釋Thích 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 次Thứ 第Đệ 法Pháp 門Môn 卷quyển 第đệ 五ngũ
Thích Thiền Ba La Mật Thứ Đệ Pháp Môn ♦ Quyển 5
隋tùy 天thiên 台thai 智trí 者giả 大đại 師sư 說thuyết
弟đệ 子tử 法pháp 慎thận 記ký
弟đệ 子tử 灌quán 頂đảnh 再tái 治trị
釋thích 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 證chứng 第đệ 七thất 之chi 一nhất
上thượng 已dĩ 廣quảng 明minh 內nội 外ngoại 方phương 便tiện 。 行hành 者giả 若nhược 能năng 。 專chuyên 心tâm 修tu 習tập 。 繫hệ 念niệm 禪thiền 門môn 。 必tất 有hữu 證chứng 驗nghiệm 。 是thị 故cố 第đệ 七thất 。 廣quảng 明minh 修tu 證chứng 。 故cố 經kinh 言ngôn 。 修tu 我ngã 法pháp 者giả 。 證chứng 乃nãi 自tự 知tri 。 今kim 明minh 修tu 證chứng 中trung 。 自tự 開khai 為vi 四tứ 。 第đệ 一nhất 修tu 證chứng 世thế 間gian 禪thiền 相tương/tướng 。 第đệ 二nhị 修tu 證chứng 亦diệc 世thế 間gian 亦diệc 出xuất 世thế 間gian 禪thiền 相tương/tướng 。 第đệ 三tam 修tu 證chứng 出xuất 世thế 間gian 禪thiền 相tương/tướng 。 第đệ 四tứ 修tu 證chứng 非phi 世thế 間gian 非phi 出xuất 世thế 間gian 禪thiền 相tương/tướng 。 今kim 第đệ 一nhất 釋thích 修tu 證chứng 世thế 間gian 禪thiền 者giả 。 則tắc 為vi 三tam 。 一nhất 四tứ 禪thiền 。 二nhị 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 三tam 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 今kim 前tiền 釋thích 修tu 證chứng 四tứ 禪thiền 。 四tứ 禪thiền 者giả 。 一nhất 初sơ 禪thiền 。 二nhị 二nhị 禪thiền 。 三tam 三tam 禪thiền 。 四tứ 四tứ 禪thiền 。 今kim 論luận 色sắc 界giới 根căn 本bổn 正chánh 定định 。 但đãn 說thuyết 有hữu 四tứ 。 若nhược 通thông 方phương 便tiện 中trung 間gian 。 是thị 則tắc 不bất 定định 。 若nhược 薩tát 婆bà 多đa 人nhân 。 說thuyết 有hữu 未vị 到đáo 地địa 。 及cập 中trung 間gian 禪thiền 。 足túc 四tứ 禪thiền 為vi 六lục 地địa 定định 。 若nhược 曇đàm 無vô 德đức 人nhân 。 例lệ 不bất 說thuyết 有hữu 未vị 來lai 禪thiền 。 而nhi 說thuyết 有hữu 欲dục 界giới 定định 中trung 間gian 禪thiền 。 以dĩ 為vi 六lục 地địa 定định 。 若nhược 摩ma 訶ha 衍diễn 。 及cập 瞿cù 沙sa 所sở 明minh 。 則tắc 具cụ 有hữu 欲dục 界giới 未vị 到đáo 地địa 中trung 間gian 禪thiền 。 足túc 四tứ 禪thiền 為vi 七thất 地địa 定định 。 此thử 中trung 融dung 會hội 。 以dĩ 義nghĩa 推thôi 之chi 。 今kim 據cứ 正chánh 禪thiền 而nhi 論luận 。 但đãn 說thuyết 有hữu 四tứ 。 第đệ 一nhất 釋thích 初sơ 禪thiền 修tu 證chứng 。 如như 經kinh 偈kệ 說thuyết 。
離ly 欲dục 及cập 惡ác 法pháp 。 有hữu 覺giác 并tinh 有hữu 觀quán 。
離ly 生sanh 及cập 喜hỷ 樂lạc 。 是thị 人nhân 入nhập 初sơ 禪thiền 。
已dĩ 得đắc 離ly 婬dâm 火hỏa 。 則tắc 獲hoạch 清thanh 涼lương 定định 。
如như 人nhân 大đại 熱nhiệt 悶muộn 。 入nhập 冷lãnh 池trì 則tắc 樂nhạo/nhạc/lạc 。
如như 貧bần 得đắc 寶bảo 藏tạng 。 大đại 喜hỷ 覺giác 動động 心tâm 。
分phân 別biệt 則tắc 為vi 觀quán 。 入nhập 初sơ 禪thiền 亦diệc 然nhiên 。
佛Phật 此thử 偈kệ 中trung 具cụ 明minh 修tu 證chứng 初sơ 禪thiền 之chi 相tướng 。 但đãn 意ý 難nan 見kiến 。 今kim 當đương 分phân 別biệt 。 就tựu 明minh 初sơ 禪thiền 中trung 。 開khai 為vi 三tam 別biệt 。 第đệ 一nhất 釋thích 名danh 。 第đệ 二nhị 明minh 修tu 習tập 。 第đệ 三Tam 明Minh 證chứng 相tương/tướng 。 第đệ 一nhất 釋thích 名danh 者giả 。 所sở 言ngôn 初sơ 禪thiền 者giả 。 禪thiền 名danh 支chi 林lâm 。 行hành 者giả 初sơ 得đắc 支chi 林lâm 之chi 法pháp 。 故cố 名danh 初sơ 禪thiền 。
復phục 次thứ 覺giác 觀quán 等đẳng 法pháp 名danh 之chi 為vi 支chi 。 行hành 者giả 修tu 初sơ 禪thiền 覺giác 觀quán 之chi 法pháp 。 必tất 於ư 前tiền 發phát 。 故cố 說thuyết 覺giác 觀quán 。 名danh 為vi 初Sơ 禪Thiền 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 言ngôn 在tại 前tiền 發phát 得đắc 故cố 為vi 初sơ 禪thiền 者giả 。 欲dục 界giới 未vị 到đáo 地địa 最tối 在tại 前tiền 發phát 。 何hà 故cố 不bất 得đắc 。 受thọ 初sơ 禪thiền 之chi 名danh 。 答đáp 禪thiền 名danh 功công 德đức 叢tùng 林lâm 。 欲dục 界giới 未vị 到đáo 等đẳng 。 未vị 有hữu 支chi 林lâm 。 功công 德đức 之chi 法Pháp 。 雖tuy 復phục 前tiền 發phát 。 不bất 名danh 初sơ 禪thiền 。
復phục 次thứ 摩ma 訶ha 衍diễn 。 說thuyết 欲dục 界giới 未vị 到đáo 中trung 間gian 。 智trí 多đa 而nhi 定định 少thiểu 。 是thị 處xứ 非phi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 既ký 非phi 正chánh 地địa 。 是thị 故cố 不bất 得đắc 。 受thọ 初sơ 禪thiền 之chi 名danh 。
復phục 次thứ 言ngôn 初sơ 禪thiền 者giả 。 亦diệc 名danh 有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 三tam 昧muội 。 為vi 有hữu 人nhân 疑nghi 言ngôn 覺giác 觀quán 心tâm 中trung 無vô 定định 。 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。 覺giác 觀quán 三tam 昧muội 。 地địa 持trì 論luận 說thuyết 。 名danh 覺giác 觀quán 俱câu 禪thiền 。 此thử 禪thiền 發phát 時thời 。 必tất 與dữ 覺giác 觀quán 俱câu 發phát 。 亦diệc 名danh 聖thánh 說thuyết 法Pháp 定định 。 此thử 定định 內nội 有hữu 覺giác 觀quán 。 語ngữ 言ngôn 道đạo 未vị 斷đoạn 故cố 。 與dữ 說thuyết 法Pháp 之chi 名danh 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 名danh 字tự 不bất 同đồng 。 第đệ 二nhị 明minh 修tu 習tập 。 復phục 開khai 為vi 二nhị 。 前tiền 明minh 所sở 修tu 之chi 法Pháp 。 後hậu 辨biện 能năng 修tu 之chi 心tâm 。 第đệ 一nhất 明minh 所sở 修tu 法pháp 者giả 。 即tức 是thị 阿a 那na 波ba 那na 。 為vi 修tu 習tập 根căn 本bổn 初sơ 禪thiền 之chi 法pháp 。 就tựu 中trung 即tức 有hữu 三tam 意ý 。 一nhất 釋thích 息tức 名danh 。 二nhị 辨biện 息tức 相tương/tướng 。 三Tam 明Minh 用dụng 息tức 不bất 同đồng 。 第đệ 一nhất 所sở 言ngôn 阿a 那na 波ba 那na 者giả 。 此thử 是thị 外ngoại 國quốc 語ngữ 。 秦tần 言ngôn 阿a 那na 為vi 入nhập 息tức 。 波ba 那na 為vi 出xuất 息tức 。 安an 般ban 守thủ 意ý 。 三tam 昧muội 經kinh 言ngôn 。 安an 之chi 言ngôn 生sanh 。 般bát 之chi 言ngôn 滅diệt 。 若nhược 約ước 息tức 生sanh 滅diệt 明minh 義nghĩa 如như 上thượng 說thuyết 。 若nhược 約ước 心tâm 生sanh 滅diệt 為vi 語ngữ 。 是thị 則tắc 不bất 定định 。 今kim 用dụng 入nhập 出xuất 息tức 為vi 正chánh 番phiên 。 二nhị 辨biện 息tức 相tương/tướng 中trung 有hữu 四tứ 。 一nhất 風phong 二nhị 喘suyễn 三tam 氣khí 四tứ 息tức 。 分phân 別biệt 四tứ 種chủng 之chi 相tướng 。 具cụ 如như 調điều 息tức 中trung 說thuyết 。 但đãn 數số 風phong 則tắc 散tán 。 數số 喘suyễn 則tắc 結kết 。 數số 氣khí 則tắc 勞lao 。 數sổ 息tức 則tắc 定định 。 行hành 者giả 應ưng 當đương 。 捨xả 三tam 存tồn 息tức 。 善thiện 取thủ 不bất 聲thanh 不bất 結kết 綿miên 綿miên 若nhược 存tồn 若nhược 亡vong 。 之chi 相tướng 而nhi 用dụng 之chi 。 三Tam 明Minh 用dụng 息tức 不bất 同đồng 者giả 。 一nhất 師sư 教giáo 繫hệ 心tâm 數số 出xuất 息tức 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 數số 出xuất 息tức 則tắc 氣khí 不bất 急cấp 。 身thân 不bất 脹trướng 滿mãn 。 身thân 心tâm 輕khinh 利lợi 。 易dị 入nhập 三tam 昧muội 。 有hữu 師sư 教giáo 數số 入nhập 息tức 。 何hà 故cố 爾nhĩ 數số 入nhập 息tức 。 一nhất 者giả 易dị 入nhập 定định 隨tùy 息tức 內nội 歛liễm 故cố 。 二nhị 斷đoạn 外ngoại 境cảnh 故cố 。 三tam 易dị 見kiến 內nội 三tam 十thập 六lục 物vật 故cố 。 四tứ 身thân 力lực 輕khinh 盛thịnh 故cố 。 五ngũ 內nội 實thật 息tức 貪tham 恚khuể 故cố 。 有hữu 如như 是thị 等đẳng 。 勝thắng 利lợi 非phi 一nhất 。 應ưng 數số 入nhập 息tức 。 有hữu 師sư 教giáo 數số 入nhập 出xuất 無vô 在tại 。 但đãn 取thủ 所sở 便tiện 。 而nhi 數số 無vô 的đích 偏thiên 用dụng 。 隨tùy 人nhân 心tâm 安an 。 入nhập 定định 無vô 過quá 即tức 用dụng 三tam 師sư 所sở 論luận 。 皆giai 不bất 許hứa 出xuất 入nhập 一nhất 時thời 俱câu 數số 。
何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 有hữu 息tức 遮già 。 病bệnh 生sanh 在tại 喉hầu 中trung 。 猶do 如như 草thảo 葉diệp 。 吐thổ 則tắc 不bất 出xuất 。 咽yến/ế/yết 則tắc 不bất 入nhập 。 此thử 患hoạn 生sanh 故cố 。 又hựu 師sư 依y 四tứ 時thời 用dụng 數số 。 今kim 所sở 未vị 詳tường 。 第đệ 二nhị 明minh 能năng 數sổ 之chi 心tâm 。 亦diệc 為vi 三tam 意ý 。 一nhất 明minh 能năng 數sổ 之chi 心tâm 。 二nhị 明minh 轉chuyển 緣duyên 。 三tam 料liệu 揀giản 。 一nhất 明minh 能năng 數sổ 之chi 心tâm 者giả 。 以dĩ 細tế 念niệm 之chi 心tâm 。 攝nhiếp 心tâm 對đối 息tức 。 從tùng 一nhất 至chí 十thập 。 令linh 心tâm 不bất 散tán 。 故cố 名danh 數sổ 息tức 。 若nhược 數số 不bất 滿mãn 十thập 名danh 數số 減giảm 。 若nhược 至chí 十thập 一nhất 名danh 數số 增tăng 。 然nhiên 增tăng 減giảm 之chi 數số 。 並tịnh 非phi 得đắc 定định 之chi 道đạo 。 若nhược 從tùng 一nhất 至chí 十thập 。 恆hằng 具cụ 十thập 無vô 有hữu 間gian 一nhất 之chi 失thất 。 故cố 名danh 數số 法pháp 成thành 就tựu 。 若nhược 於ư 中trung 間gian 。 心tâm 竊thiết 異dị 緣duyên 。 數số 法pháp 則tắc 亂loạn 。 是thị 故cố 心tâm 覺giác 散tán 亂loạn 義nghĩa 強cường/cưỡng 。 若nhược 以dĩ 一nhất 為vi 數số 者giả 。 一nhất 則tắc 無vô 間gian 。 若nhược 有hữu 異dị 緣duyên 。 便tiện 不bất 時thời 覺giác 。 是thị 以dĩ 但đãn 緣duyên 一nhất 息tức 。 不bất 能năng 除trừ 亂loạn 。 若nhược 過quá 十thập 者giả 。 更cánh 一nhất 法pháp 起khởi 。 一nhất 心tâm 緣duyên 二nhị 。 即tức 有hữu 亂loạn 生sanh 。 故cố 名danh 為vi 增tăng 。 夫phu 數sổ 息tức 者giả 。 但đãn 細tế 心tâm 約ước 息tức 記ký 數số 而nhi 已dĩ 。 不bất 得đắc 多đa 取thủ 數số 相tương/tướng 。 若nhược 息tức 多đa 則tắc 氣khí 滿mãn 。 腹phúc 脹trướng 體thể 急cấp 。 坐tọa 欲dục 不bất 安an 。 二nhị 轉chuyển 緣duyên 者giả 。 初sơ 數số 於ư 息tức 。 覺giác 息tức 微vi 微vi 。 當đương 置trí 數sổ 息tức 。 便tiện 隨tùy 於ư 息tức 。 任nhậm 運vận 出xuất 入nhập 。 若nhược 心tâm 欲dục 靜tĩnh 。 便tiện 捨xả 隨tùy 凝ngưng 心tâm 止chỉ 住trụ 。 心tâm 若nhược 闇ám 忽hốt 即tức 便tiện 靜tĩnh 照chiếu 色sắc 息tức 。 心tâm 若nhược 浮phù 動động 即tức 便tiện 捨xả 觀quán 歸quy 數số 及cập 隨tùy 止chỉ 也dã 。 是thị 故cố 名danh 還hoàn 。 心tâm 不bất 馳trì 蕩đãng 。 凝ngưng 神thần 寂tịch 慮lự 故cố 名danh 為vi 淨tịnh 。 行hành 者giả 若nhược 能năng 。 如như 是thị 善thiện 巧xảo 攝nhiếp 錄lục 。 心tâm 則tắc 易dị 定định 。 第đệ 三tam 料liệu 揀giản 息tức 為vi 初sơ 門môn 者giả 。 問vấn 曰viết 。 一nhất 切thiết 法Pháp 門môn 。 悉tất 可khả 為vi 初sơ 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 。 阿a 那na 波ba 那na 。 以dĩ 為vi 初sơ 門môn 。
答đáp 曰viết 。
不bất 然nhiên 。 今kim 依y 佛Phật 教giáo 。 如như 經kinh 說thuyết 。 阿a 那na 波ba 那na 。 是thị 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 入nhập 道đạo 初sơ 門môn 。 是thị 故cố 釋Thích 迦Ca 初sơ 詣nghệ 道đạo 樹thụ 。 欲dục 習tập 佛Phật 法Pháp 。 內nội 思tư 安an 般ban 。 一nhất 數số 二nhị 隨tùy 。 乃nãi 至chí 還hoàn 淨tịnh 。 具cụ 如như 瑞thụy 應ứng 經kinh 所sở 說thuyết 。
復phục 次thứ 提đề 婆bà 初sơ 出xuất 世thế 時thời 。 伏phục 外ngoại 道đạo 已dĩ 。 諸chư 人nhân 信tín 敬kính 。 度độ 人nhân 出xuất 家gia 。 不bất 可khả 稱xưng 數số 。 於ư 是thị 大đại 集tập 在tại 家gia 出xuất 家gia 。 七thất 眾chúng 弟đệ 子tử 。 及cập 剎sát 利lợi 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 大đại 眾chúng 之chi 中trung 。 昇thăng 師sư 子tử 座tòa 。 淚lệ 下hạ 如như 雨vũ 。
爾nhĩ 時thời 大đại 眾chúng 。 皆giai 悉tất 默mặc 念niệm 。 將tương 非phi 佛Phật 法Pháp 欲dục 滅diệt 。 外ngoại 道đạo 復phục 興hưng 邪tà 。 將tương 非phi 國quốc 大đại 擾nhiễu 亂loạn 。 疫dịch 病bệnh 流lưu 行hành 邪tà 。 菩Bồ 薩Tát 爾nhĩ 時thời 。 知tri 大đại 眾chúng 心tâm 念niệm 。 以dĩ 白bạch 氎điệp 巾cân 拭thức 淚lệ 。 更cánh 整chỉnh 容dung 服phục 。 舉cử 右hữu 手thủ 而nhi 言ngôn 。 亦diệc 非phi 佛Phật 法Pháp 欲dục 滅diệt 。 外ngoại 道đạo 將tương 興hưng 。 非phi 國quốc 不bất 安an 。 疫dịch 病bệnh 流lưu 行hành 。 但đãn 傷thương 佛Phật 日nhật 潛tiềm 輝huy 。 賢hiền 聖thánh 月nguyệt 沒một 。 袈ca 裟sa 之chi 中trung 。 空không 無vô 所sở 有hữu 耳nhĩ 。 于vu 時thời 大đại 眾chúng 。 聞văn 此thử 語ngữ 已dĩ 。 各các 自tự 感cảm 傷thương 。 發phát 聲thanh 大đại 哭khốc 。
爾nhĩ 時thời 飛phi 鳥điểu 雜tạp 類loại 。 在tại 虛hư 空không 中trung 。 繽tân 紛phân 亂loạn 墜trụy 。 皆giai 悉tất 悲bi 鳴minh 。
爾nhĩ 時thời 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 慈từ 軟nhuyễn 音âm 。 安an 慰úy 大đại 眾chúng 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
佛Phật 日nhật 常thường 在tại 世thế 。 無vô 目mục 不bất 見kiến 耳nhĩ 。
賢hiền 聖thánh 月nguyệt 不bất 沒một 。 障chướng 礙ngại 故cố 不bất 見kiến 。
若nhược 能năng 淨tịnh 膚phu 翳ế 。 當đương 自tự 得đắc 覩đổ 見kiến 。
何hà 為vi 沒một 憂ưu 海hải 。 癡si 醉túy 如như 嬰anh 兒nhi 。
爾nhĩ 時thời 大đại 眾chúng 。 聞văn 菩Bồ 薩Tát 慈từ 音âm 。 心tâm 各các 醒tỉnh 悟ngộ 。 攝nhiếp 心tâm 安an 坐tọa 。 寂tịch 然nhiên 無vô 聲thanh 。 諦đế 觀quán 菩Bồ 薩Tát 。 咸hàm 欲dục 聞văn 法Pháp 。
爾nhĩ 時thời 菩Bồ 薩Tát 。 普phổ 告cáo 大đại 眾chúng 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
佛Phật 說thuyết 甘cam 露lộ 門môn 。 名danh 阿a 那na 波ba 那na 。
於ư 諸chư 法Pháp 門môn 中trung 。 第đệ 一nhất 安an 隱ẩn 道đạo 。
因nhân 緣duyên 次thứ 第đệ 起khởi 。 不bất 雜tạp 諸chư 妄vọng 想tưởng 。
譬thí 如như 種chủng 石thạch 榴lựu 。 芽nha 莖hành 次thứ 第đệ 生sanh 。
華hoa 實thật 及cập 色sắc 味vị 。 自tự 然nhiên 非phi 可khả 作tác 。
時thời 至chí 時thời 自tự 證chứng 。 非phi 如như 脂chi 粉phấn 色sắc 。
汝nhữ 等đẳng 調điều 熟thục 地địa 。 惠huệ 汝nhữ 石thạch 榴lựu 種chủng 。
令linh 心tâm 入nhập 甘cam 露lộ 。 道Đạo 法Pháp 次thứ 第đệ 生sanh 。
從tùng 此thử 以dĩ 來lai 。 西tây 國quốc 法Pháp 師sư 。 相tương/tướng 傳truyền 不bất 絕tuyệt 。 多đa 以dĩ 此thử 法pháp 為vi 學học 道Đạo 之chi 初sơ 。 若nhược 四tứ 依y 大Đại 士Sĩ 六Lục 通Thông 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 法Pháp 度độ 人nhân 。 此thử 為vi 首thủ 唱xướng 。 豈khởi 非phi 入nhập 道đạo 初sơ 門môn 。 末mạt 代đại 相tương/tướng 承thừa 。 說thuyết 法Pháp 教giáo 授thọ 自tự 不bất 修tu 禪thiền 。 既ký 無vô 內nội 道đạo 。 出xuất 言ngôn 即tức 便tiện 破phá 人nhân 修tu 定định 。 若nhược 觀quán 提đề 婆bà 之chi 說thuyết 。 乃nãi 以dĩ 禪thiền 定định 為vi 要yếu 。 世thế 人nhân 顛điên 倒đảo 。 實thật 可khả 哀ai 哉tai 。
復phục 有hữu 人nhân 言ngôn 。 禪thiền 法pháp 一nhất 向hướng 不bất 得đắc 處xứ 。 眾chúng 說thuyết 之chi 。 敬kính 尋tầm 提đề 婆bà 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 廣quảng 說thuyết 禪thiền 定định 。 今kim 時thời 豈khởi 頓đốn 。 杜đỗ 口khẩu 但đãn 不bất 得đắc 言ngôn 我ngã 證chứng 是thị 法pháp 。 某mỗ 證chứng 是thị 法pháp 。 及cập 禪thiền 祕bí 密mật 微vi 妙diệu 境cảnh 界giới 。 向hướng 人nhân 說thuyết 此thử 。 獲hoạch 罪tội 不bất 輕khinh 。 第đệ 三Tam 明Minh 證chứng 禪thiền 相tương/tướng 。 通thông 方phương 便tiện 論luận 證chứng 。 自tự 有hữu 三tam 階giai 。 一nhất 證chứng 欲dục 界giới 定định 相tương/tướng 。 二nhị 證chứng 未vị 到đáo 定định 相tương/tướng 。 三tam 正chánh 明minh 證chứng 初sơ 禪thiền 相tương/tướng 。 一nhất 明minh 證chứng 欲dục 界giới 定định 。 自tự 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 正chánh 明minh 證chứng 相tương/tướng 二nhị 明minh 得đắc 失thất 。 今kim 說thuyết 欲dục 界giới 中trung 自tự 有hữu 三tam 。 一nhất 麁thô 住trụ 心tâm 。 二nhị 細tế 住trụ 心tâm 。 三tam 證chứng 欲dục 界giới 定định 。 一nhất 麁thô 住trụ 相tương/tướng 者giả 。 因nhân 前tiền 息tức 道đạo 諸chư 。 方phương 便tiện 修tu 習tập 。 心tâm 漸tiệm 虛hư 凝ngưng 。 不bất 復phục 緣duyên 慮lự 。 名danh 為vi 麁thô 住trụ 。 細tế 住trụ 相tương/tướng 者giả 。 於ư 後hậu 其kỳ 心tâm 泯mẫn 泯mẫn 轉chuyển 細tế 。 即tức 是thị 細tế 住trụ 心tâm 。 當đương 得đắc 此thử 麁thô 細tế 住trụ 時thời 。 或hoặc 將tương 得đắc 時thời 。 必tất 有hữu 持trì 身thân 法pháp 起khởi 。 此thử 法pháp 發phát 時thời 。 身thân 心tâm 自tự 然nhiên 正chánh 直trực 。 坐tọa 不bất 疲bì 倦quyện 。 如như 物vật 持trì 身thân 。 若nhược 好hảo/hiếu 持trì 身thân 。 但đãn 微vi 微vi 扶phù 助trợ 身thân 力lực 而nhi 已dĩ 。 若nhược 是thị 麁thô 持trì 身thân 者giả 。 堅kiên 急cấp 勁# 強cường/cưỡng 。 來lai 則tắc 苦khổ 急cấp 堅kiên 強cường 。 去khứ 則tắc 寬khoan 緩hoãn 困khốn 人nhân 。 此thử 非phi 好hảo/hiếu 法pháp 。 心tâm 既ký 細tế 已dĩ 。 於ư 覺giác 心tâm 自tự 然nhiên 明minh 淨tịnh 。 與dữ 定định 相tương 應ứng 。 定định 法pháp 持trì 心tâm 。 任nhậm 運vận 不bất 動động 從tùng 淺thiển 入nhập 深thâm 。 或hoặc 經kinh 一nhất 坐tọa 。 無vô 分phân 散tán 意ý 。 所sở 以dĩ 說thuyết 此thử 名danh 欲dục 界giới 定định 。 入nhập 此thử 定định 時thời 。 欲dục 界giới 報báo 身thân 相tướng 未vị 盡tận 故cố 。 二nhị 明minh 得đắc 失thất 者giả 。 入nhập 欲dục 界giới 定định 。 法pháp 心tâm 既ký 淺thiển 。 未vị 有hữu 支chi 持trì 。 難nan 得đắc 易dị 失thất 。 易dị 失thất 因nhân 緣duyên 。 是thị 事sự 須tu 識thức 。 失thất 定định 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 從tùng 外ngoại 緣duyên 失thất 。 謂vị 得đắc 定định 時thời 。 不bất 善thiện 用dụng 心tâm 。 內nội 外ngoại 方phương 便tiện 。 中trung 途đồ 違vi 犯phạm 。 則tắc 退thoái 失thất 禪thiền 定định 。
復phục 次thứ 若nhược 行hành 者giả 當đương 得đắc 定định 時thời 。 或hoặc 向hướng 人nhân 說thuyết 。 或hoặc 現hiện 定định 相tương/tướng 令linh 他tha 知tri 覺giác 。 或hoặc 卒thốt 有hữu 事sự 緣duyên 相tương/tướng 壞hoại 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 外ngoại 事sự 。 於ư 中trung 不bất 覺giác 不bất 識thức 。 障chướng 法pháp 既ký 生sanh 則tắc 便tiện 失thất 定định 。 若nhược 能năng 將tương 護hộ 本bổn 得đắc 不bất 失thất 。 障chướng 不bất 得đắc 生sanh 。 故cố 名danh 為vi 得đắc 。 二nhị 者giả 約ước 內nội 論luận 得đắc 失thất 者giả 。 有hữu 六lục 種chủng 法pháp 。 能năng 失thất 禪thiền 定định 。 一nhất 希hy 望vọng 心tâm 。 二nhị 疑nghi 心tâm 。 三tam 驚kinh 怖bố 。 四tứ 大đại 喜hỷ 。 五ngũ 重trọng/trùng 愛ái 。 六lục 憂ưu 悔hối 。 未vị 得đắc 禪thiền 有hữu 一nhất 。 謂vị 希hy 望vọng 心tâm 。 入nhập 禪thiền 有hữu 四tứ 。 謂vị 疑nghi 怖bố 喜hỷ 愛ái 。 出xuất 禪thiền 多đa 有hữu 憂ưu 悔hối 。 此thử 則tắc 能năng 破phá 定định 心tâm 令linh 退thoái 失thất 。 若nhược 通thông 論luận 此thử 六lục 皆giai 得đắc 在tại 未vị 入nhập 住trụ 出xuất 中trung 。 俱câu 有hữu 此thử 六lục 法pháp 。 能năng 退thoái 失thất 定định 。 若nhược 能năng 離ly 此thử 六lục 法pháp 。 即tức 易dị 得đắc 定định 。 以dĩ 不bất 失thất 故cố 名danh 得đắc 也dã 。 此thử 雖tuy 近cận 事sự 。 若nhược 不bất 說thuyết 者giả 。 則tắc 人nhân 不bất 知tri 。 若nhược 善thiện 取thủ 其kỳ 意ý 。 則tắc 知tri 遮già 障chướng 。 二nhị 明minh 證chứng 未vị 到đáo 地địa 定định 相tương/tướng 。 因nhân 此thử 欲dục 界giới 定định 。 後hậu 身thân 心tâm 泯mẫn 然nhiên 虛hư 豁hoát 。 失thất 於ư 欲dục 界giới 之chi 身thân 。 坐tọa 中trung 不bất 見kiến 頭đầu 手thủ 床sàng 敷phu 。 猶do 若nhược 虛hư 空không 。 此thử 是thị 未vị 到đáo 地địa 定định 。 所sở 言ngôn 未vị 到đáo 地địa 者giả 。 此thử 地địa 能năng 生sanh 初sơ 禪thiền 故cố 。 即tức 是thị 初sơ 禪thiền 方phương 便tiện 定định 。 亦diệc 名danh 未vị 來lai 禪thiền 。 亦diệc 名danh 忽hốt 然nhiên 湛trạm 心tâm 。 證chứng 此thử 定định 時thời 。 不bất 無vô 淺thiển 深thâm 之chi 相tướng 。 今kim 不bất 具cụ 明minh 。
復phục 次thứ 此thử 等đẳng 定định 中trung 。 或hoặc 有hữu 邪tà 偽ngụy 。 行hành 者giả 應ưng 證chứng 。 其kỳ 相tương/tướng 非phi 一nhất 。 略lược 出xuất 二nhị 事sự 。 一nhất 定định 心tâm 過quá 明minh 。 二nhị 者giả 過quá 暗ám 。 並tịnh 是thị 邪tà 定định 。 明minh 者giả 入nhập 定định 時thời 。 見kiến 外ngoại 境cảnh 界giới 。 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 或hoặc 見kiến 日nhật 月nguyệt 星tinh 辰thần 。 宮cung 殿điện 等đẳng 事sự 。 或hoặc 一nhất 時thời 日nhật 乃nãi 至chí 七thất 日nhật 。 不bất 出xuất 禪thiền 定định 。 見kiến 一nhất 切thiết 事sự 。 如như 得đắc 神thần 通thông 。 此thử 為vi 邪tà 。 當đương 急cấp 去khứ 之chi 。 二nhị 者giả 若nhược 入nhập 此thử 定định 。 暗ám 忽hốt 無vô 所sở 覺giác 知tri 。 如như 眠miên 熟thục 不bất 異dị 。 即tức 是thị 無vô 心tâm 想tưởng 法pháp 。 能năng 令linh 行hành 人nhân 。 生sanh 顛điên 倒đảo 心tâm 。 當đương 急cấp 卻khước 之chi 。 此thử 則tắc 略lược 說thuyết 。 邪tà 定định 之chi 相tướng 。 是thị 中trung 妨phương 難nạn/nan 。 非phi 可khả 具cụ 以dĩ 文văn 傳truyền 。
復phục 次thứ 若nhược 依y 成thành 論luận 毘tỳ 曇đàm 。 分phân 別biệt 二nhị 定định 。 為vi 不bất 便tiện 也dã 。 今kim 依y 尊tôn 者giả 瞿cù 沙sa 所sở 明minh 。 分phân 別biệt 二nhị 定định 有hữu 異dị 。 亦diệc 應ưng 無vô 失thất 。 具cụ 如như 前tiền 引dẫn 摩ma 訶ha 衍diễn 中trung 釋thích 。 而nhi 多đa 見kiến 坐tọa 人nhân 證chứng 定định 之chi 時thời 。 實thật 有hữu 兩lưỡng 種chủng 定định 相tương/tướng 不bất 同đồng 。 是thị 故cố 今kim 說thuyết 欲dục 界giới 未vị 到đáo 二nhị 定định 各các 異dị 。 第đệ 三Tam 明Minh 證chứng 初sơ 禪thiền 相tương/tướng 。 自tự 有hữu 六lục 種chủng 。 一nhất 名danh 初sơ 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 二nhị 明minh 支chi 。 三Tam 明Minh 因nhân 果quả 體thể 用dụng 。 四tứ 明minh 淺thiển 深thâm 。 五ngũ 明minh 進tiến 退thoái 。 六lục 明minh 功công 德đức 。 第đệ 一nhất 正chánh 明minh 初sơ 禪thiền 發phát 相tương/tướng 中trung 。 復phục 為vi 四tứ 意ý 。 一nhất 正chánh 明minh 初sơ 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 二nhị 簡giản 非phi 禪thiền 之chi 法pháp 。 三tam 釋thích 發phát 因nhân 緣duyên 。 四tứ 分phân 別biệt 邪tà 正chánh 。 第đệ 一nhất 初sơ 禪thiền 發phát 相tương/tướng 者giả 。 行hành 者giả 於ư 未vị 到đáo 地địa 中trung 。 證chứng 十thập 六lục 觸xúc 成thành 就tựu 。 即tức 是thị 初sơ 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 云vân 何hà 是thị 證chứng 。 若nhược 行hành 者giả 於ư 未vị 到đáo 地địa 中trung 。 入nhập 定định 漸tiệm 深thâm 。 身thân 心tâm 虛hư 寂tịch 。 不bất 見kiến 內nội 外ngoại 。 或hoặc 經kinh 一nhất 日nhật 。 乃nãi 至chí 七thất 日nhật 。 或hoặc 一nhất 月nguyệt 乃nãi 至chí 一nhất 年niên 。 若nhược 定định 心tâm 不bất 壞hoại 。 守thủ 護hộ 增tăng 長trưởng 。 於ư 此thử 定định 中trung 。 忽hốt 覺giác 身thân 心tâm 凝ngưng 然nhiên 。 運vận 運vận 而nhi 動động 。 當đương 動động 之chi 時thời 。 還hoàn 覺giác 漸tiệm 漸tiệm 有hữu 身thân 如như 雲vân 如như 影ảnh 動động 發phát 。 或hoặc 從tùng 上thượng 發phát 。 或hoặc 從tùng 下hạ 發phát 。 或hoặc 從tùng 腰yêu 發phát 。 漸tiệm 漸tiệm 遍biến 身thân 。 上thượng 發phát 多đa 退thoái 。 下hạ 發phát 多đa 進tiến 。 動động 觸xúc 發phát 時thời 。 功công 德đức 無vô 量lượng 。 略lược 說thuyết 十thập 種chủng 。 善thiện 法Pháp 眷quyến 屬thuộc 與dữ 動động 俱câu 起khởi 。 其kỳ 十thập 者giả 何hà 。 一nhất 定định 。 二nhị 空không 。 三Tam 明Minh 淨tịnh 。 四tứ 喜hỷ 悅duyệt 。 五ngũ 樂lạc 六lục 善thiện 心tâm 生sanh 。 七thất 知tri 見kiến 明minh 了liễu 。 八bát 無vô 累lũy/lụy/luy 解giải 脫thoát 。 九cửu 境cảnh 界giới 現hiện 前tiền 。 十thập 心tâm 調điều 柔nhu 軟nhuyễn 。 如như 是thị 十thập 法pháp 。 與dữ 動động 俱câu 生sanh 。 名danh 動động 眷quyến 屬thuộc 勝thắng 妙diệu 功công 德đức 莊trang 嚴nghiêm 動động 法pháp 。 若nhược 具cụ 分phân 別biệt 則tắc 難nan 可khả 盡tận 。 此thử 則tắc 略lược 說thuyết 。 初sơ 動động 觸xúc 相tương/tướng 。 如như 是thị 或hoặc 經kinh 一nhất 日nhật 。 或hoặc 經kinh 十thập 日nhật 。 或hoặc 一nhất 月nguyệt 四tứ 月nguyệt 。 如như 是thị 一nhất 年niên 。 此thử 事sự 既ký 過quá 復phục 有hữu 餘dư 觸xúc 。 次thứ 第đệ 而nhi 發phát 。 故cố 名danh 初sơ 禪thiền 餘dư 觸xúc 發phát 者giả 。 謂vị 八bát 觸xúc 也dã 。 一nhất 動động 。 二nhị 痒dương 。 三tam 涼lương 。 四tứ 暖noãn 。 五ngũ 輕khinh 。 六lục 重trọng/trùng 。 七thất 澁sáp 。 八bát 滑hoạt 。
復phục 有hữu 八bát 觸xúc 。 謂vị 一nhất 掉trạo 。 二nhị 猗ỷ 。 三tam 冷lãnh 。 四tứ 熱nhiệt 。 五ngũ 浮phù 。 六lục 沈trầm 。 七thất 堅kiên 。 八bát 軟nhuyễn 。 此thử 八bát 觸xúc 與dữ 前tiền 相tương/tướng 雖tuy 同đồng 。 而nhi 細tế 分phân 別biệt 不bất 無vô 小tiểu 異dị 。 更cánh 別biệt 出xuất 名danh 目mục 。 足túc 前tiền 合hợp 為vi 十thập 六lục 觸xúc 。 此thử 十thập 六lục 種chủng 觸xúc 發phát 時thời 。 悉tất 有hữu 善thiện 法Pháp 功công 德đức 眷quyến 屬thuộc 。 如như 前tiền 動động 觸xúc 中trung 說thuyết 。 行hành 者giả 因nhân 未vị 到đáo 地địa 。 發phát 如như 是thị 等đẳng 。 種chủng 種chủng 諸chư 觸xúc 功công 德đức 善thiện 法Pháp 。 故cố 名danh 初sơ 禪thiền 初sơ 發phát 。 並tịnh 是thị 色sắc 界giới 。 清thanh 淨tịnh 四tứ 大đại 。 依y 欲dục 界giới 身thân 中trung 而nhi 發phát 。 故cố 摩ma 訶ha 衍diễn 云vân 。 色sắc 界giới 四tứ 。 大đại 造tạo 色sắc 。 著trước 欲dục 界giới 身thân 中trung 。 問vấn 曰viết 。 二nhị 十thập 七thất 觸xúc 何hà 故cố 有hữu 去khứ 取thủ 。 復phục 出xuất 異dị 觸xúc 名danh 料liệu 簡giản (# 云vân 云vân )# 。 第đệ 二nhị 料liệu 簡giản 非phi 禪thiền 之chi 相tướng 者giả 。 問vấn 曰viết 。 行hành 者giả 於ư 初sơ 坐tọa 中trung 。 未vị 得đắc 定định 心tâm 。 亦diệc 發phát 如như 是thị 冷lãnh 暖noãn 動động 等đẳng 觸xúc 。 既ký 無vô 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 功công 德đức 之chi 事sự 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 此thử 是thị 病bệnh 法pháp 起khởi 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 重trọng/trùng 澁sáp 等đẳng 。 是thị 地địa 大đại 病bệnh 生sanh 。 如như 輕khinh 動động 觸xúc 是thị 風phong 大đại 病bệnh 生sanh 。 如như 熱nhiệt 痒dương 等đẳng 觸xúc 是thị 火hỏa 大đại 病bệnh 生sanh 。 如như 冷lãnh 滑hoạt 等đẳng 觸xúc 是thị 水thủy 大đại 病bệnh 生sanh 。
復phục 次thứ 因nhân 暖noãn 熱nhiệt 痒dương 等đẳng 生sanh 貪tham 欲dục 蓋cái 。 因nhân 重trọng/trùng 滑hoạt 沈trầm 等đẳng 觸xúc 生sanh 睡thụy 眠miên 蓋cái 。 因nhân 動động 浮phù 冷lãnh 等đẳng 生sanh 掉trạo 悔hối 蓋cái 。 因nhân 強cường/cưỡng 澁sáp 等đẳng 生sanh 疑nghi 蓋cái 。 又hựu 因nhân 重trọng/trùng 堅kiên 澁sáp 等đẳng 生sanh 瞋sân 蓋cái 。 當đương 知tri 觸xúc 等đẳng 發phát 時thời 。 能năng 令linh 四tứ 大đại 發phát 病bệnh 。 及cập 生sanh 五ngũ 蓋cái 障chướng 法pháp 。 或hoặc 言ngôn 是thị 魔ma 所sở 作tác 。 若nhược 發phát 動động 時thời 。 如như 上thượng 過quá 。 上thượng 所sở 說thuyết 皆giai 魔ma 觸xúc 發phát 。 云vân 何hà 以dĩ 此thử 。 為vi 初sơ 禪thiền 耶da 答đáp 曰viết 。 不bất 然nhiên 。 若nhược 如như 汝nhữ 向hướng 所sở 說thuyết 。 觸xúc 發phát 之chi 相tướng 。 此thử 是thị 生sanh 病bệnh 生sanh 蓋cái 之chi 觸xúc 。 若nhược 如như 上thượng 說thuyết 及cập 增tăng 者giả 。 亦diệc 是thị 魔ma 觸xúc 發phát 相tương/tướng 。 今kim 說thuyết 不bất 爾nhĩ 。 若nhược 未vị 得đắc 未vị 到đáo 地địa 定định 。 而nhi 先tiên 發phát 觸xúc 者giả 。 多đa 是thị 病bệnh 觸xúc 。 是thị 生sanh 蓋cái 及cập 魔ma 所sở 作tác 。 若nhược 觸xúc 發phát 時thời 。 無vô 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 十thập 種chủng 功công 德đức 眷quyến 屬thuộc 者giả 。 亦diệc 是thị 病bệnh 觸xúc 。 生sanh 蓋cái 及cập 魔ma 觸xúc 也dã 。 今kim 所sở 說thuyết 觸xúc 發phát 者giả 。 要yếu 因nhân 未vị 到đáo 地địa 定định 發phát 。 亦diệc 具cụ 足túc 有hữu 諸chư 功công 德đức 眷quyến 屬thuộc 俱câu 發phát 故cố 。 以dĩ 此thử 為vi 初sơ 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 何hà 可khả 疑nghi 哉tai 。 問vấn 曰viết 。 未vị 到đáo 地địa 前tiền 發phát 觸xúc 。 但đãn 是thị 生sanh 病bệnh 生sanh 蓋cái 及cập 魔ma 觸xúc 。 亦diệc 有hữu 治trị 病bệnh 除trừ 蓋cái 非phi 魔ma 觸xúc 不phủ 。
答đáp 曰viết 。
亦diệc 有hữu 此thử 義nghĩa 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 爾nhĩ 與dữ 初sơ 禪thiền 觸xúc 。 復phục 云vân 何hà 異dị 。
答đáp 曰viết 。
有hữu 異dị 。 欲dục 界giới 雖tuy 有hữu 治trị 病bệnh 除trừ 蓋cái 及cập 非phi 魔ma 觸xúc 。 而nhi 非phi 初sơ 禪thiền 觸xúc 者giả 。 此thử 猶do 是thị 欲dục 界giới 中trung 四tứ 大đại 色sắc 法pháp 。 不bất 能năng 發phát 定định 。 無vô 諸chư 功công 德đức 支chi 林lâm 善thiện 法Pháp 故cố 。 不bất 名danh 初sơ 禪thiền 。 此thử 則tắc 略lược 出xuất 欲dục 界giới 善thiện 不bất 善thiện 觸xúc 相tương/tướng 。 但đãn 行hành 人nhân 初sơ 坐tọa 。 或hoặc 有hữu 證chứng 此thử 一nhất 兩lưỡng 。 或hoặc 都đô 不bất 證chứng 。 然nhiên 既ký 有hữu 此thử 法pháp 。 故cố 略lược 出xuất 之chi 耳nhĩ 。 問vấn 曰viết 。 未vị 到đáo 地địa 中trung 。 亦diệc 發phát 欲dục 界giới 善thiện 不bất 善thiện 觸xúc 不phủ 。
答đáp 曰viết 。
非phi 無vô 此thử 義nghĩa 。 三Tam 明Minh 禪thiền 發phát 因nhân 緣duyên 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 從tùng 初sơ 修tu 禪thiền 以dĩ 來lai 不bất 計kế 勤cần 苦khổ 。 既ký 有hữu 善thiện 心tâm 功công 力lực 成thành 就tựu 。 自tự 然nhiên 感cảm 報báo 。 如như 法Pháp 華hoa 中trung 說thuyết 。 隨tùy 功công 賞thưởng 賜tứ 。 乃nãi 至chí 禪thiền 定định 根căn 力lực 等đẳng 事sự 。
復phục 次thứ 有hữu 師sư 言ngôn 。 是thị 十Thập 善Thiện 相tương 應ứng 。 此thử 意ý 難nan 見kiến 。 二nhị 者giả 色sắc 界giới 五ngũ 陰ấm 住trụ 在tại 欲dục 界giới 身thân 中trung 。 麁thô 細tế 相tương 違vi 故cố 。 有hữu 掉trạo 動động 八bát 觸xúc 等đẳng 事sự 。 譬thí 如như 世thế 人nhân 。 憂ưu 愁sầu 煩phiền 惱não 內nội 起khởi 。 結kết 滯trệ 壅ủng 塞tắc 不bất 通thông 。 令linh 四tứ 大đại 受thọ 諸chư 熱nhiệt 惱não 。 從tùng 心tâm 而nhi 生sanh 。 乃nãi 至chí 得đắc 病bệnh 至chí 死tử 。 不bất 從tùng 外ngoại 來lai 。 而nhi 有hữu 苦khổ 也dã 。 今kim 此thử 禪thiền 中trung 有hữu 觸xúc 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 事sự 。 亦diệc 從tùng 心tâm 有hữu 。 由do 數sổ 息tức 故cố 。 使sử 心tâm 軟nhuyễn 細tế 修tu 諸chư 定định 法pháp 。 色sắc 界giới 定định 法pháp 住trụ 在tại 欲dục 界giới 身thân 中trung 。 色sắc 定định 之chi 法pháp 。 與dữ 欲dục 界giới 報báo 身thân 相tướng 觸xúc 故cố 。 有hữu 十thập 六lục 觸xúc 。 次thứ 第đệ 而nhi 生sanh 。 亦diệc 不bất 從tùng 外ngoại 來lai 。 而nhi 能năng 覺giác 知tri 。 故cố 名danh 為vi 觸xúc 。 此thử 八bát 雖tuy 有hữu 十thập 六lục 。 並tịnh 約ước 四tứ 大đại 而nhi 發phát 。 因nhân 四tứ 大đại 生sanh 。 地địa 中trung 四tứ 者giả 。 重trọng/trùng 沈trầm 堅kiên 澁sáp 。 水thủy 中trung 四tứ 者giả 。 涼lương 冷lãnh 軟nhuyễn 滑hoạt 。 火hỏa 中trung 四tứ 者giả 。 暖noãn 熱nhiệt 猗ỷ 痒dương 。 風phong 中trung 四tứ 者giả 。 動động 掉trạo 輕khinh 浮phù 。 故cố 金kim 光quang 明minh 云vân 。 地địa 水thủy 二nhị 蛇xà 。 其kỳ 性tánh 沈trầm 下hạ 。 風phong 火hỏa 二nhị 蛇xà 。 性tánh 輕khinh 上thượng 昇thăng 。 問vấn 若nhược 因nhân 四tứ 大đại 但đãn 應ưng 有hữu 四tứ 。 何hà 得đắc 十thập 六lục 。
答đáp 曰viết 。
相tương/tướng 兼kiêm 故cố 得đắc 爾nhĩ 。 如như 熱nhiệt 是thị 火hỏa 體thể 。 兼kiêm 水thủy 故cố 有hữu 暖noãn 。 兼kiêm 風phong 故cố 有hữu 痒dương 。 兼kiêm 地địa 故cố 有hữu 猗ỷ 。 兼kiêm 三tam 之chi 時thời 。 失thất 本bổn 熱nhiệt 相tương/tướng 。 故cố 說thuyết 有hữu 四tứ 。 餘dư 三tam 大đại 各các 兼kiêm 三tam 義nghĩa 。 類loại 此thử 可khả 知tri 。
復phục 次thứ 此thử 十thập 六lục 觸xúc 。 各các 有hữu 十thập 種chủng 功công 德đức 善thiện 法Pháp 。 合hợp 則tắc 有hữu 一nhất 百bách 六lục 十thập 法pháp 。 而nhi 初sơ 坐tọa 發phát 法pháp 之chi 人nhân 。 未vị 必tất 發phát 盡tận 。 或hoặc 發phát 三tam 五ngũ 。 故cố 略lược 出xuất 之chi 。 問vấn 曰viết 。 此thử 八bát 觸xúc 為vi 當đương 發phát 有hữu 次thứ 第đệ 。 為vi 無vô 次thứ 第đệ 。 諸chư 觸xúc 之chi 中trung 先tiên 發phát 何hà 等đẳng 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 論luận 其kỳ 次thứ 第đệ 。 亦diệc 無vô 定định 前tiền 後hậu 。 雖tuy 四tứ 大đại 因nhân 緣duyên 合hợp 時thời 。 強cường/cưỡng 者giả 先tiên 發phát 。 而nhi 多đa 見kiến 有hữu 人nhân 從tùng 動động 而nhi 發phát 。 事sự 如như 前tiền 釋thích 。 四tứ 者giả 辨biện 邪tà 正chánh 之chi 相tướng 。 具cụ 如như 前tiền 內nội 方phương 便tiện 中trung 驗nghiệm 善thiện 惡ác 根căn 性tánh 相tướng 明minh 虛hư 實thật 中trung 說thuyết 。 是thị 中trung 應ưng 廣quảng 分phân 別biệt 。 第đệ 二nhị 明minh 支chi 義nghĩa 。 亦diệc 開khai 為vi 三tam 。 一nhất 釋thích 支chi 名danh 。 二nhị 釋thích 支chi 義nghĩa 。 三tam 辨biện 支chi 相tương/tướng 。 第đệ 一nhất 釋thích 支chi 名danh 者giả 。 初sơ 禪thiền 有hữu 五ngũ 支chi 。 一nhất 覺giác 支chi 。 二nhị 觀quán 支chi 。 三tam 喜hỷ 支chi 。 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 。 五ngũ 一nhất 心tâm 支chi 。 覺giác 者giả 初sơ 心tâm 覺giác 悟ngộ 名danh 為vi 覺giác 。 觀quán 者giả 後hậu 細tế 心tâm 分phân 別biệt 名danh 為vi 觀quán 。 慶khánh 悅duyệt 之chi 心tâm 名danh 為vi 喜hỷ 。 恬điềm 澹đạm 之chi 心tâm 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 寂tịch 然nhiên 不bất 散tán 名danh 一nhất 心tâm 。 所sở 以dĩ 制chế 五ngũ 支chi 者giả 。 若nhược 對đối 不bất 善thiện 。 即tức 為vi 破phá 五ngũ 欲dục 五ngũ 蓋cái 。 若nhược 對đối 善thiện 法Pháp 。 即tức 對đối 行hành 五ngũ 法pháp 。 故cố 釋thích 論luận 云vân 。 離ly 五ngũ 蓋cái 。 行hành 五ngũ 法pháp 。 具cụ 五ngũ 支chi 。 入nhập 初sơ 禪thiền 。 第đệ 二nhị 釋thích 支chi 義nghĩa 者giả 。 如như 纓anh 絡lạc 經kinh 說thuyết 。 禪thiền 名danh 支chi 林lâm 。 此thử 即tức 據cứ 總tổng 別biệt 之chi 明minh 義nghĩa 也dã 。 言ngôn 支chi 者giả 。 支chi 離ly 為vi 義nghĩa 。 如như 因nhân 樹thụ 根căn 莖hành 則tắc 有hữu 枝chi 條điều 。 根căn 莖hành 是thị 一nhất 。 枝chi 條điều 有hữu 異dị 。 禪thiền 中trung 支chi 義nghĩa 亦diệc 爾nhĩ 。 從tùng 一nhất 定định 心tâm 出xuất 生sanh 五ngũ 支chi 。 此thử 是thị 總tổng 中trung 別biệt 義nghĩa 。 所sở 言ngôn 林lâm 者giả 。 如như 林lâm 因nhân 眾chúng 多đa 樹thụ 得đắc 有hữu 林lâm 名danh 。 禪thiền 義nghĩa 亦diệc 爾nhĩ 。 五ngũ 支chi 和hòa 合hợp 。 總tổng 受thọ 禪thiền 稱xưng 。 此thử 即tức 據cứ 別biệt 中trung 之chi 總tổng 。 故cố 知tri 若nhược 說thuyết 禪thiền 即tức 知tri 有hữu 五ngũ 支chi 。 如như 聞văn 林lâm 名danh 。 必tất 知tri 有hữu 樹thụ 及cập 以dĩ 枝chi 條điều 。
復phục 次thứ 有hữu 人nhân 言ngôn 。 枝chi 持trì 為vi 義nghĩa 。 如như 欲dục 界giới 未vị 到đáo 地địa 中trung 。 雖tuy 有hữu 單đơn 靜tĩnh 定định 心tâm 。 未vị 有hữu 覺giác 觀quán 等đẳng 五ngũ 支chi 共cộng 相tương 杖trượng 持trì 。 則tắc 定định 心tâm 淺thiển 薄bạc 易dị 失thất 。 若nhược 得đắc 初sơ 禪thiền 。 即tức 有hữu 覺giác 觀quán 等đẳng 法pháp 。 則tắc 定định 心tâm 安an 隱ẩn 。 牢lao 固cố 難nạn/nan 壞hoại 。 三tam 辨biện 支chi 相tương/tướng 。 若nhược 數số 人nhân 辨biện 相tương/tướng 。 正chánh 約ước 二nhị 十thập 二nhị 心tâm 數số 去khứ 取thủ 辨biện 五ngũ 支chi 相tương/tướng 。 具cụ 出xuất 彼bỉ 義nghĩa (# 云vân 云vân )# 。 今kim 家gia 所sở 明minh 。 略lược 為vi 二nhị 。 一nhất 者giả 別biệt 。 二nhị 者giả 通thông 。 一nhất 別biệt 釋thích 五ngũ 支chi 相tương/tướng 者giả 。 云vân 何hà 名danh 覺giác 。 覺giác 名danh 觸xúc 覺giác 。 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 成thành 禪thiền 覺giác 。 二nhị 壞hoại 禪thiền 覺giác 。 如như 有hữu 風phong 能năng 成thành 雨vũ 。 有hữu 風phong 能năng 壞hoại 雨vũ 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 十thập 六lục 觸xúc 中trung 。 一nhất 觸xúc 有hữu 十thập 種chủng 善thiện 法Pháp 。 眷quyến 屬thuộc 安an 隱ẩn 莊trang 嚴nghiêm 者giả 。 是thị 成thành 禪thiền 覺giác 。 如như 上thượng 說thuyết 。 一nhất 觸xúc 有hữu 二nhị 十thập 惡ác 法pháp 。 是thị 壞hoại 禪thiền 覺giác 。
復phục 次thứ 覺giác 者giả 。 覺giác 屬thuộc 身thân 根căn 。 為vi 身thân 有hữu 情tình 。 異dị 乎hồ 木mộc 石thạch 。 所sở 以dĩ 對đối 觸xúc 故cố 生sanh 覺giác 。 如như 經kinh 說thuyết 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 義nghĩa 。 見kiến 屬thuộc 於ư 眼nhãn 。 聞văn 屬thuộc 於ư 耳nhĩ 。 鼻tị 觸xúc 覺giác 屬thuộc 於ư 身thân 。 知tri 屬thuộc 於ư 意ý 。 亦diệc 對đối 舌thiệt 也dã 。 有hữu 增tăng 用dụng 故cố 。 問vấn 曰viết 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 六lục 觸xúc 因nhân 緣duyên 生sanh 受thọ 。 何hà 得đắc 覺giác 觸xúc 但đãn 屬thuộc 於ư 身thân 耶da 。
答đáp 曰viết 。
此thử 對đối 通thông 說thuyết 。 若nhược 通thông 時thời 見kiến 中trung 亦diệc 說thuyết 聞văn 。 餘dư 義nghĩa 類loại 爾nhĩ 。 今kim 就tựu 別biệt 義nghĩa 論luận 覺giác 支chi 者giả 。 正chánh 對đối 身thân 也dã 。 於ư 未vị 到đáo 定định 中trung 。 發phát 十thập 六lục 觸xúc 。 觸xúc 於ư 身thân 根căn 生sanh 。 識thức 覺giác 前tiền 觸xúc 相tương/tướng 。 故cố 名danh 覺giác 支chi 。
復phục 次thứ 覺giác 名danh 驚kinh 悟ngộ 。 行hành 者giả 得đắc 初sơ 禪thiền 。 未vị 曾tằng 所sở 得đắc 善thiện 法Pháp 。 諸chư 功công 德đức 故cố 。 心tâm 大đại 驚kinh 悟ngộ 。 昔tích 常thường 為vi 欲dục 火hỏa 所sở 燒thiêu 。 得đắc 初sơ 禪thiền 時thời 。 如như 人nhân 入nhập 清thanh 涼lương 池trì 。 但đãn 此thử 覺giác 生sanh 時thời 。 與dữ 欲dục 界giới 身thân 根căn 生sanh 覺giác 有hữu 異dị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 與dữ 定định 等đẳng 善thiện 法Pháp 。 一nhất 時thời 俱câu 發phát 。 是thị 以dĩ 偈kệ 言ngôn 。 如như 貧bần 得đắc 寶bảo 。 藏tạng 大đại 喜hỷ 覺giác 動động 心tâm 。 故cố 言ngôn 初sơ 心tâm 。 麁thô 念niệm 名danh 為vi 覺giác 。 此thử 與dữ 數số 人nhân 明minh 義nghĩa 。 應ưng 有hữu 小tiểu 異dị 料liệu 簡giản (# 云vân 云vân )# 。 二nhị 釋thích 觀quán 支chi 者giả 。 後hậu 細tế 心tâm 分phân 別biệt 名danh 為vi 觀quán 。 既ký 分phân 別biệt 觸xúc 發phát 已dĩ 。 正chánh 念niệm 之chi 心tâm 。 思tư 量lượng 分phân 別biệt 。 向hướng 觸xúc 生sanh 時thời 。 與dữ 欲dục 界giới 中trung 善thiện 法Pháp 。 及cập 未vị 到đáo 等đẳng 法pháp 大đại 有hữu 異dị 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 於ư 此thử 觸xúc 中trung 。 有hữu 種chủng 種chủng 善thiện 法Pháp 珍trân 寶bảo 。 與dữ 觸xúc 俱câu 發phát 。 欲dục 界giới 所sở 無vô 。
復phục 次thứ 分phân 別biệt 者giả 。 分phân 別biệt 十thập 六lục 觸xúc 中trung 法Pháp 寶bảo 之chi 相tướng 亦diệc 不bất 同đồng 。 知tri 麁thô 則tắc 離ly 。 知tri 善thiện 則tắc 修tu 。 此thử 細tế 心tâm 分phân 別biệt 。 故cố 名danh 觀quán 支chi 。 故cố 經kinh 說thuyết 分phân 別biệt 則tắc 為vi 觀quán 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 爾nhĩ 覺giác 有hữu 何hà 等đẳng 異dị 。
答đáp 曰viết 。
如như 論luận 說thuyết 。 麁thô 心tâm 在tại 緣duyên 名danh 為vi 覺giác 。 細tế 心tâm 分phân 別biệt 名danh 為vi 觀quán 。
又hựu 問vấn 。
如như 毘tỳ 曇đàm 中trung 說thuyết 。 覺giác 觀quán 在tại 一nhất 心tâm 中trung 。 今kim 云vân 何hà 為vi 二nhị 。
答đáp 曰viết 。
二nhị 法pháp 雖tuy 在tại 一nhất 心tâm 。 二nhị 相tương/tướng 不bất 俱câu 。 謂vị 覺giác 時thời 觀quán 不bất 明minh 了liễu 。 觀quán 時thời 覺giác 不bất 明minh 了liễu 。 譬thí 如như 撞chàng 鐘chung 鐘chung 聲thanh 雖tuy 一nhất 而nhi 麁thô 細tế 有hữu 異dị 。 一nhất 心tâm 中trung 覺giác 觀quán 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 身thân 根căn 身thân 識thức 相tương 應ứng 名danh 為vi 覺giác 。 意ý 根căn 意ý 識thức 相tương 應ứng 名danh 為vi 觀quán 。 身thân 識thức 是thị 外ngoại 鈍độn 故cố 名danh 麁thô 。 意ý 識thức 是thị 內nội 利lợi 故cố 能năng 分phân 別biệt 名danh 細tế 。 此thử 雖tuy 同đồng 緣duyên 一nhất 觸xúc 。 而nhi 二nhị 相tương/tướng 不bất 俱câu 。 故cố 為vi 觀quán 支chi 。 三Tam 明Minh 喜hỷ 支chi 者giả 。 見kiến 細tế 心tâm 分phân 別biệt 思tư 量lượng 。 覺giác 知tri 十thập 六lục 觸xúc 等đẳng 微vi 妙diệu 珍trân 寶bảo 。 昔tích 所sở 未vị 逢phùng 。 是thị 以dĩ 心tâm 喜hỷ 慶khánh 悅duyệt 。 又hựu 知tri 所sở 失thất 。 欲dục 樂lạc 甚thậm 少thiểu 。 今kim 得đắc 初sơ 禪thiền 功công 德đức 。 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 甚thậm 多đa 。 如như 是thị 覺giác 觀quán 。 利lợi 我ngã 不bất 少thiểu 。 深thâm 心tâm 慶khánh 悅duyệt 。 踊dũng 躍dược 無vô 量lượng 。 故cố 名danh 喜hỷ 支chi 。 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 者giả 。 行hành 者giả 於ư 歡hoan 喜hỷ 已dĩ 後hậu 。 其kỳ 心tâm 恬điềm 然nhiên 。 受thọ 於ư 觸xúc 中trung 之chi 樂lạc 。 樂nhạo 法Pháp 娛ngu 心tâm 。 安an 隱ẩn 恬điềm 愉# 。 故cố 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 。 問vấn 曰viết 。 喜hỷ 樂lạc 有hữu 何hà 異dị 。
答đáp 曰viết 。
如như 上thượng 覺giác 觀quán 分phân 別biệt 。 今kim 喜hỷ 樂lạc 亦diệc 爾nhĩ 。 麁thô 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 喜hỷ 。 細tế 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 亦diệc 可khả 言ngôn 麁thô 喜hỷ 為vi 喜hỷ 。 細tế 喜hỷ 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。
復phục 次thứ 喜hỷ 樂lạc 。 雖tuy 俱câu 是thị 歡hoan 悅duyệt 之chi 相tướng 。 而nhi 二nhị 相tương/tướng 有hữu 異dị 。 喜hỷ 根căn 相tướng 應ưng 故cố 名danh 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 相tướng 應ưng 故cố 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 踊dũng 躍dược 心tâm 中trung 故cố 名danh 喜hỷ 。 恬điềm 靜tĩnh 心tâm 中trung 故cố 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。
復phục 次thứ 行hành 者giả 初sơ 。 緣duyên 得đắc 樂lạc 。 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 未vị 及cập 受thọ 樂lạc 名danh 喜hỷ 後hậu 緣duyên 喜hỷ 情tình 既ký 息tức 。 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 自tự 娛ngu 。 故cố 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 譬thí 如như 饑cơ 。 人nhân 得đắc 食thực 。 初sơ 得đắc 歡hoan 喜hỷ 。 未vị 及cập 受thọ 其kỳ 味vị 。 故cố 名danh 喜hỷ 。 後hậu 得đắc 食thực 之chi 。 方phương 受thọ 味vị 中trung 之chi 樂lạc 。 故cố 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 又hựu 如như 三tam 禪thiền 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 無vô 喜hỷ 。 故cố 知tri 二nhị 根căn 有hữu 異dị 。 五ngũ 一nhất 心tâm 支chi 者giả 。 經kinh 久cửu 受thọ 樂lạc 心tâm 息tức 。 雖tuy 有hữu 覺giác 觸xúc 等đẳng 事sự 。 而nhi 心tâm 不bất 緣duyên 。 既ký 無vô 分phân 散tán 。 定định 住trụ 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 名danh 一nhất 心tâm 支chi 。 此thử 則tắc 略lược 說thuyết 。 初sơ 禪thiền 五ngũ 支chi 次thứ 第đệ 而nhi 發phát 。 並tịnh 據cứ 成thành 就tựu 。 立lập 於ư 支chi 義nghĩa 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 爾nhĩ 約ước 十thập 六lục 觸xúc 。 一nhất 觸xúc 皆giai 有hữu 五ngũ 義nghĩa 不phủ 。
答đáp 曰viết 。
實thật 爾nhĩ 。 故cố 知tri 初sơ 禪thiền 對đối 緣duyên 。 即tức 有hữu 眾chúng 多đa 支chi 也dã 。 雖tuy 復phục 對đối 觸xúc 有hữu 多đa 。 終chung 不bất 出xuất 五ngũ 支chi 。 譬thí 如như 五ngũ 陰ấm 。 若nhược 對đối 五ngũ 根căn 。 根căn 根căn 說thuyết 五ngũ 。 雖tuy 復phục 眾chúng 多đa 。 而nhi 不bất 可khả 說thuyết 。 言ngôn 有hữu 第đệ 六lục 陰ấm 。 五ngũ 支chi 亦diệc 爾nhĩ 。 二nhị 者giả 約ước 通thông 義nghĩa 明minh 五ngũ 支chi 即tức 一nhất 覺giác 發phát 時thời 。 具cụ 有hữu 五ngũ 支chi 義nghĩa 。 云vân 何hà 當đương 覺giác 發phát 時thời 。 本bổn 對đối 於ư 觸xúc 。 覺giác 觸xúc 中trung 冷lãnh 暖noãn 即tức 是thị 覺giác 支chi 。 當đương 覺giác 時thời 豈khởi 不bất 即tức 分phân 別biệt 。 知tri 冷lãnh 異dị 暖noãn 。 即tức 是thị 觀quán 支chi 。 當đương 觸xúc 發phát 時thời 。 即tức 有hữu 喜hỷ 心tâm 。 如như 人nhân 見kiến 好hảo/hiếu 美mỹ 色sắc 。 即tức 生sanh 喜hỷ 悅duyệt 。 不bất 待đãi 思tư 量lượng 。 故cố 論luận 偈kệ 說thuyết 。 大đại 喜hỷ 覺giác 動động 心tâm 。 觸xúc 發phát 之chi 時thời 。 必tất 舉cử 體thể 怡di 解giải 。 即tức 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 。 解giải 發phát 必tất 與dữ 定định 俱câu 。 故cố 名danh 覺giác 觀quán 俱câu 三tam 昧muội 。 當đương 知tri 即tức 有hữu 一nhất 心tâm 支chi 。 此thử 則tắc 五ngũ 支chi 。 一nhất 時thời 而nhi 發phát 。 不bất 待đãi 成thành 就tựu 。 但đãn 於ư 事sự 未vị 顯hiển 故cố 。 據cứ 成thành 而nhi 說thuyết 。 別biệt 義nghĩa 如như 前tiền 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 爾nhĩ 心tâm 便tiện 並tịnh 慮lự 。
答đáp 曰viết 。
心tâm 雖tuy 不bất 俱câu 法pháp 並tịnh 何hà 過quá 此thử 類loại 。 如như 十thập 大đại 地địa 心tâm 王vương 心tâm 數số 之chi 義nghĩa 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 通thông 支chi 有hữu 五ngũ 者giả 。 五ngũ 支chi 應ưng 有hữu 二nhị 十thập 五ngũ 。
答đáp 曰viết 。
如như 佛Phật 經Kinh 中trung 說thuyết 五ngũ 陰ấm 。 一nhất 陰ấm 有hữu 五ngũ 。 五ngũ 五ngũ 二nhị 十thập 有hữu 五ngũ 。 而nhi 不bất 乖quai 五ngũ 陰ấm 之chi 義nghĩa 通thông 五ngũ 支chi 義nghĩa 。 亦diệc 如như 是thị 。 第đệ 三Tam 明Minh 體thể 用dụng 。 即tức 為vi 二nhị 意ý 。 一nhất 者giả 明minh 因nhân 果quả 。 二nhị 明minh 體thể 用dụng 。 一nhất 因nhân 果quả 者giả 。 遠viễn 而nhi 論luận 之chi 行hành 內nội 外ngoại 方phương 便tiện 及cập 入nhập 未vị 到đáo 地địa 等đẳng 為vi 因nhân 。 感cảm 得đắc 初sơ 禪thiền 為vi 果quả 。 今kim 就tựu 近cận 釋thích 。 但đãn 據cứ 初sơ 禪thiền 。 自tự 有hữu 因nhân 果quả 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 四tứ 支chi 為vi 因nhân 。 後hậu 一nhất 心tâm 支chi 為vi 果quả 。 此thử 即tức 無vô 文văn 。 今kim 依y 纓anh 絡lạc 解giải 禪thiền 支chi 。 五ngũ 支chi 為vi 因nhân 。 第đệ 六lục 默mặc 然nhiên 心tâm 為vi 定định 體thể 。 即tức 以dĩ 體thể 為vi 果quả 。 若nhược 通thông 論luận 因nhân 果quả 。 支chi 支chi 相tương/tướng 因nhân 。 悉tất 得đắc 辨biện 因nhân 果quả 也dã 。 二nhị 明minh 體thể 用dụng 。 還hoàn 以dĩ 默mặc 然nhiên 心tâm 為vi 定định 體thể 。 從tùng 默mặc 然nhiên 觸xúc 更cánh 動động 發phát 起khởi 五ngũ 支chi 。 此thử 則tắc 為vi 用dụng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 從tùng 體thể 起khởi 用dụng 。 用dụng 則tắc 在tại 後hậu 。 因nhân 則tắc 據cứ 前tiền 問vấn 曰viết 。 因nhân 用dụng 體thể 果quả 。 即tức 無vô 分phân 別biệt 。
答đáp 曰viết 。
不bất 然nhiên 。 雖tuy 同đồng 據cứ 五ngũ 支chi 明minh 因nhân 用dụng 。 就tựu 默mặc 然nhiên 為vi 體thể 果quả 。 然nhiên 義nghĩa 意ý 有hữu 異dị 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 因nhân 中trung 五ngũ 支chi 。 為vi 感cảm 默mặc 然nhiên 之chi 果quả 。 因nhân 默mặc 然nhiên 之chi 果quả 。 起khởi 五ngũ 支chi 之chi 法pháp 。 此thử 就tựu 默mặc 然nhiên 為vi 體thể 。 五ngũ 支chi 為vi 用dụng 。 例lệ 如như 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 道đạo 前tiền 為vi 因nhân 道đạo 後hậu 為vi 用dụng 。 問vấn 曰viết 。 有hữu 時thời 從tùng 默mặc 然nhiên 體thể 。 發phát 勝thắng 品phẩm 五ngũ 支chi 。 後hậu 得đắc 增tăng 勝thắng 默mặc 然nhiên 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 爾nhĩ 即tức 還hoàn 應ưng 說thuyết 因nhân 果quả 。 若nhược 無vô 勝thắng 品phẩm 但đãn 是thị 體thể 用dụng 。 第đệ 四tứ 明minh 淺thiển 深thâm 者giả 。 初sơ 禪thiền 發phát 時thời 。 五ngũ 支chi 及cập 默mặc 然nhiên 心tâm 。 前tiền 後hậu 不bất 無vô 麁thô 細tế 之chi 異dị 。 故cố 有hữu 淺thiển 深thâm 。 應ưng 須tu 分phân 別biệt 。 何hà 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 論luận 云vân 。 佛Phật 弟đệ 子tử 修tu 諸chư 禪thiền 時thời 。 有hữu 下hạ 中trung 上thượng 。 名danh 為vi 三tam 品phẩm 。 離ly 此thử 三tam 品phẩm 。 一nhất 品phẩm 為vi 三tam 。 故cố 有hữu 九cửu 品phẩm 淺thiển 深thâm 之chi 相tướng 。 若nhược 細tế 而nhi 論luận 。 則tắc 應ưng 有hữu 無vô 量lượng 品phẩm 。 外ngoại 道đạo 得đắc 定định 。 亦diệc 有hữu 淺thiển 深thâm 。 而nhi 不bất 作tác 品phẩm 說thuyết 者giả 。 以dĩ 其kỳ 心tâm 麁thô 於ư 定định 中trung 不bất 覺giác 故cố 。 亦diệc 以dĩ 不bất 修tu 無vô 漏lậu 觀quán 慧tuệ 照chiếu 了liễu 。 則tắc 心tâm 不bất 覺giác 知tri 。 就tựu 立lập 品phẩm 明minh 淺thiển 深thâm 中trung 。 自tự 為vi 二nhị 意ý 。 一nhất 約ước 同đồng 類loại 。 二nhị 約ước 異dị 類loại 。 一nhất 同đồng 類loại 者giả 。 如như 一nhất 動động 觸xúc 發phát 時thời 漸tiệm 漸tiệm 覺giác 深thâm 。 乃nãi 至chí 九cửu 品phẩm 。 二nhị 約ước 異dị 類loại 者giả 。 如như 動động 觸xúc 謝tạ 後hậu 。 即tức 發phát 餘dư 觸xúc 。 雖tuy 觸xúc 相tương/tướng 不bất 同đồng 。 而nhi 覺giác 定định 漸tiệm 深thâm 勝thắng 於ư 上thượng 。
復phục 次thứ 若nhược 約ước 五ngũ 支chi 中trung 明minh 淺thiển 深thâm 者giả 。 亦diệc 有hữu 二nhị 。 一nhất 同đồng 類loại 者giả 。 如như 觸xúc 發phát 五ngũ 支chi 時thời 。 即tức 有hữu 淺thiển 深thâm 之chi 相tướng 。 二nhị 異dị 類loại 者giả 。 若nhược 五ngũ 支chi 次thứ 第đệ 增tăng 長trưởng 。 一nhất 一nhất 支chi 中trung 。 亦diệc 各các 自tự 有hữu 淺thiển 深thâm 之chi 相tướng 。 問vấn 曰viết 。 為vi 當đương 要yếu 發phát 十thập 六lục 觸xúc 等đẳng 具cụ 足túc 方phương 名danh 初sơ 禪thiền 。 為vi 當đương 亦diệc 發phát 一nhất 一nhất 觸xúc 亦diệc 名danh 初sơ 禪thiền 。
答đáp 曰viết 。
初sơ 禪thiền 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 具cụ 足túc 。 二nhị 不bất 具cụ 足túc 。 若nhược 具cụ 發phát 十thập 六lục 觸xúc 。 此thử 即tức 是thị 具cụ 足túc 。 初sơ 禪thiền 為vi 勝thắng 。 若nhược 發phát 一nhất 兩lưỡng 觸xúc 等đẳng 。 亦diệc 得đắc 名danh 初sơ 禪thiền 。
何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 一nhất 觸xúc 具cụ 有hữu 十thập 種chủng 定định 法pháp 眷quyến 屬thuộc 五ngũ 支chi 。 成thành 就tựu 故cố 。 但đãn 此thử 初sơ 禪thiền 。 不bất 名danh 具cụ 足túc 。 第đệ 五ngũ 明minh 進tiến 退thoái 者giả 。 證chứng 初sơ 禪thiền 時thời 。 有hữu 四tứ 種chủng 人nhân 。 根căn 性tánh 不bất 同đồng 。 一nhất 者giả 退thoái 分phần/phân 。 二nhị 者giả 住trụ 分phần/phân 。 三tam 者giả 進tiến 分phần/phân 。 四tứ 者giả 達đạt 分phần/phân 。 一nhất 退thoái 分phần/phân 者giả 。 若nhược 人nhân 得đắc 初sơ 禪thiền 時thời 。 或hoặc 有hữu 因nhân 緣duyên 。 或hoặc 無vô 因nhân 緣duyên 。 而nhi 便tiện 退thoái 失thất 。 失thất 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 更cánh 修tu 還hoàn 得đắc 。 二nhị 者giả 更cánh 修tu 不bất 得đắc 。 所sở 謂vị 過quá 去khứ 。 今kim 世thế 障chướng 法pháp 起khởi 故cố 。 末mạt 世thế 之chi 中trung 。 此thử 退thoái 分phần/phân 多đa 。 二nhị 住trụ 分phần/phân 者giả 。 有hữu 人nhân 得đắc 初sơ 禪thiền 已dĩ 。 即tức 不bất 退thoái 失thất 。 定định 心tâm 安an 隱ẩn 。 住trụ 分phần/phân 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 任nhậm 運vận 自tự 住trụ 。 二nhị 者giả 守thủ 護hộ 乃nãi 住trụ 。 三tam 進tiến 分phần/phân 者giả 。 有hữu 人nhân 得đắc 初sơ 禪thiền 時thời 。 即tức 便tiện 進tiến 得đắc 勝thắng 品phẩm 。 乃nãi 至chí 進tiến 得đắc 上thượng 地địa 。 進tiến 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 不bất 加gia 功công 力lực 。 任nhậm 運vận 自tự 進tiến 。 二nhị 者giả 勤cần 修tu 乃nãi 進tiến 。 四tứ 達đạt 分phần/phân 者giả 。 有hữu 人nhân 得đắc 初sơ 禪thiền 時thời 。 於ư 此thử 定định 中trung 。 即tức 發phát 見kiến 思tư 無vô 漏lậu 。 達đạt 到đáo 涅Niết 槃Bàn 。 達đạt 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 任nhậm 運vận 自tự 達đạt 。 二nhị 者giả 修tu 觀quán 乃nãi 達đạt 。
復phục 次thứ 此thử 四tứ 分phần/phân 定định 中trung 。
復phục 有hữu 四tứ 種chủng 。 人nhân 根căn 性tánh 不bất 同đồng 。 如như 退thoái 分phần/phân 中trung 四tứ 者giả 。 一nhất 自tự 有hữu 退thoái 退thoái 得đắc 。 九cửu 品phẩm 漸tiệm 退thoái 。 乃nãi 至chí 併tinh 失thất 。 二nhị 自tự 有hữu 退thoái 住trụ 得đắc 。 九cửu 品phẩm 退thoái 至chí 八bát 品phẩm 七thất 品phẩm 。 便tiện 住trụ 不bất 失thất 。 三tam 自tự 有hữu 退thoái 進tiến 得đắc 。 九cửu 品phẩm 退thoái 至chí 八bát 品phẩm 七thất 品phẩm 。 乃nãi 至chí 一nhất 品phẩm 。 從tùng 一nhất 品phẩm 還hoàn 進tiến 。 四tứ 者giả 自tự 有hữu 退thoái 達đạt 得đắc 。 九cửu 品phẩm 已dĩ 退thoái 。 還hoàn 八bát 七thất 等đẳng 品phẩm 。 乃nãi 至chí 一nhất 品phẩm 。 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 忽hốt 然nhiên 發phát 真chân 無vô 漏lậu 。 餘dư 住trụ 分phần/phân 進tiến 分phần/phân 達đạt 分phần/phân 。 各các 有hữu 四tứ 義nghĩa 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 中trung 或hoặc 有hữu 因nhân 放phóng 逸dật 障chướng 故cố 退thoái 。 或hoặc 因nhân 懺sám 悔hối 清thanh 淨tịnh 故cố 住trụ 進tiến 達đạt 。 此thử 義nghĩa 眾chúng 多đa 不bất 可khả 具cụ 辨biện 。 第đệ 六lục 明minh 初sơ 禪thiền 功công 德đức 者giả 。 如như 前tiền 偈kệ 說thuyết 。 已dĩ 得đắc 離ly 婬dâm 火hỏa 。 則tắc 獲hoạch 清thanh 涼lương 定định 。 此thử 偈kệ 自tự 可khả 為vi 二nhị 功công 德đức 。 一nhất 者giả 離ly 過quá 德đức 。 二nhị 者giả 善thiện 心tâm 德đức 。 此thử 對đối 止chỉ 行hành 二nhị 善thiện 。 亦diệc 可khả 類loại 於ư 智trí 斷đoạn 二nhị 德đức 故cố 大đại 集tập 經Kinh 云vân 。 初sơ 禪thiền 者giả 。 亦diệc 名danh 為vi 離ly 。 亦diệc 名danh 為vi 具cụ 。 所sở 言ngôn 離ly 者giả 。 謂vị 離ly 五ngũ 蓋cái 。 所sở 言ngôn 具cụ 者giả 。 謂vị 具cụ 五ngũ 支chi 。 今kim 釋thích 所sở 以dĩ 得đắc 初sơ 禪thiền 時thời 。 離ly 貪tham 欲dục 蓋cái 者giả 。 欲dục 界giới 之chi 樂lạc 麁thô 淺thiển 。 今kim 得đắc 初sơ 禪thiền 之chi 樂lạc 細tế 妙diệu 。 以dĩ 勝thắng 奪đoạt 輕khinh 。 故cố 能năng 離ly 五ngũ 欲dục 。 離ly 瞋sân 者giả 。 欲dục 界giới 苦khổ 緣duyên 逼bức 迫bách 故cố 生sanh 瞋sân 。 得đắc 初sơ 禪thiền 時thời 。 無vô 有hữu 諸chư 逼bức 迫bách 。 樂nhạo/nhạc/lạc 境cảnh 在tại 心tâm 故cố 無vô 瞋sân 。 能năng 離ly 睡thụy 眠miên 者giả 。 得đắc 初sơ 禪thiền 時thời 。 身thân 心tâm 明minh 淨tịnh 。 定định 法pháp 所sở 持trì 。 心tâm 不bất 昏hôn 亂loạn 。 觸xúc 樂nhạo/nhạc/lạc 自tự 娛ngu 。 故cố 不bất 睡thụy 也dã 。 所sở 以dĩ 能năng 離ly 掉trạo 悔hối 者giả 。 禪thiền 定định 持trì 心tâm 。 任nhậm 運vận 不bất 動động 。 故cố 能năng 離ly 掉trạo 。 由do 掉trạo 故cố 有hữu 悔hối 。 無vô 掉trạo 即tức 無vô 悔hối 。 離ly 疑nghi 者giả 。 未vị 得đắc 初sơ 禪thiền 時thời 。 疑nghi 有hữu 定định 無vô 定định 。 今kim 親thân 證chứng 定định 。 疑nghi 心tâm 即tức 除trừ 。 故cố 得đắc 離ly 疑nghi 。 是thị 故cố 得đắc 初sơ 禪thiền 時thời 。 具cụ 有hữu 離ly 過quá 之chi 德đức 。 得đắc 初sơ 禪thiền 時thời 。 具cụ 足túc 善thiện 心tâm 。 功công 德đức 者giả 。 約ước 五ngũ 支chi 明minh 。 功công 德đức 善thiện 法Pháp 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。
復phục 次thứ 若nhược 得đắc 初sơ 禪thiền 。 即tức 具cụ 信tín 戒giới 捨xả 定định 聞văn 慧tuệ 等đẳng 善thiện 心tâm 也dã 。 次thứ 明minh 第đệ 二nhị 禪thiền 者giả 。 如như 偈kệ 說thuyết 。 知tri 二nhị 法pháp 亂loạn 心tâm 。 雖tuy 善thiện 而nhi 應ưng 離ly 。 如như 大đại 水thủy 澄trừng 靜tĩnh 。 波ba 蕩đãng 亦diệc 無vô 見kiến 。 譬thí 如như 人nhân 大đại 極cực 安an 隱ẩn 睡thụy 眠miên 時thời 。 若nhược 有hữu 喚hoán 呼hô 聲thanh 。 其kỳ 心tâm 大đại 惱não 亂loạn 。 攝nhiếp 心tâm 入nhập 禪thiền 時thời 。 以dĩ 覺giác 觀quán 為vi 惱não 。 是thị 故cố 除trừ 覺giác 觀quán 。 得đắc 入nhập 一nhất 識thức 處xứ 。 內nội 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 定định 生sanh 得đắc 喜hỷ 樂lạc 。 得đắc 入nhập 此thử 二nhị 禪thiền 。 喜hỷ 勇dũng 心tâm 大đại 悅duyệt 。 佛Phật 以dĩ 此thử 偈kệ 中trung 。 廣quảng 明minh 中trung 間gian 禪thiền 二nhị 禪thiền 相tương/tướng 。 今kim 明minh 二nhị 禪thiền 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 者giả 釋thích 名danh 。 二nhị 明minh 修tu 行hành 。 三Tam 明Minh 證chứng 相tương/tướng 。 第đệ 一nhất 釋thích 名danh 者giả 。 次thứ 初sơ 禪thiền 後hậu 故cố 說thuyết 二nhị 禪thiền 。 既ký 離ly 覺giác 觀quán 。 於ư 第đệ 二nhị 心tâm 。 得đắc 勝thắng 支chi 功công 德đức 故cố 。 名danh 二nhị 禪thiền 。 亦diệc 名danh 無vô 覺giác 無vô 觀quán 三tam 昧muội 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 得đắc 中trung 間gian 禪thiền 斷đoạn 覺giác 。 二nhị 禪thiền 內nội 淨tịnh 發phát 故cố 斷đoạn 觀quán 。 亦diệc 名danh 聖thánh 默mặc 然nhiên 定định 。 以dĩ 覺giác 觀quán 語ngữ 言ngôn 滅diệt 故cố 。 故cố 名danh 默mặc 然nhiên 。 若nhược 得đắc 無vô 漏lậu 正chánh 慧tuệ 入nhập 此thử 定định 故cố 。 即tức 名danh 聖thánh 默mặc 然nhiên 。 地địa 持trì 論luận 中trung 。 說thuyết 名danh 喜hỷ 俱câu 禪thiền 。 此thử 定định 生sanh 時thời 。 與dữ 喜hỷ 俱câu 發phát 故cố 。 第đệ 二nhị 修tu 習tập 。 即tức 為vi 二nhị 。 一nhất 者giả 明minh 修tu 習tập 方phương 法pháp 。 二nhị 明minh 證chứng 中trung 間gian 禪thiền 。 今kim 明minh 修tu 二nhị 禪thiền 者giả 。 若nhược 凡phàm 夫phu 人nhân 。 亦diệc 當đương 先tiên 修tu 六lục 行hành 。 佛Phật 弟đệ 子tử 多đa 修tu 八bát 聖thánh 種chủng 。 聖thánh 種chủng 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 六lục 行hành 者giả 。 謂vị 於ư 初sơ 禪thiền 第đệ 六lục 默mặc 然nhiên 心tâm 中trung 。 厭yếm 離ly 覺giác 觀quán 。 觀quán 初sơ 禪thiền 為vi 下hạ 苦khổ 。 知tri 二nhị 法pháp 動động 亂loạn 逼bức 惱não 定định 心tâm 故cố 為vi 苦khổ 。 從tùng 覺giác 觀quán 生sanh 喜hỷ 樂lạc 定định 等đẳng 故cố 為vi 麁thô 。 此thử 覺giác 觀quán 法pháp 。 障chướng 二nhị 禪thiền 內nội 淨tịnh 故cố 名danh 障chướng 。 攀phàn 上thượng 勝thắng 者giả 。 二nhị 禪thiền 內nội 淨tịnh 安an 隱ẩn 。 勝thắng 初sơ 禪thiền 覺giác 觀quán 動động 亂loạn 之chi 定định 。 妙diệu 者giả 。 喜hỷ 定định 因nhân 內nội 淨tịnh 而nhi 發phát 。 是thị 為vi 微vi 妙diệu 。 出xuất 者giả 若nhược 得đắc 二nhị 禪thiền 即tức 。 心tâm 得đắc 出xuất 離ly 。 覺giác 觀quán 等đẳng 障chướng 。 復phục 次thứ 行hành 者giả 。 既ký 知tri 初sơ 禪thiền 之chi 過quá 障chướng 於ư 二nhị 禪thiền 。 今kim 欲dục 遠viễn 離ly 。 當đương 依y 三tam 種chủng 方phương 便tiện 。 一nhất 不bất 受thọ 不bất 著trước 故cố 得đắc 離ly 。 二nhị 訶ha 責trách 故cố 得đắc 離ly 。 三tam 觀quán 析tích 故cố 得đắc 離ly 。 譬thí 如như 世thế 人nhân 。 共cộng 事sự 後hậu 見kiến 。 其kỳ 過quá 失thất 。 心tâm 欲dục 令linh 去khứ 。 亦diệc 用dụng 三tam 法pháp 。 一nhất 者giả 上thượng 人nhân 利lợi 智trí 不bất 與dữ 顏nhan 色sắc 。 前tiền 人nhân 自tự 去khứ 。 二nhị 者giả 若nhược 不bất 去khứ 應ưng 須tu 數số 責trách 。 彼bỉ 即tức 自tự 去khứ 。 三tam 者giả 若nhược 不bất 去khứ 。 當đương 與dữ 杖trượng 加gia 之chi 自tự 便tiện 去khứ 也dã 。 若nhược 得đắc 此thử 三tam 意ý 。 可khả 以dĩ 離ly 初sơ 禪thiền 覺giác 觀quán 之chi 過quá 。 二nhị 者giả 明minh 中trung 間gian 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 行hành 者giả 既ký 能năng 深thâm 心tâm 訶ha 責trách 初sơ 禪thiền 覺giác 觀quán 。 覺giác 觀quán 既ký 滅diệt 。 五ngũ 支chi 及cập 默mặc 然nhiên 悉tất 謝tạ 。 以dĩ 離ly 初sơ 禪thiền 二nhị 禪thiền 未vị 生sanh 。 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 亦diệc 有hữu 定định 法pháp 。 亦diệc 得đắc 名danh 禪thiền 。 但đãn 不bất 牢lao 固cố 無vô 支chi 等đẳng 扶phù 助trợ 之chi 法pháp 。 所sở 以dĩ 其kỳ 心tâm 蔑miệt 蔑miệt 屑tiết 屑tiết 。 然nhiên 諸chư 師sư 多đa 說thuyết 為vi 轉chuyển 寂tịch 。 心tâm 轉chuyển 初sơ 禪thiền 默mặc 然nhiên 也dã 。 釋thích 論luận 說thuyết 名danh 觀quán 相tương 應ứng 。 此thử 定định 以dĩ 六lục 行hành 觀quán 為vi 體thể 。 住trụ 此thử 定định 中trung 。 若nhược 離ly 六lục 行hành 觀quán 者giả 。 則tắc 多đa 生sanh 憂ưu 悔hối 。 憂ưu 悔hối 心tâm 生sanh 。 則tắc 永vĩnh 不bất 發phát 二nhị 禪thiền 。 乃nãi 至chí 轉chuyển 寂tịch 亦diệc 失thất 。 或hoặc 時thời 還hoàn 更cánh 發phát 初sơ 禪thiền 。 或hoặc 時thời 合hợp 初sơ 禪thiền 亦diệc 失thất 。 因nhân 是thị 無vô 法pháp 自tự 居cư 。 到đáo 此thử 定định 時thời 。 為vi 山sơn 之chi 功công 。 而nhi 少thiểu 一nhất 簣quỹ 。 當đương 善thiện 自tự 慎thận 。 經kinh 中trung 說thuyết 為vi 無vô 覺giác 有hữu 觀quán 三tam 昧muội 。 初sơ 禪thiền 及cập 默mặc 然nhiên 已dĩ 謝tạ 。 但đãn 住trụ 觀quán 相tương 應ứng 心tâm 中trung 。 修tu 二nhị 禪thiền 故cố 。 第đệ 三Tam 明Minh 二nhị 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 亦diệc 開khai 為vi 六lục 意ý 。 一nhất 者giả 明minh 禪thiền 發phát 。 二nhị 明minh 支chi 義nghĩa 。 三Tam 明Minh 因nhân 果quả 體thể 用dụng 。 四tứ 明minh 淺thiển 深thâm 。 五ngũ 明minh 進tiến 退thoái 。 六lục 明minh 功công 德đức 。 第đệ 一nhất 明minh 二nhị 禪thiền 發phát 相tương/tướng 者giả 。 行hành 者giả 於ư 中trung 。 間gian 禪thiền 心tâm 不bất 憂ưu 悔hối 。 一nhất 心tâm 加gia 功công 。 專chuyên 精tinh 不bất 止chỉ 。 於ư 後hậu 其kỳ 心tâm 澹đạm 然nhiên 澄trừng 靜tĩnh 。 無vô 有hữu 分phân 散tán 。 名danh 未vị 到đáo 地địa 。 故cố 論luận 偈kệ 云vân 。 得đắc 入nhập 一nhất 識thức 處xứ 。 即tức 是thị 二nhị 禪thiền 方phương 便tiện 定định 發phát 。 問vấn 曰viết 。 如như 論luận 中trung 唯duy 說thuyết 初sơ 禪thiền 前tiền 。 有hữu 未vị 到đáo 地địa 。 今kim 二nhị 禪thiền 前tiền 。 何hà 故cố 復phục 說thuyết 。 有hữu 未vị 到đáo 地địa 。
答đáp 曰viết 。
論luận 總tổng 明minh 故cố 說thuyết 一nhất 。 若nhược 舍Xá 利Lợi 弗Phất 毘tỳ 曇đàm 說thuyết 。 有hữu 四tứ 未vị 到đáo 地địa 。 四tứ 中trung 間gian 禪thiền 。 今kim 用dụng 此thử 義nghĩa 故cố 。 更cánh 說thuyết 有hữu 未vị 到đáo 地địa 及cập 中trung 間gian 也dã 。 經kinh 久cửu 不bất 失thất 不bất 退thoái 。 專chuyên 心tâm 不bất 止chỉ 。 於ư 後hậu 其kỳ 心tâm 豁hoát 然nhiên 明minh 淨tịnh 。 皎hiệu 潔khiết 定định 心tâm 與dữ 喜hỷ 俱câu 發phát 。 亦diệc 如như 人nhân 從tùng 暗ám 室thất 中trung 出xuất 。 見kiến 外ngoại 日nhật 月nguyệt 光quang 明minh 。 其kỳ 心tâm 豁hoát 然nhiên 明minh 亮lượng 。 內nội 淨tịnh 十thập 種chủng 功công 德đức 。 眷quyến 屬thuộc 俱câu 發phát 之chi 義nghĩa 。 具cụ 如như 初sơ 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 但đãn 以dĩ 從tùng 內nội 淨tịnh 定định 俱câu 發phát 為vi 異dị 耳nhĩ 。
復phục 次thứ 二nhị 禪thiền 喜hỷ 樂lạc 等đẳng 發phát 。 不bất 從tùng 外ngoại 來lai 。 一nhất 心tâm 澄trừng 淨tịnh 大đại 喜hỷ 。 美mỹ 妙diệu 清thanh 淨tịnh 。 勝thắng 初sơ 禪thiền 故cố 。 論luận 云vân 。 內nội 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 定định 生sanh 得đắc 喜hỷ 樂lạc 。 得đắc 入nhập 此thử 二nhị 禪thiền 。 喜hỷ 勇dũng 心tâm 大đại 悅duyệt 。 云vân 何hà 名danh 為vi 內nội 淨tịnh 。 遠viễn 而nhi 言ngôn 之chi 。 對đối 外ngoại 塵trần 故cố 。 說thuyết 內nội 淨tịnh 。 近cận 而nhi 言ngôn 之chi 。 對đối 內nội 垢cấu 故cố 。 說thuyết 內nội 淨tịnh 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 初sơ 禪thiền 中trung 得đắc 觸xúc 樂nhạo/nhạc/lạc 時thời 。 身thân 即tức 明minh 淨tịnh 。 兼kiêm 令linh 心tâm 淨tịnh 。 觸xúc 是thị 身thân 識thức 相tương 應ứng 故cố 。 名danh 外ngoại 淨tịnh 。 今kim 待đãi 初sơ 禪thiền 外ngoại 淨tịnh 故cố 。 說thuyết 二nhị 禪thiền 。 心tâm 識thức 相tương 應ứng 為vi 內nội 淨tịnh 。 亦diệc 令linh 身thân 淨tịnh 。 淨tịnh 身thân 故cố 。 名danh 外ngoại 淨tịnh 。 內nội 淨tịnh 是thị 心tâm 淨tịnh 。 淨tịnh 從tùng 心tâm 出xuất 。 令linh 身thân 亦diệc 淨tịnh 故cố 。 言ngôn 內nội 淨tịnh 。 今kim 言ngôn 待đãi 內nội 垢cấu 故cố 說thuyết 內nội 淨tịnh 者giả 。 初sơ 禪thiền 之chi 中trung 。 心tâm 為vi 覺giác 觀quán 所sở 動động 故cố 。 名danh 為vi 內nội 垢cấu 。 今kim 得đắc 二nhị 禪thiền 。 內nội 心tâm 無vô 有hữu 覺giác 觀quán 之chi 垢cấu 故cố 。 名danh 為vi 內nội 淨tịnh 。 言ngôn 定định 生sanh 得đắc 喜hỷ 樂lạc 者giả 。 上thượng 於ư 初sơ 禪thiền 說thuyết 離ly 生sanh 。 今kim 此thử 說thuyết 定định 生sanh 。 義nghĩa 意ý 云vân 何hà 。 正chánh 言ngôn 初sơ 禪thiền 離ly 欲dục 界giới 生sanh 色sắc 界giới 定định 法pháp 故cố 。 二nhị 禪thiền 既ký 無vô 此thử 義nghĩa 。 但đãn 說thuyết 定định 生sanh 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 爾nhĩ 虛hư 空không 定định 。 亦diệc 應ưng 說thuyết 離ly 生sanh 邪tà 。
答đáp 曰viết 。
不bất 然nhiên 。 前tiền 已dĩ 受thọ 名danh 故cố 。 不bất 應ưng 重trùng 說thuyết 。 又hựu 且thả 虛hư 空không 離ly 色sắc 界giới 。 但đãn 發phát 定định 之chi 時thời 。 而nhi 無vô 支chi 林lâm 等đẳng 法pháp 生sanh 故cố 。 不bất 說thuyết 離ly 生sanh 。 問vấn 曰viết 。 初sơ 禪thiền 亦diệc 有hữu 喜hỷ 樂lạc 。 與dữ 此thử 何hà 異dị 。
答đáp 曰viết 。
彼bỉ 從tùng 覺giác 觀quán 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 與dữ 身thân 識thức 相tương 應ứng 。 此thử 中trung 喜hỷ 樂lạc 從tùng 內nội 心tâm 生sanh 。 還hoàn 與dữ 意ý 識thức 相tương 應ứng 。 以dĩ 此thử 為vi 異dị 。 二nhị 明minh 支chi 義nghĩa 者giả 。 二nhị 禪thiền 有hữu 四tứ 支chi 。 一nhất 內nội 淨tịnh 。 二nhị 喜hỷ 。 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 。 四tứ 一nhất 心tâm 。 今kim 明minh 支chi 義nghĩa 。 例lệ 有hữu 通thông 別biệt 。 支chi 持trì 支chi 離ly 之chi 義nghĩa 。 類loại 如như 前tiền 說thuyết 。 一nhất 所sở 言ngôn 內nội 淨tịnh 支chi 者giả 。 既ký 離ly 覺giác 觀quán 。 依y 內nội 淨tịnh 心tâm 發phát 定định 。 皎hiệu 潔khiết 分phân 明minh 。 無vô 有hữu 垢cấu 穢uế 故cố 。 名danh 內nội 淨tịnh 支chi 。 二nhị 喜hỷ 支chi 者giả 。 定định 與dữ 喜hỷ 俱câu 發phát 。 行hành 者giả 深thâm 心tâm 自tự 慶khánh 。 於ư 內nội 心tâm 生sanh 喜hỷ 定định 等đẳng 十thập 種chủng 功công 德đức 善thiện 法Pháp 故cố 。 悅duyệt 豫dự 無vô 量lượng 故cố 。 名danh 喜hỷ 支chi 。 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 者giả 。 行hành 者giả 受thọ 於ư 喜hỷ 中trung 之chi 樂lạc 恬điềm 澹đạm 悅duyệt 怡di 綿miên 綿miên 美mỹ 快khoái 故cố 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 。 四tứ 一nhất 心tâm 支chi 者giả 。 受thọ 樂lạc 心tâm 息tức 既ký 不bất 緣duyên 定định 內nội 喜hỷ 樂lạc 。 復phục 不bất 緣duyên 外ngoại 念niệm 思tư 想tưởng 。 一nhất 心tâm 不bất 動động 故cố 。 名danh 一nhất 心tâm 支chi 。 問vấn 曰viết 。 纓anh 絡lạc 經kinh 。 何hà 得đắc 於ư 一nhất 心tâm 前tiền 立lập 猗ỷ 支chi 邪tà 。
答đáp 曰viết 。
猶do 是thị 內nội 淨tịnh 。 於ư 喜hỷ 樂lạc 後hậu 。 立lập 異dị 名danh 說thuyết 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 猗ỷ 名danh 為vi 縱túng/tung 。 縱túng/tung 名danh 為vi 任nhậm 。 既ký 內nội 無vô 垢cấu 累lũy/lụy/luy 。 猗ỷ 任nhậm 自tự 在tại 。 不bất 慮lự 聲thanh 刺thứ 。 及cập 覺giác 觀quán 所sở 牽khiên 故cố 言ngôn 猗ỷ 。 問vấn 曰viết 。 大đại 集tập 經kinh 中trung 。 何hà 故cố 但đãn 立lập 三tam 支chi 無vô 內nội 淨tịnh 邪tà 。
答đáp 曰viết 。
彼bỉ 經kinh 以dĩ 存tồn 略lược 不bất 說thuyết 。 二nhị 禪thiền 名danh 為vi 喜hỷ 俱câu 定định 。 既ký 離ly 覺giác 觀quán 說thuyết 喜hỷ 。 必tất 知tri 有hữu 內nội 淨tịnh 定định 。 通thông 別biệt 立lập 支chi 之chi 意ý 。 類loại 前tiền 可khả 知tri 。 三Tam 明Minh 體thể 用dụng 因nhân 果quả 者giả 。 如như 纓anh 絡lạc 經kinh 說thuyết 二nhị 禪thiền 。 四tứ 支chi 為vi 因nhân 。 第đệ 五ngũ 默mặc 然nhiên 心tâm 為vi 定định 體thể 翻phiên 覆phú 明minh 因nhân 果quả 體thể 用dụng 之chi 義nghĩa 。 不bất 異dị 初sơ 禪thiền 。 四tứ 明minh 淺thiển 深thâm 者giả 。 例lệ 如như 初sơ 禪thiền 。 從tùng 初sơ 品phẩm 乃nãi 至chí 次thứ 第đệ 發phát 勝thắng 品phẩm 。 此thử 為vi 淺thiển 深thâm 之chi 相tướng 可khả 見kiến 。 今kim 不bất 別biệt 明minh 。 第đệ 五ngũ 明minh 進tiến 退thoái 之chi 義nghĩa 。 例lệ 如như 初sơ 禪thiền 。 六lục 明minh 功công 德đức 中trung 。 即tức 還hoàn 為vi 二nhị 意ý 。 一nhất 者giả 離ly 過quá 德đức 。 二nhị 者giả 善thiện 心tâm 德đức 。 故cố 大đại 集tập 經Kinh 云vân 。 二nhị 禪thiền 者giả 。 亦diệc 名danh 為vi 離ly 。 亦diệc 名danh 為vi 具cụ 。 所sở 言ngôn 離ly 者giả 。 離ly 五ngũ 蓋cái 。 所sở 言ngôn 具cụ 者giả 。 謂vị 具cụ 四tứ 支chi 。 若nhược 言ngôn 離ly 過quá 者giả 。 離ly 覺giác 觀quán 過quá 。 具cụ 者giả 從tùng 內nội 淨tịnh 喜hỷ 心tâm 。 具cụ 足túc 生sanh 信tín 敬kính 慚tàm 愧quý 等đẳng 及cập 六lục 善thiện 法Pháp 也dã 。 次thứ 明minh 第đệ 三tam 禪thiền 相tương/tướng 。 禪thiền 義nghĩa 如như 偈kệ 說thuyết 。
攝nhiếp 心tâm 第đệ 一nhất 定định 。 寂tịch 然nhiên 無vô 所sở 見kiến 。
患hoạn 苦khổ 欲dục 棄khí 之chi 。 亦diệc 如như 捨xả 覺giác 觀quán 。
由do 愛ái 故cố 有hữu 苦khổ 。 失thất 喜hỷ 則tắc 生sanh 憂ưu 。
離ly 苦khổ 樂lạc 身thân 安an 。 捨xả 念niệm 及cập 方phương 便tiện 。
此thử 偈kệ 中trung 具cụ 明minh 三tam 禪thiền 修tu 證chứng 之chi 相tướng 。 今kim 釋thích 三tam 禪thiền 義nghĩa 。 亦diệc 開khai 為vi 三tam 。 一nhất 者giả 釋thích 名danh 。 二nhị 明minh 修tu 習tập 。 三Tam 明Minh 得đắc 證chứng 。 第đệ 一nhất 釋thích 三tam 禪thiền 名danh 者giả 。 行hành 者giả 於ư 第đệ 三tam 心tâm 中trung 。 得đắc 五ngũ 種chủng 支chi 林lâm 功công 德đức 定định 中trung 之chi 善thiện 法Pháp 故cố 。 名danh 三tam 禪thiền 也dã 。 若nhược 依y 地địa 持trì 論luận 。 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 禪thiền 。 此thử 定định 功công 德đức 眷quyến 屬thuộc 。 與dữ 遍biến 身thân 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 發phát 故cố 。 猶do 是thị 無vô 覺giác 無vô 觀quán 三tam 昧muội 。 聖thánh 默mặc 然nhiên 定định 之chi 所sở 攝nhiếp 。 但đãn 名danh 通thông 。 於ư 前tiền 二nhị 禪thiền 中trung 已dĩ 受thọ 名danh 。 今kim 不bất 重trọng/trùng 釋thích 。 第đệ 二nhị 釋thích 修tu 習tập 三tam 禪thiền 方phương 法pháp 。 如như 前tiền 一nhất 行hành 半bán 偈kệ 說thuyết 攝nhiếp 心tâm 第đệ 一nhất 定định 。 寂tịch 然nhiên 無vô 所sở 見kiến 。 患hoạn 苦khổ 欲dục 棄khí 之chi 。 亦diệc 如như 捨xả 覺giác 觀quán 。 由do 愛ái 故cố 有hữu 苦khổ 。 失thất 喜hỷ 則tắc 生sanh 憂ưu 。 此thử 偈kệ 廣quảng 說thuyết 訶ha 二nhị 禪thiền 喜hỷ 相tương/tướng 。 今kim 行hành 者giả 觀quán 二nhị 禪thiền 為vi 過quá 失thất 。 欲dục 得đắc 三tam 禪thiền 時thời 。 是thị 中trung 應ưng 具cụ 足túc 明minh 六lục 行hành 方phương 法pháp 。 今kim 但đãn 略lược 出xuất 二nhị 禪thiền 過quá 罪tội 相tương/tướng 六lục 行hành 之chi 義nghĩa 。 此thử 二nhị 禪thiền 定định 。 雖tuy 從tùng 內nội 淨tịnh 而nhi 發phát 。 但đãn 大đại 喜hỷ 勇dũng 動động 。 定định 不bất 牢lao 固cố 。 類loại 如như 前tiền 說thuyết 。 但đãn 誑cuống 心tâm 念niệm 著trước 安an 隱ẩn 處xứ 。 如như 人nhân 知tri 婦phụ 是thị 羅la 剎sát 女nữ 。 則tắc 棄khí 之chi 。 不bất 生sanh 戀luyến 著trước 。 一nhất 心tâm 專chuyên 念niệm 。 三tam 禪thiền 功công 德đức 。
爾nhĩ 時thời 即tức 捨xả 大đại 喜hỷ 及cập 與dữ 默mặc 然nhiên 。 當đương 如như 上thượng 用dụng 三tam 法pháp 遣khiển 之chi 。 一nhất 不bất 受thọ 。 二nhị 訶ha 責trách 。 三tam 觀quán 心tâm 窮cùng 檢kiểm 。 既ký 不bất 受thọ 喜hỷ 。 喜hỷ 及cập 默mặc 然nhiên 則tắc 自tự 謝tạ 。 三tam 禪thiền 未vị 生sanh 中trung 間gian 有hữu 定định 。 亦diệc 如như 是thị 說thuyết 。 但đãn 淺thiển 深thâm 有hữu 異dị 。 行hành 者giả 是thị 時thời 慎thận 勿vật 憂ưu 悔hối 。 過quá 同đồng 前tiền 說thuyết 。 第đệ 三Tam 明Minh 三tam 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 亦diệc 類loại 前tiền 為vi 六lục 意ý 。 一nhất 正chánh 明minh 三tam 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 二nhị 明minh 支chi 義nghĩa 。 三Tam 明Minh 因nhân 果quả 。 四tứ 明minh 淺thiển 深thâm 。 五ngũ 明minh 進tiến 退thoái 。 六lục 明minh 功công 德đức 。 第đệ 一nhất 明minh 三tam 禪thiền 發phát 相tương/tướng 者giả 。 加gia 功công 不bất 止chỉ 。 一nhất 心tâm 修tu 習tập 。 其kỳ 心tâm 湛trạm 然nhiên 安an 靜tĩnh 。
爾nhĩ 時thời 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 未vị 發phát 。 而nhi 不bất 加gia 功công 力lực 。 心tâm 自tự 澄trừng 靜tĩnh 。 即tức 是thị 三tam 禪thiền 未vị 到đáo 地địa 。 於ư 後hậu 其kỳ 心tâm 泯mẫn 然nhiên 。 入nhập 定định 不bất 依y 內nội 外ngoại 。 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 發phát 。 當đương 樂nhạo/nhạc/lạc 發phát 時thời 。 亦diệc 有hữu 功công 德đức 眷quyến 屬thuộc 。 具cụ 如như 前tiền 辨biện 。 但đãn 無vô 動động 勇dũng 之chi 喜hỷ 為vi 異dị 。 而nhi 綿miên 綿miên 之chi 樂lạc 。 從tùng 內nội 心tâm 而nhi 發phát 。 心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 美mỹ 妙diệu 。 不bất 可khả 為ví 喻dụ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 初sơ 生sanh 。 既ký 未vị 即tức 遍biến 身thân 。 中trung 間gian 多đa 有hữu 三tam 過quá 。 一nhất 者giả 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 既ký 淺thiển 。 其kỳ 心tâm 沈trầm 沒một 。 少thiểu 有hữu 智trí 慧tuệ 用dụng 。 二nhị 者giả 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 微vi 少thiểu 。 心tâm 智trí 勇dũng 發phát 故cố 不bất 安an 隱ẩn 。 三tam 者giả 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 之chi 心tâm 。 與dữ 慧tuệ 力lực 等đẳng 。 綿miên 綿miên 美mỹ 妙diệu 。 多đa 生sanh 貪tham 著trước 。 其kỳ 心tâm 迷mê 醉túy 。 故cố 經kinh 言ngôn 。 是thị 樂lạc 聖thánh 人nhân 得đắc 捨xả 。 餘dư 人nhân 捨xả 為vi 難nạn/nan 。 三tam 禪thiền 欲dục 發phát 。 有hữu 此thử 三tam 過quá 。 則tắc 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 不bất 得đắc 增tăng 長trưởng 遍biến 身thân 。 行hành 者giả 當đương 善thiện 調điều 適thích 。 云vân 何hà 調điều 適thích 。 當đương 用dụng 三tam 法pháp 。 一nhất 者giả 心tâm 若nhược 沈trầm 沒một 。 當đương 用dụng 念niệm 精tinh 進tấn 慧tuệ 等đẳng 法pháp 策sách 起khởi 。 二nhị 者giả 若nhược 心tâm 勇dũng 發phát 。 當đương 念niệm 三tam 昧muội 定định 法pháp 攝nhiếp 之chi 。 三tam 者giả 心tâm 若nhược 迷mê 醉túy 。 當đương 念niệm 後hậu 樂nhạo/nhạc/lạc 及cập 諸chư 。 勝thắng 妙diệu 法Pháp 門môn 。 以dĩ 自tự 醒tỉnh 悟ngộ 。 令linh 心tâm 不bất 著trước 。 行hành 者giả 若nhược 能năng 。 善thiện 修tu 三tam 法pháp 調điều 適thích 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 。 當đương 知tri 樂nhạo 法Pháp 必tất 定định 增tăng 長trưởng 。 遍biến 滿mãn 身thân 分phần/phân 。 是thị 故cố 經kinh 言ngôn 。 三tam 禪thiền 受thọ 遍biến 身thân 樂nhạo/nhạc/lạc 問vấn 曰viết 。 若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 充sung 滿mãn 遍biến 身thân 身thân 具cụ 五ngũ 根căn 。 五ngũ 根căn 之chi 中trung 。 悉tất 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 不phủ 。 答đáp 樂nhạo/nhạc/lạc 遍biến 身thân 時thời 。 身thân 諸chư 毛mao 孔khổng 。 悉tất 皆giai 欣hân 悅duyệt 。
爾nhĩ 時thời 五ngũ 情tình 雖tuy 無vô 外ngoại 塵trần 發phát 識thức 。 而nhi 樂nhạo 法Pháp 內nội 出xuất 。 充sung 滿mãn 諸chư 根căn 。 五ngũ 根căn 之chi 中trung 。 皆giai 悉tất 悅duyệt 樂lạc 。 但đãn 無vô 外ngoại 塵trần 對đối 。 則tắc 不bất 發phát 五ngũ 識thức 。 情tình 依y 於ư 身thân 。 身thân 樂nhạo/nhạc/lạc 既ký 滿mãn 。 情tình 得đắc 通thông 悅duyệt 樂lạc 。 與dữ 意ý 識thức 相tương 應ứng 。 以dĩ 識thức 內nội 滿mãn 故cố 。 則tắc 遍biến 身thân 而nhi 受thọ 。 所sở 以dĩ 佛Phật 說thuyết 三tam 禪thiền 之chi 樂lạc 遍biến 身thân 而nhi 受thọ 。
復phục 次thứ 初sơ 禪thiền 樂nhạo/nhạc/lạc 。 從tùng 外ngoại 而nhi 發phát 。 外ngoại 識thức 相tương 應ứng 。 意ý 識thức 不bất 相tương 應ứng 。 內nội 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 滿mãn 。 二nhị 禪thiền 之chi 樂lạc 。 雖tuy 從tùng 內nội 發phát 然nhiên 從tùng 喜hỷ 而nhi 生sanh 。 喜hỷ 根căn 相tướng 應ưng 。 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 不bất 相tương 應ứng 。 樂nhạo/nhạc/lạc 依y 於ư 喜hỷ 喜hỷ 尚thượng 不bất 遍biến 。 況huống 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 邪tà 。 今kim 三tam 禪thiền 之chi 樂lạc 。 從tùng 內nội 發phát 。 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 為vi 主chủ 內nội 無vô 喜hỷ 動động 。 念niệm 慧tuệ 因nhân 緣duyên 令linh 樂nhạo/nhạc/lạc 增tăng 長trưởng 遍biến 身thân 。 內nội 外ngoại 充sung 滿mãn 。 恬điềm 愉# 快khoái 樂lạc 。 世thế 間gian 第đệ 一nhất 樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 之chi 上thượng 故cố 。 佛Phật 說thuyết 行hành 慈từ 果quả 報báo 遍biến 淨tịnh 地địa 中trung 問vấn 曰viết 。 佛Phật 說thuyết 三tam 禪thiền 。 有hữu 二nhị 時thời 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 受thọ 樂lạc 。 二nhị 快khoái 樂lạc 。 約ước 何hà 義nghĩa 說thuyết 邪tà 。
答đáp 曰viết 。
實thật 爾nhĩ 。 快khoái 樂lạc 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 初sơ 發phát 未vị 遍biến 身thân 也dã 。 受thọ 樂lạc 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 既ký 增tăng 長trưởng 遍biến 身thân 受thọ 。 譬thí 如như 石thạch 中trung 之chi 泉tuyền 。 從tùng 內nội 涌dũng 出xuất 。 盈doanh 流lưu 於ư 外ngoại 。 遍biến 滿mãn 溝câu 渠cừ 。 三tam 禪thiền 之chi 樂lạc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 第đệ 二nhị 明minh 支chi 義nghĩa 。 開khai 為vi 二nhị 意ý 。 一nhất 明minh 支chi 義nghĩa 。 二nhị 明minh 前tiền 後hậu 不bất 同đồng 。 今kim 明minh 支chi 者giả 。 三tam 禪thiền 有hữu 五ngũ 支chi 其kỳ 五ngũ 云vân 何hà 。 一nhất 捨xả 二nhị 念niệm 三tam 智trí 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 五ngũ 一nhất 心tâm 。 一nhất 捨xả 支chi 者giả 。 得đắc 三tam 禪thiền 樂lạc 定định 生sanh 時thời 。 捨xả 喜hỷ 心tâm 不bất 悔hối 。 亦diệc 得đắc 言ngôn 捨xả 離ly 三tam 過quá 。 二nhị 念niệm 支chi 者giả 。 既ký 得đắc 三tam 禪thiền 之chi 樂lạc 。 念niệm 用dụng 三tam 法pháp 守thủ 護hộ 。 令linh 樂nhạo/nhạc/lạc 增tăng 長trưởng 。 三tam 智trí 支chi 者giả 。 善thiện 巧xảo 三tam 法pháp 離ly 三tam 過quá 。 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 者giả 。 快khoái 樂lạc 樂nhạo/nhạc/lạc 遍biến 身thân 受thọ 。 五ngũ 一nhất 心tâm 支chi 者giả 。 受thọ 樂lạc 心tâm 息tức 一nhất 心tâm 寂tịch 定định 相tướng 貌mạo 。 並tịnh 如như 二nhị 禪thiền 發phát 相tương/tướng 中trung 說thuyết 。 就tựu 此thử 支chi 中trung 。 約ước 義nghĩa 自tự 有hữu 四tứ 意ý 。 一nhất 者giả 三tam 為vi 方phương 便tiện 支chi 。 二nhị 為vi 證chứng 支chi 。 用dụng 念niệm 慧tuệ 智trí 三tam 支chi 。 調điều 適thích 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 。 令linh 速tốc 得đắc 增tăng 長trưởng 遍biến 身thân 故cố 。 說thuyết 為vi 方phương 便tiện 支chi 受thọ 身thân 。 樂nhạo/nhạc/lạc 一nhất 心tâm 二nhị 支chi 為vi 證chứng 。 此thử 二nhị 一nhất 時thời 發phát 。 是thị 三tam 禪thiền 之chi 正chánh 主chủ 也dã 。 二nhị 者giả 四tứ 是thị 自tự 地địa 立lập 支chi 。 一nhất 望vọng 下hạ 地địa 立lập 慧tuệ 念niệm 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 心tâm 約ước 自tự 地địa 立lập 。 捨xả 支chi 約ước 捨xả 下hạ 地địa 喜hỷ 不bất 悔hối 立lập 也dã 。 三tam 者giả 五ngũ 支chi 。 通thông 得đắc 說thuyết 作tác 方phương 便tiện 支chi 。 三tam 如như 上thượng 說thuyết 。 下hạ 二nhị 何hà 故cố 亦diệc 得đắc 名danh 方phương 便tiện 邪tà 。 正chánh 言ngôn 修tu 樂nhạo/nhạc/lạc 增tăng 長trưởng 能năng 感cảm 後hậu 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 一nhất 心tâm 亦diệc 爾nhĩ 。 復phục 望vọng 第đệ 六lục 默mặc 然nhiên 定định 體thể 五ngũ 支chi 例lệ 得đắc 名danh 。 因nhân 例lệ 得đắc 名danh 方phương 便tiện 。 四tứ 者giả 五ngũ 支chi 。 通thông 得đắc 說thuyết 為vi 證chứng 支chi 。 所sở 證chứng 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 時thời 。 自tự 然nhiên 生sanh 捨xả 愛ái 念niệm 。 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 如như 母mẫu 護hộ 子tử 。 不bất 由do 人nhân 勸khuyến 。 等đẳng 智trí 自tự 發phát 。 籌trù 量lượng 調điều 適thích 。 五ngũ 支chi 俱câu 皆giai 屬thuộc 證chứng 。 問vấn 曰viết 若nhược 爾nhĩ 前tiền 說thuyết 並tịnh 是thị 方phương 便tiện 。 後hậu 說thuyết 是thị 證chứng 得đắc 。 此thử 意ý 豈khởi 不bất 碩# 相tương 違vi 反phản 邪tà 。
答đáp 曰viết 。
並tịnh 有hữu 其kỳ 義nghĩa 。 細tế 尋tầm 自tự 見kiến 。 第đệ 二nhị 明minh 支chi 前tiền 後hậu 不bất 同đồng 者giả 。 諸chư 經kinh 及cập 論luận 各các 異dị 。 立lập 次thứ 第đệ 如như 成thành 實thật 論luận 。 明minh 五ngũ 支chi 次thứ 第đệ 者giả 。 捨xả 念niệm 智trí 受thọ 樂lạc 一nhất 心tâm 。 阿a 毘tỳ 曇đàm 明minh 次thứ 第đệ 。 慧tuệ 念niệm 樂nhạo/nhạc/lạc 捨xả 一nhất 心tâm 。 大đại 集tập 所sở 出xuất 次thứ 第đệ 者giả 。 念niệm 捨xả 慧tuệ 安an 定định 。 纓anh 絡lạc 經kinh 中trung 明minh 次thứ 第đệ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 護hộ 念niệm 智trí 一nhất 心tâm 。 釋thích 論luận 明minh 次thứ 第đệ 。 文văn 則tắc 不bất 定định 。 或hoặc 與dữ 成thành 論luận 同đồng 。 或hoặc 與dữ 纓anh 絡lạc 同đồng 。 問vấn 曰viết 。 何hà 獨độc 此thử 明minh 支chi 次thứ 第đệ 不bất 定định 。 餘dư 禪thiền 不bất 然nhiên 邪tà 。
答đáp 曰viết 。
初sơ 禪thiền 等đẳng 唯duy 有hữu 一nhất 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 今kim 三tam 禪thiền 有hữu 二nhị 種chủng 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 由do 此thử 二nhị 樂nhạo/nhạc/lạc 前tiền 後hậu 異dị 故cố 。 中trung 間gian 迴hồi 互hỗ 不bất 定định 。 是thị 故cố 諸chư 經kinh 次thứ 第đệ 各các 立lập 不bất 同đồng 。 而nhi 悉tất 有hữu 意ý 。 必tất 須tu 得đắc 所sở 以dĩ 。 第đệ 三Tam 明Minh 體thể 用dụng 。 如như 纓anh 絡lạc 經Kinh 云vân 。 五ngũ 支chi 為vi 因nhân 。 第đệ 六lục 默mặc 然nhiên 心tâm 為vi 體thể 。 第đệ 四tứ 明minh 淺thiển 深thâm 。 五ngũ 明minh 進tiến 退thoái 。 並tịnh 如như 前tiền 釋thích 。 第đệ 六lục 門môn 功công 德đức 者giả 。 具cụ 有hữu 離ly 過quá 善thiện 心tâm 二nhị 德đức 。 如như 大đại 集tập 經kinh 說thuyết 。 所sở 言ngôn 離ly 者giả 。 謂vị 離ly 五ngũ 蓋cái 。 具cụ 者giả 謂vị 具cụ 五ngũ 支chi 。 據cứ 別biệt 則tắc 但đãn 三tam 禪thiền 。 獨độc 有hữu 離ly 喜hỷ 過quá 之chi 德đức 。 餘dư 義nghĩa 類loại 上thượng 可khả 知tri 。 次thứ 釋thích 第đệ 四tứ 禪thiền 相tương/tướng 。 如như 經kinh 偈kệ 說thuyết 。
聖thánh 人nhân 得đắc 能năng 捨xả 。 餘dư 人nhân 捨xả 為vi 難nạn/nan 。
若nhược 能năng 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 患hoạn 。 見kiến 不bất 動động 大đại 安an 。
憂ưu 喜hỷ 先tiên 已dĩ 除trừ 。 苦khổ 樂lạc 今kim 亦diệc 斷đoạn 。
捨xả 念niệm 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 入nhập 第đệ 四tứ 禪thiền 中trung 。
第đệ 三tam 禪thiền 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 。 無vô 常thường 動động 故cố 棄khí 。
欲dục 界giới 中trung 斷đoạn 憂ưu 。 初sơ 二nhị 禪thiền 除trừ 苦khổ 。
是thị 故cố 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 第đệ 四tứ 禪thiền 中trung 說thuyết 。
先tiên 已dĩ 斷đoạn 憂ưu 苦khổ 。 今kim 則tắc 除trừ 苦khổ 樂lạc 。
今kim 此thử 四tứ 行hành 偈kệ 。 具cụ 明minh 修tu 證chứng 四tứ 禪thiền 之chi 相tướng 。 今kim 釋thích 第đệ 四tứ 禪thiền 開khai 為vi 三tam 意ý 。 一nhất 釋thích 名danh 。 二nhị 明minh 修tu 習tập 方phương 法pháp 。 三Tam 明Minh 發phát 相tương/tướng 。 第đệ 一nhất 釋thích 四tứ 禪thiền 名danh 者giả 。 禪thiền 名danh 支chi 林lâm 。 四tứ 禪thiền 攬lãm 四tứ 支chi 成thành 定định 。 於ư 第đệ 四tứ 心tâm 中trung 證chứng 得đắc 故cố 。 名danh 四tứ 禪thiền 。 猶do 是thị 無vô 覺giác 無vô 觀quán 三tam 昧muội 。 聖thánh 默mặc 然nhiên 攝nhiếp 。 亦diệc 名danh 不bất 動động 定định 。 地địa 持trì 經Kinh 說thuyết 名danh 捨xả 俱câu 禪thiền 。 此thử 定định 發phát 時thời 。 體thể 無vô 苦khổ 樂lạc 。 與dữ 微vi 妙diệu 捨xả 受thọ 俱câu 發phát 。 此thử 定định 與dữ 捨xả 根căn 相tướng 應ưng 故cố 。 名danh 捨xả 俱câu 禪thiền 。 第đệ 二nhị 明minh 修tu 習tập 方phương 法pháp 者giả 。 如như 上thượng 一nhất 行hành 偈kệ 說thuyết 。 是thị 樂lạc 聖thánh 人nhân 得đắc 能năng 捨xả 。 餘dư 人nhân 捨xả 為vi 難nạn/nan 。 若nhược 能năng 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 患hoạn 。 見kiến 不bất 動động 大đại 安an 。 佛Phật 此thử 偈kệ 具cụ 明minh 修tu 四tứ 禪thiền 方phương 便tiện 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 行hành 者giả 欲dục 得đắc 四tứ 禪thiền 。 當đương 應ưng 深thâm 見kiến 。 三tam 禪thiền 過quá 患hoạn 。 云vân 何hà 見kiến 過quá 。 初sơ 欲dục 得đắc 樂lạc 。 一nhất 心tâm 勤cần 求cầu 。 大đại 為vi 辛tân 苦khổ 。 既ký 得đắc 守thủ 護hộ 愛ái 著trước 。 是thị 亦diệc 為vi 苦khổ 。 一nhất 旦đán 失thất 壞hoại 。 則tắc 復phục 受thọ 苦khổ 。 是thị 故cố 經kinh 說thuyết 。 第đệ 三tam 禪thiền 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 常thường 動động 故cố 苦khổ 。 又hựu 此thử 樂nhạo 法Pháp 。 覆phú 念niệm 令linh 不bất 清thanh 淨tịnh 。 行hành 者giả 既ký 深thâm 見kiến 三tam 禪thiền 樂nhạo/nhạc/lạc 有hữu 大đại 苦khổ 之chi 患hoạn 。 應ưng 一nhất 心tâm 厭yếm 離ly 求cầu 四tứ 禪thiền 種chủng 不bất 動động 定định 。
爾nhĩ 時thời 於ư 三tam 禪thiền 邊biên 地địa 。 當đương 修tu 六lục 行hành 方phương 法pháp 。 例lệ 如như 前tiền 說thuyết 。 亦diệc 應ưng 用dụng 於ư 三tam 法pháp 除trừ 遣khiển 。 一nhất 不bất 著trước 。 二nhị 訶ha 責trách 。 三tam 觀quán 析tích 。 行hành 此thử 三tam 法Pháp 。 即tức 三tam 禪thiền 謝tạ 滅diệt 。 而nhi 四tứ 禪thiền 未vị 到đáo 中trung 間gian 。 必tất 有hữu 定định 前tiền 發phát 。 與dữ 觀quán 相tương 應ứng 等đẳng 相tướng 貌mạo 。 並tịnh 如như 上thượng 說thuyết 不bất 同đồng 。 憂ưu 喜hỷ 過quá 如như 前tiền 說thuyết 。 第đệ 三tam 釋thích 四tứ 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 此thử 如như 上thượng 三tam 行hành 偈kệ 說thuyết 證chứng 。 例lệ 前tiền 開khai 為vi 六lục 意ý 。 一nhất 正chánh 明minh 證chứng 四tứ 禪thiền 。 二nhị 明minh 支chi 義nghĩa 。 三Tam 明Minh 體thể 用dụng 。 四tứ 明minh 淺thiển 深thâm 。 五ngũ 明minh 進tiến 退thoái 。 六lục 明minh 功công 德đức 。 第đệ 一nhất 明minh 四tứ 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 行hành 者giả 因nhân 中trung 間gian 禪thiền 。 修tu 行hành 不bất 止chỉ 。 得đắc 入nhập 未vị 到đáo 地địa 。 心tâm 無vô 動động 散tán 。 即tức 四tứ 禪thiền 方phương 便tiện 定định 。 於ư 後hậu 其kỳ 心tâm 豁hoát 然nhiên 開khai 發phát 。 定định 心tâm 安an 隱ẩn 出xuất 入nhập 息tức 斷đoạn 。 定định 發phát 之chi 時thời 。 與dữ 捨xả 俱câu 生sanh 。 無vô 苦khổ 無vô 樂lạc 。 空không 明minh 寂tịch 靜tĩnh 。 善thiện 法Pháp 眷quyến 屬thuộc 。 類loại 如như 前tiền 說thuyết 。 但đãn 無vô 事sự 用dụng 喜hỷ 樂lạc 動động 轉chuyển 之chi 異dị 。
爾nhĩ 時thời 心tâm 如như 明minh 鏡kính 不bất 動động 。 亦diệc 如như 淨tịnh 水thủy 無vô 波ba 。 絕tuyệt 諸chư 亂loạn 想tưởng 。 正chánh 念niệm 堅kiên 固cố 。 猶do 如như 虛hư 空không 。 是thị 名danh 世thế 間gian 。 真chân 實thật 禪thiền 定định 。 無vô 諸chư 垢cấu 染nhiễm 。 行hành 者giả 住trụ 是thị 定định 中trung 。 心tâm 不bất 依y 善thiện 。 亦diệc 不bất 附phụ 惡ác 。 無vô 所sở 依y 倚ỷ 。 無vô 形hình 無vô 質chất 。 亦diệc 無vô 若nhược 干can 。 種chủng 種chủng 色sắc 相tướng 。 而nhi 內nội 成thành 就tựu 淨tịnh 色sắc 之chi 法pháp 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 。 若nhược 無vô 淨tịnh 色sắc 根căn 本bổn 。 則tắc 不bất 應ưng 於ư 定định 中trung 。 對đối 因nhân 緣duyên 時thời 。 發phát 種chủng 種chủng 色sắc 。 如như 通thông 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 勝thắng 處xứ 一nhất 切thiết 處xứ 變biến 化hóa 等đẳng 色sắc 。 並tịnh 依y 四tứ 禪thiền 。 若nhược 以dĩ 不bất 見kiến 諸chư 色sắc 。 謂vị 言ngôn 無vô 色sắc 者giả 。 應ưng 如như 虛hư 空không 處xứ 定định 。 三tam 種chủng 色sắc 滅diệt 。 一nhất 切thiết 色sắc 法pháp 。 悉tất 不bất 得đắc 現hiện 。 今kim 一nhất 切thiết 色sắc 法pháp 。 自tự 在tại 得đắc 現hiện 。 而nhi 於ư 定định 法pháp 無vô 所sở 損tổn 減giảm 者giả 。 當đương 知tri 是thị 真chân 色sắc 定định 。 譬thí 如như 明minh 鏡kính 。 體thể 是thị 淨tịnh 色sắc 故cố 。 隨tùy 對đối 諸chư 色sắc 一nhất 切thiết 得đắc 現hiện 。 若nhược 無vô 淨tịnh 色sắc 為vi 本bổn 者giả 。 終chung 不bất 於ư 虛hư 空không 中trung 。 現hiện 諸chư 色sắc 像tượng 。
復phục 次thứ 此thử 四tứ 禪thiền 種chủng 智trí 定định 一nhất 心tâm 故cố 。 念niệm 常thường 清thanh 淨tịnh 。 亦diệc 名danh 不bất 動động 定định 。 亦diệc 名danh 不bất 動động 智trí 慧tuệ 。 於ư 此thử 禪thiền 中trung 。 若nhược 欲dục 轉chuyển 緣duyên 學học 一nhất 切thiết 事sự 。 隨tùy 意ý 成thành 就tựu 。 一nhất 切thiết 神thần 通thông 。 變biến 化hóa 霔# 雨vũ 說thuyết 法Pháp 。 莫mạc 不bất 從tùng 此thử 定định 出xuất 。 如như 經kinh 說thuyết 。 佛Phật 於ư 四tứ 禪thiền 為vi 根căn 本bổn 。 第đệ 二nhị 明minh 支chi 義nghĩa 。 四tứ 禪thiền 有hữu 四tứ 支chi 。 一nhất 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 支chi 。 二nhị 捨xả 支chi 。 三tam 念niệm 清thanh 淨tịnh 支chi 。 四tứ 一nhất 心tâm 支chi 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 支chi 者giả 。 此thử 禪thiền 初sơ 發phát 與dữ 捨xả 受thọ 俱câu 發phát 。 捨xả 受thọ 心tâm 數số 不bất 與dữ 苦khổ 樂lạc 相tương 應ứng 故cố 。 言ngôn 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 支chi 。 二nhị 捨xả 支chi 者giả 。 既ký 得đắc 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 定định 。 捨xả 下hạ 勝thắng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 生sanh 厭yếm 悔hối 。
復phục 次thứ 真chân 定định 。 以dĩ 發phát 未vị 得đắc 成thành 就tựu 。 若nhược 心tâm 進tiến 勝thắng 定định 。 則tắc 便tiện 隨tùy 念niệm 動động 轉chuyển 。 不bất 名danh 無vô 動động 定định 。 是thị 故cố 定định 發phát 心tâm 不bất 念niệm 著trước 。 自tự 能năng 捨xả 離ly 故cố 。 名danh 捨xả 支chi 。 禪thiền 定định 分phân 明minh 等đẳng 智trí 照chiếu 了liễu 故cố 。 名danh 念niệm 清thanh 淨tịnh 支chi 。 定định 心tâm 寂tịch 靜tĩnh 。 雖tuy 對đối 眾chúng 緣duyên 心tâm 無vô 動động 念niệm 。 名danh 一nhất 心tâm 支chi 。 若nhược 次thứ 第đệ 明minh 支chi 義nghĩa 。 如như 今kim 說thuyết 。 通thông 而nhi 為vi 論luận 。 於ư 初sơ 一nhất 支chi 。 即tức 具cụ 四tứ 支chi 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 大đại 集tập 明minh 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 支chi 為vi 第đệ 三tam 。 此thử 中trung 云vân 何hà 為vi 初sơ 。
答đáp 曰viết 。
前tiền 後hậu 皆giai 有hữu 所sở 以dĩ 。 今kim 約ước 發phát 說thuyết 。 彼bỉ 據cứ 成thành 就tựu 而nhi 立lập 。 例lệ 如như 三tam 禪thiền 立lập 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 前tiền 後hậu 不bất 定định 。 第đệ 三tam 體thể 用dụng 者giả 如như 纓anh 絡lạc 經kinh 說thuyết 。 四tứ 禪thiền 四tứ 支chi 為vi 用dụng 。 第đệ 五ngũ 默mặc 然nhiên 為vi 體thể 。 第đệ 四tứ 淺thiển 深thâm 。 第đệ 五ngũ 進tiến 退thoái 。 例lệ 上thượng 可khả 解giải 。 第đệ 六lục 功công 德đức 者giả 。 四tứ 禪thiền 亦diệc 具cụ 離ly 過quá 善thiện 心tâm 二nhị 種chủng 功công 德đức 。 如như 大đại 集tập 經kinh 說thuyết 者giả 。 離ly 五ngũ 蓋cái 具cụ 四tứ 支chi 。 而nhi 獨độc 四tứ 禪thiền 有hữu 離ly 憂ưu 喜hỷ 苦khổ 樂lạc 之chi 過quá 善thiện 心tâm 。 敬kính 信tín 慚tàm 愧quý 等đẳng 及cập 六lục 善thiện 法Pháp 。 悉tất 從tùng 不bất 動động 定định 四tứ 禪thiền 而nhi 發phát 。 功công 德đức 善thiện 根căn 。 深thâm 厚hậu 倍bội 勝thắng 於ư 上thượng 。 類loại 前tiền 可khả 解giải 。 問vấn 曰viết 。 今kim 明minh 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 應ưng 說thuyết 諸chư 法Pháp 。 實thật 相tướng 甚thậm 深thâm 空không 定định 等đẳng 。 何hà 故cố 說thuyết 於ư 凡phàm 夫phu 四tứ 禪thiền 世thế 間gian 有hữu 漏lậu 生sanh 死tử 虛hư 誑cuống 之chi 法pháp 。
答đáp 曰viết 。
不bất 然nhiên 。 如như 釋thích 論luận 中trung 設thiết 問vấn 答đáp 。 曰viết 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 論luận 義nghĩa 中trung 。 但đãn 說thuyết 諸chư 法pháp 相tướng 空không 。 菩Bồ 薩Tát 云vân 何hà 。 於ư 空không 法pháp 中trung 。 能năng 起khởi 禪thiền 定định 。
答đáp 曰viết 。
菩Bồ 薩Tát 知tri 諸chư 五ngũ 欲dục 及cập 五ngũ 蓋cái 。 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 無vô 自tự 性tánh 。 空không 無vô 所sở 有hữu 。 捨xả 之chi 甚thậm 易dị 。 眾chúng 生sanh 顛điên 倒đảo 因nhân 緣duyên 。 著trước 此thử 欲dục 事sự 。 貪tham 少thiểu 弊tệ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 而nhi 離ly 禪thiền 中trung 深thâm 妙diệu 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 菩Bồ 薩Tát 。 為vì 是thị 眾chúng 生sanh 故cố 。 起khởi 慈từ 悲bi 心tâm 。 修tu 行hành 禪thiền 定định 。 繫hệ 心tâm 緣duyên 中trung 。 離ly 五ngũ 欲dục 除trừ 五ngũ 蓋cái 。 入nhập 喜hỷ 初sơ 禪thiền 。 滅diệt 覺giác 觀quán 。 攝nhiếp 心tâm 深thâm 入nhập 內nội 清thanh 淨tịnh 得đắc 微vi 妙diệu 喜hỷ 。 入nhập 第đệ 二nhị 禪thiền 。 以dĩ 深thâm 喜hỷ 散tán 之chi 故cố 。 離ly 一nhất 切thiết 喜hỷ 。 得đắc 遍biến 滿mãn 樂nhạo/nhạc/lạc 。 入nhập 第đệ 三tam 禪thiền 。 離ly 一nhất 切thiết 苦khổ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 切thiết 憂ưu 喜hỷ 。 及cập 出xuất 入nhập 息tức 自tự 斷đoạn 。 以dĩ 清thanh 淨tịnh 微vi 妙diệu 捨xả 。 而nhi 自tự 莊trang 嚴nghiêm 。 入nhập 第đệ 四tứ 禪thiền 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 空không 無vô 相tướng 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 不bất 知tri 故cố 。 以dĩ 禪thiền 相tương 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 若nhược 有hữu 諸chư 法pháp 空không 。 是thị 不bất 名danh 為vi 空không 。 亦diệc 不bất 應ưng 捨xả 五ngũ 欲dục 而nhi 得đắc 禪thiền 。 無vô 捨xả 無vô 得đắc 故cố 。 今kim 諸chư 法pháp 空không 相tướng 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 作tác 是thị 難nạn/nan 言ngôn 。 若nhược 諸chư 法pháp 空không 。 何hà 能năng 得đắc 禪thiền 。
復phục 次thứ 若nhược 菩Bồ 薩Tát 不bất 以dĩ 。 取thủ 相tương 愛ái 著trước 故cố 。 行hành 禪thiền 如như 人nhân 服phục 藥dược 。 欲dục 以dĩ 除trừ 病bệnh 。 不bất 以dĩ 為vi 美mỹ 。 為vi 戒giới 清thanh 淨tịnh 。 智trí 慧tuệ 成thành 就tựu 故cố 。 行hành 禪thiền 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 一nhất 禪thiền 中trung 行hành 大đại 慈từ 觀quán 空không 。 於ư 禪thiền 無vô 所sở 依y 止chỉ 。 以dĩ 五ngũ 欲dục 麁thô 誑cuống 顛điên 倒đảo 故cố 。 以dĩ 細tế 微vi 妙diệu 虛hư 空không 法pháp 治trị 之chi 。 譬thí 如như 毒độc 能năng 治trị 諸chư 毒độc 。
復phục 次thứ 釋thích 論luận 又hựu 說thuyết 。 譬thí 如như 國quốc 王vương 。 見kiến 子tử 從tùng 高cao 崖nhai 墜trụy 落lạc 。 恐khủng 必tất 定định 死tử 。 即tức 以dĩ 軟nhuyễn 物vật 接tiếp 之chi 。 不bất 令linh 身thân 命mạng 損tổn 毀hủy 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 爾nhĩ 。 見kiến 眾chúng 生sanh 遠viễn 離ly 波Ba 若Nhã 。 顛điên 倒đảo 墜trụy 落lạc 故cố 。 說thuyết 四tứ 禪thiền 空không 法pháp 。 以dĩ 接tiếp 眾chúng 生sanh 。 不bất 令linh 損tổn 失thất 法Pháp 身thân 慧tuệ 命mạng 。 是thị 故cố 今kim 辨biện 。 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 略lược 明minh 四tứ 禪thiền 。 於ư 義nghĩa 無vô 過quá 也dã 。
釋Thích 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 次Thứ 第Đệ 法Pháp 門Môn 卷quyển 第đệ 五ngũ
Thích Thiền Ba La Mật Thứ Đệ Pháp Môn ♦ Hết quyển 5
❖
Phiên âm: 3/4/2016 ◊ Cập nhật: 3/4/2016
Thích Thiền Ba La Mật Thứ Đệ Pháp Môn ♦ Quyển 5
隋tùy 天thiên 台thai 智trí 者giả 大đại 師sư 說thuyết
弟đệ 子tử 法pháp 慎thận 記ký
弟đệ 子tử 灌quán 頂đảnh 再tái 治trị
釋thích 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 證chứng 第đệ 七thất 之chi 一nhất
上thượng 已dĩ 廣quảng 明minh 內nội 外ngoại 方phương 便tiện 。 行hành 者giả 若nhược 能năng 。 專chuyên 心tâm 修tu 習tập 。 繫hệ 念niệm 禪thiền 門môn 。 必tất 有hữu 證chứng 驗nghiệm 。 是thị 故cố 第đệ 七thất 。 廣quảng 明minh 修tu 證chứng 。 故cố 經kinh 言ngôn 。 修tu 我ngã 法pháp 者giả 。 證chứng 乃nãi 自tự 知tri 。 今kim 明minh 修tu 證chứng 中trung 。 自tự 開khai 為vi 四tứ 。 第đệ 一nhất 修tu 證chứng 世thế 間gian 禪thiền 相tương/tướng 。 第đệ 二nhị 修tu 證chứng 亦diệc 世thế 間gian 亦diệc 出xuất 世thế 間gian 禪thiền 相tương/tướng 。 第đệ 三tam 修tu 證chứng 出xuất 世thế 間gian 禪thiền 相tương/tướng 。 第đệ 四tứ 修tu 證chứng 非phi 世thế 間gian 非phi 出xuất 世thế 間gian 禪thiền 相tương/tướng 。 今kim 第đệ 一nhất 釋thích 修tu 證chứng 世thế 間gian 禪thiền 者giả 。 則tắc 為vi 三tam 。 一nhất 四tứ 禪thiền 。 二nhị 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 三tam 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 今kim 前tiền 釋thích 修tu 證chứng 四tứ 禪thiền 。 四tứ 禪thiền 者giả 。 一nhất 初sơ 禪thiền 。 二nhị 二nhị 禪thiền 。 三tam 三tam 禪thiền 。 四tứ 四tứ 禪thiền 。 今kim 論luận 色sắc 界giới 根căn 本bổn 正chánh 定định 。 但đãn 說thuyết 有hữu 四tứ 。 若nhược 通thông 方phương 便tiện 中trung 間gian 。 是thị 則tắc 不bất 定định 。 若nhược 薩tát 婆bà 多đa 人nhân 。 說thuyết 有hữu 未vị 到đáo 地địa 。 及cập 中trung 間gian 禪thiền 。 足túc 四tứ 禪thiền 為vi 六lục 地địa 定định 。 若nhược 曇đàm 無vô 德đức 人nhân 。 例lệ 不bất 說thuyết 有hữu 未vị 來lai 禪thiền 。 而nhi 說thuyết 有hữu 欲dục 界giới 定định 中trung 間gian 禪thiền 。 以dĩ 為vi 六lục 地địa 定định 。 若nhược 摩ma 訶ha 衍diễn 。 及cập 瞿cù 沙sa 所sở 明minh 。 則tắc 具cụ 有hữu 欲dục 界giới 未vị 到đáo 地địa 中trung 間gian 禪thiền 。 足túc 四tứ 禪thiền 為vi 七thất 地địa 定định 。 此thử 中trung 融dung 會hội 。 以dĩ 義nghĩa 推thôi 之chi 。 今kim 據cứ 正chánh 禪thiền 而nhi 論luận 。 但đãn 說thuyết 有hữu 四tứ 。 第đệ 一nhất 釋thích 初sơ 禪thiền 修tu 證chứng 。 如như 經kinh 偈kệ 說thuyết 。
離ly 欲dục 及cập 惡ác 法pháp 。 有hữu 覺giác 并tinh 有hữu 觀quán 。
離ly 生sanh 及cập 喜hỷ 樂lạc 。 是thị 人nhân 入nhập 初sơ 禪thiền 。
已dĩ 得đắc 離ly 婬dâm 火hỏa 。 則tắc 獲hoạch 清thanh 涼lương 定định 。
如như 人nhân 大đại 熱nhiệt 悶muộn 。 入nhập 冷lãnh 池trì 則tắc 樂nhạo/nhạc/lạc 。
如như 貧bần 得đắc 寶bảo 藏tạng 。 大đại 喜hỷ 覺giác 動động 心tâm 。
分phân 別biệt 則tắc 為vi 觀quán 。 入nhập 初sơ 禪thiền 亦diệc 然nhiên 。
佛Phật 此thử 偈kệ 中trung 具cụ 明minh 修tu 證chứng 初sơ 禪thiền 之chi 相tướng 。 但đãn 意ý 難nan 見kiến 。 今kim 當đương 分phân 別biệt 。 就tựu 明minh 初sơ 禪thiền 中trung 。 開khai 為vi 三tam 別biệt 。 第đệ 一nhất 釋thích 名danh 。 第đệ 二nhị 明minh 修tu 習tập 。 第đệ 三Tam 明Minh 證chứng 相tương/tướng 。 第đệ 一nhất 釋thích 名danh 者giả 。 所sở 言ngôn 初sơ 禪thiền 者giả 。 禪thiền 名danh 支chi 林lâm 。 行hành 者giả 初sơ 得đắc 支chi 林lâm 之chi 法pháp 。 故cố 名danh 初sơ 禪thiền 。
復phục 次thứ 覺giác 觀quán 等đẳng 法pháp 名danh 之chi 為vi 支chi 。 行hành 者giả 修tu 初sơ 禪thiền 覺giác 觀quán 之chi 法pháp 。 必tất 於ư 前tiền 發phát 。 故cố 說thuyết 覺giác 觀quán 。 名danh 為vi 初Sơ 禪Thiền 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 言ngôn 在tại 前tiền 發phát 得đắc 故cố 為vi 初sơ 禪thiền 者giả 。 欲dục 界giới 未vị 到đáo 地địa 最tối 在tại 前tiền 發phát 。 何hà 故cố 不bất 得đắc 。 受thọ 初sơ 禪thiền 之chi 名danh 。 答đáp 禪thiền 名danh 功công 德đức 叢tùng 林lâm 。 欲dục 界giới 未vị 到đáo 等đẳng 。 未vị 有hữu 支chi 林lâm 。 功công 德đức 之chi 法Pháp 。 雖tuy 復phục 前tiền 發phát 。 不bất 名danh 初sơ 禪thiền 。
復phục 次thứ 摩ma 訶ha 衍diễn 。 說thuyết 欲dục 界giới 未vị 到đáo 中trung 間gian 。 智trí 多đa 而nhi 定định 少thiểu 。 是thị 處xứ 非phi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 既ký 非phi 正chánh 地địa 。 是thị 故cố 不bất 得đắc 。 受thọ 初sơ 禪thiền 之chi 名danh 。
復phục 次thứ 言ngôn 初sơ 禪thiền 者giả 。 亦diệc 名danh 有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 三tam 昧muội 。 為vi 有hữu 人nhân 疑nghi 言ngôn 覺giác 觀quán 心tâm 中trung 無vô 定định 。 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。 覺giác 觀quán 三tam 昧muội 。 地địa 持trì 論luận 說thuyết 。 名danh 覺giác 觀quán 俱câu 禪thiền 。 此thử 禪thiền 發phát 時thời 。 必tất 與dữ 覺giác 觀quán 俱câu 發phát 。 亦diệc 名danh 聖thánh 說thuyết 法Pháp 定định 。 此thử 定định 內nội 有hữu 覺giác 觀quán 。 語ngữ 言ngôn 道đạo 未vị 斷đoạn 故cố 。 與dữ 說thuyết 法Pháp 之chi 名danh 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 名danh 字tự 不bất 同đồng 。 第đệ 二nhị 明minh 修tu 習tập 。 復phục 開khai 為vi 二nhị 。 前tiền 明minh 所sở 修tu 之chi 法Pháp 。 後hậu 辨biện 能năng 修tu 之chi 心tâm 。 第đệ 一nhất 明minh 所sở 修tu 法pháp 者giả 。 即tức 是thị 阿a 那na 波ba 那na 。 為vi 修tu 習tập 根căn 本bổn 初sơ 禪thiền 之chi 法pháp 。 就tựu 中trung 即tức 有hữu 三tam 意ý 。 一nhất 釋thích 息tức 名danh 。 二nhị 辨biện 息tức 相tương/tướng 。 三Tam 明Minh 用dụng 息tức 不bất 同đồng 。 第đệ 一nhất 所sở 言ngôn 阿a 那na 波ba 那na 者giả 。 此thử 是thị 外ngoại 國quốc 語ngữ 。 秦tần 言ngôn 阿a 那na 為vi 入nhập 息tức 。 波ba 那na 為vi 出xuất 息tức 。 安an 般ban 守thủ 意ý 。 三tam 昧muội 經kinh 言ngôn 。 安an 之chi 言ngôn 生sanh 。 般bát 之chi 言ngôn 滅diệt 。 若nhược 約ước 息tức 生sanh 滅diệt 明minh 義nghĩa 如như 上thượng 說thuyết 。 若nhược 約ước 心tâm 生sanh 滅diệt 為vi 語ngữ 。 是thị 則tắc 不bất 定định 。 今kim 用dụng 入nhập 出xuất 息tức 為vi 正chánh 番phiên 。 二nhị 辨biện 息tức 相tương/tướng 中trung 有hữu 四tứ 。 一nhất 風phong 二nhị 喘suyễn 三tam 氣khí 四tứ 息tức 。 分phân 別biệt 四tứ 種chủng 之chi 相tướng 。 具cụ 如như 調điều 息tức 中trung 說thuyết 。 但đãn 數số 風phong 則tắc 散tán 。 數số 喘suyễn 則tắc 結kết 。 數số 氣khí 則tắc 勞lao 。 數sổ 息tức 則tắc 定định 。 行hành 者giả 應ưng 當đương 。 捨xả 三tam 存tồn 息tức 。 善thiện 取thủ 不bất 聲thanh 不bất 結kết 綿miên 綿miên 若nhược 存tồn 若nhược 亡vong 。 之chi 相tướng 而nhi 用dụng 之chi 。 三Tam 明Minh 用dụng 息tức 不bất 同đồng 者giả 。 一nhất 師sư 教giáo 繫hệ 心tâm 數số 出xuất 息tức 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 數số 出xuất 息tức 則tắc 氣khí 不bất 急cấp 。 身thân 不bất 脹trướng 滿mãn 。 身thân 心tâm 輕khinh 利lợi 。 易dị 入nhập 三tam 昧muội 。 有hữu 師sư 教giáo 數số 入nhập 息tức 。 何hà 故cố 爾nhĩ 數số 入nhập 息tức 。 一nhất 者giả 易dị 入nhập 定định 隨tùy 息tức 內nội 歛liễm 故cố 。 二nhị 斷đoạn 外ngoại 境cảnh 故cố 。 三tam 易dị 見kiến 內nội 三tam 十thập 六lục 物vật 故cố 。 四tứ 身thân 力lực 輕khinh 盛thịnh 故cố 。 五ngũ 內nội 實thật 息tức 貪tham 恚khuể 故cố 。 有hữu 如như 是thị 等đẳng 。 勝thắng 利lợi 非phi 一nhất 。 應ưng 數số 入nhập 息tức 。 有hữu 師sư 教giáo 數số 入nhập 出xuất 無vô 在tại 。 但đãn 取thủ 所sở 便tiện 。 而nhi 數số 無vô 的đích 偏thiên 用dụng 。 隨tùy 人nhân 心tâm 安an 。 入nhập 定định 無vô 過quá 即tức 用dụng 三tam 師sư 所sở 論luận 。 皆giai 不bất 許hứa 出xuất 入nhập 一nhất 時thời 俱câu 數số 。
何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 有hữu 息tức 遮già 。 病bệnh 生sanh 在tại 喉hầu 中trung 。 猶do 如như 草thảo 葉diệp 。 吐thổ 則tắc 不bất 出xuất 。 咽yến/ế/yết 則tắc 不bất 入nhập 。 此thử 患hoạn 生sanh 故cố 。 又hựu 師sư 依y 四tứ 時thời 用dụng 數số 。 今kim 所sở 未vị 詳tường 。 第đệ 二nhị 明minh 能năng 數sổ 之chi 心tâm 。 亦diệc 為vi 三tam 意ý 。 一nhất 明minh 能năng 數sổ 之chi 心tâm 。 二nhị 明minh 轉chuyển 緣duyên 。 三tam 料liệu 揀giản 。 一nhất 明minh 能năng 數sổ 之chi 心tâm 者giả 。 以dĩ 細tế 念niệm 之chi 心tâm 。 攝nhiếp 心tâm 對đối 息tức 。 從tùng 一nhất 至chí 十thập 。 令linh 心tâm 不bất 散tán 。 故cố 名danh 數sổ 息tức 。 若nhược 數số 不bất 滿mãn 十thập 名danh 數số 減giảm 。 若nhược 至chí 十thập 一nhất 名danh 數số 增tăng 。 然nhiên 增tăng 減giảm 之chi 數số 。 並tịnh 非phi 得đắc 定định 之chi 道đạo 。 若nhược 從tùng 一nhất 至chí 十thập 。 恆hằng 具cụ 十thập 無vô 有hữu 間gian 一nhất 之chi 失thất 。 故cố 名danh 數số 法pháp 成thành 就tựu 。 若nhược 於ư 中trung 間gian 。 心tâm 竊thiết 異dị 緣duyên 。 數số 法pháp 則tắc 亂loạn 。 是thị 故cố 心tâm 覺giác 散tán 亂loạn 義nghĩa 強cường/cưỡng 。 若nhược 以dĩ 一nhất 為vi 數số 者giả 。 一nhất 則tắc 無vô 間gian 。 若nhược 有hữu 異dị 緣duyên 。 便tiện 不bất 時thời 覺giác 。 是thị 以dĩ 但đãn 緣duyên 一nhất 息tức 。 不bất 能năng 除trừ 亂loạn 。 若nhược 過quá 十thập 者giả 。 更cánh 一nhất 法pháp 起khởi 。 一nhất 心tâm 緣duyên 二nhị 。 即tức 有hữu 亂loạn 生sanh 。 故cố 名danh 為vi 增tăng 。 夫phu 數sổ 息tức 者giả 。 但đãn 細tế 心tâm 約ước 息tức 記ký 數số 而nhi 已dĩ 。 不bất 得đắc 多đa 取thủ 數số 相tương/tướng 。 若nhược 息tức 多đa 則tắc 氣khí 滿mãn 。 腹phúc 脹trướng 體thể 急cấp 。 坐tọa 欲dục 不bất 安an 。 二nhị 轉chuyển 緣duyên 者giả 。 初sơ 數số 於ư 息tức 。 覺giác 息tức 微vi 微vi 。 當đương 置trí 數sổ 息tức 。 便tiện 隨tùy 於ư 息tức 。 任nhậm 運vận 出xuất 入nhập 。 若nhược 心tâm 欲dục 靜tĩnh 。 便tiện 捨xả 隨tùy 凝ngưng 心tâm 止chỉ 住trụ 。 心tâm 若nhược 闇ám 忽hốt 即tức 便tiện 靜tĩnh 照chiếu 色sắc 息tức 。 心tâm 若nhược 浮phù 動động 即tức 便tiện 捨xả 觀quán 歸quy 數số 及cập 隨tùy 止chỉ 也dã 。 是thị 故cố 名danh 還hoàn 。 心tâm 不bất 馳trì 蕩đãng 。 凝ngưng 神thần 寂tịch 慮lự 故cố 名danh 為vi 淨tịnh 。 行hành 者giả 若nhược 能năng 。 如như 是thị 善thiện 巧xảo 攝nhiếp 錄lục 。 心tâm 則tắc 易dị 定định 。 第đệ 三tam 料liệu 揀giản 息tức 為vi 初sơ 門môn 者giả 。 問vấn 曰viết 。 一nhất 切thiết 法Pháp 門môn 。 悉tất 可khả 為vi 初sơ 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 。 阿a 那na 波ba 那na 。 以dĩ 為vi 初sơ 門môn 。
答đáp 曰viết 。
不bất 然nhiên 。 今kim 依y 佛Phật 教giáo 。 如như 經kinh 說thuyết 。 阿a 那na 波ba 那na 。 是thị 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 入nhập 道đạo 初sơ 門môn 。 是thị 故cố 釋Thích 迦Ca 初sơ 詣nghệ 道đạo 樹thụ 。 欲dục 習tập 佛Phật 法Pháp 。 內nội 思tư 安an 般ban 。 一nhất 數số 二nhị 隨tùy 。 乃nãi 至chí 還hoàn 淨tịnh 。 具cụ 如như 瑞thụy 應ứng 經kinh 所sở 說thuyết 。
復phục 次thứ 提đề 婆bà 初sơ 出xuất 世thế 時thời 。 伏phục 外ngoại 道đạo 已dĩ 。 諸chư 人nhân 信tín 敬kính 。 度độ 人nhân 出xuất 家gia 。 不bất 可khả 稱xưng 數số 。 於ư 是thị 大đại 集tập 在tại 家gia 出xuất 家gia 。 七thất 眾chúng 弟đệ 子tử 。 及cập 剎sát 利lợi 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 大đại 眾chúng 之chi 中trung 。 昇thăng 師sư 子tử 座tòa 。 淚lệ 下hạ 如như 雨vũ 。
爾nhĩ 時thời 大đại 眾chúng 。 皆giai 悉tất 默mặc 念niệm 。 將tương 非phi 佛Phật 法Pháp 欲dục 滅diệt 。 外ngoại 道đạo 復phục 興hưng 邪tà 。 將tương 非phi 國quốc 大đại 擾nhiễu 亂loạn 。 疫dịch 病bệnh 流lưu 行hành 邪tà 。 菩Bồ 薩Tát 爾nhĩ 時thời 。 知tri 大đại 眾chúng 心tâm 念niệm 。 以dĩ 白bạch 氎điệp 巾cân 拭thức 淚lệ 。 更cánh 整chỉnh 容dung 服phục 。 舉cử 右hữu 手thủ 而nhi 言ngôn 。 亦diệc 非phi 佛Phật 法Pháp 欲dục 滅diệt 。 外ngoại 道đạo 將tương 興hưng 。 非phi 國quốc 不bất 安an 。 疫dịch 病bệnh 流lưu 行hành 。 但đãn 傷thương 佛Phật 日nhật 潛tiềm 輝huy 。 賢hiền 聖thánh 月nguyệt 沒một 。 袈ca 裟sa 之chi 中trung 。 空không 無vô 所sở 有hữu 耳nhĩ 。 于vu 時thời 大đại 眾chúng 。 聞văn 此thử 語ngữ 已dĩ 。 各các 自tự 感cảm 傷thương 。 發phát 聲thanh 大đại 哭khốc 。
爾nhĩ 時thời 飛phi 鳥điểu 雜tạp 類loại 。 在tại 虛hư 空không 中trung 。 繽tân 紛phân 亂loạn 墜trụy 。 皆giai 悉tất 悲bi 鳴minh 。
爾nhĩ 時thời 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 慈từ 軟nhuyễn 音âm 。 安an 慰úy 大đại 眾chúng 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
佛Phật 日nhật 常thường 在tại 世thế 。 無vô 目mục 不bất 見kiến 耳nhĩ 。
賢hiền 聖thánh 月nguyệt 不bất 沒một 。 障chướng 礙ngại 故cố 不bất 見kiến 。
若nhược 能năng 淨tịnh 膚phu 翳ế 。 當đương 自tự 得đắc 覩đổ 見kiến 。
何hà 為vi 沒một 憂ưu 海hải 。 癡si 醉túy 如như 嬰anh 兒nhi 。
爾nhĩ 時thời 大đại 眾chúng 。 聞văn 菩Bồ 薩Tát 慈từ 音âm 。 心tâm 各các 醒tỉnh 悟ngộ 。 攝nhiếp 心tâm 安an 坐tọa 。 寂tịch 然nhiên 無vô 聲thanh 。 諦đế 觀quán 菩Bồ 薩Tát 。 咸hàm 欲dục 聞văn 法Pháp 。
爾nhĩ 時thời 菩Bồ 薩Tát 。 普phổ 告cáo 大đại 眾chúng 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
佛Phật 說thuyết 甘cam 露lộ 門môn 。 名danh 阿a 那na 波ba 那na 。
於ư 諸chư 法Pháp 門môn 中trung 。 第đệ 一nhất 安an 隱ẩn 道đạo 。
因nhân 緣duyên 次thứ 第đệ 起khởi 。 不bất 雜tạp 諸chư 妄vọng 想tưởng 。
譬thí 如như 種chủng 石thạch 榴lựu 。 芽nha 莖hành 次thứ 第đệ 生sanh 。
華hoa 實thật 及cập 色sắc 味vị 。 自tự 然nhiên 非phi 可khả 作tác 。
時thời 至chí 時thời 自tự 證chứng 。 非phi 如như 脂chi 粉phấn 色sắc 。
汝nhữ 等đẳng 調điều 熟thục 地địa 。 惠huệ 汝nhữ 石thạch 榴lựu 種chủng 。
令linh 心tâm 入nhập 甘cam 露lộ 。 道Đạo 法Pháp 次thứ 第đệ 生sanh 。
從tùng 此thử 以dĩ 來lai 。 西tây 國quốc 法Pháp 師sư 。 相tương/tướng 傳truyền 不bất 絕tuyệt 。 多đa 以dĩ 此thử 法pháp 為vi 學học 道Đạo 之chi 初sơ 。 若nhược 四tứ 依y 大Đại 士Sĩ 六Lục 通Thông 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 法Pháp 度độ 人nhân 。 此thử 為vi 首thủ 唱xướng 。 豈khởi 非phi 入nhập 道đạo 初sơ 門môn 。 末mạt 代đại 相tương/tướng 承thừa 。 說thuyết 法Pháp 教giáo 授thọ 自tự 不bất 修tu 禪thiền 。 既ký 無vô 內nội 道đạo 。 出xuất 言ngôn 即tức 便tiện 破phá 人nhân 修tu 定định 。 若nhược 觀quán 提đề 婆bà 之chi 說thuyết 。 乃nãi 以dĩ 禪thiền 定định 為vi 要yếu 。 世thế 人nhân 顛điên 倒đảo 。 實thật 可khả 哀ai 哉tai 。
復phục 有hữu 人nhân 言ngôn 。 禪thiền 法pháp 一nhất 向hướng 不bất 得đắc 處xứ 。 眾chúng 說thuyết 之chi 。 敬kính 尋tầm 提đề 婆bà 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 廣quảng 說thuyết 禪thiền 定định 。 今kim 時thời 豈khởi 頓đốn 。 杜đỗ 口khẩu 但đãn 不bất 得đắc 言ngôn 我ngã 證chứng 是thị 法pháp 。 某mỗ 證chứng 是thị 法pháp 。 及cập 禪thiền 祕bí 密mật 微vi 妙diệu 境cảnh 界giới 。 向hướng 人nhân 說thuyết 此thử 。 獲hoạch 罪tội 不bất 輕khinh 。 第đệ 三Tam 明Minh 證chứng 禪thiền 相tương/tướng 。 通thông 方phương 便tiện 論luận 證chứng 。 自tự 有hữu 三tam 階giai 。 一nhất 證chứng 欲dục 界giới 定định 相tương/tướng 。 二nhị 證chứng 未vị 到đáo 定định 相tương/tướng 。 三tam 正chánh 明minh 證chứng 初sơ 禪thiền 相tương/tướng 。 一nhất 明minh 證chứng 欲dục 界giới 定định 。 自tự 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 正chánh 明minh 證chứng 相tương/tướng 二nhị 明minh 得đắc 失thất 。 今kim 說thuyết 欲dục 界giới 中trung 自tự 有hữu 三tam 。 一nhất 麁thô 住trụ 心tâm 。 二nhị 細tế 住trụ 心tâm 。 三tam 證chứng 欲dục 界giới 定định 。 一nhất 麁thô 住trụ 相tương/tướng 者giả 。 因nhân 前tiền 息tức 道đạo 諸chư 。 方phương 便tiện 修tu 習tập 。 心tâm 漸tiệm 虛hư 凝ngưng 。 不bất 復phục 緣duyên 慮lự 。 名danh 為vi 麁thô 住trụ 。 細tế 住trụ 相tương/tướng 者giả 。 於ư 後hậu 其kỳ 心tâm 泯mẫn 泯mẫn 轉chuyển 細tế 。 即tức 是thị 細tế 住trụ 心tâm 。 當đương 得đắc 此thử 麁thô 細tế 住trụ 時thời 。 或hoặc 將tương 得đắc 時thời 。 必tất 有hữu 持trì 身thân 法pháp 起khởi 。 此thử 法pháp 發phát 時thời 。 身thân 心tâm 自tự 然nhiên 正chánh 直trực 。 坐tọa 不bất 疲bì 倦quyện 。 如như 物vật 持trì 身thân 。 若nhược 好hảo/hiếu 持trì 身thân 。 但đãn 微vi 微vi 扶phù 助trợ 身thân 力lực 而nhi 已dĩ 。 若nhược 是thị 麁thô 持trì 身thân 者giả 。 堅kiên 急cấp 勁# 強cường/cưỡng 。 來lai 則tắc 苦khổ 急cấp 堅kiên 強cường 。 去khứ 則tắc 寬khoan 緩hoãn 困khốn 人nhân 。 此thử 非phi 好hảo/hiếu 法pháp 。 心tâm 既ký 細tế 已dĩ 。 於ư 覺giác 心tâm 自tự 然nhiên 明minh 淨tịnh 。 與dữ 定định 相tương 應ứng 。 定định 法pháp 持trì 心tâm 。 任nhậm 運vận 不bất 動động 從tùng 淺thiển 入nhập 深thâm 。 或hoặc 經kinh 一nhất 坐tọa 。 無vô 分phân 散tán 意ý 。 所sở 以dĩ 說thuyết 此thử 名danh 欲dục 界giới 定định 。 入nhập 此thử 定định 時thời 。 欲dục 界giới 報báo 身thân 相tướng 未vị 盡tận 故cố 。 二nhị 明minh 得đắc 失thất 者giả 。 入nhập 欲dục 界giới 定định 。 法pháp 心tâm 既ký 淺thiển 。 未vị 有hữu 支chi 持trì 。 難nan 得đắc 易dị 失thất 。 易dị 失thất 因nhân 緣duyên 。 是thị 事sự 須tu 識thức 。 失thất 定định 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 從tùng 外ngoại 緣duyên 失thất 。 謂vị 得đắc 定định 時thời 。 不bất 善thiện 用dụng 心tâm 。 內nội 外ngoại 方phương 便tiện 。 中trung 途đồ 違vi 犯phạm 。 則tắc 退thoái 失thất 禪thiền 定định 。
復phục 次thứ 若nhược 行hành 者giả 當đương 得đắc 定định 時thời 。 或hoặc 向hướng 人nhân 說thuyết 。 或hoặc 現hiện 定định 相tương/tướng 令linh 他tha 知tri 覺giác 。 或hoặc 卒thốt 有hữu 事sự 緣duyên 相tương/tướng 壞hoại 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 外ngoại 事sự 。 於ư 中trung 不bất 覺giác 不bất 識thức 。 障chướng 法pháp 既ký 生sanh 則tắc 便tiện 失thất 定định 。 若nhược 能năng 將tương 護hộ 本bổn 得đắc 不bất 失thất 。 障chướng 不bất 得đắc 生sanh 。 故cố 名danh 為vi 得đắc 。 二nhị 者giả 約ước 內nội 論luận 得đắc 失thất 者giả 。 有hữu 六lục 種chủng 法pháp 。 能năng 失thất 禪thiền 定định 。 一nhất 希hy 望vọng 心tâm 。 二nhị 疑nghi 心tâm 。 三tam 驚kinh 怖bố 。 四tứ 大đại 喜hỷ 。 五ngũ 重trọng/trùng 愛ái 。 六lục 憂ưu 悔hối 。 未vị 得đắc 禪thiền 有hữu 一nhất 。 謂vị 希hy 望vọng 心tâm 。 入nhập 禪thiền 有hữu 四tứ 。 謂vị 疑nghi 怖bố 喜hỷ 愛ái 。 出xuất 禪thiền 多đa 有hữu 憂ưu 悔hối 。 此thử 則tắc 能năng 破phá 定định 心tâm 令linh 退thoái 失thất 。 若nhược 通thông 論luận 此thử 六lục 皆giai 得đắc 在tại 未vị 入nhập 住trụ 出xuất 中trung 。 俱câu 有hữu 此thử 六lục 法pháp 。 能năng 退thoái 失thất 定định 。 若nhược 能năng 離ly 此thử 六lục 法pháp 。 即tức 易dị 得đắc 定định 。 以dĩ 不bất 失thất 故cố 名danh 得đắc 也dã 。 此thử 雖tuy 近cận 事sự 。 若nhược 不bất 說thuyết 者giả 。 則tắc 人nhân 不bất 知tri 。 若nhược 善thiện 取thủ 其kỳ 意ý 。 則tắc 知tri 遮già 障chướng 。 二nhị 明minh 證chứng 未vị 到đáo 地địa 定định 相tương/tướng 。 因nhân 此thử 欲dục 界giới 定định 。 後hậu 身thân 心tâm 泯mẫn 然nhiên 虛hư 豁hoát 。 失thất 於ư 欲dục 界giới 之chi 身thân 。 坐tọa 中trung 不bất 見kiến 頭đầu 手thủ 床sàng 敷phu 。 猶do 若nhược 虛hư 空không 。 此thử 是thị 未vị 到đáo 地địa 定định 。 所sở 言ngôn 未vị 到đáo 地địa 者giả 。 此thử 地địa 能năng 生sanh 初sơ 禪thiền 故cố 。 即tức 是thị 初sơ 禪thiền 方phương 便tiện 定định 。 亦diệc 名danh 未vị 來lai 禪thiền 。 亦diệc 名danh 忽hốt 然nhiên 湛trạm 心tâm 。 證chứng 此thử 定định 時thời 。 不bất 無vô 淺thiển 深thâm 之chi 相tướng 。 今kim 不bất 具cụ 明minh 。
復phục 次thứ 此thử 等đẳng 定định 中trung 。 或hoặc 有hữu 邪tà 偽ngụy 。 行hành 者giả 應ưng 證chứng 。 其kỳ 相tương/tướng 非phi 一nhất 。 略lược 出xuất 二nhị 事sự 。 一nhất 定định 心tâm 過quá 明minh 。 二nhị 者giả 過quá 暗ám 。 並tịnh 是thị 邪tà 定định 。 明minh 者giả 入nhập 定định 時thời 。 見kiến 外ngoại 境cảnh 界giới 。 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 或hoặc 見kiến 日nhật 月nguyệt 星tinh 辰thần 。 宮cung 殿điện 等đẳng 事sự 。 或hoặc 一nhất 時thời 日nhật 乃nãi 至chí 七thất 日nhật 。 不bất 出xuất 禪thiền 定định 。 見kiến 一nhất 切thiết 事sự 。 如như 得đắc 神thần 通thông 。 此thử 為vi 邪tà 。 當đương 急cấp 去khứ 之chi 。 二nhị 者giả 若nhược 入nhập 此thử 定định 。 暗ám 忽hốt 無vô 所sở 覺giác 知tri 。 如như 眠miên 熟thục 不bất 異dị 。 即tức 是thị 無vô 心tâm 想tưởng 法pháp 。 能năng 令linh 行hành 人nhân 。 生sanh 顛điên 倒đảo 心tâm 。 當đương 急cấp 卻khước 之chi 。 此thử 則tắc 略lược 說thuyết 。 邪tà 定định 之chi 相tướng 。 是thị 中trung 妨phương 難nạn/nan 。 非phi 可khả 具cụ 以dĩ 文văn 傳truyền 。
復phục 次thứ 若nhược 依y 成thành 論luận 毘tỳ 曇đàm 。 分phân 別biệt 二nhị 定định 。 為vi 不bất 便tiện 也dã 。 今kim 依y 尊tôn 者giả 瞿cù 沙sa 所sở 明minh 。 分phân 別biệt 二nhị 定định 有hữu 異dị 。 亦diệc 應ưng 無vô 失thất 。 具cụ 如như 前tiền 引dẫn 摩ma 訶ha 衍diễn 中trung 釋thích 。 而nhi 多đa 見kiến 坐tọa 人nhân 證chứng 定định 之chi 時thời 。 實thật 有hữu 兩lưỡng 種chủng 定định 相tương/tướng 不bất 同đồng 。 是thị 故cố 今kim 說thuyết 欲dục 界giới 未vị 到đáo 二nhị 定định 各các 異dị 。 第đệ 三Tam 明Minh 證chứng 初sơ 禪thiền 相tương/tướng 。 自tự 有hữu 六lục 種chủng 。 一nhất 名danh 初sơ 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 二nhị 明minh 支chi 。 三Tam 明Minh 因nhân 果quả 體thể 用dụng 。 四tứ 明minh 淺thiển 深thâm 。 五ngũ 明minh 進tiến 退thoái 。 六lục 明minh 功công 德đức 。 第đệ 一nhất 正chánh 明minh 初sơ 禪thiền 發phát 相tương/tướng 中trung 。 復phục 為vi 四tứ 意ý 。 一nhất 正chánh 明minh 初sơ 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 二nhị 簡giản 非phi 禪thiền 之chi 法pháp 。 三tam 釋thích 發phát 因nhân 緣duyên 。 四tứ 分phân 別biệt 邪tà 正chánh 。 第đệ 一nhất 初sơ 禪thiền 發phát 相tương/tướng 者giả 。 行hành 者giả 於ư 未vị 到đáo 地địa 中trung 。 證chứng 十thập 六lục 觸xúc 成thành 就tựu 。 即tức 是thị 初sơ 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 云vân 何hà 是thị 證chứng 。 若nhược 行hành 者giả 於ư 未vị 到đáo 地địa 中trung 。 入nhập 定định 漸tiệm 深thâm 。 身thân 心tâm 虛hư 寂tịch 。 不bất 見kiến 內nội 外ngoại 。 或hoặc 經kinh 一nhất 日nhật 。 乃nãi 至chí 七thất 日nhật 。 或hoặc 一nhất 月nguyệt 乃nãi 至chí 一nhất 年niên 。 若nhược 定định 心tâm 不bất 壞hoại 。 守thủ 護hộ 增tăng 長trưởng 。 於ư 此thử 定định 中trung 。 忽hốt 覺giác 身thân 心tâm 凝ngưng 然nhiên 。 運vận 運vận 而nhi 動động 。 當đương 動động 之chi 時thời 。 還hoàn 覺giác 漸tiệm 漸tiệm 有hữu 身thân 如như 雲vân 如như 影ảnh 動động 發phát 。 或hoặc 從tùng 上thượng 發phát 。 或hoặc 從tùng 下hạ 發phát 。 或hoặc 從tùng 腰yêu 發phát 。 漸tiệm 漸tiệm 遍biến 身thân 。 上thượng 發phát 多đa 退thoái 。 下hạ 發phát 多đa 進tiến 。 動động 觸xúc 發phát 時thời 。 功công 德đức 無vô 量lượng 。 略lược 說thuyết 十thập 種chủng 。 善thiện 法Pháp 眷quyến 屬thuộc 與dữ 動động 俱câu 起khởi 。 其kỳ 十thập 者giả 何hà 。 一nhất 定định 。 二nhị 空không 。 三Tam 明Minh 淨tịnh 。 四tứ 喜hỷ 悅duyệt 。 五ngũ 樂lạc 六lục 善thiện 心tâm 生sanh 。 七thất 知tri 見kiến 明minh 了liễu 。 八bát 無vô 累lũy/lụy/luy 解giải 脫thoát 。 九cửu 境cảnh 界giới 現hiện 前tiền 。 十thập 心tâm 調điều 柔nhu 軟nhuyễn 。 如như 是thị 十thập 法pháp 。 與dữ 動động 俱câu 生sanh 。 名danh 動động 眷quyến 屬thuộc 勝thắng 妙diệu 功công 德đức 莊trang 嚴nghiêm 動động 法pháp 。 若nhược 具cụ 分phân 別biệt 則tắc 難nan 可khả 盡tận 。 此thử 則tắc 略lược 說thuyết 。 初sơ 動động 觸xúc 相tương/tướng 。 如như 是thị 或hoặc 經kinh 一nhất 日nhật 。 或hoặc 經kinh 十thập 日nhật 。 或hoặc 一nhất 月nguyệt 四tứ 月nguyệt 。 如như 是thị 一nhất 年niên 。 此thử 事sự 既ký 過quá 復phục 有hữu 餘dư 觸xúc 。 次thứ 第đệ 而nhi 發phát 。 故cố 名danh 初sơ 禪thiền 餘dư 觸xúc 發phát 者giả 。 謂vị 八bát 觸xúc 也dã 。 一nhất 動động 。 二nhị 痒dương 。 三tam 涼lương 。 四tứ 暖noãn 。 五ngũ 輕khinh 。 六lục 重trọng/trùng 。 七thất 澁sáp 。 八bát 滑hoạt 。
復phục 有hữu 八bát 觸xúc 。 謂vị 一nhất 掉trạo 。 二nhị 猗ỷ 。 三tam 冷lãnh 。 四tứ 熱nhiệt 。 五ngũ 浮phù 。 六lục 沈trầm 。 七thất 堅kiên 。 八bát 軟nhuyễn 。 此thử 八bát 觸xúc 與dữ 前tiền 相tương/tướng 雖tuy 同đồng 。 而nhi 細tế 分phân 別biệt 不bất 無vô 小tiểu 異dị 。 更cánh 別biệt 出xuất 名danh 目mục 。 足túc 前tiền 合hợp 為vi 十thập 六lục 觸xúc 。 此thử 十thập 六lục 種chủng 觸xúc 發phát 時thời 。 悉tất 有hữu 善thiện 法Pháp 功công 德đức 眷quyến 屬thuộc 。 如như 前tiền 動động 觸xúc 中trung 說thuyết 。 行hành 者giả 因nhân 未vị 到đáo 地địa 。 發phát 如như 是thị 等đẳng 。 種chủng 種chủng 諸chư 觸xúc 功công 德đức 善thiện 法Pháp 。 故cố 名danh 初sơ 禪thiền 初sơ 發phát 。 並tịnh 是thị 色sắc 界giới 。 清thanh 淨tịnh 四tứ 大đại 。 依y 欲dục 界giới 身thân 中trung 而nhi 發phát 。 故cố 摩ma 訶ha 衍diễn 云vân 。 色sắc 界giới 四tứ 。 大đại 造tạo 色sắc 。 著trước 欲dục 界giới 身thân 中trung 。 問vấn 曰viết 。 二nhị 十thập 七thất 觸xúc 何hà 故cố 有hữu 去khứ 取thủ 。 復phục 出xuất 異dị 觸xúc 名danh 料liệu 簡giản (# 云vân 云vân )# 。 第đệ 二nhị 料liệu 簡giản 非phi 禪thiền 之chi 相tướng 者giả 。 問vấn 曰viết 。 行hành 者giả 於ư 初sơ 坐tọa 中trung 。 未vị 得đắc 定định 心tâm 。 亦diệc 發phát 如như 是thị 冷lãnh 暖noãn 動động 等đẳng 觸xúc 。 既ký 無vô 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 功công 德đức 之chi 事sự 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 此thử 是thị 病bệnh 法pháp 起khởi 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 重trọng/trùng 澁sáp 等đẳng 。 是thị 地địa 大đại 病bệnh 生sanh 。 如như 輕khinh 動động 觸xúc 是thị 風phong 大đại 病bệnh 生sanh 。 如như 熱nhiệt 痒dương 等đẳng 觸xúc 是thị 火hỏa 大đại 病bệnh 生sanh 。 如như 冷lãnh 滑hoạt 等đẳng 觸xúc 是thị 水thủy 大đại 病bệnh 生sanh 。
復phục 次thứ 因nhân 暖noãn 熱nhiệt 痒dương 等đẳng 生sanh 貪tham 欲dục 蓋cái 。 因nhân 重trọng/trùng 滑hoạt 沈trầm 等đẳng 觸xúc 生sanh 睡thụy 眠miên 蓋cái 。 因nhân 動động 浮phù 冷lãnh 等đẳng 生sanh 掉trạo 悔hối 蓋cái 。 因nhân 強cường/cưỡng 澁sáp 等đẳng 生sanh 疑nghi 蓋cái 。 又hựu 因nhân 重trọng/trùng 堅kiên 澁sáp 等đẳng 生sanh 瞋sân 蓋cái 。 當đương 知tri 觸xúc 等đẳng 發phát 時thời 。 能năng 令linh 四tứ 大đại 發phát 病bệnh 。 及cập 生sanh 五ngũ 蓋cái 障chướng 法pháp 。 或hoặc 言ngôn 是thị 魔ma 所sở 作tác 。 若nhược 發phát 動động 時thời 。 如như 上thượng 過quá 。 上thượng 所sở 說thuyết 皆giai 魔ma 觸xúc 發phát 。 云vân 何hà 以dĩ 此thử 。 為vi 初sơ 禪thiền 耶da 答đáp 曰viết 。 不bất 然nhiên 。 若nhược 如như 汝nhữ 向hướng 所sở 說thuyết 。 觸xúc 發phát 之chi 相tướng 。 此thử 是thị 生sanh 病bệnh 生sanh 蓋cái 之chi 觸xúc 。 若nhược 如như 上thượng 說thuyết 及cập 增tăng 者giả 。 亦diệc 是thị 魔ma 觸xúc 發phát 相tương/tướng 。 今kim 說thuyết 不bất 爾nhĩ 。 若nhược 未vị 得đắc 未vị 到đáo 地địa 定định 。 而nhi 先tiên 發phát 觸xúc 者giả 。 多đa 是thị 病bệnh 觸xúc 。 是thị 生sanh 蓋cái 及cập 魔ma 所sở 作tác 。 若nhược 觸xúc 發phát 時thời 。 無vô 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 十thập 種chủng 功công 德đức 眷quyến 屬thuộc 者giả 。 亦diệc 是thị 病bệnh 觸xúc 。 生sanh 蓋cái 及cập 魔ma 觸xúc 也dã 。 今kim 所sở 說thuyết 觸xúc 發phát 者giả 。 要yếu 因nhân 未vị 到đáo 地địa 定định 發phát 。 亦diệc 具cụ 足túc 有hữu 諸chư 功công 德đức 眷quyến 屬thuộc 俱câu 發phát 故cố 。 以dĩ 此thử 為vi 初sơ 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 何hà 可khả 疑nghi 哉tai 。 問vấn 曰viết 。 未vị 到đáo 地địa 前tiền 發phát 觸xúc 。 但đãn 是thị 生sanh 病bệnh 生sanh 蓋cái 及cập 魔ma 觸xúc 。 亦diệc 有hữu 治trị 病bệnh 除trừ 蓋cái 非phi 魔ma 觸xúc 不phủ 。
答đáp 曰viết 。
亦diệc 有hữu 此thử 義nghĩa 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 爾nhĩ 與dữ 初sơ 禪thiền 觸xúc 。 復phục 云vân 何hà 異dị 。
答đáp 曰viết 。
有hữu 異dị 。 欲dục 界giới 雖tuy 有hữu 治trị 病bệnh 除trừ 蓋cái 及cập 非phi 魔ma 觸xúc 。 而nhi 非phi 初sơ 禪thiền 觸xúc 者giả 。 此thử 猶do 是thị 欲dục 界giới 中trung 四tứ 大đại 色sắc 法pháp 。 不bất 能năng 發phát 定định 。 無vô 諸chư 功công 德đức 支chi 林lâm 善thiện 法Pháp 故cố 。 不bất 名danh 初sơ 禪thiền 。 此thử 則tắc 略lược 出xuất 欲dục 界giới 善thiện 不bất 善thiện 觸xúc 相tương/tướng 。 但đãn 行hành 人nhân 初sơ 坐tọa 。 或hoặc 有hữu 證chứng 此thử 一nhất 兩lưỡng 。 或hoặc 都đô 不bất 證chứng 。 然nhiên 既ký 有hữu 此thử 法pháp 。 故cố 略lược 出xuất 之chi 耳nhĩ 。 問vấn 曰viết 。 未vị 到đáo 地địa 中trung 。 亦diệc 發phát 欲dục 界giới 善thiện 不bất 善thiện 觸xúc 不phủ 。
答đáp 曰viết 。
非phi 無vô 此thử 義nghĩa 。 三Tam 明Minh 禪thiền 發phát 因nhân 緣duyên 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 從tùng 初sơ 修tu 禪thiền 以dĩ 來lai 不bất 計kế 勤cần 苦khổ 。 既ký 有hữu 善thiện 心tâm 功công 力lực 成thành 就tựu 。 自tự 然nhiên 感cảm 報báo 。 如như 法Pháp 華hoa 中trung 說thuyết 。 隨tùy 功công 賞thưởng 賜tứ 。 乃nãi 至chí 禪thiền 定định 根căn 力lực 等đẳng 事sự 。
復phục 次thứ 有hữu 師sư 言ngôn 。 是thị 十Thập 善Thiện 相tương 應ứng 。 此thử 意ý 難nan 見kiến 。 二nhị 者giả 色sắc 界giới 五ngũ 陰ấm 住trụ 在tại 欲dục 界giới 身thân 中trung 。 麁thô 細tế 相tương 違vi 故cố 。 有hữu 掉trạo 動động 八bát 觸xúc 等đẳng 事sự 。 譬thí 如như 世thế 人nhân 。 憂ưu 愁sầu 煩phiền 惱não 內nội 起khởi 。 結kết 滯trệ 壅ủng 塞tắc 不bất 通thông 。 令linh 四tứ 大đại 受thọ 諸chư 熱nhiệt 惱não 。 從tùng 心tâm 而nhi 生sanh 。 乃nãi 至chí 得đắc 病bệnh 至chí 死tử 。 不bất 從tùng 外ngoại 來lai 。 而nhi 有hữu 苦khổ 也dã 。 今kim 此thử 禪thiền 中trung 有hữu 觸xúc 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 事sự 。 亦diệc 從tùng 心tâm 有hữu 。 由do 數sổ 息tức 故cố 。 使sử 心tâm 軟nhuyễn 細tế 修tu 諸chư 定định 法pháp 。 色sắc 界giới 定định 法pháp 住trụ 在tại 欲dục 界giới 身thân 中trung 。 色sắc 定định 之chi 法pháp 。 與dữ 欲dục 界giới 報báo 身thân 相tướng 觸xúc 故cố 。 有hữu 十thập 六lục 觸xúc 。 次thứ 第đệ 而nhi 生sanh 。 亦diệc 不bất 從tùng 外ngoại 來lai 。 而nhi 能năng 覺giác 知tri 。 故cố 名danh 為vi 觸xúc 。 此thử 八bát 雖tuy 有hữu 十thập 六lục 。 並tịnh 約ước 四tứ 大đại 而nhi 發phát 。 因nhân 四tứ 大đại 生sanh 。 地địa 中trung 四tứ 者giả 。 重trọng/trùng 沈trầm 堅kiên 澁sáp 。 水thủy 中trung 四tứ 者giả 。 涼lương 冷lãnh 軟nhuyễn 滑hoạt 。 火hỏa 中trung 四tứ 者giả 。 暖noãn 熱nhiệt 猗ỷ 痒dương 。 風phong 中trung 四tứ 者giả 。 動động 掉trạo 輕khinh 浮phù 。 故cố 金kim 光quang 明minh 云vân 。 地địa 水thủy 二nhị 蛇xà 。 其kỳ 性tánh 沈trầm 下hạ 。 風phong 火hỏa 二nhị 蛇xà 。 性tánh 輕khinh 上thượng 昇thăng 。 問vấn 若nhược 因nhân 四tứ 大đại 但đãn 應ưng 有hữu 四tứ 。 何hà 得đắc 十thập 六lục 。
答đáp 曰viết 。
相tương/tướng 兼kiêm 故cố 得đắc 爾nhĩ 。 如như 熱nhiệt 是thị 火hỏa 體thể 。 兼kiêm 水thủy 故cố 有hữu 暖noãn 。 兼kiêm 風phong 故cố 有hữu 痒dương 。 兼kiêm 地địa 故cố 有hữu 猗ỷ 。 兼kiêm 三tam 之chi 時thời 。 失thất 本bổn 熱nhiệt 相tương/tướng 。 故cố 說thuyết 有hữu 四tứ 。 餘dư 三tam 大đại 各các 兼kiêm 三tam 義nghĩa 。 類loại 此thử 可khả 知tri 。
復phục 次thứ 此thử 十thập 六lục 觸xúc 。 各các 有hữu 十thập 種chủng 功công 德đức 善thiện 法Pháp 。 合hợp 則tắc 有hữu 一nhất 百bách 六lục 十thập 法pháp 。 而nhi 初sơ 坐tọa 發phát 法pháp 之chi 人nhân 。 未vị 必tất 發phát 盡tận 。 或hoặc 發phát 三tam 五ngũ 。 故cố 略lược 出xuất 之chi 。 問vấn 曰viết 。 此thử 八bát 觸xúc 為vi 當đương 發phát 有hữu 次thứ 第đệ 。 為vi 無vô 次thứ 第đệ 。 諸chư 觸xúc 之chi 中trung 先tiên 發phát 何hà 等đẳng 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 論luận 其kỳ 次thứ 第đệ 。 亦diệc 無vô 定định 前tiền 後hậu 。 雖tuy 四tứ 大đại 因nhân 緣duyên 合hợp 時thời 。 強cường/cưỡng 者giả 先tiên 發phát 。 而nhi 多đa 見kiến 有hữu 人nhân 從tùng 動động 而nhi 發phát 。 事sự 如như 前tiền 釋thích 。 四tứ 者giả 辨biện 邪tà 正chánh 之chi 相tướng 。 具cụ 如như 前tiền 內nội 方phương 便tiện 中trung 驗nghiệm 善thiện 惡ác 根căn 性tánh 相tướng 明minh 虛hư 實thật 中trung 說thuyết 。 是thị 中trung 應ưng 廣quảng 分phân 別biệt 。 第đệ 二nhị 明minh 支chi 義nghĩa 。 亦diệc 開khai 為vi 三tam 。 一nhất 釋thích 支chi 名danh 。 二nhị 釋thích 支chi 義nghĩa 。 三tam 辨biện 支chi 相tương/tướng 。 第đệ 一nhất 釋thích 支chi 名danh 者giả 。 初sơ 禪thiền 有hữu 五ngũ 支chi 。 一nhất 覺giác 支chi 。 二nhị 觀quán 支chi 。 三tam 喜hỷ 支chi 。 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 。 五ngũ 一nhất 心tâm 支chi 。 覺giác 者giả 初sơ 心tâm 覺giác 悟ngộ 名danh 為vi 覺giác 。 觀quán 者giả 後hậu 細tế 心tâm 分phân 別biệt 名danh 為vi 觀quán 。 慶khánh 悅duyệt 之chi 心tâm 名danh 為vi 喜hỷ 。 恬điềm 澹đạm 之chi 心tâm 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 寂tịch 然nhiên 不bất 散tán 名danh 一nhất 心tâm 。 所sở 以dĩ 制chế 五ngũ 支chi 者giả 。 若nhược 對đối 不bất 善thiện 。 即tức 為vi 破phá 五ngũ 欲dục 五ngũ 蓋cái 。 若nhược 對đối 善thiện 法Pháp 。 即tức 對đối 行hành 五ngũ 法pháp 。 故cố 釋thích 論luận 云vân 。 離ly 五ngũ 蓋cái 。 行hành 五ngũ 法pháp 。 具cụ 五ngũ 支chi 。 入nhập 初sơ 禪thiền 。 第đệ 二nhị 釋thích 支chi 義nghĩa 者giả 。 如như 纓anh 絡lạc 經kinh 說thuyết 。 禪thiền 名danh 支chi 林lâm 。 此thử 即tức 據cứ 總tổng 別biệt 之chi 明minh 義nghĩa 也dã 。 言ngôn 支chi 者giả 。 支chi 離ly 為vi 義nghĩa 。 如như 因nhân 樹thụ 根căn 莖hành 則tắc 有hữu 枝chi 條điều 。 根căn 莖hành 是thị 一nhất 。 枝chi 條điều 有hữu 異dị 。 禪thiền 中trung 支chi 義nghĩa 亦diệc 爾nhĩ 。 從tùng 一nhất 定định 心tâm 出xuất 生sanh 五ngũ 支chi 。 此thử 是thị 總tổng 中trung 別biệt 義nghĩa 。 所sở 言ngôn 林lâm 者giả 。 如như 林lâm 因nhân 眾chúng 多đa 樹thụ 得đắc 有hữu 林lâm 名danh 。 禪thiền 義nghĩa 亦diệc 爾nhĩ 。 五ngũ 支chi 和hòa 合hợp 。 總tổng 受thọ 禪thiền 稱xưng 。 此thử 即tức 據cứ 別biệt 中trung 之chi 總tổng 。 故cố 知tri 若nhược 說thuyết 禪thiền 即tức 知tri 有hữu 五ngũ 支chi 。 如như 聞văn 林lâm 名danh 。 必tất 知tri 有hữu 樹thụ 及cập 以dĩ 枝chi 條điều 。
復phục 次thứ 有hữu 人nhân 言ngôn 。 枝chi 持trì 為vi 義nghĩa 。 如như 欲dục 界giới 未vị 到đáo 地địa 中trung 。 雖tuy 有hữu 單đơn 靜tĩnh 定định 心tâm 。 未vị 有hữu 覺giác 觀quán 等đẳng 五ngũ 支chi 共cộng 相tương 杖trượng 持trì 。 則tắc 定định 心tâm 淺thiển 薄bạc 易dị 失thất 。 若nhược 得đắc 初sơ 禪thiền 。 即tức 有hữu 覺giác 觀quán 等đẳng 法pháp 。 則tắc 定định 心tâm 安an 隱ẩn 。 牢lao 固cố 難nạn/nan 壞hoại 。 三tam 辨biện 支chi 相tương/tướng 。 若nhược 數số 人nhân 辨biện 相tương/tướng 。 正chánh 約ước 二nhị 十thập 二nhị 心tâm 數số 去khứ 取thủ 辨biện 五ngũ 支chi 相tương/tướng 。 具cụ 出xuất 彼bỉ 義nghĩa (# 云vân 云vân )# 。 今kim 家gia 所sở 明minh 。 略lược 為vi 二nhị 。 一nhất 者giả 別biệt 。 二nhị 者giả 通thông 。 一nhất 別biệt 釋thích 五ngũ 支chi 相tương/tướng 者giả 。 云vân 何hà 名danh 覺giác 。 覺giác 名danh 觸xúc 覺giác 。 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 成thành 禪thiền 覺giác 。 二nhị 壞hoại 禪thiền 覺giác 。 如như 有hữu 風phong 能năng 成thành 雨vũ 。 有hữu 風phong 能năng 壞hoại 雨vũ 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 十thập 六lục 觸xúc 中trung 。 一nhất 觸xúc 有hữu 十thập 種chủng 善thiện 法Pháp 。 眷quyến 屬thuộc 安an 隱ẩn 莊trang 嚴nghiêm 者giả 。 是thị 成thành 禪thiền 覺giác 。 如như 上thượng 說thuyết 。 一nhất 觸xúc 有hữu 二nhị 十thập 惡ác 法pháp 。 是thị 壞hoại 禪thiền 覺giác 。
復phục 次thứ 覺giác 者giả 。 覺giác 屬thuộc 身thân 根căn 。 為vi 身thân 有hữu 情tình 。 異dị 乎hồ 木mộc 石thạch 。 所sở 以dĩ 對đối 觸xúc 故cố 生sanh 覺giác 。 如như 經kinh 說thuyết 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 義nghĩa 。 見kiến 屬thuộc 於ư 眼nhãn 。 聞văn 屬thuộc 於ư 耳nhĩ 。 鼻tị 觸xúc 覺giác 屬thuộc 於ư 身thân 。 知tri 屬thuộc 於ư 意ý 。 亦diệc 對đối 舌thiệt 也dã 。 有hữu 增tăng 用dụng 故cố 。 問vấn 曰viết 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 六lục 觸xúc 因nhân 緣duyên 生sanh 受thọ 。 何hà 得đắc 覺giác 觸xúc 但đãn 屬thuộc 於ư 身thân 耶da 。
答đáp 曰viết 。
此thử 對đối 通thông 說thuyết 。 若nhược 通thông 時thời 見kiến 中trung 亦diệc 說thuyết 聞văn 。 餘dư 義nghĩa 類loại 爾nhĩ 。 今kim 就tựu 別biệt 義nghĩa 論luận 覺giác 支chi 者giả 。 正chánh 對đối 身thân 也dã 。 於ư 未vị 到đáo 定định 中trung 。 發phát 十thập 六lục 觸xúc 。 觸xúc 於ư 身thân 根căn 生sanh 。 識thức 覺giác 前tiền 觸xúc 相tương/tướng 。 故cố 名danh 覺giác 支chi 。
復phục 次thứ 覺giác 名danh 驚kinh 悟ngộ 。 行hành 者giả 得đắc 初sơ 禪thiền 。 未vị 曾tằng 所sở 得đắc 善thiện 法Pháp 。 諸chư 功công 德đức 故cố 。 心tâm 大đại 驚kinh 悟ngộ 。 昔tích 常thường 為vi 欲dục 火hỏa 所sở 燒thiêu 。 得đắc 初sơ 禪thiền 時thời 。 如như 人nhân 入nhập 清thanh 涼lương 池trì 。 但đãn 此thử 覺giác 生sanh 時thời 。 與dữ 欲dục 界giới 身thân 根căn 生sanh 覺giác 有hữu 異dị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 與dữ 定định 等đẳng 善thiện 法Pháp 。 一nhất 時thời 俱câu 發phát 。 是thị 以dĩ 偈kệ 言ngôn 。 如như 貧bần 得đắc 寶bảo 。 藏tạng 大đại 喜hỷ 覺giác 動động 心tâm 。 故cố 言ngôn 初sơ 心tâm 。 麁thô 念niệm 名danh 為vi 覺giác 。 此thử 與dữ 數số 人nhân 明minh 義nghĩa 。 應ưng 有hữu 小tiểu 異dị 料liệu 簡giản (# 云vân 云vân )# 。 二nhị 釋thích 觀quán 支chi 者giả 。 後hậu 細tế 心tâm 分phân 別biệt 名danh 為vi 觀quán 。 既ký 分phân 別biệt 觸xúc 發phát 已dĩ 。 正chánh 念niệm 之chi 心tâm 。 思tư 量lượng 分phân 別biệt 。 向hướng 觸xúc 生sanh 時thời 。 與dữ 欲dục 界giới 中trung 善thiện 法Pháp 。 及cập 未vị 到đáo 等đẳng 法pháp 大đại 有hữu 異dị 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 於ư 此thử 觸xúc 中trung 。 有hữu 種chủng 種chủng 善thiện 法Pháp 珍trân 寶bảo 。 與dữ 觸xúc 俱câu 發phát 。 欲dục 界giới 所sở 無vô 。
復phục 次thứ 分phân 別biệt 者giả 。 分phân 別biệt 十thập 六lục 觸xúc 中trung 法Pháp 寶bảo 之chi 相tướng 亦diệc 不bất 同đồng 。 知tri 麁thô 則tắc 離ly 。 知tri 善thiện 則tắc 修tu 。 此thử 細tế 心tâm 分phân 別biệt 。 故cố 名danh 觀quán 支chi 。 故cố 經kinh 說thuyết 分phân 別biệt 則tắc 為vi 觀quán 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 爾nhĩ 覺giác 有hữu 何hà 等đẳng 異dị 。
答đáp 曰viết 。
如như 論luận 說thuyết 。 麁thô 心tâm 在tại 緣duyên 名danh 為vi 覺giác 。 細tế 心tâm 分phân 別biệt 名danh 為vi 觀quán 。
又hựu 問vấn 。
如như 毘tỳ 曇đàm 中trung 說thuyết 。 覺giác 觀quán 在tại 一nhất 心tâm 中trung 。 今kim 云vân 何hà 為vi 二nhị 。
答đáp 曰viết 。
二nhị 法pháp 雖tuy 在tại 一nhất 心tâm 。 二nhị 相tương/tướng 不bất 俱câu 。 謂vị 覺giác 時thời 觀quán 不bất 明minh 了liễu 。 觀quán 時thời 覺giác 不bất 明minh 了liễu 。 譬thí 如như 撞chàng 鐘chung 鐘chung 聲thanh 雖tuy 一nhất 而nhi 麁thô 細tế 有hữu 異dị 。 一nhất 心tâm 中trung 覺giác 觀quán 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 身thân 根căn 身thân 識thức 相tương 應ứng 名danh 為vi 覺giác 。 意ý 根căn 意ý 識thức 相tương 應ứng 名danh 為vi 觀quán 。 身thân 識thức 是thị 外ngoại 鈍độn 故cố 名danh 麁thô 。 意ý 識thức 是thị 內nội 利lợi 故cố 能năng 分phân 別biệt 名danh 細tế 。 此thử 雖tuy 同đồng 緣duyên 一nhất 觸xúc 。 而nhi 二nhị 相tương/tướng 不bất 俱câu 。 故cố 為vi 觀quán 支chi 。 三Tam 明Minh 喜hỷ 支chi 者giả 。 見kiến 細tế 心tâm 分phân 別biệt 思tư 量lượng 。 覺giác 知tri 十thập 六lục 觸xúc 等đẳng 微vi 妙diệu 珍trân 寶bảo 。 昔tích 所sở 未vị 逢phùng 。 是thị 以dĩ 心tâm 喜hỷ 慶khánh 悅duyệt 。 又hựu 知tri 所sở 失thất 。 欲dục 樂lạc 甚thậm 少thiểu 。 今kim 得đắc 初sơ 禪thiền 功công 德đức 。 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 甚thậm 多đa 。 如như 是thị 覺giác 觀quán 。 利lợi 我ngã 不bất 少thiểu 。 深thâm 心tâm 慶khánh 悅duyệt 。 踊dũng 躍dược 無vô 量lượng 。 故cố 名danh 喜hỷ 支chi 。 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 者giả 。 行hành 者giả 於ư 歡hoan 喜hỷ 已dĩ 後hậu 。 其kỳ 心tâm 恬điềm 然nhiên 。 受thọ 於ư 觸xúc 中trung 之chi 樂lạc 。 樂nhạo 法Pháp 娛ngu 心tâm 。 安an 隱ẩn 恬điềm 愉# 。 故cố 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 。 問vấn 曰viết 。 喜hỷ 樂lạc 有hữu 何hà 異dị 。
答đáp 曰viết 。
如như 上thượng 覺giác 觀quán 分phân 別biệt 。 今kim 喜hỷ 樂lạc 亦diệc 爾nhĩ 。 麁thô 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 喜hỷ 。 細tế 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 亦diệc 可khả 言ngôn 麁thô 喜hỷ 為vi 喜hỷ 。 細tế 喜hỷ 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。
復phục 次thứ 喜hỷ 樂lạc 。 雖tuy 俱câu 是thị 歡hoan 悅duyệt 之chi 相tướng 。 而nhi 二nhị 相tương/tướng 有hữu 異dị 。 喜hỷ 根căn 相tướng 應ưng 故cố 名danh 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 相tướng 應ưng 故cố 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 踊dũng 躍dược 心tâm 中trung 故cố 名danh 喜hỷ 。 恬điềm 靜tĩnh 心tâm 中trung 故cố 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。
復phục 次thứ 行hành 者giả 初sơ 。 緣duyên 得đắc 樂lạc 。 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 未vị 及cập 受thọ 樂lạc 名danh 喜hỷ 後hậu 緣duyên 喜hỷ 情tình 既ký 息tức 。 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 自tự 娛ngu 。 故cố 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 譬thí 如như 饑cơ 。 人nhân 得đắc 食thực 。 初sơ 得đắc 歡hoan 喜hỷ 。 未vị 及cập 受thọ 其kỳ 味vị 。 故cố 名danh 喜hỷ 。 後hậu 得đắc 食thực 之chi 。 方phương 受thọ 味vị 中trung 之chi 樂lạc 。 故cố 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 又hựu 如như 三tam 禪thiền 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 無vô 喜hỷ 。 故cố 知tri 二nhị 根căn 有hữu 異dị 。 五ngũ 一nhất 心tâm 支chi 者giả 。 經kinh 久cửu 受thọ 樂lạc 心tâm 息tức 。 雖tuy 有hữu 覺giác 觸xúc 等đẳng 事sự 。 而nhi 心tâm 不bất 緣duyên 。 既ký 無vô 分phân 散tán 。 定định 住trụ 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 名danh 一nhất 心tâm 支chi 。 此thử 則tắc 略lược 說thuyết 。 初sơ 禪thiền 五ngũ 支chi 次thứ 第đệ 而nhi 發phát 。 並tịnh 據cứ 成thành 就tựu 。 立lập 於ư 支chi 義nghĩa 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 爾nhĩ 約ước 十thập 六lục 觸xúc 。 一nhất 觸xúc 皆giai 有hữu 五ngũ 義nghĩa 不phủ 。
答đáp 曰viết 。
實thật 爾nhĩ 。 故cố 知tri 初sơ 禪thiền 對đối 緣duyên 。 即tức 有hữu 眾chúng 多đa 支chi 也dã 。 雖tuy 復phục 對đối 觸xúc 有hữu 多đa 。 終chung 不bất 出xuất 五ngũ 支chi 。 譬thí 如như 五ngũ 陰ấm 。 若nhược 對đối 五ngũ 根căn 。 根căn 根căn 說thuyết 五ngũ 。 雖tuy 復phục 眾chúng 多đa 。 而nhi 不bất 可khả 說thuyết 。 言ngôn 有hữu 第đệ 六lục 陰ấm 。 五ngũ 支chi 亦diệc 爾nhĩ 。 二nhị 者giả 約ước 通thông 義nghĩa 明minh 五ngũ 支chi 即tức 一nhất 覺giác 發phát 時thời 。 具cụ 有hữu 五ngũ 支chi 義nghĩa 。 云vân 何hà 當đương 覺giác 發phát 時thời 。 本bổn 對đối 於ư 觸xúc 。 覺giác 觸xúc 中trung 冷lãnh 暖noãn 即tức 是thị 覺giác 支chi 。 當đương 覺giác 時thời 豈khởi 不bất 即tức 分phân 別biệt 。 知tri 冷lãnh 異dị 暖noãn 。 即tức 是thị 觀quán 支chi 。 當đương 觸xúc 發phát 時thời 。 即tức 有hữu 喜hỷ 心tâm 。 如như 人nhân 見kiến 好hảo/hiếu 美mỹ 色sắc 。 即tức 生sanh 喜hỷ 悅duyệt 。 不bất 待đãi 思tư 量lượng 。 故cố 論luận 偈kệ 說thuyết 。 大đại 喜hỷ 覺giác 動động 心tâm 。 觸xúc 發phát 之chi 時thời 。 必tất 舉cử 體thể 怡di 解giải 。 即tức 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 。 解giải 發phát 必tất 與dữ 定định 俱câu 。 故cố 名danh 覺giác 觀quán 俱câu 三tam 昧muội 。 當đương 知tri 即tức 有hữu 一nhất 心tâm 支chi 。 此thử 則tắc 五ngũ 支chi 。 一nhất 時thời 而nhi 發phát 。 不bất 待đãi 成thành 就tựu 。 但đãn 於ư 事sự 未vị 顯hiển 故cố 。 據cứ 成thành 而nhi 說thuyết 。 別biệt 義nghĩa 如như 前tiền 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 爾nhĩ 心tâm 便tiện 並tịnh 慮lự 。
答đáp 曰viết 。
心tâm 雖tuy 不bất 俱câu 法pháp 並tịnh 何hà 過quá 此thử 類loại 。 如như 十thập 大đại 地địa 心tâm 王vương 心tâm 數số 之chi 義nghĩa 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 通thông 支chi 有hữu 五ngũ 者giả 。 五ngũ 支chi 應ưng 有hữu 二nhị 十thập 五ngũ 。
答đáp 曰viết 。
如như 佛Phật 經Kinh 中trung 說thuyết 五ngũ 陰ấm 。 一nhất 陰ấm 有hữu 五ngũ 。 五ngũ 五ngũ 二nhị 十thập 有hữu 五ngũ 。 而nhi 不bất 乖quai 五ngũ 陰ấm 之chi 義nghĩa 通thông 五ngũ 支chi 義nghĩa 。 亦diệc 如như 是thị 。 第đệ 三Tam 明Minh 體thể 用dụng 。 即tức 為vi 二nhị 意ý 。 一nhất 者giả 明minh 因nhân 果quả 。 二nhị 明minh 體thể 用dụng 。 一nhất 因nhân 果quả 者giả 。 遠viễn 而nhi 論luận 之chi 行hành 內nội 外ngoại 方phương 便tiện 及cập 入nhập 未vị 到đáo 地địa 等đẳng 為vi 因nhân 。 感cảm 得đắc 初sơ 禪thiền 為vi 果quả 。 今kim 就tựu 近cận 釋thích 。 但đãn 據cứ 初sơ 禪thiền 。 自tự 有hữu 因nhân 果quả 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 四tứ 支chi 為vi 因nhân 。 後hậu 一nhất 心tâm 支chi 為vi 果quả 。 此thử 即tức 無vô 文văn 。 今kim 依y 纓anh 絡lạc 解giải 禪thiền 支chi 。 五ngũ 支chi 為vi 因nhân 。 第đệ 六lục 默mặc 然nhiên 心tâm 為vi 定định 體thể 。 即tức 以dĩ 體thể 為vi 果quả 。 若nhược 通thông 論luận 因nhân 果quả 。 支chi 支chi 相tương/tướng 因nhân 。 悉tất 得đắc 辨biện 因nhân 果quả 也dã 。 二nhị 明minh 體thể 用dụng 。 還hoàn 以dĩ 默mặc 然nhiên 心tâm 為vi 定định 體thể 。 從tùng 默mặc 然nhiên 觸xúc 更cánh 動động 發phát 起khởi 五ngũ 支chi 。 此thử 則tắc 為vi 用dụng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 從tùng 體thể 起khởi 用dụng 。 用dụng 則tắc 在tại 後hậu 。 因nhân 則tắc 據cứ 前tiền 問vấn 曰viết 。 因nhân 用dụng 體thể 果quả 。 即tức 無vô 分phân 別biệt 。
答đáp 曰viết 。
不bất 然nhiên 。 雖tuy 同đồng 據cứ 五ngũ 支chi 明minh 因nhân 用dụng 。 就tựu 默mặc 然nhiên 為vi 體thể 果quả 。 然nhiên 義nghĩa 意ý 有hữu 異dị 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 因nhân 中trung 五ngũ 支chi 。 為vi 感cảm 默mặc 然nhiên 之chi 果quả 。 因nhân 默mặc 然nhiên 之chi 果quả 。 起khởi 五ngũ 支chi 之chi 法pháp 。 此thử 就tựu 默mặc 然nhiên 為vi 體thể 。 五ngũ 支chi 為vi 用dụng 。 例lệ 如như 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 道đạo 前tiền 為vi 因nhân 道đạo 後hậu 為vi 用dụng 。 問vấn 曰viết 。 有hữu 時thời 從tùng 默mặc 然nhiên 體thể 。 發phát 勝thắng 品phẩm 五ngũ 支chi 。 後hậu 得đắc 增tăng 勝thắng 默mặc 然nhiên 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 爾nhĩ 即tức 還hoàn 應ưng 說thuyết 因nhân 果quả 。 若nhược 無vô 勝thắng 品phẩm 但đãn 是thị 體thể 用dụng 。 第đệ 四tứ 明minh 淺thiển 深thâm 者giả 。 初sơ 禪thiền 發phát 時thời 。 五ngũ 支chi 及cập 默mặc 然nhiên 心tâm 。 前tiền 後hậu 不bất 無vô 麁thô 細tế 之chi 異dị 。 故cố 有hữu 淺thiển 深thâm 。 應ưng 須tu 分phân 別biệt 。 何hà 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 論luận 云vân 。 佛Phật 弟đệ 子tử 修tu 諸chư 禪thiền 時thời 。 有hữu 下hạ 中trung 上thượng 。 名danh 為vi 三tam 品phẩm 。 離ly 此thử 三tam 品phẩm 。 一nhất 品phẩm 為vi 三tam 。 故cố 有hữu 九cửu 品phẩm 淺thiển 深thâm 之chi 相tướng 。 若nhược 細tế 而nhi 論luận 。 則tắc 應ưng 有hữu 無vô 量lượng 品phẩm 。 外ngoại 道đạo 得đắc 定định 。 亦diệc 有hữu 淺thiển 深thâm 。 而nhi 不bất 作tác 品phẩm 說thuyết 者giả 。 以dĩ 其kỳ 心tâm 麁thô 於ư 定định 中trung 不bất 覺giác 故cố 。 亦diệc 以dĩ 不bất 修tu 無vô 漏lậu 觀quán 慧tuệ 照chiếu 了liễu 。 則tắc 心tâm 不bất 覺giác 知tri 。 就tựu 立lập 品phẩm 明minh 淺thiển 深thâm 中trung 。 自tự 為vi 二nhị 意ý 。 一nhất 約ước 同đồng 類loại 。 二nhị 約ước 異dị 類loại 。 一nhất 同đồng 類loại 者giả 。 如như 一nhất 動động 觸xúc 發phát 時thời 漸tiệm 漸tiệm 覺giác 深thâm 。 乃nãi 至chí 九cửu 品phẩm 。 二nhị 約ước 異dị 類loại 者giả 。 如như 動động 觸xúc 謝tạ 後hậu 。 即tức 發phát 餘dư 觸xúc 。 雖tuy 觸xúc 相tương/tướng 不bất 同đồng 。 而nhi 覺giác 定định 漸tiệm 深thâm 勝thắng 於ư 上thượng 。
復phục 次thứ 若nhược 約ước 五ngũ 支chi 中trung 明minh 淺thiển 深thâm 者giả 。 亦diệc 有hữu 二nhị 。 一nhất 同đồng 類loại 者giả 。 如như 觸xúc 發phát 五ngũ 支chi 時thời 。 即tức 有hữu 淺thiển 深thâm 之chi 相tướng 。 二nhị 異dị 類loại 者giả 。 若nhược 五ngũ 支chi 次thứ 第đệ 增tăng 長trưởng 。 一nhất 一nhất 支chi 中trung 。 亦diệc 各các 自tự 有hữu 淺thiển 深thâm 之chi 相tướng 。 問vấn 曰viết 。 為vi 當đương 要yếu 發phát 十thập 六lục 觸xúc 等đẳng 具cụ 足túc 方phương 名danh 初sơ 禪thiền 。 為vi 當đương 亦diệc 發phát 一nhất 一nhất 觸xúc 亦diệc 名danh 初sơ 禪thiền 。
答đáp 曰viết 。
初sơ 禪thiền 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 具cụ 足túc 。 二nhị 不bất 具cụ 足túc 。 若nhược 具cụ 發phát 十thập 六lục 觸xúc 。 此thử 即tức 是thị 具cụ 足túc 。 初sơ 禪thiền 為vi 勝thắng 。 若nhược 發phát 一nhất 兩lưỡng 觸xúc 等đẳng 。 亦diệc 得đắc 名danh 初sơ 禪thiền 。
何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 一nhất 觸xúc 具cụ 有hữu 十thập 種chủng 定định 法pháp 眷quyến 屬thuộc 五ngũ 支chi 。 成thành 就tựu 故cố 。 但đãn 此thử 初sơ 禪thiền 。 不bất 名danh 具cụ 足túc 。 第đệ 五ngũ 明minh 進tiến 退thoái 者giả 。 證chứng 初sơ 禪thiền 時thời 。 有hữu 四tứ 種chủng 人nhân 。 根căn 性tánh 不bất 同đồng 。 一nhất 者giả 退thoái 分phần/phân 。 二nhị 者giả 住trụ 分phần/phân 。 三tam 者giả 進tiến 分phần/phân 。 四tứ 者giả 達đạt 分phần/phân 。 一nhất 退thoái 分phần/phân 者giả 。 若nhược 人nhân 得đắc 初sơ 禪thiền 時thời 。 或hoặc 有hữu 因nhân 緣duyên 。 或hoặc 無vô 因nhân 緣duyên 。 而nhi 便tiện 退thoái 失thất 。 失thất 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 更cánh 修tu 還hoàn 得đắc 。 二nhị 者giả 更cánh 修tu 不bất 得đắc 。 所sở 謂vị 過quá 去khứ 。 今kim 世thế 障chướng 法pháp 起khởi 故cố 。 末mạt 世thế 之chi 中trung 。 此thử 退thoái 分phần/phân 多đa 。 二nhị 住trụ 分phần/phân 者giả 。 有hữu 人nhân 得đắc 初sơ 禪thiền 已dĩ 。 即tức 不bất 退thoái 失thất 。 定định 心tâm 安an 隱ẩn 。 住trụ 分phần/phân 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 任nhậm 運vận 自tự 住trụ 。 二nhị 者giả 守thủ 護hộ 乃nãi 住trụ 。 三tam 進tiến 分phần/phân 者giả 。 有hữu 人nhân 得đắc 初sơ 禪thiền 時thời 。 即tức 便tiện 進tiến 得đắc 勝thắng 品phẩm 。 乃nãi 至chí 進tiến 得đắc 上thượng 地địa 。 進tiến 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 不bất 加gia 功công 力lực 。 任nhậm 運vận 自tự 進tiến 。 二nhị 者giả 勤cần 修tu 乃nãi 進tiến 。 四tứ 達đạt 分phần/phân 者giả 。 有hữu 人nhân 得đắc 初sơ 禪thiền 時thời 。 於ư 此thử 定định 中trung 。 即tức 發phát 見kiến 思tư 無vô 漏lậu 。 達đạt 到đáo 涅Niết 槃Bàn 。 達đạt 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 任nhậm 運vận 自tự 達đạt 。 二nhị 者giả 修tu 觀quán 乃nãi 達đạt 。
復phục 次thứ 此thử 四tứ 分phần/phân 定định 中trung 。
復phục 有hữu 四tứ 種chủng 。 人nhân 根căn 性tánh 不bất 同đồng 。 如như 退thoái 分phần/phân 中trung 四tứ 者giả 。 一nhất 自tự 有hữu 退thoái 退thoái 得đắc 。 九cửu 品phẩm 漸tiệm 退thoái 。 乃nãi 至chí 併tinh 失thất 。 二nhị 自tự 有hữu 退thoái 住trụ 得đắc 。 九cửu 品phẩm 退thoái 至chí 八bát 品phẩm 七thất 品phẩm 。 便tiện 住trụ 不bất 失thất 。 三tam 自tự 有hữu 退thoái 進tiến 得đắc 。 九cửu 品phẩm 退thoái 至chí 八bát 品phẩm 七thất 品phẩm 。 乃nãi 至chí 一nhất 品phẩm 。 從tùng 一nhất 品phẩm 還hoàn 進tiến 。 四tứ 者giả 自tự 有hữu 退thoái 達đạt 得đắc 。 九cửu 品phẩm 已dĩ 退thoái 。 還hoàn 八bát 七thất 等đẳng 品phẩm 。 乃nãi 至chí 一nhất 品phẩm 。 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 忽hốt 然nhiên 發phát 真chân 無vô 漏lậu 。 餘dư 住trụ 分phần/phân 進tiến 分phần/phân 達đạt 分phần/phân 。 各các 有hữu 四tứ 義nghĩa 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 中trung 或hoặc 有hữu 因nhân 放phóng 逸dật 障chướng 故cố 退thoái 。 或hoặc 因nhân 懺sám 悔hối 清thanh 淨tịnh 故cố 住trụ 進tiến 達đạt 。 此thử 義nghĩa 眾chúng 多đa 不bất 可khả 具cụ 辨biện 。 第đệ 六lục 明minh 初sơ 禪thiền 功công 德đức 者giả 。 如như 前tiền 偈kệ 說thuyết 。 已dĩ 得đắc 離ly 婬dâm 火hỏa 。 則tắc 獲hoạch 清thanh 涼lương 定định 。 此thử 偈kệ 自tự 可khả 為vi 二nhị 功công 德đức 。 一nhất 者giả 離ly 過quá 德đức 。 二nhị 者giả 善thiện 心tâm 德đức 。 此thử 對đối 止chỉ 行hành 二nhị 善thiện 。 亦diệc 可khả 類loại 於ư 智trí 斷đoạn 二nhị 德đức 故cố 大đại 集tập 經Kinh 云vân 。 初sơ 禪thiền 者giả 。 亦diệc 名danh 為vi 離ly 。 亦diệc 名danh 為vi 具cụ 。 所sở 言ngôn 離ly 者giả 。 謂vị 離ly 五ngũ 蓋cái 。 所sở 言ngôn 具cụ 者giả 。 謂vị 具cụ 五ngũ 支chi 。 今kim 釋thích 所sở 以dĩ 得đắc 初sơ 禪thiền 時thời 。 離ly 貪tham 欲dục 蓋cái 者giả 。 欲dục 界giới 之chi 樂lạc 麁thô 淺thiển 。 今kim 得đắc 初sơ 禪thiền 之chi 樂lạc 細tế 妙diệu 。 以dĩ 勝thắng 奪đoạt 輕khinh 。 故cố 能năng 離ly 五ngũ 欲dục 。 離ly 瞋sân 者giả 。 欲dục 界giới 苦khổ 緣duyên 逼bức 迫bách 故cố 生sanh 瞋sân 。 得đắc 初sơ 禪thiền 時thời 。 無vô 有hữu 諸chư 逼bức 迫bách 。 樂nhạo/nhạc/lạc 境cảnh 在tại 心tâm 故cố 無vô 瞋sân 。 能năng 離ly 睡thụy 眠miên 者giả 。 得đắc 初sơ 禪thiền 時thời 。 身thân 心tâm 明minh 淨tịnh 。 定định 法pháp 所sở 持trì 。 心tâm 不bất 昏hôn 亂loạn 。 觸xúc 樂nhạo/nhạc/lạc 自tự 娛ngu 。 故cố 不bất 睡thụy 也dã 。 所sở 以dĩ 能năng 離ly 掉trạo 悔hối 者giả 。 禪thiền 定định 持trì 心tâm 。 任nhậm 運vận 不bất 動động 。 故cố 能năng 離ly 掉trạo 。 由do 掉trạo 故cố 有hữu 悔hối 。 無vô 掉trạo 即tức 無vô 悔hối 。 離ly 疑nghi 者giả 。 未vị 得đắc 初sơ 禪thiền 時thời 。 疑nghi 有hữu 定định 無vô 定định 。 今kim 親thân 證chứng 定định 。 疑nghi 心tâm 即tức 除trừ 。 故cố 得đắc 離ly 疑nghi 。 是thị 故cố 得đắc 初sơ 禪thiền 時thời 。 具cụ 有hữu 離ly 過quá 之chi 德đức 。 得đắc 初sơ 禪thiền 時thời 。 具cụ 足túc 善thiện 心tâm 。 功công 德đức 者giả 。 約ước 五ngũ 支chi 明minh 。 功công 德đức 善thiện 法Pháp 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。
復phục 次thứ 若nhược 得đắc 初sơ 禪thiền 。 即tức 具cụ 信tín 戒giới 捨xả 定định 聞văn 慧tuệ 等đẳng 善thiện 心tâm 也dã 。 次thứ 明minh 第đệ 二nhị 禪thiền 者giả 。 如như 偈kệ 說thuyết 。 知tri 二nhị 法pháp 亂loạn 心tâm 。 雖tuy 善thiện 而nhi 應ưng 離ly 。 如như 大đại 水thủy 澄trừng 靜tĩnh 。 波ba 蕩đãng 亦diệc 無vô 見kiến 。 譬thí 如như 人nhân 大đại 極cực 安an 隱ẩn 睡thụy 眠miên 時thời 。 若nhược 有hữu 喚hoán 呼hô 聲thanh 。 其kỳ 心tâm 大đại 惱não 亂loạn 。 攝nhiếp 心tâm 入nhập 禪thiền 時thời 。 以dĩ 覺giác 觀quán 為vi 惱não 。 是thị 故cố 除trừ 覺giác 觀quán 。 得đắc 入nhập 一nhất 識thức 處xứ 。 內nội 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 定định 生sanh 得đắc 喜hỷ 樂lạc 。 得đắc 入nhập 此thử 二nhị 禪thiền 。 喜hỷ 勇dũng 心tâm 大đại 悅duyệt 。 佛Phật 以dĩ 此thử 偈kệ 中trung 。 廣quảng 明minh 中trung 間gian 禪thiền 二nhị 禪thiền 相tương/tướng 。 今kim 明minh 二nhị 禪thiền 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 者giả 釋thích 名danh 。 二nhị 明minh 修tu 行hành 。 三Tam 明Minh 證chứng 相tương/tướng 。 第đệ 一nhất 釋thích 名danh 者giả 。 次thứ 初sơ 禪thiền 後hậu 故cố 說thuyết 二nhị 禪thiền 。 既ký 離ly 覺giác 觀quán 。 於ư 第đệ 二nhị 心tâm 。 得đắc 勝thắng 支chi 功công 德đức 故cố 。 名danh 二nhị 禪thiền 。 亦diệc 名danh 無vô 覺giác 無vô 觀quán 三tam 昧muội 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 得đắc 中trung 間gian 禪thiền 斷đoạn 覺giác 。 二nhị 禪thiền 內nội 淨tịnh 發phát 故cố 斷đoạn 觀quán 。 亦diệc 名danh 聖thánh 默mặc 然nhiên 定định 。 以dĩ 覺giác 觀quán 語ngữ 言ngôn 滅diệt 故cố 。 故cố 名danh 默mặc 然nhiên 。 若nhược 得đắc 無vô 漏lậu 正chánh 慧tuệ 入nhập 此thử 定định 故cố 。 即tức 名danh 聖thánh 默mặc 然nhiên 。 地địa 持trì 論luận 中trung 。 說thuyết 名danh 喜hỷ 俱câu 禪thiền 。 此thử 定định 生sanh 時thời 。 與dữ 喜hỷ 俱câu 發phát 故cố 。 第đệ 二nhị 修tu 習tập 。 即tức 為vi 二nhị 。 一nhất 者giả 明minh 修tu 習tập 方phương 法pháp 。 二nhị 明minh 證chứng 中trung 間gian 禪thiền 。 今kim 明minh 修tu 二nhị 禪thiền 者giả 。 若nhược 凡phàm 夫phu 人nhân 。 亦diệc 當đương 先tiên 修tu 六lục 行hành 。 佛Phật 弟đệ 子tử 多đa 修tu 八bát 聖thánh 種chủng 。 聖thánh 種chủng 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 六lục 行hành 者giả 。 謂vị 於ư 初sơ 禪thiền 第đệ 六lục 默mặc 然nhiên 心tâm 中trung 。 厭yếm 離ly 覺giác 觀quán 。 觀quán 初sơ 禪thiền 為vi 下hạ 苦khổ 。 知tri 二nhị 法pháp 動động 亂loạn 逼bức 惱não 定định 心tâm 故cố 為vi 苦khổ 。 從tùng 覺giác 觀quán 生sanh 喜hỷ 樂lạc 定định 等đẳng 故cố 為vi 麁thô 。 此thử 覺giác 觀quán 法pháp 。 障chướng 二nhị 禪thiền 內nội 淨tịnh 故cố 名danh 障chướng 。 攀phàn 上thượng 勝thắng 者giả 。 二nhị 禪thiền 內nội 淨tịnh 安an 隱ẩn 。 勝thắng 初sơ 禪thiền 覺giác 觀quán 動động 亂loạn 之chi 定định 。 妙diệu 者giả 。 喜hỷ 定định 因nhân 內nội 淨tịnh 而nhi 發phát 。 是thị 為vi 微vi 妙diệu 。 出xuất 者giả 若nhược 得đắc 二nhị 禪thiền 即tức 。 心tâm 得đắc 出xuất 離ly 。 覺giác 觀quán 等đẳng 障chướng 。 復phục 次thứ 行hành 者giả 。 既ký 知tri 初sơ 禪thiền 之chi 過quá 障chướng 於ư 二nhị 禪thiền 。 今kim 欲dục 遠viễn 離ly 。 當đương 依y 三tam 種chủng 方phương 便tiện 。 一nhất 不bất 受thọ 不bất 著trước 故cố 得đắc 離ly 。 二nhị 訶ha 責trách 故cố 得đắc 離ly 。 三tam 觀quán 析tích 故cố 得đắc 離ly 。 譬thí 如như 世thế 人nhân 。 共cộng 事sự 後hậu 見kiến 。 其kỳ 過quá 失thất 。 心tâm 欲dục 令linh 去khứ 。 亦diệc 用dụng 三tam 法pháp 。 一nhất 者giả 上thượng 人nhân 利lợi 智trí 不bất 與dữ 顏nhan 色sắc 。 前tiền 人nhân 自tự 去khứ 。 二nhị 者giả 若nhược 不bất 去khứ 應ưng 須tu 數số 責trách 。 彼bỉ 即tức 自tự 去khứ 。 三tam 者giả 若nhược 不bất 去khứ 。 當đương 與dữ 杖trượng 加gia 之chi 自tự 便tiện 去khứ 也dã 。 若nhược 得đắc 此thử 三tam 意ý 。 可khả 以dĩ 離ly 初sơ 禪thiền 覺giác 觀quán 之chi 過quá 。 二nhị 者giả 明minh 中trung 間gian 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 行hành 者giả 既ký 能năng 深thâm 心tâm 訶ha 責trách 初sơ 禪thiền 覺giác 觀quán 。 覺giác 觀quán 既ký 滅diệt 。 五ngũ 支chi 及cập 默mặc 然nhiên 悉tất 謝tạ 。 以dĩ 離ly 初sơ 禪thiền 二nhị 禪thiền 未vị 生sanh 。 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 亦diệc 有hữu 定định 法pháp 。 亦diệc 得đắc 名danh 禪thiền 。 但đãn 不bất 牢lao 固cố 無vô 支chi 等đẳng 扶phù 助trợ 之chi 法pháp 。 所sở 以dĩ 其kỳ 心tâm 蔑miệt 蔑miệt 屑tiết 屑tiết 。 然nhiên 諸chư 師sư 多đa 說thuyết 為vi 轉chuyển 寂tịch 。 心tâm 轉chuyển 初sơ 禪thiền 默mặc 然nhiên 也dã 。 釋thích 論luận 說thuyết 名danh 觀quán 相tương 應ứng 。 此thử 定định 以dĩ 六lục 行hành 觀quán 為vi 體thể 。 住trụ 此thử 定định 中trung 。 若nhược 離ly 六lục 行hành 觀quán 者giả 。 則tắc 多đa 生sanh 憂ưu 悔hối 。 憂ưu 悔hối 心tâm 生sanh 。 則tắc 永vĩnh 不bất 發phát 二nhị 禪thiền 。 乃nãi 至chí 轉chuyển 寂tịch 亦diệc 失thất 。 或hoặc 時thời 還hoàn 更cánh 發phát 初sơ 禪thiền 。 或hoặc 時thời 合hợp 初sơ 禪thiền 亦diệc 失thất 。 因nhân 是thị 無vô 法pháp 自tự 居cư 。 到đáo 此thử 定định 時thời 。 為vi 山sơn 之chi 功công 。 而nhi 少thiểu 一nhất 簣quỹ 。 當đương 善thiện 自tự 慎thận 。 經kinh 中trung 說thuyết 為vi 無vô 覺giác 有hữu 觀quán 三tam 昧muội 。 初sơ 禪thiền 及cập 默mặc 然nhiên 已dĩ 謝tạ 。 但đãn 住trụ 觀quán 相tương 應ứng 心tâm 中trung 。 修tu 二nhị 禪thiền 故cố 。 第đệ 三Tam 明Minh 二nhị 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 亦diệc 開khai 為vi 六lục 意ý 。 一nhất 者giả 明minh 禪thiền 發phát 。 二nhị 明minh 支chi 義nghĩa 。 三Tam 明Minh 因nhân 果quả 體thể 用dụng 。 四tứ 明minh 淺thiển 深thâm 。 五ngũ 明minh 進tiến 退thoái 。 六lục 明minh 功công 德đức 。 第đệ 一nhất 明minh 二nhị 禪thiền 發phát 相tương/tướng 者giả 。 行hành 者giả 於ư 中trung 。 間gian 禪thiền 心tâm 不bất 憂ưu 悔hối 。 一nhất 心tâm 加gia 功công 。 專chuyên 精tinh 不bất 止chỉ 。 於ư 後hậu 其kỳ 心tâm 澹đạm 然nhiên 澄trừng 靜tĩnh 。 無vô 有hữu 分phân 散tán 。 名danh 未vị 到đáo 地địa 。 故cố 論luận 偈kệ 云vân 。 得đắc 入nhập 一nhất 識thức 處xứ 。 即tức 是thị 二nhị 禪thiền 方phương 便tiện 定định 發phát 。 問vấn 曰viết 。 如như 論luận 中trung 唯duy 說thuyết 初sơ 禪thiền 前tiền 。 有hữu 未vị 到đáo 地địa 。 今kim 二nhị 禪thiền 前tiền 。 何hà 故cố 復phục 說thuyết 。 有hữu 未vị 到đáo 地địa 。
答đáp 曰viết 。
論luận 總tổng 明minh 故cố 說thuyết 一nhất 。 若nhược 舍Xá 利Lợi 弗Phất 毘tỳ 曇đàm 說thuyết 。 有hữu 四tứ 未vị 到đáo 地địa 。 四tứ 中trung 間gian 禪thiền 。 今kim 用dụng 此thử 義nghĩa 故cố 。 更cánh 說thuyết 有hữu 未vị 到đáo 地địa 及cập 中trung 間gian 也dã 。 經kinh 久cửu 不bất 失thất 不bất 退thoái 。 專chuyên 心tâm 不bất 止chỉ 。 於ư 後hậu 其kỳ 心tâm 豁hoát 然nhiên 明minh 淨tịnh 。 皎hiệu 潔khiết 定định 心tâm 與dữ 喜hỷ 俱câu 發phát 。 亦diệc 如như 人nhân 從tùng 暗ám 室thất 中trung 出xuất 。 見kiến 外ngoại 日nhật 月nguyệt 光quang 明minh 。 其kỳ 心tâm 豁hoát 然nhiên 明minh 亮lượng 。 內nội 淨tịnh 十thập 種chủng 功công 德đức 。 眷quyến 屬thuộc 俱câu 發phát 之chi 義nghĩa 。 具cụ 如như 初sơ 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 但đãn 以dĩ 從tùng 內nội 淨tịnh 定định 俱câu 發phát 為vi 異dị 耳nhĩ 。
復phục 次thứ 二nhị 禪thiền 喜hỷ 樂lạc 等đẳng 發phát 。 不bất 從tùng 外ngoại 來lai 。 一nhất 心tâm 澄trừng 淨tịnh 大đại 喜hỷ 。 美mỹ 妙diệu 清thanh 淨tịnh 。 勝thắng 初sơ 禪thiền 故cố 。 論luận 云vân 。 內nội 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 定định 生sanh 得đắc 喜hỷ 樂lạc 。 得đắc 入nhập 此thử 二nhị 禪thiền 。 喜hỷ 勇dũng 心tâm 大đại 悅duyệt 。 云vân 何hà 名danh 為vi 內nội 淨tịnh 。 遠viễn 而nhi 言ngôn 之chi 。 對đối 外ngoại 塵trần 故cố 。 說thuyết 內nội 淨tịnh 。 近cận 而nhi 言ngôn 之chi 。 對đối 內nội 垢cấu 故cố 。 說thuyết 內nội 淨tịnh 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 初sơ 禪thiền 中trung 得đắc 觸xúc 樂nhạo/nhạc/lạc 時thời 。 身thân 即tức 明minh 淨tịnh 。 兼kiêm 令linh 心tâm 淨tịnh 。 觸xúc 是thị 身thân 識thức 相tương 應ứng 故cố 。 名danh 外ngoại 淨tịnh 。 今kim 待đãi 初sơ 禪thiền 外ngoại 淨tịnh 故cố 。 說thuyết 二nhị 禪thiền 。 心tâm 識thức 相tương 應ứng 為vi 內nội 淨tịnh 。 亦diệc 令linh 身thân 淨tịnh 。 淨tịnh 身thân 故cố 。 名danh 外ngoại 淨tịnh 。 內nội 淨tịnh 是thị 心tâm 淨tịnh 。 淨tịnh 從tùng 心tâm 出xuất 。 令linh 身thân 亦diệc 淨tịnh 故cố 。 言ngôn 內nội 淨tịnh 。 今kim 言ngôn 待đãi 內nội 垢cấu 故cố 說thuyết 內nội 淨tịnh 者giả 。 初sơ 禪thiền 之chi 中trung 。 心tâm 為vi 覺giác 觀quán 所sở 動động 故cố 。 名danh 為vi 內nội 垢cấu 。 今kim 得đắc 二nhị 禪thiền 。 內nội 心tâm 無vô 有hữu 覺giác 觀quán 之chi 垢cấu 故cố 。 名danh 為vi 內nội 淨tịnh 。 言ngôn 定định 生sanh 得đắc 喜hỷ 樂lạc 者giả 。 上thượng 於ư 初sơ 禪thiền 說thuyết 離ly 生sanh 。 今kim 此thử 說thuyết 定định 生sanh 。 義nghĩa 意ý 云vân 何hà 。 正chánh 言ngôn 初sơ 禪thiền 離ly 欲dục 界giới 生sanh 色sắc 界giới 定định 法pháp 故cố 。 二nhị 禪thiền 既ký 無vô 此thử 義nghĩa 。 但đãn 說thuyết 定định 生sanh 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 爾nhĩ 虛hư 空không 定định 。 亦diệc 應ưng 說thuyết 離ly 生sanh 邪tà 。
答đáp 曰viết 。
不bất 然nhiên 。 前tiền 已dĩ 受thọ 名danh 故cố 。 不bất 應ưng 重trùng 說thuyết 。 又hựu 且thả 虛hư 空không 離ly 色sắc 界giới 。 但đãn 發phát 定định 之chi 時thời 。 而nhi 無vô 支chi 林lâm 等đẳng 法pháp 生sanh 故cố 。 不bất 說thuyết 離ly 生sanh 。 問vấn 曰viết 。 初sơ 禪thiền 亦diệc 有hữu 喜hỷ 樂lạc 。 與dữ 此thử 何hà 異dị 。
答đáp 曰viết 。
彼bỉ 從tùng 覺giác 觀quán 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 與dữ 身thân 識thức 相tương 應ứng 。 此thử 中trung 喜hỷ 樂lạc 從tùng 內nội 心tâm 生sanh 。 還hoàn 與dữ 意ý 識thức 相tương 應ứng 。 以dĩ 此thử 為vi 異dị 。 二nhị 明minh 支chi 義nghĩa 者giả 。 二nhị 禪thiền 有hữu 四tứ 支chi 。 一nhất 內nội 淨tịnh 。 二nhị 喜hỷ 。 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 。 四tứ 一nhất 心tâm 。 今kim 明minh 支chi 義nghĩa 。 例lệ 有hữu 通thông 別biệt 。 支chi 持trì 支chi 離ly 之chi 義nghĩa 。 類loại 如như 前tiền 說thuyết 。 一nhất 所sở 言ngôn 內nội 淨tịnh 支chi 者giả 。 既ký 離ly 覺giác 觀quán 。 依y 內nội 淨tịnh 心tâm 發phát 定định 。 皎hiệu 潔khiết 分phân 明minh 。 無vô 有hữu 垢cấu 穢uế 故cố 。 名danh 內nội 淨tịnh 支chi 。 二nhị 喜hỷ 支chi 者giả 。 定định 與dữ 喜hỷ 俱câu 發phát 。 行hành 者giả 深thâm 心tâm 自tự 慶khánh 。 於ư 內nội 心tâm 生sanh 喜hỷ 定định 等đẳng 十thập 種chủng 功công 德đức 善thiện 法Pháp 故cố 。 悅duyệt 豫dự 無vô 量lượng 故cố 。 名danh 喜hỷ 支chi 。 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 者giả 。 行hành 者giả 受thọ 於ư 喜hỷ 中trung 之chi 樂lạc 恬điềm 澹đạm 悅duyệt 怡di 綿miên 綿miên 美mỹ 快khoái 故cố 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 。 四tứ 一nhất 心tâm 支chi 者giả 。 受thọ 樂lạc 心tâm 息tức 既ký 不bất 緣duyên 定định 內nội 喜hỷ 樂lạc 。 復phục 不bất 緣duyên 外ngoại 念niệm 思tư 想tưởng 。 一nhất 心tâm 不bất 動động 故cố 。 名danh 一nhất 心tâm 支chi 。 問vấn 曰viết 。 纓anh 絡lạc 經kinh 。 何hà 得đắc 於ư 一nhất 心tâm 前tiền 立lập 猗ỷ 支chi 邪tà 。
答đáp 曰viết 。
猶do 是thị 內nội 淨tịnh 。 於ư 喜hỷ 樂lạc 後hậu 。 立lập 異dị 名danh 說thuyết 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 猗ỷ 名danh 為vi 縱túng/tung 。 縱túng/tung 名danh 為vi 任nhậm 。 既ký 內nội 無vô 垢cấu 累lũy/lụy/luy 。 猗ỷ 任nhậm 自tự 在tại 。 不bất 慮lự 聲thanh 刺thứ 。 及cập 覺giác 觀quán 所sở 牽khiên 故cố 言ngôn 猗ỷ 。 問vấn 曰viết 。 大đại 集tập 經kinh 中trung 。 何hà 故cố 但đãn 立lập 三tam 支chi 無vô 內nội 淨tịnh 邪tà 。
答đáp 曰viết 。
彼bỉ 經kinh 以dĩ 存tồn 略lược 不bất 說thuyết 。 二nhị 禪thiền 名danh 為vi 喜hỷ 俱câu 定định 。 既ký 離ly 覺giác 觀quán 說thuyết 喜hỷ 。 必tất 知tri 有hữu 內nội 淨tịnh 定định 。 通thông 別biệt 立lập 支chi 之chi 意ý 。 類loại 前tiền 可khả 知tri 。 三Tam 明Minh 體thể 用dụng 因nhân 果quả 者giả 。 如như 纓anh 絡lạc 經kinh 說thuyết 二nhị 禪thiền 。 四tứ 支chi 為vi 因nhân 。 第đệ 五ngũ 默mặc 然nhiên 心tâm 為vi 定định 體thể 翻phiên 覆phú 明minh 因nhân 果quả 體thể 用dụng 之chi 義nghĩa 。 不bất 異dị 初sơ 禪thiền 。 四tứ 明minh 淺thiển 深thâm 者giả 。 例lệ 如như 初sơ 禪thiền 。 從tùng 初sơ 品phẩm 乃nãi 至chí 次thứ 第đệ 發phát 勝thắng 品phẩm 。 此thử 為vi 淺thiển 深thâm 之chi 相tướng 可khả 見kiến 。 今kim 不bất 別biệt 明minh 。 第đệ 五ngũ 明minh 進tiến 退thoái 之chi 義nghĩa 。 例lệ 如như 初sơ 禪thiền 。 六lục 明minh 功công 德đức 中trung 。 即tức 還hoàn 為vi 二nhị 意ý 。 一nhất 者giả 離ly 過quá 德đức 。 二nhị 者giả 善thiện 心tâm 德đức 。 故cố 大đại 集tập 經Kinh 云vân 。 二nhị 禪thiền 者giả 。 亦diệc 名danh 為vi 離ly 。 亦diệc 名danh 為vi 具cụ 。 所sở 言ngôn 離ly 者giả 。 離ly 五ngũ 蓋cái 。 所sở 言ngôn 具cụ 者giả 。 謂vị 具cụ 四tứ 支chi 。 若nhược 言ngôn 離ly 過quá 者giả 。 離ly 覺giác 觀quán 過quá 。 具cụ 者giả 從tùng 內nội 淨tịnh 喜hỷ 心tâm 。 具cụ 足túc 生sanh 信tín 敬kính 慚tàm 愧quý 等đẳng 及cập 六lục 善thiện 法Pháp 也dã 。 次thứ 明minh 第đệ 三tam 禪thiền 相tương/tướng 。 禪thiền 義nghĩa 如như 偈kệ 說thuyết 。
攝nhiếp 心tâm 第đệ 一nhất 定định 。 寂tịch 然nhiên 無vô 所sở 見kiến 。
患hoạn 苦khổ 欲dục 棄khí 之chi 。 亦diệc 如như 捨xả 覺giác 觀quán 。
由do 愛ái 故cố 有hữu 苦khổ 。 失thất 喜hỷ 則tắc 生sanh 憂ưu 。
離ly 苦khổ 樂lạc 身thân 安an 。 捨xả 念niệm 及cập 方phương 便tiện 。
此thử 偈kệ 中trung 具cụ 明minh 三tam 禪thiền 修tu 證chứng 之chi 相tướng 。 今kim 釋thích 三tam 禪thiền 義nghĩa 。 亦diệc 開khai 為vi 三tam 。 一nhất 者giả 釋thích 名danh 。 二nhị 明minh 修tu 習tập 。 三Tam 明Minh 得đắc 證chứng 。 第đệ 一nhất 釋thích 三tam 禪thiền 名danh 者giả 。 行hành 者giả 於ư 第đệ 三tam 心tâm 中trung 。 得đắc 五ngũ 種chủng 支chi 林lâm 功công 德đức 定định 中trung 之chi 善thiện 法Pháp 故cố 。 名danh 三tam 禪thiền 也dã 。 若nhược 依y 地địa 持trì 論luận 。 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 禪thiền 。 此thử 定định 功công 德đức 眷quyến 屬thuộc 。 與dữ 遍biến 身thân 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 發phát 故cố 。 猶do 是thị 無vô 覺giác 無vô 觀quán 三tam 昧muội 。 聖thánh 默mặc 然nhiên 定định 之chi 所sở 攝nhiếp 。 但đãn 名danh 通thông 。 於ư 前tiền 二nhị 禪thiền 中trung 已dĩ 受thọ 名danh 。 今kim 不bất 重trọng/trùng 釋thích 。 第đệ 二nhị 釋thích 修tu 習tập 三tam 禪thiền 方phương 法pháp 。 如như 前tiền 一nhất 行hành 半bán 偈kệ 說thuyết 攝nhiếp 心tâm 第đệ 一nhất 定định 。 寂tịch 然nhiên 無vô 所sở 見kiến 。 患hoạn 苦khổ 欲dục 棄khí 之chi 。 亦diệc 如như 捨xả 覺giác 觀quán 。 由do 愛ái 故cố 有hữu 苦khổ 。 失thất 喜hỷ 則tắc 生sanh 憂ưu 。 此thử 偈kệ 廣quảng 說thuyết 訶ha 二nhị 禪thiền 喜hỷ 相tương/tướng 。 今kim 行hành 者giả 觀quán 二nhị 禪thiền 為vi 過quá 失thất 。 欲dục 得đắc 三tam 禪thiền 時thời 。 是thị 中trung 應ưng 具cụ 足túc 明minh 六lục 行hành 方phương 法pháp 。 今kim 但đãn 略lược 出xuất 二nhị 禪thiền 過quá 罪tội 相tương/tướng 六lục 行hành 之chi 義nghĩa 。 此thử 二nhị 禪thiền 定định 。 雖tuy 從tùng 內nội 淨tịnh 而nhi 發phát 。 但đãn 大đại 喜hỷ 勇dũng 動động 。 定định 不bất 牢lao 固cố 。 類loại 如như 前tiền 說thuyết 。 但đãn 誑cuống 心tâm 念niệm 著trước 安an 隱ẩn 處xứ 。 如như 人nhân 知tri 婦phụ 是thị 羅la 剎sát 女nữ 。 則tắc 棄khí 之chi 。 不bất 生sanh 戀luyến 著trước 。 一nhất 心tâm 專chuyên 念niệm 。 三tam 禪thiền 功công 德đức 。
爾nhĩ 時thời 即tức 捨xả 大đại 喜hỷ 及cập 與dữ 默mặc 然nhiên 。 當đương 如như 上thượng 用dụng 三tam 法pháp 遣khiển 之chi 。 一nhất 不bất 受thọ 。 二nhị 訶ha 責trách 。 三tam 觀quán 心tâm 窮cùng 檢kiểm 。 既ký 不bất 受thọ 喜hỷ 。 喜hỷ 及cập 默mặc 然nhiên 則tắc 自tự 謝tạ 。 三tam 禪thiền 未vị 生sanh 中trung 間gian 有hữu 定định 。 亦diệc 如như 是thị 說thuyết 。 但đãn 淺thiển 深thâm 有hữu 異dị 。 行hành 者giả 是thị 時thời 慎thận 勿vật 憂ưu 悔hối 。 過quá 同đồng 前tiền 說thuyết 。 第đệ 三Tam 明Minh 三tam 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 亦diệc 類loại 前tiền 為vi 六lục 意ý 。 一nhất 正chánh 明minh 三tam 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 二nhị 明minh 支chi 義nghĩa 。 三Tam 明Minh 因nhân 果quả 。 四tứ 明minh 淺thiển 深thâm 。 五ngũ 明minh 進tiến 退thoái 。 六lục 明minh 功công 德đức 。 第đệ 一nhất 明minh 三tam 禪thiền 發phát 相tương/tướng 者giả 。 加gia 功công 不bất 止chỉ 。 一nhất 心tâm 修tu 習tập 。 其kỳ 心tâm 湛trạm 然nhiên 安an 靜tĩnh 。
爾nhĩ 時thời 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 未vị 發phát 。 而nhi 不bất 加gia 功công 力lực 。 心tâm 自tự 澄trừng 靜tĩnh 。 即tức 是thị 三tam 禪thiền 未vị 到đáo 地địa 。 於ư 後hậu 其kỳ 心tâm 泯mẫn 然nhiên 。 入nhập 定định 不bất 依y 內nội 外ngoại 。 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 發phát 。 當đương 樂nhạo/nhạc/lạc 發phát 時thời 。 亦diệc 有hữu 功công 德đức 眷quyến 屬thuộc 。 具cụ 如như 前tiền 辨biện 。 但đãn 無vô 動động 勇dũng 之chi 喜hỷ 為vi 異dị 。 而nhi 綿miên 綿miên 之chi 樂lạc 。 從tùng 內nội 心tâm 而nhi 發phát 。 心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 美mỹ 妙diệu 。 不bất 可khả 為ví 喻dụ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 初sơ 生sanh 。 既ký 未vị 即tức 遍biến 身thân 。 中trung 間gian 多đa 有hữu 三tam 過quá 。 一nhất 者giả 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 既ký 淺thiển 。 其kỳ 心tâm 沈trầm 沒một 。 少thiểu 有hữu 智trí 慧tuệ 用dụng 。 二nhị 者giả 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 微vi 少thiểu 。 心tâm 智trí 勇dũng 發phát 故cố 不bất 安an 隱ẩn 。 三tam 者giả 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 之chi 心tâm 。 與dữ 慧tuệ 力lực 等đẳng 。 綿miên 綿miên 美mỹ 妙diệu 。 多đa 生sanh 貪tham 著trước 。 其kỳ 心tâm 迷mê 醉túy 。 故cố 經kinh 言ngôn 。 是thị 樂lạc 聖thánh 人nhân 得đắc 捨xả 。 餘dư 人nhân 捨xả 為vi 難nạn/nan 。 三tam 禪thiền 欲dục 發phát 。 有hữu 此thử 三tam 過quá 。 則tắc 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 不bất 得đắc 增tăng 長trưởng 遍biến 身thân 。 行hành 者giả 當đương 善thiện 調điều 適thích 。 云vân 何hà 調điều 適thích 。 當đương 用dụng 三tam 法pháp 。 一nhất 者giả 心tâm 若nhược 沈trầm 沒một 。 當đương 用dụng 念niệm 精tinh 進tấn 慧tuệ 等đẳng 法pháp 策sách 起khởi 。 二nhị 者giả 若nhược 心tâm 勇dũng 發phát 。 當đương 念niệm 三tam 昧muội 定định 法pháp 攝nhiếp 之chi 。 三tam 者giả 心tâm 若nhược 迷mê 醉túy 。 當đương 念niệm 後hậu 樂nhạo/nhạc/lạc 及cập 諸chư 。 勝thắng 妙diệu 法Pháp 門môn 。 以dĩ 自tự 醒tỉnh 悟ngộ 。 令linh 心tâm 不bất 著trước 。 行hành 者giả 若nhược 能năng 。 善thiện 修tu 三tam 法pháp 調điều 適thích 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 。 當đương 知tri 樂nhạo 法Pháp 必tất 定định 增tăng 長trưởng 。 遍biến 滿mãn 身thân 分phần/phân 。 是thị 故cố 經kinh 言ngôn 。 三tam 禪thiền 受thọ 遍biến 身thân 樂nhạo/nhạc/lạc 問vấn 曰viết 。 若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 充sung 滿mãn 遍biến 身thân 身thân 具cụ 五ngũ 根căn 。 五ngũ 根căn 之chi 中trung 。 悉tất 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 不phủ 。 答đáp 樂nhạo/nhạc/lạc 遍biến 身thân 時thời 。 身thân 諸chư 毛mao 孔khổng 。 悉tất 皆giai 欣hân 悅duyệt 。
爾nhĩ 時thời 五ngũ 情tình 雖tuy 無vô 外ngoại 塵trần 發phát 識thức 。 而nhi 樂nhạo 法Pháp 內nội 出xuất 。 充sung 滿mãn 諸chư 根căn 。 五ngũ 根căn 之chi 中trung 。 皆giai 悉tất 悅duyệt 樂lạc 。 但đãn 無vô 外ngoại 塵trần 對đối 。 則tắc 不bất 發phát 五ngũ 識thức 。 情tình 依y 於ư 身thân 。 身thân 樂nhạo/nhạc/lạc 既ký 滿mãn 。 情tình 得đắc 通thông 悅duyệt 樂lạc 。 與dữ 意ý 識thức 相tương 應ứng 。 以dĩ 識thức 內nội 滿mãn 故cố 。 則tắc 遍biến 身thân 而nhi 受thọ 。 所sở 以dĩ 佛Phật 說thuyết 三tam 禪thiền 之chi 樂lạc 遍biến 身thân 而nhi 受thọ 。
復phục 次thứ 初sơ 禪thiền 樂nhạo/nhạc/lạc 。 從tùng 外ngoại 而nhi 發phát 。 外ngoại 識thức 相tương 應ứng 。 意ý 識thức 不bất 相tương 應ứng 。 內nội 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 滿mãn 。 二nhị 禪thiền 之chi 樂lạc 。 雖tuy 從tùng 內nội 發phát 然nhiên 從tùng 喜hỷ 而nhi 生sanh 。 喜hỷ 根căn 相tướng 應ưng 。 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 不bất 相tương 應ứng 。 樂nhạo/nhạc/lạc 依y 於ư 喜hỷ 喜hỷ 尚thượng 不bất 遍biến 。 況huống 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 邪tà 。 今kim 三tam 禪thiền 之chi 樂lạc 。 從tùng 內nội 發phát 。 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 為vi 主chủ 內nội 無vô 喜hỷ 動động 。 念niệm 慧tuệ 因nhân 緣duyên 令linh 樂nhạo/nhạc/lạc 增tăng 長trưởng 遍biến 身thân 。 內nội 外ngoại 充sung 滿mãn 。 恬điềm 愉# 快khoái 樂lạc 。 世thế 間gian 第đệ 一nhất 樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 之chi 上thượng 故cố 。 佛Phật 說thuyết 行hành 慈từ 果quả 報báo 遍biến 淨tịnh 地địa 中trung 問vấn 曰viết 。 佛Phật 說thuyết 三tam 禪thiền 。 有hữu 二nhị 時thời 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 受thọ 樂lạc 。 二nhị 快khoái 樂lạc 。 約ước 何hà 義nghĩa 說thuyết 邪tà 。
答đáp 曰viết 。
實thật 爾nhĩ 。 快khoái 樂lạc 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 初sơ 發phát 未vị 遍biến 身thân 也dã 。 受thọ 樂lạc 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 既ký 增tăng 長trưởng 遍biến 身thân 受thọ 。 譬thí 如như 石thạch 中trung 之chi 泉tuyền 。 從tùng 內nội 涌dũng 出xuất 。 盈doanh 流lưu 於ư 外ngoại 。 遍biến 滿mãn 溝câu 渠cừ 。 三tam 禪thiền 之chi 樂lạc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 第đệ 二nhị 明minh 支chi 義nghĩa 。 開khai 為vi 二nhị 意ý 。 一nhất 明minh 支chi 義nghĩa 。 二nhị 明minh 前tiền 後hậu 不bất 同đồng 。 今kim 明minh 支chi 者giả 。 三tam 禪thiền 有hữu 五ngũ 支chi 其kỳ 五ngũ 云vân 何hà 。 一nhất 捨xả 二nhị 念niệm 三tam 智trí 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 五ngũ 一nhất 心tâm 。 一nhất 捨xả 支chi 者giả 。 得đắc 三tam 禪thiền 樂lạc 定định 生sanh 時thời 。 捨xả 喜hỷ 心tâm 不bất 悔hối 。 亦diệc 得đắc 言ngôn 捨xả 離ly 三tam 過quá 。 二nhị 念niệm 支chi 者giả 。 既ký 得đắc 三tam 禪thiền 之chi 樂lạc 。 念niệm 用dụng 三tam 法pháp 守thủ 護hộ 。 令linh 樂nhạo/nhạc/lạc 增tăng 長trưởng 。 三tam 智trí 支chi 者giả 。 善thiện 巧xảo 三tam 法pháp 離ly 三tam 過quá 。 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 者giả 。 快khoái 樂lạc 樂nhạo/nhạc/lạc 遍biến 身thân 受thọ 。 五ngũ 一nhất 心tâm 支chi 者giả 。 受thọ 樂lạc 心tâm 息tức 一nhất 心tâm 寂tịch 定định 相tướng 貌mạo 。 並tịnh 如như 二nhị 禪thiền 發phát 相tương/tướng 中trung 說thuyết 。 就tựu 此thử 支chi 中trung 。 約ước 義nghĩa 自tự 有hữu 四tứ 意ý 。 一nhất 者giả 三tam 為vi 方phương 便tiện 支chi 。 二nhị 為vi 證chứng 支chi 。 用dụng 念niệm 慧tuệ 智trí 三tam 支chi 。 調điều 適thích 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 。 令linh 速tốc 得đắc 增tăng 長trưởng 遍biến 身thân 故cố 。 說thuyết 為vi 方phương 便tiện 支chi 受thọ 身thân 。 樂nhạo/nhạc/lạc 一nhất 心tâm 二nhị 支chi 為vi 證chứng 。 此thử 二nhị 一nhất 時thời 發phát 。 是thị 三tam 禪thiền 之chi 正chánh 主chủ 也dã 。 二nhị 者giả 四tứ 是thị 自tự 地địa 立lập 支chi 。 一nhất 望vọng 下hạ 地địa 立lập 慧tuệ 念niệm 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 心tâm 約ước 自tự 地địa 立lập 。 捨xả 支chi 約ước 捨xả 下hạ 地địa 喜hỷ 不bất 悔hối 立lập 也dã 。 三tam 者giả 五ngũ 支chi 。 通thông 得đắc 說thuyết 作tác 方phương 便tiện 支chi 。 三tam 如như 上thượng 說thuyết 。 下hạ 二nhị 何hà 故cố 亦diệc 得đắc 名danh 方phương 便tiện 邪tà 。 正chánh 言ngôn 修tu 樂nhạo/nhạc/lạc 增tăng 長trưởng 能năng 感cảm 後hậu 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 一nhất 心tâm 亦diệc 爾nhĩ 。 復phục 望vọng 第đệ 六lục 默mặc 然nhiên 定định 體thể 五ngũ 支chi 例lệ 得đắc 名danh 。 因nhân 例lệ 得đắc 名danh 方phương 便tiện 。 四tứ 者giả 五ngũ 支chi 。 通thông 得đắc 說thuyết 為vi 證chứng 支chi 。 所sở 證chứng 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 時thời 。 自tự 然nhiên 生sanh 捨xả 愛ái 念niệm 。 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 如như 母mẫu 護hộ 子tử 。 不bất 由do 人nhân 勸khuyến 。 等đẳng 智trí 自tự 發phát 。 籌trù 量lượng 調điều 適thích 。 五ngũ 支chi 俱câu 皆giai 屬thuộc 證chứng 。 問vấn 曰viết 若nhược 爾nhĩ 前tiền 說thuyết 並tịnh 是thị 方phương 便tiện 。 後hậu 說thuyết 是thị 證chứng 得đắc 。 此thử 意ý 豈khởi 不bất 碩# 相tương 違vi 反phản 邪tà 。
答đáp 曰viết 。
並tịnh 有hữu 其kỳ 義nghĩa 。 細tế 尋tầm 自tự 見kiến 。 第đệ 二nhị 明minh 支chi 前tiền 後hậu 不bất 同đồng 者giả 。 諸chư 經kinh 及cập 論luận 各các 異dị 。 立lập 次thứ 第đệ 如như 成thành 實thật 論luận 。 明minh 五ngũ 支chi 次thứ 第đệ 者giả 。 捨xả 念niệm 智trí 受thọ 樂lạc 一nhất 心tâm 。 阿a 毘tỳ 曇đàm 明minh 次thứ 第đệ 。 慧tuệ 念niệm 樂nhạo/nhạc/lạc 捨xả 一nhất 心tâm 。 大đại 集tập 所sở 出xuất 次thứ 第đệ 者giả 。 念niệm 捨xả 慧tuệ 安an 定định 。 纓anh 絡lạc 經kinh 中trung 明minh 次thứ 第đệ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 護hộ 念niệm 智trí 一nhất 心tâm 。 釋thích 論luận 明minh 次thứ 第đệ 。 文văn 則tắc 不bất 定định 。 或hoặc 與dữ 成thành 論luận 同đồng 。 或hoặc 與dữ 纓anh 絡lạc 同đồng 。 問vấn 曰viết 。 何hà 獨độc 此thử 明minh 支chi 次thứ 第đệ 不bất 定định 。 餘dư 禪thiền 不bất 然nhiên 邪tà 。
答đáp 曰viết 。
初sơ 禪thiền 等đẳng 唯duy 有hữu 一nhất 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 今kim 三tam 禪thiền 有hữu 二nhị 種chủng 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 由do 此thử 二nhị 樂nhạo/nhạc/lạc 前tiền 後hậu 異dị 故cố 。 中trung 間gian 迴hồi 互hỗ 不bất 定định 。 是thị 故cố 諸chư 經kinh 次thứ 第đệ 各các 立lập 不bất 同đồng 。 而nhi 悉tất 有hữu 意ý 。 必tất 須tu 得đắc 所sở 以dĩ 。 第đệ 三Tam 明Minh 體thể 用dụng 。 如như 纓anh 絡lạc 經Kinh 云vân 。 五ngũ 支chi 為vi 因nhân 。 第đệ 六lục 默mặc 然nhiên 心tâm 為vi 體thể 。 第đệ 四tứ 明minh 淺thiển 深thâm 。 五ngũ 明minh 進tiến 退thoái 。 並tịnh 如như 前tiền 釋thích 。 第đệ 六lục 門môn 功công 德đức 者giả 。 具cụ 有hữu 離ly 過quá 善thiện 心tâm 二nhị 德đức 。 如như 大đại 集tập 經kinh 說thuyết 。 所sở 言ngôn 離ly 者giả 。 謂vị 離ly 五ngũ 蓋cái 。 具cụ 者giả 謂vị 具cụ 五ngũ 支chi 。 據cứ 別biệt 則tắc 但đãn 三tam 禪thiền 。 獨độc 有hữu 離ly 喜hỷ 過quá 之chi 德đức 。 餘dư 義nghĩa 類loại 上thượng 可khả 知tri 。 次thứ 釋thích 第đệ 四tứ 禪thiền 相tương/tướng 。 如như 經kinh 偈kệ 說thuyết 。
聖thánh 人nhân 得đắc 能năng 捨xả 。 餘dư 人nhân 捨xả 為vi 難nạn/nan 。
若nhược 能năng 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 患hoạn 。 見kiến 不bất 動động 大đại 安an 。
憂ưu 喜hỷ 先tiên 已dĩ 除trừ 。 苦khổ 樂lạc 今kim 亦diệc 斷đoạn 。
捨xả 念niệm 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 入nhập 第đệ 四tứ 禪thiền 中trung 。
第đệ 三tam 禪thiền 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 。 無vô 常thường 動động 故cố 棄khí 。
欲dục 界giới 中trung 斷đoạn 憂ưu 。 初sơ 二nhị 禪thiền 除trừ 苦khổ 。
是thị 故cố 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 第đệ 四tứ 禪thiền 中trung 說thuyết 。
先tiên 已dĩ 斷đoạn 憂ưu 苦khổ 。 今kim 則tắc 除trừ 苦khổ 樂lạc 。
今kim 此thử 四tứ 行hành 偈kệ 。 具cụ 明minh 修tu 證chứng 四tứ 禪thiền 之chi 相tướng 。 今kim 釋thích 第đệ 四tứ 禪thiền 開khai 為vi 三tam 意ý 。 一nhất 釋thích 名danh 。 二nhị 明minh 修tu 習tập 方phương 法pháp 。 三Tam 明Minh 發phát 相tương/tướng 。 第đệ 一nhất 釋thích 四tứ 禪thiền 名danh 者giả 。 禪thiền 名danh 支chi 林lâm 。 四tứ 禪thiền 攬lãm 四tứ 支chi 成thành 定định 。 於ư 第đệ 四tứ 心tâm 中trung 證chứng 得đắc 故cố 。 名danh 四tứ 禪thiền 。 猶do 是thị 無vô 覺giác 無vô 觀quán 三tam 昧muội 。 聖thánh 默mặc 然nhiên 攝nhiếp 。 亦diệc 名danh 不bất 動động 定định 。 地địa 持trì 經Kinh 說thuyết 名danh 捨xả 俱câu 禪thiền 。 此thử 定định 發phát 時thời 。 體thể 無vô 苦khổ 樂lạc 。 與dữ 微vi 妙diệu 捨xả 受thọ 俱câu 發phát 。 此thử 定định 與dữ 捨xả 根căn 相tướng 應ưng 故cố 。 名danh 捨xả 俱câu 禪thiền 。 第đệ 二nhị 明minh 修tu 習tập 方phương 法pháp 者giả 。 如như 上thượng 一nhất 行hành 偈kệ 說thuyết 。 是thị 樂lạc 聖thánh 人nhân 得đắc 能năng 捨xả 。 餘dư 人nhân 捨xả 為vi 難nạn/nan 。 若nhược 能năng 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 患hoạn 。 見kiến 不bất 動động 大đại 安an 。 佛Phật 此thử 偈kệ 具cụ 明minh 修tu 四tứ 禪thiền 方phương 便tiện 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 行hành 者giả 欲dục 得đắc 四tứ 禪thiền 。 當đương 應ưng 深thâm 見kiến 。 三tam 禪thiền 過quá 患hoạn 。 云vân 何hà 見kiến 過quá 。 初sơ 欲dục 得đắc 樂lạc 。 一nhất 心tâm 勤cần 求cầu 。 大đại 為vi 辛tân 苦khổ 。 既ký 得đắc 守thủ 護hộ 愛ái 著trước 。 是thị 亦diệc 為vi 苦khổ 。 一nhất 旦đán 失thất 壞hoại 。 則tắc 復phục 受thọ 苦khổ 。 是thị 故cố 經kinh 說thuyết 。 第đệ 三tam 禪thiền 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 常thường 動động 故cố 苦khổ 。 又hựu 此thử 樂nhạo 法Pháp 。 覆phú 念niệm 令linh 不bất 清thanh 淨tịnh 。 行hành 者giả 既ký 深thâm 見kiến 三tam 禪thiền 樂nhạo/nhạc/lạc 有hữu 大đại 苦khổ 之chi 患hoạn 。 應ưng 一nhất 心tâm 厭yếm 離ly 求cầu 四tứ 禪thiền 種chủng 不bất 動động 定định 。
爾nhĩ 時thời 於ư 三tam 禪thiền 邊biên 地địa 。 當đương 修tu 六lục 行hành 方phương 法pháp 。 例lệ 如như 前tiền 說thuyết 。 亦diệc 應ưng 用dụng 於ư 三tam 法pháp 除trừ 遣khiển 。 一nhất 不bất 著trước 。 二nhị 訶ha 責trách 。 三tam 觀quán 析tích 。 行hành 此thử 三tam 法Pháp 。 即tức 三tam 禪thiền 謝tạ 滅diệt 。 而nhi 四tứ 禪thiền 未vị 到đáo 中trung 間gian 。 必tất 有hữu 定định 前tiền 發phát 。 與dữ 觀quán 相tương 應ứng 等đẳng 相tướng 貌mạo 。 並tịnh 如như 上thượng 說thuyết 不bất 同đồng 。 憂ưu 喜hỷ 過quá 如như 前tiền 說thuyết 。 第đệ 三tam 釋thích 四tứ 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 此thử 如như 上thượng 三tam 行hành 偈kệ 說thuyết 證chứng 。 例lệ 前tiền 開khai 為vi 六lục 意ý 。 一nhất 正chánh 明minh 證chứng 四tứ 禪thiền 。 二nhị 明minh 支chi 義nghĩa 。 三Tam 明Minh 體thể 用dụng 。 四tứ 明minh 淺thiển 深thâm 。 五ngũ 明minh 進tiến 退thoái 。 六lục 明minh 功công 德đức 。 第đệ 一nhất 明minh 四tứ 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 行hành 者giả 因nhân 中trung 間gian 禪thiền 。 修tu 行hành 不bất 止chỉ 。 得đắc 入nhập 未vị 到đáo 地địa 。 心tâm 無vô 動động 散tán 。 即tức 四tứ 禪thiền 方phương 便tiện 定định 。 於ư 後hậu 其kỳ 心tâm 豁hoát 然nhiên 開khai 發phát 。 定định 心tâm 安an 隱ẩn 出xuất 入nhập 息tức 斷đoạn 。 定định 發phát 之chi 時thời 。 與dữ 捨xả 俱câu 生sanh 。 無vô 苦khổ 無vô 樂lạc 。 空không 明minh 寂tịch 靜tĩnh 。 善thiện 法Pháp 眷quyến 屬thuộc 。 類loại 如như 前tiền 說thuyết 。 但đãn 無vô 事sự 用dụng 喜hỷ 樂lạc 動động 轉chuyển 之chi 異dị 。
爾nhĩ 時thời 心tâm 如như 明minh 鏡kính 不bất 動động 。 亦diệc 如như 淨tịnh 水thủy 無vô 波ba 。 絕tuyệt 諸chư 亂loạn 想tưởng 。 正chánh 念niệm 堅kiên 固cố 。 猶do 如như 虛hư 空không 。 是thị 名danh 世thế 間gian 。 真chân 實thật 禪thiền 定định 。 無vô 諸chư 垢cấu 染nhiễm 。 行hành 者giả 住trụ 是thị 定định 中trung 。 心tâm 不bất 依y 善thiện 。 亦diệc 不bất 附phụ 惡ác 。 無vô 所sở 依y 倚ỷ 。 無vô 形hình 無vô 質chất 。 亦diệc 無vô 若nhược 干can 。 種chủng 種chủng 色sắc 相tướng 。 而nhi 內nội 成thành 就tựu 淨tịnh 色sắc 之chi 法pháp 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 。 若nhược 無vô 淨tịnh 色sắc 根căn 本bổn 。 則tắc 不bất 應ưng 於ư 定định 中trung 。 對đối 因nhân 緣duyên 時thời 。 發phát 種chủng 種chủng 色sắc 。 如như 通thông 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 勝thắng 處xứ 一nhất 切thiết 處xứ 變biến 化hóa 等đẳng 色sắc 。 並tịnh 依y 四tứ 禪thiền 。 若nhược 以dĩ 不bất 見kiến 諸chư 色sắc 。 謂vị 言ngôn 無vô 色sắc 者giả 。 應ưng 如như 虛hư 空không 處xứ 定định 。 三tam 種chủng 色sắc 滅diệt 。 一nhất 切thiết 色sắc 法pháp 。 悉tất 不bất 得đắc 現hiện 。 今kim 一nhất 切thiết 色sắc 法pháp 。 自tự 在tại 得đắc 現hiện 。 而nhi 於ư 定định 法pháp 無vô 所sở 損tổn 減giảm 者giả 。 當đương 知tri 是thị 真chân 色sắc 定định 。 譬thí 如như 明minh 鏡kính 。 體thể 是thị 淨tịnh 色sắc 故cố 。 隨tùy 對đối 諸chư 色sắc 一nhất 切thiết 得đắc 現hiện 。 若nhược 無vô 淨tịnh 色sắc 為vi 本bổn 者giả 。 終chung 不bất 於ư 虛hư 空không 中trung 。 現hiện 諸chư 色sắc 像tượng 。
復phục 次thứ 此thử 四tứ 禪thiền 種chủng 智trí 定định 一nhất 心tâm 故cố 。 念niệm 常thường 清thanh 淨tịnh 。 亦diệc 名danh 不bất 動động 定định 。 亦diệc 名danh 不bất 動động 智trí 慧tuệ 。 於ư 此thử 禪thiền 中trung 。 若nhược 欲dục 轉chuyển 緣duyên 學học 一nhất 切thiết 事sự 。 隨tùy 意ý 成thành 就tựu 。 一nhất 切thiết 神thần 通thông 。 變biến 化hóa 霔# 雨vũ 說thuyết 法Pháp 。 莫mạc 不bất 從tùng 此thử 定định 出xuất 。 如như 經kinh 說thuyết 。 佛Phật 於ư 四tứ 禪thiền 為vi 根căn 本bổn 。 第đệ 二nhị 明minh 支chi 義nghĩa 。 四tứ 禪thiền 有hữu 四tứ 支chi 。 一nhất 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 支chi 。 二nhị 捨xả 支chi 。 三tam 念niệm 清thanh 淨tịnh 支chi 。 四tứ 一nhất 心tâm 支chi 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 支chi 者giả 。 此thử 禪thiền 初sơ 發phát 與dữ 捨xả 受thọ 俱câu 發phát 。 捨xả 受thọ 心tâm 數số 不bất 與dữ 苦khổ 樂lạc 相tương 應ứng 故cố 。 言ngôn 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 支chi 。 二nhị 捨xả 支chi 者giả 。 既ký 得đắc 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 定định 。 捨xả 下hạ 勝thắng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 生sanh 厭yếm 悔hối 。
復phục 次thứ 真chân 定định 。 以dĩ 發phát 未vị 得đắc 成thành 就tựu 。 若nhược 心tâm 進tiến 勝thắng 定định 。 則tắc 便tiện 隨tùy 念niệm 動động 轉chuyển 。 不bất 名danh 無vô 動động 定định 。 是thị 故cố 定định 發phát 心tâm 不bất 念niệm 著trước 。 自tự 能năng 捨xả 離ly 故cố 。 名danh 捨xả 支chi 。 禪thiền 定định 分phân 明minh 等đẳng 智trí 照chiếu 了liễu 故cố 。 名danh 念niệm 清thanh 淨tịnh 支chi 。 定định 心tâm 寂tịch 靜tĩnh 。 雖tuy 對đối 眾chúng 緣duyên 心tâm 無vô 動động 念niệm 。 名danh 一nhất 心tâm 支chi 。 若nhược 次thứ 第đệ 明minh 支chi 義nghĩa 。 如như 今kim 說thuyết 。 通thông 而nhi 為vi 論luận 。 於ư 初sơ 一nhất 支chi 。 即tức 具cụ 四tứ 支chi 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 大đại 集tập 明minh 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 支chi 為vi 第đệ 三tam 。 此thử 中trung 云vân 何hà 為vi 初sơ 。
答đáp 曰viết 。
前tiền 後hậu 皆giai 有hữu 所sở 以dĩ 。 今kim 約ước 發phát 說thuyết 。 彼bỉ 據cứ 成thành 就tựu 而nhi 立lập 。 例lệ 如như 三tam 禪thiền 立lập 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 前tiền 後hậu 不bất 定định 。 第đệ 三tam 體thể 用dụng 者giả 如như 纓anh 絡lạc 經kinh 說thuyết 。 四tứ 禪thiền 四tứ 支chi 為vi 用dụng 。 第đệ 五ngũ 默mặc 然nhiên 為vi 體thể 。 第đệ 四tứ 淺thiển 深thâm 。 第đệ 五ngũ 進tiến 退thoái 。 例lệ 上thượng 可khả 解giải 。 第đệ 六lục 功công 德đức 者giả 。 四tứ 禪thiền 亦diệc 具cụ 離ly 過quá 善thiện 心tâm 二nhị 種chủng 功công 德đức 。 如như 大đại 集tập 經kinh 說thuyết 者giả 。 離ly 五ngũ 蓋cái 具cụ 四tứ 支chi 。 而nhi 獨độc 四tứ 禪thiền 有hữu 離ly 憂ưu 喜hỷ 苦khổ 樂lạc 之chi 過quá 善thiện 心tâm 。 敬kính 信tín 慚tàm 愧quý 等đẳng 及cập 六lục 善thiện 法Pháp 。 悉tất 從tùng 不bất 動động 定định 四tứ 禪thiền 而nhi 發phát 。 功công 德đức 善thiện 根căn 。 深thâm 厚hậu 倍bội 勝thắng 於ư 上thượng 。 類loại 前tiền 可khả 解giải 。 問vấn 曰viết 。 今kim 明minh 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 應ưng 說thuyết 諸chư 法Pháp 。 實thật 相tướng 甚thậm 深thâm 空không 定định 等đẳng 。 何hà 故cố 說thuyết 於ư 凡phàm 夫phu 四tứ 禪thiền 世thế 間gian 有hữu 漏lậu 生sanh 死tử 虛hư 誑cuống 之chi 法pháp 。
答đáp 曰viết 。
不bất 然nhiên 。 如như 釋thích 論luận 中trung 設thiết 問vấn 答đáp 。 曰viết 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 論luận 義nghĩa 中trung 。 但đãn 說thuyết 諸chư 法pháp 相tướng 空không 。 菩Bồ 薩Tát 云vân 何hà 。 於ư 空không 法pháp 中trung 。 能năng 起khởi 禪thiền 定định 。
答đáp 曰viết 。
菩Bồ 薩Tát 知tri 諸chư 五ngũ 欲dục 及cập 五ngũ 蓋cái 。 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 無vô 自tự 性tánh 。 空không 無vô 所sở 有hữu 。 捨xả 之chi 甚thậm 易dị 。 眾chúng 生sanh 顛điên 倒đảo 因nhân 緣duyên 。 著trước 此thử 欲dục 事sự 。 貪tham 少thiểu 弊tệ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 而nhi 離ly 禪thiền 中trung 深thâm 妙diệu 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 菩Bồ 薩Tát 。 為vì 是thị 眾chúng 生sanh 故cố 。 起khởi 慈từ 悲bi 心tâm 。 修tu 行hành 禪thiền 定định 。 繫hệ 心tâm 緣duyên 中trung 。 離ly 五ngũ 欲dục 除trừ 五ngũ 蓋cái 。 入nhập 喜hỷ 初sơ 禪thiền 。 滅diệt 覺giác 觀quán 。 攝nhiếp 心tâm 深thâm 入nhập 內nội 清thanh 淨tịnh 得đắc 微vi 妙diệu 喜hỷ 。 入nhập 第đệ 二nhị 禪thiền 。 以dĩ 深thâm 喜hỷ 散tán 之chi 故cố 。 離ly 一nhất 切thiết 喜hỷ 。 得đắc 遍biến 滿mãn 樂nhạo/nhạc/lạc 。 入nhập 第đệ 三tam 禪thiền 。 離ly 一nhất 切thiết 苦khổ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 切thiết 憂ưu 喜hỷ 。 及cập 出xuất 入nhập 息tức 自tự 斷đoạn 。 以dĩ 清thanh 淨tịnh 微vi 妙diệu 捨xả 。 而nhi 自tự 莊trang 嚴nghiêm 。 入nhập 第đệ 四tứ 禪thiền 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 空không 無vô 相tướng 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 不bất 知tri 故cố 。 以dĩ 禪thiền 相tương 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 若nhược 有hữu 諸chư 法pháp 空không 。 是thị 不bất 名danh 為vi 空không 。 亦diệc 不bất 應ưng 捨xả 五ngũ 欲dục 而nhi 得đắc 禪thiền 。 無vô 捨xả 無vô 得đắc 故cố 。 今kim 諸chư 法pháp 空không 相tướng 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 作tác 是thị 難nạn/nan 言ngôn 。 若nhược 諸chư 法pháp 空không 。 何hà 能năng 得đắc 禪thiền 。
復phục 次thứ 若nhược 菩Bồ 薩Tát 不bất 以dĩ 。 取thủ 相tương 愛ái 著trước 故cố 。 行hành 禪thiền 如như 人nhân 服phục 藥dược 。 欲dục 以dĩ 除trừ 病bệnh 。 不bất 以dĩ 為vi 美mỹ 。 為vi 戒giới 清thanh 淨tịnh 。 智trí 慧tuệ 成thành 就tựu 故cố 。 行hành 禪thiền 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 一nhất 禪thiền 中trung 行hành 大đại 慈từ 觀quán 空không 。 於ư 禪thiền 無vô 所sở 依y 止chỉ 。 以dĩ 五ngũ 欲dục 麁thô 誑cuống 顛điên 倒đảo 故cố 。 以dĩ 細tế 微vi 妙diệu 虛hư 空không 法pháp 治trị 之chi 。 譬thí 如như 毒độc 能năng 治trị 諸chư 毒độc 。
復phục 次thứ 釋thích 論luận 又hựu 說thuyết 。 譬thí 如như 國quốc 王vương 。 見kiến 子tử 從tùng 高cao 崖nhai 墜trụy 落lạc 。 恐khủng 必tất 定định 死tử 。 即tức 以dĩ 軟nhuyễn 物vật 接tiếp 之chi 。 不bất 令linh 身thân 命mạng 損tổn 毀hủy 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 爾nhĩ 。 見kiến 眾chúng 生sanh 遠viễn 離ly 波Ba 若Nhã 。 顛điên 倒đảo 墜trụy 落lạc 故cố 。 說thuyết 四tứ 禪thiền 空không 法pháp 。 以dĩ 接tiếp 眾chúng 生sanh 。 不bất 令linh 損tổn 失thất 法Pháp 身thân 慧tuệ 命mạng 。 是thị 故cố 今kim 辨biện 。 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 略lược 明minh 四tứ 禪thiền 。 於ư 義nghĩa 無vô 過quá 也dã 。
釋Thích 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 次Thứ 第Đệ 法Pháp 門Môn 卷quyển 第đệ 五ngũ
Thích Thiền Ba La Mật Thứ Đệ Pháp Môn ♦ Hết quyển 5
❖
Phiên âm: 3/4/2016 ◊ Cập nhật: 3/4/2016