精Tinh 解Giải 評Bình 林Lâm 卷Quyển 之Chi 上Thượng 大Đại 方Phương 廣Quảng 圓Viên 覺Giác 脩Tu 多Đa 羅La 了Liễu 義Nghĩa 經Kinh
Kinh Tinh Giải Bình Lâm Quyển Chi Thượng Đại Phương Quảng Viên Giác Tu Đa La Liễu Nghĩa

太thái 史sử 漪# 園viên 。 焦tiêu 竑# 。 弱nhược 侯hầu 父phụ 。 纂toản 。


太thái 史sử 如như 岡# 。 陳trần 懿# 典điển 。 孟# 常thường 父phụ 。 校giáo 。


(# 晁# 文văn 元nguyên 曰viết 。 圓viên 覺giác 之chi 首thủ 。 佛Phật 為vi 十thập 二nhị 大Đại 士Sĩ 。 說thuyết 如Như 來Lai 本bổn 起khởi 因nhân 德đức 。 修tu 之chi 以dĩ 三tam 觀quán 圓viên 覺giác 。 盖# 自tự 誠thành 而nhi 明minh 者giả 也dã )# 。


(# 如như 山sơn 曰viết 。 此thử 覺giác 有hữu 廣quảng 大đại 義nghĩa 。 有hữu 方phương 圓viên 義nghĩa 。 謂vị 體thể 大đại 而nhi 用dụng 廣quảng 。 理lý 方phương 而nhi 義nghĩa 圓viên 。 方phương 是thị 正chánh 直trực 。 不bất 偏thiên 不bất 邪tà 。 圓viên 是thị 滿mãn 足túc 。 無vô 虧khuy 無vô 缺khuyết 。 亦diệc 可khả 大đại 方phương 是thị 體thể 。 廣quảng 圓viên 是thị 用dụng 。 謂vị 體thể 大đại 而nhi 方phương 正chánh 不bất 偏thiên 。 用dụng 廣quảng 而nhi 圓viên 滿mãn 無vô 缺khuyết 故cố 。 復phục 以dĩ 方phương 連liên 大đại 。 以dĩ 圓viên 連liên 廣quảng 。 又hựu 上thượng 三tam 字tự 是thị 別biệt 。 圓viên 字tự 是thị 惣# 。 意ý 明minh 此thử 覺giác 具cụ 足túc 三tam 大đại 之chi 德đức 故cố 名danh 〔# 圓viên 〕# )# 。


裴# 休hưu 曰viết 。 大đại 者giả 。 其kỳ 性tánh 廣quảng 愽# 。 猶do 如như 虗hư 空không 。 方phương 者giả 。 就tựu 法pháp 得đắc 名danh 。 軌quỹ 持trì 為vi 義nghĩa 。 軌quỹ 生sanh 物vật 解giải 。 任nhậm 持trì 自tự 性tánh 。 廣quảng 者giả 。 從tùng 用dụng 得đắc 名danh 。 廣quảng 多đa 廣quảng 愽# 為vi 義nghĩa 。 廣quảng 多đa 者giả 。 此thử 圓viên 覺giác 性tánh 。 本bổn 有hữu 過quá 塵trần 沙sa 之chi 妙diệu 用dụng 。 潛tiềm 興hưng 密mật 應ưng 。 無vô 有hữu 休hưu 息tức 。 無vô 有hữu 窮cùng 盡tận 。 廣quảng 愽# 者giả 。 此thử 無vô 盡tận 之chi 用dụng 。 一nhất 一nhất 同đồng 與dữ 覺giác 性tánh 。 無vô 有hữu 邊biên 際tế 。 無vô 有hữu 分phần/phân 限hạn 。 圓viên 覺giác 者giả 。 直trực 指chỉ 法pháp 體thể 。 若nhược 不bất 克khắc 體thể 標tiêu 指chỉ 。 則tắc 不bất 知tri 向hướng 來lai 說thuyết 何hà 法pháp 大đại 。 說thuyết 何hà 法pháp 廣quảng 。 圓viên 者giả 。 滿mãn 足túc 周chu 備bị 。 此thử 外ngoại 更cánh 無vô 一nhất 法pháp 。 覺giác 者giả 。 虗hư 明minh 靈linh 照chiếu 。 無vô 諸chư 分phân 別biệt 念niệm 想tưởng 。 此thử 覺giác 非phi 離ly 凡phàm 局cục 聖thánh 。 非phi 離ly 境cảnh 局cục 心tâm 。 心tâm 境cảnh 凡phàm 聖thánh 本bổn 空không 。 唯duy 是thị 靈linh 覺giác 。 故cố 言ngôn 圓viên 也dã 。 脩tu 多đa 羅la 三tam 字tự 。 總tổng 指chỉ 諸chư 經kinh 。 了liễu 義nghĩa 二nhị 字tự 。 歎thán 此thử 一nhất 部bộ 。 是thị 諸chư 經kinh 決quyết 了liễu 之chi 義nghĩa 也dã 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 。 是thị 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 清thanh 淨tịnh 眼nhãn 目mục 。 經kinh 之chi 一nhất 字tự 。 正chánh 是thị 此thử 典điển 。 今kim 隨tùy 文văn 便tiện 。 均quân 於ư 廣quảng 略lược 總tổng 分phân 為vi 三tam 。 一nhất 信tín 聞văn 時thời 主chủ 。 二nhị 說thuyết 處xứ 依y 真chân 。 三tam 同đồng 體thể 法pháp 眾chúng 。 今kim 初sơ 信tín 聞văn 時thời 主chủ 。


如như 是thị 我ngã 聞văn 。

一nhất 時thời 婆Bà 伽Già 婆Bà 。 入nhập 於ư 神thần 通thông 。 大đại 光quang 明minh 藏tạng 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 聖thánh 人nhân 說thuyết 法Pháp 。 但đãn 為vi 顯hiển 如như 。 唯duy 如như 為vi 是thị 。 故cố 稱xưng 如như 是thị 。 又hựu 真chân 不bất 違vi 俗tục 名danh 如như 。 俗tục 順thuận 於ư 真chân 為vi 是thị 。 又hựu 如như 者giả 當đương 理lý 之chi 言ngôn 。 是thị 者giả 無vô 非phi 之chi 穪# 。 又hựu 有hữu 無vô 不bất 二nhị 為vi 如như 。 如như 非phi 有hữu 無vô 為vi 是thị 。 若nhược 唯duy 就tựu 當đương 經kinh 說thuyết 者giả 。 凡phàm 聖thánh 因nhân 果quả 。 不bất 異dị 圓viên 覺giác 〔# 名danh 〕# 唯duy 此thử 因nhân 果quả 。 方phương 離ly 過quá 非phi 為vi 是thị )# 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 諸chư 佛Phật 有hữu 常thường 光quang 放phóng 光quang 。 若nhược 約ước 常thường 光quang 。 即tức 是thị 藏tạng 論luận 云vân 。 心tâm 性tánh 不bất 起khởi 。 即tức 是thị 大đại 智trí 慧tuệ 光quang 明minh 。 徧biến 照chiếu 法Pháp 界Giới 。 若nhược 約ước 所sở 放phóng 光quang 及cập 所sở 起khởi 通thông 。 即tức 神thần 通thông 光quang 明minh 之chi 藏tạng )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 如như 是thị 之chi 法Pháp 。 我ngã 從tùng 佛Phật 聞văn 。 聞văn 成thành 就tựu 也dã 。 我ngã 即tức 文Văn 殊Thù 及cập 阿A 難Nan 海hải 。 五ngũ 蘊uẩn 假giả 者giả 。 云vân 何hà 稱xưng 我ngã 。 我ngã 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 凡phàm 夫phu 徧biến 計kế 。 二nhị 外ngoại 道đạo 宗tông 計kế 。 三tam 諸chư 聖thánh 隨tùy 世thế 假giả 分phần/phân 賓tân 主chủ 。 四tứ 法Pháp 身thân 真chân 我ngã 。 今kim 是thị 後hậu 二nhị 。 故cố 無vô 故cố 也dã 。 聞văn 謂vị 耳nhĩ 根căn 發phát 識thức 。 雖tuy 因nhân 耳nhĩ 處xứ 。 癈phế 別biệt 從tùng 總tổng 。 故cố 稱xưng 我ngã 聞văn 。 非phi 邪tà 慢mạn 心tâm 。 而nhi 有hữu 所sở 說thuyết 。 若nhược 無vô 相tướng 宗tông 。 我ngã 既ký 無vô 我ngã 。 聞văn 亦diệc 無vô 聞văn 。 從tùng 緣duyên 空không 故cố 。 不bất 壞hoại 假giả 名danh 。 即tức 不bất 聞văn 聞văn 耳nhĩ 。


時thời 成thành 就tựu 也dã 。 一nhất 時thời 者giả 。 即tức 說thuyết 聽thính 之chi 時thời 。 心tâm 境cảnh 泯mẫn 。 理lý 智trí 融dung 。 凡phàm 聖thánh 如như 。 本bổn 始thỉ 會hội 。 此thử 諸chư 二nhị 法pháp 皆giai 一nhất 之chi 時thời 。 婆bà 伽già 婆bà 。 主chủ 成thành 就tựu 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 能năng 破phá 煩phiền 惱não 。 名danh 婆Bà 伽Già 婆Bà 。 即tức 當đương 斷đoạn 德đức 。 以dĩ 顯hiển 法Pháp 身thân 。 淨tịnh 土độ 說thuyết 經Kinh 。 法pháp 報báo 不bất 分phân 。 非phi 應ứng 化hóa 矣hĩ 。 故cố 佛Phật 德đức 經Kinh 云vân 。 是thị 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 。 最tối 清thanh 淨tịnh 覺giác 。 極cực 於ư 法Pháp 界Giới 。 盡tận 於ư 虗hư 空không 。 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。 若nhược 約ước 諸chư 經kinh 。 多đa 是thị 佛Phật 字tự 。 孤cô 山sơn 曰viết 。 藏tạng 即tức 寶bảo 性tánh 法Pháp 界Giới 藏tạng 。 起khởi 信tín 心tâm 真Chân 如Như 。 是thị 諸chư 佛Phật 眾chúng 生sanh 之chi 本bổn 源nguyên 。 神thần 通thông 光quang 明minh 之chi 性tánh 體thể 。 塵trần 沙sa 德đức 用dụng 並tịnh 蘊uẩn 其kỳ 中trung 。 百bách 千thiên 通thông 光quang 皆giai 從tùng 斯tư 起khởi 。 故cố 云vân 藏tạng 也dã 。 亦diệc 名danh 法pháp 性tánh 土thổ/độ 。 亦diệc 名danh 常Thường 寂Tịch 光Quang 土thổ/độ 。 息tức 諸chư 分phân 別biệt 。 智trí 與dữ 理lý 冥minh 。 名danh 為vi 入nhập 矣hĩ 。


三tam 昧muội 正chánh 受thọ 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 光quang 嚴nghiêm 住trụ 持trì 。 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 清thanh 淨tịnh 覺giác 地địa 。


(# 如như 山sơn 曰viết 。 三tam 昧muội 正chánh 受thọ 。 即tức 論luận 所sở 云vân 。 無vô 漏lậu 無vô 明minh 。 種chủng 種chủng 業nghiệp 幻huyễn 。 皆giai 同đồng 真Chân 如Như 性tánh 相tướng 。 是thị 也dã 。 華hoa 嚴nghiêm 亦diệc 云vân 。 心tâm 佛Phật 及cập 眾chúng 生sanh 。 是thị 三tam 無vô 差sai 別biệt )# 。


(# 論luận 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 本bổn 來lai 常thường 住trụ 。 入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 然nhiên 聖thánh 證chứng 此thử 境cảnh 。 直trực 曰viết 住trụ 持trì 。 凡phàm 不bất 知tri 同đồng 。 但đãn 指chỉ 覺giác )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 唐đường 梵Phạm 雙song 彰chương 也dã 。 安an 住trụ 藏tạng 中trung 。 不bất 受thọ 諸chư 受thọ 。 名danh 為vi 正chánh 受thọ 。 又hựu 三tam 昧muội 此thử 云vân 正chánh 思tư 。 謂vị 在tại 定định 時thời 。 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 。 審thẩm 正chánh 思tư 察sát 故cố 。 二nhị 明minh 與dữ 凡phàm 聖thánh 同đồng 體thể 者giả 。 既ký 入nhập 其kỳ 源nguyên 。 即tức 同đồng 其kỳ 體thể 故cố 。 本bổn 覺giác 明minh 如như 。 始thỉ 覺giác 明minh 來lai 。 始thỉ 本bổn 不bất 二nhị 。 名danh 曰viết 如Như 來Lai 。 是thị 則tắc 眾chúng 生sanh 。 有hữu 本bổn 無vô 始thỉ 。 是thị 如như 不bất 來lai 。


如như 山sơn 曰viết 。 重trùng 重trùng 交giao 光quang 。 照chiếu 曜diệu 炳bỉnh 著trước 。 曰viết 光quang 嚴nghiêm 。 安an 住trụ 永vĩnh 絕tuyệt 攀phàn 緣duyên 曰viết 住trụ 。 住trụ 持trì 不bất 失thất 不bất 壞hoại 曰viết 持trì 。 是thị 諸chư 下hạ 。 迷mê 真chân 起khởi 妄vọng 。 妄vọng 見kiến 眾chúng 生sanh 。 妄vọng 體thể 元nguyên 空không 。 全toàn 是thị 本bổn 覺giác 心tâm 地địa 。 妄vọng 不bất 能năng 染nhiễm 。 故cố 云vân 清thanh 淨tịnh 故cố 。


身thân 心tâm 寂tịch 滅diệt 。 平bình 等đẳng 本bổn 際tế 。


(# 裴# 休hưu 曰viết 。 皆giai 同đồng 一nhất 際tế 。 即tức 圓viên 覺giác 本bổn 際tế 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 凡phàm 聖thánh 身thân 心tâm 。 取thủ 相tương 似tự 異dị 。 相tương/tướng 皆giai 虗hư 妄vọng 。 當đương 體thể 寂tịch 滅diệt 。 寂tịch 滅diệt 故cố 平bình 等đẳng 。


圓viên 滿mãn 十thập 方phương 。 不bất 二nhị 隨tùy 順thuận 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 不bất 二nhị 隨tùy 順thuận 。 謂vị 隨tùy 順thuận 不bất 二nhị 也dã 。 西tây 域vực 語ngữ 倒đảo 。 譯dịch 者giả 廻hồi 文văn 不bất 盡tận 故cố 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 既ký 與dữ 覺giác 體thể 無vô 異dị 。 故cố 隨tùy 體thể 圓viên 滿mãn 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 為vi 二nhị 。 凡phàm 夫phu 順thuận 生sanh 死tử 。 二Nhị 乘Thừa 趣thú 涅Niết 槃Bàn 。 今kim 皆giai 不bất 住trụ 。 故cố 云vân 隨tùy 順thuận 。 又hựu 依y 報báo 則tắc 淨tịnh 穢uế 。 不bất 二nhị 。 正chánh 報báo 則tắc 生sanh 佛Phật 不bất 二nhị 。 克khắc 體thể 則tắc 身thân 心tâm 不bất 二nhị 。 通thông 該cai 則tắc 自tự 他tha 不bất 二nhị 。 與dữ 此thử 相tương 應ứng 。 是thị 隨tùy 順thuận 矣hĩ 。


於ư 不bất 二nhị 境cảnh 。 現hiện 諸chư 淨tịnh 土độ 。


(# 裴# 休hưu 曰viết 。 土thổ/độ 雖tuy 多đa □# 。 不bất 出xuất 其kỳ 三tam 。 一nhất 法pháp 性tánh 。 二nhị 受thọ 用dụng 。 三tam 變biến 化hóa 。 若nhược 開khai 受thọ 用dụng 自tự 他tha 。 即tức 成thành 四tứ 土thổ/độ 。 緣duyên 唯duy 二nhị 種chủng 。 謂vị 淨tịnh 及cập 穢uế 。 或hoặc 性tánh 及cập 相tương/tướng )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 佛Phật 無vô 現hiện 土thổ/độ 之chi 念niệm 。 如như 明minh 鏡kính 無vô 心tâm 。 而nhi 現hiện 諸chư 淨tịnh 土độ 者giả 。 是thị 無vô 念niệm 而nhi 應ưng 緣duyên 。 如như 明minh 鏡kính 無vô 心tâm 而nhi 現hiện 像tượng 。 故cố 肇triệu 公công 云vân 。 淨tịnh 土độ 穢uế 土thổ/độ 。 盖# 隨tùy 眾chúng 生sanh 之chi 所sở 宜nghi 。 淨tịnh 者giả 示thị 之chi 以dĩ 寶bảo 玉ngọc 。 穢uế 者giả 示thị 之chi 以dĩ 瓦ngõa 礫lịch 。 美mỹ 惡ác 自tự 彼bỉ 。 於ư 我ngã 無vô 定định 。 無vô 定định 之chi 土thổ/độ 。 乃nãi 名danh 淨tịnh 土độ 。 隨tùy 類loại 普phổ 應ưng 。 故cố 云vân 諸chư 也dã 。


與dữ 大đại 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 十thập 萬vạn 人nhân 俱câu 。 其kỳ 名danh 曰viết 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 。 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 普Phổ 眼Nhãn 菩Bồ 薩Tát 。 金Kim 剛Cang 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 。 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 。 清Thanh 淨Tịnh 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 威Uy 德Đức 自Tự 在Tại 菩Bồ 薩Tát 。 辨biện 音âm 菩Bồ 薩Tát 。 淨Tịnh 諸Chư 業Nghiệp 障Chướng 菩Bồ 薩Tát 。 普Phổ 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 圓Viên 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 賢Hiền 善Thiện 首Thủ 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 而nhi 為vi 上thượng 首thủ 。 與dữ 諸chư 眷quyến 屬thuộc 。 皆giai 入nhập 三tam 昧muội 。 同đồng 住trụ 如Như 來Lai 。 平bình 等đẳng 法Pháp 會hội 。


(# 裴# 休hưu 曰viết 。 菩Bồ 提Đề 此thử 云vân 覺giác 。 即tức 所sở 求cầu 佛Phật 果Quả 。 薩tát 埵đóa 此thử 云vân 有hữu 情tình 。 即tức 所sở 化hóa 眾chúng 生sanh 。 又hựu 此thử 有hữu 了liễu 悟ngộ 之chi 覺giác 。 餘dư 緣duyên 慮lự 之chi 情tình 。 又hựu 是thị 求cầu 菩Bồ 提Đề 之chi 有hữu 情tình 也dã 。 摩ma 訶ha 大đại 也dã 。 曰viết 十thập 萬vạn 人nhân 。 而nhi 僅cận 敘tự 諸chư 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 為vi 十thập 萬vạn 之chi 標tiêu 領lãnh )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 皆giai 入nhập 三tam 昧muội 者giả 。 由do 入nhập 定định 故cố 。 得đắc 住trụ 佛Phật 境cảnh 也dã 。 當đương 爾nhĩ 之chi 時thời 。 凡phàm 聖thánh 體thể 同đồng 。 因nhân 果quả 一nhất 相tương/tướng 故cố 。 言ngôn 法Pháp 會hội 者giả 。 法pháp 性tánh 之chi 會hội 。 無vô 我ngã 無vô 人nhân 也dã 。 自tự 下hạ 正chánh 宗tông 分phần/phân 中trung 。 十thập 一nhất 重trùng 問vấn 答đáp 。 束thúc 之chi 為vi 二nhị 。 初sơ 一nhất 問vấn 答đáp 。 令linh 信tín 解giải 真chân 正chánh 。 成thành 本bổn 起khởi 因nhân 。 後hậu 十thập 問vấn 答đáp 。 令linh 依y 解giải 脩tu 行hành 。 隨tùy 根căn 證chứng 入nhập 。


於ư 是thị 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 大đại 悲bi 世Thế 尊Tôn 。 願nguyện 為vì 此thử 會hội 。 諸chư 來lai 法Pháp 眾chúng 。 說thuyết 於ư 如Như 來Lai 。 本bổn 起khởi 清thanh 淨tịnh 。 因Nhân 地Địa 法Pháp 行hành 。 及cập 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 大Đại 乘Thừa 中trung 。 發phát 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 遠viễn 離ly 諸chư 病bệnh 。 能năng 使sử 未vị 來lai 。 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 求cầu 大Đại 乘Thừa 者giả 。 不bất 墮đọa 邪tà 見kiến 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 此thử 云vân 妙diệu 首thủ 。 亦diệc 云vân 妙diệu 吉cát 祥tường 。 表biểu 信tín 解giải 之chi 智trí 故cố 。 亦diệc 云vân 妙diệu 德đức 。 表biểu 證chứng 智trí 故cố 。 文văn 中trung 說thuyết 本bổn 起khởi 因Nhân 地Địa 。 究cứu 真chân 真chân 妄vọng 。 以dĩ 成thành 正chánh 解giải 。 成thành 就tựu 信tín 根căn 故cố )# 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 求cầu 大Đại 乘Thừa 者giả 下hạ 。 謂vị 末Mạt 法Pháp 中trung 。 正chánh 解giải 難nan 得đắc 。 其kỳ 有hữu 或hoặc 恣tứ 心tâm 五ngũ 欲dục 。 或hoặc 宗tông 習tập 異dị 道đạo 。 或hoặc 執chấp 滯trệ 二Nhị 乘Thừa 者giả 。 置trí 之chi 言ngôn 外ngoại 。 縱túng/tung 有hữu 發phát 意ý 。 唯duy 求cầu 大Đại 乘Thừa 。 若nhược 不bất 聞văn 此thử 法Pháp 門môn 。 亦diệc 墮đọa 邪tà 見kiến )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 佛Phật 昔tích 根căn 本bổn 所sở 起khởi 。 最tối 初sơ 之chi 心tâm 。 圓viên 照chiếu 本bổn 體thể 。 元nguyên 無vô 煩phiền 惱não 。 故cố 曰viết 本bổn 起khởi 清thanh 淨tịnh 。 因nhân 德đức 法pháp 行hành 者giả 。 因nhân 行hành 所sở 依y 之chi 心tâm 德đức 也dã 。 大Đại 乘Thừa 之chi 體thể 。 是thị 本bổn 始thỉ 覺giác 。 今kim 請thỉnh 於ư 覺giác 悟ngộ 心tâm 中trung 說thuyết 發phát 心tâm 。 發phát 清thanh 淨tịnh 心tâm 者giả 。 即tức 前tiền 第đệ 二nhị 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 也dã 。 此thử 心tâm 一nhất 發phát 之chi 後hậu 。 永vĩnh 無vô 忘vong 失thất 。 無vô 忘vong 故cố 。 魔ma 惑hoặc 不bất 嬈nhiễu 。 故cố 請thỉnh 宣tuyên 一nhất 味vị 。 決quyết 定định 真chân 實thật 。 使sử 求cầu 大Đại 乘Thừa 者giả 。 聞văn 此thử 法Pháp 門môn 。 不bất 墮đọa 邪tà 見kiến 。


爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。


善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 汝nhữ 等đẳng 乃nãi 能năng 。 為vi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 諮tư 詢tuân 如Như 來Lai 。 因Nhân 地Địa 法Pháp 行hành 。 及cập 為vì 末mạt 世thế 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 求cầu 大Đại 乘Thừa 者giả 。 得đắc 正chánh 住trụ 持trì 。 不bất 墮đọa 邪tà 見kiến 。 汝nhữ 今kim 諦đế 聽thính 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。


善thiện 男nam 子tử 。 無vô 上thượng 法Pháp 王Vương 。 有hữu 大đại 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 名danh 為vi 圓Viên 覺Giác 。 流lưu 出xuất 一nhất 切thiết 清thanh 淨tịnh 。 真Chân 如Như 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 及cập 波ba 羅la 密mật 。 教giáo 授thọ 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 本bổn 起khởi 因Nhân 地Địa 。 皆giai 依y 圓viên 照chiếu 。 清thanh 淨tịnh 覺giác 相tướng 。 永vĩnh 斷đoạn 無vô 明minh 。 方phương 成thành 佛Phật 道Đạo 。 云vân 何hà 無vô 明minh 。


(# 智trí 論luận 釋thích 云vân 。 再tái 言ngôn 善thiện 哉tai 者giả 。 善thiện 之chi 至chí 也dã 。 大Đại 乘Thừa 了liễu 義nghĩa 。 理lý 合hợp 宣tuyên 揚dương 。 針châm 芥giới 未vị 投đầu 。 且thả 默mặc 斯tư 要yếu 。 既ký 當đương 嘉gia 會hội 。 根căn 熟thục 咸hàm 臻trăn 。 將tương 演diễn 妙diệu 門môn 。 必tất 資tư 發phát 問vấn 。 今kim 之chi 所sở 請thỉnh 。 實thật 謂vị 起khởi 予# 。 利lợi 樂lạc 寔thật 多đa 。 再tái 言ngôn 歎thán 善thiện 。 離ly 本bổn 心tâm 外ngoại 。 別biệt 有hữu 所sở 求cầu 。 見kiến 妄vọng 見kiến 真chân 。 並tịnh 為vi 邪tà 見kiến )# 。


(# 裴# 休hưu 曰viết 。 圓viên 覺giác 自tự 性tánh 本bổn 無vô 。 為vi 妄vọng 變biến 異dị 。 即tức 是thị 真Chân 如Như 。 真chân 謂vị 真chân 實thật 。 顯hiển 非phi 虛hư 妄vọng 。 如như 謂vị 如như 常thường 。 表biểu 無vô 變biến 易dị 。 謂vị 此thử 真chân 實thật 。 於ư 一nhất 切thiết 位vị 。 常thường 如như 其kỳ 性tánh 故cố 。 又hựu 真chân 者giả 體thể 非phi 偽ngụy 妄vọng 。 如như 者giả 性tánh 無vô 改cải 異dị 。 故cố 曰viết 真Chân 如Như )# 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 流lưu 出xuất 。 謂vị 非phi 別biệt 有hữu 法pháp 。 從tùng 中trung 流lưu 出xuất 於ư 外ngoại 。 但đãn 依y 覺giác 性tánh 。 顯hiển 示thị 諸chư 門môn 。 功công 德đức 無vô 有hữu 窮cùng 盡tận 。 應ứng 用dụng 無vô 有hữu 疲bì 厭yếm 。 名danh 為vi 流lưu 出xuất 故cố )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 世Thế 尊Tôn 先tiên 讚tán 後hậu 許hứa 。 而nhi 復phục 令linh 諦đế 聽thính 者giả 。 誠thành 令linh 審thẩm 諦đế 勿vật 雜tạp 餘dư 緣duyên 。 無vô 以dĩ 生sanh 滅diệt 心tâm 行hành 。 聽thính 實thật 相tướng 法pháp 也dã 。 無vô 上thượng 法Pháp 王Vương 。 佛Phật 也dã 。 於ư 法pháp 自tự 在tại 。 更cánh 無vô 有hữu 上thượng 。 陀đà 羅la 尼ni 。 此thử 云vân 總tổng 持trì 。 謂vị 圓viên 覺giác 體thể 中trung 。 有hữu 塵trần 沙sa 德đức 用dụng 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 持trì 之chi 不bất 失thất 。 門môn 者giả 。 出xuất 入nhập 義nghĩa 也dã 。 圓viên 覺giác 者giả 。 正chánh 指chỉ 法pháp 體thể 也dã 。 從tùng 中trung 流lưu 出xuất 一nhất 切thiết 。 清thanh 淨tịnh 真Chân 如Như 。 菩Bồ 提Đề 此thử 云vân 覺giác 。 涅Niết 槃Bàn 此thử 云vân 寂tịch 滅diệt 。 波ba 羅la 此thử 云vân 彼bỉ 岸ngạn 。 密mật 具cụ 云vân 密mật 多đa 。 應ưng 云vân 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 也dã 。 教giáo 授thọ 菩Bồ 薩Tát 。 顯hiển 上thượng 所sở 流lưu 真Chân 如Như 等đẳng 法pháp 之chi 業nghiệp 用dụng 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 是thị 所sở 教giáo 。 真Chân 如Như 等đẳng 是thị 能năng 教giáo 。 故cố 謂vị 真Chân 如Như 是thị 理lý 。 次thứ 二nhị 果quả 。 波Ba 羅La 蜜Mật 是thị 。 因nhân 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 本bổn 起khởi 因Nhân 地Địa 。 牒điệp 其kỳ 所sở 問vấn 也dã 。 皆giai 依y 。 謂vị 無vô 佛Phật 不bất 爾nhĩ 也dã 。 圓viên 照chiếu 即tức 能năng 照chiếu 也dã 。 離ly 於ư 偏thiên 曲khúc 。 清thanh 淨tịnh 覺giác 相tướng 。 即tức 所sở 照chiếu 也dã 。 寂tịch 寥liêu 虗hư 廓khuếch 。 了liễu 無vô 情tình 塵trần 。 亦diệc 可khả 照chiếu 體thể 清thanh 淨tịnh 。 是thị 覺giác 之chi 相tướng 。 但đãn 以dĩ 初sơ 悟ngộ 。 能năng 所sở 未vị 忘vong 。 故cố 云vân 相tương/tướng 也dã 。 本bổn 覺giác 既ký 顯hiển 。 無vô 明minh 本bổn 無vô 。 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。 名danh 為vi 永vĩnh 斷đoạn 。 塵trần 沙sa 諸chư 佛Phật 以dĩ 此thử 為vi 因nhân 。 然nhiên 欲dục 明minh 清thanh 淨tịnh 覺giác 性tánh 。 欲dục 示thị 圓viên 頓đốn 妙diệu 門môn 。 不bất 先tiên 推thôi 破phá 無vô 明minh 。 所sở 作tác 盡tận 扶phù 顛điên 倒đảo 。 故cố 決quyết 真chân 心tâm 本bổn 有hữu 。 便tiện 推thôi 妄vọng 性tánh 元nguyên 無vô 。 依y 此thử 了liễu 悟ngộ 分phân 明minh 。 始thỉ 得đắc 名danh 為vi 因nhân 德đức 。 故cố 徵trưng 之chi 曰viết 。 云vân 何hà 無vô 明minh 。


善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 種chủng 種chủng 顛điên 倒đảo 。 猶do 如như 迷mê 人nhân 。 四tứ 方phương 易dị 處xứ 。


(# 如như 山sơn 曰viết 。 倒đảo 有hữu 所sở 執chấp 。 顛điên 但đãn 荒hoang 狂cuồng 。 由do 顛điên 故cố 倒đảo 。 如như 迷mê 自tự 故cố 認nhận 他tha 也dã )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 眾chúng 生sanh 未vị 曾tằng 悟ngộ 。 故cố 心tâm 識thức 狂cuồng 亂loạn 。 背bội 覺giác 合hợp 塵trần 。 如như 人nhân 乍sạ 至chí 川xuyên 原nguyên 。 或hoặc 入nhập 荒hoang 落lạc 。 忽hốt 然nhiên 心tâm 惑hoặc 。 以dĩ 東đông 為vi 西tây 。 既ký 一nhất 方phương 迷mê 。 餘dư 三tam 俱câu 轉chuyển 。 故cố 云vân 易dị 處xứ 。 然nhiên 正chánh 迷mê 之chi 時thời 。 方phương 亦diệc 不bất 轉chuyển 。 忽hốt 然nhiên 醒tỉnh 悟ngộ 。 還hoàn 是thị 舊cựu 方phương 。


妄vọng 認nhận 四tứ 大đại 。 為vi 自tự 身thân 相tướng 。 六lục 塵trần 緣duyên 影ảnh 。 為vi 自tự 心tâm 相tướng 。 譬thí 彼bỉ 病bệnh 目mục 。 見kiến 空không 中trung 華hoa 。 及cập 第đệ 二nhị 月nguyệt 。


善thiện 男nam 子tử 。 空không 實thật 無vô 華hoa 。 病bệnh 者giả 妄vọng 執chấp 。


(# 斐# 休hưu 曰viết 。 迷mê 身thân 迷mê 心tâm 。 惣# 有hữu 四tứ 對đối 。 顛điên 倒đảo 謂vị 四tứ 大đại 非phi 我ngã 。 認nhận 為vi 我ngã 。 法Pháp 身thân 真chân 我ngã 而nhi 不bất 認nhận 。 是thị 第đệ 一nhất 對đối 。 四tứ 大đại 如như 幻huyễn 本bổn 無vô 而nhi 見kiến 有hữu 。 法Pháp 身thân 真chân 實thật 本bổn 有hữu 而nhi 見kiến 無vô 。 是thị 第đệ 二nhị 對đối 。 緣duyên 念niệm 生sanh 滅diệt 。 認nhận 為vi 真chân 心tâm 。 真chân 心tâm 了liễu 然nhiên 。 而nhi 不bất 自tự 認nhận 。 是thị 第đệ 三tam 對đối 。 緣duyên 念niệm 如như 珠châu 中trung 黑hắc 色sắc 。 全toàn 空không 而nhi 執chấp 有hữu 。 真chân 心tâm 如như 珠châu 中trung 明minh 相tướng 。 實thật 有hữu 而nhi 見kiến 無vô 。 是thị 第đệ 四tứ 對đối )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 四tứ 大đại 從tùng 緣duyên 假giả 和hòa 合hợp 有hữu 。 無vô 我ngã 無vô 主chủ 。 畢tất 竟cánh 是thị 空không 。 離ly 我ngã 我ngã 所sở 。 凡phàm 夫phu 種chủng 種chủng 造tạo 業nghiệp 。 長trường/trưởng 劫kiếp 輪luân 迴hồi 。 只chỉ 由do 迷mê 自tự 法Pháp 身thân 。 執chấp 此thử 四tứ 大đại 為vi 我ngã 。 六lục 塵trần 是thị 境cảnh 。 識thức 體thể 是thị 心tâm 。 心tâm 對đối 根căn 塵trần 。 有hữu 緣duyên 慮lự 相tương/tướng 。 慮lự 相tương/tướng 如như 影ảnh 。 舉cử 體thể 全toàn 無vô 。 自tự 心tâm 靈linh 明minh 。 本bổn 非phi 緣duyên 慮lự 。 今kim 認nhận 緣duyên 慮lự 謂vị 是thị 自tự 心tâm 。 念niệm 念niệm 隨tùy 之chi 。 漂phiêu 沉trầm 苦khổ 海hải 。 如như 珠châu 明minh 徹triệt 本bổn 非phi 青thanh 黃hoàng 。 對đối 青thanh 黃hoàng 時thời 即tức 有hữu 影ảnh 相tương/tướng 。 愚ngu 執chấp 其kỳ 色sắc 謂vị 是thị 其kỳ 珠châu 。 如như 迷mê 自tự 心tâm 認nhận 緣duyên 影ảnh 也dã 。 譬thí 如như 翳ế 眼nhãn 觀quán 空không 裏lý 。 無vô 華hoa 妄vọng 見kiến 華hoa 。 揑niết 目mục 望vọng 月nguyệt 輪luân 。 月nguyệt 邊biên 別biệt 見kiến 月nguyệt 。 空không 華hoa 幻huyễn 月nguyệt 皆giai 喻dụ 妄vọng 見kiến 。 眾chúng 生sanh 一nhất 念niệm 迷mê 心tâm 翳ế 目mục 。 而nhi 於ư 圓viên 明minh 體thể 上thượng 。 妄vọng 見kiến 生sanh 滅diệt 身thân 心tâm 。 故cố 曰viết 空không 實thật 無vô 華hoa 。 病bệnh 者giả 妄vọng 執chấp 。 之chi 言ngôn 正chánh 對đối 前tiền 妄vọng 認nhận 之chi 語ngữ 。 若nhược 悟ngộ 真Chân 如Như 無vô 相tướng 。 但đãn 是thị 一nhất 心tâm 。 如như 空không 本bổn 無vô 華hoa 。 天thiên 唯duy 一nhất 月nguyệt 。


由do 妄vọng 執chấp 故cố 。 非phi 唯duy 惑hoặc 此thử 。 虗hư 空không 自tự 性tánh 。 亦diệc 復phục 迷mê 彼bỉ 。 實thật 華hoa 生sanh 處xứ 。 由do 此thử 妄vọng 有hữu 。 輪luân 轉chuyển 生sanh 死tử 。 故cố 名danh 無vô 明minh 。


(# 首thủ 楞lăng 云vân 。 見kiến 聞văn 如như 幻huyễn 翳ế 。 三tam 界giới 若nhược 空không 華hoa 。 聞văn 復phục 翳ế 根căn 除trừ 。 塵trần 消tiêu 覺giác 圓viên 淨tịnh )# 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 非phi 惟duy 惑hoặc 此thử 虛hư 空không 。 自tự 此thử 二nhị 句cú 。 若nhược 具cụ 法pháp 合hợp 。 應ưng 云vân 。 非phi 唯duy 惑hoặc 此thử 。 真chân 空không 自tự 性tánh 。 亦diệc 復phục 迷mê 彼bỉ 。 身thân 心tâm 生sanh 處xứ )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 虗hư 空không 之chi 性tánh 。 清thanh 淨tịnh 無vô 物vật 。 今kim 執chấp 華hoa 生sanh 空không 處xứ 。 即tức 似tự 空không 變biến 成thành 華hoa 。 妄vọng 見kiến 空không 華hoa 。 無vô 生sanh 而nhi 生sanh 。 無vô 物vật 成thành 物vật 。 是thị 迷mê 惑hoặc 虗hư 空không 之chi 性tánh 也dã 。 既ký 執chấp 華hoa 從tùng 空không 生sanh 。 即tức 不bất 知tri 從tùng 翳ế 而nhi 起khởi 。 翳ế 則tắc 實thật 是thị 華hoa 之chi 生sanh 處xứ 。 非phi 謂vị 真chân 實thật 之chi 華hoa 。 此thử 乃nãi 但đãn 恠# 空không 裏lý 有hữu 華hoa 。 不bất 覺giác 眼nhãn 中trung 有hữu 翳ế 。 外ngoại 嫌hiềm 身thân 心tâm 苦khổ 惱não 。 不bất 知tri 由do 畜súc 迷mê 情tình 。 妄vọng 執chấp 身thân 心tâm 。 則tắc 塵trần 沙sa 劫kiếp 中trung 。 輪luân 迴hồi 不bất 絕tuyệt 。 地địa 獄ngục 鬼quỷ 畜súc 八bát 苦khổ 五ngũ 衰suy 。 為vi 害hại 之chi 深thâm 。 故cố 名danh 無vô 明minh 。 明minh 則tắc 令linh 人nhân 解giải 脫thoát 。 不bất 生sanh 輪luân 轉chuyển 。


善thiện 男nam 子tử 。 此thử 無vô 明minh 者giả 。 非phi 實thật 有hữu 體thể 。 如như 夢mộng 中trung 人nhân 。 夢mộng 時thời 非phi 無vô 。 及cập 至chí 於ư 醒tỉnh 。 了liễu 無vô 所sở 得đắc 。


(# 如như 山sơn 曰viết 。 唯duy 此thử 無vô 明minh 。 橫hoạnh/hoành 從tùng 空không 起khởi 。 今kim 悟ngộ 無vô 明minh 滅diệt 則tắc 行hành 滅diệt 。 行hành 滅diệt 則tắc 識thức 滅diệt 。 乃nãi 至chí 老lão 死tử 滅diệt 也dã )# 。


(# 又hựu 云vân 。 了liễu 斯tư 無vô 體thể 。 諸chư 行hành 不bất 生sanh 。 不bất 生sanh 故cố 無vô 滅diệt 。 生sanh 滅diệt 滅diệt 已dĩ 。 寂tịch 滅diệt 為vi 樂lạc )# 。


裴# 休hưu 曰viết 。 此thử 無vô 明minh 名danh 者giả 。 但đãn 是thị 假giả 名danh 。 內nội 外ngoại 求cầu 之chi 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 推thôi 其kỳ 際tế 。 元nguyên 是thị 妙diệu 明minh 。 故cố 曰viết 非phi 實thật 有hữu 體thể 。 既ký 曰viết 無vô 體thể 。 道Đạo 理lý 難nan 見kiến 。 如như 睡thụy 時thời 夢mộng 物vật 。 直trực 見kiến 是thị 有hữu 。 寤ngụ 欲dục 求cầu 之chi 。 終chung 不bất 可khả 得đắc 。


如như 眾chúng 空không 華hoa 滅diệt 於ư 虗hư 空không 。 不bất 可khả 說thuyết 言ngôn 。 有hữu 定định 滅diệt 處xứ 。 何hà 以dĩ 所sở 。 無vô 生sanh 處xứ 故cố 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 於ư 無vô 生sanh 中trung 。 妄vọng 見kiến 生sanh 滅diệt 。 是thị 故cố 說thuyết 名danh 。 輪luân 轉chuyển 生sanh 死tử 。


(# 楞lăng 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 此thử 迷mê 無vô 本bổn 。 性tánh 畢tất 竟cánh 空không 。 昔tích 本bổn 無vô 迷mê 。 似tự 有hữu 迷mê 覺giác 。 覺giác 迷mê 迷mê 滅diệt 。 覺giác 不bất 生sanh 迷mê 。 此thử 正chánh 是thị 無vô 生sanh 之chi 理lý 。 若nhược 決quyết 定định 忍nhẫn 可khả 於ư 心tâm 。 名danh 無vô 生sanh 法pháp 。 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 生sanh 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 滅diệt 。 若nhược 能năng 如như 是thị 解giải 。 諸chư 佛Phật 常thường 現hiện 前tiền )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 空không 華hoa 若nhược 無vô 滅diệt 處xứ 。 即tức 應ưng 還hoàn 在tại 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 言ngôn 空không 無vô 也dã 。 盖# 見kiến 時thời 本bổn 無vô 生sanh 處xứ 。 不bất 見kiến 何hà 尋tầm 滅diệt 處xứ 。 前tiền 說thuyết 生sanh 死tử 。 由do 於ư 無vô 明minh 。 無vô 明minh 既ký 無vô 。 何hà 有hữu 生sanh 死tử 。 無vô 明minh 及cập 與dữ 生sanh 死tử 。 本bổn 末mạt 一nhất 切thiết 俱câu 無vô 。 眾chúng 生sanh 於ư 此thử 無vô 中trung 。 迷mê 情tình 橫hoạnh/hoành 見kiến 生sanh 死tử 。 由do 是thị 橫hoạnh/hoành 見kiến 之chi 故cố 。 故cố 說thuyết 名danh 輪luân 轉chuyển 生sanh 死tử 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 如Như 來Lai 因Nhân 地Địa 。 修tu 圓viên 覺giác 者giả 。 知tri 是thị 空không 華hoa 。 即tức 無vô 輪luân 轉chuyển 。 亦diệc 無vô 身thân 心tâm 。 受thọ 彼bỉ 生sanh 死tử 。 非phi 作tác 故cố 無vô 。 本bổn 性tánh 無vô 故cố 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 〔# 知tri 〕# 空không 華hoa 〔# 即tức 〕# 。 即tức 無vô 輪luân 轉chuyển 。 還hoàn 丹đan 一nhất 粒lạp 。 點điểm 鐵thiết 成thành 金kim 。 真chân 理lý 一nhất 言ngôn 。 點điểm 凡phàm 成thành 聖thánh )# 。


(# 斐# 休hưu 曰viết 。 若nhược 計kế 有hữu 身thân 心tâm 。 是thị 免miễn 輪luân 迴hồi 之chi 者giả 。 未vị 免miễn 我ngã 執chấp 。 亦diệc 無vô 身thân 心tâm 。 則tắc 我ngã 我ngã 所sở 亡vong 。 方phương 為vi 解giải 脫thoát 。 是thị 即tức 照chiếu 五ngũ 蘊uẩn 空không 。 度độ 一nhất 切thiết 厄ách 是thị □# □# □# □# □# □# )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 修tu 圓viên 覺giác 者giả 。 知tri 是thị 空không 華hoa 。 即tức 依y 真chân 而nhi 悟ngộ 妄vọng 者giả 也dã 。 既ký 知tri 萬vạn 法pháp 如như 空không 華hoa 。 豈khởi 更cánh 見kiến 有hữu 輪luân 轉chuyển 。 是thị 無vô 生sanh 死tử 之chi 法pháp 也dã 。 不bất 唯duy 無vô 法pháp 。 亦diệc 無vô 生sanh 死tử 之chi 人nhân 。 外ngoại 遺di 世thế 界giới 。 內nội 脫thoát 身thân 心tâm 。 不bất 計kế 身thân 。 身thân 同đồng 空không 虗hư 。 不bất 計kế 心tâm 。 心tâm 同đồng 法Pháp 界Giới 。 然nhiên 非phi 由do 我ngã 作tác 觀quán 行hành 。 方phương 得đắc 身thân 心tâm 空không 無vô 。 本bổn 性tánh 空không 寂tịch 。 元nguyên 來lai 無vô 故cố 。 故cố 金kim 剛cang 三tam 時thời 經Kinh 云vân 。 若nhược 此thử 眾chúng 生sanh 。 無vô 生sanh 於ư 化hóa 。 不bất 生sanh 無vô 化hóa 。 其kỳ 化hóa 大đại 焉yên 。 次thứ 展triển 轉chuyển 拂phất 迹tích 。 釋thích 成thành 正chánh 因nhân 。


彼bỉ 知tri 覺giác 者giả 。 猶do 如như 虗hư 空không 。 知tri 虗hư 空không 者giả 。 即tức 空không 華hoa 相tương/tướng 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 無vô 知tri 覺giác 性tánh 。 有hữu 無vô 俱câu 遣khiển 。 是thị 則tắc 名danh 為vi 。 淨tịnh 覺giác 隨tùy 順thuận 。


(# 行hành 簡giản 子tử 曰viết 。 此thử 節tiết 一nhất 則tắc 拂phất 其kỳ 覺giác 妄vọng 之chi 智trí 。 二nhị 又hựu 泯mẫn 其kỳ 拂phất 心tâm 。 三tam 則tắc 遮già 其kỳ 斷đoạn 滅diệt 。 四tứ 則tắc 總tổng 結kết 。 其kỳ 離ly 過quá 未vị 。 則tắc 釋thích 其kỳ 成thành 因nhân 。 後hậu 文văn 則tắc 徵trưng 拂phất 所sở 由do 。 釋thích 歸quy 圓viên 實thật )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 彼bỉ 知tri 覺giác 者giả 。 能năng 覺giác 身thân 心tâm 性tánh 本bổn 無vô 。 亦diệc 如như 太thái 虗hư 。 都đô 無vô 所sở 有hữu 。 知tri 能năng 覺giác 無vô 者giả 。 即tức 同đồng 空không 華hoa 。 咎cữu 即tức 無vô 也dã 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 無vô 知tri 覺giác 性tánh 。 特đặc 不bất 起khởi 念niệm 分phân 別biệt 空không 有hữu 耳nhĩ 。 有hữu 無vô 既ký 不bất 當đương 情tình 。 斯tư 即tức 心tâm 言ngôn 路lộ 絕tuyệt 。 清thanh 淨tịnh 覺giác 體thể 從tùng 此thử 顯hiển 彰chương 。 但đãn 不bất 背bối/bội 之chi 合hợp 塵trần 。 即tức 名danh 隨tùy 順thuận 。 亦diệc 非phi 別biệt 有hữu 能năng 順thuận 。 故cố 羅la 什thập 云vân 。 無vô 心tâm 於ư 合hợp 。 合hợp 者giả 合hợp 焉yên 。 隨tùy 順thuận 淨tịnh 覺giác 。 故cố 言ngôn 淨tịnh 覺giác 隨tùy 順thuận 。 如như 是thị 執chấp 盡tận 病bệnh 除trừ 。 然nhiên 後hậu 興hưng 心tâm 運vận 行hành 。 則tắc 聚tụ 沙sa 畫họa 地địa 。 合hợp 掌chưởng 低đê 頭đầu 。 皆giai 成thành 佛Phật 道Đạo 。 如như 斯tư 脩tu 習tập 。 可khả 謂vị 正chánh 因nhân 。


何hà 以dĩ 故cố 。 虗hư 空không 性tánh 故cố 。 常thường 不bất 動động 故cố 。 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 無vô 起khởi 滅diệt 故cố 。 無vô 知tri 見kiến 故cố 。 如như 法Pháp 界Giới 性tánh 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 徧biến 十thập 方phương 故cố 。 是thị 則tắc 名danh 為vi 。 因Nhân 地Địa 法Pháp 行hành 。 菩Bồ 薩Tát 因nhân 此thử 。 於ư 大Đại 乘Thừa 中trung 。 發phát 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 依y 此thử 脩tu 行hành 。 不bất 墮đọa 邪tà 見kiến 。


(# 裴# 休hưu 曰viết 。 虛hư 空không 性tánh 常thường 不bất 動động 二nhị 句cú 。 明minh 諸chư 法pháp 。 此thử 不bất 皆giai 是thị 顯hiển 一nhất 心tâm 也dã 。 論luận 指chỉ 一nhất 心tâm 。 云vân 如Như 來Lai 藏tạng 故cố 。 楞lăng 伽già 亦diệc 云vân 。 寂tịch 滅diệt 者giả 名danh 為vi 一nhất 心tâm 。 一nhất 心tâm 者giả 名danh 如Như 來Lai 藏tạng )# 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 無vô 起khởi 滅diệt 。 無vô 知tri 見kiến 。 非phi 唯duy 不bất 可khả 識thức 識thức 。 抑ức 亦diệc 不bất 可khả 智trí 知tri 。 識thức 智trí 俱câu 如như 。 方phương 為vi 自tự 體thể 真chân 實thật 識thức 知tri 大đại 智trí 慧tuệ 光quang 明minh 徧biến 照chiếu )# 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 法Pháp 界Giới 性tánh 與dữ 如Như 來Lai 藏tạng 。 體thể 同đồng 義nghĩa 別biệt 。 別biệt 有hữu 其kỳ 二nhị 。 一nhất 者giả 在tại 有hữu 情tình 數số 中trung 。 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。 在tại 非phi 情tình 數số 中trung 。 名danh 法Pháp 界Giới 性tánh )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 身thân 心tâm 幻huyễn 妄vọng 。 可khả 說thuyết 全toàn 空không 。 知tri 覺giác 稱xưng 理lý 。 因nhân 何hà 又hựu 拂phất 。 有hữu 無vô 俱câu 絕tuyệt 。 約ước 何hà 修tu 行hành 。 盖# 相tương/tướng 因nhân 諸chư 相tướng 。 猶do 如như 虗hư 空không 。 本bổn 自tự 不bất 生sanh 。 今kim 無vô 可khả 滅diệt 。 非phi 謂vị 拂phất 之chi 方phương 全toàn 空không 也dã 。 又hựu 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 常thường 寂tịch 不bất 動động 。 不bất 來lai 不bất 去khứ 。 非phi 已dĩ 去khứ 。 非phi 未vị 來lai 。 非phi 現hiện 起khởi 。 故cố 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 無vô 起khởi 滅diệt 。 無vô 知tri 見kiến 。 盖# 見kiến 生sanh 死tử 起khởi 者giả 。 即tức 云vân 執chấp 情tình 。 見kiến 生sanh 死tử 滅diệt 者giả 。 即tức 云vân 知tri 覺giác 。 今kim 既ký 無vô 可khả 起khởi 可khả 滅diệt 。 何hà 有hữu 能năng 執chấp 能năng 知tri 。 情tình 器khí 交giao 徹triệt 。 心tâm 境cảnh 不bất 分phân 。 藏tạng 心tâm 如như 法Pháp 界Giới 性tánh 。 究cứu 境cảnh 三tam 際tế 。 始thỉ 終chung 常thường 然nhiên 。 徧biến 周chu 虗hư 空không 。 眾chúng 德đức 具cụ 足túc 。 圓viên 滿mãn 徧biến 十thập 方phương 。 無vô 邊biên 無vô 際tế 。 良lương 由do 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 本bổn 自tự 如như 斯tư 。 豈khởi 須tu 減giảm 舊cựu 添# 新tân 滅diệt 惑hoặc 生sanh 智trí 。 是thị 以dĩ 三tam 重trọng/trùng 泯mẫn 絕tuyệt 。 冥minh 合hợp 覺giác 心tâm 。 將tương 此thử 為vi 本bổn 修tu 行hành 。 始thỉ 得đắc 正chánh 名danh 因Nhân 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 下hạ 但đãn 結kết 前tiền 文văn 。 更cánh 無vô 別biệt 義nghĩa 。


於ư 是thị 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 大đại 悲bi 世Thế 尊Tôn 。 願nguyện 為vì 此thử 會hội 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 及cập 為vì 末mạt 世thế 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 脩tu 大Đại 乘Thừa 者giả 。 聞văn 此thử 圓viên 覺giác 。 清thanh 淨tịnh 境cảnh 界giới 。 云vân 何hà 脩tu 行hành 。


世Thế 尊Tôn 。 若nhược 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 知tri 如như 幻huyễn 者giả 。 身thân 心tâm 亦diệc 幻huyễn 。 云vân 何hà 以dĩ 幻huyễn 。 還hoàn 脩tu 於ư 幻huyễn 。 若nhược 諸chư 幻huyễn 性tánh 。 一nhất 切thiết 盡tận 滅diệt 。 則tắc 無vô 有hữu 心tâm 。 誰thùy 為vi 脩tu 行hành 。 云vân 何hà 復phục 說thuyết 。 脩tu 行hành 如như 幻huyễn 。 若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。 本bổn 不bất 脩tu 行hành 。 於ư 生sanh 死tử 中trung 。 常thường 居cư 幻huyễn 化hóa 。 曾tằng 不bất 了liễu 知tri 。 如như 幻huyễn 境cảnh 界giới 。 令linh 妄vọng 想tưởng 心tâm 。 云vân 何hà 解giải 脫thoát 。 願nguyện 為vì 末mạt 世thế 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 作tác 何hà 方phương 便tiện 。 漸tiệm 次thứ 脩tu 習tập 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 永vĩnh 離ly 諸chư 幻huyễn 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 普phổ 賢hiền 之chi 義nghĩa 。 略lược 有hữu 三tam 釋thích 。 一nhất 約ước 自tự 體thể 。 體thể 性tánh 周chu 徧biến 曰viết 普phổ 。 隨tùy 緣duyên 成thành 德đức 曰viết 賢hiền 。 二nhị 約ước 諸chư 位vị 。 曲khúc 濟tế 無vô 迂# 曰viết 普phổ 。 鄰lân 極cực 亞# 聖thánh 曰viết 賢hiền 。 三tam 約ước 當đương 位vị 德đức 無vô 不bất 周chu 曰viết 普phổ 。 調điều 柔nhu 善thiện 順thuận 曰viết 賢hiền 。 表biểu 於ư 理lý 行hành 。 今kim 此thử 門môn 中trung 。 依y 圓viên 覺giác 妙diệu 心tâm 。 徵trưng 幻huyễn 法pháp 而nhi 明minh 正chánh 行hạnh 裴# 休hưu 曰viết 。 如như 幻huyễn 之chi 文văn 。 法pháp 喻dụ 各các 開khai 五ngũ 法pháp 。 喻dụ 中trung 五ngũ 者giả 。 如như 結kết 一nhất 〔# 中trung 〕# 幻huyễn 作tác 一nhất 馬mã 。 一nhất 所sở 依y 〔# 中trung 〕# 二nhị 幻huyễn 師sư 術thuật 法pháp 。 三tam 所sở 幻huyễn 馬mã 。 四tứ 馬mã 有hữu 即tức 無vô 。 五ngũ 癡si 執chấp 為vi 馬mã 。 法pháp 中trung 五ngũ 者giả 。 一nhất 真chân 性tánh 。 二nhị 心tâm 識thức 。 三tam 依y 他tha 起khởi 。 四tứ 我ngã 法pháp 即tức 空không 。 五ngũ 迷mê 執chấp 我ngã 法pháp 。 下hạ 諸chư 幻huyễn 喻dụ 。 皆giai 倣# 此thử 知tri )# 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 經kinh 文văn 若nhược 諸chư 幻huyễn 性tánh 下hạ 。 此thử 問vấn 亦diệc 從tùng 前tiền 拂phất 迹tích 中trung 來lai 。 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 經Kinh 云vân 。 眾chúng 生sanh 之chi 心tâm 。 性tánh 本bổn 空không 寂tịch 。 空không 寂tịch 之chi 心tâm 。 體thể 無vô 色sắc 相tướng 。 云vân 何hà 修tu 習tập 。 得đắc 本bổn 空không 心tâm )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 信tín 解giải 圓viên 覺giác 。 即tức 是thị 當đương 根căn 。 雖tuy 達đạt 天thiên 真chân 。 未vị 明minh 緣duyên 起khởi 。 大Đại 士Sĩ 悲bi 憫mẫn 。 接tiếp 下hạ 垂thùy 方phương 。 反phản 覆phúc 徵trưng 問vấn 。 用dụng 心tâm 解giải 行hành 。 如như 何hà 契khế 合hợp 。 世Thế 尊Tôn 下hạ 。 知tri 如như 幻huyễn 者giả 。 身thân 心tâm 亦diệc 幻huyễn 。 解giải 也dã 。 云vân 何hà 以dĩ 幻huyễn 。 還hoàn 修tu 於ư 幻huyễn 。 行hành 也dã 。 謂vị 身thân 心tâm 既ký 如như 幻huyễn 。 能năng 知tri 亦diệc 是thị 幻huyễn 。 將tương 幻huyễn 還hoàn 除trừ 幻huyễn 。 幻huyễn 幻huyễn 何hà 窮cùng 盡tận 。 若nhược 諸chư 幻huyễn 性tánh 下hạ 。 謂vị 若nhược 以dĩ 幻huyễn 故cố 。 一nhất 切thiết 皆giai 空không 。 能năng 所sở 總tổng 無vô 。 遣khiển 誰thùy 脩tu 習tập 。 云vân 何hà 復phục 說thuyết 。 修tu 行hành 如như 幻huyễn 。 若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。 本bổn 空không 本bổn 不bất 修tu 。 多đa 生sanh 生sanh 死tử 苦khổ 。 今kim 空không 今kim 不bất 修tu 。 云vân 何hà 則tắc 脫thoát 苦khổ 。 不bất 了liễu 如như 幻huyễn 境cảnh 界giới 者giả 。 未vị 達đạt 緣duyên 起khởi 事sự 相tướng 也dã 。 從tùng 來lai 不bất 達đạt 事sự 。 妄vọng 想tưởng 不bất 解giải 脫thoát 。 今kim 還hoàn 不bất 了liễu 知tri 。 如như 何hà 得đắc 解giải 脫thoát 。 故cố 得đắc 請thỉnh 脩tu 習tập 方phương 便tiện 。 謂vị 初sơ 觀quán 一nhất 體thể 。 雖tuy 覺giác 全toàn 真chân 。 後hậu 遇ngộ 八bát 風phong 。 紛phân 然nhiên 起khởi 妄vọng 。 行hành 如như 窮cùng 子tử 。 解giải 似tự 電điện 光quang 。 何hà 法pháp 修tu 治trị 。 永vĩnh 除trừ 病bệnh 本bổn 。


爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。


善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 汝nhữ 等đẳng 乃nãi 能năng 。 為vi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 修tu 習tập 菩Bồ 薩Tát 。 如Như 幻Huyễn 三Tam 昧Muội 。 方phương 便tiện 漸tiệm 次thứ 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 得đắc 離ly 諸chư 幻huyễn 。 汝nhữ 今kim 諦đế 聽thính 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。


善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 種chủng 種chủng 幻huyễn 化hóa 。 皆giai 生sanh 如Như 來Lai 。 圓viên 覺giác 妙diệu 心tâm 。 猶do 如như 空không 華hoa 。 從tùng 空không 而nhi 有hữu 。 幻huyễn 華hoa 雖tuy 滅diệt 。 空không 性tánh 不bất 壞hoại 。


(# 如như 山sơn 曰viết 。 世Thế 尊Tôn 告cáo 普phổ 賢hiền 。 大đại 約ước 有hữu 四tứ 。 一nhất 標tiêu 幻huyễn 從tùng 以dĩ 生sanh 。 以dĩ 為vi 義nghĩa 本bổn 。 二nhị 明minh 幻huyễn 盡tận 覺giác 滿mãn 。 次thứ 釋thích 前tiền 疑nghi 。 三tam 多đa 離ly 幻huyễn 顯hiển 覺giác 。 正chánh 示thị 用dụng 心tâm 。 四tứ 辨biện 幻huyễn 覺giác 不bất 俱câu 。 結kết 酬thù 其kỳ 請thỉnh )# 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 妄vọng 託thác 真chân 起khởi 。 說thuyết 真chân 為vi 源nguyên 。 現hiện 且thả 迷mê 真chân 。 真chân 本bổn 無vô 玄huyền 。 如như 二nhị 月nguyệt 託thác 本bổn 月nguyệt 而nhi 起khởi 。 依y 本bổn 月nguyệt 為vi 起khởi 。 二nhị 之chi 依y 本bổn 月nguyệt 。 實thật 無vô 二nhị 輪luân 。 即tức 是thị 二nhị 無vô 其kỳ 體thể 。 故cố 經kinh 說thuyết 種chủng 種chủng 生sanh 於ư 覺giác 心tâm 。 不bất 是thị 心tâm 生sanh 種chủng 種chủng 。 然nhiên 諸chư 經kinh 論luận 俱câu 說thuyết 萬vạn 法pháp 一nhất 心tâm 。 三tam 界giới 唯duy 識thức 。 宗tông 途đồ 有hữu 異dị 。 學học 者giả 罕# 知tri )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 三tam 昧muội 此thử 云vân 正chánh 受thọ 。 由do 達đạt 身thân 心tâm 如như 幻huyễn 。 則tắc 冥minh 本bổn 覺giác 真Chân 如Như 。 如như 鏡kính 受thọ 影ảnh 。 非phi 受thọ 非phi 拒cự 故cố 名danh 正chánh 受thọ 。 種chủng 種chủng 幻huyễn 化hóa 。 謂vị 有hữu 漏lậu 五ngũ 蘊uẩn 十thập 二nhị 處xứ 十thập 八bát 界giới 等đẳng 也dã 。 是thị 諸chư 有hữu 徧biến 法pháp 。 皆giai 無vô 自tự 體thể 。 無vô 自tự 體thể 故cố 。 必tất 假giả 所sở 依y 。 依y 圓viên 覺giác 心tâm 而nhi 生sanh 起khởi 也dã 。 依y 真chân 起khởi 妄vọng 。 猶do 如như 空không 中trung 。 畢tất 竟cánh 實thật 無vô 起khởi 滅diệt 。 但đãn 以dĩ 眼nhãn 翳ế 。 空không 中trung 見kiến 華hoa 。 既ký 翳ế 時thời 。 華hoa 依y 空không 現hiện 。 故cố 言ngôn 從tùng 空không 而nhi 有hữu 。 如như 圓viên 覺giác 妙diệu 性tánh 。 畢tất 竟cánh 無vô 生sanh 。 但đãn 以dĩ 心tâm 迷mê 。 性tánh 中trung 見kiến 妄vọng 。 既ký 迷mê 時thời 。 妄vọng 依y 覺giác 現hiện 。 故cố 言ngôn 生sanh 於ư 覺giác 也dã 。 然nhiên 眼nhãn 翳ế 則tắc 見kiến 華hoa 。 生sanh 於ư 空không 中trung 。 翳ế 差sai 則tắc 見kiến 華hoa 滅diệt 於ư 空không 中trung 。 華hoa 雖tuy 滅diệt 。 而nhi 空không 常thường 在tại 。 然nhiên 華hoa 生sanh 時thời 不bất 生sanh 。 滅diệt 時thời 不bất 滅diệt 。 有hữu 翳ế 有hữu 差sai 。 見kiến 生sanh 見kiến 滅diệt 。


眾chúng 生sanh 幻huyễn 心tâm 。 還hoàn 依y 幻huyễn 滅diệt 。 諸chư 幻huyễn 盡tận 滅diệt 。 覺giác 心tâm 不bất 動động 。 依y 幻huyễn 說thuyết 覺giác 。 亦diệc 名danh 為vi 幻huyễn 。 若nhược 說thuyết 有hữu 覺giác 。 猶do 未vị 離ly 幻huyễn 。 說thuyết 無vô 覺giác 者giả 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 是thị 故cố 幻huyễn 滅diệt 。 名danh 為vi 不Bất 動Động 。


(# 此thử 節tiết 眾chúng 生sanh 下hạ 。 言ngôn 幻huyễn 滅diệt 寬khoan 滿mãn 。 依y 幻huyễn 下hạ 。 合hợp 下hạ 節tiết 。 令linh 離ly 幻huyễn 顯hiển 覺giác 。 正chánh 示thị 用dụng 心tâm 。 即tức 答đáp 前tiền 請thỉnh 問vấn 修tu 習tập 之chi 意ý 也dã )# 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 普phổ 賢hiền 之chi 問vấn 。 不bất 疑nghi 合hợp 修tu 不bất 修tu 。 但đãn 於ư 修tu 中trung 。 疑nghi 用dụng 心tâm 違vi 。 姑cô 一nhất 向hướng 但đãn 請thỉnh 。 如như 何hà 修tu 行hành 離ly 幻huyễn 。 兼kiêm 己kỷ 自tự 遮già 不bất 修tu 之chi 失thất 。 故cố 此thử 段đoạn 釋thích 疑nghi 了liễu 。 又hựu 示thị 用dụng 心tâm 。 後hậu 段đoạn 即tức 會hội 通thông 方phương 便tiện 漸tiệm 次thứ 之chi 語ngữ )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 謂vị 此thử 幻huyễn 心tâm 。 由do 知tri 了liễu 達đạt 。 方phương 得đắc 除trừ 滅diệt 。 所sở 了liễu 是thị 幻huyễn 。 能năng 了liễu 亦diệc 幻huyễn 。 能năng 所sở 雙song 亡vong 。 即tức 契khế 圓viên 覺giác 。 其kỳ 猶do 波ba 因nhân 水thủy 起khởi 。 波ba 滅diệt 水thủy 存tồn 。 幻huyễn 從tùng 覺giác 生sanh 。 幻huyễn 滅diệt 覺giác 滿mãn 。 依y 幻huyễn 說thuyết 覺giác 。 對đối 緣duyên 而nhi 起khởi 。 故cố 亦diệc 是thị 幻huyễn 。 若nhược 說thuyết 有hữu 覺giác 。 對đối 妄vọng 之chi 覺giác 。 亦diệc 名danh 為vi 幻huyễn 。 不bất 對đối 妄vọng 者giả 。 本bổn 有hữu 之chi 覺giác 。 則tắc 非phi 虗hư 幻huyễn 。 若nhược 起khởi 此thử 心tâm 。 起khởi 則tắc 如như 幻huyễn 。 若nhược 謂vị 一nhất 覺giác 俱câu 無vô 。 即tức 名danh 真chân 者giả 。 此thử 意ý 居cư 然nhiên 如như 幻huyễn 。 舉cử 遷thiên 而nhi 言ngôn 。 起khởi 心tâm 動động 念niệm 。 言ngôn 妄vọng 言ngôn 真chân 。 無vô 非phi 幻huyễn 也dã 。 若nhược 泯mẫn 絕tuyệt 無vô 號hiệu 。 分phân 別biệt 不bất 生sanh 。 圓viên 覺giác 真chân 心tâm 。 自tự 然nhiên 顯hiển 現hiện 。 元nguyên 無vô 幻huyễn 化hóa 。 故cố 言ngôn 不bất 動động 。


善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 應ưng 當đương 遠viễn 離ly 。 一nhất 切thiết 幻huyễn 化hóa 。 虗hư 妄vọng 境cảnh 界giới 。 由do 堅kiên 執chấp 持trì 。 遠viễn 離ly 心tâm 故cố 。 心tâm 如như 幻huyễn 者giả 。 亦diệc 復phục 遠viễn 離ly 。 遠viễn 離ly 為vi 幻huyễn 。 亦diệc 復phục 遠viễn 離ly 。 離ly 遠viễn 離ly 幻huyễn 。 亦diệc 復phục 遠viễn 離ly 。 得đắc 無vô 所sở 離ly 。 即tức 除trừ 諸chư 幻huyễn 。


(# 裴# 休hưu 曰viết 。 無vô 所sở 離ly 者giả 。 有hữu 其kỳ 二nhị 意ý 。 一nhất 則tắc 冥minh 於ư 真chân 覺giác 。 真chân 覺giác 則tắc 不bất 可khả 離ly 。 二nhị 則tắc 到đáo 真chân 覺giác 之chi 中trung 。 自tự 然nhiên 無vô 如như 上thượng 節tiết 〔# 節tiết 〕# 之chi 幻huyễn 可khả 離ly 。 故cố 荷hà 澤trạch 云vân 。 妄vọng 起khởi 即tức 覺giác 。 妄vọng 滅diệt 覺giác 滅diệt )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 。 幻huyễn 化hóa 虗hư 妄vọng 境cảnh 界giới 者giả 。 離ly 諸chư 幻huyễn 境cảnh 也dã 。 由do 堅kiên 執chấp 持trì 。 遠viễn 離ly 心tâm 故cố 。 心tâm 如như 幻huyễn 者giả 。 亦diệc 復phục 遠viễn 離ly 者giả 。 離ly 離ly 幻huyễn 之chi 心tâm 也dã 。 遠viễn 離ly 為vi 幻huyễn 。 亦diệc 復phục 遠viễn 離ly 者giả 。 遠viễn 離ly 幻huyễn 之chi 離ly 也dã 。 離ly 遠viễn 離ly 幻huyễn 。 亦diệc 復phục 遠viễn 離ly 。 遠viễn 離ly 離ly 之chi 離ly 也dã 。 皆giai 言ngôn 遠viễn 離ly 者giả 有hữu 二nhị 。 一nhất 止chỉ 一nhất 觀quán 。 止chỉ 離ly 者giả 。 休hưu 心tâm 息tức 意ý 。 永vĩnh 不bất 追truy 攀phàn 。 如như 人nhân 遇ngộ 熊hùng 不bất 應ưng 共cộng 盈doanh 。 觀quán 離ly 者giả 。 虗hư 空không 之chi 法pháp 。 體thể 性tánh 皆giai 空không 。 如như 夢mộng 枷già 鎻# 。 寤ngụ 則tắc 已dĩ 離ly 。 夢mộng 中trung 見kiến 夢mộng 。 展triển 轉chuyển 覺giác 於ư 前tiền 非phi 。 直trực 到đáo 窹# 時thời 。 所sở 見kiến 方phương 實thật 。 故cố 云vân 得đắc 無vô 所sở 離ly 。 即tức 除trừ 諸chư 幻huyễn 。


譬thí 如như 鑽toàn 火hỏa 。 兩lưỡng 木mộc 相tương 因nhân 。 火hỏa 出xuất 木mộc 盡tận 。 灰hôi 飛phi 烟yên 滅diệt 。 以dĩ 幻huyễn 修tu 幻huyễn 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 諸chư 幻huyễn 雖tuy 盡tận 。 不bất 入nhập 斷đoạn 滅diệt 。


(# 此thử 下hạ 辨biện 幻huyễn 覺giác 不bất 俱câu 。 結kết 酬thù 其kỳ 請thỉnh )# 。


(# 裴# 休hưu 曰viết 。 喻dụ 中trung 關quan 於ư 顯hiển 覺giác 。 盖# 文văn 略lược 爾nhĩ 。 若nhược 欲dục 具cụ 之chi 。 應ưng 以dĩ 地địa 喻dụ 圓viên 覺giác 。 木mộc 從tùng 地địa 出xuất 。 燒thiêu 滅diệt 惣# 盡tận 。 唯duy 有hữu 地địa 存tồn 。 心tâm 幻huyễn 化hóa 生sanh 於ư 圓viên 覺giác 。 如như 心tâm 幻huyễn 化hóa 遣khiển 盡tận 。 圓viên 覺giác 元nguyên 來lai 不bất 動động )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 如như 有hữu 一nhất 段đoạn 乾can/kiền/càn 木mộc 。 以dĩ 一nhất 木mộc 燧toại 。 鑽toàn 之chi 火hỏa 出xuất 。 還hoàn 將tương 卻khước 燒thiêu 二nhị 木mộc 。 木mộc 火hỏa 既ký 盡tận 。 烟yên 自tự 然nhiên 滅diệt 。 既ký 滅diệt 灰hôi 燼tẫn 。 任nhậm 運vận 飛phi 散tán 。 不bất 同đồng 二nhị 木mộc 形hình 質chất 為vi 礙ngại 。 木mộc 段đoạn 喻dụ 所sở 脩tu 幻huyễn 妄vọng 。 木mộc 燧toại 喻dụ 能năng 修tu 幻huyễn 智trí 。 烟yên 喻dụ 離ly 。 灰hôi 喻dụ 遣khiển 。 以dĩ 幻huyễn 脩tu 幻huyễn 下hạ 。 上thượng 三tam 句cú 。 正chánh 合hợp 喻dụ 之chi 現hiện 文văn 。 下hạ 一nhất 句cú 。 兼kiêm 前tiền 密mật 顯hiển 真chân 覺giác 。


善thiện 男nam 子tử 。 知tri 幻huyễn 即tức 離ly 。 不bất 作tác 方phương 便tiện 。 離ly 幻huyễn 即tức 覺giác 。 亦diệc 無vô 漸tiệm 次thứ 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 依y 此thử 脩tu 行hành 。 如như 是thị 及cập 能năng 。 永vĩnh 離ly 諸chư 幻huyễn 。


(# 前tiền 云vân 。 作tác 何hà 方phương 便tiện 。 漸tiệm 次thứ 修tu 習tập 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 永vĩnh 離ly 諸chư 幻huyễn 。 故cố 佛Phật 示thị 用dụng 心tâm 竟cánh 。 結kết 答đáp 。 不bất 作tác 方phương 便tiện 。 亦diệc 無vô 漸tiệm 次thứ 。 如như 是thị 乃nãi 能năng 。 永vĩnh 離ly 諸chư 幻huyễn 。 會hội 通thông 問vấn 中trung 之chi 。 文văn 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 知tri 之chi 是thị 幻huyễn 。 已dĩ 名danh 為vi 離ly 。 但đãn 得đắc 離ly 幻huyễn 。 即tức 元nguyên 是thị 覺giác 。 更cánh 無vô 階giai 級cấp 。 漸tiệm 變biến 為vi 覺giác 。 如như 人nhân 夢mộng 見kiến 身thân 瘡sang 。 問vấn 醫y 求cầu 藥dược 。 寤ngụ 來lai 既ký 知tri 是thị 夢mộng 。 更cánh 欲dục 作tác 何hà 方phương 便tiện 。 若nhược 待đãi 方phương 便tiện 。 修tu 之chi 漸tiệm 離ly 。 即tức 是thị 實thật 法pháp 。 何hà 名danh 幻huyễn 化hóa 。 若nhược 執chấp 實thật 有hữu 。 還hoàn 是thị 妄vọng 計kế 。 何hà 名danh 脩tu 行hành 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。 結kết 成thành 真chân 離ly 。 亦diệc 是thị 通thông 用dụng 結kết 前tiền 用dụng 心tâm 之chi 文văn 。


於ư 是thị 普Phổ 眼Nhãn 菩Bồ 薩Tát 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 大đại 悲bi 世Thế 尊Tôn 。 願nguyện 為vì 此thử 會hội 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 及cập 為vì 末mạt 世thế 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 演diễn 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 行hành 漸tiệm 次thứ 。 云vân 何hà 思tư 惟duy 。 云vân 何hà 住trụ 持trì 。 眾chúng 生sanh 未vị 悟ngộ 。 作tác 何hà 方phương 便tiện 。 及cập 正chánh 思tư 惟duy 。 聞văn 佛Phật 如Như 來Lai 。 說thuyết 此thử 三tam 昧muội 。 心tâm 生sanh 迷mê 悶muộn 。 即tức 於ư 圓viên 覺giác 。 不bất 能năng 悟ngộ 入nhập 。 願nguyện 興hưng 慈từ 悲bi 。 假giả 說thuyết 方phương 便tiện 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 謂vị 之chi 普phổ 眼nhãn 者giả 。 由do 此thử 法Pháp 門môn 。 令linh 觀quán 身thân 心tâm 無vô 體thể 。 根căn 識thức 塵trần 境cảnh 。 世thế 及cập 出xuất 世thế 。 一nhất 身thân 他tha 身thân 。 一nhất 切thiết 清thanh 淨tịnh 。 徧biến 滿mãn 法Pháp 界Giới 。 普phổ 同đồng 諸chư 佛Phật 。 觀quán 行hành 成thành 就tựu 。 頓đốn 見kiến 如như 此thử 境cảnh 界giới 。 是thị 真chân 普phổ 眼nhãn 也dã 。 此thử 含hàm 悲bi 智trí 。 謂vị 普phổ 見kiến 諸chư 法pháp 清thanh 淨tịnh 。 是thị 大đại 智trí 普phổ 眼nhãn 。 普phổ 見kiến 眾chúng 生sanh 成thành 佛Phật 。 是thị 大đại 悲bi 普phổ 眼nhãn )# 。


(# 裴# 休hưu 曰viết 。 普phổ 令linh 開khai 悟ngộ 。 以dĩ 開khai 示thị 約ước 能năng 化hóa 。 悟ngộ 入nhập 約ước 所sở 化hóa 故cố 。 約ước 今kim 經kinh 者giả 。 此thử 後hậu 佛Phật 答đáp 全toàn 用dụng 。 先tiên 所sở 顯hiển 示thị 如Như 來Lai 。 淨tịnh 圓viên 覺giác 心tâm 為vi 本bổn 。 以dĩ 觀quán 人nhân 法pháp 二nhị 空không 。 及cập 滅diệt 影ảnh 像tượng 。 無vô 邊biên 虛hư 空không 。 覺giác 所sở 顯hiển 發phát 。 覺giác 圓viên 明minh 故cố 。 顯hiển 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 乃nãi 至chí 等đẳng 同đồng 諸chư 佛Phật 。 即tức 是thị 普phổ 令linh 開khai 悟ngộ 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 普phổ 眼nhãn 標tiêu 請thỉnh 修tu 行hành 漸tiệm 次thứ 者giả 何hà 。 普phổ 賢hiền 所sở 問vấn 幽u 深thâm 。 如Như 來Lai 稱xưng 理lý 而nhi 答đáp 。 先tiên 欲dục 消tiêu 除trừ 心tâm 病bệnh 。 然nhiên 後hậu 萬vạn 行hạnh 俱câu 修tu 。 或hoặc 有hữu 聞văn 前tiền 說thuyết 云vân 。 知tri 幻huyễn 即tức 離ly 。 不bất 作tác 方phương 便tiện 。 亦diệc 無vô 漸tiệm 次thứ 。 謂vị 言ngôn 知tri 之chi 即tức 已dĩ 。 都đô 不bất 假giả 修tu 。 普phổ 眼nhãn 欲dục 使sử 教giáo 法pháp 圓viên 足túc 。 請thỉnh 開khai 起khởi 行hành 之chi 門môn 。 云vân 何hà 以dĩ 下hạ 。 皆giai 別biệt 列liệt 也dã 。 思tư 惟duy 。 觀quán 察sát 真chân 妄vọng 。 即tức 思tư 慧tuệ 也dã 。 住trụ 持trì 。 悟ngộ 得đắc 妙diệu 境cảnh 。 安an 住trụ 其kỳ 中trung 。 持trì 之chi 不bất 失thất 。 即tức 修tu 慧tuệ 也dã 。 普phổ 令linh 開khai 悟ngộ 。 此thử 同đồng 法pháp 華hoa 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 以dĩ 開khai 攝nhiếp 示thị 。 以dĩ 悟ngộ 攝nhiếp 入nhập 。 世Thế 尊Tôn 下hạ 。 反phản 明minh 得đắc 聞văn 佛Phật 說thuyết 。 方phương 便tiện 思tư 惟duy 。 即tức 開khai 悟ngộ 也dã 。 言ngôn 聞văn 此thử 三tam 昧muội 者giả 。 是thị 前tiền 離ly 幻huyễn 法Pháp 門môn 也dã 。 假giả 說thuyết 方phương 便tiện 。 言ngôn 假giả 說thuyết 者giả 。 以dĩ 覺giác 性tánh 本bổn 圓viên 。 妄vọng 法pháp 本bổn 寂tịch 。 實thật 無vô 所sở 修tu 。 但đãn 以dĩ 初sơ 悟ngộ 之chi 人nhân 。 迷mê 習tập 難nạn/nan 為vi 頓đốn 息tức 。 是thị 以dĩ 請thỉnh 於ư 無vô 修tu 之chi 中trung 。 假giả 說thuyết 修tu 習tập 方phương 便tiện 也dã 。


爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 普Phổ 眼Nhãn 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。


善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 汝nhữ 等đẳng 乃nãi 能năng 。 為vi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 問vấn 於ư 如Như 來Lai 。 修tu 行hành 漸tiệm 次thứ 。 思tư 惟duy 住trụ 持trì 。 乃nãi 至chí 假giả 說thuyết 。 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 汝nhữ 今kim 諦đế 聽thính 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。


善thiện 男nam 子tử 。 欲dục 求cầu 如Như 來Lai 。 淨tịnh 圓viên 覺giác 心tâm 。 應ưng 當đương 正chánh 念niệm 。 遠viễn 離ly 諸chư 幻huyễn 。 先tiên 依y 如Như 來Lai 。 奢Xa 摩Ma 他Tha 行hạnh 。 堅kiên 持trì 禁cấm 戒giới 。 安an 處xử 徒đồ 眾chúng 。 宴yến 坐tọa 靜tĩnh 室thất 。 恆hằng 作tác 是thị 念niệm 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 正chánh 念niệm 。 註chú 云vân 無vô 念niệm 。 智trí 論luận 有hữu 云vân 。 有hữu 念niệm 是thị 魔ma 業nghiệp 。 無vô 念niệm 是thị 法pháp 印ấn 。 論luận 云vân 。 離ly 念niệm 相tương/tướng 者giả 。 等đẳng 虛hư 空không 界giới 。 又hựu 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 名danh 為vi 覺giác 。 以dĩ 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 念niệm 念niệm 相tương 續tục 。 未vị 曾tằng 離ly 念niệm 。 故cố 知tri 無vô 念niệm 是thị 正chánh 念niệm 也dã )# 。


(# 或hoặc 問vấn 。 靜tĩnh 室thất 處xứ 眾chúng 。 豈khởi 不bất 相tương 違vi 。 宗tông 密mật 曰viết 。 此thử 有hữu 二nhị 釋thích 。 一nhất 根căn 性tánh 不bất 同đồng 故cố 。 或hoặc 多đa 昏hôn 沉trầm 。 藉tạ 眾chúng 策sách 發phát 。 或hoặc 多đa 掉trạo 舉cử 。 宜nghi 自tự 息tức 緣duyên 。 非phi 為vi 一nhất 人nhân 而nhi 行hành 二nhị 事sự 。 二nhị 定định 慧tuệ 等đẳng 學học 故cố 。 謂vị 圓viên 通thông 觀quán 行hành 。 要yếu 止Chỉ 觀Quán 相tương/tướng 資tư 。 須tu 依y 善thiện 友hữu 。 或hoặc 同đồng 見kiến 同đồng 。 終chung 日nhật 議nghị 論luận 法Pháp 門môn 。 無vô 令linh 用dụng 心tâm 差sai 錯thác 。 差sai 之chi 毫hào 釐li 。 失thất 之chi 千thiên 里lý 。 故cố 淨tịnh 名danh 云vân 。 不bất 必tất 是thị 坐tọa 。 為vi 宴yến 坐tọa 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 世Thế 尊Tôn 之chi 告cáo 普phổ 眼nhãn 。 先tiên 標tiêu 指chỉ 當đương 機cơ 。 曰viết 淨tịnh 圓viên 覺giác 心tâm 。 而nhi 又hựu 指chỉ 前tiền 徵trưng 釋thích 離ly 幻huyễn 。 以dĩ 為vi 起khởi 行hành 之chi 本bổn 。 盖# 執chấp 法pháp 定định 實thật 。 即tức 觀quán 行hành 不bất 成thành 。 故cố 須tu 攝nhiếp 前tiền 為vi 方phương 便tiện 也dã 。 正chánh 念niệm 者giả 。 無vô 念niệm 也dã 。 正chánh 念niệm 與dữ 離ly 幻huyễn 。 反phản 覆phúc 相tương/tướng 成thành 。 由do 離ly 幻huyễn 故cố 正chánh 念niệm 。 正chánh 念niệm 故cố 離ly 幻huyễn 。


何hà 以dĩ 故cố 。 外ngoại 存tồn 有hữu 法pháp 。 則tắc 內nội 起khởi 緣duyên 念niệm 。 內nội 有hữu 緣duyên 念niệm 。 則tắc 外ngoại 見kiến 有hữu 法pháp 。 由do 此thử 雙song 指chỉ 。 在tại 諸chư 行hành 初sơ 。 奢xa 摩ma 他tha 此thử 云vân 止chỉ 。 止chỉ 是thị 定định 義nghĩa 。 下hạ 文văn 釋thích 云vân 。 至chí 靜tĩnh 為vi 行hành 。 定định 有hữu 淺thiển 深thâm 。 故cố 標tiêu 如Như 來Lai 。 簡giản 非phi 麤thô 淺thiển 邪tà 小tiểu 之chi 定định 。 若nhược 亂loạn 心tâm 持trì 戒giới 。 不bất 堪kham 入nhập 此thử 觀quán 門môn 。 故cố 先tiên 定định 後hậu 戒giới 。 堅kiên 持trì 禁cấm 戒giới 者giả 。 一nhất 向hướng 絕tuyệt 緣duyên 。 的đích 不bất 擬nghĩ 犯phạm 。 名danh 曰viết 堅kiên 持trì 。 防phòng 禁cấm 根căn 門môn 。 誡giới 約ước 身thân 口khẩu 。 故cố 名danh 禁cấm 戒giới 。 安an 處xử 徒đồ 眾chúng 者giả 。 即tức 同đồng 行hành 同đồng 見kiến 人nhân 也dã 。 行hành 業nghiệp 既ký 同đồng 。 且thả 相tương/tướng 雕điêu 琢trác 。 迭điệt 共cộng 商thương 量lượng 。 為vi 長trường/trưởng 道đạo 緣duyên 。 故cố 須tu 安an 處xứ 。 宴yến 坐tọa 靜tĩnh 室thất 。 宴yến 默mặc 也dã 。 坐tọa 為vi 攝nhiếp 身thân 。 身thân 住trụ 則tắc 心tâm 安an 。 心tâm 閑nhàn 則tắc 境cảnh 寂tịch 。 欲dục 住trụ 身thân 心tâm 。 故cố 須tu 靜tĩnh 室thất 。 恆hằng 作tác 是thị 念niệm 者giả 。 謂vị 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 一nhất 切thiết 時thời 中trung 。 常thường 如như 是thị 觀quán 也dã 。


我ngã 今kim 此thử 身thân 。 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 。 所sở 謂vị 髮phát 毛mao 爪trảo 齒xỉ 。 皮bì 肉nhục 筋cân 骨cốt 。 髓tủy 腦não 垢cấu 色sắc 。 皆giai 歸quy 於ư 地địa 。 唾thóa 涕thế 膿nùng 血huyết 。 津tân 液dịch 涎tiên 沫mạt 。 痰đàm 淚lệ 精tinh 氣khí 。 大đại 小tiểu 便tiện 利lợi 。 皆giai 歸quy 於ư 水thủy 。 暖noãn 氣khí 歸quy 火hỏa 。 動động 轉chuyển 歸quy 風phong 。 四tứ 大đại 各các 離ly 。 今kim 者giả 妄vọng 身thân 。 當đương 在tại 何hà 處xứ 。


(# 堅kiên 濕thấp 煖noãn 動động 。 假giả 和hòa 合hợp 也dã 。 故cố 寶bảo 積tích 經Kinh 云vân 。 此thử 身thân 生sanh 時thời 與dữ 其kỳ 父phụ 母mẫu 四tứ 大đại 種chủng 性tánh 。 一nhất 類loại 歌ca 羅la 邏la 身thân 。 若nhược 唯duy 地địa 大đại 。 無vô 水thủy 界giới 者giả 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 握ác 乾can/kiền/càn 麨xiểu 灰hôi 。 終chung 不bất 和hòa 合hợp 。 若nhược 唯duy 水thủy 界giới 。 無vô 地địa 界giới 者giả 。 譬thí 如như 油du 水thủy 。 無vô 有hữu 堅kiên 實thật 。 即tức 便tiện 流lưu 散tán 。 若nhược 唯duy 地địa 水thủy 。 無vô 火hỏa 界giới 者giả 。 譬thí 如như 夏hạ 月nguyệt 陰ấm 處xứ 肉nhục 團đoàn 。 無vô 日nhật 光quang 照chiếu 。 即tức 便tiện 爛lạn 壞hoại 。 若nhược 唯duy 地địa 水thủy 火hỏa 。 無vô 風phong 界giới 者giả 。 則tắc 不bất 增tăng 長trưởng 。 淨tịnh 名danh 亦diệc 云vân 。 四tứ 大đại 合hợp 故cố 。 假giả 名danh 為vi 身thân )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 四tứ 大đại 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 也dã 。 四tứ 大đại 合hợp 故cố 。 假giả 名danh 為vi 身thân 。 四tứ 大đại 無vô 主chủ 。 身thân 亦diệc 無vô 我ngã 。 故cố 此thử 經Kinh 文văn 還hoàn 分phần/phân 四tứ 大đại 。 各các 歸quy 來lai 處xứ 。 以dĩ 髮phát 毛mao 爪trảo 齒xỉ 。 等đẳng 歸quy 地địa 者giả 。 堅kiên 凝ngưng 為vi 德đức 也dã 。 以dĩ 唾thóa 涕thế 歸quy 水thủy 者giả 。 閏nhuận 濕thấp 為vi 水thủy 也dã 。 暖noãn 氣khí 歸quy 火hỏa 者giả 。 然nhiên 氣khí 是thị 四tứ 大đại 之chi 本bổn 。 不bất 唯duy 是thị 風phong 。 故cố 水thủy 火hỏa 大đại 中trung 亦diệc 云vân 氣khí 也dã 。 動động 轉chuyển 歸quy 風phong 者giả 。 淨tịnh 名danh 云vân 。 是thị 身thân 無vô 作tác 。 風phong 力lực 所sở 轉chuyển 。 正chánh 觀quán 之chi 時thời 。 四tứ 大đại 各các 有hữu 所sở 歸quy 。 即tức 名danh 為vi 離ly 。 且thả 德đức 有hữu 形hình 礙ngại 而nhi 沉trầm 滯trệ 。 風phong 無vô 形hình 礙ngại 而nhi 輕khinh 舉cử 。 敵địch 體thể 相tướng 迷mê 。 水thủy 火hỏa 亦diệc 且thả 相tương/tướng 陵lăng 奪đoạt 。 故cố 知tri 四tứ 大đại 相tương 違vi 。 各các 各các 差sai 別biệt 。 未vị 審thẩm 我ngã 身thân 屬thuộc 於ư 何hà 大đại 。 若nhược 總tổng 相tương/tướng 屬thuộc 。 即tức 是thị 四tứ 我ngã 。 若nhược 總tổng 不bất 屬thuộc 。 即tức 應ưng 離ly 四tứ 。 別biệt 有hữu 我ngã 身thân 。 故cố 云vân 妄vọng 身thân 。 當đương 在tại 何hà 處xứ 。


即tức 知tri 此thử 身thân 。 畢tất 竟cánh 無vô 體thể 。 和hòa 合hợp 為vi 相tướng 。 實thật 同đồng 幻huyễn 化hóa 。 四tứ 緣duyên 假giả 合hợp 。 妄vọng 有hữu 六lục 根căn 。 六lục 根căn 四tứ 大đại 。 中trung 外ngoại 合hợp 成thành 。 妄vọng 有hữu 緣duyên 氣khí 。 於ư 中trung 積tích 聚tụ 。 似tự 有hữu 緣duyên 相tướng 。 假giả 名danh 為vi 心tâm 。


(# 裴# 休hưu 論luận 曰viết 。 心tâm 無vô 自tự 相tương/tướng 。 託thác 境cảnh 方phương 生sanh 。 境cảnh 性tánh 本bổn 空không 。 由do 心tâm 故cố 現hiện 。 根căn 塵trần 和hòa 合hợp 。 似tự 有hữu 緣duyên 心tâm 。 內nội 外ngoại 推thôi 之chi 。 何hà 是thị 其kỳ 体# 。 長trường/trưởng 輪luân 生sanh 死tử 。 由do 不bất 了liễu 心tâm 。 苟cẩu 能năng 了liễu 之chi 。 圓viên 覺giác 自tự 現hiện 。 故cố 首thủ 楞lăng 云vân 。 狂cuồng 性tánh 自tự 歇hiết 。 歇hiết 即tức 菩Bồ 提Đề 。 勝thắng 淨tịnh 妙diệu 明minh 。 不bất 從tùng 人nhân 得đắc )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 因nhân 前tiền 尋tầm 伺tứ 。 見kiến 如như 實thật 之chi 理lý 。 定định 知tri 四tứ 大đại 非phi 我ngã 。 但đãn 約ước 和hòa 合hợp 。 假giả 名danh 為vi 身thân 。 亦diệc 無vô 實thật 體thể 。 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 。 成thành 於ư 一nhất 色sắc 。 於ư 此thử 色sắc 上thượng 方phương 有hữu 六lục 根căn 。 四tứ 大đại 為vi 中trung 。 六lục 根căn 為vi 外ngoại 。 內nội 外ngoại 和hòa 合hợp 。 假giả 成thành 此thử 身thân 。 由do 此thử 內nội 外ngoại 根căn 塵trần 。 引dẫn 起khởi 妄vọng 心tâm 。 緣duyên 慮lự 不bất 絕tuyệt 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 剎sát 那na 未vị 停đình 。 緣duyên 合hợp 即tức 有hữu 。 緣duyên 散tán 即tức 無vô 。 推thôi 其kỳ 自tự 體thể 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 曰viết 假giả 名danh 為vi 心tâm 。 此thử 虗hư 妄vọng 心tâm 。 雖tuy 假giả 緣duyên 生sanh 。 不bất 離ly 真chân 心tâm 氣khí 分phần/phân 。 故cố 曰viết 緣duyên 氣khí 。 言ngôn 似tự 者giả 。 明minh 非phi 實thật 有hữu 。 緣duyên 相tương/tướng 者giả 。 義nghĩa 慮lự 之chi 相tướng 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 此thử 虗hư 妄vọng 心tâm 。 若nhược 無vô 六lục 塵trần 。 則tắc 不bất 能năng 有hữu 。 四tứ 大đại 分phân 解giải 。 無vô 塵trần 可khả 得đắc 。 於ư 中trung 緣duyên 塵trần 。 各các 歸quy 散tán 滅diệt 。 畢tất 竟cánh 無vô 有hữu 。 緣duyên 心tâm 可khả 見kiến 。


(# 問vấn 無vô 塵trần 可khả 得đắc 下hạ 三tam 句cú 。 亦diệc 說thuyết 法Pháp 空không 。 何hà 得đắc 一nhất 向hướng 判phán 屬thuộc 人nhân 空không 。 如như 山sơn 答đáp 。 此thử 指chỉ 緣duyên 塵trần 各các 散tán 。 正chánh 顯hiển 心tâm 空không 。 故cố 結kết 云vân 。 無vô 心tâm 可khả 見kiến 。 身thân 之chi 與dữ 心tâm 。 惣# 屬thuộc 我ngã 執chấp 。 此thử 第đệ 一nhất 法pháp 空không )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 心tâm 託thác 六lục 塵trần 。 塵trần 依y 四tứ 大đại 。 四tứ 大đại 無vô 體thể 。 六lục 塵trần 即tức 空không 。 故cố 云vân 散tán 滅diệt 。 緣duyên 塵trần 既ký 滅diệt 。 心tâm 體thể 即tức 空không 。 故cố 決quyết 判phán 云vân 。 畢tất 竟cánh 無vô 有hữu 。 言ngôn 緣duyên 心tâm 者giả 。 則tắc 前tiền 緣duyên 氣khí 之chi 心tâm 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 彼bỉ 之chi 眾chúng 生sanh 。 幻huyễn 身thân 滅diệt 故cố 。 幻huyễn 心tâm 亦diệc 滅diệt 。 幻huyễn 心tâm 滅diệt 故cố 。 幻huyễn 塵trần 亦diệc 滅diệt 。 幻huyễn 塵trần 滅diệt 故cố 。 幻huyễn 滅diệt 亦diệc 滅diệt 。 幻huyễn 滅diệt 滅diệt 故cố 。 非phi 幻huyễn 不bất 滅diệt 。 譬thí 如như 磨ma 鏡kính 。 垢cấu 盡tận 明minh 現hiện 。


(# 幻huyễn 滅diệt 亦diệc 滅diệt 。 則tắc 真Chân 如Như 理lý 見kiến 。 如như 雲vân 散tán 月nguyệt 出xuất 。 塵trần 盡tận 鏡kính 明minh 。 非phi 謂vị 無vô 雲vân 便tiện 名danh 為vi 月nguyệt 。 但đãn 於ư 無vô 雲vân 之chi 處xứ 而nhi 見kiến 月nguyệt 矣hĩ 。 非phi 謂vị 無vô 幻huyễn 便tiện 是thị 真Chân 如Như 。 但đãn 於ư 無vô 幻huyễn 之chi 處xứ 。 見kiến 真chân 理lý 矣hĩ )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 前tiền 於ư 身thân 心tâm 之chi 中trung 。 推thôi 求cầu 無vô 我ngã 。 故cố 名danh 我ngã 空không 。 此thử 則tắc 身thân 心tâm 及cập 境cảnh 。 一nhất 一nhất 自tự 空không 。 故cố 名danh 法pháp 空không 。 然nhiên 身thân 等đẳng 本bổn 空không 。 非phi 今kim 始thỉ 滅diệt 。 故cố 經Kinh 云vân 。 色sắc 即tức 是thị 空không 。 非phi 色sắc 滅diệt 空không 。 但đãn 以dĩ 迷mê 時thời 執chấp 有hữu 。 今kim 執chấp 盡tận 始thỉ 無vô 。 義nghĩa 言ngôn 滅diệt 也dã 。 幻huyễn 塵trần 滅diệt 故cố 。 幻huyễn 滅diệt 亦diệc 滅diệt 。 謂vị 有hữu 徧biến 計kế 之chi 情tình 。 即tức 見kiến 幻huyễn 生sanh 。 有hữu 觀quán 察sát 之chi 智trí 。 即tức 見kiến 幻huyễn 滅diệt 。 對đối 幻huyễn 生sanh 故cố 。 則tắc 言ngôn 幻huyễn 滅diệt 。 對đối 情tình 執chấp 故cố 。 則tắc 言ngôn 智trí 慧tuệ 。 對đối 待đãi 之chi 法pháp 。 皆giai 屬thuộc 緣duyên 生sanh 。 緣duyên 生sanh 則tắc 無vô 相tướng 。 故cố 皆giai 云vân 滅diệt 。 般Bát 若Nhã 心tâm 經Kinh 云vân 。 無vô 眼nhãn 界giới 乃nãi 至chí 。 無vô 智trí 亦diệc 無vô 得đắc 。 楞lăng 伽già 云vân 。 一nhất 切thiết 法pháp 如như 幻huyễn 。 遠viễn 離ly 於ư 心tâm 識thức 。 智trí 不bất 得đắc 有hữu 無vô 。 而nhi 興hưng 大đại 悲bi 心tâm 。 非phi 幻huyễn 不bất 滅diệt 者giả 。 正chánh 顯hiển 也dã 。 顯hiển 圓viên 覺giác 性tánh 。 本bổn 淨tịnh 圓viên 明minh 。 獨độc 體thể 全toàn 真chân 。 不bất 因nhân 修tu 得đắc 。 眾chúng 幻huyễn 雖tuy 滅diệt 。 自tự 性tánh 常thường 存tồn 。 不bất 假giả 緣duyên 生sanh 。 故cố 云vân 非phi 幻huyễn 。 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 經Kinh 云vân 。 若nhược 得đắc 空không 心tâm 。 心tâm 不bất 幻huyễn 化hóa 。 然nhiên 對đối 前tiền 妄vọng 盡tận 。 釋thích 云vân 真Chân 如Như 。 若nhược 以dĩ 本bổn 宗tông 。 但đãn 名danh 圓viên 覺giác 。 後hậu 喻dụ 。 譬thí 如như 磨ma 鏡kính 。 垢cấu 盡tận 明minh 現hiện 。 雖tuy 云vân 磨ma 鏡kính 。 卻khước 是thị 磨ma 塵trần 。 所sở 言ngôn 修tu 道Đạo 。 祇kỳ 是thị 遣khiển 妄vọng 。 夫phu 鏡kính 性tánh 本bổn 明minh 。 非phi 從tùng 外ngoại 得đắc 。 塵trần 覆phú 則tắc 隱ẩn 。 磨ma 之chi 則tắc 顯hiển 。 隱ẩn 顯hiển 雖tuy 殊thù 。 明minh 性tánh 不bất 異dị 。 今kim 謂vị 人nhân 執chấp 法pháp 執chấp 是thị 垢cấu 。 尋tầm 伺tứ 如như 實thật 是thị 磨ma 。 真chân 心tâm 本bổn 覺giác 是thị 明minh 。 人nhân 法pháp 二nhị 空không 是thị 現hiện 。


善thiện 男nam 子tử 。 當đương 知tri 身thân 心tâm 。 皆giai 為vi 幻huyễn 垢cấu 。 垢cấu 相tướng 永vĩnh 滅diệt 。 十thập 方phương 清thanh 淨tịnh 。


(# 如như 山sơn 曰viết 。 根căn 塵trần 諸chư 法pháp 。 十thập 方phương 法Pháp 界Giới 。 普phổ 清thanh 淨tịnh 也dã 。 此thử 由do 身thân 心tâm 垢cấu 翳ế 。 妄vọng 執chấp 自tự 他tha 。 故cố 成thành 局cục 礙ngại 。 垢cấu 相tướng 永vĩnh 滅diệt 。 故cố 云vân 爾nhĩ )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 幻huyễn 謂vị 虗hư 幻huyễn 。 無vô 有hữu 實thật 體thể 。 垢cấu 謂vị 塵trần 垢cấu 。 坌bộn 汙ô 為vi 名danh 。 由do 迷mê 幻huyễn 相tương/tướng 。 執chấp 取thủ 繫hệ 著trước 。 坌bộn 汙ô 淨tịnh 心tâm 。 故cố 云vân 幻huyễn 垢cấu 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 有hữu 身thân 心tâm 。 由do 了liễu 如như 幻huyễn 。 不bất 取thủ 於ư 相tướng 。 無vô 坌bộn 汙ô 義nghĩa 。 故cố 非phi 垢cấu 。 由do 了liễu 幻huyễn 空không 。 故cố 非phi 幻huyễn 。 我ngã 空không 法pháp 寂tịch 。 何hà 所sở 不bất 通thông 。 故cố 曰viết 十thập 方phương 清thanh 淨tịnh 。


善thiện 男nam 子tử 。 譬thí 如như 清thanh 淨tịnh 。 摩ma 尼ni 寶bảo 珠châu 。 映ánh 於ư 五ngũ 色sắc 。 隨tùy 方phương 各các 現hiện 。 諸chư 愚ngu 癡si 者giả 。 見kiến 彼bỉ 摩ma 尼ni 。 實thật 有hữu 五ngũ 色sắc 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 此thử 由do 珠châu 鏡kính 二nhị 事sự 。 所sở 喻dụ 不bất 同đồng 。 故cố 復phục 標tiêu 告cáo 。 然nhiên 前tiền 之chi 鏡kính 喻dụ 。 但đãn 一nhất 面diện 明minh 。 又hựu 云vân 。 因nhân 磨ma 而nhi 現hiện 。 表biểu 二nhị 空không 之chi 理lý 。 破phá 執chấp 方phương 顯hiển 。 對đối 執chấp 得đắc 名danh 。 今kim 摩ma 尼ni 珠châu 。 本bổn 淨tịnh 本bổn 明minh 。 十thập 方phương 俱câu 照chiếu 。 以dĩ 顯hiển 後hậu 法Pháp 界Giới 之chi 宗tông 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 謂vị 摩ma 尼ni 體thể 性tánh 。 瑩oánh 淨tịnh 絕tuyệt 瑕hà 。 都đô 無vô 色sắc 相tướng 。 由do 性tánh 淨tịnh 故cố 。 一nhất 切thiết 色sắc 相tướng 。 對đối 則tắc 現hiện 中trung 。 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 黑hắc 五ngũ 色sắc 。 各các 各các 隨tùy 方phương 而nhi 現hiện 。 愚ngu 人nhân 不bất 了liễu 珠châu 體thể 。 但đãn 見kiến 全toàn 是thị 青thanh 黃hoàng 。 則tắc 不bất 見kiến 珠châu 體thể 。 故cố 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 凡phàm 夫phu 見kiến 諸chư 法pháp 。 但đãn 隨tùy 諸chư 相tướng 轉chuyển 。 不bất 了liễu 法pháp 無vô 性tánh 。 以dĩ 是thị 不bất 見kiến 佛Phật 。 若nhược 以dĩ 三tam 性tánh 配phối 者giả 。 摩ma 尼ni 喻dụ 圓viên 成thành 實thật 性tánh 。 即tức 前tiền 所sở 顯hiển 之chi 理lý 也dã 。 現hiện 色sắc 喻dụ 依y 他tha 起khởi 性tánh 。 即tức 前tiền 幻huyễn 也dã 。 愚ngu 人nhân 定định 見kiến 青thanh 黃hoàng 。 喻dụ 徧biến 計kế 所sở 執chấp 性tánh 。 即tức 前tiền 塵trần 垢cấu 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 圓viên 覺giác 淨tịnh 性tánh 。 現hiện 於ư 身thân 心tâm 。 隨tùy 類loại 各các 應ứng 。 彼bỉ 愚ngu 癡si 者giả 。 說thuyết 淨tịnh 圓viên 覺giác 。 實thật 有hữu 如như 是thị 。 身thân 心tâm 自tự 相tướng 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。


(# 如như 山sơn 曰viết 。 隨tùy 類loại 各các 應ứng 。 即tức 前tiền 種chủng 種chủng 幻huyễn 化hóa 。 生sanh 於ư 覺giác 心tâm 也dã 。 彼bỉ 愚ngu 癡si 者giả 下hạ 。 顯hiển 圓viên 覺giác 雖tuy 現hiện 。 非phi 其kỳ 定định 實thật 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 合hợp 前tiền 喻dụ 也dã )# 。


由do 此thử 不bất 能năng 。 遠viễn 於ư 幻huyễn 化hóa 。 是thị 故cố 我ngã 說thuyết 。 身thân 心tâm 幻huyễn 垢cấu 。 對đối 離ly 幻huyễn 垢cấu 。 說thuyết 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 垢cấu 盡tận 對đối 除trừ 。 即tức 無vô 對đối 垢cấu 。 及cập 說thuyết 名danh 者giả 。


善thiện 男nam 子tử 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 及cập 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 證chứng 得đắc 諸chư 幻huyễn 。 滅diệt 影ảnh 像tượng 故cố 。


爾nhĩ 時thời 便tiện 得đắc 。 無vô 方phương 清thanh 淨tịnh 。 無vô 邊biên 虗hư 空không 。 覺giác 所sở 顯hiển 發phát 。


(# 者giả 字tự 。 實thật 通thông 兩lưỡng 句cú 。 謂vị 對đối 垢cấu 者giả 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 說thuyết 名danh 者giả 佛Phật 也dã )# 。


(# 如như 山sơn 曰viết 。 覺giác 所sở 顯hiển 發phát 。 即tức 首thủ 楞lăng 所sở 謂vị 。 若nhược 有hữu 一nhất 人nhân 。 發phát 真chân 歸quy 源nguyên 。 十thập 方phương 虛hư 空không 。 一nhất 時thời 銷tiêu 殞vẫn )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 此thử 上thượng 先tiên 說thuyết 迹tích 之chi 所sở 以dĩ 。 然nhiên 其kỳ 迹tích 也dã 。 相tương/tướng 躡niếp 而nhi 起khởi 。 亦diệc 相tương/tướng 躡niếp 而nhi 拂phất 。 本bổn 以dĩ 眾chúng 生sanh 妄vọng 執chấp 幻huyễn 化hóa 。 故cố 佛Phật 說thuyết 云vân 幻huyễn 垢cấu 。 眾chúng 生sanh 依y 教giáo 離ly 垢cấu 。 故cố 復phục 說thuyết 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 垢cấu 盡tận 對đối 除trừ 。 謂vị 幻huyễn 垢cấu 如như 珠châu 中trung 之chi 色sắc 。 達đạt 之chi 本bổn 無vô 。 故cố 云vân 盡tận 也dã 。 所sở 離ly 之chi 垢cấu 既ký 盡tận 。 對đối 離ly 之chi 智trí 何hà 立lập 。 既ký 無vô 對đối 治trị 之chi 智trí 。 何hà 有hữu 起khởi 智trí 之chi 人nhân 。 深thâm 淺thiển 之chi 執chấp 本bổn 無vô 。 何hà 有hữu 說thuyết 教giáo 之chi 者giả 。 故cố 俱câu 無vô 也dã 。 善thiện 男nam 子tử 下hạ 。 標tiêu 告cáo 。 及cập 指chỉ 當đương 根căn 所sở 證chứng 者giả 。 證chứng 得đắc 諸chư 幻huyễn 。 觀quán 行hành 成thành 就tựu 也dã 。 滅diệt 影ảnh 象tượng 故cố 。 依y 他tha 亦diệc 泯mẫn 也dã 。 得đắc 無vô 方phương 清thanh 淨tịnh 。 謂vị 幻huyễn 身thân 為vi 主chủ 。 外ngoại 見kiến 東đông 西tây 。 我ngã 相tướng 既ký 無vô 。 更cánh 何hà 方phương 所sở 。 然nhiên 虗hư 空không 離ly 識thức 。 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 故cố 。 迷mê 悟ngộ 所sở 覆phú 。 覺giác 處xứ 見kiến 空không 。 塵trần 影ảnh 既ký 銷tiêu 。 空không 元nguyên 是thị 覺giác 。 顯hiển 謂vị 空không 銷tiêu 覺giác 現hiện 。 發phát 謂vị 妄vọng 盡tận 心tâm 開khai 。 翻phiên 覆phú 觀quán 之chi 。 俱câu 無vô 邊biên 際tế 。


覺giác 圓viên 明minh 故cố 。 顯hiển 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 見kiến 塵trần 清thanh 淨tịnh 。 見kiến 清thanh 淨tịnh 故cố 。 眼nhãn 根căn 清thanh 淨tịnh 。 根căn 清thanh 淨tịnh 故cố 。 眼nhãn 識thức 清thanh 淨tịnh 。 識thức 清thanh 淨tịnh 故cố 。 聞văn 塵trần 清thanh 淨tịnh 。 聞văn 清thanh 淨tịnh 故cố 。 耳nhĩ 根căn 清thanh 淨tịnh 。 根căn 清thanh 淨tịnh 故cố 。 耳nhĩ 識thức 清thanh 淨tịnh 。 識thức 清thanh 淨tịnh 故cố 。 覺giác 塵trần 清thanh 淨tịnh 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。


(# 識thức 具cụ 五ngũ 義nghĩa 。 隨tùy 根căn 立lập 名danh 。 一nhất 依y 根căn 之chi 識thức 。 非phi 由do 境cảnh 色sắc 。 說thuyết 定định 生sanh 故cố 。 如như 盲manh 不bất 見kiến 等đẳng 。 二nhị 根căn 所sở 發phát 識thức 。 由do 根căn 變biến 異dị 。 識thức 必tất 變biến 異dị 。 如như 眼nhãn 根căn 須tu 見kiến 青thanh 為vi 黃hoàng 。 非phi 色sắc 壞hoại 時thời 而nhi 識thức 壞hoại 也dã 。 三tam 屬thuộc 根căn 之chi 識thức 。 由do 識thức 種chủng 〔# 乎hồ 〕# 隨tùy 逐trục 於ư 根căn 。 而nhi 得đắc 生sanh 故cố 。 非phi 色sắc 種chủng 子tử 識thức 種chủng 隨tùy 也dã 。 四tứ 助trợ 根căn 識thức 識thức 。 由do 根căn 合hợp 識thức 。 識thức 所sở 領lãnh 受thọ 。 令linh 根căn 損tổn 益ích 。 非phi 境cảnh 界giới 也dã 。 五ngũ 如như 根căn 之chi 識thức 。 根căn 識thức 二nhị 法pháp 。 俱câu 有hữu 情tình 數số 。 非phi 彼bỉ 色sắc 法pháp 定định 是thị 有hữu 情tình 。 根căn 五ngũ 勝thắng 義nghĩa 故cố 說thuyết 依y 根căn 。 若nhược 依y 起khởi 信tín 。 皆giai 名danh 意ý 識thức 。 此thử 六lục 皆giai 依y 意ý 所sở 起khởi 故cố )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 圓viên 覺giác 明minh 故cố 。 躡niếp 前tiền 顯hiển 清thanh 淨tịnh 之chi 因nhân 也dã 。 由do 拂phất 泯mẫn 等đẳng 故cố 得đắc 圓viên 明minh 。 顯hiển 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 謂vị 比tỉ 迷mê 覺giác 心tâm 。 心tâm 中trung 執chấp 法pháp 。 今kim 見kiến 法pháp 性tánh 。 法pháp 即tức 皆giai 空không 。 故cố 云vân 清thanh 淨tịnh 。 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 見kiến 塵trần 清thanh 淨tịnh 。 謂vị 由do 我ngã 心tâm 計kế 執chấp 故cố 。 見kiến 一nhất 切thiết 色sắc 相tương/tướng 。 由do 執chấp 相tướng 故cố 。 即tức 見kiến 等đẳng 是thị 塵trần 。 見kiến 清thanh 淨tịnh 句cú 。 但đãn 牒điệp 見kiến 字tự 。 不bất 言ngôn 塵trần 者giả 。 足túc 顯hiển 即tức 見kiến 是thị 塵trần 。 非phi 外ngoại 塵trần 也dã 。 聞văn 等đẳng 亦diệc 然nhiên 。 眼nhãn 根căn 清thanh 淨tịnh 句cú 。 下hạ 餘dư 五ngũ 亦diệc 例lệ 此thử 也dã 。 六lục 皆giai 名danh 根căn 者giả 。 識thức 所sở 依y 故cố 。 能năng 發phát 識thức 故cố 。 前tiền 五ngũ 名danh 從tùng 自tự 種chủng 生sanh 自tự 現hiện 行hành 。 四tứ 大đại 所sở 造tạo 。 淨tịnh 色sắc 為vi 禮lễ 。 意ý 根căn 即tức 第đệ 七thất 識thức 。 由do 此thử 攀phàn 外ngoại 。 起khởi 意ý 識thức 故cố 。 根căn 清thanh 淨tịnh 下hạ 。 餘dư 五ngũ 亦diệc 例lệ 此thử 。 皆giai 云vân 識thức 者giả 。 隨tùy 六lục 根căn 境cảnh 。 種chủng 類loại 異dị 故cố 。 凡phàm 夫phu 取thủ 著trước 轉chuyển 深thâm 。 計kế 我ngã 我ngã 所sở 。 種chủng 種chủng 妄vọng 執chấp 。 隨tùy 事sự 攀phàn 緣duyên 。 分phân 別biệt 六lục 塵trần 。 名danh 為vi 意ý 識thức 。 亦diệc 名danh 分phân 離ly 識thức 。 又hựu 復phục 說thuyết 云vân 名danh 分phân 別biệt 事sự 識thức 。 識thức 清thanh 淨tịnh 下hạ 。 皆giai 如như 此thử 解giải 。


善thiện 男nam 子tử 。 根căn 清thanh 淨tịnh 故cố 。 色sắc 塵trần 清thanh 淨tịnh 。 色sắc 清thanh 淨tịnh 故cố 。 聲thanh 塵trần 清thanh 淨tịnh 。 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。


(# 如như 山sơn 曰viết 。 言ngôn 色sắc 等đẳng 者giả 。 眼nhãn 等đẳng 所sở 取thủ 故cố 。 色sắc 有hữu 通thông 變biến 。 今kim 即tức 別biệt 也dã 。 唯duy 意ý 所sở 取thủ 法pháp 塵trần 一nhất 境cảnh 。 通thông 於ư 一nhất 切thiết )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 六lục 皆giai 名danh 塵trần 者giả 。 坌bộn 汙ô 心tâm 識thức 故cố 。 約ước 凡phàm 夫phu 說thuyết 也dã 。 亦diệc 云vân 六lục 境cảnh 。 此thử 通thông 凡phàm 聖thánh 言ngôn 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 六lục 塵trần 清thanh 淨tịnh 故cố 。 地địa 大đại 清thanh 淨tịnh 。 地địa 清thanh 淨tịnh 故cố 。 水thủy 大đại 清thanh 淨tịnh 。 火hỏa 大đại 風phong 大đại 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。


(# 裴# 休hưu 曰viết 。 即tức 於ư 根căn 塵trần 。 不bất 取thủ 發phát 識thức 牽khiên 心tâm 之chi 義nghĩa 。 直trực 取thủ 四tứ 大đại 之chi 體thể 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 寶bảo 積tích 經kinh 說thuyết 。 四tứ 大đại 各các 二nhị 。 謂vị 內nội 及cập 外ngoại 。 地địa 界giới 二nhị 者giả 。 內nội 謂vị 自tự 他tha 身thân 內nội 所sở 有hữu 堅kiên 者giả 。 謂vị 髮phát 毛mao 等đẳng 。 外ngoại 謂vị 身thân 外ngoại 所sở 有hữu 堅kiên 者giả 。 謂vị 土thổ/độ 木mộc 等đẳng 。 水thủy 界giới 二nhị 者giả 。 身thân 內nội 熱nhiệt 體thể 熱nhiệt 相tương/tướng 。 能năng 消tiêu 飲ẩm 食thực 等đẳng 。 身thân 外ngoại 熱nhiệt 體thể 熱nhiệt 相tương/tướng 。 能năng 成thành 熟thục 等đẳng 。 風phong 界giới 二nhị 者giả 。 身thân 內nội 風phong 體thể 。 風phong 名danh 速tốc 疾tật 。 住trụ 四tứ 支chi 等đẳng 。 身thân 外ngoại 體thể 等đẳng 。


善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 切thiết 實thật 相tướng 。 性tánh 清thanh 淨tịnh 故cố 。 一nhất 身thân 清thanh 淨tịnh 。 一nhất 身thân 清thanh 淨tịnh 故cố 。 多đa 身thân 清thanh 淨tịnh 。 多đa 身thân 清thanh 淨tịnh 故cố 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 十thập 方phương 眾chúng 生sanh 。 圓viên 覺giác 清thanh 淨tịnh 。


(# 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 經Kinh 云vân 。 如như 是thị 無vô 相tướng 不bất 相tương 。 不bất 相tướng 無vô 相tướng 。 是thị 名danh 實thật 相tướng 多đa 身thân 清thanh 淨tịnh 。 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 取thủ 於ư 相tướng 。 同đồng 圓viên 覺giác 性tánh 故cố 。 志chí 公công 云vân 。 以dĩ 我ngã 身thân 空không 諸chư 法pháp 空không 。 千thiên 品phẩm 萬vạn 類loại 悉tất 皆giai 同đồng )# 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 十thập 方phương 眾chúng 生sanh 。 圓viên 覺giác 清thanh 淨tịnh 。 此thử 乃nãi 一nhất 人nhân 悟ngộ 性tánh 。 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 〔# 之chi 〕# 。 本bổn 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 非phi 謂vị 〔# 所sở 〕# 人nhân 修tu 道Đạo 多đa 人nhân 成thành 佛Phật )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 凡phàm 所sở 有hữu 相tướng 。 皆giai 是thị 虗hư 妄vọng 。 從tùng 緣duyên 生sanh 故cố 。 會hội 緣duyên 入nhập 實thật 。 即tức 為vi 實thật 相tướng 。 唯duy 此thử 實thật 相tướng 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 一nhất 切thiết 妄vọng 法pháp 。 所sở 不bất 能năng 染nhiễm 。 比tỉ 迷mê 似tự 染nhiễm 。 今kim 悟ngộ 本bổn 淨tịnh 。 名danh 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 性tánh 清thanh 淨tịnh 故cố 。 一nhất 身thân 清thanh 淨tịnh 。 由do 前tiền 悟ngộ 得đắc 根căn 識thức 塵trần 大đại 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 諸chư 法pháp 。 皆giai 歸quy 實thật 相tướng 清thanh 淨tịnh 。 方phương 始thỉ 成thành 就tựu 。 既ký 於ư 自tự 身thân 證chứng 實thật 相tướng 理lý 。 亦diệc 見kiến 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 同đồng 一nhất 。 清thanh 淨tịnh 實thật 相tướng 。 多đa 身thân 清thanh 淨tịnh 故cố 下hạ 。 謂vị 以dĩ 般Bát 若Nhã 正chánh 智trí 。 徧biến 觀quán 眾chúng 生sanh 。 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 漏lậu 智trí 性tánh 。 本bổn 來lai 具cụ 足túc 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 由do 彼bỉ 妙diệu 覺giác 。 性tánh 徧biến 滿mãn 故cố 。 根căn 性tánh 塵trần 性tánh 。 無vô 壞hoại 無vô 雜tạp 。 根căn 塵trần 無vô 壞hoại 故cố 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 無vô 壞hoại 無vô 雜tạp 。 如như 百bách 千thiên 燈đăng 。 光quang 照chiếu 一nhất 室thất 。 其kỳ 光quang 徧biến 滿mãn 。 無vô 壞hoại 無vô 雜tạp 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 陀đà 羅la 尼ni 。 謂vị 得đắc 總Tổng 持Trì 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 一nhất 一nhất 法pháp 中trung 。 持trì 一nhất 切thiết 法pháp 故cố 。 百bách 千thiên 燈đăng 之chi 喻dụ 。 謂vị 一nhất 燈đăng 光quang 已dĩ 滿mãn 一nhất 室thất 。 更cánh 有hữu 一nhất 燈đăng 光quang 亦diệc 全toàn 滿mãn 。 百bách 千thiên 燈đăng 光quang 。 一nhất 一nhất 如như 是thị 。 各các 不bất 相tương 壞hoại 。 亦diệc 不bất 渾hồn 雜tạp )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 由do 彼bỉ 妙diệu 覺giác 。 性tánh 徧biến 滿mãn 故cố 。 謂vị 舉cử 所sở 依y 性tánh 。 為vi 事sự 事sự 徧biến 滿mãn 。 無vô 礙ngại 之chi 所sở 由do 也dã 。 根căn 性tánh 塵trần 性tánh 。 此thử 是thị 各các 指chỉ 根căn 塵trần 自tự 性tánh 。 非phi 謂vị 泯mẫn 根căn 攝nhiếp 塵trần 。 歸quy 於ư 一nhất 性tánh 也dã 。 無vô 壞hoại 無vô 雜tạp 。 謂vị 根căn 之chi 與dữ 塵trần 。 皆giai 是thị 事sự 法pháp 。 根căn 塵trần 無vô 壞hoại 下hạ 。 例lệ 前tiền 七thất 段đoạn 。 事sự 事sự 皆giai 然nhiên 。 故cố 云vân 乃nãi 至chí 等đẳng 也dã 。 如như 百bách 千thiên 燈đăng 下hạ 。 乃nãi 是thị 以dĩ 室thất 中trung 之chi 空không 。 喻dụ 於ư 法Pháp 界Giới 。 燈đăng 之chi 光quang 相tướng 。 喻dụ 以dĩ 根căn 塵trần 。 謂vị 一nhất 燈đăng 光quang 。 容dung 多đa 光quang 相tướng 。 即tức 一nhất 光quang 相tướng 。 徧biến 多đa 光quang 中trung 。 一nhất 一nhất 皆giai 然nhiên 。 重trùng 重trùng 無vô 盡tận 。 前tiền 七thất 段đoạn 事sự 法pháp 。 一nhất 一nhất 例lệ 此thử 。 可khả 見kiến 含hàm 容dung 周chu 徧biến 。 斯tư 之chi 謂vị 與dữ 。


所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 唯duy 是thị 真chân 心tâm 所sở 現hiện 。 皆giai 如như 幻huyễn 夢mộng 影ảnh 像tượng 。 故cố 與dữ 所sở 依y 性tánh 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 故cố 。 故cố 得đắc 徧biến 多đa 入nhập 一nhất 。 攝nhiếp 一nhất 容dung 多đa 等đẳng 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 覺giác 成thành 就tựu 故cố 。 當đương 知tri 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 與dữ 法pháp 縛phược 。 不bất 求cầu 法Pháp 脫thoát 。 不bất 厭yếm 生sanh 死tử 。 不bất 愛ái 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 敬kính 持trì 戒giới 。 不bất 憎tăng 毀hủy 禁cấm 。 不bất 重trọng 久cửu 習tập 。 不bất 輕khinh 初sơ 學học 。


何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 覺giác 故cố 。


(# 論luận 云vân 。 所sở 言ngôn 覺giác 義nghĩa 者giả 。 謂vị 心tâm 體thể 離ly 念niệm 。 今kim 則tắc 離ly 前tiền 與dữ 求cầu 厭yếm 愛ái 敬kính 憎tăng 重trọng/trùng 輕khinh 等đẳng 八bát 念niệm 也dã 。 舉cử 八bát 境cảnh 者giả 。 顯hiển 於ư 心tâm 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 覺giác 成thành 就tựu 故cố 。 總tổng 指chỉ 圓viên 彰chương 法Pháp 界Giới 已dĩ 下hạ 之chi 文văn 。 由do 斯tư 故cố 得đắc 同đồng 佛Phật 境cảnh 界giới 。 所sở 謂vị 同đồng 者giả 。 於ư 四tứ 對đối 法pháp 。 無vô 勝thắng 力lực 心tâm 。 如như 佛Phật 於ư 三tam 念niệm 之chi 境cảnh 。 故cố 言ngôn 同đồng 也dã 。 同đồng 之chi 所sở 由do 。 經kinh 自tự 徵trưng 釋thích 云vân 。 由do 一nhất 切thiết 覺giác 故cố 。


譬thí 如như 眼nhãn 光quang 。 曉hiểu 了liễu 前tiền 境cảnh 。 其kỳ 光quang 圓viên 滿mãn 。 得đắc 無vô 憎tăng 愛ái 。


何hà 以dĩ 故cố 。 光quang 體thể 無vô 二nhị 。 無vô 憎tăng 愛ái 故cố 。


(# 首thủ 楞lăng 云vân 。 其kỳ 目mục 周chu 視thị 。 但đãn 如như 鏡kính 中trung 。 無vô 別biệt 分phần/phân 折chiết 。 汝nhữ 識thức 於ư 〔# 中trung 〕# )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 光quang 即tức 眼nhãn 識thức 。 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。 故cố 無vô 憎tăng 愛ái 。


善thiện 男nam 子tử 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 及cập 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 修tu 習tập 此thử 心tâm 。 得đắc 成thành 就tựu 者giả 。 於ư 此thử 無vô 脩tu 。 亦diệc 無vô 成thành 就tựu 。 圓viên 覺giác 普phổ 照chiếu 。 寂tịch 滅diệt 無vô 二nhị 。 於ư 中trung 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 不bất 可khả 說thuyết 恆Hằng 河Hà 沙sa 。


(# 如như 山sơn 曰viết 。 纓anh 絡lạc 〔# 終chung 〕# 說thuyết 。 等đẳng 覺giác 照chiếu 寂tịch 。 妙diệu 覺giác 寂tịch 照chiếu 。 今kim 云vân 同đồng 佛Phật 。 是thị 等đẳng 覺giác 義nghĩa 。 故cố 云vân 普phổ 照chiếu 寂tịch 滅diệt 。 金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 皆giai 說thuyết 。 佛Phật 果Quả 無vô 別biệt 色sắc 聲thanh 功công 德đức 。 唯duy 如như 如như 及cập 如như 如như 智trí 獨độc 存tồn 。 三tam 種chủng 世thế 間gian 。 融dung 無vô 礙ngại 故cố 。 世thế 界giới 即tức 器khí 世thế 間gian 。 眾chúng 生sanh 即tức 有hữu 情tình 世thế 間gian 。 成thành 佛Phật 即tức 智trí 正chánh 覺giác 世thế 間gian 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 無vô 脩tu 無vô 成thành 就tựu 者giả 。 泯mẫn 前tiền 心tâm 迹tích 也dã 。 若nhược 不bất 泯mẫn 之chi 。 則tắc 雖tuy 無vô 憎tăng 敬kính 。 尚thượng 見kiến 持trì 毀hủy 等đẳng 。 故cố 須tu 泯mẫn 之chi 。 方phương 同đồng 佛Phật 見kiến 。 自tự 此thử 已dĩ 下hạ 。 正chánh 顯hiển 其kỳ 同đồng 。 圓viên 覺giác 普phổ 照chiếu 。 寂tịch 滅diệt 無vô 二nhị 。 由do 自tự 已dĩ 空không 。 但đãn 是thị 覺giác 照chiếu 。 寧ninh 有hữu 凡phàm 聖thánh 差sai 別biệt 之chi 二nhị 。 焉yên 冥minh 一nhất 如như 之chi 無vô 心tâm 。 即tức 萬vạn 物vật 之chi 恆hằng 寂tịch 故cố 。 普phổ 照chiếu 是thị 用dụng 。 寂tịch 滅diệt 是thị 體thể 。 佛Phật 之chi 所sở 極cực 。 極cực 於ư 寂tịch 照chiếu 。 於ư 中trung 。 即tức 於ư 寂tịch 照chiếu 中trung 也dã 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 此thử 云vân 無vô 數số 。 是thị 華hoa 嚴nghiêm 十thập 大đại 數số 中trung 之chi 首thủ 。 經kinh 論luận 多đa 用dụng 。 故cố 此thử 舉cử 之chi 。 十thập 者giả 。 謂vị 阿a 僧Tăng 祗chi 。 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 。 無vô 等đẳng 。 不bất 可khả 數số 。 不bất 可khả 稱xưng 。 不bất 可khả 思tư 。 不bất 可khả 量lượng 。 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 也dã 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 。 謂vị 恆Hằng 河Hà 中trung 所sở 有hữu 沙sa 也dã 。 此thử 河hà 從tùng 阿a 耨nậu 池trì 東đông 面diện 流lưu 出xuất 。 初sơ 出xuất 象tượng 口khẩu 。 周chu 四tứ 十thập 里lý 。 金kim 沙sa 混hỗn 流lưu 。 沙sa 細tế 如như 麵miến 。 細tế 故cố 數số 多đa 也dã 。


諸chư 佛Phật 世thế 界giới 。 猶do 如như 空không 華hoa 。 亂loạn 起khởi 亂loạn 生sanh 。 不bất 即tức 不bất 離ly 。 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。 始thỉ 知tri 眾chúng 生sanh 。 本bổn 來lai 成thành 佛Phật 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 猶do 如như 昨tạc 夢mộng 。


(# 如như 山sơn 曰viết 。 亂loạn 起khởi 亂loạn 滅diệt 。 此thử 有hữu 三tam 意ý 。 一nhất 〔# 切thiết 〕# 。 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 皆giai 依y 妄vọng 念niệm 。 念niệm 既ký 剎sát 那na 不bất 住trụ 。 界giới 亦diệc 起khởi 滅diệt 不bất 停đình 。 二nhị 者giả 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 染nhiễm 汙ô 眾chúng 生sanh 住trụ 故cố 。 世thế 界giới 成thành 染nhiễm 汙ô 。 大đại 福phước 眾chúng 生sanh 住trụ 故cố 。 成thành 染nhiễm 淨tịnh 。 信tín 解giải 菩Bồ 薩Tát 住trụ 故cố 。 成thành 淨tịnh 染nhiễm 等đẳng 。 三tam 者giả 成thành 壞hoại 相tương/tướng 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 諸chư 佛Phật 世thế 界giới 。 上thượng 僧Tăng 祇kỳ 等đẳng 筭# 。 此thử 世thế 界giới 之chi 數số 也dã 。 然nhiên 淨tịnh 穢uế 等đẳng 土thổ/độ 。 皆giai 佛Phật 統thống 之chi 。 故cố 云vân 佛Phật 界giới 。 猶do 如như 空không 華hoa 。 謂vị 緣duyên 無vô 自tự 性tánh 。 全toàn 體thể 即tức 真chân 。 見kiến 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 皆giai 如như 幻huyễn 住trụ 。 亂loạn 起khởi 亂loạn 滅diệt 。 謂vị 世thế 界giới 無vô 量lượng 無vô 數số 。 總tổng 觀quán 之chi 。 起khởi 滅diệt 繽tân 紛phân 。 不bất 即tức 不bất 離ly 。 明minh 此thử 世thế 界giới 不bất 即tức 圓viên 覺giác 。 亦diệc 不bất 離ly 圓viên 覺giác 也dã 。 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。 文văn 通thông 上thượng 下hạ 。 上thượng 則tắc 由do 世thế 界giới 無vô 淨tịnh 穢uế 故cố 。 下hạ 以dĩ 眾chúng 生sanh 本bổn 成thành 佛Phật 故cố 。 始thỉ 知tri 。 即tức 始thỉ 覺giác 。 觀quán 行hành 成thành 就tựu 。 方phương 能năng 知tri 故cố 。 本bổn 成thành 。 即tức 本bổn 覺giác 。 知tri 與dữ 不bất 知tri 。 本bổn 是thị 佛Phật 故cố 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 猶do 如như 昨tạc 夢mộng 。 謂vị 無vô 始thỉ 覺giác 之chi 異dị 。 四tứ 相tương/tướng 本bổn 來lai 同đồng 一nhất 覺giác 故cố 。


善thiện 男nam 子tử 。 如như 昨tạc 夢mộng 故cố 。 當đương 知tri 生sanh 死tử 。 及cập 與dữ 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 起khởi 無vô 滅diệt 。 無vô 來lai 無vô 去khứ 。 其kỳ 所sở 證chứng 者giả 。 無vô 得đắc 無vô 失thất 。 無vô 取thủ 無vô 捨xả 。 其kỳ 能năng 證chứng 者giả 。 無vô 作tác 無vô 止chỉ 。 無vô 任nhậm 無vô 滅diệt 。 於ư 此thử 證chứng 中trung 。 無vô 能năng 無vô 所sở 。 畢tất 竟cánh 無vô 證chứng 。 亦diệc 無vô 證chứng 者giả 。 一nhất 切thiết 法pháp 性tánh 。 平bình 等đẳng 不bất 壞hoại 。


善thiện 男nam 子tử 。 彼bỉ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 如như 是thị 脩tu 行hành 。 如như 是thị 漸tiệm 次thứ 。 如như 是thị 思tư 惟duy 。 如như 是thị 住trụ 持trì 。 如như 是thị 方phương 便tiện 。 如như 是thị 開khai 悟ngộ 。 求cầu 如như 是thị 法Pháp 。 不bất 亦diệc 迷mê 悶muộn 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 見kiến 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 如như 夢mộng 。 即tức 稱xưng 圓viên 覺giác 實thật 性tánh 同đồng 佛Phật 境cảnh 也dã 。 此thử 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 但đãn 有hữu 能năng 依y 之chi 夢mộng 。 必tất 有hữu 所sở 依y 之chi 人nhân 。 夢mộng 是thị 人nhân 之chi 神thần 遊du 。 亦diệc 見kiến 聞văn 之chi 氣khí 分phần/phân 。 無vô 別biệt 體thể 故cố 。 二nhị 但đãn 了liễu 夢mộng 體thể 空không 無vô 。 即tức 證chứng 自tự 身thân 真chân 實thật 。 迷mê 自tự 身thân 者giả 。 由do 執chấp 夢mộng 故cố 。 大đại 夢mộng 之chi 境cảnh 。 必tất 有hữu 大đại 覺giác 之chi 明minh )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 如như 昨tạc 夢mộng 故cố 。 攝nhiếp 前tiền 語ngữ 也dã 。 當đương 知tri 下hạ 。 謂vị 迷mê 時thời 生sanh 死tử 無vô 起khởi 。 涅Niết 槃Bàn 無vô 滅diệt 。 悟ngộ 時thời 非phi 滅diệt 卻khước 生sanh 死tử 。 發phát 起khởi 涅Niết 槃Bàn 。 稱xưng 體thể 而nhi 觀quán 。 都đô 無vô 起khởi 滅diệt 。 無vô 去khứ 來lai 。 所sở 證chứng 之chi 境cảnh 。 順thuận 得đắc 真chân 失thất 妄vọng 。 捨xả 麤thô 取thủ 妙diệu 。 能năng 證chứng 之chi 心tâm 。 都đô 無vô 分phân 別biệt 。 離ly 於ư 四tứ 病bệnh 。 於ư 此thử 證chứng 中trung 。 能năng 所sở 為vi 泯mẫn 。 亦diệc 無vô 證chứng 者giả 。 欲dục 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 應ưng 如như 是thị 修tu 習tập 。 故cố 下hạ 文văn 。 總tổng 結kết 以dĩ 牒điệp 問vấn 詞từ 。


於ư 是thị 。 金Kim 剛Cang 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 大đại 悲bi 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。 本bổn 來lai 成thành 佛Phật 。 何hà 故cố 復phục 有hữu 。 一nhất 切thiết 無vô 明minh 。 若nhược 諸chư 無vô 明minh 。 眾chúng 生sanh 本bổn 有hữu 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 如Như 來Lai 復phục 說thuyết 。 本bổn 來lai 成thành 佛Phật 。 十thập 方phương 異dị 生sanh 。 本bổn 成thành 佛Phật 道Đạo 。 後hậu 起khởi 無vô 明minh 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 何hà 時thời 復phục 生sanh 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 惟duy 願nguyện 為vì 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 開khai 秘bí 密mật 藏tạng 。 及cập 為vì 末mạt 世thế 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 得đắc 聞văn 如như 是thị 。 修Tu 多Đa 羅La 教giáo 。 了liễu 義nghĩa 法Pháp 門môn 。 永vĩnh 斷đoạn 疑nghi 悔hối 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 金kim 剛cang 從tùng 喻dụ 為vi 名danh 。 金kim 剛cang 堅kiên 而nhi 復phục 利lợi 。 竪thụ 則tắc 無vô 物vật 可khả 壞hoại 。 利lợi 則tắc 能năng 壞hoại 一nhất 切thiết 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 智trí 亦diệc 爾nhĩ 。 煩phiền 惱não 不bất 能năng 侵xâm 。 外ngoại 魔ma 不bất 能năng 動động 。 堅kiên 也dã 。 能năng 破phá 諸chư 障chướng 。 斷đoạn 人nhân 疑nghi 惑hoặc 。 利lợi 也dã 。 故cố 起khởi 三tam 重trọng/trùng 甚thậm 深thâm 之chi 難nạn/nan 。 以dĩ 消tiêu 末mạt 世thế 之chi 疑nghi 。 疑nghi 心tâm 既ký 無vô 。 即tức 具cụ 無vô 盡tận 功công 德đức 。 故cố 復phục 云vân 藏tạng )# 。


(# 如như 山sơn 曰viết 。 通thông 論luận 疑nghi 者giả 。 猶do 豫dự 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 信tín 心tâm 。 悔hối 者giả 。 是thị 不bất 定định 之chi 法pháp 。 入nhập 道Đạo 人Nhân 。 若nhược 未vị 通thông 决# 生sanh 佛Phật 同đồng 異dị 。 則tắc 或hoặc 用dụng 功công 多đa 時thời 。 又hựu 自tự 疑nghi 悔hối 。 故cố 請thỉnh 永vĩnh 斷đoạn )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 金kim 剛cang 此thử 問vấn 。 三tam 難nạn/nan 。 其kỳ 所sở 疑nghi 。 本bổn 來lai 成thành 佛Phật 。 何hà 故cố 復phục 有hữu 。 一nhất 切thiết 無vô 明minh 。 疑nghi 謂vị 真chân 能năng 生sanh 妄vọng 也dã 。 若nhược 諸chư 無vô 明minh 下hạ 。 疑nghi 謂vị 說thuyết 妄vọng 為vi 真chân 也dã 。 十thập 方phương 異dị 生sanh 下hạ 。 牒điệp 而nhi 縱túng/tung 之chi 。 責trách 無vô 窮cùng 過quá 也dã 。 此thử 上thượng 三tam 難nạn/nan 者giả 。 意ý 云vân 。 本bổn 來lai 是thị 佛Phật 。 煩phiền 惱não 何hà 生sanh 。 若nhược 無vô 生sanh 中trung 妄vọng 生sanh 起khởi 者giả 。 如Như 來Lai 成thành 佛Phật 。 同đồng 本bổn 無vô 生sanh 之chi 中trung 。 還hoàn 應ưng 妄vọng 起khởi 。 成thành 佛Phật 義nghĩa 等đẳng 。 生sanh 否phủ/bĩ 應ưng 齊tề 。 齊tề 生sanh 。 即tức 果quả 佛Phật 阿a 尊tôn 。 齊tề 否phủ/bĩ 。 即tức 因nhân 違vi 現hiện 事sự 。 進tiến 退thoái 不bất 可khả 。 故cố 有hữu 斯tư 云vân 。


爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 金Kim 剛Cang 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。


善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 始thỉ 終chung 生sanh 滅diệt 。 前tiền 後hậu 有hữu 無vô 。 聚tụ 散tán 起khởi 止chỉ 。 念niệm 念niệm 相tương 續tục 。 循tuần 環hoàn 往vãng 復phục 。 種chủng 種chủng 取thủ 捨xả 。 皆giai 是thị 輪luân 迴hồi 。 未vị 出xuất 輪luân 迴hồi 。 而nhi 辯biện 圓viên 覺giác 。 性tánh 即tức 同đồng 流lưu 轉chuyển 。 若nhược 免miễn 輪luân 迴hồi 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。


(# 自tự 此thử 以dĩ 下hạ 。 皆giai 辨biện 其kỳ 輪luân 迴hồi 。 謂vị 但đãn 住trụ 有hữu 為vi 。 所sở 向hướng 輪luân 迴hồi 心tâm 也dã )# 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 始thỉ 創sáng/sang 變biến 也dã 。 終chung 極cực 證chứng 也dã 。 生sanh 新tân 新tân 而nhi 起khởi 也dã 。 滅diệt 念niệm 念niệm 落lạc 謝tạ 也dã 。 前tiền 過quá 去khứ 也dã 。 後hậu 未vị 來lai 也dã 。 有hữu 〔# 往vãng 〕# 劫kiếp 也dã 。 無vô 空không 劫kiếp 也dã 。 〔# 心tâm 〕# 成thành 劫kiếp 也dã 。 散tán 壞hoại 劫kiếp 也dã 。 起khởi 現hiện 行hành 也dã 。 〔# 心tâm 〕# 調điều 伏phục 也dã )# 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 種chủng 種chủng 取thủ 捨xả 。 又hựu 於ư 根căn 身thân 。 則tắc 厭yếm 苦khổ 麤thô 障chướng 為vi 〔# 於ư 〕# 。 欣hân 靜tĩnh 妙diệu 離ly 為vi 取thủ 。 於ư 器khí 界giới 。 則tắc 厭yếm 此thử 娑sa 婆bà 為vi 捨xả 。 欣hân 彼bỉ 極cực 樂lạc 為vi 取thủ )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 此thử 之chi 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 總tổng 指chỉ 情tình 器khí 也dã 。 情tình 界giới 器khí 界giới 。 皆giai 依y 妄vọng 念niệm 。 始thỉ 終chung 生sanh 滅diệt 等đẳng 。 所sở 依y 不bất 斷đoạn 故cố 。 能năng 依y 亦diệc 然nhiên 。 循tuần 環hoàn 往vãng 復phục 。 謂vị 器khí 界giới 空không 已dĩ 復phục 成thành 。 情tình 界giới 滅diệt 已dĩ 復phục 生sanh 。 惑hoặc 業nghiệp 襲tập 習tập 。 報báo 應ứng 綸luân 於ư 塵trần 沙sa 劫kiếp 波ba 。 莫mạc 之chi 遏át 絕tuyệt 。 取thủ 謂vị 取thủ 著trước 。 執chấp 我ngã 所sở 執chấp 。 捨xả 謂vị 厭yếm 離ly 。 厭yếm 苦khổ 所sở 依y 。 若nhược 取thủ 若nhược 捨xả 。 種chủng 種chủng 不bất 同đồng 。 皆giai 是thị 顛điên 倒đảo 妄vọng 心tâm 變biến 現hiện 輪luân 迴hồi 之chi 相tướng 。 未vị 出xuất 輪luân 迴hồi 下hạ 。 謂vị 能năng 觀quán 是thị 輪luân 迴hồi 之chi 心tâm 故cố 。 所sở 觀quán 圓viên 覺giác 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 夢mộng 見kiến 實thật 物vật 。 物vật 亦diệc 是thị 夢mộng 故cố 。


譬thí 如như 動động 目mục 。 能năng 搖dao 湛trạm 水thủy 。 又hựu 如như 定định 眼nhãn 。 由do 迴hồi 轉chuyển 火hỏa 。 雲vân 駛sử (# 音âm 史sử )# 月nguyệt 運vận 。 舟chu 行hành 岸ngạn 移di 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。


(# 眼nhãn 目mục 雲vân 舟chu 。 喻dụ 生sanh 死tử 垢cấu 心tâm 。 水thủy 火hỏa 月nguyệt 岸ngạn 。 喻dụ 圓viên 覺giác 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 由do 目mục 數số 動động 。 湛trạm 水thủy 如như 波ba 搖dao 。 眼nhãn 識thức 遲trì 鈍độn 。 旋toàn 火hỏa 成thành 輪luân 相tương/tướng 。 雲vân 駛sử 月nguyệt 運vận 。 舟chu 行hành 岸ngạn 移di 。 想tưởng 之chi 可khả 見kiến 。


善thiện 男nam 子tử 。 諸chư 旋toàn 未vị 息tức 。 彼bỉ 物vật 先tiên 住trụ 。 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 輪luân 轉chuyển 生sanh 死tử 。 垢cấu 心tâm 曾tằng 未vị 清thanh 淨tịnh 。 觀quán 佛Phật 圓viên 覺giác 。 而nhi 不bất 旋toàn 復phục 。 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 便tiện 生sanh 三tam 惑hoặc 。


(# 諸chư 旋toàn 未vị 息tức 。 眼nhãn 目mục 雲vân 舟chu 也dã 。 彼bỉ 物vật 先tiên 住trụ 不bất 可khả 得đắc 。 水thủy 火hỏa 月nguyệt 岸ngạn 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 三tam 惑hoặc 。 即tức 前tiền 三tam 種chủng 疑nghi 也dã 。 據cứ 此thử 結kết 文văn 的đích 指chỉ 。 即tức 知tri 定định 是thị 先tiên 責trách 起khởi 疑nghi 之chi 本bổn 。 未vị 是thị 答đáp 。 若nhược 是thị 徧biến 答đáp 三tam 中trung 之chi 一nhất 難nạn/nan 。 即tức 不bất 合hợp 總tổng 結kết 三tam 惑hoặc 。 智trí 者giả 詳tường 焉yên 。


善thiện 男nam 子tử 。 譬thí 如như 幻huyễn 翳ế 。 妄vọng 見kiến 空không 華hoa 。 幻huyễn 翳ế 若nhược 除trừ 。 不bất 可khả 說thuyết 言ngôn 。 此thử 翳ế 已dĩ 滅diệt 。 何hà 時thời 更cánh 起khởi 。 一nhất 切thiết 諸chư 翳ế 。


何hà 以dĩ 故cố 。 翳ế 華hoa 二nhị 法pháp 。 非phi 相tương 待đãi 故cố 。 亦diệc 如như 空không 華hoa 。 滅diệt 於ư 空không 時thời 。 不bất 可khả 說thuyết 言ngôn 。 虗hư 空không 何hà 時thời 更cánh 起khởi 空không 華hoa 。


何hà 以dĩ 故cố 。 空không 本bổn 無vô 華hoa 。 非phi 起khởi 滅diệt 故cố 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 同đồng 於ư 起khởi 滅diệt 。 妙diệu 覺giác 圓viên 。 照chiếu 離ly 於ư 華hoa 翳ế 。


(# 問vấn 翳ế 差sai 之chi 者giả 。 或hoặc 有hữu 他tha 時thời 更cánh 生sanh 。 不bất 必tất 的đích 定định 永vĩnh 無vô 。 如như 何hà 以dĩ 此thử 為ví 喻dụ 。 如như 山sơn 答đáp 。 夫phu 喻dụ 者giả 。 但đãn 取thủ 當đương 日nhật 一nhất 席tịch 之chi 事sự 。 不bất 說thuyết 終chung 身thân 。 但đãn 以dĩ 愚ngu 人nhân 旦đán 見kiến 華hoa 。 食thực 時thời 眼nhãn 差sai 。 見kiến 華hoa 亂loạn 生sanh 亂loạn 滅diệt 。 謂vị 翳ế 亦diệc 速tốc 起khởi 速tốc 停đình 。 念niệm 念niệm 候hậu 之chi 。 故cố 云vân 不bất 可khả 故cố )# 。


(# 命mạng 註chú 曰viết 。 無vô 明minh 虛hư 空không 非phi 暫tạm 有hữu 無vô 。 覺giác 性tánh 何hà 關quan 迷mê 悟ngộ 。 眾chúng 生sanh 既ký 如như 華hoa 起khởi 。 約ước 誰thùy 更cánh 難nan 無vô 明minh 。 無vô 明minh 生sanh 死tử 既ký 空không 。 何hà 責trách 本bổn 來lai 成thành 佛Phật 。 空không 華hoa 終chung 不bất 再tái 起khởi 。 果quả 位vị 何hà 得đắc 還hoàn 迷mê 。 由do 己kỷ 度độ 不bất 休hưu 。 見kiến 他tha 覺giác 性tánh 流lưu 轉chuyển 。 若nhược 如như 是thị 解giải 。 頓đốn 遣khiển 三tam 疑nghi )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 謂vị 不bất 知tri 華hoa 因nhân 翳ế 有hữu 。 妄vọng 執chấp 從tùng 空không 而nhi 生sanh 。 不bất 知tri 迷mê 真chân 故cố 妄vọng 生sanh 橫hoạnh/hoành 翳ế 。 真chân 能năng 生sanh 妄vọng 。 既ký 得đắc 翳ế 差sai 。 部bộ 不bất 見kiến 華hoa 。 聞văn 說thuyết 從tùng 翳ế 而nhi 生sanh 。 又hựu 執chấp 何hà 時thời 更cánh 翳ế 。 以dĩ 喻dụ 比tỉ 來lai 迷mê 倒đảo 。 妄vọng 見kiến 輪luân 迴hồi 。 因nhân 聞văn 普phổ 眼nhãn 法Pháp 門môn 。 了liễu 悟ngộ 根căn 塵trần 清thanh 淨tịnh 。 聞văn 道đạo 因nhân 除trừ 迷mê 心tâm 。 故cố 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 不bất 是thị 新tân 得đắc 妙diệu 門môn 。 又hựu 執chấp 早tảo 晚vãn 更cánh 迷mê 。 猶do 如như 何hà 時thời 更cánh 翳ế 。 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 。 謂vị 翳ế 不bất 與dữ 華hoa 期kỳ 。 華hoa 不bất 隨tùy 翳ế 生sanh 。 但đãn 翳ế 故cố 妄vọng 見kiến 。 非phi 華hoa 實thật 生sanh 。 二nhị 法pháp 各các 不bất 相tương 知tri 。 況huống 一nhất 空không 一nhất 有hữu 。 故cố 云vân 不bất 相tương 待đãi 也dã 。 縱túng/tung 使sử 心tâm 迷mê 。 生sanh 死tử 亦diệc 寂tịch 。 但đãn 緣duyên 迷mê 故cố 。 妄vọng 以dĩ 生sanh 死tử 。 眾chúng 生sanh 本bổn 自tự 不bất 生sanh 。 幻huyễn 華hoa 畢tất 竟cánh 不bất 起khởi 。 莫mạc 將tương 翳ế 待đãi 。 莫mạc 以dĩ 迷mê 求cầu 。 亦diệc 如như 空không 華hoa 下hạ 。 此thử 喻dụ 前tiền 已dĩ 含hàm 釋thích 。 文văn 易dị 可khả 知tri 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 下hạ 。 謂vị 迷mê 見kiến 生sanh 死tử 似tự 華hoa 起khởi 。 悟ngộ 得đắc 涅Niết 槃Bàn 似tự 華hoa 滅diệt 。 言ngôn 圓viên 覺giác 離ly 華hoa 離ly 翳ế 。 則tắc 為vi 拂phất 生sanh 死tử 矣hĩ 。


善thiện 男nam 子tử 。 當đương 知tri 虗hư 空không 。 非phi 是thị 暫tạm 有hữu 。 亦diệc 非phi 暫tạm 無vô 。 況huống 復phục 如Như 來Lai 。 圓viên 覺giác 隨tùy 順thuận 。 而nhi 為vi 虗hư 空không 。 平bình 等đẳng 本bổn 性tánh 。 如như 銷tiêu 金kim 鑛khoáng 。 金kim 非phi 銷tiêu 有hữu 。 既ký 已dĩ 成thành 金kim 。 不bất 重trọng 為vi 鑛khoáng 。 經kinh 無vô 窮cùng 時thời 。 金kim 性tánh 不bất 壞hoại 。 不bất 應ưng 說thuyết 言ngôn 。 本bổn 非phi 成thành 就tựu 。 如Như 來Lai 圓viên 覺giác 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。


(# 覺giác 于vu 空không 性tánh 者giả 。 佛Phật 頂đảnh 云vân 。 空không 生sanh 大đại 覺giác 中trung 。 又hựu 云vân 寂tịch 照chiếu 含hàm 虛hư 空không 。 復phục 言ngôn 平bình 等đẳng 者giả 。 然nhiên 圓viên 覺giác 雖tuy 是thị 。 虛hư 空không 之chi 性tánh 。 而nhi 冥minh 合hợp 不bất 分phân 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 無vô 分phần/phân 無vô 限hạn 。 無vô 別biệt 能năng 依y 所sở 依y 。 故cố 云vân 平bình 等đẳng 。 此thử 意ý 云vân 。 空không 在tại 覺giác 中trung 。 空không 向hướng 常thường 寂tịch 。 況huống 覺giác 于vu 空không 性tánh 。 豈khởi 增tăng 減giảm 邪tà 。 喻dụ 猶do 不bất 及cập 。 故cố 云vân 况# 復phục 。 後hậu 文văn 。 金kim 鑛khoáng 之chi 喻dụ 。 答đáp 第đệ 三tam 難nạn/nan 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 此thử 言ngôn 虗hư 空không 世thế 法pháp 。 尚thượng 不bất 同đồng 華hoa 起khởi 滅diệt 。 況huống 如Như 來Lai 隨tùy 順thuận 圓viên 覺giác 。 湛trạm 然nhiên 真chân 常thường 。 是thị 虗hư 空không 之chi 體thể 性tánh 邪tà 。 金kim 鑛khoáng 之chi 喻dụ 。 謂vị 金kim 在tại 鑛khoáng 中trung 。 銷tiêu 鑛khoáng 金kim 現hiện 。 非phi 銷tiêu 始thỉ 有hữu 。 若nhược 因nhân 銷tiêu 有hữu 。 銷tiêu 頑ngoan 石thạch 等đẳng 。 亦diệc 應ưng 得đắc 金kim 。 故cố 知tri 雖tuy 假giả 爐lô 冶dã 銷tiêu 鎔dong 。 金kim 性tánh 要yếu 須tu 本bổn 有hữu 。 既ký 已dĩ 成thành 金kim 下hạ 。 明minh 金kim 在tại 鑛khoáng 則tắc 隱ẩn 。 出xuất 鑛khoáng 則tắc 顯hiển 。 隱ẩn 顯hiển 雖tuy 殊thù 。 金kim 性tánh 本bổn 來lai 平bình 等đẳng 。 不bất 應ưng 說thuyết 言ngôn 。 本bổn 非phi 成thành 就tựu 也dã 。 此thử 盖# 以dĩ 鑛khoáng 喻dụ 煩phiền 惱não 。 金kim 喻dụ 覺giác 性tánh 。 鍊luyện 出xuất 潔khiết 淨tịnh 。 即tức 有hữu 晶tinh 光quang 。 故cố 曰viết 如Như 來Lai 。 圓viên 覺giác 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 世Thế 尊Tôn 之chi 意ý 亦diệc 云vân 。 圓viên 頓đốn 之chi 理lý 雖tuy 齊tề 。 迷mê 悟ngộ 不bất 妨phương 成thành 異dị 。 既ký 有hữu 多đa 生sanh 習tập 障chướng 。 還hoàn 須tu 背bối/bội 習tập 顯hiển 真chân 。 真chân 顯hiển 則tắc 究cứu 竟cánh 清thanh 淨tịnh 矣hĩ 。


善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 妙diệu 圓viên 覺giác 心tâm 。 本bổn 無vô 菩Bồ 提Đề 。 及cập 與dữ 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 無vô 成thành 佛Phật 。 及cập 不bất 成thành 佛Phật 。 無vô 妄vọng 輪luân 迴hồi 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 本bổn 無vô 菩Bồ 提Đề 二nhị 句cú 。 拂phất 總tổng 依y 之chi 名danh 也dã 。 由do 轉chuyển 煩phiền 惱não 生sanh 死tử 。 故cố 曰viết 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 体# 誰thùy 即tức 真chân 。 名danh 因nhân 妄vọng 得đắc )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 先tiên 標tiêu 覺giác 心tâm 為vi 宗tông 。 後hậu 方phương 拂phất 迹tích 者giả 。 明minh 非phi 斷đoạn 滅diệt 。 但đãn 離ly 所sở 拂phất 。 非phi 無vô 覺giác 心tâm 。 非phi 無vô 菩Bồ 提Đề 。 下hạ 皆giai 双# 拂phất 對đối 待đãi 。 圓viên 覺giác 中trung 都đô 無vô 此thử 事sự 。 若nhược 有hữu 少thiểu 見kiến 。 則tắc 迷mê 圓viên 覺giác 。 故cố 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 於ư 法pháp 若nhược 有hữu 見kiến 。 此thử 則tắc 未vị 為vi 見kiến 。 若nhược 無vô 有hữu 見kiến 者giả 。 如như 是thị 乃nãi 見kiến 佛Phật 。


善thiện 男nam 子tử 。 但đãn 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 所sở 圓viên 境cảnh 界giới 。 身thân 心tâm 語ngữ 言ngôn 。 皆giai 悉tất 斷đoạn 滅diệt 。 終chung 不bất 能năng 至chí 。 彼bỉ 之chi 親thân 證chứng 。 所sở 現hiện 涅Niết 槃Bàn 。 何hà 況huống 能năng 以dĩ 。 有hữu 思tư 惟duy 心tâm 。 測trắc 度độ 如Như 來Lai 。 圓viên 覺giác 境cảnh 界giới 。 如như 取thủ 螢huỳnh 火hỏa 。 燒thiêu 須Tu 彌Di 山Sơn 。 終chung 不bất 能năng 著trước 。 以dĩ 輪luân 迴hồi 心tâm 。 生sanh 輪luân 迴hồi 見kiến 。 入nhập 於ư 如Như 來Lai 。 大đại 寂tịch 滅diệt 海hải 。 終chung 不bất 能năng 至chí 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 身thân 心tâm 語ngữ 言ngôn 。 皆giai 悉tất 斷đoạn 滅diệt 。 乃nãi 是thị 沉trầm 空không 寂tịch 滯trệ 。 定định 身thân 滅diệt 智trí 者giả 。 終chung 不bất 能năng 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 謂vị 若nhược 未vị 入nhập 滅diệt 。 即tức 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 已dĩ 入nhập 滅diệt 。 即tức 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 下hạ 第đệ 二nhị 凡phàm 心tâm 真chân 覺giác 時thời 。 有hữu 思tư 惟duy 心tâm 。 種chủng 種chủng 計kế 度độ 也dã 。 取thủ 螢huỳnh 燒thiêu 山sơn 。 舉cử 喻dụ 也dã 。 以dĩ 下hạ 顯hiển 情tình )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 此thử 云vân 小tiểu 聖thánh 真chân 智trí 。 尚thượng 不bất 能năng 親thân 到đáo 小tiểu 聖thánh 之chi 理lý 。 況huống 凡phàm 心tâm 劣liệt 於ư 前tiền 智trí 。 真chân 覺giác 又hựu 超siêu 前tiền 理lý 。 轉chuyển 轉chuyển 懸huyền 隔cách 。 何hà 能năng 造tạo 耶da 。 如như 百bách 寮liêu 尚thượng 畏úy 宰tể 相tướng 。 百bá 姓tánh 豈khởi 親thân 天thiên 子tử 。 此thử 正chánh 同đồng 金kim 剛cang 經kinh 。 四Tứ 果Quả 之chi 人nhân 。 尚thượng 無vô 心tâm 言ngôn 我ngã 證chứng 得đắc 四Tứ 果Quả 。 豈khởi 如Như 來Lai 有hữu 定định 法pháp 得đắc 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 耶da 。 二nhị 舉cử 喻dụ 顯hiển 情tình 。 並tịnh 是thị 顯hiển 分phân 別biệt 心tâm 。 不bất 能năng 證chứng 覺giác 。 密mật 譏cơ 前tiền 三tam 種chủng 翻phiên 覆phú 疑nghi 難nan 。 前tiền 云vân 有hữu 思tư 惟duy 心tâm 。 即tức 是thị 此thử 云vân 。 以dĩ 輪luân 迴hồi 心tâm 。 前tiền 云vân 圓viên 覺giác 境cảnh 界giới 。 即tức 是thị 此thử 云vân 。 大đại 寂tịch 滅diệt 海hải 。 可khả 深thâm 照chiếu 之chi 。


是thị 故cố 我ngã 說thuyết 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 先tiên 斷đoạn 無vô 始thỉ 。 輪luân 迴hồi 根căn 本bổn 。


(# 如như 山sơn 曰viết 。 此thử 試thí 息tức 妄vọng 心tâm 。 指chỉ 前tiền 未vị 出xuất 輪luân 迴hồi 。 等đẳng 文văn 也dã )# 。


善thiện 男nam 子tử 。 有hữu 作tác 思tư 惟duy 。 從tùng 有hữu 心tâm 起khởi 。 皆giai 是thị 六lục 塵trần 。 妄vọng 想tưởng 緣duyên 氣khí 。 非phi 實thật 心tâm 體thể 。 已dĩ 如như 空không 華hoa 。 用dụng 此thử 思tư 惟duy 。 辨biện 於ư 佛Phật 境cảnh 。 猶do 如như 空không 華hoa 。 復phục 結kết 空không 果quả 。 展triển 轉chuyển 妄vọng 想tưởng 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 有hữu 作tác 思tư 惟duy 。 從tùng 有hữu 心tâm 起khởi 。 是thị 舉cử 能năng 起khởi 之chi 根căn 識thức 。 有hữu 心tâm 者giả 識thức 也dã 。 起khởi 者giả 心tâm 所sở 也dã 。 皆giai 是thị 六lục 塵trần 。 妄vọng 想tưởng 緣duyên 氣khí 。 是thị 舉cử 能năng 牽khiên 之chi 塵trần 境cảnh 。 非phi 實thật 心tâm 體thể 。 言ngôn 實thật 心tâm 無vô 念niệm 故cố 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 此thử 言ngôn 縱túng/tung 實thật 有hữu 思tư 惟duy 。 思tư 惟duy 尚thượng 不bất 能năng 證chứng 覺giác 。 何hà 況huống 此thử 心tâm 。 早tảo 已dĩ 如như 於ư 空không 華hoa 。 自tự 無vô 其kỳ 體thể 。 向hướng 上thượng 更cánh 欲dục 求cầu 證chứng 。 何hà 異dị 空không 華hoa 結kết 果quả 。 故cố 言ngôn 展triển 轉chuyển 妄vọng 想tưởng 。


善thiện 男nam 子tử 。 虗hư 妄vọng 浮phù 心tâm 。 多đa 諸chư 巧xảo 見kiến 。 不bất 能năng 成thành 就tựu 。 圓viên 覺giác 方phương 便tiện 。 如như 是thị 分phân 別biệt 。 非phi 為vi 正chánh 問vấn 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 大đại 段đoạn 大đại 意ý 。 總tổng 是thị 責trách 問vấn 者giả 滯trệ 情tình 分phân 別biệt 過quá 患hoạn 。 所sở 以dĩ 其kỳ 中trung 此thử 即tức 最tối 觀quán )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 此thử 是thị 因nhân 前tiền 三tam 番phiên 之chi 疑nghi 。 便tiện 都đô 指chỉ 浮phù 心tâm 巧xảo 見kiến 。 總tổng 不bất 能năng 證chứng 覺giác 。 末mạt 二nhị 句cú 。 結kết 問vấn 不bất 當đương 理lý 。


附phụ 樂nhạo/nhạc/lạc 普phổ 和hòa 尚thượng 浮phù 漚âu 歌ca


雲vân 天thiên 雨vũ 落lạc 庭đình 中trung 水thủy 。 水thủy 上thượng 漂phiêu 漂phiêu 見kiến 漚âu 起khởi 。 前tiền 者giả 已dĩ 滅diệt 後hậu 者giả 生sanh 。 前tiền 後hậu 相tương 續tục 無vô 窮cùng 已dĩ 。 本bổn 因nhân 雨vũ 滴tích 水thủy 成thành 漚âu 。 還hoàn 緣duyên 風phong 激kích 漚âu 歸quy 水thủy 。 不bất 知tri 漚âu 水thủy 性tánh 無vô 殊thù 。 隨tùy 他tha 轉chuyển 變biến 將tương 為vi 異dị 。 外ngoại 明minh 瑩oánh 。 內nội 含hàm 虗hư 。 內nội 外ngoại 玲linh 瓏lung 若nhược 寶bảo 珠châu 。 正chánh 在tại 澄trừng 波ba 看khán 似tự 有hữu 。 及cập 乎hồ 動động 著trước 又hựu 如như 無vô 。 有hữu 無vô 動động 靜tĩnh 事sự 難nạn/nan 明minh 。 無vô 相tướng 之chi 中trung 有hữu 相tướng 形hình 。 只chỉ 知tri 漚âu 向hướng 水thủy 中trung 出xuất 。 豈khởi 知tri 水thủy 亦diệc 從tùng 漚âu 生sanh 。 權quyền 將tương 漚âu 水thủy 類loại 余dư 身thân 。 五ngũ 蘊uẩn 虗hư 攢toàn 假giả 立lập 人nhân 。 解giải 達đạt 蘊uẩn 空không 漚âu 不bất 實thật 。 方phương 能năng 明minh 見kiến 本bổn 來lai 真chân 。


於ư 是thị 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 大đại 悲bi 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 欲dục 遊du 如Như 來Lai 。 大đại 寂tịch 滅diệt 海hải 。 云vân 何hà 當đương 斷đoạn 。 輪luân 迴hồi 根căn 本bổn 。 於ư 諸chư 輪luân 迴hồi 。 有hữu 幾kỷ 種chủng 性tánh 。 修tu 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 幾kỷ 等đẳng 差sai 別biệt 。 迴hồi 入nhập 塵trần 勞lao 。 當đương 設thiết 幾kỷ 種chủng 。 教giáo 化hóa 方phương 便tiện 。 度độ 諸chư 眾chúng 生sanh 。


(# 彌Di 勒Lặc 。 此thử 云vân 慈Từ 氏Thị 。 慈từ 是thị 其kỳ 姓tánh 氏thị 也dã 。 名danh 阿a 逸dật 多đa 。 此thử 云vân 無vô 勝thắng 。 勝thắng 德đức 過quá 人nhân 故cố 。 今kim 以dĩ 姓tánh 而nhi 呼hô 。 但đãn 云vân 彌Di 勒Lặc 。 由do 此thử 門môn 深thâm 究cứu 愛ái 根căn 。 蕩đãng 除trừ 細tế 惑hoặc 。 所sở 以dĩ 五ngũ 性tánh 修tu 證chứng 。 皆giai 屬thuộc 輪luân 迴hồi 。 彌Di 勒Lặc 是thị 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。 表biểu 除trừ 微vi 細tế 惑hoặc 習tập 。 即tức 得đắc 正chánh 覺giác 圓viên 明minh )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 大đại 寂tịch 滅diệt 海hải 。 謂vị 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 具cụ 足túc 之chi 德đức 。 能năng 運vận 大đại 義nghĩa 。 體thể 用dụng 深thâm 廣quảng 。 故cố 如như 海hải 也dã 。 前tiền 云vân 先tiên 斷đoạn 無vô 始thỉ 。 輪luân 迴hồi 根căn 本bổn 。 今kim 當đương 云vân 何hà 斷đoạn 之chi 。 前tiền 云vân 種chủng 種chủng 取thủ 捨xả 。 皆giai 是thị 輪luân 迴hồi 。 未vị 審thẩm 有hữu 幾kỷ 種chủng 性tánh 。 修tu 佛Phật 下hạ 。 問vấn 修tu 悲bi 智trí 方phương 便tiện 。 謂vị 法Pháp 門môn 無vô 邊biên 誓thệ 願nguyện 學học 。 即tức 從tùng 假giả 入nhập 空không 成thành 大đại 智trí 。 眾chúng 生sanh 無vô 邊biên 誓thệ 願nguyện 度độ 故cố 。 即tức 從tùng 空không 入nhập 假giả 成thành 大đại 悲bi 。 惑hoặc 病bệnh 既ký 多đa 。 方phương 藥dược 非phi 一nhất 。 若nhược 無vô 方phương 便tiện 。 少thiểu 湯thang 添# 氷băng 。 恐khủng 落lạc 受thọ 見kiến 大đại 悲bi 。 故cố 須tu 問vấn 也dã 。


爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 。


善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 從tùng 無vô 始thỉ 際tế 。 由do 有hữu 種chủng 種chủng 。 恩ân 愛ái 貪tham 欲dục 。 故cố 有hữu 輪luân 迴hồi 。 若nhược 諸chư 世thế 界giới 。 一nhất 切thiết 種chủng 性tánh 。 卵noãn 生sanh 胎thai 生sanh 。 濕thấp 生sanh 化hóa 生sanh 。 皆giai 因nhân 婬dâm 欲dục 。 而nhi 正chánh 性tánh 命mạng 。 當đương 知tri 輪luân 迴hồi 。 愛ái 為vi 根căn 本bổn 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 恩ân 愛ái 貪tham 。 欲dục 言ngôn 。 種chủng 種chủng 者giả 。 或hoặc 天thiên 屬thuộc 之chi 恩ân 。 如như 父phụ 母mẫu 等đẳng 或hoặc 感cảm 事sự 之chi 恩ân 。 如như 得đắc 思tư 責trách 等đẳng 。 或hoặc 任nhậm 運vận 生sanh 愛ái 。 即tức 自tự 身thân 及cập 名danh 。 利lợi 色sắc 味vị 六lục 親thân 等đẳng 。 或hoặc 因nhân 敬kính 成thành 愛ái 。 因nhân 恩ân 成thành 愛ái 。 或hoặc 因nhân 愛ái 結kết 恩ân 。 淫dâm 謂vị 躭đam 染nhiễm 愛ái 著trước 。 但đãn 是thị 情tình 染nhiễm 。 總tổng 得đắc 名danh 淫dâm 。 縱túng/tung 使sử 化hóa 生sanh 。 亦diệc 依y 業nghiệp 染nhiễm )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 能năng 貪tham 之chi 愛ái 。 是thị 輪luân 迴hồi 之chi 本bổn 。 首thủ 楞lăng 云vân 。 流lưu 愛ái 為vi 種chủng 。 納nạp 想tưởng 為vi 胎thai 。 交giao 遘cấu 發phát 生sanh 。 吸hấp 引dẫn 同đồng 業nghiệp 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 故cố 有hữu 生sanh 死tử 。 又hựu 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 因nhân 愛ái 生sanh 憂ưu 。 因nhân 愛ái 生sanh 怖bố 。 若nhược 離ly 貪tham 愛ái 。 何hà 憂ưu 何hà 怖bố 。 又hựu 佛Phật 名danh 經Kinh 云vân 。 有hữu 愛ái 則tắc 生sanh 。 愛ái 盡tận 則tắc 滅diệt 。 故cố 知tri 生sanh 死tử 。 貪tham 愛ái 為vi 本bổn 。 先tiên 令linh 斷đoạn 者giả 。 如như 樹thụ 除trừ 根căn 等đẳng 。 謂vị 由do 於ư 五ngũ 欲dục 。 引dẫn 起khởi 愛ái 心tâm 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 生sanh 死tử 不bất 絕tuyệt 。 諸chư 世thế 界giới 一nhất 切thiết 種chủng 性tánh 。 卵noãn 濕thấp 胎thai 形hình 。 心tâm 染nhiễm 氣khí 傳truyền 。 難nạn/nan 具cụ 分phân 析tích 。 受thọ 性tánh 稟bẩm 命mạng 。 莫mạc 不bất 由do 之chi 。 既ký 性tánh 命mạng 淫dâm 。 淫dâm 復phục 由do 愛ái 。 故cố 云vân 愛ái 為vi 根căn 本bổn 。


由do 有hữu 諸chư 欲dục 。 助trợ 發phát 愛ái 性tánh 。 是thị 故cố 能năng 令linh 。 生sanh 死tử 相tương 續tục 。 欲dục 因nhân 愛ái 生sanh 。 命mạng 因nhân 欲dục 有hữu 。 眾chúng 生sanh 愛ái 命mạng 。 還hoàn 依y 欲dục 本bổn 。 愛ái 欲dục 為vi 因nhân 。 愛ái 命mạng 為vi 果quả 。


(# 肇triệu 論luận 云vân 。 眾chúng 生sanh 所sở 以dĩ 久cửu 流lưu 轉chuyển 者giả 。 皆giai 由do 著trước 欲dục 故cố 也dã 。 若nhược 欲dục 止chỉ 於ư 心tâm 。 則tắc 無vô 復phục 生sanh 死tử 。 潛tiềm 神thần 玄huyền 默mặc 。 與dữ 虗hư 空không 合hợp 其kỳ 德đức 。 是thị 名danh 涅Niết 槃Bàn )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 由do 外ngoại 塵trần 欲dục 。 牽khiên 起khởi 愛ái 心tâm 。 亦diệc 由do 愛ái 心tâm 。 貪tham 著trước 於ư 欲dục 。 貪tham 欲dục 故cố 造tạo 業nghiệp 。 造tạo 業nghiệp 故cố 受thọ 報báo 。 由do 此thử 生sanh 死tử 不bất 斷đoạn 。 欲dục 謂vị 貪tham 淫dâm 。 命mạng 謂vị 身thân 命mạng 。 無vô 愛ái 欲dục 則tắc 不bất 生sanh 。 無vô 欲dục 身thân 則tắc 不bất 有hữu 。 當đương 知tri 欲dục 因nhân 愛ái 有hữu 。 身thân 因nhân 欲dục 生sanh 。 既ký 有hữu 此thử 身thân 。 還hoàn 生sanh 於ư 愛ái 。 由do 愛ái 身thân 故cố 。 還hoàn 為vi 欲dục 因nhân 。 復phục 感cảm 未vị 來lai 生sanh 死tử 果quả 報báo 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 相tương 續tục 無vô 窮cùng 。 四tứ 起khởi 諸chư 業nghiệp 報báo 。


由do 於ư 欲dục 境cảnh 。 起khởi 諸chư 違vi 順thuận 境cảnh 。 背bối/bội 愛ái 心tâm 而nhi 生sanh 憎tăng 嫉tật 。 造tạo 種chủng 種chủng 業nghiệp 。 知tri 欲dục 可khả 厭yếm 。 愛ái 厭yếm 業nghiệp 道đạo 。 捨xả 惡ác 樂nhạo 善thiện 。 復phục 現hiện 天thiên 人nhân 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 種chủng 種chủng 業nghiệp 者giả 。 十thập 不bất 善thiện 等đẳng 也dã 。 捨xả 惡ác 樂nhạo 善thiện 。 謂vị 由do 愛ái 欲dục 故cố 造tạo 惡ác 。 今kim 之chi 欲dục 可khả 厭yếm 。 故cố 捨xả 十thập 惡ác 。 樂nhạo/nhạc/lạc 十Thập 善Thiện 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 由do 愛ái 彼bỉ 境cảnh 。 境cảnh 不bất 順thuận 心tâm 。 便tiện 生sanh 熱nhiệt 惱não 憎tăng 嫉tật 。 憎tăng 嫉tật 故cố 起khởi 瞋sân 。 瞋sân 故cố 殺sát 害hại 逼bức 惱não 。 打đả 罵mạ 凌lăng 辱nhục 。 種chủng 種chủng 惡ác 業nghiệp 。 從tùng 此thử 便tiện 興hưng 。 知tri 愛ái 欲dục 心tâm 。 是thị 惡ác 道đạo 因nhân 。 於ư 彼bỉ 欲dục 境cảnh 。 深thâm 生sanh 厭yếm 離ly 。 怖bố 彼bỉ 惡ác 道đạo 。 不bất 造tạo 惡ác 因nhân 。 於ư 離ly 惡ác 法Pháp 門môn 。 深thâm 生sanh 愛ái 樂nhạo 。 捨xả 惡ác 樂nhạo 善thiện 。 復phục 現hiện 天thiên 人nhân 。 得đắc 樂lạc 報báo 也dã 。 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 十Thập 善Thiện 業Nghiệp 道Đạo 。 是thị 人nhân 天thiên 受thọ 生sanh 因nhân 。


又hựu 知tri 諸chư 愛ái 。 可khả 厭yếm 惡ác 故cố 。 棄khí 愛ái 樂nhạo 捨xả 。 還hoàn 滋tư 愛ái 本bổn 。 便tiện 現hiện 有hữu 為vi 。 增tăng 上thượng 善thiện 果quả 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 上thượng 善thiện 果quả 。 謂vị 二nhị 界giới 殊thù 勝thắng 依y 正chánh 二nhị 報báo 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 知tri 其kỳ 愛ái 惡ác 愛ái 善thiện 。 俱câu 未vị 免miễn 苦khổ 。 弃khí 彼bỉ 愛ái 心tâm 。 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 捨xả 法pháp 。 捨xả 法pháp 即tức 四tứ 禪thiền 八bát 定định 。 而nhi 不bất 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 捨xả 之chi 心tâm 。 還hoàn 同đồng 彼bỉ 愛ái 。 故cố 云vân 還hoàn 滋tư 愛ái 本bổn 。 由do 於ư 欲dục 界giới 修tu 得đắc 此thử 定định 。 各các 隨tùy 其kỳ 地địa 。 而nhi 生sanh 彼bỉ 天thiên 。 故cố 曰viết 增tăng 上thượng 善thiện 果quả 。


皆giai 輪luân 迴hồi 故cố 。 不bất 成thành 聖thánh 道Đạo 。 是thị 故cố 眾chúng 生sanh 。 欲dục 脫thoát 生sanh 死tử 。 免miễn 諸chư 輪luân 迴hồi 。 先tiên 斷đoạn 貪tham 欲dục 。 及cập 除trừ 愛ái 渴khát 。


(# 遠viễn 公công 報báo 應ứng 論luận 云vân 。 夫phu 事sự 起khởi 必tất 由do 其kỳ 心tâm 。 報báo 應ứng 必tất 由do 於ư 事sự 。 是thị 故cố 自tự 報báo 以dĩ 觀quán 事sự 。 而nhi 事sự 可khả 變biến 。 舉cử 事sự 以dĩ 責trách 心tâm 。 而nhi 心tâm 可khả 及cập 。 渴khát 者giả 喻dụ 其kỳ 至chí 切thiết )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 既ký 知tri 生sanh 死tử 皆giai 由do 貪tham 愛ái 。 故cố 欲dục 脫thoát 生sanh 死tử 。 先tiên 斷đoạn 貪tham 愛ái 。


善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 由do 本bổn 貪tham 欲dục 。 發phát 揮huy 無vô 明minh 。 顯hiển 出xuất 五ngũ 性tánh 。 差sai 別biệt 不bất 等đẳng 。 依y 二nhị 種chủng 障chướng 。 而nhi 現hiện 深thâm 淺thiển 。


(# 楞lăng 伽già 云vân 。 隨tùy 說thuyết 彼bỉ 而nhi 成thành 。 皆giai 名danh 教giáo 熏huân 起khởi )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 厭yếm 惡ác 樂nhạo/nhạc/lạc 善thiện 。 三tam 乘thừa 教giáo 熏huân 。 積tích 習tập 既ký 深thâm 。 遂toại 成thành 別biệt 性tánh 。 若nhược 遇ngộ 邪tà 師sư 教giáo 者giả 。 則tắc 於ư 人nhân 法pháp 二nhị 我ngã 。 極cực 為vi 堅kiên 執chấp 。 名danh 之chi 為vi 深thâm 。 若nhược 遇ngộ 二Nhị 乘Thừa 人nhân 說thuyết 人nhân 空không 理lý 。 於ư 法pháp 雖tuy 未vị 離ly 愚ngu 。 於ư 人nhân 已dĩ 無vô 堅kiên 執chấp 。 對đối 前tiền 為vi 淺thiển 。 若nhược 遇ngộ 菩Bồ 薩Tát 及cập 佛Phật 。 深thâm 淺thiển 相tương 望vọng 可khả 知tri 。


云vân 何hà 二nhị 障chướng 。 一nhất 者giả 理lý 障chướng 。 礙ngại 正chánh 知tri 見kiến 。 二nhị 者giả 事sự 障chướng 。 續tục 諸chư 生sanh 死tử 。 云vân 何hà 五ngũ 性tánh 。


善thiện 男nam 子tử 。 若nhược 此thử 二nhị 障chướng 。 未vị 得đắc 斷đoạn 滅diệt 。 名danh 未vị 成thành 佛Phật 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 是thị 心tâm 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 以dĩ 不bất 達đạt 一Nhất 法Pháp 界Giới 故cố 。 心tâm 不bất 相tương 應ứng 。 忽hốt 然nhiên 念niệm 起khởi 。 名danh 為vi 無vô 明minh 。 心tâm 為vi 無vô 明minh 所sở 染nhiễm 。 有hữu 其kỳ 染nhiễm 心tâm 。 染nhiễm 心tâm 義nghĩa 者giả 。 名danh 煩phiền 惱não 礙ngại 等đẳng )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 理lý 障chướng 根căn 本bổn 無vô 明minh 也dã 。 不bất 達đạt 法Pháp 界Giới 性tánh 相tướng 。 是thị 礙ngại 正chánh 知tri 見kiến 義nghĩa 故cố 。 事sự 障chướng 六lục 種chủng 染nhiễm 心tâm 也dã 。 三tam 細tế 乃nãi 至chí 起khởi 業nghiệp 受thọ 報báo 。 是thị 續tục 生sanh 死tử 義nghĩa 故cố 。 發phát 心tâm 修tu 證chứng 。 約ước 斷đoạn 二nhị 障chướng 。 故cố 成thành 五ngũ 性tánh 。 此thử 都đô 不bất 斷đoạn 。 故cố 非phi 五ngũ 數số 。 亦diệc 未vị 發phát 心tâm 遇ngộ 教giáo 。 故cố 言ngôn 未vị 熏huân 。


若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。 氷băng 捨xả 貪tham 欲dục 。 先tiên 除trừ 事sự 障chướng 。 未vị 斷đoạn 理lý 障chướng 。 但đãn 能năng 悟ngộ 入nhập 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 未vị 能năng 顯hiển 住trụ 。 菩Bồ 薩Tát 境cảnh 界giới 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 知tri 生sanh 死tử 苦khổ 。 止chỉ 息tức 攀phàn 緣duyên 。 故cố 云vân 除trừ 事sự 。 其kỳ 實thật 未vị 能năng 除trừ 三tam 細tế 也dã )# 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 障chướng 有hữu 事sự 理lý 。 執chấp 有hữu 人nhân 法pháp 。 今kim 唯duy 斷đoạn 於ư 前tiền 。 故cố 云vân 但đãn 能năng 悟ngộ 入nhập 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 不bất 先tiên 悟ngộ 理lý 。 但đãn 先tiên 除trừ 事sự 。 是thị 以dĩ 僅cận 能năng 悟ngộ 入nhập 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 未vị 能năng 顯hiển 住trụ 佛Phật 界giới 也dã 。 此thử 猶do 至chí 長trưởng 者giả 之chi 客khách 。 僅cận 在tại 後hậu 園viên 除trừ 糞phẩn 。 止chỉ 宿túc 草thảo 庵am 。 未vị 敢cảm 當đương 堂đường 。


善thiện 男nam 子tử 。 若nhược 諸chư 末mạt 世thế 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 欲dục 泛phiếm 如Như 來Lai 。 大đại 圓viên 覺giác 海hải 。 先tiên 當đương 發phát 願nguyện 。 漸tiệm 斷đoạn 諸chư 障chướng 。 障chướng 盡tận 願nguyện 滿mãn 。 便tiện 登đăng 解giải 脫thoát 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 殿điện 。 證chứng 大đại 圓viên 覺giác 。 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 域vực 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 域vực 。 謂vị 願nguyện 滿mãn 則tắc 觸xúc 目mục 對đối 境cảnh 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 無vô 非phi 圓viên 覺giác 。 故cố 曰viết 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 域vực 。 謂vị 疆cương 域vực )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 理lý 雖tuy 頓đốn 悟ngộ 其kỳ 空không 。 事sự 乃nãi 漸tiệm 除trừ 方phương 盡tận 。 障chướng 盡tận 則tắc 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 一nhất 切thiết 時thời 中trung 。 觸xúc 向hướng 無vô 非phi 解giải 脫thoát 。 故cố 以dĩ 清thanh 淨tịnh 法Pháp 殿điện 喻dụ 之chi 。


於ư 是thị 清Thanh 淨Tịnh 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 大đại 悲bi 世Thế 尊Tôn 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 如Như 來Lai 世Thế 尊Tôn 。 所sở 證chứng 所sở 得đắc 。 云vân 何hà 差sai 別biệt 。


(# 清thanh 淨tịnh 慧tuệ 。 表biểu 在tại 此thử 門môn 修tu 。 證chứng 地địa 位vị 因nhân 果quả 相tương/tướng 中trung 。 而nhi 智trí 慧tuệ 不bất 住trụ 不bất 著trước 。 虛hư 心tâm 忘vong 相tương/tướng 。 不bất 為vi 行hành 位vị 差sai 別biệt 之chi 相tướng 所sở 染nhiễm )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 舉cử 所sở 證chứng 覺giác 性tánh 。 問vấn 能năng 證chứng 位vị 德đức 。 覺giác 心tâm 一nhất 味vị 。 因nhân 果quả 階giai 差sai 。 二nhị 義nghĩa 常thường 乖quai 。 故cố 須tu 起khởi 問vấn 。


爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 清Thanh 淨Tịnh 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。

善thiện 男nam 子tử 。 圓viên 覺giác 自tự 性tánh 。 非phi 性tánh 性tánh 有hữu 。 循tuần 諸chư 性tánh 起khởi 。 無vô 取thủ 無vô 證chứng 。 於ư 實thật 相tướng 中trung 。 實thật 無vô 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 諸chư 眾chúng 生sanh 。


何hà 以dĩ 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 生sanh 。 皆giai 是thị 幻huyễn 化hóa 。 幻huyễn 化hóa 滅diệt 故cố 。 無vô 取thủ 證chứng 者giả 。


(# 此thử 節tiết 明minh 圓viên 覺giác 無vô 證chứng )# 。


(# 如như 山sơn 曰viết 。 全toàn 覺giác 性tánh 起khởi 故cố 。 法Pháp 身thân 不bất 增tăng 不bất 減giảm 經Kinh 云vân 。 法Pháp 身thân 流lưu 轉chuyển 五ngũ 道đạo 。 名danh 曰viết 眾chúng 生sanh )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 非phi 性tánh 。 謂vị 非phi 前tiền 五ngũ 性tánh 。 及cập 貪tham 愛ái 等đẳng 輪luân 迴hồi 。 差sai 別biệt 之chi 性tánh 。 性tánh 有hữu 。 謂vị 前tiền 差sai 別biệt 性tánh 。 皆giai 有hữu 圓viên 覺giác 也dã 。 圓viên 覺giác 不bất 守thủ 自tự 性tánh 。 隨tùy 緣duyên 徧biến 諸chư 。 差sai 別biệt 之chi 性tánh 。 諸chư 性tánh 起khởi 時thời 。 全toàn 覺giác 性tánh 起khởi 。 無vô 取thủ 無vô 證chứng 。 謂vị 非phi 當đương 情tình 之chi 境cảnh 也dã 。 約ước 有hữu 幻huyễn 垢cấu 。 名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 故cố 無vô 取thủ 證chứng 。 然nhiên 前tiền 輪luân 迴hồi 及cập 此thử 修tu 證chứng 。 皆giai 云vân 無vô 者giả 。 前tiền 似tự 岸ngạn 移di 。 此thử 如như 境cảnh 象tượng 。


譬thí 如như 眼nhãn 根căn 。 不bất 自tự 見kiến 眼nhãn 。 性tánh 自tự 平bình 等đẳng 。 無vô 平bình 等đẳng 者giả 。 眾chúng 生sanh 迷mê 倒đảo 。 未vị 能năng 除trừ 滅diệt 。 一nhất 切thiết 幻huyễn 化hóa 。 於ư 滅diệt 未vị 滅diệt 。 妄vọng 功công 用dụng 中trung 。 便tiện 顯hiển 差sai 別biệt 。 若nhược 得đắc 如Như 來Lai 。 寂tịch 滅diệt 隨tùy 順thuận 。 實thật 無vô 寂tịch 滅diệt 。 及cập 寂tịch 滅diệt 者giả 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 實thật 無vô 寂tịch 滅diệt 。 及cập 寂tịch 滅diệt 者giả 。 謂vị 心tâm 性tánh 離ly 念niệm 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 良lương 由do 無vô 明minh 迷mê 自tự 真chân 〔# 禮lễ 〕# 。 鼓cổ 動động 起khởi 念niệm 。 能năng 令linh 心tâm 〔# 禮lễ 〕# 。 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 從tùng 細tế 至chí 麤thô 。 微vi 着trước 不bất 同đồng 。 先tiên 後hậu 際tế 異dị 。 先tiên 際tế 最tối 微vi 。 名danh 為vi 滅diệt 相tương/tướng 。 中trung 間gian 二nhị 三tam 。 名danh 住trụ 異dị 相tướng 。 後hậu 際tế 最tối 麤thô 。 名danh 為vi 滅diệt 相tương/tướng 。 今kim 因nhân 本bổn 覺giác 不bất 思tư 義nghĩa 熏huân 力lực 。 起khởi 厭yếm 求cầu 心tâm 。 又hựu 因nhân 真Chân 如Như 所sở 流lưu 聞văn 熏huân 。 教giáo 去khứ 熏huân 於ư 本bổn 覺giác 。 益ích 性tánh 解giải 力lực 。 損tổn 無vô 明minh 能năng 。 漸tiệm 向hướng 心tâm 源nguyên 。 始thỉ 息tức 滅diệt 相tương/tướng 。 終chung 息tức 生sanh 相tương/tướng 。 朗lãng 然nhiên 大đại 悟ngộ 。 覺giác 了liễu 心tâm 源nguyên 本bổn 無vô 所sở 動động )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 夫phu 眼nhãn 能năng 見kiến 一nhất 切thiết 。 唯duy 不bất 能năng 自tự 見kiến 眼nhãn 根căn 。 又hựu 如như 眼nhãn 光quang 照chiếu 矚chú 物vật 時thời 。 境cảnh 則tắc 萬vạn 差sai 。 見kiến 即tức 是thị 一nhất 。 故cố 云vân 平bình 等đẳng 。 但đãn 約ước 於ư 凡phàm 聖thánh 。 無vô 分phân 別biệt 勝thắng 劣liệt 之chi 心tâm 。 說thuyết 平bình 等đẳng 義nghĩa 。 亦diệc 無vô 有hữu 能năng 。 作tác 平bình 等đẳng 之chi 者giả 。 眾chúng 生sanh 若nhược 無vô 。 迷mê 惑hoặc 顛điên 倒đảo 。 則tắc 無vô 差sai 別biệt 之chi 義nghĩa 矣hĩ 。 未vị 能năng 除trừ 滅diệt 。 一nhất 切thiết 幻huyễn 化hóa 。 謂vị 執chấp 之chi 為vi 實thật 也dã 。 於ư 滅diệt 未vị 滅diệt 。 謂vị 障chướng 習tập 漸tiệm 盡tận 。 如như 一nhất 分phần/phân 塵trần 盡tận 。 一nhất 分phần/phân 境cảnh 明minh 也dã 。 妄vọng 功công 用dụng 中trung 。 謂vị 圓viên 明minh 證chứng 悟ngộ 。 始thỉ 知tri 煩phiền 惱não 本bổn 無vô 。 則tắc 見kiến 能năng 斷đoạn 智trí 慧tuệ 功công 用dụng 。 亦diệc 是thị 虗hư 妄vọng 也dã 。 便tiện 顯hiển 差sai 別biệt 。 正chánh 是thị 總tổng 標tiêu 德đức 位vị 也dã 。 如Như 來Lai 寂tịch 滅diệt 。 諸chư 佛Phật 同đồng 證chứng 此thử 理lý 故cố 也dã 。 隨tùy 。 與dữ 本bổn 相tương 應ứng 也dã 。 順thuận 。 無vô 乖quai 也dã 。 非phi 謂vị 起khởi 心tâm 別biệt 求cầu 寂tịch 滅diệt 也dã 。 實thật 無vô 寂tịch 滅diệt 。 及cập 寂tịch 滅diệt 者giả 。 無vô 能năng 所sở 也dã 。 意ý 明minh 心tâm 念niệm 不bất 生sanh 。 不bất 見kiến 有hữu 寂tịch 滅diệt 之chi 法Pháp 。 亦diệc 無vô 能năng 寂tịch 滅diệt 者giả 滅diệt 之chi 令linh 寂tịch 。


善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 由do 妄vọng 想tưởng 我ngã 。 及cập 愛ái 我ngã 者giả 。 曾tằng 不bất 自tự 知tri 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 故cố 起khởi 憎tăng 愛ái 。 耽đam 著trước 五ngũ 欲dục 。 若nhược 遇ngộ 善thiện 友hữu 。 教giáo 令linh 開khai 悟ngộ 。 淨tịnh 圓viên 覺giác 性tánh 。 發phát 明minh 起khởi 滅diệt 。 即tức 知tri 此thử 生sanh 。 性tánh 自tự 勞lao 慮lự 。


(# 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 即tức 淨tịnh 名danh 經Kinh 云vân 。 是thị 身thân 如như 電điện 。 念niệm 念niệm 不bất 住trụ 是thị 也dã 。 論luận 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 名danh 為vi 覺giác 。 以dĩ 從tùng 本bổn 來lai 。 念niệm 念niệm 相tương 續tục 。 故cố 說thuyết 無vô 始thỉ 無vô 明minh )# 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 發phát 明minh 起khởi 滅diệt 。 謂vị 迷mê 時thời 即tức 起khởi 滅diệt 妄vọng 念niệm 是thị 我ngã 故cố 。 妄vọng 念niệm 不bất 自tự 見kiến 於ư 妄vọng 念niệm 。 如như 眼nhãn 不bất 自tự 見kiến 。 今kim 既ký 開khai 悟ngộ 。 心tâm 冥minh 真chân 覺giác 。 不bất 以dĩ 妄vọng 念niệm 為vi 我ngã 故cố 。 以dĩ 冥minh 真chân 之chi 慧tuệ 。 照chiếu 於ư 起khởi 滅diệt 之chi 念niệm )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 我ngã 體thể 元nguyên 無vô 妄vọng 想tưởng 。 為vi 有hữu 四tứ 生sanh 九cửu 類loại 。 無vô 不bất 皆giai 然nhiên 。 由do 妄vọng 想tưởng 我ngã 。 即tức 所sở 執chấp 也dã 。 及cập 愛ái 我ngã 者giả 。 即tức 所sở 執chấp 也dã 。 我ngã 見kiến 本bổn 無vô 。 唯duy 心tâm 故cố 有hữu 。 心tâm 既ký 念niệm 念niệm 無vô 常thường 。 我ngã 亦diệc 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 由do 執chấp 我ngã 故cố 。 順thuận 我ngã 則tắc 愛ái 。 迷mê 我ngã 則tắc 憎tăng 。 故cố 著trước 五ngũ 欲dục 。 若nhược 遇ngộ 善thiện 友hữu 。 教giáo 令linh 開khai 悟ngộ 。 即tức 聞văn 熏huân 也dã 。 淨tịnh 圓viên 覺giác 性tánh 。 即tức 內nội 熏huân 也dã 。 慧tuệ 照chiếu 朗lãng 然nhiên 顯hiển 發phát 心tâm 性tánh 。 無vô 始thỉ 妄vọng 習tập 一nhất 時thời 悟ngộ 現hiện 。 如như 寤ngụ 時thời 覺giác 夢mộng 。 即tức 知tri 迷mê 性tánh 之chi 時thời 。 性tánh 即tức 起khởi 滅diệt 妄vọng 念niệm 。 還hoàn 自tự 勞lao 役dịch 心tâm 慮lự 。 千thiên 營doanh 萬vạn 計kế 。 念niệm 念niệm 不bất 停đình 也dã 。


若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 勞lao 慮lự 永vĩnh 斷đoạn 。 得đắc 法Pháp 界Giới 淨tịnh 。 即tức 彼bỉ 淨tịnh 解giải 。 為vi 自tự 障chướng 礙ngại 。 故cố 於ư 圓viên 覺giác 。 而nhi 不bất 自tự 在tại 。 此thử 名danh 凡phàm 夫phu 。 隨tùy 順thuận 覺giác 性tánh 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 法Pháp 界Giới 清thanh 淨tịnh 。 謂vị 若nhược 理lý 法Pháp 界Giới 。 則tắc 法Pháp 界Giới 體thể 中trung 。 絕tuyệt 諸chư 勞lao 慮lự 。 塵trần 境cảnh 不bất 生sanh 。 名danh 之chi 為vi 淨tịnh 。 若nhược 事sự 法Pháp 界Giới 。 則tắc 分phân 別biệt 念niệm 慮lự 之chi 心tâm 。 差sai 別biệt 塵trần 境cảnh 之chi 法pháp 。 十thập 八bát 界giới 等đẳng 。 當đương 〔# 禮lễ 〕# 不bất 生sanh 。 名danh 之chi 為vi 淨tịnh )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 勞lao 慮lự 永vĩnh 斷đoạn 。 絕tuyệt 相tương/tướng 作tác 之chi 心tâm 也dã 。 法Pháp 界Giới 淨tịnh 穢uế 。 皆giai 由do 自tự 心tâm 。 心tâm 穢uế 則tắc 穢uế 。 心tâm 淨tịnh 則tắc 淨tịnh 。 於ư 彼bỉ 淨tịnh 時thời 。 心tâm 生sanh 愛ái 著trước 。 於ư 淨tịnh 起khởi 淨tịnh 。 名danh 為vi 淨tịnh 解giải 。 係hệ 心tâm 在tại 淨tịnh 。 故cố 成thành 障chướng 礙ngại 。 非phi 外ngoại 塵trần 所sở 擾nhiễu 。 故cố 言ngôn 自tự 礙ngại 。 證chứng 覺giác 之chi 相tướng 。 作tác 意ý 於ư 覺giác 。 故cố 於ư 圓viên 覺giác 。 而nhi 不bất 自tự 在tại 。 覺giác 於ư 念niệm 異dị 。 念niệm 無vô 異dị 相tướng 。 故cố 名danh 凡phàm 夫phu 隨tùy 順thuận 覺giác 性tánh 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 見kiến 解giải 為vi 礙ngại 。 雖tuy 斷đoạn 解giải 礙ngại 。 由do 住trụ 見kiến 覺giác 。 覺giác 礙ngại 為vi 礙ngại 。 而nhi 不bất 自tự 在tại 。 此thử 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 未vị 入nhập 地địa 者giả 。 隨tùy 順thuận 覺giác 性tánh 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 前tiền 名danh 凡phàm 夫phu 。 結kết 成thành 信tín 位vị 也dã 。 二nhị 賢hiền 位vị 。 論luận 寄ký 息tức 於ư 異dị 相tướng 。 此thử 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 結kết 成thành 賢hiền 位vị 。 論luận 寄ký 息tức 於ư 住trụ 相tương/tướng )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 見kiến 解giải 為vi 礙ngại 。 見kiến 前tiền 淨tịnh 解giải 之chi 礙ngại 也dã 。 是thị 囁# 前tiền 位vị 以dĩ 辨biện 此thử 位vị 之chi 相tướng 。 即tức 覺giác 於ư 異dị 念niệm 也dã 。 雖tuy 斷đoạn 解giải 礙ngại 。 起khởi 前tiền 位vị 也dã 。 言ngôn 雖tuy 者giả 。 預dự 顯hiển 劣liệt 後hậu 念niệm 無vô 異dị 相tướng 等đẳng 也dã 。 猶do 住trụ 見kiến 覺giác 。 證chứng 覺giác 之chi 相tướng 。 劣liệt 於ư 登đăng 地địa 。 所sở 覺giác 是thị 礙ngại 。 故cố 能năng 覺giác 亦diệc 礙ngại 。 此thử 則tắc 將tương 礙ngại 除trừ 礙ngại 。 故cố 不bất 自tự 在tại 。 此thử 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 覺giác 於ư 念niệm 住trụ 。 念niệm 無vô 住trụ 相tương/tướng 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 有hữu 照chiếu 有hữu 覺giác 。 俱câu 名danh 障chướng 礙ngại 。 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 常thường 覺giác 不bất 住trụ 。 照chiếu 與dữ 照chiếu 者giả 。 同đồng 時thời 寂tịch 滅diệt 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 自tự 斷đoạn 其kỳ 首thủ 。 首thủ 已dĩ 斷đoạn 故cố 。 無vô 能năng 斷đoạn 者giả 。 則tắc 以dĩ 礙ngại 心tâm 。 自tự 滅diệt 諸chư 礙ngại 。 礙ngại 已dĩ 斷đoạn 滅diệt 。 無vô 滅diệt 礙ngại 者giả 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 常thường 覺giác 不bất 住trụ 三tam 句cú 。 明minh 證chứng 相tương/tướng 也dã 。 謂vị 以dĩ 智trí 證chứng 理lý 。 理lý 智trí 冥minh 符phù 。 如như 日nhật 合hợp 空không 。 如như 珠châu 自tự 照chiếu 。 但đãn 是thị 本bổn 覺giác 顯hiển 現hiện 。 非phi 能năng 所sở 故cố )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 有hữu 照chiếu 。 信tín 中trung 淨tịnh 解giải 也dã 。 有hữu 覺giác 。 賢hiền 位vị 中trung 覺giác 礙ngại 之chi 覺giác 也dã 。 俱câu 名danh 障chướng 礙ngại 。 正chánh 顯hiển 前tiền 非phi 也dã 。 常thường 覺giác 不bất 住trụ 。 照chiếu 與dữ 照chiếu 者giả 。 同đồng 時thời 寂tịch 滅diệt 。 能năng 所sở 契khế 合hợp 也dã 。 此thử 則tắc 念niệm 無vô 住trụ 相tương/tướng 。 覺giác 住trụ 相tương/tướng 無vô 。 如như 把bả 刀đao 劍kiếm 。 自tự 斷đoạn 其kỳ 頭đầu 。 頭đầu 未vị 落lạc 時thời 。 即tức 無vô 能năng 斷đoạn 之chi 義nghĩa 。 頭đầu 若nhược 已dĩ 落lạc 。 復phục 無vô 能năng 斷đoạn 之chi 人nhân 。 則tắc 以dĩ 覺giác 礙ngại 之chi 覺giác 。 自tự 滅diệt 所sở 覺giác 之chi 礙ngại 。 礙ngại 已dĩ 斷đoạn 滅diệt 。 無vô 滅diệt 礙ngại 者giả 。 如như 火hỏa 出xuất 木mộc 盡tận 。 烟yên 滅diệt 灰hôi 飛phi 。


修Tu 多Đa 羅La 教giáo 。 如như 標tiêu 月nguyệt 指chỉ 。 若nhược 復phục 見kiến 月nguyệt 。 了liễu 知tri 所sở 標tiêu 。 畢tất 竟cánh 非phi 月nguyệt 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 種chủng 種chủng 言ngôn 說thuyết 。 開khai 示thị 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 此thử 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 已dĩ 入nhập 地địa 者giả 。 隨tùy 順thuận 覺giác 性tánh 。


(# 蘇tô 子tử 由do 曰viết 。 如như 標tiêu 指chỉ 月nguyệt 。 盖# 昔tích 人nhân 筌thuyên 蹄đề 之chi 喻dụ 。 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 名danh 不bất 住trụ 教giáo 也dã 。 謂vị 地địa 前tiền 未vị 證chứng 真chân 理lý 。 難nan 忘vong 言ngôn 教giáo 。 登đăng 地địa 證chứng 理lý 。 不bất 住trụ 名danh 言ngôn 。 不bất 住trụ 故cố 名danh 真chân 解giải 教giáo 。 故cố 華hoa 嚴nghiêm 初Sơ 地Địa 文văn 云vân 。 得đắc 經kinh 論luận 智trí )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 設thiết 言ngôn 象tượng 在tại 於ư 得đắc 意ý 。 無vô 言ngôn 象tượng 而nhi 倒đảo 惑hoặc 。 執chấp 言ngôn 象tượng 而nhi 迷mê 真chân 。 故cố 以dĩ 標tiêu 月nguyệt 之chi 指chỉ 。 喻dụ 於ư 言ngôn 教giáo 。 謂vị 見kiến 月nguyệt 須tu 藉tạ 指chỉ 端đoan 。 悟ngộ 心tâm 須tu 假giả 佛Phật 教giáo 。 因nhân 指chỉ 見kiến 月nguyệt 。 見kiến 月nguyệt 忘vong 指chỉ 。 因nhân 教giáo 筌thuyên 心tâm 。 悟ngộ 心tâm 忘vong 教giáo 。 存tồn 指chỉ 則tắc 失thất 真chân 月nguyệt 。 執chấp 教giáo 則tắc 失thất 本bổn 心tâm 。 意ý 令linh 證chứng 實thật 忘vong 標tiêu 。 故cố 云vân 畢tất 竟cánh 非phi 月nguyệt 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 下hạ 。 明minh 諸chư 佛Phật 同đồng 以dĩ 言ngôn 筌thuyên 顯hiển 理lý 。 此thử 名danh 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。 論luận 寄ký 息tức 於ư 生sanh 相tương/tướng 。 文văn 云vân 。 如như 菩Bồ 薩Tát 地địa 盡tận 。 滿mãn 足túc 方phương 便tiện 。 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 。 覺giác 心tâm 初sơ 起khởi 。 心tâm 無vô 初sơ 相tương/tướng 。 以dĩ 遠viễn 離ly 微vi 細tế 念niệm 故cố 。 得đắc 見kiến 心tâm 性tánh 。 心tâm 即tức 常thường 住trụ 。 名danh 究cứu 竟cánh 覺giác 。


善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 切thiết 障chướng 礙ngại 。 即tức 究cứu 竟cánh 覺giác 。 得đắc 念niệm 失thất 念niệm 。 無vô 非phi 解giải 脫thoát 。 成thành 法pháp 破phá 法pháp 。 皆giai 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 智trí 慧tuệ 愚ngu 癡si 。 通thông 為vi 般Bát 若Nhã 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 一nhất 切thiết 障chướng 礙ngại 。 總tổng 標tiêu 也dã 。 謂vị 智trí 明minh 圓viên 覺giác 。 無vô 分phân 別biệt 心tâm 。 故cố 下hạ 列liệt 十thập 對đối 法pháp 。 皆giai 同đồng 真chân 實thật 。 即tức 論luận 中trung 見kiến 性tánh 常thường 住trụ 等đẳng 也dã 。 得đắc 念niệm 下hạ 。 一nhất 言ngôn 識thức 智trí 對đối 。 二nhị 言ngôn 成thành 破phá 。 對đối 三tam 言ngôn 愚ngu 智trí 對đối )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 若nhược 見kiến 有hữu 障chướng 可khả 斷đoạn 。 斷đoạn 已dĩ 名danh 覺giác 。 覺giác 非phi 究cứu 竟cánh 。 故cố 障chướng 礙ngại 即tức 覺giác 。 方phương 究cứu 竟cánh 矣hĩ 。 得đắc 念niệm 失thất 念niệm 二nhị 句cú 。 謂vị 無vô 念niệm 則tắc 得đắc 其kỳ 正chánh 念niệm 。 有hữu 念niệm 則tắc 為vi 失thất 念niệm 。 故cố 論luận 中trung 說thuyết 。 覺giác 則tắc 離ly 念niệm 。 念niệm 則tắc 不bất 覺giác 等đẳng 。 今kim 明minh 念niệm 本bổn 自tự 空không 。 元nguyên 是thị 無vô 念niệm 。 故cố 皆giai 解giải 脫thoát 。 眾chúng 緣duyên 相tương/tướng 會hội 曰viết 成thành 。 緣duyên 離ly 曰viết 破phá 。 又hựu 進tiến 修tu 曰viết 成thành 。 毀hủy 謗báng 為vi 破phá 。 緣duyên 無vô 自tự 性tánh 。 成thành 破phá 一nhất 如như 。 故cố 皆giai 涅Niết 槃Bàn 。 智trí 慧tuệ 愚ngu 癡si 二nhị 句cú 。 即tức 大đại 寶bảo 積tích 所sở 云vân 。 癡si 從tùng 分phân 別biệt 生sanh 。 分phân 別biệt 亦diệc 非phi 有hữu 。 癡si 性tánh 與dữ 佛Phật 性tánh 。 平bình 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 。


菩Bồ 薩Tát 外ngoại 道đạo 。 所sở 成thành 就tựu 法pháp 。 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 無vô 明minh 真Chân 如Như 。 無vô 異dị 境cảnh 界giới 。 諸chư 戒giới 定định 慧tuệ 。 及cập 淫dâm 怒nộ 癡si 。 俱câu 是thị 梵Phạm 行hạnh 。 眾chúng 生sanh 國quốc 土độ 。 同đồng 一nhất 法pháp 性tánh 。 地địa 獄ngục 天thiên 宮cung 。 皆giai 為vi 淨tịnh 土độ 。 有hữu 性tánh 無vô 性tánh 。 齊tề 成thành 佛Phật 道Đạo 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 畢tất 竟cánh 解giải 脫thoát 。 法Pháp 界Giới 海hải 慧tuệ 。 照chiếu 了liễu 諸chư 相tướng 。 猶do 如như 虗hư 空không 。 此thử 名danh 如Như 來Lai 。 隨tùy 順thuận 覺giác 性tánh 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 三tam 句cú 。 連liên 上thượng 即tức 看khán 。 為vi 第đệ 四tứ 言ngôn 邪tà 正chánh 對đối 。 五ngũ 言ngôn 真chân 妄vọng 對đối 。 六lục 言ngôn 染nhiễm 淨tịnh 對đối 。 七thất 言ngôn 依y 正chánh 對đối 。 八bát 言ngôn 苦khổ 樂lạc 對đối 。 九cửu 言ngôn 有hữu 性tánh 無vô 性tánh 對đối 。 十thập 言ngôn 結kết 解giải 對đối )# 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 如Như 來Lai 乃nãi 忘vong 心tâm 頓đốn 證chứng 也dã 。 前tiền 由do 普phổ 示thị 教giáo 門môn 就tựu 機cơ 。 說thuyết 有hữu 深thâm 淺thiển 。 今kim 恐khủng 存tồn 分phân 別biệt 。 則tắc 悟ngộ 入nhập 無vô 期kỳ 。 故cố 示thị 圓viên 頓đốn 安an 心tâm 。 於ư 覺giác 成thành 真chân 隨tùy 順thuận 。 前tiền 是thị 隨tùy 相tương/tướng 。 亦diệc 如như 華hoa 嚴nghiêm 先tiên 說thuyết 差sai 別biệt 位vị 地địa 因nhân 果quả 。 後hậu 以dĩ 平bình 等đẳng 因nhân 果quả 融dung 之chi 。 即tức 差sai 別biệt 中trung 之chi 平bình 等đẳng 。 平bình 等đẳng 中trung 之chi 差sai 別biệt 。 此thử 中trung 意ý 趣thú 。 正chánh 同đồng 彼bỉ 也dã )# 。


(# 李# 舟chu 天thiên 堂đường 地địa 獄ngục 偈kệ 云vân 。 天thiên 堂đường 無vô 則tắc 已dĩ 。 有hữu 則tắc 君quân 子tử 登đăng 。 地địa 獄ngục 無vô 則tắc 已dĩ 。 有hữu 則tắc 小tiểu 人nhân 入nhập )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 所sở 成thành 就tựu 法pháp 二nhị 句cú 。 即tức 思tư 益ích 所sở 云vân 。 住trụ 正Chánh 道Đạo 者giả 。 不bất 分phân 別biệt 是thị 邪tà 是thị 正chánh 。 無vô 明minh 真Chân 如Như 二nhị 句cú 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 所sở 云vân 。 無vô 明minh 本bổn 際tế 。 性tánh 本bổn 解giải 脫thoát 。 古cổ 德đức 云vân 。 迷mê 則tắc 真Chân 如Như 是thị 妄vọng 想tưởng 。 悟ngộ 則tắc 妄vọng 想tưởng 是thị 真Chân 如Như 。 諸chư 戒giới 念niệm 三tam 句cú 。 即tức 無vô 行hành 經kinh 所sở 云vân 。 貪tham 欲dục 即tức 是thị 道đạo 。 慧tuệ 癡si 亦diệc 復phục 然nhiên 。 如như 是thị 三tam 事sự 中trung 。 有hữu 無vô 塵trần 佛Phật 之chi 道đạo 。 眾chúng 生sanh 二nhị 句cú 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 所sở 云vân 。 我ngã 以dĩ 佛Phật 眼nhãn 。 徧biến 觀quán 三tam 界giới 。 有hữu 情tình 無vô 情tình 。 一nhất 切thiết 人nhân 法pháp 。 悉tất 皆giai 究cứu 竟cánh 。 究cứu 竟cánh 者giả 即tức 法pháp 性tánh 也dã 。 地địa 獄ngục 天thiên 宮cung 二nhị 句cú 。 謂vị 極cực 惡ác 業nghiệp 成thành 。 天thiên 宮cung 即tức 見kiến 地địa 獄ngục 。 極cực 善thiện 業nghiệp 熟thục 。 地địa 獄ngục 即tức 是thị 天thiên 宮cung 。 二nhị 業nghiệp 之chi 念niệm 由do 心tâm 。 地địa 獄ngục 天thiên 宮cung 豈khởi 定định 。 心tâm 既ký 本bổn 空không 。 一nhất 切thiết 清thanh 淨tịnh 。 有hữu 性tánh 無vô 性tánh 二nhị 句cú 。 言ngôn 有hữu 性tánh 者giả 。 三tam 乘thừa 性tánh 也dã 。 言ngôn 無vô 性tánh 者giả 。 闡xiển 提đề 性tánh 也dã 。 非phi 唯duy 他tha 日nhật 迴hồi 心tâm 。 現hiện 已dĩ 齊tề 成thành 佛Phật 道Đạo 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 二nhị 句cú 。 即tức 佛Phật 頂đảnh 經kinh 所sở 云vân 。 根căn 塵trần 同đồng 源nguyên 。 縛phược 脫thoát 無vô 二nhị 。 識thức 性tánh 虗hư 妄vọng 。 猶do 如như 空không 華hoa 。 然nhiên 煩phiền 惱não 依y 識thức 。 識thức 性tánh 既ký 空không 。 煩phiền 惱não 何hà 縛phược 。 合hợp 上thượng 十thập 對đối 。 名danh 相tướng 雖tuy 異dị 。 其kỳ 意ý 不bất 殊thù 。 但đãn 緣duyên 佛Phật 證chứng 覺giác 心tâm 。 心tâm 無vô 取thủ 捨xả 。 故cố 得đắc 諸chư 法pháp 普phổ 同đồng 圓viên 妙diệu 。 故cố 今kim 但đãn 各các 引dẫn 例lệ 而nhi 已dĩ 。 不bất 更cánh 一nhất 一nhất 推thôi 求cầu 。 法Pháp 界Giới 海hải 慧tuệ 。 謂vị 法Pháp 界Giới 深thâm 廣quảng 。 故cố 如như 海hải 也dã 。 海hải 慧tuệ 離ly 念niệm 。 故cố 諸chư 相tướng 如như 空không 。 又hựu 能năng 照chiếu 之chi 慧tuệ 。 離ly 分phân 別biệt 念niệm 。 猶do 如như 虗hư 空không 。 即tức 同đồng 淨tịnh 名danh 。 如như 鏡kính 照chiếu 物vật 。 鏡kính 自tự 無vô 心tâm 。 安an 心tâm 於ư 覺giác 。 成thành 真chân 隨tùy 順thuận 。 故cố 名danh 如Như 來Lai 。


善thiện 男nam 子tử 。 居cư 一nhất 切thiết 時thời 。 不bất 起khởi 妄vọng 念niệm 。 於ư 諸chư 妄vọng 心tâm 。 亦diệc 不bất 息tức 滅diệt 。 住trụ 妄vọng 想tưởng 境cảnh 。 不bất 加gia 了liễu 知tri 。 於ư 無vô 了liễu 知tri 。 不bất 辨biện 真chân 實thật 。 彼bỉ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 聞văn 是thị 法Pháp 門môn 。 信tín 解giải 受thọ 持trì 。 不bất 生sanh 驚kinh 畏úy 。 是thị 則tắc 名danh 為vi 。 隨tùy 順thuận 覺giác 性tánh 。


(# 此thử 文văn 二nhị 。 但đãn 諸chư 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。 指chỉ 示thị 末mạt 世thế 安an 心tâm 。 於ư 無vô 了liễu 知tri 。 不bất 辨biện 真chân 實thật 句cú 。 即tức 如như 眼nhãn 不bất 自tự 見kiến 等đẳng 。 彼bỉ 諸chư 眾chúng 生sanh 下hạ 。 示thị 依y 法pháp 入nhập 頓đốn 。 即tức 金kim 剛cang 經kinh 中trung 所sở 謂vị 。 不bất 驚kinh 不bất 怖bố 不bất 畏úy 。 甚thậm 為vi 希hy 有hữu 等đẳng 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 妄vọng 念niệm 者giả 。 攀phàn 緣duyên 取thủ 著trước 外ngoại 法pháp 也dã 。 念niệm 則tắc 違vi 覺giác 。 故cố 令linh 不bất 起khởi 。 於ư 諸chư 妄vọng 心tâm 。 亦diệc 不bất 息tức 滅diệt 。 謂vị 若nhược 求cầu 真chân 捨xả 妄vọng 。 猶do 棄khí 影ảnh 勞lao 形hình 。 若nhược 滅diệt 妄vọng 存tồn 真chân 。 似tự 揚dương 聲thanh 止chỉ 響hưởng 。 盖# 境cảnh 從tùng 心tâm 現hiện 。 元nguyên 是thị 自tự 心tâm 。 若nhược 加gia 了liễu 知tri 。 即tức 迷mê 現hiện 量lượng 。 故cố 經kinh 說thuyết 非phi 幻huyễn 成thành 幻huyễn 。 論luận 云vân 心tâm 不bất 見kiến 心tâm 。 但đãn 不bất 生sanh 情tình 。 自tự 然nhiên 如như 鏡kính 照chiếu 物vật 。 且thả 心tâm 體thể 本bổn 自tự 知tri 覺giác 。 何hà 必tất 更cánh 加gia 了liễu 知tri 。 知tri 上thượng 起khởi 知tri 。 名danh 為vi 加gia 矣hĩ 能năng 知tri 既ký 寂tịch 。 即tức 真chân 實thật 知tri 。 真chân 實thật 即tức 知tri 。 誰thùy 知tri 真chân 實thật 。 彼bỉ 當đương 根căn 眾chúng 。 聞văn 此thử 方phương 便tiện 。 心tâm 無vô 疑nghi 惑hoặc 。 體thể 達đạt 分phân 明minh 。 領lãnh 受thọ 任nhậm 持trì 。 則tắc 坦thản 然nhiên 合hợp 道đạo 矣hĩ 。


於ư 是thị 威Uy 德Đức 自Tự 在Tại 菩Bồ 薩Tát 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 大đại 悲bi 世Thế 尊Tôn 。 廣quảng 為vì 我ngã 等đẳng 。 分phân 別biệt 如như 是thị 。 隨tùy 順thuận 覺giác 性tánh 。 令linh 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 覺giác 性tánh 光quang 明minh 。 承thừa 佛Phật 圓viên 音âm 。 不bất 因nhân 修tu 習tập 。 而nhi 得đắc 善thiện 利lợi 。


世Thế 尊Tôn 。 譬thí 如như 大đại 城thành 。 外ngoại 有hữu 四tứ 門môn 。 隨tùy 方phương 來lai 者giả 。 非phi 止chỉ 一nhất 路lộ 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 國quốc 。 及cập 成thành 菩Bồ 提Đề 。 非phi 一nhất 方phương 便tiện 。 惟duy 願nguyện 世Thế 尊Tôn 。 廣quảng 為vì 我ngã 等đẳng 。 宣tuyên 說thuyết 一nhất 切thiết 。 方phương 便tiện 漸tiệm 次thứ 。 并tinh 修tu 行hành 人nhân 。 總tổng 有hữu 幾kỷ 種chủng 。 令linh 求cầu 大Đại 乘Thừa 者giả 。 速tốc 得đắc 開khai 悟ngộ 。 遊du 戲hí 如Như 來Lai 。 大đại 寂tịch 滅diệt 海hải 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 威uy 德đức 自tự 在tại 。 謂vị 三tam 觀quán 成thành 就tựu 。 功công 用dụng 猛mãnh 利lợi 。 邪tà 魔ma 不bất 能năng 嬈nhiễu 。 妄vọng 惑hoặc 不bất 侵xâm 。 故cố 威uy 德đức 領lãnh 前tiền 依y 位vị 漸tiệm 證chứng 。 及cập 忘vong 心tâm 頓đốn 證chứng 。 暫tạm 聞văn 已dĩ 得đắc 善thiện 利lợi 故cố 。 從tùng 而nhi 請thỉnh 之chi 。 文văn 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 問vấn 所sở 修tu 。 二nhị 明minh 所sở 為vi )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 大đại 城thành 譬thí 圓viên 覺giác 也dã 。 四tứ 門môn 譬thí 行hành 門môn 也dã 。 隨tùy 方phương 來lai 者giả 。 非phi 止chỉ 一nhất 路lộ 。 如như 從tùng 東đông 來lai 。 不bất 可khả 西tây 門môn 而nhi 入nhập 。 一nhất 切thiết 下hạ 。 謂vị 前tiền 說thuyết 現hiện 行hành 。 理lý 趣thú 分phân 明minh 。 今kim 復phục 咨tư 詢tuân 。 恐khủng 涉thiệp 非phi 分phần/phân 也dã 。 故cố 先tiên 立lập 理lý 。 更cánh 請thỉnh 投đầu 機cơ 。 惟duy 願nguyện 下hạ 。 問vấn 所sở 修tu 之chi 行hành 。 并tinh 能năng 修tu 之chi 人nhân 也dã 。


爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 威Uy 德Đức 自Tự 在Tại 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。


善thiện 男nam 子tử 。 無vô 上thượng 妙diệu 覺giác 。 徧biến 諸chư 十thập 方phương 。 出xuất 生sanh 如Như 來Lai 。 與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 。 同đồng 體thể 平bình 等đẳng 。 於ư 諸chư 修tu 行hành 。 實thật 無vô 有hữu 二nhị 。 方phương 便tiện 隨tùy 順thuận 。 其kỳ 數số 無vô 量lượng 。 圓viên 攝nhiếp 所sở 歸quy 。 循tuần 性tánh 差sai 別biệt 。 當đương 有hữu 三tam 種chủng 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 同đồng 體thể 平bình 等đẳng 。 即tức 智trí 論luận 所sở 云vân 。 在tại 眾chúng 生sanh 數số 中trung 。 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。 在tại 非phi 眾chúng 生sanh 數số 中trung 。 名danh 為vi 法pháp 性tánh 也dã )# 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 方phương 便tiện 隨tùy 順thuận 。 其kỳ 數số 無vô 量lượng 。 即tức 楞lăng 伽già 所sở 云vân 。 所sở 說thuyết 非phi 所sở 應ưng 。 於ư 彼bỉ 為vi 非phi 說thuyết 。 彼bỉ 彼bỉ 諸chư 病bệnh 人nhân 。 良lương 醫y 為vi 處xứ 方phương 。 如Như 來Lai 為vi 眾chúng 生sanh 。 隨tùy 心tâm 應ưng 量lượng 說thuyết 也dã )# 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 三tam 種chủng 義nghĩa 如như 下hạ 釋thích 一nhất 泯mẫn 相tương/tướng 澄trừng 神thần 觀quán 。 二nhị 起khởi 幻huyễn 銷tiêu 塵trần 觀quán 。 三tam 絕tuyệt 待đãi 靈linh 心tâm 觀quán )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 同đồng 證chứng 同đồng 修tu 。 色sắc 心tâm 不bất 二nhị 。 凡phàm 聖thánh 無vô 差sai 。 皆giai 依y 覺giác 性tánh 。 故cố 同đồng 平bình 等đẳng 。 於ư 諸chư 修tu 行hành 。 即tức 如như 前tiền 二nhị 空không 觀quán 門môn 。 根căn 塵trần 普phổ 淨tịnh 。 貪tham 愛ái 俱câu 寂tịch 。 悲bi 智trí 雙song 行hành 。 離ly 相tương 離ly 心tâm 。 常thường 無vô 所sở 得đắc 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 不bất 如như 斯tư 。 隨tùy 事sự 雖tuy 差sai 。 此thử 意ý 無vô 二nhị 。 然nhiên 眾chúng 生sanh 根căn 性tánh 。 利lợi 鈍độn 不bất 同đồng 。 煩phiền 惱não 厚hậu 薄bạc 。 沉trầm 掉trạo 不bất 等đẳng 。 隨tùy 其kỳ 根căn 性tánh 。 說thuyết 教giáo 多đa 端đoan 。 不bất 爾nhĩ 。 難nạn/nan 為vi 趣thú 入nhập 。 圓viên 攝nhiếp 所sở 歸quy 下hạ 。 謂vị 眾chúng 生sanh 根căn 性tánh 。 雖tuy 有hữu 萬vạn 差sai 。 而nhi 此thử 三tam 門môn 。 可khả 一nhất 切thiết 収thâu 盡tận 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 悟ngộ 淨tịnh 圓viên 覺giác 。 以dĩ 淨tịnh 覺giác 心tâm 。 取thủ 靜tĩnh 為vi 行hạnh 。 由do 澄trừng 諸chư 念niệm 。 覺giác 識thức 煩phiền 動động 。 靜tĩnh 慧tuệ 發phát 生sanh 。 身thân 心tâm 客khách 塵trần 。 從tùng 此thử 永vĩnh 滅diệt 。 便tiện 能năng 內nội 發phát 。 寂tịch 靜tĩnh 輕khinh 安an 。 由do 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 諸chư 如Như 來Lai 心tâm 。 於ư 中trung 顯hiển 現hiện 。 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 此thử 方phương 便tiện 者giả 。 名danh 奢Xa 摩Ma 他Tha 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 取thủ 靜tĩnh 謂vị 不bất 取thủ 於ư 法pháp 也dã 。 覺giác 心tâm 初sơ 建kiến 。 力lực 尚thượng 尫# 微vi 。 理lý 宜nghi 取thủ 靜tĩnh 安an 詳tường 。 方phương 能năng 展triển 照chiếu )# 。


(# 補bổ 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 註chú 問vấn 云vân 。 若nhược 諸chư 佛Phật 有hữu 自tự 然nhiên 業nghiệp 。 能năng 現hiện 一nhất 切thiết 處xứ 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 者giả 。 云vân 何hà 世thế 間gian 。 多đa 不bất 能năng 見kiến 。


答đáp 曰viết 。

諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 法Pháp 身thân 平bình 等đẳng 。 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 無vô 有hữu 作tác 意ý 。 故cố 說thuyết 自tự 然nhiên 。 但đãn 依y 眾chúng 生sanh 心tâm 現hiện 。 眾chúng 生sanh 心tâm 者giả 。 猶do 如như 於ư 鏡kính 。 鏡kính 若nhược 有hữu 垢cấu 。 色sắc 像tượng 不bất 現hiện 。 如như 是thị 眾chúng 生sanh 。 心tâm 若nhược 有hữu 垢cấu 。 法Pháp 身thân 不bất 現hiện 。 經Kinh 云vân 佛Phật 心tâm 。 論luận 云vân 法Pháp 身thân 。 身thân 心tâm 一nhất 也dã 。 皆giai 據cứ 能năng 現hiện 之chi 本bổn 。 若nhược 就tựu 所sở 現hiện 。 應ưng 云vân 應ứng 化hóa 。 此thử 約ước 心tâm 靜tĩnh 故cố 。 則tắc 知tri 佛Phật 心tâm 亦diệc 然nhiên 。 故cố 云vân 為vi 現hiện 。 非phi 謂vị 佛Phật 心tâm 有hữu 所sở 現hiện 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 此thử 謂vị 發phát 心tâm 修tu 行hành 。 欲dục 趣thú 佛Phật 果Quả 。 先tiên 須tu 了liễu 悟ngộ 身thân 中trung 。 淨tịnh 圓viên 覺giác 性tánh 。 以dĩ 為vi 行hành 本bổn 。 欲dục 淨tịnh 覺giác 心tâm 。 約ước 其kỳ 所sở 悟ngộ 而nhi 起khởi 行hành 也dã 。 以dĩ 者giả 用dụng 也dã 。 凡phàm 夫phu 用dụng 妄vọng 。 菩Bồ 薩Tát 用dụng 覺giác 。 迷mê 悟ngộ 異dị 故cố 。 取thủ 靜tĩnh 為vi 行hạnh 。 雖tuy 悟ngộ 即tức 動động 即tức 靜tĩnh 。 為vi 欲dục 對đối 治trị 。 動động 亂loạn 之chi 間gian 。 一nhất 向hướng 以dĩ 靜tĩnh 境cảnh 安an 心tâm 。 漸tiệm 漸tiệm 修tu 行hành 。 方phương 得đắc 成thành 就tựu 。 由do 前tiền 以dĩ 靜tĩnh 澄trừng 心tâm 。 諸chư 念niệm 不bất 起khởi 。 心tâm 合hợp 靜tĩnh 源nguyên 。 體thể 非phi 分phân 別biệt 。 故cố 見kiến 分phân 別biệt 之chi 識thức 。 煩phiền 勞lao 動động 擾nhiễu 。 由do 前tiền 念niệm 澄trừng 覺giác 性tánh 。 慧tuệ 性tánh 開khai 明minh 。 因nhân 靜tĩnh 生sanh 慧tuệ 。 故cố 云vân 靜tĩnh 慧tuệ 。 此thử 隱ẩn 今kim 顯hiển 。 故cố 云vân 發phát 生sanh 。 由do 慧tuệ 發phát 生sanh 。 身thân 心tâm 相tương/tướng 盡tận 。 塵trần 妄vọng 不bất 起khởi 。 名danh 為vi 永vĩnh 滅diệt 。 則tắc 內nội 心tâm 自tự 閑nhàn 。 寂tịch 靜tĩnh 清thanh 虗hư 。 輕khinh 安an 調điều 暢sướng 。 喧huyên 塵trần 永vĩnh 息tức 。 麤thô 重trọng/trùng 長trường/trưởng 袪# 矣hĩ 。 夫phu 眾chúng 生sanh 圓viên 明minh 性tánh 體thể 。 與dữ 佛Phật 不bất 殊thù 。 但đãn 以dĩ 妄vọng 情tình 。 凡phàm 聖thánh 似tự 隔cách 。 今kim 身thân 心tâm 相tương/tướng 盡tận 。 妄vọng 念niệm 不bất 生sanh 。 圓viên 覺giác 妙diệu 心tâm 。 凡phàm 聖thánh 交giao 徹triệt 。 理lý 實thật 而nhi 言ngôn 。 我ngã 知tri 身thân 心tâm 。 亦diệc 徧biến 現hiện 十thập 方phương 佛Phật 中trung 。 如như 諸chư 鏡kính 入nhập 一nhất 鏡kính 中trung 。 諸chư 鏡kính 即tức 成thành 影ảnh 像tượng 。 故cố 諸chư 佛Phật 以dĩ 入nhập 行hành 人nhân 現hiện 心tâm 。 如như 影ảnh 像tượng 也dã 。 然nhiên 塵trần 鏡kính 之chi 性tánh 本bổn 明minh 。 磨ma 瑩oánh 即tức 呈trình 佛Phật 像tượng 。 眾chúng 生sanh 自tự 心tâm 亦diệc 爾nhĩ 。 心tâm 靜tĩnh 即tức 現hiện 如Như 來Lai 。 奢xa 摩ma 他tha 此thử 云vân 止chỉ 。 定định 之chi 異dị 名danh 。 寂tịch 靜tĩnh 義nghĩa 也dã 。 謂vị 於ư 染nhiễm 淨tịnh 等đẳng 境cảnh 。 心tâm 不bất 妄vọng 緣duyên 故cố 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 悟ngộ 淨tịnh 圓viên 覺giác 。 以dĩ 淨tịnh 覺giác 心tâm 。 知tri 覺giác 心tâm 性tánh 。 及cập 與dữ 根căn 塵trần 。 皆giai 因nhân 幻huyễn 化hóa 。 即tức 起khởi 諸chư 幻huyễn 。 以dĩ 除trừ 幻huyễn 者giả 。 變biến 化hóa 諸chư 幻huyễn 。 而nhi 開khai 幻huyễn 眾chúng 。 由do 起khởi 幻huyễn 故cố 。 便tiện 能năng 內nội 發phát 。 大đại 悲bi 輕khinh 安an 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 從tùng 此thử 起khởi 行hành 。 漸tiệm 次thứ 增tăng 進tiến 。 彼bỉ 觀quán 幻huyễn 者giả 。 非phi 同đồng 幻huyễn 故cố 。 非phi 同đồng 幻huyễn 觀quán 。 皆giai 是thị 幻huyễn 故cố 。 幻huyễn 相tướng 永vĩnh 離ly 。 是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 圓viên 妙diệu 行hạnh 。 如như 土thổ 長trưởng 苗miêu 。 此thử 方phương 便tiện 者giả 。 名danh 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 變biến 化hóa 諸chư 幻huyễn 。 而nhi 開khai 幻huyễn 眾chúng 。 謂vị 若nhược 觀quán 心tâm 釋thích 者giả 。 變biến 起khởi 差sai 別biệt 幻huyễn 智trí 。 徧biến 觀quán 八bát 萬vạn 塵trần 勞lao 之chi 眾chúng 。 一nhất 一nhất 稱xưng 真chân 清thanh 淨tịnh 。 非phi 障chướng 非phi 蔽tế 。 即tức 為vi 開khai 也dã )# 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 如như 土thổ 長trưởng 苗miêu 。 種chủng 喻dụ 覺giác 心tâm 。 土thổ/độ 喻dụ 幻huyễn 法pháp 。 苗miêu 喻dụ 幻huyễn 智trí 。 謂vị 悟ngộ 淨tịnh 圓viên 覺giác 。 依y 幻huyễn 法pháp 而nhi 起khởi 幻huyễn 智trí 。 從tùng 幻huyễn 智trí 而nhi 忘vong 心tâm 入nhập 覺giác 。 入nhập 覺giác 則tắc 前tiền 二nhị 皆giai 袪# )# 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 。 此thử 云vân 等đẳng 至chí 。 又hựu 等đẳng 謂vị 齊tề 等đẳng 。 離ly 沉trầm 掉trạo 故cố 。 至chí 謂vị 至chí 到đáo 。 到đáo 勝thắng 定định 故cố 。 故cố 前tiền 有hữu 如Như 幻Huyễn 三Tam 昧Muội )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 心tâm 性tánh 是thị 識thức 。 識thức 與dữ 根căn 塵trần 。 三tam 和hòa 合hợp 有hữu 。 名danh 無vô 自tự 性tánh 。 但đãn 是thị 無vô 明minh 。 迷mê 真chân 而nhi 起khởi 。 故cố 名danh 幻huyễn 化hóa 。 諸chư 幻huyễn 即tức 幻huyễn 智trí 也dã 。 幻huyễn 者giả 。 即tức 根căn 本bổn 無vô 明minh 。 是thị 能năng 幻huyễn 之chi 者giả 。 除trừ 幻huyễn 者giả 。 依y 如như 幻huyễn 始thỉ 覺giác 力lực 。 分phần/phân 覺giác 根căn 本bổn 不bất 覺giác 。 始thỉ 滅diệt 息tức 相tương/tướng 。 終chung 息tức 生sanh 相tương/tướng 。 即tức 是thị 除trừ 幻huyễn 。 變biến 化hóa 諸chư 幻huyễn 二nhị 句cú 。 謂vị 隨tùy 機cơ 應ứng 化hóa 。 說thuyết 法Pháp 開khai 示thị 如như 幻huyễn 眾chúng 生sanh 也dã 。 由do 根căn 塵trần 既ký 消tiêu 。 自tự 他tha 無vô 二nhị 。 故cố 能năng 內nội 發phát 。 同đồng 體thể 大đại 悲bi 。 由do 悲bi 從tùng 空không 起khởi 。 非phi 其kỳ 愛ái 見kiến 。 故cố 輕khinh 安an 暢sướng 適thích 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 從tùng 此thử 觀quán 門môn 。 方phương 能năng 起khởi 於ư 悲bi 智trí 。 乃nãi 至chí 佛Phật 果Quả 。 彼bỉ 觀quán 幻huyễn 者giả 。 非phi 同đồng 幻huyễn 故cố 。 拂phất 幻huyễn 法pháp 也dã 。 非phi 同đồng 幻huyễn 觀quán 。 皆giai 是thị 幻huyễn 故cố 。 拂phất 幻huyễn 智trí 也dã 。 幻huyễn 相tướng 永vĩnh 離ly 。 則tắc 成thành 非phi 幻huyễn 稱xưng 真chân 之chi 行hành 矣hĩ 。 如như 種chủng 谷cốc 等đẳng 。 依y 土thổ/độ 長trường/trưởng 苗miêu 。 収thâu 子tử 之chi 時thời 。 苗miêu 土thổ/độ 皆giai 棄khí 也dã 。 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 。 此thử 云vân 等đẳng 至chí 。 等đẳng 持trì 之chi 中trung 。 能năng 至chí 勝thắng 位vị 故cố 。


善thiện 男nam 子tử 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 悟ngộ 淨tịnh 圓viên 覺giác 。 以dĩ 淨tịnh 覺giác 心tâm 。 不bất 取thủ 幻huyễn 化hóa 。 及cập 諸chư 靜tĩnh 相tương/tướng 。 了liễu 知tri 身thân 心tâm 。 皆giai 為vi 罣quái 礙ngại 。 無vô 知tri 覺giác 明minh 。 不bất 依y 諸chư 礙ngại 。 永vĩnh 得đắc 超siêu 過quá 。 礙ngại 無vô 礙ngại 境cảnh 。 受thọ 用dụng 世thế 界giới 。 及cập 與dữ 身thân 心tâm 。 相tương 在tại 塵trần 域vực 。 如như 器khí 中trung 鍠hoàng 。 聲thanh 出xuất 於ư 外ngoại 。 煩phiền 惱não 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 相tương 留lưu 礙ngại 。 便tiện 能năng 內nội 發phát 。 寂tịch 滅diệt 輕khinh 安an 。 妙diệu 覺giác 隨tùy 順thuận 。 寂tịch 滅diệt 境cảnh 界giới 。 自tự 他tha 身thân 心tâm 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。 眾chúng 生sanh 壽thọ 命mạng 。 皆giai 為vi 浮phù 想tưởng 。 此thử 方phương 便tiện 者giả 。 名danh 為vi 禪thiền 那na 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 無vô 〔# 如như 〕# 覺giác 明minh 之chi 明minh 。 正chánh 靈linh 妙diệu 之chi 〔# 禮lễ 〕# 。 然nhiên 此thử 靈linh 心tâm 。 上thượng 而nhi 無vô 頂đảnh 。 下hạ 而nhi 無vô 底để 。 傍bàng 無vô 邊biên 際tế 。 中trung 無vô 在tại 處xứ 。 既ký 無vô 當đương 中trung 。 何hà 有hữu 東đông 西tây 上thượng 下hạ 。 欲dục 言ngôn 空không 寂tịch 。 不bất 似tự 太thái 虛hư 。 欲dục 言ngôn 相tương/tướng 用dụng 。 不bất 從tùng 緣duyên 起khởi 。 欲dục 言ngôn 知tri 見kiến 。 異dị 於ư 分phân 別biệt 。 欲dục 言ngôn 頑ngoan 礙ngại 。 異dị 於ư 木mộc 石thạch 。 欲dục 言ngôn 其kỳ 覺giác 。 不bất 同đồng 醒tỉnh 悟ngộ 之chi 初sơ 。 欲dục 言ngôn 其kỳ 明minh 。 不bất 同đồng 日nhật 月nguyệt 之chi 類loại 。 故cố 諸chư 經kinh 教giáo 。 於ư 寂tịch 靜tĩnh 空không 無vô 。 呵ha 為vi 邪tà 小tiểu 。 於ư 知tri 見kiến 明minh 覺giác 。 互hỗ 泯mẫn 互hỗ 存tồn 。 各các 有hữu 深thâm 意ý )# 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 器khí 中trung 鍠hoàng 聲thanh 。 盖# 以dĩ 器khí 喻dụ 世thế 界giới 身thân 心tâm 。 聲thanh 喻dụ 靈linh 明minh 觀quán 智trí 。 謂vị 聲thanh 從tùng 器khí 出xuất 。 器khí 不bất 能năng 拘câu 故cố 。 聲Thanh 聞Văn 四tứ 遠viễn 。 器khí 局cục 本bổn 處xứ 。 以dĩ 喻dụ 觀quán 智trí 約ước 身thân 心tâm 修tu 得đắc 。 身thân 心tâm 所sở 不bất 能năng 拘câu 。 觀quán 智trí 廓khuếch 爾nhĩ 無vô 邊biên 。 身thân 心tâm 不bất 離ly 舊cựu 處xứ 。 但đãn 所sở 喻dụ 相tương 當đương 。 何hà 爭tranh 喻dụ 所sở 依y 物vật 。 慤# 云vân 。 如như 萬vạn 鈞quân 之chi 鏞# 。 星tinh 樓lâu 受thọ 礙ngại 。 搖dao 杵xử 一nhất 聲thanh 。 聲thanh 振chấn 寰# 宇vũ 。 是thị 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 淨tịnh 覺giác 心tâm 。 躡niếp 其kỳ 所sở 依y 也dã 。 不bất 取thủ 幻huyễn 化hóa 。 離ly 第đệ 二nhị 觀quán 也dã 。 及cập 諸chư 靜tĩnh 相tương/tướng 。 離ly 第đệ 一nhất 觀quán 也dã 。 了liễu 知tri 有hữu 身thân 有hữu 心tâm 。 悉tất 皆giai 是thị 妄vọng 。 無vô 知tri 覺giác 明minh 。 即tức 上thượng 所sở 了liễu 身thân 心tâm 也dã 。 不bất 依y 諸chư 礙ngại 。 直trực 造tạo 靈linh 明minh 也dã 。 礙ngại 即tức 前tiền 幻huyễn 。 涉thiệp 於ư 煩phiền 惱não 者giả 。 無vô 礙ngại 境cảnh 。 即tức 取thủ 靜tĩnh 同đồng 。 於ư 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 相tương/tướng 在tại 。 謂vị 不bất 異dị 常thường 也dã 。 塵trần 域vực 。 謂vị 不bất 離ly 舊cựu 處xứ 也dã 。 此thử 由do 執chấp 認nhận 復phục 體thể 同đồng 他tha 。 今kim 不bất 生sanh 情tình 。 豈khởi 拘câu 靈linh 照chiếu 。 如như 金kim 器khí 聲thanh 鍠hoàng 鍠hoàng 出xuất 外ngoại 。 不bất 相tương 留lưu 礙ngại 也dã 。 內nội 發phát 寂tịch 滅diệt 。 謂vị 不bất 取thủ 幻huyễn 化hóa 。 幻huyễn 化hóa 即tức 寂tịch 。 不bất 取thủ 靜tĩnh 相tương/tướng 。 靜tĩnh 相tương/tướng 即tức 滅diệt 。 非phi 故cố 寂tịch 之chi 滅diệt 之chi 。 又hựu 但đãn 是thị 真chân 心tâm 實thật 理lý 。 非phi 對đối 靜tĩnh 幻huyễn 。 故cố 楞lăng 伽già 云vân 。 寂tịch 滅diệt 者giả 名danh 為vi 一nhất 心tâm 。 此thử 非phi 息tức 動động 之chi 寂tịch 。 生sanh 已dĩ 而nhi 滅diệt 。 故cố 云vân 內nội 發phát 隨tùy 順thuận 妙diệu 覺giác 寂tịch 滅diệt 。 謂vị 在tại 觀quán 之chi 時thời 。 用dụng 心tâm 同đồng 佛Phật 。 故cố 自tự 他tha 身thân 心tâm 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。 謂vị 唯duy 獨độc 自tự 明minh 了liễu 。 餘dư 人nhân 所sở 不bất 見kiến 。 故cố 他tha 不bất 及cập 。 自tự 己kỷ 心tâm 識thức 之chi 量lượng 亦diệc 不bất 能năng 造tạo 。 如như 熒# 燒thiêu 須Tu 彌Di 。 必tất 須tu 離ly 情tình 方phương 契khế 。 故cố 自tự 不bất 及cập 。 又hựu 依y 體thể 起khởi 智trí 。 為vi 自tự 根căn 塵trần 發phát 識thức 名danh 他tha 。 不bất 可khả 識thức 識thức 智trí 知tri 。 故cố 皆giai 不bất 及cập 。 了liễu 知tri 真chân 寂tịch 。 即tức 知tri 眾chúng 生sanh 畢tất 竟cánh 非phi 真chân 。 此thử 名danh 為vi 禪thiền 那na 。 此thử 云vân 靜tĩnh 慮lự 。 即tức 慮lự 而nhi 靜tĩnh 。 故cố 無vô 散tán 動động 。 即tức 當đương 定định 義nghĩa 。 即tức 靜tĩnh 而nhi 慮lự 。 故cố 非phi 無vô 記ký 。 即tức 當đương 慧tuệ 義nghĩa 。


於ư 是thị 辨biện 音âm 菩Bồ 薩Tát 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 大đại 悲bi 世Thế 尊Tôn 。 如như 是thị 法Pháp 門môn 。 甚thậm 為vi 希hy 有hữu 。


世Thế 尊Tôn 。 此thử 諸chư 方phương 便tiện 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 圓viên 覺giác 門môn 。 有hữu 幾kỷ 修tu 習tập 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 佛Phật 以dĩ 辨biện 音âm 逗đậu 於ư 萬vạn 類loại 。 雖tuy 此thử 門môn 總tổng 明minh 三tam 觀quán 。 而nhi 隨tùy 機cơ 單đơn 複phức 不bất 同đồng 。 故cố 二nhị 十thập 五ngũ 輪luân 。 各các 皆giai 證chứng 入nhập 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 善thiện 能năng 辨biện 別biệt 。 隨tùy 類loại 圓viên 音âm 。 故cố 當đương 其kỳ 問vấn )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 此thử 諸chư 方phương 便tiện 。 指chỉ 前tiền 三tam 觀quán 也dã 。 前tiền 說thuyết 三tam 觀quán 雖tuy 行hành 相tương/tướng 分phân 明minh 。 未vị 審thẩm 諸chư 菩Bồ 薩Tát 所sở 脩tu 。 為vi 復phục 一nhất 人nhân 具cụ 三tam 。 為vi 三tam 人nhân 如như 一nhất 。 為vi 前tiền 後hậu 。 為vi 同đồng 時thời 。 為vi 依y 次thứ 。 為vi 超siêu 次thứ 。 故cố 問vấn 之chi 。


爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 辨biện 音âm 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。


善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 圓viên 覺giác 清thanh 淨tịnh 。 本bổn 無vô 修tu 習tập 。 及cập 修tu 習tập 者giả 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 依y 於ư 末mạt 覺giác 。 幻huyễn 力lực 修tu 習tập 。


爾nhĩ 時thời 便tiện 有hữu 。 二nhị 十thập 五ngũ 種chủng 。 清thanh 淨tịnh 定định 輪luân 。


(# 如như 山sơn 曰viết 。 輪luân 者giả 摧tồi 輾triển 義nghĩa 。 能năng 摧tồi 惑hoặc 障chướng 。 令linh 正chánh 智trí 轉chuyển 。 故cố 名danh 為vi 輪luân )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 觀quán 網võng 交giao 羅la 。 於ư 中trung 初sơ 有hữu 三tam 輪luân 。 單đơn 修tu 三tam 觀quán 。 次thứ 有hữu 二nhị 十thập 一nhất 輪luân 。 交giao 修tu 三tam 觀quán 。 後hậu 有hữu 一nhất 輪luân 。 圓viên 修tu 三tam 觀quán 。 于vu 此thử 二nhị 十thập 五ngũ 觀quán 。 約ước 喻dụ 各các 立lập 一nhất 名danh 。 今kim 全toàn 用dụng 之chi 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 唯duy 取thủ 極cực 靜tĩnh 。 由do 靜tĩnh 力lực 故cố 。 永vĩnh 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 究cứu 竟cánh 成thành 就tựu 。 不bất 起khởi 于vu 座tòa 。 便tiện 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 單đơn 修tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 澄trừng 渾hồn 息tức 用dụng 觀quán 。 三tam 觀quán 皆giai 標tiêu 云vân 唯duy 。 結kết 云vân 單đơn 。 意ý 顯hiển 不bất 兼kiêm 餘dư 二nhị 。 力lực 所sở 未vị 兼kiêm 。 非phi 輕khinh 餘dư 行hành )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 唯duy 取thủ 極cực 靜tĩnh 。 不bất 兼kiêm 事sự 也dã 。 由do 靜tĩnh 心tâm 之chi 力lực 。 覺giác 身thân 心tâm 空không 。 瞥miết 念niệm 尚thượng 無vô 。 煩phiền 惱não 何hà 據cứ 。 煩phiền 惱não 不bất 起khởi 。 即tức 是thị 覺giác 心tâm 。 故cố 云vân 究cứu 竟cánh 成thành 就tựu 。 不bất 起khởi 于vu 座tòa 。 謂vị 不bất 起khởi 法pháp 空không 之chi 座tòa 。 便tiện 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 謂vị 便tiện 入nhập 寂tịch 滅diệt 涅Niết 槃Bàn 也dã 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 唯duy 觀quán 如như 幻huyễn 。 以dĩ 佛Phật 力lực 故cố 。 變biến 化hóa 世thế 界giới 。 種chủng 種chủng 作tác 用dụng 。 備bị 行hành 菩Bồ 薩Tát 。 清thanh 淨tịnh 妙diệu 行hạnh 。 於ư 陀đà 羅la 尼ni 。 不bất 失thất 寂tịch 念niệm 。 及cập 諸chư 靜tĩnh 慧tuệ 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 單đơn 修tu 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 庖bào 丁đinh 恣tứ 刃nhận 觀quán 。 庖bào 子tử 以dĩ 一nhất 刀đao 解giải 牛ngưu 。 十thập 九cửu 年niên 鋒phong 刃nhận 不bất 損tổn 。 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 利lợi 眾chúng 生sanh 。 修tu 萬vạn 行hạnh 。 應ưng 緣duyên 入nhập 俗tục 。 自tự 智trí 無vô 傷thương )# 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 唯duy 滅diệt 諸chư 幻huyễn 。 不bất 取thủ 作tác 用dụng 。 獨độc 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 煩phiền 惱não 斷đoạn 盡tận 。 便tiện 證chứng 實thật 相tướng 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 單đơn 修tu 禪thiền 那na 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 呈trình 音âm 出xuất 礙ngại 觀quán 。 謂vị 器khí 質chất 音âm 融dung 。 隨tùy 扣khấu 應ưng 響hưởng 也dã )# 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 此thử 後hậu 二nhị 十thập 一nhất 觀quán 。 論luận 其kỳ 次thứ 。 謂vị 初sơ 靜tĩnh 次thứ 幻huyễn 後hậu 寂tịch 。 寂tịch 與dữ 靜tĩnh 異dị 者giả 。 靜tĩnh 是thị 。 二Nhị 乘Thừa 境cảnh 。 寂tịch 是thị 佛Phật 境cảnh 。 又hựu 靜tĩnh 是thị 禪thiền 定định 。 寂tịch 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 文văn 中trung 三tam 有hữu 。 初sơ 七thất 次thứ 七thất 後hậu 七thất )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 諸chư 幻huyễn 境cảnh 無vô 邊biên 。 難nan 可khả 窮cùng 究cứu 。 故cố 直trực 云vân 滅diệt 。 滅diệt 者giả 絕tuyệt 念niệm 也dã 。 作tác 用dụng 施thí 為vi 。 又hựu 妨phương 禪thiền 寂tịch 。 故cố 云vân 不bất 取thủ 。 獨độc 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 獨độc 者giả 不bất 假giả 諸chư 行hành 也dã 。 正chánh 是thị 絕tuyệt 待đãi 之chi 義nghĩa 。 煩phiền 惱não 斷đoạn 盡tận 。 但đãn 與dữ 靈linh 心tâm 相tương 應ứng 。 煩phiền 惱não 自tự 無vô 所sở 有hữu 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 即tức 為vi 證chứng 也dã 。 後hậu 交giao 絡lạc 三tam 觀quán 。 每mỗi 以dĩ 一nhất 觀quán 為vi 頭đầu 。 兼kiêm 於ư 餘dư 二nhị 。 交giao 絡lạc 成thành 七thất 。 三tam 七thất 故cố 有hữu 二nhị 十thập 一nhất 輪luân 。 兼kiêm 前tiền 三tam 單đơn 。 及cập 後hậu 一nhất 圓viên 。 足túc 二nhị 十thập 五ngũ 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 先tiên 取thủ 至chí 靜tĩnh 。 以dĩ 靜tĩnh 慧tuệ 心tâm 。 照chiếu 諸chư 幻huyễn 者giả 。 便tiện 於ư 是thị 中trung 。 起khởi 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 先tiên 脩tu 奢xa 摩ma 他tha 。 後hậu 修tu 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 初sơ 中trung 七thất 觀quán 。 此thử 言ngôn 運vận 舟chu 兼kiêm 濟tế 觀quán 。 菩Bồ 薩Tát 修tu 定định 。 以dĩ 出xuất 塵trần 即tức 運vận 舟chu 。 發phát 慧tuệ 以dĩ 化hóa 物vật 即tức 兼kiêm 濟tế )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 先tiên 取thủ 至chí 靜tĩnh 句cú 。 標tiêu 靜tĩnh 觀quán 為vi 首thủ 也dã 。 以dĩ 靜tĩnh 慧tuệ 心tâm 。 從tùng 靜tĩnh 躡niếp 跡tích 起khởi 也dã 。 照chiếu 諸chư 幻huyễn 者giả 。 便tiện 於ư 是thị 中trung 。 起khởi 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 盖# 兼kiêm 修tu 幻huyễn 觀quán 。 若nhược 無vô 靜tĩnh 慧tuệ 。 則tắc 自tự 居cư 幻huyễn 化hóa 。 何hà 能năng 照chiếu 幻huyễn 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 靜tĩnh 慧tuệ 故cố 。 證chứng 至chí 靜tĩnh 性tánh 。 便tiện 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 永vĩnh 出xuất 生sanh 死tử 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 先tiên 修tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 後hậu 修tu 禪thiền 那na 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 湛trạm 海hải 澄trừng 空không 觀quán 。 湛trạm 海hải 則tắc 波ba 瀾lan 不bất 動động 。 先tiên 靜tĩnh 觀quán 以dĩ 反phản 流lưu 。 澄trừng 空không 則tắc 水thủy 性tánh 清thanh 明minh 。 後hậu 寂tịch 觀quán 以dĩ 顯hiển 性tánh )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 靜tĩnh 慧tuệ 故cố 。 靜tĩnh 也dã 。 證chứng 至chí 靜tĩnh 性tánh 。 寂tịch 也dã 。 躡niếp 靜tĩnh 而nhi 兼kiêm 修tu 寂tịch 矣hĩ 。 二nhị 觀quán 功công 用dụng 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 是thị 因nhân 亡vong 。 出xuất 生sanh 死tử 是thị 果quả 喪táng 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 寂tịch 靜tĩnh 慧tuệ 。 復phục 現hiện 幻huyễn 力lực 。 種chủng 種chủng 變biến 化hóa 。 度độ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 後hậu 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 而nhi 入nhập 寂tịch 滅diệt 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 先tiên 修tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 中trung 修tu 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 。 後hậu 修tu 禪thiền 那na 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 〔# 三tam 〕# 首thủ 羅la 三tam 目mục 觀quán 。 三tam 觀quán 俱câu 修tu 。 如như 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 。 面diện 上thượng 三tam 目mục )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 寂tịch 靜tĩnh 慧tuệ 。 靜tĩnh 也dã 。 復phục 現hiện 下hạ 。 言ngôn 次thứ 幻huyễn 後hậu 寂tịch 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 至chí 靜tĩnh 力lực 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 已dĩ 。 後hậu 起khởi 菩Bồ 薩Tát 。 清thanh 淨tịnh 妙diệu 行hạnh 。 度độ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 先tiên 修tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 中trung 修tu 禪thiền 那na 。 後hậu 修tu 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 三tam 點điểm 齊tề 修tu 觀quán 。 三tam 點điểm 者giả 。 梵Phạm 之chi 伊y 字tự 。 慤# 意ý 云vân 。 一nhất 人nhân 具cụ 修tu 三tam 觀quán 。 即tức 名danh 為vi 齊tề 。 非phi 謂vị 同đồng 時thời )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 至chí 靜tĩnh 力lực 。 靜tĩnh 也dã 。 後hậu 言ngôn 先tiên 寂tịch 後hậu 幻huyễn 。 煩phiền 惱não 既ký 盡tận 。 愛ái 見kiến 已dĩ 無vô 。 故cố 所sở 起khởi 行hành 無vô 不bất 淨tịnh 妙diệu 。 可khả 解giải 他tha 縛phược 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 至chí 靜tĩnh 力lực 。 心tâm 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 復phục 度độ 眾chúng 生sanh 。 建kiến 立lập 境cảnh 界giới 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 先tiên 修tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 齊tề 修tu 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 禪thiền 那na 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 品phẩm 字tự 單đơn 雙song 觀quán 。 上thượng 單đơn 靜tĩnh 觀quán 。 如như 上thượng 一nhất 口khẩu 。 後hậu 雙song 明minh 寂tịch 幻huyễn 。 如như 下hạ 兩lưỡng 口khẩu 。 故cố 云vân 單đơn 雙song )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 此thử 盖# 齊tề 兼kiêm 幻huyễn 寂tịch 也dã 。 內nội 斷đoạn 煩phiền 惱não 是thị 寂tịch 。 外ngoại 度độ 眾chúng 生sanh 是thị 幻huyễn 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 至chí 靜tĩnh 力lực 。 資tư 發phát 變biến 化hóa 。 後hậu 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 齊tề 修tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 。 後hậu 脩tu 禪thiền 那na 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 獨độc 足túc 雙song 頭đầu 觀quán 。 白bạch 澤trạch 圖đồ 中trung 。 有hữu 山sơn 精tinh 。 頭đầu 如như 鼓cổ 有hữu 兩lưỡng 面diện 。 前tiền 後hậu 俱câu 見kiến 。 此thử 喻dụ 靜tĩnh 幻huyễn 雙song 照chiếu 。 二nhị 和hòa 齊tề 運vận 。 如như 雙song 頭đầu 也dã 。 單đơn 寂tịch 觀quán 如như 獨độc 足túc 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 至chí 靜tĩnh 力lực 。 資tư 發phát 變biến 化hóa 。 齊tề 標tiêu 靜tĩnh 幻huyễn 也dã 。 謂vị 以dĩ 至chí 靜tĩnh 力lực 。 資tư 助trợ 策sách 發phát 。 變biến 化hóa 之chi 力lực 。 以dĩ 度độ 眾chúng 生sanh 。 後hậu 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 兼kiêm 寂tịch 也dã 。 前tiền 二nhị 利lợi 備bị 。 故cố 入nhập 中trung 道đạo 。 此thử 與dữ 前tiền 異dị 。 前tiền 則tắc 靜tĩnh 獨độc 為vi 初sơ 。 後hậu 始thỉ 兼kiêm 寂tịch 幻huyễn 。 此thử 則tắc 靜tĩnh 與dữ 幻huyễn 齊tề 為vi 初sơ 。 後hậu 始thỉ 單đơn 兼kiêm 於ư 寂tịch 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 至chí 靜tĩnh 力lực 。 用dụng 資tư 寂tịch 滅diệt 。 後hậu 起khởi 作tác 用dụng 。 變biến 化hóa 世thế 界giới 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 齊tề 修tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 禪thiền 那na 。 後hậu 脩tu 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 果quả 落lạc 華hoa 敷phu 觀quán 。 即tức 以dĩ 靜tĩnh 定định 之chi 樹thụ 。 結kết 寂tịch 滅diệt 中trung 道đạo 之chi 果quả 。 後hậu 敷phu 華hoa 者giả 。 復phục 以dĩ 幻huyễn 觀quán 入nhập 有hữu 情tình 界giới 。 度độ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 同đồng 令linh 獲hoạch 得đắc 涅Niết 槃Bàn 之chi 果quả )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 至chí 靜tĩnh 力lực 。 用dụng 資tư 寂tịch 滅diệt 。 齊tề 滅diệt 也dã 。 後hậu 起khởi 作tác 用dụng 。 變biến 化hóa 世thế 界giới 。 兼kiêm 幻huyễn 也dã 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 變biến 化hóa 力lực 。 種chủng 種chủng 隨tùy 順thuận 。 而nhi 取thủ 至chí 靜tĩnh 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 先tiên 修tu 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 。 後hậu 修tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 次thứ 七thất 輪luân 。 各các 標tiêu 幻huyễn 為vi 首thủ 。 次thứ 兼kiêm 餘dư 二nhị 。 初sơ 先tiên 武võ 後hậu 文văn 觀quán 。 武võ 王vương 伐phạt 紂# 後hậu 不bất 用dụng 武võ 。 喻dụ 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 先tiên 變biến 化hóa 種chủng 種chủng 。 後hậu 入nhập 靜tĩnh 觀quán )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 變biến 化hóa 力lực 。 種chủng 種chủng 隨tùy 順thuận 。 標tiêu 幻huyễn 也dã 。 而nhi 取thủ 至chí 靜tĩnh 。 兼kiêm 靜tĩnh 也dã 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 變biến 化hóa 力lực 。 種chủng 種chủng 境cảnh 界giới 。 而nhi 取thủ 寂tịch 滅diệt 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 先tiên 修tu 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 。 後hậu 修tu 禪thiền 那na 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 功công 成thành 退thoái 職chức 觀quán 。 菩Bồ 薩Tát 發phát 慧tuệ 利lợi 物vật 。 即tức 是thị 功công 成thành 。 習tập 寂tịch 內nội 修tu 。 名danh 為vi 退thoái 職chức )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 變biến 化hóa 力lực 。 種chủng 種chủng 境cảnh 界giới 。 幻huyễn 也dã 。 而nhi 取thủ 寂tịch 滅diệt 。 兼kiêm 寂tịch 也dã 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 變biến 化hóa 力lực 。 而nhi 作tác 佛Phật 事sự 。 安an 住trụ 寂tịch 滅diệt 。 而nhi 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 先tiên 脩tu 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 。 後hậu 修tu 禪thiền 那na 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 幻huyễn 師sư 解giải 術thuật 觀quán 。 先tiên 起khởi 變biến 化hóa 作tác 術thuật 法pháp 。 後hậu 靜tĩnh 體thể 寂tịch 故cố 解giải 術thuật )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 變biến 化hóa 力lực 。 而nhi 作tác 佛Phật 事sự 。 幻huyễn 也dã 。 安an 住trụ 寂tịch 靜tĩnh 。 靜tĩnh 也dã 。 而nhi 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 寂tịch 也dã 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 變biến 化hóa 力lực 。 無vô 礙ngại 作tác 用dụng 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 故cố 。 安an 住trụ 至chí 靜tĩnh 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 先tiên 修tu 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 。 中trung 脩tu 禪thiền 那na 。 後hậu 脩tu 奢xa 摩ma 他tha 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 神thần 龍long 隱ẩn 海hải 觀quán 。 起khởi 幻huyễn 化hóa 生sanh 。 如như 神thần 龍long 布bố 雲vân 雨vũ 歸quy 體thể 入nhập 靜tĩnh 。 如như 隱ẩn 海hải 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 變biến 化hóa 力lực 。 無vô 礙ngại 作tác 用dụng 。 幻huyễn 也dã 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 故cố 。 寂tịch 也dã 。 安an 住trụ 至chí 靜tĩnh 。 靜tĩnh 也dã 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 變biến 化hóa 力lực 。 方phương 便tiện 作tác 用dụng 。 至chí 靜tĩnh 寂tịch 滅diệt 。 二nhị 俱câu 隨tùy 順thuận 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 先tiên 脩tu 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 。 齊tề 修tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 禪thiền 那na 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 龍long 樹thụ 通thông 真chân 觀quán 。 先tiên 起khởi 幻huyễn 。 後hậu 歸quy 靜tĩnh 寂tịch 。 如như 龍long 樹thụ 初sơ 行hành 幻huyễn 術thuật 。 廣quảng 化hóa 邪tà 途đồ 。 後hậu 習tập 真chân 乘thừa 。 自tự 階giai 聖thánh 果Quả )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 變biến 化hóa 力lực 。 方phương 便tiện 作tác 用dụng 。 幻huyễn 也dã 。 至chí 靜tĩnh 寂tịch 滅diệt 。 二nhị 俱câu 隨tùy 順thuận 。 兼kiêm 靜tĩnh 寂tịch 也dã 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 變biến 化hóa 力lực 。 種chủng 種chủng 起khởi 用dụng 。 資tư 於ư 至chí 靜tĩnh 。 後hậu 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 齊tề 修tu 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 奢xa 摩ma 他tha 。 後hậu 修tu 禪thiền 那na 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 商thương 那na 示thị 相tương/tướng 觀quán 。 商thương 那na 和hòa 修tu 。 即tức 優ưu 波ba 毱cúc 多đa 之chi 師sư 也dã 。 先tiên 以dĩ 神thần 力lực 示thị 相tương/tướng 。 降hàng 伏phục 毱cúc 多đa 弟đệ 子tử 慢mạn 心tâm 。 後hậu 乃nãi 入nhập 定định 歸quy 寂tịch )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 變biến 化hóa 力lực 。 種chủng 種chủng 起khởi 用dụng 。 資tư 於ư 至chí 靜tĩnh 。 齊tề 靜tĩnh 也dã 。 後hậu 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 兼kiêm 寂tịch 也dã 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 變biến 化hóa 力lực 。 資tư 於ư 寂tịch 滅diệt 。 後hậu 住trụ 清thanh 淨tịnh 。 無vô 作tác 靜tĩnh 慮lự 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 齊tề 修tu 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 禪thiền 那na 。 後hậu 修tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 大đại 通thông 宴yến 默mặc 觀quán 。 大đại 通thông 如Như 來Lai 。 先tiên 化hóa 用dụng 利lợi 物vật 。 後hậu 則tắc 歸quy 寂tịch )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 變biến 化hóa 力lực 。 資tư 於ư 寂tịch 滅diệt 。 齊tề 滅diệt 也dã 。 後hậu 住trụ 清thanh 淨tịnh 。 無vô 作tác 靜tĩnh 慮lự 。 兼kiêm 靜tĩnh 也dã 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 寂tịch 滅diệt 力lực 。 而nhi 起khởi 至chí 靜tĩnh 。 住trụ 於ư 清thanh 淨tịnh 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 先tiên 修tu 禪thiền 那na 。 後hậu 修tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 實thật 明minh 空không 海hải 觀quán 。 佛Phật 頂đảnh 經Kinh 云vân 。 同đồng 入nhập 如Như 來Lai 實thật 明minh 空không 海hải 。 今kim 靈linh 心tâm 觀quán 。 即tức 本bổn 覺giác 明minh 。 如như 實thật 明minh 也dã 。 後hậu 靜tĩnh 觀quán 。 如như 空không 海hải 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 寂tịch 滅diệt 力lực 。 寂tịch 也dã 。 而nhi 起khởi 至chí 靜tĩnh 。 住trụ 於ư 清thanh 淨tịnh 。 兼kiêm 靜tĩnh 也dã 。 此thử 合hợp 下hạ 七thất 節tiết 。 為vi 後hậu 七thất 輪luân 。 各các 標tiêu 寂tịch 為vi 首thủ 。 次thứ 兼kiêm 餘dư 二nhị 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 寂tịch 滅diệt 力lực 。 而nhi 起khởi 作tác 用dụng 。 於ư 一nhất 切thiết 境cảnh 。 寂tịch 用dụng 隨tùy 順thuận 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 先tiên 修tu 禪thiền 那na 。 後hậu 修tu 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 空không 虛hư 妙diệu 用dụng 觀quán 。 靈linh 心tâm 之chi 體thể 如như 虛hư 空không 。 起khởi 化hóa 即tức 妙diệu 用dụng )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 寂tịch 滅diệt 力lực 。 寂tịch 也dã 。 而nhi 起khởi 作tác 用dụng 。 於ư 一nhất 切thiết 境cảnh 。 寂tịch 用dụng 隨tùy 順thuận 。 兼kiêm 幻huyễn 也dã 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 寂tịch 滅diệt 力lực 。 種chủng 種chủng 自tự 性tánh 。 安an 於ư 靜tĩnh 慮lự 。 而nhi 起khởi 變biến 化hóa 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 先tiên 修tu 禪thiền 那na 。 中trung 修tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 後hậu 修tu 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 舜thuấn 若nhược 呈trình 神thần 觀quán 。 舜thuấn 若nhược 即tức 虛hư 空không 神thần 。 遇ngộ 日nhật 光quang 映ánh 之chi 暫tạm 現hiện 。 如như 此thử 先tiên 寂tịch 次thứ 靜tĩnh 後hậu 幻huyễn )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 寂tịch 滅diệt 力lực 。 種chủng 種chủng 自tự 性tánh 。 寂tịch 也dã 。 安an 於ư 靜tĩnh 慮lự 。 靜tĩnh 也dã 。 而nhi 起khởi 變biến 化hóa 。 幻huyễn 也dã 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 寂tịch 滅diệt 力lực 。 無vô 作tác 自tự 性tánh 。 起khởi 於ư 作tác 用dụng 。 清thanh 淨tịnh 境cảnh 界giới 。 歸quy 於ư 靜tĩnh 慮lự 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 先tiên 修tu 禪thiền 那na 。 中trung 修tu 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 。 後hậu 修tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 飲ẩm 光quang 歸quy 定định 觀quán 。 大đại 迦Ca 葉Diếp 也dã 。 先tiên 證chứng 體thể 。 次thứ 起khởi 神thần 通thông 。 後hậu 乃nãi 歸quy 定định )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 寂tịch 滅diệt 力lực 。 無vô 作tác 自tự 性tánh 。 寂tịch 也dã 。 起khởi 於ư 作tác 用dụng 。 清thanh 淨tịnh 境cảnh 界giới 。 幻huyễn 也dã 。 歸quy 於ư 靜tĩnh 慮lự 。 靜tĩnh 也dã 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 寂tịch 滅diệt 力lực 。 種chủng 種chủng 清thanh 淨tịnh 。 而nhi 住trụ 靜tĩnh 慮lự 。 起khởi 於ư 變biến 化hóa 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 先tiên 修tu 禪thiền 那na 。 齊tề 修tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 多đa 寶bảo 呈trình 通thông 觀quán 。 多đa 寶bảo 佛Phật 。 先tiên 成thành 道Đạo 證chứng 如như 體thể 。 後hậu 於ư 塔tháp 中trung 發phát 起khởi 法pháp 華hoa 。 如như 靜tĩnh 幻huyễn 無vô 礙ngại )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 寂tịch 滅diệt 力lực 。 種chủng 種chủng 清thanh 淨tịnh 。 寂tịch 也dã 。 而nhi 住trụ 靜tĩnh 慮lự 。 起khởi 於ư 變biến 化hóa 。 齊tề 兼kiêm 靜tĩnh 幻huyễn 也dã 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 寂tịch 滅diệt 力lực 。 資tư 於ư 至chí 靜tĩnh 。 而nhi 起khởi 變biến 化hóa 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 齊tề 修tu 禪thiền 那na 奢xa 摩ma 他tha 。 後hậu 修tu 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 下hạ 方phương 騰đằng 化hóa 觀quán 。 即tức 法pháp 華hoa 菩Bồ 薩Tát 。 六lục 萬vạn 恆Hằng 沙sa 。 從tùng 下hạ 方phương 現hiện )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 寂tịch 滅diệt 力lực 。 資tư 於ư 至chí 靜tĩnh 。 齊tề 靜tĩnh 也dã 。 而nhi 起khởi 變biến 化hóa 。 兼kiêm 幻huyễn 也dã 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 寂tịch 滅diệt 力lực 。 資tư 於ư 變biến 化hóa 。 而nhi 起khởi 至chí 靜tĩnh 。 清thanh 明minh 境cảnh 慧tuệ 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 齊tề 修tu 禪thiền 那na 。 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 。 後hậu 修tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 帝đế 青thanh 含hàm 變biến 觀quán 。 此thử 寶bảo 含hàm 諸chư 佛Phật 像tượng 。 對đối 即tức 變biến 應ưng 。 應ưng 而nhi 還hoàn 空không 。 如như 靈linh 心tâm 觀quán 成thành 。 包bao 含hàm 德đức 用dụng 。 應ưng 緣duyên 起khởi 幻huyễn 。 而nhi 復phục 安an 靜tĩnh )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 寂tịch 滅diệt 力lực 。 資tư 於ư 變biến 化hóa 。 齊tề 幻huyễn 也dã 。 而nhi 起khởi 至chí 靜tĩnh 。 清thanh 明minh 境cảnh 慧tuệ 。 兼kiêm 靜tĩnh 也dã 。


若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 圓viên 覺giác 慧tuệ 。 圓viên 合hợp 一nhất 切thiết 。 於ư 諸chư 性tánh 相tướng 。 無vô 離ly 覺giác 性tánh 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 名danh 為vi 圓viên 修tu 。 三tam 種chủng 自tự 性tánh 。 清thanh 淨tịnh 隨tùy 順thuận 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 最tối 後hậu 一nhất 輪luân 。 圓viên 修tu 三tam 觀quán 。 此thử 名danh 如như 意ý 圓viên 修tu 觀quán 。 如như 意ý 寶bảo 珠châu 。 四tứ 方phương 俱câu 照chiếu 。 大đại 智trí 頓đốn 覺giác 。 三tam 現hiện 齊tề 修tu )# 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 以dĩ 圓viên 覺giác 合hợp 一nhất 切thiết 。 是thị 從tùng 體thể 起khởi 用dụng 。 性tánh 相tướng 無vô 異dị 。 覺giác 性tánh 是thị 會hội 用dụng 歸quy 體thể 。 體thể 用dụng 無vô 礙ngại 。 寂tịch 照chiếu 同đồng 時thời 。 是thị 為vi 圓viên 滿mãn 無vô 上thượng 妙diệu 覺giác )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 圓viên 覺giác 慧tuệ 。 稱xưng 圓viên 覺giác 而nhi 發phát 慧tuệ 故cố 也dã 。 圓viên 合hợp 一nhất 切thiết 。 謂vị 圓viên 融dung 和hòa 合hợp 一nhất 切thiết 事sự 理lý 性tánh 相tướng 。 真chân 妄vọng 色sắc 空không 等đẳng 類loại 。 舉cử 體thể 相tướng 應ưng 。 是thị 為vi 圓viên 合hợp 。 謂vị 由do 圓viên 覺giác 合hợp 理lý 。 理lý 即tức 非phi 理lý 。 故cố 全toàn 即tức 事sự 。 又hựu 由do 以dĩ 覺giác 合hợp 事sự 。 事sự 即tức 非phi 事sự 。 故cố 全toàn 即tức 理lý 。 餘dư 性tánh 相tướng 等đẳng 皆giai 同đồng 此thử 說thuyết 。 中trung 道đạo 義nghĩa 諦đế 。 於ư 是thị 現hiện 焉yên 。 非phi 理lý 非phi 事sự 。 雙song 遮già 顯hiển 中trung 。 遮già 照chiếu 同đồng 時thời 。 是thị 為vi 圓viên 覺giác 。 又hựu 依y 諸chư 性tánh 修tu 靜tĩnh 觀quán 。 依y 相tương/tướng 修tu 幻huyễn 觀quán 。 依y 無vô 離ly 覺giác 性tánh 修tu 寂tịch 觀quán 。 故cố 科khoa 云vân 圓viên 修tu 三tam 觀quán 矣hĩ 。


於ư 是thị 淨Tịnh 諸Chư 業Nghiệp 障Chướng 菩Bồ 薩Tát 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 大đại 悲bi 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 此thử 覺giác 心tâm 。 本bổn 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 因nhân 何hà 染nhiễm 污ô 。 使sử 諸chư 眾chúng 生sanh 。 迷mê 悶muộn 不bất 入nhập 。 惟duy 願nguyện 開khai 悟ngộ 法Pháp 性tánh 。 令linh 此thử 大đại 眾chúng 。 及cập 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 作tác 將tương 來lai 眼nhãn 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 淨tịnh 諸chư 業nghiệp 障chướng 。 謂vị 一nhất 切thiết 業nghiệp 障chướng 。 盡tận 依y 四tứ 相tương/tướng 而nhi 生sanh 。 此thử 門môn 問vấn 答đáp 。 除trừ 之chi 諸chư 業nghiệp 自tự 然nhiên 清thanh 淨tịnh )# 。


(# 如như 山sơn 曰viết 。 法pháp 性tánh 者giả 。 諸chư 法pháp 之chi 性tánh 。 若nhược 直trực 譯dịch 本bổn 體thể 。 則tắc 名danh 覺giác 性tánh 。 故cố 云vân 開khai 悟ngộ 法pháp 。 若nhược 推thôi 窮cùng 差sai 別biệt 之chi 法pháp 。 皆giai 無vô 自tự 體thể 。 同đồng 於ư 一nhất 性tánh 。 而nhi 名danh 法pháp 性tánh 。 今kim 推thôi 破phá 四tứ 相tương/tướng 。 豁hoát 融dung 諸chư 法pháp 。 全toàn 同đồng 覺giác 性tánh )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 此thử 中trung 問vấn 意ý 。 不bất 說thuyết 本bổn 來lai 都đô 迷mê 。 意ý 明minh 已dĩ 知tri 覺giác 性tánh 圓viên 明minh 。 諸chư 法pháp 清thanh 淨tịnh 。 何hà 得đắc 凡phàm 心tâm 宛uyển 在tại 。 不bất 合hợp 覺giác 源nguyên 。 所sở 作tác 所sở 為vi 。 情tình 猶do 憎tăng 愛ái 。 自tự 他tha 全toàn 別biệt 。 難nạn/nan 自tự 渾hồn 融dung 。 比tỉ 對đối 果quả 人nhân 。 天thiên 地địa 之chi 遠viễn 。 覺giác 心tâm 本bổn 淨tịnh 。 悟ngộ 即tức 應ưng 同đồng 。 更cánh 有hữu 何hà 法Pháp 染nhiễm 汙ô 。 令linh 我ngã 用dụng 心tâm 異dị 佛Phật 。 故cố 云vân 因nhân 何hà 。 迷mê 悶muộn 不bất 入nhập 。


爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 淨Tịnh 諸Chư 業Nghiệp 障Chướng 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。


善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 妄vọng 想tưởng 執chấp 有hữu 。 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 。 及cập 與dữ 壽thọ 命mạng 。 認nhận 四tứ 顛điên 倒đảo 。 為vi 實thật 我ngã 體thể 。 由do 此thử 便tiện 生sanh 。 憎tăng 愛ái 二nhị 境cảnh 。 於ư 虗hư 妄vọng 體thể 。 重trọng/trùng 執chấp 虗hư 妄vọng 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 壽thọ 命mạng 。 由do 展triển 轉chuyển 約ước 義nghĩa 。 故cố 有hữu 四tứ 名danh 。 四tứ 名danh 復phục 有hữu 一nhất 相tương/tướng 。 一nhất 迷mê 識thức 境cảnh 。 二nhị 迷mê 智trí 境cảnh 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 下hạ 。 總tổng 敘tự 四tứ 相tương/tướng 。 為vi 過quá 患hoạn 之chi 因nhân 由do 。 由do 此thử 下hạ 言ngôn 由do 迷mê 起khởi 惑hoặc )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 世Thế 尊Tôn 謂vị 。 眾chúng 生sanh 未vị 曾tằng 悟ngộ 故cố 。 妄vọng 中trung 橫hoạnh/hoành 計kế 。 計kế 取thủ 自tự 體thể 為vi 我ngã 。 計kế 我ngã 展triển 轉chuyển 。 趣thú 於ư 餘dư 趣thú 為vi 人nhân 。 計kế 我ngã 盛thịnh 衰suy 苦khổ 樂lạc 。 種chủng 種chủng 變biến 異dị 相tướng 續tục 。 為vi 眾chúng 生sanh 。 計kế 我ngã 一nhất 報báo 命mạng 根căn 不bất 斷đoạn 而nhi 住trụ 為vi 壽thọ 。 夫phu 真chân 我ngã 本bổn 有hữu 。 迷mê 之chi 謂vị 無vô 。 妄vọng 我ngã 本bổn 空không 。 執chấp 之chi 為vi 有hữu 。 四tứ 皆giai 橫hoạnh/hoành 計kế 。 故cố 云vân 顛điên 倒đảo 也dã 。 由do 執chấp 四tứ 相tương/tướng 。 為vi 實thật 我ngã 體thể 。 所sở 以dĩ 於ư 自tự 生sanh 愛ái 。 於ư 他tha 生sanh 憎tăng 。 順thuận 我ngã 者giả 愛ái 。 逆nghịch 我ngã 者giả 憎tăng 。 如như 是thị 愛ái 憎tăng 皆giai 由do 執chấp 我ngã 。 故cố 曰viết 由do 此thử 。 於ư 虗hư 妄vọng 體thể 重trọng/trùng 執chấp 虗hư 妄vọng 。 謂vị 四tứ 大đại 五ngũ 蘊uẩn 。 迷mê 性tánh 妄vọng 生sanh 。 眾chúng 緣duyên 假giả 合hợp 。 已dĩ 是thị 虗hư 妄vọng 。 更cánh 於ư 其kỳ 上thượng 。 重trọng/trùng 執chấp 我ngã 人nhân 也dã 。


二nhị 妄vọng 相tương 依y 。 生sanh 妄vọng 業nghiệp 道đạo 。 有hữu 妄vọng 業nghiệp 故cố 。 妄vọng 見kiến 流lưu 轉chuyển 。 厭yếm 流lưu 轉chuyển 者giả 。 妄vọng 見kiến 涅Niết 槃Bàn 。 由do 此thử 不bất 能năng 。 入nhập 清thanh 淨tịnh 覺giác 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 二nhị 妄vọng 相tương 依y 二nhị 句cú 。 言ngôn 由do 惑hoặc 造tạo 業nghiệp 。 次thứ 二nhị 句cú 。 言ngôn 由do 業nghiệp 招chiêu 報báo 。 後hậu 二nhị 句cú 。 言ngôn 反phản 於ư 五ngũ 道đạo 。 墮đọa 於ư 二Nhị 乘Thừa 也dã 。 自tự 由do 此thử 便tiện 生sanh 憎tăng 愛ái 。 至chí 妄vọng 見kiến 涅Niết 槃Bàn 。 總tổng 當đương 二Nhị 乘Thừa 宗tông 中trung 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 也dã 。 謂vị 初sơ 六lục 句cú 集Tập 諦Đế 。 次thứ 二nhị 句cú 苦Khổ 諦Đế 。 次thứ 一nhất 句cú 道Đạo 諦Đế 。 後hậu 一nhất 句cú 滅Diệt 諦Đế )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 由do 前tiền 二nhị 妄vọng 。 故cố 生sanh 起khởi 造tạo 作tác 種chủng 種chủng 妄vọng 業nghiệp 。 業nghiệp 能năng 引dẫn 至chí 苦khổ 樂lạc 之chi 果quả 。 故cố 名danh 為vi 道đạo 。 業nghiệp 成thành 即tức 受thọ 。 生sanh 死tử 流lưu 轉chuyển 。 生sanh 死tử 流lưu 轉chuyển 。 是thị 所sở 至chí 之chi 果quả 也dã 。 厭yếm 流lưu 轉chuyển 者giả 。 謂vị 厭yếm 三tam 界giới 不bất 安an 。 皆giai 如như 火hỏa 宅trạch 。 息tức 緣duyên 斷đoạn 惑hoặc 也dã 。 妄vọng 見kiến 涅Niết 槃Bàn 。 志chí 在tại 趣thú 寂tịch 躭đam 空không 。 灰hôi 身thân 滅diệt 智trí 。 由do 此thử 不bất 能năng 。 入nhập 清thanh 淨tịnh 覺giác 也dã 。 此thử 句cú 正chánh 是thị 答đáp 結kết 前tiền 問vấn 。 前tiền 問vấn 云vân 何hà 。 迷mê 悶muộn 不bất 入nhập 。 今kim 答đáp 云vân 。 由do 認nhận 四tứ 相tương/tướng 展triển 轉chuyển 生sanh 過quá 。 縱túng/tung 離ly 六lục 道đạo 。 復phục 墮đọa 二Nhị 乘Thừa 故cố 也dã 。


非phi 覺giác 違vi 拒cự 。 諸chư 能năng 入nhập 者giả 。 有hữu 諸chư 能năng 入nhập 。 非phi 覺giác 入nhập 故cố 。 是thị 故cố 動động 念niệm 。 及cập 與dữ 息tức 念niệm 。 皆giai 歸quy 迷mê 悶muộn 。


何hà 以dĩ 故cố 。 由do 有hữu 無vô 始thỉ 。 本bổn 起khởi 無vô 明minh 。 為vi 己kỷ 主chủ 宰tể 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 自tự 前tiền 文văn 由do 此thử 不bất 能năng 。 入nhập 清thanh 淨tịnh 覺giác 。 至chí 非phi 覺giác 入nhập 故cố 。 言ngôn 迷mê 拒cự 覺giác 心tâm 也dã 。 是thị 故cố 下hạ 合hợp 。 次thứ 文văn 是thị 言ngôn 動động 息tức 俱câu 迷mê 。 為vi 己kỷ 主chủ 宰tể 句cú 。 言ngôn 動động 是thị 我ngã 動động 。 息tức 是thị 我ngã 息tức 。 我ngã 相tương/tướng 既ký 在tại 。 動động 息tức 俱câu 迷mê )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 前tiền 問vấn 因nhân 何hà 使sử 諸chư 眾chúng 生sanh 不bất 入nhập 。 故cố 此thử 答đáp 云vân 。 非phi 覺giác 違vi 拒cự 。 使sử 之chi 不bất 入nhập 。 但đãn 由do 認nhận 我ngã 。 故cố 不bất 入nhập 也dã 。 如như 夢mộng 身thân 未vị 忘vong 。 不bất 能năng 合hợp 於ư 本bổn 身thân 。 非phi 本bổn 身thân 違vi 拒cự 也dã 。 有hữu 諸chư 能năng 入nhập 。 非phi 覺giác 入nhập 故cố 。 意ý 云vân 。 入nhập 時thời 若nhược 是thị 覺giác 入nhập 。 不bất 入nhập 即tức 是thị 覺giác 拒cự 。 既ký 入nhập 者giả 自tự 是thị 信tín 解giải 行hành 等đẳng 。 覺giác 體thể 元nguyên 無vô 出xuất 入nhập 。 入nhập 與dữ 不bất 入nhập 。 何hà 責trách 於ư 覺giác 。 是thị 故cố 動động 念niệm 息tức 念niệm 。 皆giai 歸quy 迷mê 悶muộn 也dã 。 夫phu 動động 念niệm 既ký 為vi 背bối/bội 覺giác 。 息tức 念niệm 即tức 合hợp 契khế 真chân 。 何hà 故cố 皆giai 稱xưng 迷mê 悶muộn 。 由do 將tương 無vô 始thỉ 住trụ 地địa 無vô 明minh 。 為vi 我ngã 主chủ 故cố 也dã 。


一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 生sanh 無vô 慧tuệ 目mục 。 身thân 心tâm 等đẳng 性tánh 。 皆giai 是thị 無vô 明minh 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 不bất 自tự 斷đoạn 命mạng 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 生sanh 無vô 慧tuệ 目mục 。 如như 人nhân 若nhược 十thập 歲tuế 二nhị 十thập 始thỉ 盲manh 。 則tắc 眼nhãn 前tiền 雖tuy 不bất 見kiến 物vật 。 說thuyết 之chi 即tức 能năng 了liễu 知tri 。 若nhược 胎thai 中trung 無vô 目mục 。 生sanh 來lai 便tiện 盲manh 。 即tức 對đối 色sắc 之chi 時thời 。 種chủng 種chủng 為vi 說thuyết 。 終chung 無vô 所sở 益ích 。 則tắc 先tiên 須tu 金kim 錍bề 抉# 膜mô 。 然nhiên 後hậu 指chỉ 示thị 是thị 非phi 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 經kinh 說thuyết 。 如như 盲manh 人nhân 不bất 識thức 乳nhũ 色sắc 。 他tha 人nhân 為vi 說thuyết 。 展triển 轉chuyển 譬thí 喻dụ 貝bối 米mễ 雪tuyết 鶴hạc 。 竟cánh 不bất 能năng 得đắc 。 識thức 其kỳ 乳nhũ 色sắc )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 生sanh 無vô 慧tuệ 目mục 。 謂vị 未vị 曾tằng 悟ngộ 入nhập 故cố 也dã 。 身thân 心tâm 等đẳng 性tánh 二nhị 句cú 。 謂vị 前tiền 得đắc 本bổn 起khởi 因Nhân 地Địa 。 則tắc 所sở 修tu 皆giai 是thị 佛Phật 因nhân 。 此thử 用dụng 本bổn 起khởi 無vô 明minh 。 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 魔ma 業nghiệp 。 又hựu 前tiền 以dĩ 覺giác 圓viên 明minh 故cố 。 根căn 塵trần 普phổ 淨tịnh 。 結kết 云vân 一nhất 切thiết 是thị 覺giác 。 今kim 已dĩ 無vô 明minh 為vi 本bổn 。 故cố 云vân 皆giai 是thị 無vô 明minh 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 二nhị 句cú 。 謂vị 由do 愛ái 故cố 得đắc 身thân 。 若nhược 斷đoạn 身thân 即tức 違vi 愛ái 。 如như 人nhân 縱túng/tung 卑ty 陋lậu 病bệnh 苦khổ 。 亦diệc 自tự 保bảo 命mạng 。 終chung 不bất 能năng 斷đoạn 。 斷đoạn 餘dư 或hoặc 可khả 。 自tự 斷đoạn 誠thành 難nạn/nan 。 認nhận 我ngã 亦diệc 爾nhĩ 。 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 惡ác 業nghiệp 。 容dung 有hữu 得đắc 者giả 。 欲dục 令linh 斷đoạn 我ngã 。 其kỳ 可khả 得đắc 乎hồ 。


何hà 以dĩ 故cố 。 我ngã 終chung 不bất 能năng 。 還hoàn 斷đoạn 我ngã 故cố 。


是thị 故cố 當đương 知tri 。 有hữu 愛ái 我ngã 者giả 。 我ngã 與dữ 隨tùy 順thuận 。 非phi 隨tùy 順thuận 者giả 。 便tiện 生sanh 憎tăng 怨oán 。 為vì 憎tăng 愛ái 心tâm 。 養dưỡng 無vô 明minh 故cố 。 相tương 續tục 求cầu 道Đạo 。 皆giai 不bất 成thành 就tựu 。


(# 此thử 以dĩ 下hạ 。 皆giai 結kết 成thành 障chướng 道đạo )# 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 從tùng 愛ái 憎tăng 求cầu 道Đạo 。 畢tất 竟cánh 不bất 成thành 。 即tức 寶bảo 積tích 金kim 經kinh 所sở 云vân 。 於ư 身thân 生sanh 寶bảo 愛ái 。 不bất 離ly 於ư 我ngã 人nhân 。 彼bỉ 作tác 是thị 修tu 行hành 。 由do 斯tư 墮đọa 惡ác 趣thú )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 有hữu 愛ái 我ngã 者giả 二nhị 句cú 。 是thị 對đối 順thuận 生sanh 愛ái 以dĩ 明minh 我ngã 。 非phi 隨tùy 順thuận 者giả 二nhị 句cú 。 是thị 對đối 違vi 起khởi 憎tăng 以dĩ 明minh 我ngã 。 為vì 憎tăng 愛ái 心tâm 二nhị 句cú 。 謂vị 唯duy 滋tư 無vô 明minh 。 故cố 知tri 迷mê 心tâm 修tu 道Đạo 。 縱túng/tung 令linh 勤cần 苦khổ 。 種chủng 種chủng 行hành 問vấn 。 但đãn 助trợ 無vô 明minh 。 何hà 成thành 佛Phật 果quả 。 可khả 知tri 本bổn 從tùng 無vô 明minh 而nhi 生sanh 憎tăng 愛ái 。 憎tăng 愛ái 還hoàn 熏huân 無vô 明minh 種chủng 子tử 。 現hiện 行hành 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 將tương 此thử 求cầu 道Đạo 。 畢tất 竟cánh 不bất 成thành 。 自tự 下hạ 文văn 以dĩ 後hậu 。 別biệt 釋thích 四tứ 相tương/tướng 。


善thiện 男nam 子tử 。 云vân 何hà 我ngã 相tướng 。 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 心tâm 所sở 證chứng 者giả 。


(# 此thử 合hợp 下hạ 二nhị 文văn 。 謂vị 驗nghiệm 其kỳ 任nhậm 運vận 分phần/phân 自tự 他tha 者giả 。 是thị 其kỳ 我ngã 相tương/tướng 。 文văn 中trung 二nhị 。 一nhất 標tiêu 釋thích 相tương/tướng 粗thô 。 二nhị 結kết 指chỉ 細tế 相tương/tướng 。 此thử 乃nãi 徵trưng 起khởi 標tiêu 示thị )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 夫phu 我ngã 難nạn/nan 自tự 見kiến 。 約ước 事sự 證chứng 知tri 。 但đãn 驗nghiệm 自tự 他tha 各các 殊thù 。 即tức 證chứng 自tự 中trung 有hữu 我ngã 。 設thiết 令linh 修tu 道Đạo 。 捨xả 妄vọng 證chứng 真chân 。 但đãn 覺giác 有hữu 心tâm 。 總tổng 名danh 我ngã 相tương/tướng 。


善thiện 男nam 子tử 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 百bách 骸hài 調điều 適thích 。 忽hốt 忘vong 我ngã 身thân 。 四tứ 肢chi 絃huyền 緩hoãn 。 攝nhiếp 養dưỡng 乖quai 方phương 。 微vi 加gia 針châm 艾ngải 。 即tức 知tri 有hữu 我ngã 。 是thị 故cố 證chứng 取thủ 。 方phương 現hiện 我ngã 體thể 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 約ước 喻dụ 以dĩ 釋thích 也dã 。 弦huyền 謂vị 緊khẩn 急cấp 。 緩hoãn 謂vị 緩hoãn 慢mạn 。 皆giai 是thị 支chi 體thể 不bất 調điều 。 手thủ 足túc 失thất 度độ 之chi 狀trạng )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 攝nhiếp 養dưỡng 乖quai 方phương 下hạ 。 況huống 道đạo 者giả 燕yên 居cư 靜tĩnh 室thất 。 或hoặc 隱ẩn 深thâm 山sơn 。 心tâm 絕tuyệt 經kinh 營doanh 。 境cảnh 無vô 違vi 順thuận 。 習tập 閑nhàn 成thành 性tánh 。 暫tạm 得đắc 忘vong 情tình 。 不bất 覺giác 自tự 他tha 。 謂vị 證chứng 無vô 我ngã 。 若nhược 違vi 順thuận 所sở 福phước 。 宛uyển 有hữu 心tâm 生sanh 。 心tâm 既ký 未vị 平bình 。 方phương 知tri 我ngã 在tại 。 故cố 下hạ 云vân 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 歎thán 謗báng 其kỳ 法pháp 。 即tức 喜hỷ 恨hận 等đẳng 。


善thiện 男nam 子tử 。 其kỳ 心tâm 乃nãi 至chí 。 證chứng 於ư 如Như 來Lai 。 畢tất 竟cánh 了liễu 知tri 。 清thanh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。 皆giai 是thị 我ngã 相tướng 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 結kết 指chỉ 細tế 相tương/tướng 也dã 。 證chứng 為vi 能năng 。 如Như 來Lai 為vi 所sở 。 畢tất 竟cánh 了liễu 知tri 。 又hựu 於ư 所sở 證chứng 中trung 能năng 了liễu 知tri 也dã 。 清thanh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。 所sở 了liễu 知tri 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 謂vị 非phi 但đãn 了liễu 知tri 二Nhị 乘Thừa 涅Niết 槃Bàn 為vi 我ngã 相tương/tướng 。 設thiết 使sử 了liễu 知tri 如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 是thị 我ngã 相tương/tướng 。 然nhiên 涅Niết 槃Bàn 但đãn 是thị 覺giác 體thể 。 非phi 別biệt 有hữu 可khả 證chứng 。 今kim 既ký 證chứng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 忘vong 能năng 所sở 。 即tức 是thị 我ngã 相tương/tướng 。


善thiện 男nam 子tử 。 云vân 何hà 人nhân 相tướng 。 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 心tâm 悟ngộ 證chứng 者giả 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 合hợp 下hạ 二nhị 文văn 。 是thị 悟ngộ 我ngã 成thành 人nhân 悟ngộ 。 前tiền 非phi 者giả 是thị 此thử 相tương/tướng 矣hĩ 。 下hạ 分phần/phân 粗thô 相tương/tướng 細tế 相tương/tướng )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 覺giác 前tiền 非phi 也dã 。 者giả 字tự 。 正chánh 名danh 人nhân 相tương/tướng 。


善thiện 男nam 子tử 。 悟ngộ 有hữu 我ngã 者giả 。 不bất 復phục 認nhận 我ngã 。 所sở 悟ngộ 非phi 我ngã 。 悟ngộ 亦diệc 如như 是thị 。 悟ngộ 已dĩ 超siêu 過quá 。 一nhất 切thiết 證chứng 者giả 。 悉tất 為vi 人nhân 相tướng 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 粗thô 相tương/tướng 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 悟ngộ 有hữu 我ngã 者giả 二nhị 句cú 。 不bất 作tác 證chứng 心tâm 也dã 。 所sở 悟ngộ 非phi 我ngã 二nhị 句cú 。 同đồng 前tiền 非phi 也dã 。 悟ngộ 已dĩ 超siêu 過quá 句cú 。 是thị 絕tuyệt 所sở 證chứng 之chi 過quá 。 除trừ 能năng 悟ngộ 之chi 累lũy/lụy/luy 。 末mạt 句cú 結kết 成thành 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 其kỳ 心tâm 乃nãi 至chí 。 圓viên 悟ngộ 涅Niết 槃Bàn 。 但đãn 是thị 我ngã 者giả 。 心tâm 存tồn 少thiểu 悟ngộ 。 備bị 殫đàn 證chứng 理lý 。 皆giai 名danh 人nhân 相tướng 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 細tế 相tương/tướng 也dã 。 備bị 殫đàn 證chứng 理lý 。 謂vị 無vô 非phi 不bất 盡tận 。 故cố 曰viết 備bị 。 殫đàn 。 盡tận 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 圓viên 悟ngộ 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 取thủ 能năng 所sở 故cố 也dã 。 心tâm 存tồn 少thiểu 悟ngộ 。 謂vị 此thử 智trí 不bất 怯khiếp 。 便tiện 為vi 存tồn 悟ngộ 。 非phi 諸chư 差sai 別biệt 。 故cố 云vân 少thiểu 也dã 。 皆giai 名danh 人nhân 相tướng 。 結kết 成thành 細tế 相tương/tướng 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 云vân 何hà 眾chúng 生sanh 相tướng 。 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 心tâm 自tự 證chứng 悟ngộ 。 所sở 不bất 及cập 者giả 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 合hợp 下hạ 文văn 是thị 言ngôn 了liễu 迹tích 迹tích 生sanh 。 謂vị 前tiền 二nhị 相tương/tướng 。 俱câu 是thị 心tâm 迹tích 。 總tổng 不bất 執chấp 之chi 。 故cố 免miễn 我ngã 人nhân 。 然nhiên 此thử 了liễu 心tâm 。 又hựu 亦diệc 是thị 迹tích 。 故cố 云vân 了liễu 迹tích 迹tích 生sanh 〔# 義nghĩa 〕# 凡phàm 三tam )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 覺giác 前tiền 能năng 悟ngộ 。 悟ngộ 是thị 所sở 覺giác 。 悟ngộ 既ký 成thành 所sở 。 覺giác 又hựu 名danh 能năng 。 展triển 轉chuyển 無vô 窮cùng 。 皆giai 成thành 能năng 所sở 。 能năng 所sở 及cập 處xứ 。 皆giai 是thị 相tương 待đãi 。 了liễu 此thử 無vô 定định 。 故cố 離ly 前tiền 非phi 。 計kế 所sở 不bất 及cập 。 謂vị 免miễn 諸chư 過quá 。 不bất 覺giác 此thử 計kế 。 又hựu 是thị 眾chúng 生sanh 。 眾chúng 生sanh 者giả 。 不bất 定định 執chấp 一nhất 之chi 謂vị 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 我ngã 是thị 眾chúng 生sanh 。 則tắc 知tri 彼bỉ 人nhân 。 說thuyết 眾chúng 生sanh 者giả 。 非phi 我ngã 非phi 彼bỉ 。 云vân 何hà 非phi 我ngã 。 我ngã 是thị 眾chúng 生sanh 。 則tắc 非phi 是thị 我ngã 。 云vân 何hà 非phi 彼bỉ 。 我ngã 是thị 眾chúng 生sanh 。 非phi 彼bỉ 我ngã 故cố 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 喻dụ 正chánh 釋thích )# 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 譬thí 如như 二nhị 句cú 。 借tá 人nhân 語ngữ 詞từ 。 以dĩ 為vi 義nghĩa 契khế 。 顯hiển 眾chúng 生sanh 四tứ 句cú 為vi 標tiêu 非phi 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 云vân 何hà 非phi 我ngã 。 以dĩ 自tự 是thị 眾chúng 生sanh 。 故cố 非phi 我ngã 也dã 。 云vân 何hà 非phi 彼bỉ 。 以dĩ 云vân 我ngã 是thị 眾chúng 生sanh 。 不bất 云vân 彼bỉ 是thị 眾chúng 生sanh 。 故cố 非phi 彼bỉ 也dã 。 非phi 我ngã 非phi 彼bỉ 。 謂vị 非phi 彼bỉ 人nhân 之chi 我ngã 也dã 。 又hựu 顯hiển 於ư 自tự 於ư 彼bỉ 。 不bất 計kế 我ngã 人nhân 。 故cố 非phi 彼bỉ 我ngã 。


善thiện 男nam 子tử 。 但đãn 諸chư 眾chúng 生sanh 。 了liễu 證chứng 了liễu 悟ngộ 。 皆giai 為vi 我ngã 人nhân 。 而nhi 我ngã 人nhân 相tướng 。 所sở 不bất 及cập 者giả 。 存tồn 有hữu 所sở 了liễu 。 名danh 眾chúng 生sanh 相tướng 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 節tiết 指chỉ 前tiền 對đối 辨biện 。 皆giai 為vi 我ngã 人nhân 句cú 。 指chỉ 前tiền 二nhị 相tương/tướng 也dã 。 下hạ 對đối 之chi 以dĩ 辨biện 眾chúng 生sanh 之chi 相tướng )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 了liễu 證chứng 。 證chứng 我ngã 相tương/tướng 也dã 。 了liễu 悟ngộ 。 悟ngộ 人nhân 相tương/tướng 也dã 。 了liễu 證chứng 者giả 空không 。 則tắc 我ngã 不bất 及cập 。 了liễu 悟ngộ 者giả 空không 。 則tắc 人nhân 不bất 及cập 。 不bất 執chấp 主chủ 宰tể 。 故cố 離ly 我ngã 人nhân 。 存tồn 有hữu 所sở 了liễu 二nhị 句cú 。 謂vị 心tâm 不bất 忘vong 故cố 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 云vân 何hà 壽thọ 命mạng 相tướng 。 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 心tâm 照chiếu 清thanh 淨tịnh 。 覺giác 所sở 了liễu 者giả 。 一nhất 切thiết 業nghiệp 智trí 。 所sở 不bất 自tự 見kiến 。 猶do 如như 命mạng 根căn 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 此thử 合hợp 下hạ 文văn 言ngôn 潛tiềm 續tục 如như 命mạng 。 謂vị 都đô 無vô 所sở 執chấp 。 但đãn 礙ngại 修tu 行hành 。 由do 不bất 起khởi 心tâm 。 免miễn 前tiền 三tam 過quá 。 即tức 此thử 無vô 執chấp 之chi 業nghiệp 智trí 。 相tương 續tục 未vị 忘vong 。 非phi 故cố 生sanh 心tâm 。 故cố 言ngôn 潛tiềm 續tục 。 文văn 二nhị 。 此thử 乃nãi 徵trưng 起khởi 標tiêu 示thị )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 心tâm 照chiếu 清thanh 淨tịnh 。 謂vị 即tức 心tâm 之chi 照chiếu 。 故cố 云vân 清thanh 淨tịnh 。 即tức 自tự 覺giác 也dã 。 覺giác 所sở 了liễu 者giả 。 覺giác 前tiền 三tam 相tương/tướng 。 即tức 覺giác 他tha 也dã 。 證chứng 悟ngộ 等đẳng 盡tận 。 徹triệt 於ư 真chân 源nguyên 。 無vô 別biệt 能năng 覺giác 。 故cố 上thượng 云vân 心tâm 照chiếu 。 一nhất 切thiết 業nghiệp 智trí 。 謂vị 擬nghĩ 將tương 此thử 智trí 。 修tu 習tập 一nhất 切thiết 。 無vô 漏lậu 之chi 業nghiệp 。 故cố 雖tuy 能năng 除trừ 妄vọng 。 而nhi 不bất 自tự 除trừ 。 故cố 不bất 自tự 見kiến 。 不bất 自tự 見kiến 故cố 。 猶do 如như 命mạng 根căn 。 如như 命mạng 根căn 者giả 。 兼kiêm 取thủ 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 之chi 義nghĩa 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 若nhược 心tâm 照chiếu 見kiến 。 一nhất 切thiết 覺giác 者giả 。 皆giai 為vi 塵trần 垢cấu 。 覺giác 所sở 覺giác 者giả 。 不bất 離ly 塵trần 故cố 。 如như 湯thang 消tiêu 氷băng 。 無vô 別biệt 有hữu 氷băng 。 如như 氷băng 消tiêu 者giả 。 存tồn 我ngã 覺giác 我ngã 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 節tiết 展triển 轉chuyển 細tế 釋thích 。 善thiện 男nam 子tử 下hạ 。 以dĩ 義nghĩa 正chánh 釋thích 。 如như 湯thang 銷tiêu 氷băng 下hạ 。 以dĩ 喻dụ 反phản 釋thích )# 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 水thủy 喻dụ 真chân 性tánh 。 氷băng 喻dụ 四tứ 相tương/tướng 。 湯thang 喻dụ 智trí 慧tuệ 。 煎tiễn 水thủy 名danh 湯thang 。 悟ngộ 心tâm 名danh 智trí 。 故cố 謂vị 水thủy 凍đống 成thành 氷băng 。 還hoàn 煎tiễn 水thủy 以dĩ 消tiêu 之chi 。 氷băng 湯thang 俱câu 盡tận 。 濕thấp 性tánh 獨độc 存tồn 。 以dĩ 喻dụ 心tâm 迷mê 成thành 我ngã 。 還hoàn 悟ngộ 心tâm 以dĩ 消tiêu 之chi 。 我ngã 智trí 俱câu 盡tận 。 照chiếu 體thể 獨độc 立lập )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 覺giác 所sở 覺giác 者giả 。 由do 將tương 此thử 心tâm 。 見kiến 前tiền 諸chư 覺giác 。 故cố 不bất 離ly 塵trần 。 以dĩ 心tâm 未vị 忘vong 故cố 。 如như 湯thang 銷tiêu 氷băng 三tam 句cú 。 謂vị 湯thang 消tiêu 氷băng 。 盡tận 同đồng 成thành 一nhất 水thủy 。 更cánh 無vô 能năng 知tri 盡tận 者giả 。 反phản 明minh 此thử 業nghiệp 智trí 既ký 照chiếu 。 前tiền 三tam 相tương/tướng 皆giai 盡tận 。 則tắc 是thị 我ngã 病bệnh 未vị 盡tận 如như 氷băng 。 若nhược 言ngôn 我ngã 盡tận 。 即tức 此thử 言ngôn 盡tận 之chi 氷băng 。 便tiện 是thị 不bất 盡tận 。 存tồn 我ngã 二nhị 句cú 。 謂vị 無vô 別biệt 有hữu 我ngã 知tri 我ngã 盡tận 者giả 。


善thiện 男nam 子tử 。 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 不bất 了liễu 四tứ 相tướng 。 雖tuy 經kinh 多đa 劫kiếp 。 勤cần 苦khổ 修tu 道Đạo 。 但đãn 名danh 有hữu 為vi 。 終chung 不bất 能năng 成thành 。 一nhất 切thiết 聖thánh 果Quả 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 正Chánh 法Pháp 末mạt 世thế 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 合hợp 下hạ 文văn 言ngôn 存tồn 我ngã 失thất 道đạo 也dã 。 凡phàm 二nhị 。 此thử 乃nãi 總tổng 標tiêu 失thất 道đạo 也dã 。 有hữu 為vi 。 由do 前tiền 四tứ 相tương/tướng 皆giai 有hữu 取thủ 證chứng )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 以dĩ 有hữu 為vi 心tâm 修tu 行hành 。 則tắc 行hàng 行hàng 皆giai 帶đái 能năng 所sở 。 故cố 不bất 成thành 聖thánh 正chánh 。 夫phu 正Chánh 法Pháp 之chi 時thời 。 修tu 則tắc 皆giai 證chứng 。 末mạt 世thế 之chi 時thời 。 人nhân 多đa 取thủ 相tương/tướng 。 今kim 既ký 取thủ 證chứng 相tương/tướng 。 則tắc 正Chánh 法Pháp 亦diệc 同đồng 末mạt 世thế 。 若nhược 遇ngộ 此thử 教giáo 。 了liễu 達đạt 病bệnh 源nguyên 。 則tắc 雖tuy 末mạt 世thế 。 還hoàn 同đồng 正Chánh 法Pháp 。 後hậu 展triển 轉chuyển 廣quảng 釋thích 。 文văn 凡phàm 四tứ 。


何hà 以dĩ 故cố 。 認nhận 一nhất 切thiết 我ngã 。 為vì 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 有hữu 證chứng 有hữu 悟ngộ 。 名danh 成thành 就tựu 故cố 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 認nhận 賊tặc 為vi 子tử 。 其kỳ 家gia 財tài 寶bảo 。 終chung 不bất 成thành 就tựu 。


(# 認nhận 賊tặc 為vi 子tử 。 喻dụ 六lục 根căn 取thủ 境cảnh 。 猶do 可khả 制chế 禦ngữ 。 藏tạng 識thức 妄vọng 我ngã 。 難nan 以dĩ 辨biện 明minh 。 故cố 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 功công 德đức 之chi 寶bảo 。 念niệm 念niệm 衰suy 耗hao 。 猶do 此thử 貧bần 窮cùng 難nạn/nan 集tập 福phước 智trí )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 劫kiếp 數số 既ký 多đa 。 行hành 又hựu 勤cần 苦khổ 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 不bất 證chứng 聖thánh 果Quả 。 良lương 由do 認nhận 我ngã 以dĩ 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 雖tuy 多đa 劫kiếp 勤cần 脩tu 。 終chung 無vô 所sở 益ích 。 譬thí 如như 賊tặc 在tại 外ngoại 。 猶do 可khả 隄đê 防phòng 。 養dưỡng 之chi 為vi 兒nhi 。 如như 何hà 檢kiểm 慎thận 。 又hựu 知tri 賊tặc 是thị 賊tặc 。 賊tặc 無vô 能năng 為vi 。 認nhận 之chi 為vi 兒nhi 。 寧ninh 免miễn 破phá 敗bại 。


何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 我ngã 愛ái 者giả 。 亦diệc 愛ái 涅Niết 槃Bàn 。 伏phục 我ngã 愛ái 根căn 。 為vi 涅Niết 槃Bàn 相tướng 。 有hữu 憎tăng 我ngã 者giả 。 亦diệc 憎tăng 生sanh 死tử 。 不bất 知tri 愛ái 者giả 。 真chân 生sanh 死tử 故cố 。 別biệt 憎tăng 生sanh 死tử 。 名danh 不bất 解giải 脫thoát 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 何hà 以dĩ 故cố 句cú 。 證chứng 何hà 妨phương 道đạo 微vi 。 有hữu 我ngã 愛ái 者giả 。 釋thích 憎tăng 愛ái 非phi 脫thoát )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 縱túng/tung 使sử 認nhận 我ngã 取thủ 證chứng 。 何hà 以dĩ 便tiện 妨phương 於ư 道đạo 。 夫phù 生sanh 死tử 輪luân 迴hồi 。 本bổn 自tự 憎tăng 愛ái 。 欲dục 求cầu 解giải 脫thoát 。 須tu 盡tận 二nhị 源nguyên 。 今kim 愛ái 涅Niết 槃Bàn 。 還hoàn 是thị 本bổn 愛ái 。 今kim 憎tăng 生sanh 死tử 。 亦diệc 是thị 本bổn 憎tăng 。 棄khí 苦khổ 欣hân 樂nhạo 雖tuy 殊thù 。 憎tăng 愛ái 元nguyên 是thị 本bổn 習tập 。 帶đái 之chi 修tu 道Đạo 。 佛Phật 果Quả 豈khởi 成thành 。 伏phục 我ngã 愛ái 根căn 。 為vi 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 由do 伏phục 之chi 故cố 不bất 起khởi 。 不bất 起khởi 之chi 相tướng 似tự 涅Niết 槃Bàn 相tương/tướng 。 以dĩ 似tự 為vi 真chân 。 故cố 云vân 爾nhĩ 也dã 。 不bất 知tri 愛ái 者giả 四tứ 句cú 。 謂vị 本bổn 愛ái 涅Niết 槃Bàn 。 擬nghĩ 除trừ 生sanh 死tử 。 愛ái 心tâm 既ký 在tại 。 即tức 生sanh 死tử 根căn 。 愛ái 根căn 憎tăng 苗miêu 。 豈khởi 名danh 解giải 脫thoát 。


云vân 何hà 當đương 知tri 。 法pháp 不bất 解giải 脫thoát 。


善thiện 男nam 子tử 。 彼bỉ 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 習tập 菩Bồ 提Đề 者giả 。 以dĩ 己kỷ 微vi 證chứng 。 為vi 自tự 清thanh 淨tịnh 。 猶do 未vị 能năng 盡tận 。 我ngã 相tướng 根căn 本bổn 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 云vân 何hà 句cú 。 為vi 何hà 知tri 證chứng 。 法pháp 非phi 解giải 脫thoát 徵trưng 。 善thiện 男nam 子tử 以dĩ 下hạ 合hợp 。 下hạ 文văn 乃nãi 是thị 讚tán 毀hủy 騐# 我ngã 釋thích 者giả 。 謂vị 實thật 證chứng 者giả 必tất 無vô 我ngã 。 無vô 我ngã 故cố 即tức 無vô 嗔sân 喜hỷ 。 今kim 為vi 法pháp 嗔sân 喜hỷ 。 即tức 知tri 證chứng 法pháp 非phi 真chân 。 我ngã 未vị 盡tận 故cố )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 法pháp 者giả 涅Niết 槃Bàn 。 猶do 前tiền 釋thích 云vân 。 愛ái 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 名danh 不bất 解giải 脫thoát 。 故cố 此thử 徵trưng 云vân 。 若nhược 愛ái 生sanh 死tử 。 許hứa 是thị 係hệ 縛phược 。 今kim 悟ngộ 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 寂tịch 滅diệt 法Pháp 。 以dĩ 何hà 相tương 知tri 。 云vân 不bất 解giải 脫thoát 。 以dĩ 己kỷ 徵trưng 證chứng 二nhị 句cú 。 外ngoại 知tri 根căn 塵trần 假giả 合hợp 。 內nội 覺giác 性tánh 體thể 寂tịch 然nhiên 。 由do 未vị 能năng 句cú 。 正chánh 標tiêu 未vị 盡tận 之chi 故cố 也dã 。


若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 讚tán 歎thán 彼bỉ 法pháp 。 即tức 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 便tiện 欲dục 濟tế 度độ 。 若nhược 復phục 誹phỉ 謗báng 。 彼bỉ 所sở 得đắc 者giả 。 便tiện 生sanh 瞋sân 恨hận 。 則tắc 知tri 我ngã 相tướng 。 堅kiên 固cố 執chấp 持trì 。 潛tiềm 伏phục 藏tạng 識thức 。 遊du 戲hí 諸chư 根căn 。 曾tằng 不bất 間gián 斷đoạn 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 此thử 言ngôn 以dĩ 境cảnh 騐# 知tri 。 則tắc 知tri 我ngã 相tướng 二nhị 句cú 。 言ngôn 因nhân 對đối 外ngoại 境cảnh 。 騐# 得đắc 內nội 心tâm 。 我ngã 無vô 間gián 斷đoạn 。 潛tiềm 伏phục 藏tạng 識thức 。 種chủng 子tử 也dã 。 遊du 戲hí 諸chư 根căn 二nhị 句cú 。 現hiện 行hành 也dã 。 言ngôn 遇ngộ 境cảnh 則tắc 發phát 相tương 續tục 流lưu 轉chuyển )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 世thế 境cảnh 違vi 順thuận 。 麤thô 重trọng/trùng 易dị 明minh 。 唯duy 就tựu 法Pháp 門môn 。 最tối 難nạn/nan 覺giác 察sát 。 但đãn 言ngôn 為vi 法pháp 。 瞋sân 彼bỉ 度độ 此thử 。 不bất 知tri 此thử 心tâm 元nguyên 是thị 我ngã 相tương/tướng 。 因nhân 對đối 外ngoại 境cảnh 。 驗nghiệm 得đắc 內nội 心tâm 。 我ngã 執chấp 猶do 堅kiên 。 潛tiềm 藏tạng 相tương 續tục 。 雖tuy 慧tuệ 軍quân 數số 舉cử 。 魔ma 眾chúng 頻tần 摧tồi 。 且thả 阿a 賴lại 耶da 城thành 。 難nạn/nan 攻công 主chủ 宰tể 。 末mạt 那na 常thường 侍thị 。 防phòng 護hộ 牢lao 強cường 。 意ý 識thức 謀mưu 臣thần 。 經kinh 營doanh 內nội 外ngoại 。 旁bàng 監giám 五ngũ 識thức 之chi 將tương 。 以dĩ 鎮trấn 六lục 根căn 之chi 門môn 。 由do 是thị 賊tặc 主chủ 頻tần 通thông 遊du 戲hí 。


時thời 時thời 偷thâu 號hiệu 。 惑hoặc 我ngã 法Pháp 王Vương 。 往vãng 往vãng 侵xâm 疆cương 。 擾nhiễu 我ngã 觀quán 境cảnh 。 雖tuy 外ngoại 怯khiếp 般Bát 若Nhã 。 晝trú 伏phục 夜dạ 行hành 。 而nhi 內nội 挾hiệp 無vô 明minh 。 晝trú 夜dạ 不bất 斷đoạn 。


善thiện 男nam 子tử 。 彼bỉ 修tu 道Đạo 者giả 。 不bất 除trừ 我ngã 相tướng 。 是thị 故cố 不bất 能năng 。 入nhập 清thanh 淨tịnh 覺giác 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 文văn 結kết 成thành 障chướng 覺giác )# 。


善thiện 男nam 子tử 。 若nhược 知tri 我ngã 空không 。 無vô 毀hủy 我ngã 者giả 。 有hữu 我ngã 說thuyết 法Pháp 。 我ngã 未vị 斷đoạn 故cố 。 眾chúng 生sanh 壽thọ 命mạng 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 此thử 合hợp 下hạ 文văn 但đãn 。 說thuyết 病bệnh 為vi 法pháp 。 文văn 凡phàm 二nhị 。 此thử 乃nãi 覆phú 推thôi 。 攝nhiếp 前tiền 為vi 法pháp 瞋sân 喜hỷ 之chi 次thứ 。 推thôi 窮cùng 以dĩ 成thành 說thuyết 。 病bệnh 。 為vi 法pháp 之chi 過quá 。 毀hủy 者giả 是thị 彼bỉ 。 說thuyết 者giả 是thị 我ngã 。 經kinh 文văn 於ư 毀hủy 者giả 言ngôn 無vô 。 反phản 明minh 過quá 也dã 。 於ư 說thuyết 法Pháp 者giả 言ngôn 有hữu 。 順thuận 明minh 也dã 。 翻phiên 覆phú 推thôi 過quá 者giả 。 下hạ 擬nghĩ 決quyết 斷đoán 為vi 病bệnh 故cố )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 恐khủng 聞văn 瞋sân 喜hỷ 是thị 我ngã 。 便tiện 擬nghĩ 忍nhẫn 受thọ 不bất 瞋sân 。 用dụng 為vi 無vô 我ngã 。 故cố 推thôi 徵trưng 云vân 。 若nhược 見kiến 彼bỉ 是thị 毀hủy 人nhân 。 我ngã 被bị 彼bỉ 毀hủy 而nhi 不bất 瞋sân 者giả 。 此thử 亦diệc 是thị 我ngã 。 故cố 云vân 。 若nhược 知tri 我ngã 空không 。 無vô 毀hủy 我ngã 者giả 。 既ký 見kiến 有hữu 毀hủy 我ngã 者giả 。 則tắc 未vị 得đắc 我ngã 空không 。 亦diệc 應ưng 云vân 。 若nhược 知tri 我ngã 空không 。 無vô 我ngã 說thuyết 法Pháp 。 故cố 次thứ 云vân 。 有hữu 我ngã 說thuyết 法Pháp 。 我ngã 未vị 斷đoạn 故cố 。 眾chúng 生sanh 下hạ 。 謂vị 例lệ 於ư 我ngã 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 病bệnh 為vi 法pháp 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 可khả 憐lân 愍mẫn 者giả 。 雖tuy 勤cần 精tinh 進tấn 。 增tăng 益ích 諸chư 病bệnh 。 是thị 故cố 不bất 能năng 。 入nhập 清thanh 淨tịnh 覺giác 。


(# 如như 山sơn 曰viết 。 帶đái 病bệnh 修tu 行hành 。 增tăng 益ích 諸chư 病bệnh 。 唯duy 益ích 實thật 德đức 。 如như 藥dược 草thảo 等đẳng 。 種chủng 有hữu 甘cam 苦khổ 。 水thủy 土thổ/độ 所sở 滋tư 。 名danh 惟duy 增tăng 益ích 。 苦khổ 喻dụ 我ngã 為vi 本bổn 。 甘cam 喻dụ 淨tịnh 覺giác 為vi 本bổn 。 水thủy 土thổ/độ 則tắc 喻dụ 萬vạn 行hạnh )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 指chỉ 前tiền 所sở 推thôi 之chi 過quá 也dã 。 即tức 是thị 四tứ 相tương/tướng 。 四tứ 相tương/tướng 若nhược 存tồn 。 總tổng 名danh 為vi 病bệnh 。 以dĩ 病bệnh 為vi 法pháp 。 誠thành 可khả 憐lân 愍mẫn 。 帶đái 病bệnh 修tu 行hành 。 故cố 境cảnh 諸chư 病bệnh 。 反phản 此thử 而nhi 言ngôn 。 則tắc 稱xưng 實thật 修tu 行hành 。 末mạt 句cú 結kết 成thành 障chướng 覺giác 。


善thiện 男nam 子tử 。 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 不bất 了liễu 四tứ 相tướng 。 以dĩ 如Như 來Lai 解giải 。 及cập 所sở 行hành 處xứ 。 為vi 自tự 修tu 行hành 。 終chung 不bất 成thành 就tựu 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 合hợp 下hạ 文văn 言ngôn 將tương 凡phàm 濫lạm 聖thánh 。 文văn 凡phàm 二nhị 。 一nhất 正chánh 明minh 相tướng 濫lạm 。 二nhị 結kết 成thành 障chướng 覺giác 。 此thử 節tiết 言ngôn 抑ức 聖thánh 同đồng 己kỷ 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 佛Phật 說thuyết 了liễu 義nghĩa 稱xưng 理lý 法Pháp 門môn 。 此thử 言ngôn 心tâm 境cảnh 本bổn 空không 。 惑hoặc 業nghiệp 本bổn 淨tịnh 。 凡phàm 聖thánh 不bất 異dị 。 因nhân 果quả 皆giai 圓viên 。 就tựu 佛Phật 見kiến 之chi 。 理lý 實thật 如như 此thử 。 且thả 眾chúng 生sanh 迷mê 倒đảo 已dĩ 久cửu 。 種chủng 習tập 根căn 深thâm 。 縱túng/tung 令linh 解giải 法Pháp 門môn 。 現hiện 用dụng 元nguyên 來lai 隨tùy 念niệm 。 但đãn 以dĩ 分phân 別biệt 心tâm 識thức 。 解giải 他tha 無vô 礙ngại 言ngôn 教giáo 。 謂vị 言ngôn 佛Phật 意ý 亦diệc 祇kỳ 如như 然nhiên 。 心tâm 既ký 是thị 念niệm 。 故cố 不bất 覺giác 念niệm 。 不bất 知tri 冥minh 通thông 證chứng 入nhập 。 異dị 於ư 隨tùy 相tương/tướng 。 信tín 心tâm 認nhận 佛Phật 平bình 等đẳng 之chi 譚đàm 。 不bất 能năng 斷đoạn 惑hoặc 求cầu 證chứng 。 故cố 經kinh 印ấn 言ngôn 。 終chung 不bất 成thành 就tựu 。


或hoặc 有hữu 眾chúng 生sanh 。 未vị 得đắc 謂vị 得đắc 。 未vị 證chứng 謂vị 證chứng 。 見kiến 勝thắng 進tiến 者giả 。 心tâm 生sanh 嫉tật 妬đố 。 由do 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 未vị 斷đoạn 我ngã 愛ái 。 是thị 故cố 。 不bất 能năng 入nhập 清thanh 淨tịnh 覺giác 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 或hoặc 有hữu 眾chúng 生sanh 五ngũ 句cú 。 是thị 聘sính 己kỷ 齊tề 聖thánh 。 前tiền 則tắc 抑ức 高cao 就tựu 下hạ 。 此thử 則tắc 聘sính 下hạ 齊tề 高cao 。 首thủ 三tam 句cú 是thị 認nhận 其kỳ 聖thánh 智trí 。 見kiến 勝thắng 者giả 二nhị 句cú 。 騐# 出xuất 凡phàm 情tình 。 由do 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 為vi 指chỉ 前tiền 兩lưỡng 類loại 之chi 人nhân 。 未vị 斷đoạn 我ngã 愛ái 。 前tiền 云vân 終chung 不bất 成thành 就tựu 者giả 。 以dĩ 佛Phật 無vô 我ngã 愛ái 。 凡phàm 有hữu 我ngã 愛ái 。 故cố 次thứ 云vân 見kiến 勝thắng 進tiến 嫉tật 妬đố 。 亦diệc 由do 我ngã 愛ái 。 由do 我ngã 愛ái 故cố 。 是thị 故cố 不bất 入nhập 清thanh 淨tịnh 覺giác 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 得đắc 謂vị 理lý 也dã 。 乃nãi 至chí 聖thánh 所sở 俱câu 功công 德đức 。 證chứng 謂vị 智trí 也dã 。 則tắc 聖thánh 人nhân 冥minh 證chứng 之chi 智trí 身thân 。 今kim 謂vị 得đắc 謂vị 證chứng 者giả 。 增tăng 上thượng 慢mạn 人nhân 。 若nhược 自tự 知tri 不bất 證chứng 而nhi 言ngôn 證chứng 者giả 。 則tắc 根căn 本bổn 戒giới 中trung 大đại 妄vọng 語ngữ 戒giới 。 非phi 此thử 文văn 意ý 也dã 。 然nhiên 諸chư 聖thánh 人nhân 。 形hình 類loại 不bất 定định 。 得đắc 與dữ 不bất 得đắc 。 內nội 證chứng 在tại 心tâm 。 何hà 以dĩ 辨biện 他tha 未vị 得đắc 未vị 證chứng 。 故cố 觀quán 心tâm 行hành 。 以dĩ 驗nghiệm 真chân 虗hư 。 夫phu 聖thánh 人nhân 用dụng 心tâm 。 他tha 己kỷ 無vô 二nhị 。 見kiến 他tha 勝thắng 進tiến 。 或hoặc 法pháp 教giáo 流lưu 行hành 。 念niệm 念niệm 喜hỷ 歡hoan 。 必tất 能năng 隨tùy 順thuận 。 自tự 驗nghiệm 內nội 心tâm 如như 此thử 。 或hoặc 即tức 證chứng 悟ngộ 不bất 虗hư 。 若nhược 自tự 覺giác 己kỷ 衰suy 他tha 盛thịnh 則tắc 嫉tật 。 己kỷ 盛thịnh 他tha 衰suy 則tắc 喜hỷ 。 縱túng/tung 令linh 深thâm 解giải 妙diệu 境cảnh 。 但đãn 是thị 心tâm 之chi 所sở 緣duyên 。 勿vật 錯thác 認nhận 之chi 謂vị 得đắc 謂vị 證chứng 。 由do 彼bỉ 眾chúng 生sanh 下hạ 。 結kết 成thành 障chướng 覺giác 。


善thiện 男nam 子tử 。 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 希hy 望vọng 成thành 道Đạo 。 無vô 令linh 求cầu 悟ngộ 。 唯duy 益ích 多đa 聞văn 。 增tăng 長trưởng 我ngã 見kiến 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 趣thú 果quả 迷mê 因nhân 也dã 。 增tăng 長trưởng 我ngã 見kiến 。 即tức 華hoa 嚴nghiêm 所sở 云vân 。 不bất 能năng 了liễu 自tự 心tâm 。 增tăng 長trưởng 一nhất 切thiết 惡ác 等đẳng )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 希hy 望vọng 成thành 道Đạo 。 趣thú 果quả 也dã 。 惟duy 益ích 多đa 聞văn 。 迷mê 固cố 也dã 。 即tức 知tri 先tiên 須tu 悟ngộ 道đạo 。 然nhiên 後hậu 多đa 聞văn 增tăng 慧tuệ 。 末mạt 世thế 之chi 人nhân 。 多đa 迷mê 此thử 意ý 。 唯duy 宗tông 名danh 數số 。 不bất 務vụ 了liễu 心tâm 。 心tâm 既ký 不bất 通thông 。 解giải 義nghĩa 唯duy 多đa 。 我ngã 見kiến 唯duy 長trường/trưởng 。 故cố 下hạ 云vân 增tăng 長trưởng 我ngã 見kiến 。 夫phu 多đa 聞văn 無vô 智trí 慧tuệ 。 是thị 不bất 知tri 實thật 相tướng 。 譬thí 如như 大đại 闇ám 中trung 。 有hữu 燈đăng 而nhi 無vô 目mục 等đẳng 。


但đãn 當đương 精tinh 勤cần 。 降hàng 伏phục 煩phiền 惱não 。 起khởi 大đại 勇dũng 猛mãnh 。 未vị 得đắc 令linh 得đắc 。 未vị 斷đoạn 令linh 斷đoạn 。 貪tham 瞋sân 愛ái 慢mạn 。 謟siểm 曲khúc 嫉tật 妬đố 。 對đối 境cảnh 不bất 生sanh 。 彼bỉ 我ngã 恩ân 愛ái 。 一nhất 切thiết 寂tịch 滅diệt 。 佛Phật 說thuyết 是thị 人nhân 。 漸tiệm 以dĩ 成thành 就tựu 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 合hợp 下hạ 文văn 乃nãi 四tứ 斷đoạn 惑hoặc 成thành 因nhân 也dã 。 但đãn 當đương 精tinh 勤cần 。 誡giới 勸khuyến 之chi 辭từ 也dã 。 降hàng 伏phục 煩phiền 惱não 。 別biệt 標tiêu 所sở 斷đoạn 也dã 。 起khởi 大đại 勇dũng 猛mãnh 。 通thông 勸khuyến 修tu 斷đoạn 也dã 。 貪tham 瞋sân 愛ái 慢mạn 。 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 中trung 三tam 也dã 。 愛ái 無vô 別biệt 性tánh 。 貪tham 類loại 所sở 攝nhiếp 。 謟siểm 曲khúc 嫉tật 妬đố 。 少thiểu 隨tùy 煩phiền 惱não 也dã 。 末mạt 句cú 結kết 成thành 因nhân )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 未vị 得đắc 令linh 得đắc 。 修tu 也dã 。 謂vị 真chân 境cảnh 中trung 。 一nhất 切thiết 功công 德đức 妙diệu 用dụng 。 未vị 斷đoạn 令linh 斷đoạn 。 斷đoạn 也dã 。 謂vị 顛điên 倒đảo 境cảnh 中trung 。 一nhất 切thiết 障chướng 礙ngại 之chi 法pháp 。 重trọng/trùng 舉cử 彼bỉ 我ngã 恩ân 愛ái 者giả 。 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 最tối 難nạn/nan 拔bạt 故cố 。 念niệm 盡tận 則tắc 自tự 他tha 俱câu 寂tịch 。 勤cần 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 我ngã 見kiến 習tập 氣khí 漸tiệm 盡tận 。 無vô 上thượng 佛Phật 果Quả 自tự 然nhiên 漸tiệm 成thành 。


求cầu 善Thiện 知Tri 識Thức 。 不bất 墮đọa 邪tà 見kiến 。 若nhược 於ư 所sở 求cầu 。 別biệt 生sanh 憎tăng 愛ái 。 則tắc 不bất 能năng 入nhập 清thanh 淨tịnh 覺giác 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 上thượng 文văn 順thuận 釋thích 。 此thử 文văn 反phản 釋thích 。 偈kệ 有hữu 云vân 。 此thử 人nhân 求cầu 善thiện 友hữu 。 終chung 不bất 墮đọa 邪tà 見kiến 。 所sở 求cầu 別biệt 生sanh 心tâm 。 究cứu 竟cánh 非phi 成thành 就tựu )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 商thương 人nhân 入nhập 海hải 。 須tu 假giả 導đạo 師sư 。 學học 者giả 修tu 行hành 。 必tất 資tư 善thiện 友hữu 。 若nhược 於ư 所sở 求cầu 下hạ 。 反phản 明minh 不bất 生sanh 憎tăng 愛ái 。 則tắc 入nhập 覺giác 也dã 。


於ư 是thị 普Phổ 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 大đại 悲bi 世Thế 尊Tôn 。 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 去khứ 佛Phật 漸tiệm 遠viễn 。 聖thánh 賢hiền 隱ẩn 伏phục 。 邪tà 法pháp 增tăng 熾sí 。 使sử 諸chư 眾chúng 生sanh 。 求cầu 何hà 等đẳng 人nhân 。 依y 何hà 等đẳng 法Pháp 。 行hành 何hà 等đẳng 行hạnh 。 除trừ 去khứ 何hà 病bệnh 。 云vân 何hà 發phát 心tâm 。 令linh 彼bỉ 群quần 盲manh 。 不bất 墮đọa 邪tà 見kiến 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 普Phổ 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 謂vị 從tùng 前tiền 諸chư 過quá 已dĩ 離ly 。 四tứ 相tương/tướng 又hựu 除trừ 。 然nhiên 於ư 用dụng 意ý 行hành 心tâm 。 仍nhưng 餘dư 作tác 止chỉ 任nhậm 滅diệt 之chi 病bệnh 。 覺giác 猶do 未vị 普phổ 。 至chí 此thử 决# 擇trạch 四tứ 病bệnh 。 覺giác 性tánh 無vô 瑕hà 。 普phổ 覺giác 諸chư 病bệnh 。 故cố 當đương 此thử 矣hĩ )# 。


爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 普Phổ 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。


善thiện 男nam 子tử 。 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 將tương 發phát 大đại 心tâm 。 求cầu 善Thiện 知Tri 識Thức 。 欲dục 修tu 行hành 者giả 。 當đương 求cầu 一nhất 切thiết 。 正chánh 知tri 見kiến 人nhân 。 心tâm 不bất 住trụ 相tướng 。 不bất 著trước 聲Thanh 聞Văn 。 緣Duyên 覺Giác 境cảnh 界giới 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 下hạ 俱câu 指chỉ 示thị 明minh 師sư 令linh 事sự 。 文văn 凡phàm 三tam 。 此thử 合hợp 下hạ 令linh 識thức 也dã 。 此thử 言ngôn 順thuận 行hành 。 下hạ 言ngôn 逆nghịch 行hành )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 善Thiện 知Tri 識Thức 者giả 。 謂vị 善thiện 能năng 識thức 真chân 妄vọng 。 知tri 病bệnh 識thức 樂nhạo/nhạc/lạc 。 故cố 初sơ 心tâm 便tiện 令linh 求cầu 者giả 。 正chánh 知tri 見kiến 人nhân 。 謂vị 善thiện 達đạt 覺giác 性tánh 。 不bất 因nhân 修tu 生sanh 。 決quyết 擇trạch 無vô 疑nghi 者giả 。 心tâm 不bất 住trụ 相tướng 者giả 。 離ly 凡phàm 夫phu 煩phiền 惱não 境cảnh 界giới 。 不bất 著trước 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 者giả 。 離ly 二Nhị 乘Thừa 滯trệ 寂tịch 境cảnh 界giới 。


雖tuy 現hiện 塵trần 勞lao 。 心tâm 恆hằng 清thanh 淨tịnh 。 示thị 有hữu 諸chư 過quá 。 讚tán 歎thán 梵Phạm 行hạnh 。 不bất 令linh 眾chúng 生sanh 。 入nhập 不bất 律luật 儀nghi 。 求cầu 如như 是thị 人nhân 。 即tức 得đắc 成thành 就tựu 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 心tâm 恆hằng 清thanh 淨tịnh 如như 淨tịnh 名danh 所sở 云vân 。 雖tuy 有hữu 妻thê 子tử 。 常thường 修tu 梵Phạm 行hạnh 等đẳng 。 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 在tại 家gia 。 與dữ 妻thê 子tử 俱câu 。 未vị 曾tằng 捨xả 離ly 。 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm )# 。


(# 斐# 休hưu 曰viết 。 或hoặc 為vi 利lợi 益ích 。 或hoặc 有hữu 別biệt 緣duyên 。 所sở 作tác 非phi 儀nghi 。 暫tạm 乖quai 真chân 故cố 。 故cố 示thị 諸chư 有hữu 過quá 者giả 。 秪# 得đắc 貶biếm 己kỷ 承thừa 非phi 。 不bất 得đắc 非phi 說thuyết 理lý 以dĩ 誤ngộ 凡phàm 下hạ )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 塵trần 勞lao 。 即tức 貪tham 等đẳng 也dã 。 心tâm 恆hằng 清thanh 淨tịnh 。 謂vị 現hiện 染nhiễm 之chi 中trung 而nhi 不bất 染nhiễm 也dã 。 示thị 諸chư 有hữu 過quá 。 謂vị 欲dục 度độ 眾chúng 生sanh 。 先tiên 以dĩ 同đồng 事sự 相tướng 攝nhiếp 。 但đãn 為vi 同đồng 事sự 相tướng 攝nhiếp 故cố 。 雖tuy 現hiện 諸chư 過quá 。 常thường 雖tuy 讚tán 歎thán 真chân 實thật 梵Phạm 行hạnh 。 故cố 論luận 云vân 。 壞hoại 見kiến 之chi 人nhân 。 雖tuy 不bất 壞hoại 行hành 。 不bất 堪kham 與dữ 眾chúng 生sanh 為vi 其kỳ 道Đạo 眼nhãn 。 雖tuy 壞hoại 行hành 而nhi 不bất 破phá 見kiến 者giả 。 是thị 則tắc 人nhân 天thiên 真chân 勝thắng 福phước 田điền 。 求cầu 如như 是thị 人nhân 下hạ 。 結kết 成thành 大đại 益ích 。


末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 見kiến 如như 是thị 人nhân 。 應ưng 當đương 供cúng 養dường 。 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。 彼bỉ 善Thiện 知Tri 識Thức 。 四tứ 威uy 儀nghi 中trung 。 常thường 現hiện 清thanh 淨tịnh 。 乃nãi 至chí 示thị 現hiện 。 種chủng 種chủng 過quá 患hoạn 。 心tâm 無vô 憍kiêu 慢mạn 。 況huống 復phục 摶đoàn 財tài 。 妻thê 子tử 眷quyến 屬thuộc 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 即tức 令linh 事sự 師sư 。 末mạt 世thế 下hạ 。 舉cử 身thân 命mạng 之chi 難nạn/nan 。 況huống 復phục 下hạ 。 例lệ 身thân 外ngoại 之chi 易dị )# 。


(# 智trí 論luận 云vân 。 於ư 諸chư 師sư 尊tôn 。 如như 世Thế 尊Tôn 想tưởng 。 若nhược 有hữu 能năng 開khai 釋thích 深thâm 義nghĩa 。 於ư 我ngã 有hữu 益ích 。 則tắc 盡tận 心tâm 敬kính 之chi 。 不bất 驗nghiệm 餘dư 惡ác 。 如như 弊tệ 囊nang 盛thịnh 寶bảo 。 不bất 得đắc 以dĩ 囊nang 惡ác 故cố 。 不bất 取thủ 其kỳ 寶bảo 。 又hựu 如như 夜dạ 行hành 險hiểm 道đạo 。 弊tệ 人nhân 執chấp 炬cự 。 不bất 得đắc 以dĩ 人nhân 惡ác 故cố 。 不bất 取thủ 其kỳ 照chiếu 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 復phục 如như 是thị )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。 如như 雪Tuyết 山Sơn 捨xả 身thân 。 香hương 城thành 破phá 骨cốt 之chi 類loại 。 彼bỉ 善Thiện 知Tri 識Thức 三tam 句cú 。 惜tích 前tiền 順thuận 行hành 。 乃nãi 至chí 示thị 現hiện 二nhị 句cú 。 指chỉ 前tiền 逆nghịch 行hành 。 心tâm 無vô 憍kiêu 慢mạn 。 明minh 不bất 疑nghi 也dã 。 夫phu 菩Bồ 薩Tát 化hóa 現hiện 。 權quyền 道đạo 難nan 測trắc 。 但đãn 依y 法Pháp 門môn 。 莫mạc 疑nghi 其kỳ 迹tích 。 不bất 以dĩ 順thuận 行hành 。 即tức 效hiệu 虔kiền 誠thành 。 或hoặc 覩đổ 逆nghịch 行hành 。 便tiện 生sanh 憍kiêu 慢mạn 。 況huống 復phục 二nhị 句cú 。 例lệ 身thân 外ngoại 之chi 易dị 。


若nhược 善thiện 男nam 子tử 。 於ư 彼bỉ 善thiện 友hữu 。 不bất 起khởi 惡ác 念niệm 。 即tức 能năng 究cứu 竟cánh 。 成thành 就tựu 正chánh 覺giác 。 心tâm 華hoa 發phát 明minh 。 照chiếu 十thập 方phương 剎sát 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 節tiết 言ngôn 顯hiển 益ích )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 憍kiêu 慢mạn 若nhược 起khởi 。 惡ác 念niệm 便tiện 生sanh 。 障chướng 覆phú 自tự 心tâm 。 法pháp 何hà 得đắc 人nhân 。 既ký 無vô 惡ác 念niệm 之chi 覆phú 。 即tức 得đắc 正chánh 覺giác 成thành 就tựu 。 覺giác 心tâm 既ký 明minh 。 即tức 慧tuệ 光quang 開khai 發phát 。 能năng 向hướng 無vô 染nhiễm 。 故cố 曰viết 心tâm 華hoa 。 稱xưng 體thể 無vô 邊biên 。 照chiếu 十thập 方phương 剎sát 。


善thiện 男nam 子tử 。 彼bỉ 善Thiện 知Tri 識Thức 。 所sở 證chứng 妙diệu 法Pháp 。 應ưng 離ly 四tứ 病bệnh 。 云vân 何hà 四tứ 病bệnh 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 合hợp 下hạ 四tứ 節tiết 。 是thị 分phân 別biệt 四tứ 病bệnh 令linh 除trừ 者giả 。 此thử 乃nãi 總tổng 標tiêu 徵trưng 起khởi 。 下hạ 文văn 別biệt 釋thích 行hành 相tương/tướng )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 心tâm 病bệnh 無vô 邊biên 。 要yếu 唯duy 此thử 四tứ 。 隨tùy 有hữu 其kỳ 一nhất 。 即tức 不bất 堪kham 為vi 師sư 。


一nhất 者giả 作tác 病bệnh 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 我ngã 於ư 本bổn 心tâm 。 作tác 種chủng 種chủng 行hạnh 。 欲dục 求cầu 圓viên 覺giác 。 彼bỉ 圓viên 覺giác 性tánh 。 非phi 作tác 得đắc 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 病bệnh 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 此thử 言ngôn 生sanh 。 心tâm 造tạo 作tác 病bệnh 。 若nhược 了liễu 覺giác 性tánh 本bổn 圓viên 。 不bất 用dụng 興hưng 心tâm 求cầu 益ích 。 不bất 興hưng 心tâm 處xứ 。 即tức 合hợp 覺giác 心tâm 。 合hợp 覺giác 心tâm 時thời 。 自tự 無vô 諸chư 妄vọng 。 無vô 諸chư 妄vọng 已dĩ 。 則tắc 所sở 作tác 相tương 應ứng 。 積tích 土thổ/độ 聚tụ 沙sa 。 皆giai 成thành 佛Phật 道Đạo )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 辨biện 相tương/tướng 也dã 。 思tư 惟duy 揣đoàn 度độ 。 計kế 校giảo 籌trù 量lượng 。 興hưng 心tâm 運vận 為vi 。 擬nghĩ 作tác 行hành 相tương/tướng 。 造tạo 塔tháp 造tạo 寺tự 供cung 佛Phật 供cung 僧Tăng 。 持trì 咒chú 持trì 經Kinh 。 僧Tăng 講giảng 俗tục 云vân 。 端đoan 然nhiên 宴yến 坐tọa 。 種chủng 種chủng 施thí 為vi 止chỉ 息tức 深thâm 山sơn 遊du 歷lịch 世thế 界giới 。 勤cần 憂ưu 衣y 食thực 。 謂vị 是thị 道đạo 緣duyên 。 故cố 受thọ 飢cơ 寒hàn 。 將tương 為vi 功công 德đức 。 觀quán 空không 觀quán 有hữu 。 愛ái 身thân 厭yếm 身thân 。 於ư 多đa 行hành 門môn 。 隨tùy 執chấp 其kỳ 一nhất 。 託thác 此thử 一nhất 行hành 。 欲dục 契khế 覺giác 心tâm 。 圓viên 覺giác 性tánh 非phi 造tạo 作tác 。 造tạo 作tác 如như 何hà 契khế 之chi 。


二nhị 者giả 任nhậm 病bệnh 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 我ngã 等đẳng 今kim 者giả 。 不bất 斷đoạn 生sanh 死tử 。 不bất 求cầu 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 生sanh 死tử 。 無vô 起khởi 滅diệt 念niệm 。 任nhậm 彼bỉ 一nhất 切thiết 。 隨tùy 諸chư 法pháp 性tánh 。 欲dục 求cầu 圓viên 覺giác 。 彼bỉ 圓viên 覺giác 性tánh 。 非phi 任nhậm 有hữu 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 病bệnh 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 此thử 言ngôn 任nhậm 意ý 浮phù 沉trầm 病bệnh )# 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 任nhậm 病bệnh 如như 好hảo/hiếu 閉bế 任nhậm 閑nhàn 。 逢phùng 飢cơ 即tức 餐xan 。 遇ngộ 衣y 即tức 著trước 。 好hảo/hiếu 事sự 惡ác 事sự 一nhất 切thiết 不bất 知tri 。 任nhậm 運vận 而nhi 行hành 。 信tín 緣duyên 而nhi 活hoạt 。 睡thụy 來lai 即tức 臥ngọa 。 興hưng 來lai 即tức 行hành 。 東đông 西tây 南nam 北bắc 。 何hà 定định 去khứ 住trụ 。 此thử 病bệnh 因nhân 前tiền 云vân 圓viên 覺giác 清thanh 淨tịnh 。 本bổn 無vô 修tu 習tập 。 依y 於ư 未vị 覺giác 。 幻huyễn 力lực 修tu 習tập 。 失thất 彼bỉ 文văn 意ý 。 故cố 成thành 任nhậm 病bệnh )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 意ý 云vân 生sanh 死tử 是thị 空không 。 更cánh 何hà 所sở □# 涅Niết 槃Bàn 本bổn 寂tịch 。 何hà 假giả 修tu 求cầu 。 不bất 厭yếm 不bất 欣hân 。 無vô 起khởi 滅diệt 念niệm 。 任nhậm 彼bỉ 一nhất 切thiết 。 隨tùy 諸chư 法pháp 性tánh 。 如như 火hỏa 熱nhiệt 水thủy 濕thấp 之chi 類loại 。 各các 各các 差sai 別biệt 。 妄vọng 從tùng 他tha 妄vọng 。 真chân 任nhậm 他tha 真chân 。 各các 稱xưng 其kỳ 心tâm 。 何hà 必tất 改cải 作tác 。 自tự 謂vị 已dĩ 覺giác 。 何hà 必tất 作tác 幻huyễn 。 故cố 成thành 任nhậm 病bệnh 。 此thử 乃nãi 放phóng 縱túng/tung 身thân 心tâm 。 復phục 令linh 善thiện 惡ác 不bất 拘câu 。 即tức 名danh 無vô 記ký 之chi 性tánh 。 七thất 賢hiền 豈khởi 是thị 大Đại 道Đạo 。 四tứ 皓hạo 寧ninh 為vi 聖thánh 人nhân 。 尚thượng 昧muội 欲dục 天thiên 。 焉yên 冥minh 覺giác 體thể 。 故cố 前tiền 云vân 。 若nhược 不bất 修tu 行hành 。 常thường 居cư 幻huyễn 化hóa 。 云vân 何hà 解giải 脫thoát 。


三tam 者giả 止chỉ 病bệnh 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 我ngã 今kim 自tự 心tâm 。 永vĩnh 息tức 諸chư 念niệm 。 得đắc 一nhất 切thiết 性tánh 。 寂tịch 然nhiên 平bình 等đẳng 。 以dĩ 此thử 欲dục 求cầu 圓viên 覺giác 。 彼bỉ 圓viên 覺giác 性tánh 。 非phi 止chỉ 合hợp 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 病bệnh 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 止chỉ 息tức 妄vọng 情tình 之chi 病bệnh )# 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 此thử 病bệnh 從tùng 前tiền 靜tĩnh 觀quán 中trung 來lai 。 迷mê 彼bỉ 取thủ 靜tĩnh 為vi 行hạnh 。 及cập 證chứng 諸chư 念niệm 之chi 言ngôn 。 因nhân 成thành 此thử 病bệnh )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 生sanh 心tâm 恐khủng 非phi 。 隨tùy 情tình 慮lự 失thất 。 一nhất 向hướng 止chỉ 息tức 妄vọng 心tâm 。 自tự 謂vị 妄vọng 盡tận 。 自tự 然nhiên 平bình 等đẳng 。 以dĩ 此thử 欲dục 求cầu 圓viên 覺giác 。 見kiến 念niệm 既ký 乖quai 。 性tánh 本bổn 靈linh 明minh 。 迷mê 照chiếu 亦diệc 失thất 。 念niệm 無vô 而nhi 有hữu 。 既ký 止chỉ 息tức 令linh 無vô 。 照chiếu 有hữu 而nhi 隱ẩn 。 何hà 不bất 觀quán 察sát 令linh 顯hiển 。 又hựu 真chân 本bổn 無vô 念niệm 。 念niệm 既ký 乖quai 真chân 。 性tánh 本bổn 無vô 止chỉ 。 止chỉ 亦diệc 違vi 性tánh 。 故cố 言ngôn 非phi 止chỉ 合hợp 故cố 。


四tứ 者giả 滅diệt 病bệnh 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 我ngã 今kim 永vĩnh 斷đoạn 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 身thân 心tâm 畢tất 竟cánh 。 空không 無vô 所sở 有hữu 。 何hà 況huống 根căn 塵trần 。 虗hư 妄vọng 境cảnh 界giới 。 一nhất 切thiết 永vĩnh 寂tịch 。 欲dục 求cầu 圓viên 覺giác 。 彼bỉ 圓viên 覺giác 性tánh 。 非phi 寂tịch 相tướng 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 病bệnh 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 滅diệt 除trừ 心tâm 境cảnh 之chi 病bệnh 。 前tiền 但đãn 止chỉ 息tức 心tâm 念niệm 令linh 寂tịch 。 此thử 則tắc 計kế 於ư 身thân 心tâm 根căn 塵trần 。 本bổn 來lai 空không 寂tịch 。 又hựu 前tiền 不bất 妨phương 見kiến 有hữu 根căn 塵trần 。 但đãn 不bất 隨tùy 念niệm 愛ái 染nhiễm 。 故cố 云vân 止chỉ 息tức 。 此thử 則tắc 於ư 根căn 。 塵trần 亦diệc 無vô 。 堅kiên 持trì 空không 寂tịch 之chi 相tướng 。 由do 見kiến 空không 無vô 。 故cố 云vân 除trừ 滅diệt 。 此thử 病bệnh 從tùng 寂tịch 觀quán 中trung 來lai 。 彼bỉ 諸chư 輪luân 中trung 。 皆giai 云vân 寂tịch 滅diệt 及cập 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 迷mê 彼bỉ 成thành 此thử )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 煩phiền 惱não 之chi 本bổn 。 即tức 是thị 身thân 心tâm 。 若nhược 執chấp 身thân 心tâm 。 煩phiền 惱não 何hà 斷đoạn 。 故cố 標tiêu 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 釋thích 以dĩ 身thân 空không 。 又hựu 斷đoạn 盡tận 煩phiền 惱não 。 空không 卻khước 身thân 心tâm 。 身thân 心tâm 尚thượng 空không 。 根căn 塵trần 何hà 有hữu 。 身thân 等đẳng 本bổn 空không 。 故cố 名danh 永vĩnh 寂tịch 。 諸chư 相tướng 既ký 泯mẫn 。 寂tịch 相tương/tướng 現hiện 前tiền 。 擬nghĩ 將tương 此thử 心tâm 求cầu 證chứng 圓viên 覺giác 。 夫phu 覺giác 體thể 靈linh 明minh 。 不bất 唯duy 寂tịch 滅diệt 。 今kim 滅diệt 惑hoặc 住trụ 寂tịch 。 豈khởi 得đắc 相tương 應ứng 。 況huống 圓viên 覺giác 者giả 。 非phi 動động 非phi 靜tĩnh 。 雙song 融dung 動động 靜tĩnh 。 恆Hằng 沙sa 妙diệu 用dụng 。 無vô 礙ngại 難nan 思tư 。 住trụ 寂tịch 之chi 心tâm 。 何hà 能năng 契khế 合hợp 。 言ngôn 即tức 似tự 近cận 。 理lý 即tức 全toàn 踈sơ 。 與dữ 理lý 相tương 違vi 。 故cố 言ngôn 非phi 也dã 。


離ly 四tứ 病bệnh 者giả 。 則tắc 知tri 清thanh 淨tịnh 。 作tác 是thị 觀quán 者giả 。 名danh 為vi 正chánh 觀quán 。 若nhược 他tha 觀quán 者giả 。 名danh 為vi 邪tà 觀quán 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 此thử 即tức 結kết 明minh 真chân 偽ngụy )# 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 作tác 是thị 觀quán 者giả 。 離ly 四tứ 也dã 。 他tha 觀quán 者giả 。 取thủ 四tứ 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 將tương 前tiền 四tứ 行hành 。 自tự 驗nghiệm 其kỳ 心tâm 。 隨tùy 落lạc 一nhất 門môn 。 則tắc 知tri 是thị 病bệnh 。 故cố 言ngôn 離ly 者giả 。 則tắc 知tri 清thanh 淨tịnh 。 病bệnh 除trừ 法pháp 在tại 。 是thị 正chánh 觀quán 也dã 。 又hựu 更cánh 生sanh 情tình 。 便tiện 信tín 胷# 襟khâm 。 別biệt 為vi 見kiến 解giải 者giả 。 邪tà 觀quán 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 欲dục 修tu 行hành 者giả 。 應ưng 當đương 盡tận 命mạng 。 供cúng 養dường 善thiện 友hữu 。 事sự 善Thiện 知Tri 識Thức 。 彼bỉ 善Thiện 知Tri 識Thức 。 欲dục 求cầu 親thân 近cận 。 應ưng 斷đoạn 憍kiêu 慢mạn 。 若nhược 復phục 遠viễn 離ly 。 應ưng 斷đoạn 瞋sân 恨hận 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 合hợp 下hạ 是thị 辨biện 事sự 師sư 之chi 心tâm 。 此thử 當đương 答đáp 第đệ 三tam 行hành 何hà 等đẳng 行hạnh 之chi 問vấn 。 故cố 標tiêu 云vân 欲dục 修tu 行hành 者giả 。 結kết 云vân 如như 是thị 脩tu 行hành 。 然nhiên 且thả 唯duy 說thuyết 事sự 師sư 。 更cánh 無vô 別biệt 行hành 。 故cố 。 但đãn 作tác 此thử 科khoa 判phán 以dĩ 當đương 修tu 行hành )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 夫phu 善thiện 友hữu 度độ 人nhân 。 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 師sư 徒đồ 心tâm 契khế 。 法pháp 意ý 方phương 傳truyền 。 是thị 以dĩ 俯phủ 就tựu 物vật 機cơ 。 相tương 親thân 相tương 近cận 。 愚ngu 者giả 無vô 識thức 。 憍kiêu 慢mạn 便tiện 生sanh 。 慢mạn 既ký 翳ế 心tâm 。 即tức 不bất 入nhập 道đạo 。 故cố 云vân 應ưng 斷đoạn 。 或hoặc 欲dục 除trừ 慢mạn 。 或hoặc 遇ngộ 異dị 緣duyên 。 相tương/tướng 去khứ 相tương 離ly 。 便tiện 生sanh 瞋sân 恨hận 云vân 。 踈sơ 我ngã 親thân 彼bỉ 。 說thuyết 愛ái 說thuyết 憎tăng 。 既ký 一nhất 念niệm 瞋sân 。 百bách 萬vạn 障chướng 起khởi 。 非phi 論luận 失thất 道đạo 。 亦diệc 墮đọa 三tam 途đồ 。 故cố 此thử 令linh 斷đoạn 。


現hiện 逆nghịch 順thuận 境cảnh 。 猶do 如như 虗hư 空không 。 了liễu 知tri 身thân 心tâm 。 畢tất 竟cánh 平bình 等đẳng 。 與dữ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 同đồng 體thể 無vô 異dị 。 如như 是thị 修tu 行hành 。 方phương 入nhập 圓viên 覺giác 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 節tiết 言ngôn 。 若nhược 不bất 了liễu 善thiện 友hữu 及cập 諸chư 眾chúng 生sanh 。 與dữ 己kỷ 同đồng 體thể 者giả 。 則tắc 雖tuy 知tri 菩Bồ 提Đề 可khả 進tiến 。 而nhi 不bất 能năng 屈khuất 節tiết 事sự 師sư 。 雖tuy 知tri 薩tát 埵đóa 可khả 悲bi 。 而nhi 不bất 能năng 忘vong 軀khu 弘hoằng 道đạo 。 故cố 此thử 示thị 也dã )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 遠viễn 離ly 名danh 逆nghịch 。 親thân 近cận 名danh 順thuận 。 又hựu 違vi 情tình 曰viết 逆nghịch 。 隨tùy 情tình 曰viết 順thuận 。 故cố 勝thắng 鬘man 云vân 。 應ưng 攝nhiếp 受thọ 者giả 。 而nhi 攝nhiếp 受thọ 之chi 。 應ưng 折chiết 伏phục 者giả 。 而nhi 折chiết 伏phục 之chi 。 則tắc 佛Phật 法Pháp 久cửu 住trụ 。 猶do 如như 虗hư 空không 。 心tâm 無vô 改cải 易dị 也dã 。 了liễu 知tri 身thân 心tâm 下hạ 。 結kết 示thị 同đồng 體thể 悲bi 智trí 。 如như 是thị 下hạ 。 結kết 因nhân 成thành 果quả 。


善thiện 男nam 子tử 。 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 不bất 得đắc 成thành 道Đạo 。 由do 有hữu 無vô 始thỉ 。 自tự 他tha 憎tăng 愛ái 。 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 故cố 未vị 解giải 脫thoát 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 觀quán 彼bỉ 怨oán 家gia 。 如như 己kỷ 父phụ 母mẫu 。 心tâm 無vô 有hữu 二nhị 。 即tức 除trừ 諸chư 病bệnh 。 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 自tự 他tha 憎tăng 愛ái 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 節tiết 明minh 除trừ 病bệnh 之chi 行hành 。 是thị 答đáp 第đệ 四tứ 除trừ 去khứ 何hà 病bệnh 之chi 問vấn 。 文văn 凡phàm 三tam 。 善thiện 男nam 子tử 下hạ 。 明minh 所sở 治trị 也dã 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 下hạ 。 言ngôn 一nhất 等đẳng 心tâm 觀quán 人nhân 也dã 。 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 言ngôn 二nhị 等đẳng 心tâm 觀quán 法pháp 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 自tự 他tha 憎tăng 愛ái 。 前tiền 已dĩ 頻tần 明minh 。 今kim 復phục 說thuyết 者giả 。 是thị 種chủng 子tử 故cố 。 是thị 入nhập 道đạo 微vi 細tế 病bệnh 故cố 。 由do 此thử 種chủng 子tử 。 難nạn/nan 契khế 圓viên 明minh 。 故cố 隨tùy 所sở 聞văn 法Pháp 門môn 。 即tức 生sanh 心tâm 作tác 意ý 。 捨xả 此thử 取thủ 彼bỉ 。 憎tăng 妄vọng 愛ái 真chân 。 難nan 忘vong 能năng 所sở 。 故cố 後hậu 云vân 即tức 除trừ 諸chư 病bệnh 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 下hạ 。 是thị 以dĩ 冤oan 家gia 父phụ 母mẫu 無vô 二nhị 。 例lệ 此thử 觀quán 法pháp 。 應ưng 云vân 涅Niết 槃Bàn 生sanh 死tử 不bất 殊thù 。 不bất 殊thù 則tắc 無vô 。 自tự 他tha 憎tăng 愛ái 。 故cố 知tri 諸chư 病bệnh 祗chi 由do 愛ái 真chân 憎tăng 妄vọng 。 見kiến 自tự 見kiến 他tha 。 故cố 不bất 能năng 久cửu 事sự 師sư 宗tông 。 但đãn 自tự 生sanh 情tình 起khởi 行hành 。 今kim 既ký 斷đoạn 斯tư 種chủng 子tử 。 則tắc 諸chư 病bệnh 自tự 除trừ 。 所sở 以dĩ 觀quán 人nhân 中trung 云vân 。 即tức 除trừ 諸chư 病bệnh 。 此thử 云vân 亦diệc 復phục 如như 是thị 。


善thiện 男nam 子tử 。 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 欲dục 求cầu 圓viên 覺giác 。 應ưng 當đương 發phát 心tâm 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 盡tận 於ư 虗hư 空không 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 我ngã 皆giai 令linh 入nhập 。 究cứu 竟cánh 圓viên 覺giác 。 於ư 圓viên 覺giác 中trung 。 無vô 取thủ 覺giác 者giả 。 除trừ 彼bỉ 我ngã 人nhân 。 一nhất 切thiết 諸chư 相tướng 。 如như 是thị 發phát 心tâm 。 不bất 墮đọa 邪tà 見kiến 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 節tiết 顯hiển 發phát 人nhân 深thâm 廣quảng 。 正chánh 答đáp 第đệ 五ngũ 問vấn 也dã 。 文văn 凡phàm 三tam 。 一nhất 總tổng 標tiêu 發phát 心tâm 。 盡tận 於ư 虛hư 空không 下hạ 。 別biệt 以dĩ 相tương/tướng 。 如như 是thị 二nhị 句cú 。 通thông 結kết 離ly 耶da )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 諸chư 佛Phật 因Nhân 地Địa 。 皆giai 發phát 此thử 心tâm 。 依y 此thử 願nguyện 修tu 。 方phương 成thành 正chánh 覺giác 。 若nhược 無vô 心tâm 願nguyện 策sách 引dẫn 所sở 修tu 。 行hành 亦diệc 不bất 成thành 。 盡tận 於ư 虗hư 空không 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 廣quảng 大đại 心tâm 也dã 。 我ngã 皆giai 令linh 入nhập 。 究cứu 竟cánh 圓viên 覺giác 。 第đệ 一nhất 心tâm 也dã 。 於ư 圓viên 覺giác 中trung 。 無vô 取thủ 覺giác 者giả 。 常thường 心tâm 也dã 。 除trừ 彼bỉ 我ngã 人nhân 。 一nhất 切thiết 諸chư 相tướng 。 不bất 顛điên 倒đảo 心tâm 也dã 。 如như 是thị 發phát 心tâm 。 便tiện 離ly 邪tà 見kiến 。 故cố 偈kệ 語ngữ 有hữu 云vân 。 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 究cứu 竟cánh 入nhập 圓viên 覺giác 。 無vô 彼bỉ 我ngã 人nhân 相tướng 。 當đương 依y 正chánh 智trí 慧tuệ 。 便tiện 得đắc 超siêu 邪tà 見kiến 。 證chứng 覺giác 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。


於ư 是thị 圓Viên 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 頂đảnh 禮lễ 佛Phật 足túc 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 大đại 悲bi 世Thế 尊Tôn 。 我ngã 等đẳng 今kim 者giả 。 已dĩ 得đắc 開khai 悟ngộ 。 若nhược 佛Phật 滅diệt 後hậu 。 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 未vị 得đắc 悟ngộ 者giả 。 云vân 何hà 安an 居cư 。 修tu 此thử 圓viên 覺giác 。 清thanh 淨tịnh 境cảnh 界giới 。 此thử 圓viên 覺giác 中trung 。 三tam 種chủng 淨tịnh 觀quán 。 以dĩ 何hà 為vi 首thủ 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 節tiết 宗tông 中trung 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 與dữ 佛Phật 問vấn 答đáp 。 發phát 揚dương 本bổn 意ý 。 欲dục 顯hiển 圓viên 覺giác 。 但đãn 緣duyên 節tiết 節tiết 過quá 思tư 未vị 盡tận 。 義nghĩa 意ý 未vị 圓viên 。 收thu 機cơ 未vị 普phổ 。 故cố 表biểu 法pháp 菩Bồ 薩Tát 。 未vị 標tiêu 圓viên 覺giác 之chi 名danh 。 今kim 始thỉ 顯hiển 之chi )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 得đắc 名danh 圓viên 覺giác 。 今kim 有hữu 三tam 意ý 。 一nhất 前tiền 雖tuy 病bệnh 盡tận 理lý 圓viên 。 仍nhưng 恐khủng 下hạ 根căn 難nan 入nhập 。 此thử 又hựu 曲khúc 開khai 方phương 便tiện 。 三tam 期kỳ 道Đạo 場Tràng 。 即tức 上thượng 中trung 下hạ 機cơ 。 普phổ 歸quy 圓viên 覺giác 。 二nhị 由do 前tiền 節tiết 級cấp 行hành 解giải 已dĩ 圓viên 。 至chí 此thử 名danh 為vi 證chứng 極cực 。 證chứng 極cực 之chi 境cảnh 。 更cánh 無vô 別biệt 體thể 。 唯duy 是thị 圓viên 覺giác 。 三tam 最tối 初sơ 標tiêu 指chỉ 圓viên 覺giác 為vì 陀đà 羅la 尼ni 門môn 者giả 。 從tùng 本bổn 起khởi 末mạt 。 今kim 顯hiển 義nghĩa 已dĩ 周chu 。 還hoàn 至chí 圓viên 覺giác 者giả 。 攝nhiếp 末mạt 歸quy 本bổn 。 表biểu 此thử 三tam 意ý 。 故cố 當đương 此thử 門môn 。 若nhược 佛Phật 滅diệt 後hậu 三tam 句cú 。 舉cử 所sở 為vi 也dã 。 云vân 何hà 安an 居cư 三tam 句cú 。 問vấn 道Đạo 場Tràng 也dã 。 此thử 圓viên 覺giác 中trung 三tam 句cú 。 問vấn 加gia 行hành 也dã 。


爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 圓Viên 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。


善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 若nhược 佛Phật 現hiện 在tại 。 當đương 正chánh 思tư 惟duy 。 若nhược 佛Phật 滅diệt 後hậu 。 施thi 設thiết 形hình 像tượng 。 心tâm 存tồn 目mục 想tưởng 。 生sanh 正chánh 憶ức 念niệm 。 還hoàn 同đồng 如Như 來Lai 。 常thường 住trụ 之chi 日nhật 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 若nhược 佛Phật 現hiện 在tại 下hạ 。 稱xưng 理lý 說thuyết 者giả 。 謂vị 觀quán 行hành 無vô 間gian 。 是thị 佛Phật 現hiện 在tại 。 間gian 斷đoạn 之chi 時thời 。 是thị 佛Phật 滅diệt 後hậu 。 斷đoạn 後hậu 復phục 作tác 觀quán 行hành 思tư 惟duy 。 是thị 設thiết 像tượng 存tồn 想tưởng )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 若nhược 佛Phật 現hiện 在tại 。 對đối 當đương 會hội 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 當đương 正chánh 思tư 惟duy 句cú 。 明minh 不bất 假giả 設thiết 像tượng 等đẳng 。 當đương 知tri 惟duy 心tâm 。 無vô 外ngoại 境cảnh 界giới 。 若nhược 復phục 滅diệt 後hậu 。 對đối 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 也dã 。 施thi 設thiết 下hạ 。 明minh 設thiết 像tượng 之chi 意ý 。 謂vị 大đại 師sư 去khứ 世thế 。 不bất 覩đổ 真chân 儀nghi 。 設thiết 像tượng 諦đế 觀quán 。 引dẫn 心tâm 入nhập 法pháp 。 相tương/tướng 即tức 無vô 相tướng 。 即tức 見kiến 如Như 來Lai 。 亦diệc 可khả 想tưởng 佛Phật 真chân 身thân 。 常thường 在tại 不bất 滅diệt 。


善thiện 男nam 子tử 。 若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。 修tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 先tiên 取thủ 至chí 靜tĩnh 。 不bất 起khởi 思tư 念niệm 。 靜tĩnh 極cực 便tiện 覺giác 。 如như 是thị 初sơ 靜tĩnh 。 從tùng 於ư 一nhất 身thân 。 至chí 一nhất 世thế 界giới 。 覺giác 亦diệc 如như 是thị 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 如như 是thị 初sơ 靜tĩnh 下hạ 。 應ưng 云vân 靜tĩnh 即tức 是thị 體thể 是thị 定định 。 覺giác 即tức 是thị 慧tuệ 是thị 用dụng 。 初sơ 觀quán 成thành 不bất 見kiến 自tự 身thân 之chi 相tướng 。 名danh 一nhất 身thân 靜tĩnh 。 以dĩ 身thân 靜tĩnh 時thời 當đương 體thể 是thị 覺giác 。 名danh 一nhất 身thân 覺giác 。 世thế 界giới 亦diệc 然nhiên )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 靜tĩnh 極cực 便tiện 覺giác 。 超siêu 動động 靜tĩnh 相tương/tướng 。 圓viên 覺giác 顯hiển 現hiện 。 如như 前tiền 從tùng 空không 入nhập 中trung 也dã 。 如như 是thị 初sơ 靜tĩnh 三tam 句cú 。 釋thích 上thượng 靜tĩnh 相tương/tướng 。 自tự 他tha 普phổ 徧biến 。 徧biến 靜tĩnh 雖tuy 無vô 前tiền 後hậu 。 約ước 行hành 人nhân 趣thú 入nhập 故cố 。 從tùng 陿hiệp 至chí 寬khoan 。 覺giác 亦diệc 如như 是thị 句cú 。 例lệ 於ư 靜tĩnh 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 若nhược 寬khoan 徧biến 滿mãn 。 一nhất 世thế 界giới 者giả 。 一nhất 世thế 界giới 中trung 。 有hữu 一nhất 眾chúng 生sanh 。 起khởi 一nhất 念niệm 者giả 。 皆giai 悉tất 能năng 知tri 。 百bách 千thiên 世thế 界giới 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 非phi 彼bỉ 所sở 聞văn 。 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 終chung 不bất 可khả 取thủ 。


(# 宗tông 密mật 曰viết 。 上thượng 節tiết 言ngôn 修tu 靜tĩnh 觀quán 成thành 。 此thử 節tiết 言ngôn 起khởi 功công 用dụng 。 非phi 彼bỉ 所sở 聞văn 下hạ 。 誡giới 邪tà 證chứng 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 知tri 眾chúng 生sanh 念niệm 者giả 。 世thế 界giới 既ký 全toàn 成thành 覺giác 。 眾chúng 生sanh 全toàn 在tại 覺giác 中trung 。 故cố 所sở 起khởi 念niệm 。 無vô 不bất 了liễu 達đạt 。 如như 影ảnh 入nhập 鏡kính 。 鏡kính 照chiếu 無vô 遺di 。 □# 發phát 則tắc 同đồng 時thời 已dĩ 徧biến 。 故cố 曰viết 百bách 千thiên 世thế 界giới 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 非phi 彼bỉ 所sở 聞văn 下hạ 。 謂vị 信tín 解giải 行hành 證chứng 。 雖tuy 階giai 級cấp 不bất 同đồng 。 而nhi 所sở 信tín 乃nãi 至chí 。 所sở 證chứng 之chi 法Pháp 。 元nguyên 來lai 不bất 異dị 。 謂vị 解giải 則tắc 解giải 其kỳ 所sở 信tín 。 修tu 則tắc 修tu 其kỳ 所sở 解giải 。 證chứng 則tắc 證chứng 其kỳ 所sở 修tu 。 今kim 明minh 證chứng 得đắc 境cảnh 界giới 。 若nhược 非phi 本bổn 所sở 信tín 等đẳng 法pháp 。 即tức 不bất 應ưng 取thủ 。


善thiện 男nam 子tử 。 若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。 修tu 三Tam 摩Ma 鉢Bát 提Đề 。 先tiên 當đương 憶ức 想tưởng 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 依y 種chủng 種chủng 門môn 。 漸tiệm 次thứ 修tu 行hành 。 勤cần 苦khổ 三tam 昧muội 。 廣quảng 發phát 大đại 願nguyện 。 自tự 熏huân 成thành 種chủng 。 非phi 彼bỉ 所sở 聞văn 。 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 終chung 不bất 可khả 取thủ 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 節tiết 言ngôn 幻huyễn 觀quán 。 非phi 彼bỉ 下hạ 。 誡giới 邪tà 證chứng 。 靜tĩnh 觀quán 不bất 假giả 外ngoại 緣duyên 。 今kim 起khởi 幻huyễn 門môn 中trung 。 須tu 憑bằng 聖thánh 境cảnh 。 前tiền 威uy 德đức 段đoạn 中trung 圓viên 說thuyết 。 故cố 約ước 大đại 悲bi 化hóa 生sanh 。 今kim 道Đạo 場Tràng 之chi 內nội 。 且thả 自tự 克khắc 脩tu 。 故cố 約ước 大đại 智trí 求cầu 佛Phật )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 心tâm 。 以dĩ 大đại 悲bi 為vi 本bổn 。 但đãn 依y 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 種chủng 種chủng 之chi 門môn 。 自tự 然nhiên 具cụ 大đại 悲bi 也dã 。 道Đạo 場Tràng 之chi 內nội 。 且thả 學học 悲bi 心tâm 。 限hạn 滿mãn 對đối 緣duyên 。 即tức 將tương 化hóa 用dụng 。 漸tiệm 次thứ 者giả 。 前tiền 至chí 靜tĩnh 歸quy 體thể 。 功công 則tắc 頓đốn 現hiện 。 今kim 隨tùy 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 故cố 應ưng 漸tiệm 次thứ 。 願nguyện 者giả 希hy 求cầu 欲dục 樂lạc 之chi 義nghĩa 。 眾chúng 生sanh 無vô 始thỉ 以dĩ 來lai 。 念niệm 念niệm 希hy 欲dục 五ngũ 塵trần 之chi 境cảnh 。 今kim 已dĩ 了liễu 悟ngộ 。 故cố 發phát 心tâm 念niệm 念niệm 。 希hy 欲dục 。 悲bi 智trí 六Lục 度Độ 等đẳng 境cảnh 。 熏huân 心tâm 成thành 習tập 。 故cố 云vân 種chủng 也dã 。 非phi 彼bỉ 所sở 聞văn 下hạ 。 義nghĩa 同đồng 上thượng 。


善thiện 男nam 子tử 。 若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。 修tu 於ư 禪thiền 那na 。 先tiên 取thủ 數sổ 門môn 。 心tâm 中trung 了liễu 知tri 。 生sanh 住trụ 滅diệt 念niệm 。 分phân 劑tề 頭đầu 數số 。 如như 是thị 周chu 徧biến 。 四tứ 威uy 儀nghi 中trung 。 分phân 別biệt 念niệm 數sổ 。 無vô 不bất 了liễu 知tri 。 漸tiệm 次thứ 增tăng 進tiến 。 乃nãi 至chí 得đắc 知tri 。 百bách 千thiên 世thế 界giới 。 一nhất 滴tích 之chi 雨vũ 。 猶do 如như 目mục 覩đổ 。 所sở 受thọ 用dụng 物vật 。 非phi 彼bỉ 所sở 聞văn 。 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 終chung 不bất 可khả 取thủ 。 是thị 名danh 三tam 觀quán 。 初sơ 受thọ 方phương 便tiện 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 寂tịch 觀quán 。 善thiện 男nam 子tử 下hạ 。 言ngôn 修tu 觀quán 成thành 也dã 。 漸tiệm 次thứ 增tăng 進tiến 下hạ 。 言ngôn 起khởi 用dụng 功công 也dã 。 非phi 彼bỉ 下hạ 誡giới 邪tà 證chứng 。 是thị 名danh 二nhị 句cú 總tổng 結kết )# 。


(# 補bổ 心tâm 中trung 了liễu 知tri 。 三tam 句cú 註chú 科khoa 云vân 。 靈linh 心tâm 絕tuyệt 待đãi 絕tuyệt 待đãi 無vô 念niệm 。 一nhất 覺giác 靈linh 心tâm 。 豈khởi 非phi 同đồng 邪tà 。 是thị 知tri 絕tuyệt 念niệm 之chi 慧tuệ 。 方phương 能năng 了liễu 知tri 生sanh 住trụ 滅diệt 念niệm )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 此thử 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 者giả 先tiên 用dụng 數sổ 息tức 觀quán 門môn 。 治trị 諸chư 覺giác 觀quán 。 漸tiệm 入nhập 妙diệu 境cảnh 。 然nhiên 修tu 出xuất 入nhập 息tức 者giả 。 有hữu 六lục 妙diệu 門môn 。 謂vị 一nhất 數số 。 二nhị 隨tùy 。 三tam 止chỉ 。 四tứ 觀quán 。 五ngũ 還hoàn 。 六lục 淨tịnh 。 或hoặc 依y 次thứ 第đệ 。 或hoặc 隨tùy 便tiện 宜nghi 。 二nhị 者giả 即tức 下hạ 文văn 所sở 知tri 生sanh 滅diệt 心tâm 念niệm 。 便tiện 是thị 數số 門môn 。 由do 前tiền 心tâm 息tức 相tương 依y 。 息tức 調điều 心tâm 淨tịnh 。 故cố 了liễu 知tri 心tâm 中trung 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 麤thô 細tế 妄vọng 念niệm 。 本bổn 末mạt 分phân 齊tề 頭đầu 緒tự 數số 量lượng 。 如như 是thị 周chu 徧biến 四tứ 句cú 。 謂vị 初sơ 則tắc 宴yến 坐tọa 照chiếu 見kiến 。 後hậu 則tắc 行hành 住trụ 皆giai 知tri 。 知tri 即tức 無vô 患hoạn 。 譬thí 如như 妖yêu 魅mị 。 所sở 欲dục 著trước 人nhân 。 若nhược 知tri 其kỳ 名danh 。 自tự 然nhiên 消tiêu 滅diệt 。 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 如như 人nhân 覺giác 知tri 是thị 賊tặc 。 賊tặc 無vô 能năng 為vi 。 漸tiệm 次thứ 增tăng 進tiến 下hạ 。 淨tịnh 心tâm 是thị 圓viên 覺giác 自tự 體thể 。 世thế 界giới 本bổn 在tại 其kỳ 中trung 。 觀quán 行hành 成thành 就tựu 。 全toàn 合hợp 靈linh 源nguyên 。 知tri 雨vũ 滴tích 數số 。 固cố 宜nghi 本bổn 分phần/phân 。 非phi 唯duy 雨vũ 滴tích 。 萬vạn 物vật 皆giai 然nhiên 。 凡phàm 夫phu 之chi 類loại 。 迷mê 此thử 真chân 心tâm 。 隨tùy 念niệm 所sở 知tri 。 故cố □# 其kỳ 用dụng 。 末mạt 二nhị 句cú 。 因nhân 前tiền 問vấn 云vân 。 三tam 種chủng 淨tịnh 觀quán 。 以dĩ 何hà 為vi 首thủ 。 故cố 具cụ 答đáp 已dĩ 。 結kết 云vân 是thị 名danh 等đẳng 也dã 。


若nhược 後hậu 末mạt 世thế 。 鈍độn 根căn 眾chúng 生sanh 。 心tâm 欲dục 求cầu 道Đạo 。 不bất 得đắc 成thành 就tựu 。 由do 昔tích 業nghiệp 障chướng 。 當đương 勤cần 懺sám 悔hối 。 常thường 起khởi 希hy 望vọng 。 先tiên 斷đoạn 憎tăng 愛ái 。 嫉tật 妬đố 諂siểm 曲khúc 。 求cầu 勝thắng 上thượng 心tâm 。 三tam 種chủng 淨tịnh 觀quán 。 隨tùy 學học 一nhất 事sự 。 此thử 觀quán 不bất 得đắc 。 復phục 習tập 彼bỉ 觀quán 。 心tâm 不bất 放phóng 捨xả 。 漸tiệm 次thứ 求cầu 證chứng 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 言ngôn 互hỗ 修tu 三tam 觀quán 。 文văn 凡phàm 三tam 。 若nhược 後hậu 末mạt 世thế 下hạ 。 明minh 修tu 觀quán 不bất 成thành 。 由do 〔# 習tập 〕# 業nghiệp 障chướng 下hạ 。 令linh 懺sám 除trừ 惑hoặc 業nghiệp 。 三tam 種chủng 淨tịnh 觀quán 下hạ 。 令linh 隨tùy 便tiện 互hỗ 修tu )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 欲dục 求cầu 道Đạo 不bất 得đắc 成thành 就tựu 。 乃nãi 下hạ 中trung 之chi 下hạ 。 力lực 不bất 遂toại 心tâm 也dã 。 由do 昔tích 業nghiệp 障chướng 下hạ 。 重trọng/trùng 發phát 誓thệ 願nguyện 。 決quyết 心tâm 欲dục 證chứng 。 加gia 功công 勵lệ 志chí 。 懺sám 業nghiệp 斷đoạn 惑hoặc 。 論luận 中trung 亦diệc 云vân 。 若nhược 人nhân 脩tu 行hành 信tín 心tâm 。 以dĩ 從tùng 先tiên 世thế 罪tội 業nghiệp 。 眾chúng 多đa 障chướng 礙ngại 。 應ưng 當đương 勇dũng 猛mãnh 禮lễ 懺sám 等đẳng 。 三tam 種chủng 淨tịnh 觀quán 下hạ 。 言ngôn 有hữu 人nhân 色sắc 相tướng 所sở 礙ngại 。 空không 靜tĩnh 之chi 觀quán 難nạn/nan 成thành 。 先tiên 觀quán 色sắc 幻huyễn 。 幻huyễn 即tức 全toàn 空không 。 靜tĩnh 觀quán 方phương 成thành 。


復phục 有hữu 執chấp 定định 實thật 色sắc 。 礙ngại 於ư 心tâm 識thức 。 難nạn/nan 修tu 幻huyễn 觀quán 。 先tiên 知tri 其kỳ 體thể 本bổn 無vô 。 而nhi 不bất 妨phương 覩đổ 相tương/tướng 。 方phương 成thành 假giả 幻huyễn 。


復phục 有hữu 修tu 中trung 難nạn/nan 成thành 絕tuyệt 待đãi 。 先tiên 知tri 假giả 全toàn 空không 而nhi 無vô 假giả 。 空không 全toàn 假giả 而nhi 無vô 空không 。 空không 假giả 俱câu 無vô 。 絕tuyệt 於ư 對đối 待đãi 。 方phương 成thành 寂tịch 滅diệt 。 又hựu 有hữu 人nhân 直trực 見kiến 心tâm 源nguyên 。 方phương 知tri 諸chư 法pháp 即tức 性tánh 故cố 空không 。 不bất 壞hoại 相tương/tướng 故cố 假giả 。 或hoặc 但đãn 從tùng 性tánh 現hiện 故cố 假giả 。 無vô 別biệt 所sở 現hiện 故cố 空không 。 先tiên 後hậu 綺ỷ 互hỗ 。 如như 說thuyết 輪luân 說thuyết 。


於ư 是thị 賢Hiền 善Thiện 首Thủ 菩Bồ 薩Tát 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 大đại 悲bi 世Thế 尊Tôn 。 此thử 大Đại 乘Thừa 教giáo 。 名danh 字tự 何hà 等đẳng 。 云vân 何hà 奉phụng 持trì 。 眾chúng 生sanh 修tu 習tập 。 得đắc 何hà 功công 德đức 。 云vân 何hà 使sử 我ngã 。 護hộ 持trì 經Kinh 人nhân 。 流lưu 布bố 此thử 教giáo 。 至chí 於ư 何hà 地địa 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 調điều 柔nhu 善thiện 順thuận 曰viết 賢hiền 。 賢hiền 之chi 與dữ 善thiện 。 義nghĩa 意ý 無vô 別biệt 。 賢hiền 則tắc 亞# 聖thánh 。 善thiện 則tắc 順thuận 理lý 。 首thủ 是thị 頭đầu 首thủ 。 欲dục 使sử 萬vạn 善thiện 齊tề 興hưng 。 俱câu 順thuận 真chân 理lý 。 成thành 正chánh 因nhân 位vị 。 亞# 次thứ 聖thánh 果Quả 者giả 。 必tất 藉tạ 經kinh 教giáo 流lưu 通thông 。 經kinh 教giáo 流lưu 通thông 。 是thị 賢hiền 善thiện 之chi 首thủ 。 故cố 流lưu 通thông 分phần/phân 中trung 。 當đương 此thử 菩Bồ 薩Tát )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 事sự 須tu 持trì 教giáo 。 以dĩ 教giáo 貫quán 穿xuyên 。 文văn 既ký 不bất 遺di 。 隨tùy 文văn 解giải 義nghĩa 。 解giải 義nghĩa 先tiên 須tu 識thức 名danh 。 遺di 名danh 於ư 義nghĩa 不bất 了liễu 。 奉phụng 法pháp 者giả 云vân 何hà 持trì 教giáo 。 持trì 教giáo 者giả 得đắc 何hà 利lợi 益ích 。 受thọ 持trì 此thử 經Kinh 者giả 。 云vân 何hà 護hộ 衛vệ 。 流lưu 傳truyền 此thử 教giáo 者giả 。 至chí 何hà 究cứu 竟cánh 。 此thử 賢hiền 善thiện 發phát 問vấn 意ý 也dã 。


爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 賢Hiền 善Thiện 首Thủ 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。


善thiện 男nam 子tử 。 是thị 經Kinh 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 諸chư 佛Phật 所sở 說thuyết 。 三tam 世thế 如Như 來Lai 。 之chi 所sở 守thủ 護hộ 。 十thập 方phương 菩Bồ 薩Tát 。 之chi 所sở 歸quy 依y 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 清thanh 淨tịnh 眼nhãn 目mục 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 標tiêu 能năng 說thuyết 能năng 護hộ 之chi 人nhân 也dã )# 。


(# 補bổ 恆Hằng 河Hà 沙sa 諸chư 佛Phật 所sở 說thuyết 註chú 。 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 十thập 方phương 諸chư 如Như 來Lai 。 同đồng 共cộng 一nhất 法Pháp 身thân 。 一nhất 心tâm 一nhất 智trí 慧tuệ 。 力lực 無vô 畏úy 亦diệc 然nhiên 。 又hựu 不bất 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。 則tắc 隨tùy 有hữu 說thuyết 不bất 說thuyết 。 了liễu 義nghĩa 之chi 教giáo 。 無vô 佛Phật 不bất 譚đàm )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 說thuyết 此thử 經Kinh 佛Phật 。 既ký 是thị 真chân 身thân 。 真chân 身thân 無vô 礙ngại 。 塵trần 沙sa 同đồng 體thể 。 故cố 一nhất 說thuyết 即tức 是thị 多đa 說thuyết 。 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 我ngã 不bất 見kiến 有hữu 。 佛Phật 國quốc 土thổ/độ 不bất 說thuyết 此thử 經Kinh 等đẳng 。 守thủ 護hộ 。 亦diệc 如như 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 等đẳng 云vân 。 我ngã 等đẳng 諸chư 佛Phật 。 護hộ 持trì 此thử 法Pháp 。 令linh 未vị 來lai 世thế 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 未vị 曾tằng 聞văn 者giả 。 皆giai 悉tất 得đắc 聞văn 。 歸quy 依y 。 謂vị 因nhân 行hành 之chi 中trung 。 無vô 不bất 從tùng 此thử 成thành 佛Phật 。 清thanh 淨tịnh 眼nhãn 目mục 。 謂vị 推thôi 窮cùng 迷mê 本bổn 。 照chiếu 徹triệt 覺giác 源nguyên 。 是thị 以dĩ 理lý 貫quán 群quần 經kinh 。 義nghĩa 無vô 不bất 盡tận 。 於ư 此thử 若nhược 解giải 。 則tắc 諸chư 教giáo 煥hoán 然nhiên 。 若nhược 不bất 了liễu 之chi 。 何hà 知tri 正Chánh 道Đạo 。 故cố 云vân 眼nhãn 目mục 。


是thị 經Kinh 名danh 大Đại 方Phương 廣Quảng 圓Viên 覺Giác 陀Đà 羅La 尼Ni 。 亦diệc 名danh 修Tu 多Đa 羅La 了Liễu 義Nghĩa 。 亦diệc 名danh 祕Bí 密Mật 王Vương 三Tam 昧Muội 。 亦diệc 名danh 如Như 來Lai 決Quyết 定Định 境Cảnh 界Giới 。 亦diệc 名danh 如Như 來Lai 藏Tạng 、 自Tự 性Tánh 差Sai 別Biệt 。 汝nhữ 當đương 奉phụng 持trì 。


(# 此thử 答đáp 名danh 字tự 之chi 問vấn )# 。


(# 補bổ 。 汝nhữ 當đương 奉phụng 持trì 註chú 。 謂vị 已dĩ 悟ngộ 者giả 。 文văn 性tánh 離ly 而nhi 持trì 法Pháp 。 未vị 悟ngộ 者giả 。 無vô 離ly 文văn 而nhi 持trì 義nghĩa 。 是thị 奉phụng 持trì 之chi 相tướng 也dã )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 非phi 器khí 不bất 聞văn 名danh 秘bí 。 隨tùy 器khí 異dị 聞văn 名danh 秘bí 。 三tam 昧muội 之chi 名danh 。 其kỳ 數số 無vô 量lượng 。 圓viên 覺giác 三tam 昧muội 。 是thị 彼bỉ 根căn 源nguyên 。 故cố 稱xưng 王vương 也dã 。 決quyết 定định 。 極cực 證chứng 之chi 處xứ 。 如Như 來Lai 藏tạng 。 即tức 圓viên 覺giác 在tại 纏triền 之chi 名danh 。 妄vọng 不bất 能năng 變biến 。 名danh 為vi 自tự 性tánh 。 隨tùy 緣duyên 起khởi 妄vọng 。 名danh 為vi 差sai 別biệt 。 又hựu 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 不bất 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 即tức 是thị 差sai 別biệt 。 餘dư 義nghĩa 現hiện 前tiền 。 末mạt 句cú 敕sắc 令linh 依y 此thử 名danh 義nghĩa 而nhi 持trì 也dã 。


善thiện 男nam 子tử 。 是thị 經Kinh 唯duy 顯hiển 。 如Như 來Lai 境cảnh 界giới 。 唯duy 佛Phật 如Như 來Lai 。 能năng 盡tận 宣tuyên 說thuyết 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 依y 此thử 修tu 行hành 。 漸tiệm 次thứ 增tăng 進tiến 。 至chí 於ư 佛Phật 地Địa 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 善thiện 男nam 子tử 下hạ 。 是thị 標tiêu 行hành 所sở 依y 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。 是thị 言ngôn 依y 修tu 所sở 至chí )# 。


宗tông 密mật 曰viết 。 經kinh 說thuyết 無vô 明minh 等đẳng 。 皆giai 無vô 所sở 有hữu 。 正chánh 是thị 佛Phật 境cảnh 。 佛Phật 境cảnh 若nhược 不bất 顯hiển 現hiện 。 眾chúng 生sanh 豈khởi 得đắc 皆giai 空không 。 生sanh 若nhược 不bất 空không 。 豈khởi 徹triệt 覺giác 地địa 。 故cố 華hoa 嚴nghiêm 信tín 位vị 。 即tức 佛Phật 境cảnh 甚thậm 深thâm 。 雖tuy 知tri 與dữ 智trí 殊thù 。 皆giai 佛Phật 境cảnh 界giới 。 是thị 此thử 意ý 也dã 。 由do 經kinh 唯duy 顯hiển 佛Phật 境cảnh 。 故cố 修tu 之chi 必tất 至chí 佛Phật 地địa 。


善thiện 男nam 子tử 。 是thị 經Kinh 名danh 為vi 。 頓Đốn 教Giáo 大Đại 乘Thừa 。 頓đốn 機cơ 眾chúng 生sanh 。 從tùng 此thử 開khai 悟ngộ 。 亦diệc 攝nhiếp 漸tiệm 修tu 。 一nhất 切thiết 群quần 品phẩm 。 譬thí 如như 大đại 海hải 。 不bất 讓nhượng 小tiểu 流lưu 。 乃nãi 至chí 蚊văn 蝱manh 。 及cập 阿a 修tu 羅la 。 飲ẩm 其kỳ 水thủy 者giả 。 皆giai 得đắc 充sung 滿mãn 。


(# 補bổ 註chú 曰viết 。 譬thí 如như 大đại 海hải 。 謂vị 漸tiệm 教giáo 則tắc 乖quai 頓đốn 教giáo 。 頓đốn 門môn 。 必tất 具cụ 漸tiệm 門môn 。 乃nãi 至chí 蚊văn 蝱manh 句cú 。 喻dụ 二Nhị 乘Thừa 受thọ 持trì 。 及cập 阿a 脩tu 羅la 句cú 。 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 受thọ 持trì )# 。


如như 山sơn 曰viết 。 宗tông 是thị 頓đốn 教giáo 。 事sự 具cụ 漸tiệm 門môn 。 既ký 頓đốn 漸tiệm 俱câu 収thâu 。 則tắc 遲trì 速tốc 皆giai 益ích 。 入nhập 有hữu 不bất 入nhập 。 總tổng 可khả 留lưu 心tâm 。 譬thí 如như 大đại 海hải 。 有hữu 無vô 量lượng 之chi 水thủy 。 飲ẩm 之chi 則tắc 量lượng 腹phúc 少thiểu 多đa 。 圓viên 覺giác 有hữu 無vô 邊biên 法Pháp 門môn 。 受thọ 之chi 則tắc 隨tùy 器khí 頓đốn 漸tiệm 。


圓Viên 覺Giác 經Kinh 精Tinh 解Giải 評Bình 林Lâm 卷quyển 上thượng
Viên Giác Kinh Tinh Giải Bình Lâm ♦ Hết quyển thượng

❖
Phiên âm: 10/5/2016 ◊ Cập nhật: 10/5/2016