廣Quảng 弘Hoằng 明Minh 集Tập 卷quyển 第đệ 十thập 八bát
Quảng Hoằng Minh Tập ♦ Quyển 18

大đại 唐đường 西tây 明minh 寺tự 沙Sa 門Môn 釋thích 道đạo 宣tuyên 撰soạn


法pháp 義nghĩa 篇thiên 第đệ 四tứ 之chi 一nhất


夫phu 法pháp 者giả 何hà 耶da 。 所sở 謂vị 憑bằng 准chuẩn 修tu 行hành 。 清thanh 神thần 洗tẩy 惑hoặc 而nhi 為vi 趣thú 也dã 。 義nghĩa 者giả 何hà 耶da 。 所sở 謂vị 深thâm 有hữu 所sở 以dĩ 千thiên 聖thánh 不bất 改cải 其kỳ 儀nghi 。 萬vạn 邪tà 莫mạc 迴hồi 其kỳ 致trí 者giả 也dã 。 俗tục 法pháp 五ngũ 常thường 。 仁nhân 義nghĩa 禮lễ 智trí 信tín 也dã 。 百bách 王vương 不bất 易dị 其kỳ 典điển 。 眾chúng 賢hiền 贊tán 翼dực 而nhi 不bất 墜trụy 者giả 也dã 。 道Đạo 法Pháp 兩lưỡng 諦đế 。 謂vị 真chân 俗tục 也dã 。 諸chư 佛Phật 之chi 所sở 由do 生sanh 。 群quần 有hữu 因nhân 之chi 而nhi 超siêu 悟ngộ 者giả 也dã 。 然nhiên 則tắc 俗tục 保bảo 五ngũ 常thường 。 淪luân 惑hoặc 綿miên 亘tuyên 。 道đạo 資tư 兩lưỡng 諦đế 。 勝thắng 智trí 增tăng 明minh 。 故cố 真chân 俗tục 為vi 出xuất 道đạo 之chi 階giai 基cơ 。 正Chánh 法Pháp 為vi 入nhập 空không 之chi 軌quỹ 躅trục 者giả 也dã 。 故cố 論luận 云vân 。 非phi 俗tục 無vô 以dĩ 通thông 真chân 。 非phi 真chân 無vô 以dĩ 遣khiển 俗tục 。 又hựu 云vân 。 諸chư 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 常thường 依y 二nhị 諦đế 。 斯tư 則tắc 大đại 略lược 之chi 成thành 教giáo 也dã 。 至chí 於ư 大đại 小tiểu 半bán 滿mãn 之chi 流lưu 。 三tam 篋khiếp 八bát 藏tạng 之chi 典điển 。 明minh 心tâm 塵trần 之chi 顯hiển 晦hối 。 曉hiểu 業nghiệp 報báo 之chi 殊thù 途đồ 。 通thông 慧tuệ 解giải 以dĩ 鏡kính 象tượng 心tâm 。 了liễu 世thế 相tương/tướng 以dĩ 光quang 神thần 照chiếu 也dã 。 若nhược 斯tư 以dĩ 敘tự 謂vị 之chi 法pháp 義nghĩa 也dã 。 至chí 於ư 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 思tư 擇trạch 靈linh 府phủ 者giả 。 則tắc 四tứ 依y 法pháp 正chánh 。 創sáng/sang 究cứu 識thức 於ư 倒đảo 情tình 。 八bát 直trực 明minh 道đạo 。 策sách 淨tịnh 心tâm 於ư 妄vọng 境cảnh 。 三tam 學học 開khai 其kỳ 玄huyền 府phủ 。 一nhất 貫quán 統thống 其kỳ 真chân 源nguyên 。 漸tiệm 染nhiễm 基cơ 搆câu 當đương 自tự 得đắc 其kỳ 涯nhai 也dã 。 但đãn 以dĩ 幽u 關quan 難nạn/nan 啟khải 。 匠tượng 石thạch 易dị 迷mê 。 匪phỉ 藉tạ 言ngôn 方phương 。 莫mạc 由do 升thăng 附phụ 。 所sở 以dĩ 自tự 古cổ 道đạo 俗tục 同đồng 而nhi 問vấn 津tân 。 疎sơ 瀹# 精tinh 靈linh 。 陶đào 練luyện 心tâm 術thuật 。 或hoặc 著trước 論luận 而nhi 導đạo 其kỳ 解giải 。 或hoặc 談đàm 述thuật 而nhi 寫tả 其kỳ 懷hoài 。 因nhân 言ngôn 而nhi 顯hiển 聖thánh 心tâm 。 寄ký 迹tích 而nhi 揚dương 玄huyền 理lý 者giả 也dã 。 昔tích 梁lương 已dĩ 敘tự 其kỳ 致trí 。 今kim 唐đường 更cánh 廣quảng 其kỳ 塵trần 。 各các 有hữu 其kỳ 志chí 。 明minh 代đại 代đại 斯tư 言ngôn 之chi 不bất 絕tuyệt 也dã 。


-# 梁lương 代đại 集tập 弘hoằng 明minh 法pháp 義nghĩa 總tổng 錄lục


-# 晉tấn 孫tôn 綽xước 喻dụ 道đạo 論luận


-# 羅la 君quân 章chương 更cánh 生sanh 論luận


-# 鄭trịnh 道đạo 子tử 神thần 不bất 滅diệt 論luận


-# 釋thích 慧tuệ 遠viễn 報báo 應ứng 論luận


-# 釋thích 慧tuệ 遠viễn 三tam 報báo 論luận


-# 釋thích 僧Tăng 順thuận 折chiết 三tam 破phá 論luận


-# 梁lương 高cao 祖tổ 神thần 明minh 成thành 佛Phật 義nghĩa


-# 蕭tiêu 琛# 難nạn/nan 神thần 滅diệt 論luận


-# 曹tào 思tư 文văn 難nạn/nan 神thần 滅diệt 論luận


-# 梁lương 高cao 祖tổ 答đáp 臣thần 神thần 不bất 滅diệt 勅sắc


-# 釋thích 法pháp 雲vân 與dữ 朝triêu 貴quý 書thư


-# 習tập 鑿tạc 齒xỉ 與dữ 釋thích 公công 書thư


-# 唐đường 廣quảng 弘hoằng 明minh 集tập 法pháp 義nghĩa 篇thiên 總tổng 錄lục


-# 序tự 曆lịch 代đại 賢hiền 明minh 釋thích 諸chư 疑nghi 惑hoặc 義nghĩa


-# 晉tấn 戴đái 安an 公công 釋thích 疑nghi 論luận


-# 晉tấn 戴đái 安an 公công 與dữ 遠viễn 法Pháp 師sư 書thư (# 并tinh 答đáp )#


-# 周chu 道đạo 祖tổ 難nạn/nan 釋thích 疑nghi 論luận


-# 戴đái 重trọng/trùng 與dữ 遠viễn 法Pháp 師sư 書thư


-# 戴đái 答đáp 周chu 居cư 士sĩ 難nạn/nan 論luận (# 并tinh 答đáp )#


-# 遠viễn 法Pháp 師sư 與dữ 戴đái 書thư (# 并tinh 答đáp )#


-# 何hà 承thừa 天thiên 報báo 應ứng 問vấn (# 劉lưu 少thiểu 府phủ 答đáp )#


-# 宋tống 謝tạ 靈linh 運vận 與dữ 諸chư 道Đạo 人Nhân 辯biện 宗tông 論luận (# 并tinh 書thư )#


-# 後hậu 秦tần 主chủ 姚diêu 興hưng 與dữ 安an 成thành 侯hầu 書thư 述thuật 佛Phật 義nghĩa


-# 通thông 三tam 世thế 等đẳng 論luận (# 并tinh 羅la 什thập 法Pháp 師sư 答đáp )#


-# 姚diêu 嵩tung 表biểu 問vấn 諸chư 義nghĩa (# 并tinh 興hưng 答đáp 等đẳng )#


-# 唐đường 沙Sa 門Môn 釋thích 惠huệ 淨tịnh 折chiết 疑nghi 論luận (# 并tinh 釋thích 法pháp 琳# 述thuật )#


-# 齊tề 竟cánh 陵lăng 王vương 與dữ 隱ẩn 士sĩ 劉lưu 虬cầu 書thư (# 三tam 首thủ )#


-# 齊tề 沈trầm 約ước 內nội 典điển 序tự


-# 齊tề 沈trầm 約ước 為vi 皇hoàng 太thái 子tử 解giải 講giảng 疏sớ/sơ


-# 齊tề 沈trầm 約ước 為vi 竟cánh 陵lăng 王vương 發phát 講giảng 疏sớ/sơ (# 并tinh 頌tụng )#


-# 齊tề 沈trầm 約ước 為vi 竟cánh 陵lăng 王vương 解giải 講giảng 疏sớ/sơ (# 二nhị 首thủ )#


-# 梁lương 太thái 子tử 綱cương 請thỉnh 帝đế 講giảng (# 并tinh 答đáp 往vãng 返phản 六lục 首thủ )#


-# 梁lương 陸lục 雲vân 述thuật 御ngự 講giảng 金kim 字tự 波Ba 若Nhã 序tự


-# 梁lương 蕭tiêu 子tử 顯hiển 敘tự 講giảng 波Ba 若Nhã 義nghĩa


-# 皇hoàng 大đại 子tử 謝tạ 講giảng 竟cánh 啟khải (# 并tinh 答đáp )#


-# 梁lương 太thái 子tử 綱cương 上thượng 大đại 法pháp 頌tụng (# 并tinh 表biểu 答đáp )#


-# 晉tấn 安an 王vương 上thượng 太thái 子tử 玄huyền 圃phố 講giảng 頌tụng (# 并tinh 啟khải 答đáp )#


-# 梁Lương 武Võ 帝Đế 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 疏Sớ/sơ 序Tự
# Lương Võ Đế Niết Bàn Kinh Sớ/sơ Tự

-# 梁lương 湘# 東đông 王vương 法Pháp 寶bảo 聯liên 壁bích 序tự


-# 梁lương 簡giản 文văn 成thành 實thật 論luận 序tự


-# 梁lương 元nguyên 帝đế 內nội 典điển 碑bi 銘minh 集tập 林lâm 序tự


-# 唐đường 沙Sa 門Môn 釋thích 玄huyền 則tắc 禪thiền 林lâm 妙diệu 記ký 集tập 序tự (# 二nhị 首thủ )#


-# 唐đường 司ty 元nguyên 大đại 夫phu 李# 儼nghiễm 法pháp 苑uyển 珠châu 琳# 序tự


-# 梁lương 昭chiêu 明minh 太thái 子tử 答đáp 請thỉnh 講giảng 書thư (# 并tinh 啟khải 答đáp 三tam 首thủ )#


-# 昭chiêu 明minh 謝tạ 勅sắc 賚lãi 木mộc 栖tê 如như 意ý 啟khải


-# 昭chiêu 明minh 立lập 二nhị 諦đế 義nghĩa (# 并tinh 道đạo 俗tục 二nhị 十thập 二nhị 人nhân 難nan 及cập 解giải )#


-# 昭chiêu 明minh 立lập 法Pháp 身thân 義nghĩa (# 并tinh 僧Tăng 六lục 人nhân 往vãng 反phản 問vấn 答đáp )#


-# 昭chiêu 明minh 謝tạ 勅sắc 看khán 講giảng 解giải 二nhị 啟khải


-# 昭Chiêu 明Minh 謝Tạ 勅Sắc 賚Lãi 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 疏Sớ/sơ 講Giảng 啟Khải
# Chiêu Minh Tạ Sắc Lãi Niết Bàn Kinh Sớ/sơ Giảng Khải

-# 昭Chiêu 明Minh 謝Tạ 勅Sắc 賚Lãi 大Đại 集Tập 經Kinh 講Giảng 疏Sớ/sơ 啟Khải
# Chiêu Minh Tạ Sắc Lãi Đại Tập Kinh Giảng Sớ/sơ Khải

-# 梁lương 晉tấn 安an 王vương 與dữ 廣quảng 信tín 侯hầu 書thư (# 并tinh 答đáp )#


-# 齊tề 沈trầm 約ước 立lập 佛Phật 法Pháp 義nghĩa 論luận (# 五ngũ 首thủ )#


-# 齊tề 沈trầm 約ước 難nạn/nan 范phạm 縝# 神thần 滅diệt 論luận


-# 陳trần 沙Sa 門Môn 真chân 觀quán 因nhân 緣duyên 無vô 性tánh 論luận (# 并tinh 朱chu 世thế 卿khanh 自tự 然nhiên 論luận )#


-# 魏Ngụy 收Thu 北Bắc 齊Tề 三Tam 部Bộ 一Nhất 切Thiết 經Kinh 願Nguyện 文Văn
# Ngụy Thu Bắc Tề Tam Bộ Nhất Thiết Kinh Nguyện Văn

-# 王Vương 褒Bao 周Chu 藏Tạng 經Kinh 願Nguyện 文Văn
# Vương Bao Chu Tạng Kinh Nguyện Văn

-# 隋Tùy 煬# 帝Đế 寶Bảo 臺Đài 經Kinh 藏Tạng 願Nguyện 文Văn
# Tùy # Đế Bảo Đài Kinh Tạng Nguyện Văn

-# 唐đường 太thái 宗tông 三tam 藏tạng 聖thánh 教giáo 序tự (# 并tinh 表biểu 請thỉnh 謝tạ 答đáp )#


-# 今kim 上thượng 述thuật 三tam 藏tạng 聖thánh 教giáo 序tự (# 并tinh 謝tạ 答đáp )#


-# 唐Đường 禇# 亮Lượng 述Thuật 注Chú 般Bát 若Nhã 經Kinh 序Tự
# Đường # Lượng Thuật Chú Bát Nhã Kinh Tự

-# 唐Đường 柳Liễu 宣Tuyên 與Dữ 翻Phiên 經Kinh 大Đại 德Đức 書Thư (# 并Tinh 答Đáp )#
# Đường Liễu Tuyên Dữ Phiên Kinh Đại Đức Thư # Tinh Đáp #

廣quảng 弘hoằng 明minh 集tập 法pháp 義nghĩa 篇thiên 第đệ 四tứ 之chi 初sơ


-# 釋thích 疑nghi 論luận 。 晉tấn 處xứ 士sĩ 戴đái 安an 公công 。


-# 與dữ 遠viễn 法Pháp 師sư 書thư 。 戴đái 安an 。


-# 難nạn/nan 釋thích 疑nghi 論luận 。 周chu 居cư 士sĩ 道đạo 祖tổ (# 并tinh 答đáp )# 。 重trọng/trùng 與dữ 遠viễn 法Pháp 師sư 書thư 。 戴đái 安an (# 并tinh 答đáp )# 。


報báo 應ứng 問vấn 。 何hà 承thừa 天thiên (# 劉lưu 少thiểu 府phủ 答đáp )# 。


-# 辯biện 宗tông 論luận (# 并tinh 問vấn 答đáp 往vãng 返phản )# 。 宋tống 侍thị 中trung 謝tạ 靈linh 運vận 。


-# 述thuật 佛Phật 法Pháp 諸chư 深thâm 義nghĩa 。 秦tần 主chủ 姚diêu 興hưng (# 并tinh 答đáp )# 。


-# 折chiết 疑nghi 論luận 。 唐đường 沙Sa 門Môn 慧tuệ 淨tịnh (# 并tinh 述thuật )# 。


釋thích 疑nghi 論luận


晉tấn 戴đái 安an


安an 處xứ 子tử 問vấn 於ư 玄huyền 明minh 先tiên 生sanh 曰viết 。 蓋cái 聞văn 積tích 善thiện 之chi 家gia 必tất 有hữu 餘dư 慶khánh 。 積tích 不bất 善thiện 之chi 家gia 必tất 有hữu 餘dư 殃ương 。 又hựu 曰viết 。 天thiên 道đạo 無vô 親thân 。 常thường 與dữ 善thiện 人nhân 。 斯tư 乃nãi 聖thánh 達đạt 之chi 格cách 言ngôn 。 萬vạn 代đại 之chi 宏hoành 標tiêu 也dã 。 此thử 則tắc 行hành 成thành 於ư 己kỷ 身thân 。 福phước 流lưu 於ư 後hậu 世thế 。 惡ác 顯hiển 於ư 事sự 業nghiệp 。 獲hoạch 罪tội 乎hồ 幽u 冥minh 。 然nhiên 聖thánh 人nhân 為vi 善thiện 。 理lý 無vô 不bất 盡tận 理lý 盡tận 善thiện 積tích 。 宜nghi 歷lịch 代đại 皆giai 不bất 移di 。 行hành 無vô 一nhất 善thiện 惡ác 惡ác 相tướng 承thừa 。 亦diệc 當đương 百bách 世thế 俱câu 闇ám 。 是thị 善thiện 有hữu 常thường 門môn 。 惡ác 有hữu 定định 族tộc 。 後hậu 世thế 修tu 行hành 復phục 可khả 益ích 哉tai 。 又hựu 有hữu 束thúc 修tu 履lý 道đạo 。 言ngôn 行hạnh 無vô 傷thương 。 而nhi 天thiên 罰phạt 人nhân 楚sở 百bách 羅la 備bị 纓anh 。 任nhậm 性tánh 恣tứ 情tình 肆tứ 行hành 暴bạo 虐ngược 。 生sanh 保bảo 榮vinh 貴quý 子tử 孫tôn 繁phồn 熾sí 。 推thôi 此thử 而nhi 論luận 。 積tích 善thiện 之chi 報báo 竟cánh 何hà 在tại 乎hồ 。 夫phu 五ngũ 情tình 六lục 慾dục 人nhân 心tâm 所sở 常thường 有hữu 。 斧phủ 藻tảo 防phòng 閑nhàn 外ngoại 事sự 之chi 至chí 苦khổ 。 苟cẩu 人nhân 鬼quỷ 無vô 尤vưu 於ư 趣thú 舍xá 。 何hà 不bất 順thuận 其kỳ 所sở 甘cam 而nhi 強cường/cưỡng 其kỳ 苦khổ 哉tai 。 請thỉnh 釋thích 所sở 疑nghi 以dĩ 祛khư 其kỳ 惑hoặc 。 先tiên 生sanh 曰viết 。 善thiện 哉tai 子tử 之chi 問vấn 也dã 。 史sử 遷thiên 有hữu 言ngôn 。 天thiên 之chi 報báo 施thí 善thiện 人nhân 何hà 如như 哉tai 。 荀# 悅duyệt 亦diệc 云vân 。 飾sức 變biến 詐trá 而nhi 為vi 姦gian 宄quỹ 者giả 。 自tự 足túc 乎hồ 一nhất 世thế 之chi 間gian 。 守thủ 道đạo 順thuận 理lý 者giả 。 不bất 免miễn 飢cơ 寒hàn 之chi 患hoạn 。 二nhị 生sanh 疑nghi 之chi 於ư 前tiền 而nhi 未vị 能năng 辨biện 。 吾ngô 子tử 惑hoặc 之chi 於ư 後hậu 。 不bất 亦diệc 宜nghi 乎hồ 。 請thỉnh 試thí 言ngôn 之chi 。 夫phu 人nhân 資tư 二nhị 儀nghi 之chi 性tánh 以dĩ 生sanh 。 稟bẩm 五ngũ 常thường 之chi 氣khí 以dĩ 育dục 。 性tánh 有hữu 脩tu 短đoản 之chi 期kỳ 。 故cố 有hữu 彭# 殤thương 之chi 殊thù 。 氣khí 有hữu 精tinh 麁thô 之chi 異dị 。 亦diệc 有hữu 賢hiền 愚ngu 之chi 別biệt 。 此thử 自tự 然nhiên 之chi 定định 理lý 不bất 可khả 移di 者giả 也dã 。 是thị 以dĩ 堯# 舜thuấn 大đại 聖thánh 朱chu 均quân 是thị 育dục 。 瞽# 叟# 下hạ 愚ngu 誕đản 生sanh 有hữu 舜thuấn 。 顏nhan 回hồi 大đại 賢hiền 早tảo 夭yểu 絕tuyệt 嗣tự 。 商thương 臣thần 極cực 惡ác 令linh 胤dận 剋khắc 昌xương 。 夷di 叔thúc 至chí 仁nhân 餓ngạ 死tử 窮cùng 山sơn 。 盜đạo 跖# 肆tứ 虐ngược 富phú 樂lạc 自tự 終chung 。 比tỉ 干can 忠trung 正chánh 斃# 不bất 旋toàn 踵chủng 。 張trương 湯thang 酷khốc 吏lại 七thất 世thế 珥nhị 貂# 。 凡phàm 此thử 比tỉ 類loại 。 不bất 可khả 稱xưng 言ngôn 。 驗nghiệm 之chi 聖thánh 賢hiền 既ký 如như 彼bỉ 。 求cầu 之chi 常thường 人nhân 又hựu 如như 此thử 。 故cố 知tri 賢hiền 愚ngu 善thiện 惡ác 脩tu 短đoản 窮cùng 達đạt 。 各các 有hữu 分phần/phân 命mạng 。 非phi 積tích 行hành 之chi 所sở 致trí 也dã 。 夫phu 以dĩ 天thiên 地địa 之chi 玄huyền 遠viễn 。 陰âm 陽dương 之chi 廣quảng 大đại 。 人nhân 在tại 其kỳ 中trung 。 豈khởi 惟duy 𥺀# 米mễ 之chi 在tại 太thái 倉thương 。 毫hào 末mạt 之chi 於ư 馬mã 體thể 哉tai 。 而nhi 匹thất 夫phu 之chi 細tế 行hành 。 人nhân 事sự 之chi 近cận 習tập 。 一nhất 善thiện 一nhất 惡ác 皆giai 致trí 冥minh 應ưng 。 欲dục 移di 自tự 然nhiên 之chi 彭# 殤thương 易dị 聖thánh 於ư 朱chu 舜thuấn 。 此thử 之chi 不bất 然nhiên 居cư 可khả 識thức 矣hĩ 。 然nhiên 則tắc 積tích 善thiện 積tích 惡ác 之chi 談đàm 。 蓋cái 施thí 於ư 勸khuyến 教giáo 耳nhĩ 。 何hà 以dĩ 言ngôn 之chi 。 夫phu 人nhân 生sanh 而nhi 靖tĩnh 天thiên 之chi 性tánh 也dã 。 感cảm 物vật 而nhi 動động 性tánh 之chi 欲dục 也dã 。 性tánh 欲dục 既ký 開khai 流lưu 宕# 莫mạc 檢kiểm 。 聖thánh 人nhân 之chi 救cứu 其kỳ 弊tệ 。 因nhân 神thần 道đạo 以dĩ 設thiết 教giáo 。 故cố 理lý 妙diệu 而nhi 化hóa 敷phu 。 順thuận 推thôi 遷thiên 而nhi 抑ức 引dẫn 。 故cố 功công 玄huyền 而nhi 事sự 適thích 。 是thị 以dĩ 六lục 合hợp 之chi 內nội 論luận 而nhi 不bất 議nghị 。 鑽toàn 之chi 而nhi 不bất 知tri 所sở 由do 。 日nhật 用dụng 而nhi 不bất 見kiến 所sở 極cực 。 設thiết 禮lễ 學học 以dĩ 開khai 其kỳ 大đại 矇# 。 名danh 法pháp 以dĩ 束thúc 其kỳ 形hình 跡tích 。 賢hiền 者giả 倚ỷ 之chi 以dĩ 成thành 其kỳ 志chí 。 不bất 肖tiếu 企xí 及cập 以dĩ 免miễn 其kỳ 過quá 。 使sử 孝hiếu 友hữu 之chi 恩ân 深thâm 。 君quân 臣thần 之chi 義nghĩa 篤đốc 。 長trưởng 幼ấu 之chi 禮lễ 序tự 。 朋bằng 執chấp 之chi 好hiếu 著trước 。 背bối/bội 之chi 則tắc 為vi 失thất 道đạo 之chi 人nhân 。 譏cơ 議nghị 以dĩ 之chi 起khởi 。 向hướng 之chi 則tắc 為vi 名danh 教giáo 之chi 士sĩ 。 聲thanh 譽dự 以dĩ 之chi 彰chương 。 此thử 則tắc 君quân 子tử 行hành 已dĩ 處xứ 心tâm 。 豈khởi 可khả 須tu 臾du 而nhi 忘vong 善thiện 哉tai 。 何hà 必tất 修tu 教giáo 責trách 實thật 以dĩ 期kỳ 應ưng 報báo 乎hồ 。 苟cẩu 能năng 體thể 聖thánh 教giáo 之chi 幽u 旨chỉ 。 審thẩm 分phần/phân 命mạng 之chi 所sở 鍾chung 。 庶thứ 可khả 豁hoát 滯trệ 於ư 心tâm 府phủ 不bất 祈kỳ 驗nghiệm 於ư 冥minh 中trung 矣hĩ 。 安an 處xứ 子tử 乃nãi 避tị 席tịch 曰viết 。 夫phu 理lý 蘊uẩn 千thiên 載tái 念niệm 纏triền 一nhất 生sanh 。 今kim 聞văn 吾ngô 子tử 大đại 通thông 之chi 論luận 。 足túc 以dĩ 釋thích 滯trệ 疑nghi 祛khư 幽u 結kết 矣hĩ 。 僕bộc 雖tuy 不bất 敏mẫn 請thỉnh 佩bội 斯tư 言ngôn 。


與dữ 遠viễn 法Pháp 師sư 書thư


安an 公công 和hòa 南nam 。 弟đệ 子tử 常thường 覽lãm 經Kinh 典điển 。 皆giai 以dĩ 禍họa 福phước 之chi 來lai 由do 於ư 積tích 行hành 。 是thị 以dĩ 自tự 少thiểu 束thúc 修tu 。 至chí 于vu 白bạch 首thủ 行hành 不bất 負phụ 於ư 所sở 知tri 。 言ngôn 不bất 傷thương 於ư 物vật 類loại 。 而nhi 一nhất 生sanh 艱gian 楚sở 荼đồ 毒độc 備bị 經kinh 顧cố 景cảnh 。 塊khối 然nhiên 不bất 盡tận 。 唯duy 已dĩ 夫phu 冥minh 理lý 難nạn/nan 推thôi 近cận 情tình 易dị 纏triền 。 每mỗi 中trung 宵tiêu 幽u 念niệm 。 悲bi 慨khái 盈doanh 懷hoài 。 始thỉ 知tri 脩tu 短đoản 窮cùng 達đạt 自tự 有hữu 定định 分phần/phân 。 積tích 善thiện 積tích 惡ác 之chi 談đàm 。 蓋cái 是thị 勸khuyến 教giáo 之chi 言ngôn 耳nhĩ 。 近cận 作tác 此thử 釋thích 疑nghi 論luận 。 今kim 以dĩ 相tương/tướng 呈trình 想tưởng 消tiêu 息tức 之chi 餘dư 脫thoát 能năng 尋tầm 省tỉnh 。 戴đái 安an 公công 和hòa 南nam 。


遠viễn 法Pháp 師sư 答đáp


釋thích 慧tuệ 遠viễn 頓đốn 首thủ 。 省tỉnh 君quân 別biệt 示thị 以dĩ 為vi 慨khái 然nhiên 。 先tiên 雖tuy 未vị 善thiện 想tưởng 患hoạn 。 人nhân 物vật 來lai 往vãng 亦diệc 未vị 始thỉ 暫tạm 忘vong 。 分phần/phân 命mạng 窮cùng 達đạt 非phi 常thường 智trí 所sở 測trắc 。 然nhiên 依y 傍bàng 大đại 宗tông 似tự 有hữu 定định 檢kiểm 。 去khứ 秋thu 與dữ 諸chư 人nhân 共cộng 讀đọc 君quân 論luận 。 亦diệc 並tịnh 有hữu 同đồng 異dị 。 觀quán 周chu 郎lang 作tác 答đáp 意ý 。 謂vị 世thế 典điển 與dữ 佛Phật 教giáo 粗thô 是thị 。 其kỳ 中trung 今kim 封phong 相tương/tướng 呈trình 。 想tưởng 暇hạ 日nhật 能năng 力lực 尋tầm 省tỉnh 。


難nạn/nan 釋thích 疑nghi 論luận


周chu 道đạo 祖tổ


近cận 見kiến 君quân 釋thích 疑nghi 論luận 。 蓋cái 即tức 情tình 之chi 作tác 。 料liệu 檢kiểm 理lý 要yếu 殆đãi 乎hồ 有hữu 。 中trung 但đãn 審thẩm 分phần/phân 命mạng 之chi 守thủ 似tự 未vị 照chiếu 其kỳ 本bổn 耳nhĩ 。 福phước 善thiện 莫mạc 驗nghiệm 亦diệc 僕bộc 所sở 常thường 惑hoặc 。 雖tuy 周chu 覽lãm 六lục 籍tịch 逾du 深thâm 其kỳ 滯trệ 。 及cập 覩đổ 經kinh 教giáo 始thỉ 昭chiêu 然nhiên 有hữu 歸quy 。 故cố 請thỉnh 以dĩ 先tiên 覺giác 語ngữ 當đương 今kim 之chi 學học 者giả 也dã 。 君quân 以dĩ 為vi 審thẩm 分phần/phân 命mạng 所sở 鍾chung 可khả 無vô 祈kỳ 驗nghiệm 於ư 冥minh 中trung 餘dư 慶khánh 之chi 言ngôn 在tại 於ư 勸khuyến 教giáo 。 請thỉnh 審thẩm 分phần/phân 命mạng 之chi 旨chỉ 。 為vi 當đương 宅trạch 情tình 於ư 理lý 任nhậm 而nhi 弗phất 營doanh 邪tà 。 為vi 忘vong 懷hoài 闇ám 昧muội 直trực 置trí 而nhi 已dĩ 邪tà 。 若nhược 宅trạch 情tình 於ư 理lý 則tắc 理lý 未vị 可khả 喻dụ 。 善thiện 惡ác 紛phân 互hỗ 逆nghịch 順thuận 莫mạc 檢kiểm 。 苟cẩu 非phi 冥minh 廢phế 豈khởi 得đắc 弗phất 營doanh 。 若nhược 直trực 置trí 而nhi 已dĩ 。 則tắc 自tự 非phi 坐tọa 忘vong 事sự 至chí 必tất 感cảm 。 感cảm 因nhân 於ư 事sự 則tắc 情tình 亦diệc 昇thăng 降giáng/hàng 。 履lý 信tín 獲hoạch 祐hựu 何hà 能năng 不bất 慶khánh 。 為vi 惡ác 弗phất 罰phạt 焉yên 得đắc 無vô 怨oán 。 雖tuy 欲dục 忘vong 懷hoài 其kỳ 可khả 得đắc 乎hồ 。 靖tĩnh 求cầu 諸chư 己kỷ 其kỳ 效hiệu 明minh 矣hĩ 。 又hựu 勸khuyến 教giáo 之chi 設thiết 必tất 傍bàng 實thật 而nhi 動động 。 直trực 為vi 訓huấn 之chi 方phương 不bất 可khả 一nhất 塗đồ 而nhi 盡tận 。 故cố 或hoặc 若nhược 反phản 而nhi 後hậu 會hội 。 或hoặc 曉hiểu 昧muội 於ư 為vi 言ngôn 。 是thị 以dĩ 塗đồ 車xa 芻sô 靈linh 堂đường 室thất 異dị 詔chiếu 。 或hoặc 顯hiển 其kỳ 遠viễn 或hoặc 徵trưng 其kỳ 近cận 。 令linh 循tuần 教giáo 之chi 徒đồ 不bất 苟cẩu 求cầu 於ư 分phần/phân 表biểu 。 飲ẩm 和hòa 之chi 士sĩ 自tự 足túc 於ư 仁nhân 義nghĩa 。 故cố 深thâm 淺thiển 並tịnh 訓huấn 而nhi 民dân 聽thính 不bất 濫lạm 。 而nhi 神thần 明minh 之chi 頤di 蘊uẩn 於ư 妙diệu 物vật 。 豈khởi 得đắc 顯hiển 稱xưng 積tích 善thiện 。 正chánh 位vị 履lý 霜sương 而nhi 事sự 與dữ 教giáo 反phản 理lý 與dữ 言ngôn 違vi 。 夷di 齊tề 自tự 得đắc 於ư 安an 忍nhẫn 。 顏nhan 冉nhiễm 長trường/trưởng 悲bi 於ư 履lý 和hòa 。 恐khủng 有hữu 為vi 之chi 言ngôn 或hoặc 異dị 於ư 此thử 。 若nhược 謂vị 商thương 臣thần 之chi 徒đồ 教giáo 所sở 不bất 及cập 汲cấp 引dẫn 之chi 端đoan 蓋cái 中trung 智trí 已dĩ 還hoàn 。 而nhi 安an 于vu 懷hoài 仁nhân 不bất 沒một 其kỳ 身thân 。 臧tang 會hội 以dĩ 僭# 有hữu 後hậu 魯lỗ 國quốc 。 則tắc 分phần/phân 命mạng 所sở 鍾chung 於ư 何hà 而nhi 審thẩm 。 玄huyền 明minh 之chi 唱xướng 更cánh 為vi 疑nghi 府phủ 矣hĩ 。 是thị 以dĩ 古cổ 之chi 君quân 子tử 知tri 通thông 圯# 之chi 來lai 其kỳ 過quá 非phi 新tân 。 賢hiền 愚ngu 壽thọ 夭yểu 兆triệu 明minh 自tự 昔tích 。 楚sở 穆mục 以dĩ 福phước 濃nồng 獲hoạch 沒một 。 蔡thái 靈linh 以dĩ 善thiện 薄bạc 受thọ 禍họa 。 郗hi 宛uyển 以dĩ 釁hấn 深thâm 莫mạc 救cứu 。 宋tống 桓hoàn 以dĩ 愆khiên 微vi 易dị 唱xướng 。 故cố 洗tẩy 心tâm 以dĩ 懷hoài 宗tông 。 練luyện 形hình 以dĩ 聞văn 道đạo 。 拔bạt 無vô 明minh 之chi 沈trầm 根căn 。 翳ế 貪tham 愛ái 之chi 滯trệ 網võng 。 不bất 祈kỳ 驗nghiệm 於ư 冥minh 中trung 。 影ảnh 嚮hướng 自tự 徵trưng 。 不bất 期kỳ 存tồn 於ư 應ưng 報báo 。 而nhi 慶khánh 罰phạt 以dĩ 彰chương 。 故cố 能năng 反phản 步bộ 八bát 極cực 水thủy 鏡kính 萬vạn 有hữu 。 但đãn 微vi 明minh 之chi 道Đạo 理lý 隔cách 常thường 域vực 。 堯# 孔khổng 拯chửng 其kỳ 麁thô 宜nghi 有hữu 未vị 盡tận 。 史sử 遷thiên 造tạo 其kỳ 門môn 而nhi 未vị 踐tiễn 乎hồ 室thất 。 惜tích 其kỳ 在tại 無vô 聞văn 之chi 世thế 。 故cố 永vĩnh 悲bi 以dĩ 窮cùng 年niên 。 君quân 既ký 涉thiệp 其kỳ 津tân 。 亦diệc 應ưng 不bất 遠viễn 而nhi 得đắc 。 此thử 乃nãi 幽u 明minh 之chi 所sở 寄ký 。 豈khởi 唯duy 言ngôn 論luận 而nhi 已dĩ 。 乖quai 敘tự 多đa 年niên 聊liêu 以dĩ 代đại 懃cần 。


來lai 論luận 又hựu 以dĩ 為vi 。 天thiên 地địa 曠khoáng 遠viễn 人nhân 事sự 細tế 近cận 。 一nhất 善thiện 一nhất 惡ác 無vô 關quan 冥minh 應ưng 。 然nhiên 則tắc 天thiên 網võng 恢khôi 恢khôi 疎sơ 而nhi 遂toại 失thất 耶da 。 莫mạc 見kiến 乎hồ 隱ẩn 。 莫mạc 顯hiển 乎hồ 微vi 。 但đãn 盈doanh 換hoán 藏tạng 於ư 日nhật 用dụng 。 交giao 賒xa 昧muội 乎hồ 理lý 緣duyên 。 故cố 或hoặc 乖quai 於ư 視thị 聽thính 耳nhĩ 。 山sơn 崩băng 鍾chung 應ưng 。 不bất 以dĩ 路lộ 遠viễn 喪táng 感cảm 。 火hỏa 澤trạch 革cách 性tánh 不bất 以dĩ 同đồng 象tượng 成thành 親thân 。 詳tường 檢kiểm 數số 端đoan 可khả 以dĩ 少thiểu 悟ngộ 矣hĩ 。


重trọng/trùng 與dữ 遠viễn 法Pháp 師sư 書thư


安an 公công 和hòa 南nam 。 間gian 作tác 釋thích 疑nghi 論luận 以dĩ 寄ký 其kỳ 懷hoài 。 故cố 呈trình 之chi 匠tượng 者giả 思tư 聞văn 啟khải 誨hối 。 既ký 辱nhục 還hoàn 告cáo 開khai 示thị 宗tông 轍triệt 。 并tinh 送tống 周chu 郎lang 難nạn/nan 甚thậm 有hữu 趣thú 致trí 。 但đãn 理lý 本bổn 不bất 同đồng 。 所sở 見kiến 亦diệc 殊thù 。 今kim 重trọng/trùng 申thân 鄙bỉ 意ý 答đáp 周chu 。 復phục 以dĩ 相tương/tướng 呈trình 。 旨chỉ 誠thành 可khả 求cầu 而nhi 辭từ 不bất 自tự 暢sướng 。 想tưởng 脫thoát 覽lãm 省tỉnh 。 戴đái 公công 和hòa 南nam 。


釋thích 疑nghi 論luận 答đáp 周chu 居cư 士sĩ 難nạn/nan


戴đái 安an 公công


間gian 以dĩ 暇hạ 日nhật 因nhân 事sự 致trí 感cảm 。 脫thoát 作tác 釋thích 疑nghi 以dĩ 呈trình 法Pháp 師sư 。 既ký 辱nhục 還hoàn 告cáo 并tinh 來lai 難nạn/nan 。 辭từ 喻dụ 清thanh 贍thiệm 致trí 有hữu 旨chỉ 歸quy 。 但đãn 自tự 覺giác 。 雖tuy 先tiên 觀quán 者giả 莫mạc 悟ngộ 。 所sở 見kiến 既ký 殊thù 孰thục 是thị 能năng 正chánh 。 苟cẩu 懷hoài 未vị 悟ngộ 請thỉnh 共cộng 盡tận 之chi 。 僕bộc 所sở 謂vị 能năng 審thẩm 分phần/phân 命mạng 者giả 。 自tự 呼hô 識thức 拔bạt 常thường 均quân 妙diệu 鑒giám 理lý 宗tông 校giáo 練luyện 名danh 實thật 比tỉ 驗nghiệm 古cổ 今kim 者giả 耳nhĩ 。 不bất 謂vị 淪luân 溺nịch 生sanh 死tử 之chi 域vực 欣hân 慼thích 失thất 得đắc 之chi 徒đồ 也dã 。 苟cẩu 能năng 悟ngộ 彭# 殤thương 之chi 壽thọ 夭yểu 。 則tắc 知tri 脩tu 短đoản 之chi 自tự 然nhiên 。 察sát 堯# 舜thuấn 於ư 朱chu 均quân 。 以dĩ 得đắc 愚ngu 聖thánh 之chi 有hữu 分phần/phân 。 推thôi 淵uyên 商thương 之chi 善thiện 惡ác 。 足túc 明minh 冥minh 中trung 之chi 無vô 罰phạt 。 等đẳng 比tỉ 干can 盜đạo 跖# 。 可khả 識thức 禍họa 福phước 之chi 非phi 行hành 。 既ký 能năng 體thể 此thử 數số 事sự 。 然nhiên 後hậu 分phần/phân 命mạng 可khả 審thẩm 。 不bất 祈kỳ 冥minh 報báo 耳nhĩ 。 若nhược 如Như 來Lai 難nạn/nan 。 宅trạch 情tình 於ư 理lý 則tắc 理lý 未vị 可khả 喻dụ 。 靖tĩnh 求cầu 諸chư 己kỷ 其kỳ 明minh 效hiệu 矣hĩ 。 此thử 乃nãi 未vị 喻dụ 由do 於ư 求cầu 己kỷ 。 非phi 為vi 無vô 理lý 可khả 喻dụ 也dã 。 若nhược 舍xá 己kỷ 而nhi 外ngoại 鑒giám 。 必tất 不bất 遠viễn 而nhi 復phục 矣hĩ 。


難nạn/nan 曰viết 。 勸khuyến 教giáo 之chi 設thiết 必tất 傍bàng 實thật 而nhi 動động 。 直trực 為vi 訓huấn 之chi 方phương 不bất 可khả 以dĩ 一nhất 塗đồ 而nhi 盡tận 。 僕bộc 豈khởi 謂vị 聖thánh 人nhân 為vi 教giáo 反phản 真chân 空không 設thiết 邪tà 。 夫phu 善thiện 惡ác 生sanh 於ư 天thiên 理lý 。 是thị 非phi 由do 乎hồ 人nhân 心tâm 。 因nhân 天thiên 理lý 以dĩ 施thí 教giáo 。 順thuận 人nhân 心tâm 以dĩ 成thành 務vụ 。 故cố 幽u 懷hoài 體thể 仁nhân 者giả 挹ấp 玄huyền 風phong 而nhi 載tái 悅duyệt 。 肆tứ 情tình 出xuất 轍triệt 者giả 顧cố 名danh 教giáo 而nhi 內nội 掬cúc 。 功công 玄huyền 物vật 表biểu 。 日nhật 用dụng 而nhi 忘vong 其kỳ 惠huệ 。 理lý 蘊uẩn 冥minh 寂tịch 。 濤đào 之chi 不bất 見kiến 其kỳ 宗tông 。 非phi 違vi 虛hư 教giáo 以dĩ 眩huyễn 於ư 世thế 也dã 。 是thị 以dĩ 前tiền 論luận 云vân 。 因nhân 神thần 通thông 以dĩ 設thiết 。 故cố 理lý 妙diệu 而nhi 化hóa 敷phu 。 順thuận 推thôi 遷thiên 而nhi 相tương/tướng 引dẫn 。 故cố 功công 玄huyền 而nhi 事sự 適thích 者giả 也dã 。


難nạn/nan 曰viết 。 安an 于vu 懷hoài 仁nhân 不bất 沒một 其kỳ 身thân 。 臧tang 會hội 以dĩ 僭# 有hữu 後hậu 魯lỗ 國quốc 。 則tắc 分phần/phân 命mạng 所sở 鍾chung 於ư 何hà 而nhi 審thẩm 。 玄huyền 明minh 之chi 唱xướng 更cánh 為vi 疑nghi 府phủ 矣hĩ 。


答đáp 曰viết 。

斯tư 乃nãi 所sở 以dĩ 明minh 善thiện 惡ác 之chi 有hữu 定định 不bất 由do 於ư 積tích 行hành 也dã 。 若nhược 夫phu 仁nhân 者giả 為vi 善thiện 之chi 嘉gia 行hành 。 安an 于vu 懷hoài 之chi 而nhi 受thọ 福phước 。 僭# 者giả 反phản 理lý 之chi 邪tà 事sự 。 臧tang 會hội 為vi 之chi 而nhi 獲hoạch 後hậu 。 良lương 由do 分phần/phân 應ưng 沒một 身thân 非phi 履lý 仁nhân 之chi 所sở 移di 命mạng 當đương 為vi 後hậu 非phi 行hành 僭# 之chi 能năng 罰phạt 。 豈khởi 異dị 比tỉ 干can 忠trung 正chánh 而nhi 嬰anh 剖phẫu 心tâm 之chi 戮lục 。 張trương 湯thang 酷khốc 吏lại 而nhi 獲hoạch 七thất 世thế 之chi 祜hỗ 哉tai 。 苟cẩu 斯tư 理lý 之chi 不bất 殊thù 。 則tắc 知tri 分phần/phân 命mạng 之chi 先tiên 定định 矣hĩ 。 乃nãi 同đồng 玄huyền 明minh 之chi 有hữu 分phần/phân 。 非phi 為vi 成thành 疑nghi 府phủ 也dã 。


難nạn/nan 曰viết 。 古cổ 之chi 君quân 子tử 知tri 通thông 圯# 之chi 來lai 其kỳ 過quá 非phi 新tân 。 賢hiền 愚ngu 壽thọ 夭yểu 兆triệu 明minh 自tự 昔tích 。 楚sở 穆mục 以dĩ 福phước 濃nồng 獲hoạch 沒một 。 蔡thái 靈linh 以dĩ 善thiện 薄bạc 受thọ 禍họa 。 郄# 宛uyển 以dĩ 釁hấn 深thâm 莫mạc 救cứu 。 宋tống 桓hoàn 以dĩ 愆khiên 微vi 易dị 唱xướng 。


答đáp 曰viết 。

夫phu 通thông 圯# 非phi 新tân 。 壽thọ 夭yểu 自tự 昔tích 。 信tín 哉tai 斯tư 言ngôn 。 是thị 僕bộc 所sở 謂vị 各các 有hữu 分phần/phân 命mạng 者giả 也dã 。 若nhược 夫phu 福phước 濃nồng 獲hoạch 沒một 釁hấn 深thâm 莫mạc 救cứu 。 此thử 則tắc 報báo 應ứng 之chi 來lai 有hữu 若nhược 影ảnh 嚮hướng 。 蔡thái 靈linh 以dĩ 善thiện 薄bạc 受thọ 禍họa 。 商thương 臣thần 宜nghi 以dĩ 極cực 逆nghịch 罹li 殃ương 。 宋tống 桓hoàn 以dĩ 愆khiên 微vi 易dị 唱xướng 。 邾# 文văn 應ứng 用dụng 行hành 善thiện 延diên 年niên 。 而nhi 罪tội 同đồng 罰phạt 異dị 福phước 等đẳng 報báo 殊thù 。 何hà 明minh 鑒giám 於ư 蔡thái 宋tống 而nhi 獨độc 昧muội 於ư 楚sở 邾# 乎hồ 。 君quân 所sở 謂vị 不bất 祈kỳ 驗nghiệm 於ư 冥minh 中trung 影ảnh 嚮hướng 自tự 微vi 。 不bất 期kỳ 在tại 於ư 應ưng 報báo 而nhi 慶khánh 罰phạt 以dĩ 彰chương 。 於ư 斯tư 躓chí 矣hĩ 。


難nạn/nan 曰viết 。 然nhiên 則tắc 天thiên 網võng 恢khôi 恢khôi 疎sơ 而nhi 遂toại 失thất 耶da 。 莫mạc 見kiến 乎hồ 隱ẩn 。 莫mạc 顯hiển 乎hồ 微vi 。 但đãn 盈doanh 換hoán 藏tạng 於ư 日nhật 用dụng 。 交giao 賒xa 昧muội 於ư 理lý 緣duyên 。


答đáp 曰viết 。

夫phu 天thiên 理lý 冥minh 昧muội 變biến 狀trạng 難nạn/nan 明minh 。 且thả 當đương 推thôi 己kỷ 兆triệu 之chi 終chung 古cổ 。 考khảo 應ưng 報báo 之chi 成thành 跡tích 耳nhĩ 。 至chí 於ư 善thiện 惡ác 禍họa 福phước 。 或hoặc 有hữu 一nhất 見kiến 斯tư 自tự 遇ngộ 與dữ 事sự 會hội 。 非phi 冥minh 司ty 之chi 真chân 驗nghiệm 也dã 。 何hà 以dĩ 明minh 之chi 。 若nhược 其kỳ 有hữu 司ty 當đương 如như 之chi 治trị 國quốc 長trường/trưởng 之chi 一nhất 家gia 。 善thiện 無vô 微vi 而nhi 不bất 賞thưởng 。 惡ác 無vô 纖tiêm 而nhi 必tất 罰phạt 。 使sử 修tu 行hành 者giả 保bảo 其kỳ 素tố 履lý 極cực 逆nghịch 者giả 受thọ 其kỳ 酷khốc 禍họa 。 然nhiên 後hậu 積tích 善thiện 之chi 家gia 被bị 餘dư 慶khánh 於ư 後hậu 世thế 。 積tích 不bất 善thiện 之chi 家gia 流lưu 殃ương 咎cữu 乎hồ 來lai 世thế 耳nhĩ 。 而nhi 今kim 則tắc 不bất 然nhiên 。 或hoặc 惡ác 深thâm 而nhi 莫mạc 誅tru 。 或hoặc 積tích 善thiện 而nhi 禍họa 臻trăn 。 或hoặc 履lý 仁nhân 義nghĩa 而nhi 亡vong 身thân 。 或hoặc 行hành 肆tứ 虐ngược 而nhi 降giáng/hàng 福phước 。 豈khởi 非phi 無vô 司ty 而nhi 自tự 有hữu 分phần/phân 命mạng 乎hồ 。 若nhược 以dĩ 盈doanh 換hoán 藏tạng 於ư 日nhật 用dụng 。 交giao 賒xa 昧muội 於ư 理lý 緣duyên 者giả 。 但đãn 當đương 報báo 對đối 遲trì 晚vãn 不bất 切thiết 目mục 前tiền 耳nhĩ 。 非phi 為vi 善thiện 惡ác 舛suyễn 錯thác 是thị 非phi 莫mạc 驗nghiệm 。 推thôi 斯tư 而nhi 言ngôn 。 人nhân 之chi 生sanh 也dã 。 性tánh 分phần/phân 夙túc 定định 。 善thiện 者giả 自tự 善thiện 。 非phi 先tiên 有hữu 其kỳ 生sanh 而nhi 後hậu 行hành 善thiện 以dĩ 致trí 於ư 善thiện 也dã 。 惡ác 者giả 自tự 惡ác 。 非phi 本bổn 分phần/phân 無vô 惡ác 長trường/trưởng 而nhi 行hành 惡ác 以dĩ 得đắc 於ư 惡ác 也dã 。 故cố 知tri 窮cùng 達đạt 善thiện 惡ác 愚ngu 智trí 壽thọ 夭yểu 無vô 非phi 分phần/phân 命mạng 。 分phần/phân 命mạng 玄huyền 定định 於ư 冥minh 初sơ 。 行hành 跡tích 豈khởi 能năng 易dị 其kỳ 自tự 然nhiên 哉tai 。 天thiên 網võng 不bất 失thất 隱ẩn 見kiến 微vi 顯hiển 。 故cố 是thị 勸khuyến 教giáo 之chi 言ngôn 耳nhĩ 。 非phi 玄huyền 明minh 所sở 謂vị 本bổn 定định 之chi 極cực 致trí 也dã 。 既ký 未vị 悟ngộ 妙diệu 推thôi 之chi 有hữu 宗tông 。 亦diệc 何hà 分phần/phân 命mạng 之chi 可khả 審thẩm 乎hồ 。 將tương 恐khủng 向hướng 之chi 先tiên 覺giác 還hoàn 為vi 後hậu 悟ngộ 矣hĩ 。 言ngôn 面diện 未vị 日nhật 。 聊liêu 以dĩ 讜# 敘tự 。


周chu 居cư 士sĩ 書thư


見kiến 重trọng/trùng 伸thân 釋thích 疑nghi 論luận 。 辭từ 理lý 切thiết 驗nghiệm 善thiện 乎hồ 校giáo 實thật 也dã 。 但đãn 僕bộc 意ý 猶do 有hữu 不bất 同đồng 。 乃nãi 即tức 欲dục 更cánh 言ngôn 所sở 懷hoài 。 一nhất 日nhật 侍thị 法Pháp 師sư 坐tọa 。 粗thô 共cộng 求cầu 君quân 意ý 云vân 。 氣khí 力lực 小tiểu 佳giai 當đương 自tự 有hữu 酬thù 。 因nhân 君quân 論luận 旨chỉ 兼kiêm 有hữu 所sở 見kiến 也dã 。 僕bộc 是thị 以dĩ 不bất 復phục 稍sảo 厝thố 其kỳ 爝# 火hỏa 。 須tu 成thành 旨chỉ 因nhân 上thượng 。 君quân 云vân 。 審thẩm 分phần/phân 命mạng 者giả 乃nãi 是thị 體thể 極cực 之chi 人nhân 既ký 非phi 所sở 同đồng 。 又hựu 僕bộc 所sở 立lập 不bất 期kỳ 存tồn 於ư 應ưng 報báo 。 而nhi 慶khánh 罰phạt 已dĩ 彰chương 亦diệc 不bất 如như 君quân 所sở 位vị 也dã 。 書thư 不bất 盡tận 言ngôn 。 於ư 是thị 信tín 矣hĩ 。 其kỳ 中trung 小tiểu 小tiểu 亦diệc 多đa 未vị 喻dụ 。 付phó 之chi 未vị 遇ngộ 。


遠viễn 法Pháp 師sư 書thư


見kiến 君quân 與dữ 周chu 居cư 士sĩ 往vãng 復phục 。 足túc 為vi 賓tân 主chủ 。 然nhiên 佛Phật 教giáo 精tinh 微vi 難nan 以dĩ 事sự 詰cật 。 至chí 於ư 理lý 玄huyền 數số 表biểu 義nghĩa 隱ẩn 於ư 經kinh 者giả 。 不bất 可khả 勝thăng 言ngôn 。 但đãn 恨hận 君quân 作tác 佛Phật 弟đệ 子tử 。 未vị 能năng 留lưu 心tâm 聖thánh 典điển 耳nhĩ 頃khoảnh 得đắc 書thư 論luận 亦diệc 未vị 始thỉ 暫tạm 忘vong 。 年niên 衰suy 多đa 疾tật 不bất 暇hạ 有hữu 答đáp 。 脫thoát 因nhân 講giảng 集tập 之chi 餘dư 。 粗thô 綴chuế 所sở 懷hoài 今kim 寄ký 往vãng 。 試thí 與dữ 同đồng 疑nghi 者giả 共cộng 尋tầm 。 若nhược 見kiến 其kỳ 族tộc 則tắc 比tỉ 干can 商thương 臣thần 之chi 流lưu 可khả 不bất 思tư 而nhi 得đắc 。 釋thích 慧tuệ 遠viễn 頓đốn 首thủ 。


答đáp 遠viễn 法Pháp 師sư 書thư


安an 公công 和hòa 南nam 。 辱nhục 告cáo 并tinh 見kiến 三tam 報báo 論luận 。 旨chỉ 喻dụ 弘hoằng 遠viễn 妙diệu 暢sướng 理lý 宗tông 。 覽lãm 省tỉnh 反phản 復phục 欣hân 悟ngộ 兼kiêm 懷hoài 。 弟đệ 子tử 雖tuy 伏phục 膺ưng 法pháp 訓huấn 誠thành 信tín 彌di 至chí 。 而nhi 少thiểu 遊du 人nhân 林lâm 遂toại 不bất 涉thiệp 經kinh 學học 。 往vãng 以dĩ 艱gian 毒độc 交giao 纏triền 。 聊liêu 寄ký 之chi 釋thích 疑nghi 以dĩ 自tự 攄# 散tán 。 此thử 蓋cái 情tình 發phát 於ư 中trung 而nhi 形hình 於ư 言ngôn 耳nhĩ 。 推thôi 其kỳ 俗tục 見kiến 之chi 懷hoài 。 誠thành 為vi 未vị 盡tận 。 然nhiên 三tam 報báo 曠khoáng 遠viễn 。 難nan 以dĩ 辭từ 究cứu 。 弟đệ 子tử 尋tầm 當đương 索sách 歸quy 必tất 覲cận 展triển 。 冀ký 親thân 承thừa 音âm 旨chỉ 蓋cái 祛khư 其kỳ 滯trệ 。 諸chư 懷hoài 寄ký 之chi 周chu 居cư 士sĩ 。 戴đái 安an 公công 和hòa 南nam 。


報báo 應ứng 問vấn


何hà 承thừa 天thiên


西tây 方phương 說thuyết 報báo 應ứng 。 其kỳ 枝chi 末mạt 雖tuy 明minh 而nhi 根căn 本bổn 常thường 昧muội 。 其kỳ 言ngôn 奢xa 而nhi 寡quả 要yếu 。 其kỳ 譬thí 迂# 而nhi 無vô 徵trưng 。 乖quai 背bối/bội 五ngũ 經kinh 。 故cố 見kiến 棄khí 於ư 先tiên 聖thánh 。 誘dụ 掖dịch 近cận 情tình 。 故cố 得đắc 信tín 於ư 季quý 俗tục 。 夫phu 欲dục 知tri 日nhật 月nguyệt 之chi 行hành 。 故cố 假giả 察sát 於ư 璿# 機cơ 。 將tương 伸thân 幽u 冥minh 之chi 信tín 。 宜nghi 取thủ 符phù 於ư 見kiến 事sự 。 故cố 鑑giám 燧toại 懸huyền 而nhi 水thủy 火hỏa 降giáng/hàng 。 雨vũ 宿túc 離ly 而nhi 風phong 雲vân 作tác 。 斯tư 皆giai 遠viễn 由do 近cận 驗nghiệm 幽u 以dĩ 顯hiển 著trứ 者giả 也dã 。 夫phu 鵝nga 之chi 為vi 禽cầm 。 浮phù 清thanh 池trì 咀trớ 春xuân 草thảo 眾chúng 生sanh 蠢xuẩn 動động 弗phất 之chi 犯phạm 也dã 。 而nhi 庖bào 人nhân 執chấp 焉yên 尠tiển 有hữu 得đắc 免miễn 刀đao 爼trở 者giả 。 燕yên 翻phiên 翔tường 求cầu 食thực 。 唯duy 飛phi 蟲trùng 是thị 甘cam 。 而nhi 人nhân 皆giai 愛ái 之chi 。 雖tuy 巢sào 幕mạc 而nhi 不bất 懼cụ 。 非phi 直trực 鵝nga 燕yên 也dã 。 群quần 生sanh 萬vạn 有hữu 往vãng 往vãng 如như 之chi 。 是thị 知tri 殺sát 生sanh 者giả 無vô 惡ác 報báo 。 為vi 福phước 者giả 無vô 善thiện 應ưng 。 所sở 以dĩ 為vi 訓huấn 者giả 如như 彼bỉ 。 所sở 以dĩ 示thị 世thế 者giả 如như 此thử 。 余dư 甚thậm 惑hoặc 之chi 。 若nhược 謂vị 燕yên 非phi 蟲trùng 不bất 甘cam 故cố 罪tội 所sở 不bất 及cập 。 民dân 食thực 芻sô 豢# 奚hề 獨độc 嬰anh 辜cô 。 若nhược 謂vị 禽cầm 豕thỉ 無vô 知tri 而nhi 人nhân 識thức 經kinh 教giáo 。 斯tư 則tắc 未vị 有hữu 經kinh 教giáo 之chi 時thời 。 畋điền 漁ngư 網võng 罟# 亦diệc 無vô 罪tội 也dã 。 無vô 故cố 以dĩ 科khoa 法pháp 入nhập 中trung 國quốc 。 乃nãi 所sở 以dĩ 為vi 民dân 陷hãm 穽tỉnh 也dã 。 彼bỉ 仁nhân 人nhân 者giả 豈khởi 其kỳ 然nhiên 哉tai 。 故cố 余dư 謂vị 。 佛Phật 經Kinh 但đãn 是thị 假giả 設thiết 權quyền 教giáo 。 勸khuyến 人nhân 為vi 善thiện 耳nhĩ 。 無vô 關quan 實thật 敘tự 。 是thị 以dĩ 聖thánh 人nhân 。 作tác 制chế 推thôi 德đức 翳ế 物vật 。 我ngã 將tương 我ngã 享hưởng 寔thật 膺ưng 天thiên 祜hỗ 。 田điền 獲hoạch 三tam 品phẩm 賓tân 庖bào 豫dự 焉yên 。 若nhược 乃nãi 見kiến 生sanh 不bất 忍nhẫn 死tử 。 聞văn 聲thanh 不bất 食thực 肉nhục 。 固cố 君quân 子tử 之chi 所sở 務vụ 也dã 。 竊thiết 願nguyện 高cao 明minh 更cánh 加gia 三tam 思tư 。


答đáp 何hà 承thừa 天thiên


劉lưu 少thiểu 府phủ


敬kính 覽lãm 高cao 話thoại 。 辭từ 切thiết 證chứng 明minh 。 所sở 謂vị 彼bỉ 上thượng 人nhân 者giả 。 難nạn/nan 為vi 酬thù 對đối 者giả 也dã 。 然nhiên 如Như 來Lai 窮cùng 理lý 盡tận 性tánh 因nhân 感cảm 成thành 教giáo 。 故cố 五ngũ 善thiện 思tư 啟khải 。 戒giới 品phẩm 為vi 之chi 設thiết 。 六lục 蔽tế 待đãi 祛khư 。 般Bát 若Nhã 為vi 之chi 照chiếu 。 薰huân 以dĩ 十Thập 善Thiện 淨tịnh 以dĩ 無vô 漏lậu 。 畢tất 竟cánh 解giải 脫thoát 。 至chí 菩Bồ 提Đề 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 斯tư 末mạt 之chi 所sở 以dĩ 明minh 而nhi 本bổn 之chi 不bất 昧muội 者giả 耶da 。 孔khổng 以dĩ 致trí 孝hiếu 為vi 務vụ 。 則tắc 仁nhân 被bị 四tứ 海hải 。 釋thích 以dĩ 大đại 慈từ 為vi 首thủ 。 則tắc 化hóa 周chu 五ngũ 道đạo 。 導đạo 物vật 之chi 迹tích 非phi 乃nãi 冥minh 耶da 。 但đãn 應ưng 有hữu 麁thô 精tinh 終chung 然nhiên 自tự 殊thù 耳nhĩ 。 凡phàm 覽lãm 般Bát 若Nhã 諸chư 經kinh 。 不bất 以dĩ 無vô 孔khổng 為vi 疑nghi 。 何hà 獨độc 誦tụng 丘khâu 之chi 書thư 而nhi 有hữu 見kiến 棄khí 之chi 言ngôn 乎hồ 。 以dĩ 龍long 鬼quỷ 之chi 陋lậu 尚thượng 感cảm 聖thánh 而nhi 至chí 誘dụ 掖dịch 得đắc 信tín 。 豈khởi 季quý 俗tục 而nhi 已dĩ 哉tai 。 足túc 下hạ 據cứ 見kiến 在tại 之chi 教giáo 。 以dĩ 詰cật 三tam 世thế 之chi 辯biện 。 奢xa 迂# 之chi 怪quái 固cố 不bất 待đãi 言ngôn 。 若nhược 許hứa 因nhân 果quả 不bất 謬mậu 猶do 形hình 之chi 與dữ 影ảnh 。 徵trưng 要yếu 之chi 効hiệu 如như 合hợp 符phù 也dã 。 若nhược 日nhật 月nguyệt 之chi 行hành 。 幽u 明minh 之chi 信tín 。 水thủy 火hỏa 之chi 降giáng/hàng 。 風phong 雲vân 之chi 作tác 。 皆giai 先tiên 因nhân 而nhi 後hậu 果quả 。 不bất 出xuất 感cảm 召triệu 之chi 道đạo 。 故cố 緣duyên 起khởi 鑑giám 能năng 致trí 水thủy 。 緣duyên 滅diệt 燧toại 不bất 招chiêu 火hỏa 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 從tùng 緣duyên 起khởi 滅diệt 耳nhĩ 。 若nhược 鵝nga 之chi 就tựu 斃# 味vị 登đăng 爼trở 鼎đỉnh 燕yên 之chi 獲hoạch 免miễn 無vô 取thủ 鹽diêm 梅mai 。 故cố 鵝nga 殺sát 於ư 人nhân 猶do 虫trùng 死tử 於ư 燕yên 。 鵝nga 虫trùng 見kiến 世thế 受thọ 。 人nhân 燕yên 未vị 來lai 報báo 。 報báo 由do 三tam 業nghiệp 。 業nghiệp 有hữu 遲trì 疾tật 。 若nhược 人nhân 入nhập 孝hiếu 出xuất 悌đễ 揚dương 于vu 王vương 庭đình 君quân 親thân 。 無vô 將tương 將tương (# 音âm 埒# )# 而nhi 必tất 誅tru 。 此thử 見kiến 報báo 之chi 疾tật 著trước 乎hồ 視thị 聽thính 者giả 也dã 。 若nhược 忠trung 為vi 令linh 德đức 剖phẫu 心tâm 沈trầm 淵uyên 劫kiếp 掠lược 肆tứ 殺sát 有hữu 幸hạnh 而nhi 免miễn 。 此thử 後hậu 報báo 之chi 遲trì 疎sơ 而nhi 不bất 失thất 者giả 也dã 。 善thiện 惡ác 之chi 業nghiệp 。 業nghiệp 無vô 不bất 報báo 。 但đãn 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 非phi 耳nhĩ 目mục 所sở 得đắc 。 故cố 信tín 之chi 者giả 寡quả 。 而nhi 非phi 之chi 者giả 眾chúng 耳nhĩ 。 科khoa 法pháp 清thanh 淨tịnh 滌địch 塵trần 開khai 慧tuệ 。 中trung 國quốc 弗phất 思tư 謂vị 為vi 陷hãm 穽tỉnh 。 非phi 我ngã 無vô 謀mưu 秦tần 弗phất 用dụng 也dã 。 勸khuyến 人nhân 為vi 善thiện 。 誠thành 哉tai 斯tư 言ngôn 。 然nhiên 權quyền 者giả 謂vị 實thật 非phi 假giả 設thiết 也dã 。 故cố 文văn 王vương 廢phế 伯bá 邑ấp 考khảo 而nhi 立lập 武võ 王vương 權quyền 也dã 。 周chu 適thích 非phi 王vương 發phát 有hữu 天thiên 命mạng 。 禮lễ 是thị 疎sơ 制chế 理lý 固cố 從tùng 實thật 。 伯bá 廢phế 發phát 立lập 實thật 也dã 。 各các 從tùng 其kỳ 實thật 德đức 用dụng 交giao 歸quy 。 自tự 非phi 大đại 智trí 孰thục 能năng 預dự 之chi 。 經Kinh 云vân 。 善thiện 權quyền 方phương 便tiện 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 耳nhĩ 。 夫phu 民dân 生sanh 而nhi 殺sát 性tánh 之chi 欲dục 也dã 。 飲ẩm 血huyết 席tịch 毛mao 在tại 上thượng 皇hoàng 之chi 世thế 矣hĩ 。 聖thánh 人nhân 去khứ 殺sát 非phi 教giáo 殺sát 也dã 。 但đãn 民dân 殺sát 未vị 盡tận 而nhi 化hóa 宜nghi 漸tiệm 損tổn 。 雖tuy 將tương 享hưởng 三tam 品phẩm 尊tôn 薦tiến 厚hậu 賓tân 。 然nhiên 湯thang 開khai 其kỳ 網võng 。 孔khổng 釣điếu 不bất 綱cương 。 詩thi 翼dực 五ngũ 豝# 。 禮lễ 弗phất 身thân 踐tiễn 。 據cứ 茲tư 而nhi 觀quán 。 作tác 者giả 之chi 心tâm 見kiến 矣hĩ 。 今kim 忍nhẫn 不bất 食thực 成thành 己kỷ 慈từ 之chi 心tâm 。 若nhược 推thôi 不bất 忍nhẫn 於ư 視thị 聽thính 之chi 表biểu 。 均quân 不bất 食thực 於ư 見kiến 聞văn 之chi 內nội 。 其kỳ 至chí 矣hĩ 哉tai 。 其kỳ 至chí 矣hĩ 哉tai 。 祇kỳ 藉tạ 嘉gia 評bình 伸thân 以dĩ 管quản 窺khuy 。 實thật 相tướng 無vô 言ngôn 言ngôn 成thành 戲hí 論luận 。 既ký 不bất 自tự 是thị 想tưởng 亦diệc 同đồng 非phi 。 若nhược 高cao 明minh 之chi 譬thí 。 請thỉnh 俟sĩ 諸chư 君quân 子tử 。


辯biện 宗tông 論luận 諸chư 道Đạo 人Nhân 王vương 衛vệ 軍quân 問vấn 答đáp


謝tạ 靈linh 運vận


同đồng 遊du 諸chư 道Đạo 人Nhân 。 並tịnh 業nghiệp 心tâm 神thần 道đạo 求cầu 解giải 言ngôn 外ngoại 。 余dư 枕chẩm 疾tật 務vụ 寡quả 頗phả 多đa 暇hạ 日nhật 。 聊liêu 伸thân 由do 來lai 之chi 意ý 。 庶thứ 定định 求cầu 宗tông 之chi 悟ngộ 。


釋Thích 氏thị 之chi 論luận 。 聖thánh 道Đạo 雖tuy 遠viễn 積tích 學học 能năng 至chí 。 累lũy/lụy/luy 盡tận 鑒giám 生sanh 方phương 應ưng 漸tiệm 悟ngộ 。 孔khổng 氏thị 之chi 論luận 。 聖thánh 道Đạo 既ký 妙diệu 。 雖tuy 顏nhan 殆đãi 庶thứ 體thể 無vô 鑒giám 周chu 。 理lý 歸quy 一nhất 極cực 。


有hữu 新tân 論luận 道Đạo 士sĩ 以dĩ 為vi 。 寂tịch 鑒giám 微vi 妙diệu 不bất 容dung 階giai 級cấp 。 積tích 學học 無vô 限hạn 何hà 為vi 自tự 絕tuyệt 。 今kim 去khứ 釋Thích 氏thị 之chi 漸tiệm 悟ngộ 而nhi 取thủ 其kỳ 能năng 至chí 。 去khứ 孔khổng 氏thị 之chi 殆đãi 庶thứ 而nhi 取thủ 其kỳ 一nhất 極cực 。 一nhất 極cực 異dị 漸tiệm 悟ngộ 能năng 至chí 非phi 殆đãi 庶thứ 。 故cố 理lý 之chi 所sở 去khứ 雖tuy 合hợp 各các 取thủ 。 然nhiên 其kỳ 離ly 孔khổng 釋thích 矣hĩ 。 余dư 謂vị 二nhị 談đàm 救cứu 物vật 之chi 言ngôn 。 道đạo 家gia 之chi 唱xướng 得đắc 意ý 之chi 說thuyết 。 敢cảm 以dĩ 折chiết 中trung 。 自tự 許hứa 竊thiết 謂vị 新tân 論luận 為vi 然nhiên 。 聊liêu 答đáp 下hạ 意ý 。 遲trì 有hữu 所sở 悟ngộ 。


法pháp 勗úc 問vấn 。 敬kính 覽lãm 清thanh 論luận 。 明minh 宗tông 極cực 雖tuy 微vi 而nhi 一nhất 悟ngộ 頓đốn 了liễu 。 雖tuy 欣hân 新tân 剖phẫu 竊thiết 有hữu 所sở 疑nghi 。 夫phu 明minh 達đạt 者giả 以dĩ 體thể 理lý 絕tuyệt 欲dục 。 悠du 悠du 者giả 以dĩ 迷mê 惑hoặc 嬰anh 累lũy/lụy/luy 。 絕tuyệt 欲dục 本bổn 乎hồ 見kiến 理lý 。 嬰anh 累lũy/lụy/luy 由do 於ư 乖quai 宗tông 。 何hà 以dĩ 言ngôn 之chi 。 經Kinh 云vân 。 新tân 學học 者giả 離ly 般Bát 若Nhã 便tiện 如như 失thất 明minh 者giả 。 無vô 導đạo 是thị 為vi 懷hoài 理lý 。 蕩đãng 患hoạn 於ư 茲tư 顯hiển 矣hĩ 。 若nhược 涉thiệp 求cầu 未vị 漸tiệm 於ư 大đại 宗tông 希hy 仰ngưỡng 。 猶do 累lũy/lụy/luy 於ư 塵trần 垢cấu 則tắc 永vĩnh 劫kiếp 劬cù 勞lao 。 期kỳ 果quả 緬# 邈mạc 既ký 懷hoài 猶do 豫dự 。 伏phục 遲trì 嘉gia 訓huấn 。 初sơ 答đáp 。 道đạo 與dữ 俗tục 反phản 理lý 不bất 相tương 關quan 。 故cố 因nhân 權quyền 以dĩ 道đạo 之chi 。 權quyền 雖tuy 是thị 假giả 旨chỉ 在tại 非phi 假giả 。 智trí 雖tuy 是thị 真chân 能năng 為vi 非phi 真chân 。 非phi 真chân 不bất 傷thương 真chân 。 本bổn 在tại 於ư 濟tế 物vật 。 非phi 假giả 不bất 遂toại 假giả 。 濟tế 則tắc 反phản 本bổn 。 如như 此thử 永vĩnh 劫kiếp 無vô 為vi 空không 。 懃cần 期kỳ 果quả 有hữu 如như 皎hiệu 日nhật 。


勗úc 再tái 問vấn 。 案án 論luận 。 孔khổng 釋thích 其kỳ 道đạo 既ký 同đồng 。 救cứu 物vật 之chi 假giả 亦diệc 不bất 容dung 異dị 。 而nhi 神thần 道đạo 之chi 域vực 。 雖tuy 顏nhan 也dã 孔khổng 子tử 所sở 不bất 誨hối 。 實thật 相tướng 之chi 妙diệu 。 雖tuy 愚ngu 也dã 釋Thích 氏thị 所sở 必tất 教giáo 。 然nhiên 則tắc 二nhị 聖thánh 建kiến 言ngôn 何hà 乖quai 背bối/bội 之chi 甚thậm 哉tai 。 再tái 答đáp 。 二nhị 教giáo 不bất 同đồng 者giả 。 隨tùy 方phương 應ưng 物vật 所sở 化hóa 地địa 異dị 也dã 。 大đại 而nhi 較giảo 之chi 。 監giám 在tại 於ư 民dân 。 華hoa 人nhân 易dị 於ư 見kiến 理lý 。 難nạn/nan 於ư 受thọ 教giáo 。 故cố 閉bế 其kỳ 累lũy/lụy/luy 學học 而nhi 開khai 其kỳ 一nhất 極cực 。 夷di 人nhân 易dị 於ư 受thọ 教giáo 難nạn/nan 於ư 見kiến 理lý 。 故cố 閉bế 其kỳ 頓đốn 了liễu 而nhi 開khai 其kỳ 漸tiệm 悟ngộ 。 漸tiệm 悟ngộ 雖tuy 可khả 至chí 昧muội 頓đốn 了liễu 之chi 實thật 。 一nhất 極cực 雖tuy 知tri 寄ký 絕tuyệt 累lũy/lụy/luy 學học 之chi 冀ký 。 良lương 由do 華hoa 人nhân 悟ngộ 理lý 無vô 漸tiệm 而nhi 誣vu 道đạo 無Vô 學Học 。 夷di 人nhân 悟ngộ 理lý 有hữu 學học 而nhi 誣vu 道đạo 有hữu 漸tiệm 。 是thị 故cố 權quyền 實thật 雖tuy 同đồng 其kỳ 用dụng 各các 異dị 。 昔tích 向hướng 子tử 期kỳ 以dĩ 儒nho 道đạo 為vi 一nhất 。 應ưng 吉cát 甫phủ 謂vị 孔khổng 老lão 可khả 齊tề 。 皆giai 欲dục 窺khuy 宗tông 。 而nhi 況huống 真chân 實thật 者giả 乎hồ 。 勗úc 三tam 問vấn 。 重trọng/trùng 尋tầm 答đáp 。 以dĩ 華hoa 夷di 有hữu 險hiểm 易dị 之chi 性tánh 。 故cố 二nhị 聖thánh 敷phu 異dị 同đồng 之chi 教giáo 。 重trọng/trùng 方phương 附phụ 俗tục 。 可khả 謂vị 美mỹ 矣hĩ 。 然nhiên 淵uyên 極cực 朗lãng 鑒giám 作tác 則tắc 於ư 上thượng 。 愚ngu 民dân 蒙mông 昧muội 伏phục 從tùng 於ư 下hạ 。 故cố 作tác 則tắc 宜nghi 審thẩm 其kỳ 政chánh 。 伏phục 從tùng 必tất 是thị 其kỳ 宗tông 。 今kim 孔khổng 廢phế 聖thánh 學học 之chi 路lộ 。 而nhi 釋thích 開khai 漸tiệm 悟ngộ 之chi 逕kính 。 筌thuyên 蹄đề 既ký 已dĩ 紛phân 錯thác 。 群quần 黎lê 何hà 由do 歸quy 真chân 。 三tam 答đáp 。 冬đông 夏hạ 異dị 性tánh 。 資tư 春xuân 秋thu 為vi 始thỉ 末mạt 。 晝trú 夜dạ 殊thù 用dụng 。 緣duyên 晨thần 暮mộ 以dĩ 往vãng 復phục 。 況huống 至chí 精tinh 之chi 理lý 豈khởi 可khả 逕kính 接tiếp 至chí 粗thô 之chi 人nhân 。 是thị 故cố 傍bàng 漸tiệm 悟ngộ 者giả 。 所sở 以dĩ 密mật 造tạo 頓đốn 解giải 。 倚ỷ 禮lễ 教giáo 者giả 。 所sở 以dĩ 潛tiềm 成thành 學học 聖thánh 。 學học 聖thánh 不bất 出xuất 六lục 經kinh 。 而nhi 六lục 經kinh 得đắc 頓đốn 解giải 。 不bất 見kiến 三tam 藏tạng 。 而nhi 以dĩ 三tam 藏tạng 果quả 筌thuyên 蹄đề 歷lịch 然nhiên 。 何hà 疑nghi 紛phân 錯thác 。 魚ngư 兔thố 既ký 獲hoạch 群quần 黎lê 以dĩ 濟tế 。


僧Tăng 維duy 問vấn 。 承thừa 新tân 論luận 法Pháp 師sư 。 以dĩ 宗tông 極cực 微vi 妙diệu 不bất 容dung 階giai 級cấp 。 使sử 夫phu 學học 者giả 窮cùng 有hữu 之chi 極cực 。 自tự 然nhiên 之chi 無vô 有hữu 若nhược 符phù 契khế 。 何hà 須tu 言ngôn 無vô 也dã 。 若nhược 資tư 無vô 以dĩ 盡tận 有hữu 者giả 。 焉yên 得đắc 不bất 謂vị 之chi 漸tiệm 悟ngộ 耶da 。 初sơ 答đáp 。 夫phu 累lũy/lụy/luy 既ký 未vị 盡tận 。 無vô 不bất 可khả 得đắc 。 盡tận 累lũy/lụy/luy 之chi 弊tệ 。 始thỉ 可khả 得đắc 無vô 耳nhĩ 。 累lũy/lụy/luy 盡tận 則tắc 無vô 。 誠thành 如như 符phù 契khế 將tương 除trừ 其kỳ 累lũy/lụy/luy 。 要yếu 須tu 傍bàng 教giáo 。 在tại 有hữu 之chi 時thời 學học 而nhi 非phi 悟ngộ 。 悟ngộ 在tại 有hữu 表biểu 託thác 學học 以dĩ 至chí 。 但đãn 階giai 級cấp 教giáo 愚ngu 之chi 談đàm 。 一nhất 悟ngộ 得đắc 意ý 之chi 論luận 矣hĩ 。 維duy 再tái 問vấn 。 論luận 云vân 。 悟ngộ 在tại 有hữu 表biểu 得đắc 不bất 以dĩ 漸tiệm 。 使sử 夫phu 涉thiệp 學học 希hy 宗tông 當đương 日nhật 進tiến 其kỳ 明minh 。 不bất 若nhược 使sử 明minh 不bất 日nhật 進tiến 與dữ 不bất 言ngôn 同đồng 。 若nhược 日nhật 進tiến 其kỳ 明minh 者giả 得đắc 非phi 漸tiệm 悟ngộ 乎hồ 。


再tái 答đáp 。 夫phu 明minh 非phi 漸tiệm 至chí 信tín 由do 教giáo 發phát 。 何hà 以dĩ 言ngôn 之chi 。 由do 教giáo 而nhi 信tín 則tắc 有hữu 日nhật 進tiến 之chi 功công 。 非phi 漸tiệm 所sở 明minh 則tắc 無vô 入nhập 照chiếu 之chi 分phần 。 然nhiên 向hướng 道đạo 善thiện 心tâm 起khởi 。 損tổn 累lũy/lụy/luy 生sanh 垢cấu 伏phục 。 伏phục 似tự 無vô 同đồng 善thiện 似tự 惡ác 乖quai 。 此thử 所sở 務vụ 不bất 俱câu 非phi 心tâm 本bổn 無vô 累lũy/lụy/luy 。 至chí 夫phu 一nhất 悟ngộ 萬vạn 滯trệ 同đồng 盡tận 耳nhĩ 。


維duy 三tam 問vấn 。 答đáp 云vân 。 由do 教giáo 而nhi 信tín 。 則tắc 有hữu 日nhật 進tiến 之chi 功công 。 非phi 漸tiệm 所sở 明minh 。 則tắc 無vô 入nhập 照chiếu 之chi 分phần 。 夫phu 尊tôn 教giáo 而nhi 推thôi 宗tông 者giả 。 雖tuy 不bất 永vĩnh 用dụng 。 當đương 推thôi 之chi 時thời 。 豈khởi 可khả 不bất 暫tạm 合hợp 無vô 耶da 。 若nhược 許hứa 其kỳ 暫tạm 合hợp 。 猶do 自tự 賢hiền 於ư 不bất 合hợp 非phi 漸tiệm 如như 何hà 。


三tam 答đáp 。 暫tạm 者giả 假giả 也dã 。 真chân 者giả 常thường 也dã 。 假giả 知tri 無vô 常thường 。 常thường 知tri 無vô 假giả 。 今kim 豈khởi 可khả 以dĩ 假giả 知tri 之chi 暫tạm 而nhi 侵xâm 常thường 知tri 之chi 真chân 哉tai 。 今kim 暫tạm 合hợp 賢hiền 於ư 不bất 合hợp 。 誠thành 如Như 來Lai 言ngôn 。 竊thiết 有hữu 微vi 證chứng 。 巫# 臣thần 諫gián 莊trang 王vương 之chi 日nhật 。 物vật 賒xa 於ư 己kỷ 。 故cố 理lý 為vi 情tình 先tiên 。 及cập 納nạp 夏hạ 姬# 之chi 時thời 。 已dĩ 交giao 於ư 物vật 。 故cố 情tình 居cư 理lý 上thượng 。 情tình 理lý 雲vân 互hỗ 物vật 己kỷ 相tương/tướng 傾khuynh 。 亦diệc 中trung 知tri 之chi 率suất 任nhậm 也dã 。 若nhược 以dĩ 諫gián 自tự 為vi 悟ngộ 。 豈khởi 容dung 納nạp 時thời 之chi 惑hoặc 耶da 。 且thả 南nam 為vi 聖thánh 也dã 。 北bắc 為vi 愚ngu 也dã 。 背bối/bội 北bắc 向hướng 南nam 。 非phi 停đình 北bắc 之chi 謂vị 。 向hướng 南nam 背bối/bội 北bắc 。 非phi 至chí 南nam 之chi 稱xưng 。 然nhiên 向hướng 南nam 可khả 以dĩ 向hướng 南nam 背bối/bội 北bắc 。 非phi 是thị 停đình 北bắc 。 非phi 是thị 停đình 北bắc 。 故cố 愚ngu 可khả 去khứ 矣hĩ 。 可khả 以dĩ 至chí 南nam 。 故cố 悟ngộ 可khả 得đắc 矣hĩ 。


慧tuệ 驎lân 演diễn 僧Tăng 維duy 問vấn 。


當đương 假giả 知tri 之chi 一nhất 合hợp 與dữ 真chân 知tri 同đồng 異dị 。


初sơ 答đáp 。


與dữ 真chân 知tri 異dị 。


驎lân 再tái 問vấn 。


以dĩ 何hà 為vi 異dị 。


再tái 答đáp 。 假giả 知tri 者giả 累lũy/lụy/luy 伏phục 故cố 。 理lý 暫tạm 為vi 用dụng 用dụng 暫tạm 在tại 理lý 。 不bất 恆hằng 其kỳ 知tri 。 真chân 知tri 者giả 照chiếu 寂tịch 故cố 理lý 常thường 為vi 用dụng 用dụng 常thường 在tại 理lý 。 故cố 永vĩnh 為vi 真chân 知tri 。


驎lân 三tam 問vấn 。 累lũy/lụy/luy 不bất 自tự 除trừ 。 故cố 求cầu 理lý 以dĩ 除trừ 累lũy/lụy/luy 。 今kim 假giả 知tri 之chi 一nhất 合hợp 理lý 實thật 在tại 心tâm 。 在tại 心tâm 而nhi 累lũy/lụy/luy 不bất 去khứ 。 將tương 何hà 以dĩ 去khứ 之chi 乎hồ 。


三tam 答đáp 。 累lũy/lụy/luy 起khởi 因nhân 心tâm 。 心tâm 觸xúc 成thành 累lũy/lụy/luy 。 累lũy/lụy/luy 恆hằng 觸xúc 者giả 心tâm 日nhật 昏hôn 。 教giáo 為vi 用dụng 者giả 心tâm 日nhật 伏phục 。 伏phục 累lũy/lụy/luy 彌di 久cửu 至chí 於ư 滅diệt 累lũy/lụy/luy 。 然nhiên 滅diệt 之chi 時thời 在tại 累lũy/lụy/luy 伏phục 之chi 後hậu 也dã 。 伏phục 累lũy/lụy/luy 滅diệt 累lũy/lụy/luy 貌mạo 同đồng 實thật 異dị 。 不bất 可khả 不bất 察sát 。 滅diệt 累lũy/lụy/luy 之chi 體thể 。 物vật 我ngã 同đồng 忘vong 有hữu 無vô 一nhất 觀quán 。 伏phục 累lũy/lụy/luy 之chi 狀trạng 。 他tha 己kỷ 異dị 情tình 空không 實thật 殊thù 見kiến 。 殊thù 實thật 空không 異dị 己kỷ 他tha 者giả 入nhập 於ư 滯trệ 矣hĩ 。 一nhất 無vô 有hữu 同đồng 我ngã 物vật 者giả 出xuất 於ư 照chiếu 也dã 。


驎lân 維duy 問vấn 。 三tam 世thế 長trường/trưởng 於ư 百bách 年niên 。 三tam 千thiên 廣quảng 於ư 赤xích 縣huyện 。 四tứ 部bộ 多đa 於ư 戶hộ 口khẩu 。 七thất 寶bảo 妙diệu 於ư 石thạch 沙sa 。 此thử 亦diệc 方phương 有hữu 小tiểu 大đại 。 故cố 化hóa 有hữu 遠viễn 近cận 。 得đắc 不bất 謂vị 之chi 然nhiên 乎hồ 。


初sơ 答đáp 。 事sự 理lý 不bất 同đồng 恆hằng 成thành 四tứ 端đoan 。 自tự 有hữu 小tiểu 大đại 各các 得đắc 其kỳ 宜nghi 。 亦diệc 有hữu 賢hiền 愚ngu 違vi 方phương 而nhi 處xứ 。 所sở 謂vị 世thế 同đồng 時thời 異dị 物vật 是thị 人nhân 非phi 。 譬thí 割cát 鷄kê 之chi 政chánh 亦diệc 有hữu 牛ngưu 刀đao 佩bội 璽# 而nhi 聽thính 。 豈khởi 皆giai 唐đường 虞ngu 。 今kim 謂vị 言ngôn 折chiết 體thể 盡tận 於ư 武võ 城thành 。 長trường/trưởng 世thế 皆giai 覃# 於ư 天thiên 下hạ 。 未vị 之chi 聞văn 也dã 。 且thả 俱câu 稱xưng 妙diệu 覺giác 而nhi 國quốc 土độ 精tinh 粗thô 。 不bất 可khả 以dĩ 精tinh 粗thô 國quốc 土độ 而nhi 言ngôn 聖thánh 有hữu 優ưu 劣liệt 。 景cảnh 迹tích 之chi 應ưng 本bổn 非phi 所sở 徵trưng 矣hĩ 。


維duy 再tái 問vấn 。 論luận 云vân 。 或hoặc 道đạo 廣quảng 而nhi 事sự 狹hiệp 。 或hoặc 事sự 是thị 而nhi 人nhân 非phi 。 今kim 不bất 可khả 以dĩ 事sự 之chi 小tiểu 大đại 而nhi 格cách 道đạo 之chi 粗thô 妙diệu 。 誠thành 哉tai 斯tư 言ngôn 。 但đãn 所sở 疑nghi 不bất 在tại 此thử 耳nhĩ 。 設thiết 令linh 周chu 孔khổng 實thật 未vị 盡tận 極cực 。 以dĩ 之chi 應ưng 世thế 。 故cố 自tự 居cư 宗tông 。 此thử 自tự 是thị 世thế 去khứ 聖thánh 遠viễn 未vị 足túc 明minh 極cực 。 夫phu 降giáng/hàng 妙diệu 數số 階giai 以dĩ 接tiếp 群quần 粗thô 。 則tắc 粗thô 者giả 所sở 不bất 測trắc 。 然nhiên 數số 階giai 之chi 妙diệu 非phi 極cực 妙diệu 之chi 謂vị 。 推thôi 此thử 而nhi 言ngôn 。 撫phủ 世thế 者giả 於ư 粗thô 為vi 妙diệu 。 然nhiên 於ư 妙diệu 猶do 粗thô 矣hĩ 。 以dĩ 妙diệu 乘thừa 粗thô 。 則tắc 無vô 往vãng 不bất 盡tận 。 以dĩ 粗thô 求cầu 妙diệu 。 則tắc 莫mạc 覩đổ 其kỳ 原nguyên 。 無vô 往vãng 不bất 盡tận 。 故cố 謂vị 之chi 窮cùng 理lý 。 莫mạc 覩đổ 其kỳ 原nguyên 。 故cố 仰ngưỡng 之chi 彌di 高cao 。 今kim 豈khởi 可khả 就tựu 顏nhan 氏thị 所sở 崇sùng 而nhi 同đồng 之chi 極cực 妙diệu 耶da 。


再tái 答đáp 。 今kim 不bất 藉tạ 顏nhan 所sở 推thôi 。 而nhi 謂vị 之chi 為vi 極cực 。 但đãn 謂vị 顏nhan 為vi 庶thứ 幾kỷ 。 則tắc 孔khổng 知tri 幾kỷ 矣hĩ 。 且thả 許hứa 禹vũ 昌xương 言ngôn 。 孔khổng 非phi 本bổn 談đàm 。 以dĩ 堯# 則tắc 天thiên 體thể 無vô 是thị 同đồng 。 同đồng 體thể 至chí 極cực 豈khởi 計kế 有hữu 之chi 小tiểu 大đại 耶da 。


維duy 三tam 問vấn 。 凡phàm 世thế 人nhân 所sở 不bất 測trắc 。 而nhi 又hựu 昌xương 言ngôn 者giả 皆giai 可khả 以dĩ 為vi 聖thánh 耶da 。


三tam 答đáp 。 夫phu 昌xương 言ngôn 賢hiền 者giả 尚thượng 許hứa 其kỳ 賢hiền 。 昌xương 言ngôn 聖thánh 者giả 。 豈khởi 得đắc 反phản 非phi 聖thánh 耶da 。 日nhật 用dụng 不bất 知tri 百bá 姓tánh 之chi 迷mê 蒙mông 。 惟duy 佛Phật 究cứu 盡tận 實thật 相tướng 之chi 崇sùng 高cao 。 今kim 欲dục 以dĩ 崇sùng 高cao 之chi 相tướng 而nhi 令linh 迷mê 蒙mông 所sở 知tri 。 未vị 之chi 有hữu 也dã 。 苟cẩu 所sở 不bất 知tri 。 焉yên 得đắc 不bất 以dĩ 昌xương 言ngôn 為vi 信tín 。 既ký 以dĩ 釋thích 昌xương 為vi 是thị 。 何hà 以dĩ 孔khổng 昌xương 為vi 非phi 耶da 。


竺trúc 法pháp 綱cương 問vấn 。 敬kính 披phi 高cao 論luận 探thám 研nghiên 宗tông 極cực 。 妙diệu 判phán 權quyền 實thật 存tồn 旨chỉ 儒nho 道đạo 。 遺di 教giáo 孔khổng 釋thích 昌xương 言ngôn 折chiết 中trung 。 允duẫn 然nhiên 新tân 論luận 。 可khả 謂vị 激kích 流lưu 導đạo 源nguyên 瑩oánh 拂phất 發phát 暉huy 矣hĩ 。 詳tường 複phức 答đáp 勗úc 維duy 之chi 問vấn 。 或hoặc 謂vị 因nhân 權quyền 以dĩ 通thông 。 或hoặc 學học 而nhi 非phi 悟ngộ 爾nhĩ 。 為vi 玄huyền 句cú 徒đồ 設thiết 。 無vô 關quan 於ư 胸hung 情tình 焉yên 。 竊thiết 所sở 未vị 安an 。 何hà 以dĩ 言ngôn 之chi 。 夫phu 道đạo 形hình 天thiên 隔cách 幾kỷ 二nhị 險hiểm 絕tuyệt 。 學học 不bất 漸tiệm 宗tông 曾tằng 無vô 髣phảng 髴phất 。 馳trì 騁sính 有hữu 端đoan 思tư 不bất 出xuất 位vị 。 神thần 崖nhai 曷hạt 由do 而nhi 登đăng 幾kỷ 峰phong 所sở 從tùng 而nhi 超siêu 哉tai 。 若nhược 懃cần 務vụ 於ư 有hữu 而nhi 坐tọa 體thể 於ư 無vô 者giả 。 譬thí 猶do 揮huy 毫hào 鍾chung 張trương 之chi 側trắc 功công 侔mâu 羿# 養dưỡng 之chi 能năng 。 不bất 然nhiên 明minh 矣hĩ 。 蓋cái 同đồng 有hữu 非phi 甚thậm 閡ngại 尚thượng 不bất 可khả 以dĩ 翫ngoạn 此thử 而nhi 善thiện 彼bỉ 。 豈khởi 況huống 乎hồ 有hữu 無vô 之chi 至chí 背bối/bội 而nhi 反phản 得đắc 以dĩ 相tương 通thông 者giả 耶da 。


又hựu 云vân 。 累lũy/lụy/luy 既ký 未vị 盡tận 。 無vô 不bất 可khả 得đắc 。 盡tận 累lũy/lụy/luy 之chi 弊tệ 。 始thỉ 可khả 得đắc 無vô 耳nhĩ 。


問vấn 曰viết 。 夫phu 膏cao 盲manh 大Đại 道Đạo 摧tồi 輈# 玄huyền 路lộ 。 莫mạc 尚thượng 於ư 封phong 有hữu 之chi 累lũy/lụy/luy 也dã 。 蓋cái 有hữu 不bất 能năng 祛khư 有hữu 。 祛khư 有hữu 者giả 必tất 無vô 未vị 有hữu 。 先tiên 盡tận 。


有hữu 累lũy/lụy/luy 然nhiên 後hậu 得đắc 無vô 也dã 。 就tựu 如như 所sở 言ngôn 累lũy/lụy/luy 盡tận 則tắc 無vô 爾nhĩ 。 為vi 累lũy/lụy/luy 之chi 自tự 去khứ 實thật 不bất 無vô 待đãi 。 實thật 不bất 無vô 待đãi 則tắc 不bất 能năng 不bất 無vô 。 故cố 無vô 無vô 貴quý 矣hĩ 。 如như 彼bỉ 重trọng/trùng 暗ám 自tự 晞# 無vô 假giả 火hỏa 日nhật 。 無vô 暇hạ 火hỏa 日nhật 則tắc 不bất 能năng 不bất 設thiết 。 亦diệc 明minh 無vô 尚thượng 焉yên 。 落lạc 等đẳng 級cấp 而nhi 奇kỳ 頓đốn 悟ngộ 。 將tương 於ư 是thị 乎hồ 躓chí 矣hĩ 。 暇hạ 任nhậm 之chi 餘dư 幸hạnh 思tư 嘉gia 釋thích 。


釋thích 慧tuệ 琳# 問vấn 。 三tam 復phục 精tinh 議nghị 。 辨biện 㦎# 二nhị 家gia 斟châm 酌chước 儒nho 道đạo 。 實thật 有hữu 懷hoài 於ư 論luận 矣hĩ 。 至chí 於ư 去khứ 釋thích 漸tiệm 悟ngộ 遺di 孔khổng 殆đãi 庶thứ 。 蒙mông 竊thiết 惑hoặc 焉yên 。 釋thích 云vân 有hữu 漸tiệm 。 故cố 是thị 自tự 形hình 者giả 有hữu 漸tiệm 。 孔khổng 之chi 無vô 漸tiệm 亦diệc 是thị 自tự 道đạo 者giả 無vô 漸tiệm 。 何hà 以dĩ 知tri 其kỳ 然nhiên 耶da 。 中trung 人nhân 可khả 以dĩ 語ngữ 上thượng 。 久cửu 習tập 可khả 以dĩ 移di 性tánh 。 孔khổng 氏thị 之chi 訓huấn 也dã 。 一nhất 合hợp 於ư 道Đạo 場Tràng 非phi 十Thập 地Địa 之chi 所sở 階giai 。 釋thích 家gia 之chi 唱xướng 也dã 。 如như 此thử 漸tiệm 絕tuyệt 文văn 論luận 二nhị 聖thánh 詳tường 言ngôn 。 豈khởi 獨độc 夷di 束thúc 於ư 教giáo 華hoa 拘câu 於ư 理lý 。 將tương 恐khủng 斥xích 離ly 之chi 辯biện 辭từ 長trường/trưởng 於ư 新tân 論luận 乎hồ 。 勗úc 道Đạo 人Nhân 難nạn/nan 云vân 。 絕tuyệt 欲dục 由do 於ư 體thể 理lý 。 當đương 謂vị 日nhật 損tổn 者giả 以dĩ 理lý 自tự 悟ngộ 也dã 。 論luận 曰viết 。 道đạo 與dữ 俗tục 反phản 本bổn 不bất 相tương 關quan 。 故cố 因nhân 權quyền 以dĩ 通thông 之chi 。 物vật 濟tế 則tắc 反phản 本bổn 。 問vấn 曰viết 。 權quyền 之chi 所sở 假giả 習tập 心tâm 者giả 。 亦diệc 終chung 以dĩ 為vi 慮lự 乎hồ 。 為vi 曉hiểu 悟ngộ 之chi 日nhật 與dữ 經kinh 之chi 空không 理lý 都đô 自tự 反phản 耶da 。 若nhược 其kỳ 永vĩnh 背bối/bội 空không 談đàm 翻phiên 為vi 未vị 說thuyết 。 若nhược 始thỉ 終chung 相tương 扶phù 可khả 修tu 教giáo 而nhi 至chí 。 不bất 答đáp 維duy 驎lân 。 假giả 知tri 中trung 殊thù 為vi 藻tảo 艶diễm 。 但đãn 與dữ 立lập 論luận 有hữu 違vi 。 假giả 者giả 以dĩ 旋toàn 迷mê 喪táng 理lý 。 不bất 以dĩ 鑽toàn 火hỏa 致trí 惑hoặc 。 苟cẩu 南nam 向hướng 可khả 以dĩ 造tạo 越việt 。 北bắc 背bối/bội 可khả 以dĩ 棄khí 燕yên 。 信tín 燕yên 北bắc 越việt 南nam 矣hĩ 。 慮lự 空không 可khả 以dĩ 洗tẩy 心tâm 。 損tổn 有hữu 可khả 以dĩ 祛khư 累lũy/lụy/luy 。 亦diệc 有hữu 愚ngu 而nhi 空không 聖thánh 矣hĩ 。 如như 此thử 但đãn 當đương 懃cần 般Bát 若Nhã 以dĩ 日nhật 忘vong 瞻chiêm 郢# 路lộ 而nhi 驟sậu 進tiến 。 復phục 何hà 憂ưu 於ư 失thất 所sở 乎hồ 。 將tương 恐khủng 一nhất 悟ngộ 之chi 唱xướng 。 更cánh 躓chí 於ư 南nam 北bắc 之chi 譬thí 耶da 。


答đáp 綱cương 琳# 二nhị 法Pháp 師sư


披phi 覽lãm 雙song 難nạn/nan 欣hân 若nhược 暫tạm 對đối 。 藻tảo 豐phong 論luận 博bác 蔚úy 然nhiên 滿mãn 目mục 。 可khả 謂vị 勝thắng 人nhân 之chi 口khẩu 。 然nhiên 未vị 厭yếm 於ư 心tâm 。 聊liêu 伸thân 前tiền 意ý 無vô 由do 言ngôn 對đối 。 執chấp 筆bút 長trường/trưởng 懷hoài 。 謝tạ 靈linh 運vận 和hòa 南nam 。


答đáp 綱cương 公công 難nạn/nan


來lai 難nạn/nan 云vân 。 同đồng 有hữu 非phi 甚thậm 閡ngại 。 尚thượng 不bất 可khả 以dĩ 翫ngoạn 此thử 而nhi 善thiện 彼bỉ 。 豈khởi 況huống 乎hồ 有hữu 無vô 之chi 至chí 背bối/bội 而nhi 反phản 得đắc 以dĩ 相tương 通thông 者giả 耶da 。 此thử 是thị 拘câu 於ư 所sở 習tập 以dĩ 生sanh 此thử 疑nghi 耳nhĩ 。 夫phu 專chuyên 翫ngoạn 筆bút 札# 者giả 。 自tự 可khả 不bất 工công 於ư 弧# 矢thỉ 。 弧# 矢thỉ 既ký 工công 復phục 翫ngoạn 筆bút 札# 者giả 。 何hà 為vi 不bất 兼kiêm 哉tai 。 若nhược 封phong 有hữu 而nhi 不bất 向hướng 宗tông 。 自tự 是thị 封phong 者giả 之chi 失thất 。 造tạo 無vô 而nhi 去khứ 滯trệ 何hà 為vi 不bất 可khả 得đắc 皆giai 。 借tá 不bất 兼kiêm 之chi 有hữu 。 以dĩ 詰cật 能năng 兼kiêm 之chi 無vô 。 非phi 惟duy 鍾chung 胡hồ 愧quý 射xạ 於ư 更cánh 李# 羿# 養dưỡng 慚tàm 書thư 於ư 羅la 趙triệu 。 觸xúc 類loại 之chi 躓chí 始thỉ 充sung 巧xảo 歷lịch 之chi 歎thán 。 今kim 請thỉnh 循tuần 其kỳ 本bổn 。 夫phu 憑bằng 無vô 以dĩ 伏phục 有hữu 。 伏phục 之chi 則tắc 有hữu 忘vong 。 伏phục 時thời 不bất 能năng 知tri 。 知tri 則tắc 不bất 復phục 辨biện 。 是thị 以dĩ 坐tọa 忘vong 日nhật 損tổn 之chi 談đàm 近cận 出xuất 老lão 莊trang 。 數số 緣duyên 而nhi 滅diệt 經kinh 有hữu 舊cựu 說thuyết 。 如như 此thử 豈khởi 累lũy/lụy/luy 之chi 自tự 去khứ 實thật 無vô 之chi 所sở 濟tế 。 且thả 明minh 為vi 晦hối 新tân 功công 在tại 火hỏa 日nhật 。 但đãn 火hỏa 日nhật 不bất 稱xưng 功công 於ư 幽u 闇ám 。 般Bát 若Nhã 不bất 言ngôn 惠huệ 於ư 愚ngu 憃xuẩn 耳nhĩ 。 推thôi 此thử 而nhi 往vãng 。 詎cự 俟sĩ 多đa 云vân 。


答đáp 琳# 公công 難nạn/nan


孔khổng 雖tuy 曰viết 語ngữ 上thượng 。 而nhi 云vân 聖thánh 無vô 階giai 級cấp 。 釋thích 維duy 曰viết 一nhất 合hợp 。 而nhi 云vân 物vật 有hữu 佛Phật 性tánh 。 物vật 有hữu 佛Phật 性tánh 其kỳ 道đạo 有hữu 歸quy 。 所sở 疑nghi 者giả 漸tiệm 教giáo 。 聖thánh 無vô 階giai 級cấp 其kỳ 理lý 可khả 貴quý 。 所sở 疑nghi 者giả 殆đãi 庶thứ 。 豈khởi 二nhị 聖thánh 異dị 塗đồ 將tương 地địa 使sử 之chi 然nhiên 。 斥xích 離ly 之chi 難nạn/nan 始thỉ 是thị 有hữu 在tại 辭từ 長trường/trưởng 之chi 論luận 無vô 乃nãi 角giác 弓cung 耶da 。


難nạn/nan 云vân 。 若nhược 其kỳ 永vĩnh 背bối/bội 空không 談đàm 翻phiên 為vi 未vị 說thuyết 。 若nhược 始thỉ 終chung 相tương 扶phù 可khả 循tuần 教giáo 而nhi 至chí 。 可khả 謂vị 公công 孫tôn 之chi 辭từ 辯biện 者giả 之chi 囿# 矣hĩ 。 夫phu 智trí 為vi 權quyền 本bổn 。 權quyền 為vi 智trí 用dụng 。 今kim 取thủ 聖thánh 之chi 意ý 則tắc 智trí 即tức 經kinh 之chi 辭từ 。 則tắc 權quyền 傍bàng 權quyền 以dĩ 為vi 檢kiểm 。 故cố 三tam 乘thừa 咸hàm 蹄đề 筌thuyên 。 既ký 意ý 以dĩ 歸quy 宗tông 。 故cố 般Bát 若Nhã 為vi 魚ngư 兔thố 。 良lương 由do 民dân 多đa 愚ngu 也dã 。 教giáo 故cố 迂# 矣hĩ 。 若nhược 人nhân 皆giai 得đắc 意ý 。 亦diệc 何hà 貴quý 於ư 攝nhiếp 悟ngộ 。 假giả 知tri 之chi 論luận 旨chỉ 明minh 在tại 有hữu 者giả 能năng 為vi 達đạt 理lý 之chi 諫gián 。 是thị 為vi 交giao 賒xa 相tương/tướng 傾khuynh 。 非phi 悟ngộ 道đạo 之chi 謂vị 。 與dữ 其kỳ 立lập 論luận 有hữu 何hà 相tương 違vi 。 燕yên 北bắc 越việt 南nam 有hữu 遇ngộ 空không 聖thánh 。 其kỳ 理lý 既ký 當đương 。 頗phả 獲hoạch 於ư 心tâm 矣hĩ 。 若nhược 懃cần 者giả 日nhật 忘vong 瞻chiêm 者giả 驟sậu 進tiến 。 亦diệc 實thật 如Như 來Lai 言ngôn 。 但đãn 懃cần 未vị 是thị 得đắc 瞻chiêm 未vị 是thị 至chí 。 當đương 其kỳ 此thử 時thời 可khả 謂vị 向hướng 宗tông 。 既ký 得đắc 既ký 至chí 可khả 謂vị 一nhất 悟ngộ 將tương 無vô 同đồng 。 轡bí 來lai 馳trì 而nhi 云vân 異dị 𨅊# 耶da 。


王vương 衛vệ 軍quân 問vấn


論luận 曰viết 。 由do 教giáo 而nhi 信tín 有hữu 日nhật 進tiến 之chi 功công 。 非phi 漸tiệm 所sở 明minh 。 無vô 入nhập 照chiếu 之chi 分phần 。


問vấn 曰viết 。 由do 教giáo 而nhi 信tín 而nhi 無vô 入nhập 照chiếu 之chi 分phần 。 則tắc 是thị 闇ám 信tín 聖thánh 人nhân 。 若nhược 闇ám 信tín 聖thánh 人nhân 理lý 不bất 關quan 心tâm 。 政chánh 可khả 無vô 非phi 聖thánh 之chi 尤vưu 。 何hà 由do 有hữu 日nhật 進tiến 之chi 功công 。


論luận 曰viết 。 暫tạm 者giả 假giả 也dã 。 真chân 者giả 常thường 也dã 。 假giả 知tri 無vô 常thường 。 常thường 知tri 無vô 假giả 。 又hựu 曰viết 。 假giả 知tri 累lũy/lụy/luy 伏phục 。 理lý 暫tạm 為vi 用dụng 用dụng 暫tạm 在tại 理lý 。 不bất 恆hằng 其kỳ 知tri 。


問vấn 曰viết 。 暫tạm 知tri 為vi 假giả 知tri 者giả 。 則tắc 非phi 不bất 知tri 矣hĩ 。 但đãn 見kiến 理lý 尚thượng 淺thiển 。 未vị 能năng 常thường 用dụng 耳nhĩ 。 雖tuy 不bất 得đắc 與dữ 真chân 知tri 等đẳng 照chiếu 。 然nhiên 寧ninh 無vô 入nhập 照chiếu 之chi 分phần 耶da 。 若nhược 暫tạm 知tri 未vị 是thị 見kiến 理lý 。 豈khởi 得đắc 云vân 轉chuyển 理lý 暫tạm 為vi 用dụng 。 又hựu 不bất 知tri 以dĩ 為vi 稱xưng 知tri 。


論luận 曰viết 。 教giáo 為vi 用dụng 者giả 心tâm 日nhật 伏phục 。 伏phục 累lũy/lụy/luy 彌di 久cửu 至chí 於ư 滅diệt 累lũy/lụy/luy 。


問vấn 曰viết 。 教giáo 為vi 用dụng 而nhi 累lũy/lụy/luy 伏phục 。 為vi 云vân 何hà 伏phục 耶da 。 若nhược 都đô 未vị 見kiến 理lý 專chuyên 心tâm 闇ám 信tín 。 當đương 其kỳ 專chuyên 心tâm 唯duy 信tín 而nhi 已dĩ 。 謂vị 此thử 為vi 累lũy/lụy/luy 伏phục 者giả 。 此thử 是thị 慮lự 不bất 能năng 並tịnh 。 為vi 此thử 則tắc 彼bỉ 廢phế 耳nhĩ 。 非phi 為vi 理lý 累lũy/lụy/luy 相tương/tướng 權quyền 能năng 使sử 累lũy/lụy/luy 伏phục 也dã 。 凡phàm 厥quyết 心tâm 數số 孰thục 不bất 皆giai 然nhiên 。 如như 此thử 之chi 伏phục 根căn 本bổn 未vị 異dị 。 一nhất 倚ỷ 一nhất 伏phục 循tuần 環hoàn 無vô 已dĩ 。 雖tuy 復phục 彌di 久cửu 累lũy/lụy/luy 何hà 由do 滅diệt 。


弘hoằng 曰viết 。 一nhất 悟ngộ 之chi 談đàm 常thường 謂vị 有hữu 心tâm 。 但đãn 未vị 有hữu 以dĩ 折chiết 中trung 異dị 同đồng 之chi 辯biện 。 故cố 難nạn/nan 於ư 厝thố 言ngôn 耳nhĩ 。 尋tầm 覽lãm 來lai 論luận 所sở 釋thích 良lương 多đa 。 然nhiên 猶do 有hữu 未vị 好hảo/hiếu 解giải 處xứ 。 試thí 條điều 如như 上thượng 為vi 呼hô 可khả 容dung 。 此thử 疑nghi 不bất 既ký 。 欲dục 使sử 彼bỉ 我ngã 意ý 盡tận 覽lãm 者giả 。 泠# 然nhiên 又hựu 對đối 無vô 兆triệu 兼kiêm 當đương 造tạo 膝tất 。 執chấp 筆bút 增tăng 懷hoài 。 真chân 不bất 可khả 言ngôn 。


王vương 弘hoằng 敬kính 謂vị 答đáp 王vương 衛vệ 軍quân 問vấn


問vấn 曰viết 。 由do 教giáo 而nhi 信tín 而nhi 無vô 入nhập 照chiếu 之chi 分phần 。 則tắc 是thị 闇ám 信tín 聖thánh 人nhân 耶da 。 若nhược 闇ám 信tín 聖thánh 人nhân 理lý 不bất 關quan 心tâm 。 政chánh 可khả 非phi 聖thánh 之chi 尤vưu 。 何hà 由do 有hữu 日nhật 進tiến 之chi 功công 。


答đáp 曰viết 。


顏nhan 子tử 體thể 二nhị 未vị 及cập 於ư 照chiếu 則tắc 向hướng 善thiện 。 已dĩ 上thượng 莫mạc 非phi 闇ám 信tín 。 但đãn 教giáo 有hữu 可khả 由do 之chi 理lý 。 我ngã 有hữu 求cầu 理lý 之chi 志chí 。 故cố 曰viết 關quan 心tâm 。 賜tứ 以dĩ 之chi 二nhị 。 回hồi 以dĩ 之chi 十thập 。 豈khởi 直trực 免miễn 尤vưu 而nhi 已dĩ 。 實thật 有hữu 日nhật 進tiến 之chi 功công 。


問vấn 曰viết 。 暫tạm 知tri 為vi 假giả 。 知tri 者giả 。 則tắc 非phi 不bất 知tri 矣hĩ 。 但đãn 見kiến 理lý 向hướng 淺thiển 。 未vị 能năng 常thường 用dụng 耳nhĩ 。 雖tuy 不bất 得đắc 與dữ 真chân 知tri 等đẳng 照chiếu 。 然nhiên 寧ninh 可khả 謂vị 無vô 入nhập 照chiếu 之chi 分phần 耶da 。 若nhược 暫tạm 知tri 未vị 是thị 見kiến 理lý 。 豈khởi 得đắc 云vân 理lý 暫tạm 為vi 用dụng 。 又hựu 不bất 知tri 以dĩ 何hà 稱xưng 知tri 。


答đáp 曰viết 。


不bất 知tri 而nhi 稱xưng 知tri 者giả 。 政chánh 以dĩ 假giả 知tri 得đắc 名danh 耳nhĩ 。 假giả 者giả 為vi 名danh 非phi 暫tạm 知tri 如như 何hà 。 不bất 恆hằng 其kỳ 用dụng 豈khởi 常thường 之chi 謂vị 。 既ký 非phi 常thường 用dụng 。 所sở 以dĩ 交giao 賒xa 相tương/tướng 傾khuynh 。 故cố 諫gián 人nhân 則tắc 言ngôn 政chánh 理lý 悅duyệt 已dĩ 則tắc 犯phạm 所sở 知tri 。 若nhược 以dĩ 諫gián 時thời 為vi 照chiếu 。 豈khởi 有hữu 悅duyệt 時thời 之chi 犯phạm 。 故cố 知tri 言ngôn 理lý 者giả 浮phù 談đàm 。 犯phạm 知tri 者giả 沈trầm 惑hoặc 。 推thôi 此thử 而nhi 判phán 。 自tự 聖thánh 已dĩ 下hạ 無vô 淺thiển 深thâm 之chi 照chiếu 。 然nhiên 中trung 人nhân 之chi 性tánh 有hữu 崇sùng 替thế 之chi 心tâm 矣hĩ 。


問vấn 曰viết 。 教giáo 為vi 用dụng 而nhi 累lũy/lụy/luy 伏phục 。 為vi 云vân 何hà 伏phục 耶da 。 若nhược 都đô 未vị 見kiến 理lý 專chuyên 心tâm 闇ám 信tín 。 當đương 其kỳ 專chuyên 心tâm 唯duy 信tín 而nhi 已dĩ 。 謂vị 此thử 為vi 累lũy/lụy/luy 伏phục 者giả 。 此thử 是thị 慮lự 不bất 能năng 並tịnh 。 屬thuộc 此thử 則tắc 彼bỉ 廢phế 耳nhĩ 。 非phi 為vi 理lý 累lũy/lụy/luy 相tương/tướng 權quyền 能năng 使sử 累lũy/lụy/luy 伏phục 也dã 。 凡phàm 厥quyết 心tâm 數số 孰thục 不bất 皆giai 然nhiên 。 如như 此thử 之chi 伏phục 根căn 本bổn 末mạt 異dị 。 一nhất 倚ỷ 一nhất 伏phục 循tuần 環hoàn 無vô 已dĩ 。 雖tuy 復phục 彌di 久cửu 累lũy/lụy/luy 何hà 由do 滅diệt 。


答đáp 曰viết 。


累lũy/lụy/luy 伏phục 者giả 屬thuộc 此thử 則tắc 廢phế 彼bỉ 。 實thật 如Như 來Lai 告cáo 。 凡phàm 厥quyết 心tâm 數số 孰thục 不bất 皆giai 然nhiên 。 亦diệc 如Như 來Lai 旨chỉ 。 更cánh 恨hận 不bất 就tựu 學học 人nhân 設thiết 言ngôn 而nhi 以dĩ 恆hằng 物vật 為vi 譏cơ 耳nhĩ 。 譬thí 如như 藥dược 驗nghiệm 者giả 疾tật 易dị 痊thuyên 。 理lý 妙diệu 者giả 吝lận 可khả 洗tẩy 。 洗tẩy 吝lận 豈khởi 復phục 循tuần 環hoàn 。 疾tật 痊thuyên 安an 能năng 起khởi 滅diệt 。 則tắc 事sự 不bất 侔mâu 居cư 然nhiên 已dĩ 辨biện 。 但đãn 無vô 漏lậu 之chi 功công 。 故cố 資tư 世thế 俗tục 之chi 善thiện 。 善thiện 心tâm 雖tuy 在tại 五ngũ 品phẩm 之chi 數số 。 能năng 出xuất 三tam 界giới 之chi 外ngoại 矣hĩ 。 平bình 叔thúc 所sở 謂vị 冬đông 日nhật 之chi 陰ấm 。 輔phụ 嗣tự 亦diệc 云vân 。 遠viễn 不bất 必tất 携huề 。 聊liêu 借tá 此thử 語ngữ 以dĩ 況huống 入nhập 無vô 果quả 無vô 阻trở 隔cách 。 靈linh 運vận 自tự 一nhất 悟ngộ 理lý 。 質chất 以dĩ 經kinh 誥# 。 可khả 謂vị 俗tục 文văn 之chi 談đàm 。 然nhiên 書thư 不bất 盡tận 意ý 。 亦diệc 前tiền 世thế 格cách 言ngôn 。 幽u 僻tích 無vô 事sự 聊liêu 與dữ 同đồng 行hành 道Đạo 人nhân 。 共cộng 求cầu 其kỳ 衷# 猥ổi 辱nhục 高cao 難nạn/nan 。 辭từ 微vi 理lý 析tích 莫mạc 不bất 精tinh 究cứu 。 尋tầm 覽lãm 彌di 日nhật 欣hân 若nhược 暫tạm 對đối 。 輒triếp 復phục 更cánh 伸thân 前tiền 論luận 。 雖tuy 不bất 辯biện 酬thù 。 釋thích 來lai 問vấn 且thả 以dĩ 示thị 懷hoài 耳nhĩ 。 海hải 嶠# 岨thư 逈huýnh 披phi 敘tự 無vô 期kỳ 。 臨lâm 白bạch 增tăng 懷hoài 。 眷quyến 歎thán 良lương 深thâm 。 謝tạ 靈linh 運vận 再tái 拜bái 。


王vương 衛vệ 軍quân 重trọng/trùng 答đáp 書thư


更cánh 尋tầm 前tiền 答đáp 。 超siêu 悟ngộ 亦diệc 不bất 知tri 。 所sở 以dĩ 為vi 異dị 。 政chánh 當đương 爾nhĩ 已dĩ 。 送tống 示thị 生sanh 公công 此thử 間gian 道Đạo 人Nhân 。 故cố 有hữu 小tiểu 小tiểu 不bất 同đồng 。 小tiểu 涼lương 當đương 共cộng 面diện 盡tận 。 脫thoát 有hữu 厝thố 言ngôn 。 更cánh 白bạch 面diện 寫tả 未vị 由do 寄ký 之chi 。 於ư 此thử 所sở 散tán 猶do 多đa 。


竺trúc 道đạo 生sanh 答đáp 王vương 衛vệ 軍quân 書thư


究cứu 尋tầm 謝tạ 永vĩnh 嘉gia 論luận 。 都đô 無vô 間gian 然nhiên 。 有hữu 同đồng 似tự 若nhược 妙diệu 善thiện 。 不bất 能năng 不bất 以dĩ 為vi 欣hân 。 檀đàn 越việt 難nạn/nan 旨chỉ 甚thậm 要yếu 。 切thiết 想tưởng 尋tầm 必tất 佳giai 通thông 耳nhĩ 。 且thả 聊liêu 試thí 略lược 取thủ 論luận 意ý 以dĩ 伸thân 欣hân 悅duyệt 之chi 懷hoài 。 以dĩ 為vi 苟cẩu 若nhược 不bất 知tri 焉yên 能năng 有hữu 信tín 。 然nhiên 則tắc 由do 教giáo 而nhi 信tín 。 非phi 不bất 知tri 也dã 。 但đãn 資tư 彼bỉ 之chi 知tri 理lý 在tại 我ngã 表biểu 。 資tư 彼bỉ 可khả 以dĩ 至chí 我ngã 。 庸dong 得đắc 無vô 功công 於ư 日nhật 進tiến 。 未vị 是thị 我ngã 知tri 。 何hà 由do 有hữu 分phần/phân 於ư 入nhập 照chiếu 。 豈khởi 不bất 以dĩ 見kiến 理lý 於ư 外ngoại 非phi 復phục 全toàn 昧muội 知tri 不bất 自tự 中trung 未vị 為vi 能năng 照chiếu 耶da 。


與dữ 安an 成thành 侯hầu 嵩tung 書thư


姚diêu 興hưng


吾ngô 曾tằng 以dĩ 己kỷ 所sở 懷hoài 疏sớ/sơ 條điều 摩ma 訶ha 衍diễn 諸chư 義nghĩa 。 圖đồ 與dữ 什thập 公công 平bình 詳tường 厥quyết 衷# 。 遂toại 有hữu 哀ai 。 故cố 不bất 復phục 能năng 斷đoạn 理lý 。 未vị 久cửu 什thập 公công 尋tầm 復phục 致trí 變biến 。 自tự 爾nhĩ 喪táng 戎nhung 相tương 尋tầm 無vô 復phục 意ý 事sự 。 遂toại 忘vong 棄khí 之chi 。 近cận 以dĩ 當đương 遣khiển 使sứ 送tống 像tượng 。 欲dục 與dữ 卿khanh 作tác 疏sớ/sơ 。 箱tương 篋khiếp 中trung 忽hốt 得đắc 前tiền 所sở 條điều 本bổn 末mạt 。 今kim 送tống 示thị 卿khanh 。 徐từ 徐từ 尋tầm 撫phủ 。 若nhược 於ư 卿khanh 有hữu 所sở 不bất 足túc 者giả 。 便tiện 可khả 致trí 難nạn/nan 也dã 。 見kiến 卿khanh 未vị 日nhật 並tịnh 可khả 以dĩ 當đương 言ngôn 笑tiếu 。


吾ngô 前tiền 試thí 通thông 聖thánh 人nhân 三Tam 達Đạt 觀quán 以dĩ 諮tư 什thập 公công 。 公công 尋tầm 有hữu 答đáp 。 今kim 并tinh 送tống 。 往vãng 請thỉnh 此thử 事sự 皆giai 是thị 昔tích 日nhật 之chi 意ý 。 如như 今kim 都đô 無vô 情tình 懷hoài 。 如như 何hà 矣hĩ 。


通thông 三tam 世thế 論luận


曾tằng 問vấn 諸chư 法Pháp 師sư 明minh 三tam 世thế 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 。 莫mạc 適thích 所sở 定định 。 此thử 亦diệc 是thị 大đại 法pháp 中trung 一nhất 段đoạn 處xứ 所sở 而nhi 有hữu 無vô 不bất 泮phấn 。 情tình 每mỗi 慨khái 之chi 。 是thị 以dĩ 忽hốt 疏sớ/sơ 野dã 懷hoài 聊liêu 試thí 孟# 浪lãng 言ngôn 之chi 。 誠thành 知tri 孟# 浪lãng 之chi 言ngôn 不bất 足túc 以dĩ 會hội 理lý 。 然nhiên 胸hung 襟khâm 之chi 中trung 欲dục 有hữu 少thiểu 許hứa 意ý 。 子tử 不bất 能năng 默mặc 已dĩ 。 輒triếp 疏sớ/sơ 條điều 相tương/tướng 呈trình 。 匠tượng 者giả 可khả 為vi 折chiết 衷# 。 余dư 以dĩ 為vi 三tam 世thế 一nhất 統thống 循tuần 環hoàn 為vi 用dụng 。 過quá 去khứ 雖tuy 滅diệt 其kỳ 理lý 常thường 在tại 。 所sở 以dĩ 在tại 者giả 。 非phi 如như 阿a 毘tỳ 曇đàm 注chú 言ngôn 。 五ngũ 陰ấm 塊khối 然nhiên 喻dụ 若nhược 足túc 之chi 履lý 地địa 。 真chân 足túc 雖tuy 往vãng 厥quyết 迹tích 猶do 存tồn 。 當đương 來lai 如như 火hỏa 之chi 在tại 木mộc 。 木mộc 中trung 欲dục 言ngôn 有hữu 火hỏa 耶da 。 視thị 之chi 不bất 可khả 見kiến 。 欲dục 言ngôn 無vô 耶da 。 緣duyên 合hợp 火hỏa 出xuất 。 經kinh 又hựu 云vân 。 聖thánh 人nhân 見kiến 三tam 世thế 。 若nhược 其kỳ 無vô 也dã 。 聖thánh 無vô 所sở 見kiến 。 若nhược 言ngôn 有hữu 耶da 。 則tắc 犯phạm 常thường 嫌hiềm 明minh 過quá 去khứ 未vị 來lai 雖tuy 無vô 。 眼nhãn 對đối 理lý 恆hằng 相tương/tướng 因nhân 。 苟cẩu 因nhân 理lý 不bất 絕tuyệt 聖thánh 見kiến 三tam 世thế 無vô 所sở 疑nghi 矣hĩ 。


什thập 法Pháp 師sư 答đáp


雅nhã 論luận 大đại 通thông 甚thậm 佳giai 。 去khứ 來lai 定định 無vô 此thử 作tác 不bất 通thông 。 佛Phật 說thuyết 色sắc 陰ấm 。 三tam 世thế 和hòa 合hợp 總tổng 名danh 為vi 色sắc 。 五ngũ 陰ấm 皆giai 爾nhĩ 。 又hựu 云vân 。 從tùng 心tâm 生sanh 心tâm 。 如như 從tùng 穀cốc 生sanh 穀cốc 。 以dĩ 是thị 故cố 知tri 。 必tất 有hữu 過quá 去khứ 無vô 無vô 因nhân 之chi 咎cữu 。 又hựu 云vân 。 六lục 識thức 之chi 意ý 識thức 。 依y 已dĩ 滅diệt 之chi 意ý 為vi 本bổn 而nhi 生sanh 意ý 識thức 。 又hựu 正chánh 見kiến 名danh 過quá 去khứ 業nghiệp 未vị 來lai 中trung 果quả 法pháp 也dã 。 又hựu 十Thập 力Lực 中trung 第đệ 二nhị 力lực 知tri 三tam 世thế 諸chư 業nghiệp 。 又hựu 云vân 。 若nhược 無vô 過quá 去khứ 業nghiệp 則tắc 無vô 三tam 途đồ 報báo 。 又hựu 云vân 。 學học 人nhân 若nhược 在tại 有hữu 漏lậu 心tâm 中trung 。 則tắc 不bất 應ưng 名danh 為vi 聖thánh 人nhân 。 以dĩ 此thử 諸chư 比tỉ 。 固cố 知tri 不bất 應ưng 無vô 過quá 去khứ 。 若nhược 無vô 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 則tắc 非phi 通thông 理lý 經kinh 。 法pháp 所sở 不bất 許hứa 。 又hựu 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 是thị 佛Phật 法Pháp 之chi 深thâm 者giả 。 若nhược 定định 有hữu 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 則tắc 與dữ 此thử 法pháp 相tướng 違vi 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 有hữu 穀cốc 子tử 地địa 水thủy 時thời 節tiết 牙nha 根căn 得đắc 生sanh 。 若nhược 先tiên 已dĩ 定định 有hữu 則tắc 無vô 所sở 待đãi 有hữu 。 若nhược 先tiên 有hữu 則tắc 不bất 名danh 從tùng 緣duyên 而nhi 生sanh 。 又hựu 若nhược 先tiên 有hữu 則tắc 是thị 常thường 倒đảo 。 是thị 故cố 不bất 得đắc 。 定định 有hữu 不bất 得đắc 定định 無vô 。 有hữu 無vô 之chi 說thuyết 唯duy 時thời 所sở 宜nghi 耳nhĩ 。 以dĩ 過quá 去khứ 法pháp 起khởi 行hành 業nghiệp 。 不bất 得đắc 言ngôn 無vô 。


又hựu 云vân 。 今kim 不bất 與dữ 目mục 對đối 。 不bất 得đắc 言ngôn 有hữu 。 雅nhã 論luận 之chi 通thông 甚thậm 有hữu 佳giai 致trí 。 又hựu 大đại 品phẩm 所sở 明minh 。 過quá 去khứ 如như 不bất 離ly 未vị 來lai 現hiện 在tại 如như 。 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 如như 亦diệc 不bất 離ly 過quá 去khứ 如như 。 此thử 亦diệc 不bất 言ngôn 無vô 也dã 。 此thử 實thật 是thị 經Kinh 中trung 之chi 大đại 要yếu 。 俟sĩ 得đắc 高cao 對đối 通thông 復phục 盡tận 之chi 。 通thông 不bất 住trụ 法pháp 住trụ 般Bát 若Nhã 眾chúng 生sanh 之chi 所sở 以dĩ 不bất 階giai 道đạo 者giả 有hữu 著trước 故cố 也dã 。 是thị 以dĩ 聖thánh 人nhân 。 之chi 教giáo 恆hằng 以dĩ 去khứ 著trước 為vi 事sự 。 故cố 言ngôn 以dĩ 不bất 住trụ 般Bát 若Nhã 。 雖tuy 復phục 大đại 聖thánh 玄huyền 鑒giám 應ưng 照chiếu 無vô 際tế 。 亦diệc 不bất 可khả 著trước 。 著trước 亦diệc 成thành 患hoạn 。 欲dục 使sử 行hành 人nhân 。 忘vong 彼bỉ 我ngã 遺di 所sở 寄ký 。 汎# 若nhược 不bất 繫hệ 之chi 舟chu 。 無vô 所sở 倚ỷ 薄bạc 則tắc 當đương 於ư 理lý 矣hĩ 。


通thông 聖thánh 人nhân 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 普phổ 照chiếu 十thập 方phương


聖thánh 人nhân 之chi 教giáo 。 玄huyền 通thông 無vô 涯nhai 。 致trí 感cảm 多đa 方phương 。 不bất 可khả 作tác 一nhất 途đồ 求cầu 。 不bất 可khả 以dĩ 一nhất 理lý 推thôi 。 故cố 應ưng 粗thô 以dĩ 粗thô 。 應ưng 細tế 以dĩ 細tế 應ưng 。 理lý 固cố 然nhiên 矣hĩ 。 所sở 以dĩ 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 現hiện 諸chư 神thần 變biến 者giả 。 此thử 應ưng 十thập 方phương 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 將tương 紹thiệu 尊tôn 位vị 者giả 耳nhĩ 。 若nhược 處xứ 俗tục 接tiếp 麁thô 。 復phục 容dung 此thử 事sự 耶da 。 阿a 含hàm 經Kinh 云vân 。 釋Thích 氏thị 之chi 處xứ 天Thiên 竺Trúc 四tứ 十thập 餘dư 載tái 。 衣y 服phục 飲ẩm 食thực 。 受thọ 諸chư 患hoạn 痛thống 。 與dữ 人nhân 不bất 別biệt 。 經kinh 又hựu 云vân 。 聖thánh 人nhân 亦diệc 入nhập 鹿lộc 馬mã 而nhi 度độ 脫thoát 之chi 。 當đương 在tại 鹿lộc 馬mã 。 豈khởi 異dị 於ư 鹿lộc 馬mã 哉tai 。 若nhược 不bất 異dị 鹿lộc 馬mã 應ưng 世thế 常thường 流lưu 。 不bất 待đãi 此thử 神thần 變biến 明minh 矣hĩ 。 每mỗi 事sự 要yếu 須tu 自tự 同đồng 於ư 前tiền 物vật 。 然nhiên 後hậu 得đắc 行hành 其kỳ 化hóa 耳nhĩ 。


通thông 三tam 世thế


眾chúng 生sanh 歷lịch 涉thiệp 三tam 世thế 。 其kỳ 猶do 循tuần 環hoàn 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 雖tuy 無vô 眼nhãn 對đối 。 其kỳ 理lý 常thường 在tại 。 是thị 以dĩ 聖thánh 人nhân 。 尋tầm 往vãng 以dĩ 知tri 往vãng 。 逆nghịch 數số 以dĩ 知tri 來lai 。


通thông 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 空không


夫phu 道đạo 者giả 以dĩ 無vô 為vi 為vi 宗tông 。 若nhược 其kỳ 無vô 為vi 。 復phục 何hà 所sở 有hữu 耶da 。


安an 成thành 侯hầu 姚diêu 嵩tung 表biểu


臣thần 言ngôn 。 奉phụng 珠châu 像tượng 承thừa 。 是thị 皇hoàng 后hậu 遺di 囑chúc 所sở 建kiến 。 禮lễ 覲cận 之chi 日nhật 永vĩnh 慕mộ 罔võng 極cực 。 伏phục 惟duy 感cảm 往vãng 增tăng 懷hoài 。 臣thần 言ngôn 。 先tiên 承thừa 。 陛bệ 下hạ 親thân 營doanh 像tượng 。 事sự 每mỗi 注chú 心tâm 延diên 望vọng 遲trì 冀ký 。 暫tạm 一nhất 禮lễ 敬kính 不bất 悟ngộ 聖thánh 恩ân 垂thùy 及cập 。 乃nãi 復phục 與dữ 臣thần 。 供cúng 養dường 此thử 像tượng 。 既ký 功công 寶bảo 並tịnh 重trọng/trùng 。 且thả 於ư 制chế 作tác 之chi 理lý 擬nghĩ 。 若nhược 神thần 造tạo 中trung 來lai 。 所sở 見kiến 珠châu 像tượng 誠thành 當đương 奇kỳ 妙diệu 。 然nhiên 方phương 之chi 於ư 此thử 信tín 復phục 有hữu 間gian 瞻chiêm 。 奉phụng 踊dũng 躍dược 實thật 在tại 無vô 量lượng 。 夫phu 受thọ 乾can/kiền/càn 施thí 者giả 無vô 報báo 。 蒙mông 恩ân 隆long 者giả 無vô 謝tạ 。 雖tuy 欲dục 仰ngưỡng 陳trần 愚ngu 誠thành 。 亦diệc 復phục 莫mạc 知tri 所sở 盡tận 。 臣thần 言ngôn 。


臣thần 言ngôn 。 奉phụng 陛bệ 下hạ 所sở 通thông 諸chư 義nghĩa 。 理lý 味vị 淵uyên 玄huyền 辭từ 致trí 清thanh 勝thắng 。 簡giản 詣nghệ 踰du 於ư 二nhị 篇thiên 。 妙diệu 盡tận 侔mâu 乎hồ 中trung 觀quán 。 詠vịnh 之chi 翫ngoạn 之chi 。 紙chỉ 已dĩ 致trí 勞lao 而nhi 心tâm 猶do 無vô 厭yếm 。 真chân 可khả 謂vị 當đương 時thời 之chi 高cao 唱xướng 累lũy 劫kiếp 之chi 宗tông 範phạm 也dã 。 但đãn 臣thần 頑ngoan 闇ám 思tư 不bất 參tham 玄huyền 。 然nhiên 披phi 尋tầm 之chi 日nhật 真chân 復phục 詠vịnh 歌ca 弗phất 暇hạ 不bất 悟ngộ 。 弘hoằng 慈từ 善thiện 誘dụ 乃nãi 欲dục 令linh 參tham 致trí 問vấn 難nạn/nan 。 敢cảm 忘vong 愚ngu 鈍độn 輒triếp 位vị 敘tự 所sở 懷hoài 。 豈khởi 曰viết 存tồn 難nạn/nan 。 直trực 欲dục 諮tư 所sở 未vị 悟ngộ 耳nhĩ 。 臣thần 言ngôn 。


臣thần 言ngôn 。 上thượng 通thông 三tam 世thế 甚thậm 有hữu 深thâm 致trí 。 既ký 已dĩ 遠viễn 契khế 聖thánh 心tâm 。 兼kiêm 復phục 抑ức 正chánh 眾chúng 說thuyết 。 宗tông 塗đồ 亹# 亹# 超siêu 絕tuyệt 常thường 境cảnh 。 欣hân 悟ngộ 之chi 至chí 。 益ích 令linh 賞thưởng 味vị 增tăng 深thâm 。 加gia 為vi 什thập 公công 研nghiên 該cai 兼kiêm 備bị 。 實thật 非phi 愚ngu 臣thần 所sở 能năng 稱xưng 盡tận 。 正chánh 當đương 銘minh 之chi 懷hoài 抱bão 以dĩ 為vi 心tâm 要yếu 耳nhĩ 。 臣thần 言ngôn 。


臣thần 言ngôn 。 上thượng 通thông 不bất 住trụ 法pháp 住trụ 般Bát 若Nhã 義nghĩa 云vân 。 眾chúng 生sanh 所sở 以dĩ 不bất 階giai 道đạo 者giả 。 有hữu 著trước 故cố 也dã 。 聖thánh 心tâm 玄huyền 詣nghệ 誠thành 無vô 不bất 盡tận 。 然nhiên 至chí 乎hồ 標tiêu 位vị 六Lục 度Độ 。 而nhi 以dĩ 無vô 著trước 為vi 宗tông 。 取thủ 之chi 於ư 心tâm 誠thành 如như 明minh 誨hối 。 即tức 之chi 于vu 事sự 脫thoát 有hữu 未vị 極cực 。 夫phu 無vô 著trước 雖tuy 妙diệu 似tự 。 若nhược 有hữu 不bất 即tức 真chân 兩lưỡng 冥minh 。 有hữu 不bất 即tức 真chân 兩lưỡng 冥minh 。 恐khủng 是thị 心tâm 忘vong 之chi 謂vị 耳nhĩ 。 竊thiết 尋tầm 玄huyền 教giáo 如như 更cánh 有hữu 以dĩ 。 謹cẩn 牒điệp 成thành 言ngôn 以dĩ 攄# 愚ngu 見kiến 。 故cố 經Kinh 云vân 。 以dĩ 無vô 所sở 捨xả 法pháp 。 具cụ 足túc 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 此thử 三tam 事sự 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 三tam 者giả 既ký 冥minh 有hữu 無vô 。 無vô 當đương 無vô 當đương 之chi 理lý 即tức 同đồng 幻huyễn 化hóa 。 以dĩ 此thử 而nhi 推thôi 。 恐khủng 不bất 住trụ 之chi 致trí 。 非phi 直trực 忘vong 彼bỉ 我ngã 遺di 所sở 寄ký 而nhi 已dĩ 。


難nạn/nan 上thượng 通thông 聖thánh 人nhân 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 普phổ 照chiếu 十thập 方phương


詔chiếu 云vân 。 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 諸chư 神thần 變biến 者giả 。 此thử 自tự 應ưng 十thập 方phương 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 將tương 紹thiệu 尊tôn 位vị 者giả 耳nhĩ 。 斯tư 理lý 之chi 玄huyền 固cố 非phi 庸dong 近cận 所sở 參tham 。 然nhiên 不bất 已dĩ 之chi 情tình 猶do 欲dục 言ngôn 所sở 未vị 達đạt 。 夫phu 萬vạn 有hữu 不bất 同đồng 精tinh 麁thô 亦diệc 異dị 。 應ưng 彼bỉ 雖tuy 殊thù 而nhi 聖thánh 心tâm 恆hằng 一nhất 。 恆hằng 一nhất 故cố 圓viên 以dĩ 應ưng 之chi 。 不bất 同đồng 故cố 權quyền 以dĩ 濟tế 之chi 。 雖tuy 鹿lộc 馬mã 而nhi 未vị 始thỉ 乖quai 其kỳ 大đại 。 雖tuy 現hiện 神thần 變biến 而nhi 未vị 始thỉ 遺di 其kỳ 細tế 。 故cố 淨tịnh 名danh 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 或hoặc 以dĩ 光quang 明minh 。 而nhi 作tác 佛Phật 事sự 。 或hoặc 以dĩ 寂tịch 寞mịch 。 而nhi 作tác 佛Phật 事sự 。 顯hiển 默mặc 雖tuy 異dị 而nhi 終chung 致trí 不bất 二nhị 。 然nhiên 則tắc 於ư 小tiểu 大đại 之chi 間gian 。 恐khủng 是thị 時thời 互hỗ 說thuyết 耳nhĩ 。 如như 華hoa 手thủ 經kinh 。 初sơ 佛Phật 為vi 德đức 藏tạng 。 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 普phổ 蒙mông 其kỳ 潤nhuận 。 又hựu 思tư 益ích 經kinh 中trung 網võng 明minh 所sở 問vấn 。 如Như 來Lai 三tam 十thập 三tam 種chủng 光quang 明minh 。 一nhất 切thiết 遇ngộ 者giả 。 皆giai 得đắc 利lợi 益ích 。 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 。 佛Phật 放phóng 眉mi 間gian 相tướng 光quang 亦diệc 使sử 四tứ 眾chúng 八bát 部bộ 。 咸hàm 皆giai 生sanh 疑nghi 。 又hựu 云vân 。 處xử 闇ám 眾chúng 生sanh 。 各các 得đắc 相tương 見kiến 。 苟cẩu 有hữu 其kỳ 緣duyên 雖tuy 小tiểu 必tất 益ích 。 苟cẩu 無vô 其kỳ 因nhân 雖tuy 大đại 或hoặc 乖quai 。 故cố 般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 遇ngộ 斯tư 光quang 者giả 。 必tất 得đắc 無vô 上thượng 道Đạo 。 又hựu 以dĩ 神thần 變biến 令linh 三tam 惡ác 眾chúng 生sanh 。 皆giai 生sanh 天thiên 上thượng 。 以dĩ 此thử 而nhi 言ngôn 。 至chí 於ư 光quang 明minh 。 神thần 變biến 之chi 事sự 。 似tự 存tồn 平bình 等đẳng 。 敢cảm 緣duyên 慈từ 顧cố 輒triếp 竭kiệt 愚ngu 思tư 。 若nhược 復phục 哀ai 矜căng 重trọng/trùng 開khai 道đạo 者giả 。 豈khởi 直trực 微vi 臣thần 獨độc 受thọ 其kỳ 賜tứ 。


難nạn/nan 通thông 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 皆giai 空không


詔chiếu 云vân 。 夫phu 道đạo 者giả 以dĩ 無vô 為vi 為vi 宗tông 。 若nhược 其kỳ 無vô 為vi 復phục 何hà 所sở 為vi 耶da 。 至chí 理lý 淵uyên 淡đạm 。 誠thành 不bất 容dung 言ngôn 。 然nhiên 處xử 在tại 涉thiệp 求cầu 之chi 地địa 。 不bất 得đắc 不bất 尋tầm 本bổn 以dĩ 致trí 悟ngộ 。 不bất 審thẩm 明minh 道đạo 之chi 無vô 為vi 為vi 當đương 。 以dĩ 何hà 為vi 體thể 。 若nhược 以dĩ 妙diệu 為vi 宗tông 者giả 。 雖tuy 在tại 帝đế 先tiên 而nhi 非phi 極cực 。 若nhược 以dĩ 無vô 有hữu 為vi 妙diệu 者giả 。 必tất 當đương 有hữu 不bất 無vô 之chi 因nhân 。 因nhân 稱xưng 俱câu 未vị 冥minh 。 詎cự 是thị 不bất 二nhị 之chi 道đạo 乎hồ 。 故cố 論luận 云vân 。 無vô 於ư 無vô 者giả 必tất 當đương 有hữu 於ư 有hữu 。 有hữu 無vô 之chi 相tướng 。 譬thí 猶do 脩tu 短đoản 之chi 相tướng 形hình 耳nhĩ 。 無vô 理lý 雖tuy 玄huyền 將tương 恐khủng 同đồng 彼bỉ 斷đoạn 常thường 。 常thường 猶do 不bất 可khả 。 況huống 復phục 斷đoạn 耶da 。 然nhiên 則tắc 有hữu 無vô 之chi 肆tứ 。 乃nãi 是thị 邊biên 見kiến 之chi 所sở 存tồn 。 故cố 中trung 論luận 云vân 。 不bất 破phá 世thế 諦đế 故cố 則tắc 不bất 破phá 真Chân 諦Đế 。 又hựu 論luận 云vân 。 諸chư 法pháp 若nhược 實thật 則tắc 無vô 二nhị 諦đế 。 諸chư 法pháp 若nhược 空không 則tắc 無vô 罪tội 福phước 。 若nhược 無vô 罪tội 福phước 凡phàm 聖thánh 無vô 泮phấn 。 二nhị 苟cẩu 無vô 。 泮phấn 道đạo 何hà 所sở 益ích 。 由do 臣thần 闇ám 昧muội 未vị 悟ngộ 宗tông 極cực 。 唯duy 願nguyện 仁nhân 慈từ 重trọng/trùng 加gia 誨hối 諭dụ 。


姚diêu 興hưng 答đáp


卿khanh 所sở 難nạn/nan 問vấn 。 引dẫn 喻dụ 兼kiêm 富phú 理lý 極cực 深thâm 致trí 。 實thật 非phi 膚phu 淺thiển 所sở 能năng 具cụ 答đáp 。 今kim 為vi 當đương 都đô 格cách 以dĩ 相tương/tướng 酬thù 耳nhĩ 。 卿khanh 引dẫn 般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 遇ngộ 斯tư 光quang 者giả 。 必tất 得đắc 無vô 上thượng 道Đạo 。 即tức 經kinh 所sở 言ngôn 。 未vị 聞văn 有hữu 凡phàm 流lưu 而nhi 得đắc 見kiến 光quang 明minh 者giả 。 如như 釋Thích 迦Ca 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 普phổ 照chiếu 十thập 方phương 。 當đương 斯tư 之chi 時thời 。 經kinh 不bất 言ngôn 有hữu 群quần 品phẩm 而nhi 得đắc 見kiến 其kỳ 怪quái 而nhi 異dị 之chi 者giả 。 皆giai 是thị 普phổ 明minh 之chi 。 徒đồ 以dĩ 斯tư 言ngôn 之chi 定định 不phủ 。 為vi 群quần 小tiểu 也dã 。 卿khanh 若nhược 以dĩ 眾chúng 生sanh 為vi 疑nghi 者giả 。 百bách 億ức 菩Bồ 薩Tát 。 豈khởi 非phi 眾chúng 生sanh 之chi 謂vị 耶da 。 然nhiên 經kinh 復phục 云vân 。 普phổ 明minh 之chi 詣nghệ 釋Thích 迦Ca 。 皆giai 與dữ 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 持trì 諸chư 華hoa 香hương 來lai 供cúng 養dường 釋Thích 迦Ca 。 及cập 致trí 供cúng 養dường 之chi 徒đồ 。 自tự 應ưng 普phổ 蒙mông 其kỳ 潤nhuận 也dã 。 但đãn 光quang 明minh 之chi 作tác 本bổn 不bất 為vi 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 所sở 以dĩ 得đắc 蒙mông 餘dư 波ba 者giả 。 其kỳ 猶do 蠅dăng 附phụ 驥kí 尾vĩ 得đắc 至chí 千thiên 里lý 之chi 舉cử 耳nhĩ 。


卿khanh 又hựu 引dẫn 神thần 變biến 令linh 三tam 惡ác 眾chúng 生sanh 。 得đắc 生sanh 人nhân 天thiên 。 若nhược 在tại 鹿lộc 為vi 鹿lộc 。 在tại 馬mã 為vi 馬mã 。 而nhi 度độ 脫thoát 之chi 。 豈khởi 非phi 神thần 變biến 之chi 謂vị 耶da 。 華hoa 手thủ 思tư 益ích 法pháp 華hoa 諸chư 經kinh 所sở 言ngôn 。 若nhược 云vân 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 自tự 應ưng 與dữ 大đại 品phẩm 無vô 異dị 也dã 。 若nhược 一nhất 一nhất 光quang 明minh 。 以dĩ 應ưng 適thích 前tiền 物vật 。 此thử 作tác 非phi 大đại 所sở 通thông 。 夫phu 光quang 明minh 之chi 與dữ 寂tịch 寞mịch 。 此thử 直trực 發phát 意ý 有hữu 參tham 差sai 其kỳ 揆quỹ 一nhất 也dã 。 卿khanh 引dẫn 經kinh 言ngôn 。 施thí 者giả 受thọ 者giả 。 財tài 物vật 不bất 可khả 得đắc 。 與dữ 不bất 住trụ 法pháp 不bất 住trụ 般Bát 若Nhã 未vị 有hữu 異dị 。 二nhị 者giả 直trực 是thị 始thỉ 終chung 之chi 教giáo 也dã 。 統thống 而nhi 言ngôn 之chi 。 俱câu 是thị 破phá 著trước 之chi 語ngữ 耳nhĩ 。 何hà 者giả 罪tội 不bất 罪tội 施thí 者giả 受thọ 者giả 。 及cập 財tài 物vật 都đô 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 都đô 不bất 可khả 得đắc 。 復phục 何hà 所sở 著trước 。 是thị 勸khuyến 無vô 所sở 著trước 明minh 矣hĩ 。 卿khanh 又hựu 問vấn 。 明minh 道đạo 之chi 無vô 為vi 為vi 宗tông 同đồng 。 諸chư 法pháp 之chi 自tự 空không 為vi 妙diệu 空không 。 無vô 以dĩ 成thành 極cực 耶da 。 又hựu 引dẫn 論luận 中trung 二nhị 諦đế 之chi 間gian 言ngôn 。 意ý 所sở 不bất 及cập 道đạo 之chi 無vô 為vi 所sở 寄ký 耶da 。 吾ngô 意ý 以dĩ 為vi 。 為vi 道đạo 止chỉ 無vô 為vi 。 未vị 詳tường 所sở 以dĩ 宗tông 也dã 。 何hà 者giả 夫phu 眾chúng 生sanh 之chi 所sở 以dĩ 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 者giả 。 皆giai 著trước 故cố 也dã 。 若nhược 欲dục 止chỉ 於ư 心tâm 即tức 不bất 復phục 生sanh 。 既ký 不bất 生sanh 死tử 。 潛tiềm 神thần 玄huyền 漠mạc 與dữ 空không 合hợp 其kỳ 體thể 。 是thị 名danh 涅Niết 槃Bàn 耳nhĩ 。 既ký 曰viết 涅Niết 槃Bàn 。 復phục 何hà 容dung 有hữu 名danh 於ư 其kỳ 間gian 哉tai 。 夫phu 道đạo 以dĩ 無vô 寄ký 為vi 宗tông 。 若nhược 求cầu 寄ký 所sở 在tại 。 恐khủng 乃nãi 惑hoặc 之chi 大đại 者giả 也dã 。 吾ngô 所sở 明minh 無vô 為vi 不bất 可khả 為vi 有hữu 者giả 。 意ý 事sự 如như 隱ẩn 尋tầm 求cầu 或hoặc 當đương 小tiểu 難nạn/nan 。 今kim 更cánh 重trọng/trùng 伸thân 前tiền 義nghĩa 。 卿khanh 所sở 引dẫn 中trung 論luận 。 即tức 吾ngô 義nghĩa 宗tông 。 諸chư 法pháp 若nhược 不bất 空không 則tắc 無vô 二nhị 諦đế 。 若nhược 不bất 有hữu 亦diệc 無vô 二nhị 諦đế 。 此thử 定định 明minh 有hữu 無vô 不bất 相tương 離ly 。 何hà 者giả 若nhược 定định 言ngôn 有hữu 則tắc 無vô 以dĩ 拔bạt 高cao 士sĩ 。 若nhược 定định 明minh 無vô 則tắc 無vô 以dĩ 濟tế 常thường 流lưu 。 是thị 以dĩ 聖thánh 人nhân 。 有hữu 無vô 兼kiêm 抱bão 。 而nhi 不bất 捨xả 者giả 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。 然nhiên 諸chư 家gia 通thông 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 廓khuếch 然nhiên 空không 寂tịch 無vô 有hữu 聖thánh 人nhân 。 吾ngô 常thường 以dĩ 為vi 殊thù 太thái 遙diêu 遠viễn 不bất 近cận 人nhân 情tình 。 若nhược 無vô 聖thánh 人nhân 知tri 無vô 者giả 誰thùy 也dã 。


安an 成thành 侯hầu 嵩tung 重trọng/trùng 表biểu


臣thần 言ngôn 。 奉phụng 賜tứ 還hoàn 詔chiếu 。 誨hối 喻dụ 周chu 備bị 。 伏phục 尋tầm 之chi 日nhật 。 欣hân 踊dũng 無vô 量lượng 。 陛bệ 下hạ 爰viên 發phát 德đức 音âm 光quang 闡xiển 幽u 極cực 。 拓thác 道đạo 義nghĩa 之chi 門môn 。 演diễn 如Như 來Lai 之chi 奧áo 。 冥minh 宗tông 隱ẩn 而nhi 復phục 彰chương 。 玄huyền 扉# 掩yểm 而nhi 再tái 敞sưởng 。 文văn 外ngoại 之chi 旨chỉ 可khả 謂vị 朗lãng 然nhiên 幽u 燭chúc 矣hĩ 。 夫phu 理lý 玄huyền 者giả 不bất 可khả 以dĩ 言ngôn 稱xưng 。 事sự 妙diệu 者giả 固cố 非phi 常thường 辭từ 之chi 所sở 讚tán 。 雖tuy 欲dục 心tâm 仰ngưỡng 詠vịnh 亦diệc 罔võng 知tri 所sở 盡tận 。 由do 臣thần 愚ngu 鈍độn 而nhi 猥ổi 蒙mông 陛bệ 下hạ 褒bao 飾sức 之chi 美mỹ 。 誠thành 復phục 欣hân 戴đái 殊thù 眷quyến 實thật 赧nỏa 比tỉ 。 仰ngưỡng 味vị 微vi 言ngôn 研nghiên 詠vịnh 彌di 至chí 。 其kỳ 為vi 蒙mông 悟ngộ 豈khởi 唯duy 過quá 半bán 之chi 益ích 。 但đãn 臣thần 仍nhưng 充sung 外ngoại 役dịch 。 無vô 由do 親thân 承thừa 音âm 旨chỉ 。 每mỗi 望vọng 雲vân 遐hà 慨khái 實thật 在tại 罔võng 極cực 。 不bất 勝thắng 延diên 係hệ 。 謹cẩn 以dĩ 申thân 聞văn 。 臣thần 嵩tung 言ngôn 。


得đắc 表biểu 具cụ 一nhất 二nhị 。 吾ngô 常thường 近cận 之chi 才tài 。 加gia 多đa 事sự 惛hôn 塞tắc 觸xúc 事sự 面diện 牆tường 。 不bất 知tri 道Đạo 理lý 。 安an 在tại 為vi 復phục 。 以dĩ 卿khanh 好hiếu 樂nhạo 玄huyền 法pháp 。 是thị 以dĩ 聊liêu 復phục 孟# 浪lãng 以dĩ 言ngôn 之chi 耳nhĩ 。 而nhi 來lai 喻dụ 過quá 美mỹ 益ích 以dĩ 不bất 安an 。


析tích 疑nghi 論luận


唐đường 沙Sa 門Môn 釋thích 慧tuệ 淨tịnh


太thái 子tử 中trung 舍xá 辛tân 諝# 。 學học 該cai 文văn 史sử 。 誕đản 傲ngạo 自tự 矜căng 。 心tâm 存tồn 道đạo 術thuật 。 輕khinh 弄lộng 佛Phật 法Pháp 。 染nhiễm 翰hàn 著trước 論luận 詳tường 略lược 釋thích 宗tông 。


時thời 有hữu 對đối 者giả 。 諝# 必tất 碎toái 之chi 于vu 地địa 。 謂vị 僧Tăng 中trung 之chi 無vô 人nhân 也dã 。 慧tuệ 淨tịnh 法Pháp 師sư 不bất 勝thắng 其kỳ 侮vũ 。 乃nãi 裁tài 論luận 以dĩ 擬nghĩ 之chi 曰viết 。 披phi 覽lãm 高cao 論luận 博bác 究cứu 精tinh 微vi 。 旨chỉ 贍thiệm 文văn 華hoa 驚kinh 心tâm 眩huyễn 目mục 。 辯biện 超siêu 炙chích 輠# 理lý 跨khóa 聯liên 環hoàn 。 幽u 難nạn/nan 勃bột 以dĩ 縱tung 橫hoành 。 掞# 藻tảo 紛phân 其kỳ 駱lạc 驛dịch 。 非phi 夫phu 哲triết 士sĩ 誰thùy 其kỳ 溢dật 心tâm 。 瞻chiêm 彼bỉ 上thượng 人nhân 固cố 難nạn/nan 與dữ 對đối 。 輕khinh 持trì 不bất 敏mẫn 寧ninh 酬thù 客khách 難nạn/nan 來lai 。 論luận 云vân 。 一nhất 音âm 演diễn 說thuyết 。 各các 隨tùy 類loại 解giải 。 蠕nhuyễn 動động 眾chúng 生sanh 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。 然nhiên 則tắc 佛Phật 陀Đà 之chi 與dữ 先tiên 覺giác 語ngữ 從tùng 俗tục 異dị 。 智trí 慧tuệ 之chi 與dữ 般Bát 若Nhã 義nghĩa 本bổn 玄huyền 同đồng 。 習tập 智trí 覺giác 。 若nhược 非phi 勝thắng 因nhân 。 念niệm 佛Phật 慧tuệ 。 豈khởi 登đăng 妙diệu 果Quả 。


答đáp 曰viết 。

大đại 哉tai 斯tư 舉cử 也dã 。 深thâm 固cố 幽u 遠viễn 。 理lý 涉thiệp 嫌hiềm 疑nghi 。 今kim 當đương 為vi 子tử 。 略lược 陳trần 梗# 概khái 。 若nhược 乃nãi 問vấn 同đồng 答đáp 異dị 。 文văn 郁uất 郁uất 於ư 孔khổng 書thư 。 名danh 一nhất 義nghĩa 乖quai 。 理lý 明minh 明minh 於ư 釋thích 典điển 。 若nhược 名danh 同đồng 不bất 許hứa 義nghĩa 異dị 。 則tắc 問vấn 一nhất 不bất 得đắc 答đáp 殊thù 。 此thử 例lệ 既ký 昇thăng 彼bỉ 並tịnh 自tự 沒một 。 如như 有hữu 未vị 喻dụ 更cánh 為vi 提đề 撕# 。 夫phu 以dĩ 住trụ 無vô 所sở 住trụ 。 萬vạn 善thiện 所sở 以dĩ 兼kiêm 修tu 。 為vi 無vô 不bất 為vi 。 一nhất 音âm 所sở 以dĩ 齊tề 應ưng 。 豈khởi 止chỉ 絕tuyệt 聖thánh 棄khí 智trí 抱bão 一nhất 守thủ 雌thư 冷lãnh 然nhiên 獨độc 善thiện 義nghĩa 無vô 兼kiêm 濟tế 。 較giảo 言ngôn 優ưu 劣liệt 其kỳ 可khả 倫luân 乎hồ 。 二nhị 宗tông 既ký 辯biện 百bách 難nạn/nan 斯tư 滯trệ 。 論luận 云vân 。 必tất 彼bỉ 此thử 名danh 言ngôn 遂toại 可khả 分phân 別biệt 。 一nhất 音âm 各các 解giải 乃nãi 翫ngoạn 空không 談đàm 。


答đáp 曰viết 。

誠thành 如Như 來Lai 旨chỉ 。 亦diệc 須tu 分phân 別biệt 。 竊thiết 以dĩ 。 逍tiêu 遙diêu 一nhất 也dã 。 鵬# 鷃# 不bất 可khả 齊tề 乎hồ 九cửu 萬vạn 。 榮vinh 枯khô 同đồng 也dã 。 椿xuân 菌# 不bất 可khả 齊tề 乎hồ 八bát 千thiên 。 而nhi 況huống 爝# 火hỏa 之chi 侔mâu 日nhật 月nguyệt 。 浸tẩm 灌quán 之chi 方phương 時thời 雨vũ 。 寧ninh 有hữu 分phần/phân 同đồng 明minh 潤nhuận 而nhi 遂toại 均quân 其kỳ 曜diệu 澤trạch 哉tai 。 至chí 若nhược 山sơn 毫hào 一nhất 其kỳ 小tiểu 大đại 。 彭# 殤thương 均quân 其kỳ 壽thọ 夭yểu 。 莛# 楹doanh 亂loạn 其kỳ 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 施thí 厲lệ 混hỗn 其kỳ 妍nghiên 蚩xi 。 斯tư 由do 相tương 待đãi 不bất 定định 相tương/tướng 奪đoạt 可khả 忘vong 。 莊trang 生sanh 所sở 以dĩ 絕tuyệt 其kỳ 有hữu 封phong 。 非phi 謂vị 未vị 始thỉ 無vô 物vật 。 斯tư 則tắc 以dĩ 余dư 分phân 別biệt 攻công 子tử 分phân 別biệt 。 子tử 亡vong 分phân 別biệt 即tức 余dư 亡vong 分phân 別biệt 矣hĩ 。 君quân 子tử 劇kịch 談đàm 幸hạnh 無vô 虛hư 論luận 。 一nhất 言ngôn 易dị 失thất 駟tứ 馬mã 難nạn/nan 追truy 。 斯tư 文văn 誡giới 矣hĩ 。 深thâm 可khả 慎thận 哉tai 。


論luận 云vân 。 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 觸xúc 類loại 緣duyên 起khởi 復phục 心tâm 有hữu 待đãi 資tư 氣khí 涉thiệp 求cầu 。 然nhiên 則tắc 我ngã 淨tịnh 受thọ 於ư 熏huân 修tu 。 慧tuệ 定định 成thành 於ư 繕thiện 剋khắc 。


答đáp 曰viết 。

無vô 常thường 者giả 故cố 吾ngô 去khứ 也dã 。 緣duyên 起khởi 者giả 新tân 吾ngô 來lai 也dã 。 故cố 吾ngô 去khứ 矣hĩ 。 吾ngô 豈khởi 常thường 乎hồ 。 新tân 吾ngô 來lai 矣hĩ 。 吾ngô 豈khởi 斷đoạn 乎hồ 。 新tân 故cố 相tương/tướng 傳truyền 。 假giả 熏huân 修tu 以dĩ 成thành 淨tịnh 。 美mỹ 惡ác 更cánh 代đại 。 非phi 繕thiện 剋khắc 而nhi 難nạn/nan 功công 。 是thị 則tắc 生sanh 滅diệt 破phá 於ư 斷đoạn 常thường 。 因nhân 果quả 顯hiển 乎hồ 中trung 觀quán 。 斯tư 寔thật 莊trang 釋thích 玄huyền 同đồng 東đông 西tây 理lý 會hội 。 而nhi 吾ngô 子tử 去khứ 彼bỉ 取thủ 此thử 。 得đắc 無vô 謬mậu 乎hồ 。


論luận 云vân 。 續tục 鳧phù 截tiệt 鶴hạc 庸dong 詎cự 真Chân 如Như 。 草thảo 化hóa 蜂phong 飛phi 何hà 居cư 弱nhược 喪táng 。


答đáp 曰viết 。

夫phu 自tự 然nhiên 者giả 報báo 分phần/phân 也dã 。 熏huân 修tu 者giả 業nghiệp 理lý 也dã 。 報báo 分phần/phân 已dĩ 定định 。 二nhị 鳥điểu 無vô 羨tiện 於ư 短đoản 長trường/trưởng 。 業nghiệp 理lý 資tư 緣duyên 。 兩lưỡng 蟲trùng 有hữu 待đãi 而nhi 飛phi 化hóa 。 然nhiên 則tắc 事sự 像tượng 易dị 疑nghi 沈trầm 冥minh 難nan 曉hiểu 。 幽u 求cầu 之chi 士sĩ 淪luân 惑hoặc 罔võng 息tức 。 至chí 乃nãi 道đạo 圓viên 四Tứ 果Quả 尚thượng 昧muội 衣y 珠châu 。 位vị 隆long 十Thập 地Địa 猶do 昏hôn 羅la 縠hộc 。 聖thánh 賢hiền 固cố 其kỳ 若nhược 此thử 。 而nhi 況huống 庸dong 庸dong 者giả 乎hồ 。 自tự 非phi 鑒giám 鏡kính 三Tam 明Minh 雄hùng 飛phi 七thất 辯biện 。 安an 能năng 妙diệu 契khế 玄huyền 極cực 敷phu 究cứu 幽u 微vi 。 貧bần 道đạo 藉tạ 以dĩ 受thọ 業nghiệp 家gia 門môn 朋bằng 從tùng 是thị 寄ký 。 希hy 能năng 擇trạch 善thiện 敢cảm 進tiến 芻sô 蕘# 。 如như 或hoặc 鏗khanh 然nhiên 願nguyện 詳tường 金kim 牒điệp 。 於ư 是thị 辛tân 氏thị 頂đảnh 受thọ 斯tư 文văn 頓đốn 裂liệt 邪tà 網võng (# 斯tư 疑nghi 前tiền 。 周chu 沙Sa 門Môn 姚diêu 道đạo 安an 二nhị 教giáo 論luận 已dĩ 有hữu 成thành 解giải 但đãn 未vị 見kiến 者giả 謂vị 辛tân 草thảo 創sáng/sang )# 有hữu 李# 遠viễn 問vấn 舍xá 人nhân 者giả 。 曾tằng 讀đọc 斯tư 論luận 。 意ý 所sở 未vị 詳tường 便tiện 以dĩ 示thị 沙Sa 門Môn 法Pháp 琳# 請thỉnh 更cánh 廣quảng 其kỳ 義nghĩa 類loại 琳# 。 乃nãi 答đáp 曰viết 。 蒙mông 示thị 辛tân 氏thị 與dữ 淨tịnh 法Pháp 師sư 齊tề 物vật 論luận 。 大đại 約ước 兩lưỡng 問vấn 。 詞từ 旨chỉ 宏hoành 贍thiệm 理lý 致trí 幽u 絕tuyệt 。 既ký 開khai 義nghĩa 府phủ 特đặc 曜diệu 文văn 鋒phong 。 舉cử 佛Phật 性tánh 平bình 等đẳng 之chi 談đàm 。 別biệt 群quần 生sanh 各các 解giải 之chi 說thuyết 。 陳trần 彼bỉ 此thử 之chi 兩lưỡng 難nạn/nan 。 辯biện 玄huyền 同đồng 之chi 一nhất 門môn 。 非phi 夫phu 契khế 彼bỉ 寰# 中trung 孰thục 能năng 振chấn 斯tư 高cao 論luận 。 美mỹ 則tắc 美mỹ 矣hĩ 。 疑nghi 頗phả 疑nghi 焉yên 。 何hà 者giả 尋tầm 上thượng 皇hoàng 朝triêu 徹triệt 。 始thỉ 流lưu 先tiên 覺giác 之chi 名danh 。 法Pháp 王Vương 應ưng 物vật 。 爰viên 標tiêu 佛Phật 陀Đà 之chi 號hiệu 。 智trí 慧tuệ 者giả 蓋cái 分phân 別biệt 之chi 小tiểu 術thuật 。 般Bát 若Nhã 者giả 乃nãi 無vô 知tri 之chi 大đại 宗tông 。 分phân 別biệt 緣duyên 起khởi 。 所sở 以dĩ 強cường/cưỡng 稱xưng 先tiên 覺giác 。 無vô 知tri 性tánh 寂tịch 。 於ư 是thị 假giả 謂vị 佛Phật 陀Đà 。 分phân 別biệt 既ký 影ảnh 於ư 外ngoại 有hữu 數số 。 無vô 知tri 則tắc 於ư 內nội 無vô 心tâm 。 於ư 外ngoại 有hữu 數số 。 分phân 別biệt 之chi 見kiến 不bất 亡vong 於ư 內nội 無vô 心tâm 。 誘dụ 引dẫn 之chi 功công 莫mạc 匱quỹ 。 甚thậm 秋thu 毫hào 之chi 方phương 巨cự 岳nhạc 。 踰du 尺xích 鷃# 之chi 比tỉ 大đại 鵬# 。 不bất 可khả 同đồng 年niên 而nhi 語ngữ 矣hĩ 。 莊trang 生sanh 云vân 。 吾ngô 亡vong 是thị 非phi 不bất 亡vong 彼bỉ 此thử 。 庸dong 詎cự 然nhiên 乎hồ 。 所sở 以dĩ 小tiểu 智trí 不bất 及cập 大đại 智trí 。 小tiểu 年niên 不bất 及cập 大đại 年niên 。 惟duy 彭# 祖tổ 之chi 特đặc 聞văn 。 非phi 眾chúng 人nhân 之chi 所sở 逮đãi 也dã 。 況huống 三tam 世thế 之chi 理lý 不bất 差sai 二nhị 諦đế 之chi 門môn 可khả 驗nghiệm 。 是thị 以dĩ 聖thánh 立lập 因nhân 果quả 。 凡phàm 夫phu 有hữu 得đắc 聖thánh 之chi 期kỳ 。 道đạo 稱xưng 自tự 然nhiên 。 學học 者giả 無vô 成thành 道Đạo 之chi 望vọng 。 從tùng 微vi 至chí 著trước 。 憑bằng 繕thiện 剋khắc 而nhi 方phương 研nghiên 。 乘thừa 因nhân 趣thú 果quả 。 藉tạ 薰huân 修tu 而nhi 始thỉ 見kiến 。 彼bỉ 既ký 知tri 而nhi 故cố 問vấn 。 余dư 亦diệc 述thuật 而nhi 略lược 答đáp 。 詳tường 夫phu 一nhất 音âm 普phổ 被bị 。 弱nhược 喪táng 由do 是thị 同đồng 歸quy 。 四Tứ 智Trí 廣quảng 覃# 。 真Chân 如Như 以dĩ 之chi 自tự 顯hiển 。 自tự 顯hiển 也dã 者giả 惟duy 微vi 惟duy 彰chương 。 同đồng 歸quy 也dã 者giả 孰thục 來lai 孰thục 去khứ 。 蓋cái 知tri 隨tùy 業nghiệp 受thọ 報báo 。 二nhị 鳥điểu 不bất 嫌hiềm 其kỳ 短đoản 長trường/trưởng 。 因nhân 濕thấp 致trí 生sanh 。 兩lưỡng 蟲trùng 無vô 擇trạch 於ư 飛phi 化hóa 。 不bất 存tồn 待đãi 與dữ 無vô 待đãi 。 明minh 即tức 待đãi 之chi 非phi 待đãi 矣hĩ 。 請thỉnh 試thí 論luận 之chi 。 昔tích 闞# 澤trạch 有hữu 言ngôn 。 孔khổng 老lão 法pháp 天thiên 。 諸chư 天thiên 法pháp 佛Phật 。 洪hồng 範phạm 九cửu 疇trù 承thừa 天thiên 制chế 用dụng 。 上thượng 方phương 十Thập 善Thiện 奉phụng 佛Phật 慈từ 風phong 。 若nhược 將tương 孔khổng 老lão 以dĩ 匹thất 聖thánh 尊tôn 。 可khả 謂vị 子tử 貢cống 賢hiền 於ư 仲trọng 尼ni 跛bả 鼈miết 陵lăng 於ư 駿tuấn 驥kí 。 欲dục 觀quán 渤bột 澥giải 更cánh 保bảo 涓# 流lưu 。 何hà 異dị 蔽tế 目mục 而nhi 視thị 毛mao 端đoan 。 卻khước 行hành 以dĩ 求cầu 郢# 路lộ 。 非phi 所sở 應ưng 也dã 。 非phi 所sở 應ưng 也dã 。


且thả 王vương 導đạo 周chu 顗# 宰tể 輔phụ 之chi 冠quan 蓋cái 。 王vương 濛# 謝tạ 尚thượng 人nhân 倫luân 之chi 羽vũ 儀nghi 。 次thứ 則tắc 郗hi 超siêu 王vương 謐mịch 劉lưu 璆# 謝tạ 客khách 等đẳng 。 並tịnh 江giang 左tả 英anh 彥ngạn 七thất 十thập 餘dư 人nhân 。 皆giai 學học 綜tống 九cửu 流lưu 才tài 映ánh 千thiên 古cổ 。 咸hàm 言ngôn 性tánh 靈linh 真chân 要yếu 可khả 以dĩ 持trì 身thân 濟tế 俗tục 者giả 。 莫mạc 過quá 于vu 釋Thích 氏thị 之chi 教giáo 。 及cập 宋tống 文văn 帝đế 與dữ 何hà 尚thượng 之chi 王vương 玄huyền 保bảo 等đẳng 。 亦diệc 有hữu 此thử 談đàm 。 如như 其kỳ 宇vũ 內nội 並tịnh 遵tuân 斯tư 要yếu 。 吾ngô 當đương 坐tọa 致trí 太thái 平bình 矣hĩ 。 尚thượng 之chi 又hựu 云vân 。 十Thập 善Thiện 暢sướng 則tắc 人nhân 天thiên 興hưng 。 五Ngũ 戒Giới 行hành 則tắc 鬼quỷ 畜súc 絕tuyệt 。 其kỳ 實thật 濟tế 世thế 之chi 玄huyền 範phạm 。 豈khởi 造tạo 次thứ 而nhi 可khả 論luận 乎hồ 。 中trung 舍xá 學học 富phú 才tài 高cao 文văn 華hoa 理lý 切thiết 。 秦tần 懸huyền 一nhất 字tự 蜀thục 挂quải 千thiên 金kim 。 何hà 以dĩ 當đương 茲tư 奇kỳ 麗lệ 也dã 。 不bất 量lượng 管quản 見kiến 輕khinh 陳trần 鄙bỉ 俚# 。 敢cảm 此thử 有hữu 酬thù 。 示thị 麻ma 續tục 組# 耳nhĩ 。 李# 舍xá 人nhân 得đắc 琳# 重trọng/trùng 釋thích 。 渙# 然nhiên 神thần 解giải 重trọng/trùng 疑nghi 頓đốn 消tiêu 。 仍nhưng 以dĩ 斯tư 論luận 廣quảng 于vu 視thị 聽thính 。 故cố 得đắc 二nhị 文văn 雙song 顯hiển 。 各các 其kỳ 志chí 乎hồ 。


廣Quảng 弘Hoằng 明Minh 集Tập 卷quyển 第đệ 十thập 八bát
Quảng Hoằng Minh Tập ♦ Hết quyển 18

❖
Phiên âm: 9/4/2016 ◊ Cập nhật: 9/4/2016