老Lão 母Mẫu 女Nữ 六Lục 英Anh 經Kinh
Kinh Sáu Điều Thiết Yếu cho Bà Lão
佛Phật 為vi 世Thế 尊Tôn 。 功công 德đức 巍nguy 巍nguy 。 愍mẫn 念niệm 眾chúng 生sanh 。 為vi 之chi 傷thương 悲bi 。
Đức Phật còn gọi là Thế Tôn, với công đức cao sâu và từ bi thương xót chúng sanh.
時thời 與dữ 弟đệ 子tử 。 大Đại 士Sĩ 相tương 追truy 。 止chỉ 處xứ 樂Nhạc 音Âm 。 廣quảng 有hữu 所sở 開khai 。 有hữu 一nhất 母mẫu 人nhân 。 貧bần 老lão 傴ủ 僂lũ 。 長trường 跪quỵ 問vấn 佛Phật 。
Bấy giờ Đức Phật dẫn theo các đệ tử và chư Đại Sĩ dừng nghỉ ở trong vườn Nhạc Âm để rộng tuyên giáo Pháp. Khi ấy có một bà lão nghèo khổ với lưng còng, quỳ hai gối và bạch Phật rằng:
五ngũ 陰ấm 六lục 衰suy 。 會hội 合hợp 我ngã 身thân 。 悉tất 為vì 是thị 誰thùy 。 來lai 何hà 所sở 從tùng 。 去khứ 何hà 所sở 歸quy 。 惟duy 願nguyện 世Thế 尊Tôn 。 為vì 我ngã 思tư 惟duy 。
"Bạch Thế Tôn! Năm uẩn và sáu trần hội họp với thân ta. Chúng đều là vì ai? Chúng từ đâu đến và sẽ đi về đâu? Kính mong Thế Tôn hãy thuyết giảng cho con."
佛Phật 言ngôn 。
Đức Phật bảo:
善thiện 哉tai 。 宜nghi 識thức 其kỳ 幾kỷ 。 諸chư 法pháp 因nhân 緣duyên 。 識thức 之chi 者giả 希hy 。
"Lành thay! Nên biết rằng các pháp đó đều do nhân duyên sanh. Những ai biết như vậy thì thật là hiếm có.
譬thí 如như 鑽toàn 火hỏa 。 兩lưỡng 木mộc 相tương 揩khai 。 火hỏa 不bất 從tùng 鑽toàn 。 亦diệc 不bất 從tùng 燧toại 。 火hỏa 出xuất 其kỳ 間gian 。 赫hách 赫hách 甚thậm 輝huy 。 還hoàn 燒thiêu 其kỳ 木mộc 。 木mộc 盡tận 消tiêu 微vi 。
Ví như việc dùi lửa, hoặc dùng hai que củi cọ xát. Lửa chẳng từ cái dùi bốc ra, và cũng chẳng từ cái đồ vật kiếm lửa. Lửa đỏ hừng hực bốc ra từ trong đó, rồi trở lại đốt cháy củi. Khi củi đã cháy hết, lửa liền tắt.
亦diệc 如như 搥trùy 鼓cổ 。 其kỳ 音âm 哀ai 摧tồi 。 聲thanh 不bất 從tùng 革cách 。 亦diệc 不bất 從tùng 搥trùy 。
Lại cũng như đánh trống. Cái trống phát ra tiếng vang rền. Âm thanh đó chẳng phải vang ra từ da trống, và cũng chẳng phải vang ra từ dùi trống.
諸chư 法pháp 如như 是thị 。 因nhân 緣duyên 相tương 推thôi 。
Các pháp đều như vậy, và do nhân duyên đổi dời.
亦diệc 如như 天thiên 雨vũ 。 風phong 雲vân 雷lôi 電điện 。 合hợp 會hội 作tác 雨vũ 。 不bất 獨độc 龍long 威uy 。
Lại cũng như trời mưa. Do tụ hợp của gió, mây, và sấm sét mà có mưa, chứ không phải độc nhất từ uy lực của rồng.
諸chư 法pháp 如như 是thị 。 文văn 亦diệc 如như 是thị 。
Các pháp đều như vậy. Văn từ thì cũng như thế.
譬thí 如như 畫họa 師sư 。 調điều 和hòa 彩thải 色sắc 。 因nhân 素tố 加gia 畫họa 。 無vô 形hình 不bất 即tức 。 皆giai 須tu 緣duyên 合hợp 。 非phi 獨độc 一nhất 力lực 。
Ví như họa sĩ hòa hợp các màu sắc, rồi vẽ theo ý muốn nên mỗi chi tiết được vẽ ra. Bức ảnh đều do nhân duyên tụ hợp, chứ không phải độc nhất từ sức lực của họa sĩ."
母mẫu 人nhân 聞văn 經Kinh 。 歡hoan 喜hỷ 傾khuynh 側trắc 。 即tức 得đắc 法pháp 忍nhẫn 。 身thân 不bất 疲bì 極cực 。
Khi nghe Phật dạy, bà lão vui mừng, cung kính cúi mình, rồi liền đắc pháp nhẫn và thân thể chẳng còn mỏi mệt.
阿A 難Nan 啟khải 陳trần 。
Lúc đó ngài Khánh Hỷ bạch rằng:
此thử 何hà 母mẫu 人nhân 。 問vấn 佛Phật 諸chư 法pháp 。 生sanh 死tử 所sở 從tùng 。 心tâm 開khai 意ý 解giải 。 即tức 得đắc 道Đạo 真chân 。
"Bạch Thế Tôn! Vì sao bà lão này có trí tuệ để hỏi Phật về các pháp: sanh tử từ nơi nào đến; và khi nghe Phật giảng dạy thì được tâm khai ý giải và liền đắc Đạo?"
佛Phật 語ngứ 阿A 難Nan 。
Phật bảo ngài Khánh Hỷ:
聽thính 我ngã 所sở 言ngôn 。 前tiền 過quá 去khứ 佛Phật 。 名danh 曰viết 拘Câu 樓Lâu 秦Tần 。 爾nhĩ 時thời 此thử 母mẫu 。 是thị 我ngã 之chi 親thân 。
"Hãy nghe lời dạy của Ta. Thuở quá khứ có Đức Phật, hiệu là Sở Ưng Đoạn Dĩ Đoạn. Vào thuở đó, bà lão này chính là mẹ của ta.
我ngã 行hành 學học 道Đạo 。 戀luyến 閉bế 我ngã 身thân 。 憂ưu 思tư 不bất 食thực 。 一nhất 日nhật 之chi 間gian 。 緣duyên 此thử 恩ân 愛ái 。 五ngũ 百bách 世thế 貧bần 。 今kim 我ngã 得đắc 佛Phật 。 萬vạn 福phước 皆giai 臻trăn 。 眾chúng 生sanh 無vô 量lượng 。 清thanh 淨tịnh 佛Phật 前tiền 。
Bấy giờ ta muốn xuất gia học Đạo, nhưng mẹ ta thuở đó do quá thương luyến nên không cho phép ta đi xuất gia. Thế là ta rất buồn bã và đã bỏ ăn một ngày. Do bởi nhân duyên ân ái đó mà suốt 500 đời sanh ra ở thế gian, bà ấy phải chịu bần cùng. Nay Ta thành Phật, vạn phước đầy đủ, với vô lượng chúng sanh thanh tịnh cung kính vây quanh.
過quá 六lục 十thập 億ức 劫kiếp 。 當đương 得đắc 作tác 佛Phật 。 號hiệu 薩Tát 婆Bà 。 國quốc 名danh 多Đa 華Hoa 。 劫kiếp 名danh 禮Lễ 禪Thiền 。 時thời 人nhân 衣y 食thực 。 如như 忉Đao 利Lợi 天Thiên 。 各các 壽thọ 一nhất 劫kiếp 。 無vô 有hữu 苦khổ 勤cần 。
Trải qua 60 ức kiếp về sau, bà ấy sẽ thành Phật, hiệu là Bodhyaṅgapuṣpakara [bô đi ân ga bu sờ ba ca ra]. Quốc độ tên là Đa Hoa. Kiếp tên là Lễ Thiền. Nhân dân trong quốc độ ấy sẽ có y phục và ẩm thực để dùng như ở trên trời Tam Thập Tam. Họ đều sống lâu đến một kiếp và không có mọi khổ não."
爾nhĩ 時thời 母mẫu 人nhân 。 天thiên 龍long 夜dạ 叉xoa 。 聞văn 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 皆giai 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 八bát 萬vạn 七thất 千thiên 人nhân 。 皆giai 得đắc 正Chánh 真Chân 道Đạo 意ý 。 禮lễ 佛Phật 而nhi 去khứ 。
Khi nghe Phật thuyết Pháp, bà lão, cùng trời, rồng, và quỷ tiệp tật đều rất hoan hỷ. 87.000 người phát tâm Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác. Sau đó, họ đảnh lễ Đức Phật rồi cáo lui.
老Lão 母Mẫu 女Nữ 六Lục 英Anh 經Kinh
Kinh Sáu Điều Thiết Yếu cho Bà Lão
Bodhyaṅgapuṣpakara: bô đi ân ga bu sờ ba ca ra
Kinh Sáu Điều Thiết Yếu cho Bà Lão
佛Phật 為vi 世Thế 尊Tôn 。 功công 德đức 巍nguy 巍nguy 。 愍mẫn 念niệm 眾chúng 生sanh 。 為vi 之chi 傷thương 悲bi 。
Đức Phật còn gọi là Thế Tôn, với công đức cao sâu và từ bi thương xót chúng sanh.
時thời 與dữ 弟đệ 子tử 。 大Đại 士Sĩ 相tương 追truy 。 止chỉ 處xứ 樂Nhạc 音Âm 。 廣quảng 有hữu 所sở 開khai 。 有hữu 一nhất 母mẫu 人nhân 。 貧bần 老lão 傴ủ 僂lũ 。 長trường 跪quỵ 問vấn 佛Phật 。
Bấy giờ Đức Phật dẫn theo các đệ tử và chư Đại Sĩ dừng nghỉ ở trong vườn Nhạc Âm để rộng tuyên giáo Pháp. Khi ấy có một bà lão nghèo khổ với lưng còng, quỳ hai gối và bạch Phật rằng:
五ngũ 陰ấm 六lục 衰suy 。 會hội 合hợp 我ngã 身thân 。 悉tất 為vì 是thị 誰thùy 。 來lai 何hà 所sở 從tùng 。 去khứ 何hà 所sở 歸quy 。 惟duy 願nguyện 世Thế 尊Tôn 。 為vì 我ngã 思tư 惟duy 。
"Bạch Thế Tôn! Năm uẩn và sáu trần hội họp với thân ta. Chúng đều là vì ai? Chúng từ đâu đến và sẽ đi về đâu? Kính mong Thế Tôn hãy thuyết giảng cho con."
❖
佛Phật 言ngôn 。
Đức Phật bảo:
善thiện 哉tai 。 宜nghi 識thức 其kỳ 幾kỷ 。 諸chư 法pháp 因nhân 緣duyên 。 識thức 之chi 者giả 希hy 。
"Lành thay! Nên biết rằng các pháp đó đều do nhân duyên sanh. Những ai biết như vậy thì thật là hiếm có.
譬thí 如như 鑽toàn 火hỏa 。 兩lưỡng 木mộc 相tương 揩khai 。 火hỏa 不bất 從tùng 鑽toàn 。 亦diệc 不bất 從tùng 燧toại 。 火hỏa 出xuất 其kỳ 間gian 。 赫hách 赫hách 甚thậm 輝huy 。 還hoàn 燒thiêu 其kỳ 木mộc 。 木mộc 盡tận 消tiêu 微vi 。
Ví như việc dùi lửa, hoặc dùng hai que củi cọ xát. Lửa chẳng từ cái dùi bốc ra, và cũng chẳng từ cái đồ vật kiếm lửa. Lửa đỏ hừng hực bốc ra từ trong đó, rồi trở lại đốt cháy củi. Khi củi đã cháy hết, lửa liền tắt.
亦diệc 如như 搥trùy 鼓cổ 。 其kỳ 音âm 哀ai 摧tồi 。 聲thanh 不bất 從tùng 革cách 。 亦diệc 不bất 從tùng 搥trùy 。
Lại cũng như đánh trống. Cái trống phát ra tiếng vang rền. Âm thanh đó chẳng phải vang ra từ da trống, và cũng chẳng phải vang ra từ dùi trống.
諸chư 法pháp 如như 是thị 。 因nhân 緣duyên 相tương 推thôi 。
Các pháp đều như vậy, và do nhân duyên đổi dời.
亦diệc 如như 天thiên 雨vũ 。 風phong 雲vân 雷lôi 電điện 。 合hợp 會hội 作tác 雨vũ 。 不bất 獨độc 龍long 威uy 。
Lại cũng như trời mưa. Do tụ hợp của gió, mây, và sấm sét mà có mưa, chứ không phải độc nhất từ uy lực của rồng.
諸chư 法pháp 如như 是thị 。 文văn 亦diệc 如như 是thị 。
Các pháp đều như vậy. Văn từ thì cũng như thế.
譬thí 如như 畫họa 師sư 。 調điều 和hòa 彩thải 色sắc 。 因nhân 素tố 加gia 畫họa 。 無vô 形hình 不bất 即tức 。 皆giai 須tu 緣duyên 合hợp 。 非phi 獨độc 一nhất 力lực 。
Ví như họa sĩ hòa hợp các màu sắc, rồi vẽ theo ý muốn nên mỗi chi tiết được vẽ ra. Bức ảnh đều do nhân duyên tụ hợp, chứ không phải độc nhất từ sức lực của họa sĩ."
❖
母mẫu 人nhân 聞văn 經Kinh 。 歡hoan 喜hỷ 傾khuynh 側trắc 。 即tức 得đắc 法pháp 忍nhẫn 。 身thân 不bất 疲bì 極cực 。
Khi nghe Phật dạy, bà lão vui mừng, cung kính cúi mình, rồi liền đắc pháp nhẫn và thân thể chẳng còn mỏi mệt.
阿A 難Nan 啟khải 陳trần 。
Lúc đó ngài Khánh Hỷ bạch rằng:
此thử 何hà 母mẫu 人nhân 。 問vấn 佛Phật 諸chư 法pháp 。 生sanh 死tử 所sở 從tùng 。 心tâm 開khai 意ý 解giải 。 即tức 得đắc 道Đạo 真chân 。
"Bạch Thế Tôn! Vì sao bà lão này có trí tuệ để hỏi Phật về các pháp: sanh tử từ nơi nào đến; và khi nghe Phật giảng dạy thì được tâm khai ý giải và liền đắc Đạo?"
佛Phật 語ngứ 阿A 難Nan 。
Phật bảo ngài Khánh Hỷ:
聽thính 我ngã 所sở 言ngôn 。 前tiền 過quá 去khứ 佛Phật 。 名danh 曰viết 拘Câu 樓Lâu 秦Tần 。 爾nhĩ 時thời 此thử 母mẫu 。 是thị 我ngã 之chi 親thân 。
"Hãy nghe lời dạy của Ta. Thuở quá khứ có Đức Phật, hiệu là Sở Ưng Đoạn Dĩ Đoạn. Vào thuở đó, bà lão này chính là mẹ của ta.
我ngã 行hành 學học 道Đạo 。 戀luyến 閉bế 我ngã 身thân 。 憂ưu 思tư 不bất 食thực 。 一nhất 日nhật 之chi 間gian 。 緣duyên 此thử 恩ân 愛ái 。 五ngũ 百bách 世thế 貧bần 。 今kim 我ngã 得đắc 佛Phật 。 萬vạn 福phước 皆giai 臻trăn 。 眾chúng 生sanh 無vô 量lượng 。 清thanh 淨tịnh 佛Phật 前tiền 。
Bấy giờ ta muốn xuất gia học Đạo, nhưng mẹ ta thuở đó do quá thương luyến nên không cho phép ta đi xuất gia. Thế là ta rất buồn bã và đã bỏ ăn một ngày. Do bởi nhân duyên ân ái đó mà suốt 500 đời sanh ra ở thế gian, bà ấy phải chịu bần cùng. Nay Ta thành Phật, vạn phước đầy đủ, với vô lượng chúng sanh thanh tịnh cung kính vây quanh.
過quá 六lục 十thập 億ức 劫kiếp 。 當đương 得đắc 作tác 佛Phật 。 號hiệu 薩Tát 婆Bà 。 國quốc 名danh 多Đa 華Hoa 。 劫kiếp 名danh 禮Lễ 禪Thiền 。 時thời 人nhân 衣y 食thực 。 如như 忉Đao 利Lợi 天Thiên 。 各các 壽thọ 一nhất 劫kiếp 。 無vô 有hữu 苦khổ 勤cần 。
Trải qua 60 ức kiếp về sau, bà ấy sẽ thành Phật, hiệu là Bodhyaṅgapuṣpakara [bô đi ân ga bu sờ ba ca ra]. Quốc độ tên là Đa Hoa. Kiếp tên là Lễ Thiền. Nhân dân trong quốc độ ấy sẽ có y phục và ẩm thực để dùng như ở trên trời Tam Thập Tam. Họ đều sống lâu đến một kiếp và không có mọi khổ não."
爾nhĩ 時thời 母mẫu 人nhân 。 天thiên 龍long 夜dạ 叉xoa 。 聞văn 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 皆giai 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 八bát 萬vạn 七thất 千thiên 人nhân 。 皆giai 得đắc 正Chánh 真Chân 道Đạo 意ý 。 禮lễ 佛Phật 而nhi 去khứ 。
Khi nghe Phật thuyết Pháp, bà lão, cùng trời, rồng, và quỷ tiệp tật đều rất hoan hỷ. 87.000 người phát tâm Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác. Sau đó, họ đảnh lễ Đức Phật rồi cáo lui.
老Lão 母Mẫu 女Nữ 六Lục 英Anh 經Kinh
Kinh Sáu Điều Thiết Yếu cho Bà Lão
劉Lưu 宋Tống 天Thiên 竺Trúc 法Pháp 師Sư 求Cầu 那Na 跋Bạt 陀Đà 羅La 譯dịch
Dịch sang cổ văn: Pháp sư Công Đức Hiền (394-468)
Dịch sang tiếng Việt: Tại gia Bồ-tát giới Thanh tín nam Nguyên Thuận
Phiên âm và chấm câu: Tại gia Bồ-tát giới Thanh tín nam Nguyên Thuận
Phiên âm: 15/8/2014 ◊ Dịch nghĩa: 15/8/2014 ◊ Cập nhật: 10/7/2021
Dịch sang cổ văn: Pháp sư Công Đức Hiền (394-468)
Dịch sang tiếng Việt: Tại gia Bồ-tát giới Thanh tín nam Nguyên Thuận
Phiên âm và chấm câu: Tại gia Bồ-tát giới Thanh tín nam Nguyên Thuận
Phiên âm: 15/8/2014 ◊ Dịch nghĩa: 15/8/2014 ◊ Cập nhật: 10/7/2021
☸ Cách đọc âm tiếng Phạn
Bodhyaṅgapuṣpakara: bô đi ân ga bu sờ ba ca ra
