hải 中trung 有hữu 玻pha 瓈lê 山sơn 。 高cao 二nhị 十thập 由do 旬tuần 。 中trung 有hữu 蛇xà 馬mã 羊dương 。 西tây 方phương 海hải 中trung 。 有hữu 白bạch 銀ngân 山sơn 。 高cao 二nhị 十thập 由do 旬tuần 。 中trung 有hữu 猴hầu 鷄kê 犬khuyển 。 北bắc 方phương 海hải 中trung 有hữu 黃hoàng 金kim 山sơn 。 高cao 六lục 由do 旬tuần 中trung 有hữu 猪trư 鼠thử 牛ngưu 所sở 住trụ 之chi 窟quật (# 經kinh 各các 有hữu 窟quật 名danh )# 東đông 方phương 樹thụ 神thần 南nam 方phương 火hỏa 神thần 。 西tây 方phương 風phong 神thần 北bắc 方phương 水thủy 神thần 。 一nhất 一nhất 方phương 各các 有hữu 二nhị 羅la 剎sát 女nữ 。 及cập 五ngũ 百bách 眷quyến 屬thuộc 。 隨tùy 其kỳ 方phương 命mạng 。 各các 自tự 供cúng 養dường 其kỳ 方phương 三tam 神thần 。 其kỳ 窟quật 皆giai 云vân 是thị 菩Bồ 薩Tát 住trụ 處xứ 。 一nhất 一nhất 獸thú 皆giai 云vân 修tu 聲Thanh 聞Văn 慈từ 。 晝trú 夜dạ 常thường 行hành 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 內nội 人nhân 皆giai 恭cung 敬kính 。 已dĩ 曾tằng 於ư 過quá 去khứ 。 佛Phật 所sở 發phát 願nguyện 。 一nhất 獸thú 每mỗi 一nhất 日nhật 一nhất 夜dạ 。 遍biến 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 餘dư 十thập 一nhất 獸thú 安an 住trụ 修tu 慈từ 。 從tùng 七thất 月nguyệt 一nhất 日nhật 。 鼠thử 為vi 其kỳ 首thủ 。 二nhị 日nhật 牛ngưu 乃nãi 至chí 十thập 三tam 日nhật 還hoàn 從tùng 鼠thử 起khởi 。 是thị 故cố 此thử 土thổ/độ 多đa 有hữu 畜súc 獸thú 能năng 行hành 教giáo 化hóa 。 故cố 他tha 方phương 恭cung 敬kính 。 經Kinh 云vân 。 若nhược 此thử 佛Phật 四tứ 部bộ 弟đệ 子tử 。 欲dục 得đắc 大đại 智trí 大đại 定định 大đại 神thần 通thông 。 欲dục 受thọ 一nhất 切thiết 所sở 有hữu 典điển 籍tịch 。 增tăng 進tiến 善thiện 法Pháp 。 應ưng 作tác 白bạch 土thổ/độ 山sơn 。 方Phương 廣Quảng 七thất 尺xích 高cao 一nhất 丈trượng 二nhị 尺xích 。 種chủng 種chủng 香hương 泥nê 以dĩ 金kim 薄bạc 薄bạc 之chi 。 四tứ 面diện 二nhị 丈trượng 。 散tán 薝chiêm 蔔bặc 華hoa 以dĩ 銅đồng 器khí 盛thịnh 種chủng 種chủng 非phi 時thời 漿tương 。 安an 置trí 四tứ 面diện 。 清thanh 淨tịnh 持trì 戒giới 。 日nhật 三tam 洗tẩy 浴dục 。 敬kính 信tín 三Tam 寶Bảo 。 去khứ 山sơn 三tam 丈trượng 正chánh 東đông 立lập 誦tụng 如như 是thị 咒chú (# 云vân 云vân )# 。 經kinh 十thập 五ngũ 日nhật 當đương 於ư 山sơn 上thượng 見kiến 初sơ 月nguyệt 像tượng 。 即tức 知tri 已dĩ 見kiến 十thập 二nhị 時thời 獸thú 。 見kiến 已dĩ 所sở 有hữu 願nguyện 求cầu 。 隨tùy 意ý 即tức 得đắc 。 此thử 十thập 二nhị 獸thú 或hoặc 時thời 作tác 鬼quỷ 鳥điểu 等đẳng 像tượng 。 行hành 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 教giáo 化hóa 同đồng 類loại 。 菩Bồ 薩Tát 秖kỳ 作tác 人nhân 天thiên 等đẳng 像tượng 是thị 未vị 為vi 難nạn/nan 為vi 獸thú 則tắc 難nạn/nan 。 此thử 獸thú 既ký 云vân 一nhất 日nhật 一nhất 夜dạ 。 行hành 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 故cố 知tri 即tức 是thị 權quyền 化hóa 者giả 耳nhĩ 。 今kim 下hạ 文văn 言ngôn 隨tùy 其kỳ 時thời 來lai 惱não 行hành 人nhân 者giả 。 乃nãi 是thị 支chi 流lưu 實thật 行hạnh 之chi 輩bối 。 若nhược 邪tà 想tưởng 下hạ 正chánh 明minh 發phát 相tương/tướng 。 今kim 欲dục 下hạ 以dĩ 時thời 驗nghiệm 之chi 。 此thử 九cửu 屬thuộc 東đông 方phương 木mộc 等đẳng 者giả 。 如như 東đông 方phương 九cửu 獸thú 但đãn 三tam 為vi 正chánh 。 故cố 以dĩ 三tam 正chánh 而nhi 對đối 孟# 仲trọng 季quý 。 言ngôn 前tiền 後hậu 者giả 。 孟# 者giả 首thủ 也dã 。 正chánh 獸thú 則tắc 在tại 三tam 中trung 之chi 後hậu 。 仲trọng 者giả 中trung 也dã 。 正chánh 獸thú 則tắc 在tại 三tam 獸thú 之chi 中trung 。 季quý 者giả 末mạt 也dã 。 正chánh 獸thú 則tắc 居cư 三tam 中trung 之chi 初sơ 。 餘dư 之chi 三tam 方phương 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 居cư 初sơ 之chi 後hậu 居cư 末mạt 之chi 初sơ 。 故cố 云vân 傳truyền 作tác 前tiền 後hậu 。 欲dục 使sử 九cửu 座tòa 均quân 調điều 。 孟# 仲trọng 季quý 等đẳng 。 是thị 故cố 傳truyền 作tác 前tiền 後hậu 分phân 之chi 。 餘dư 五ngũ 行hành 法pháp 並tịnh 但đãn 十thập 二nhị 。 唯duy 六lục 壬nhâm 式thức 中trung 列liệt 三tam 十thập 六lục 。 準chuẩn 彼bỉ 文văn 者giả 。 已dĩ 有hữu 三tam 。 謂vị 蟬thiền 鱓# 蛇xà 。 今kim 文văn 云vân 鯉lý 。 多đa 恐khủng 字tự 誤ngộ 。 又hựu 列liệt 子tử 云vân 燕yên 鼠thử 伏phục 翼dực 。 今kim 文văn 云vân 猫miêu 。 仍nhưng 恐khủng 彼bỉ 誤ngộ 。 餘dư 諸chư 獸thú 名danh 並tịnh 與dữ 式thức 同đồng 。 豺sài 者giả 犬khuyển 足túc 。 貉# 者giả 應ưng 作tác 貈# (# 胡hồ 各các 切thiết )# 爾nhĩ 雅nhã 云vân 。 雌thư 者giả 曰viết 𧴎# (# 乃nãi 老lão 切thiết )# 今kim 江giang 東đông 呼hô 為vi 㹟# 㹬# 。 羭# 字tự 從tùng 豸# 。 猰# [狂-王+俞]# 類loại 貙# 虎hổ 爪trảo 食thực 人nhân 迅tấn 走tẩu 。 貙# (# 勅sắc 俱câu 切thiết )# 若nhược 更cánh 開khai 為vi 一nhất 百bách 八bát 獸thú 。 但đãn 為vi 時thời 分phần/phân 猶do 寬khoan 。 恐khủng 在tại 時thời 間gian 不bất 識thức 。 故cố 更cánh 開khai 為vi 一nhất 百bách 八bát 也dã 。 隨tùy 其kỳ 時thời 分phần/phân 還hoàn 以dĩ 十thập 二nhị 收thu 之chi 。 隨tùy 其kỳ 時thời 來lai 但đãn 稱xưng 十thập 二nhị 獸thú 名danh 。 或hoặc 稱xưng 三tam 十thập 六lục 名danh 。 其kỳ 媚mị 則tắc 去khứ 。 故cố 知tri 鬼quỷ 法pháp 懼cụ 人nhân 識thức 名danh 。 識thức 名danh 尚thượng 不bất 敢cảm 來lai 。 況huống 復phục 識thức 形hình 。 故cố 識thức 其kỳ 形hình 名danh 。 不bất 敢cảm 為vi 非phi 。 次thứ 魔ma 羅la 發phát 者giả 。 初sơ 明minh 破phá 意ý 及cập 破phá 方phương 法pháp 。 前tiền 塠# 愓# 時thời 媚mị 並tịnh 波Ba 旬Tuần 遠viễn 屬thuộc 。 今kim 魔ma 羅la 者giả 。 皆giai 波Ba 旬Tuần 近cận 屬thuộc 。 或hoặc 天thiên 主chủ 自tự 來lai 最tối 為vi 難nan 伏phục 。 二nhị 善thiện 二nhị 惡ác 者giả 。 四tứ 弘hoằng 為vi 已dĩ 善thiện 諸chư 行hành 為vi 未vị 善thiện 。 見kiến 思tư 為vi 已dĩ 惡ác 無vô 明minh 為vi 未vị 惡ác 。 大đại 論luận 云vân 下hạ 引dẫn 證chứng 。 言ngôn 華hoa 箭tiễn 等đẳng 者giả 。 大đại 論luận 問vấn 曰viết 。 何hà 名danh 為vi 魔ma 。 答đáp 。 魔ma 者giả 破phá 慧tuệ 命mạng 壞hoại 道Đạo 法Pháp 。 是thị 故cố 名danh 魔ma 。 諸chư 外ngoại 道đạo 輩bối 。 云vân 是thị 欲dục 主chủ 引dẫn 人nhân 生sanh 著trước 。 復phục 名danh 為vi 華hoa 。 從tùng 五ngũ 根căn 入nhập 破phá 壞hoại 五ngũ 根căn 。 復phục 名danh 五ngũ 箭tiễn 。 破phá 佛Phật 法Pháp 善thiện 法Pháp 故cố 名danh 魔ma 羅la 。


復phục 次thứ 作tác 世thế 間gian 結kết 使sử 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 魔ma 王vương 之chi 力lực 。 為vi 諸chư 佛Phật 怨oán 讐thù 破phá 。 一nhất 切thiết 聖thánh 人nhân 。 逆nghịch 流lưu 人nhân 事sự 。 不bất 喜hỷ 涅Niết 槃Bàn 法pháp 。 又hựu 云vân 。 是thị 魔ma 有hữu 三tam 種chủng 事sự 。 能năng 破phá 行hành 人nhân 。 謂vị 戲hí 笑tiếu 語ngữ 言ngôn 歌ca 舞vũ 邪tà 視thị 等đẳng 。 是thị 從tùng 愛ái 生sanh 。 縛phược 打đả 鞭tiên 拷khảo 斫chước 刺thứ 。 破phá 截tiệt 等đẳng 。 是thị 從tùng 瞋sân 生sanh 。 五ngũ 熱nhiệt 灸# 身thân 自tự 餓ngạ 投đầu 巖nham 等đẳng 。 是thị 從tùng 癡si 生sanh 。 此thử 等đẳng 即tức 是thị 三tam 賊tặc 之chi 流lưu 也dã 。 乃nãi 至chí 貪tham 染nhiễm 世thế 間gian 皆giai 是thị 魔ma 事sự 。 又hựu 云vân 。 或hoặc 作tác 種chủng 種chủng 形hình 。 恐khủng 怖bố 菩Bồ 薩Tát 。 或hoặc 作tác 上thượng 妙diệu 五ngũ 欲dục 。 惱não 亂loạn 菩Bồ 薩Tát 。 或hoặc 轉chuyển 世thế 間gian 人nhân 心tâm 。 作tác 大đại 供cúng 養dường 。 貪tham 供cúng 養dường 故cố 則tắc 失thất 道Đạo 法Pháp 。 或hoặc 轉chuyển 人nhân 心tâm 令linh 惱não 行hành 者giả 。 隨tùy 前tiền 人nhân 趣thú 向hướng 因nhân 而nhi 惱não 之chi 。 論luận 文văn 甚thậm 廣quảng 隨tùy 要yếu 而nhi 記ký 。 五ngũ 根căn 各các 一nhất 剎sát 那na 者giả 。 五ngũ 根căn 取thủ 塵trần 必tất 為vi 魔ma 羅la 。 之chi 所sở 得đắc 便tiện 。 魔ma 羅la 得đắc 便tiện 良lương 由do 失thất 念niệm 。 失thất 從tùng 於ư 根căn 故cố 曰viết 五ngũ 根căn 各các 一nhất 剎sát 那na 。 故cố 婆bà 沙sa 第đệ 九cửu 云vân 。 佛Phật 著trước 衣y 持trì 鉢bát 。 入nhập 城thành 乞khất 食thực 。 波Ba 旬Tuần 作tác 是thị 念niệm 。 當đương 壞hoại 其kỳ 道đạo 。 便tiện 作tác 御ngự 車xa 人nhân 類loại 把bả 鞭tiên 覓mịch 牛ngưu 。 著trước 弊tệ 壞hoại 衣y 。 頭đầu 髮phát 蓬bồng 亂loạn 。 往vãng 至chí 佛Phật 所sở 。 問vấn 佛Phật 見kiến 我ngã 牛ngưu 不phủ 。 佛Phật 念niệm 是thị 魔ma 亂loạn 我ngã 。 即tức 語ngữ 魔ma 言ngôn 。 惡ác 魔ma 何hà 處xứ 有hữu 牛ngưu 。 用dụng 是thị 牛ngưu 為vi 。 天thiên 魔ma 作tác 是thị 念niệm 。 沙Sa 門Môn 知tri 我ngã 是thị 魔ma 。 即tức 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 眼nhãn 觸xúc 入nhập 處xứ 是thị 我ngã 乘thừa 。 乃nãi 至chí 意ý 觸xúc 。 入nhập 處xứ 是thị 我ngã 乘thừa 。 沙Sa 門Môn 何hà 所sở 之chi 。


佛Phật 言ngôn 。

我ngã 到đáo 彼bỉ 無vô 六lục 觸xúc 處xứ 。 汝nhữ 所sở 不bất 到đáo 處xứ 。 我ngã 當đương 往vãng 彼bỉ 。 波Ba 旬Tuần 意ý 以dĩ 我ngã 如như 御ngự 者giả 。 六lục 觸xúc 如như 乘thừa 。 能năng 御ngự 此thử 乘thừa 運vận 諸chư 眾chúng 生sanh 。 至chí 於ư 三tam 界giới 。 所sở 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 非phi 其kỳ 到đáo 處xứ 。 故cố 佛Phật 語ngữ 言ngôn 。 我ngã 到đáo 無vô 六lục 觸xúc 。 及cập 汝nhữ 所sở 不bất 到đáo 處xứ 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 故cố 大đại 品phẩm 諸chư 文văn 魔ma 羅la 作tác 惱não 。 不bất 出xuất 六lục 觸xúc 。 故cố 今kim 文văn 中trung 外ngoại 扇thiên/phiến 內nội 惱não 。 不bất 出xuất 六lục 觸xúc 。 天Thiên 魔ma 波Ba 旬Tuần 。 尚thượng 以dĩ 色sắc 等đẳng 惱não 亂loạn 於ư 況huống 佛Phật 。 悠du 悠du 行hành 人nhân 者giả 耶da 。 令linh 云vân 五ngũ 觸xúc 意ý 即tức 兼kiêm 六lục 。 以dĩ 從tùng 五ngũ 根căn 轉chuyển 入nhập 意ý 故cố 。 即tức 有hữu 法pháp 觸xúc 。 故cố 云vân 共cộng 壞hoại 。 根căn 塵trần 相tương 對đối 即tức 有hữu 十thập 八bát 。


復phục 次thứ 下hạ 廣quảng 釋thích 外ngoại 來lai 。 初sơ 令linh 墮đọa 惡ác 次thứ 令linh 墮đọa 善thiện 。 若nhược 本bổn 是thị 出xuất 世thế 高cao 士sĩ 得đắc 作tác 此thử 說thuyết 。 若nhược 本bổn 是thị 散tán 善thiện 之chi 人nhân 元nguyên 是thị 魔ma 屬thuộc 。 何hà 所sở 論luận 墮đọa 。 如như 此thử 之chi 人nhân 。 若nhược 廢phế 善thiện 法Pháp 卻khước 成thành 魔ma 事sự 。 次thứ 令linh 墮đọa 二Nhị 乘Thừa 中trung 。 言ngôn 行hạnh 當đương 者giả 指chỉ 示thị 也dã 。 次thứ 令linh 墮đọa 無vô 方phương 便tiện 空không 等đẳng 者giả 。 惡ác 空không 假giả 也dã 。 不bất 先tiên 觀quán 於ư 緣duyên 生sanh 四tứ 句cú 。 不bất 了liễu 諸chư 法pháp 。 皆giai 無vô 自tự 性tánh 。 不bất 解giải 諸chư 法pháp 。 性tánh 空không 相tướng 空không 。 雖tuy 生sanh 空không 解giải 不bất 損tổn 煩phiền 惱não 。 名danh 無vô 方phương 便tiện 空không 。 若nhược 不bất 為vi 菩Bồ 提Đề 。 無vô 大đại 悲bi 心tâm 。 雖tuy 云vân 化hóa 物vật 。 但đãn 增tăng 生sanh 死tử 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 偏thiên 事sự 邪tà 假giả 。 尚thượng 不bất 及cập 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 之chi 假giả 。 況huống 餘dư 教giáo 耶da 。 乃nãi 至chí 亦diệc 能năng 令linh 人nhân 入nhập 於ư 三tam 藏tạng 之chi 假giả 。 如như 為vi 阿A 難Nan 亦diệc 似tự 別biệt 教giáo 。 但đãn 非phi 從tùng 空không 故cố 云vân 偏thiên 耳nhĩ 。 阿A 難Nan 下hạ 舉cử 深thâm 況huống 淺thiển 。 阿A 難Nan 如Như 來Lai 臨lâm 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 在tại 娑sa 羅la 林lâm 外ngoại 。 為vi 六lục 萬vạn 四tứ 千thiên 億ức 。 魔ma 之chi 所sở 惱não 亂loạn 。 佛Phật 問vấn 諸chư 大đại 眾chúng 。 阿A 難Nan 今kim 者giả 。 為vi 在tại 何hà 許hứa 。


答đáp 曰viết 。

今kim 在tại 娑sa 羅la 林lâm 。 外ngoại 十thập 二nhị 由do 旬tuần 。 為vi 六lục 萬vạn 四tứ 千thiên 億ức 。 魔ma 之chi 所sở 惱não 亂loạn 。 諸chư 魔ma 皆giai 自tự 變biến 形hình 為vi 如Như 來Lai 像tượng 。 或hoặc 說thuyết 諸chư 法pháp 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 或hoặc 說thuyết 不bất 從tùng 因nhân 緣duyên 而nhi 生sanh 。 或hoặc 說thuyết 從tùng 緣duyên 生sanh 者giả 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 或hoặc 說thuyết 是thị 常thường 。 或hoặc 說thuyết 陰ấm 入nhập 是thị 實thật 。 或hoặc 說thuyết 是thị 虛hư 假giả 。 或hoặc 說thuyết 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 有hữu 四tứ 種chủng 。 或hoặc 說thuyết 如như 幻huyễn 化hóa 。 或hoặc 說thuyết 因nhân 聞văn 因nhân 思tư 因nhân 修tu 。 或hoặc 說thuyết 不bất 淨tịnh 觀quán 出xuất 入nhập 息tức 。 四tứ 念niệm 處xứ 四tứ 善thiện 根căn 。 三tam 空không 門môn 無Vô 學Học 。 初Sơ 地Địa 乃nãi 至chí 十Thập 住Trụ 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 現hiện 十thập 八bát 變biến 。 八bát 相tương/tướng 成thành 道Đạo 。 阿A 難Nan 念niệm 言ngôn 。 如như 是thị 等đẳng 相tướng 。 昔tích 所sở 未vị 見kiến 。 誰thùy 之chi 所sở 作tác 。 將tương 非phi 如Như 來Lai 作tác 耶da 。 欲dục 起khởi 欲dục 語ngữ 都đô 不bất 從tùng 意ý 。 魔ma 入nhập 骨cốt 故cố 。 復phục 自tự 念niệm 言ngôn 。 佛Phật 於ư 今kim 者giả 所sở 說thuyết 不bất 同đồng 。 我ngã 於ư 今kim 者giả 。 為vi 受thọ 誰thùy 語ngữ 。 阿A 難Nan 今kim 者giả 。 極cực 大đại 苦khổ 惱não 。 佛Phật 令linh 文Văn 殊Thù 以dĩ 咒chú 術thuật 力lực 。 破phá 壞hoại 諸chư 魔ma 。 然nhiên 諸chư 魔ma 所sở 說thuyết 。 唯duy 不bất 能năng 說thuyết 圓viên 頓đốn 法Pháp 門môn 。 以dĩ 圓viên 頓đốn 法pháp 非phi 其kỳ 境cảnh 界giới 故cố 也dã 。 言ngôn 笈cấp 多đa 者giả 於ư 魔ma 突đột 羅la 國quốc 半bán 月nguyệt 說thuyết 法Pháp 。 所sở 謂vị 施thí 論luận 戒giới 論luận 。 生sanh 天thiên 之chi 論luận 。 欲dục 為vi 不bất 淨tịnh 出xuất 要yếu 第đệ 一nhất 。 魔Ma 王vương 波Ba 旬Tuần 。 便tiện 生sanh 愁sầu 惱não 。 而nhi 作tác 是thị 念niệm 。 憂ưu 波ba 毱cúc 多đa 作tác 大đại 集tập 會hội 。 必tất 當đương 教giáo 令linh 出xuất 我ngã 境cảnh 界giới 。 我ngã 今kim 當đương 往vãng 。 壞hoại 其kỳ 眾chúng 意ý 。 於ư 說thuyết 法Pháp 處xứ 。 雨vũ 真chân 金kim 華hoa 瓔anh 珞lạc 華hoa 等đẳng 。 化hóa 作tác 白bạch 象tượng 。 七thất 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 。 化hóa 為vi 七thất 人nhân 。 端đoan 正chánh 殊thù 特đặc 。 舉cử 會hội 觀quán 察sát 無vô 聽thính 法Pháp 者giả 。 於ư 三tam 日nhật 中trung 。 演diễn 說thuyết 深thâm 法Pháp 。 無vô 有hữu 一nhất 人nhân 。 得đắc 道Đạo 果quả 者giả 。 魔ma 王vương 歡hoan 喜hỷ 。 深thâm 自tự 慶khánh 幸hạnh 。 毱cúc 多đa 即tức 入nhập 三tam 昧muội 觀quán 之chi 。 誰thùy 之chi 所sở 作tác 。 即tức 知tri 波Ba 旬Tuần 魔ma 王vương 所sở 作tác 。 復phục 以dĩ 瓔anh 珞lạc 著trước 尊tôn 者giả 頂đảnh 上thượng 。 知tri 已dĩ 便tiện 作tác 是thị 念niệm 。 惡ác 妬đố 弊tệ 魔ma 壞hoại 亂loạn 正Chánh 法Pháp 。 如Như 來Lai 何hà 故cố 。 而nhi 不bất 調điều 伏phục 。 即tức 觀quán 佛Phật 心tâm 知tri 佛Phật 令linh 已dĩ 。 而nhi 調điều 伏phục 之chi 。 即tức 以dĩ 三tam 屍thi 蛇xà 人nhân 狗cẩu 等đẳng 。 化hóa 為vi 瓔anh 珞lạc 。 感cảm 魔ma 令linh 至chí 。 而nhi 謂vị 之chi 曰viết 。 汝nhữ 與dữ 我ngã 鬘man 深thâm 感cảm 厚hậu 施thí 。 令linh 還hoàn 以dĩ 此thử 用dụng 酬thù 贈tặng 汝nhữ 。 魔ma 大đại 歡hoan 喜hỷ 舒thư 頸cảnh 受thọ 之chi 。 至chí 其kỳ 頸cảnh 上thượng 還hoàn 見kiến 死tử 屍thi 蟲trùng 蛆thư 欲dục 出xuất 。 魔ma 見kiến 是thị 已dĩ 深thâm 生sanh 厭yếm 惡ác 。 語ngữ 毱cúc 多đa 言ngôn 。 汝nhữ 今kim 云vân 何hà 。 以dĩ 此thử 死tử 屍thi 而nhi 繫hệ 我ngã 頸cảnh 。


答đáp 曰viết 。

比Bỉ 丘Khâu 不bất 應ưng 以dĩ 華hoa 鬘man 莊trang 嚴nghiêm 。 汝nhữ 先tiên 何hà 以dĩ 為vi 我ngã 著trước 之chi 。 今kim 為vì 汝nhữ 著trước 正chánh 得đắc 其kỳ 宜nghi 。 魔ma 以dĩ 神thần 力lực 欲dục 去khứ 。 不bất 得đắc 。 此thử 屍thi 在tại 頸cảnh 如như 須Tu 彌Di 山Sơn 。 不bất 可khả 動động 轉chuyển 。 踊dũng 身thân 虛hư 空không 。 請thỉnh 求cầu 諸chư 天thiên 為vi 脫thoát 此thử 屍thi 。 諸chư 天thiên 皆giai 言ngôn 。 此thử 是thị 大đại 聖thánh 之chi 所sở 為vi 作tác 。 非phi 我ngã 庸dong 下hạ 之chi 所sở 能năng 脫thoát 。 詣nghệ 梵Phạm 王Vương 所sở 求cầu 為vi 脫thoát 之chi 。 梵Phạm 王Vương 言ngôn 。 十Thập 力Lực 弟đệ 子tử 所sở 作tác 我ngã 不bất 能năng 脫thoát 。 假giả 使sử 劫kiếp 風phong 旋toàn 嵐lam 所sở 吹xuy 。 亦diệc 不bất 能năng 動động 。 如như 因Nhân 地Địa 倒đảo 還hoàn 從tùng 地địa 起khởi 。 若nhược 能năng 歸quy 依y 優ưu 波ba 毱cúc 多đa 。 容dung 有hữu 得đắc 脫thoát 。 魔ma 受thọ 梵Phạm 王Vương 教giáo 至chí 毱cúc 多đa 所sở 。 深thâm 生sanh 敬kính 重trọng 。 五ngũ 體thể 投đầu 地địa 白bạch 言ngôn 。


大đại 德đức 。 佛Phật 初sơ 成thành 道Đạo 我ngã 率suất 官quan 屬thuộc 而nhi 逼bức 惱não 之chi 。 未vị 曾tằng 一nhất 言ngôn 而nhi 見kiến 輕khinh 辱nhục 。 汝nhữ 阿A 羅La 漢Hán 少thiểu 慈từ 悲bi 力lực 。 於ư 人nhân 天thiên 前tiền 見kiến 陵lăng 毀hủy 我ngã 。 毱cúc 多đa 言ngôn 。 汝nhữ 大đại 愚ngu 癡si 。 無vô 有hữu 智trí 慧tuệ 。 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 人nhân 用dụng 比tỉ 如Như 來Lai 。 欲dục 以dĩ 芥giới 子tử 比tỉ 須Tu 彌Di 山sơn 。 螢huỳnh 燭chúc 之chi 光quang 齊tề 輝huy 日nhật 月nguyệt 。 我ngã 今kim 陜# 劣liệt 故cố 相tương/tướng 毀hủy 辱nhục 。 又hựu 如Như 來Lai 使sử 我ngã 調điều 伏phục 於ư 汝nhữ 。 汝nhữ 因nhân 斯tư 故cố 。 有hữu 善thiện 心tâm 生sanh 。 不bất 墮đọa 惡ác 道đạo 。 魔ma 聞văn 歡hoan 喜hỷ 。 生sanh 希hy 有hữu 心tâm 。 今kim 可khả 為vì 我ngã 。 除trừ 此thử 三tam 屍thi 。 尊tôn 者giả 答đáp 言ngôn 。 汝nhữ 於ư 正Chánh 法Pháp 莫mạc 作tác 惱não 害hại 。 然nhiên 後hậu 乃nãi 當đương 。 為vì 汝nhữ 脫thoát 之chi 。 魔ma 言ngôn 受thọ 教giáo 。 乃nãi 至chí 令linh 為vi 現hiện 如Như 來Lai 。 相tương/tướng 等đẳng (# 云vân 云vân )# 。 寧ninh 免miễn 自tự 他tha 三tam 十thập 六lục 箭tiễn 者giả 。 一nhất 根căn 有hữu 三tam 三tam 五ngũ 十thập 五ngũ 。 轉chuyển 入nhập 意ý 地địa 又hựu 有hữu 三tam 箭tiễn 。 故cố 成thành 十thập 八bát 。 魔ma 自tự 作tác 惱não 名danh 之chi 為vi 自tự 。 扇thiên/phiến 動động 檀đàn 越việt 名danh 之chi 為vi 他tha 。 自tự 他tha 各các 有hữu 一nhất 十thập 八bát 箭tiễn 。 故cố 三tam 十thập 六lục 。 若nhược 知tri 下hạ 正chánh 約ước 理lý 調điều 。 違vi 實thật 際tế 故cố 見kiến 魔ma 異dị 佛Phật 。 若nhược 入nhập 實thật 際tế 魔ma 佛Phật 不bất 二nhị 。 魔ma 不bất 為vi 違vi 佛Phật 亦diệc 無vô 順thuận 。 大đại 經kinh 下hạ 引dẫn 證chứng 。 小Tiểu 乘Thừa 斷đoạn 惑hoặc 故cố 說thuyết 調điều 魔ma 如như 毱cúc 多đa 等đẳng 。 大Đại 乘Thừa 體thể 法pháp 魔ma 為vi 法Pháp 界Giới 。 如như 楞lăng 嚴nghiêm 中trung 說thuyết 三tam 昧muội 時thời 。 魔ma 欲dục 為vi 惱não 自tự 見kiến 被bị 縛phược 。 無vô 人nhân 調điều 之chi 。 又hựu 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 既ký 未vị 能năng 破phá 。 但đãn 名danh 為vi 伏phục 。 大Đại 乘Thừa 之chi 人nhân 。 無vô 魔ma 可khả 調điều 。 乃nãi 名danh 為vi 斷đoạn 。 次thứ 明minh 妨phương 亂loạn 中trung 。 對đối 空không 等đẳng 十thập 法pháp 簡giản 二nhị 十thập 邪tà 法pháp 。 文văn 望vọng 正Chánh 法Pháp 皆giai 名danh 太thái 過quá 。 其kỳ 實thật 若nhược 過quá 不bất 及cập 各các 各các 有hữu 十thập 。 至chí 禪thiền 境cảnh 中trung 當đương 辯biện 。 次thứ 結kết 數số 中trung 云vân 三tam 百bách 邪tà 法pháp 者giả 。 且thả 約ước 邪tà 從tùng 外ngoại 來lai 。 故cố 云vân 三tam 百bách 。 若nhược 兼kiêm 度độ 入nhập 意ý 地địa 則tắc 。 三tam 百bách 六lục 十thập 。 故cố 文văn 中trung 云vân 。 而nhi 其kỳ 初sơ 入nhập 必tất 因nhân 五ngũ 根căn 。 故cố 且thả 從tùng 因nhân 以dĩ 明minh 三tam 百bách 。 治trị 堆đôi 惕dịch 中trung 云vân 偷thâu 臘lạp 等đẳng 者giả 。 盜đạo 增tăng 法pháp 歲tuế 意ý 避tị 僧Tăng 役dịch 。 希hy 利lợi 貪tham 食thực 。 故cố 得đắc 此thử 名danh 。 臘lạp 者giả 獵liệp 也dã 。 於ư 此thử 月nguyệt 中trung 獵liệp 取thủ 禽cầm 獸thú 以dĩ 祭tế 其kỳ 祖tổ 。 從tùng 事sự 而nhi 立lập 故cố 名danh 為vi 臘lạp 。 或hoặc 曰viết 臘lạp 者giả 接tiếp 也dã 。 史sử 記ký 云vân 。 始thỉ 皇hoàng 名danh 臘lạp 夏hạ 曰viết 嘉gia 平bình 。 殷ân 曰viết 清thanh 祀tự 。 周chu 曰viết 大đại 蜡# (# 鉏# 架# 切thiết )# 自tự 漢hán 後hậu 為vi 臘lạp 。 以dĩ 至chí 於ư 今kim 。 吉cát 支chi 者giả 鬼quỷ 名danh 也dã 。 此thử 鬼quỷ 本bổn 由do 破phá 戒giới 所sở 致trí 。 故cố 聞văn 戒giới 序tự 猶do 生sanh 愧quý 心tâm 。 況huống 戒giới 神thần 為vi 護hộ 今kim 破phá 戒giới 鬼quỷ 去khứ 。 亦diệc 如như 前tiền 所sở 引dẫn 五Ngũ 戒Giới 緣duyên 起khởi 則tắc 一nhất 切thiết 鬼quỷ 神thần 。 皆giai 懼cụ 戒giới 法pháp 。 俗tục 有hữu 相tương/tướng 傳truyền 云vân 。 請thỉnh 僧Tăng 禳# 災tai 。 僧Tăng 誦tụng 戒giới 序tự 屍thi 被bị 戒giới 神thần 移di 之chi 曠khoáng 野dã 。 即tức 其kỳ 事sự 也dã 。 治trị 魔ma 羅la 中trung 。 云vân 一nhất 切thiết 物vật 莫mạc 受thọ 者giả 。 空không 無vô 所sở 得đắc 也dã 。 具cụ 如như 玄huyền 文văn 第đệ 四tứ 卷quyển 初sơ 引dẫn 。 增tăng 一nhất 二nhị 十thập 七thất 云vân 。 魔ma 有hữu 五Ngũ 力Lực 所sở 謂vị 五ngũ 塵trần 。 佛Phật 聖thánh 弟đệ 子tử 。 一nhất 力lực 能năng 拒cự 。 謂vị 不bất 放phóng 逸dật 。 大đại 論luận 問vấn 。 新tân 學học 菩Bồ 薩Tát 。 道Đạo 力lực 尚thượng 弱nhược 。 云vân 何hà 能năng 使sử 。 魔ma 不bất 得đắc 便tiện 。 答đáp 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 護hộ 故cố 。 又hựu 云vân 。 是thị 人nhân 善thiện 修tu 空không 故cố 魔ma 。 無vô 如như 之chi 何hà 。 如như 身thân 無vô 瘡sang 毒độc 不bất 得đắc 入nhập 。 是thị 故cố 修tu 空không 。 魔ma 不bất 得đắc 便tiện 。 次thứ 明minh 修tu 觀quán 者giả 初sơ 三tam 惡ác 者giả (# 云vân 云vân )# 。 大đại 經Kinh 云vân 。 有hữu 四tứ 善thiện 事sự 。 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 。 一nhất 者giả 為vi 勝thắng 他tha 故cố 。 讀đọc 誦tụng 經Kinh 典điển 。 二nhị 者giả 為vì 利lợi 養dưỡng 故cố 。 受thọ 持trì 禁cấm 戒giới 。 三tam 者giả 為vi 他tha 屬thuộc 故cố 。 而nhi 行hành 布bố 施thí 。 四tứ 者giả 為vi 非phi 想tưởng 故cố 。 繫hệ 念niệm 思tư 惟duy 。 言ngôn 他tha 屬thuộc 者giả 施thí 物vật 本bổn 為vi 攝nhiếp 他tha 從tùng 己kỷ 。 今kim 以dĩ 他tha 屬thuộc 為vi 三tam 善thiện 者giả 。 且thả 據cứ 施thí 邊biên 從tùng 事sự 而nhi 說thuyết 。 若nhược 從tùng 心tâm 說thuyết 則tắc 屬thuộc 三tam 惡ác 。 雖tuy 生sanh 善thiện 道đạo 世thế 世thế 相tương/tướng 染nhiễm 等đẳng 者giả 。 意ý 令linh 他tha 屬thuộc 而nhi 反phản 屬thuộc 魔ma 。 是thị 故cố 世thế 世thế 為vi 魔ma 所sở 嬈nhiễu 。 經Kinh 云vân 下hạ 大đại 品phẩm 文văn 也dã 。 大đại 論luận 八bát 十thập 一nhất 云vân 。 阿A 難Nan 問vấn 佛Phật 。 魔ma 為vi 都đô 嬈nhiễu 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 有hữu 不bất 嬈nhiễu 者giả 耶da 。


佛Phật 言ngôn 。

有hữu 嬈nhiễu 不bất 嬈nhiễu 。 阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 。 何hà 者giả 被bị 嬈nhiễu 。


佛Phật 言ngôn 。

或hoặc 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 先tiên 世thế 聞văn 般Bát 若Nhã 。 不bất 能năng 信tín 解giải 。 遠viễn 善Thiện 知Tri 識Thức 。 親thân 近cận 惡ác 友hữu 。 離ly 般Bát 若Nhã 行hành 惡ác 法pháp 。 聞văn 深thâm 般Bát 若Nhã 語ngữ 他tha 人nhân 言ngôn 。 我ngã 尚thượng 不bất 得đắc 其kỳ 底để 。 汝nhữ 何hà 用dụng 學học 。 又hựu 輕khinh 餘dư 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。 我ngã 行hành 般Bát 若Nhã 汝nhữ 無vô 是thị 行hành 。 又hựu 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 恃thị 姓tánh 輕khinh 他tha 。 天thiên 魔ma 歡hoan 喜hỷ 云vân 。 我ngã 宮cung 殿điện 不bất 空không 益ích 三tam 惡ác 道đạo 。 又hựu 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 與dữ 求cầu 聲Thanh 聞Văn 者giả 諍tranh 。 魔ma 言ngôn 。 穢uế 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 或hoặc 與dữ 求cầu 薩Tát 婆Bà 若Nhã 者giả 諍tranh 。 魔ma 言ngôn 。 兩lưỡng 失thất 薩Tát 婆Bà 若Nhã 若nhược 無vô 是thị 事sự 甚thậm 深thâm 清thanh 淨tịnh 。 者giả 則tắc 無vô 魔ma 惱não 。 雖tuy 在tại 善thiện 道đạo 與dữ 魔ma 相tương/tướng 關quan 。 如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 魔ma 所sở 惱não 言ngôn 拙chuyết 度độ 者giả 通thông 至chí 別biệt 教giáo 。 如như 魔ma 為vì 阿A 難Nan 說thuyết 。 法pháp 等đẳng (# 云vân 云vân )# 。 次thứ 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 中trung 言ngôn 一nhất 魔ma 一nhất 切thiết 佛Phật 等đẳng 者giả 。 魔ma 既ký 即tức 理lý 故cố 一nhất 魔ma 即tức 一nhất 切thiết 佛Phật 。 如như 此thử 下hạ 明minh 妙diệu 觀quán 功công 能năng 。 言ngôn 治trị 魔ma 顯hiển 理lý 者giả 。 降hàng 魔ma 是thị 道Đạo 場Tràng 。 即tức 是thị 治trị 於ư 魔ma 糠khang 顯hiển 於ư 理lý 米mễ 。 魔ma 為vi 侍thị 者giả 者giả 。 夫phu 為vi 侍thị 者giả 隨tùy 順thuận 人nhân 意ý 。 故cố 觀quán 魔ma 界giới 。 隨tùy 順thuận 實thật 相tướng 。 緣duyên 修tu 不bất 能năng 寂tịch 照chiếu 等đẳng 者giả 。 即tức 淨tịnh 名danh 中trung 持Trì 世Thế 菩Bồ 薩Tát 。 住trụ 於ư 靜tĩnh 室thất 。 天Thiên 魔ma 波Ba 旬Tuần 。 從tùng 萬vạn 二nhị 千thiên 天thiên 女nữ 。 狀trạng 如như 帝Đế 釋Thích 。 鼓cổ 樂nhạc 絃huyền 歌ca 。 至chí 持trì 世thế 所sở 。 持trì 世thế 謂vị 是thị 。 釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 。 而nhi 慰úy 之chi 言ngôn 。 善thiện 來lai 憍Kiều 尸Thi 迦Ca 。 次thứ 復phục 責trách 言ngôn 。 雖tuy 福phước 應ứng 有hữu 。 不bất 當đương 自tự 恣tứ 。 當đương 觀quán 五ngũ 欲dục 無vô 常thường 。 以dĩ 求cầu 善thiện 本bổn 。 魔ma 言ngôn 。 受thọ 是thị 萬vạn 二nhị 千thiên 天thiên 女nữ 。 可khả 備bị 掃tảo 灑sái 。 意ý 以dĩ 聞văn 法Pháp 用dụng 申thân 供cúng 養dường 。 因nhân 茲tư 作tác 惱não 壞hoại 菩Bồ 薩Tát 心tâm 。 持trì 世thế 未vị 曉hiểu 故cố 但đãn 答đáp 言ngôn 。 無vô 以dĩ 此thử 非phi 法pháp 之chi 物vật 。 邀yêu 我ngã 沙Sa 門Môn 釋Thích 子tử 等đẳng 。


時thời 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 為vi 調điều 魔ma 屬thuộc 。 訶ha 持trì 世thế 言ngôn 。 是thị 為vi 魔ma 來lai 。 非phi 帝Đế 釋Thích 也dã 。


時thời 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 即tức 語ngữ 魔ma 言ngôn 。 可khả 以dĩ 此thử 女nữ 與dữ 我ngã 。 如như 我ngã 應ưng 受thọ 。 大Đại 士Sĩ 意ý 言ngôn 。 我ngã 是thị 俗tục 流lưu 正chánh 應ưng 受thọ 之chi 。 彼bỉ 出xuất 家gia 之chi 人nhân 。 非phi 所sở 應ưng 也dã 。 今kim 文văn 便tiện 釋thích 經kinh 意ý 云vân 。 持trì 世thế 但đãn 是thị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 。 緣duyên 修tu 出xuất 觀quán 不bất 覺giác 魔ma 嬈nhiễu 。 淨tịnh 名danh 是thị 圓viên 教giáo 菩Bồ 薩Tát 真chân 修tu 寂tịch 照chiếu 。 觀quán 無vô 出xuất 入nhập 。 故cố 斥xích 持trì 世thế 不bất 能năng 寂tịch 照chiếu 為vi 魔ma 所sở 謀mưu 。 從tùng 魔ma 界giới 即tức 佛Phật 界giới 去khứ 發phát 心tâm 也dã 。 慈từ 與dữ 眾chúng 生sanh 魔ma 界giới 即tức 佛Phật 界giới 之chi 樂lạc 。 故cố 云vân 慈từ 無vô 量lượng 佛Phật 。 悲bi 拔bạt 眾chúng 生sanh 佛Phật 界giới 即tức 魔ma 界giới 之chi 苦khổ 。 故cố 云vân 悲bi 無vô 量lượng 魔ma 。 從tùng 欲dục 滿mãn 此thử 願nguyện 去khứ 安an 心tâm 。 文văn 中trung 寄ký 事sự 故cố 約ước 悉tất 達đạt 降hàng 魔ma 。 以dĩ 明minh 止Chỉ 觀Quán 。 從tùng 但đãn 以dĩ 下hạ 結kết 成thành 行hành 人nhân 用dụng 安an 心tâm 相tương/tướng 。 次thứ 隨tùy 魔ma 下hạ 破phá 遍biến 。 初sơ 總tổng 。 次thứ 歷lịch 教giáo 。 歷lịch 教giáo 中trung 三tam 藏tạng 伏phục 四tứ 在tại 三tam 祇kỳ 百bách 劫kiếp 。 坐tọa 道Đạo 場Tràng 時thời 。 三tam 十thập 四tứ 心tâm 。 破phá 煩phiền 惱não 魔ma 。


爾nhĩ 時thời 乃nãi 名danh 為vi 菩Bồ 提Đề 道đạo 。 入nhập 無vô 餘dư 後hậu 名danh 法pháp 性tánh 身thân 。 由do 菩Bồ 提Đề 滿mãn 故cố 成thành 佛Phật 果quả 。 由do 成thành 佛Phật 故cố 。 故cố 入nhập 無vô 餘dư 。 入nhập 無vô 餘dư 故cố 破phá 於ư 陰ấm 魔ma 。 由do 破phá 煩phiền 惱não 及cập 得đắc 法Pháp 性tánh 身thân 故cố 。 永vĩnh 無vô 分phân 段đoạn 故cố 也dã 。 是thị 故cố 此thử 兩lưỡng 共cộng 破phá 死tử 魔ma 。 故cố 三tam 藏tạng 佛Phật 雖tuy 降giáng/hàng 天thiên 魔ma 斷đoạn 煩phiền 惱não 魔ma 。 有hữu 餘dư 身thân 在tại 仍nhưng 未vị 免miễn 陰ấm 。 八bát 十thập 入nhập 滅diệt 仍nhưng 未vị 免miễn 死tử 。 故cố 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 及cập 入nhập 滅diệt 已dĩ 至chí 法pháp 性tánh 身thân 。 方phương 免miễn 陰ấm 死tử 二nhị 魔ma 。 文văn 中trung 存tồn 略lược 。 但đãn 言ngôn 死tử 耳nhĩ 。 得đắc 不Bất 動Động 三Tam 昧Muội 等đẳng 者giả 。 具cụ 如như 大đại 集tập 云vân 。 天thiên 主chủ 初sơ 令linh 諸chư 軍quân 。 次thứ 遣khiển 太thái 子tử 。 次thứ 遣khiển 三tam 妃phi 。 皆giai 不bất 能năng 壞hoại 。 後hậu 自tự 領lãnh 軍quân 為vi 佛Phật 所sở 降giáng/hàng 。 大đại 軍quân 退thoái 敗bại 王vương 顛điên 倒đảo 墮đọa 冠quan 蓋cái 劍kiếm 三tam 。 各các 在tại 一nhất 處xứ 。 此thử 並tịnh 大đại 論luận 第đệ 六lục 文văn 也dã 。 今kim 文văn 義nghĩa 通thông 至chí 後hậu 三tam 教giáo 。 通thông 教giáo 見kiến 位vị 同đồng 三tam 藏tạng 伏phục 。 至chí 六lục 地địa 時thời 。 得đắc 菩Bồ 提Đề 道Đạo 。 同đồng 三tam 藏tạng 斷đoạn 。 兩lưỡng 教giáo 聲Thanh 聞Văn 不bất 破phá 天thiên 子tử 魔ma 故cố 初sơ 為vi 所sở 惱não 。 修tu 得đắc 神thần 通thông 。 雖tuy 復phục 調điều 伏phục 亦diệc 不bất 名danh 斷đoạn 。 據cứ 教giáo 全toàn 未vị 識thức 於ư 赤xích 色sắc 三tam 昧muội 。 別biệt 依y 教giáo 道đạo 故cố 前tiền 後hậu 斷đoạn 。 是thị 則tắc 前tiền 之chi 三tam 教giáo 並tịnh 屬thuộc 教giáo 道đạo 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 豈khởi 有hữu 斷đoạn 通thông 惑hoặc 伏phục 利lợi 惑hoặc 而nhi 能năng 破phá 魔ma 。 圓viên 教giáo 俱câu 破phá 無vô 復phục 前tiền 後hậu 。 應ưng 約ước 六lục 即tức 以dĩ 辯biện 淺thiển 深thâm 。 初sơ 住trụ 俱câu 破phá 八bát 魔ma 者giả 。 大đại 論luận 二nhị 十thập 云vân 。 若nhược 欲dục 修tu 習tập 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 定Định 。 須tu 破phá 八bát 魔ma 。 應ưng 當đương 親thân 近cận 。 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 謂vị 陰ấm 等đẳng 四tứ 及cập 無vô 常thường 等đẳng 四tứ 。 義nghĩa 通thông 內nội 外ngoại 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 從tùng 於ư 上thượng 一nhất 一nhất 下hạ 通thông 塞tắc 。 道Đạo 品Phẩm 如như 文văn 。 從tùng 門môn 若nhược 未vị 開khai 下hạ 助trợ 道đạo 。 此thử 之chi 六lục 種chủng 於ư 魔ma 成thành 度độ 。 於ư 行hành 人nhân 成thành 蔽tế 。 為vì 生sanh 死tử 故cố 。 即tức 成thành 魔ma 度độ 。 違vi 菩Bồ 提Đề 道Đạo 所sở 以dĩ 成thành 蔽tế 。 今kim 以dĩ 依y 理lý 而nhi 斥xích 事sự 度độ 。 以dĩ 此thử 事sự 六lục 治trị 於ư 魔ma 六lục 。 此thử 六lục 蔽tế 者giả 雖tuy 似tự 六Lục 度Độ 不bất 為vi 菩Bồ 提Đề 。 皆giai 屬thuộc 魔ma 攝nhiếp 。 前tiền 之chi 四tứ 度độ 灼chước 然nhiên 生sanh 死tử 。 所sở 得đắc 禪thiền 定định 與dữ 鬼quỷ 交giao 通thông 。 所sở 得đắc 船thuyền 若nhược 不bất 離ly 見kiến 著trước 。 言ngôn 正chánh 度độ 者giả 。 四tứ 教giáo 六Lục 度Độ 皆giai 名danh 為vi 正chánh 。 具cụ 如như 助trợ 道đạo 攝nhiếp 法pháp 中trung 說thuyết 。 兼kiêm 治trị 者giả 。 以dĩ 魔ma 中trung 兼kiêm 二nhị 故cố 須tu 借tá 用dụng 。 若nhược 雜tạp 煩phiền 惱não 及cập 業nghiệp 如như 前tiền 兩lưỡng 境cảnh 中trung 用dụng 治trị 。 雜tạp 業nghiệp 借tá 念niệm 二nhị 佛Phật 者giả 。 謂vị 色sắc 身thân 法Pháp 門môn 身thân 。 雜tạp 中trung 有hữu 惡ác 當đương 用dụng 念niệm 色sắc 。 雜tạp 中trung 有hữu 善thiện 當đương 念niệm 法Pháp 門môn 。 聞văn 慧tuệ 者giả 。 四tứ 教giáo 並tịnh 在tại 外ngoại 凡phàm 。 故cố 今kim 圓viên 教giáo 在tại 於ư 五ngũ 品phẩm 。 黜truất 者giả 退thoái 也dã 。 貶biếm 去khứ 也dã 。 此thử 十thập 法pháp 後hậu 亦diệc 應ưng 以dĩ 大đại 車xa 為vi 譬thí 。 文văn 無vô 者giả 略lược 。 但đãn 云vân 直trực 至chí 道Đạo 場Tràng 。


復phục 次thứ 通thông 用dụng 一nhất 意ý 為vi 觀quán 下hạ 。 結kết 觀quán 通thông 別biệt 。 十thập 乘thừa 觀quán 法pháp 有hữu 通thông 別biệt 二nhị 意ý 。 一nhất 以dĩ 陰ấm 境cảnh 十thập 法pháp 冠quan 下hạ 九cửu 境cảnh 。 名danh 之chi 為vi 通thông 。 秖kỳ 是thị 一nhất 法pháp 不bất 思tư 議nghị 觀quán 。 人nhân 根căn 鈍độn 故cố 開khai 對đối 十thập 法pháp 。 先tiên 了liễu 通thông 意ý 節tiết 節tiết 入nhập 別biệt 。 境cảnh 境cảnh 皆giai 然nhiên 觀quán 法pháp 易dị 了liễu 。 故cố 引dẫn 中trung 論luận 通thông 別biệt 為vi 例lệ 。 次thứ 料liệu 簡giản 中trung 問vấn 如như 文văn 。 答đáp 中trung 先tiên 違vi 問vấn 答đáp 。 故cố 云vân 緣duyên 別biệt 。 次thứ 引dẫn 論luận 文văn 證chứng 者giả 。 即tức 順thuận 問vấn 答đáp 。 雖tuy 順thuận 問vấn 答đáp 此thử 成thành 不bất 定định 。 故cố 不bất 同đồng 於ư 寒hàn 去khứ 春xuân 來lai 。 魔ma 若nhược 去khứ 已dĩ 好hảo/hiếu 法pháp 來lai 者giả 。 不bất 必tất 全toàn 爾nhĩ 。 是thị 故cố 不bất 同đồng 。 大đại 論luận 云vân 。 樂nhạo 法Pháp 梵Phạm 志Chí 於ư 十thập 二nhị 年niên 。 遍biến 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 求cầu 知tri 聖thánh 法pháp 。 而nhi 不bất 能năng 得đắc 。


時thời 世thế 無vô 佛Phật 。 佛Phật 法Pháp 亦diệc 盡tận 。 有hữu 婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 。 我ngã 有hữu 聖thánh 法pháp 一nhất 偈kệ 。 若nhược 實thật 樂nhạo 法Pháp 當đương 以dĩ 與dữ 汝nhữ 。


答đáp 言ngôn 。

實thật 樂nhạo/nhạc/lạc 。 婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 。 若nhược 實thật 樂nhạo 法Pháp 。 當đương 以dĩ 皮bì 為vi 紙chỉ 。 以dĩ 骨cốt 為vi 筆bút 。 以dĩ 髓tủy 為vi 水thủy 。 以dĩ 血huyết 為vi 墨mặc 。 即tức 如như 其kỳ 言ngôn 。 書thư 得đắc 佛Phật 偈kệ 。 偈kệ 言ngôn 。 如như 法Pháp 應ưng 修tu 行hành 非phi 法pháp 不bất 應ưng 行hành 。 今kim 世thế 若nhược 後hậu 世thế 行hành 法pháp 者giả 安an 隱ẩn 。 又hựu 有hữu 說thuyết 云vân 。 魔ma 來lai 誑cuống 樂nhạo 法Pháp 令linh 剝bác 皮bì 等đẳng 者giả 。 意ý 欲dục 退thoái 樂nhạo 法Pháp 心tâm 。 樂nhạo 法Pháp 心tâm 堅kiên 即tức 便tiện 剝bác 皮bì 等đẳng 。 魔ma 便tiện 隱ẩn 去khứ 。 感cảm 下hạ 方phương 佛Phật 為vi 其kỳ 說thuyết 偈kệ 。 後hậu 釋thích 與dữ 文văn 合hợp 。 與dữ 論luận 稍sảo 別biệt 。


止Chỉ 觀Quán 輔Phụ 行Hành 傳Truyền 弘Hoằng 決Quyết 卷quyển 第đệ 八bát 之chi 三tam
Chỉ Quán Phụ Hành Truyền Hoằng Quyết ♦ Hết quyển 3

❖
Phiên âm: 3/4/2016 ◊ Cập nhật: 3/4/2016