大Đại 方Phương 廣Quảng 圓Viên 覺Giác 修Tu 多Đa 羅La 了Liễu 義Nghĩa 經Kinh 夾Giáp 頌Tụng 集Tập 解Giải 講Giảng 義Nghĩa
Đại Phương Quảng Viên Giác Tu Đa La Liễu Nghĩa Kinh Giáp Tụng Tập Giải Giảng Nghĩa

西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 經kinh 起khởi 普Phổ 眼Nhãn 菩Bồ 薩Tát 章chương 。 自tự 下hạ 廣quảng 明minh 行hành 相tương/tướng 有hữu 九cửu 章chương 。 經kinh 初sơ 四tứ 乃nãi 通thông 明minh 觀quán 行hành 上thượng 根căn 修tu 證chứng 。 令linh 普phổ 眼nhãn 一nhất 章chương 乃nãi 開khai 示thị 觀quán 門môn 同đồng 佛Phật 也dã 。


言ngôn 普phổ 眼nhãn 者giả 。 由do 此thử 法Pháp 門môn 。 令linh 觀quán 身thân 心tâm 無vô 體thể 。 根căn 識thức 塵trần 境cảnh 。 世thế 及cập 幽u 世thế 。 自tự 身thân 他tha 身thân 。 一nhất 切thiết 清thanh 淨tịnh 。 徧biến 滿mãn 法Pháp 界Giới 。 普phổ 同đồng 諸chư 佛Phật 。 觀quán 行hành 成thành 就tựu 。 頓đốn 見kiến 如như 此thử 境cảnh 界giới 。 是thị 真chân 普phổ 眼nhãn 也dã 。 此thử 含hàm 悲bi 智trí 。 謂vị 普phổ 見kiến 諸chư 法pháp 清thanh 淨tịnh 。 是thị 大đại 智trí 普phổ 眼nhãn 。 普phổ 見kiến 眾chúng 生sanh 成thành 佛Phật 。 是thị 大đại 悲bi 普phổ 眼nhãn 。 此thử 章chương 依y 文Văn 殊Thù 文văn 解giải 。 及cập 普Phổ 賢Hiền 之chi 行hạnh 。 入nhập 二nhị 空không 觀quán 。 并tinh 倣# 修tu 法Pháp 界Giới 觀quán 。 然nhiên 則tắc 科khoa 謂vị 之chi 通thông 明minh 觀quán 行hành 者giả 。 通thông 指chỉ 三tam 根căn 之chi 人nhân 。 別biệt 明minh 觀quán 行hành 者giả 。 上thượng 中trung 下hạ 三tam 根căn 。 各các 各các 不bất 同đồng 。 根căn 有hữu 上thượng 中trung 下hạ 不bất 同đồng 。 機cơ 即tức 是thị 頓đốn 機cơ 也dã 。 然nhiên 疏sớ/sơ 中trung 。 謂vị 此thử 諸chư 章chương 前tiền 前tiền 不bất 假giả 後hậu 後hậu 。 後hậu 後hậu 必tất 躡niếp 前tiền 前tiền 也dã 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 盖# 聞văn 。 菩Bồ 提Đề 之chi 為vi 極cực 。 神thần 妙diệu 寂tịch 通thông 。 圓viên 智trí 湛trạm 然nhiên 。 道đạo 絕tuyệt 形hình 識thức 之chi 封phong 。 理lý 畢tất 生sanh 滅diệt 之chi 境cảnh 。 眾chúng 生sanh 無vô 始thỉ 之chi 病bệnh 。 起khởi 自tự 四tứ 大đại 五ngũ 蘊uẩn 六lục 根căn 。 喻dụ 如như 人nhân 之chi 兩lưỡng 足túc 。 有hữu 足túc 則tắc 能năng 行hành 。 無vô 足túc 則tắc 不bất 能năng 動động 。 是thị 以dĩ 聖thánh 人nhân 。 有hữu 以dĩ 見kiến 動động 足túc 以dĩ 喪táng 志chí 。 舉cử 足túc 以dĩ 失thất 方phương 。 於ư 是thị 止chỉ 而nhi 觀quán 之chi 。 靜tĩnh 而nhi 明minh 之chi 。 便tiện 其kỳ 動động 而nhi 能năng 靜tĩnh 。 靜tĩnh 而nhi 能năng 明minh 。 普phổ 眼nhãn 觀quán 眾chúng 生sanh 動động 而nhi 未vị 靜tĩnh 。 欲dục 息tức 空không 花hoa 之chi 病bệnh 足túc 。 廣quảng 談đàm 如như 幻huyễn 之chi 法Pháp 門môn 。 故cố 有hữu 此thử 章chương 之chi 來lai 意ý 也dã 。


於ư 是thị 普Phổ 眼Nhãn 菩Bồ 薩Tát 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 頂đảnh 禮lễ 佛Phật 足túc 。 右hữu 繞nhiễu 三tam 匝táp 。 長trường 跪quỵ 叉xoa 手thủ 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 大đại 悲bi 世Thế 尊Tôn 。 願nguyện 為vì 此thử 會hội 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 及cập 為vì 末mạt 世thế 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 演diễn 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 行hành 漸tiệm 次thứ 。 云vân 何hà 思tư 惟duy 。


如như 何hà 思tư 惟duy 。 方phương 為vi 正chánh 念niệm 。


云vân 何hà 住trụ 持trì 。


如như 何hà 住trụ 持trì 。 方phương 得đắc 無vô 失thất 。


眾chúng 生sanh 未vị 悟ngộ 。 作tác 何hà 方phương 便tiện 。 普phổ 令linh 開khai 悟ngộ 。


亦diệc 同đồng 法pháp 華hoa 。 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 修tu 何hà 方phương 便tiện 。


世Thế 尊Tôn 。 若nhược 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 無vô 正chánh 方phương 便tiện 正chánh 思tư 惟duy 。


般Bát 若Nhã 經kinh 。 以dĩ 不bất 墮đọa 無vô 為vi 。 為vi 正chánh 方phương 便tiện 。 以dĩ 斷đoạn 妄vọng 想tưởng 為vi 正chánh 思tư 惟duy 。 今kim 曰viết 無vô 正chánh 方phương 便tiện 者giả 。 是thị 墮đọa 於ư 無vô 為vi 也dã 。 無vô 正chánh 思tư 惟duy 者giả 。 是thị 不bất 斷đoạn 妄vọng 想tưởng 也dã 。


聞văn 佛Phật 如Như 來Lai 。 說thuyết 此thử 三tam 昧muội 。 心tâm 生sanh 迷mê 悶muộn 。 即tức 於ư 圓viên 覺giác 。 不bất 能năng 悟ngộ 入nhập 。 願nguyện 興hưng 慈từ 悲bi 。 為vì 我ngã 等đẳng 輩bối 。 及cập 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 假giả 說thuyết 方phương 便tiện 。


前tiền 章chương 說thuyết 知tri 幻huyễn 即tức 離ly 。 不bất 作tác 方phương 便tiện 。 眾chúng 生sanh 未vị 悟ngộ 故cố 。 普phổ 眼nhãn 請thỉnh 佛Phật 。 假giả 說thuyết 方phương 便tiện 。


作tác 是thị 語ngữ 已dĩ 。 五ngũ 體thể 投đầu 地địa 。 如như 是thị 三tam 請thỉnh 。 終chung 而nhi 復phục 始thỉ 。


爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 普Phổ 眼Nhãn 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。


善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。


善thiện 男nam 子tử 。 汝nhữ 等đẳng 乃nãi 能năng 。 為vi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 問vấn 於ư 如Như 來Lai 。 修tu 行hành 漸tiệm 次thứ 。 思tư 惟duy 住trụ 持trì 。 乃nãi 至chí 假giả 說thuyết 。 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 汝nhữ 今kim 諦đế 聽thính 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。


時thời 普Phổ 眼Nhãn 菩Bồ 薩Tát 。 奉phụng 教giáo 歡hoan 喜hỷ 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 默mặc 然nhiên 而nhi 聽thính 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 請thỉnh 問vấn 之chi 內nội 。 先tiên 標tiêu 請thỉnh 修tu 行hành 漸tiệm 次thứ 者giả 。 良lương 由do 前tiền 章chương 普phổ 賢hiền 所sở 問vấn 幽u 微vi 深thâm 遠viễn 。 世Thế 尊Tôn 之chi 答đáp 又hựu 稱xưng 理lý 而nhi 告cáo 。 先tiên 使sử 消tiêu 除trừ 心tâm 病bệnh 。 然nhiên 後hậu 萬vạn 行hạnh 齊tề 修tu 。 又hựu 恐khủng 前tiền 問vấn 世Thế 尊Tôn 知tri 幻huyễn 即tức 離ly 。 不bất 作tác 方phương 便tiện 。 亦diệc 無vô 漸tiệm 次thứ 。 便tiện 謂vị 但đãn 知tri 之chi 則tắc 已dĩ 。 何hà 必tất 更cánh 修tu 。 今kim 普phổ 眼nhãn 欲dục 使sử 教giáo 門môn 圓viên 足túc 。 故cố 此thử 請thỉnh 問vấn 。 思tư 惟duy 即tức 思tư 慧tuệ 。 住trụ 持trì 即tức 修tu 慧tuệ 。 佇trữ 聽thính 等đẳng 即tức 聞văn 慧tuệ 。 此thử 乃nãi 從tùng 凡phàm 入nhập 聖thánh 。 反phản 妄vọng 歸quy 真chân 。 必tất 假giả 三tam 慧tuệ 。 故cố 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 從tùng 聞văn 思tư 修tu 。 入nhập 三tam 摩ma 地địa 。 今kim 問vấn 云vân 。 於ư 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 無vô 正chánh 方phương 便tiện 。 及cập 正chánh 思tư 惟duy 。 聞văn 佛Phật 如Như 來Lai 。 說thuyết 此thử 三tam 昧muội 。 心tâm 生sanh 迷mê 悶muộn 。 即tức 於ư 圓viên 覺giác 。 不bất 能năng 悟ngộ 入nhập 。 意ý 云vân 。 必tất 由do 方phương 便tiện 等đẳng 得đắc 入nhập 。 故cố 疏sớ/sơ 云vân 反phản 顯hiển 請thỉnh 也dã 。 此thử 指chỉ 文Văn 殊Thù 章chương 及cập 普phổ 賢hiền 章chương 開khai 解giải 行hành 之chi 人nhân 。 此thử 三tam 昧muội 。 即tức 普phổ 賢hiền 章chương 離ly 幻huyễn 法Pháp 門môn 。 迷mê 則tắc 不bất 悟ngộ 。 悶muộn 則tắc 不bất 入nhập 。 若nhược 據cứ 悟ngộ 入nhập 二nhị 字tự 。 深thâm 淺thiển 不bất 同đồng 。 豁hoát 然nhiên 明minh 了liễu 曰viết 悟ngộ 。 修tu 行hành 契khế 證chứng 曰viết 入nhập 。 所sở 以dĩ 道đạo 大đại 開khai 曲khúc 示thị 始thỉ 悟ngộ 終chung 入nhập 也dã 。 牒điệp 請thỉnh 等đẳng 科khoa 。 例lệ 前tiền 可khả 解giải 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 於ư 是thị 普Phổ 眼Nhãn 菩Bồ 薩Tát 。 至chí 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 者giả 。 請thỉnh 法pháp 式thức 儀nghi 例lệ 如như 前tiền 釋thích 。 大đại 悲bi 世Thế 尊Tôn 。 至chí 修tu 行hành 漸tiệm 次thứ 者giả 。 此thử 位vị 菩Bồ 薩Tát 。 因nhân 聞văn 幻huyễn 化hóa 空không 花hoa 。 如Như 幻Huyễn 三Tam 昧Muội 。 雖tuy 聞văn 未vị 知tri 如như 何hà 思tư 惟duy 。 雖tuy 思tư 未vị 知tri 如như 何hà 修tu 行hành 。 雖tuy 修tu 未vị 知tri 如như 何hà 取thủ 證chứng 。 故cố 特đặc 啟khải 問vấn 如Như 來Lai 。 思tư 惟duy 修tu 證chứng 之chi 法pháp 。 依y 經kinh 本bổn 有hữu 六lục 問vấn 。 攝nhiếp 六lục 歸quy 二nhị 。 且thả 存tồn 二nhị 問vấn 。 經kinh 曰viết 云vân 何hà 思tư 惟duy 。 云vân 何hà 住trụ 持trì 。 立lập 二nhị 云vân 何hà 。 是thị 止chỉ 。 是thị 二nhị 問vấn 諸chư 宗tông 立lập 說thuyết 不bất 同đồng 。 唯duy 慈từ 室thất 云vân 。 兩lưỡng 番phiên 云vân 何hà 顯hiển 是thị 正chánh 請thỉnh 也dã 。 但đãn 思tư 惟duy 必tất 藉tạ 方phương 便tiện 。 住trụ 持trì 必tất 攝nhiếp 開khai 悟ngộ 。 故cố 今kim 列liệt 二nhị 正chánh 問vấn 。 以dĩ 兼kiêm 修tu 行hành 漸tiệm 次thứ 。 并tinh 假giả 設thiết 方phương 便tiện 開khai 悟ngộ 也dã 。 云vân 何hà 思tư 惟duy 。 云vân 何hà 住trụ 持trì 者giả 。 十thập 六lục 觀quán 經kinh 。 韋Vi 提Đề 希Hy 夫Phu 人Nhân 。 請thỉnh 修tu 淨tịnh 業nghiệp 。 亦diệc 有hữu 二nhị 問vấn 。 與dữ 此thử 大đại 同đồng 。 彼bỉ 云vân 教giáo 我ngã 思tư 惟duy 。 教giáo 我ngã 正chánh 受thọ 。 正chánh 受thọ 住trụ 持trì 。 名danh 異dị 體thể 同đồng 。 但đãn 觀quán 經Kinh 云vân 正chánh 受thọ 即tức 三tam 昧muội 。 非phi 令linh 住trụ 院viện 之chi 住trụ 持trì 。 此thử 云vân 住trụ 持trì 。 即tức 秘bí 密mật 藏tạng 住trụ 。 如Như 幻Huyễn 三Tam 昧Muội 經Kinh 云vân 。 入nhập 理lý 般Bát 若Nhã 名danh 為vi 住trụ 。 今kim 問vấn 思tư 惟duy 修tu 習tập 。 亦diệc 是thị 正chánh 心tâm 行hành 處xứ 也dã 。 佛Phật 因nhân 韋vi 提đề 希hy 問vấn 。 答đáp 以dĩ 三tam 種chủng 淨tịnh 業nghiệp 。 即tức 孝hiếu 養dưỡng 父phụ 母mẫu 。 行hành 世thế 仁nhân 慈từ 。 受thọ 持trì 三Tam 歸Quy 。 具cụ 足túc 眾chúng 戒giới 。 此thử 經Kinh 思tư 惟duy 修tu 習tập 。 豈khởi 越việt 於ư 此thử 三tam 業nghiệp 。 彼bỉ 云vân 教giáo 我ngã 正chánh 受thọ 。 佛Phật 答đáp 以dĩ 十thập 六lục 妙diệu 觀quán 。 觀quán 即tức 住trụ 三tam 昧muội 也dã 。 經Kinh 云vân 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 以dĩ 法Pháp 界Giới 身thân 。 入nhập 眾chúng 生sanh 心tâm 想tưởng 中trung 。 是thị 心tâm 作tác 佛Phật 。 是thị 心tâm 是thị 佛Phật 。 諸chư 佛Phật 正Chánh 徧Biến 知Tri 海hải 。 從tùng 心tâm 想tưởng 生sanh 。 今kim 之chi 云vân 住trụ 持trì 。 豈khởi 離ly 法Pháp 界Giới 身thân 。 此thử 經Kinh 能năng 證chứng 者giả 。 雖tuy 作tác 止chỉ 任nhậm 滅diệt 。 亦diệc 是thị 觀quán 經kinh 是thị 心tâm 作tác 佛Phật 。 是thị 心tâm 是thị 佛Phật 心tâm 作tác 心tâm 。 是thị 即tức 與dữ 向hướng 下hạ 作tác 止chỉ 任nhậm 滅diệt 。 義nghĩa 意ý 不bất 迷mê 。 金kim 剛cang 亦diệc 云vân 。 應ưng 云vân 何hà 住trụ 。 云vân 何hà 降hàng 伏phục 其kỳ 心tâm 。 今kim 住trụ 即tức 住trụ 理lý 。 二Nhị 乘Thừa 住trụ 真Chân 諦Đế 。 菩Bồ 薩Tát 住trụ 俗tục 諦đế 。 佛Phật 住trụ 中trung 道đạo 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 亦diệc 與dữ 諸chư 佛Phật 住trú 處xứ 。 名danh 常Thường 寂Tịch 光Quang 。 寂tịch 光quang 即tức 三tam 德đức 也dã 。 豈khởi 非phi 三tam 德đức 秘bí 藏tạng 也dã 。 又hựu 經Kinh 云vân 。 以dĩ 大đại 圓viên 覺giác 為vi 伽già 藍lam 。 安an 住trụ 平bình 等đẳng 性tánh 智trí 。 豈khởi 作tác 世thế 間gian 伽già 藍lam 解giải 會hội 也dã 。 眾chúng 生sanh 未vị 悟ngộ 。 作tác 何hà 方phương 便tiện 。 普phổ 令linh 開khai 悟ngộ 者giả 。 未vị 悟ngộ 即tức 是thị 未vị 開khai 思tư 修tu 人nhân 。 未vị 入nhập 三tam 昧muội 正chánh 心tâm 行hành 處xứ 人nhân 。 更cánh 作tác 方phương 便tiện 曲khúc 巧xảo 善thiện 權quyền 。 此thử 是thị 再tái 三tam 懃cần 懇khẩn 之chi 意ý 。 世Thế 尊Tôn 若nhược 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 無vô 正chánh 方phương 便tiện 。 至chí 默mặc 然nhiên 而nhi 聽thính 。 正chánh 方phương 便tiện 。 法pháp 華hoa 謂vị 之chi 秘bí 妙diệu 方phương 便tiện 。 十thập 六lục 觀quán 經kinh 。 有hữu 異dị 方phương 便tiện 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 善thiện 權quyền 誘dụ 引dẫn 之chi 辭từ 。 通thông 謂vị 之chi 方phương 便tiện 。 蓋cái 佛Phật 本bổn 無vô 身thân 無vô 說thuyết 。 亦diệc 無vô 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 無vô 成thành 佛Phật 不bất 成thành 佛Phật 。 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 實thật 相tướng 理lý 地địa 。 秖kỳ 謂vị 眾chúng 生sanh 迷mê 真chân 逐trục 妄vọng 之chi 久cửu 。 不bất 能năng 覺giác 悟ngộ 。 剛cang 強cường 難nan 化hóa 。 諸chư 佛Phật 慈từ 悲bi 心tâm 切thiết 。 假giả 說thuyết 方phương 便tiện 。 立lập 圓viên 覺giác 名danh 。 圓viên 無vô 自tự 性tánh 。 人nhân 人nhân 本bổn 具cụ 此thử 圓viên 覺giác 。 即tức 佛Phật 知tri 佛Phật 見kiến 。 法pháp 華hoa 謂vị 之chi 。 開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。 可khả 謂vị 一nhất 潮triều 以dĩ 通thông 百bách 浦# 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 彼bỉ 新tân 學học 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 欲dục 求cầu 如Như 來Lai 。 淨tịnh 圓viên 覺giác 心tâm 。 應ưng 當đương 正chánh 念niệm 。 遠viễn 離ly 諸chư 幻huyễn 。


正chánh 念niệm 者giả 。 無vô 念niệm 也dã 。 無vô 一nhất 切thiết 念niệm 。 諸chư 幻huyễn 自tự 遠viễn 。 修tu 圓viên 覺giác 者giả 。 應ưng 當đương 如như 是thị 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 答đáp 文văn 有hữu 四tứ 。 此thử 第đệ 一nhất 起khởi 行hành 方phương 便tiện 也dã 。 正chánh 念niệm 者giả 。 即tức 文Văn 殊Thù 開khai 解giải 。 遠viễn 離ly 諸chư 幻huyễn 者giả 。 即tức 普phổ 賢hiền 章chương 開khai 行hành 。 所sở 以dĩ 前tiền 云vân 第đệ 三tam 。 普Phổ 眼Nhãn 菩Bồ 薩Tát 。 依y 文Văn 殊Thù 之chi 解giải 普Phổ 賢Hiền 之chi 行hạnh 入nhập 觀quán 。 乃nãi 指chỉ 此thử 文văn 。 何hà 謂vị 正chánh 念niệm 。 即tức 無vô 念niệm 謂vị 之chi 正chánh 念niệm 。 有hữu 念niệm 是thị 魔ma 業nghiệp 。 無vô 念niệm 是thị 法pháp 印ấn 。 分phân 別biệt 魔ma 軍quân 熾sí 。 忘vong 機cơ 佛Phật 道Đạo 隆long 。 又hựu 云vân 。 離ly 念niệm 相tương/tướng 者giả 等đẳng 虗hư 空không 界giới 。 謂vị 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 因nhân 妄vọng 念niệm 。 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。 若nhược 離ly 妄vọng 念niệm 。 即tức 無vô 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 是thị 知tri 無vô 念niệm 為vi 正chánh 念niệm 。 若nhược 考khảo 諸chư 經kinh 。 皆giai 各các 有hữu 方phương 便tiện 。 且thả 華hoa 嚴nghiêm 。 以dĩ 修tu 諸chư 行hành 門môn 皆giai 無vô 所sở 得đắc 。 而nhi 為vi 方phương 便tiện 。 金kim 剛cang 。 以dĩ 無vô 住trụ 為vi 方phương 便tiện 。 禪thiền 門môn 以dĩ 離ly 念niệm 為vi 方phương 便tiện 。 此thử 經Kinh 以dĩ 正chánh 念niệm 為vi 方phương 便tiện 。 良lương 以dĩ 。 外ngoại 存tồn 一nhất 法pháp 。 則tắc 內nội 起khởi 緣duyên 念niệm 。 內nội 有hữu 緣duyên 念niệm 。 則tắc 外ngoại 見kiến 有hữu 法pháp 。 遠viễn 離ly 諸chư 幻huyễn 。 即tức 普phổ 賢hiền 章chương 四tứ 重trọng/trùng 遣khiển 遣khiển 之chi 文văn 也dã 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 正chánh 念niệm 者giả 。 即tức 正chánh 心tâm 行hành 處xứ 三tam 昧muội 也dã 。 諸chư 家gia 解giải 說thuyết 不bất 同đồng 。 多đa 以dĩ 無vô 念niệm 為vi 正chánh 念niệm 。 今kim 謂vị 未vị 然nhiên 。 若nhược 論luận 本bổn 來lai 無vô 念niệm 。 何hà 用dụng 正chánh 之chi 。 只chỉ 緣duyên 見kiến 今kim 有hữu 念niệm 。 其kỳ 念niệm 虗hư 妄vọng 不bất 正chánh 。 必tất 須tu 以dĩ 正chánh 正chánh 之chi 。 如như 世thế 人nhân 屋ốc 。 屋ốc 若nhược 不bất 邪tà 何hà 正chánh 之chi 。 有hữu 正chánh 之chi 必tất 為vi 邪tà 也dã 。 眾chúng 生sanh 無vô 始thỉ 妄vọng 心tâm 。 六lục 塵trần 緣duyên 影ảnh 。 此thử 妄vọng 邪tà 念niệm 。 念niệm 念niệm 是thị 病bệnh 。 聖thánh 人nhân 假giả 設thiết 法pháp 藥dược 。 以dĩ 正chánh 閧# 邪tà 。 其kỳ 邪tà 必tất 正chánh 。 如Như 來Lai 淨tịnh 圓viên 覺giác 心tâm 。 本bổn 無vô 邪tà 正chánh 。 只chỉ 為vì 不bất 守thủ 正chánh 性tánh 為vi 邪tà 。 妄vọng 熏huân 動động 正chánh 隨tùy 妄vọng 轉chuyển 。 水thủy 逐trục 波ba 流lưu 。 假giả 說thuyết 方phương 便tiện 為vi 筏phiệt 。 以dĩ 八bát 正chánh 為vi 船thuyền 。 渡độ 難nan 度độ 者giả 。 其kỳ 念niệm 若nhược 正chánh 。 五ngũ 蘊uẩn 空không 華hoa 六lục 根căn 重trọng 病bệnh 。 任nhậm 運vận 自tự 離ly 。 故cố 云vân 遠viễn 離ly 諸chư 幻huyễn 。 但đãn 知tri 離ly 幻huyễn 之chi 方phương 。 求cầu 知tri 幻huyễn 藥dược 實thật 用dụng 故cố 。 後hậu 具cụ 出xuất 方phương 藥dược 。


先tiên 依y 如Như 來Lai 。 奢Xa 摩Ma 他Tha 行hạnh 。


此thử 翻phiên 為vi 止chỉ 。 即tức 定định 也dã 。 圓viên 覺giác 疏sớ/sơ 曰viết 。 奢Xa 摩Ma 他Tha 行hạnh 者giả 。 至chí 靜tĩnh 為vi 行hành 。


堅kiên 持trì 禁cấm 戒giới 。


一nhất 切thiết 禁cấm 戒giới 。 皆giai 當đương 堅kiên 持trì 。 因nhân 戒giới 入nhập 定định 故cố 也dã 。


安an 處xử 徒đồ 眾chúng 。


我ngã 之chi 徒đồ 眾chúng 。 皆giai 令linh 安an 處xứ 。 我ngã 心tâm 無vô 惱não 。 可khả 以dĩ 辨biện 道đạo 。


宴yến 坐tọa 靜tĩnh 室thất 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 二nhị 觀quán 行hành 也dã 。 文văn 有hữu 二nhị 節tiết 。 今kim 先tiên 戒giới 定định 也dã 。 奢xa 摩ma 他tha 此thử 云vân 止chỉ 。 即tức 定định 支chi 。 靜tĩnh 何hà 謂vị 之chi 止chỉ 。 蓋cái 止chỉ 絕tuyệt 一nhất 切thiết 妄vọng 想tưởng 。 觀quán 諸chư 法pháp 性tánh 空không 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 起khởi 信tín 云vân 。 若nhược 修tu 止chỉ 者giả 。 住trụ 於ư 靜tĩnh 處xứ 。 端đoan 坐tọa 正chánh 意ý 。 不bất 依y 氣khí 息tức 。 不bất 依y 形hình 色sắc 。 不bất 依y 於ư 空không 。 乃nãi 至chí 不bất 依y 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 不bất 依y 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 一nhất 切thiết 諸chư 想tưởng 。 隨tùy 念niệm 皆giai 除trừ 。 能năng 除trừ 之chi 心tâm 。 此thử 謂vị 之chi 止chỉ 也dã 。 堅kiên 持trì 禁cấm 戒giới 。 者giả 謂vị 一nhất 向hướng 絕tuyệt 緣duyên 的đích 不bất 毀hủy 犯phạm 曰viết 堅kiên 持trì 。 防phòng 禁cấm 根căn 門môn 。 戒giới 約ước 身thân 口khẩu 。 曰viết 禁cấm 戒giới 。 戒giới 則tắc 防phòng 非phi 止chỉ 惡ác 。 獨độc 標tiêu 如Như 來Lai 奢Xa 摩Ma 他Tha 行hạnh 者giả 。 以dĩ 簡giản 不bất 是thị 小Tiểu 乘Thừa 及cập 。 菩Bồ 薩Tát 之chi 定định 。 大đại 抵để 學học 道Đạo 之chi 人nhân 。 莫mạc 不bất 皆giai 由do 三Tam 無Vô 漏Lậu 學Học 。 而nhi 成thành 聖thánh 果Quả 。 此thử 文văn 已dĩ 具cụ 。 謂vị 奢xa 摩ma 他tha 即tức 定định 。 堅kiên 持trì 禁cấm 戒giới 即tức 戒giới 。 下hạ 二nhị 空không 觀quán 即tức 慧tuệ 。 若nhược 持trì 三Tam 歸Quy 五Ngũ 戒Giới 。 便tiện 出xuất 三tam 途đồ 。 生sanh 在tại 人nhân 天thiên 。 若nhược 修tu 定định 者giả 。 即tức 超siêu 六lục 欲dục 。 若nhược 修tu 慧tuệ 者giả 。 便tiện 出xuất 三tam 界giới 。 如như 二Nhị 乘Thừa 人nhân 是thị 也dã 。 古cổ 云vân 。 戒giới 出xuất 三tam 途đồ 。 定định 超siêu 六lục 欲dục 。 慧tuệ 出xuất 三tam 界giới 。 又hựu 云vân 。 定định 慧tuệ 等đẳng 學học 。 明minh 見kiến 佛Phật 性tánh 。 此thử 就tựu 法pháp 說thuyết 。 若nhược 就tựu 喻dụ 說thuyết 者giả 。 戒giới 如như 捉tróc 賊tặc 。 定định 如như 縛phược 賊tặc 。 慧tuệ 如như 殺sát 賊tặc 。 問vấn 。 諸chư 經kinh 皆giai 言ngôn 戒giới 定định 慧tuệ 。 今kim 經kinh 何hà 言ngôn 定định 戒giới 慧tuệ 耶da 。 答đáp 有hữu 二nhị 故cố 。 一nhất 者giả 行hành 人nhân 若nhược 用dụng 亂loạn 心tâm 持trì 戒giới 。 不bất 堪kham 入nhập 此thử 觀quán 門môn 。 故cố 先tiên 言ngôn 定định 後hậu 言ngôn 戒giới 。 二nhị 者giả 此thử 經Kinh 教giáo 人nhân 。 先tiên 了liễu 悟ngộ 覺giác 性tánh 。 次thứ 修tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 所sở 以dĩ 持trì 戒giới 居cư 定định 之chi 後hậu 。 此thử 屬thuộc 行hành 。 安an 處xử 徒đồ 眾chúng 者giả 。 即tức 同đồng 見kiến 同đồng 聞văn 同đồng 學học 論luận 量lượng 佛Phật 法Pháp 之chi 眾chúng 。 宴yến 者giả 默mặc 也dã 。 靜tĩnh 室thất 喻dụ 圓viên 覺giác 。 意ý 謂vị 。 若nhược 行hành 人nhân 欲dục 。 入nhập 二nhị 空không 觀quán 之chi 時thời 。 必tất 先tiên 依y 倚ỷ 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 之chi 定định 。 及cập 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 之chi 戒giới 。 約ước 束thú 禁cấm 制chế 身thân 口khẩu 六lục 根căn 。 然nhiên 易dị 伏phục 猛mãnh 獸thú 。 難nạn/nan 降giáng/hàng 寸thốn 心tâm 。 學học 道Đạo 之chi 人nhân 。 初sơ 雖tuy 有hữu 悟ngộ 門môn 。 而nhi 無vô 量lượng 劫kiếp 來lai 。 習tập 氣khí 種chủng 子tử 尚thượng 在tại 。 於ư 十thập 二nhị 時thời 中trung 。 當đương 以dĩ 諸chư 佛Phật 清thanh 淨tịnh 之chi 戒giới 。 守thủ 護hộ 無vô 令linh 。 犯phạm 人nhân 苗miêu 稼giá 。 然nhiên 後hậu 安an 處xứ 。 在tại 於ư 同đồng 學học 之chi 中trung 。 心tâm 地địa 默mặc 默mặc 。 常thường 如như 在tại 靜tĩnh 室thất 之chi 中trung 。 圭# 峯phong 云vân 。 坐tọa 為vi 攝nhiếp 身thân 。 身thân 住trụ 則tắc 心tâm 安an 。 心tâm 閑nhàn 則tắc 境cảnh 寂tịch 。 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 業nghiệp 障chướng 海hải 。 皆giai 從tùng 妄vọng 想tưởng 生sanh 。 若nhược 欲dục 懺sám 悔hối 者giả 。 端đoan 坐tọa 念niệm 實thật 相tướng 。 見kiến 畫họa 跏già 趺phu 坐tọa 。 魔ma 王vương 尚thượng 驚kinh 怖bố 。 何hà 況huống 入nhập 道Đạo 人Nhân 。 端đoan 坐tọa 不bất 傾khuynh 動động 。 下hạ 經Kinh 云vân 。 無vô 礙ngại 清thanh 淨tịnh 慧tuệ 。 皆giai 因nhân 禪thiền 定định 生sanh 。 從tùng 定định 生sanh 慧tuệ 。 其kỳ 理lý 必tất 然nhiên 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 先tiên 依y 如Như 來Lai 。 奢Xa 摩Ma 他Tha 行hạnh 者giả 。 圓viên 覺giác 體thể 寂tịch 。 因nhân 元nguyên 靜tĩnh 乃nãi 稱xưng 止chỉ 。 本bổn 覺giác 虗hư 照chiếu 。 由do 常thường 明minh 故cố 曰viết 觀quán 。 妄vọng 風phong 俄nga 動động 。 假giả 妙diệu 奢Xa 摩Ma 他Tha 而nhi 止chỉ 之chi 。 心tâm 珠châu 久cửu 昏hôn 。 須tu 毗Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na 而nhi 觀quán 之chi 。 散tán 即tức 止chỉ 。 昏hôn 即tức 朗lãng 。 非phi 此thử 法pháp 藥dược 。 覺giác 性tánh 何hà 由do 可khả 顯hiển 。 奢xa 摩ma 他tha 此thử 云vân 止chỉ 。 涅Niết 槃Bàn 名danh 為vi 能năng 滅diệt 。 能năng 滅diệt 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 又hựu 云vân 能năng 調điều 。 能năng 調điều 諸chư 根căn 惡ác 不bất 善thiện 故cố 。 又hựu 云vân 寂tịch 靜tĩnh 。 能năng 令linh 三tam 業nghiệp 成thành 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 又hựu 云vân 遠viễn 離ly 。 離ly 眾chúng 生sanh 五ngũ 欲dục 故cố 。 又hựu 云vân 能năng 淨tịnh 。 能năng 清thanh 貪tham 欲dục 嗔sân 恚khuể 愚ngu 癡si 三tam 濁trược 惡ác 法pháp 故cố 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 名danh 止chỉ 為vi 定định 。 毗Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na 此thử 云vân 觀quán 。 涅Niết 槃Bàn 名danh 正chánh 見kiến 。 又hựu 名danh 了liễu 見kiến 。 曰viết 能năng 見kiến 。 曰viết 徧biến 見kiến 。 曰viết 次thứ 第đệ 見kiến 。 曰viết 別biệt 見kiến 。 慧tuệ 之chi 總tổng 名danh 也dã 。 優ưu 畢tất 叉xoa 此thử 云vân 止Chỉ 觀Quán 平bình 等đẳng 。 涅Niết 槃Bàn 名danh 為vi 平bình 等đẳng 。 又hựu 名danh 不bất 諍tranh 。 永vĩnh 嘉gia 云vân 。 奢xa 摩ma 他tha 曰viết 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 。 毗Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na 。 曰viết 照chiếu 而nhi 常thường 寂tịch 。 優ưu 畢tất 叉xoa 非phi 照chiếu 非phi 寂tịch 。 奢xa 摩ma 他tha 名danh 出xuất 楞lăng 嚴nghiêm 圓viên 覺giác 。 如như 前tiền 所sở 引dẫn 。 三tam 名danh 出xuất 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 天thiên 台thai 出xuất 時thời 。 楞lăng 嚴nghiêm 圓viên 覺giác 未vị 至chí 。 後hậu 智trí 者giả 自tự 影ảnh 傍bàng 三tam 觀quán 立lập 三tam 止chỉ 。 名danh 體thể 真chân 止chỉ (# 即tức 奢xa 摩ma 他tha )# 方phương 便tiện 隨tùy 緣duyên 止chỉ (# 即tức 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 。 )# 息tức 二nhị 邊biên 分phân 別biệt 止chỉ (# 即tức 禪thiền 那na )# 亦diệc 曰viết 定định 。 此thử 經Kinh 為vi 之chi 二nhị 十thập 五ngũ 定định 輪luân 。 今kim 依y 如Như 來Lai 因Nhân 地Địa 法pháp 行hành 。 須tu 明minh 深thâm 觀quán 。 又hựu 觀quán 耶da 是thị 境cảnh 。 天thiên 台thai 云vân 。 對đối 觀quán 名danh 境cảnh 。 對đối 止chỉ 名danh 諦đế 。 其kỳ 實thật 三tam 止chỉ 三tam 觀quán 名danh 異dị 體thể 同đồng 。 如như 水thủy 與dữ 氷băng 。 氷băng 名danh 為vi 止chỉ 。 水thủy 名danh 為vi 觀quán 。 水thủy 性tánh 雖tuy 流lưu 觀quán 也dã 。 結kết 而nhi 為vi 氷băng 止chỉ 也dã 。 今kim 先tiên 依y 奢Xa 摩Ma 他Tha 行hành 。 此thử 用dụng 三tam 止chỉ 。 止chỉ 其kỳ 虗hư 妄vọng 流lưu 動động 之chi 心tâm 。 息tức 其kỳ 攀phàn 緣duyên 。 一nhất 念niệm 若nhược 止chỉ 已dĩ 。 即tức 止chỉ 即tức 觀quán 照chiếu 。 此thử 幻huyễn 心tâm 自tự 然nhiên 消tiêu 落lạc 。 幻huyễn 心tâm 離ly 念niệm 。 一nhất 切thiết 精tinh 神thần 。 動động 靜tĩnh 不bất 移di 。 憶ức 忘vong 如như 一nhất 。 因Nhân 地Địa 修tu 行hành 想tưởng 見kiến 其kỳ 為vi 人nhân 也dã 。 堅kiên 持trì 禁cấm 戒giới 者giả 。 夫phu 持trì 戒giới 者giả 。 精tinh 潔khiết 如như 氷băng 壺hồ 玉ngọc 井tỉnh 。 立lập 志chí 如như 節tiết 操thao 嚴nghiêm 霜sương 。 秋thu 毫hào 無vô 犯phạm 。 方phương 曰viết 堅kiên 持trì 。 戒giới 品phẩm 有hữu 三tam 。 一nhất 曰viết 毗Tỳ 尼Ni (# 又hựu 名danh 毗tỳ 奈nại 耶da 。 此thử 翻phiên 為vi 律luật 。 毗Tỳ 尼Ni 與dữ 律luật 言ngôn 不bất 並tịnh 立lập )# 二nhị 名danh 尸thi 羅la (# 此thử 翻phiên 為vi 戒giới 。 即tức 六Lục 度Độ 中trung 一nhất 也dã )# 三tam 。 名danh 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 (# 此thử 云vân 處xứ 處xứ 解giải 脫thoát 。 亦diệc 云vân 別biệt 別Biệt 解Giải 脫Thoát )# 天thiên 台thai 戒giới 疏sớ/sơ 云vân 。 戒giới 乃nãi 運vận 善thiện 之chi 初sơ 章chương 。 卻khước 惡ác 之chi 前tiền 陣trận 。 亦diệc 謂vị 之chi 長trường 生sanh 符phù 不bất 死tử 藥dược 。 據cứ 理lý 先tiên 受thọ 三Tam 歸Quy 。 次thứ 受thọ 五Ngũ 戒Giới 。 此thử 三Tam 歸Quy 五Ngũ 戒Giới 。 大đại 小Tiểu 乘Thừa 為vi 發phát 行hạnh 之chi 初sơ 。 修tu 觀quán 之chi 始thỉ 。 龍long 樹thụ 云vân 。 念niệm 佛Phật 如như 醫y 王vương 。 念niệm 法pháp 如như 服phục 藥dược 。 念niệm 僧Tăng 如như 看khán 病bệnh 人nhân 。 念niệm 戒giới 如như 藥dược 禁cấm 忌kỵ 。 故cố 三Tam 歸Quy 之chi 後hậu 。 方phương 明minh 諸chư 戒giới 也dã 。 佛Phật 初sơ 出xuất 世thế 。 未vị 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 先tiên 為vi 白bạch 衣y 波ba 離ly 提đề 謂vị 二nhị 人nhân 。 受thọ 三Tam 歸Quy 。 次thứ 受thọ 五Ngũ 戒Giới 。 若nhược 在tại 家gia 佛Phật 弟đệ 子tử 。 破phá 此thử 五Ngũ 戒Giới 者giả 。 則tắc 非phi 清Thanh 信Tín 士Sĩ 女Nữ 。 經Kinh 云vân 。 五Ngũ 戒Giới 者giả 天thiên 下hạ 之chi 大đại 禁cấm 忌kỵ 。 若nhược 犯phạm 五Ngũ 戒Giới 。 在tại 天thiên 則tắc 違vi 五ngũ 星tinh 。 在tại 地địa 則tắc 違vi 五ngũ 嶽nhạc 。 在tại 方phương 則tắc 違vi 五ngũ 帝đế 。 在tại 身thân 則tắc 違vi 五ngũ 臟tạng 。 如như 是thị 世thế 間gian 。 違vi 犯phạm 無vô 量lượng 。 若nhược 約ước 出xuất 世thế 間gian 犯phạm 五Ngũ 戒Giới 者giả 。 則tắc 破phá 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 五Ngũ 戒Giới 一nhất 切thiết 大đại 小tiểu 。 尸thi 羅la 根căn 本bổn 。 若nhược 犯phạm 此thử 五Ngũ 戒Giới 。 則tắc 不bất 得đắc 更cánh 受thọ 。 大đại 小Tiểu 乘Thừa 戒giới 也dã 。 此thử 五ngũ 通thông 名danh 戒giới 者giả 。 以dĩ 防phòng 止chỉ 為vi 義nghĩa 。 能năng 防phòng 惡ác 律luật 儀nghi 無vô 作tác 之chi 非phi 。 止chỉ 三tam 業nghiệp 所sở 起khởi 之chi 惡ác 。 此thử 出xuất 天thiên 台thai 法Pháp 界Giới 次thứ 第đệ 。 今kim 時thời 道đạo 俗tục 雖tuy 云vân 持trì 戒giới 。 豈khởi 知tri 有hữu 大đại 小Tiểu 乘Thừa 律luật 儀nghi 之chi 殊thù 。 今kim 依y 大đại 智trí 律luật 師sư 資tư 持trì 事sự 鈔sao 。 出xuất 小Tiểu 乘Thừa 僧Tăng 尼ni 所sở 受thọ 五ngũ 篇thiên 七thất 聚tụ 名danh 目mục 。 五ngũ 篇thiên 者giả 。 一nhất 波ba 羅la 夷di (# 義nghĩa 翻phiên 極cực 惡ác 。 三tam 意ý 。 一nhất 者giả 退thoái 沒một 。 由do 犯phạm 此thử 戒giới 。 道Đạo 果Quả 無vô 分phần/phân 故cố 。 二nhị 者giả 不bất 共cộng 住trú 。 不bất 得đắc 二nhị 種chủng 僧Tăng 中trung 共cộng 住trú 故cố 。 三tam 者giả 墮đọa 落lạc 。 捨xả 此thử 身thân 已dĩ 。 墮đọa 阿A 鼻Tỳ 故cố 。 四tứ 分phần/phân 云vân 。 譬thí 如như 頭đầu 斷đoạn 不bất 可khả 復phục 起khởi 。 若nhược 犯phạm 此thử 法pháp 。 非phi 比Bỉ 丘Khâu 也dã )# 二nhị 僧Tăng 伽già 婆bà 尸thi 沙sa (# 善thiện 見kiến 律luật 云vân 。 僧Tăng 伽già 為vi 僧Tăng 。 婆bà 者giả 為vi 初sơ 。 謂vị 僧Tăng 前tiền 與dữ 覆phú 藏tàng 羯yết 磨ma 也dã 。 尸thi 沙sa 者giả 。 云vân 殘tàn 。 謂vị 末mạt 後hậu 與dữ 出xuất 罪tội 羯yết 磨ma 也dã 。 若nhược 犯phạm 此thử 罪tội 。 僧Tăng 作tác 法pháp 除trừ 故cố 。 又hựu 毗Tỳ 尼Ni 母mẫu 云vân 。 僧Tăng 殘tàn 如như 人nhân 為vi 他tha 所sở 斫chước 殘tàn 唯duy 有hữu 咽yết 喉hầu 。 故cố 名danh 為vi 殘tàn 。 理lý 宜nghi 速tốc 救cứu 故cố )# 三tam 偷thâu 蘭lan 遮già (# 善thiện 見kiến 云vân 。 偷thâu 蘭lan 名danh 大đại 遮già 障chướng 善thiện 。 隨tùy 後hậu 必tất 墮đọa 惡ác 道đạo 。 體thể 是thị 鄙bỉ 穢uế 。 從tùng 不bất 善thiện 體thể 立lập 名danh )# 四tứ 波ba 逸dật 提đề (# 義nghĩa 翻phiên 為vi 墮đọa 。 十thập 誦tụng 律luật 云vân 。 墮đọa 在tại 燒thiêu 煮chử 覆phú 障chướng 地địa 獄ngục 。 八bát 熱nhiệt 為vi 燒thiêu 煮chử 。 八bát 寒hàn 黑hắc 暗ám 為vi 覆phú 障chướng 。 貪tham 慢mạn 心tâm 強cường/cưỡng 。 制chế 捨xả 入nhập 僧Tăng 故cố 。 名danh 為vi 薩tát 耆kỳ 。 尼ni 翻phiên 為vi 盡tận 。 薩tát 耆kỳ 為vi 捨xả )# 五ngũ 波ba 羅la 提đề 提đề 舍xá 尼ni 。 (# 義nghĩa 翻phiên 向hướng 彼bỉ 悔hối 。 從tùng 對đối 治trị 境cảnh 。 僧Tăng 祗chi 云vân 。 此thử 罪tội 應ưng 發phát 露lộ 也dã )# 如như 上thượng 五ngũ 篇thiên 。 更cánh 加gia 六lục 突đột 吉cát 羅la 為vi 六lục 聚tụ 。 (# 突đột 者giả 惡ác 也dã 。 吉cát 羅la 者giả 作tác 也dã 。 四tứ 分phần/phân 云vân 應ưng 當đương 學học 。 胡hồ 僧Tăng 翻phiên 守thủ 戒giới 。 此thử 罪tội 微vi 細tế 。 持trì 之chi 極cực 難nạn/nan 故cố 。 隨tùy 學học 隨tùy 守thủ 以dĩ 立lập 名danh )# 若nhược 云vân 七thất 聚tụ 者giả 。 分phần/phân 突đột 吉cát 羅la 為vi 二nhị 聚tụ 。 身thân 名danh 惡ác 作tác 。 口khẩu 名danh 惡ác 說thuyết 。 分phân 身thân 口khẩu 為vi 二nhị 聚tụ 。 故cố 云vân 五ngũ 篇thiên 七thất 聚tụ 。 智trí 論luận 云vân 。 禁cấm 戒giới 為vi 性tánh 。 剃thế 髮phát 染nhiễm 衣y 為vi 相tương/tướng 。 氷băng 潔khiết 其kỳ 心tâm 。 玉ngọc 潤nhuận 其kỳ 德đức 。 如như 前tiền 戒giới 品phẩm 。 僧Tăng 尼ni 所sở 受thọ 之chi 法Pháp 。 不bất 通thông 俗tục 人nhân 。 僧Tăng 則tắc 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 。 尼ni 則tắc 五ngũ 百bách 。 並tịnh 五ngũ 篇thiên 七thất 聚tụ 。 持trì 之chi 無vô 犯phạm 。 證chứng 阿A 羅La 漢Hán 。 後hậu 出xuất 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 律luật 儀nghi 。 通thông 道đạo 俗tục 七thất 眾chúng 人nhân 受thọ 。 大Đại 乘Thừa 三Tam 聚Tụ 戒Giới 者giả 。 一nhất 攝nhiếp 律luật 儀nghi 戒giới 。 二nhị 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 。 三tam 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 戒giới 。 知tri 則tắc 斷đoạn 惡ác 修tu 善thiện 度độ 生sanh 。 梵Phạm 網võng 云vân 。 戒giới 如như 明minh 日nhật 月nguyệt 。 亦diệc 如như 纓anh 絡lạc 珠châu 。 微vi 塵trần 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 由do 是thị 成thành 正chánh 覺giác 。 又hựu 云vân 。 誦tụng 我ngã 本bổn 師sư 戒giới 。 甘cam 露lộ 門môn 則tắc 開khai 。 當đương 知tri 修tu 圓viên 覺giác 者giả 。 先tiên 依y 如Như 來Lai 奢xa 摩ma 他tha 。 定định 其kỳ 志chí 。 攝nhiếp 其kỳ 心tâm 。 次thứ 依y 毗Tỳ 尼Ni 。 軌quỹ 則tắc 其kỳ 心tâm 。 然nhiên 後hậu 身thân 開khai 遮già 。 口khẩu 容dung 說thuyết 默mặc 。 意ý 行hành 止Chỉ 觀Quán 。 遠viễn 離ly 諸chư 幻huyễn 。 到đáo 清thanh 涼lương 池trì 也dã 。 安an 處xử 徒đồ 眾chúng 者giả 。 道đạo 不bất 孤cô 運vận 。 弘hoằng 之chi 由do 人nhân 。 聖thánh 人nhân 制chế 法pháp 。 假giả 緣duyên 進tiến 道đạo 。 如như 陶đào 戶hộ 家gia 輪luân 作tác 瓶bình 瓦ngõa 等đẳng 。 先tiên 擇trạch 良lương 處xứ 水thủy 草thảo 豐phong 便tiện 。 始thỉ 立lập 作tác 所sở 。 欲dục 結kết 期kỳ 限hạn 建kiến 置trí 壇đàn 場tràng 。 必tất 安an 處xử 徒đồ 眾chúng 。 選tuyển 擇trạch 良lương 朋bằng 勝thắng 友hữu 。 互hỗ 相tương 策sách 發phát 。 為vi 同đồng 行hành 善Thiện 知Tri 識Thức 。 如như 法Pháp 華hoa 淨Tịnh 藏Tạng 淨Tịnh 眼Nhãn 。 與dữ 淨Tịnh 德Đức 夫Phu 人Nhân 。 化hóa 妙Diệu 莊Trang 嚴Nghiêm 王Vương 。 飜phiên 邪tà 為vi 正chánh 。 同đồng 見kiến 宿Tú 王Vương 華Hoa 智trí 佛Phật 。 此thử 皆giai 良lương 友hữu 也dã 。 所sở 以dĩ 云vân 蓬bồng 生sanh 麻ma 中trung 不bất 扶phù 而nhi 直trực 。 安an 處xử 徒đồ 眾chúng 。 意ý 在tại 於ư 斯tư 。 宴yến 坐tọa 靜tĩnh 室thất 者giả 。 天thiên 台thai 依y 大đại 藏tạng 教giáo 。 立lập 四tứ 種chủng 三tam 昧muội 。 [穴/白]# 先tiên 二nhị 十thập 五ngũ 方phương 便tiện 。 建kiến 立lập 壇đàn 場tràng 。 楞lăng 嚴nghiêm 圓viên 覺giác 。 皆giai 有hữu 期kỳ 限hạn 。 制chế 之chi 一nhất 處xứ 。 今kim 宴yến 坐tọa 者giả 。 安an 坐tọa 以dĩ 攝nhiếp 身thân 住trụ 。 身thân 住trụ 則tắc 心tâm 安an 。 心tâm 閑nhàn 則tắc 境cảnh 寂tịch 。 故cố 攝nhiếp 身thân 心tâm 者giả 。 必tất 須tu 靜tĩnh 室thất 。 要yếu 知tri 道đạo 雖tuy 無vô 在tại 。 必tất 假giả 緣duyên 生sanh 。 故cố 古cổ 之chi 修tu 道Đạo 者giả 。 多đa 於ư 山sơn 間gian 林lâm 下hạ 阿a 蘭lan 若nhã 閴# 寂tịch 之chi 處xứ 。 薙# 草thảo 結kết 茅mao 木mộc 食thực 澗giản 飲ẩm 。 或hoặc 依y 蕙# 嶂# 。 或hoặc 友hữu 猿viên 鶴hạc 。 或hoặc 枯khô 木mộc 身thân 心tâm 。 或hoặc 韜# 光quang 晦hối 跡tích 。 或hoặc 飛phi 錫tích 泉tuyền 涌dũng 。 或hoặc 翠thúy 峗# 晏# 寂tịch 。 如như 此thử 聖thánh 流lưu 。 道đạo 高cao 龍long 虎hổ 。 德đức 重trọng/trùng 鬼quỷ 神thần 。 豈khởi 比tỉ 今kim 時thời 纓anh 情tình 好hảo/hiếu 爵tước 者giả 。 佛Phật 在tại 世thế 時thời 。 有hữu 一nhất 沙Sa 門Môn 過quá 失thất 。 遣khiển 出xuất 外ngoại 居cư 。 絕tuyệt 無vô 衣y 食thực 。 適thích 遇ngộ 四tứ 王vương 會hội 下hạ 有hữu 一nhất 神thần 鬼quỷ 。 亦diệc 有hữu 過quá 失thất 。 遣khiển 下hạ 人nhân 間gian 。 相tương/tướng 會hội 共cộng 言ngôn 衣y 食thực 。 鬼quỷ 云vân 。 吾ngô 雖tuy 有hữu 過quá 。 神thần 力lực 尚thượng 在tại 。 汝nhữ 可khả 上thượng 吾ngô 肩kiên 上thượng 。 遊du 行hành 世thế 間gian 。 人nhân 見kiến 之chi 謂vị 。 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。 每mỗi 日nhật 得đắc 食thực 。 兩lưỡng 共cộng 歡hoan 喜hỷ 。 忽hốt 一nhất 日nhật 四tứ 王vương 遣khiển 神thần 將tướng 收thu 錄lục 此thử 鬼quỷ 。 鬼quỷ 急cấp 走tẩu 奔bôn 越việt 。 肩kiên 上thượng 沙Sa 門Môn 墮đọa 地địa 。 苦khổ 惱não 自tự 當đương 。 又hựu 如như 五ngũ 扇thiên/phiến 提đề 羅la 果quả 報báo 。 曾tằng 不bất 畏úy 哉tai 。 思tư 之chi 。 古cổ 人nhân 或hoặc 得đắc 志chí 之chi 後hậu 。 雲vân 房phòng 岩# 屋ốc 長trưởng 養dưỡng 聖thánh 胎thai 。 或hoặc 黃hoàng 卷quyển 青thanh 燈đăng 亦diệc 不bất 遺di 深thâm 志chí 。 因nhân 念niệm 此thử 世thế 浪lãng 死tử 虗hư 生sanh 之chi 徒đồ 。 偶ngẫu 言ngôn 及cập 此thử 。


恆hằng 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 今kim 此thử 身thân 。 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 。


安an 坐tọa 靜tĩnh 室thất 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 中trung 。 常thường 自tự 念niệm 云vân 。 我ngã 今kim 幻huyễn 身thân 。 乃nãi 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 和hòa 合hợp 而nhi 有hữu 爾nhĩ 。


所sở 謂vị 毛mao 髮phát 爪trảo 齒xỉ 。 皮bì 肉nhục 筋cân 骨cốt 。 髓tủy 腦não 垢cấu 色sắc 。 皆giai 歸quy 於ư 地địa 。 唾thóa 涕thế 膿nùng 血huyết 津tân 液dịch 涎tiên 沫mạt 。 痰đàm 淚lệ 精tinh 氣khí 。 大đại 小tiểu 便tiện 利lợi 。 皆giai 歸quy 於ư 水thủy 。 煖noãn 氣khí 歸quy 火hỏa 。 動động 轉chuyển 歸quy 風phong 。 四tứ 大đại 各các 離ly 。 今kim 者giả 妄vọng 身thân 。 當đương 在tại 何hà 處xứ 。


自tự 念niệm 四tứ 大đại 各các 歸quy 其kỳ 源nguyên 。 今kim 之chi 幻huyễn 身thân 。 當đương 在tại 何hà 處xứ 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 二nhị 觀quán 慧tuệ 也dã 。 又hựu 有hữu 二nhị 章chương 。 今kim 先tiên 二nhị 空không 觀quán 。 自tự 此thử 已dĩ 下hạ 。 先tiên 觀quán 我ngã 空không 也dã 。 世Thế 尊Tôn 教giáo 示thị 行hành 人nhân 。 於ư 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 中trung 。 常thường 作tác 尋tầm 求cầu 伺tứ 察sát 之chi 。 正chánh 念niệm 觀quán 。 我ngã 今kim 一nhất 个# 形hình 骸hài 。 並tịnh 是thị 假giả 借tá 天thiên 地địa 之chi 中trung 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 和hòa 合hợp 成thành 形hình 。 子tử 細tế 思tư 量lượng 。 畢tất 竟cánh 那na 个# 是thị 汝nhữ 真chân 身thân 。 所sở 以dĩ 莊trang 子tử 云vân 。 百bách 骸hài 九cửu 竅khiếu 。 五ngũ 臟tạng 六lục 腑phủ 。 骸hài 而nhi 存tồn 焉yên 。 吾ngô 誰thùy 與dữ 為vi 親thân 。 汝nhữ 皆giai 悅duyệt 之chi 乎hồ 。 其kỳ 有hữu 私tư 焉yên 。 今kim 此thử 一nhất 段đoạn 文văn 亦diệc 然nhiên 。 初sơ 云vân 我ngã 今kim 此thử 身thân 。 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 。 此thử 是thị 總tổng 舉cử 。 其kỳ 次thứ 所sở 謂vị 下hạ 文văn 皆giai 是thị 別biệt 舉cử 。 所sở 謂vị 二nhị 字tự 。 評bình 量lượng 之chi 詞từ 。 評bình 量lượng 如như 今kim 此thử 身thân 之chi 上thượng 。 髮phát 毛mao 爪trảo 齒xỉ 。 皮bì 肉nhục 筋cân 骨cốt 。 髓tủy 腦não 垢cấu 色sắc 。 都đô 是thị 質chất 礙ngại 之chi 物vật 。 自tự 當đương 歸quy 還hoàn 於ư 地địa 大đại 。 又hựu 髮phát 毛mao 爪trảo 齒xỉ 。 皮bì 肉nhục 筋cân 骨cốt 。 髓tủy 腦não 乃nãi 是thị 別biệt 。 垢cấu 色sắc 二nhị 字tự 為vi 總tổng 。 謂vị 此thử 髮phát 毛mao 等đẳng 皆giai 是thị 垢cấu 皆giai 是thị 色sắc 也dã 。 涕thế 唾thóa 膿nùng 血huyết 。 津tân 涎tiên 液dịch 沫mạt 。 痰đàm 淚lệ 精tinh 氣khí 。 大đại 小tiểu 便tiện 利lợi 。 皆giai 是thị 潤nhuận 濕thấp 之chi 物vật 。 自tự 當đương 歸quy 還hoàn 於ư 水thủy 大đại 。 身thân 上thượng 所sở 有hữu 煖noãn 氣khí 。 自tự 當đương 歸quy 還hoàn 於ư 火hỏa 大đại 。 於ư 十thập 二nhị 時thời 中trung 。 回hồi 轉chuyển 上thượng 下hạ 。 折chiết 旋toàn 俯phủ 仰ngưỡng 起khởi 居cư 問vấn 訊tấn 。 自tự 當đương 歸quy 還hoàn 於ư 風phong 大đại 。 然nhiên 四tứ 大đại 假giả 合hợp 。 闕khuyết 一nhất 不bất 可khả 。 若nhược 是thị 唯duy 有hữu 地địa 大đại 無vô 水thủy 大đại 者giả 。 如như 握ác 乾can/kiền/càn 灰hôi 。 終chung 不bất 成thành 團đoàn 。 若nhược 唯duy 有hữu 水thủy 大đại 無vô 地địa 大đại 者giả 譬thí 如như 油du 水thủy 。 無vô 有hữu 堅kiên 實thật 。 若nhược 唯duy 有hữu 地địa 大đại 與dữ 水thủy 大đại 。 無vô 火hỏa 大đại 者giả 。 譬thí 如như 夏hạ 月nguyệt 陰ấm 處xứ 肉nhục 團đoàn 。 無vô 日nhật 光quang 照chiếu 。 即tức 便tiện 壞hoại 爛lạn 。 若nhược 唯duy 有hữu 地địa 水thủy 火hỏa 大đại 。 無vô 風phong 大đại 者giả 。 則tắc 不bất 能năng 得đắc 增tăng 長trưởng 。 何hà 故cố 為vi 風phong 能năng 長trường/trưởng 萬vạn 物vật 。 既ký 然nhiên 。 四tứ 大đại 各các 各các 別biệt 有hữu 所sở 屬thuộc 之chi 時thời 。 今kim 汝nhữ 等đẳng 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 唯duy 復phục 地địa 大đại 是thị 你nễ 。 水thủy 大đại 是thị 你nễ 。 火hỏa 大đại 是thị 你nễ 。 風phong 大đại 是thị 你nễ 。 若nhược 作tác 此thử 見kiến 之chi 時thời 。 地địa 歸quy 地địa 。 水thủy 歸quy 水thủy 。 火hỏa 歸quy 火hỏa 。 風phong 歸quy 風phong 。 四tứ 大đại 各các 離ly 。 離ly 者giả 空không 義nghĩa 。 則tắc 又hựu 不bất 知tri 前tiền 妄vọng 執chấp 之chi 身thân 。 當đương 在tại 何hà 處xứ 。 此thử 是thị 捉tróc 敗bại 四tứ 大đại 殻# 漏lậu 子tử 虗hư 幻huyễn 。 不bất 被bị 渠cừ 瞞man 。 方phương 是thị 正chánh 念niệm 正chánh 解giải 正chánh 行hạnh 也dã 。


即tức 知tri 。 此thử 身thân 畢tất 竟cánh 無vô 體thể 。 和hòa 合hợp 為vi 相tướng 。 實thật 同đồng 幻huyễn 化hóa 。


四tứ 大đại 散tán 滅diệt 之chi 後hậu 。 方phương 知tri 幻huyễn 體thể 本bổn 空không 。 假giả 合hợp 成thành 形hình 。 實thật 同đồng 幻huyễn 化hóa 。 列liệt 子tử 言ngôn 。 偃yển 師sư 所sở 造tạo 之chi 倡xướng 。 善thiện 於ư 歌ca 舞vũ 。 及cập 其kỳ 剖phẫu 之chi 。 則tắc 革cách 木mộc 所sở 為vi 爾nhĩ 。 正chánh 此thử 謂vị 也dã 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 此thử 乃nãi 因nhân 前tiền 入nhập 尋tầm 伺tứ 觀quán 。 觀quán 四tứ 大đại 妄vọng 身thân 。 皆giai 令linh 妄vọng 盡tận 。 方phương 見kiến 真Chân 如Như 實thật 理lý 也dã 。 智Trí 度Độ 論luận 云vân 佛Phật 在tại 世thế 時thời 。 有hữu 一nhất 人nhân 。 遠viễn 行hành 獨độc 宿túc 空không 舍xá 。 夜dạ 中trung 忽hốt 有hữu 一nhất 鬼quỷ 。 搶# 一nhất 死tử 人nhân 來lai 。 放phóng 著trước 其kỳ 前tiền 。


復phục 有hữu 一nhất 鬼quỷ 。 逐trục 來lai 嗔sân 罵mạ 云vân 。 死tử 人nhân 是thị 我ngã 物vật 。 汝nhữ 何hà 擔đảm 來lai 。 先tiên 鬼quỷ 言ngôn 。 是thị 我ngã 物vật 。 我ngã 自tự 擔đảm 來lai 。 二nhị 鬼quỷ 各các 捉tróc 。 一nhất 手thủ 一nhất 足túc 爭tranh 之chi 不bất 已dĩ 。 前tiền 鬼quỷ 言ngôn 。 此thử 間gian 有hữu 人nhân 。 可khả 共cộng 問vấn 之chi 。 後hậu 鬼quỷ 問vấn 曰viết 。 是thị 死tử 人nhân 是thị 誰thùy 擔đảm 來lai 。 是thị 人nhân 思tư 惟duy 。 此thử 二nhị 鬼quỷ 力lực 大đại 。 若nhược 答đáp 之chi 。 實thật 與dữ 不bất 實thật 。 俱câu 不bất 免miễn 死tử 。 不bất 如như 實thật 說thuyết 。 乃nãi 曰viết 是thị 前tiền 鬼quỷ 將tương 來lai 。 後hậu 鬼quỷ 大đại 怒nộ 。 捉tróc 其kỳ 人nhân 手thủ 拔bạt 出xuất 著trước 地địa 。 前tiền 鬼quỷ 憫mẫn 之chi 。 急cấp 取thủ 死tử 人nhân 一nhất 臂tý 。 附phụ 之chi 即tức 著trước 。 如như 是thị 兩lưỡng 臂tý 兩lưỡng 脚cước 兩lưỡng 手thủ 頭đầu 脇hiếp 舉cử 身thân 皆giai 易dị 。 於ư 是thị 二nhị 鬼quỷ 。 遂toại 將tương 所sở 易dị 人nhân 身thân 。 對đối 坐tọa 共cộng 喫khiết 。 卻khước 拭thức 吻vẫn 而nhi 去khứ 。 以dĩ 此thử 推thôi 之chi 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 之chi 身thân 。 畢tất 竟cánh 無vô 實thật 體thể 。 但đãn 是thị 死tử 人nhân 之chi 屍thi 。 權quyền 時thời 補bổ 在tại 。 此thử 豈khởi 非phi 幻huyễn 化hóa 虗hư 妄vọng 不bất 實thật 之chi 物vật 乎hồ 。 莊trang 子tử 云vân 。 託thác 異dị 物vật 以dĩ 成thành 體thể 。 不bất 其kỳ 然nhiên 乎hồ 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 恆hằng 作tác 是thị 念niệm 至chí 和hòa 合hợp 為vi 相tướng 。 實thật 同đồng 幻huyễn 化hóa 者giả 。 此thử 明minh 生sanh 空không 境cảnh 。 生sanh 空không 者giả 。 常thường 作tác 此thử 念niệm 。 即tức 以dĩ 空không 慧tuệ 觀quán 見kiến 此thử 身thân 。 從tùng 虗hư 偽ngụy 生sanh 。 最tối 初sơ 一nhất 性tánh 。 與dữ 本bổn 覺giác 同đồng 體thể 。 忽hốt 為vi 無vô 明minh 業nghiệp 熏huân 。 不bất 守thủ 自tự 性tánh 。 隨tùy 業nghiệp 受thọ 報báo 。 為vi 風phong 火hỏa 持trì 。 此thử 識thức 性tánh 入nhập 母mẫu 胎thai 中trung 。 錯thác 認nhận 遺di 棄khí 。 如như 己kỷ 舍xá 宅trạch 。 生sanh 愛ái 樂nhạo 心tâm 。 以dĩ 為vì 己kỷ 身thân 。 生sanh 我ngã 所sở 相tương/tướng 。 攬lãm 此thử 不bất 淨tịnh 聚tụ 成thành 一nhất 塊khối 。 為vi 之chi 色sắc 身thân 。 是thị 名danh 色sắc 蘊uẩn 。 領lãnh 受thọ 此thử 身thân 。 生sanh 苦khổ 樂lạc 想tưởng 。 是thị 名danh 受thọ 蘊uẩn 。 思tư 想tưởng 苦khổ 樂lạc 。 是thị 名danh 想tưởng 蘊uẩn 。 目mục 此thử 造tạo 作tác 。 是thị 名danh 行hành 蘊uẩn 。 識thức 居cư 其kỳ 中trung 。 是thị 名danh 識thức 蘊uẩn 。 如như 五ngũ 指chỉ 頭đầu 成thành 一nhất 拳quyền 相tương/tướng 。 是thị 名danh 身thân 見kiến 。 又hựu 名danh 人nhân 見kiến 。 又hựu 名danh 眾chúng 生sanh 見kiến 。 攬lãm 此thử 四tứ 大đại 五ngũ 蘊uẩn 。 成thành 此thử 色sắc 身thân 故cố 。 名danh 生sanh 空không 境cảnh 。 推thôi 其kỳ 根căn 本bổn 。 是thị 無vô 明minh 業nghiệp 識thức 假giả 四tứ 大đại 生sanh 。 風phong 火hỏa 二nhị 大đại 。 摶đoàn 識thức 來lai 入nhập 母mẫu 胎thai 。 赤xích 白bạch 二nhị 滴tích 是thị 名danh 水thủy 大đại 。 如như 水thủy 生sanh 泡bào 聚tụ 而nhi 為vi 身thân 。 是thị 名danh 地địa 大đại 。 此thử 四tứ 大đại 並tịnh 無vô 實thật 性tánh 。 錯thác 認nhận 為vi 身thân 。 故cố 名danh 五ngũ 陰ấm 實thật 法pháp 。 此thử 四tứ 大đại 雖tuy 無vô 實thật 體thể 。 假giả 緣duyên 而nhi 生sanh 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 而nhi 有hữu 。 故cố 曰viết 緣duyên 生sanh 。 緣duyên 是thị 因nhân 緣duyên 。 於ư 父phụ 母mẫu 有hữu 少thiểu 因nhân 緣duyên 。 來lai 生sanh 我ngã 家gia 。 若nhược 識thức 去khứ 時thời 。 息tức 風phong 隨tùy 去khứ 。 煖noãn 亦diệc 隨tùy 之chi 。 地địa 水thủy 二nhị 大đại 既ký 無vô 火hỏa 風phong 所sở 養dưỡng 。 是thị 故cố 地địa 水thủy 自tự 然nhiên 散tán 滅diệt 。 前tiền 世thế 善thiện 業nghiệp 為vi 因nhân 。 故cố 名danh 為vi 生sanh 。 生sanh 者giả 成thành 也dã 。 因nhân 業nghiệp 若nhược 謝tạ 。 則tắc 此thử 色sắc 身thân 為vi 之chi 果quả 亡vong 。 四tứ 大đại 分phân 散tán 。 故cố 名danh 為vi 死tử 。 死tử 者giả 盡tận 也dã 。 魂hồn 識thức 蕩đãng 散tán 。 主chủ 宰tể 既ký 去khứ 。 因nhân 得đắc 盡tận 矣hĩ 。 髮phát 毛mao 者giả 。 血huyết 之chi 苗miêu 也dã 。 爪trảo 齒xỉ 者giả 。 髓tủy 之chi 苗miêu 也dã 。 皮bì 肉nhục 髮phát 毛mao 所sở 依y 之chi 地địa 。 以dĩ 血huyết 潤nhuận 之chi 。 則tắc 有hữu 增tăng 長trưởng 。 筋cân 骨cốt 者giả 。 爪trảo 齒xỉ 所sở 依y 之chi 地địa 。 以dĩ 髓tủy 潤nhuận 之chi 。 則tắc 有hữu 增tăng 長trưởng 。 凡phàm 有hữu 三tam 百bách 六lục 十thập 骨cốt 節tiết 。 九cửu 萬vạn 九cửu 千thiên 毛mao 孔khổng 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 戶hộ 蟲trùng 。 已dĩ 上thượng 總tổng 歸quy 地địa 大đại 。 唾thóa 涕thế 膿nùng 血huyết 便tiện 利lợi 水thủy 大đại 也dã 。 暖noãn 火hỏa 大đại 也dã 。 動động 轉chuyển 風phong 大đại 也dã 。 父phụ 母mẫu 合hợp 氣khí 成thành 身thân 。 從tùng 生sanh 至chí 長trưởng 。 及cập 以dĩ 老lão 死tử 。 皆giai 名danh 垢cấu 色sắc 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 各các 自tự 還hoàn 源nguyên 。 故cố 曰viết 各các 離ly 。 四tứ 大đại 既ký 散tán 。 妄vọng 身thân 即tức 滅diệt 。 死tử 了liễu 燒thiêu 了liễu 。 灰hôi 飛phi 烟yên 滅diệt 。 故cố 云vân 今kim 者giả 妄vọng 身thân 。 當đương 在tại 何hà 處xứ 。 結kết 上thượng 文văn 云vân 。 即tức 知tri 此thử 身thân 。 畢tất 竟cánh 無vô 體thể 。 和hòa 合hợp 為vi 相tướng 。 實thật 同đồng 幻huyễn 化hóa 。 結kết 生sanh 空không 境cảnh 也dã 。


四tứ 緣duyên 假giả 合hợp 。 妄vọng 有hữu 六lục 根căn 。


四tứ 緣duyên 者giả 。 四tứ 大đại 也dã 。 四tứ 大đại 假giả 合hợp 之chi 後hậu 。 遂toại 有hữu 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 六lục 根căn 也dã 。


六lục 根căn 四tứ 大đại 。 中trung 外ngoại 合hợp 成thành 。


中trung 有hữu 四tứ 大đại 。 外ngoại 有hữu 六lục 根căn 。 中trung 外ngoại 假giả 合hợp 。 成thành 此thử 幻huyễn 身thân 。


妄vọng 有hữu 緣duyên 氣khí 。 於ư 中trung 積tích 聚tụ 。


緣duyên 氣khí 者giả 。 虗hư 妄vọng 色sắc 心tâm 。 從tùng 緣duyên 而nhi 現hiện 者giả 也dã 。 於ư 中trung 積tích 聚tụ 者giả 。 於ư 幻huyễn 身thân 之chi 中trung 。 聚tụ 而nhi 不bất 散tán 也dã 。


似tự 有hữu 緣duyên 相tướng 。 假giả 名danh 為vi 心tâm 。


緣duyên 氣khí 積tích 於ư 中trung 。 緣duyên 相tướng 形hình 於ư 外ngoại 。 似tự 有hữu 者giả 。 非phi 實thật 有hữu 此thử 相tương/tướng 。 假giả 名danh 者giả 。 非phi 真chân 有hữu 此thử 心tâm 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 前tiền 則tắc 觀quán 身thân 無vô 我ngã 。 此thử 則tắc 觀quán 心tâm 無vô 我ngã 也dã 。 四tứ 緣duyên 即tức 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 六lục 根căn 為vi 外ngoại 。 四tứ 大đại 為vi 中trung 。 緣duyên 氣khí 者giả 。 此thử 即tức 於ư 六lục 塵trần 之chi 上thượng 。 起khởi 能năng 攀phàn 緣duyên 之chi 心tâm 。 此thử 心tâm 是thị 真chân 心tâm 上thượng 一nhất 分phân 之chi 氣khí 。 與dữ 真chân 心tâm 氣khí 分phần/phân 契khế 合hợp 。 意ý 謂vị 。 此thử 之chi 一nhất 身thân 。 但đãn 是thị 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 四tứ 緣duyên 。 假giả 合hợp 而nhi 成thành 。 既ký 是thị 於ư 中trung 妄vọng 有hữu 四tứ 大đại 。 則tắc 外ngoại 妄vọng 有hữu 六lục 根căn 。 既ký 有hữu 六lục 根căn 。 必tất 有hữu 六lục 塵trần 。 既ký 有hữu 六lục 塵trần 。 則tắc 牽khiên 惹nhạ 引dẫn 起khởi 中trung 間gian 分phân 別biệt 緣duyên 氣khí 之chi 妄vọng 心tâm 。 於ư 四tứ 大đại 六lục 根căn 之chi 間gian 。 積tích 聚tụ 似tự 有hữu 形hình 相tướng 一nhất 般ban 。 遂toại 破phá 云vân 。 但đãn 是thị 假giả 合hợp 為vi 心tâm 。 不bất 是thị 真chân 實thật 之chi 心tâm 。 此thử 乃nãi 勘khám 破phá 無vô 量lượng 劫kiếp 來lai 。 顛điên 倒đảo 妄vọng 想tưởng 。 攀phàn 緣duyên 之chi 心tâm 。 所sở 以dĩ 楞lăng 嚴nghiêm 會hội 上thượng 。 慶khánh 喜hỷ 執chấp 此thử 心tâm 而nhi 無vô 據cứ 。 七thất 處xứ 茫mang 然nhiên 。 世Thế 尊Tôn 告cáo 阿A 難Nan 云vân 。 咄đốt 哉tai 此thử 非phi 汝nhữ 心tâm 。 此thử 是thị 前tiền 塵trần 。 分phân 別biệt 妄vọng 想tưởng 顛điên 倒đảo 。 非phi 汝nhữ 真chân 心tâm 。 與dữ 此thử 同đồng 意ý 也dã 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 四tứ 緣duyên 則tắc 四tứ 大đại 。 此thử 四tứ 假giả 和hòa 合hợp 。 如như 水thủy 生sanh 泡bào 。 名danh 之chi 為vi 身thân 。 此thử 身thân 具cụ 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 為vi 六lục 根căn 。 如như 眼nhãn 緣duyên 色sắc 塵trần 之chi 類loại 。 五ngũ 根căn 亦diệc 各các 有hữu 所sở 緣duyên 。 空không 品phẩm 云vân 。 各các 各các 自tự 緣duyên 。 諸chư 塵trần 境cảnh 界giới 。 中trung 外ngoại 合hợp 成thành 者giả 。 於ư 中trung 內nội 六lục 識thức 積tích 聚tụ 。 似tự 有hữu 緣duyên 相tướng 。 假giả 名danh 為vi 心tâm 。 錯thác 認nhận 緣duyên 影ảnh 。 為vi 自tự 心tâm 相tướng 。 又hựu 云vân 虗hư 妄vọng 浮phù 心tâm 。 多đa 諸chư 巧xảo 見kiến 。 涅Niết 槃Bàn 德đức 王vương 品phẩm 云vân 。 譬thí 如như 有hữu 王vương 。 以dĩ 四tứ 毒độc 虵xà 盛thịnh 之chi 一nhất 篋khiếp 。 令linh 人nhân 膽đảm 養dưỡng 。 若nhược 令linh 一nhất 虵xà 生sanh 嗔sân 恚khuể 。 我ngã 當đương 准chuẩn 法pháp 。 戮lục 之chi 都đô 市thị 。 其kỳ 人nhân 怖bố 畏úy 捨xả 篋khiếp 迯# 逝thệ 。 王vương 遣khiển 五ngũ 旃chiên 陀đà 羅la 。 拔bạt 刀đao 隨tùy 之chi 。 一nhất 人nhân 藏tạng 刀đao 。 詐trá 為vi 親thân 友hữu 。 其kỳ 人nhân 不bất 信tín 。 投đầu 一nhất 聚tụ 落lạc 欲dục 自tự 隱ẩn 匿nặc 。 既ký 入nhập 聚tụ 落lạc 中trung 。 不bất 見kiến 人nhân 物vật 。 聞văn 空không 中trung 聲thanh 。 今kim 夜dạ 當đương 有hữu 六lục 大đại 賊tặc 來lai 。 其kỳ 人nhân 恐khủng 怖bố 。 復phục 捨xả 而nhi 去khứ 。 路lộ 值trị 一nhất 河hà 。 其kỳ 水thủy 漂phiêu 急cấp 。 即tức 取thủ 竹trúc 木mộc 為vi 筏phiệt 。 截tiệt 流lưu 而nhi 過quá 。 達đạt 彼bỉ 岸ngạn 已dĩ 安an 穩ổn 無vô 患hoạn 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 爾nhĩ 。 聞văn 涅Niết 槃Bàn 經kinh 觀quán 身thân 如như 篋khiếp 。 四tứ 大đại 如như 虵xà 。 五ngũ 旃chiên 羅la 如như 五ngũ 陰ấm 。 詐trá 為vi 親thân 友hữu 。 即tức 貪tham 愛ái 空không 聚tụ 落lạc 。 六lục 大đại 賊tặc 即tức 外ngoại 六lục 塵trần 。 河hà 即tức 煩phiền 惱não 。 以dĩ 道Đạo 品Phẩm 之chi 筏phiệt 。 到đáo 於ư 常thường 樂lạc 涅Niết 槃Bàn 彼bỉ 岸ngạn 。 向hướng 下hạ 經kinh 文văn 。 結kết 上thượng 根căn 塵trần 緣duyên 塵trần 之chi 心tâm 。 亦diệc 是thị 結kết 上thượng 法pháp 空không 境cảnh 。 此thử 與dữ 空không 品phẩm 明minh 生sanh 法pháp 二nhị 空không 境cảnh 同đồng 。 先tiên 賢hiền 未vị 知tri 。 不bất 作tác 此thử 釋thích 。


善thiện 男nam 子tử 。 此thử 虗hư 妄vọng 心tâm 。 若nhược 無vô 六lục 塵trần 。 則tắc 不bất 能năng 有hữu 。


一nhất 切thiết 妄vọng 心tâm 。 若nhược 無vô 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 六lục 種chủng 幻huyễn 塵trần 誘dụ 之chi 於ư 外ngoại 。 則tắc 此thử 心tâm 從tùng 何hà 而nhi 起khởi 。


四tứ 大đại 分phân 解giải 。 無vô 塵trần 可khả 得đắc 。


四tứ 大đại 壞hoại 時thời 。 所sở 染nhiễm 諸chư 塵trần 。 並tịnh 無vô 一nhất 塵trần 可khả 得đắc 而nhi 有hữu 。


於ư 中trung 緣duyên 塵trần 。 各các 歸quy 散tán 滅diệt 。 畢tất 竟cánh 無vô 有hữu 。 緣duyên 心tâm 可khả 見kiến 。


四tứ 緣duyên 六lục 塵trần 散tán 滅diệt 之chi 後hậu 。 所sở 謂vị 緣duyên 心tâm 了liễu 不bất 可khả 見kiến 。


西tây 蜀thục 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 此thử 妄vọng 心tâm 牒điệp 前tiền 緣duyên 氣khí 之chi 心tâm 。 此thử 能năng 分phân 別biệt 妄vọng 心tâm 。 若nhược 外ngoại 無vô 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 之chi 六lục 塵trần 。 則tắc 中trung 便tiện 無vô 能năng 分phân 別biệt 之chi 心tâm 。 故cố 傅phó/phụ 大Đại 士Sĩ 云vân 。 未vị 有hữu 無vô 心tâm 境cảnh 。 曾tằng 無vô 無vô 境cảnh 心tâm 。 若nhược 正chánh 觀quán 之chi 時thời 。 四tứ 大đại 分phân 解giải 各các 空không 。 無vô 六lục 塵trần 可khả 得đắc 。 於ư 中trung 四tứ 大đại 及cập 六lục 塵trần 。 各các 散tán 歸quy 空không 之chi 後hậu 。 到đáo 底để 畢tất 竟cánh 。 亦diệc 無vô 能năng 緣duyên 分phân 別biệt 之chi 心tâm 可khả 見kiến 。 前tiền 章chương 云vân 妄vọng 認nhận 四tứ 大đại 。 為vi 自tự 身thân 相tướng 。 到đáo 此thử 我ngã 空không 觀quán 中trung 經kinh 文văn 。 從tùng 恆hằng 作tác 是thị 念niệm 。 至chí 實thật 同đồng 幻huyễn 化hóa 處xứ 。 一nhất 時thời 破phá 之chi 。 又hựu 妄vọng 認nhận 六lục 塵trần 緣duyên 影ảnh 。 為vi 自tự 心tâm 相tướng 。 到đáo 此thử 經Kinh 文văn 從tùng 。 四tứ 緣duyên 假giả 合hợp 。 至chí 無vô 有hữu 緣duyên 心tâm 可khả 見kiến 。 又hựu 一nhất 時thời 破phá 之chi 。 故cố 得đắc 妄vọng 身thân 妄vọng 心tâm 皆giai 同đồng 實thật 相tướng 也dã 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 須tu 知tri 在tại 母mẫu 胎thai 未vị 生sanh 時thời 。 四tứ 大đại 成thành 身thân 。 為vi 之chi 生sanh 空không 境cảnh 。 出xuất 胎thai 之chi 後hậu 。 根căn 攬lãm 外ngoại 色sắc 。 緣duyên 六lục 塵trần 影ảnh 名danh 為vi 六lục 根căn 。 六lục 塵trần 方phương 名danh 法pháp 空không 境cảnh 。 以dĩ 由do 六lục 根căn 六lục 塵trần 六lục 識thức 總tổng 為vi 十thập 八bát 界giới 。 謂vị 之chi 諸chư 法pháp 。 故cố 云vân 法pháp 空không 境cảnh 。 今kim 文văn 正chánh 結kết 法pháp 空không 境cảnh 。 根căn 緣duyên 塵trần 影ảnh 認nhận 之chi 為vi 心tâm 。 故cố 云vân 此thử 虗hư 妄vọng 心tâm 若nhược 無vô 六lục 塵trần 。 則tắc 不bất 能năng 有hữu 。 此thử 結kết 法pháp 空không 。 故cố 云vân 無vô 有hữu 。 緣duyên 心tâm 可khả 見kiến 。


善thiện 男nam 子tử 。 彼bỉ 之chi 眾chúng 生sanh 。 幻huyễn 身thân 滅diệt 故cố 。 幻huyễn 心tâm 亦diệc 滅diệt 。 幻huyễn 心tâm 滅diệt 故cố 。 幻huyễn 塵trần 亦diệc 滅diệt 。


幻huyễn 身thân 既ký 滅diệt 。 則tắc 幻huyễn 心tâm 無vô 所sở 依y 止chỉ 。 故cố 散tán 滅diệt 也dã 。 幻huyễn 心tâm 既ký 滅diệt 。 則tắc 幻huyễn 塵trần 無vô 染nhiễm 著trước 者giả 。 故cố 亦diệc 散tán 滅diệt 也dã 。


幻huyễn 塵trần 滅diệt 故cố 。 幻huyễn 滅diệt 亦diệc 滅diệt 。


幻huyễn 塵trần 既ký 滅diệt 。 諸chư 幻huyễn 悉tất 空không 。 幻huyễn 滅diệt 之chi 跡tích 。 亦diệc 復phục 無vô 有hữu 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 前tiền 則tắc 我ngã 空không 觀quán 。 此thử 則tắc 法pháp 空không 觀quán 。 彼bỉ 則tắc 指chỉ 前tiền 開khai 解giải 起khởi 行hành 。 眾chúng 生sanh 到đáo 此thử 。 入nhập 我ngã 空không 觀quán 之chi 後hậu 。 則tắc 覺giác 四tứ 大đại 幻huyễn 身thân 皆giai 空không 。 非phi 唯duy 身thân 空không 。 中trung 間gian 緣duyên 氣khí 幻huyễn 心tâm 亦diệc 空không 。 幻huyễn 心tâm 滅diệt 故cố 者giả 。 此thử 一nhất 句cú 牒điệp 上thượng 起khởi 下hạ 。 非phi 唯duy 幻huyễn 心tâm 空không 。 則tắc 幻huyễn 塵trần 亦diệc 空không 。 此thử 六lục 塵trần 萬vạn 法pháp 。 非phi 唯duy 法pháp 空không 。 幻huyễn 滅diệt 亦diệc 滅diệt 。 此thử 智trí 亦diệc 空không 。 故cố 心tâm 經Kinh 云vân 。 無vô 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 無vô 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 乃nãi 至chí 無vô 智trí 亦diệc 無vô 得đắc 。 盤bàn 山sơn 云vân 。 心tâm 月nguyệt 孤cô 圓viên 。 光quang 吞thôn 萬vạn 像tượng 。 光quang 非phi 照chiếu 境cảnh 。 境cảnh 亦diệc 非phi 存tồn 。 光quang 境cảnh 俱câu 亡vong 。 復phục 是thị 何hà 物vật 。


幻huyễn 滅diệt 滅diệt 故cố 。 非phi 幻huyễn 不bất 滅diệt 。


諸chư 幻huyễn 盡tận 滅diệt 。 幻huyễn 滅diệt 亦diệc 滅diệt 。 覺giác 性tánh 非phi 幻huyễn 。 終chung 不bất 斷đoạn 滅diệt 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 前tiền 皆giai 破phá 執chấp 。 此thử 方phương 顯hiển 二nhị 空không 真Chân 如Như 理lý 也dã 。 文văn 亦diệc 有hữu 二nhị 。 此thử 舉cử 法pháp 也dã 。 行hành 人nhân 前tiền 既ký 修tu 二nhị 空không 觀quán 。 破phá 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 。 執chấp 盡tận 見kiến 除trừ 。 證chứng 覺giác 三tam 空không 真chân 理lý 。 故cố 曰viết 非phi 幻huyễn 不bất 滅diệt 。 既ký 不bất 是thị 前tiền 身thân 心tâm 法pháp 智trí 。 數số 重trọng/trùng 之chi 幻huyễn 豈khởi 可khả 滅diệt 耶da 。 若nhược 謂vị 可khả 滅diệt 即tức 落lạc 斷đoạn 見kiến 。 古cổ 云vân 心tâm 法pháp 雙song 亡vong 性tánh 即tức 真chân 。 即tức 斯tư 旨chỉ 也dã 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 此thử 明minh 生sanh 空không 觀quán 也dã 。 觀quán 必tất 對đối 境cảnh 。 故cố 曰viết 生sanh 空không 境cảnh 。 若nhược 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 。 成thành 此thử 色sắc 身thân 名danh 境cảnh 。 復phục 用dụng 幻huyễn 觀quán 。 觀quán 此thử 四tứ 大đại 色sắc 身thân 。 四tứ 大đại 有hữu 散tán 有hữu 滅diệt 。 故cố 云vân 幻huyễn 身thân 滅diệt 故cố 。 幻huyễn 心tâm 本bổn 依y 四tứ 大đại 色sắc 身thân 而nhi 住trụ 。 既ký 身thân 滅diệt 已dĩ 無vô 四tứ 大đại 身thân 。 此thử 心tâm 無vô 依y 止chỉ 處xứ 。 故cố 云vân 幻huyễn 心tâm 亦diệc 滅diệt 。 此thử 幻huyễn 心tâm 既ký 滅diệt 已dĩ 。 無vô 取thủ 塵trần 者giả 。 故cố 云vân 幻huyễn 塵trần 亦diệc 滅diệt 。 滅diệt 塵trần 之chi 幻huyễn 。 此thử 幻huyễn 亦diệc 自tự 無vô 。 體thể 性tánh 本bổn 自tự 空không 。 故cố 云vân 幻huyễn 滅diệt 亦diệc 滅diệt 。 幻huyễn 滅diệt 之chi 智trí 。 智trí 還hoàn 成thành 障chướng 。 此thử 智trí 亦diệc 滅diệt 。 故cố 云vân 幻huyễn 滅diệt 滅diệt 故cố 。 如như 燃nhiên 火hỏa 杖trượng 。 亦diệc 復phục 自tự 燃nhiên 。 以dĩ 屑tiết 出xuất 屑tiết 。 屑tiết 亦diệc 頓đốn 出xuất 。 心tâm 身thân 俱câu 滅diệt 。 境cảnh 觀quán 双# 亡vong 。 始thỉ 本bổn 一nhất 合hợp 。 無vô 能năng 合hợp 者giả 。 故cố 曰viết 非phi 幻huyễn 不bất 滅diệt 。 唯duy 真Chân 如Như 之chi 智trí 獨độc 存tồn 也dã 。 此thử 智trí 亦diệc 知tri 。 鏡kính 中trung 像tượng 。 有hữu 像tượng 則tắc 現hiện 。 無vô 像tượng 則tắc 虗hư 。 全toàn 修tu 是thị 性tánh 。 全toàn 性tánh 成thành 修tu 。 性tánh 無vô 所sở 移di 。 修tu 常thường 宛uyển 爾nhĩ 。


譬thí 如như 磨ma 鏡kính 。 垢cấu 盡tận 明minh 現hiện 。


鏡kính 喻dụ 本bổn 性tánh 。 垢cấu 喻dụ 諸chư 幻huyễn 。 垢cấu 盡tận 明minh 現hiện 。 幻huyễn 盡tận 性tánh 明minh 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 此thử 舉cử 喻dụ 也dã 。 為vi 上thượng 文văn 法pháp 說thuyết 。 恐khủng 人nhân 難nạn/nan 明minh 。 遂toại 將tương 世thế 間gian 可khả 見kiến 之chi 物vật 譬thí 喻dụ 。 垢cấu 喻dụ 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 。 磨ma 喻dụ 尋tầm 伺tứ 觀quán 。 現hiện 喻dụ 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 空không 。 明minh 喻dụ 圓viên 覺giác 二nhị 空không 理lý 顯hiển 。 磨ma 鏡kính 本bổn 是thị 磨ma 塵trần 。 今kim 取thủ 文văn 順thuận 。 謂vị 前tiền 說thuyết 破phá 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 。 執chấp 盡tận 見kiến 除trừ 。 真chân 理lý 既ký 現hiện 。 由do 如như 世thế 人nhân 以dĩ 藥dược 揩khai 塵trần 。 鏡kính 上thượng 塵trần 垢cấu 既ký 盡tận 。 鏡kính 裏lý 光quang 明minh 發phát 現hiện 。 大đại 凡phàm 磨ma 塵trần 二nhị 字tự 。 亦diệc 有hữu 多đa 說thuyết 。 謂vị 或hoặc 近cận 善Thiện 知Tri 識Thức 。 聽thính 聞văn 大Đại 乘Thừa 。 懺sám hối 除trừ 業nghiệp 障chướng 。 或hoặc 對đối 治trị 煩phiền 惱não 。 或hoặc 跏già 趺phu 正chánh 受thọ 。 或hoặc 心tâm 法pháp 一nhất 境cảnh 。 或hoặc 呵ha 欲dục 棄khí 蓋cái 。 皆giai 是thị 磨ma 塵trần 也dã 。 上thượng 文văn 皆giai 二nhị 空không 觀quán 。 向hướng 下hạ 經kinh 文văn 。 乃nãi 法Pháp 界Giới 觀quán 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 此thử 譬thí 生sanh 空không 觀quán 。 去khứ 四tứ 大đại 色sắc 身thân 之chi 垢cấu 。 須tu 假giả 圓viên 照chiếu 觀quán 力lực 。 幻huyễn 身thân 方phương 滅diệt 。 如như 鏡kính 之chi 昏hôn 須tu 藥dược 磨ma 之chi 。 垢cấu 去khứ 明minh 現hiện 。 圓viên 覺giác 之chi 性tánh 不bất 待đãi 磨ma 也dã 。 更cánh 了liễu 垢cấu 即tức 是thị 明minh 。 明minh 即tức 是thị 垢cấu 。 無vô 明minh 法pháp 性tánh 二nhị 無vô 二nhị 也dã 。 氷băng 水thủy 之chi 喻dụ 可khả 知tri 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 當đương 知tri 身thân 心tâm 。 皆giai 為vi 幻huyễn 垢cấu 。


幻huyễn 身thân 幻huyễn 心tâm 。 障chướng 我ngã 覺giác 性tánh 。 譬thí 如như 垢cấu 穢uế 染nhiễm 汙ô 淨tịnh 物vật 。


垢cấu 相tướng 永vĩnh 滅diệt 。 十thập 方phương 清thanh 淨tịnh 。


身thân 心tâm 垢cấu 相tương/tướng 既ký 已dĩ 永vĩnh 滅diệt 。 於ư 十thập 方phương 界giới 。 清thanh 淨tịnh 無vô 染nhiễm 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 此thử 乃nãi 印ấn 前tiền 顯hiển 後hậu 也dã 。 當đương 知tri 身thân 心tâm 。 皆giai 為vi 幻huyễn 垢cấu 。 此thử 印ấn 前tiền 也dã 。 垢cấu 相tướng 永vĩnh 滅diệt 。 十thập 方phương 清thanh 淨tịnh 。 此thử 顯hiển 後hậu 也dã 。 幻huyễn 謂vị 虗hư 幻huyễn 。 無vô 有hữu 實thật 體thể 。 垢cấu 謂vị 塵trần 垢cấu 。 坌bộn 污ô 為vi 義nghĩa 。


佛Phật 告cáo 普Phổ 眼Nhãn 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。


汝nhữ 等đẳng 當đương 須tu 覺giác 知tri 。 此thử 之chi 四tứ 大đại 妄vọng 身thân 。 及cập 能năng 覺giác 分phân 別biệt 緣duyên 影ảnh 妄vọng 心tâm 。 皆giai 是thị 幻huyễn 化hóa 。 不bất 實thật 之chi 法pháp 。 譬thí 如như 塵trần 垢cấu 有hữu 坌bộn 污ô 真chân 身thân 真chân 心tâm 義nghĩa 。 既ký 知tri 是thị 幻huyễn 。 不bất 執chấp 人nhân 法pháp 。 便tiện 是thị 垢cấu 相tướng 永vĩnh 滅diệt 。 以dĩ 何hà 得đắc 知tri 。 蓋cái 人nhân 執chấp 曰viết 垢cấu 相tương/tướng 。 法pháp 執chấp 亦diệc 曰viết 垢cấu 相tương/tướng 。 既ký 我ngã 空không 法pháp 寂tịch 。 何hà 所sở 不bất 通thông 。 便tiện 見kiến 十thập 方phương 世thế 界giới 。 都đô 是thị 本bổn 有hữu 離ly 相tương/tướng 。 無vô 染nhiễm 妙diệu 覺giác 。 所sở 謂vị 山sơn 河hà 及cập 大đại 地địa 。 全toàn 露lộ 法Pháp 王Vương 身thân 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 此thử 明minh 法pháp 空không 觀quán 。 當đương 知tri 身thân 心tâm 者giả 。 身thân 六lục 根căn 。 心tâm 即tức 緣duyên 塵trần 之chi 影ảnh 。 一nhất 心tâm 三tam 智trí 。 蕩đãng 一nhất 切thiết 相tương/tướng 。 不bất 出xuất 六lục 根căn 六lục 塵trần 六lục 識thức 。 此thử 十thập 八bát 界giới 。 而nhi 此thử 根căn 識thức 與dữ 塵trần 相tương/tướng 偶ngẫu 。 用dụng 攀phàn 緣duyên 心tâm 。 以dĩ 五ngũ 愛ái 根căn 。 取thủ 五ngũ 欲dục 塵trần 。 此thử 五ngũ 欲dục 境cảnh 如như 花hoa 上thượng 露lộ 。 見kiến 陽dương 則tắc 晞# 。 非phi 真Chân 如Như 理lý 觀quán 。 垢cấu 相tương/tướng 如như 何hà 永vĩnh 滅diệt 。 當đương 知tri 圓viên 覺giác 寂tịch 照chiếu 。 如như 紅hồng 爐lô 一nhất 點điểm 雪tuyết 。 豈khởi 容dung 暫tạm 住trụ 。 十thập 方phương 即tức 十thập 界giới 。 地địa 獄ngục 轉chuyển 即tức 天thiên 堂đường 。 穢uế 邦bang 轉chuyển 即tức 淨tịnh 國quốc 。 依y 正chánh 不bất 相tương 妨phương 。 色sắc 心tâm 無vô 罣quái 礙ngại 。


善thiện 男nam 子tử 。 譬thí 如như 清thanh 淨tịnh 。 摩ma 尼ni 寶bảo 珠châu 。 映ánh 於ư 五ngũ 色sắc 。 隨tùy 方phương 各các 現hiện 。


圓viên 覺giác 鈔sao 云vân 。 梵Phạn 語ngữ 摩ma 尼ni 珠châu 者giả 。 如như 意ý 珠châu 也dã 。 珠châu 體thể 明minh 淨tịnh 。 映ánh 彼bỉ 五ngũ 方phương 之chi 色sắc 。 如như 圓viên 覺giác 心tâm 。 湛trạm 然nhiên 清thanh 淨tịnh 。 應ưng 現hiện 十thập 方phương 也dã 。


諸chư 愚ngu 癡si 者giả 。 見kiến 彼bỉ 摩ma 尼ni 。 實thật 有hữu 五ngũ 色sắc 。


愚ngu 人nhân 不bất 知tri 珠châu 體thể 明minh 淨tịnh 映ánh 現hiện 五ngũ 色sắc 。 乃nãi 謂vị 珠châu 中trung 。 實thật 有hữu 五ngũ 色sắc 。 正chánh 如như 眾chúng 生sanh 謂vị 佛Phật 。 實thật 有hữu 色sắc 相tướng 也dã 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 此thử 設thiết 喻dụ 也dã 。 摩ma 尼ni 此thử 云vân 雨vũ 寶bảo 。 謂vị 世thế 間gian 摩ma 尼ni 之chi 珠châu 。 其kỳ 中trung 圓viên 明minh 瑩oánh 潔khiết 。 本bổn 無vô 形hình 色sắc 。 隨tùy 方phương 各các 現hiện 。 若nhược 將tương 此thử 珠châu 頓đốn 在tại 東đông 方phương 時thời 。 彼bỉ 珠châu 中trung 即tức 現hiện 青thanh 色sắc 。 若nhược 頓đốn 在tại 中trung 央ương 方phương 時thời 。 彼bỉ 珠châu 中trung 即tức 現hiện 黃hoàng 色sắc 。 若nhược 頓đốn 在tại 西tây 方phương 時thời 。 彼bỉ 珠châu 中trung 即tức 現hiện 白bạch 色sắc 。 若nhược 頓đốn 在tại 南nam 方phương 時thời 。 彼bỉ 珠châu 中trung 即tức 現hiện 赤xích 色sắc 。 若nhược 頓đốn 在tại 北bắc 方phương 時thời 。 彼bỉ 珠châu 中trung 即tức 現hiện 黑hắc 色sắc 。 然nhiên 彼bỉ 珠châu 中trung 之chi 體thể 。 圓viên 明minh 瑩oánh 淨tịnh 。 本bổn 無vô 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 黑hắc 等đẳng 色sắc 相tướng 。 但đãn 隨tùy 處xứ 發phát 現hiện 耳nhĩ 。 然nhiên 世thế 有hữu 愚ngu 人nhân 。 東đông 西tây 不bất 辨biện 。 南nam 北bắc 不bất 分phân 。 真chân 謂vị 摩ma 尼ni 珠châu 中trung 。 實thật 有hữu 如như 是thị 五ngũ 色sắc 。 此thử 乃nãi 就tựu 喻dụ 說thuyết 。 若nhược 法pháp 說thuyết 者giả 。 五ngũ 色sắc 喻dụ 五ngũ 道đạo 。 青thanh 色sắc 喻dụ 餓ngạ 鬼quỷ 道đạo 。 黃hoàng 色sắc 喻dụ 人nhân 道đạo 。 白bạch 色sắc 喻dụ 天thiên 道đạo 。 赤xích 色sắc 喻dụ 畜súc 生sanh 道đạo 。 黑hắc 色sắc 喻dụ 地địa 獄ngục 道đạo 。 問vấn 鏡kính 之chi 與dữ 珠châu 同đồng 耶da 別biệt 耶da 。 答đáp 云vân 別biệt 也dã 。 蓋cái 前tiền 舉cử 磨ma 鏡kính 者giả 。 但đãn 喻dụ 修tu 二nhị 空không 觀quán 。 破phá 二nhị 執chấp 。 顯hiển 二nhị 空không 之chi 理lý 。 今kim 此thử 舉cử 摩ma 尼ni 珠châu 者giả 。 用dụng 作tác 下hạ 三tam 重trọng/trùng 法Pháp 界Giới 之chi 宗tông 。 故cố 不bất 同đồng 也dã 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 且thả 珠châu 之chi 體thể 。 本bổn 來lai 圓viên 明minh 瑩oánh 淨tịnh 。 了liễu 無vô 絲ti 毫hào 物vật 污ô 。 謂vị 之chi 真chân 空không 絕tuyệt 相tương/tướng 觀quán 。 而nhi 珠châu 中trung 所sở 現hiện 諸chư 像tượng 。 像tượng 不bất 礙ngại 珠châu 。 珠châu 不bất 礙ngại 像tượng 。 此thử 謂vị 之chi 理lý 事sự 無vô 礙ngại 觀quán 。 不bất 離ly 諸chư 像tượng 像tượng 。 像tượng 全toàn 珠châu 。 此thử 謂vị 之chi 事sự 事sự 無vô 礙ngại 觀quán 。 若nhược 以dĩ 三tam 性tánh 配phối 之chi 者giả 。 摩ma 尼ni 喻dụ 圓viên 成thành 性tánh 。 即tức 所sở 顯hiển 二nhị 空không 之chi 理lý 也dã 。 各các 現hiện 色sắc 者giả 。 喻dụ 依y 佗tha 性tánh 。 即tức 所sở 說thuyết 諸chư 幻huyễn 。 愚ngu 人nhân 執chấp 為vi 實thật 有hữu 也dã 。 五ngũ 色sắc 者giả 。 喻dụ 徧biến 計kế 性tánh 。 即tức 前tiền 所sở 說thuyết 塵trần 垢cấu 也dã 。 然nhiên 世Thế 尊Tôn 一nhất 日nhật 以dĩ 珠châu 問vấn 五ngũ 方phương 天thiên 王vương 云vân 。 此thử 珠châu 作tác 何hà 色sắc 。


時thời 五ngũ 方phương 天thiên 王vương 。 互hỗ 說thuyết 異dị 色sắc 。 世Thế 尊Tôn 遂toại 藏tạng 珠châu 於ư 袖tụ 中trung 。 卻khước 擡# 手thủ 云vân 。 此thử 珠châu 作tác 何hà 色sắc 。 天thiên 王vương 云vân 。 佛Phật 手thủ 無vô 珠châu 。 何hà 處xứ 有hữu 色sắc 。 世Thế 尊Tôn 嘆thán 曰viết 。 汝nhữ 何hà 迷mê 倒đảo 之chi 甚thậm 。 吾ngô 將tương 世thế 珠châu 示thị 之chi 。 便tiện 各các 強cưỡng 說thuyết 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 吾ngô 將tương 真chân 珠châu 示thị 之chi 。 便tiện 總tổng 不bất 知tri 。


時thời 五ngũ 方phương 天thiên 王vương 。 聞văn 佛Phật 開khai 示thị 。 悉tất 皆giai 悟ngộ 道đạo 。 然nhiên 我ngã 等đẳng 心tâm 珠châu 。 還hoàn 曾tằng 自tự 見kiến 麼ma 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 此thử 文văn 正chánh 譬thí 五ngũ 根căn 取thủ 五ngũ 欲dục 塵trần 。 珠châu 喻dụ 圓viên 覺giác 一nhất 性tánh 也dã 。 圓viên 覺giác 不bất 守thủ 自tự 性tánh 。 隨tùy 五ngũ 欲dục 根căn 取thủ 五ngũ 塵trần 境cảnh 。 如như 珠châu 映ánh 色sắc 。 隨tùy 方phương 顯hiển 現hiện 。 愚ngu 者giả 見kiến 色sắc 。 凡phàm 夫phu 自tự 昧muội 。 二Nhị 乘Thừa 自tự 離ly 。 如như 鬼quỷ 虎hổ 龍long 虵xà 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 色sắc 皆giai 是thị 圓viên 覺giác 。 色sắc 即tức 法Pháp 界Giới 。 佛Phật 見kiến 色sắc 非phi 如như 非phi 異dị 。 永vĩnh 嘉gia 云vân 。 心tâm 是thị 根căn 法pháp 是thị 塵trần 。 兩lưỡng 種chủng 猶do 如như 鏡kính 上thượng 痕ngân 。 痕ngân 垢cấu 盡tận 除trừ 光quang 好hảo/hiếu 現hiện 。 心tâm 法pháp 双# 亡vong 性tánh 即tức 真chân 。 聖thánh 人nhân 區khu 區khu 。 假giả 說thuyết 方phương 便tiện 。 如như 採thải 花hoa 成thành 蜜mật 。


善thiện 男nam 子tử 。 圓viên 覺giác 淨tịnh 性tánh 。 現hiện 於ư 身thân 心tâm 。 隨tùy 類loại 各các 應ứng 。


圓viên 覺giác 淨tịnh 性tánh 。 化hóa 現hiện 身thân 心tâm 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 類loại 。 各các 各các 應ưng 現hiện 。 如như 觀quán 音âm 之chi 三tam 十thập 二nhị 應ứng 是thị 也dã 。


彼bỉ 愚ngu 癡si 者giả 。 說thuyết 淨tịnh 圓viên 覺giác 。 實thật 有hữu 如như 是thị 。 身thân 心tâm 自tự 相tướng 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。


愚ngu 人nhân 見kiến 佛Phật 現hiện 諸chư 身thân 心tâm 。 乃nãi 謂vị 淨tịnh 圓viên 覺giác 中trung 實thật 有hữu 如như 是thị 色sắc 相tướng 。 而nhi 自tự 己kỷ 色sắc 相tướng 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 可khả 謂vị 真chân 愚ngu 癡si 也dã 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 前tiền 摩ma 尼ni 珠châu 是thị 就tựu 喻dụ 說thuyết 。 此thử 方phương 就tựu 法pháp 上thượng 說thuyết 。 合hợp 前tiền 喻dụ 文văn 。 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 若nhược 將tương 此thử 圓viên 覺giác 淨tịnh 性tánh 。 頓đốn 在tại 餓ngạ 鬼quỷ 道đạo 之chi 時thời 。 而nhi 此thử 圓viên 覺giác 性tánh 中trung 便tiện 現hiện 餓ngạ 鬼quỷ 形hình 狀trạng 。 直trực 得đắc 眼nhãn 光quang 似tự 電điện 。 咽yến/ế/yết 孔khổng 如như 針châm 。 不bất 聞văn 漿tương 水thủy 之chi 名danh 。 不bất 見kiến 飲ẩm 食thực 之chi 面diện 。 肢chi 節tiết 一nhất 時thời 火hỏa 起khởi 。 動động 轉chuyển 五ngũ 百bách 車xa 聲thanh 。 若nhược 將tương 圓viên 覺giác 性tánh 。 頓đốn 在tại 人nhân 道đạo 之chi 時thời 。 而nhi 此thử 圓viên 覺giác 性tánh 中trung 。 便tiện 現hiện 人nhân 之chi 相tướng 皃# 。 箇cá 箇cá 眉mi 橫hoạnh/hoành 鼻tị 直trực 。 頭đầu 圓viên 像tượng 天thiên 。 脚cước 方phương 似tự 地địa 。 其kỳ 間gian 若nhược 至chí 尊tôn 至chí 貴quý 者giả 。 食thực 前tiền 方phương 丈trượng 。 侍thị 妾thiếp 數số 百bách 。 堂đường 上thượng 一nhất 呼hô 。 堂đường 下hạ 百bách 喏nhạ 。 若nhược 至chí 貧bần 至chí 賤tiện 者giả 。 或hoặc 居cư 陋lậu 巷hạng 。 或hoặc 處xứ 道đạo 塗đồ 。 衣y 不bất 蓋cái 形hình 。 食thực 不bất 充sung 口khẩu 。 若nhược 將tương 此thử 圓viên 覺giác 性tánh 。 頓đốn 在tại 畜súc 生sanh 道đạo 者giả 。 而nhi 此thử 圓viên 覺giác 性tánh 中trung 。 便tiện 現hiện 畜súc 生sanh 形hình 狀trạng 。 或hoặc 背bối/bội 翼dực 。 或hoặc 戴đái 角giác 。 或hoặc 分phần/phân 牙nha 。 或hoặc 布bố 爪trảo 。 或hoặc 仰ngưỡng 飛phi 。 或hoặc 伏phục 走tẩu 。 若nhược 將tương 此thử 圓viên 覺giác 性tánh 。 頓đốn 在tại 天thiên 道đạo 者giả 。 而nhi 此thử 圓viên 覺giác 性tánh 中trung 。 便tiện 現hiện 天thiên 仙tiên 之chi 相tướng 。 或hoặc 身thân 長trường 五ngũ 百bách 丈trượng 。 或hoặc 壽thọ 八bát 千thiên 年niên 。 以dĩ 龍long 起khởi 龍long 眠miên 而nhi 為vi 春xuân 秋thu 。 以dĩ 蓮liên 開khai 蓮liên 合hợp 而nhi 為vi 晝trú 夜dạ 。 天thiên 男nam 天thiên 女nữ 。 天thiên 香hương 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 。 常thường 相tương/tướng 圍vi 繞nhiễu 。 顧cố 東đông 忘vong 西tây 。 視thị 南nam 忘vong 北bắc 。 快khoái 樂lạc 無vô 窮cùng 。 若nhược 將tương 此thử 圓viên 覺giác 性tánh 。 頓đốn 在tại 地địa 獄ngục 道đạo 之chi 時thời 。 而nhi 此thử 圓viên 覺giác 性tánh 中trung 。 便tiện 現hiện 地địa 獄ngục 之chi 相tướng 。 便tiện 乃nãi 刀đao 林lâm 聳tủng 目mục 。 劒kiếm 戟kích 參tham 天thiên 。 沸phí 鑊hoạch 騰đằng 波ba 。 紅hồng 爐lô 起khởi 焰diễm 。 鐵thiết 城thành 晝trú 掩yểm 。 銅đồng 柱trụ 夜dạ 燃nhiên 。 煑chử 魄phách 烹phanh 魂hồn 。 舂thung 頭đầu 擣đảo 脚cước 。 受thọ 無vô 量lượng 苦khổ 楚sở 。 然nhiên 此thử 圓viên 覺giác 之chi 性tánh 。 如như 是thị 隨tùy 類loại 各các 各các 應ưng 現hiện 。 五ngũ 道đạo 之chi 中trung 。 而nhi 此thử 圓viên 覺giác 本bổn 體thể 之chi 上thượng 。 本bổn 無vô 天thiên 人nhân 地địa 獄ngục 餓ngạ 鬼quỷ 畜súc 生sanh 之chi 相tướng 。 但đãn 是thị 不bất 曾tằng 明minh 悟ngộ 心tâm 地địa 。 愚ngu 癡si 之chi 人nhân 。 忘vong 執chấp 為vi 有hữu 此thử 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 亦diệc 如như 愚ngu 人nhân 。 執chấp 珠châu 中trung 有hữu 五ngũ 色sắc 。 故cố 云vân 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 古cổ 云vân 。 珠châu 中trung 無vô 五ngũ 方phương 之chi 色sắc 。 因nhân 光quang 所sở 映ánh 。 性tánh 中trung 無vô 五ngũ 趣thú 之chi 身thân 。 隨tùy 業nghiệp 而nhi 現hiện 。 迷mê 珠châu 者giả 執chấp 珠châu 中trung 實thật 色sắc 。 昧muội 性tánh 者giả 執chấp 性tánh 內nội 虗hư 身thân 。 法pháp 喻dụ 皎hiệu 然nhiên 。 真chân 儀nghi 可khả 驗nghiệm 。 然nhiên 此thử 五ngũ 道đạo 非phi 唯duy 一nhất 向hướng 就tựu 外ngoại 取thủ 之chi 。 若nhược 一nhất 身thân 之chi 上thượng 。 亦diệc 具cụ 十thập 法Pháp 界Giới 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 六lục 祖tổ 云vân 。 汝nhữ 若nhược 思tư 惡ác 法pháp 。 此thử 心tâm 即tức 化hóa 為vi 地địa 獄ngục 。 思tư 善thiện 法Pháp 即tức 化hóa 為vi 天thiên 堂đường 。 毒độc 害hại 化hóa 畜súc 生sanh 。 貪tham 嗔sân 化hóa 為vi 餓ngạ 鬼quỷ 修tu 羅la 。 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 即tức 化hóa 為vi 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 知tri 萬vạn 行hạnh 由do 心tâm 。 一nhất 心tâm 在tại 我ngã 。 內nội 虗hư 外ngoại 終chung 不bất 實thật 。 外ngoại 細tế 內nội 終chung 不bất 麤thô 。 善thiện 因nhân 終chung 值trị 善thiện 緣duyên 。 惡ác 行hành 難nạn/nan 迯# 惡ác 境cảnh 。 取thủ 禍họa 招chiêu 讎thù 。 固cố 非phi 天thiên 之chi 所sở 出xuất 。 亦diệc 非phi 地địa 之chi 所sở 生sanh 。 觀quán 斯tư 之chi 說thuyết 。 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 若nhược 於ư 十thập 二nhị 時thời 中trung 。 安an 頓đốn 自tự 己kỷ 分phần/phân 上thượng 。 摩ma 尼ni 寶bảo 珠châu 。 宜nghi 著trước 好hảo/hiếu 處xứ 。 勿vật 使sử 異dị 日nhật 有hữu 噬phệ 臍tề 之chi 悔hối 也dã 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 此thử 結kết 法pháp 空không 觀quán 。 圓viên 覺giác 隨tùy 緣duyên 作tác 一nhất 切thiết 法pháp 。 在tại 身thân 則tắc 全toàn 覺giác 性tánh 。 為vi 四tứ 大đại 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 覺giác 性tánh 。 在tại 心tâm 則tắc 眼nhãn 結kết 為vi 色sắc 。 耳nhĩ 結kết 為vi 聲thanh 。 鼻tị 結kết 為vi 香hương 。 舌thiệt 結kết 為vi 味vị 。 身thân 結kết 為vi 觸xúc 。 得đắc 非phi 隨tùy 類loại 各các 應ứng 也dã 。 迷mê 者giả 為vi 愚ngu 。 謂vị 淨tịnh 圓viên 覺giác 性tánh 。 實thật 有hữu 身thân 心tâm 之chi 相tướng 。 認nhận 之chi 為vi 我ngã 。 生sanh 四tứ 見kiến 心tâm 。 執chấp 之chi 為vi 我ngã 。 妄vọng 見kiến 生sanh 滅diệt 。 故cố 云vân 亦diệc 復phục 如như 是thị 也dã 。


由do 此thử 不bất 能năng 。 遠viễn 於ư 幻huyễn 化hóa 。


眾chúng 生sanh 由do 此thử 。 迷mê 執chấp 之chi 故cố 。 不bất 能năng 遠viễn 離ly 諸chư 幻huyễn 。


是thị 故cố 我ngã 說thuyết 。 身thân 心tâm 幻huyễn 垢cấu 。


因nhân 彼bỉ 迷mê 執chấp 身thân 心tâm 故cố 。 佛Phật 說thuyết 云vân 幻huyễn 垢cấu 。


對đối 離ly 幻huyễn 垢cấu 。 說thuyết 名danh 菩Bồ 薩Tát 。


對đối 離ly 幻huyễn 垢cấu 者giả 。 以dĩ 覺giác 除trừ 幻huyễn 。 如như 對đối 病bệnh 與dữ 藥dược 之chi 謂vị 也dã 。 今kim 對đối 幻huyễn 之chi 覺giác 。 能năng 離ly 幻huyễn 垢cấu 。 佛Phật 說thuyết 是thị 人nhân 。 名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 。


垢cấu 盡tận 。


身thân 心tâm 幻huyễn 垢cấu 。 悉tất 皆giai 永vĩnh 滅diệt 。


對đối 除trừ 。


對đối 幻huyễn 之chi 覺giác 。 亦diệc 復phục 無vô 有hữu 。


即tức 無vô 對đối 垢cấu 。


無vô 對đối 幻huyễn 者giả 。 亦diệc 無vô 幻huyễn 垢cấu 。


及cập 說thuyết 名danh 者giả 。


說thuyết 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 是thị 幻huyễn 名danh 。 今kim 對đối 垢cấu 兩lưỡng 空không 。 豈khởi 有hữu 此thử 菩Bồ 薩Tát 相tương/tướng 也dã 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 此thử 拂phất 迹tích 入nhập 玄huyền 。 幻huyễn 化hóa 指chỉ 身thân 心tâm 。 此thử 一nhất 段đoạn 。 有hữu 人nhân 有hữu 法pháp 。 有hữu 能năng 有hữu 所sở 。 人nhân 是thị 三tam 能năng 。 法pháp 是thị 三tam 所sở 。 人nhân 是thị 三tam 能năng 者giả 。 一nhất 眾chúng 生sanh 是thị 能năng 執chấp 也dã 。 垢cấu 是thị 所sở 執chấp 也dã 。 二nhị 菩Bồ 薩Tát 是thị 能năng 離ly 也dã 。 垢cấu 是thị 所sở 離ly 也dã 。 三tam 佛Phật 是thị 能năng 說thuyết 也dã 。 執chấp 垢cấu 離ly 垢cấu 人nhân 法pháp 等đẳng 。 皆giai 是thị 所sở 說thuyết 也dã 。 意ý 謂vị 。 因nhân 眾chúng 生sanh 妄vọng 執chấp 淨tịnh 圓viên 覺giác 性tánh 中trung 。 實thật 有hữu 如như 是thị 。 四tứ 大đại 六lục 塵trần 緣duyên 影ảnh 。 不bất 能năng 遠viễn 離ly 。 虗hư 幻huyễn 不bất 實thật 境cảnh 界giới 。 以dĩ 此thử 之chi 故cố 。 於ư 是thị 世Thế 尊Tôn 不bất 得đắc 已dĩ 。 遂toại 有hữu 王vương 宮cung 降giáng/hàng 誕đản 。 雪tuyết 嶺lĩnh 修tu 行hành 。 金kim 剛cang 座tòa 下hạ 悟ngộ 道đạo 。 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 降hàng 魔ma 。 出xuất 世thế 四tứ 十thập 九cửu 年niên 。 說thuyết 法Pháp 三tam 百bách 餘dư 會hội 。 其kỳ 說thuyết 法Pháp 者giả 。 只chỉ 說thuyết 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 知tri 此thử 身thân 。 此thử 心tâm 皆giai 是thị 幻huyễn 化hóa 垢cấu 污ô 。 對đối 執chấp 幻huyễn 垢cấu 。 說thuyết 法Pháp 者giả 。 使sử 令linh 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 斷đoạn 障chướng 離ly 垢cấu 。 且thả 眾chúng 生sanh 未vị 離ly 垢cấu 之chi 時thời 。 即tức 是thị 凡phàm 夫phu 。 若nhược 離ly 垢cấu 之chi 後hậu 便tiện 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 然nhiên 離ly 得đắc 凡phàm 夫phu 了liễu 。 而nhi 菩Bồ 薩Tát 猶do 存tồn 。 凡phàm 夫phu 如như 病bệnh 。 菩Bồ 薩Tát 如như 藥dược 。 病bệnh 雖tuy 除trừ 去khứ 。 藥dược 尚thượng 猶do 存tồn 。 要yếu 須tu 凡phàm 夫phu 之chi 垢cấu 盡tận 後hậu 。 而nhi 對đối 凡phàm 夫phu 底để 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 須tu 除trừ 去khứ 。 如như 病bệnh 去khứ 藥dược 亦diệc 除trừ 。 凡phàm 聖thánh 俱câu 盡tận 。 便tiện 無vô 對đối 與dữ 垢cấu 。 非phi 唯duy 無vô 凡phàm 夫phu 與dữ 菩Bồ 薩Tát 。 并tinh 對đối 機cơ 說thuyết 離ly 垢cấu 世Thế 尊Tôn 之chi 相tướng 亦diệc 無vô 。 此thử 是thị 拂phất 迹tích 歸quy 真chân 。 圭# 峯phong 云vân 。 法Pháp 身thân 說thuyết 法Pháp 義nghĩa 在tại 茲tư 矣hĩ 。 若nhược 據cứ 大đại 鈔sao 中trung 。 經kinh 文văn 到đáo 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 方phương 便tiện 。 一nhất 者giả 近cận 方phương 便tiện 。 二nhị 者giả 遠viễn 方phương 便tiện 。 謂vị 前tiền 二nhị 空không 觀quán 。 及cập 摩ma 尼ni 珠châu 。 乃nãi 是thị 後hậu 三tam 重trọng/trùng 法Pháp 界Giới 觀quán 之chi 遠viễn 方phương 便tiện 。 此thử 拂phất 迹tích 入nhập 玄huyền 經kinh 文văn 。 乃nãi 是thị 法Pháp 界Giới 觀quán 近cận 方phương 便tiện 。 頓đốn 教giáo 門môn 中trung 。 用dụng 此thử 二nhị 方phương 便tiện 。 誘dụ 引dẫn 行hành 人nhân 。 直trực 造tạo 入nhập 華hoa 嚴nghiêm 不bất 思tư 議nghị 門môn 法Pháp 界Giới 觀quán 。 所sở 以dĩ 云vân 。 此thử 經Kinh 正chánh 屬thuộc 頓đốn 教giáo 。 分phần/phân 屬thuộc 圓viên 教giáo 。 且thả 頓đốn 機cơ 若nhược 證chứng 二nhị 空không 觀quán 了liễu 。 便tiện 自tự 然nhiên 任nhậm 運vận 。 直trực 造tạo 華hoa 嚴nghiêm 境cảnh 界giới 。 便tiện 是thị 圓viên 機cơ 。 若nhược 約ước 喻dụ 釋thích 者giả 。 頓đốn 教giáo 喻dụ 如như 門môn 。 若nhược 開khai 得đắc 門môn 。 自tự 然nhiên 任nhậm 運vận 到đáo 得đắc 入nhập 也dã 。 又hựu 今kim 經kinh 頓đốn 教giáo 。 正chánh 以dĩ 二nhị 空không 觀quán 為vi 正chánh 途đồ 。 所sở 以dĩ 有hữu 法Pháp 界Giới 觀quán 者giả 。 即tức 倣# 修tu 也dã 。 欲dục 令linh 行hành 人nhân 倣# 傚# 華hoa 嚴nghiêm 圓viên 機cơ 修tu 行hành 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 後hậu 說thuyết 周chu 徧biến 含hàm 容dung 觀quán 了liễu 。 經Kinh 云vân 當đương 知tri 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 與dữ 法pháp 縛phược 。 不bất 求cầu 法Pháp 脫thoát 。 不bất 厭yếm 生sanh 死tử 。 不bất 愛ái 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 敬kính 持trì 戒giới 。 不bất 憎tăng 毀hủy 禁cấm 。 不bất 重trọng 久cửu 習tập 。 不bất 輕khinh 初sơ 學học 。 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 。 若nhược 是thị 修tu 法Pháp 界Giới 觀quán 者giả 。 合hợp 當đương 云vân 事sự 事sự 無vô 礙ngại 故cố 。 今kim 既ký 不bất 云vân 事sự 事sự 無vô 礙ngại 。 而nhi 乃nãi 告cáo 云vân 一nhất 切thiết 覺giác 故cố 者giả 。 此thử 是thị 歸quy 頓đốn 教giáo 宗tông 旨chỉ 。 凡phàm 學học 佛Phật 書thư 者giả 。 當đương 曉hiểu 其kỳ 宗tông 旨chỉ 。 并tinh 其kỳ 途đồ 轍triệt 也dã 。 且thả 法Pháp 界Giới 二nhị 字tự 。 論luận 其kỳ 體thể 也dã 。 無vô 增tăng 無vô 減giảm 。 語ngữ 其kỳ 用dụng 也dã 。 徧biến 在tại 森sâm 羅la 。 一nhất 得đắc 永vĩnh 常thường 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 諸chư 佛Phật 以dĩ 此thử 為vi 師sư 。 眾chúng 生sanh 以dĩ 此thử 為vi 體thể 。 萬vạn 像tượng 以dĩ 此thử 為vi 源nguyên 。 不bất 可khả 以dĩ 形hình 求cầu 。 不bất 可khả 以dĩ 貌mạo 識thức 。 但đãn 是thị 一nhất 心tâm 耳nhĩ 。 問vấn 既ký 是thị 一nhất 心tâm 。 何hà 故cố 又hựu 名danh 法Pháp 界Giới 。 答đáp 為vi 一nhất 心tâm 之chi 上thượng 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 。 一nhất 者giả 軌quỹ 持trì 義nghĩa 。 故cố 稱xưng 法pháp 。 二nhị 者giả 性tánh 分phần/phân 義nghĩa 。 故cố 稱xưng 界giới 。 性tánh 是thị 理lý 法Pháp 界Giới 。 分phân 是thị 事sự 法Pháp 界Giới 。 蓋cái 性tánh 無vô 分phần/phân 限hạn 。 事sự 有hữu 千thiên 差sai 。 然nhiên 法pháp 之chi 一nhất 字tự 。 有hữu 隨tùy 緣duyên 義nghĩa 。 若nhược 在tại 理lý 。 為vi 理lý 法Pháp 界Giới 。 若nhược 在tại 事sự 。 為vi 事sự 法Pháp 界Giới 。 若nhược 在tại 理lý 事sự 。 為vi 理lý 事sự 無vô 礙ngại 法Pháp 界Giới 。 若nhược 在tại 事sự 事sự 。 為vi 事sự 事sự 無vô 礙ngại 法Pháp 界Giới 。 此thử 之chi 法Pháp 界Giới 。 當đương 以dĩ 法pháp 義nghĩa 分phân 之chi 。 且thả 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 屬thuộc 法pháp 。 圭# 峰phong 云vân 。 未vị 明minh 理lý 事sự 。 不bất 說thuyết 有hữu 空không 。 直trực 指chỉ 本bổn 覺giác 靈linh 源nguyên 。 故cố 曰viết 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 。 然nhiên 後hậu 就tựu 此thử 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 中trung 。 分phần/phân 出xuất 理lý 法Pháp 界Giới 。 事sự 法Pháp 界Giới 。 理lý 事sự 無vô 礙ngại 法Pháp 界Giới 。 事sự 事sự 無vô 礙ngại 法Pháp 界Giới 。 此thử 四tứ 重trọng/trùng 法Pháp 界Giới 皆giai 屬thuộc 義nghĩa 。 昔tích 者giả 。 唐đường 初sơ 有hữu 帝đế 心tâm 和hòa 尚thượng 。 乃nãi 文Văn 殊Thù 應ưng 身thân 。 用dụng 自tự 己kỷ 無vô 盡tận 之chi 智trí 。 見kiến 華hoa 嚴nghiêm 大đại 經kinh 。 所sở 說thuyết 義nghĩa 理lý 。 莫mạc 不bất 一nhất 一nhất 是thị 此thử 四tứ 重trọng/trùng 法Pháp 界Giới 。 於ư 是thị 束thúc 其kỳ 所sở 詮thuyên 之chi 義nghĩa 。 為vi 三tam 重trọng/trùng 觀quán 門môn 。 一nhất 曰viết 真chân 空không 絕tuyệt 相tương/tướng 觀quán 。 二nhị 曰viết 理lý 事sự 無vô 礙ngại 觀quán 。 三tam 曰viết 周chu 徧biến 含hàm 容dung 觀quán 。 第đệ 一nhất 真chân 空không 觀quán 中trung 。 有hữu 四tứ 句cú 十thập 門môn 。 唯duy 要yếu 揀giản 去khứ 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 執chấp 斷đoạn 空không 實thật 色sắc 之chi 情tình 。 顯hiển 出xuất 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 之chi 理lý 。 雖tuy 然nhiên 顯hiển 出xuất 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 中trung 本bổn 來lai 一nhất 真chân 之chi 理lý 。 但đãn 得đắc 其kỳ 體thể 。 尚thượng 未vị 明minh 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 與dữ 自tự 己kỷ 是thị 異dị 是thị 一nhất 。 遂toại 用dụng 第đệ 二nhị 理lý 事sự 無vô 礙ngại 觀quán 。 發phát 起khởi 妙diệu 用dụng 。 頓đốn 見kiến 理lý 即tức 事sự 事sự 即tức 理lý 。 如như 千thiên 波ba 即tức 水thủy 。 萬vạn 器khí 同đồng 金kim 。 此thử 觀quán 中trung 。 於ư 理lý 上thượng 說thuyết 有hữu 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 義nghĩa 。 而nhi 於ư 事sự 上thượng 說thuyết 有hữu 成thành 事sự 體thể 空không 義nghĩa 。 猶do 未vị 造tạo 諸chư 佛Phật 廣quảng 大đại 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 界giới 。 又hựu 要yếu 第đệ 三tam 周chu 徧biến 含hàm 容dung 觀quán 中trung 。 明minh 一nhất 法pháp 遍biến 在tại 。 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 一nhất 切thiết 法pháp 全toàn 攝nhiếp 在tại 一nhất 法pháp 內nội 。 於ư 一nhất 切thiết 事sự 。 上thượng 一nhất 切thiết 境cảnh 上thượng 。 說thuyết 事sự 事sự 無vô 礙ngại 。 如như 善Thiện 財Tài 童Đồng 子Tử 。 至chí 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 莊trang 嚴nghiêm 大đại 樓lâu 閣các 前tiền 。 白bạch 彌Di 勒Lặc 言ngôn 。 唯duy 願nguyện 大Đại 聖Thánh 。 開khai 樓lâu 閣các 門môn 。 令linh 我ngã 得đắc 入nhập 。 於ư 是thị 彌Di 勒Lặc 彈đàn 指chỉ 。 其kỳ 門môn 即tức 開khai 。 命mạng 善thiện 財tài 入nhập 。 入nhập 已dĩ 還hoàn 閉bế 。 遂toại 見kiến 樓lâu 閣các 廣quảng 愽# 無vô 盡tận 。 同đồng 於ư 虗hư 空không 。 又hựu 見kiến 其kỳ 中trung 有hữu 無vô 量lượng 百bách 千thiên 。 諸chư 妙diệu 樓lâu 閣các 。 中trung 皆giai 有hữu 彌Di 勒Lặc 。 一nhất 一nhất 彌Di 勒Lặc 前tiền 。 皆giai 有hữu 善thiện 財tài 。 一nhất 一nhất 善thiện 財tài 。 悉tất 皆giai 合hợp 掌chưởng 。 見kiến 一nhất 善thiện 財tài 之chi 身thân 。 入nhập 一nhất 切thiết 善thiện 財tài 之chi 身thân 。 一nhất 切thiết 善thiện 財tài 攝nhiếp 入nhập 一nhất 善thiện 財tài 內nội 。 一nhất 樓lâu 閣các 為vi 主chủ 。 一nhất 切thiết 樓lâu 閣các 為vi 伴bạn 。 諸chư 法pháp 重trùng 重trùng 無vô 盡tận 。 所sở 以dĩ 清thanh 涼lương 云vân 。 諸chư 佛Phật 與dữ 眾chúng 生sanh 交giao 徹triệt 。 淨tịnh 土độ 與dữ 穢uế 土thổ/độ 融dung 通thông 。 法pháp 法pháp 皆giai 彼bỉ 此thử 該cai 收thu 。 塵trần 塵trần 悉tất 包bao 容dung 世thế 界giới 。 相tương/tướng 即tức 相tương/tướng 入nhập 。 無vô 礙ngại 圓viên 融dung 。 具cụ 十thập 玄huyền 門môn 。 重trùng 重trùng 無vô 盡tận 。 問vấn 二nhị 空không 觀quán 破phá 執chấp 。 與dữ 法Pháp 界Giới 觀quán 中trung 第đệ 一nhất 真chân 空không 絕tuyệt 相tương/tướng 觀quán 揀giản 情tình 。 是thị 同đồng 是thị 別biệt 耶da 。 若nhược 謂vị 同đồng 。 世Thế 尊Tôn 何hà 故cố 。 於ư 二nhị 空không 觀quán 後hậu 。 又hựu 說thuyết 真chân 空không 絕tuyệt 相tương/tướng 觀quán 。 若nhược 謂vị 別biệt 。 豈khởi 有hữu 修tu 二nhị 空không 觀quán 證chứng 入nhập 了liễu 。 又hựu 卻khước 修tu 真chân 空không 觀quán 。 方phương 始thỉ 揀giản 去khứ 斷đoạn 空không 實thật 色sắc 之chi 情tình 執chấp 。 決quyết 無vô 此thử 理lý 。 答đáp 。 二nhị 空không 觀quán 中trung 破phá 執chấp 。 即tức 是thị 真chân 空không 觀quán 揀giản 情tình 。 彼bỉ 中trung 揀giản 情tình 。 此thử 中trung 破phá 執chấp 。 破phá 執chấp 彼bỉ 此thử 各các 有hữu 所sở 宗tông 。 言ngôn 不bất 併tinh 出xuất 。 文văn 不bất 頓đốn 書thư 。 理lý 不bất 頓đốn 顯hiển 也dã 。 但đãn 初sơ 於ư 二nhị 空không 觀quán 後hậu 顯hiển 理lý 文văn 云vân 。 幻huyễn 滅diệt 滅diệt 故cố 。 非phi 幻huyễn 不bất 滅diệt 一nhất 句cú 。 說thuyết 未vị 盡tận 者giả 。 卻khước 於ư 此thử 處xứ 。 廣quảng 說thuyết 六lục 根căn 六lục 塵trần 六lục 識thức 。 外ngoại 內nội 四tứ 大đại 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 諸chư 法pháp 。 及cập 自tự 他tha 依y 報báo 正chánh 報báo 。 七thất 段đoạn 經kinh 文văn 。 皆giai 談đàm 清thanh 淨tịnh 。 廣quảng 顯hiển 出xuất 法Pháp 界Giới 中trung 真chân 空không 絕tuyệt 相tương/tướng 之chi 理lý 。 又hựu 前tiền 二nhị 空không 破phá 執chấp 。 及cập 摩ma 尼ni 珠châu 。 是thị 遠viễn 方phương 便tiện 。 并tinh 拂phất 迹tích 入nhập 玄huyền 。 是thị 近cận 方phương 便tiện 。 此thử 二nhị 方phương 便tiện 不bất 可khả 不bất 分phân 。 色sắc 相tướng 空không 淨tịnh 一nhất 科khoa 。 即tức 當đương 彼bỉ 真chân 空không 觀quán 中trung 第đệ 三tam 空không 色sắc 無vô 礙ngại 觀quán 一nhất 句cú 也dã 。 此thử 是thị 解giải 終chung 趣thú 行hành 。 其kỳ 次thứ 空không 色sắc 同đồng 如như 一nhất 科khoa 。 即tức 當đương 彼bỉ 真chân 空không 觀quán 中trung 第đệ 四tứ 泯mẫn 絕tuyệt 無vô 寄ký 觀quán 中trung 一nhất 句cú 也dã 。 此thử 正chánh 成thành 行hành 體thể 。 即tức 當đương 彼bỉ 法Pháp 界Giới 中trung 真chân 空không 觀quán 中trung 會hội 色sắc 歸quy 空không 。 及cập 明minh 空không 即tức 色sắc 二nhị 句cú 也dã 。 此thử 是thị 揀giản 情tình 顯hiển 解giải 也dã 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 此thử 節tiết 經kinh 意ý 。 即tức 是thị 總tổng 結kết 上thượng 生sanh 法pháp 二nhị 空không 。 若nhược 境cảnh 若nhược 觀quán 。 眾chúng 生sanh 初sơ 中trung 陰ấm 來lai 受thọ 胎thai 時thời 。 只chỉ 為vì 迷mê 於ư 無vô 明minh 。 始thỉ 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 終chung 至chí 老lão 死tử 十thập 二nhị 緣duyên 中trung 。 初sơ 認nhận 無vô 明minh 錯thác 用dụng 之chi 始thỉ 。 四tứ 大đại 五ngũ 蘊uẩn 為vi 生sanh 空không 。 六lục 塵trần 緣duyên 影ảnh 為vi 法pháp 空không 。 生sanh 法pháp 二nhị 空không 。 是thị 眾chúng 生sanh 妄vọng 執chấp 之chi 境cảnh 。 今kim 用dụng 奢xa 摩ma 佗tha 圓viên 覺giác 寂tịch 照chiếu 。 名danh 二nhị 空không 觀quán 。 空không 此thử 四tứ 大đại 五ngũ 蘊uẩn 。 十thập 二nhị 處xứ 十thập 八bát 界giới 。 並tịnh 無vô 根căn 元nguyên 。 悟ngộ 空không 華hoa 相tương/tướng 。 幻huyễn 化hóa 根căn 塵trần 。 轉chuyển 為vi 覺giác 明minh 。 此thử 圓viên 覺giác 性tánh 。 性tánh 亦diệc 本bổn 空không 。 無vô 明minh 垢cấu 盡tận 。 即tức 無vô 對đối 垢cấu 。 垢cấu 既ký 盡tận 已dĩ 。 六Lục 度Độ 行hành 圓viên 。 強cường/cưỡng 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 平bình 等đẳng 性tánh 中trung 。 亦diệc 無vô 生sanh 佛Phật 之chi 名danh 。 故cố 云vân 及cập 說thuyết 名danh 者giả 。 是thị 諸chư 法pháp 空không 相tướng 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。 亦diệc 無vô 老lão 死tử 。 無vô 老lão 死tử 盡tận 。 無vô 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 無vô 四Tứ 諦Đế 也dã 。 無vô 智trí 無vô 得đắc 。 方phương 可khả 名danh 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。


善thiện 男nam 子tử 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 及cập 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 證chứng 得đắc 諸chư 幻huyễn 。 滅diệt 影ảnh 像tượng 故cố 。


爾nhĩ 時thời 便tiện 得đắc 。 無vô 方phương 清thanh 淨tịnh 。


諸chư 幻huyễn 影ảnh 像tượng 皆giai 滅diệt 。 即tức 得đắc 無vô 方phương 清thanh 淨tịnh 。 無vô 方phương 者giả 。 不bất 拘câu 方phương 所sở 也dã 。


無vô 邊biên 虗hư 空không 。 覺giác 所sở 顯hiển 發phát 。


既ký 得đắc 無vô 方phương 清thanh 淨tịnh 。 則tắc 無vô 邊biên 際tế 之chi 虗hư 空không 。 因nhân 覺giác 而nhi 顯hiển 矣hĩ 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 經kinh 文văn 顯hiển 所sở 引dẫn 行hành 人nhân 進tiến 入nhập 華hoa 嚴nghiêm 法Pháp 界Giới 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 界giới 。 承thừa 前tiền 二nhị 空không 境cảnh 界giới 所sở 作tác 功công 用dụng 。 由do 此thử 功công 用dụng 之chi 故cố 。 所sở 以dĩ 得đắc 證chứng 入nhập 。 起khởi 於ư 後hậu 文văn 。 意ý 謂vị 如như 世Thế 尊Tôn 告cáo 普phổ 眼nhãn 云vân 。 入nhập 二nhị 空không 觀quán 菩Bồ 薩Tát 。 并tinh 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 因nhân 何hà 得đắc 證chứng 入nhập 法Pháp 界Giới 觀quán 。 見kiến 十thập 方phương 清thanh 淨tịnh 。 良lương 由do 所sở 修tu 二nhị 空không 觀quán 行hành 成thành 就tựu 。 悟ngộ 得đắc 自tự 心tâm 。 是thị 幻huyễn 化hóa 不bất 實thật 。 卻khước 又hựu 滅diệt 五ngũ 蘊uẩn 十thập 二nhị 處xứ 十thập 八bát 界giới 。 依y 佗tha 影ảnh 像tượng 之chi 法pháp 。 若nhược 執chấp 身thân 心tâm 。 即tức 有hữu 東đông 西tây 南nam 北bắc 方phương 所sở 。 今kim 既ký 不bất 執chấp 身thân 心tâm 之chi 時thời 。 便tiện 見kiến 盡tận 十thập 方phương 世thế 界giới 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 虗hư 空không 。 並tịnh 是thị 廣quảng 大đại 靈linh 明minh 圓viên 覺giác 之chi 性tánh 。 無vô 不bất 開khai 發phát 也dã 。 顯hiển 謂vị 空không 消tiêu 覺giác 現hiện 。 發phát 謂vị 妄vọng 盡tận 心tâm 開khai 。 所sở 謂vị 盡tận 大đại 地địa 是thị 沙Sa 門Môn 一nhất 隻chỉ 眼nhãn 。 若nhược 未vị 悟ngộ 時thời 。 見kiến 彼bỉ 虗hư 空không 。 便tiện 作tác 虗hư 空không 會hội 了liễu 。 若nhược 悟ngộ 之chi 後hậu 。 即tức 彼bỉ 虗hư 空không 便tiện 是thị 本bổn 覺giác 。 更cánh 不bất 見kiến 有hữu 虗hư 空không 之chi 相tướng 。 此thử 謂vị 之chi 渾hồn 虗hư 空không 為vi 體thể 性tánh 。 乘thừa 願nguyện 行hành 以dĩ 彌di 綸luân 。 故cố 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 若nhược 有hữu 一nhất 人nhân 。 發phát 真chân 歸quy 源nguyên 。 十thập 方phương 虗hư 空không 。 悉tất 皆giai 銷tiêu 殞vẫn 。 豈khởi 非phi 此thử 云vân 無vô 邊biên 虗hư 空không 覺giác 所sở 顯hiển 發phát 乎hồ 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 此thử 明minh 當đương 機cơ 之chi 眾chúng 。 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 遠viễn 及cập 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 後hậu 五ngũ 百bách 歲tuế 中trung 。 如như 是thị 修tu 圓viên 覺giác 者giả 。 觀quán 行hành 功công 成thành 。 眾chúng 生sanh 在tại 迷mê 。 如như 古cổ 鏡kính 未vị 磨ma 。 覺giác 性tánh 不bất 顯hiển 。 今kim 用dụng 圓viên 觀quán 照chiếu 於ư 覺giác 相tương/tướng 。 境cảnh 觀quán 双# 運vận 。 如như 垢cấu 去khứ 鏡kính 明minh 。 百bách 界giới 三tam 千thiên 一nhất 時thời 顯hiển 現hiện 。 又hựu 須tu 知tri 心tâm 鑑giám 本bổn 明minh 。 性tánh 德đức 三tam 千thiên 本bổn 具cụ 。 但đãn 圓viên 覺giác 未vị 顯hiển 。 蓋cái 三tam 惑hoặc 塵trần 垢cấu 所sở 覆phú 。 今kim 既ký 去khứ 塵trần 。 影ảnh 像tượng 俱câu 滅diệt 。 如Như 幻Huyễn 三Tam 昧Muội 現hiện 前tiền 。 全toàn 由do 性tánh 具cụ 。 到đáo 此thử 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 法pháp 法pháp 清thanh 淨tịnh 。 有hữu 何hà 方phương 所sở 。 故cố 曰viết 無vô 方phương 清thanh 淨tịnh 。 佛Phật 頂đảnh 云vân 。 十thập 方phương 虗hư 空không 生sanh 我ngã 心tâm 內nội 。 故cố 曰viết 無vô 邊biên 虗hư 空không 。 境cảnh 智trí 雙song 融dung 。 故cố 云vân 覺giác 所sở 顯hiển 發phát 。 覺giác 者giả 觀quán 也dã 。 所sở 者giả 境cảnh 也dã 。 顯hiển 發phát 即tức 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 。 指chỉ 要yếu 云vân 。 凡phàm 地địa 三tam 千thiên 無vô 隔cách 。 隨tùy 一nhất 念niệm 以dĩ 俱câu 圓viên 佛Phật 地địa 。 三tam 千thiên 既ký 融dung 。 隨tùy 一nhất 應ưng 而nhi 盡tận 具cụ 。 況huống 生sanh 感cảm 心tâm 中trung 之chi 佛Phật 。 佛Phật 應ưng 心tâm 中trung 之chi 生sanh 。 感cảm 應ứng 之chi 體thể 尚thượng 同đồng 。 權quyền 實thật 之chi 益ích 何hà 別biệt 。 故cố 云vân 但đãn 化hóa 菩Bồ 薩Tát 不bất 為vi 二Nhị 乘Thừa 。 其kỳ 有hữu 聞văn 法Pháp 者giả 。 無vô 一nhất 不bất 成thành 佛Phật 。 以dĩ 上thượng 觀quán 成thành 理lý 顯hiển 。 向hướng 下hạ 經kinh 文văn 。 復phục 將tương 所sở 顯hiển 三tam 千thiên 妙diệu 法Pháp 。 一nhất 一nhất 歷lịch 於ư 色sắc 心tâm 依y 正chánh 。 眾chúng 生sanh 諸chư 佛Phật 。 百bách 千thiên 三tam 昧muội 。 無vô 量lượng 行hành 門môn 。 一nhất 一nhất 無vô 非phi 。 圓viên 覺giác 妙diệu 心tâm 。 如như 是thị 則tắc 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 毗tỳ 盧lô 體thể 。 一nhất 切thiết 國quốc 土thổ 。 悉tất 常thường 寂tịch 光quang 。 心tâm 佛Phật 眾chúng 生sanh 。 三tam 無vô 差sai 別biệt 。


覺giác 圓viên 明minh 故cố 。 顯hiển 心tâm 清thanh 淨tịnh 。


所sở 證chứng 之chi 覺giác 既ký 已dĩ 圓viên 明minh 。 方phương 顯hiển 自tự 心tâm 。 本bổn 來lai 清thanh 淨tịnh 。


心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 見kiến 塵trần 清thanh 淨tịnh 。 見kiến 清thanh 淨tịnh 故cố 。 眼nhãn 根căn 清thanh 淨tịnh 。 根căn 清thanh 淨tịnh 故cố 。 眼nhãn 識thức 清thanh 淨tịnh 。


欲dục 有hữu 所sở 見kiến 皆giai 是thị 塵trần 念niệm 。 故cố 曰viết 見kiến 塵trần 。 眼nhãn 為vi 見kiến 之chi 本bổn 源nguyên 。 故cố 曰viết 眼nhãn 根căn 。 眼nhãn 能năng 分phân 別biệt 諸chư 色sắc 。 故cố 曰viết 眼nhãn 識thức 。


識thức 清thanh 淨tịnh 故cố 。 聞văn 塵trần 清thanh 淨tịnh 。 聞văn 清thanh 淨tịnh 故cố 。 耳nhĩ 根căn 清thanh 淨tịnh 。 根căn 清thanh 淨tịnh 故cố 。 耳nhĩ 識thức 清thanh 淨tịnh 。


欲dục 有hữu 所sở 聞văn 。 皆giai 是thị 塵trần 念niệm 。 故cố 曰viết 聞văn 塵trần 。 耳nhĩ 為vi 聞văn 之chi 本bổn 源nguyên 。 故cố 曰viết 耳nhĩ 根căn 。 耳nhĩ 能năng 分phân 別biệt 諸chư 聲thanh 。 故cố 曰viết 耳nhĩ 識thức 。


識thức 清thanh 淨tịnh 故cố 。 覺giác 塵trần 清thanh 淨tịnh 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。


心tâm 有hữu 所sở 覺giác 。 亦diệc 是thị 塵trần 念niệm 。 故cố 曰viết 覺giác 塵trần 。 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 各các 有hữu 塵trần 根căn 識thức 。 皆giai 因nhân 自tự 心tâm 清thanh 淨tịnh 之chi 故cố 。 悉tất 得đắc 清thanh 淨tịnh 。


善thiện 男nam 子tử 。 根căn 清thanh 淨tịnh 故cố 。 色sắc 塵trần 清thanh 淨tịnh 。 色sắc 清thanh 淨tịnh 故cố 。 聲thanh 塵trần 清thanh 淨tịnh 。 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。


六lục 根căn 既ký 已dĩ 清thanh 淨tịnh 。 則tắc 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 六lục 種chủng 幻huyễn 塵trần 亦diệc 皆giai 清thanh 淨tịnh 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 明minh 六lục 根căn 六lục 塵trần 六lục 識thức 清thanh 淨tịnh 。 即tức 色sắc 相tướng 空không 淨tịnh 中trung 。 一nhất 內nội 身thân 根căn 識thức 也dã 。 至chí 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 下hạ 。 二nhị 外ngoại 境cảnh 六lục 塵trần 也dã 。 根căn 有hữu 生sanh 識thức 之chi 義nghĩa 。 塵trần 有hữu 坌bộn 污ô 之chi 義nghĩa 。 識thức 有hữu 了liễu 別biệt 之chi 義nghĩa 。 且thả 六lục 塵trần 中trung 。 色sắc 之chi 一nhất 字tự 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 有hữu 見kiến 有hữu 對đối 。 二nhị 無vô 見kiến 有hữu 對đối 。 三tam 無vô 見kiến 無vô 對đối 。 且thả 有hữu 見kiến 有hữu 對đối 者giả 。 即tức 眼nhãn 所sở 見kiến 之chi 色sắc 也dã 。 無vô 見kiến 有hữu 對đối 者giả 。 即tức 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 雖tuy 然nhiên 不bất 可khả 見kiến 。 然nhiên 有hữu 對đối 也dã 。 無vô 見kiến 無vô 對đối 者giả 。 唯duy 法pháp 處xứ 所sở 攝nhiếp 色sắc 也dã 。 然nhiên 眼nhãn 所sở 見kiến 麤thô 色sắc 中trung 又hựu 有hữu 三tam 。 一nhất 顯hiển 色sắc 。 即tức 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 光quang 影ảnh 明minh 暗ám 等đẳng 。 二nhị 形hình 色sắc 。 即tức 大đại 小tiểu 方phương 圓viên 。 麤thô 細tế 長trường 短đoản 。 高cao 下hạ 正chánh 不bất 正chánh 等đẳng 。 三tam 表biểu 色sắc 。 即tức 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 屈khuất 伸thân 俯phủ 仰ngưỡng 。 取thủ 捨xả 分phân 別biệt 。 好hảo 惡ác 等đẳng 聲thanh 。 有hữu 執chấp 受thọ 義nghĩa 不bất 執chấp 受thọ 義nghĩa 。 執chấp 受thọ 不bất 執chấp 受thọ 義nghĩa 。 香hương 有hữu 好hảo 惡ác 和hòa 合hợp 等đẳng 。 味vị 有hữu 變biến 易dị 生sanh 熟thục 可khả 意ý 等đẳng 。 觸xúc 有hữu 四tứ 大đại 冷lãnh 暖noãn 澀sáp 滑hoạt 飽bão 飢cơ 等đẳng 。 法pháp 有hữu 意ý 所sở 知tri 境cảnh 。 除trừ 五ngũ 塵trần 外ngoại 。 餘dư 皆giai 是thị 法pháp 也dã 。


四tứ 明minh 聦# 講giảng 師sư 曰viết 。 覺giác 圓viên 明minh 故cố 。 至chí 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 者giả 。 始thỉ 覺giác 之chi 智trí 謂vị 之chi 覺giác 圓viên 明minh 。 此thử 之chi 覺giác 智trí 與dữ 本bổn 覺giác 合hợp 。 合hợp 起khởi 本bổn 覺giác 妙diệu 明minh 。 謂vị 之chi 圓viên 覺giác 。 圓viên 覺giác 即tức 佛Phật 也dã 。 既ký 已dĩ 成thành 佛Phật 。 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 將tương 此thử 毗tỳ 盧lô 。 歷lịch 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 攝nhiếp 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 歸quy 己kỷ 識thức 心tâm 。 反phản 觀quán 諸chư 法pháp 唯duy 心tâm 所sở 造tạo 。 今kim 之chi 歷lịch 法pháp 。 要yếu 顯hiển 心tâm 具cụ 。 具cụ 無vô 別biệt 具cụ 。 盡tận 是thị 緣duyên 生sanh 。 生sanh 無vô 別biệt 生sanh 。 盡tận 是thị 心tâm 具cụ 。 心tâm 生sanh 心tâm 具cụ 。 法pháp 法pháp 清thanh 淨tịnh 。 故cố 云vân 顯hiển 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 三tam 界giới 無vô 別biệt 法pháp 。 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 作tác 。 心tâm 清thanh 淨tịnh 見kiến 塵trần 清thanh 淨tịnh 。 諸chư 經kinh 多đa 云vân 心tâm 見kiến 者giả 。 只chỉ 謂vị 心tâm 與dữ 眼nhãn 在tại 先tiên 明minh 之chi 。 楞lăng 嚴nghiêm 七thất 處xứ 徵trưng 心tâm 。 八bát 還hoàn 辨biện 見kiến 。 此thử 經Kinh 亦diệc 云vân 虗hư 妄vọng 浮phù 心tâm 。 多đa 諸chư 巧xảo 見kiến 。 見kiến 塵trần 屬thuộc 色sắc 。 色sắc 即tức 法Pháp 界Giới 。 塵trần 清thanh 淨tịnh 故cố 。 則tắc 眼nhãn 根căn 清thanh 淨tịnh 。 浮phù 塵trần 根căn 即tức 眼nhãn 是thị 也dã 。 行hành 法pháp 云vân 。 眼nhãn 漸tiệm 漸tiệm 見kiến 障chướng 外ngoại 事sự 。 豈khởi 非phi 淨tịnh 乎hồ 。 根căn 既ký 淨tịnh 。 識thức 又hựu 安an 得đắc 不bất 淨tịnh 。 故cố 云vân 識thức 清thanh 淨tịnh 。 此thử 識thức 乃nãi 七thất 識thức 。 亦diệc 云vân 傳truyền 送tống 識thức 。 如như 世thế 傳truyền 言ngôn 送tống 語ngữ 也dã 。 此thử 則tắc 心tâm 見kiến 一nhất 双# 。 故cố 先tiên 明minh 也dã 。 聞văn 塵trần 即tức 耳nhĩ 根căn 。 根căn 塵trần 識thức 三tam 事sự 清thanh 淨tịnh 。 覺giác 塵trần 即tức 身thân 根căn 。 亦diệc 塵trần 識thức 三tam 事sự 清thanh 淨tịnh 。 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 亦diệc 皆giai 清thanh 淨tịnh 。 故cố 云vân 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 經kinh 中trung 先tiên 言ngôn 心tâm 。 後hậu 言ngôn 意ý 。 心tâm 意ý 一nhất 也dã 。 覺giác 觸xúc 即tức 身thân 也dã 。 此thử 二nhị 並tịnh 出xuất 佛Phật 慈từ 鄭trịnh 重trọng 。 如như 上thượng 歷lịch 六lục 根căn 竟cánh 。 善thiện 男nam 子tử 根căn 清thanh 淨tịnh 故cố 。 至chí 亦diệc 復phục 如như 是thị 者giả 。 此thử 六lục 塵trần 亦diệc 云vân 六lục 入nhập 。 屬thuộc 識thức 所sở 遊du 涉thiệp 故cố 。 亦diệc 名danh 六lục 塵trần 。 塵trần 以dĩ 染nhiễm 污ô 為vi 義nghĩa 。 以dĩ 能năng 染nhiễm 汙ô 情tình 識thức 故cố 。 通thông 名danh 為vi 塵trần 也dã 。 在tại 眼nhãn 曰viết 色sắc 。 在tại 耳nhĩ 曰viết 聲thanh 。 在tại 鼻tị 曰viết 香hương 。 在tại 舌thiệt 曰viết 味vị 。 在tại 身thân 曰viết 觸xúc 。 在tại 心tâm 曰viết 法pháp 。 法pháp 即tức 心tâm 緣duyên 想tưởng 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 也dã 。 此thử 六lục 塵trần 境cảnh 。 大đại 能năng 引dẫn 人nhân 。 入nhập 於ư 惡ác 道đạo 。 大đại 修tu 行hành 人nhân 道đạo 俗tục 。 須tu 用dụng 防phòng 謹cẩn 如như 家gia 賊tặc 。 貪tham 欲dục 熾sí 盛thịnh 者giả 。 且thả 當đương 恣tứ 其kỳ 所sở 向hướng 。 如như 輪luân 釣điếu 魚ngư 。 魚ngư 強cường/cưỡng 絲ti 弱nhược 。 不bất 可khả 強cường/cưỡng 牽khiên 。 但đãn 釣điếu 餌nhị 入nhập 口khẩu 。 其kỳ 近cận 遠viễn 亦diệc 不bất 久cửu 而nhi 獲hoạch 。 於ư 塵trần 修tu 觀quán 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 如như 佛Phật 在tại 世thế 。 在tại 家gia 之chi 人nhân 。 皆giai 得đắc 道Đạo 果Quả 。 鴦ương 崛quật 摩ma 羅la 彌di 殺sát 彌di 慈từ 。 末Mạt 利Lợi 夫Phu 人Nhân 。 唯duy 酒tửu 為vi 戒giới 。 和hòa 須tu 蜜mật 多đa 婬dâm 而nhi 梵Phạm 行hạnh 。 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 邪tà 見kiến 即tức 正chánh 。 當đương 知tri 惡ác 不bất 妨phương 道đạo 。 須tu 用dụng 之chi 有hữu 方phương 。 祖tổ 師sư 云vân 。 呵ha 五ngũ 欲dục 者giả 。 為vi 障chướng 道đạo 故cố 。 今kim 經kinh 一nhất 一nhất 歷lịch 此thử 六lục 塵trần 境cảnh 。 皆giai 是thị 圓viên 覺giác 。 婬dâm 坊phường 酒tửu 肆tứ 。 柳liễu 巷hạng 華hoa 街nhai 。 皆giai 是thị 覺giác 性tánh 。 色sắc 本bổn 不bất 迷mê 。 人nhân 自tự 迷mê 之chi 。 酒tửu 無vô 醉túy 人nhân 之chi 心tâm 。 人nhân 自tự 醉túy 之chi 。 聖thánh 人nhân 見kiến 之chi 如như 毒độc 虵xà 。 許hứa 由do 洗tẩy 耳nhĩ 。 巢sào 父phụ 飲ẩm 牛ngưu 。 先tiên 賢hiền 尚thượng 畏úy 聲thanh 色sắc 。 吾ngô 何hà 以dĩ 獨độc 不bất 畏úy 哉tai 。 所sở 以dĩ 金kim 剛cang 經Kinh 云vân 。 不bất 着trước 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 者giả 。 良lương 哉tai 其kỳ 言ngôn 矣hĩ 。


善thiện 男nam 子tử 。 六lục 塵trần 清thanh 淨tịnh 故cố 。 地địa 大đại 清thanh 淨tịnh 。 地địa 清thanh 淨tịnh 故cố 。 水thủy 大đại 清thanh 淨tịnh 。 火hỏa 大đại 風phong 大đại 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。


六lục 塵trần 既ký 已dĩ 清thanh 淨tịnh 。 則tắc 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 四tứ 大đại 妄vọng 緣duyên 。 亦diệc 皆giai 清thanh 淨tịnh 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 三tam 內nội 四tứ 大đại 及cập 外ngoại 四tứ 大đại 也dã 。 然nhiên 人nhân 之chi 一nhất 身thân 。 皆giai 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 四tứ 大đại 而nhi 成thành 。 在tại 生sanh 之chi 時thời 。 隨tùy 緣duyên 和hòa 合hợp 。 到đáo 死tử 之chi 後hậu 。 內nội 外ngoại 四tứ 大đại 。 一nhất 切thiết 俱câu 空không 也dã 。 故cố 云vân 悉tất 皆giai 清thanh 淨tịnh 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 此thử 則tắc 言ngôn 一nhất 人nhân 四tứ 大đại 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 如như 楞lăng 嚴nghiêm 中trung 。 西tây 竺trúc 人nhân 家gia 。 牛ngưu 時thời 無vô 火hỏa 種chủng 。 將tương 陽dương 燧toại 取thủ 火hỏa 。 (# 陽dương 燧toại 者giả 火hỏa 鏡kính 也dã )# 先tiên 將tương 鏡kính 在tại 手thủ 中trung 。 以dĩ 艾ngải 安an 於ư 鏡kính 前tiền 。 朝triêu 於ư 太thái 陽dương 。 須tu 臾du 之chi 間gian 。 自tự 然nhiên 火hỏa 出xuất 。 今kim 窮cùng 四tứ 大đại 之chi 性tánh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 火hỏa 從tùng 天thiên 降giáng 。 為vi 役dịch 芟# 生sanh 。 為vi 從tùng 鏡kính 出xuất 。 若nhược 從tùng 天thiên 降giáng 。 空không 中trung 須tu 有hữu 一nhất 帶đái 火hỏa 路lộ 而nhi 來lai 。 若nhược 從tùng 艾ngải 生sanh 。 艾ngải 是thị 野dã 徑kính 之chi 物vật 。 在tại 野dã 不bất 見kiến 生sanh 火hỏa 。 若nhược 從tùng 鏡kính 出xuất 。 未vị 取thủ 火hỏa 時thời 。 鏡kính 在tại 臺đài 上thượng 。 不bất 見kiến 火hỏa 生sanh 。 如như 是thị 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 而nhi 有hữu 鏡kính 艾ngải 日nhật 三tam 。 各các 居cư 不bất 和hòa 合hợp 時thời 。 斷đoạn 不bất 生sanh 火hỏa 。 緣duyên 者giả 是thị 緣duyên 生sanh 。 緣duyên 生sanh 中trung 具cụ 火hỏa 性tánh 鏡kính 艾ngải 日nhật 三tam 。 若nhược 差sai 別biệt 時thời 。 雖tuy 三tam 各các 有hữu 性tánh 具cụ 。 緣duyên 不bất 合hợp 時thời 亦diệc 不bất 生sanh 火hỏa 。 以dĩ 此thử 例lệ 之chi 。 若nhược 非phi 圓viên 覺giác 觀quán 力lực 。 塵trần 終chung 不bất 消tiêu 。 用dụng 圓viên 覺giác 照chiếu 之chi 。 是thị 為vi 緣duyên 生sanh 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 塵trần 消tiêu 覺giác 圓viên 。 生sanh 死tử 情tình 盡tận 。


善thiện 男nam 子tử 。 四tứ 大đại 清thanh 淨tịnh 故cố 。 十thập 二nhị 處xứ 。


六lục 根căn 六lục 塵trần 。 合hợp 為vi 十thập 二nhị 處xứ 。 六lục 根căn 者giả 。 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 六lục 塵trần 者giả 。 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。


十thập 八bát 界giới 。


般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 。 六lục 根căn 六lục 塵trần 并tinh 六lục 種chủng 分phân 別biệt 之chi 識thức 是thị 也dã 。


二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 清thanh 淨tịnh 。


(# 御ngự 註chú 云vân )# 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 清thanh 淨tịnh 者giả 。 莊trang 椿xuân 錄lục 云vân 。 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 有hữu 二nhị 十thập 五ngũ 種chủng 之chi 有hữu 。 名danh 為vi 四tứ 洲châu 者giả 。 東Đông 勝Thắng 身Thân 洲Châu 。 西Tây 牛Ngưu 貨Hóa 洲Châu 。 南nam 瞻chiêm 部bộ 洲châu 。 北Bắc 俱Câu 盧Lô 洲Châu 也dã 。 六Lục 欲Dục 天Thiên 者giả 。 四Tứ 天Thiên 王Vương 。 忉Đao 利Lợi 天thiên 。 夜dạ 摩ma 天thiên 。 兜Đâu 率Suất 天thiên 。 化hóa 樂nhạo/nhạc/lạc 天thiên 。 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 四tứ 惡ác 趣thú 者giả 。 地địa 獄ngục 。 餓ngạ 鬼quỷ 。 畜súc 生sanh 。 阿a 脩tu 羅la 也dã 。 四tứ 禪thiền 天thiên 者giả 。 初sơ 禪thiền 天thiên 。 二nhị 禪thiền 天thiên 。 三tam 禪thiền 天thiên 。 四tứ 禪thiền 天thiên 也dã 。 四tứ 空không 天thiên 者giả 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 天Thiên 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 天Thiên 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 天Thiên 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 天Thiên 也dã 。 又hựu 有hữu 一nhất 梵Phạm 王Vương 天thiên 。 一nhất 無vô 想tưởng 天thiên 。 一nhất 淨tịnh 居cư 天thiên 。 總tổng 為vi 二nhị 十thập 五ngũ 種chủng 之chi 有hữu 。 總tổng 名danh 為vi 有hữu 者giả 。 皆giai 屬thuộc 有hữu 漏lậu 故cố 也dã 。 今kim 因nhân 自tự 心tâm 清thanh 淨tịnh 之chi 故cố 。 悉tất 得đắc 清thanh 淨tịnh 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 四tứ 世thế 間gian 法pháp 也dã 。 十thập 二nhị 處xứ 即tức 六lục 根căn 六lục 塵trần 。 乃nãi 是thị 心tâm 識thức 生sanh 處xứ 。 十thập 八bát 界giới 即tức 六lục 根căn 六lục 塵trần 六lục 識thức 。 成thành 十thập 八bát 也dã 。 界giới 以dĩ 性tánh 分phân 為vi 義nghĩa 。 眼nhãn 根căn 與dữ 識thức 為vi 界giới 。 識thức 與dữ 色sắc 為vi 界giới 等đẳng 。 問vấn 舉cử 十thập 二nhị 處xứ 。 又hựu 言ngôn 十thập 八bát 界giới 。 豈khởi 非phi 重trùng 疊điệp 耶da 。 答đáp 此thử 三tam 科khoa 法pháp 。 初sơ 舉cử 五ngũ 蘊uẩn 時thời 。 即tức 當đương 六lục 根căn 。 次thứ 正chánh 舉cử 六lục 塵trần 。 帶đái 起khởi 六lục 根căn 。 謂vị 之chi 十thập 二nhị 處xứ 。 後hậu 舉cử 六lục 識thức 。 帶đái 起khởi 六lục 根căn 六lục 塵trần 。 謂vị 之chi 十thập 八bát 界giới 。 故cố 非phi 重trọng/trùng 也dã 。 頌tụng 曰viết 。 聚tụ 生sanh 門môn 種chủng 族tộc 。 故cố 說thuyết 蘊uẩn 處xứ 界giới 。 五ngũ 蘊uẩn 者giả 。 以dĩ 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 積tích 聚tụ 為vi 義nghĩa 。 十thập 二nhị 處xứ 者giả 。 是thị 心tâm 識thức 生sanh 處xứ 出xuất 入nhập 之chi 門môn 故cố 。 或hoặc 曰viết 六lục 入nhập 。 種chủng 族tộc 者giả 。 眼nhãn 與dữ 色sắc 為vi 種chủng 族tộc 。 耳nhĩ 與dữ 聲thanh 為vi 種chủng 族tộc 等đẳng 。 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 者giả 。 四tứ 洲châu 。 四tứ 惡ác 趣thú 。 四tứ 禪thiền 天thiên 。 四tứ 空không 處xứ 。 無vô 想tưởng 天thiên 。 淨tịnh 居cư 天thiên 。 梵Phạm 天Thiên 。 六lục 欲dục 。 為vi 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 謂vị 皆giai 是thị 有hữu 各các 的đích 實thật 報báo 。 非phi 正chánh 智trí 攝nhiếp 故cố 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 此thử 歷lịch 眾chúng 生sanh 法pháp 。 四tứ 大đại 。 五ngũ 陰ấm 。 十thập 二nhị 處xứ 。 十thập 八bát 界giới 。 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 者giả 。 四tứ 洲châu 。 四tứ 惡ác 趣thú 。 六Lục 欲Dục 天Thiên 。 梵Phạm 天Thiên 。 四tứ 禪thiền 天thiên 。 四tứ 空không 處xứ 天thiên 。 無vô 想tưởng 天thiên 。 那na 含hàm 天thiên 。 各các 有hữu 界giới 入nhập 根căn 塵trần 。 空không 品phẩm 云vân 。 其kỳ 心tâm 在tại 在tại 。 常thường 處xứ 諸chư 根căn 。 如như 鳥điểu 投đầu 網võng 。 如như 佛Phật 世thế 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 。 樹thụ 下hạ 坐tọa 禪thiền 。 經kinh 一nhất 十thập 二nhị 年niên 。 心tâm 緣duyên 六lục 塵trần 。 不bất 能năng 覺giác 悟ngộ 。 佛Phật 化hóa 一nhất 僧Tăng 。 至chí 晚vãn 同đồng 宿túc 樹thụ 下hạ 。 河hà 中trung 忽hốt 一nhất 龜quy 。 從tùng 河hà 而nhi 出xuất 。 漸tiệm 至chí 路lộ 傍bàng 。 有hữu 野dã 狗cẩu 。 搏bác 此thử 龜quy 。 其kỳ 龜quy 藏tạng 了liễu 六lục 處xứ 。 狗cẩu 不bất 得đắc 便tiện 而nhi 去khứ 。 龜quy 下hạ 水thủy 。 佛Phật 問vấn 比Bỉ 丘Khâu 。 汝nhữ 見kiến 否phủ/bĩ 。 曰viết 見kiến 。 見kiến 甚thậm 麼ma 。 見kiến 龜quy 藏tạng 六lục 得đắc 活hoạt 性tánh 命mạng 。 佛Phật 云vân 。 汝nhữ 十thập 二nhị 年niên 。 貪tham 香hương 味vị 觸xúc 。 攀phàn 緣duyên 塵trần 境cảnh 。 不bất 能năng 入nhập 道đạo 。 反phản 不bất 如như 龜quy 能năng 藏tạng 。 達đạt 性tánh 反phản 常thường 。 比Bỉ 丘Khâu 聞văn 之chi 。 證chứng 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。


彼bỉ 清thanh 淨tịnh 故cố 。 十Thập 力Lực 。


般Bát 若Nhã 經kinh 曰viết 。 一nhất 是thị 處xứ 非phi 處xứ 如như 實thật 力lực 。 二nhị 知tri 三tam 世thế 報báo 業nghiệp 力lực 。 三tam 知tri 諸chư 禪thiền 解giải 脫thoát 三tam 昧muội 力lực 。 四tứ 知tri 諸chư 根căn 上thượng 下hạ 力lực 。 五ngũ 知tri 眾chúng 生sanh 種chủng 種chủng 欲dục 力lực 。 六lục 知tri 世thế 間gian 種chủng 種chủng 性tánh 力lực 。 七thất 知tri 一nhất 切thiết 道đạo 至chí 力lực 。 八bát 得đắc 宿Túc 命Mạng 智Trí 力lực 。 九cửu 得đắc 天thiên 眼nhãn 能năng 觀quán 一nhất 切thiết 力lực 。 十thập 得đắc 漏Lậu 盡Tận 智Trí 力Lực 。


四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。


般Bát 若Nhã 經kinh 曰viết 。 一nhất 一Nhất 切Thiết 智Trí 、 無Vô 畏Úy 。 二nhị 漏lậu 盡tận 無vô 畏úy 。 三tam 說thuyết 障chướng 道Đạo 無vô 畏úy 。 四tứ 說thuyết 苦khổ 盡tận 道đạo 無vô 畏úy 。


四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。


一nhất 義Nghĩa 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 二nhị 法Pháp 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 三tam 詞từ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 四tứ 樂nhạo 說thuyết 無vô 礙ngại 智trí 。 寶bảo 積tích 經kinh 說thuyết 。 義Nghĩa 無Vô 礙Ngại 智Trí 者giả 。 謂vị 成thành 就tựu 第đệ 一nhất 義nghĩa 智trí 。 法pháp 無vô 礙ngại 者giả 。 謂vị 於ư 諸chư 法pháp 。 如như 實thật 了liễu 知tri 。 詞từ 無vô 礙ngại 者giả 。 謂vị 以dĩ 善thiện 言ngôn 。 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 。 樂nhạo 說thuyết 無vô 礙ngại 者giả 。 謂vị 隨tùy 機cơ 演diễn 說thuyết 。 不bất 作tác 二nhị 相tương/tướng 也dã 。


佛Phật 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。


般Bát 若Nhã 經kinh 曰viết 。 一nhất 無vô 誤ngộ 失thất 。 二nhị 無vô 卒thốt 暴bạo 音âm 。 三tam 無vô 忘vong 失thất 念niệm 。 四tứ 無vô 不bất 定định 心tâm 。 五ngũ 無vô 種chủng 種chủng 想tưởng 。 六lục 無vô 不bất 擇trạch 捨xả 。 七thất 志chí 欲dục 無vô 退thoái 。 八bát 精tinh 進tấn 無vô 退thoái 。 九cửu 憶ức 念niệm 無vô 退thoái 。 十thập 般Bát 若Nhã 無vô 退thoái 。 十thập 一nhất 解giải 脫thoát 無vô 退thoái 。 十thập 二nhị 智trí 見kiến 無vô 退thoái 。 十thập 三tam 若nhược 智trí 若nhược 見kiến 。 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 無vô 着trước 無vô 礙ngại 。 十thập 四tứ 若nhược 智trí 若nhược 見kiến 。 於ư 見kiến 在tại 世thế 無vô 着trước 無vô 礙ngại 。 十thập 五ngũ 若nhược 智trí 若nhược 見kiến 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 無vô 着trước 無vô 礙ngại 。 十thập 六lục 一nhất 切thiết 身thân 業nghiệp 。 智trí 為vi 前tiền 導đạo 。 隨tùy 智trí 而nhi 轉chuyển 。 十thập 七thất 一nhất 切thiết 語ngữ 。 業nghiệp 智trí 為vi 前tiền 導đạo 。 隨tùy 智trí 而nhi 轉chuyển 。 十thập 八bát 一nhất 切thiết 意ý 業nghiệp 。 智trí 為vi 前tiền 導đạo 。 隨tùy 智trí 而nhi 轉chuyển 。 此thử 即tức 佛Phật 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 也dã 。 不Bất 共Cộng 法Pháp 者giả 。 唯duy 佛Phật 獨độc 得đắc 不bất 與dữ 二Nhị 乘Thừa 共cộng 也dã 。


三Tam 十Thập 七Thất 助Trợ 道Đạo 品Phẩm 清thanh 淨tịnh 。


般Bát 若Nhã 經kinh 曰viết 。 四tứ 念niệm 處xứ 。 四tứ 正chánh 勤cần 。 四Tứ 神Thần 足Túc 。 五ngũ 根căn 。 五Ngũ 力Lực 七thất 覺giác 支chi 。 八Bát 聖Thánh 道Đạo 支Chi 。 總tổng 為vi 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 也dã 。 四Tứ 念Niệm 處Xứ 者giả 。 觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 。 觀quán 受thọ 是thị 苦khổ 。 觀quán 心tâm 無vô 常thường 。 觀quán 法pháp 無vô 我ngã 。 四Tứ 正Chánh 勤Cần 者giả 。 精tinh 進tấn 根căn 。 精tinh 進tấn 覺giác 。 精tinh 進tấn 力lực 。 正chánh 精tinh 進tấn 。 四Tứ 神Thần 足Túc 者giả 。 定định 根căn 。 定định 覺giác 。 定định 力lực 。 正chánh 定định 。 五ngũ 根căn 者giả 。 信tín 根căn 。 念niệm 根căn 。 精tinh 進tấn 根căn 。 定định 根căn 。 慧tuệ 根căn 。 五Ngũ 力Lực 者giả 。 信tín 力lực 。 念niệm 力lực 。 精tinh 進tấn 力lực 。 慧tuệ 力lực 。 定định 力lực 。 七thất 覺giác 支chi 者giả 。 念niệm 覺giác 。 擇trạch 法pháp 覺giác 。 精tinh 進tấn 覺giác 。 喜hỷ 覺giác 。 除trừ 覺giác 。 定định 覺giác 。 捨xả 覺giác 。 八Bát 聖Thánh 道Đạo 支Chi 者giả 。 正chánh 語ngữ 。 正chánh 業nghiệp 。 正chánh 命mạng 。 正chánh 思tư 惟duy 。 正chánh 方phương 便tiện 。 正chánh 念niệm 。 正chánh 定định 。 正chánh 見kiến 。


如như 是thị 乃nãi 至chí 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 一nhất 切thiết 清thanh 淨tịnh 。


藏tạng 經kinh 曰viết 。 陀đà 羅la 尼ni 門môn 者giả 。 總tổng 持trì 門môn 也dã 。 蓋cái 眾chúng 生sanh 有hữu 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 塵trần 勞lao 故cố 。 有hữu 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 法Pháp 門môn 。 今kim 自tự 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 逈huýnh 脫thoát 塵trần 勞lao 。 故cố 此thử 法Pháp 門môn 。 悉tất 皆giai 清thanh 淨tịnh 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 五ngũ 出xuất 世thế 諸chư 法pháp 也dã 。 言ngôn 十Thập 力Lực 者giả 。 能năng 摧tồi 怨oán 敵địch 。 不bất 可khả 屈khuất 伏phục 。 故cố 就tựu 用dụng 分phần/phân 。 十thập 種chủng 者giả 。 一nhất 是thị 處xứ 非phi 處xứ 智trí 力lực 。 二nhị 者giả 三tam 世thế 業nghiệp 智trí 力lực 。 三tam 諸chư 禪thiền 解giải 脫thoát 三tam 昧muội 力lực 。 四tứ 五ngũ 根căn 上thượng 中trung 下hạ 力lực 。 五ngũ 種chủng 種chủng 欲dục 樂lạc 智trí 力lực 。 六lục 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 力lực 。 七thất 一nhất 切thiết 道Đạo 智trí 力lực 。 八bát 宿túc 住trụ 智trí 力lực 。 九cửu 天thiên 眼nhãn 智trí 力lực 。 十thập 漏Lậu 盡Tận 智Trí 力Lực 也dã 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 者giả 。 一nhất 一Nhất 切Thiết 智Trí 無vô 所sở 畏úy 。 二nhị 漏lậu 盡tận 無vô 所sở 畏úy 。 三tam 說thuyết 法Pháp 。 障chướng 道đạo 無vô 所sở 畏úy 。 四tứ 說thuyết 盡tận 苦khổ 道đạo 無vô 所sở 畏úy 也dã 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 者giả 。 一nhất 性tánh 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 二nhị 義Nghĩa 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 三tam 詞từ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 四tứ 樂nhạo 說thuyết 無vô 礙ngại 智trí 。 佛Phật 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 者giả 。 一nhất 身thân 無vô 失thất 。 二nhị 口khẩu 無vô 失thất 。 三tam 念niệm 無vô 失thất 。 四tứ 無vô 異dị 想tưởng 。 五ngũ 無vô 不bất 定định 心tâm 。 六lục 無vô 不bất 知tri 已dĩ 捨xả 。 七thất 欲dục 。 八bát 精tinh 進tấn 。 九cửu 念niệm 。 十thập 慧tuệ 。 十thập 一nhất 解giải 脫thoát 。 十thập 二nhị 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 。 十thập 三tam 十thập 四tứ 十thập 五ngũ 。 即tức 一nhất 切thiết 身thân 口khẩu 意ý 。 三tam 業nghiệp 隨tùy 智trí 慧tuệ 行hành 。 十thập 六lục 十thập 七thất 十thập 八bát 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 知tri 過quá 未vị 現hiện 在tại 三tam 世thế 。 通thông 達đạt 無vô 礙ngại 也dã 。 三Tam 十Thập 七Thất 助Trợ 道Đạo 品Phẩm 者giả 。 助trợ 謂vị 資tư 助trợ 。 助trợ 正Chánh 道Đạo 故cố 。 道đạo 即tức 是thị 因nhân 。 所sở 謂vị 止Chỉ 觀Quán 。 品phẩm 即tức 是thị 類loại 。 正chánh 因nhân 類loại 故cố 。 亦diệc 云vân 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 。 分phần/phân 亦diệc 因nhân 義nghĩa 。 三tam 十thập 七thất 者giả 。 謂vị 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 四tứ 正chánh 勤cần 。 四Tứ 神Thần 足Túc 。 五ngũ 根căn 。 五Ngũ 力Lực 。 七thất 菩Bồ 提Đề 。 八bát 正Chánh 道Đạo 。 然nhiên 三Tam 十Thập 七Thất 助Trợ 道Đạo 品Phẩm 屬thuộc 因nhân 。 餘dư 皆giai 如Như 來Lai 所sở 證chứng 。 之chi 法pháp 屬thuộc 果quả 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 總tổng 持trì 門môn 者giả 。 若nhược 未vị 悟ngộ 明minh 心tâm 地địa 之chi 者giả 。 即tức 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 塵trần 勞lao 妄vọng 想tưởng 。 悟ngộ 了liễu 番phiên 染nhiễm 為vi 淨tịnh 。 為vi 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 陀đà 羅la 尼ni 。 總tổng 持trì 門môn 者giả 也dã 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 十Thập 力Lực 者giả 。 一nhất 處xứ 非phi 處xứ 力lực 。 二nhị 業nghiệp 力lực 。 三tam 定định 力lực 。 四tứ 根căn 力lực 。 五ngũ 欲dục 力lực 。 六lục 性tánh 力lực 。 七thất 至chí 處xứ 道Đạo 力lực 。 八bát 宿túc 命mạng 力lực 。 九cửu 天thiên 眼nhãn 力lực 。 十thập 漏lậu 盡tận 力lực 。 四Tứ 無Vô 畏Úy 者giả 。 一nhất 智trí 無vô 所sở 畏úy 。 二nhị 漏lậu 盡tận 無vô 所sở 畏úy 。 三tam 說thuyết 障chướng 道đạo 無vô 所sở 畏úy 。 四tứ 說thuyết 盡tận 苦khổ 道đạo 無vô 所sở 畏úy 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 者giả 。 一nhất 義Nghĩa 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 二nhị 法Pháp 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 三tam 辭Từ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 四tứ 樂nhạo 說thuyết 無vô 礙ngại 智trí 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 者giả 。 一nhất 身thân 無vô 失thất 。 二nhị 口khẩu 無vô 失thất 。 三tam 念niệm 無vô 失thất 。 四tứ 無vô 異dị 想tưởng 。 五ngũ 無vô 不bất 定định 心tâm 。 六lục 無vô 不bất 記ký 已dĩ 捨xả 。 七thất 欲dục 無vô 減giảm 。 八bát 精tinh 進tấn 無vô 減giảm 。 九cửu 念niệm 無vô 減giảm 。 十thập 慧tuệ 無vô 減giảm 。 十thập 一nhất 解giải 脫thoát 無vô 減giảm 。 十thập 二nhị 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 無vô 減giảm 。 十thập 三tam 一nhất 切thiết 身thân 業nghiệp 。 隨tùy 智trí 慧tuệ 行hành 。 十thập 四tứ 一nhất 切thiết 口khẩu 業nghiệp 。 隨tùy 智trí 慧tuệ 行hành 。 十thập 五ngũ 一nhất 切thiết 意ý 業nghiệp 。 隨tùy 智trí 慧tuệ 行hành 。 十thập 六lục 智trí 慧tuệ 知tri 過quá 去khứ 世thế 無vô 礙ngại 。 十thập 七thất 智trí 慧tuệ 知tri 未vị 來lai 世thế 無vô 礙ngại 。 十thập 八bát 智trí 慧tuệ 知tri 現hiện 在tại 世thế 無vô 礙ngại 。 三tam 十thập 七thất 助trợ 品phẩm 者giả 。 入nhập 道đạo 淺thiển 深thâm 之chi 氣khí 類loại 也dã 。 四tứ 念niệm 處xứ 。 (# 一nhất 心tâm 念niệm 處xứ 。 二nhị 受thọ 念niệm 處xứ 。 三tam 心tâm 念niệm 處xứ 。 四tứ 法pháp 念niệm 處xứ )# 四tứ 正chánh 勤cần 。 (# 一nhất 已dĩ 生sanh 惡ác 法pháp 。 為vi 除trừ 斷đoạn 勤cần 精tinh 進tấn 。 二nhị 未vị 生sanh 惡ác 法pháp 。 不bất 令linh 生sanh 勤cần 精tinh 進tấn 。 三tam 未vị 生sanh 善thiện 法Pháp 。 為vi 生sanh 勤cần 精tinh 進tấn 。 四tứ 已dĩ 生sanh 善thiện 法Pháp 。 為vi 增tăng 長trưởng 勤cần 精tinh 進tấn )# 。 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 (# 一nhất 欲dục 如như 意ý 足túc 。 二nhị 精tinh 進tấn 如như 意ý 足túc 。 三tam 心tâm 如như 意ý 足túc 。 四tứ 思tư 惟duy 如như 意ý 。 足túc )# 五ngũ 根căn 。 (# 一nhất 信tín 根căn 。 二nhị 精tinh 進tấn 根căn 。 三tam 念niệm 根căn 。 四tứ 定định 根căn 。 五ngũ 慧tuệ 根căn )# 五Ngũ 力Lực 。 (# 即tức 前tiền 五ngũ 根căn 增tăng 長trưởng 。 以dĩ 能năng 破phá 邪tà 信tín 煩phiền 惱não 。 破phá 懈giải 怠đãi 。 破phá 邪tà 念niệm 。 破phá 亂loạn 想tưởng 。 遮già 見kiến 思tư 惑hoặc 。 故cố 名danh 為vi 力lực )# 七thất 覺giác 支chi (# 一nhất 。 擇Trạch 法Pháp 覺Giác 支Chi 。 二nhị 精Tinh 進Tấn 覺Giác 支Chi 。 三tam 喜hỷ 覺giác 支chi 。 四tứ 除trừ 覺giác 支chi 。 五ngũ 捨xả 覺giác 支chi 。 六lục 定định 覺giác 支chi 。 七thất 念niệm 覺giác 支chi )# 八bát 正Chánh 道Đạo 。 (# 一nhất 正chánh 見kiến 。 二nhị 正chánh 思tư 惟duy 。 三tam 正chánh 語ngữ 。 四tứ 正chánh 業nghiệp 。 五ngũ 正chánh 命mạng 。 六lục 正chánh 精tinh 進tấn 。 七thất 正chánh 念niệm 。 八bát 正chánh 定định )# 。 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 廣quảng 有hữu 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 (# 圭# 峯phong 云vân 。 塵trần 勞lao 既ký 有hữu 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 一nhất 一nhất 對đối 翻phiên 即tức 皆giai 淨tịnh 法pháp 故cố 。 染nhiễm 與dữ 淨tịnh 數số 無vô 增tăng 減giảm 故cố 。 )# 處xứ 中trung 說thuyết 有hữu 五ngũ 百bách 。 略lược 說thuyết 有hữu 三tam 種chủng 。 有hữu 旋Toàn 陀Đà 羅La 尼Ni 。 有hữu 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 。 旋Toàn 陀Đà 羅La 尼Ni 。 有hữu 法Pháp 音âm 方phương 便tiện 。 旋Toàn 陀Đà 羅La 尼Ni 。 皆giai 遮già 持trì 義nghĩa 。 遮già 惡ác 持trì 善thiện 。 如như 完hoàn 器khí 水thủy 不bất 漏lậu 。 如như 是thị 法Pháp 門môn 。 入nhập 圓viên 覺giác 中trung 。 一nhất 時thời 清thanh 淨tịnh 。


善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 切thiết 實thật 相tướng 。 性tánh 清thanh 淨tịnh 故cố 。 一nhất 身thân 清thanh 淨tịnh 。


前tiền 所sở 說thuyết 根căn 塵trần 四tứ 大đại 。 及cập 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 等đẳng 性tánh 。 如như 實thật 有hữu 相tương/tướng 故cố 。 曰viết 實thật 相tướng 性tánh 。 金kim 剛cang 經Kinh 云vân 。 是thị 實thật 相tướng 者giả 。 即tức 是thị 非phi 相tướng 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 說thuyết 。 名danh 實thật 相tướng 者giả 是thị 也dã 。 此thử 等đẳng 之chi 性tánh 清thanh 淨tịnh 無vô 染nhiễm 故cố 。 一nhất 真chân 法Pháp 身thân 全toàn 體thể 清thanh 淨tịnh 也dã 。


一nhất 身thân 清thanh 淨tịnh 故cố 。 多đa 身thân 清thanh 淨tịnh 。


一nhất 真chân 法Pháp 身thân 既ký 已dĩ 清thanh 淨tịnh 。 一nhất 切thiết 化hóa 身thân 亦diệc 皆giai 清thanh 淨tịnh 。 如như 法Pháp 華hoa 經kinh 說thuyết 。 佛Phật 化hóa 身thân 遍biến 往vãng 河hà 沙sa 佛Phật 土độ 。 皆giai 是thị 佛Phật 身thân 者giả 。 豈khởi 非phi 一nhất 身thân 清thanh 淨tịnh 。 則tắc 多đa 身thân 清thanh 淨tịnh 也dã 。


多đa 身thân 清thanh 淨tịnh 故cố 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 十thập 方phương 眾chúng 生sanh 。 圓viên 覺giác 清thanh 淨tịnh 。


多đa 身thân 清thanh 淨tịnh 之chi 故cố 。 遍biến 觀quán 十thập 方phương 。 眾chúng 生sanh 之chi 性tánh 。 悉tất 皆giai 如như 此thử 。 圓viên 覺giác 清thanh 淨tịnh 。 圓viên 覺giác 疏sớ/sơ 亦diệc 曰viết 。 此thử 乃nãi 一nhất 人nhân 悟ngộ 性tánh 。 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 本bổn 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 非phi 謂vị 一nhất 人nhân 脩tu 道Đạo 多đa 人nhân 成thành 佛Phật 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 言ngôn 實thật 相tướng 者giả 。 即tức 無vô 相tướng 也dã 。 法pháp 性tánh 本bổn 虗hư 。 假giả 言ngôn 實thật 相tướng 。 一nhất 身thân 。 等đẳng 者giả 。 此thử 第đệ 六lục 正chánh 報báo 也dã 。 即tức 人nhân 等đẳng 形hình 質chất 。 或hoặc 肥phì 或hoặc 瘦sấu 。 血huyết 氣khí 所sở 聚tụ 心tâm 識thức 了liễu 知tri 之chi 者giả 也dã 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 初sơ 是thị 登đăng 圓viên 初sơ 住trụ 菩Bồ 薩Tát 。 破phá 一nhất 品phẩm 無vô 明minh 。 證chứng 一nhất 分phần/phân 三tam 德đức 。 三tam 德đức 即tức 實thật 相tướng 也dã 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 證chứng 實thật 相tướng 已dĩ 。 分phân 身thân 百bách 世thế 界giới 作tác 佛Phật 。 豈khởi 止chỉ 一nhất 身thân 多đa 身thân 。 乃nãi 至chí 十thập 方phương 。 眾chúng 生sanh 悉tất 入nhập 圓viên 覺giác 。 圓viên 明minh 清thanh 淨tịnh 。 況huống 四tứ 十thập 二nhị 直trực 至chí 妙diệu 覺giác 。 分phân 身thân 不bất 可khả 以dĩ 心tâm 思tư 。 此thử 是thị 佛Phật 正chánh 報báo 。 正chánh 報báo 正chánh 報báo 身thân 是thị 也dã 。 以dĩ 身thân 歷lịch 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 世thế 界giới 清thanh 淨tịnh 故cố 。 多đa 世thế 界giới 清thanh 淨tịnh 。


一nhất 世thế 界giới 中trung 。 既ký 已dĩ 清thanh 淨tịnh 。 眾chúng 多đa 世thế 界giới 。 無vô 不bất 清thanh 淨tịnh 。 如như 維Duy 摩Ma 詰Cật 經kinh 說thuyết 。 佛Phật 土độ 清thanh 淨tịnh 。 如như 自Tự 在Tại 天Thiên 宮Cung 。 及cập 佛Phật 以dĩ 足túc 指chỉ 按án 地địa 。 則tắc 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 悉tất 皆giai 嚴nghiêm 淨tịnh 者giả 。 豈khởi 非phi 一nhất 世thế 界giới 清thanh 淨tịnh 。 則tắc 多đa 世thế 界giới 清thanh 淨tịnh 也dã 。


多đa 世thế 界giới 清thanh 淨tịnh 故cố 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 盡tận 於ư 虗hư 空không 。 圓viên 裹khỏa 三tam 世thế 。 一nhất 切thiết 平bình 等đẳng 。 清thanh 淨tịnh 不bất 動động 。


多đa 世thế 界giới 清thanh 淨tịnh 之chi 故cố 。 盡tận 無vô 量lượng 無vô 邊biên 世thế 界giới 。 悉tất 皆giai 一nhất 等đẳng 清thanh 淨tịnh 不bất 動động 也dã 。 圓viên 裹khỏa 三tam 世thế 者giả 。 謂vị 上thượng 下hạ 橫hoạnh/hoành 周chu 虗hư 空không 世thế 界giới 。 盡tận 在tại 其kỳ 中trung 。 非phi 謂vị 過quá 現hiện 未vị 來lai 。 之chi 三tam 世thế 也dã 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 此thử 第đệ 七thất 依y 報báo 也dã 。 謂vị 所sở 住trụ 屋ốc 宇vũ 床sàng 榻tháp 臺đài 觀quán 園viên 林lâm 。 一nhất 切thiết 受thọ 用dụng 之chi 物vật 。 屬thuộc 依y 報báo 。 圓viên 則tắc 圓viên 徧biến 虗hư 空không 。 裹khỏa 則tắc 含hàm 裹khỏa 三tam 世thế 。 此thử 七thất 段đoạn 經kinh 。 總tổng 色sắc 相tướng 空không 淨tịnh 一nhất 科khoa 。 當đương 法Pháp 界Giới 觀quán 中trung 第đệ 三tam 空không 色sắc 無vô 礙ngại 觀quán 。 鈔sao 云vân 。 前tiền 七thất 段đoạn 文văn 。 諸chư 法pháp 即tức 空không 淨tịnh 。 更cánh 不bất 待đãi 除trừ 去khứ 諸chư 法pháp 故cố 。 當đương 第đệ 三tam 句cú 也dã 。 法Pháp 界Giới 觀quán 注chú 云vân 。 雖tuy 有hữu 色sắc 空không 二nhị 字tự 。 本bổn 意ý 唯duy 歸quy 於ư 空không 。 以dĩ 色sắc 是thị 虗hư 名danh 虗hư 相tương/tướng 。 無vô 絲ti 毫hào 之chi 體thể 可khả 得đắc 。 只chỉ 要yếu 顯hiển 真chân 空không 之chi 理lý 。 然nhiên 迷mê 時thời 悟ngộ 時thời 悉tất 皆giai 相tương/tướng 躡niếp 也dã 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 初sơ 住trụ 菩Bồ 薩Tát 。 分phân 身thân 百bách 世thế 界giới 作tác 佛Phật 。 何hà 止chỉ 圓viên 裹khỏa 三tam 世thế 。 此thử 聖thánh 人nhân 力lực 用dụng 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 火hỏa 起khởi 。 一nhất 唾thóa 能năng 滅diệt 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 。 蕩đãng 為vi 虗hư 空không 。 則tắc 一nhất 吹xuy 便tiện 成thành 。 擲trịch 大Đại 千Thiên 於ư 方phương 外ngoại 。 吞thôn 萬vạn 象tượng 於ư 胸hung 中trung 。 將tương 一nhất 毛mao 吞thôn 大đại 海hải 水thủy 。 不bất 撓nạo 龍long 魚ngư 。 以dĩ 芥giới 子tử 藏tạng 須Tu 彌Di 山Sơn 。 不bất 傷thương 樹thụ 木mộc 。 故cố 曰viết 清thanh 淨tịnh 。


善thiện 男nam 子tử 。 虗hư 空không 如như 是thị 平bình 等đẳng 不bất 動động 。 當đương 知tri 覺giác 性tánh 。 平bình 等đẳng 不bất 動động 。 四tứ 大đại 不bất 動động 故cố 。 當đương 知tri 覺giác 性tánh 。 平bình 等đẳng 不bất 動động 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 平bình 等đẳng 不bất 動động 。 當đương 知tri 覺giác 性tánh 。 平bình 等đẳng 不bất 動động 。


虗hư 空không 四tứ 大đại 。 及cập 諸chư 法Pháp 門môn 。 泯mẫn 然nhiên 一nhất 等đẳng 。 了liễu 無vô 動động 相tương/tướng 。 當đương 知tri 覺giác 性tánh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 虗hư 空không 與dữ 四tứ 大đại 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 皆giai 屬thuộc 幻huyễn 色sắc 。 覺giác 性tánh 二nhị 字tự 即tức 真chân 空không 。 此thử 空không 色sắc 同đồng 如như 一nhất 科khoa 。 即tức 當đương 法Pháp 界Giới 觀quán 真chân 空không 觀quán 中trung 第đệ 四tứ 泯mẫn 絕tuyệt 無vô 寄ký 觀quán 。 上thượng 文văn 總tổng 當đương 真chân 空không 絕tuyệt 相tương/tướng 觀quán 也dã 。 意ý 顯hiển 諸chư 法pháp 當đương 體thể 本bổn 寂tịch 。 平bình 等đẳng 不bất 動động 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 圓viên 頓đốn 極cực 致trí 。 本bổn 無vô 位vị 次thứ 。 約ước 所sở 證chứng 淺thiển 深thâm 。 而nhi 立lập 其kỳ 階giai 降giáng/hàng 。 今kim 且thả 從tùng 圓viên 初sơ 住trụ 。 中trung 間gian 四tứ 十thập 一nhất 位vị 觀quán 成thành 歷lịch 法pháp 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 遺di 。 不bất 從tùng 心tâm 外ngoại 生sanh 也dã 。 虗hư 空không 性tánh 與dữ 覺giác 性tánh 平bình 等đẳng 不bất 動động 者giả 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 十thập 方phương 虗hư 空không 。 生sanh 汝nhữ 心tâm 中trung 。 猶do 如như 片phiến 雲vân 。 點điểm 太thái 清thanh 裏lý 。 十thập 方phương 佛Phật 國quốc 世thế 界giới 。 在tại 虗hư 空không 中trung 。 虗hư 空không 尚thượng 在tại 我ngã 心tâm 。 佛Phật 國quốc 世thế 界giới 。 又hựu 安an 得đắc 不bất 在tại 我ngã 心tâm 。 我ngã 心tâm 不bất 動động 。 虗hư 空không 性tánh 亦diệc 不bất 動động 。 虗hư 空không 不bất 動động 。 十thập 方phương 佛Phật 國quốc 亦diệc 不bất 動động 。 身thân 不bất 動động 。 心tâm 不bất 動động 。 依y 正chánh 二nhị 報báo 俱câu 不bất 動động 。 不bất 動động 即tức 常thường 住trụ 。 不bất 遷thiên 不bất 變biến 。 法pháp 法pháp 如như 如như 。 謂vị 之chi 諸chư 法pháp 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 不bất 可khả 以dĩ 言ngôn 宣tuyên 。 此thử 不bất 動động 性tánh 。 非phi 造tạo 作tác 令linh 不bất 動động 。 乃nãi 覺giác 性tánh 天thiên 然nhiên 不bất 動động 。 本bổn 性tánh 空không 中trung 自tự 無vô 動động 相tương/tướng 。 四tứ 大đại 不bất 動động 不bất 出xuất 依y 報báo 。 當đương 知tri 覺giác 性tánh 。 只chỉ 圓viên 覺giác 之chi 性tánh 。 非phi 動động 非phi 不bất 動động 。 不bất 動động 之chi 動động 為vi 之chi 動động 。 此thử 不bất 動động 性tánh 。 攝nhiếp 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 皆giai 歸quy 不bất 動động 性tánh 中trung 。 不bất 寬khoan 不bất 窄# 。 常thường 住trụ 湛trạm 然nhiên 。 性tánh 自tự 清thanh 淨tịnh 。 即tức 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 覺giác 性tánh 徧biến 滿mãn 。 清thanh 淨tịnh 不bất 動động 。 圓viên 無vô 際tế 故cố 。 當đương 知tri 六lục 根căn 。 徧biến 滿mãn 法Pháp 界Giới 。 根căn 徧biến 滿mãn 故cố 。 當đương 知tri 六lục 塵trần 。 徧biến 滿mãn 法Pháp 界Giới 。 塵trần 徧biến 滿mãn 故cố 。 當đương 知tri 四tứ 大đại 。 徧biến 滿mãn 法Pháp 界Giới 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 徧biến 滿mãn 法Pháp 界Giới 。


圓viên 無vô 際tế 者giả 。 覺giác 性tánh 圓viên 滿mãn 。 浩hạo 無vô 邊biên 際tế 也dã 。 此thử 性tánh 徧biến 滿mãn 法Pháp 界Giới 。 則tắc 根căn 塵trần 四tứ 大đại 等đẳng 。 亦diệc 莫mạc 不bất 然nhiên 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 此thử 理lý 事sự 無vô 礙ngại 觀quán 。 覺giác 性tánh 即tức 法Pháp 界Giới 真chân 理lý 。 六lục 根căn 六lục 塵trần 四tứ 大đại 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 皆giai 屬thuộc 事sự 法pháp 。 即tức 理lý 不bất 礙ngại 事sự 。 事sự 不bất 礙ngại 理lý 。 互hỗ 相tương 融dung 攝nhiếp 。 發phát 起khởi 妙diệu 用dụng 。 所sở 以dĩ 理lý 即tức 事sự 故cố 。 無vô 有hữu 智trí 外ngoại 如như 。 為vi 智trí 之chi 所sở 入nhập 。 事sự 即tức 理lý 故cố 。 無vô 有hữu 如như 外ngoại 智trí 。 為vi 智trí 之chi 所sở 證chứng 。 六lục 根căn 徧biến 滿mãn 法Pháp 界Giới 者giả 。 此thử 謂vị 之chi 六lục 根căn 門môn 頭đầu 。 各các 各các 動động 地địa 。 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 照chiếu 十thập 方phương 界giới 。 佛Phật 果Quả 云vân 。 若nhược 以dĩ 眼nhãn 見kiến 文Văn 殊Thù 橫hoạnh/hoành 身thân 。 若nhược 以dĩ 耳nhĩ 聞văn 觀quán 音âm 彰chương 用dụng 。 若nhược 以dĩ 心tâm 知tri 普phổ 賢hiền 當đương 堂đường 。 又hựu 高cao 城thành 云vân 。 應ưng 眼nhãn 時thời 若nhược 千thiên 日nhật 。 萬vạn 像tượng 不bất 能năng 逃đào 影ảnh 質chất 。 凡phàm 夫phu 只chỉ 是thị 不bất 曾tằng 觀quán 。 何hà 得đắc 自tự 輕khinh 而nhi 退thoái 屈khuất 。 應ưng 耳nhĩ 時thời 若nhược 幽u 谷cốc 。 大đại 小tiểu 音âm 聲thanh 無vô 不bất 足túc 。 十thập 方phương 擊kích 鼓cổ 一nhất 時thời 聞văn 。 靈linh 光quang 逈huýnh 然nhiên 常thường 相tương 續tục 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 一nhất 根căn 反phản 源nguyên 六lục 根căn 解giải 脫thoát 。 乃nãi 至chí 離ly 即tức 離ly 非phi 。 無vô 是thị 非phi 是thị 。 真chân 正chánh 俱câu 融dung 。 依y 正chánh 平bình 等đẳng 。 在tại 法Pháp 界Giới 觀quán 。 理lý 事sự 無vô 礙ngại 觀quán 有hữu 乎hồ 十thập 門môn 。 今kim 經kinh 正chánh 當đương 第đệ 二nhị 事sự 徧biến 於ư 理lý 門môn 。 兼kiêm 餘dư 門môn 也dã 。 前tiền 真chân 空không 中trung 。 但đãn 攝nhiếp 事sự 歸quy 理lý 。 今kim 則tắc 動động 靜tĩnh 一nhất 一nhất 周chu 遍biến 起khởi 用dụng 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 此thử 是thị 妙diệu 覺giác 究cứu 竟cánh 世thế 界giới 果quả 覺giác 歷lịch 法pháp 。 故cố 云vân 徧biến 滿mãn 。 且thả 中trung 間gian 四tứ 十thập 一nhất 位vị 未vị 圓viên 。 故cố 不bất 言ngôn 滿mãn 。 妙diệu 覺giác 者giả 。 如như 十thập 五ngũ 夜dạ 月nguyệt 。 輪luân 郭quách 既ký 滿mãn 。 更cánh 無vô 邪tà 光quang 。 諸chư 佛Phật 所sở 證chứng 。 證chứng 諸chư 眾chúng 生sanh 根căn 塵trần 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 佛Phật 即tức 是thị 眾chúng 生sanh 。 眾chúng 生sanh 即tức 是thị 佛Phật 。 況huống 陀đà 羅la 尼ni 。 門môn 而nhi 不bất 徧biến 滿mãn 。 須tu 知tri 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 塵trần 勞lao 。 即tức 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 法Pháp 藏tạng 。 亦diệc 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 相tướng 好hảo 。 依y 中trung 現hiện 正chánh 。 正chánh 中trung 現hiện 依y 。 一nhất 毫hào 端đoan 上thượng 。 現hiện 寶bảo 王vương 剎sát 。 座tòa 微vi 塵trần 裏lý 。 轉chuyển 大đại 法Pháp 輪luân 。 豈khởi 非phi 是thị 大đại 聖thánh 歷lịch 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 或hoặc 云vân 不bất 然nhiên 者giả 。 下hạ 文văn 云vân 彼bỉ 妙diệu 覺giác 性tánh 。 既ký 指chỉ 彼bỉ 者giả 。 即tức 前tiền 經kinh 文văn 果quả 覺giác 歷lịch 法pháp 也dã 。 過quá 茶trà 無vô 字tự 。 金kim 剛cang 後hậu 心tâm 入nhập 妙diệu 覺giác 位vị 。 所sở 證chứng 既ký 極cực 。 一nhất 切thiết 清thanh 淨tịnh 。 法Pháp 界Giới 含hàm 容dung 。 本bổn 無vô 色sắc 像tượng 。 有hữu 何hà 更cánh 存tồn 往vãng 來lai 。 故cố 下hạ 文văn 顯hiển 言ngôn 妙diệu 覺giác 。


善thiện 男nam 子tử 。 由do 彼bỉ 妙diệu 覺giác 。 性tánh 徧biến 滿mãn 故cố 。 根căn 性tánh 塵trần 性tánh 。 無vô 壞hoại 無vô 雜tạp 。 根căn 塵trần 無vô 壞hoại 故cố 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 無vô 壞hoại 無vô 雜tạp 。


圓viên 覺giác 妙diệu 性tánh 。 遍biến 滿mãn 法Pháp 界Giới 。 則tắc 根căn 塵trần 諸chư 法pháp 之chi 性tánh 。 皆giai 如như 虗hư 空không 不bất 相tương 染nhiễm 着trước 。 故cố 無vô 所sở 變biến 壞hoại 。 亦diệc 無vô 所sở 混hỗn 雜tạp 。


如như 百bách 千thiên 燈đăng 。 光quang 照chiếu 一nhất 室thất 。 其kỳ 光quang 徧biến 滿mãn 。 無vô 壞hoại 無vô 雜tạp 。


燈đăng 光quang 喻dụ 根căn 塵trần 等đẳng 性tánh 。 一nhất 室thất 喻dụ 無vô 邊biên 法Pháp 界Giới 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 此thử 周chu 徧biến 含hàm 容dung 觀quán 。 妙diệu 覺giác 二nhị 字tự 。 為vi 下hạ 事sự 事sự 之chi 因nhân 由do 。 下hạ 六lục 根căn 六lục 塵trần 皆giai 就tựu 事sự 上thượng 為vi 宗tông 。 如như 法Pháp 界giới 觀quán 中trung 第đệ 三tam 觀quán 十thập 門môn 。 前tiền 三tam 門môn 談đàm 理lý 與dữ 事sự 。 後hậu 七thất 門môn 皆giai 不bất 談đàm 理lý 。 只chỉ 說thuyết 無vô 礙ngại 。 今kim 經kinh 妙diệu 覺giác 二nhị 字tự 。 亦diệc 是thị 彼bỉ 中trung 前tiền 三tam 門môn 之chi 意ý 也dã 。 到đáo 此thử 事sự 事sự 無vô 礙ngại 中trung 。 喚hoán 作tác 見kiến 山sơn 依y 前tiền 是thị 山sơn 。 見kiến 水thủy 依y 前tiền 是thị 水thủy 。 見kiến 拄trụ 杖trượng 依y 前tiền 是thị 拄trụ 杖trượng 。 更cánh 不bất 許hứa 移di 易dị 一nhất [糸*系]# 毫hào 許hứa 。 雪tuyết 竇đậu 云vân 。 不bất 得đắc 動động 着trước 。 動động 着trước 三tam 十thập 棒bổng 。 兜Đâu 率Suất 悅duyệt 云vân 。 要yếu 真chân 盡tận 屬thuộc 真chân 。 立lập 假giả 全toàn 歸quy 假giả 。 平bình 地địa 上thượng 行hành 船thuyền 。 虗hư 空không 裏lý 走tẩu 馬mã 。 然nhiên 室thất 喻dụ 法Pháp 界Giới 。 燈đăng 喻dụ 真chân 空không 。 光quang 喻dụ 事sự 法pháp 。 只chỉ 如như 自tự 己kỷ 分phần/phân 上thượng 人nhân 人nhân 有hữu 一nhất 椀# 燈đăng 。 如như 是thị 光quang 明minh 。 如như 是thị 普phổ 照chiếu 。 互hỗ 相tương 顯hiển 燭chúc 。 不bất 曾tằng 相tương/tướng 礙ngại 。 不bất 曾tằng 雜tạp 壞hoại 。 不bất 然nhiên 試thí 窮cùng 究cứu 看khán 。 若nhược 識thức 得đắc 此thử 理lý 。 便tiện 許hứa 你nễ 入nhập 華hoa 嚴nghiêm 大đại 樓lâu 閣các 之chi 中trung 。 親thân 見kiến 善thiện 財tài 彌Di 勒Lặc 故cố 。 演diễn 義nghĩa 云vân 。 凡phàm 聖thánh 不bất 礙ngại 。 狀trạng 多đa 鏡kính 以dĩ 納nạp 眾chúng 形hình 。 彼bỉ 此thử 無vô 妨phương 。 若nhược 千thiên 燈đăng 而nhi 共cộng 一nhất 室thất 。 又hựu 云vân 。 理lý 隨tùy 事sự 變biến 。 一nhất 多đa 緣duyên 起khởi 。 以dĩ 無vô 邊biên 事sự 得đắc 理lý 融dung 。 千thiên 差sai 涉thiệp 入nhập 而nhi 無vô 礙ngại 。 問vấn 。 法Pháp 界Giới 之chi 中trung 。 有hữu 何hà 義nghĩa 故cố 。 而nhi 得đắc 諸chư 法pháp 融dung 通thông 如như 此thử 耶da 。 答đáp 大đại 疏sớ/sơ 有hữu 十thập 義nghĩa 故cố 。 一nhất 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 故cố 。 二nhị 法pháp 無vô 定định 相tương/tướng 故cố 。 三tam 緣duyên 起khởi 相tương/tướng 由do 故cố 。 四tứ 諸chư 法pháp 融dung 通thông 故cố 。 五ngũ 如như 幻huyễn 夢mộng 故cố 。 六lục 如như 影ảnh 像tượng 故cố 。 七thất 因nhân 無vô 限hạn 故cố 。 八bát 佛Phật 證chứng 窮cùng 故cố 。 九cửu 深thâm 定định 用dụng 故cố 。 十thập 神thần 通thông 解giải 脫thoát 故cố 。 十thập 中trung 隨tùy 舉cử 其kỳ 一nhất 。 即tức 見kiến 諸chư 法pháp 融dung 通thông 無vô 礙ngại 也dã 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 (# 善thiện 男nam 子tử 。 由do 彼bỉ 妙diệu 覺giác 。 至chí 無vô 壞hoại 無vô 雜tạp 。 者giả )# 言ngôn 妙diệu 覺giác 即tức 本bổn 覺giác 也dã 。 本bổn 覺giác 即tức 見kiến 前tiền 眾chúng 生sanh 。 一nhất 念niệm 性tánh 德đức 。 此thử 性tánh 即tức 本bổn 覺giác 性tánh 。 如như 氷băng 與dữ 水thủy 無vô 二nhị 。 此thử 性tánh 圓viên 融dung 。 徧biến 在tại 眾chúng 生sanh 根căn 塵trần 內nội 。 無vô 壞hoại 無vô 雜tạp 。 無vô 壞hoại 者giả 豈khởi 可khả 壞hoại 了liễu 一nhất 根căn 別biệt 取thủ 一nhất 根căn 。 只chỉ 為vì 今kim 人nhân 情tình 生sanh 智trí 。 隔cách 不bất 融dung 見kiến 有hữu 生sanh 滅diệt 。 十thập 信tín 菩Bồ 薩Tát 。 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 不bất 易dị 生sanh 身thân 。 即tức 是thị 法Pháp 身thân 。 如như 法Pháp 華hoa 云vân 。 父phụ 母mẫu 所sở 生sanh 眼nhãn 。 悉tất 見kiến 三Tam 千Thiên 界Giới 。 父phụ 母mẫu 所sở 生sanh 耳nhĩ 。 聞văn 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 聲thanh 。 龍long 女nữ 即tức 此thử 父phụ 母mẫu 生sanh 身thân 。 便tiện 往vãng 成thành 佛Phật 。 智trí 者giả 大đại 師sư 悟ngộ 法pháp 華hoa 經kinh 。 見kiến 靈linh 鷲thứu 山sơn 儼nghiễm 然nhiên 未vị 散tán 。 皆giai 是thị 肉nhục 眼nhãn 。 可khả 為vi 不bất 壞hoại 也dã 。 無vô 雜tạp 者giả 。 且thả 如như 人nhân 眼nhãn 與dữ 耳nhĩ 。 不bất 過quá 一nhất 二nhị 寸thốn 。 各các 守thủ 界giới 分phần/phân 。 眼nhãn 只chỉ 能năng 見kiến 不bất 能năng 聞văn 。 耳nhĩ 只chỉ 能năng 聞văn 不bất 能năng 見kiến 。 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 各các 各các 皆giai 然nhiên 。 於ư 內nội 雖tuy 通thông 。 於ư 外ngoại 常thường 隔cách 。 可khả 謂vị 不bất 雜tạp 。 松tùng 直trực 棘cức 曲khúc 。 烏ô 黑hắc 鵠hộc 白bạch 。 亦diệc 不bất 相tương 雜tạp 。 雖tuy 不bất 壞hoại 不bất 雜tạp 。 又hựu 須tu 知tri 。 亦diệc 壞hoại 亦diệc 雜tạp 。 蓋cái 佛Phật 法Pháp 中trung 以dĩ 非phi 相tướng 為vi 相tương/tướng 。 所sở 以dĩ 凡phàm 所sở 有hữu 相tướng 者giả 。 皆giai 是thị 虗hư 妄vọng 也dã 。 當đương 知tri 。 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 即tức 遮già 思tư 持trì 善thiện 。 今kim 論luận 善thiện 惡ác 。 無vô 壞hoại 無vô 雜tạp 。 惡ác 不bất 壞hoại 如như 性tánh 惡ác 。 性tánh 惡ác 如như 水thủy 。 性tánh 善thiện 如như 氷băng 。 若nhược 去khứ 性tánh 惡ác 。 則tắc 諸chư 佛Phật 普phổ 現hiện 色sắc 身thân 。 從tùng 何hà 而nhi 立lập 。 若nhược 去khứ 其kỳ 水thủy 。 即tức 無vô 其kỳ 氷băng 。 以dĩ 是thị 知tri 。 性tánh 惡ác 不bất 斷đoạn 。 陀đà 羅la 尼ni 雖tuy 云vân 遮già 惡ác 。 惡ác 即tức 是thị 善thiện 。 何hà 惡ác 之chi 有hữu 。 惡ác 雖tuy 不bất 斷đoạn 。 善thiện 惡ác 自tự 分phân 明minh 。 亦diệc 無vô 壞hoại 亦diệc 無vô 雜tạp 。 春xuân 風phong 無vô 高cao 下hạ 。 花hoa 枝chi 自tự 短đoản 長trường/trưởng 。 世thế 間gian 幻huyễn 術thuật 。 尚thượng 能năng 即tức 無vô 即tức 有hữu 。 何hà 況huống 大đại 聖thánh 所sở 證chứng 。 真chân 幻huyễn 之chi 術thuật 。 幻huyễn 有hữu 則tắc 成thành 一nhất 切thiết 法pháp 。 幻huyễn 無vô 則tắc 空không 。 一nhất 切thiết 相tương/tướng 空không 而nhi 不bất 空không 謂vị 之chi 空không 。 有hữu 而nhi 非phi 有hữu 謂vị 之chi 有hữu 。 當đương 知tri 。 心tâm 生sanh 法pháp 生sanh 。 心tâm 滅diệt 法pháp 滅diệt 。 呂lữ 公công 尚thượng 能năng 撮toát 土thổ/độ 為vi 香hương 。 況huống 佛Phật 能năng 融dung 五ngũ 岳nhạc 。 枯khô 四tứ 海hải 窮cùng 。 無vô 量lượng 劫kiếp 事sự 。 豈khởi 可khả 以dĩ 凡phàm 心tâm 所sở 測trắc 也dã 。 如như 百bách 千thiên 燈đăng 。 至chí 無vô 壞hoại 無vô 雜tạp 者giả 。 楞lăng 嚴nghiêm 制chế 壇đàn 場tràng 。 以dĩ 十thập 鏡kính 環hoàn 繞nhiễu 中trung 燃nhiên 一nhất 燈đăng 。 燈đăng 體thể 交giao 參tham 。 莫mạc 分phần/phân 向hướng 背bối/bội 。 況huống 百bách 千thiên 燈đăng 光quang 照chiếu 于vu 一nhất 室thất 。 雖tuy 百bách 千thiên 燈đăng 其kỳ 光quang 歸quy 一nhất 。 彼bỉ 十thập 鏡kính 燈đăng 光quang 亦diệc 歸quy 一nhất 。 妙diệu 覺giác 證chứng 性tánh 遍biến 入nhập 根căn 塵trần 。 根căn 性tánh 塵trần 性tánh 。 皆giai 是thị 覺giác 性tánh 。 覺giác 性tánh 滿mãn 故cố 。 根căn 性tánh 塵trần 性tánh 亦diệc 滿mãn 。 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 無vô 壞hoại 無vô 雜tạp 。 故cố 云vân 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 古cổ 云vân 。 鏡kính 燈đăng 燈đăng 鏡kính 本bổn 無vô 差sai 。 大đại 地địa 山sơn 河hà 眼nhãn 裏lý 花hoa 。 黃hoàng 葉diệp 飄phiêu 飄phiêu 滿mãn 庭đình 際tế 。 不bất 知tri 砧# 杵xử 落lạc 誰thùy 家gia 。 人nhân 祗chi 知tri 佛Phật 性tánh 遍biến 滿mãn 。 殊thù 不bất 知tri 自tự 性tánh 遍biến 滿mãn 。 要yếu 知tri 自tự 性tánh 遍biến 滿mãn 麼ma 。 飢cơ 來lai 喫khiết 飯phạn 困khốn 來lai 眠miên 。 莫mạc 向hướng 人nhân 間gian 辨biện 是thị 非phi 。


善thiện 男nam 子tử 。 覺giác 成thành 就tựu 故cố 。 當đương 知tri 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 與dữ 法pháp 縛phược 。 不bất 求cầu 法Pháp 脫thoát 。


覺giác 性tánh 圓viên 明minh 。 名danh 為vi 成thành 就tựu 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 非phi 縛phược 非phi 脫thoát 。


不bất 厭yếm 生sanh 死tử 。 不bất 愛ái 涅Niết 槃Bàn 。


覺giác 既ký 成thành 就tựu 。 則tắc 知tri 生sanh 死tử 。 涅Niết 槃Bàn 皆giai 如như 空không 華hoa 故cố 。 無vô 所sở 厭yếm 。 亦diệc 無vô 所sở 愛ái 。


不bất 敬kính 持trì 戒giới 。 不bất 憎tăng 毀hủy 禁cấm 。


覺giác 既ký 成thành 就tựu 。 則tắc 一nhất 切thiết 禁cấm 戒giới 。 不bất 持trì 不bất 犯phạm 故cố 。 無vô 所sở 敬kính 。 亦diệc 無vô 所sở 憎tăng 。


不bất 重trọng 久cửu 習tập 。 不bất 輕khinh 初sơ 覺giác 。


覺giác 既ký 成thành 就tựu 。 則tắc 視thị 諸chư 覺giác 者giả 平bình 等đẳng 無vô 二nhị 故cố 。 不bất 以dĩ 宿túc 習tập 而nhi 加gia 重trọng/trùng 。 不bất 以dĩ 新tân 學học 而nhi 加gia 忽hốt 。 如như 孔khổng 子tử 於ư 升thăng 堂đường 之chi 子tử 路lộ 則tắc 抑ức 而nhi 敬kính 之chi 。 喫khiết 已dĩ 之chi 童đồng 子tử 則tắc 與dữ 而nhi 進tiến 之chi 。


何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 覺giác 故cố 。


八bát 者giả 皆giai 無vô 憎tăng 愛ái 。 蓋cái 由do 一nhất 切thiết 是thị 覺giác 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 此thử 是thị 用dụng 心tâm 見kiến 境cảnh 一nhất 一nhất 稱xưng 真chân 頓đốn 。 同đồng 諸chư 佛Phật 所sở 見kiến 。 之chi 境cảnh 界giới 也dã 。 法pháp 縛phược 即tức 六lục 凡phàm 。 以dĩ 六lục 凡phàm 被bị 貪tham 嗔sân 癡si 之chi 所sở 縛phược 也dã 。 法pháp 脫thoát 即tức 四tứ 聖thánh 法pháp 也dã 。 生sanh 死tử 即tức 染nhiễm 法pháp 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 即tức 淨tịnh 法pháp 也dã 。 持trì 戒giới 即tức 奉phụng 持trì 戒giới 律luật 也dã 。 對đối 八bát 境cảnh 之chi 上thượng 。 不bất 起khởi 勝thắng 劣liệt 之chi 心tâm 。 便tiện 與dữ 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 之chi 心tâm 一nhất 同đồng 。 更cánh 無vô 兩lưỡng 箇cá 。 所sở 以dĩ 晦hối 堂đường 云vân 。 不bất 用dụng 愛ái 聖thánh 。 聖thánh 是thị 空không 名danh 。 不bất 用dụng 厭yếm 凡phàm 。 凡phàm 是thị 妄vọng 立lập 。 但đãn 得đắc 聖thánh 凡phàm 情tình 盡tận 自tự 然nhiên 體thể 露lộ 真chân 常thường 。 又hựu 僧Tăng 問vấn 。 南nam 陽dương 國quốc 師sư 云vân 。 如như 何hà 是thị 佛Phật 。 答đáp 云vân 。 佛Phật 與dữ 眾chúng 生sanh 一nhất 時thời 放phóng 卻khước 。 當đương 處xứ 解giải 脫thoát 。 又hựu 徵trưng 云vân 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 四tứ 對đối 八bát 境cảnh 。 得đắc 如như 此thử 成thành 就tựu 。 遂toại 出xuất 所sở 以dĩ 云vân 。 良lương 由do 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。 一nhất 切thiết 時thời 念niệm 念niệm 常thường 與dữ 本bổn 覺giác 相tương 應ứng 故cố 。 梵Phạm 云vân 佛Phật 陀Đà 耶da 。 此thử 云vân 覺giác 。 圭# 峰phong 云vân 。 我ngã 心tâm 元nguyên 與dữ 佛Phật 心tâm 齊tề 。 曠khoáng 劫kiếp 沉trầm 淪luân 只chỉ 為vì 迷mê 。 梵Phạm 云vân 菩Bồ 提Đề 。 此thử 云vân 覺giác 。 覺giác 心tâm 寂tịch 照chiếu 是thị 菩Bồ 提Đề 。 其kỳ 實thật 與dữ 佛Phật 一nhất 同đồng 。 但đãn 覺giác 與dữ 不bất 覺giác 耳nhĩ 。 永vĩnh 嘉gia 云vân 。 自tự 從tùng 頓đốn 悟ngộ 了liễu 無vô 生sanh 。 於ư 諸chư 榮vinh 辱nhục 何hà 憂ưu 喜hỷ 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 覺giác 成thành 就tựu 此thử 指chỉ 果quả 人nhân 妙diệu 覺giác 。 所sở 證chứng 既ký 極cực 。 觀quán 一nhất 切thiết 世thế 間gian 之chi 法pháp 。 無vô 能năng 無vô 所sở 。 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。 當đương 知tri 。 菩Bồ 薩Tát 指chỉ 因nhân 人nhân 。 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 居cư 因Nhân 地Địa 。 亦diệc 解giải 心tâm 虗hư 通thông 。 亦diệc 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 本bổn 源nguyên 。 無vô 染nhiễm 無vô 淨tịnh 。 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。 亦diệc 不bất 厭yếm 生sanh 死tử 。 亦diệc 不bất 愛ái 涅Niết 槃Bàn 。 蓋cái 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 未vị 得đắc 度độ 。 先tiên 欲dục 度độ 人nhân 。 佛Phật 頂đảnh 云vân 。 自tự 未vị 得đắc 度độ 。 先tiên 欲dục 度độ 人nhân 。 菩Bồ 薩Tát 發phát 心tâm 也dã 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 猶do 如như 昨tạc 夢mộng 。 如như 昨tạc 夢mộng 故cố 。 持trì 戒giới 毀hủy 禁cấm 。 初sơ 覺giác 久cửu 習tập 。 不bất 起khởi 憎tăng 愛ái 。 文Văn 殊Thù 般Bát 若Nhã 云vân 。 清thanh 淨tịnh 行hành 者giả 。 不bất 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 犯phạm 重trọng/trùng 比Bỉ 丘Khâu 不bất 入nhập 地địa 獄ngục 。


何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 覺giác 故cố 。 此thử 言ngôn 因nhân 人nhân 果quả 人nhân 。 諸chư 法pháp 平bình 等đẳng 。 無vô 修tu 無vô 證chứng 。


譬thí 如như 眼nhãn 光quang 。 曉hiểu 了liễu 前tiền 境cảnh 。 其kỳ 光quang 圓viên 滿mãn 。 得đắc 無vô 憎tăng 愛ái 。


覺giác 性tánh 圓viên 明minh 。 照chiếu 了liễu 諸chư 境cảnh 。 正chánh 如như 眼nhãn 光quang 曉hiểu 了liễu 面diện 前tiền 之chi 境cảnh 。 蓋cái 其kỳ 光quang 明minh 圓viên 滿mãn 具cụ 足túc 故cố 。 得đắc 豁hoát 然nhiên 盡tận 見kiến 。 無vô 所sở 憎tăng 愛ái 。


何hà 以dĩ 故cố 。 光quang 體thể 無vô 二nhị 。 無vô 憎tăng 愛ái 故cố 。


眼nhãn 光quang 覺giác 光quang 。 同đồng 一nhất 空không 體thể 。 兼kiêm 無vô 憎tăng 愛ái 。 故cố 可khả 比tỉ 喻dụ 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 上thượng 文văn 舉cử 法pháp 。 此thử 是thị 舉cử 喻dụ 。 眼nhãn 是thị 現hiện 量lượng 。 只chỉ 如như 以dĩ 眼nhãn 洞đỗng 達đạt 照chiếu 了liễu 前tiền 面diện 淨tịnh 穢uế 高cao 低đê 。 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 而nhi 眼nhãn 光quang 豈khởi 有hữu 憎tăng 穢uế 。 愛ái 淨tịnh 。 憎tăng 下hạ 。 愛ái 高cao 乎hồ 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 得đắc 如như 此thử 。 蓋cái 眼nhãn 之chi 光quang 體thể 。 本bổn 無vô 二nhị 故cố 。 所sở 以dĩ 無vô 憎tăng 無vô 愛ái 也dã 。 眼nhãn 光quang 喻dụ 於ư 本bổn 覺giác 平bình 等đẳng 無vô 自tự 他tha 相tương/tướng 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 此thử 且thả 取thủ 眼nhãn 光quang 照chiếu 前tiền 境cảnh 時thời 。 光quang 但đãn 直trực 視thị 其kỳ 物vật 。 未vị 分phần/phân 憎tăng 愛ái 。 蓋cái 憎tăng 愛ái 從tùng 人nhân 心tâm 生sanh 。 今kim 取thủ 光quang 照chiếu 物vật 時thời 不bất 分phân 憎tăng 愛ái 。 若nhược 分phần/phân 憎tăng 愛ái 。 於ư 我ngã 愛ái 者giả 。 則tắc 照chiếu 之chi 。 於ư 我ngã 憎tăng 者giả 則tắc 昧muội 之chi 。 光quang 既ký 憎tăng 愛ái 。 物vật 亦diệc 二nhị 之chi 。 今kim 以dĩ 光quang 。 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 心tâm 平bình 等đẳng 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 上thượng 。 圓viên 滿mãn 無vô 欠khiếm 無vô 剩thặng 。 不bất 重trọng/trùng 不bất 輕khinh 。 不bất 毀hủy 不bất 讚tán 。 彌Di 勒Lặc 云vân 。 一nhất 鉢bát 千thiên 家gia 飯phạn 。 孤cô 身thân 萬vạn 里lý 遊du 。 人nhân 無vô 青thanh 白bạch 眼nhãn 。 問vấn 路lộ 白bạch 雲vân 頭đầu 。


善thiện 男nam 子tử 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 修tu 習tập 此thử 心tâm 。 得đắc 成thành 就tựu 者giả 。 於ư 此thử 無vô 修tu 。 亦diệc 無vô 成thành 就tựu 。


修tu 習tập 圓viên 覺giác 既ký 已dĩ 成thành 就tựu 。 方phương 知tri 本bổn 無vô 所sở 修tu 。 亦diệc 無vô 所sở 得đắc 也dã 。


圓viên 覺giác 普phổ 照chiếu 。


圓viên 覺giác 光quang 明minh 。 遍biến 照chiếu 法Pháp 界Giới 。


寂tịch 滅diệt 無vô 二nhị 。


寂tịch 則tắc 無vô 念niệm 。 滅diệt 則tắc 無vô 相tướng 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 源nguyên 。 湛trạm 然nhiên 常thường 一nhất 。


於ư 中trung 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 阿a 僧tăng 祇kỳ 。


藏tạng 經kinh 曰viết 。 阿a 者giả 無vô 也dã 。 僧Tăng 祇kỳ 者giả 數số 也dã 。 合hợp 而nhi 言ngôn 之chi 。 乃nãi 無vô 數số 也dã 。


不bất 可khả 說thuyết 恆Hằng 河Hà 沙sa 。 諸chư 佛Phật 世thế 界giới 。


恆Hằng 河Hà 沙sa 者giả 。 恆Hằng 河Hà 中trung 所sở 有hữu 沙sa 也dã 。 金kim 剛cang 經kinh 曰viết 。 恆Hằng 河Hà 尚thượng 多đa 無vô 數số 。 何hà 況huống 其kỳ 沙sa 。 蓋cái 喻dụ 圓viên 覺giác 性tánh 中trung 有hữu 如như 此thử 無vô 數số 佛Phật 土độ 。


猶do 如như 空không 華hoa 。 亂loạn 起khởi 亂loạn 滅diệt 。


諸chư 佛Phật 世thế 界giới 。 本bổn 無vô 住trú 處xứ 。 如như 空không 中trung 華hoa 隨tùy 起khởi 隨tùy 滅diệt 。


不bất 即tức 不bất 離ly 。


所sở 現hiện 世thế 界giới 起khởi 滅diệt 無vô 常thường 者giả 。 初sơ 不bất 即tức 近cận 圓viên 覺giác 。 亦diệc 不bất 遠viễn 離ly 圓viên 覺giác 。 皆giai 在tại 大đại 圓viên 覺giác 中trung 。 不bất 可khả 以dĩ 離ly 即tức 論luận 也dã 。


無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。


本bổn 無vô 所sở 縛phược 。 於ư 解giải 何hà 有hữu 。


始thỉ 知tri 眾chúng 生sanh 。 本bổn 來lai 成thành 佛Phật 。


修tu 證chứng 至chí 此thử 已dĩ 成thành 佛Phật 果quả 。 方phương 知tri 。 眾chúng 生sanh 本bổn 來lai 之chi 性tánh 見kiến 成thành 是thị 佛Phật 。


生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 猶do 如như 昨tạc 夢mộng 。


既ký 知tri 本bổn 性tánh 見kiến 成thành 是thị 佛Phật 。 方phương 知tri 。 迷mê 時thời 之chi 生sanh 死tử 。 悟ngộ 後hậu 之chi 涅Niết 槃Bàn 。 皆giai 如như 夢mộng 中trung 事sự 爾nhĩ 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 上thượng 明minh 用dụng 心tâm 同đồng 佛Phật 。 此thử 明minh 見kiến 境cảnh 同đồng 佛Phật 。 上thượng 之chi 用dụng 心tâm 者giả 。 即tức 能năng 觀quán 無vô 分phân 別biệt 之chi 智trí 。 非phi 唯duy 智trí 與dữ 佛Phật 同đồng 。 然nhiên 所sở 觀quán 境cảnh 上thượng 。 亦diệc 與dữ 佛Phật 同đồng 修tu 習tập 。 此thử 心tâm 者giả 。 指chỉ 前tiền 觀quán 行hành 及cập 八bát 境cảnh 。 無vô 修tu 無vô 成thành 者giả 。 恐khủng 更cánh 向hướng 頭đầu 上thượng 。 安an 頭đầu 屋ốc 下hạ 架# 屋ốc 。 若nhược 實thật 有hữu 修tu 成thành 。 則tắc 有hữu 兩lưỡng 个# 圓viên 覺giác 。 是thị 總tổng 指chỉ 寂tịch 滅diệt 乃nãi 圓viên 覺giác 之chi 體thể 。 普phổ 照chiếu 乃nãi 圓viên 覺giác 之chi 用dụng 。 等đẳng 覺giác 照chiếu 寂tịch 。 妙diệu 覺giác 寂tịch 照chiếu 。 到đáo 此thử 用dụng 即tức 體thể 。 體thể 即tức 用dụng 。 無vô 二nhị 無vô 二nhị 分phần 。 無vô 別biệt 無vô 斷đoạn 故cố 。 如như 空không 合hợp 空không 。 似tự 水thủy 投đầu 水thủy 。 了liễu 無vô 痕ngân 迹tích 。 問vấn 。 何hà 故cố 此thử 文văn 不bất 先tiên 言ngôn 寂tịch 滅diệt 。 而nhi 先tiên 言ngôn 普phổ 照chiếu 耶da 。 答đáp 。 蓋cái 欲dục 顯hiển 行hành 人nhân 在tại 觀quán 中trung 頓đốn 問vấn 佛Phật 故cố 。 盡tận 等đẳng 覺giác 與dữ 佛Phật 是thị 同đồng 。 若nhược 妙diệu 覺giác 者giả 便tiện 是thị 佛Phật 位vị 。 何hà 同đồng 之chi 有hữu 。 故cố 先tiên 言ngôn 普phổ 照chiếu 於ư 中trung 者giả 於ư 圓viên 覺giác 普phổ 照chiếu 。 寂tịch 滅diệt 之chi 中trung 。 或hoặc 百bách 。 千thiên 萬vạn 億ức 。 此thử 皆giai 是thị 此thử 方phương 小tiểu 數số 與dữ 大đại 數số 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 此thử 云vân 無vô 數số 劫kiếp 。 不bất 可khả 說thuyết 恆Hằng 河Hà 沙sa 。 此thử 西tây 域vực 之chi 數số 。 恆Hằng 河Hà 方phương 四tứ 十thập 里lý 。 其kỳ 沙sa 細tế 如như 麵miến 。 將tương 一nhất 顆khỏa 沙sa 。 數số 一nhất 个# 諸chư 佛Phật 世thế 界giới 。 如như 是thị 許hứa 多đa 世thế 界giới 。 於ư 圓viên 覺giác 中trung 。 猶do 如như 空không 中trung 。 之chi 華hoa 相tương 似tự 。 在tại 空không 中trung 亂loạn 起khởi 乱# 滅diệt 。 然nhiên 而nhi 不bất 作tác 即tức 圓viên 覺giác 會hội 。 亦diệc 不bất 作tác 離ly 圓viên 覺giác 會hội 。 何hà 故cố 如như 是thị 。 由do 不bất 離ly 故cố 。 覺giác 性tánh 奪đoạt 之chi 以dĩ 成thành 空không 華hoa 。 由do 不bất 即tức 故cố 。 世thế 界giới 不bất 妨phương 有hữu 起khởi 滅diệt 。 此thử 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 故cố 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 根căn 塵trần 同đồng 源nguyên 。 縛phược 脫thoát 無vô 二nhị 。 識thức 性tánh 虗hư 妄vọng 。 猶do 如như 空không 華hoa 。 到đáo 此thử 境cảnh 界giới 。 方phương 知tri 。 三tam 界giới 四tứ 生sanh 九cửu 類loại 。 本bổn 來lai 是thị 佛Phật 。 到đáo 此thử 始thỉ 知tri 。 諸chư 佛Phật 眾chúng 生sanh 其kỳ 猶do 影ảnh 像tượng 。 涅Niết 槃Bàn 生sanh 死tử 。 俱câu 是thị 強cường/cưỡng 名danh 。 所sở 以dĩ 禪thiền 宗tông 云vân 。 人nhân 人nhân 盡tận 握ác 靈linh 蛇xà 之chi 珠châu 。 个# 个# 皆giai 抱bão 荊kinh 山sơn 之chi 璞# 。 無vô 欠khiếm 無vô 餘dư 。 更cánh 不bất 假giả 修tu 證chứng 。 然nhiên 後hậu 卻khước 來lai 觀quán 世thế 間gian 。 凡phàm 夫phù 生sanh 死tử 之chi 法pháp 。 與dữ 出xuất 世thế 間gian 聖thánh 人nhân 涅Niết 槃Bàn 之chi 法Pháp 一nhất 。 似tự 夜dạ 來lai 見kiến 夢mộng 中trung 事sự 。 還hoàn 曾tằng 是thị 實thật 有hữu 乎hồ 。 此thử 之chi 夢mộng 字tự 。 今kim 依y 大đại 智Trí 度Độ 論luận 。 說thuyết 其kỳ 五ngũ 義nghĩa 故cố 。 一nhất 熱nhiệt 氣khí 夢mộng 。 二nhị 冷lãnh 氣khí 夢mộng 。 三tam 風phong 氣khí 多đa 夢mộng 。 四tứ 見kiến 聞văn 多đa 夢mộng 。 五ngũ 天thiên 神thần 與dữ 夢mộng 。 今kim 此thử 夢mộng 乃nãi 是thị 見kiến 聞văn 多đa 夢mộng 。 又hựu 此thử 一nhất 段đoạn 文văn 。 配phối 三tam 種chủng 世thế 間gian 及cập 三tam 覺giác 。 世thế 者giả 即tức 器khí 世thế 間gian 。 眾chúng 生sanh 者giả 即tức 有hữu 情tình 世thế 間gian 。 佛Phật 即tức 智trí 即tức 正chánh 覺giác 世thế 間gian 。 此thử 觀quán 行hành 成thành 就tựu 。 能năng 融dung 三tam 種chủng 世thế 間gian 。 為vi 一nhất 味vị 法pháp 。 又hựu 始thỉ 知tri 者giả 。 即tức 始thỉ 覺giác 本bổn 來lai 即tức 本bổn 覺giác 。 成thành 佛Phật 即tức 究cứu 竟cánh 覺giác 。 約ước 教giáo 者giả 。 始thỉ 知tri 即tức 頓đốn 教giáo 。 本bổn 來lai 成thành 佛Phật 即tức 圓viên 教giáo 。 若nhược 五ngũ 教giáo 各các 有hữu 成thành 佛Phật 。 且thả 愚ngu 教giáo 說thuyết 悉Tất 達Đạt 太Thái 子Tử 。 一nhất 生sanh 成thành 佛Phật 。 始thỉ 教giáo 說thuyết 三tam 大đại 阿a 僧Tăng 劫kiếp 修tu 行hành 成thành 佛Phật 。 終chung 教giáo 說thuyết 相tương/tướng 盡tận 性tánh 顯hiển 成thành 佛Phật 。 頓đốn 教giáo 說thuyết 一nhất 念niệm 成thành 佛Phật 。 圓viên 教giáo 說thuyết 本bổn 來lai 成thành 佛Phật 。 謂vị 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 便tiện 是thị 佛Phật 也dã 。 不bất 可khả 說thuyết 者giả 。 圭# 峯phong 注chú 云vân 。 乃nãi 是thị 華hoa 嚴nghiêm 大đại 數số 也dã 。 後hậu 經Kinh 云vân 。 修tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 無vô 數số 。 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 。 無vô 等đẳng 。 不bất 可khả 數số 。 不bất 可khả 稱xưng 。 不bất 可khả 思tư 。 不bất 可khả 量lượng 。 不bất 可khả 說thuyết 。 今kim 當đương 第đệ 九cửu 數số 也dã 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 此thử 明minh 菩Bồ 薩Tát 。 功công 成thành 道Đạo 辨biện 所sở 證chứng 之chi 法Pháp 。 所sở 成thành 就tựu 法pháp 。 離ly 性tánh 絕tuyệt 非phi 。 見kiến 性tánh 本bổn 元nguyên 達đạt 性tánh 法Pháp 界Giới 。 不bất 從tùng 心tâm 生sanh 。 不bất 從tùng 外ngoại 入nhập 。 所sở 以dĩ 非phi 修tu 非phi 證chứng 。 不bất 即tức 不bất 離ly 。 不bất 縛phược 不bất 脫thoát 。 雖tuy 佛Phật 有hữu 出xuất 世thế 沒một 世thế 。 如như 石thạch 火hỏa 電điện 光quang 。 雖tuy 具cụ 有hữu 梵Phạm 音âm 語ngữ 言ngôn 。 如như 金kim 針châm 玉ngọc 線tuyến 。 諸chư 佛Phật 世thế 界giới 。 亂loạn 起khởi 亂loạn 滅diệt 。 如như 空không 中trung 華hoa 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 並tịnh 如như 昨tạc 夢mộng 。 可khả 謂vị 佛Phật 是thị 眾chúng 生sanh 。 眾chúng 生sanh 是thị 佛Phật 。 豈khởi 非phi 始thỉ 知tri 本bổn 來lai 是thị 佛Phật 。


善thiện 男nam 子tử 。 如như 昨tạc 夢mộng 故cố 。 當đương 知tri 生sanh 死tử 。 及cập 與dữ 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 起khởi 無vô 滅diệt 。 無vô 來lai 無vô 去khứ 。


生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 既ký 如như 昨tạc 夢mộng 。 則tắc 起khởi 滅diệt 來lai 云vân 之chi 相tướng 。 亦diệc 何hà 有hữu 哉tai 。


其kỳ 所sở 證chứng 者giả 。 無vô 得đắc 無vô 失thất 。 無vô 取thủ 無vô 捨xả 。


所sở 證chứng 圓viên 覺giác 。 本bổn 是thị 自tự 性tánh 既ký 不bất 可khả 而nhi 得đắc 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 而nhi 失thất 。 既ký 不bất 可khả 得đắc 而nhi 取thủ 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 而nhi 捨xả 。


其kỳ 能năng 證chứng 者giả 。 無vô 作tác 。 無vô 止chỉ 。 無vô 任nhậm 。 無vô 滅diệt 。


能năng 證chứng 圓viên 覺giác 者giả 。 無vô 作tác 用dụng 心tâm 。 無vô 止chỉ 息tức 心tâm 。 無vô 任nhậm 彼bỉ 自tự 然nhiên 心tâm 。 無vô 畢tất 竟cánh 寂tịch 滅diệt 心tâm 。 有hữu 此thử 四tứ 心tâm 。 即tức 為vi 四tứ 病bệnh 。


於ư 此thử 證chứng 中trung 。 無vô 能năng 無vô 所sở 。


無vô 能năng 證chứng 之chi 智trí 。 無vô 所sở 證chứng 之chi 相tướng 。


畢tất 竟cánh 無vô 證chứng 。 亦diệc 無vô 證chứng 者giả 。


本bổn 無vô 可khả 證chứng 之chi 法pháp 。 亦diệc 無vô 證chứng 之chi 人nhân 。


一nhất 切thiết 法pháp 性tánh 。 平bình 等đẳng 不bất 壞hoại 。


修tu 證chứng 圓viên 覺giác 。 至chí 於ư 人nhân 法pháp 兩lưỡng 忘vong 。 則tắc 一nhất 切thiết 根căn 塵trần 。 諸chư 法pháp 之chi 性tánh 。 亦diệc 皆giai 平bình 等đẳng 無vô 二nhị 。 永vĩnh 不bất 變biến 壞hoại 矣hĩ 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 此thử 稱xưng 實thật 同đồng 也dã 。 謂vị 於ư 能năng 觀quán 之chi 智trí 。 所sở 觀quán 之chi 境cảnh 。 稱xưng 其kỳ 真chân 實thật 之chi 理lý 。 此thử 文văn 有hữu 四tứ 段đoạn 。 一nhất 總tổng 標tiêu 稱xưng 實thật 。 二nhị 別biệt 指chỉ 能năng 所sở 。 三tam 雙song 拂phất 能năng 所sở 。 四tứ 總tổng 結kết 稱xưng 實thật 。 如như 昨tạc 夢mộng 故cố 一nhất 句cú 。 躡niếp 前tiền 猶do 如như 夢mộng 故cố 也dã 。 當đương 知tri 生sanh 死tử 。 及cập 與dữ 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 起khởi 無vô 滅diệt 。 無vô 來lai 無vô 去khứ 。 此thử 是thị 總tổng 標tiêu 。 稱xưng 實thật 。 謂vị 迷mê 生sanh 死tử 時thời 如như 空không 花hoa 起khởi 悟ngộ 。 涅Niết 槃Bàn 時thời 如như 空không 花hoa 滅diệt 。 既ký 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 如như 夢mộng 之chi 後hậu 。 豈khởi 有hữu 生sanh 死tử 之chi 起khởi 涅Niết 槃Bàn 之chi 滅diệt 乎hồ 。 非phi 唯duy 無vô 起khởi 無vô 滅diệt 。 亦diệc 無vô 聖thánh 法pháp 。 新tân 來lai 凡phàm 法pháp 滅diệt 去khứ 其kỳ 所sở 證chứng 無vô 分phân 別biệt 。 理lý 境cảnh 上thượng 無vô 得đắc 。 真chân 無vô 失thất 妄vọng 。 非phi 唯duy 無vô 得đắc 真chân 無vô 失thất 。 妄vọng 亦diệc 無vô 。 取thủ 妙diệu 捨xả 麤thô 之chi 事sự 。 所sở 證chứng 理lý 上thượng 既ký 然nhiên 。 如như 是thị 能năng 證chứng 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 亦diệc 無vô 作tác 止chỉ 任nhậm 滅diệt 之chi 病bệnh 。 此thử 是thị 別biệt 指chỉ 能năng 所sở 也dã 。 於ư 此thử 能năng 證chứng 所sở 證chứng 之chi 中trung 。 無vô 能năng 無vô 所sở 。 畢tất 竟cánh 無vô 所sở 證chứng 之chi 境cảnh 與dữ 能năng 證chứng 之chi 智trí 。 此thử 是thị 第đệ 三tam 雙song 。 拂phất 能năng 所sở 下hạ 。 總tổng 結kết 稱xưng 實thật 。 問vấn 。 如như 何hà 得đắc 無vô 上thượng 來lai 能năng 證chứng 所sở 證chứng 一nhất 切thiết 諸chư 病bệnh 耶da 。 答đáp 。 良lương 由do 行hành 人nhân 入nhập 觀quán 。 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 一nhất 切thiết 時thời 。 頓đốn 同đồng 諸chư 佛Phật 。 用dụng 心tâm 頓đốn 悟ngộ 一nhất 切thiết 。 或hoặc 凡phàm 或hoặc 聖thánh 。 或hoặc 染nhiễm 或hoặc 淨tịnh 。 或hoặc 性tánh 或hoặc 相tương/tướng 。 或hoặc 本bổn 或hoặc 末mạt 。 種chủng 種chủng 諸chư 法Pháp 之chi 性tánh 。 本bổn 來lai 平bình 等đẳng 。 無vô 壞hoại 無vô 成thành 。 老lão 氏thị 云vân 。 大đại 成thành 不bất 缺khuyết 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 歇hiết 即tức 菩Bồ 提Đề 。 聖thánh 淨tịnh 明minh 心tâm 。 不bất 從tùng 人nhân 得đắc 。 古cổ 人nhân 云vân 。 本bổn 來lai 具cụ 足túc 。 無vô 欠khiếm 無vô 餘dư 。 皆giai 斯tư 義nghĩa 也dã 。 若nhược 爾nhĩ 則tắc 本bổn 是thị 淨tịnh 潔khiết 。 人nhân 枉uổng 來lai 泥nê 裏lý 污ô 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 瞿Cù 曇Đàm 畢tất 竟cánh 老lão 婆bà 心tâm 切thiết 。 將tương 自tự 己kỷ 所sở 證chứng 之chi 法Pháp 。 換hoán 眾chúng 生sanh 所sở 逆nghịch 之chi 心tâm 。 大đại 似tự 在tại 夢mộng 中trung 。 與dữ 人nhân 交giao 易dị 。 將tương 黃hoàng 金kim 換hoán 彼bỉ 頑ngoan 鐵thiết 。 換hoán 時thời 雖tuy 知tri 貴quý 賤tiện 。 覺giác 來lai 物vật 之chi 與dữ 人nhân 貴quý 之chi 與dữ 賤tiện 皆giai 是thị 夢mộng 事sự 。 當đương 知tri 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 取thủ 亦diệc 得đắc 。 不bất 取thủ 亦diệc 得đắc 。 為vi 在tại 夢mộng 中trung 非phi 實thật 。 起khởi 滅diệt 去khứ 來lai 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 其kỳ 所sở 證chứng 者giả 。 亦diệc 如như 夢mộng 中trung 。 得đắc 點điểm 鐵thiết 成thành 金kim 之chi 術thuật 。 果quả 向hướng 夢mộng 中trung 已dĩ 成thành 夢mộng 事sự 。 夢mộng 事sự 非phi 實thật 。 得đắc 失thất 取thủ 舍xá 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 雖tuy 不bất 可khả 得đắc 。 夢mộng 事sự 宛uyển 然nhiên 。 其kỳ 能năng 證chứng 者giả 。 即tức 是thị 觀quán 慧tuệ 。 非phi 奢xa 摩ma 他tha 圓viên 覺giác 妙diệu 觀quán 。 安an 能năng 證chứng 之chi 點điểm 金kim 之chi 術thuật 。 非phi 易dị 可khả 得đắc 。 及cập 覺giác 來lai 時thời 還hoàn 在tại 夢mộng 中trung 。 全toàn 夢mộng 是thị 空không 。 其kỳ 夢mộng 亦diệc 宛uyển 然nhiên 也dã 。 到đáo 此thử 有hữu 亦diệc 得đắc 。 不bất 作tác 亦diệc 得đắc 。 止chỉ 亦diệc 可khả 。 不bất 止chỉ 亦diệc 可khả 。 任nhậm 之chi 與dữ 滅diệt 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 復phục 結kết 云vân 。 於ư 此thử 證chứng 中trung 。 無vô 能năng 無vô 所sở 。 畢tất 竟cánh 無vô 證chứng 。 既ký 無vô 我ngã 人nhân 。 亦diệc 無vô 證chứng 者giả 。 今kim 問vấn 證chứng 者giả 是thị 誰thùy 。 誰thùy 是thị 證chứng 者giả 。 夢mộng 中trung 說thuyết 夢mộng 。 非phi 虗hư 非phi 實thật 。 圓viên 覺giác 如như 夢mộng 。 夢mộng 即tức 是thị 覺giác 。 覺giác 即tức 是thị 夢mộng 。 夢mộng 覺giác 即tức 空không 。 空không 無vô 空không 相tướng 。 永vĩnh 嘉gia 云vân 。 夢mộng 裏lý 冥minh 冥minh 有hữu 六lục 趣thú 。 覺giác 來lai 空không 空không 無vô 大Đại 千Thiên 。 斯tư 之chi 謂vị 矣hĩ 。


善thiện 男nam 子tử 。 彼bỉ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 如như 是thị 修tu 行hành 。 如như 是thị 漸tiệm 次thứ 。 如như 是thị 思tư 惟duy 。 如như 是thị 住trụ 持trì 。 如như 是thị 方phương 便tiện 。 如như 是thị 開khai 悟ngộ 。 求cầu 如như 是thị 法Pháp 。 亦diệc 不bất 迷mê 悶muộn 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 此thử 結kết 牒điệp 問vấn 辭từ 。 前tiền 普phổ 眼nhãn 設thiết 七thất 段đoạn 問vấn 。 後hậu 此thử 結kết 答đáp 。 但đãn 依y 世Thế 尊Tôn 教giáo 示thị 。 令linh 汝nhữ 等đẳng 先tiên 入nhập 定định 持trì 戒giới 修tu 二nhị 空không 觀quán 。 兼kiêm 倣# 修tu 三tam 重trọng/trùng 法Pháp 界Giới 觀quán 。 如như 是thị 用dụng 心tâm 修tu 行hành 。 如như 是thị 漸tiệm 次thứ 。 如như 是thị 方phương 便tiện 。 如như 是thị 開khai 悟ngộ 。 若nhược 能năng 如như 是thị 。 入nhập 觀quán 用dụng 心tâm 。 即tức 不bất 迷mê 悶muộn 。 便tiện 能năng 悟ngộ 入nhập 。 圓viên 覺giác 境cảnh 界giới 。 同đồng 佛Phật 知tri 見kiến 矣hĩ 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 結kết 上thượng 所sở 問vấn 。 思tư 惟duy 住trụ 持trì 。 皆giai 是thị 正chánh 修tu 行hành 路lộ 。 修tu 時thời 不bất 無vô 圓viên 覺giác 。 覺giác 後hậu 圓viên 覺giác 亦diệc 無vô 。 證chứng 時thời 說thuyết 有hữu 眾chúng 生sanh 諸chư 佛Phật 。 證chứng 了liễu 生sanh 佛Phật 皆giai 空không 。 覺giác 比tỉ 空không 華hoa 。 空không 華hoa 亦diệc 是thị 於ư 覺giác 。 如như 是thị 修tu 行hành 。 定định 不bất 迷mê 悶muộn 也dã 。


爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

普Phổ 眼Nhãn 汝nhữ 當đương 知tri 。 一nhất 切thiết 諸chư 眾chúng 生sanh 。 身thân 心tâm 皆giai 如như 幻huyễn 。


身thân 相tướng 屬thuộc 四tứ 大đại 。 心tâm 性tánh 歸quy 六lục 塵trần 。 四tứ 大đại 體thể 各các 離ly 。


誰thùy 為vi 和hòa 合hợp 者giả 。 如như 是thị 漸tiệm 修tu 行hành 。 一nhất 切thiết 悉tất 清thanh 淨tịnh 。


不bất 動động 徧biến 法Pháp 界Giới 。 無vô 作tác 止chỉ 任nhậm 滅diệt 。 亦diệc 無vô 能năng 證chứng 者giả 。


一nhất 切thiết 佛Phật 世thế 界giới 。 猶do 如như 虗hư 空không 華hoa 。 三tam 世thế 悉tất 平bình 等đẳng 。


畢tất 竟cánh 無vô 來lai 去khứ 。 初sơ 發phát 心tâm 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。


欲dục 求cầu 入nhập 佛Phật 道Đạo 。 應ưng 如như 是thị 修tu 習tập 。


西tây 蜀thục 復phục 菴am 暉huy 禪thiền 師sư 曰viết 。 偈kệ 中trung 一nhất 切thiết 悉tất 清thanh 淨tịnh 。 與dữ 不bất 動động 二nhị 字tự 。 皆giai 頌tụng 真chân 空không 觀quán 。 徧biến 法Pháp 界Giới 三tam 字tự 。 頌tụng 理lý 事sự 無vô 礙ngại 觀quán 。 與dữ 事sự 事sự 無vô 礙ngại 觀quán 也dã 。 無vô 作tác 止chỉ 下hạ 。 頌tụng 頓đốn 同đồng 佛Phật 境cảnh 等đẳng 也dã 。


四tứ 明minh 聰thông 講giảng 師sư 曰viết 。 此thử 偈kệ 實thật 以dĩ 無vô 說thuyết 示thị 說thuyết 。 無vô 和hòa 合hợp 中trung 求cầu 和hòa 合hợp 故cố 。 有hữu 四tứ 大đại 六lục 塵trần 聖thánh 凡phàm 之chi 合hợp 。 雖tuy 然nhiên 皆giai 夢mộng 中trung 幻huyễn 事sự 。


唐đường 圭# 峯phong 定định 慧tuệ 禪thiền 師sư 宗tông 密mật 頌tụng 普Phổ 眼Nhãn 菩Bồ 薩Tát 章chương 曰viết 。


普phổ 眼nhãn 圓viên 融dung 因nhân 果quả 相tương/tướng 。 身thân 心tâm 影ảnh 像tượng 休hưu 隨tùy 妄vọng 。


先tiên 了liễu 二nhị 空không 清thanh 淨tịnh 門môn 。 次thứ 修tu 三tam 觀quán 圓viên 頓đốn 行hành 。


能năng 所sở 兼kiêm 妄vọng 凡phàm 聖thánh 情tình 。 愛ái 憎tăng 寧ninh 復phục 論luận 差sai 當đương 。


曾tằng 知tri 本bổn 有hữu 摩ma 尼ni 珠châu 。 五ngũ 色sắc 青thanh 黃hoàng 焉yên 可khả 狀trạng 。


普Phổ 眼Nhãn 菩Bồ 薩Tát 章chương 終chung 三tam


❖
Phiên âm: 10/5/2016 ◊ Cập nhật: 10/5/2016